Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie.

Margreet Worm-Smeitink1, Lotte Bloot1, Marcia Tummers1, Saskia van Es2, Michel Wensing3,

Hans Knoop1

1. Nijmeegs Kenniscentrum voor Chronische Vermoeidheid (NKCV), Radboudumc, Nijmegen 2. PsyQ Soma en Psyche, Amsterdam 3. IQ Health care, RadboudUMC, Nijmegen

Grip op Klachten

Online vragenlijsten Persoonlijk profiel

Digitale zelfhulp module Individuele CGT

Online vragenlijsten

Internetbehandeling

GGz

Huisarts

Grip op Vermoeidheid

Individuele CGT voor CVS e-CGT voor CVS

GGz

Doel: landelijke Implementatie Getrapte zorg voor chronisch vermoeidheidssyndroom

2. CGT

1. e-CGT Stap 1: internetbehandeling voor CVS

Stap 2: Cognitieve gedragstherapie

Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)

aanhoudende ernstige vermoeidheid ( > 6 maanden) niet het gevolg van een medische aandoening of een psychiatrische stoornis ernstige beperkingen in het alledaagse leven minimaal 4 uit 8 aanvullende symptomen

Definitie US Centers for Disease Control (CDC)

•geheugen-/concentratieproblemen •keelpijn, •gevoelige klieren •spierpijn •gewrichtspijn •hoofdpijn •niet uitgerust zijn na slaap •na inspanning een gevoel van uitputting, minimaal 24 uur

Model CVS:

Uitlokkende en in stand houdende factoren

Uitlokkende factor(en): -Lichamelijk -Psychologisch -Sociaal/omgeving

MOE In stand houdende factoren: -Cognities -Gedrag

Vercoulen et al. 1998 Cognitieve

Gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie (CGT) voor CVS

• Protocol Knoop & Bleijenberg 2010

• Ontwikkeld vanuit het model van in stand

houdende factoren.

• Patiënt leert principes waarmee hij kan herstellen

• 12-16 sessies

• 6-8 maand

Cognitieve gedragstherapie (CGT) voor CVS

Effectiviteit CGT voor CVS

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Sharpe, 1996 Deale, 1997 Powell, 2001 Prins, 2001 Stulemeijer, 2005 Nijhof, 2012

CGTControlegroep

% patiënten met minder klachten

CGT voor CVS ook effectief in praktijk?

Eerdere Implementatie studies: -Scheeres et al. 2008 -Wiborg et al. 2012

Recente landelijke uitrol:

Methoden Statistische Benchmark:

• Scheeres, 2008

• Gerandomiseerd gecontroleerde onderzoeken

• Behandeleffect voor vermoeidheid: 0,97-1,89.

Onderzoeksvraag:

Valt het behandeleffect van CGT voor CVS binnen de

grenzen van de benchmark?

Ook in GGz is CGT voor CVS effectief in reductie vermoeidheid • In alle 3 studies viel effect binnen benchmark. • CGT voor CVS in GGz is even effectief als in specialistische

setting.

-Scheeres et al. 2008 -Wiborg et al. 2012 -Recente uitrol

0 2 1

1,44 0,97 1,89

1,53 1,12

1,19 1,67 0,88

Mindere punten:

• Verwijzer is moeilijk te bereiken. Verwijsstroom

komt moeizaam op gang.

• Niet erg efficiënt: Intensieve behandeling (12-16

sessies).

Oplossingen

• Deelname Grip op Klachten: verwijzer wordt

bereikt.

• Getrapte zorg.

• Van een minimale interventie (begeleide

zelfhulp interventie) knapt al 1/3 op.

27

7

ZBI Wachtlijst

% patiënten niet langer ernstig moe

Effectiviteit getrapte zorg • Tummers 2010:

• Even effectief als reguliere zorg.

• Minder tijdsintensief:

• 1/3 herstelt na stap 1, in stap 2 minder sessies nodig.

2. CGT

1. Minimale interventie

• Kan ook effectief worden

uitgevoerd door SPV (Tummers,

2012).

Project: Implementatie getrapte zorg 2.

CGT

1. e-CGT

E-CGT: Internetbehandeling voor CVS

• Inhoud gelijk aan

individuele CGT en

“minimale interventie”.

• Zelfstandig doorwerken.

• Begeleiding via e-mail en

‘chat’.

Voorbeeld:

Onderzoeksvragen

• Is getrapte zorg voor CVS even effectief in de

GGz als in een gespecialiseerde instelling?

• Is getrapte zorg in de GGz efficiënter dan

reguliere zorg?

• Is de implementatie succesvol: komen

verwijzingen op gang, welke factoren zijn van

invloed?

Stand van zaken:

• Internettherapie ontwikkeld.

• Therapeuten getraind in e-CGT en getrapte zorg.

• Supervisie therapeuten.

• PR acties.

• 38 behandelingen zijn gestart.

• Eerste herstellers geregistreerd.

Conclusie • De eerste stappen zijn gezet naar een landelijke

implementatie van getrapte zorg voor CVS.

• Onderzoeks resultaten volgen in 2018.

• Toekomst: Evidence based CVS behandeling voor

iedereen!

Bedankt voor uw aandacht, Vragen? Suggesties?

www.gripopklachten.nl/behandeling-cvs-informatie-voor-verwijzers

Model In stand houdende factoren CVS Sociale

Steun

vermoeidheid Lage self-efficacy

Somatische attributie

Lichamelijke activiteit

Beperkingen Focus op

lichamelijke symptomen Vercoulen et al. 1998