Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 43 nr. 10

Win een weekend Gouda blz. 35www.okra.be www.okrasport.be

december 2010

Kwetsbaar leven

blz. 10

magazine

4711. The wonder water.More than just a fragrance.

Since 1792.

16837 Intertrade 4711 210x297-OKRA.indd 1 02-11-10 15:17

Vrede en vreugde

voorwoord

Dé kern van kerst is en blijft: vrede en vreugde voor alle mensen van goede wil. Bij dat ‘alle’ sta

ik graag stil. Omdat nu net dat niet eenvoudig is. We waren met vakantie in Belgrado toen daar

de Gay Pride zou uitgaan, een optocht van homoseksuelen, lesbiennes en biseksuele mensen.

Een bewogen oktoberzondag moet ik zeggen. En waarom eigenlijk? Holebi’s zeggen via zo’n

‘processie’ gewoon: we zijn wie we zijn en tonen dat graag. Fier en vanuit een stevig zelfres-

pect. Op het eerste gezicht denk ik dan: waarom moeten holebi’s zich per se manifesteren?

Op het tweede gezicht zie ik het anders. En wel door iets banaals. We struinden hand in hand

door chaotisch maar prachtig Belgrado. Doodnormaal voor een heterokoppel. Toen we toch een

glimp opvingen van de optocht, zag ik holebistellen lekker hand in hand lopen en knuffelen en

dacht: tja, voor ons evident, voor hen bijzonder. Doen ze dat op een doodgewone dag, worden

ze gegarandeerd aangestaard.

Het geweld, gemoraliseer en de geheimzinnigdoenerij op die bewuste zondag waren ontstellend.

Geweld van tegenbetogers en ordetroepen. Gemoraliseer van de orthodoxe kerk. Na de mis

liepen priesters en gelovigen met bordjes voor de kerk met daarop: holebi’s zijn abnormaal, een

slecht voorbeeld voor onze kinderen en meer van dat. Geheimzinnigdoenerij die een inwoner van

Belgrado ons toefluisterde: dat ze binnen hun muren doen wat ze willen maar daar in godsnaam

niet mee naar buiten komen. Maar evengoed hoorden we excuses van een galerijhouder waar

we mochten schuilen tegen dat woeste straatgeweld.

Vrede en vreugde voor alle mensen? Ook hier bij ons niet eenvoudig. Het viel tegen om na de

vakantie thuis te komen midden kwetsende uitspraken van onze aartsbisschop over homofielen.

Ik vroeg me af: wat is nu erger, een Gay Pride onder druk van straatgeweld of geweld met

woorden?

Tegelijk kregen we bij onze thuiskomst het allermooiste cadeau: een vroeg kerstekind, een

derde kleinzoon. Zowat tegelijk met Warre, het kleinkindje van een collega. Samen met zijn

mama verwarmt hij je kerstcover. Ik wens hen en alle nieuwgeborenen vrede en vreugde. Ook

het kindje dat op moeders arm mee op bedeltocht moet in de drukke winkelstraat. Niet alle

nieuwgeborenen krijgen helaas dezelfde kansen.

Vrede en vreugde ook voor jou als straks de dagen weer lengen en we ons

klaarmaken voor kerst en Nieuwjaar. Ik wens je opnieuw het grenzeloos ver-

trouwen van een kind. Dan vind je vast en zeker vrede en vreugde in en met

jezelf, je familie en je leven, ook als het eens tegenzit.

Lieve Demeester

Foto Jürgen Doom

OKRA december 2010 - januari 2011

iTeM

OKRA-magazine

Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,

Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te

missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt

aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

december 2010 - januari 2011

28

Kwetsbaar levenKerstmis. Feest van licht, geboorte en verdraag-

zaamheid. Maar ook een feest met een boodschap.

Maria roept op tot meer aandacht voor wie kwets-

baar is, Jozef vraagt ons in dialoog te gaan. En dat

kan deze wereld meer dan gebruiken.

‘We moeten luisteren naar ouderen’Sinds september is Patrick Develtere de nieuwe

voorzitter van het ACW, de beweging waarvan ook

OKRA deel uitmaakt. Hij pleit voor meer welzijn

voor iedereen. En hij houdt een warm pleidooi voor

een betere vertegenwoordiging van ouderen in de

samenleving.

Een stad om in te bijtenGouda, stad van de gelijknamige kaas. Maar dit

stadje in het midden van Nederland heeft veel

meer te bieden. Wat te denken van het prachtige

stadhuis en de Goudse Glazen in de Sint-Janskerk?

Meer dan de moeite waard!

10

16

28

16

inhoud

6 GEZONDHEID Geluk in twee woorden

10 OKRA-ZINGEVING Kwetsbaar leven

12 INFO OKRA bezint over Europese pensioenwetgeving

14 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Verzoening, een utopie?

16 ACTUEEL ‘We moeten luisteren naar

ouderen’

18 OKRA-LEEFT Hing jij je affiche voor je

raam?

20 OKRA-SPORT ‘Elke stap telt!’ boekt resultaten

21 MENU ‘Koning van het klein wild’

24 FILM De ster bleef stille staan

26 BOEKEN Nobele boeken

27 UITJES

28 UIT Een stad om in te bijten

32 DE DINGEN Lukken

33 18 WINNAARS!

34 SPEEL EN WIN

36 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

In je volgende OKRA-magazine

21

5

Wil je je familie een echt waardevol geschenk geven? Dan is een cadeau-tje van Oxfam Pakt Uit een goed idee. Dat zijn originele symbolische geschenken zoals een geitje, antibio-tica, plantjes, een schoolbord of een noodhulppakket. Zo verras je iemand dichtbij terwijl je tegelijk families wereldwijd steunt. Bestellen kan via www.oxfampaktuit.be. Je krijgt je cadeautje met de post thuisgestuurd, in de vorm van een mooie wenskaart. Nadat je er een persoonlijke boodschap in schreef, kan je de kaart aan de gelukkige bezorgen.

En wat dacht je van eerlijke wens-kaarten? Bestel je je kaarten bij Wereldsolidariteit, gaat er voor iede-re kaart 70 eurocent naar haar partner-organisaties. Zo wens je niet alleen je familie, vrien-den of buren een gezond en gelukkig 2011 maar lever je meteen ook een financiële bijdrage aan mensen die hard werken aan een beter leven in het Zuiden. Je kan de kaarten bestellen per set van vijf voor vijf euro, inclusief enveloppen, exclusief verzendingskos-ten. Bestellen kan via 02 246 36 72, martine.stroobants@wsm.be, www.wereldsolidariteit.be of via Wereldsolidariteit, Martine Stroobants, Postbus 20, 1031 Brussel.

Spaar met je nieuwe lidkaart!Heb je intussen je gloednieuwe lidkaart ontvangen? Mooi! Je kan er vanaf nu ook

punten mee sparen bij kleinhandelszaken die aangesloten zijn bij Qualiet.

Zo verdien je binnen de kortste keren je lidgeld terug.

Alle info vind je op www.okra.be,

www.qualiet.com of 02 246 44 41.

(H)eerlijke feestdagen!

© Jürgen Doom

OKRA december 2010 - januari 2011

6

gezondheid

Hoe ben je ertoe gekomen een boek over

geluk te schrijven?

Leo Bormans: “Ik heb in heel veel landen met

veel mensen mogen spreken. Als je hen vraagt wat

hen drijft, is het antwoord overal hetzelfde: geluk.

Als je dan doorvraagt naar wat geluk voor hen

precies betekent, krijg je de meest uiteenlopende

antwoorden. Ik wilde daar dieper op ingaan en

ontdekte dat er meer dan drieduizend professoren

bezig zijn met het bestuderen van geluk. Hun ken-

nis blijft echter beperkt tot wetenschappelijke

publicaties. Ik wilde een brug slaan tussen de

wetenschap van de positieve psychologie en het

leven van de gewone mensen. Zonder te vervallen

in ‘zeven tips om gelukkig te worden’. Dat soort

advies werkt niet. Er is niet één weg naar geluk. Er

zijn vele wegen. Iedereen moet zijn eigen weg

zoeken.”

Wat is geluk eigenlijk? En hoe kunnen we

gelukkiger worden? Leo Bormans vroeg aan

honderd geluksprofessoren uit vijftig landen om

in duizend woorden samen te vatten wat ze over

geluk weten. Het resultaat lees je in Geluk. The

World Book of Happiness.

Eindigt je zoektocht ook in een antwoord op

de vraag naar wat echt geluk inhoudt?

Leo Bormans: “Neen. Maar je krijgt wel een hel-

dere spiegel voorgehouden. Het gaat veel minder

over wat we ‘plezier’ noemen dan over ‘tevreden-

heid’. Rijke landen en rijke mensen zijn niet nood-

zakelijk gelukkiger. Wat ons ongelukkig maakt, is

ongelijkheid, competitie, jaloezie, vergelijking.

Belangrijker is het vertrouwen dat we hebben in de

mensen en in de instellingen. Op dat vlak scoren

we in België niet zo hoog als we economisch gezien

zouden kunnen verwachten. Een mooie definitie

van geluk vind ik: feeling good, while doing good.

Je goed voelen terwijl je het goede doet.”

En wat zijn de twee woorden waarin alles

samen te vatten is?

Leo Bormans: “Daarvoor zal je het boek moeten

lezen (lacht). Ik wil ze je wel verklappen. Het is ook

niet het probleem dat we die woorden niet zouden

kennen. Het gaat er niet om dat we niet weten wat

we moeten doen. We doen niet wat we weten. De

twee kernwoorden zijn: andere mensen. Dat is het

tegenovergestelde van ‘mijn dingen’. Het gaat niet

om het materiële en niet om jezelf. Wij zijn sociale

dieren. De essentie van geluk zit in het delen van

geluk.”

Hoe vertel je dat aan mensen die pijn hebben,

tegenslag kennen of ziek zijn?

Leo Bormans: “Net zij zullen dat bevestigen. Het

is niet zo dat gezonde mensen gelukkiger zijn. Het

is net andersom. Gelukkige mensen zijn gezonder.

Optimisten worden bijvoorbeeld minder snel ziek

en leven langer. Maar iedereen heeft ook recht op

zijn pijn en verdriet. Het leven is niet alle dagen

feest. Tegenwoordig lijkt het wel of we allemaal

permanent gelukkig moeten zijn. We stellen trou-

wens wereldwijd vast dat jonge mensen niet

gelukkiger zijn dan oudere mensen. Ook al hebben

die vaak al heel wat meegemaakt.”

Als geluk ‘maakbaar’ is, waarom kiezen we er

dan niet zelf wat vaker voor?

Leo Bormans: “Optimisme is voor de helft gene-

tisch bepaald. Dat weten we uit onderzoek bij

tweelingen. Tien procent wordt bepaald door de

omstandigheden. De resterende veertig procent

Geluk in twee woorden

Leo Borman: “Wie optimistisch is, wordt gelukkiger.”

77

Stijve gewrichten? Moeizaam bewegen?Doe er wat aan!

Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Phythea heeft Phytalgic samengesteld, zodat uw gewrich-ten elke dag weer gezonder en soepeler worden en de dagelijkse activiteiten weer gemakkelijk worden. De natuurlijke formule bevat een selectie van wilde visolie, brandnetelextract en zink voor optimale souplesse van uw gewrichten. Voor de beste werking wordt aanbevolen gedurende 3 maanden 3 capsules Phytalgic per dag te gebruiken. De eerste weldadige eff ecten op uw gewrichten zijn meestal na 3 weken gebruik merkbaar. Dankzij de perfecte verdraagbaarheid kan Phytalgic zo nodig het hele jaar door voortdurend worden gebruikt.

Onze mening: een uitste-kend natuurlijk product dat de beloftes waarmaakt: de gewrichten worden allengs soepeler en binnen een paar weken is het leven weer een stuk prettige!

Te koop bij uw apotheekCNK: 2399-202en NUT/PL-code: 968/1Ongeveer 16€ per doosvan 45 capsules

Als uw gewrichten ouder wor-

den, laten ze u dat vaak goed

voelen: moeizame bewegin-

gen, stijf bij het wakker

worden… Zoekt u een

werkzame oplossing

waardoor u elke dag

weer makkelijk kunt

bewegen? Er bestaat

tegenwoordig milde

methodes om uw ge-

wrichten op natuurlijke

wijze soepel te houden.

BETER LEVEN

2 dozen gekocht = de 3de gratis van Phythea!

Om een gratis doos te ontvangen stuurt u vóór 31 december 2010 het origineel van de kassabon, de

2 barcodes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens naar: Aanbod Phytalgic - c/o HighCo Data - P.B. 04074 - 1414 Waterloo Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon. Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 16/08/10 en 31/12/10.

AanbodPhytalgic

PUBLIREPORTAGE

Okra_04_10_10.indd 1 31/08/10 11:52

wordt bepaald door onze manier van kijken naar de

dingen, de activiteiten die we zelf organiseren. We

hebben dus niet alles in de hand maar toch veel.

Optimisme kan je leren.”

En optimisme maakt je gelukkig?

Leo Bormans: “Het is de beste voorspeller voor geluk.

Er is een even sterk verband vastgesteld tussen roken

en longkanker als tussen optimisme en geluk. Wie

rookt, krijgt longkanker, wie optimistisch is, wordt

gelukkiger. En gelukkige mensen zijn gezonder en suc-

cesvoller in zaken, studies, sport, wetenschap en

vriendschap. Waarop wachten we dan nog? Ik pleit

natuurlijk niet voor een naïef optimisme. Voeten op de

grond. Maar wie zich laat leiden door angst komt niet

eens in beweging. En gelukkig zijn, is een reis onder-

nemen, kansen zien, mensen ontmoeten en hoop

koesteren.”

Foto Bert De Deken

Pluk je geluk

Ook CM voert geluk hoog in het vaandel. Geluk

bevordert immers de gezondheid, zowel fysiek

als psychisch. Daarom lanceerde ze de campagne

Pluk je geluk. Tijdens een tournee door Vlaanderen

onthult Leo Bormans het geheim van geluk. Hij

neemt je mee naar de essentie van geluk en ver-

telt hoe je stap voor stap je eigen geluk kan ver-

groten. Wanneer je deze lezing kan bijwonen in

jouw buurt, lees je op www.cm.be. CM-leden

kunnen het boek van Bormans trouwens

kopen tegen voordeelprijs. Ze betalen slechts

19,95 euro in de plaats van 24,95 euro. Het boek

is verkrijgbaar in alle Thuiszorgwinkels en na elke

voorstelling van Het geheim van geluk.

Meer info via www.plukjegeluk.be.

Leo Bormans,

Geluk. The World Book of

Happiness, Lannoo, Tielt, 2010,

24,95 euro, 352 blz.

OKRA december 2010

8

Geef uw oogappel een cadeau voor de toekomst.

Raad op mensenmaat

DVV

is e

en m

erk-

en

hand

elsn

aam

van

DIB

NV,

ver

zeke

rings

onde

rnem

ing

toeg

elat

en o

nder

CBF

A-nu

mm

er 0

037,

RPR

Bru

ssel

BTW

BE

0405

.764

.064

- V

.U. G

uy R

oela

ndt,

Livi

ngst

onel

aan

6, B

-100

0 Br

usse

l.

JUNIOR PLAN

Geef uw kind, klein- of petekind een Junior Plan van DVV. Sparen zonder enig risico mét tal van voordelen.

Vind een DVV-consulent in uw buurt: bel 0800/24 404 of surf naar www.dvv.be

DVV-JuniorPlan10_210x297_Q.indd 1 06-09-2010 14:15:59

9

www.bruggecentraal.beStadSfeStival 2010

29.10.2010 30.01.2011GROENINGEMUSEUM

OKRA december 2010 - januari 2011

10

oKrA-zingeving

Kwetsbaar leven

Maar het is ook nodig in onze tijd.

Onze Kerk lijkt immers een stal

geworden omwille van de pijnlijke

gebeurtenissen van kindermis-

bruik. Misbruiken die al te lang in

de doofpot werden gestopt, zoge-

zegd in der minne geregeld. Door

de controversiële uitspraken van

de aartsbisschop en de paus lijkt

de Kerk uitgespeeld. De Kerk van

de voorbije tijd zoals ze begrijpe-

lijk in de media kwam, is helemaal

niet om fier op te zijn. Integendeel.

De Kerk lijkt een stal. Voor velen

dus, klaar voor afbraak. Sommigen

pogen de deuren nog dicht te hou-

den. Alsof je de deuren van een

stal kan sluiten. Wie krampachtig

de deuren dicht houdt en enkel

bezig is met wat in de ‘Kerk-stal’

gebeurt, dreigt aan Maria en Jozef

een plek van nieuw leven te wei-

geren.

‘Ja’ zeggen

Maria en Jozef kunnen ons met

kerstdag toch weer op het goede

spoor helpen. Maria vooreerst,

want Jozef wil niet op de eerste

plaats komen. Maria staat stil, is

wakend en zegt volmondig ‘ja’

tegen het kwetsbare leven. Zij

was bereid dit leven te dragen en

het leven van Jezus te volgen. Is

het geen tijd om naar Maria te

kijken en haar te vragen om ons

te helpen om ook in onze dagen

‘ja’ te zeggen tegen het kwetsbare

leven? Is het geen tijd om te bid-

den dat de Kerk zoals Maria ‘ja’

zou zeggen tegen het kwetsbare

en gekwetste leven? ‘Ja’ zeggen

door te luisteren, door te proberen

te begrijpen, door mee te zoeken

naar genezing en heling, door

warm te zijn voor wie in kille een-

zaamheid leeft. Maria poogt zich

thuis te weten in de stal. De stal,

even broos als het pasgeboren

kind. Maria vindt de stal de moeite

waard om ‘ja’ te zeggen tegen

kwetsbaar leven. Maria stelt ook

De levende kerststal hebben wij te danken aan

Sint-Franciscus. Diezelfde Franciscus die een

vervallen kerk was binnen gegaan en de

woorden had gehoord: “herstel mijn huis.” Het

was nodig in die tijd, lang geleden in de

middeleeuwen.

11

ons met kerstdag de vraag: waar

ben jij kwetsbaar leven nabij

geweest in de stal van Kerk en

wereld? Waar heb jij geluisterd,

begrepen, opgetild en kracht

gegeven? Waar heb jij dit jaar

kerstdag mogelijk gemaakt?

In dialoog

En daarnaast staat Jozef. Niet de

man van het hoge woord maar de

man die zich enkel sterk weet door

dialoog met zijn geliefde Maria.

Mensen van het hoge woord voe-

len zich alleen sterk in burchten

en paleizen. Maar in een stal kan

je niet anders dan overeind blijven

door dialoog, dicht bij elkaar. Jozef

aarzelt maar zegt dan samen met

Maria ‘ja’. Deze dialoog van

zomaar een man en een vrouw is

vruchtbaar. Zoals echte dialoog

altijd vruchtbaar is. Onze tijd

heeft nood aan figuren die oproe-

pen tot een bevrijdend, genezend

en vergevend gesprek. Is het

geen tijd om te bidden opdat de

Kerk een gemeenschap van dia-

loog zou zijn? In evenwaardigheid

tussen man en vrouw, tussen

gewijde en niet gewijde dienaren,

tussen jong en oud.

Nederig zijn

Maar de weg van de dialoog kan

alleen gebeuren door eenvoud en

nederigheid. Nederigheid is leven

vanuit het besef het leven niet

alleen aan te kunnen. Eenvoud is

geloven dat vruchtbaarheid en

nieuw leven geen resultaat van

kracht en prestatie zijn. In het

spoor van de bisschop van Brugge

mogen wij bidden om een nederi-

ge Kerk. Een Kerk die bereid is te

leren van welke wetenschap ook,

die het eigen domein van politiek

en gerecht erkent in nederige dia-

loog. Alleen een nederige en een-

voudige Kerk die het oordelen en

veroordelen heeft afgeleerd, zal

groot geacht worden. Jozef vraagt

vandaag ook aan ons om mensen

van dialoog te zijn, nooit mensen

van het hoogste woord, nooit

mensen van het grote gelijk.

Nabij zijn

Ook in OKRA kunnen Maria en

Jozef aanwezig zijn. In deze kerst-

tijd, het hele jaar zelfs. Laten we

Maria achterna gaan. We weten

toch wie in onze buurt, dorp of

stad kwetsbaar is. We weten toch

wie er alleen voor staat, rouwend

na het sterven van een geliefde en

wie al een tijd niet meer kan fees-

ten. We weten wie er wacht op ons

‘ja’ tegen het leven alleen door te

luisteren en te laten blijken ‘je

hoort er bij’. We weten wie ont-

goocheld, soms verbitterd terug-

kijkt op het leven. We nemen om

die reden afstand. En toch wach-

ten zij op onze bemoediging, op

onze aanwezigheid. We weten

hopelijk wie het financieel moeilijk

heeft. We zijn toch creatief genoeg

om mensen welkom te heten die

nergens durven heengaan. We

weten wie ziek is en zorgbehoe-

vend, wie het huis niet meer uit-

komt. We weten hoeveel een

attentie kan betekenen. Maria

zijn, is ‘ja’ zeggen tegen het

kwetsbare leven vandaag. Dat

vraagt niet alleen om bidden, dat

vraagt vooral om concreet, uitno-

digend en aanmoedigend hande-

len. Kerstdag is zo veel meer dan

brave wensen. Het vraagt om con-

crete daden in alles wat OKRA in

deze dagen is.

Mild worden

En dan Jozef in OKRA. De man van

dialoog. De nederige man die ons

warm maakt om naar anderen te

gaan, die ons oproept om ons

grote gelijk los te laten. Wat wij

dagelijks ontvangen aan geluk,

aan vertrouwen en dankbaarheid

is zo veel meer dan wat wij geven.

Wij geven overigens alleen door

wat wij van velen ooit ontvangen

hebben. Vandaag dienen we meer

dan ooit naar mensen toe te gaan

met de boodschap ‘ik heb jou echt

nodig’, ‘ik heb je lief zoals je bent’

en ‘samen kunnen wij veel meer’.

Jozef achterna gaan, is mild wor-

den en zacht blijven.

De nederige Jozef als man van

dialoog en de lieve vrouw Maria bij

het kwetsbare leven. Dat kan

gebeuren in een stal. Het zal niet

gebeuren in paleizen tussen dikke

muren van vaste gewoontes en

planning, van overtuigingen en

manieren van geloven. Het zal

alleen gebeuren als wij die dikke

muren loslaten en wie weet ook

afbreken. Als we Maria achterna

gaan, als we treden in het spoor

van Jozef, zal er nieuw leven

geboren worden. Het zal gebeuren

waar iemand zich onverwacht

genodigd weet, waar iemand zich

plots weer begrepen voelt, waar

mensen weer de weg vinden naar

elkaar. Als dit gebeurt, zullen de

herders weer komen die veel tijd

verloren hebben met het zoeken

naar het verloren, zwarte schaap.

Dan zullen de wijzen komen en

door de knieën gaan en meer dan

woorden schenken omdat ze uit-

eindelijk hun rijkdom gevonden

hebben. Dan zal het echte feest

kunnen aanbreken met een lange

wereldtafel waaraan niemand ont-

breekt, waaraan niemand meer en

niemand minder is. Dan zal kerst-

dag meer dan één dag zijn. Ook

dankzij jou.

Tekst Luc Vandenabeele

Foto Jürgen Doom

Maria zijn, is ‘ja’ zeggen tegen het kwetsbare

leven vandaag.

OKRA december 2010 - januari 2011

12

inFo

OKRA was niet alleen, ook Ieren, Nederlanders,

Duitsers, Denen en Britten dachten mee na. Ze

lichtten het pensioenstelsel in hun land toe en

duidden de problemen en pluspunten. Gastsprekers

plaatsten alles in een Europees kader.

Over de landsgrenzen heen

Aan de pensioenproblematiek zijn vele facetten

verbonden. Elke lidstaat heeft zijn eigen karakte-

ristieken. En toch zien we dat de verschillende

systemen soms gelijkaardige tendensen volgen.

Denk maar aan de pensioenpijlers (wettelijke en

aanvullende pensioenen) die stilaan overal zijn

ingeburgerd. Daarom organiseerde OKRA dit semi-

narie: in een context van hervormingen, crisis en

een steeds belangrijker wordend Europa, is er

grote nood aan kennis. We kunnen leren uit elkaars

systemen. Een tweede uitdaging is de zoektocht

naar de stappen die Europa moet zetten om lidsta-

ten te ondersteunen in hun streven naar gepaste

en houdbare pensioenen.

Europa op de voorgrond

Miljoenen Europeanen zijn afhankelijk van hun

pensioen. We moeten ervoor zorgen dat pensioe-

nen datgene doen waarvoor ze bedoeld zijn, name-

lijk maximale steun bieden aan gepensioneerden,

ook aan kwetsbare groepen. Met een gemiddeld

armoederisico bij ouderen van bijna twintig pro-

cent, scoort de EU als welvarende wereldspeler

niet hoog qua sociale bescherming. Toch zijn er

grote verschillen. In Nederland bedraagt dit risico

tien procent, in Duitsland vijftien en in België een-

entwintig. We moeten hier wel kanttekeningen bij

maken. De pensioenregelingen moeten niet enkel

een middel vormen om een behoorlijke levensstan-

daard voor de oude dag te verschaffen, ze moeten

ook de beloning zijn voor een leven lang werken.

Het is hoog tijd om een debat op gang te brengen

over de vraag of en hoe Europa de lidstaten kan

ondersteunen bij hun taak om hun burgers te

voorzien van gepaste, houdbare en gewaarborgde

pensioenen, nu en in de toekomst. En dit in samen-

spraak met de ouderen.

Uitdagingen

De adequaatheid en houdbaarheid van de pensioe-

nen moet vooreerst berusten op een degelijke

bescherming en een gunstige economische ontwik-

keling. Tegelijkertijd blijft het belangrijk dat het

vertrouwen in de pensioenbelofte hersteld wordt.

Die kreeg een flinke deuk tengevolge van de eco-

nomische en financiële crisis en een aantal hervor-

mingen. Daartoe zijn een aantal elementen van

belang.

In oktober trok OKRA naar het Duitse

Bonn om te discussiëren over de

pensioenwetgeving in de Europese

lidstaten. Ook de rol die Europa moet

spelen om een doelmatige sociale

bescherming te realiseren, kwam aan bod.OKRA bezint over Europese pensioenwetgeving

De deelnemers aan het OKRA-seminarie kwamen uit heel Europa.

1313

GESCHENKIDEEËN

GRATIS TOPIC STANDAARD TELEFOON t.w.v. € 26bij aankoop van de Big button Topic Dect telefoon van € 54,60 (incl. bebat en recupel)

GRATIS THERMOMETER OMRON FLEX TEMP SMARTt.w.v. € 9,95 bij aankoop van de bloeddrukmeter M6 Comfort New. Bovendien ontvang je 4 maanden gratis een proefabonnement op software Goliath.

GRATISthermo-meter

KERSENPITKUSSENS15% korting op het ganse gamma kersenpitkussens, zowel de klassieke kussens als de warmte-diertjes.

GRACO AUTOSTOELDeze autostoel is geschikt voor kinderen van 1,10 tot 1,35 m (van 15 kg tot 36 kg). Je kan hem makkelijk omvormen tot een verhoogd zitje. NU € 57,75 i.p.v. € 77-25%

WELEDA VERWENSETDit bestaat uit• Duindoorn Vitaliseringsdouche

200 ml• Duindoorn Handcrème 50 ml• Arnica Massageolie 100 mlNU € 20,65 ipv € 24,30

-15%

-15%

GRATIS

Actiesvan

3 tot 31 december

2010

www.thuiszorgwinkel.beEr zijn nog meer acties in deze periode,zie website voor de folder.

Acties niet cumuleerbaarmet andere acties of kortingen

12 december Eindejaar.indd 1 29-10-2010 12:53:09

1 Garanderen van een pensioen dat armoede

bestrijdt. Per lidstaat moeten we nagaan wat een

menswaardig leven voor ouderen behelst en in welke

mate pensioenen hiertoe moeten bijdragen.

2 Garanderen van een pensioen dat de levens-

standaard bestendigt. Het verschil tussen het

voorheen verdiende inkomen en het pensioen wordt

steeds groter.

3 Welvaartsevolutie pensioenen. Het is belangrijk

dat gepensioneerden tijdens hun pensionering niet

verder verarmen. Daarom is een automatische

index- en loonontwikkelingskoppeling onontbeerlijk.

4 Goede informatie. Pensioensystemen moeten

transparant zijn zodat mensen weloverdachte beslis-

singen kunnen nemen over hun carrière en dus ook

hun toekomstig pensioen.

5 Invloed pensioenhervormingen. Europa dient de

lidstaten aan te sporen om de gevolgen van hun

pensioenhervormingen en -beleid beter in kaart te

brengen, zeker met het oog op het beschermen van

de meest kwetsbaren.

6 Een versterking van de open coördinatie-

methode. Europa moet benadrukken dat bij de rap-

portering rond bijvoorbeeld pensioenhervormingen

ook de ouderenorganisaties geconsulteerd moeten

worden. Een Europees overlegplatform rond pensi-

oenen kan hierbij een stap voorwaarts zijn.

Kansen grijpen

De belangrijkste conclusie van het OKRA-seminarie is

dat we in de toekomst nog meer over de landsgrenzen

heen moeten kijken, leren uit elkaars successen en

mislukkingen en moeten samenwerken om een goede

pensioenbescherming te realiseren. Op basis van

Europese initiatieven zoals het Groenboek, recht-

spraak van het Europees Hof van Justitie en het

Europees Hof voor de Rechten van de Mens en uitwis-

seling tussen ouderenorganisaties in de lidstaten moe-

ten we onze eigen pensioensystemen verstevigen en

moderniseren. We zullen hiertoe nu verder de krijtlij-

nen uitzetten en het eindrapport van de bijeenkomst

in Bonn overmaken aan de Europese beleidsmakers en

belangengroepen.

Tekst Kristel Wijshof

We zullen nog meer over de landsgrenzen heen

moeten kijken om een goede pensioenbescherming te

realiseren.

OKRA december 2010 - januari 2011

14

de KeUze vAn LieSBeT wALCKierS

Burundi. Voor velen onder ons haast onbekend. Ooit

was dat kleine Afrikaanse land een Belgisch

voogdijgebied, samen met het buurland Rwanda. Kort

na de grote buur Congo, begin jaren zestig, werden ze

onafhankelijk en gingen ze elk hun eigen weg.

Verzoening, een utopie?

De geschiedenis van de twee

verwante landen bleef heel wat

gelijkenissen vertonen. Tot nu.

Op een tragische manier. Ze

worden bewoond door dezelfde

volkeren: hutu, tutsi en - in veel

minder mate - twa, die wij beter

kennen als pygmeeën. Een

samenleven dat in de twee

gevallen even conflictueus is

verlopen. Het is een lang en

ingewikkeld verhaal waarin de

Belgische kolonisator een niet

onbelangrijke verantwoordelijk-

heid draagt.

Verbod

Rwanda heeft een trieste stem-

pel gedrukt op de geschiedenis

van Afrika. In 1994 richtten

fanatieke hutu een massa-

slachting aan onder tutsi en

gematigde hutu. Er vielen in een

paar weken tijd meer dan

800 000 doden. Het huidige

bewind van president Kagame,

voornamelijk uit ballingschap

teruggekeerde tutsi, wil de

tegenstellingen die tot de geno-

cide hebben geleid wegbannen

door elke verwijzing naar etni-

sche verschillen te verbieden. Zo

is het voortaan strafbaar om de

woorden hutu of tutsi in de

mond te nemen. Maar in de

praktijk draait dit steeds meer

uit op een alibi om elke vorm van

oppositie te muilkorven. In naam

van het herstel van de nationale

eenheid wordt elke kritiek op het

beleid afgedaan als erfenis van

wat ze daar de génocidaires noe-

men, de verantwoordelijken

voor de slachtpartij. Zo is

Rwanda feitelijk uitgegroeid tot

een eenpartijstaat die geen

tegenspraak duldt. Dat ook

Kagame bij gelegenheid het

geweld niet schuwt, is recent

nog gebleken. Een rapport van

de Verenigde Naties beschuldigt

er hem van in de jaren na de

genocide zelf duizenden hutu te

hebben laten vermoorden.

Intussen zitten er sinds 1994

nog ruim 60 000 gevangenen in

erbarmelijke omstandigheden te

wachten op een proces.

Vergeldingen

Burundi, net over de zuidelijke

grens, moet inzake gruwelijk

verleden nauwelijks onderdoen

voor buurland Rwanda. Het

begon allemaal in de jaren zes-

tig, kort na de onafhankelijk-

heid, met een aantal wederzijd-

se moordpartijen. In 1972

bereikte het geweld een hoogte-

punt: er werden zo’n 100 000 à

200 000 duizend hutu afge-

maakt. En in de jaren tachtig

waren het dan weer tussen vijf-

en tienduizend tutsi die het

moesten ontgelden.

1993 was het jaar van de grote

hoop. Er kwamen verkiezingen

15

Verzoening, een utopie? volgens etnische criteria: hutu-

tegen tutsipartij. De hutukandi-

daat, Melchior Ndadaye, werd

president. Dadelijk nam hij een

aantal hutu in het leger en de

administratie op. Zo brak hij er

het quasi monopolie van de tutsi

minderheid. Eindelijk was er

verzoening in zicht. Maar nog

geen honderd dagen later werd

hij vermoord. Het was het start-

sein van een bloedige burger-

oorlog. Van beide kanten vorm-

den zich milities die overal dood

en vernieling zaaiden.

Honderdduizenden mensen ont-

vluchtten het land. Het duurde

tot 2000 voor er een vredesak-

koord tot stand kwam tussen

regering, politieke partijen en

verschillende rebellengroeperin-

gen. Maar ook daarna terrori-

seerden diverse milities nog

jarenlang het land.

Verzoening

De verkiezingen van 2005 waren

eindelijk de aanloop naar demo-

cratie. Ook de winnende partij

had een verleden als gewapende

organisatie. Maar de kiezers

geloofden dat de vroegere rebel

Nkurunziza vrede zou brengen.

Het zou wel nog tot 2009 duren

voor zijn voornaamste rivaal de

wapens neerlegde. Maar intus-

sen werd er gewerkt aan een

politiek systeem waarin de twee

gemeenschappen beter verte-

genwoordigd zijn. Zowel in het

parlement als in het leger kwa-

men er quota in verhouding tot

het percentage hutu en tutsi in

de bevolking. Als er te weinig

leden van één van beide groe-

pen verkozen zijn voor de instel-

lingen, wordt er een aantal aan

toegevoegd. Soortgelijke quota

zijn er voor vrouwen in de poli-

tiek. Met behulp van ontelbare

buitenlandse ngo’s worden er

overal zogenaamde post-conflict

projecten opgezet, onder meer

met teruggekeerde vluchtelin-

gen. Er wordt hard gewerkt aan

het herstel van een normale

samenleving. De regeringspartij

mag dan al van hutusignatuur

zijn, er worden ook tutsi in opge-

nomen. De hoop op een veilige

leefomgeving begint vaste vorm

aan te nemen. Bovendien wor-

den lager onderwijs en gezond-

heidszorg kosteloos. In een

doodarm land als Burundi zijn

dat uiterst ingrijpende maatre-

gelen.

Verwarring

Dat alles verklaart wellicht dat

er bij de gemeenteraadsverkie-

zingen dit voorjaar met 64 pro-

cent op de regeringspartij is

gestemd. Hoewel de internatio-

nale waarnemers nogal wat

geknoei vaststelden, was hun

conclusie dat dit het gevolg was

van gestuntel en niet van kwaad

opzet. Maar het liep lelijk mis.

De oppositie die er bekaaid afge-

komen was, kwam aanzetten

met de beschuldiging van frau-

de. De voornaamste oppositie-

formatie - en vroegere rebellen-

groepering - weigerde haar

zetels in de gemeenteraden in te

nemen, ook daar waar ze een

goede uitslag had behaald. Voor

de daaropvolgende presidents-

verkiezingen trokken zes van de

zeven kandidaten zich terug.

Vanzelfsprekend werd president

Nkurunziza herverkozen.

Sindsdien heerst er een malaise

in Burundi. Er is sprake van dat

rebellen hier en daar weer de

wapens willen opnemen. Als ze

het politieke spel niet meer mee-

spelen, lijkt dat inderdaad een

risico. Er worden geregeld aan-

slagen of moorden gesignaleerd

die het werk zouden kunnen zijn

van opstandige milities. De over-

heid doet ze af als geïsoleerde

conflicten over grondeigendom.

Aangezien er nog altijd mateloos

veel wapens in omloop zijn onder

de burgerbevolking, is dat niet

uitgesloten. Maar toch rijzen er

vragen. Ook bij de zero-tolerance

die de president heeft afgekon-

digd. Dreigen we niet de weg op

te gaan van de repressieve een-

partijstaat in Rwanda? Het ver-

zoeningsmodel dat de Burundezen

zo moeizaam hebben opge-

bouwd, staat op de helling.

Tekst Liesbet Walckiers

Burundi moet inzake gruwelijk verleden nauwelijks onderdoen voor buurland Rwanda.

OKRA december 2010 - januari 2011

16

ACTUeeL

Waar komt de christelijke arbeidersbeweging

vandaan?

Patrick Develtere: “Het ACW kan buigen op een

lange traditie. Sinds Rerum Novarum in 1891 heeft

de christelijke arbeidersbeweging meegewerkt aan

de opbouw van welvaart in dit land. En dat is ook

gelukt. De huidige materiële omstandigheden zijn

veel beter dan veertig of zestig jaar geleden. Die

welvaart is belangrijk maar het ACW hecht ook

veel belang aan welzijn voor iedereen. Vandaag

hebben mensen - ouderen en jongeren - veel meer

kansen en keuzemogelijkheden. Niet enkel op

materieel vlak, ook op het gebied van onderwijs,

gezondheidszorg en in de vrije tijd. Dat vinden wij

een goede zaak. Maar weinig mensen zijn zich er

bewust van dat deze vrijheid niet vanzelfsprekend

is, dat daar een lange strijd aan vooraf is gegaan.”

Wat kan het ACW vandaag nog betekenen?

Patrick Develtere: “Ondanks de welvaart hoor je

geklaag en gemor. En inderdaad, niet iedereen

heeft het even goed. Velen kunnen vandaag niet

deelnemen aan de welvaart. Vijftien procent van

de bevolking leeft in armoede omdat ze moeten

rondkomen met een leefloon of een veel te laag

pensioen. Anderen hebben niet meer kansen en

mogelijkheden, integendeel. Ouderen werken niet

meer en missen kansen om contacten te leggen.

‘We moeten luisteren naar ouderen’Sinds begin september heeft het ACW - waarvan ook OKRA deel uitmaakt - een nieuwe

voorzitter. Patrick Develtere wil de beweging de volgende jaren verder uitbouwen. “De

christelijke arbeidersbeweging heeft de voorbije decennia veel gerealiseerd. Maar we

moeten blijven ijveren voor meer welzijn voor iedereen.”

Patrick Develtere: “Vrijwilligers zijn het alfabet van de beweging.”

17

Voor velen is eenzaamheid

geen loos begrip. Deze grote

groep kampt met stress

omwille van een tekort. Maar

anderen hebben last van

stress omdat er te veel op

hun boterham ligt. Ze moe-

ten een drukke job combineren met een gezin,

staan uren in de file en willen hun vrije tijd op een

eigentijdse manier invullen. Een derde groep

kampt met stress omwille van een gebrek aan zin-

geving. Ze vragen zich af wat de zin is van hun

werk, relatie of engagement.

Het ACW moet deze drie groepen een antwoord

bieden op de situatie die verantwoordelijk is voor

het onbehaaglijk gevoel. Dat doen we door te lob-

byen bij de overheid en door te overleggen met

andere vertegenwoordigers van de maatschappij,

zeg maar het middenveld. De vakbond moet bij-

voorbeeld pleiten voor een werkbare arbeidsom-

geving en we moeten duiding brengen bij de vra-

gen rond zingeving. Die kan uit de Bijbel komen en

mag een eigentijds jasje hebben.”

En wat met de kwaliteit van samenleven?

Patrick Develtere: “Ook die moet er op vooruit

gaan. Vandaag wordt er veel gesproken in termen

van ‘wij’ en ‘zij’, van ‘wij, de Belgen’ en ‘zij, de

allochtonen’ of van ‘wij, de werkenden’ en ‘zij, de

steuntrekkers’. Dat is niet goed. De maatschap-

pelijke ongelijkheid is bovendien veel te groot aan

het worden. Het inkomen van de rijksten neemt

toe terwijl ook de armoede groeit. Een ongelijke

samenleving is een ongelukkige samenleving. Ook

wie het materieel beter heeft, voelt zich niet goed

bij zulke ongelijkheid. Hij maakt zich zorgen over

zijn veiligheid en problemen als alcoholisme,

depressies en spijbelgedrag dringen door tot deze

groepen.

We weten dat de uitdagingen groot zijn maar als

ACW moeten we werken aan een betere kwaliteit

van leven en van samenleven. Enkel zo kan het

welzijn van iedereen er op vooruitgaan.”

Is daar wel ruimte voor in de huidige crisis-

situatie?

Patrick Develtere: “Die kritiek hoor ik vaak. Dan

stel ik de wedervraag. Kunnen we het ons permit-

teren om niets te doen? Om de ongelijkheid verder

te laten toenemen? Om steeds meer mensen steeds

dieper in de armoede te duwen? De kloof tussen

arm en rijk is een clusterbom in deze maatschappij.

Trek je de laagste uitkeringen

en inkomens op, zal dit trou-

wens niet enkel sociaal posi-

tieve gevolgen hebben. Dit

geld zal ook besteed worden

waardoor ook de economie

een graantje zal meepikken.

De laatste regering bewees trouwens dat het kan,

sociale maatregelen nemen in crisistijd. Zo ver-

hoogde ze de leeflonen en de laagste pensioenen,

weliswaar nog niet voldoende. Ze kunnen wel een

eerste aanzet zijn. Wij zijn voorstander van het

Lucas-principe: vraag meer aan mensen die meer

lasten kunnen dragen.”

Binnen het ACW nemen vrijwilligers een grote

plaats in.

Patrick Develtere: “Zij zijn het alfabet van de

beweging. Zij zijn onze voelsprieten die problemen

en gevoeligheden kunnen signaleren. En het zijn er

veel. Vakbondsafgevaardigden, vrijwilligers van

Ziekenzorg, leden van OKRA die elke maand langs-

gaan bij ouderen in hun buurt die lijden onder de

eenzaamheid. Dankzij al deze vrijwilligers kunnen

wij oplossingen zoeken voor de problemen die zij

melden. We nemen nieuwe initiatieven zoals coö-

peratieven in de zorgsector. Zorg voor ouderen,

thuis en in een woonzorgcentrum, mag je niet

alleen aan de privésector overlaten. Anderzijds

porren we de overheid aan bepaalde initiatieven te

nemen. Zo willen we dat gemeenten een premie

betalen aan mantelzorgers en voeren we nu cam-

pagne rond armoede. Net zoals OKRA vragen we

dat de minimumpensioenen omhoog gaan.”

Welke plaats bekleedt een ouderenvereniging

als OKRA binnen het ACW?

Patrick Develtere: “Zij zijn erg belangrijk voor

ons. Ze vertegenwoordigen een grote groep en

kunnen het best inspelen op vragen over de kwali-

teit van leven en samenleven van deze groep.

Daarnaast geloof ik er ook sterk in dat wijsheid met

de jaren komt. Ervaringen maken je verstandiger,

daaruit kan je leren. Ouderen die vertellen over

hun leven, kunnen de rest van de samenleving heel

wat bijbrengen. En daarom moet er geluisterd wor-

den naar ouderen. Ik vind het dan ook belangrijk

dat ouderen goed vertegenwoordigd zijn op alle

beleidsvlakken. En dat kan nog veel beter.”

Tekst Nele Joostens

Foto Pol Leemans

Kunnen we het ons permitteren om niets

te doen? Om de ongelijkheid verder te

laten toenemen?

OKRA december 2010 - januari 2011

18

oKrA LeeFT

Bij het oktobernummer van OKRA-magazine zat een mooie affiche.

Hing je ze voor je raam, maakte je kans om een mooie prijs te win-

nen. Wie OKRA bekendmaakt, willen we immers belonen. Vind jij je

naam hieronder, ontvang je een boek, een gezelschapsspel en twee

puzzelboekjes. Bovendien maak je kans om een waardebon voor

een OKRA-reis in de wacht te slepen.

■ Balieu-Luyten uit Dworp■ Pelagie Van Der Borght uit Ternat■ Louisa Simons uit Zellik■ André Merens uit Strombeek-Bever■ Gaston Willems uit Merchtem■ Maria De Vroede uit Londerzeel■ Rosette Booghmans uit Steenhuffel■ Roza Coucke uit Sint-Martens Bodegem

■ Angele De Becker uit Duffel■ Klara Goyvaerts uit Bonheiden■ Franciscus en Anny Onsea-Van Kelst  uit Bonheiden■ Jan en Maria Meeuw-Thys uit Bonheiden■ Maria Vandenpoel uit Nijlen■ Jo Loose uit Blaasveld■ Saelens-Baert uit Blaasveld■ Rene Van Noten uit Sint-Katelijne Waver■ Desiré Meel uit Mechelen■ Georges Korthoudt uit Hulshout■ Adriaan (Jean) Stoops uit Berlaar■ Alfons Van Mensel uit Lier■ Augustina Everaert uit Mechelen■ Mathilde Cools uit Hingene■ Willy Verelst uit Wiekevorst■ Francine Wauters uit Putte■ Emilia Van de Putte uit Itegem■ Caroline Van de Put uit Willebroek■ Hendrik De Clercq uit Kalfort■ Jozef Van den Eynde uit Bevel■ Victor Coppens uit Lier■ Frans Mertens uit Lier

■ Theresa Caers uit Turnhout ■ Louis Philips uit Eindhout■ Elza Kiebooms uit Herselt ■ Paulin Cools uit Balen ■ Paul Willems uit Vlimmeren■ Maria Van Ouwenhuyzen uit Vosselaar■ Maria Geudens uit Merksplas■ Maria Van de Vonder uit Morkhoven■ Louisa Adriaenssen uit Herentals ■ Aloïs Vercammen uit Tielen

■ Louis Belmans uit Poederlee■ Nieke Wuyts uit Kasterlee■ Alfons De Ridder uit Rijkevorsel ■ Pauwels-Laurijssen uit Minderhout■ Maria Schuurmans uit Geel ■ Maria Van Tongerloo uit Geel■ Jan Claes uit Meerhout ■ Maria Jansen uit Weelde■ Frans Van der Steen uit Poppel■ Joannes Holemans uit Herenthout■ Bertha Reyms uit Dessel-Witgoor■ Houtmeyers-Willems uit Turnhout■ Maria Swaelen uit Dessel■ Sylvia Vreys uit Mol■ Augusta De Groof uit Mol■ Maria Mertens uit Olen■ Jeanne Van Looy uit Westerlo-Oevel■ Frans Bouwen uit Westerlo-Voortkapel

■ Tony Beckers uit Merksem■ Armand Smits uit Berendrecht ■ Josee Benneke uit Wilrijk■ Josette Verboom uit Wilrijk■ Paul Van den Wijngaert uit Wilrijk■ Julienne Van den Abeele uit Wilrijk■ Irène Janssens uit Wilrijk■ Mariette De Mol uit Wilrijk■ Leonard De Vogel uit Burcht■ Theo Buyssens uit Burcht■ Nicole Coppens uit Zwijndrecht■ Marcel Reyns uit Zwijndrecht■ Liliane Bakker uit Hoboken■ Elza Cuyt uit Hoboken ■ Desire Mariman uit Hoboken■ Frans Melis uit Hoboken ■ Maria Noens uit Hoboken■ Paul Peeleman uit Hoboken■ Pierre Van Polfliet uit Hoboken■ Lizette Van Sant uit Hoboken■ Arnolda Dewit uit Brasschaat■ Godelieve Dandois uit Deurne■ Maria Smets uit Antwerpen■ Gilbert Van de Vreken uit Schelle■ René Vervliet uit Schelle

oKrA LeeFT

Hing jij je affiche voor je raam?

■ Jan en Rita Van Peer-Van Thielen uit Schoten■ Frans en Maria Van Camp-De Belder uit Schoten■ Frans en Maria Vissers-Langlet uit Schoten■ Constant en Jozefa Ramael-De Belder uit Schoten■ Martha Mostmans uit Schoten■ Maria Suls uit Schoten■ André en Marie-José Labro-Vergauwen

uit Schoten■ Lieve Van den Bussche uit Schoten■ Eliane Claes uit Deurne ■ Jeanne Bervoets uit Deurne ■ Aline Bettonville uit Deurne

■ Rolande Belemans uit Leopoldsburg■ Maria Meynkens uit Paal■ Jozef Gabriëls uit Koersel■ Bertha Claes uit Tessenderlo■ Josefine Wirix uit Beverst■ Maria Vanhengel uit Eigenbilzen■ Alda Bernkens uit Rijkhoven■ José Jans uit Schalkhoven■ Hendrik Motmans uit Alken■ Ernestine Freson uit Borgloon■ Antoine Gerard Frisson uit Heers■ Leon Paques uit Wellen■ Math Ramaekers uit Gruitrode■ Jan Vossen uit Bree-Opitter■ Paul Vanaken uit Bree■ John Botterman uit Genk■ Jaak Geerkens uit Opglabbeek■ Susanne Boyen uit Boekhout■ Ivette Beirnaert uit Montenaken■ Willem Honings uit Diepenbeek■ Henri Haenen uit Hasselt■ Agnes Van Gorp uit Hasselt■ Clement Vandael uit Hasselt■ Roger Brems uit Hasselt■ Madeleine Willems uit Zonhoven■ Toon Mannaerts uit Zonhoven

OKRA december 2010 - januari 2011

19

■ E. Cauwels uit Loppem■ Noël Denolf uit Zedelgem■ Alice Slabbinck uit Zedelgem■ Henri Tanghe uit Zedelgem■ Martha Fiers uit Zedelgem■ Simonne Kerckhove uit Zedelgem■ Georgette Meuleman uit Zedelgem■ Guido Deloof uit Loppem■ Suzanne Demet uit Aartrijke■ Julienne Devriendt uit Zedelgem■ Lieve Verniest uit Sijsele■ Jerome Cherlet uit Sijsele■ Clara Blomme uit Oostkerke■ Gustaaf Monbaliu uit Oostkerke■ Lieve Verbanck uit Sint-Kruis

■ Marie-Therese Debouver uit Ooigem■ Roger Debouvere uit Tielt■ Francine Christiaens uit Schuiferskapelle■ Christiane Martin uit Wingene■ Noël Bouckaert uit Wakken■ Joos Destoop uit Aarsele

■ Godelieve Callewaert uit Ichtegem■ Denise Durnez uit Koksijde■ Paul Van Exem uit Merkem■ Ardyns-Van Couwenberghe uit Nieuwpoort■ Hoste-Vanhoutte uit Oostende-Westrand■ Gilbert Boerave uit Reninge-Noordschote■ Rene De Preter uit Snaaskerke■ Alice Huyghe uit Beauvoorde■ Daniel Devos uit Werken■ Regina Maes uit Wijnendale■ Luc Maertens uit Woumen■ Hubert Hoornaert uit Zarren

■ Diane Goossens uit Belsele■ Alice Berckmoes uit Belsele■ Leontine Van Ransbeeck uit Grembergen■ Frida Govaert uit Sint-Pauwels■ Georges Vonck uit Sint-Gillis-Waas■ Yolanda Debbaut uit Sint-Gillis Waas■ L. De Caluwe uit Sint-Gillis Waas■ Willy De Maeyer uit Sint-Gillis Waas■ Pierre Moens uit Sint-Gillis Waas■ Prosper Ost uit Sint-Gillis-Dendermonde■ Lea Van der Meiren uit Beveren■ Jan Meersman uit Temse■ Liliane Steeman uit Zele■ Erika Rondau uit Zele■ Laura Temmerman uit Zele■ Annie Kluysse uit Zele■ Marleen Arbyn uit Oudegem■ Maria Smet uit Kieldrecht■ Jeanne De Donder uit Schoonaarde■ Agnes Smekens uit Schoonaarde■ Cenna Mertens uit Eksaarde■ Georges Raes uit Eksaarde■ Maurits Van Raemdonck uit Eksaarde

■ Marguerite D’Haemers uit Overboelare■ Angèle Battheus uit Geraardsbergen■ Eveline Goditiabois uit Geraardsbergen■ Denise De Henau uit Herzele■ Christine Hutsebaut uit Herzele

■ Lucienne Vidts uit Herzele■ Marie-Jeanne Van Vossel uit Herzele■ Alice De Vuyst uit Herzele■ Jeanine Tillon uit Burst■ Arlette De Vreese uit Geraardsbergen■ Edgard De Putter uit Aalst■ Marie-Thérèse Vervisch uit Aalst■ Denise Baetens uit Haaltert■ Suzanne Plateau uit Haaltert ■ Jean Marquebreuk uit Geraardsbergen■ Sonia Deleye uit Geraardsbergen■ Maria De Kerpel uit Oombergen■ Gaby Hinderdael uit Oombergen■ Paul Coppens uit Oombergen■ Raf Lejeune uit Oombergen■ Eric Scherlippens uit Oombergen■ Huguette Broddelez uit Welle■ André De Bisschop uit Welle■ Victor Kindt uit Welle■ Noel Vervaet uit Welle■ Freddy Verbeurt uit Lierde■ Lucienne Van De Maele uit Erwetegem■ Mariëtte De Sterck uit Erwetegem■ Christiaan Bourdeau D’hui uit Erwetegem■ Gilbert Cooman uit Erwetegem■ Walther De Bodt uit Voorde ■ Simonne Van Delsen uit Voorde■ Esther Sonck uit Voorde■ Emiliënne Pieters uit Zottegem■ Marleen Van Den Brulle uit Zottegem■ Jacques Cardoen uit Zottegem■ Adelin van Hyfte uit Sint-Laureins ■ Daniël De Neve uit Sint-Laureins■ Simonne De Baets uit Maldegem■ Alice Sneppe uit Maldegem■ Annette Van Leeuwen uit Eeklo■ Ines van Houcke uit Eeklo■ August Boonen uit Eeklo■ Anny Rammelaere uit Maldegem■ Agnes Van Den Broecke uit Maldegem■ Arlette De Clrecq uit Boekhoute■ Raphael Rotthier uit Boekhoute■ Hilde Leroy uit Sint-Amandsberg■ Greta Bourglion uit Gent■ Christiane De Cooman uit Doornzele■ Lucien Criel uit Evergem■ Monique Thoonen uit Mariakerke■ Jozef Heyde uit Gottem■ Lydia De Vliegher uit Wondelgem■ Myriam Carette uit Sint-Amandsberg■ Yvette Danjus uit Sint-Amandsberg■ Hubert Van Cleemput uit Oostakker■ Lydie De Volder uit Machelen■ Gratienne Vervaet uit Waarschoot■ Mariette Tytgat uit Olsene■ André Vindevogel uit Olsene■ Yvonne Volckaert uit Kruishoutem■ Dhaenens Irene uit Kruishoutem■ Emmy Mortier uit Kruishoutem

■ Lutgarde Weyens uit Lummen■ Rica Koks uit Wijer■ Jozef Aerts uit Lommel■ Anna Willekens uit Lommel■ Lieza Mertens uit Lommel■ Jaak Keymis uit Elen■ Elly Henkens uit Ophoven■ Margriet Smeets uit Kinrooi■ Jean-Hubert Hoeven uit Rotem■ Trinette Herremans uit Lanaken■ Maria Corstjens uit Neerharen■ Willem Jalhay uit Veldwezelt■ Adriaan Davids uit Hamont-Achel■ Maria-Petronella Aarts uit Neerpelt■ Regina Geerinckx uit Overpelt■ Eduard Roeffaers uit Neerpelt■ Elisabeth Cox uit Neerpelt■ Maria Deckers uit Hechtel-Eksel■ Luc Goris uit Helchteren■ Lucien Buysens uit Peer■ Mariette Leen uit Peer■ Regina Piepers uit Riemst■ Mariette Herlitska uit Riemst■ Armand Tollenaers uit Val-Meer■ Francine Dedroog uit Tongeren■ Rita Claes uit Olmen

■ Christine Castelein uit Emelgem■ Mariette Decaestecker uit Oostnieuwkerke■ Noël Vandevoorde uit Izegem■ Palmer Duytschaever uit Rumbeke■ Noël Staessens uit Roeselare■ Maria Vanhaverbeke uit Roeselare■ Noël Roelens uit Lichtervelde■ M. Thérèse Vandecasteele uit Moorslede■ Christine Dorme uit Dadizele

■ Paul Vergote uit Avelgem■ Jeroom David uit Desselgem■ Henri Cabbeke uit Bavikhove■ Fernande Malfait uit Harelbeke■ Cecile Delft uit Sint-Denijs■ Michiel Noyez uit Lendelede■ Martine Beernaert uit Zwevegem■ Maria Verhellen uit Gullegem■ Marie-Therèse Toulouse uit Kortrijk■ Pierre Debacker uit Deerlijk■ Rosa Rollez uit Bissegem

■ Tony Delvoye uit Beselare■ Frans en Rita Caeyzeele-Berthels uit Boezinge■ Vera Durnez uit Geluwe■ Alfons Depessemier uit Ieper■ Julia Herrier uit Ieper■ Germain Bonte uit Nieuwkerke■ Agnes Deblonde uit Proven■ Albertine Deconinck uit Reningelst■ Joël Brion uit Voormezele■ Beatrice Mestdag uit Wervik■ Michel Demolder uit Westvleteren■ Daniël Persyn uit Wijtschate■ Maurice Engelaere uit Haringe

De winnaars van de regio Oost-Brabant worden verwittigd door hun regio.

Met dank aan Lannoo, Goliath, Keesing en Neckermann.

OKRA december 2010 - januari 2011

20

oKrA-SPorT

Gezond ouder worden, dankzij

‘Elke stap telt!’ hadden we er de

voorbije twee jaar de mond van

vol. In vele OKRA-trefpunten

werd er gewandeld dat het een

lieve lust was. Nu zet dit project

zijn laatste stappen. Reden

genoeg voor een blik op de cijfers

en resultaten. Dat het project tien

weken duurt, er twaalf instapni-

veaus zijn, gratis is voor deelne-

mers en er vooraf een conditie-

test werd afgenomen, wist je al.

Naar de maan

Wat je nog niet wist, is dat zo’n

zevenduizend senioren deelna-

men. Samen zetten ze ruim

1,1 miljard stappen, goed voor

786 450 km. Dat is 133 keer van

Brussel naar New York, twintig

rondjes rond de aarde of heen en

terug naar de maan.

Elke deelnemer ontving een

wandeldoosje maar ook in de

boekhandel werden nog eens

831 wandeldoosjes verkocht. Als

je al deze doosjes op elkaar legt,

krijg je een gigantische toren

van 157 meter. Dat is 34 meter

hoger dan de Onze-Lieve-

Vrouwe-kathedraal in Antwerpen.

Al deze doosjes wegen samen

zo’n twee ton.

Enthousiast

Er zijn 390 trefpunten in het pro-

ject ingestapt. ‘Elke stap telt!’

duurde tien weken. Dat wil dus

zeggen dat er 3 900 groepsses-

sies werden georganiseerd. Deze

namen samen 11 700 uren in

beslag. We kunnen dus stellen

dat er gedurende één jaar en vier

maanden aan één stuk werd

gewandeld.

Drie vierde van deze trefpunten

geven aan dat ze in de toekomst

nog willen werken met een con-

creet programma. Dat komt er

met ‘Elke trap telt’ ook aan in

2012. Dan staat het fietsen cen-

traal. Hierover lees je binnenkort

meer. 36 procent van de deelne-

mende trefpunten heeft de wan-

delwerking sinds het project uit-

gebreid. Het OKRA-trefpunt Kas-

terlee kreeg de grootste groep

samen met 138 deelnemers.

Beter in je vel

Uit een bevraging onder de trek-

kers blijkt dat de groepssfeer tij-

dens het project over het alge-

meen zeer goed was en het slot-

moment heel aangenaam. Daar

gaven de meeste deelnemers ook

aan om na het project actief te

willen blijven.

Van 370 deelnemers werden er

zowel voor als na het project

tests afgenomen door de K.U.

Leuven. De resultaten werden

neergeschreven in vijf master-

proeven aan de Faculteit

Bewegings- en Revalidatie-

wetenschappen. “We kunnen al

enkele duidelijke conclusies trek-

ken. We stellen vast dat wie aan

‘Elke stap telt!’ deelnam een dui-

delijke conditionele vooruitgang

boekt, sterker gemotiveerd is om

meer te bewegen en zich beter in

zijn vel voelt. Het heeft dus

zin om samen regelmatig te

wandelen”, aldus Filip Boen

(K.U. Leuven).

Tekst Wim Bogaert

Wandelen naar de maan en terug. Een toren van doosjes,

hoger dan de kathedraal van Antwerpen. Een jaar en vier

maanden aan één stuk stappen. Dit zijn de cijfers en

resultaten van twee jaar ‘Elke stap telt!’.

‘Elke stap telt!’ boekt resultaat

Deelnemers van ‘Elke stap telt!’ gaven aan dat ze zich

na afloop beter voelden.

MenU

21

‘Koning van het klein wild’Aanvankelijk was hij geen passionele jager. Maar het werkte verslavend,

geeft Paul Verwaest toe. Al is hij intussen al tien jaar gestopt met de jacht,

nog steeds vertelt hij vol vuur over zijn hobby van weleer.

Paul Verwaest: “Ik ben heel toevallig jager gewor-

den. De vader van mijn eerste vrouw had een groot

akkerbouwbedrijf van wel meer dan 200 ha. Het was

er vergeven van de konijnen. Jonge bietenplantjes

werden compleet opgegeten. Hij had toestemming

van de toenmalige Waters en Bossen om stroppen

te zetten. Maar dat vonden we triest. Samen met

mijn drie schoonbroers volgde ik een cursus en

deed jachtexamen. Een oudere jager leerde ons de

knepen van het vak. Ik schafte me een hond aan en

sindsdien gingen we regelmatig jagen op de terrei-

nen van mijn schoonvader. Altijd met vier en nooit

ergens anders. Aanvankelijk was ons enige doel het

verdelgen van de konijnen maar gaandeweg jaag-

den we ook op patrijs, fazant en haas. Eén keer per

jaar schoot ik een ree.

We deden aan de ‘jacht voor de voet.’ Daarbij is je

hond heel belangrijk. Puck - zo heette de mijne -

ging op zoek naar wild. Als hij iets gevonden had,

verstijfde hij helemaal op het moment dat een

andere hond zou springen. Dan wist ik dat er wild

vlakbij was en kon ik het schieten. Achteraf moest

hij het ook gaan halen. Op hazen joegen we soms,

dat zijn de koningen van het klein wild. Leken ver-

wisselen een haas soms met een konijn maar dat is

ondenkbaar voor een jager. Een haas is veel groter,

hij kan tot 5 kilo wegen. En bovenaan de oren heeft

hij zwarte puntjes. Een nat voorjaar is nefast voor

de haas, de jongen worden behaard geboren en

kunnen niet goed tegen vocht. Als het een slecht

voorjaar was, jaagden we op bepaalde stukken

bewust niet op dit dier.

Dat er af en toe kritiek komt op de jacht, begrijp ik

wel. Ook ik heb het moeilijk met de commerciële

jacht. Mensen die één keer per jaar jagen en die dag

zo veel mogelijk willen schieten, dat is niet de

bedoeling. Een goede jager pakt het anders aan. Die

zorgt ervoor dat het wild niets te kort komt daar

waar hij jaagt. Hij zorgt voor rust, beschutting, eten

en drinken. Elke week - ook buiten het jachtsei-

zoen- trekt hij naar buiten en gaat hij na of er pro-

blemen zijn. Hij weet daarom ook hoeveel hazen,

patrijzen, reeën, konijnen en fazanten er zijn.

Jagers leggen zich dikwijls extra beperkingen op om

het bestand van een bepaalde soort niet om zeep te

helpen. Daar zijn ze zelf ook niet mee gediend.

Intussen ben ik al tien jaar gestopt met de jacht.

Puck stierf in dezelfde periode als mijn vrouw. Ik

voelde mij wat verloren. In het begin ging ik nog

mee zonder hond maar dan loop je er bij voor spek

en bonen. En dus sloot ik dat hoofdstuk af. Het was

fijn maar het is voorbij.”

OKRA december 2010 - januari 2011

22

MenU

Stoofschotel van hazenrug

4 hazenrugfilets ■ 2 uien ■ 2 appelen ■ 4 eetlepels rozijnen ■ 2 bananen ■ 2 koffielepels

kerrie ■ 2 eetlepels ketjap ■ 1 eetlepel gehakte gember ■ ¼ liter blik ananasstukjes ■

ananassap ■ 1 eetlepel boter ■ peper en zout.

Verwarm de boter in de pan en fruit de uien met kerrie. Schil de appelen, snijd in

blokjes en voeg die toe samen met de rozijnen, de ketjap, de gember en de ananas

met een beetje sap. Laat in een gesloten pan ongeveer 5 min. stoven. Voeg

daarna de in plakjes gesneden bananen toe en laat nog 5 min. verder stoven.

Bestrooi de hazenrugfilets met peper en zout. Verwarm de overige boter in een

andere pan en bak de hazenrugfilets aan beide zijden bruin (reken 4 min. aan

iedere kant). Snijd de filets in plakjes, overgiet met de saus en dien op.

Hazenrug met frambozenconfituur

2 hazenruggen ■ boter ■ ¼ liter wildfond ■ ¼ liter rode wijn ■ 4 eetlepels fram-

bozenazijn ■ 1 eetlepel frambozenjam ■ 1 eetlepel suiker ■ 4 jeneverbessen ■

peper en zout.

Bak de hazenruggen in een pan mooi bruin. Kruid met peper en zout.

Verwarm de oven op 180°C. Zet de hazenruggen 15 min. in de oven. Houd ze

warm. Blus de pan met de frambozenazijn, de jam, de wijn, de wildfond, de

suiker en de jeneverbessen. Laat inkoken tot op de helft. Kruid naar eigen

smaak. Snijd de filets in plakjes en overgiet met de saus.

Haas

Wie kent de haas niet? Hij heeft een grijsachtige tot roestbruine vacht, een langwer-

pig lichaam, lange oren en lange achterpoten. De haas is een algemeen voorkomend

zoogdier dat vooral leeft in open landbouwgebieden maar ook in weilanden en aan

bosranden.

Een haas kan tot 75 cm lang worden en 3,5 tot 6 kilo wegen. Hij is bij ons een geliefd

jachtdier. De hazenjacht is open van 15 oktober tot eind december.

In de handel worden hazen meestal gevild en schoongemaakt aangeboden. Je kan ze

enkele dagen in de koelkast bewaren.

Voor klassieke bereidingen worden hazen in een marinade gelegd van wijn, gesneden

ui, wortelen in schijfjes, een kruidentuiltje, peper en een scheutje olie. Meestal wor-

den de hazen gedurende 24 tot 48 uur gemarineerd. Dit geeft dan een mildere en

fijnere smaak aan ragouts. Uiteraard zijn er heel wat andere manieren om haas te

bereiden. Hazenvlees is bijzonder mager en rijk aan eiwitten, vitaminen van de

B-groep en mineralen.

23

Gemarineerde hazenrug

2 hazenruggen ■ ½ fles rode wijn ■ ½ liter water ■

10 zwarte peperkorrels ■ 6 jeneverbessen ■

100 gr gerookt spek ■ 2 uien ■ 2 eetlepels bessengelei ■

kirsch ■ peper en zout.

Leg de hazenruggen gedurende 12 uur in een marinade

van wijn, water, peperkorrels en jeneverbessen. Zeef de

marinade en bewaar ze.

Dep de hazenruggen droog met keukenpapier. Bak het

spek, haal het uit de pan en bak de hazenruggen

gewenteld in bloem aan alle kanten bruin. Voeg de

gehakte ui, de marinade en kruiden toe en stoof gedu-

rende 30 à 40 min. Werk de saus af met bessengelei en

kirsch als de hazenrug gaar is. Bind eventueel met don-

kere sausbinder.

Haas in rode wijn

Voor 4 personen: 1 haas ■ 200 gr gerookt spek in dob-

belsteentjes ■ ¼ liter rode wijn ■ 1 eetlepel basilicum ■

peper, zout en wildkruiden.

Snijd de haas in stukken en bestrooi met wildkruiden.

Bak het spek in een braadpan, haal het uit de pan en bak

de haas rondom bruin. Voeg het spek en de wijn toe. Laat

alles gedurende 1,5 uur zacht stoven. Keer de haas gere-

geld om. Bind de saus met sausbinder en kruid met peper

en zout als het vlees gaar is. Dien op met gestoofde

appeltjes en gekookte aardappelen.

Hazenragout

1 haas van 2 kilo ■ 1 fles rode wijn ■ 1 wortel ■ 1 ui ■

2 kruidnagels ■ 3 teentjes knoflook ■ 4 jeneverbessen ■

1 dl cognac ■ 1 groentebouillonblokje ■ olijfolie ■ 1 kof-

fielepel tomatenpuree ■ 250 gr zilveruitjes ■ 150 gr spek-

blokjes ■ ½ reep bittere chocolade ■ zout, peper.

Dag ervoor.

Versnijd de haas. Giet de wijn in een kom. Voeg wortel,

ui, kruidnagel, gepelde look, bessen, cognac en bouil-

lonblokje toe. Laat de versneden haas 24 uur marineren.

Haal de haas uit de marinade en laat uitlekken. Verhit de

olie in een grote braadpan (met deksel) en bruin de stuk-

ken aan alle kanten. Haal de haas uit de pan en giet de

olie weg. Leg de haas terug in de pan en overgiet met de

marinade. Voeg tomatenpuree toe en breng aan de kook.

Bak de spekblokjes goudbruin en voeg toe aan de haas.

Laat alles samen gaar worden. Voeg 10 min. voor het

opdienen de chocolade toe, zodat die zeker gesmolten is.

Breng op smaak met peper en zout. Bind met bruine

sausbinder indien gewenst.

Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle

Foto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog

OKRA december 2010 - januari 2011

24

FiLM

Hoe kwam je ertoe het toneel-

stuk van Felix Timmermans te

verfilmen?

Gust Van den Berghe: “Niet

omdat ik het een groot werk vind,

voor mij is het eerder een klein

werk. En dat bedoel ik niet slecht.

Vergeten boekjes en literatuur

oefenen een grote aantrekkings-

kracht uit op mij. Ook de middel-

eeuwse mirakelspelen vind ik fas-

cinerend. Iedereen kent het stuk

van Timmermans maar voor

velen is het heel lang geleden dat

ze het zagen. Ik vroeg me af of ik

er nieuw leven in kon blazen.

Eigenlijk wist ik heel snel dat ik

dat verhaal zou verfilmen, ik las

het boekje en wist dat ik er iets

mee kon.”

Je koos er ook voor te werken

met acteurs met het syn-

droom van Down.

Gust Van den Berghe: “Dat lag

voor de hand. Voor mij konden de

figuren van Timmermans enkel

gestalte krijgen met deze men-

sen. Hun humor in alle ernst, hun

simpliciteit. We zijn naar theater-

groep Stap gegaan. Die biedt

mensen met een handicap een

podium. Ze waren meteen

enthousiast. Na de casting wist ik

snel wie ik wilde voor welk perso-

nage. Voor mij zijn het trouwens

acteurs, geen personen met een

handicap. Ik beschouw de film

dan ook niet als therapie. We

repeteerden en begonnen vrij

snel met de opnamen. De acteurs

werkten heel hard. Voor mij heb-

ben ze iets van engelen maar ook

van anarchisten. Spontaan geven

ze je inzichten, ontroeren ze je.

Maar het zijn ook punkers, ze zijn

altijd zichzelf, ze kunnen dingen

saboteren op een heel humoristi-

sche manier. Dat gaf mij veel

energie.”

Centraal in de film staat het

geloof. Welke rol speelt dat in

jouw leven?

Gust Van den Berghe: “De drie

personages worden zich alle drie

bewust van iets, iets puurs.

Daardoor willen ze de wereld ver-

anderen. Dat kunnen ook kinde-

ren hebben. Ook honderd jaar

geleden had je nog een grotere

naïviteit. Maar uit die wereld ver-

dween het geloof langzaam. Alles

moet nu benoemd kunnen wor-

den. Nu heeft iedereen zijn eigen

manier om met God om te gaan.

Ik geloof in het geloven, we

mogen dat niet verliezen. Het is

een korenhalm. Als dat er niet

meer is, riskeren we wakker te

worden in een griezelige wereld.

Voor mij is het geloof als een ster.

We weten niet of dat waar we in

geloven er nog is, misschien is de

ster al lang uitgedoofd. Maar voor

ons is het er nog steeds. Ik geloof

heel sterk in de mensen rondom

mij.”

De manier waarop je je film

creëert, maakt het ook mak-

kelijker om in het verhaal te

geloven.

Gust Van den Berghe: “Dat is

een bewuste keuze. De populaire

cinema zit vandaag op een spoor

waar ik als toeschouwer niet meer

in mee kan gaan. Te veel special

effects, te ver van onze wereld,

te ongeloofwaardig. Ik wou iets

creëren dat uitstraalt ‘dat het

maar film is’. Iets fictiefs, met

acteurs en effecten die je meteen

Een echte kerstfilm. Al zal niet iedereen er zo over denken, regisseur Gust Van den

Berghe maakte met En waar de sterre bleef stille staan een winterse film die je even

doet stilstaan. Bij de kerstgedachte, je geloof en misschien ook bij jezelf.

De ster bleef stille staan

doorhebt. Je ziet de touwtjes, je

ziet dat het echt is. En daarom

geloof je er in. Hetzelfde met de

acteurs: ze zijn zo ontroerend en

daarom geloof je er in. Het gaat

om het geloof, niet om God.

Geloven is een basisbehoefte, net

als eten, drinken en elkaar graag

zien. We moeten er over waken

dat het geloof niet verdwijnt. Je

moet leren geloven, er een affini-

teit voor ontwikkelen. Net zoals je

moet leren kijken om dingen te

zien, moet je leren openstaan om

te geloven.”

Beschouw jij En waar de ster-

re bleef stille staan als een

kerstfilm?

Gust Van den Berghe: “Ja en

nee. Ik heb bewust geen tijdsbe-

paling willen meegeven en ook

een plaatsbepaling ontbreekt.

Ook van een echte kerstsfeer met

warmte en lichtjes is geen spra-

ke. Maar ik vind het wel interes-

sant om de film met Kerstmis

te tonen. Het toneelstuk van

Timmermans werd vroeger enkel

met kerst opgevoerd, ik vind het

wel mooi om de film in die traditie

te plaatsen. Daarom hebben we

er voor gekozen de film niet in de

grote bioscopen te draaien maar

wel in de culturele centra. Zo pro-

beren we de film terug onder de

kerktoren te brengen, daar waar

het toneelstuk vandaan komt.”

Tekst Nele Joostens en

Willy Verbestel

Ouder worden, biedt het voordeel over een steeds ruimere herinnering

te beschikken. Je zal je wellicht nog een opvoering van het toneelstuk

En waar de sterre bleef stille staan van Felix Timmermans herinneren.

Op basis van dit stuk draaide de vijfentwintig jaar jonge regisseur Gust

Van den Berghe een gelijknamige film. Die kreeg een kans in de presti-

gieuze sectie Quinzaine des réalisateurs op het filmfestival van Cannes

2010 en werd er beloond met een minutenlange staande ovatie.

Net als het toneelstuk vertelt de film het ongewone verhaal van de drie

armoezaaiers Suskewiet, Pitje Vogel en Schrobberbeeck die Driekoningen

gaan zingen. Hun tocht levert een mooie buit op. Maar op de terugweg

naar het café waar ze het geld in jenever willen omzetten, zijn ze getui-

ge van de geboorte van een kind bij woonwagenbewoners. Voor hen is

dit het ‘Kinneke Jezus’ aan wie ze dan ook hun centjes afstaan. Later

bekruipt de twijfel hen en wanneer ze het volgende jaar opnieuw uit

zingen gaan, ontstaat er ruzie over het doel van de opbrengst.

Gust Van den Berghe maakte de gelukkige keuze dit klassieke verhaal

niet te moderniseren maar het daarentegen tijdloos te maken. Hij

schrikt er ook niet voor terug om aan de horizon van een landschap van

koude akkers en berijmde weiden niet alleen kale bomen maar ook

moderne industriële gebouwen te laten opdoemen. De sfeervolle zwart-

wit fotografie slaagt er uitstekend in om het geheel in een tijdloos en

universeel kader te plaatsen.

Een andere gewaagde maar geslaagde keuze van de regisseur ligt bij de

acteurs. Die zijn op twee na mensen met het syndroom van Down. Deze

keuze geeft de film de extra dimensie van ontroerende naïviteit die past

bij een beleving van het kerstgevoel in alle tijden. Een nadeel is echter

dat de dialogen niet steeds goed verstaanbaar zijn maar hun veelzeg-

gend gebarenspel maakt veel goed.

Ook de geluidsband is uiterst verzorgd en bestaat uit een mengelmoes

van genres waarin bijvoorbeeld het Sanctus uit de Missa Luba voor een

vreugdevolle klankachtergrond zorgt.

Een echt doorlopend, klassiek gestructureerd verhaal is er niet. We krij-

gen veeleer losse fragmenten te zien. De verhaallijn primeert dan ook

niet in deze film die haast uitsluitend op sfeer en gevoel drijft. Dit alles

maakt van En waar de sterre bleef stille staan een film waar je helemaal

niets aan vindt of waar je stil bij wordt en die een diepe indruk nalaat.

Waar en wanneer de film gedraaid wordt, verneem je via

www.ontdekwaardesterrebleefstillestaan.be

of 02 421 24 50.

Om stil van te worden

25

Nobele boeken

VrijheidNegen jaar na De Correcties is er eindelijk een

nieuwe roman van Jonathan Franzen. Nog voor hij

verschenen was, werd hij wereldwijd de hemel in

geprezen. Overdreven hype of terechte lofprijzing?

Het verhaal draait rond drie personages. Patty

heeft alle troeven om te slagen in het leven: ze is

een getalenteerde basketbalspeelster, haar moe-

der is politiek actief en haar vader een erkend

advocaat. Walter heeft een vader met een drank-

probleem die eigenaar is van een sjofel motel. Zelf

moet hij werken om zijn studies te betalen.

Richard, zijn kamergenoot, is zijn tegenpool maar

tevens zijn beste vriend. Hij is bezeten door seks,

drugs en rock-’n-roll. Uiteindelijk trouwt Patty met

Walter al houdt ze heimelijk van Richard. Langzaam

groeit het koppel uit elkaar.

We krijgen een familiegeschiedenis die psycholo-

gisch stevig is onderbouwd met veel inzicht in de

keuzes die de personages maken. Hoe opportunis-

tisch, juist of verkeerd die dikwijls ook mogen zijn.

De auteur tekent op onvergelijkbare wijze hoe

Walter en Patty worstelen met hun afkomst. Het

geheel krijgt nog meer drive doordat Franzen elk

hoofdstuk door een ander personage laat vertellen.

Jonathan Franzen. Vargas Llosa.

Elk jaar wachten we het verdict van

de Nobelprijsjury met spanning af.

Met Mario Vargas Llosa als winnaar,

zijn we heel tevreden. En als je op

dezelfde dag de roman Vrijheid van

Jonathan Franzen in handen krijgt,

kan het geluk niet op.

Maar er is meer. Naast de sterke karakterschetsen

geeft hij ook een sterke kijk op de Amerikaanse

samenleving van de laatste tien jaar. Een eenvou-

dig verhaal tovert hij om tot een schitterende en

boeiende roman die inderdaad alle lof verdient.

Mario Vargas LlosaJe kan niet naast de loftuitingen kijken. De menin-

gen zijn unaniem. Vargas Llosa is een schitterende

Nobelprijswinnaar. Hier geen lange uitweidingen

over het leven van deze romancier-politicus. Die

vind je elders. Maar we willen wel enkele van zijn

sterkste werken onder de aandacht brengen. Een

literaire wereld zonder de lectuur van de lijvige

historische roman De oorlog van het einde van de

wereld uit 1981 is bijna ondenkbaar. Nog minder

zonder de lectuur van Het feest van de Bok, een

politieke roman over de dictatuur van Rafael

Trujillo in de Dominicaanse Republiek. En wat te

zeggen van Het ongrijpbare meisje en Het paradijs

om de hoek over een socialistische activiste, de

grootmoeder van de schilder Paul Gauguin? Volgend

jaar verschijnt bij Meulenhoff een nieuwe roman

van Llosa waarin het Congo van Leopold II een

grote rol speelt. De titel: De droom van de Kelt.

Om naar uit te kijken!

Alle werken van Mario Vargas Llosa worden in het

Nederlands uitgegeven bij uitgeverij Meulenhoff en

zijn in alle bibliotheken te vinden.

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Jonathan Franzen, Vrijheid, Prometheus, Amsterdam, 2010, 592 blz., 19,95 euro.

Mario Vargas Llosa, Het ongrijp-bare meisje, Meulenhoff, Amsterdam, 2008, 336 blz., 12,50 euro.

© Greg Martin © Richard Smith

OKRA december 2010 - januari 2011

26

BoeKen

Vargas Llosa. Trein, trein, trein. Spelen met treintjes.Op 5 mei 1935 sjokte de eerste stoomlocomotief van Mechelen naar Brussel. Het Speelgoed-museum van Mechelen brengt n.a.v. de 175ste verjaardag hier-van een expo van speelgoed- en miniatuurtreinen in al hun facet-ten. Zowel modelbouwfanaten, opa’s als kinderen zullen zich uitleven aan de spectaculaire treintafels. Je kan hier de oudst bewaarde blikken en loden speelgoedtreinen en Märklin-, Lego- en Duplo-exemplaren bewonderen. Dankzij een handig doeboekje met leuke treinop-drachten wordt deze tentoon-stelling een unieke belevenis voor iedereen.

Gekleurd verleden. Familie in oorlog.Deze tentoonstelling zoomt in op de meest traumatische gebeurtenis van de twintigste eeuw: de Tweede Wereldoorlog. Na de Duitse inval in België gaat de bevolking al snel over tot de orde van de dag. De meeste Belgen proberen de bezet-ting zo goed mogelijk te overleven: ze ondergaan de oorlog. Een min-derheid neemt bewust stelling en steunt de bezetter of gaat er actief tegen in verzet. Tijdens en ook na de oorlog zullen ze de gevolgen van dat engagement dragen. Nog ande-ren, vooral joden, worden slachtof-fer van het naziregime. Gekleurd verleden. Familie in oorlog legt de nadruk op dit veel-kleurig verleden. Het uitgangspunt ervan is: oorlog dwingt tot keuzes. Die keuzes kunnen ook na 65 jaar de bezoeker moeilijk onverschillig laten.

Bestemming Mars Deze tentoonstelling biedt een levendig en volledig portret van deze planeet. Was er ooit leven? Hoe ontstond de mythe van de marsmannetjes? Welk weer is het op Mars? Is er water op Mars?Observeer de bevreemdende landschappen van een zeldzame schoonheid. Zet je eerste stap-pen op Mars dankzij de vele ludieke en interactieve experi-menten. Kom aan boord van een ruimteschip naar Mars.

Info

Tot 24 april 2011 in de Kunsthal Sint-Pietersabdij, Sint-Pietersplein 9, 9000 Gent, 09 243 97 30, www.gent.be/spa. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Gesloten op maandag (behalve indien dit een feestdag is). Gesloten op 24, 25 en 31 december 2010 en 1 januari 2011. Tickets: 8 euro, met korting 6,75 euro, -19 jaar gratis.Bereikbaar: met de trein tot station Gent Sint-Pieters; tram 1 halte Kortrijksepoortstraat.

Info

Tot 20 maart 2011 in het Museum voor Natuurwetenschappen, Vauthierstraat 29, 1000 Brussel, 02 627 42 38, www.natuurwetenschappen.be.Open van dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17.00 uur, zaterdag, zondag en schoolvakanties van 10.00 tot 18.00 uur, gesloten op 1 januari, 1 mei en 25 december. Op 24 en 31 december is het museum open tot 15.00 uur.Tickets: volwassenen 7 euro, stu-denten, senioren, vrienden van het Instituut, personen met een handicap 6 euro, jongeren 6-17 jaar 4,50 euro. Gratis eerste woensdag van de maand vanaf 13.00 uur.Bereikbaar: Metro: Lijn 1 halte Maalbeek - Lijn 2 halte Troon; trein: station Brussel-Luxemburg. Je kan een B-dagtrip kopen in elk station.

Info

Tot 9 januari 2011 in het Speelgoedmuseum, Nekkerspoelstraat 21, 2800 Mechelen, 015 55 70 75, www.speelgoedmuseum.be.Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur. Gesloten op 24, 25, 31 december 2010 en 1 januari 2011. Tickets: vanaf 12 jaar 7,50 euro, van 3 tot 11 jaar 5 euro.Bereikbaar: het museum bevindt zich vlakbij het station Mechelen-Nekkerspoel.

uITJES

OKRA-leden genieten twintig procent korting op de gewone

toegangsprijs. Kijk blz. 36!Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 36!

Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 36! 27

OKRA december 2010 - januari 2011

28

UiT

Ietwat ten noordoosten van Rotterdam

in het Groene Hart van Nederland ligt

Gouda. Je zou denken dat de geelronde

kaaswielen je meteen rond de oren vlie-

gen maar dat valt best mee. In het oer-

Hollandse ’t Kaaswinkeltje op de Lange

Tiendeweg in hartje stad vind je elke

mogelijke Goudakaas. “Tegenwoordig

komt het gros van de kaas uit fabrieken

waar hij machinaal en massaal wordt

geproduceerd. Op veel boerderijen in

de buurt van Gouda maakt de boerin

nog eigenhandig kaas. Wij noemen dit

boerenkaas. Dat is uiteraard de lekker-

ste!” weet Jeannie. Daarmee hebben we

het kaasverhaal gehad. Tijd voor boei-

ender tijdverdrijf. Ze troont ons mee

naar de Markt waar het stadhuis mid-

den het reusachtige plein een Vlaams

verhaal verbergt. De wanden van de

trouwzaal op de eerste verdieping zijn

bedekt met Oudenaardse wandtapijten.

Deze verdures geven blijk van Gouda’s

rijkdom in de vijftiende eeuw. Twee

trappen leiden je naar binnen.

Jeannie: “Via de linkertrap werden ver-

oordeelden naar het schavot gebracht.

Hij wordt daarom nog steeds door de

meeste Gouwenaars gemeden. Het

ronduit indrukwekkende gebouw heeft

aan de achterkant een balkon waarop in

1860 voor het laatst een man werd

terechtgesteld. Speciaal voor koningin

Wilhelmina werd een raam door een

deur vervangen zodat ze bij haar bezoek

van op dit balkon het volk kon toewui-

ven.” In het verlengde van het stadhuis

ligt de Waag. Iets minder prestigieus

maar niettemin imposant. Hier werd de

kaas gewogen die de stad binnenkwam

om te verhandelen. De stad inde er

immers belasting op.

Die Gouwe ouwe

Rechts van de Waag staat hotel De

Zalm, op de plaats waar in de zestiende

eeuw een herberg met dezelfde naam

stond: De Oude Salm. Omdat hij niet

hoger dan de Waag mocht bouwen,

uitte de waard zijn ongenoegen door

middel van de nog intacte gevelsteen

met opschrift ‘niet te hooch niet te

“Is dit niet de lekkerste stroopwafel die je ooit proefde?”

opent Jeannie van den Hondel. We knikken haar

likkebaardend toe. Enig chauvinisme is deze gids niet

vreemd. We ontdekken dan ook vrij snel dat Gouda

meer belooft dan kaas.

Een stad om in te bijten

29

laech, van passe’. De goedkope

zalm kwam toen zo vaak op tafel

dat het huispersoneel smeekte om

toch minstens één dag per week

geen zalm te hoeven eten. Tijden

veranderen.

Wat maakte Gouda zo rijk tijdens

de middeleeuwen? De kleiige

oevers van de Gouwe zijn van

oudsher vruchtbare grond. Op

korte afstand hiervan strekte zich

een groot veengebied uit. Toen de

bewoners dit veengebied ontgon-

nen en het overtollige water via

slootjes lieten weglopen, ontston-

den vruchtbare akkers. Neven-

effect was echter dat de sponsach-

tige veenbodem daalde en spoedig

lager lag dan de rivieren.

Wateroverlast was het gevolg.

Dijkbouw het logische antwoord.

Het marktplein ligt nog steeds vrij-

wel op zeeniveau. De randen zelfs

enige centimeters lager. Veel sloot-

jes in de binnenstad zijn verdwe-

nen. Hier en daar zie je nog hoe de

inwoners hun goederen met boot-

jes tot voor de deur zeulen. De

Gouwe vloeit hier via de Haven in

de Hollandse IJssel die sinds de

middeleeuwen de verbinding met

de Noordzee vormt. Een belangrij-

ke verkeersader dus. Gouda werd

hét knooppunt van de binnenvaart

en een van de machtigste steden

van Holland.

De Haven was onderhevig aan eb

en vloed. Via de nog bestaande

Donkere Sluis werden de schepen

viermaal per etmaal de stad bin-

nengelaten. Op die manier zorgden

de scheepslui voor een bloeiende

handel. Deze plek is nog steeds

een van de aantrekkelijkste stek-

jes van Gouda.

Goudse Glazen…

Het wapen van Gouda bevat zes

sterren en wordt omgeven door

een doornenkroon. Daaronder de

Latijnse spreuk Per aspera ad astra

of ‘door de doornen naar de ster-

ren’. De spreuk verwijst naar de

moeilijke tijden die de stad door de

eeuwen heen doorstond. Verder

verwijzen de kleuren rood en wit

naar het bloed van Johannes de

Doper, de schutspatroon van

Gouda. Wit staat voor zijn onschuld.

Deze symbolische kleuren vind je

vaak terug in de stad, o.m. op de

vensterluiken van het stadhuis en

uiteraard in de Sint-Janskerk. Die is

met haar 123 meter de langste

kerk van Nederland. Ze is vooral

beroemd om haar gebrandschil-

derde ramen, de Goudse Glazen.

De Sint-Janskerk bevat vijftig pro-

cent van het zestiende-eeuwse glas

dat in Nederland aanwezig is. Dat

zegt al wat. Het huidige kerkge-

bouw dateert van voor de brand

van 1552. Tot aan de Reformatie

van 1572 was de kerk in gebruik als

Rooms katholieke kerk. Daarna

werd ze toegewezen aan de protes-

tanten. De glazen tonen taferelen

uit het leven van Johannes de

Doper, Bijbelverhalen, Christus met

de twaalf apostelen. Voor de

Tweede Wereldoorlog uitbrak,

bracht men alle glazen in veiligheid

en vulde er tweehonderd kisten

mee. Na de oorlog plaatste men

alle glazen terug. Het Bevrijdingsglas

uit 1947 houdt de herinnering aan

deze periode levend. Dankzij de

oorspronkelijke tekeningen of gri-

sailles, samen een kilometer lang,

konden de glazen eeuwenlang

moeiteloos worden hersteld.

“Vooral het gebruik van de typisch

Hollandse kleuren van de lucht en

de natuur maken deze glasramen

zo uniek”, vertelt Jeannie opgeto-

gen. “Dinsdag voor Kerstmis orga-

niseren we Gouda bij Kaarslicht en

wordt de kerk van binnenuit met

honderden kaarsen verlicht. Dan

Het stadhuis van Gouda. Oudenaardse wandtapijten sieren het stadhuis op de Markt.

Oer-Hollands: ’t Kaaswinkeltje.

Erasmus werd in Gouda geboren.

OKRA december 2010

30

iTeM

Info

VVV Gouda, Lange Tiendeweg 29-31, 2801 KE Gouda, +31(0)900 468 32 88, info@vvvgouda.nl, www.vvvgouda.nl, www.holland.com. Maurits Tompot & Ines van Bokhoven, Het geheim van Erasmus, Mozaïek, 2006, 216 blz., 16,90 euro.

Maak kans op een gratis weekend in Gouda. Kijk blz. 35!

Gouda

waan je je net in een sprookje van

Charles Dickens!” lacht ze.

… en Erasmus

Maar er is nog iets wat de Goudse

Glazen zo bijzonder maakt. Onder glas

veertien bevindt zich een toegang tot

een kleine kapel, die in 1934 aan de

kerk werd aangebouwd. Hierin vindt

men zeven glazen, afkomstig uit het

Regulierenconvent waar Erasmus zijn

priesteropleiding kreeg. De ramen wer-

den vervaardigd in het atelier van Dirck

Crabeth. Deze glaskunstenaar speelt

een sleutelrol in een roman, geschre-

ven door de koster van de Sint-Janskerk.

In Het geheim van Erasmus onthult

Maurits Tompot langzaam de relatie

tussen de Goudse Glazen en de voor-

uitstrevende denker. Samen met auteur

Ines van Bokhoven neemt hij je mee in

het ontroerende verhaal van de Goudse

glasmeester Crabeth die in conflict ging

met de Kerk. In die tijd een levensge-

vaarlijke zet. Geholpen door een mon-

nik slaagde hij erin de prachtige glasra-

men te vervaardigen en zo Erasmus’

droom waar te maken. Terloops onthult

de auteur dat Erasmus in Gouda gebo-

ren werd en niet in Rotterdam, zoals

voorheen werd aangenomen. Hoe deze

vork juist aan de steel zit, verklap ik

hier niet. Lezen dus!

De ambachten

In geen enkele stad is zo’n groot aantal

ambachten te vinden als in Gouda. De

stad bezit een heus Ambachtenkwartier.

Volg je de Ambachtenroute, kom je

langs de historische binnenstad in een

aantal ambachtelijke bedrijven terecht.

Proef er de lekkere Goudse kaas of

zoete chocolade. Maak je eigen sieraad.

Kijk hoe kaarsen worden gedompeld.

Bak zelf je stroopwafel of volg een work-

shop. Geniet van demonstraties zoals

pijpenmaken, Gouds plateelschilderen

en Gouds aardewerk. In de Wijdstraat

zijn van oudsher de meeste ambachten

gevestigd. Hier tref je ook de ambach-

tengalerij. De wandeling eindigt op de

Markt waar je ’s zomers een bezoek kan

brengen aan het Kaas- en Ambachten-

museum in de zeventiende-eeuwse

Waag en aan de traditionele Kaasmarkt.

Het Groene Hart

We maken ons bed op in Bodegraven,

een waterrijke omgeving met weidse

plassen en kronkelende riviertjes. Met

de Reeuwijkse Plassen en de kaasstad

om de hoek, vormt Tulip Inn & AC

Bodegraven dé locatie voor een recrea-

tief verblijf. Het hotel heeft fietsen en

fietsroutes ter beschikking maar in

Nederland fiets je nooit verloren. Via

uitstekend bewegwijzerde fietsroutes

beland je in een mum van tijd in het

groen. Heerlijk frisse lucht snuiven,

haren in de wind, je hoofd leegmaken…

De Reeuwijkse Plassenroute brengt je

langs vijvers en kanalen, riante villa’s

en weekendhuisjes. Je doorkruist lan-

delijke dorpjes, blaast uit op idyllische

plekjes, trotseert de zilte westenwind

of spot vogels aan de waterkant. Daar

kan geen pretpark tegenop!

Tekst en foto’s Chris Van Riet

VU

: Max

im W

illem

s, M

eerla

an 3

2, 8

300

Kno

kke-

Hei

st -

Fot

o: D

anny

Vey

s - skinn.be

CC Scharpoord presenteert een privécollectie Congolese objecten van een verwoed verzamelaar. Deze unieke collectie is het resultaat van een levenslange verzamelobsessie en wordt nu voor het eerst aan een ruim publiek getoond. Verzamelen is van alle tijden. De hedendaagse kunstenaar Wesley Meuris is enorm gefascineerd door dit fenomeen. Hoe collecties tot stand komen en hoe zij worden gepresenteerd is een leidmotief door zijn oeuvre. Hij ging aan de slag met de indrukwekkende collectie Congolese artefacten en ontwikkelde er een imaginair museum voor. Achter de vele prachtige maskers en sculpturen ontluikt zich een stukje fascinerende Congolese geschiedenis.

Privéverzameling in een imaginair museum van Wesley Meuris

CC ScharpoordKnokke-Heist31 oktober tot

16 januari2011

CC Scharpoord, Meerlaan 32, 8300 Knokke-Heist.

Organisatie: Vriendenkring Oud-Kolonialen Knokke-Heist en Cultuurcentrum Knokke-Heist vzw www.congocollectie.be

KH_ADV_CONGOCOLLECTIE_210X297_ORKA.indd 1 08/11/10 22:10

Haanheuvel 7 2200 Herentals

Tel 014-44 26 44info@hidrodoe.bewww.hidrodoe.be

Open van 9u30 tot 17u00uitgezonderd woe. en zat.

Ontdekwater!

3131

VU

: Max

im W

illem

s, M

eerla

an 3

2, 8

300

Kno

kke-

Hei

st -

Fot

o: D

anny

Vey

s - skinn.be

CC Scharpoord presenteert een privécollectie Congolese objecten van een verwoed verzamelaar. Deze unieke collectie is het resultaat van een levenslange verzamelobsessie en wordt nu voor het eerst aan een ruim publiek getoond. Verzamelen is van alle tijden. De hedendaagse kunstenaar Wesley Meuris is enorm gefascineerd door dit fenomeen. Hoe collecties tot stand komen en hoe zij worden gepresenteerd is een leidmotief door zijn oeuvre. Hij ging aan de slag met de indrukwekkende collectie Congolese artefacten en ontwikkelde er een imaginair museum voor. Achter de vele prachtige maskers en sculpturen ontluikt zich een stukje fascinerende Congolese geschiedenis.

Privéverzameling in een imaginair museum van Wesley Meuris

CC ScharpoordKnokke-Heist31 oktober tot

16 januari2011

CC Scharpoord, Meerlaan 32, 8300 Knokke-Heist.

Organisatie: Vriendenkring Oud-Kolonialen Knokke-Heist en Cultuurcentrum Knokke-Heist vzw www.congocollectie.be

KH_ADV_CONGOCOLLECTIE_210X297_ORKA.indd 1 08/11/10 22:10

OKRA december 2010 - januari 2011

32

de dingen

LukkenEeuwenlang waren West-

Vlaamse vrouwen in de weer om

tegen Nieuwjaar knapperige,

platte wafels te bakken. Een

simpel recept met weinig ingre-

diënten. Het resultaat waren de

lukken, het traditionele West-

Vlaamse nieuwjaarsgebak. Op

nieuwjaarsdag of in januari wer-

den deze wafels aan de gasten

aangeboden. Dat betekende

zoveel als: we wensen jullie veel

geluk in het nieuwe jaar. Vandaar

de verbasterde naam ‘lukken’.

De huisvrouwen van vandaag

zijn niet meer dezelfde als die

van vroeger, lukken worden nog

zelden thuis gebakken. Maar nog

steeds kan je de wafels kopen.

Traditioneel wisselen we wensen

uit in de nieuwjaarsmaand. Aan

de senioren wensen we een

goede gezondheid. En inder-

daad, op onze leeftijd is dit het

meest begeerde goed. Jongeren

zullen iets anders wensen: ‘veel

plezier’, ‘dit jaar een lief’, ‘een

leuke job’, ‘succes met de stu-

dies’ of ‘eindelijk een vaste stek’.

Gezondheid ligt bij hen niet in de

bovenste schuif. Als je jong bent,

denk je nog dat je een eeuwig-

heid te leven hebt. Maar voor

ons, senioren, vliegt de tijd

voorbij.

Lukken, geluk, wat is dat een

moeilijk begrip. Ik ben tot het

besef gekomen dat geluk een

zeldzaam goed is. Af en toe kan

je een intens gevoel van geluk

ervaren. Maar daarna komt de

realiteit van elke dag weer om

de hoek loeren. Wie krampach-

tig het geluk zoekt, eeuwig en

altijd, kan nooit tevreden zijn.

Nochtans is ‘tevredenheid’ voor

mij een mooier begrip. Tevreden

zijn met wat je in het leven

bereikt hebt, hoe miniem ook.

Tevreden omdat je kracht gevon-

den hebt om tegenslagen te

overwinnen. Omdat je nog kan

horen en zien ook als de benen

niet meer mee willen. Tevreden

met die ene goede vriend of

vriendin bij wie je altijd terecht-

kan. Tevreden omdat je kan

genieten van de eerste lentezon

op je balkon of de verse sneeuw

in je tuin.

Maakt geld gelukkig? Iedereen

moet een menswaardig leven

kunnen leiden. Maar wie het

geluk zoekt in materiële zaken,

zal nooit tevreden zijn. Je vindt

altijd wel iemand die het beter

heeft, een nieuwere auto op de

oprit heeft staan, in een villa

met zwembad woont of meer

geld op de bank heeft staan.

Maakt eenzaamheid ongelukkig?

Het lijkt wel de ziekte van onze

tijd. Verdomd lastig en treurig

als je meent dat niemand je nog

graag ziet. Dat niemand weet

dat je bestaat. Probeer toch de

stap te zetten om er iets aan te

doen. Breng geregeld een

bezoekje aan een eenzame in

een woonzorgcentrum. Steek

een helpende hand toe bij het

buurtfeest. Geef je op als sein-

gever bij de kermiskoers in je

dorp. Word lid van een vereni-

ging. Zo kan ik nog een tijdje

doorgaan. Alle organisaties sme-

ken om vrijwilligers. Alle onder-

zoeken wijzen uit dat mensen

die iets doen voor anderen zich

gelukkiger voelen.

Het einde van vele sprookjes

luidt: ‘en ze leefden nog lang en

gelukkig’. Dankzij onze ervaring

weten we dat het dan pas begint.

Ook de prins op het witte paard

zal vergeten de wc-bril weer

naar beneden te doen. Ook de

prinses krijgt rimpels en ziet er

verfomfaaid uit als ze uit bed

komt na te weinig slaap.

Tevreden zijn, wil ook niet zeg-

gen dat je in een luie stoel blijft

zitten en de wereld aan je voor-

bij laat gaan. We mogen veront-

waardigd zijn over het onrecht in

de wereld. We moeten, waar

mogelijk, onze stem verheffen

om mistoestanden aan te kla-

gen. We willen weten hoe het er

in onze samenleving aan toe

gaat. En toch wens ik jullie in het

nieuwe jaar geluk en tevreden-

heid. Al dan niet vergezeld door

een doosje West-Vlaamse luk-

ken.

En ik ben dik tevreden dat ik

mijn huiswerk, dit cursiefje,

weer op tijd aan de redactie heb

kunnen bezorgen.

Griet Trioen

Wie het geluk zoekt in materiële zaken, zal nooit

tevreden zijn.

Ook in 2011 vervult Neckermannin samenwerking met OKRA-REIZEN

al uw REISDROMEN!

Meer weten over de NECKERMANN GROEPSREIZEN?

www.okra.betel. 02/246.39.44

V.U.

: Pet

er v

an d

en S

teen

, p.a

. - T

CRB

NV

- Tra

mstr

aat 6

7c, 9

052

Gen

t, BT

W 0

412.

677.

887

RPR

Gen

t - L

ic. (A

)106

7

33

18 winnaars!Winnaars kruiswoord oktober 2010. Meer dan 4 000 deelnemers!

■ Wie wint een verblijf voor twee in Duisburg?Julien Steelant uit Destelbergen.

■ Wie wint een verblijf voor twee in Oberhausen?Bernarde Bekaert uit Lotenhulle.

■ Wie krijgt er een waardebon van 125 euro?Richard Meert uit Zaventem.

■ Wie kan beginnen in Een keukenmeidenroman?Jos Schrauwen uit Ruddervoorde, Brigitta Witdouck uit Moorsele, Trees Vande Casteele uit Sint-Niklaas, Leo De Croo uit Maarkedal, Rose-Anne Ranschaert uit Deinze-Gottem.

■ Wie wint Het ijzig hart?Jeannine Laenen uit Geel, Laurent De Backer uit Ternat, Pieter Verschueren uit Wilrijk, Philippe Lamoral uit Eke-Nazareth, Godefrida Adriaensen uit Rijkevorsel.

■ Wie kan aan de slag met De val van Hippocrates?Wilfried Kegels uit Langdorp.

■ Wie kan beginnen in Het ding om je hals?Alfons De Meyer uit Rijkevorsel.

■ Voor wie is Logeren in een stiltehotel?Luc Schuddinck uit Uitbergen.

■ Wie krijgt Dood in den vreemde?Maria Eulaers uit Kontich.

■ Wie wint De mond gesnoerd?Gentiel Deblaere uit Waasdamme.

Oplossing: korrelen. Antwoord op de schiftingsvraag: derbouka.

SPeeL en win

Oplossing kruiswoordraadseloktober 2010.

Oplossing sudokunovember 2010.

de NECKERMANN GROEPSREIZEN?

Meer weten?Bel vrijblijvend het gratis nummer 0800 94 365 of mail naar info@monolift.be.

Online vindt u ons op www.thyssenkruppmonolift.be

Alle verdiepingen weer bereikbaar!

De trapliften van ThyssenKrupp Monolift geven vrijheid en zelfstandigheid aan iedereen die problemen heeft met zijn mobiliteit en bieden de mogelijkheid om, op een comfortabele manier, lang van uw huis te genieten.

Uitgekiend conceptVaak nog wordt gedacht dat trapliften onpraktische en lelijke machines zijn. De trapliften van ThyssenKrupp Monolift bewijzen het tegendeel. Dankzij een uitgekiend concept past de traplift van ThyssenKrupp Monolift op elke trap: smal, recht of steil met bochten… ja, zelfs verschillende verdiepingen kunnen worden overbrugd. We ontwikkelden een uniek monorail-systeem waardoor de lift slechts een beperkte ruimte inneemt en geen hinder veroorzaakt. De trapliften zijn eenvoudig te bedienen, laten zich makkelijk op-plooien en zijn uitvoerbaar in vele

bekledingen die naadloos aansluiten bij uw interieur.

OKRA december 2010 - januari 2011

34

iTeM

HORIZONTAAL1 voegwoord 5 keukenkruid 9 opmerking 12 familielid 14 Chinese deegwaar 15 dom 16 vergif 17 raamscherm 19 voorkeur 21 ten name van (afk.) 22 ingenieur 23 geslacht 25 wetenschappelijke verhande-ling 27 tropisch gewas 29 plaats in Duitsland 31 openbare werken 33 oosterlengte 34 plat, lang stuk 35 omslagdoek 37 Ierse schrijver 39 naschrift 40 Amerikaanse inlichtingendienst 41 ultraviolet42 vogel 43 grote bijl 45 zot 46 bevel 47 emeritus 48 open plek in het ijs 49 rivier in Italië 50 Duitse keizer 52 spuitwaterfles 54 bejaarde 55 volgorde 57 uitroep van pijn 58 behoeftige 59 loon van militairen 61 voegwoord 63 vaartuig 65 lekkernij 66 lof-dicht 67 miljoen (afk.) 69 noorderbreedte (afk.) 70 oktober (afk.) 71 onverschillig 72 oude vochtmaat 74 biersoort 75 boom 76 herfstbloem 77 rivier in Frankrijk.

VERTICAAL2 rivier in Frankrijk 3 tegenvaller 4 voorzet-sel 6 ter gedachtenis 7 deel van de mond 8 van zeker materiaal 9 plaats in Canada 10 paardje 11 met medewerking van 13 hemellichaam 16 bakbenodigdheid 17 pers. voornaamwoord 18 Vlaams schilder 20 bouwland 23 schitterend en deftig feest 24 gebakje 26 kruiderij 28 wijk in Londen 30 niet parkeren 32 Spaanse landvoogd 35 graanpakhuis 36 voertuig 37 half (in samenst.) 38 onjuiste mening 40 circa 42 uitstekend 44 kosten koper 45 nieuwer-wets 46 schrijfwijze 48 bos 49 schoeisel 51 instrument 53 hooggeroemd 54 onderne-mingsraad 56 graansoort 58 gebergte in Afrika 59 plaaggeest 60 dijkwerker 61 mondwater 62 voormiddag 64 klooster-overste 66 in orde 68 vochtig 70 Spaanse uitroep 73 mij 74 verbrandingsrest.

SPeeL en win

Winnaars oktober 2010 op blz. 33!

Stuur je oplossing naar

OKRA-magazine, Kruiswoord december 2010-januari 2011, PB 40, 1031

Brussel, voor 31 december 2010. De winnaars verschijnen in het maart-

nummer 2011. Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).

Oplossing kruiswoord december 2010

1 2 3 4 5 6

Naam:

Straat: Nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Tel.: E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: Hoe noemt men de glasramen in de Sint-Janskerk van Gouda?

Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!

Kruiswoordraadsel

7 98 10

4

10

2

8

3

9

6

1

5

7

35

SudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9

moeten één keer voorkomen in

alle kolommen, in alle rijen en in

elk van de 9 vierkantjes van

3 keer 3 vakjes.

SPeeL en win

■ Waardebon van 125 euroTe gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

Info

De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,

059 70 16 97, fax 059 80 90 88,

receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.

Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,

059 55 27 55, fax 059 55 27 59,

info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.

Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,

6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,

olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.

Twintig prijzen!

■ Gouda arrangement voor twee personen in Tulip Inn Bodegraven (waarde 198 euro).

Dit arrangement bestaat uit: tweemaal overnachting, tweemaal ontbijtbuffet, eenmaal driegangen diner in Brasserie à la carte, een siroopwafelgeschenk op de kamer en een Gouda pakket met daarin: ■ entree Museum Gouda en de Sint-Janskerk■ wandelroute door Gouda■ koffie met een Goudse siroopwafel■ informatie over de stad Gouda

Info

Tulip Inn, Goudseweg 32, 2411 HL Bodegraven, Neder-land, +31(0)172 65 00 03, fax +31(0)172 61 81 01.

■ Vijf leerrijke spellen Twee exemplaren van Zoom!, een superleuk kijk- en zoekspel voor speurneuzen vanaf vier jaar (waarde 24,95 euro).

Twee exemplaren van Het Grote Belgiëspel, dat kinderen en volwassenen (vanaf negen jaar) wil laten kennismaken met België in al zijn facetten (waarde 34,95 euro).

Meer info over deze educatieve spelen via www.thuisbasis.be of 015 36 36 36.

Een exemplaar van Kariba, een familiespel waarin kinderen vanaf zeven jaar leren dat zelfs een muis een olifant kan verjagen (waarde 21,99 euro).

■ Dertien boeken Vijf exemplaren van Het ongrijpbare meisje van Mario Vargas Llosa (waarde 12,50 euro).Een exemplaar van Naar de letter van Geert Hoste (waarde 14,90 euro).Een exemplaar van De 100 mooiste dagwandelin-gen in de Pyreneeën van Ton Joosten (waarde 21,95 euro).Een exemplaar van De 500 groene toppers van België van Julien Van Remoortere (waarde 25 euro).Een exemplaar van Het zevende zegel van José Rodrigues dos Santos (waarde 21,95 euro).Een exemplaar van Lustrum van Robert Harris (waarde 12,50 euro).Een exemplaar van Uw gezondheid van A tot Z (waarde 14,90 euro).Een exemplaar van De alchemie van liefde & lusten van Bo Coolsaet (waarde 29,90 euro).Een exemplaar van Mama daktari, gynaecologe in Afrika van Marleen Temmerman (waarde 17,50 euro).

Uitjes gelezen blz. 27? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde

16 euro) voor de tentoonstelling Gekleurd verleden. Familie in oorlog in de Kunsthal

Sint-Pietersabdij in Gent.

Stuur deze bon vóór 31 december 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Gekleurd ver-

leden, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mede-

deling Gekleurd verleden.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Uitjes gelezen blz. 27? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde

14 euro) voor de tentoonstelling Bestemming Mars in het Museum voor

Natuurwetenschappen te Brussel.

Stuur deze bon vóór 31 december 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Bestemming

Mars, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de medede-

ling Bestemming Mars.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

OKRA december 2010 - januari 2011

36

✂

oKrA-LidKAArT = geLd wAArd

Info zie blz. 27.Info zie blz. 27.

Met korting

naar Trein, trein,

trein

Win gratis

duoticket

Win gratis

duoticket

Gratis naar

Wonen 2011

Uitjes gelezen blz. 27? Zin in een uitstapje met de kleinkinderen? Of wil je graag ook nog

eens met treintjes spelen? Dat kan tijdens de tentoonstelling Trein, trein, trein. Spelen

met treintjes in het Speelgoedmuseum te Mechelen.

Op vertoon van je OKRA-lidkaart geniet je twintig procent korting op de gewone toegangs-

prijs (niet cumuleerbaar met andere kortingen). Maar ook na 9 januari 2011 kan je genieten

van deze korting voor de permanente tentoonstelling.

OKRA-leden betalen 6 euro i.p.v. 7,50 euro. Actie geldig tot 1 mei 2011.

Tijdens Wonen 2011 tonen meer

dan 250 standhouders hoe je je

eigen woning kan omvormen tot

een tiensterrenhotel. Ze bieden je

alle nieuwe trends voor bouw en

interieur. Duurzaam bouwen en

energiebesparende innovaties hel-

pen je toekomstgericht en econo-

misch denken maar vooral je

levenscomfort verbeteren.

Een grote parking rond de hal,

brede wandelpaden en een gezelli-

ge inrichting maken van je beurs-

bezoek een aangenaam verpozen.

Meer info en openingsuren:

weekdagen van 13.00 tot 18.00 uur; vrijdag tot 22.00 uur; weekend

van 11.00 tot 22.00 uur, www.wonen.eu, 015 42 04 79.

Deze bon geeft je gratis toegang tot

Wonen 2011 • Bouw- en interieurbeurs Nekkerhal • Mechelen

van 29 januari 2011 tot 6 februari 2011

Normale toegangsprijs 5 euro; zondag 6 euro.

Info zie blz. 27.

Info zie blz. 27.

3737

Zet u schrap voor een uitdagend jaar! Met de Denksport Sudoku Scheurkalender ligt er iedere dag een nieuwe sudoku voor u klaar om opgelost te worden. Meteen een goed voornemen voor 2011 én een leuke cadeautip voor het eindejaar!

Uw dagelijkse portie hersentraining!

ZSol

CADEAUTIP!

slechts€ 9,95!

KEE0736_adv_sud_kal 210x148 NL B.indd 1 12/10/10 11:08

meer info:

056 35 85 85

Gratis en vrijblijvende offerte—

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—

Dienst na verkoop (24u/24)—

Gratis subsidieadvies—

Conform wetgeving—

Diverse afwerkingen —

Batterijvoeding

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NAAM

stuur ons deze bon voor meer inlichtingen

STRAAT - NR.

POSTNR. - GEMEENTE TEL.

V04.1209

Onze traplift ... ... Uw comfort

V04_0109.indd 1 28-12-2009 17:29:44

3,95 euro

korting voor

CM-leden

CM-preventiearts Michiel Callens schreef een gids voor

een gezond en evenwichtig leven. In de handel kost Zal ik

de dokter bellen? Gids voor een gezond en even-

wichtig leven 17,95 euro. CM-leden kunnen het boek

aankopen tegen de voordeelprijs van 14 euro (incl. ver-

zending). Om deze korting te genieten, schrijf je voor

31 december het juiste bedrag over op rek. nr.

738-0191710-60 van Postalux, Van Dijckstraat 87,

2640 Mortsel. Noteer in het vak Mededelingen ‘Boek Zal ik

de dokter bellen? Deel 2’, het aantal exemplaren en je

CM-lidnummer dat je onderaan je gele klever vindt.

Ook het eerste deel van Zal ik de dokter bellen? is nog

verkrijgbaar aan dezelfde prijs. In dat boek behandelt

dokter Callens vooral veel voorkomende klachten en

kwalen. Wil je dit boek bestellen, betaal je hetzelfde

bedrag op dezelfde rekening maar vermeld je ‘Boek Zal ik

de dokter bellen? Deel 1’.

De boeken worden opgestuurd naar het adres van de reke-

ninghouder.

OKRA december 2010 - januari 2011

38

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, magazine@okra.be

RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet

RedactieraadMagriet Daenen, Herman De Leeuw, Nic Fruru, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne, Kristel Wijshof

Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

Vormgevinggevaert graphics nv

Coverbeeld Jürgen Doom

DrukCorelio Printing, Erpe-Mere

ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 90com@publicarto.be

Oplage: 172 930 exemplaren

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het februarinummerverschijnt uiterlijk op 26 januari 2011.

colofon oKrA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 68antwerpen@okra.bewww.okra.be/antwerpen

BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 90brugge@okra.bewww.okra.be/brugge

BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 39brussel@okra.bewww.okra.be/brussel

IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 06ieper@okra.bewww.okra.be/ieper

KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 52kempen@okra.bewww.okra.be/kempen

KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 10kortrijk@okra.bewww.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 50limburg@okra.bewww.okra.be/limburg

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 45mechelen@okra.bewww.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenMartelaarslaan 17, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 16middenvlaanderen@okra.be■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 55oostbrabant@okra.bewww.okra.be/oostbrabant

OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 12oostende@okra.bewww.okra.be/oostende

RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 80roeselare@okra.bewww.okra.be/roeselare

TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 79tielt@okra.bewww.okra.be/tielt

Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.bewww.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be |02 246 44 41

02 246 57 72

02 246 44 47

02 246 44 39

02 246 39 44

02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 57

02 246 57 72

39

vtv

Het overbekende familiespel. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tac-tiek combineert.

Rummikub ClassicWie legt de slimste combina-ties? Rummikub het spel dat inzicht, durf en tactiek combi-neert. Nu met 56 extra stenen en plankjes.

Rummikub XPHet overbekende familiespel nu met extra groot uitgevoerde ste-nen en plankjes. Zeer geschikt voor personen die minder goed kunnen zien. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tactiek combineert.

Rummikub XXL

Een woordzoeker, maar dan voor meerdere spelers waarbij je snel moet zoeken!. Draai de ring naar het volgende woord en zorg ervoor dat je de eerste bent die het woord vindt. Ben je dat, grijp dan direct de totem! Heb je de totem als eerste gepakt, dan mag jij je fiches op het bord leggen. Heb jij de meeste fiches dan ben jij de winnaar.

WoordzoekerKijken, aanleggen, scoren...winnen! De meest ascinerende variant van domino, met drie-hoekige stenen voor de hele familie!

Triominos DeLuxeHet spel met de verrassende draai! Kijk uit, blokkeer, rol en...win! Blokkeer en verover de Rolitballen van je tegenspelers door deze naar je eigen kleur te rollen. Winnaar is degene, wiens kleur op het speelbord het meest voorkomt. Een echt familiespel!

Rolit Classic

CLEVER TOGETHER TM

WWW.GOLIATHGAMES.NLINFO@GOLIATHGAMES.NL

Open alle dagen van 14 tot 18.30u.ook op zondag (van sept. t.e.m. april) Gesloten op woensdag en feestdagen

Stadionlaan 18/229800 DeinzeT 09 380 43 58

Salons in leder en stof UIT EIGEN ATELIER

Maatwerk, herstofferen& herstellingeneen mooi

koop je bijde makers zelf

bankstel

www.derore.be

Kom onze nieuwemodel lenen vernieuwdeklassiekers ontdekken en profi teer van onzeactievoorwaarden

APACHE

SHIVA 3960

PINTO

CHESS

KUBOLO 8580

DONNA

OPHELIA

NOTTA

LINDO 8200

011210 OKRA.indd 1 2/11/10 09:11