magazineNOVEMBER 2011

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 44 nr. 9

9

okra.beAfgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

OKRA maakt lawaai voor betere pensioenen

Win een

weekendje

in Overijssel

blz. 35

blz. 16

121924

Nadenken over levenseindePastinaak, vergeten wintergroenteWeet wat je eet

Poetshulp van Zorgbedrijf Antwerpen? Dat is zo geregeld.

Poetsen, strijken, boodschappen doen? U hebt er vast niet elke dag evenveel zin in. Ook fysiek wordt het niet makkelijker om een zware emmer te dragen of om hoog op een trapladdertje te staan. Geen probleem: haal onze poetshulp in huis. Zonder wachtlijstof ingewikkelde formulieren. Volgende week kan uw poetshulp er al zijn.

Bel Zorgbedrijf Antwerpen op 03 338 92 44 of ga naar www.zorgbedrijf.antwerpen.be Zonder wachtlijst, zonder gedoe.

Vanaf een zekere leeftijd hebt u geen tijd meer om te poetsen.

ANTZ115_terras_OKRA_210x297.indd 1 29/09/11 15:43

3

Innige deelneming. Ik zeg het zo vaak tegen mensen die geconfronteerd worden met een overlijden. Twee woorden die niet tot mijn gewone woordenschat behoren. Bij gebrek aan andere woorden hanteer ik toch deze standaarduitdrukking. Normaal zit ik niet om woorden verlegen maar op zo’n moment weet ik niet meer wat zeggen en verschuil ik me achter ‘innige deelneming’. In het Engels zeg je ‘I’m so sorry with your loss’. Dat zou ik makkelijker kunnen zeg-gen. Klinkt in elk geval oprechter. Waarmee ik niet wil zeggen dat als ik innige deelneming uitspreek, het niet meen. Ik meen het wel maar ik leen woorden die niet van mij zijn. Ik leen ze omdat ik niet kan uitdruk-ken wat ik wel wil zeggen. Dat ik het erg vind dat je zo veel verdriet hebt. Dat ik wou dat je het niet hoefde te voelen. Dat ik met je meeleef. Dat ik mij kan voorstellen hoe het voelt maar nooit helemaal natuurlijk want jij bent jij en ik ben ik. Dat je mag huilen als je dat wil. Al weet ik niet wat ik met je tra-nen en verdriet moet aanvangen, behalve meehuilen. Dat je voor de honderdste keer mag vertellen wat er gebeurd is. Dat zeg ik allemaal in innige deelneming. En ik weet dat de persoon tegen wie ik de innige deel-neming zeg, voelt wat ik allemaal wil zeggen met ‘innige deelneming’.

Hij komt thuis en keilt de boekentas in een hoek. Hij snauwt zijn huisgenoten af. Over de rommel die weer rondslingert, over dat het te warm is in huis, of nee, te koud, over ditjes en datjes die er niet toe doen. Hij weet dat het over onbelangrijke dingen gaat maar hij moet het kwijt. En zij weet dat ook. De wereld maakt hem met momenten boos. En die boosheid projec-teert hij op de mensen dicht bij hem. Ze neemt het hem niet kwalijk want ze weet dat het straks over is. Ze maakt geen ruzie. Ze leest achter zijn woorden zijn angst voor het leven.

Twee voorbeelden waarin de twee sprekende partijen elkaar kennen en weten wat de achterliggende bedoeling is van de woorden. Ze weten dat ze elkaar respecteren. En dat respect is de basis om de bood-schap juist te interpreteren. Communicatie staat in relatie tot de persoon met wie je communiceert. Om

zeker te zijn dat de persoon je begrijpt, moet je in relatie staan met de ander.

Ken je het tv-programma Voorbij de grens van een aantal jaren geleden? Tien personen met een handi-cap proberen de top te bereiken van een berg in Nicaragua. De ene zit in een rolstoel, een andere is haast blind, een derde heeft geen armen en geen benen en nog iemand anders is doof. Door elkaar te helpen en door te bijten zullen ze de berg beklimmen. Eén man ziet het meest af: Jef, de man die niet hoort. Hij voelt zich het eenzaamst en onbegrepen. Niet kunnen praten met anderen blijkt de grootste handi-cap. Geen band kunnen opbouwen door taal isoleert.

Hoe graag we het ook willen, jij kent mij niet, jij kent de auteurs van dit magazine niet en wij kennen jou niet. Mijn collega’s en ik vallen maandelijks bij je bin-nen en dat schept een band. Maar we kennen elkaar niet goed genoeg zodat wij kunnen inschatten wie jij bent en dat jij weet wat onze bedoelingen zijn. En dus is het gissen of we elkaar wel begrijpen. Gelukkig laat je van je horen als je niet akkoord bent met wat we schrijven, als we je niet ernstig nemen of als je je beledigd voelt. En ik kan oprecht zeggen dat het onze bedoeling niet is mensen te kwetsen. Zo bouwen we samen aan onze relatie, voor een beter begrip. En aan alle boeren die we onbedoeld gekwetst hebben: we waarderen jullie.

Katrien Vandeveegaete

Taal

Respect is de basis om de boodschap juist

te interpreteren.

© Jürgen Doom

okramagazine november 2011

6 STANDPUNT OKRA is er voor iedereen

8 GEZONDHEID De ziekte van de goesting

die ontbreekt

10 PRIKKERTJES

12 OKRA-ZINGEVING Nadenken over levenseinde

14 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Zuid-Soedan: een nieuw land

16 INFO Ons pensioen: nog steeds

geen vetpot!

19 MENU ‘Hoe harder het vriest, hoe

zoeter’

22 GROEN Planten houden je jong

24 TENTOONSTELLING Wat je eet en waar het vandaan komt

26 BOEKEN Ontroerd en verbolgen

28 UITJES

29 UIT De pure provincie

33 SPEEL EN WIN 47 winnaars

34 KRUISWOORDRAADSEL

36 DE DINGEN Druppels

37 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, leden-voordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

inhoud 22

5

okra

mag

azin

e m

aart

2011

16

8 De ziekte van de goesting die ontbreektDepressie bij ouderen is geen fenomeen in de rand. Steeds

meer ouderen worden ermee geconfronteerd. “Maar behan-

deling helpt, het is belangrijk de ziekte op tijd te herkennen

en hulp te zoeken”, zegt ouderenpsycholoog Luc Van de Ven.

14 Een nieuw landEnkele maanden geleden kreeg de wereld er een nieuw land

bij. Op 1 juni 2011 werd Zuid-Soedan onafhankelijk. Een

heuglijke gebeurtenis na jaren burgeroorlog. Toch zijn de

problemen nog lang niet voorbij voor dit prille land.

29 De pure provincieTussen Duitsland en het IJsselmeer is Nederland op zijn

smalst maar ook op zijn mooist. Meren en kanalen, authen-

tieke dorpjes en indrukwekkende tuinen lokken je naar deze

bijzondere provincie.

okra.be

Er komt heel wat handenarbeid kijken

bij het kweken van pastinaak.

19

6

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

STANDPUNT

Om op die vragen een antwoord te kunnen geven, onderzocht OKRA bij 507 leden en bestuursleden hoeveel geld ze besteden aan OKRA-activiteiten. Ze hielden in april, mei en juni 2010 een bud-getboekje bij en noteerden alle uitgaven voor OKRA, zowel voor de activiteiten als voor het drank-je achteraf.

Daguitstappen het duurstDe helft van de deelnemers betaalt maandelijks 27 euro of minder voor de activiteiten die OKRA organiseert. Tel je de dag-uitstappen erbij, dan spendeert de helft van de leden en bestuurs-leden 47 euro of minder per maand. Die uitstappen zijn trou-wens de duurste activiteiten van een trefpunt. De gemiddelde prij-zen schommelen tussen de 26 euro voor een halve daguitstap met openbaar vervoer en zonder eten tot 52 euro voor een hele daguitstap met de bus en met een maaltijd. Extra uitgaven zijn hier-bij inbegrepen.

Bestuursleden geven meer geld uit aan OKRA dan leden maar dat komt omdat ze meer activiteiten volgen, ook buiten het trefpunt. Want per activiteit bekeken, geeft een lid meer geld uit dan een

bestuurslid. De uitgaven verschil-len niet naargelang het inkomen van mensen: een hoog of een laag pensioen maakt niet uit, als men-sen naar een OKRA-activiteit komen, bezuinigen ze niet.

Betaalbaar en toegankelijkInteressante cijfers. Volgens de leden en bestuursleden die aan het onderzoek deelnamen, valt de kostprijs van OKRA goed mee. Dat stemt ons tot grote tevredenheid. Want de besturen van trefpunten zijn er zich van bewust dat ze de prijs van de activiteiten zo laag mogelijk moeten houden. Toch blijft waakzaamheid geboden. Want tegelijk staat OKRA garant voor kwaliteit en voor dienstbaar-heid. Voor minder gaan we niet. Dat is onze sterkte. En natuurlijk heeft kwaliteit een prijskaartje. Maar net omdat OKRA er voor iedere 55-plusser wil zijn, mogen we niet in het andere uiterste val-len. Mogelijkheden genoeg om de activiteiten voor iedereen betaal-baar te houden: bijvoorbeeld door een ruime waaier van activiteiten aan te bieden waarin iedereen zijn gading vindt. OKRA moet toegan-kelijk zijn en blijven ook voor mensen die het met minder moe-ten rooien. Dat is een enorme uitdaging.

OKRA voert ook actie om het inko-men van senioren te verhogen. De pensioenmanifestatie van 13 sep-tember was daar een voorbeeld van. Je leest op blz. 16 wat OKRA tot nu toe voor de pensioenen deed. We hebben van ons laten horen maar daar laten we het niet bij. We blijven op de nagel klop-pen dat de pensioenen de evolutie van de welvaart moeten volgen. Mensen die hun hele leven lang bijgedragen hebben aan de sociale zekerheid, verdienen beter.

Jan VandecasteeleAlgemeen secretaris

Hoeveel kost OKRA? Hoeveel geld spenderen de leden en bestuursleden aan de activiteiten van OKRA?

OKRA is er voor iedereen

De trefpuntbesturen zijn er zich van bewust dat ze de prijs van de activiteiten zo laag mogelijk

moeten houden.

OKRA is er voor iedereen

Roeselare - Waregem - Zuienkerke - Oostakker - Grimbergen - Mechelen - Schoten - Sint Genesius Rode - Sint Niklaas - Herent - Aalst - Ieper - Maldegem - Hasselt www.dovy.be

Altijd open op zondag | Gesloten op woensdag

* Actie geldig tot en met 30/11/2011 voorwaarden zie één van onze toonzalen. Vaatwas type AEG F99015 VIOP. + Inductiekookplaat AEG HK 854400FB ** Richtprijs = Inclusief levering & plaatsing, excl. BTW, excl. toestellen en met laminaten werkblad.

Een Dovy keuken vind je enkel in een Dovy toonzaal

Kwalitatieve keukens aan een heel scherpe prijs.

SIRIUS | Pure White **Richtprijs: € 9 845,-

SORENTO | Oak **Richtprijs: € 14 330,-

GRATIS VAATWAS +GRATIS INDUCTIEKOOKPLAAT*

twv € 1 399,-

twv € 1 699,-

Wij maken ùw keuken!

GRATIS INDUCTIEKOOKPLAAT

Laminaat

MelamineMelamine

Voor de afwerking van de kasten gebruikt

Dovy GEEN melamine, maar WEL het zeer

sterke laminaat!

SIRIUS | DESIGN **Richtprijs: € 14 000,-

DROOM ...CREËER ...

LEEF ...

8

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

GEZONDHEID

De ziekte van de goesting die ontbreektHoe herken je een depressie bij ouderen?Luc Van de Ven: “Het belangrijk-ste kenmerk van een depressie is een problematische stemming. Patiënten hebben negatieve gedachten over het verleden, het heden en de toekomst. Ook over hun omgeving en zichzelf denken ze negatief. Ik noem depressie vaak de ziekte van de goesting, de zin ontbreekt. Daarnaast kunnen er ook lichamelijke klachten zijn zoals slaapstoornissen en eetlust-problemen.

Een depressie herkennen bij oude-ren, is moeilijker. Zij zullen hun gevoelens minder makkelijk uiten en vooral de lichamelijke klachten ventileren. Sommige hulpverle-ners zullen daarop focussen en de onderliggende psychische klach-ten over het hoofd zien. Bovendien verloopt het denken van mensen met een depressie moeilijker waardoor de omgeving vaak in de eerste plaats uitgaat van demen-tie. Heb je het vermoeden dat je part-ner of dat je zelf depressief bent, neem dan snel contact op met je huisarts. Hij kan je doorverwijzen naar een psychiater of een psycholoog voor een verfijnde diagnose. Ook in de geheugenkli-nieken maken ze het onderscheid tussen depressie en dementie.”

Klopt het dat het aantal oude-ren met een depressie stijgt?Luc Van de Ven: “Dat er meer ouderen naar Tele-Onthaal bellen, heeft denk ik meer te maken met de betere bereikbaarheid van de dienst. Maar het hoge aantal zelf-dodingen bij ouderen is wel een belangrijk signaal. Vooral oudere mannen die alleen wonen, kiezen vaak voor zelfdoding. Er zijn meer ouderen die zichzelf doden dan jongeren. Ze ondernemen ook minder pogingen maar meer gelukte pogingen. Het is geen fenomeen in de marge. In de toe-komst zal het probleem trouwens nog groter worden, er zullen immers meer ouderen en meer hoogbejaarden zijn. Bovendien wordt het levenseinde ook meer en meer bespreekbaar. De gene-ratie die nog erg gelovig was, stelde die vraag minder. Maar zij sterft langzaam uit.”

Welke factoren kunnen een depressie uitlokken?Luc Van de Ven: “Verlies is daar-bij vaak bepalend. En wie ouder wordt, wordt geconfronteerd met verlieservaringen. Er zijn lichame-lijke kwalen die bijvoorbeeld immobiel maken of het overlijden van een partner of een andere geliefde. Ouder worden, betekent dat je moet loslaten. Sommigen hebben het daar heel moeilijk mee. Je moet bijvoorbeeld ook de status die bij je beroep hoorde, achterlaten. Natuurlijk speelt ook de kwetsbaarheid van mensen een rol. Niet iedereen is even vatbaar

voor depressie. Die kwetsbaarheid heeft te maken met genetische factoren en je levensloop. Sommige mensen zijn nu eenmaal beter gewapend tegen verlies dan anderen.”

Kan je depressie voorkomen? Luc Van de Ven: “Dat is een heel moeilijke vraag. Je zou kunnen zeggen dat je voldoende sociale contacten moet onderhouden. Maar dat is voor velen makkelijker gezegd dan gedaan. Ook belang-rijk is een vertrouwenspersoon tegen wie je alles kan zeggen, met wie je kan praten over je gevoe-lens. Maar dat is niet voor ieder-een even makkelijk. Wat ik ieder-een wel aanraad: houd contact met je huisarts en neem er een die je vertrouwt.”

Hoe reageer je het best als je vermoedt dat een oudere in je buurt depressief is?Luc Van de Ven: “Durf te verwij-zen naar professionele hulp en hang niet zelf de psychotherapeut uit. Je kan bijvoorbeeld zeggen: ‘In jouw plaats zou ik hulp zoeken.’ Natuurlijk doe je er ook goed aan om te luisteren. Er zijn, dat is het belangrijkst. Je hoeft niet echt iets te doen, wel beschikbaar zijn. Aansporen tot grote activiteiten is geen goed idee, depressieve men-sen zijn daartoe niet in staat.”

Vinden ouderen de weg naar hulpverlening?Luc Van de Ven: “Ja, we merken dat steeds meer ouderen de stap

De zelfdodingscijfers bewijzen dat er verhoudingsgewijs veel ouderen zijn die zichzelf doden. Ook Tele-Onthaal merkt een toename van oudere bellers. “Depressie bij senioren mag inderdaad niet onder-schat worden”, aldus de Leuvense ouderenpsycholoog Luc Van de Ven.

Houd contact met je huisarts en neem er een die je vertrouwt.

9

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

durven te zetten en dat is uiter-aard een goede zaak. Maar het gaat meestal om zestigers, veel minder om tachtigers. Voor de oudere generatie geldt vaak nog ‘spreken is zilver, zwijgen is goud’. Ze hebben ook schrik om de vuile was buiten de hangen. Maar de zestigers van vandaag zijn over een tijd de tachtigers. We ver-wachten dus dat steeds meer ouderen de weg naar professione-le hulp zullen vinden.”

Waaruit bestaat de behande-ling van ouderen met een depressie?Luc Van de Ven: “Die is zeer arbeidsintensief en bestaat uit pil-len en praten. Is er sprake van een zware depressie, zijn antidepres-siva aangewezen naast psycho-therapie. Bij een milde depressie kiezen we in de eerste plaats voor psychotherapie. We merken wel

dat vele hoogbejaarden het moei-lijk hebben om te praten, bij zesti-gers ligt dat makkelijker. Als de behandeling verloopt zoals het hoort, zal de toestand van de grote meerderheid van de patiën-ten duidelijk verbeterd zijn na gemiddeld een half jaar behande-ling. Is er een groot gevaar voor zelfdoding, dan is een opname in een psychiatrische afdeling voor ouderen noodzakelijk. Hier in Leuven hebben we ook een dag-kliniek voor ouderen met een depressie of rouwproblemen. De drempel is vaak hoog maar eens ze hier zijn, is de tevredenheid groot. De lotgenoten blijken ook een grote rol te spelen in het genezingsproces.”

Hoe kan het beleid beter inspe-len op deze problematiek? Luc Van de Ven: “Er zijn te weinig psychiaters en een consult bij een

psycholoog wordt niet terug-betaald. Dat zijn twee belangrijke pijnpunten. Vooral het financiële aspect verhoogt de drempel enorm. Ik begrijp wel dat er bud-gettair keuzes gemaakt moeten worden. Daarom vind ik dat er zeker voor mensen met beperkte financiële middelen inspanningen gedaan moeten worden om psy-chotherapie toegankelijker te maken.Het beleid heeft ook een grote rol in de preventie. De overheid kan huisartsen en professionele hulp-verleners coachen zodat ze depressie sneller herkennen. En ze kan de omgeving sensibiliseren zodat wie dicht bij een oudere staat, depressie sneller opmerkt.”

Tekst Nele JoostensFoto Jürgen Doom

Luc Van de Ven: “Wie ouder wordt, wordt geconfronteerd met verlieservaringen.”

10

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

Gids voor zelfstandig thuis wonen

Het is misschien je grootste wens: zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Maar daartoe moet je huis aangepast worden of moet er voor een goede omkadering gezorgd worden. Soms kan het al helpen om bepaalde gewoonten aan te passen. Wil je zo lang mogelijk zelfstandig blijven, is het belang-rijk om in goede fysieke en men-tale conditie te blijven. Ook goede sociale contacten zijn belangrijk. In de praktische gids Zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen, hoe doet u dat? vind je een hele reeks concrete raadge-vingen over het huis, de gezond-heid, voeding, administratieve stappen en het sociale leven.

Je kan de gids Zo lang moge-lijk zelfstandig thuis blijven wonen, hoe doet u dat? gratis bestellen bij de Koning Boudewijnstichting via publi@kbs-frb.be of 070 233 728.

Bezwaren tegen Vlaamse Zorgverzekering?

Wanneer je een aanvraag hebt gedaan om een tegemoetkoming van de Vlaamse Zorgverzekering te verkrijgen en je gaat niet akkoord met de beslissing, kan je bezwaar aantekenen. Dit kan bij-voorbeeld wanneer je zorgkas beslist dat je niet in aanmerking komt of wanneer je vergoeding niet wordt verlengd, geschorst of wordt stopgezet.

Bezwaar aantekenen kan binnen de zestig kalenderdagen na ont-vangst van de beslissing van de zorgkas.

Alle info over de procedure vind je op www.zorg-en-gezondheid.be/Vlaamse-zorgverzekering/Bezwaarcommissie/ of verkrijg je via 02 553 46 90.

Nieuwe 60-plusgids

De 60-plusgids is een praktische handleiding voor wie de pensioen-leeftijd nadert of net bereikt heeft. Je vindt er alle info over thema’s als inkomen, gezondheid, zorgver-lening en mobiliteit. Het is geen naslagwerk, wel een doorverwijs-gids die je op weg zet.

Naast verwijzingen, biedt de gids ook pasklare antwoorden en tal-rijke tips over het verenigingsle-ven en vrijwilligerswerk, inkomen en sociale voordelen, openbaar vervoer en vervoer van deur tot deur, thuiszorg en de ziekteverze-kering en schenkingen en formali-teiten bij overlijden.

De brochure is een uitgave van het Departement Welzijn, Volks-gezondheid en Gezin van de Vlaamse overheid in samenwerking met de Vlaamse Ouderenraad.

Je kan de 60-plusgids raadple-gen op www.60plusgids.be. Een papieren exemplaar kan je gratis bestellen via www.vlaanderen.be/publicaties of via het gratis nummer 1700.

PRIKKERTJES

Zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen, hoe doet u dat?

Praktische gids

Zo lang mogelijk zelfstandig thuis

11

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

1 Crème voor droge en beschadigde Maximum prijs voeten (30 ml) Code apotheek: 2659-787 € 3.95

KLINISCH GETEST

D-0

D-14

Voetverzorging,dat is onze specialiteit.

VOETZOOL-

KUSSENTJESGEZIEN TELEVISIE

OP

PIJNLIJKE VOETZOLEN, EELTKNOBBELSDe onderkant van de voorvoet bevat een vetkussentje dat de druk verspreidt. Dit natuurlijke kussentje verslijt met de leeftijd …Dit leidt tot pijn, lichte ontsteking en eeltplekken. Lijden hoeft echter niet: Epitact® heeft Voetzoolkussentjes met Epithelium 26® ontworpen die het verschraalde vetkussentje in de voorvoet vervangen. Deze kussentjes zijn wasbaar in de machine.Ze hebben een lange levensduur en passen in al uw schoenen.

EPITHELIUM 26® is een gepa-tenteerde siliconengel en vormt een ware vervanging voor het vetkussentje onder de voetzool. Met EPITHELIUM 26® zijn de rode pijnlijke zones verdwenen.

MET E26®ZONDER E26®

1 paar Kussentjes Maximum prijs S 2373-025 - M 2373-678 - L 2373-686 € 31.95

DIGITUBES® DUBBELEKUSSENTJES

HALLUX VALGUSBESCHERMERVINGERLING

LIKDOORNS, EKSTEROGEN PIJNLIJKE VOETZOLEN + ‘EELTKNOBBELS’

PULPAIRE LIKDOORNS, INGEGROEIDE NAGELS

DROGE VOETEN HIELKLOVEN

HALLUX VALGUS + ‘EELTKNOBBELS’

Met slechts 1 mm Epithelium™ beschermt de Digitube® op doeltre� ende wijze de teen en verlicht ze de pijn. Draag deze bes-cherming regelmatig, een maand lang: ze is wasbaar, herbruikbaar en bevorderlijk voor het verdwijnen van de likdoorn.

Als uw pijnlijke voetzool gepaard gaat met een hallux valgus (‘eeltknobbel’ met scheefstand), kies dan voor kussentjes met dubbele bescherming. Ze zijn was-baar, herbruikbaar en gaan verscheidene maanden mee.

De vingerling bevat 1mm Epithelium 26® om druk en wrijving aan het uiteinde van de teen te vermijden. De vingerling is wasbaar, herbruikbaar en slijtvast: de gel zit namelijk tussen 2 weefsellaagjes.

Epitact®-crème zonder parabeen en met geconcentreerde essentiële oliën: goed voor een recordpercentage hydratatieen een langdurig e� ect. 8 uur na het aan-brengen blijft nog steeds 89% van hethydraterend vermogen behouden!

Geen discussie mogelijk: de doeltre� end-heid van de hielklovencrème zonder para-been, met Mimosa Tenui¦ ora en Propolis, werd bevestigd door 100% van de gebrui-kers, en dit al na amper 2 weken gebruik: de hielkloven verdwijnen en de huid krijgt haar soepelheid terug.

De gepatenteerde Epitact®-bescherming bevat een pastille van 1 mm Epithelium 26® die de wrijving op de eeltknobbel beperkt en de pijn verlicht. Wasbaar in de machine, dun en discreet, aangepast aan al uw schoenen.

1 Digitube® (1 x 10 cm) Maximum prijsS 2373-082 - M 2373-710 - L 2373-728 € 7.95

1 paar Kussentjes met dubbele bescherming Maximum prijsS 2373-157 - M 2373-769 - L 2373-777 € 41.90

1 enkelvoudige HV Beschermer Maximum prijsS 2373-033 - M 2373-694 - L 2373-702 € 19.95

1 Vingerling Maximum prijsS 2373-090 - M 2373-736 - L 2373-744 € 7.95

PODOLOGY

WASBAAR EN HERBRUIKBAAR

KUSSENTJES

1 Crème voor hielkloven Maximum prijs30 mlCode apotheek: 2659-779 € 4.50

* Aanbevolen prijs

HYDRATERENDEFILM

* Aanbevolen prijs

INNOVATIONMILLET INNOVATION - ZA Champgrand - BP 64 - 26270 LORIOLRCS Romans 418 397 055 00025

Beschikbaar in de apotheek Vraag advies aan uw voetdeskundige.

www.epitact.com

23, Rue du Bosquet - 1400 Nivelles - T: 067843591 - F: 067841092 - info@patchpharma.com

OKRA_210x297_PP01NL.indd 1 27/09/11 12:46:12

12

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

OKRA-ZINGEVING

Sterven hoort bij het leven. Zolang de dood ver weg blijft, is er niets aan de hand. Maar soms duikt de dood plots je leven binnen en zet hij alles op stelten. Je denkt er niet aan dat een achteloze afscheidszoen ’s morgens ook de laatste zou kunnen zijn. Bij ande-ren komt de dood sluipend binnen en wordt hij een vertrouwde met-gezel, een aanwezigheid die alles in vraag stelt.

Onze cultuur wil alleen plaats geven aan het leven. De moderne mens heeft de dood in een hoek geduwd en zou hem ook graag helemaal uitschakelen. En toe-gegeven, in de westerse omgeving zijn wij daar aardig in geslaagd. Goede hygiëne, degelijke voeding

maar bovenal de vooruitgang in de geneeskunde en gezondheidszorg hebben ervoor gezorgd dat dood-gaan bijna een ongeluk lijkt.

Beslissen over levenseindeTien jaar geleden deden zich in het spreken en denken over de dood grote wijzigingen voor. In 2002 werden in het Belgische par-lement drie wetten gestemd: een over euthanasie, een over patiën-tenrechten en een over palliatieve zorg. Daarmee kwam België tege-moet aan een wens die dikwijls bediscussieerd werd in de media: mensen willen beslissingen kun-nen nemen over hun levenseinde. Vooral ideologisch werd er stevig campagne gevoerd. In wezen gaat het om de vraag wie uiteindelijk

zin geeft aan het leven. Gelovigen beschouwen het leven als iets dat hen wordt gegeven, dat zijn oor-sprong heeft in een diepere wer-kelijkheid die zij God noemen. Niet-gelovigen erkennen die bron niet en stellen dat alleen de mens kan beslissen over de zin van zijn leven.

Nadenken over levenseindeAllemaal worden we geconfronteerd met het levenseinde, bij onze naasten maar ook bij onszelf. Sinds enkele jaren bestaat in sommige situaties de mogelijkheid om daarin ook mee te beslissen. OKRA wil een stem in dit debat.

OKRA denkt mee over het levenseindeOKRA wil haar rol opnemen in het debat rond het levenseinde. Als organisatie die zich richt tot senioren is het haar plicht om haar leden in het denk- en zoekproces rond euthanasie te steunen. Niet door te stellen wat moet of niet mag maar door op een open manier informatie ter beschikking te stellen en door de denkpistes die vandaag gelanceerd worden kritisch door te lichten.

OKRA wil zich inschakelen in de oproep om aandacht te vragen voor een vroegtijdige zorgplanning. Het is goed dat mensen niet tot het laatste ogenblik wachten met nadenken over hun levenseinde. Dat zou moeten deel uitmaken van een permanente reflectie over wat waardevol en zinvol is. Belangrijk hierbij is dat mensen er mogen op rekenen dat zij er niet alleen voor staan. Een individu kan maar tot ontplooiing komen binnen een gemeenschap waarin men zorg draagt voor elkaar. OKRA wil zich in het debat over levenseindebeslissingen ook opwerpen als pleitbezorger van de meest kwets-baren. Dat zij vaak niet de mogelijkheid hebben hun gevoelens en gedachten te laten horen, vraagt om een betrokken aanwezigheid. Wie aandachtig luistert, verneemt wat zij echt wensen. OKRA moet die fluisterstem versterken zodat ook zij gerespecteerd wordt in haar keuzes. Niet denken in hun plaats, maar hun denken luider laten klinken.

Op zoek naar wenskaarten voor geboorte, huwelijk, beterschap…?Surf naar www.muurkranten.be, klik de rubriek Webwinkel aan en bestel!

Wensen voor elk moment Een wens van medelevenwordt sterk gewaardeerd

Stijlvolle deelnemingswensen,bij het afscheid van een dierbare30 enkelkaarten ft. 8,5 x 13 cm + GRATIS omslagen

Retour mogelijk volgens de wettelijke normen.Leveringstermijn: 10 werkdagen. Terugsturen naar:Uitgeverij Muurkranten vzw – Monnikenwerve 1 – 8000 Brugge,T 050 31 26 01, F 050 31 05 50, E info@muurkranten.bewww.muurkranten.be

✂

Ik betaal onmiddellijk na ontvangst van het pakket.(������������)

���� �� ��������:

�����:

��: ���:

��������: ��������/����:

�����:

ik bestel hierbij x pakket Deelnemingswensen:30 enkelkaarten + GRATIS omslagen

JA,

• 1 pakket = 15 euro• 2 pakketten = 15% korting• 3 pakketten = 25 % korting• vanaf 4 pakketten = 45% kortingPort- en verpakkingskosten: 3,95 euro Gratis verzending vanaf 5 pakketten.

2x15STUKS

ADV_105x297_OKRA 28-09-11.indd 1 29/09/11 16:55

Levenseinde roept vragen opStilaan is duidelijk dat deze problematiek niet zomaar in wit-zwarttermen kan benaderd wor-den. Ofschoon het vaak nog zo wordt voorge-steld, lopen de scheidingslijnen niet zomaar tus-sen gelovigen en niet-gelovigen. Ze lopen door elk van ons. Nadenken over het levenseinde roept voortdurend nieuwe vragen op. Wat is de relatie tussen euthanasie en palliatieve zorg? Welke voorwaarden moeten vervuld worden om eutha-nasie toe te laten? Hoe evolueert dementie en welke gevolgen heeft dit voor de vraag of eutha-nasie kan toegepast worden bij demente men-sen? Kunnen kinderen en jongeren beslissingen nemen over hun levenseinde? Wanneer ben je ongeneeslijk ziek? Deze vragen verlangen een diepgaande bezin-ning. Hierin spelen de media een belangrijke maar delicate rol. Zij kleuren de beeldvorming over het levenseinde. Zij brengen de gevoelige materie soms in spectaculaire verhalen waarin bekende Vlamingen als rolmodel worden opge-voerd en bepaalde opinies worden uitvergroot. Het is nog wachten op een diepgaand maar sereen debat. Wanneer de overheid vastlegt dat de mens zelf de beslissingen over zijn levenseinde in handen mag nemen, moet hij ook het recht krijgen om daar grondig en bewust over na te denken. Hij kan die keuzes enkel maken als er goede informatie voor-handen is en als hij in staat is die informatie te beoordelen. Dan kan hij vanuit een persoonlijk, gevormd geweten beslissingen nemen.

Tekst Fons Vandormael

Wanneer je zelf kan beslissen over je levenseinde, moet je daar ook grondig en bewust over kunnen nadenken.

14

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

In januari spraken de inwoners in het zuidelijk deel van Soedan zich bij referendum uit voor de split-sing van het land in twee onaf-hankelijke staten. Ze deden dat met overtuiging: haast 99 procent van de stemmen ging naar de splitsing zoals vastgelegd in het vredesakkoord van 2005. Dat zou een einde moeten maken aan tientallen jaren burgeroorlog tus-sen het noorden met de vroegere hoofdstad Khartoem en het zui-den met de kersverse hoofdplaats Juba, tot nu niet veel meer dan een zandbak. Jaren lang discrimi-neerde en onderdrukte het islami-tische en Arabische noorden het christelijke en animistische zui-den.

Geschiedenis van burger-oorlogenHet is meteen een primeur voor Afrika: voor het eerst wordt er afbreuk gedaan aan de koloniale grenzen. Voor Soedan tekenden de Britten die uit. Zij bestuurden het gebied tot de onafhankelijk-heid in 1956. De nieuwe regering in Khartoem ondernam daarna een drastische islamisering en Arabisering van het hele land. Het zuiden kwam daartegen in opstand. Die eerste burgeroorlog duurde tot 1973 en eindigde met zelfbestuur voor het zuiden. Maar in 1983 werd het land onder dwang opnieuw gecentraliseerd. De sharia, de islamitische wetge-ving, werd in het hele land opge-legd. Het gewapend verzet barst-te weer los in het zuiden. Deze

tweede burgeroorlog mondde uit-eindelijk in de splitsing.

De zuiderlingen ontvingen de onafhankelijkheid enthousiast. De opluchting is groot dat ze eindelijk verlost zijn van president Omar Al-Bachir, het staatshoofd van Soedan tot voor de opdeling. Het noordelijk gedeelte heeft de naam Soedan en zijn president bewaard. Tegen hem loopt een arrestatie-bevel van het Internationaal Strafhof in Den Haag, op beschul-diging van genocide in de West-Soedanese regio Darfur.

Blijvende conflictenToch ziet de toekomst er alles-behalve rooskleurig uit. Sinds het begin van het jaar zijn nog een paar duizend doden gevallen bij diverse grensgevechten. Het leger van Khartoem ging vlakbij de grens in de clinch met rebellen die gesteund zouden worden door het regime van Zuid-Soedan. Volgens verschillende bronnen hebben de militairen zich schuldig gemaakt aan etnische zuiveringen.

Bovendien is de kern van het con-flict nog verre van opgelost. Daar is één woord voor: olie. Voor de splitsing was Soedan de derde olieproducent van zwart-Afrika. China neemt zeventig procent van die productie af. Zowel het noor-den als het zuiden halen er negen-tig procent van hun inkomen uit. Prima, zal je zeggen, ware het niet dat meer dan driekwart van die olie wordt opgehaald in het

zuiden terwijl alleen het noorden raffinagemogelijkheid bezit. Indien de twee landen er niet in slagen een blijvende vrede op te bouwen, gijzelen ze elkaar in een verlammende houdgreep. Enkele weken na de onafhankelijkheid brak daarover al een eerste rel uit. Tot dan werd de opbrengst van de olie fifty-fifty verdeeld onder de twee regio’s. Er is nog geen akkoord over een nieuwe verdeelsleutel. Zuid-Soedan klaagt dat Khartoem daar mis-bruik van maakt en voor de eerste doortocht van de olie na de onaf-hankelijkheid een veel te hoge prijs heeft aangerekend. Khartoem dreigt ermee de pijplei-ding te sluiten als het geen goede prijs krijgt voor de doorvoer. Juba speelt dan weer met de idee om een eigen pijpleiding aan te leg-gen naar de haven van Mombasa in Kenia of naar Djibouti. Dan moet de olie niet meer via het noorden. Maar dat zou uiteraard slechts een oplossing kunnen bie-den op erg lange termijn.

Armoede en wapensNochtans dringt de tijd, want andere bronnen van inkomsten zijn haast onbestaand. Van de negen miljoen inwoners van Zuid-Soedan zit negentig procent onder de armoedegrens. Het land kent de hoogste moeder- en kindsterfte ter wereld. De kers-verse onafhankelijkheid heeft dan wel euforie gewekt, zowat alles wat levensnoodzakelijk is, wordt momenteel ingevoerd van-uit de buurlanden Oeganda en Kenia. Op zich al bedenkelijk maar nog meer wanneer je weet dat in die twee landen hele gebie-den kampen met droogte en hon-gersnood.

Een nieuw landHet gebeurt niet alle dagen: sinds juli van dit jaar is er een nieuw land bijgekomen op de wereldkaart. Zuid-Soedan is de naam, het 193ste lid van de Verenigde Naties, in het noordoosten van Afrika.

15

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

Het mag dan ook niet verbazen dat VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon ervoor waarschuwde dat de problemen voor Zuid-Soedan misschien nog maar beginnen. Om die gevaarlijke situatie onder con-trole te krijgen, sturen de Verenigde Naties een omvangrijke vredesmissie naar het gebied. 7 000 militairen, 900 politieman-nen en 3 000 burgers moeten er toezien op de uitwerking van de onafhankelijkheid. Reken daarbij 23 000 militairen van de VN en van de Afrikaanse Unie in de ver-scheurde provincie Darfur en nog eens 4 200 Ethiopische soldaten in Noord-Soedan, en daarmee zitten we aan de voornaamste VN-aanwezigheid ter wereld.

Een bijkomend probleem is de enorme hoeveelheid wapens die zich nog in het land bevinden. De oorlog mag dan al officieel voorbij zijn, geweld is er nog steeds. Zo zijn er de laatste tijd grote vee-diefstallen gesignaleerd die leid-den tot heftige gevechten tussen leden van verschillende gemeen-schappen. Op één plaats zijn daar-bij meer dan zeshonderd doden gevallen. De honderden aanvallers bleken zwaarbewapend te zijn. Ze

waren in het bezit van oorlogsma-terieel. De nieuwe regering wordt verweten dat ze niets onderneemt om de voormalige strijders te ont-wapenen.

Het lijkt wel of Zuid-Soedan gedoemd is om het slachtoffer te worden van zijn rijkdom. In de negentiende eeuw was het gebied het voorwerp van vele begeerten wegens zijn bloeiende ivoorhan-del. Tegenwoordig is dat de olie. De ontdekking ervan in de jaren zeventig was de aanloop naar een tweede burgeroorlog. En het ziet er niet naar uit dat voor de verde-ling van de olieopbrengst snel een vreedzame regeling zal worden uitgewerkt.

Tekst Liesbet Walckiers

Ban Ki-moon waarschuwde dat de problemen voor Zuid-Soedan misschien nog maar beginnen.

16

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

INFO

Ons pensioen: nog steeds geen vetpot!

De manifestatie was een succes. De harde kern van de belangenbe-hartiging was aanwezig in Brussel. Met veel lawaai brachten ze onze pensioeneisen onder de aandacht. En met groot succes! De manifes-tatie kwam aan bod tijdens het middag- en avondjournaal op tele-visie en radio. De volgende dag bleken ook verscheidene kranten het protest te hebben opgepikt. Aan persaandacht geen gebrek dus. Het was natuurlijk ook geen alledaags beeld om zoveel oude-ren op potten en pannen te zien en vooral horen slaan.

Brief naar partijenNaar aanleiding van de actie kre-gen de verschillende politieke par-tijen ook het uitgebreide achter-gronddossier van de manifestatie doorgespeeld. Formateur Di Rupo zelf en de andere onderhande-laars ontvingen een schrijven met de uitdrukkelijke vraag aandacht te besteden aan de pensioenpro-blematiek.

Het werk van de dienst belangen-behartiging van OKRA zit er echter nog niet op. Voorlopig is het wach-ten op het regeerakkoord om het

uitgebreid aan de OKRA-eisen te toetsen. Bij het ter perse gaan van dit OKRA-magazine was dit echter nog geen feit. Afhankelijk van de inhoud wordt beslist of grote acties opnieuw aangewezen zijn. Voorlopig zal op gepaste tijden het campagnebeeld origineel in het nieuws gebracht worden. Uiteraard volgt OKRA het pensioenbeleid zeer nauwgezet op. Samen met haar leden blijft OKRA de beleids-makers onder druk zetten om werk te maken van adequate pen-sioenen. In economisch moeilijke tijden zijn er geen budgetten in overvloed, schijnt het. Maar het is de keuze waar deze beperkte mid-delen naartoe gaan, die OKRA wil beïnvloeden.

Actie voeren helptHet is de aanhouder die wint. Dat bewijst het verleden. Zo overhan-

De pensioenmanifestatie van OKRA stond met stip genoteerd in de agenda’s van vele leden. Op 13 september 2011 eiste OKRA een mens-waardig inkomen voor alle gepensioneerden en drong ze er ook op aan dat ouderen zelf een stem hebben in het pensioendebat.

nog steeds geen vetpot!

ONSPENSIOE

N:GEEN

VETPOT!EEN OP DE VIER OUDEREN IS ARM. EEN SCHANDE

17

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

digde OKRA op 29 juni 2006 een petitie met 124 000 handtekenin-gen aan toenmalig minister van Pensioenen Bruno Tobback. Op dat ogenblik had die net de wel-vaartsbonus ingesteld. Dat was een klein forfaitair bedrag voor de gepensioneerden. Na de actie van OKRA werd deze mini-male welvaartsbonus vervangen door een geregelde en volwaar-dige welvaartsverhoging van de pensioenen.

okra

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

nov

embe

r 201

1m

agaz

ine

nove

mbe

r 201

1m

agaz

ine

mag

azin

e

Samen met haar leden blijft OKRA de beleidsmakers onder druk zetten om werk te maken van adequate pensioenen.

>

www.thuiszorgwinkel.be

Hoofdkussens 15% korting + 1 gratis sloop (t.w.v. € 18)

bij aankoop van 1 TEMPUR Original hoofdkussen*

20% korting + 2 gratis slopen (t.w.v. € 36)

bij aankoop van 2 TEMPUR Original hoofdkussens*

Kortingen geldig op alle andere TEMPUR hoofdkussens, maar zonder de gratis sloop *

-20%+

gratis sloop

Matrassen 15% korting + 1 gratis Original hoofdkussen (t.w.v. € 95)

bij aankoop van een TEMPUR Combi matras (20cm)*

-15% +

gratis kussen

Bedbodems 15% korting + 1 gratis matrashouderset (t.w.v. € 24)bij aankoop van een TEMPUR bedbodem* (vast of met 2 motoren)

-15%+

gratis set

DUBBEL VOORDEEL WEKEN

Hoofdkussens

WEKEN

Actiesvan 4/11t.e.m.

3/12/2011

* Voorwaarden zijn in de winkel te bekomen. Actie geldig van 4 november t.e.m. 3 december 2011 en niet cumuleerbaar met andere acties of kortingen.

Meer acties en info vind je in onze actiefolder en op onze website www.thuiszorgwinkel.be.

Adressen op de website of via 02 246 49 49.

11 Okra nov Tempur.indd 1 04-10-2011 13:59:57

Ook voor de invoering van de Vlaamse zorgverzeke-ring voerde OKRA actie. Die lag uiteindelijk mee aan de basis van deze verzekering. Met gerichte acties kan een organisatie als OKRA dus wel degelijk het sociale beleid beïnvloeden.

VormingenOm ook in de toekomst zo veel mogelijk OKRA-leden te betrekken bij de belangenbehartiging, gaat de pen-sioendienst van OKRA-Algemeen ook regionaal aan de slag. Zo staat er in 2012 een vorming op het program-ma voor de regionale werkgroepen belangenverdedi-ging. De dienst biedt vorming over de huidige wetge-ving, uitdagingen en mogelijke verbeterpunten. Geïnteresseerden nemen het best contact op met hun regio. Ook op www.okra.be zullen deze vormingen aangekondigd worden.

Tekst Niek De MeesterFoto’s Lisa Develtere

Met gerichte acties kan een organisatie als OKRA dus wel degelijk het sociale beleid beïnvloeden.

Meer foto’s op www.okra.be.

19

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

Leo Vervloet: “Er komt heel wat handenarbeid kijken bij het kwe-ken van pastinaak. Omdat het een kleine teelt is, zijn er amper machines die je kan gebruiken. Het oogsten en wassen gebeurt met de hand. Maar dat is niet erg, zo blijft de teelt rendabel, de prij-zen per stuk zijn veel hoger dan die van selder of prei. En dat is belangrijk als je perceel beperkt is.Pastinaak is een oude groente. Enkele jaren geleden vond je de wortel amper in de winkels. Nu is dat veranderd, elk groentekraam op de markt biedt pastinaak aan. Dat de knol gepromoot werd in allerhande tv-programma’s heeft

daarbij wel geholpen. We voelden dat hier ook onmiddellijk. Net na de uitzending in Vlaanderen Vakantieland steeg de verkoop dubbel zo snel. Toch blijven er nog heel wat mensen voor wie pasti-naak onbekend blijft. Dan passe-ren ze hier met de fiets en zien ze ons aan het werk. ‘Welke groente verbouw je?’ vragen ze. ‘Proef maar eens’, zeg ik dan. En ik geef er een paar mee.

We beginnen pastinaak te zaaien vanaf april tot einde mei. Vlak daarna is het belangrijk dat het regent, anders beregenen we zelf. Bemesten hoeft niet. Pastinaak moet traag groeien, anders komen

er scheuren in. Vanaf begin sep-tember beginnen we te oogsten. Maar de groente is pas echt lekker vanaf oktober of november. De plant moet immers in rust zijn bij het oogsten. Dan keert het sap van de bladeren terug naar de wortel en verandert de smaak. Oogst je hem nadat het gevroren heeft, is hij nog lekkerder. Dan wordt hij zoet. We kunnen tot april leveren, het weer heeft amper invloed op de kwaliteit van de pas-tinaak.De voordelen van onze job? Dat we ons eigen werkritme kunnen kiezen en dat we altijd met twee kunnen werken. Dat vind ik het plezantst.”

Venkel, pastinaak en savooikool. Leo Vervloet koos bewust voor kleinere teelten. “Ons perceel is slechts 1,8 ha en we werken maar met twee. Kies je dan voor grote teelten zoals prei of selder, kan je bedrijf veel moeilijker rendabel zijn.”

‘Hoe harder het vriest, hoe zoeter’

MENU

>

20

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

Pastaschotel met pastinaakVoor twee: 150 gr macaroni of een andere pasta | 400 gr pastinaak | 100 gr wortelen | 1 ui | 1 teentje knoflook | 1 dl room | peper en zout | 1 mespunt oregano | ½ dl tomatenketchup | 150 gr salami of ham | 1 eetlepel bakboter.

Kook de pasta gaar en giet af. Pel de ui en snipper fijn. Schil de pastinaak en snijd in kleine blokjes. Maak de wortelen schoon en snijd ook in kleine blok-jes. Pers de knoflook.Bak de ui glazig. Voeg de look, de pastinaak en de wortel toe. Laat even meebakken.Voeg wat water toe en laat op een laag vuurtje garen. Voeg de room, de kruiden en de tomatenketchup bij de groenten en breng alles op smaak. Snijd de salami of ham in blokjes en meng onder de groenten.Meng alles met de pasta. Laat even rusten alvorens op te dienen.

21

Aardappelpuree met pastinaak2 pastinaakwortels8 aardappelen2 uien1 dl melkpepernootmuskaatzout 1 eetlepel bakboter.Schil de aardappelen en kook ze gaar. Maak de uien en pastinaak-wortels schoon en snijd ze in stuk-ken. Verwarm de bakboter en fruit de ui. Voeg de pastinaak toe samen met een bodempje water en laat gaar stoven. Giet een geut melk bij de pastinaak en ui en mix fijn tot puree. Pureer de zacht gekookte aardappelen en voeg er de pastinaakpuree bij. Breng het geheel op smaak.

Tajine met pastinaak en kipVoor twee:2 kipfilets2 rode uien2 pastinaken1 teentje knoflook1 sinaasappel1 rode chilipeper1 eetlepel bakboter1 eetlepel gesnipperde peterselie100 gr hazelnoten zout.Rooster de hazelnoten in een tef-lonpan en hak ze daarna grof. Pel de uien en snipper ze fijn. Breng de bakboter in de tajine (of braadpan) en bak de ui lichtbruin. Snijd de kipfilets in stukken en bak mee met de uien. Schil de pastinaak, snijd in dunne plakjes en voeg bij de kip.Pers de sinaasappel en voeg het sap bij de kip. Doe er de knoflook en de rode chilipeper bij. Zet het deksel op de tajine en laat ruim 20 min. garen. Schep er voor het opdienen de peterselie en de helft van de hazelnoten onder en strooi de rest van de hazelnoten er bovenop. Dien op met couscous.

Beignets van pastinaak700 gr pastinaak100 gr zelfrijzende bloem1 eipeperzout1 eetlepel boter 1 ½ dl melkfrituurolie.Maak eerst het deeg. Doe de bloem in een kom. Klop het ei los en voeg het bij de bloem. Smelt de boter en doe ze erbij. Giet er de melk bij en zorg voor een gladde deegmassa. Kruid met peper en zout. Schil en snijd de pastinaak in stukjes en kook ze beetgaar. Verhit de frituurolie tot 180°C. Haal de blokjes pastinaak door het deeg en bak in de hete fri-tuurolie. Laat ze uitlekken op keu-kenpapier. Lekker als borrelhapje.

Knolseldersoep met pastinaakVoor twee:1 knolselder 1 grote pastinaak250 gr spekreepjespeterseliepeper en zout.Schil de knolselder en snijd in blokjes. Doe hetzelfde met de pastinaak. Kook de knolselder en de pastinaak gaar in een liter water. Bak de spekreepjes mooi bruin. Mix de zacht gekookte groenten tot een dikke soep.Voeg de gebakken spekreepjes toe en breng op smaak met peper en zout of gebruik een rundsbouil-lonblokje. Versier met fijn gesnip-perde peterselie.Deze soep is de volgende dag nog lekkerder, wat wijst op een echte herfstsoep.

Pastinaak

De groente pastinaak is een witte wortel, hij lijkt wel de verre neef van de gewone wortel. Het is een oeroude groente die voor de komst van de aardappel belang-rijk volksvoedsel was. Vandaag vind je deze ‘witte wortel’ weer volop in de winkelrekken.Pastinaak wordt normaal in de tweede helft van april gezaaid. De eerste wortelen kunnen al in de zomer worden geoogst. Maar pastinaak wordt beschouwd als een echte wintergroente die nog lekkerder wordt als het gevroren heeft. Oogsten blijft dan ook heel de winter mogelijk omdat de wortel in de grond niet dood-vriest.

Pastinaak heeft een typische zoete, wat anijsachtige smaak. Het wortelgewas kan in veel gerechten worden gebruikt, ook als vervanger van aardappelen. Puree bijvoorbeeld gemaakt van tweederde pastinaak en een derde aardappelen smaakt lek-ker. Met zijn karaktervolle smaak komt hij goed tot zijn recht bij vlees of in vegetarische gerech-ten. Bij vis moet je wel zorgvul-dig doseren. In stoofgerechten, soep of gratin kunnen stukjes meegekookte pastinaak wonde-ren verrichten.Pastinaak is zowel vitaminerijk als rijk aan mineralen. Eenmaal geoogst kan je pastinaak slechts een viertal dagen bewaren in de koelkast.

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

21

sap bij de kip. Doe er de knoflook en de rode chilipeper bij. Zet het deksel op de tajine en laat ruim 20 min. garen. Schep er voor het opdienen de peterselie en de helft van de hazelnoten onder en strooi de rest van de hazelnoten er bovenop. Dien op met couscous.

herfstsoep.

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

mag

azin

e

Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle

Foto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog

22

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

GROEN

Wie de kwekerij bezoekt, staat voor een onoplosbaar raadsel: is dit een kwekerij in een tuin of een fraaie tuin in een kwekerij? Je vindt er immers een rotstuin, een potten-tuin, een Alpiene kas, een moes-tuin, een rozentuin en brede bor-ders. Decennialang selecteerden Rit en Guy het beste wat er aan vaste planten te vinden was. Geen cultivar komt in de verkoop of ze hebben hem zelf uitgebreid getest. De wereld is klein, de flora is groot, voor deze kwekers die in alle conti-nenten, behalve Antarctica, op plantenjacht gingen. Onlangs had ik het genoegen met Rit en Guy op reis te gaan en de jungle in de Thaise provincie Tak te exploreren.

Er ging geen dag voorbij of Guy ontdekte een merkwaardige plant. Op de grens met Myanmar trof hij een Thaise basilicum waarvan het blad nog donkerder was dan dat van alle cultivars die we kenden. Ik was er achteloos aan voorbijgelo-pen maar Guy heeft wat de Engelsen noemen an eye for the plant. Hij nam snel enkele stekken en als alles goed gaat, is deze donkerbla-dige Ocimum tenuiflorum volgende lente al in de kwekerij te koop.

Voor Guy is Tasmanië echter het plantenparadijs bij uitstek omdat talrijke biotopen elkaar er afwisse-len. Het regenwoud en de Alpiene hellingen liggen vaak op fiets-

afstand van elkaar. “Toch is het niet makkelijk een in Tasmanië gevon-den rotsplant aan ons klimaat te laten wennen, al was het maar omdat je de groeicyclus compleet omdraait. Bij ons wintert het wan-neer het daar zomer is.” Een van de blikvangers in de tuin van Guy is de authentieke Alpiene kas waarin een groot aantal reissouvenirs groeien en bloeien. Het zijn zeldzaam mooie rotsplanten.

Een vertrouwde tuinvisieGuy en Rit hebben zo hun lieve-lingsplanten. Indrukwekkend is de Delphiniumborder. Je vindt er niet alleen de imposante riddersporen of Delphinium maar ook een uitge-breide collectie pioenen, een col-lectie die de kwekerij van Guy Vervoort tot ver over de grens beroemd maakt. Hij schreef er zelfs een kanjer van een boek over.“Ik heb een conservatieve kijk op tuinieren,” zegt hij beslist wanneer we langs de vogelverschrikker in de

Planten houden je jongVolgens een onderzoek van de universiteit van Cambridge is het overduidelijk: mensen die tuinieren worden gemiddeld ouder en hebben gemiddeld soepeler spieren dan hun leeftijdsgenoten. Het kwekersechtpaar Rit en Guy Vervoort uit Kapellen is nog lang niet stokoud, ze naderen de zeventig, maar beiden kweken heel gedreven doorlevende kruidachtige planten en zoeken naar nieu-wigheden.

23

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

moestuin lopen en de rozen bewon-deren die in de kastanjehouten afsluiting groeien. “Zie je dat die buxushaag veel meer uitstraling en betekenis krijgt omdat ze de ach-tergrond vormt voor rozen en vaste planten en vice versa? Pioenen komen mooi uit wanneer ze tussen wolken van donkerblauwe bloeiaren van Salvia nemorosa ‘Mainacht’ bloeien. Je doet er goed aan grote dikke bloemen in een border te combineren met fijne aarvormige bloemen en grassen. Het is een oud principe. De jongste decennia zijn de siergrassen trouwens opgewaar-deerd en dat juich ik wel toe. Maar het overvloedig gebruik van allerlei dode materialen als Cortenstaal en dergelijke zal ooit weer wel ver-dwijnen. Dat hoop ik toch.”

Gieten met de handGuy is naast plantsman ook een autodidact. Na een opleiding als leerjongen bij een oudere tuinaan-nemer oefende hij ook dat beroep drie decennia lang met enthousias-me uit. Na verloop van tijd ging hij de planten kweken die hij nodig had. Snel leerde hij de goede cul-tuurvariëteiten van de minder goede te onderscheiden. Rit en Guy kweken geen overvloed aan plan-ten, wel planten die hun kwaliteiten

bewezen hebben en nieuwe, betere selecties die ze tijdens hun botani-sche reizen en kwekerijenbezoeken in het buitenland opspoorden.In de grote kas begint Guy te sproeien met een tuinslang met een zachte broes. “Nee, ik heb geen automatisch bevloeiingssy-steem,” zegt hij. “Elke plant heeft een eigen waterbehoefte, dus gie-ten Rit en ik nog steeds met de

hand. Arbeidsintensief, dat wel maar de planten worden er beter van en ons houdt het jong, net als het tuinieren. De tuin is ons fit-nesscentrum. Maar wees gerust, we vinden nu ook ruim de tijd om er zalig van te genieten. En nu de winter voor de deur staat, plannen we weer een grote reis. Vanaf maart is de kwekerij opnieuw open.”

Tekst en foto’s Ivo Pauwels

Je doet er goed aan grote dikke bloemen in een border te combineren met fijne aarvormige bloemen en grassen.

24

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

TENTOONSTELLING

Via een donkere gang kom je de tentoonstelling binnen. In de eer-ste verlichte ruimte staat een grote gedekte tafel maar ze zinkt wat weg in de grond. Erboven hangt een grote wereldbol. Op de tafel tikt een teller steeds aan. Meteen is de toon gezet. Hoe gaan we de wereldbevolking voe-den als we binnenkort met 9 mil-jard mensen zijn op de aardbol?In de verschillende tentoonstel-lingsruimten vind je de antwoor-den. De tentoonstelling is opge-deeld in vier grote delen: eerst zijn er de teelten waar je te weten komt hoe het voedsel gekweekt wordt, vervolgens is er de transformatie waar de voe-dingsindustrie centraal staat, daarna het eten zelf en ten slotte de dromen over voedsel en de mogelijkheden om een steeds groeiende wereldbevolking te voeden.

Van zaad tot voedselGa je naar Aan tafel, kan je niet louter passief blijven. Vaak wordt om je medewerking gevraagd. Welke zaden horen bij welke akker? Je ziet foto’s van verschillende

akkers. Als bezoeker moet je de juiste landbouwketen reconstrue-ren, van veld over zaad en bloem tot eindproduct. Hoe ver reikt jouw kennis over landbouw nog? Je krijgt ook heel wat getuigenissen te horen van landbouwers van bij ons of uit het Zuiden. Soms verhel-derend, soms confronterend.

ChocoladekoekenMaar nadat het graan geoogst is, belandt het nog niet op je bord. Welke stappen je voedsel onder-gaat van de akker tot het bord, kom je te weten in het tweede deel van de tentoonstelling. Vandaag is de agro-industrie een kluwen geworden dat voortdurend draait. Onontbeerlijk zijn havens, spoorwegen, vrachtwagens, slachthuizen, molens, magazijnen, supermarkten en restaurants. Ook hier moet je als bezoeker de handen uit de mouwen steken. Je test de bewaringstechnieken van verschillende voedingsmiddelen. Je komt ook te weten welke bestanddelen een simpele choco-ladekoek bevat, meer dan je dacht. En wat zou er gebeuren mocht je er eentje weglaten?

Maar bij het voedsel van elke dag komt meer kijken dan enkel de basisgrondstoffen. Ook de ver-pakking speelt een steeds grotere rol. Wat te denken van de pot en het deksel van een potje yoghurt? En de inkt om het etiket te druk-ken? Nog een belangrijk aspect: de publiciteit. Je bekijkt een mon-tage van reclameboodschappen en ontdekt de verschillende regis-ters waarop de adverteerders een beroep doen: van gezondheid tot nostalgie.

Voeding en hersenenIn de ruimte onder de noemer ‘eten’, kom je te weten hoe voe-ding in energie wordt omgezet. De makers van de tentoonstelling leggen haarfijn uit dat de manier waarop voedsel geconsumeerd wordt op verschillende tijdstippen en plaatsen iets zegt over de geschiedenis, religie en cultuur. Maar natuurlijk is er ook veel aan-dacht voor het aspect gezondheid. De voedingsdriehoek staat cen-traal in de ruimte en is een pira-mide geworden. Interessant is ook de bedenking dat voedsel start bij de hersenen. Dat ver-

Topgastronomie, kookprogramma’s, ze zijn niet uit de media te branden. Eten is blijkbaar hot. Niet verwonderlijk dat je binnen-kort ook naar Aan tafel kan, een boeiende tentoonstelling over voeding in al zijn aspecten.

Wat je eet en waar het vandaan komt

25

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

klaart bijvoorbeeld waarom we steeds minder konijn eten. Het dier wordt meer en meer beschouwd als een huisdier. Ook dode dieren verdragen we amper nog. Dierlijke voeding mag niet meer lijken op het dier dat het ooit was. Denk maar aan fish sticks.

Insecten etenEn dan de hamvraag: hoe zullen we in 2050 9 miljard mensen kunnen voeden? Eenvoudige oplossingen zijn er niet, op een speelse manier ontdek je zelf wat mogelijk is. Verspilling terug-dringen, akkerbouwgronden uitbreiden, produc-tieverlies verminderen en nieuwe voedingsmid-delen eten. Waarom geen insecten? Of zeewier? Het zijn maar enkele voorbeelden, de andere kan je zelf ontdekken.

Tekst Nele Joostens

InfoAan tafel! Van de akker tot het bordVan 11 november 2011 tot 3 juni 2012 in Tour en Taxis, Havenlaan 86 C, 1000 Brussel 02 549 60 49, www.expo-aan-tafel.be, info@expo-aan-tafel.be.

Open van maandag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur, weekends, feestdagen en schoolvakanties van 10.00 tot 19.00 uur.Tickets: 12 euro, senioren 9 euro. Bereikbaar: station Brussel-Noord, bus 14 of 15 (halte Tour en Taxis). Ruime parking.

Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 37!

Dierlijke voeding mag niet meer lijken op het dier dat het ooit was.

www.thuiszorgwinkel.be

Ieder mens is anders. Toch kiezen we voor onze zetel al te vaak voor een standaardoplossing. De juiste keuze van je zetel voorkomt nochtans een slechte zithouding en ongemak. Ontdek de mogelijkheden in je Thuiszorgwinkel. Indien gewenst komen specialisten bij jou thuis je zithouding in kaart brengen en je adviseren over jouw zetel op maat.

Door het maatwerk zijn er heel wat mogelijkheden:• Zit-, lig-, uitstap- en kantelfuncties met elektrische bediening• Verschillende soorten bekleding: stof, kunstleder of echt

leder. Het grote voordeel van kunstleder is het gemakkelijke onderhoud omdat het wasbaar en urinebestendig is.

• Maximale kleurkeuze• Keuze uit een klassiek model Medilax of strakker design Vitalax• Eén-, twee- en driezit • Afwerking volledig naar wens: pootjes, wieltjes, afduwgrepen,

opklapbare arm voor een gemakkelijke transfer, smallere rug….

• Massage of verwarming mogelijk• Aanbouw- of passende bijzettafel

Betaalbare topkwaliteitVoor het op maat maken en aanpassen van de zitbreedte en zitdiepte betaal je geen meerprijs. Wij garanderen ambachtelijk vakwerk van Belgische makelij en een snelle en persoonlijke service. Je geniet van 5 jaar garantie. De maatname en levering aan huis is gratis.

KIES VOOR MAXIMAAL ZITCOMFORT ZETEL OP MAAT

Ieder mens is anders. Ieder mens is anders.

Actie-15 %

van 4/11 t.e.m. 3/12/2011

Actie geldig van 4 november t.e.m. 3 december 2011 en niet cumuleerbaar met andere acties of kortingen.

Meer acties en info vind je in onze actiefolder en op onze website www.thuiszorgwinkel.be.

Adressen op de website of via 02 246 49 49.

11 Okra nov Zetels.indd 1 10-10-2011 16:14:00

26

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

BOEKEN

SchoolslagEen roman over het onderwijs is eerder een zeldzaamheid. Na De leraar van Bart Koubaa is er nu Schoolslag van Joseph Pearce (1951). Sommigen zullen Pearce kennen van zijn column in De Morgen, als romanschrijver is hij minder bekend. Eerder schreef hij Land van Belofte, Vaderland en Maandzaad, drie goede boeken waarin hij dieper ingaat op zijn joodse origine.In Schoolslag bouwt Pearce zijn boek op als een schooljaar, van 31 augustus tot 30 juni. Het ver-haal speelt zich af in het vermaarde instituut van de paters Felixtijnen. Aan het hoofd staan nog steeds paters die niets moeten weten van moderniteit. En dan verschijnt Lieve Kramer op het toneel.Zij moet de school doorlichten en haar de nieuwe eeuw binnenlood-

sen. Uiteraard verloopt dat niet zonder slag of stoot. Een open deur instampen? Misschien, maar Pearce vertelt met verve. Hij was zelf jarenlang in het onderwijs actief en dat voel je. Met veel humoristische anek-dotes en veldkennis schrijft hij een zedenroman. Misschien is dit boek een beetje clichématig. Maar boeiend en accuraat schrij-ven over clichés is een grote lite-raire kunst.

Dossier 64 (serie Q) Dossier 64 is het vierde deel van Q, een reeks Scandinavische poli-tiethrillers. Maar het is ook los van de andere delen te lezen. Q is een nieuwe afdeling bij de Kopenhaagse politie die zich alleen bezighoudt met onopge-loste zaken, de zogenaamde cold cases. Aan het hoofd staat Carl

Morck. Hij lijdt nog altijd onder de gevolgen van een schietpartij waarbij een collega omkwam en een andere verlamd raakte. Twee bizarre types werken met hem samen: de Syriër Assad over wie je weinig te weten komt en Rose die een gespleten persoonlijkheid heeft.Dit vierde deel start met een geweldpleging op een bordeel-houdster. Zo stoot Rose op een gelijkaardig dossier van jaren geleden waarin een prostituee op een geheimzinnige manier ver-dween. Morck en zijn afdeling vinden aanwijzingen over een eiland waar de overheid vroeger lichtzinnige vrouwen naar zou hebben verbannen. Daar werden ze overgeleverd aan de wrede grillen van het personeel. Maar dit blijkt niet alleen een zaak uit het verleden te zijn. Ze ontdek-ken dat de schending van de mensenrechten ook vandaag nog lijkt te bestaan. Bovendien hopen sommigen hun perverse ideeën aan de grote massa door te spe-len.Wees gewaarschuwd: de reeks Q werkt verslavend. Het Neder-landse tijdschrift Boek riep het derde deel De noodkreet in de fles trouwens uit tot de beste thriller van 2010.

Ontroerd en verbolgen

Wie graag leest, heeft een betere leesvaardigheid. Tijdschriften en non-fictie beïnvloeden de score positief. Maar het allerbeste blijkt het lezen van romans. Dat bleek in september uit de resul-taten van een Oeso-onderzoek.

Joseph Pearce. Jussi Adler-Olsen. Ghita Schwarz.

© K

oen B

roos

© D

anie

l C

ohen

© D

iana

Pappas

27

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

OntheemdenWat gebeurt er met zij die bevrijd werden uit een concentratiekamp in 1945 en die zich de ‘gelukkigen’ mogen noemen? Over het leven in de kampen werd veel geschreven maar over zij die het overleefden werd veel minder gepubliceerd. De Pool Pavel woont in een huis naast een vluchtelingenkamp in het verslagen Duitsland. Uit het niets probeert hij een nieuw leven op te bouwen. Zijn gezin heeft maar een droom: een visum voor Amerika bemachtigen. Jaren later zijn Pavel en Fela getrouwd en wonen ze met hun kinderen in New York. Als mede-eigenaar van een kleer-makerszaak leidt Pavel een goed leven. De tijden van overleven, ontbering, vechten en op de vlucht

slaan zijn dan wel voorbij maar het verleden is nooit ver weg. Zelfs niet als het wordt doodge-zwegen. Die verwevenheid tussen heden en verleden vormt de sterkte van deze roman. Op een schitterende maar eenvoudige manier, schetst de schrijfster - zelf kind van naoorlogse joodse vluchtelingen - het leven van zij die wel werden gered maar voor altijd vastzitten in het vorige leven dat onuit-spreekbaar is geworden.

Hand in hand in het donker Tom Van de Weghe, correspon-dent in China, prees dit boek omdat het een echte kijk zou bie-den op Noord-Korea, de enige dictatoriale communistische staat ter wereld. Hij heeft gelijk. Auteur

Barbara Demick is buitenlandcor-respondent in Seoul voor de Los Angeles Times. Ze sprak met tal-rijke Noord-Koreaanse vluchtelin-gen en maakte zelf ook verschil-lende reizen naar dit land. In ver-haalvorm reconstrueerde ze het leven van de mensen die ze ont-moette. Zo vertelt ze het verhaal van Mi-Ran en Jun-Sang. Ze wer-den verliefd op elkaar maar hun ongelijke achtergrond maakte hun relatie onmogelijk. En het verhaal van mevrouw Song. Zij was een overtuigde aanhanger van de grote leider Kim Il-sung en had er alles voor over om een goede vol-geling te zijn. Toen stierven haar man en zoon in de hongersnood in de jaren negentig. Of het verhaal van dokter Kim wiens vader zelf-moord pleegde toen hij de dood van de ‘geliefde’ leider vernam.Vele anderen passeren de revue. Gevangen in het net van het systeem, bedrogen en verblind door een allesoverheersende onmenselijke dictatuur. Dit boek drukt je met de neus op de feiten, zonder genade. Het laat je ont-roerd en verbolgen achter.

Joseph Pearce, Schoolslag, De Bezige Bij, Amsterdam, 2011, 423 blz., 22,50 euro.Jussi Adler-Olsen, Dossier 64 - Serie Q, Prometheus, Amsterdam, 2011, 469 blz., 17,50 euro.Ghita Schwarz, Ontheemden, Karakter, Uithoorn, 2011, 359 blz., 19,95 euro.Barbara Demick, Hand in hand in het donker, Meulenhoff, Amsterdam, 2010, 367 blz., 21,50 euro.

Barbara Demick.

© J

inna

Park

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Hand in hand in het donker drukt je met de neus op de feite. Het laat je ontroerd en verbolgen achter.

Op deze tentoonstelling dring je pagina na pagina steeds dieper door in een middeleeuwse fanta-siewereld die wordt bevolkt door helden en legenden. Je vindt er Alexander de Grote, Karel de Grote, Lancelot en de fee Melusine zij aan zij met Reinaart de Vos, gevleugelde draken en aardige eenhoorns.Dit evenement is een dubbel- tentoonstelling van de Koninklijke Bibliotheek van België en de Bibliothèque nationale de France. Ze stellen maar liefst 140 van de meest prestigieuze verluchte hand-schriften aan het publiek voor. Sommige zijn al meer dan vijftig jaar niet meer getoond, andere zijn onbekend. Een unieke kans om een deel van de verzamelingen van Belgische en Franse handschriften tentoongesteld te zien.

Het Kunsthistorisches Museum in Wenen bezit een van de belangrijk-ste collecties oude meesters ter wereld. Ze komen uit de verzame-lingen van de aartshertogen van Oostenrijk en de latere keizers van het Heilig Roomse Rijk. Vanaf het huwelijk tussen Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Oostenrijk (1477) tot aan het einde van het Ancien Régime (1789) waren er nauwe banden tussen het Habsburgse vorstenhuis en de Lage Landen. Wenen leent een opmerkelijke selectie van 54 top-stukken uit, daterend uit de 15de en 16de eeuw, afkomstig uit de Zuidelijke Nederlanden en van een bijzonder hoge artistieke kwaliteit. Jan van Eyck, Hugo van der Goes, Hans Memling, Gerard David, Michiel Sittow, Juan de Flandes, Jan Gossaert, Joos van Cleve, Joachim Patinir, Hiëronymus Bosch, Pieter Bruegel de Oude en andere meesters komen de permanente collectie van het Brugse Groeningemuseum drie maanden vervolledigen.

Dirk Braeckman (Eeklo, °1958) is een van de meest vooraanstaande Belgische beeldende kunstenaars van dit ogenblik. Hij nam met zijn werk deel aan verschillende solo- en groepstentoonstellingen in binnen- en buitenland. In elk van zijn monumentale fotowerken cre-eert hij een besloten wereld die eindeloos lijkt. Braeckman verlegt daarbij steeds de grenzen van de fotografie: hij speelt met kleur, compositie en beeldscherpte, ver-kent texturen en formaten. Zijn anonieme portretten, interieurs en landschappen willen niets vertellen maar suggereren toch vele verbor-gen verhalen. Om de link met het onderwerp niet te benadrukken, kiest hij regelmatig voor een onscherpe weergave, overbelich-ting en grijstinten.De tentoonstelling in M geeft een selectief overzicht van zijn indruk-wekkende oeuvre van de afgelo-pen 25 jaar. Een uniek overzicht van een boeiend artistiek par-cours!

InfoTot 30 december 2011 in de Koninklijke Bibliotheek van België, Keizerslaan 2, 1000 Brussel, 02 519 53 11, www.kbr.be. Open van maandag tot zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur. Op woensdag van 9.00 tot 20.00 uur. Tickets: 7 euro.Bereikbaarheid: trein Centraal Station.

InfoTot 15 januari 2012 in het Groeningemuseum, Dijver 12, 8000 Brugge, 050 44 81 11, www.museabrugge.be, www.vorstelijkverzameld.be. Open van dinsdag tot zondag van 9.30 tot 17.00 uur. Tickets: 8 euro, gratis voor inwoners van Brugge.

InfoTot 8 januari 2012 in Museum M, L. Vanderkelenstraat 28 te Leuven, 016 27 29 29, www.mleuven.be.Open van maandag tot zondag van 11.00 tot 18.00 uur. Donderdag tot 22.00 uur. Woensdag gesloten.Tickets: 9 euro; 65+: 7 euroBereikbaar: Het station ligt op 10 min. wandelen van M. Er zijn regelmatige busverbindingen tussen het station en de halte Bondgenoten-laan (1 zone). Van daar is het minder dan 5 min. wandelen tot M.

Vlaamse Miniaturen Vorstelijk verzameld Dirk Braeckman

28

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

UITJES

Win gratis

duotickets.

Kijk blz. 37!

© N.P.-I.K (c) Dirk Braeckman - Courtesy of Zeno X Gallery Antwerpen

UIT

Niet alleen in Nederland beschouwt men Ada Hofman als een begrip op het gebied van vijvers en vijver-tuinen. Een bezoek aan haar modeltuin in Loozen bij Hardenberg op enkele kilometers van de Duitse grens bewijst dit. Je hoort er alle talen. Ada zelf, ondertussen met pensioen, woont nu in Duitsland. Haar dochter Natalie en schoon-zoon Harald Bakker namen het bedrijf enkele jaren geleden over. Harald leidt ons door de sprook-jesachtige vijvertuin die schoon-mama eigenhandig ontwierp en aanlegde. Maar liefst dertig tuinen en vijftig verschillende vijverpar-tijen zijn met elkaar verbonden door watervallen en beekjes. Ze liggen rondom de centrale botani-sche vijver bedekt met waterlelies en -hyacinten, gele plomp, gele lis en talloze andere waterplanten. De tuin bevat drieduizend verschil-lende planten en bloemen. Zelfs op het dak van de privéwoning

glinstert een vijverpartij. Harald Bakker: “Ada Hofman stel-de zich tot doel de vijvers zonder chemische middelen of filters glas-helder te houden, waar ze wonder-wel in slaagde. We willen meer doen dan een toontuin uitbaten. Vijveraars kunnen hier met al hun problemen en vragen terecht. Iedereen die een vijver wil opstar-ten, krijgt advies en wordt gehol-pen.” Aan het centrum is ook een waterplantenkwekerij verbonden. In de inkomhal staan terrariums en aquariums opgesteld en bevindt zich een cafetaria.Harald toont ons fier zijn verzame-ling uilen die her en der in de tuin verspreid zitten. Stuk voor stuk prachtexemplaren die hij zelf tam maakte. Ze begroeten hun baasje enthousiast. We mogen even het zachte verenpak van een uilen-vrouwtje aaien. “Uilen zijn werke-lijk dom, ze onthouden slechts vier dagen lang, je kan ze dus niet veel

aanleren”, weet hun baasje. Die krijgen vast geen alzheimer!

Integratie op het boerderijhotelWe blijven nog even hangen in het landelijke Vechtdal en gaan op zoek naar Landhoeve Zwieseborg, eveneens in Loozen. Op het eerste gezicht lijkt het een kinderboerde-rij en hotel onder één dak. Bij nader toezien is het een project met een filosofische gedachte. Peter Liebrechts, de drijvende kracht achter de Stichting, weet ons te boeien: “Alles is hier gericht op integratie van mensen met een beperking. Tijdens weekdagen verzorgen zij de geiten en kippen, geven de dieren te eten, helpen in het restaurant en maken de kamers schoon. Alles duurt mis-schien iets langer maar je leest de voldoening in hun ogen. Heb je zorg nodig en wil je er toch graag even uit, kan je bij ons terecht.

Lekker veelzijdig. Zo leren we Overijssel kennen. We snuiven cultuur, laveren over meren en kanalen, proeven homemade klassewijn, beuken tegen de noordwestenwind in. Tussen Duitsland en het IJsselmeer is Nederland op zijn smalst.

De pure provincieIn de tuin van het Museum ligt een Tjasker, de typische watermolen van Overijssel.

29

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

>

In de keuken van ’t Olde Maat Uus Museum kan je zo aan tafel.

Op het Gieterse Meer leven otters, roerdompen en aalscholvers.

30

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

Dat is niet altijd vanzelfsprekend. Ik vergeet nooit de jongen, licha-melijk volledig afhankelijk en zwaar zorgbehoevend, die me ’s morgens zei dat het tien jaar geleden was dat hij in een bad had gelegen. Toen moest ik even slik-ken. Daarvoor doe je het. Maar ook mensen die geen zorg nodig hebben, kunnen hier steeds terecht voor een kamer met ont-bijt.” Peter loodst ons door de prachtig verbouwde 19de eeuwse schuur waar zich vijf tweeper-soons- en zes eenpersoonska-mers bevinden op de plek waar zes jaar geleden de koeien nog op stal stonden. De badkamers zijn uitgerust met een uniek railsy-steem dat de hotelgast vanuit zijn bed via het plafond tot in het bad laat glijden. Alle plaatsen binnen en buiten zijn uiteraard met een rolstoel toegankelijk. Zelfs de vij-ver en het eilandje. Want Zwieseborg ligt aan de rivier de Vecht. Een boottocht hoort tot de

mogelijkheden. Vanop het ruime terras heb je zicht op de omgeving en de dieren. Zin in een smeuïg ijsje of pittige kaassalade? Op de kaart van restaurant ’t Bak-huus staan vooral producten van boer-derijen uit de directe omgeving. Zwieseborg blijkt een warme ont-moetingsplaats zowel voor men-sen met als zonder beperking.

Van melk naar wijnDe Reestlandhoeve in Balkbrug ligt nauwelijks een half uur verder. Hier geen beestenboel maar een wijngaard. Een gedreven John Huisman vertelt ons fier hoe hij in nauwelijks een jaar tijd overscha-kelde van een melkveebedrijf naar 3 000 ha wijngaarden. John Huisman: “We verbouwen vier druivenrassen: Regent, Solaris, Johanniter en Muscat Bleu. Deze biologische rassen blijken veel vorstbestendiger dan de meest geteelde. Dat ondervonden we nog dit voorjaar toen we begin

mei plots geconfronteerd werden met acht graden nachtvorst. We lieten een aantal sproeiers de planten beregenen. Er vormde zich zo een ijslaagje op de ontlo-ken scheuten. Na de dooi smolt het ijs gewoon weg en konden de planten verder groeien. Tijdens zo’n nacht ben je wel de hele tijd in het getouw. Dat geeft flink wat stress maar achteraf veel voldoe-ning. We oogsten 12 000 liter wijn per jaar. Na de pluk gaat alles naar een wijnmakerij in Duitsland. We volgen het proces zelf op en zijn er bij wanneer definitieve keu-zes gemaakt worden over de samenstelling van de wijn. Met de Reestlander Wit Johanniter 2009 wonnen we de Berliner Wein Trofee 2010. Een mooie beloning voor enkele jaren hard werken! Je vindt onze wijnen niet in de super-markt, wel in de wijnhandel. Voor een fles van 11 tot 15 euro krijg je dan ook topkwaliteit.” Wat wij met de neus in het glas beamen.

31

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

GeitenhoornsDe tocht van Balkbrug naar Giethoorn in het westen van Overijssel gaat door een overwe-gend groen landschap bezaaid met vierkantshoeves met rieten daken in typisch Hollandse stijl. Na een uurtje bereiken we het Venetië van het noorden. Want ook in Giethoorn vloeit er water door de straten. De bewoners bereiken hun huis via romantische brugge-tjes of per boot. Christel Tigchelaar van WaterReijk Weerribben Wieden: “Het toerisme kwam hier pas op gang nadat vijftig jaar geleden de film Fanfare van Bert Haanstra uitkwam. Die werd in Giethoorn opgenomen. Enkele acteurs kochten hier zelfs een optrekje. Vandaag lokt het dorp toeristen uit alle wereldhoeken.”Giethoorn is een langgerekt dorp en bestaat uit een oud en een nieuwer gedeelte. Aan restaurant De Rietstulp gaan we aan boord. Christel: “Alle huizen liggen langs met de hand uitgegraven turf-grachten. De typische huizen heb-ben bijna allemaal een rieten dak. Dat gaat dertig jaar mee en je ont-vangt een rietsubsidie. De verze-kering kan wel oplopen. Sommige daken hebben een verhoging ach-teraan. Dat heet een kameeldak. De naam Giethoorn komt van gei-tenhoorns. In 1170 verdronken bijna alle geiten door een storm-vloed. Achteraf werden alleen de hoorns teruggevonden. De Overijsselse merentocht lokt ieder jaar 15 000 deelnemers die over meer dan tweehonderd kilometer ijspiste schaatsen. Kenners vinden de tocht mooier dan de Friese Elfstedentocht.”

De pijp uitWe stappen even uit in ’t Olde Maat Uus, een museum ingericht in een authentieke boerderij. Een geslaagde reconstructie van het leven van de familie Maat zoals het zich honderd jaar geleden afspeel-de in dit merkwaardige dorp. Het project wordt volledig gerund door

vrijwilligers. Zij willen deze waar-devolle informatie doorgeven aan de volgende generatie. Tot de ver-zameling horen zowel een ouder-wetse couveuse met een ingenieus verwarmingssysteem, oude schoolplaten en handwerkspullen als rietdekkerspullen. In de tuin ligt een oude tjasker, een typische molen die het water op peil hield nadat het riet gesneden was. In het dorp verplaatste iedereen zich per boot. Zowel de melk als de petroleum werd via het water aan huis bezorgd. Iedereen bezat een geveir dat bestond uit vier boten: een bootje waarmee men ging melken bij de klant in het dorp, een houten punter waarmee je kon zeilen en uitstapjes maken, een vlot waarmee je vee en gras vervoerde en een bok die nog gro-

ter was om hooi en ook vee te vervoeren. In de authentiek ingerichte keuken kan je zo aan tafel. Het gezin sliep samen in de bedstee, een inge-bouwde slaapplaats in de muur. Lekker warm en ruimtebesparend. Boven-dien konden de kinderen, eens naar bed, nog even meege-nieten van de tafelgesprekken. Het ging ook wel ee ns mis. Meer dan eens liep het slecht af nadat een van de ouders per ongeluk tijdens de slaap op een baby ging liggen. Verder ontdekken we de ‘konkel’, een soort ingebouwd waterketeltje in de kachel, dat de bewoners steeds van warm water voorzag voor thee of koffie, van-daar het ‘konkeluurtje’.We glijden verder over de sloten en zien af en toe een aalscholver

Giethoorn lijkt het Venetië van het noorden.

>

InfoVVV WaterReijk, Eendrachtsplein 1, 8355 DL GiethoornNationaal Park Weerribben Wieden, Hoogeweg 2, 8376 EM Ossenzijl, +31 (0)561 47 72 72, www.hetwaterreijk.nl, www.holland.com/oostnederland, www.proefdepureprovincie.nl.

Tekst en foto’s Chris Van Riet

+31 (0)561 47 72 72, www.hetwaterreijk.nl, www.holland.com/oostnederland, www.proefdepureprovincie.nl.www.holland.com/oostnederland, www.proefdepureprovincie.nl.

Giethoorn

het water induiken op zoek naar vis. Ook de schuwe roerdomp wordt hier waargenomen volgens onze gids, doch vanwege zijn schutkleur valt hij moeilijk te ontdekken. Met wat geluk maakt een otterfamilie je dag goed.

Weren en ribbenOp naar de Weerribben. Onderweg werken we een paar hartige broodjes naar binnen op het terras aan de waterkant bij Geertien in Muggenbeet bij Blokzijl. Van Giethoorn naar het Nationaal Park Weerribben-Wieden in de kop van Overijssel kost ons slechts twintig minuten. In het Bezoekerscentrum steek je heel wat op over hoe weren en ribben eruit zien. De uitgestoken stukken turf of veen stapelde men langs de kant tot ribben. De zo ontstane meer-tjes of sloten noemde men weren. Met een fluister-bootje varen we tot diep in de Weerribben en ont-dekken er een weergaloze fauna en flora. Maar ook met de fiets, hier te huur, beland je via ‘vonders’ of kleine bruggetjes en ophaalbruggen in minihaven-tjes en verscholen dorpskernen in uitgestrekte natuurgebieden. Verrast door een plotse plensbui? Dan schuil je even in de luwte van een molen of een dorpscafé.

Maak kans op een gratis weekend in Landhoeve Zwieseborg in Hardenberg of in hotel De Harmonie Giethoorn. Kijk blz. 35!

Hotel Sandeshoved Zeedijk 26 | 8620 Nieuwpoort | Tel: 058 22 23 60www.sandeshoved.be | info@sandeshoved.be

Vraag vrijblijvend onze folder

Nieuwpoortseseniorenweek

Kleinste prijzen, Grootse sfeer!!!Logement op een kamer of studio/appartement en dit in half-pension (ontbijtbuff et en middag- of avondmaal met saladbar)Ook de welkomstdrink, een mosselfestijn en een gastronomi-sche brunch zijn inbegrepen!Een week met tal van activiteiten waaronder een begeleide natuur-wandeling, bingo, quiz, petanque, hobby, fi lm, optredens, uitstap-pen met toeristisch treintje, bezoek aan Oostende, aperitiefvoor-middag, cake-namiddag,…

■ maandag 14/11 tot maandag 21/11/11 (of van zondag tot zondag)■ maandag 21/11 tot maandag 28/11/11 (of van zondag tot zondag)

€ 265 p.p. met twee op een tweepersoonskamer € 315 p.p. met twee op een studio of appartement € 280 p.p. alleen op een kleine single € 340 p.p. alleen op een grote single

■ maandag 27/02 tot maandag 05/03/12 (of van zondag tot zondag) € 270 p.p. met twee op een tweepersoonskamer € 325 p.p. met twee op een studio of appartement € 290 p.p. alleen op een kleine single € 350 p.p. alleen op een grote single

2011

2012

o-sandeshoved-1233.indd 1 10/10/11 10:54

Gratis en vrijblijvende offerte—

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—

Dienst na verkoop (24u/24)—

Gratis subsidieadvies—

Conform wetgeving—

Diverse afwerkingen —

Batterijvoeding

Onze traplift ... ... Uw comfort

meer info:

0800 20 950

www.trapliftinfo.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

33

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

SPEEL EN WIN

■ Naar wie gaat het weekendje in de Sommebaai? Jan Van Herp uit Ganshoren.■ Voor wie is de waardebon van 125 euro? Willy Van Der Schueren uit Deftinge.■ Wie leest binnenkort Een eerste liefde in Parijs? Nestor Wandels uit Kruishoutem, Marc Wellens uit

Werchter, Cécile Lemay uit Buggenhout, Jozef Heyde uit Gottem, Julien Van De Velde uit Zottegem.

■ Wie kan beginnen in De vrije wereld? Paula Van Dael uit Brasschaat, Annie Fleur uit

Wommelgem, Christine Cosyns uit Brakel, Louis Vanhoof uit Ekeren, Jeanne Decoster uit Heverlee.

■ Wie mag uitkijken naar Was je maar hier? Julien Vermeire uit Drongen, Marie-Lou De Boeck uit

Ramsdonk, Leontine De Smedt uit Blaasveld, Rita Sobry uit Roeselare, Rosa Schatteman uit Zeveneken-Lochristi.

■ Voor wie wordt Duitse les opzij gelegd? Christiane Destoop uit Middelkerke, Jan Van Bavel uit

Hoboken, Viviane Vanheyste uit Zaventem, Christiane Deguffroy uit Oedelem, Ben Millet uit Meise.

■ Wie mag Bloedgetuigen in zijn bus verwachten? G. Deconinck uit Ledegem, Willy Smets uit Zaventem,

Maria Van Raemdonck uit Burcht, Erna Van Den Bergh uit Wiekevorst, Paula Janssens uit Erembodegem.

■ Wie kan naar Countryside? Marie-Jeanne Colaes uit Steendorp, Lucienne

Goddevriendt uit Kessel-Lo, Willy Schuermans uit Wuustwezel, Lisette Pottiau uit Gentbrugge, Albin Claeskens Jacobs uit Leuven, Maria Voortmans uit Lanklaar, Jeannine Vermeersch uit Menen, Roger Schockaert uit Aalst, Christine Buyse uit Deinze, Lieve Landschoot uit Mol, Emmy Peeters uit Oud-Turnhout, Marleen Van Cauteren uit Gent, Marie-Jeanne Triki uit Neerpelt, Gilberte Geldof uit Sint-Niklaas, Jeanne Gys uit Hemiksem, Josée Timmermans uit Kermt, Edith Bauwens uit Vichte, H. Musschoot uit Brugge, Maria Kennes uit Asse, Charles Cuppens uit Beverlo.

Oplossing: fietspunt.Antwoord op de schiftingsvraag: 2 meter.

47 winnaarsWinnaars kruiswoord september 2011.Meer dan 3 000 deelnemers!

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30 31 32 33 34

35 36 37 38 39

40 41 42 43 44 45 46

47 48 49 50 51 52

53 54 55 56 57

58 59 60 61 62 63 64 65 66 67

68 69 70 71 72 73 74 75

HORIZONTAAL

1 transportmiddel 3 soort vlinder 5 ampère (afk.) 8 Europeaan 10 vruchtbare plaats in een woestijn 13 optisch hulpmiddel 15 bevroren neerslag 17 enthousiasme 20 vrijgevig 22 uit de weg 23 plechtige verklaring 24 vis 25 of dergelijke 26 rekenkundig getal 27 Chinese lengtemaat 29 onderricht 32 huivering 34 zangstem 35 contant 38 haarlok 40 edelgas 41 plaats in Frankrijk 43 luizenei 45 gebarenspel 47 afgemat 49 pit, fut 51 met medewerking van 53 frank 55 dun uitgesneden vis of vlees 57 klein kind 58 levendig 60 seconde 61 mu-ziekstijl 63 sportploeg 64 overdreven mannelijk gedrag vertonend 66 in hogere mate 68 pijnlijk ongemak 70 erg leuk 72 wedstrijdbeker 73 niet van toepassing 74 aarden vaas 75 slot.VERTICAAL

1 weke massa 2 vloeibaar eten 3 motorschip 4 uitroep van schrik 6 met betrekking tot (afk.) 7 poste restante 8 Bijbelse figuur 9 periode 11 op die wijze 12 vrouwelijk dier 14 hoofd van een moskee 16 stuk gras 18 naar beneden 19 adellijk 21 kleur 25 Spaanse uit-roep 28 in samenwerking met (afk.) 30 deel van een toneelstuk 31 wijkplaats 33 vrouw in ondertrouw 34 keur 36 biersoort 37 primitief huisje 38 vaatwerk 39 plaats in Duitsland 42 televisiestation 44 uitgelezen 46 Kamer van Koophandel 48 regelmaat 49 plaats in Italië 50 tegenslag 52 zanggodin 54 schoeisel 56 Chinees gerecht 59 keukengerei 62 overwinning 63 onwillekeurige zenuwtrek 64 televisiestation 65 grondsoort 67 vlug 69 voorzetsel 71 de onbekende.

Kruiswoordraadsel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

B U S M O T A M P E S TR O A S E E B R I L IJIJ Z E L I N Z E T M I L DO P Z IJ E E D H A A I

O D O D E L E R M L IL E S A R I L B B A SE C A S H N K R U L MH E L I U M T O U L O N

T N E E T S M I M E KM O E L P E P D M M VF R P F I L E T B U KD R U K S E C J A Z Z

T E A M M A C H O M E E RI S P I T T E N I G AC U P N V T U R N E N D

7

5

5 7 9 1

4 8 1

5 9

3 6 2

3 8 4 6

6 2 1 8 4

7

8 4 9

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

716 432 958583 791 246294 658 713659 247 831471 386 592328 915 467967 523 184135 874 629842 169 375

Oplossing kruiswoordraadselseptember 2011.

Oplossing sudokuoktober 2011.

0800 94 365Bel gratis

info@monolift.be

Thys

senK

rupp

Makkelijk de trapop en af?Met een traplift vanThyssenKrupp Monolift natuurlijk!

ThyssenKrupp Monoliftverandert zijn naam in

Uw partner voor comfortabelwonen in eigen huis. Een leven lang!

verandert zijn naam in

Uw partner voor comfortabel

THYSSENKRUPP ENCASA

KRUISWOORDRAADSEL

SUDOKU

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16

17 18 19

20 21 22 23

24 25 26 27 28 29

30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

40 41 42 43 44 45 46 47

48 49 50 51 52 53 54 55 56

57 58 59 60 61 62

63 64 65

66 67 68 69

70 71

HORIZONTAAL

1 extra optreden als dankbetuiging 7 salaris per dag 13 zangspel 14 koordans 16 plaats in de VS 17 mode 18 communicatiemiddel 19 keukengerei 20 deel van een jaar 22 hen 23 plaats in Italië 24 oude maat 25 wijk in Londen 27 even in getal 29 meterton 31 vesting 34 gespierde man 37 vuil 40 figuur (afk.) 41 twijfel 42 vogelbek 43 plaats in Polen 45 onecht (in samenst.) 48 ouders (oneerbiedig) 51 voltooid 53 Indisch gerecht 54 Scandinavische stad 56 militair 57 deel van het hoofd 59 ieder 61 voorzetsel 63 orgaan 64 deel van een fietswiel 65 kleur 66 van het genoemde 68 te koop aangeboden 69 het ondergaan van smart 70 op stal staande dieren 71 ondersteuning.VERTICAAL

1 marteling 2 halfedelsteen 3 echtgenoot 4 begrenzing 5 dierengeluid 6 trekdier 7 plaats in Frankrijk 8 Greenwichtijd 9 naderhand 10 voorteken 11 verdovend middel 12 slordig 15 Bijbelse figuur 21 donkere kamer 23 klankweerkaatsing 26 ouderwetse begroeting 28 Grieks fabeldichter 30 groep van drie bijeenhorende zaken 32 kuip 33 barst 35 afdeling (afk.) 36 zogenaamd (afk.) 38 een zekere 39 in buitengewone dienst 43 glassnijder 44 lang-lopend tv-feuilleton 46 graanpakhuis 47 aangaande 49 afmeting 50 lokspijs 52 hofmakerij 53 deel van Zuid-Afrika 55 nog niet volgroeid 56 iemand die kennis neemt van een ge-schreven tekst 58 Spaanse landvoogd 60 vernis 62 uitgestorven vogel 67 ondernemings-vorm 69 elpee.

Kruiswoordraadsel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

T O E G I F T D A G L O O NO P E R A R E I T A M P AR A G E T E L E X T E I LM A A N D K I P G E N U AE L S O H O P A A R M TN T K A S T E E L B IT A R Z A N O S M E R I GF I G D U B I O N E B

G D A N S K B P S E U D OL S O U D E L U I K MA F N A S I O S L O L TS L A A P E L K O N D E RM I L T S P A A K R O Z EE R V A N T K A L IJ D E NS T A L V E E S U P P O R T

9

HORIZONTAAL1 extra optreden als dankbetuiging 7 salaris per dag 13 zangspel 14 koor-dans 16 plaats in de VS 17 mode 18 communicatiemiddel 19 keukengerei 20 deel van een jaar 22 hen 23 plaats in Italië 24 oude maat 25 wijk in Londen 27 even in getal 29 meterton 31 ves-ting 34 gespierde man 37 vuil 40 figuur (afk.) 41 twijfel 42 vogelbek 43 plaats in Polen 45 onecht (in samenst.) 48 ouders (oneerbiedig) 51 voltooid 53 Indisch gerecht 54 Scandinavische stad 56 militair 57 deel van het hoofd 59 ieder 61 voorzetsel 63 orgaan 64 deel van een fietswiel 65 kleur 66 van het genoemde 68 te koop aangeboden 69 het ondergaan van smart 70 op stal staande dieren 71 ondersteuning.

VERTICAAL1 marteling 2 halfedelsteen 3 echt-genoot 4 begrenzing 5 dierengeluid 6 trekdier 7 plaats in Frankrijk 8 Greenwichtijd 9 naderhand 10 voor-teken 11 verdovend middel 12 slordig 15 Bijbelse figuur 21 donkere kamer 23 klankweerkaatsing 26 ouderwetse begroeting 28 Grieks fabeldichter 30 groep van drie bijeenhorende zaken 32 kuip 33 barst 35 afdeling (afk.) 36 zogenaamd (afk.) 38 een zekere 39 in buitengewone dienst 43 glassnijder 44 langlopend tv-feuilleton 46 graanpak-huis 47 aangaande 49 afmeting 50 lokspijs 52 hofmakerij 53 deel van Zuid-Afrika 55 nog niet volgroeid 56 iemand die kennis neemt van een geschreven tekst 58 Spaanse land-voogd 60 vernis 62 uitgestorven vogel 67 ondernemingsvorm 69 elpee.

Stuur je oplossing naar OKRA-magazine, Kruiswoord november 2011, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 november 2011 en maak kans op een van de prijzen op blz. 35. De winnaars verschijnen in het februarinummer 2012. Voeg één postzegel van 0,61 euro toe (niet vastkleven). Winnaars september 2011 zie blz. 33!

Naam:

Straat: Nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Tel.: E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Extra vraag: Hoe heet de hoofdstad van Zuid-Soedan?

Vergeet niet een postzegel van 0,61 euro toe te voegen!

1 2 3 4 5 6 7 8 9 Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolom-men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

7

7 6 9 4

8

1 2 4

3 2 9 7

9 4 7 5 1

6 4 1 9 2

2 8

8 5 1

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

243 598 167857 621 394169 347 582571 264 839328 159 746694 783 251736 415 928912 836 475485 972 613

Oplossing kruiswoordraadsel november 2011

34

4

7

2

3

6

9

5 1

8

KRUISWOORDRAADSEL

Waardebon van 125 euro Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

Info■ De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.■ Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59, info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.■ Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04, olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.

Speel en win

35

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

prijzen28■ Een weekend voor twee personen in Landhoeve Zwieseborg (waarde 205 euro).InfoLandhoeve Zwieseborg, Hardenbergerweg 23, NL-7778 HP Loozen (gemeen-te Hardenberg), Nederland, +31 (0)524 563 200, www.zwieseborg.nl.Inbegrepen: twee nachten in een tweepersoonskamer inclusief ontbijt.

■ Een overnachting met ontbijt voor twee personen (waarde 95 euro) in Hotel Restaurant De HarmonieInfoHotel Restaurant De Harmonie, Beulakerweg 55, NL-8355 AB Giethoorn, +31 (0)521 36 13 72, www.harmonie-giethoorn.nl.Hotel De Harmonie is gelegen aan de dorpsgracht in het toeristisch rustige deel van Giethoorn, op slechts 100 meter van het ‘oude dorp’ in Giethoorn-Noord. Het hotel is per auto of openbaar vervoer gemakkelijk te bereiken. Tijdens je verblijf in Hotel Restaurant De Harmonie**** overnacht je in een ruime luxe ingerichte hotelkamer, van alle comfort voorzien.Aanbieding geldig tot 31 maart 2012.

25 boeken ■ Vijf exemplaren van Schoolslag van Joseph Pearce (waarde 22,50 euro).■ Vijf exemplaren van Dossier 64 Serie Q

van Jussi Adler-Olsen (waarde 17,50 euro).■ Tien exemplaren van Ontheemden van Ghita Schwarz (waarde 19,95 euro).■ Vijf exemplaren van Hand in Hand in het

donker van Barbara Demick (waarde 21,50 euro).

Landhoeve Zwieseborg.

Hotel De harmonie.

36

okra

mag

azin

e no

vem

ber 2

011

DE DINGEN

DruppelsDruppelsgewijs sijpelt alles wat het leven biedt bij mij naar binnen. Het duurt soms heel lang voor ik het opmerk. Uiteindelijk moet ik met die druppels wel rekening houden, ze een plaats geven in mijn leven en er leren mee omgaan.

Alleen als ik bewust het uitlaat-kraantje openzet, kan ik binnenge-komen druppels na rijp beraad laten wegvloeien. Dit proces is wel onomkeerbaar, wat ik laat weg-vloeien, komt nooit meer terug.

Vanaf onze conceptie druppelt de buitenwereld binnen. We hebben daar hoegenaamd geen inspraak in, later zullen we kansen krijgen om keuzes te maken. Elke druppel verandert het geheel, soms heel subtiel. De allerlaatste druppel sluit onze ogen. Het wonder dat zich dan voltrekt, voltooit zich onzegbaar in Wie we met een menselijk woord God noemen.

Dauwdruppels kleuren onze dag in deze herfst. We zien het bloeiende leven rust zoeken en vrucht dra-gen. De nevelslierten in mijn tuin rillen door de struiken maar houden nog de belofte in van een najaars-zon. Ik geniet volop van de laatste rozen en de helwitte anemonen. Ze vertellen mij hoe broos schoonheid

is en hoe vluchtig alles begint in de lente zonder voorkennis van zomer, herfst en winter. Ik kijk terug op mijn leven en herken er de seizoe-nen in. Het begon in een verschrik-kelijke lente van een wereldoorlog, klein en verloren tussen de ellende van miljoenen zinloze doden. Toen ik met mijn eerste woordjes mama en papa zei in de zoveelste lente die openbrak, stopte de waanzin en zochten mensen opnieuw naar een maakbare wereld. Ik groeide op als een onbezorgde kwajongen. Dan werd ik geconfronteerd met de eer-ste druppels werkelijkheid. Die toonden mijn leven onbewust de weg naar een levensvisie die nooit meer uitgewist kon worden. Daarna druppelden de eerste liefdes bin-nen. Zij slingerden zich tussen de stapels boeken waarvan de wijs-heid binnendruppelde als de korrels van een zandloper die regelmatig omgedraaid werd: wat binnendrup-pelde, druppelde er na korte tijd weer langzaam uit. Ik vermoed dat mijn geheugen samengesteld was

uit gaatjeskaas. De liefdes bleven langer hangen, als druppels aan een kleefblad. De romantiek vloei-de uit mijn pen en duizenden drup-pels inkt schreven de mooiste lief-desgedichten. Althans dat dacht ik toen. Maar op een dag viel de schoolpoort toe en moest ik mijn veronderstelde kennis bewijzen in mijn eerste job: boeken verkopen op boekenbeurzen. Schitterend toch? En weet je wat? Op al de boe-ken die ik zelf kocht, kreeg ik grote korting. Ik moest ze niet onmiddel-lijk betalen, op het einde van de maand trokken ze mijn boekengeld af van mijn wedde. Mijn moeder dacht dat ik tegen een hongerloon werkte.

En toen kwam mijn zomer: mijn vrouw druppelde mijn leven bin-nen, schonk mij een zee van geluk en twee fantastische kinderen. Ondertussen werkte ik in mijn tweede en beste job: bij KBG, nu OKRA. Ik ben daar toevallig bin-nengedruppeld en nog steeds niet helemaal uitgedruppeld. Nu zit ik in de herfst van mijn leven: ik beleef alles wat gebeurt intenser. Een boeiend leven gleed voorbij en ik weet niet of mijn zandloper nog zal omgedraaid worden. Maar de drup-pels vallen trager, blijven soms hangen in heimwee en ontroering. Ik tast heel schuchter het Wonder af dat ik wil vergroten en benoe-men: een druppel onbekende eeu-wigheid die binnendringt. Ik zeg nu als Timmermans: ”Nu komt de win-tertijd, ik hoor u door mijn hart en door de rieten zuchten. Ik ben bereid”. Hoewel ik die laatste drup-pel, die ooit mijn ogen sluit, nog veel jaren geef om mijn dorst te laven.

Herman De Leeuw

Elke druppel verandert het geheel, soms heel subtiel.

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 28? Gefascineerd door de middeleeuwse fantasiewereld van de miniaturen? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 14 euro) voor een bezoek aan de tentoonstel-ling Vlaamse miniaturen in de Koninklijke Bibliotheek van Brussel.Stuur deze bon vóór 30 november 2011 naar OKRA-magazine, Vlaamse miniaturen, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Vlaamse miniaturen.

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 28? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 18 euro) voor een bezoek aan de fototentoonstelling Dirk Braeckman in M Leuven.Stuur deze bon vóór 30 november 2011 naar OKRA-magazine, Dirk Braeckman, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Dirk Braeckman.

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 28? Zin om een reeks oude meesters te bewonderen? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 16 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Vorstelijk ver-zameld in het Groeningemuseum te Brugge.Stuur deze bon vóór 30 november 2011 naar OKRA-magazine, Vorstelijk verzameld, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Vorstelijk verzameld.

WIN GRATIS DUOTICKET Tentoonstelling gelezen blz. 24? Benieuwd welke chemische stoffen er in je dagelijkse maaltijd schui-len? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 24 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Aan tafel! Van de akker tot het bord in de site van Tour & Taxis te Brussel.Stuur deze bon vóór 30 november 2011 naar OKRA-magazine, Aan tafel!, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Aan tafel!.

4 EURO KORTINGOp vertoon van je OKRA-lidkaart (maximum 2 personen) betaal je 8 euro i.p.v. 12 euro voor de tentoonstelling Aan tafel! Van de akker tot het bord van 11 novem-ber 2011 tot 3 juni 2012 in de site van Tour & Taxis te Brussel. Info zie blz. 24.

BON VOOR TWINTIG ExTRA QUALIET-PUNTENAls OKRA-lid ontvang je vandaag twintig extra Qualietpunten. Lever deze bon in bij een Qualietzaak in je buurt, zij zorgen ervoor dat de punten op je kaart terecht komen.

Je Passnummer:

(Eén bon geldig per OKRA-lidkaart.)

Info zie blz. 28.

Info zie blz. 28.

Info zie blz. 28.

Info zie blz. 24.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

✁

38

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, magazine@okra.be

RedactieNele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete

RedactieraadHerman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Katrien Vandeveegaete,Hugo Verhenne

Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

VormgevingGevaert graphics nv

Coverbeeld Lisa Develtere

DrukCorelio Printing, Erpe-Mere

ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 90com@publicarto.be

Oplage: 172 160 exemplaren

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het decembernummer verschijnt uiterlijk op 26 november 2011.

colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 68antwerpen@okra.bewww.okra.be/antwerpen

BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 90brugge@okra.bewww.okra.be/brugge

BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 39brussel@okra.bewww.okra.be/brussel

IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 06ieper@okra.bewww.okra.be/ieper

KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 52kempen@okra.bewww.okra.be/kempen

KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 10kortrijk@okra.bewww.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 50limburg@okra.bewww.okra.be/limburg

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 45mechelen@okra.bewww.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenMartelaarslaan 17, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 16middenvlaanderen@okra.be■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 55oostbrabant@okra.bewww.okra.be/oostbrabant

OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 12oostende@okra.bewww.okra.be/oostende

RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 80roeselare@okra.bewww.okra.be/roeselare

TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 79tielt@okra.bewww.okra.be/tielt

Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.bewww.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41

02 246 57 72

02 246 44 47

02 246 44 39

02 246 39 44

02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3302 246 44 3702 246 57 71Websites 02 246 44 57

02 246 57 72

Als je chronisch ziek wordt, rijzen er soms heel wat vragen.

Het CM-Infopunt Chronisch Zieken opent deurennaar alle vormen van hulpverlening en informatie.

Mail je vragen naar infochronischzieken@cm.beof bel naar 078 05 08 05.

CM-InfopuntChronisch Zieken

Adv A4 chronisch zieken_Okra_sept 2011.indd 1 29-09-2011 15:41:21

“Ik ga rustig fi etsen, mijn programmastaat voor me klaar.”

Mariette uit Leut deed ook mee aan het digitale tv experiment van Telenet. Zij vindt het handig dat ze haar lievelingsprogramma kan opnemen als ze gaat fi etsen. Nu hoeft ze er geen seconde meer van te missen...

Ontdek net als Mariette de voordelen van digitale tv van Telenet. De installatie is nu gratis. Bel 0800 66 840 of kijk op telenet.be

Om te kunnen genieten van digitale tv heb je een kabelabonnement nodig.Voor meer info en tarieven: telenet.be Foto : Mariette Op ‘t Eijnde uit Leut.

2TEL0330_OKRAMag_297x210.indd 1 03/10/11 15:25