НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг...

34
2007 НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007

Upload: others

Post on 30-Nov-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

2007НИЙГМИЙН

ТУХАЙ МЭДЛЭГ

2007

Page 2: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

26

Боловсролын Үнэлгээний Төв

ХУÂÈЛБАÐ А

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭÑЭГ

1. Àнгийн чинü нэг сурагч чамд хоч өгөх нü ямар дургүйцэл санêц вэ? (2 оноо)A. Àлбан ¸сны Â. Àлбан ¸сны бус С. À, B хо¸улаа D. Хоч авагч өөрөө буруутай тул асуулт оновчгүй E. Ýдгээрээс өөр

2. Нийгмийг зөвхөн нийгмийн хүчин зүйлсээр тайлбарлах бөгөөд нийгмийн үйл явцад байгалийн хүчин зүйлс бараг үүрэггүй гэж үздэг онол байдаг. Ýнэ онолын төлөөлөгчдөөс Â.Ïарето, Ã.Ìосêа нар доорх өгөгдлийн алü үзлийг баримтлагчид вэ? (3 оноо)

A. Сэтгэл зүйн сургаалтнууд Â. Ýлитийн онолС. Ýдийн засгийн онолтнууд D. Бүтэц, үүргийн онолE. Èргэншлийн онол

3. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол “… гэдэг нü нийгэм ба со¸лоос хожуу үүссэн ч дэлхийчлэлийн цар хүрээний ач холбогдолтой, нийгэм ба нийгэмлэгүүдийн со¸лын хөгжлийн шат түвшин болон тэдгээрийн өвөрмөц шинжийг тусгасан ойлголт” þм. (2 оноо)

A. Äаяаршил Â. Нийгэмшил С. ÈргэншилD. Уламжлал E. Ýдгээрээс өөр

4. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. … институт нü нэг үеэс дараагийн үед тухайн нийгэмд дээдлэгдэгч со¸лыг уламжлуулан залгамжлуулах хойч үеийг бэлтгэх чиг үүрэгтэй. (2 оноо)

A. Улс төр Â. Шашин С. БоловсролD. Ãэр бүл E. Ýдийн засаг

5. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Нийгмийн өсөн нэмэгдэж буй ээдрээтэй байдлын шалтгаан, үр дагавар … þм. (2 оноо)

A. Нийгмийн өөрчлөлт Â. Нийгмийн хувüсалС. Хөдөлмөрийн хуваарü D. Нийгмийн дэвшилE. Ýдгээрээс өөр

6. Нийгмийн бүрдэл хэсгүүдийн хоорондын байнгын тогтвортой, эмхлэгдсэн, журамлагдсан, харилцаа холбооны цогц байдлыг тусгах ойлголт доорх өгөгдлөөс алü нü вэ? (2 оноо)

A. Нийгмийн байдал Â. Нийгмийн бүтэц С. Нийгмийн үйлчлэл D. Нийгмийн үүрэг E. Àлü нü биш

7. Нэгдэл холбоо нü өөрийн өмч болох нутаг дэвсгэртэй, уг нутаг дэвсгэр нü өөрийн нэр, өөрийн түүхтэй гэж хэн үздэг вэ? (2 оноо)

A. Ý.Шилз Â. Ð. Ìертон С. ÏлатонD. Ð. Ìарш E. Àристотелü

8. Àнх социологи хэмээх нэр томú¸ог хэрэглэн, нийгмийг шинжлэх ухааны үүднээс судлах зорилгыг хэн дэвшүүлсэн бэ? (2 оноо)

A. Æ.Ðуссо Â. О.Конт С. ÏлатонD. Т.Ãоббс E. Æ.Ëоêê

9. Àж үйлдвэржсэн нийгмийн үйлдвэрлэлд þу давамгайлдаг вэ? (2 оноо)A. Хөдөө аж ахуй Â. Àж үйлдвэр С. ¯йлчилгээний хүрээ D. Ìэдээллийн технологи E. Ýдгээрээс өөр

10. Нуêлеар гэр бүл баяртай гэж, өндөр хөгжилтэй орнуудад бичих болсон ажээ. ¯үнийг þу гэж ойлгох вэ? (2 оноо)

A. Ãанц бие хүмүүсийн тооны өсөлт Â. Èжил хүйстнүүдийн гэрлэлтС. Ýхнэр, нөхөр бүтцийн өсөлт D. Нөхөр, эхнэр, хүүхэд бүтцийн бууралтE. Àлü нü биш

11. УÈХ ээлжит чуулганаараа бүрэн эрхийнхээ хүрээнд “Татварын багц хуулü”-иудын төслийг хэлэлцсэний үр дүнд хувü хүний орлогын болон аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварыг өмнөх хуулинд заасан хэмжээнээс бууруулах шийдвэр гаргажээ. Ýнэ нü улс төрийн системийн … þм. (2 оноо)

A. Оролт Â. Ãаралт С. Äэмжлэг D. Шаардлага E. Ýргэх холбоо

12. Төрийн улс төрийн бусад байгууллагаас ялгагдах гол онцлог шинж нü: (2 оноо)A. Хамтын шийдвэр гаргадаг Â. Удирдагчтай С. Ãишүүнчлэлтэй D. Àлбадлага хэрэглэдэг E. ßлгаа байхгүй

Page 3: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

27

13. Төр үүсэхэд нөлөөлсөн дараах хүчин зүйлсүүдээс илүүц нü алü вэ? (2 оноо)A. Хүмүүс үйлдвэрлэл явуулж, хэрэгцээгээ хангах орон зайтай байх үүднээс газар нутгаар зааглагдсан явдалÂ. Нийгмийн томоохон бүлгүүдийн хэрэгцээ сонирхолд гол гол ялгаа бий болж, тэдгээрийн харилцааг зохицуулах үүднээсС. Хүмүүс газар нутгаа бусдаас хамгаалах үүднээсD. Нийгмийн тогтвортой байдлыг хангах үүднээсE. Байгалийн обúеêтив зүй тогтол

14. ÀНУ-ын анхны сонгуулüд нийт насанд хүрэгчдийн 23% сонгуулийн эрхтэй байсан бөгөөд 1920 онд эмэгтэйчүүдийн, 1965 онд хар арüстаны, 1971 онд 18-20 насны залуусын сонгуулийн эрхийг хүлээн зөвшөөрчээ. ªгөгдөлтэй тохирох бодомж алü нü вэ? (3 оноо)

A. Öөөнхийн тэгш бус эрхээс бүх нийтийн тэгш эрх болон өргөжсөнÂ. Öөөнхийн тэгш эрхээс бүх нийтийн тэгш эрх болон өргөжсөнС. Бүх нийтийн тэгш бус эрхээс цөөнхийн тэгш бус эрхэд шилжсэнD. Бүх нийтийн тэгш эрхээс цөөнхийн тэгш бус эрхэд шилжсэнE. Сонгуулийн эрхэд ямар ч өөрчлөлт гараагүй

15. Ì. Âебер улс төр хэмээх ойлголтыг хэрхэн тодорхойлсон бэ? (2 оноо)A. Улс төр нü засгийн эрх мэдлийг ашиглан нийгмийн дотор үнэт зүйлсийг хуваарилан байршуулах

үйл ажиллагаа мөнÂ. Улс төр нü эрх мэдэлд хүрэх эрх мэдлийг тогтоон барüж байх болон ашиг хонжоо олохын тулд эрх

мэдлийг ашиглах албадлагын арга хэрэгслийн цогц þм.С. Улс төр нü эрх мэдэлд оролцох түүнийг хуваарилахад нөлөөлөхийн төлөө эрмэлзэн тэмцэх явдал þмD. Улс төр бол өөрсдийн нийгэм эдийн засгийн өвөрмөц ашиг сонирхол болон зорилгоо хэрэгжүүлэхийн

тулд дэлхийн систем ба улс гүрэн, анги, түүний намаас явуулж байгаа тэмцэл, зөрчил нэвт шингэсэн нийгмийн амüдралын нэг хүрээ þм.

E. Улс төр бол эрх мэдэл þм16. Хүн амыг бүхэлд нü þм уу эсвэл нийгмийн нэг тодорхой хэсгийг төлөөлсөн бүлэг хүмүүс ба байгууллагын

төрийн засаглалд нөлөөлөх, оролцох идэвхтэй үйлдлийг улс төрийн шинжлэх ухаанд þу гэх вэ? (2 оноо)A. Улс төрийн шийдвэр Â. Улс төрийн дэглэмС. Улс төрийн со¸л D. Улс төрийн үйл ажиллагааE. Улс төрийн бодлого

17. “Àрдчилал нü олон түмэн аз жаргалынхаа төлөө тэмцэж, амü зуух эрх чөлөөгөө эдлэх найдвар мөн” гэж хэн тодорхойлсон бэ? (2 оноо)

A. Т.Æеôôерсон Â. À.Ëинêолüн С. Æ.Тойнби D. У.×ерчилü E. О.Шïенглер

18. Улс төрийн намын үндсэн шалгууруудаас алü нü илүүц вэ? (2 оноо)A. Оршин тогтнох цаг хугацаа буþу удаан хугацаагаар оршин тогтнох чадвартай байхÂ. Çасгийн эрхийн төлөө тэмцэх чадвартай байхС. Удирдах төв ба орон нутгийн байгууллагатай байхD. Олон улсын улс төрийн ямар нэгэн байгууллагад нэгдсэн байхE. Тодорхой мөрийн хөтөлбөртэй байх

19. Улс төрийн мэдрэмж, ойлголт, уламжлал, үнэлэлт, дүгнэлт, үзэл санаа, улс төрийн ашиг сонирхол, итгэл үнэмшил, улс төрийн мэдлэг, онол зэргийн нийлбэр цогцыг улс төрийн шинжлэх ухаанд … гэж үздэг. Çөв хариултыг ол. (2 оноо)

A. Улс төрийн шийдвэр Â. Улс төрийн бодлогоС. Улс төрийн дэглэм D. Улс төрийн ухамсарE. Улс төрийн үйл ажиллагаа

20. Улс төрийн засаглал хэмээх ойлголтод үл хамаарахыг ол. (2 оноо)A. ÈÇН-ын дарга шинэ гишүүндээ батлах олговÂ. Ìонгол Улсын ерөнхийлөгч УÈХ-аас баталсан хуулинд хориг тавивС. УÈХ, ¯йлдвэр худалдааны сайдыг томиловD. ÌÀХН-ын гишүүн, … дугаар дунд сургуулийн захирал сургуулийнхаа дотоод журмыг батлавE. Çасгийн газар нэн ядуу өрхийн нэг хүүхдийг үнэ төлбөргүй сургах талаар тогтоол гаргав

21. Èргэн Ãотов хорих ангид ял эдэлж байсан. Тэрээр хорих ангидаа ажил хөдөлмөрт хичээнгүй, шударга шулуун, үлгэр жишээ болж хүмүүжсэн. “Èх Ìонгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ой”- гоор тэрээр төрийн өршөөлийг үзэж хугацаанаас өмнө суллагджээ. ªршөөл үзүүлэх шийдвэрийг хэн гаргах вэ? (2 оноо)

Page 4: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

28

Боловсролын Үнэлгээний Төв

A. Тухайн хорих ангийн дарга Â. Хуулü зүйн сайдС. УÈХ D. Åрөнхийлөгч E. Улсын Äээд шүүх

22. Ýдийн засгийн шинжлэх ухааны гол үүргийг тодорхойл. (2 оноо)A. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг зохицуулахB. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг зохион байгуулахС. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг шийдвэрлэхD. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааны талаар таамаглал дэвшүүлэхE. Ýдгээрээс өөр

23. Äоорх өгөгдлөөс маêро эдийн засгийн судлах ойлголтыг ол. (2 оноо)A. Хэрэглэгч ба үйлдвэрлэгчийн онолB. ¯йлдвэрлэлийн хэрэгсэл, ажиллах хүчС. ¯нэт цаас, мэдээллийн зах зээлD. Çах зээлийн үнэ бүрдэлтE. Улсын мөнгөн гүйлгээнд өөрчлөлт оруулах

24. Хөдөлмөрийн зах зээл дээр ажилгүйдэл ямар үед их өсдөг вэ? (2 оноо)A. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажлын байрнаас их үедB Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажлын байрнаас бага үедС. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажилтай хүмүүсээс ихD. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажилтай хүмүүсээс багаE. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажлын байр тэнцвэртэй тохиолдолд

25. Улсын төсвийн урсгал зардлыг 3 ангилдаг. Тэгвэл Çасгийн газрын бондын хүү алü зардалд орох вэ? (2 оноо)A. Бараа үйлчилгээний зардал Â. Çээлийн үйлчилгээний зардалС. Татаас ба урсгал шилжүүлэг D. B ба C зөв E. Ýдгээрээс өөр

26. Ìөнгө ямар нөхцөлөөс болж үүссэн бэ? (2 оноо)A. Барааг мөнгөөр солиход Â. Ìөнгөний ханш тогтооходС. Барааг хэмжиж тоолоход D. Бараа солилцооны ханш тогтооходE. Барааг бараагаар солилцох үед

27. Төгс өрсөлдөөнт зах зээл дээр ïүүсүүд үнэд яагаад нөлөөлж чаддаггүй вэ? (2 оноо)A. Бараа үйлчилгээний үнэ хоорондоо ижил учирB. Ïүүсүүд үнээ өөрчлөвч ашиггүй тул үнэ өөрчлөх сонирхол байдаггүйС. Ïүүсүүдийн үнэд засгийн газар хяналт тавüдагD. Тухайн нэг ïүүсийн зах зээлд эзлэх байр суурü багаE. Бараа үйлчилгээний үнэ хоорондоо адил биш учир

28. Èргэн Äорж ажилгүй нэгэн бөгөөд дүүргийнхээ хөдөлмөр эрхлэлтийн албанд хуулийн дагуу бүртгүүлж, зохих тэтгэмжийг авчээ. Ãэвч энэ тэтгэлэг зогсов. ªгөгдлөөс тэтгэлэг зогссон шалтгаанд хамааралгүйг ол.

(2 оноо)A. Çохион байгуулалттай мэргэжлийн сургалтад суралцаагүйÂ. Хорих ялын шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болсонС. Хо¸р удаа ажлын санал өгөхөд түүнийг авалгүй татгалзсанD. Түр чөлөөтэй хүний оронд хүндэтгэх шалтгаангүйгээр ажиллахаас татгалзсанE. Ýдгээрээс өөр

29. Çар сурталчилгааны явцад барааныхаа үнийг зөвхөн манай дэлгүүр ингэж буурууллаа, өөр дэлгүүрт илүү хямд байвал бид бас үнийг бууруулж чадна… гэсэн реêламыг бид олонтоо сонсож харсан билээ. Ýнэ нü ямар зах зээл вэ? (2 оноо)

A. Төгс өрсөлдөөнт зах зээл Â. Ìоноïолü зах зээлС. Олигоïолü зах зээл D. A ба B зөв E. Ýдгээрээс өөр

30. ×и хурд сайтай хамгийн сүүлийн үеийн êомïüþтер авах санхүүгийн боломжтой. Ãэвч чамд чиний хүссэн êомïüþтер олдохгүй байна. ¯үнийг эдийн засгийн ухаанд þу гэж тодорхойлдог вэ? (2 оноо)

A. Ýрэлт Â. Хүсэл С. ХэрэгцээD. Сонирхол E. Хүслээ хэрэгжүүлэх бэлэн байдал

31. Èжил төрлийн, орц адил, хоол зоогийн газарт 1500 төг байхад танай сургуулийн гуанзанд 1000 төг байв. Ýнэ хамаарал þугаар илэрхийлэгдэх вэ? (2 оноо)

A. Ýрэлтийн муруй Â. Нийлүүлэлтийн муруй С. ×анарD. Çоогийн газар тул 1500 төг E. Ýдгээрээс өөр

Page 5: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

29

32. Äараах эдийн засгийн ойлголтуудыг зөв холбо. (2 оноо)1. Ìерêантализм a. Хөдөлмөрийн хуваарийн нөхцөлд хүмүүс хувийн ашиг хонжоо хайж, арилжаа солилцооны явцад нийгмийн ашиг сонирхолд нийцсэн үндэсний баялгийг бүтээдэг2. Ôизиоêратизм b. Àшиг ба хүү бол нэмүү өртөг3. Àдам Смитт c. Ãадаад худалдаагаар баялаг бүтээгддэг4. Т. Ìалüтус d. ×өлөөт худалдааг дэмждэг бөгөөд ХÀÀ-н бүтээгдэхүүний хувüд хязгаарлалтгүй байх ¸стой гэж үздэг5. К. Ìарêс e. Нөөц хомсдож, өгөөж тогтмол буурсаар байх үзэгдлийг өгөөж буурах хуулü гэнэA. 1c 2d 3e 4b 5a B. 1c 2d 3a 4e 5b С. 1d 2e 3c 4b 5aD. 1d 2e 3a 4b 5c E. 1e 2d 3a 4c 5d

33. Äараах өгөгдлийг зөв тохируул. (2 оноо)1. Àлбан татвар a. Төрийн өмчийг ашиглуулсны төлөө иргэн аж ахуйн нэгж байгууллагаас авч улс, орон нутгийн төсөв, тусгай зориулалтын санд төвлөрүүлж байгаа мөнгөн хөрөнгө2. Хураамж b. Хариу төлбөргүйгээр улс болон орон нутгийн төсөвт оруулж буй мөнгөн хөрөнгө3. Төлбөр c. Хуулü тогтоомжийн дагуу төрийн зохих байгууллагаас иргэн аж ахуйн нэгж байгууллагад үйлчилгээ үзүүлсний төлөө тэднээс тухай бүр авч улс, орон нутгийн төсөвт оруулж буй мөнгөн хөрөнгөA. 1a 2c 3b B. 1b 2d 3a С. 1c 2a 3bD. 1b 2c 3a E. 1c 2b 3a

34. Нээлттэй нийгмийн үзэл санааг боловсруулж “ … түүний дайснууд” хэмээх номыг бичсэн хүн хэн бэ?(2 оноо)

À. Б. Ðасселü B. К. Ïоïïер C. К. ÌарêсD. Ì. Âебер E. Çөв хариулт байхгүй

35. Орчин үеийн нийгмийн давхраажилтын хэмжигдэхүүнүүдийг дурüдахдаа илүүц зүйл дурüдсан бол алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ýд баялаг B. Ýрх мэдэл C. БоловсролD. Угсаа гарвал E. Нэр хүнд

36. Ýртний Ãреêийн ôилосоôич Àристотелü өөрийн амüдарч байсан нийгмийнхээ давхрааны хамгийн доод хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэсэн нийгмийн тэр хэсэг нийгмийн давхраажилтын алü хэв маягийг илэрхийлж байна вэ? (2 оноо)

À. Àнги B. Каст C. ßзгуурD. Боолчлол E. Àлü нü ч биш

37. 1206-1921 он хүртэлх монголын нийгмийг давхраажилтын хувüд язгуурын хэв маягтай байсан гэж судлаачид үздэг. Тэгвэл энэ үеийн нийгмийн давхрааны бүтцийг тоочихдоо илүү зүйл дурüдсан бол алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ëам нар B. Ìалчид C. ×өлөөт тариачидD. Хаан, тайж, язгууртнууд E. Èлүүц зүйл байхгүй

38. Нийгмийн нэг анги давхраанаас дээшлэх þм уу, доошлох шилжилтийг þу гэдэг вэ? (2 оноо)A. Босоо чиглэлт Â. Хэвтээ чиглэлт С. ¯е хоорондынD. ¯е доторх E. Хувийн

39. Нийгмийн бүтцийн өөрчлөлттэй холбогдон нийгмийн тодорхой бүлгийн гишүүдийн статуст өөрчлөлт гарах нü алü хэлбэрийн шилжих хөдөлгөөн бэ? (2 оноо)

A. Хувийн Â. Бүлгийн С. БосооD. Хэвтээ E. ¯е хоорондын

40. Ãерманы ôилосоôич К. Ìарêс “Àнги бол давхраажилтын хэмжигдэхүүн гэж үздэг” ба Ìарêсизмд ангигүй нийгмийн тухай үзэл гол байр суурüтай билээ. Тэгвэл марêсизмын үүднээс алü нü ангигүй нийгмийн хэлбэр вэ? (2 оноо)

À. Ôеодалын нийгэм B. Каïиталист нийгэм C. Боолт нийгэмD. Хүй нэгдлийн нийгэм E. Çөв хариулт байхгүй

41. “Нийгмийн хөгжил нü ангигүй нийгмээс ангит нийгэмд, ангит нийгмээс ангигүй нийгэмд дэвшин явагддаг зүй тогтолтой бөгөөд төр яваандаа устаж үгүй болно” гэж үздэг сургаал алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ìарêсизм-Ëенинизм B. Со¸л иргэншлийн онол C. Бихевиоризм D. Ïозитивизм E. Ýрчим хүчний онол

Page 6: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

30

Боловсролын Үнэлгээний Төв

42. ªгөгдлийг зөв харгалзуул. (2 оноо)1. Нийгмийн эмзэг бүлэг a. Хувü хүн þмуу гэр бүл, хүнс, хувцас, сууцтай байхад хүрэлцэх доод орлого2. Харüцангуй ядуурал b. ªндөр настан, ажилгүйчүүд, олон хүүхэдтэй өрх, өрх толгойлсон эхчүүд3. ¯нэмлэхүй ядуурал c. Àмüдралын боломжийн жишиг гэж тухайн нийгмийн үзэж байгаа зүйлсийг хангах чадваргүй байдал4. ßдуурлын босго d. Àмüдралын наад захын хэрэгцээгээ хангах чадваргүй байдалA. 1d 2a 3b 4c B. 1d 2c 3a 4b С. 1a 2c 3b 4dD. 1b 2c 3d 4a E. 1d 2c 3b 4a

43. Хувийн шилжих хөдөлгөөн хэрэгжих боломжтой нээлттэй давхраажилтын хэв маяг алü нü вэ? (2 оноо)A. Àнги Â. Боол С. ßзгуур D. Каст E. Бүгд

44. Со¸л гэдэг ухагдахуун анхандаа ямар утгыг илэрхийлж байв? (2 оноо)A. ¯йлдвэрлэлийн технологи боловсруулах Â. Сургалтын үйл явцС. Хөрс боловсруулах, газар тариалан эрхлэх D. Оþун ухааны үйл ажиллагааE. Ýдгээрээс өөр

45. Çонхилогч со¸л нü нийгмийн хэсэг бүлгийнхнийг бусдаас илүү эрх мэдэл, нэр хүндтэй болгож, нөгөө хэсгийг эрх мэдэл, нэр хүндгүй болгодог хэмээн ямар онол үздэг вэ? (2 оноо)

A. Бүтэц үүргийн онол Â. Угсаатны арга зүйн онолС. Çөрчилдөөний онол D. Уламжлалт онолE. Ýдгээрээс өөр

46. Со¸лын гадаад талыг илэрхийлдэг со¸лын үндсэн элемент алü нü вэ? (2 оноо)A. Хэм хэмжээ Â. Бэлгэ тэмдэг С. ¯нэт зүйлD. Хэл E. Ýдгээрээс өөр

47. Àливаа нийгмийн зүйлсийн шинж, түүнчлэн хэрэгцээ хүсэл, эрмэлзлэл сонирхлыг хангагч үзэгдэл нü со¸лын үндсэн элементийн алü нü вэ? (2 оноо)

A. Хэл Â. ¯нэт зүйл С. Бэлгэ тэмдэгD. Хэм хэмжээ E. Ýдгээрээс өөр

48. Äараах өгөгдлүүдээс алü нü оþуны хэрэгцээг хангадаг вэ? (2 оноо)A. Èргэншил Â. Со¸л С. НийгэмD. Хот суурин E. Àлü нü ч биш

49. Төрийн со¸лын бодлого гэж þуг хэлэх вэ? (2 оноо)A. ¯ндэсний со¸л, түүх дурсгалыг хамгаалах төрийн бодлогоÂ. ¯ндэсний со¸л болон түүний бүтээгчдэд хамаарах төрийн бодлогоС. Нийгмийн урлаг, уран сайхныг хөгжүүлэх төрийн бодлогоD. ¯ндэсний бичиг үсгийг дэлгэрүүлэн хөгжүүлэх төрийн бодлогоE. ¯ндэсний чанартай þм бүгдийг дээдлэх, дэлгэрүүлэх бодлого

50. ªнөөдөр манай нийслэлд халх, буриад, êазах, дөрвөд, дархад, урианхай зэрэг олон угсаатан ястан амüдрахаас гадна евроï, ази, америê тивийн олон орнуудаас хүмүүс ирж амüдарч, ажиллаж байна. Ýнэ нü со¸лын ямар бүрэлдэхүүнийг үүсгэж байна вэ?

A. Ýлитийн со¸л Â. Äэд со¸л С. Нийтийн со¸лD. ¯ндэсний со¸л E. Ýдгээрээс өөр

51. Н¯Б-ын төв байр ÀНУ-ын Нüþ-Éорê хотод байрладаг. Түүний гол үндсэн байгууллагаас нэг нü л Ãолландын Ãаага хотод байрладаг. Çөв хариуг ол. (2 оноо)

A. Åрөнхий Àссамблей B. Àþулгүйн зөвлөл С. Ýдийн засаг, нийгмийн зөвлөл D. Àсрамжийн зөвлөл E. Олон улсын шүүх

52. “Öэрэг, цагдаагийн албан хаагчийг Н¯Б-ын энхийг сахиулах болон Олон улсын бусад үйл ажиллагаанд оролцуулах тухай” Ìонгол Улсын УÈХ-аар 2002 онд баталсан хуулийн хүрээнд Ìонгол Улсын цэрэг хаана, хаана, ямар үйл ажиллагаа явуулсан бэ? (2 оноо)

À. Àôриêийн гурван оронд хэрэгжүүлж буй энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд ажиглагчаар оролцсонB. Ãадаад 10 гаруй оронтой хамтарсан хээрийн сургалт дадлагын ажлыг зохион байгуулсанC. 2006 оноос Соерра Ìоне Улсад 250 хүнтэй цэргийн баг илгээсэнD. 2003 оноос Èраê, Àôганистанд энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд оролцож байнаE. Бүгд зөв

Page 7: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

31

53. 1989 оны 5-р 16 нд Хятад-Çөвлөлтийн дээд хэмжээний уулзалтад ÇСБНХУ-ын сүүлчийн ерөнхийлөгч Ì. С. Ãорбачев, Хятадын төрийн тэргүүн Äэн Сяоïин нар оролцсон нü 2 улсын хоорондын зөрчлийг албан ¸соор эцэс болгожээ. Ýнэ уулзалт олон улсын харилцааны алü төрөл, хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Хо¸р талт улс төрийн харилцаа B. Хо¸р талт эдийн засгийн харилцааС. Олон талт эдийн засгийн харилцаа D. Олон талт улс төрийн харилцааE. Хо¸р талт хүмүүнлигийн харилцаа

54. Ìонгол Улс 2004 онд 1-рт Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагад, 2-рт Àзийн хамтын ажиллагааны яриа хэлэлцээнд элсэн орсон. Çөв өгөгдлийг ол. (2 оноо)

A. 1. ажиглагчаар; 2. гишүүнээр B. 1, 2 ажиглагчаарС. 1, 2 гишүүнээр D. 1. гишүүнээр; 2. ажиглагчаарE. Àлü алинд нü элсээгүй

55. Ìонголчууд Хүннүгийн үеэс эхлэн хөрш орнуудтай элч илгээх, бичиг захидал солилцох, худалдаа наймаа хийх, худ ураг бололцох, найрамдах, дайтах зэргээр харилцаж ирсэн. ×ухам энэ үеэс Ìонгол Улсын гадаад харилцааны үндсэн чиглэл тогтсон гэж үздэг. Ýнэ ямар чиглэл вэ? (2 оноо)

A. “Хэн хүчтэй бол түүний зөв” гэсэн дайнч бодлогоB. “Хүр хорхой навч идэх адил” хөршийнхөө нутгийг эзлэхС. Бусад үндэстнийг эрхшээлдээ авч уусган мөхөөхD. Ýнхийг эрхэмлэсэн шинжтэй бодлогоE. Бусдын өмгөөлөл хамгаалалд орж амар аж төрөх

56. Äэлхий дахинд хо¸р том лагерт хуваагдаж үзэл суртал, цэрэг зэвсэглэлийн талаар хөөцөлдөж байсан үе хэдий үеэс эцэс болсон бэ? (2 оноо)

À. 1945 B. 1960 C. 1970 D. 1990 E. 1980

57. ªгөгдлийг зөв харгалзуул. (2 оноо)1. Олон улсын худалдааны тэнцвэрт өсөлтийг хангах a. WHO2. Хүмүүсийн амüдрах таатай нөхцөлийг бүрдүүлэх, чанарыг b. IMF дээшлүүлэх, ядуучуудын амüдралын нөхцөлийг сайжруулах3. Ýрүүл мэндийн бүх талын тусламж, үйлчилгээг хөгжүүлэх c. ILO4. Хүүхдийн хөдөлмөрийг зогсооход чиглэсэн үйл ажиллагааг d. World Bank авч явуулахA. 1d 2a 3b 4c B. 1d 2c 3a 4b С. 1b 2c 3d 4aD. 1b 2d 3a 4c E. 1d 2c 3b 4a

58. “Ìонгол Улсаас Äэлхийн байгалü, со¸лын холимог өв”-д, “Äэлхийн со¸лын өв”-д тус тус нэр дэвшүүлсэн зүйлийг ол. (2 оноо)

A. Орхоны хөндийн түүх археологийн дурсгалуудB. Ãовü гурван сайхны байгалийн цогцолбор газарС. Увсын Èх нуурын хотгорын байгалийн цогцолбор газарD. Хөвсгөл нуур ба бөө мөргөлтэй цаатангуудын газарE. À ба D зөв

ХÎЁÐÄУГААÐ ХЭÑЭГ

2.1. ªгөгдлийг 2.1-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)A. ×еê 1. Тодорхой хугацаанд өрөө төлөх тухай зээлдэгчийн хүлээсэн үүргийг гэрчилсэн өр төлөх баталгааB. Ýлеêтрон мөнгө 2. Нэг данснаас нөгөө дансанд шилжүүлэх замаар хийгдэх банê хоорондын хадгаламжуудын тухай тооцооны системC. Âеêселü 3. Ýмиссийн банêнаас гаргаж байгаа банêны мөнгөн тэмдэгт, тасалбаруудD. Банêны мөнгөн 4. Тухайн банêнаас өөрийн харилцах данснаасаа мөнгө авах тэмдэгт тухай бичихэд зориулагдсан данс өмчлөгчийн баримтE. Äеïозит 5. Ýлеêтрон тооцоолон бодох машины тусламжтай хийгдэх банêны тооцооны систем

2.2. Äоорх со¸лын хэлбэрүүдийг 2.2-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)

A. Сонгодог со¸л 1. Тодорхой бүлгийн зонхилогч со¸лоос ялгарах со¸лB. Àрдын со¸л 2. Нийгмийн дээд давхрааны өндөр боловсрол шаардах со¸л

Page 8: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

32

Боловсролын Үнэлгээний Төв

C. Хаалттай со¸л 3. Àм дамжин уламжлагдсан эзэн зохиогчгүй үлгэр домог дуу гэх мэтийг багтаасан со¸лD. Äэд со¸л 4. Нийгмийн гишүүдэд нийтлэг байдлаар илрэх со¸лE. Çонхилох со¸л 5. Со¸лын өөр элементүүд нэвтрэх боломжгүй со¸л

ХУÂÈЛБАÐ B

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭÑЭГ

1. Нийгмийн тогтолцоот чанарын талаас үүргийн хандлагын үндсэн ойлголтыг хэн анх “Социологийн үндэслэл” хэмээх бүтээлдээ боловсруулсан бэ? (2 оноо)

A. Ã.Сïенсер Â. Ð.Ìертон С. Т.Ïарсонс D. К.Ìарêс E. Ýдгээрээс өөр

2. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Хөгжлийн явцад хүмүүс хоорондоо хүссэн хүсээгүй ялгаралд орж байдаг. Æижиг бүлэгт бие бялдраараа ялгарч байдаг бол, томоохон орчинд … ялгардаг гэж Ã.Çиммелü үзжээ. (2 оноо)

A. Ýд баялгаар Â. Ýрх мэдлээр С. Оþун ухаанаар D. Боловсролоор E. Бусад зүйлээр

3. Ýзэлж буй статусаас хамаарч нийгмийн хүлээлтээр тодорхойлогдсон зан үйлийн хэмжээнүүдийн цогцыг þу гэдэг вэ? (2 оноо)

A. Нийгмийн хүлээлт Â. Нийгмийн үүрэг С. Нийгмийн үйлдэл D. Нийгмийн ôунêц E. Ýдгээрээс өөр

4. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Нийгмийн өсөн нэмэгдэж буй ээдрээтэй байдлын шалтгаан, үр дагавар … þм. (2 оноо)

A. Нийгмийн өөрчлөлт Â. Нийгмийн хувüсал С. Хөдөлмөрийн хуваарü D. Нийгмийн дэвшил E. Ýдгээрээс өөр

5. ªгөгдлийг уншаад эртний шашны хэлбэрүүдээс зөвийг сонгоно уу. ªдөр тутмын ïраêтиê үйл ажиллагаанаас өөр ялгаатай үйл үйлдлээр, хүн амüтны амüдрал, байгалийн үзэгдэлд нөлөөлж болно гэж үздэг үзэл. (2 оноо)

A. Ìаги Â. Ôетишизм С. Тотемизм D. Àнимизм E. Ýдгээрээс өөр

6. ªгөгдлийг уншаад нийгмийн хэв маягийг сонгоно уу. Ãэр бүл урüдын адил чухал үүрэгтэй байсан ч цэрэг, иргэний болон улс төрийн байгууллагын илүү хөгжилтэй хэлбэр тогтов. (2 оноо)

A. Àгнуурын болон түүвэрлэгчдийн нийгэм Â. Öэцэрлэгийн аж ахуйн буþу энгийн тариалангийн нийгэмС. Ãазар тариалангийн нийгэм D. Àж үйлдвэржсэн нийгэмE. Àж үйлдвэржсэний дараах нийгэм

7. Нийгмийн бүрдэл хэсгүүдийн хоорондын байнгын тогтвортой, эмхлэгдсэн, журамлагдсан, харилцаа холбооны цогц байдлыг тусгах ойлголт доорх өгөгдлөөс алü нü вэ? (2 оноо)

A. Нийгмийн байдал Â. Нийгмийн бүтэц С. Нийгмийн үйлчлэл D. Нийгмийн үүрэг E. Àлü нü биш

8. ªсөлтийн үе шатны онолыг үндэслэгч У. Ðостоу ôормацын онолын эсрэг өөрийн үзлийг сөргүүлэн тавüсан байдаг . Тэрээр өөрийн онолоо ямар нэртэй зохиолдоо боловсруулан тавüсан бэ? (3 оноо)

A. “Åвроïын мөхөл” Â. “… Коммунист биш тунхаг” С. Түүхийн D. Ëуй Бонаïарт брþмерын 18” E. “Ýртний нийгэм”

9. “Нийгэм бол хувüслын замаар хөгждөг ахуй мөн” гэж хэн хэлсэн бэ? (2 оноо)A. Ã.Сïенсер Â. О.Конт С. Н.Ìаêиавелли D. Ý.Äþрêгейм E. Ì.Âебер

10. Àж үйлдвэржсэний дараах нийгэмд þу голлох үүрэгтэй вэ? (2 оноо)A. Сүм хийд, арми Â. Корïорациуд С. Èх сургуулиуд D. Төрийн бодлого E. Ýдгээрээс өөр

11. Öэгийн оронд тохирох хариултыг ол. ¯ндсэн хуулüд зааснаар: Ìал сүрэг бол үндэсний баялаг мөн бөгөөд … … хамгаалалтад байна. (2 оноо)

A. Бүх нийтийн Â. Тусгай С. Àрд түмний D. Төрийн E. Тохирох үг байхгүй

12. Äараах өгөгдлүүдээс алü нü илүүц вэ? Төрийн үндсэн шинжүүд нü түүнийг бусад улс төрийн байгууллагаас ялгаж өгдөг. Ýнэ нü ... (2 оноо)

Page 9: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

33

A. Àлбадлагын шинжтэй Â. Çайлшгүй шинжтэй С. Äээд эрх мэдэл эдэлдэг шинжтэй D. Нийтлэг шинжтэй E. Сайн дурын шинжтэй

13. Төр үүсэхэд нөлөөлсөн дараах хүчин зүйлсүүдээс илүүц нü алü вэ? (2 оноо) A. Хүмүүс үйлдвэрлэл явуулж, хэрэгцээгээ хангах орон зайтай байх үүднээс газар нутгаар зааглагдсан явдалÂ. Нийгмийн томоохон бүлгүүдийн хэрэгцээ сонирхолд гол гол ялгаа бий болж, Тэдгээрийн харилцааг зохицуулах үүднээсС. Хүмүүс газар нутгаа бусдаас хамгаалах үүднээсD. Нийгмийн тогтвортой байдлыг хангах үүднээс E. Байгалийн обúеêтив зүй тогтол

14. Àлü нü зөв бэ? Àливаа улс төрийн намын туйлын зорилго нü: (2 оноо)A. Çасгийн эрхийг гартаа авах Â. Ãишүүн элсүүлэх С. ¯зэл баримтлал ижил, гадаадын улс төрийн намуудтай хамтран ажиллахD. Нам дэмжигчдээ улс төрийн талаар гэгээрүүлэхE. Түүх, со¸лын үнэт зүйлсүүдийг хамгаалах

15. Ä.Èстон улс төр хэмээх ойлголтыг хэрхэн тодорхойлсон бэ? (2 оноо)A. Улс төр нü засгийн эрх мэдлийг ашиглан нийгмийн дотор үнэт зүйлсийг хуваарилан байршуулах үйл ажиллагаа мөнÂ. Улс төр нü эрх мэдэлд хүрэх эрх мэдлийг тогтоон барüж байх болон ашиг хонжоо олохын тулд эрх мэдлийг ашиглах албадлагын арга хэрэгслийн цогц þмС. Улс төр нü эрх мэдэлд оролцох түүнийг хуваарилахад нөлөөлөхийн төлөө эрмэлзэн тэмцэх явдал þмD. Улс төр бол өөрсдийн нийгэм эдийн засгийн өвөрмөц ашиг сонирхол болон зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд дэлхийн систем ба улс гүрэн, анги, түүний намаас явуулж байгаа тэмцэл, зөрчил нэвт шингэсэн нийгмийн амüдралын нэг хүрээ þмE. Улс төр бол эрх мэдэл þм

16. “Со¸л иргэншил мөхдөг шалтгаан нü ардчилалгүй буþу ардчилал урт насалж чадаагүй явдалтай холбоотой байсан” гэж хэн үзсэн бэ? (2 оноо)

A. Т.Æеôôерсон Â. À.Ëинêолüн С. Æ.Тойнби D. У.×ерчилü E. Àлü нü ч биш

17. Хадгаламж зээлийн хоршооны хохирогчдын түр хорооны төлөөлөгчид хохирлоо барагдуулах талаар шаардлага тавüж УÈХ-ын даргатай уулзав. Ýнэ нü улс төрийн системийн … þм. (2 оноо)

A. Оролт Â. Ãаралт С. Äэмжлэг D. Ýргэх холбоо E. B ба С зөв

18. Улс төрийн системийг бүрдүүлэгч байгууллагуудыг дурüдахдаа илүүц зүйл дурüдсан бол алü нü вэ? (2 оноо)A. Нам Â. Төр С. Сонирхлын бүлгүүд D. ¯йлдвэр аж ахуйн газрууд E. Бүгд зөв

19. Улс төрийн үйл ажиллагааны боломжит хувилбаруудаас хамгийн оновчтой илүү үр дүнтэйг нü эрх мэдэлдээ дулдуйдах, эсвэл зөвшилд хүрэх замаар сонгох үйл явцыг улс төрийн шинжлэх ухаанд ….. гэж үздэг . Çөв хариултыг ол. (2 оноо)

A. Улс төрийн шийдвэр Â. Улс төрийн бодлого С. Улс төрийн дэглэм D. Улс төрийн ухамсар E. Улс төрийн со¸л

20. Төрийн засаглал гэсэн ойлголтод үл хамаарахыг ол. (2 оноо)A. Ìонгол Улсын ерөнхийлөгч айл гэр, албан газар болгон морин хуурыг хоймортоо залах тухай зарлиг гаргавÂ. УÈХ-аас шинэчлэн найруулагдаж батлагдсан “Татварын багц хуулü”-иуд 2007 оны I сарын 1-ээс Ìонгол Улс даяар мөрдөгдөж эхлэвС. БСШУ-ны сайдын тушаалаар ÅБС-ийн 1 цагийг 40 минутаар тооцох боловD. Àрдчилсан намын дарга Ö.Ýлбэгдорж намынхаа бүтэц зохион байгуулалтад өөрчлөлт хийвE. Төрийн албан хаагчдын цалинг Çасгийн газрын ... дугаар тогтоолоор 20% нэмэв

21. Èргэн ßдам өөрийн санамсар болгоомжгүй үйлдлээс болж, гэмт хэрэг үйлдэж шүүхээс 4 жилийн ял шийтгэгджээ. Ãэвч төр ивээж, түүнд уучлал үзүүлсэн байна. Төрийн уучлал үзүүлэх эрхийг хэн эдлэх вэ?

(2 оноо)A. ÖÅÃ Â. Хуулü зүйн сайд С. Улсын Äээд шүүх D. Åрөнхийлөгч E. УÈХ

Page 10: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

34

Боловсролын Үнэлгээний Төв

22. Àдам Смитын “¯л үзэгдэх гар” гэдэг нü þуны тухай ойлголт вэ? (2 оноо)A. ªрсөлдөөн B. Ìоноïолü С. Ýрэлт D. Нийлүүлэлт E. Çах зээл

23. Төгс өрсөлдөөнт зах зээл дээр ïүүсүүд үнэд яагаад нөлөөлж чаддаггүй вэ? (2 оноо) A. Бараа үйлчилгээний үнэ хоорондоо ижил учир B. Ïүүсүүд үнээ өөрчлөвч ашиггүй тул үнэ өөрчлөх сонирхол байдаггүйС. Ïүүсүүдийн үнэд засгийн газар хяналт тавüдагD. Тухайн нэг ïүүсийн зах зээлд эзлэх байр суурü багаE. Бараа үйлчилгээний үнэ хоорондоо адил биш учир

24. Äоорх өгөгдлөөс маêро эдийн засгийн судлах ойлголтыг ол. (2 оноо)A. Хэрэглэгч ба үйлдвэрлэгчийн онолB. ¯йлдвэрлэлийн хэрэгсэл, ажиллах хүчС. ¯нэт цаас, мэдээллийн зах зээл D. Çах зээлийн үнэ бүрдэлт E. Улсын мөнгөн гүйлгээнд өөрчлөлт оруулах

25. Ãиôôен бараа гэж þу вэ? Çөв өгөгдлийг сонго. (2 оноо)A. ¯нэ нü өсөхөд эрэлт нü буурдаг бараа Â. ¯нэ нü өсөхөд эрэлт нü хэвээрээ байдаг бараа С. ¯нэ нü буурахад эрэлт нü өсдөг бараа D. ¯нэ нü буурахад эрэлт нü буурдаг барааE. ¯нэ тогтвортой, эрэлт нü тогтвортой бараа

26. Комïани болон Çасгийн газарт мөнгө хэрэгтэй болж, мөнгө зээлж авах зорилгоор бонд гаргадаг Тэгвэл бонд гэж þу вэ? (2 оноо)

A. Тодорхой хэмжээний мөнгийг хэсэг хугацааны дараа төлөхөөр амласныг гэрчилсэн баримт Â. Ìөнгийг тодорхой хугацааны дараа төлөх болон татвар төлөх баримтС. Тодорхой хэмжээний мөнгийг тодорхой бус хугацаагаар хадгалуулсан баримт бичигD. Комïанид хөрөнгө оруулалт хийх үйлдэл E. Ýдгээрээс өөр

27. Äоорх өгөгдлөөс татварын орлогод багтах “Орлогын албан татвар”-ын зөв өгөгдлийг ол. (2 оноо)A. Нийгмийн даатгалын шимтгэл, эрүүл мэндийн даатгалын хураамжÂ. ¯л хөдлөх эд хөрөнгийн татвар С. Àж ахуйн нэгжүүд өөрийн ашгаасаа төлөх татварD. Àрхи, тамхи, суудлын авто машин, авто бензинE. Улсын тэмдэгт, агнуурын нөөц ашигласан, ашигт малтмал зэрэг

28. Ýдийн засгийн шинжлэх ухааны гол үүргийг тодорхойл. (2 оноо)A. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг зохицуулах B. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг зохион байгуулахС. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг шийдвэрлэхD. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааны талаар таамаглал дэвшүүлэхE. Ýдгээрээс өөр

29. Ýдийн засгийн үйлдвэрлэлийн нөөц баялгийг газар, хөдөлмөр, êаïитал, үйлдвэрлэл, эрхлэх чадвар гэж 4 ангилдаг . Äоорх өгөгдлүүдээс êаïиталын жишээг ол. (2 оноо)

A. Ус, нар, салхины эрчим хүч, газрын тос, нүүрс, алт, ой мод, өвс ургамалÂ. Нийгэмд үр дүн, ашиг нü мэдрэгдэж, материаллаг болон оþуны үнэт зүйлийг бий болгоход чиглэгдсэн зорилготой үйл ажиллагааС. Тоног төхөөрөмж, барилга, êомïüþтер гэх мэтээр өөрөө үйлдвэрлэгдсэн, цаашдын үйлдвэрлэлд орц болон ашиглагдах барааD. Ãазар, êаïитал, хөдөлмөр гэсэн нөөцийг нэг үйлдвэрийн газар нэгтгэн удирдах чадварE. Хүмүүсийн хэрэгцээг хангахуйц бараа үйлчилгээг хийхэд шаардлагатай олон хүчин зүйлсийг нэгтгэх үйл явц

30. Нэг хүнд ноогдох үндэсний орлого нü харüцангуй өндөр мөртлөө тухайн улсын хөгжил сул байгаа нü þутай холбоотой вэ? (2 оноо)

A. Хөрөнгө оруулалтыг дэмжих бодлого B. Татварын бодлого С. Ãадаад дотоод худалдааны бодлого D. Ìөнгөний бодлого E. Çасгийн газрын зардал

31. Àлü нü арилжааны банêны эрхлэх үйл ажиллагаа биш вэ? (2 оноо)A. Ìөнгө гуйвуулах Â. Ìөнгө хадгалах С. Ìөнгө гаргахD. Ìөнгө үржүүлэх E. Ýдгээрээс өөр

Page 11: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

35

32. Ìөнгө угаах гэмт хэрэг гэж þу? (2 оноо)A. Хар тамхи, зэвсгийн наймаа хийх Â. Äээрэм хийх С. Хулгай тонуул хийх D. Хүний наймааE. Хуулü бус аргаар бүрдүүлсэн мөнгийг хуулиар зөвшөөрсөн эх үүсвэрээс олсон болгож хувиргах үйл ажиллагаа

33. Ýдийн засгийн бодит хуулü зүй тогтлыг танüж мэдэхэд алü нü тохирохгүй вэ? (2 оноо)A. Ãраôиê Â. Àнализ ба синтез С. Çагварчлал D. Ïрограммчилал E. Ýдгээрээс өөр

34. Нийгмийн хөгжил нü ангигүй нийгмээс ангит нийгэмд, ангит нийгмээс ангигүй нийгэмд дэвшин явагддаг зүй тогтолтой бөгөөд төр яваандаа устаж үгүй болно гэж үздэг сургаал алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ìарêсизм-Ëенинизм B. Со¸л иргэншлийн онол C. Бихевиоризм D. Ïозитивизм E. Ýрчим хүчний онол

35. Ýрдэмтэн Ì. Âебер нийгмийн давхраажилтыг үндсэн 3 шалгуур хэмжигдэхүүнийг авч үзсэн байна. ¯л хамаарахыг ол. (2 оноо)

À. Ýд баялаг B. Ýрх мэдэл C. Нэр хүнд D. ¯зэл бодол E. Àлü нü ч биш

36. Ìонголын түүхэнд 1921-1990 оны үеийг социализмын үе гэж нэрлэдэг . Социализмын үед нийгмийн тэгш бус байдлыг арилгахыг эрмэлзэж байсан билээ. Тэгвэл энэ үед тэгш байдлыг тогтоохын тулд хамгийн гол нü þуг устгахыг зорüж байсан бэ? (2 оноо)

À. Орлогын зөрөөг B. Àрüс өнгөний ялгааг C. Хувийн өмчийг D. Нийгмийн өмчийг E. Боловсролын ялгааг

37. Ýртний Ãреêийн Àôин хотод ардчилал өндөр хөгжиж байжээ. Тэгвэл Àôин хотын нийгмийн давхраажилтын байдал ямар нийгмийн шинжийг илэрхийлдэг вэ? (2 оноо)

À. Нээлттэй нийгэм B. ªнөөгийн ардчилсан нийгэм C. Хаалттай нийгэм D. Кастын нийгэм E. Çөв хариулт байхгүй

38. Нийгмийн даатгалын төрлүүдийг зөв харгалзуул. (3 оноо)1. Тэтгэврийн даатгал a. Èргэн Äолгор жирэмсэн тул ажлаасаа түр чөлөөлөгдсөн2. Тэтгэмжийн даатгал b. Èргэн Туул энэ сард өндөр насны тэтгэвэрт гарна3. Ýрүүл мэндийн даатгал c. Èргэн ¨ндон саяхан ажлаасаа халагдсан бөгөөд ажилгүй болсон тухайгаа дүүргийн хөдөлмөр зохицуулалтын албанд бүртгүүлсэн4. ¯йлдвэрлэлийн осол ажил d. Барилгын êомïанид ажилладаг иргэн Ýрдэнэ ажил үүргээ мэргэжлээс шалтгаалах гүйцэтгэх үедээ хөлөө хугалсан өвчний даатгал 5. Àжилгүйдлийн даатгал e. Багш Ýнх дүүргийн эмнэлэгт хэвтэж эмчлүүлсэнÀ. 1d 2b 3c 4a 5e B. 1e 2b 3a 4c 5d C. 1b 2a 3e 4d 5c D. 1d 2b 3a 4c 5e E. 1b 2d 3c 4a 5e

39. ªмчийн тэгш бус байдлаар баталгаажсан, өөрөөр хэлбэл, эдийн засгийн ялгаанаас үүсэлтэй, харüцангуй нээлттэй, хувийн байр сууриа өөрчлөх боломжтой, давхраажилтын хэв маяг алü нü вэ? (2 оноо)

A. Каст Â. Боолчлол С. ßзгуур D. Àнги E. Àлü нü ч биш

40. Ýртний Ýнэтхэгийн домогт гардгаар êастын системийн нэгэн шат болох Шудра нар Ïрушу бурхны ямар эрхтнээс үүссэн бэ? (2 оноо)

À. Ãарнаас B. Хөлнөөс C. Ãуянаас D. Уушигнаас E. Çүрхнээс

41. Судлаач Х. Ãүндсамбуу социализмын үеийн Ìонголын нийгмийн давхраажилтыг 4 ангилан авч үзжээ. ¯л хамаарахыг ол? (2 оноо)

À. Хоршоолсон ард B. Àжилчин C. Сэхээтэн D. Номенêлатур (Äарга анги) E. Хөрөнгөтний

42. Бие хүний бүлгийн давхраажилт дахü статусын эд баялаг, эрх мэдэл, нэр хүндэд дорвитой өөрчлөлт гаралгүйгээр өөрчлөгдөхийг þу гэх вэ? (2 оноо)

A. Босоо чиглэлт Â. Хэвтээ чиглэлт С. ¯е хоорондын D. ¯е доторх E. Хувийн

43. Àлü онол со¸л бол нийгмийн нягтралыг хангаж байдаг гэж үздэг вэ? (2 оноо)A. Бүтэц үүргийн онол Â. Угсаатны арга зүйн онол С. Çөрчилдөөний онол D. Уламжлалт онол E. Ìарêсист онол

Page 12: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

36

Боловсролын Үнэлгээний Төв

44. Àливаа нийгмийн зүйлсийн шинж, түүнчлэн хэрэгцээ хүсэл, эрмэлзлэл сонирхолыг хангагч үзэгдэл нü со¸лын үндсэн элементийн алü нü вэ? (2 оноо)

A. Хэл Â. ¯нэт зүйл С. Бэлгэ тэмдэгD. Хэм хэмжээ E. Ýдгээрээс өөр

45. ¯нэлэмжийн тухай зөв тодорхойлолт алü нü вэ? (3 оноо)A. ¯нэлэмж бол сайн, сайхан, шударга, хайр, буян зэрэг эерэг тогтвортой төсөөлөл þм.Â. ¯нэлэмж бол муу, муухай, нүгэл, шударга бус, бялдуучлал зэрэг тогтвортой сөрөг төсөөлөл þмС. ¯нэлэмж бол сайн муу, сайхан муухай, зэрэг эерэг болон сөрөг шинжийг агуулсан тогтвортой төсөөлөл þмD. ¯нэлэмж бол зөвхөн нийгмийн элит хэсгийнхний тогтвортой эрмэлзлэл þм.E. Äээрх буруу

46. Àлü бодомж нü зөв бэ? (2 оноо)A. Со¸л бол байгалü, нийгмийн үзэгдэлÂ. Со¸л бол байгалüд илрэх байдлын эсрэг үзэгдэл С. Со¸л бол нийгмийн тогтонги ба өөрчлөмтгий шинжтэй үзэгдэлD. Со¸л бол нийгэмд хааяа тохиолдох ховор үзэгдэлE. Бүгд буруу

47. Хүний туршлагыг хадгалж, дамжуулах, бодит хэлбэр болох со¸лын үндсэн элемент алü нü вэ? (2 оноо)A. Хэм хэмжээ Â. Бэлгэ тэмдэг С. ¯нэт зүйл D. Хэл E. Ýдгээрээс өөр

48. 1990 оны Ìонголд өрнөсөн ардчилсан өөрчлөлт нü со¸лын алü элементэд багтах вэ? (2 оноо)A. Хэм хэмжээ Â. Шашин С. ¯нэт зүйл D.Хэл E. Àлинд нü ч багтахгүй

49. Со¸л урлаг хэмээх ойлголтуудын харилцааг зөв тодорхойл. (2 оноо) A. Ýнэ хо¸р ойлголт эн тэнцүү ойлголт Â. Со¸л нü урлагаас өргөн, урлагийг өөртөө багтаанаС. Урлаг нü со¸лоос өргөн, со¸лыг өөртөө багтаанаD. Ýдгээр институтуудад огтлолцох цэг байхгүйE. Ýдгээрээс өөр

50. Со¸луудын харилцан тархалт дэлгэрэлтийг ямар үзэгдэл гэдэг вэ? (2 оноо)A. Со¸лын харилцах үзэгдэл Â. Со¸лын дамжих үзэгдэлС. Со¸лын хадгалагдах үзэгдэл D. Со¸лын диôôузи үзэгдэл E. À ба Â зөв

51. Çөв харгалзуул. (2 оноо)1. ÞНÅСКО a. Н¯Б-ын Хүүхдийн сан2. UNHCHR b. Н¯Б-ын Хүний эрхийн дээд êомиссарын газар 3. ÞНÈÄО c. Н¯Б-ын боловсрол, шинжлэх ухаан со¸лын байгуулал4. ÞНÈСÅÔ d. ¯йлдвэр хөгжлийн байгууллагаA. 1a 2c 3b 4d B. 1b 2d 3a 4c С. 1d 2a 3c 4b D. 1d 2c 3a 4b E. 1c 2b 3d 4a

52. Ìонгол Улс 2004 онд 1-рт Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагад, 2-рт Àзийн хамтын ажиллагааны яриа хэлэлцээнд элсэн орсон. Çөв өгөгдлийг ол. (2 оноо)

A. 1. ажиглагчаар; 2. гишүүнээр B. 1, 2 ажиглагчаар С. 1, 2 гишүүнээр D. 1. гишүүнээр; 2. ажиглагчаар E. Àлü алинд нü элсээгүй

53. Олон улсын харилцаанд өөрийгөө төлөөлөх тодорхой байгууллагаар дамжуулан харилцаж болдог, нилээд хязгаарлагдмал субúеêт алü нü вэ? (2 оноо)

A. Олон улсын байгууллага B. Àрд түмэнС. Төр засаг D. ¯ндэстэн дамнасан байгууллага E. A ба B зөв

54. Бүс нутаг , салбар бүс нутгийн интеграцлал, хүчтэй явагдаж, эдийн засгийн хөгжилд тулгуурласан хүчний төвүүд бий болж байна. Èйм байгууллагад хамааралгүй өгөгдлийг ол. (2 оноо)

À. Åвроïын холбоо B. Çүүн өмнөд Àзийн орнуудын холбоо C. Àзи Åвроïын уулзалт D. Олон улсын Хөдөлмөрийн байгууллага E. Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллага

55. 1989 .5.16-нд Хятад-Çөвлөлтийн дээд хэмжээний уулзалтад ÇСБНХУ-ын сүүлчийн ерөнхийлөгч Ì. С. Ãорбачев, Хятадын төрийн тэргүүн Äэн Сяоïин нар оролцсон нü 2 улсын хоорондын зөрчлийг албан ¸соор эцэс болгожээ. Ýнэ уулзалт олон улсын харилцааны алü төрөл, хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

Page 13: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

37

A. Хо¸р талт улс төрийн харилцаа B. Хо¸р талт эдийн засгийн харилцааС. Олон талт эдийн засгийн харилцаа D. Олон талт улс төрийн харилцаа E. Хо¸р талт хүмүүнлигийн харилцаа

56. Н.Ýнхбаярын Çасгийн газраас ОХУ-д төлөх “их өр”-ийн асуудлыг нааштайгаар шийдвэрлэсэн нü Ìонгол Улсын явуулж буй гадаад бодлогын алинд хамаарахгүй вэ? (2 оноо)

À. Сайн хөршийн уламжлалт түншлэл B. Тэнцвэртэй гадаад бодлого C. Ãадаад харилцааны олон талт үйл ажиллагаа D. Ìонгол Улсын идэвхтэй гадаад бодлого E. ¯ндэсний эрх ашигт нийцсэн гадаад бодлого

57. Ìонгол Улсаас “Äэлхийн утга со¸лын шилдэг өвийн дээжис”-д нэр дэвшүүлсэн урлагийн төрөлд хамрагдахгүйг ол. (2 оноо)

A. Хөөмий B. Уртын дуу С. Ìорин хуур D. Туулü E. Уран нугаралт

58. Н¯Б-ын Åрөнхий Àссамблейн 56-р чуулганд Ìонгол Улсын ерөнхийлөгч Н. Ýнхбаяр ямар утгатай үг хэлсэн бэ? (2 оноо)

A. Терроризмтай хийх тэмцэлд оролцохоо илэрхийлсэнB. Терроризмын олон талт үйл ажиллагаанаас урüдчилан сэргийлэх хөтөлбөр боловсруулахад оролцох боломжтойС. Терроризмтай тэмцэх Олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хүч чармайлтыг тууштай дэмжихээ илэрхийлсэнD. Терроризмтай тэмцэхэд хүн хүчний тусламж үзүүлнэ E. Терроризмтай тэмцэхэд санхүү, эдийн засгийн дэмжлэг үзүүлнэ

ХÎЁÐУÄГААÐ ХЭÑЭГ

2.1. ªгөгдлийг 2.1-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)A. ¯ндэсний эдийн засгийн 1. Тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд дотооддоо нэгдмэл үзүүлэлт үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний нийлбэрB. ¯НБ 2. ¯ндэсний цэвэр бүтээгдэхүүнээс худалдаа үйлчилгээний шууд бус татварыг хасаад үлдэх хэсэгC. ÄНБ 3. Ýх орны эдийн засгийн үзүүлэлтүүдийг үнэлэх олон улсын стандартD. ¯ÖБ 4. Нэг жилийн дотор үйлдвэрлэсэн бүх эцсийн үйлчилгээний зах зээлийн үнэE. ¯ндэсний орлого 5. ¯НБ-ээс үйлдвэрлэлийн явцад элэгдсэн êаïиталын элэгдлийн шимтгэлийг хассанаар үүснэ

2.2. Äараах түүхэн нийтлэгүүдийг зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)

A. Овог 1. Тодорхой газар нутгийн хүрээнд түүхэн ¸соор тогтсон со¸л, сэтгэл зүйн шинж, онцлогийг хадгалсан урт хугацааны холбоотой том бүлэг хүмүүсийн тогтвортой цогцB. Àймаг 2. Хэл, газар нутаг, эдийн засаг , сэтгэл зүйн, со¸лын нийтлэгийн үндсэн дээр түүхийн ¸соор бүрэлдэн тогтсон хүмүүсийн нийтлэгC. ßстан 3. Ãарал үүслийн нийтлэг , нэг хэл яриа, нийтлэг заншил, шүтлэг со¸л аж байдлын шинжийг эзэмшсэн цусан төрлийн холбоо бүхий хүмүүсD. ¯ндэстэн 4. Нэг хэл яриа, зан заншил, шүтлэг , со¸л, аж байдлын шинж бүхий тодорхой харüяалсан нутаг дэвсгэртэй, үлэмж олон хүмүүсээс бүрдсэн томоохон нийтлэгE. Угсаатан 5. Нийтлэг хэл, сэтгэл зүйн онцлог , заншил, зан төрх, уламжлалаар бэхэжсэн аж төрөх ¸с, со¸лын онцлогоор холбогдсон нэг газар нутаг дээр оршин амüдрагч хүмүүсийн нийтлэг

Page 14: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

38

Боловсролын Үнэлгээний Төв

ХУÂÈЛБАÐ C

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭÑЭГ

1. Нэгдэл холбоо нü өөрийн өмч болох нутаг дэвсгэртэй, уг нутаг дэвсгэр нü өөрийн нэр өөрийн түүхтэй гэж хэн хэлсэн бэ? (2 оноо)

A. Ý. Шилз Â. Ð. Ìертон С. Ïлатон D. Ð. Ìарш E. Àристотелü

2. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. … институт нü нийгмийн хүн амын нөхөн үйлдвэрлэлийг хангаж хойч үеийг өсгөн хүмүүжүүлэх ôунêцыг хэрэгжүүлдэг. (2 оноо)

A. Улс төр Â. Ýдийн засаг С. Боловсрол D. Ãэр бүл E. Хамт олон

3. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Хувü хүмүүсийн хоорондын өдөр тутмын харилцааны явцад статусаас нü хамааран тодорхой, тогтвортой холбоо тогтох нü … þм. (2 оноо)

A. Нийгмийн харилцаа Â. Нийгэм хоорондын харилцааС. Èнститут хоорондын харилцаа D. Байгууллага, бүлэг, нийтлэл хоорондын харилцаа E. Ýдгээрээс өөр

4. Нийгмийн тогтвортой байдал нэгдлийг дэмжин тэтгэгч 3 гол институт байдаг ажээ. Èлүүцийг ол.A. Ãэр бүл Â. Төр засаг С. Шашин D. Боловсрол E. Ýдгээрээс өөр

5. ªгөгдлийг уншаад эртний шашны хэлбэрүүдээс зөвийг сонгоно уу. ªдөр тутмын ïраêтиê үйл ажиллагаанаас өөр ялгаатай үйл үйлдлээр, хүн амüтны амüдрал, байгалийн үзэгдэлд нөлөөлж болно гэж үздэг үзэл. (2 оноо)

A. Ìаги Â. Ôетишизм С. ТотемизмD. Àнимизм E. Ýдгээрээс өөр

6. Нийгмийг зөвхөн байгалийн хүчин зүйлээр тайлбарладаг үзлүүд байдаг ажээ. Тэгвэл Äарвины шалгарлын хуулиар нийгмийн хөгжлийг тайлбарласан биологийн сургаалтан хэн бэ? (3 оноо)

A. Ë. Н. Ãумилев Â. Ìонтесüêе С. Æ. ТойнбиD. Æ. Ãобино E. Ìечниêов

7. Ãерманы социологч Ô.Т¸ннис “Овгийн байгуулал ба нийгмийн байдал” хэмээх бүтээлдээ уламжлалт ба орчин үеийн нийгмийг ялгасан ажээ. Тэрээр аж үйлдвэржсэн хотын нийгмийг тайлбарлахдаа алü нэр томú¸ог хэрэглэсэн бэ? (2 оноо)

A. Ãезелüшаôт Â. Ãемейншаôт С. Нийгмийн нийтлэг D. ªөрчлөн байгуулалтын онол E. Àлü нü биш

8. Àлü нü төрөлх статус вэ? (2 оноо)A. Би сïортын гимнастиêийн I зэрэгтэй Â. Би бага ангидаа Улаанбаатар хотын 1-р сургуулüд сурч байвС. Ìиний ээж харчин овогтой D. ªвөө минü сайн малчин цолтойE. Àлü нü ч биш

9. Нийгмийн харилцан үйлчлэлийг өгөгдлөөс олно уу. (2 оноо)A. Нийгмийн системийг бүрэлдүүлэгч хүчин зүйлс Â. Хүмүүс бие биедээ нөлөөлж, үйлчилж байдаг үйл явцС. Хамтын үйл ажиллагааг нөхцөлдүүлэгч хүчин зүйлсD. Обúеêтив шинжтэйE. Ýдгээрээс өөр

10. Àж үйлдвэржсэн нийгэмд хэн голлох үүрэгтэй вэ? (2 оноо)A. Шашны мяндаг тушаалтнууд, ôеодалууд Â. БизнесменүүдС. Төрийн удирдагчид D. Ýрдэмтэд, зөвлөх менежерүүд E. Ýдгээрээс өөр

11. Төлөөллийн ардчилалын сул талыг дурüдахдаа шууд ардчиллын сул талуудаас орсон бол алü нü вэ? (3 оноо)A. Èргэдийн улс төрийн идэвх буурах талтай Â. Тодорхой субúеêт ихээхэн эрх мэдэлтэй ба удаан хугацаагаар сонгогддогС. Öаг алдах төрийн бодлого шийдвэр боловсруулахад их хугацаа шаарддагD. Сонгогдсон субúеêт иргэдийн санаа бодлыг тэр бүр бүрэн илэрхийлж чадахгүй байх талтайE. Шууд ардчиллын сул талаас дурüдагдаагүй

Page 15: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

39

12. Улс төрийн бусад байгууллагаас төрийн ялгагдах гол онцлог шинж нü: (2 оноо)A. Хамтын шийдвэр гаргадаг Â. УдирдагчтайС. Ãишүүнчлэлтэй D. Àлбадлага хэрэглэдэгE. ßлгаа байхгүй

13. Оновчтойг сонго. Улс орны бүхий л хүрээг хамарсан улс төрийн бодлого боловсруулах, улс төрийн тогтолцоог бүрдүүлэхэд оролцох нü (2 оноо)

A. Сонирхлын бүлгийн үүрэг Â. Тухайн байгууллагын үүрэгС. Хандивлагч орны үүрэг D. Улс төрийн намын үүрэгE. Çөв хариулт байхгүй

14. Ã.Ëассуэл “Улс төр” хэмээх ойлголтыг хэрхэн тодорхойлсон бэ? (2 оноо)A. Улс төр нü засгийн эрх мэдлийг ашиглан нийгмийн доторх үнэт зүйлийг хуваарилан байршуулах үйл ажиллагаа B. Улс төр нü эрх мэдэлд хүрэх, түүнийг тогтоон барих болон ашиг хонжоо олохын тулд эрх мэдлийг ашиглах албадлагын арга хэрэгслийн цогц þмС. Улс төр нü эрх мэдэлд оролцох түүнийг хуваарилахад нөлөөлөхийн төлөө эрмэлзэн тэмцэх явдал þм.D. Улс төр бол эрх мэдэл þмE. Улс төр бол хэн, þуг, хэзээ, хэрхэн олж, авч буй тэмцэл þм

15. “Àрдчилал нü ард түмний тусын тулд тэдний өөрсдийнх нü бий болгосон засаг þм. ªөрөөр хэлбэл, ардчилал бол ард түмний засаглал þм” гэж хэн тодорхойлсон бэ? (2 оноо)A. Т. Æеôôерсон Â. À. Ëинêолüн С. Æ. Тойнби D. У. ×ерчилü E. Àлü нü ч биш

16. Àлü бодомж нü зөв бэ? (2 оноо)A. Нам бол улс төрийн системийн гол цөм þмÂ. Àрд түмэн бол улс төрийн системийн гол цөм þмС. Àрдчилал бол улс төрийн системийн гол цөм þмD. Төр бол улс төрийн системийн гол цөм þмE. Çөв бодомж байхгүй

17. Төрийг байгууламжаар нü хэрхэн ангилдаг вэ? (2 оноо)A. Холбооны, нэгдмэл, улсуудын холбоо (Конôедераци)Â. Àрдчилсан, ардчилсан бус (авторитар, тоталитар) С. Хаант, Бүгд найрамдахD. Хэмжээт, хэмжээгүй эрхт хаант E. Ïарламентын, ерөнхийлөгчийн

18. Ìонгол Улсын иргэн ÈÇН-аас нэр дэвшигч С.Оþун 2004 онд УÈХ-ын сонгуулийн 69 дүгээр тойрогт олонхийн санал авч УÈХ-ын гишүүнээр сонгогдов Ýнэ нü улс төрийн системийн … þм. (2 оноо)

A. Шаардлага Â. Ãаралт С. Äэмжлэг D. Ýргэх холбоо E. À ба Â

19. Улс төрийн эрх мэдэл бүхий байгууллагаас олон түмний түгээмэл эрх ашигт нийцсэн дайчлан гаргах, хуваарилах, зохицуулах, дэмжлэг үзүүлэх чадвар бүхий тасралтгүй үйл явцыг улс төрийн шинжлэх ухаанд … гэж үздэг . Çөв хариултыг ол. (2 оноо)

A. Улс төрийн шийдвэр Â. Улс төрийн бодлого С. Улс төрийн дэглэмD. Улс төрийн ухамсар E. Улс төрийн со¸л

20. Төрийн засаглал гэсэн ойлголтод үл хамаарахыг ол. (2 оноо)A. Ìонгол Улсын ерөнхийлөгч айл гэр, албан газар болгон морин хуурыг хоймортоо залах тухай зарлиг гаргавÂ. УÈХ-аас шинэчлэн найруулагдаж батлагдсан “Татварын багц хуулü”-иуд 2007 оны I сарын 1-ээс Ìонгол Улс даяар мөрдөгдөж эхлэвС. БСШУ-ны сайдын тушаалаар ÅБС-ийн 1 цагийг 40 минутаар тооцох боловD. Àрдчилсан намын дарга Ö. Ýлбэгдорж намынхаа бүтэц зохион байгуулалтад өөрчлөлт хийвE. Төрийн албан хаагчдын цалинг Çасгийн газрын … дугаар тогтоолоор 20% нэмэв

21. 2002 онд Ìонгол Улсын “Èргэний хуулü” шинэчлэгдэн батлагдсан бөгөөд энэ хуулийг зөв хэрэглэх талаар албан ¸сны тайлбар хэрэгтэй болсон. Ýнэхүү тайлбарыг хэн хийх вэ? (2 оноо)

A. Çасгийн газар Â. ¯ндсэн хуулийн цэц С. Улсын Äээд шүүх D. Åрөнхийлөгч E. УÈХ

22. Сурагч Бат өвлийн амралтаараа олимïиадад бэлтгэх мөн чөлөөт цагаараа ажил хийх зорилготой байлаа. Ýдгээр ажлыг зэрэг хийх боломжгүй тул олимïиадад бэлтгэхэд амралтаа зориулав. Батын алдагдсан боломжийн өртгийг тодорхойл. (2 оноо)

Page 16: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

40

Боловсролын Үнэлгээний Төв

A. Àлдагдсан боломжийн өртөг байхгүй. Учир нü тэр мөнгө зарцуулаагүйB. Хичээлийн олимïиадад бэлтгэх С. Àжиллах D. Ãэртээ байх E. Ýдгээрээс өөр

23. Нэг хүнд ноогдох үндэсний орлого нü харüцангуй өндөр мөртлөө тухайн улсын хөгжил сул байгаа нü þутай холбоотой вэ? (2 оноо)

A. Хөрөнгө оруулалтыг дэмжих бодлого B. Татварын бодлого С. Ãадаад дотоод худалдааны бодлого D. Ìөнгөний бодлого E. Çасгийн газрын зардал

24. Àлбан татварын гол зарчимд хамааралгүй утгыг ол. (2 оноо)A. Èргэн аж ахуйн нэгж Â. Хуулü тогтоомжоор тогтоогдох С. Тогтоосон хугацаа D. Хувü хэмжээE. Äүрмийн бус сан

25. Öалин хөлс өрхийн орлогын ихэнхийг бүрдүүлдэг. Хүний хөдөлмөрийг ашигласны төлөө түүний тоо чанарт нийцүүлэн төлөх мөнгөн төлбөрийг цалин хөлс гэнэ. Тэгвэл ямар цалингийн хэмжээ орлогын ерөнхий түвшинг харуулах боловч хүний амжиргааны түвшинг харуулдаггүй вэ? (2 оноо)

A. Бодит цалин Â. Öагаар олгох С. Нэрлэсэн цалин D. Хийснээр олгох цалин E. Ýдгээрээс өөр

26. ×и хурд сайтай хамгийн сүүлийн үеийн êомïüþтер авах санхүүгийн боломжтой. Ãэвч чамд чиний хүссэн êомïüþтер олдохгүй байна. ¯үнийг эдийн засгийн ухаанд þу гэж тодорхойлдог вэ? (2 оноо)

A. Ýрэлт Â. Хүсэл С. Хэрэгцээ D. Сонирхол E. Хүслээ хэрэгжүүлэх бэлэн байдал

27. Ãиôôен бараа гэж þу вэ? Çөв өгөгдлийг сонго. (2 оноо)A. ¯нэ нü өсөхөд эрэлт нü буурдаг бараа Â. ¯нэ нü өсөхөд эрэлт нü хэвээрээ байдаг бараа С. ¯нэ нü буурахад эрэлт нü өсдөг бараа D. ¯нэ нü буурахад эрэлт нü буурдаг барааE. ¯нэ тогтвортой, эрэлт нü тогтвортой бараа

28. Äалд эдийн засаг гэдэг ойлголттой доорх өгөгдлөөс алü хамааралгүй вэ? (2 оноо)A. Èргэн Äорж тахир дутуугийн тэтгэвэр авдаг. Олон жил ганзагын наймаа хийсэн боловч татвар төлдөггүй нэгэнÂ. Багш Тулга ÌУÈС-д багшлахын зэрэгцээ арван жилийн 1-р сургуулüд ажилладагС. Хямд үнэтэй хятад барааг иргэн Äулмаа нэгэн албан байгууллагад өндөр үнээр нийлүүлэвD. Нярав ажилтай Сандаг байгууллагын мөнгөөр гаднаас ихээхэн бараа авч ирж худалдаад ашиг оловE. Байгууллагын дарга Ìөнх нэгэн албан тушаалд ажиллуулах хүнээсээ ихээхэн мөнгийг урамшил болгон авчээ

29. Ханш уналтаас ямар зүйл хамгаалж чаддаг вэ? (2 оноо)A. Ìөнгөн хуримтлал Â. ¯л хөдлөх хөрөнгө үнэт цаас С. Найдвартай хүнд зээлдүүлсэн мөнгө D. “Ãоломт” банêинд хадгалуулсан мөнгө E. Ýдгээрээс өөр

30. ¯НБ-ийг хэмжиж тодорхойлоход холбогдох өгөгдлийг ол. (2 оноо)A. ¯р тарианы аж ахуйгаас нийлүүлсэн түүхийн эдийн үнэ Â. Äэлгүүрт борлогдох талхны үнийн хэмжигдэхүүн С. Ãурилын үйлдвэрт худалдсан үр тарианы үнэ D. ªмнөх жилд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний үнэ E. Ýдгээрээс өөр

31. Хөдөлмөрийн зах зээл дээр ажилгүйдэл ямар үед их өсдөг вэ? (2 оноо)A. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажлын байрнаас их үед B. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажлын байрнаас бага үедС. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажилтай хүмүүсээс их D. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажилтай хүмүүсээс багаE. Àжил хайгч хүмүүсийн тоо ажлын байр тэнцвэртэй тохиолдолд

Page 17: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

41

32. Ìонгол Улсын нутаг дээр үйл ажиллагаа явуулдаг гадаадын үйлдвэрүүдийн үйлдвэрлэсэн бүтээгдхүүн манай улсын ÄНБ-нд тооцогдох уу? (2 оноо)

A. Ãадаадын хөрөнгө оруулалттай тул тооцогдохгүйÂ. Хамтын хөрөнгө оруулалттай тул тооцогдохгүйС. Тухайн êомïани өөрийн орондоо тооцогдоноD. Ìанай улсын ÄНБ-нд тооцогдоно E. Ýдгээрээс өөр

33. Àлüôред Ìаршалл хүн төрөлхтний хэвийн амüдралын үйл ажиллагааны тухай сургаалыг þу гэж товчоор тодорхойлсон бэ? (2 оноо)

A. Хүний хөгжил Â. Ýдийн засаг С. ¯йлдвэрлэл D. Àж үйлдвэржилт E. Àмüдралын нөхцөл

34. Нээлттэй нийгмийн үзэл санааг боловсруулж “… түүний дайснууд” хэмээх номыг бичсэн хүн хэн бэ? (2 оноо)

À. Б.Ðасселü B. К.Ïоïïер C. К.Ìарêс D. Ì.Âебер E. Çөв хариулт байхгүй

35. Çан заншил þмуу хуулиудаар баталгаажсан угсаа залгамжилдаг нийгмийн давхараажилтын хэв маяг алü нü вэ? (2 оноо)

A. Каст Â. Боолчлол С. ßзгуур D. Àнги E. Àлü нü ч биш

36. ªгөгдлийг зөв харгалзуул. (2 оноо)1. ßдуус a. Àмüдралын наад захын хэрэгцээгээ хангах чадваргүй байдал2. Нэн ядуу b. Төрөөс тогтоосон амжиргааны баталгаажих түвшингээс доогуур орлоготой иргэд3. ¯нэмлэхүй ядуурал c. ªрхийн нэг хүнд оногдох орлого нü амжиргааны доод түвшний 40%-д хүрэхгүй байх4. Харüцангуй ядуурал d. Àмüдралын боломжийн жишиг гэж тухайн нийгмийн байгаа зүйлсийг хангах чадваргүй байдалA. 1b 2c 3a 4d B. 1c 2a 3d 4b С. 1b 2a 3c 4d D. 1a 2b 3c 4d E. 1d 2a 3c 4b

37. Ýртний Ãреêийн хот улсуудад ардчилал өндөр хөгжиж байжээ. Тэгвэл Ýртний Ãреêийн хот улсууд дахü нийгмийн давхраажилтын байдал ямар нийгмийн шинжийг илэрхийлдэг вэ? (2 оноо)

À. Нээлттэй нийгэм B. ªнөөгийн ардчилсан нийгэм C. Хаалттай нийгэм D. Кастын нийгэмE. Çөв хариулт байхгүй

38. Нийгмийн халамжийн хэлбэрүүдийг зөв харгалзуул. (3 оноо)1. Нийгмийн халамжийн a. 10 настай өнчин Болд хүүхдийн асрах газар өсөж хүмүүжиж байгаа тэтгэвэр 2. Нийгмийн халамжийн b. Èргэн Ãомбо 70 настай, тэрээр урд өмнө ажил хийж байгаагүй тэтгэмж боловч улсаас тодорхой хэмжээний мөнгө авдаг3. Нийгмийн асрамжийн с. Èргэн Отгон олон хүүхэдтэй, түүнд улсаас тодорхой хугацаанд үйлчилгээ мөнгөн тусламж үзүүлдэг4. Нийгмийн халамжийн d. “ªсөх” êомïани дүүргийн харж, хандах хүнгүй ахмадуудыг үйлчилгээ хүлээн авч, цайллага хийвÀ. 1d 2b 3c 4a B. 1e 2b 3a 4c C. 1b 2c 3a 4d D. 1d 2b 3a 4c E. 1b 2d 3c 4a

39. Ýрдэмтэн Ì. Âебер нийгмийн давхраажилтыг үндсэн 3 шалгуур хэмжигдэхүүнийг авч үзсэн байна. ¯л хамаарахыг ол. (2 оноо)

À. Ýд баялаг B. Ýрх мэдэл C. Нэр хүнд D. ¯зэл бодол E. Àлü нü ч биш

40. 1206-1921 он хүртэлх монголын нийгмийг давхраажилтын хувüд язгуурын хэв маягтай байсан гэж судлаачид үздэг . Тэгвэл энэ үеийн нийгмийн давхрааны бүтцийг тоочихдоо илүү зүйл дурüдсан бол алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ëам нар B. Ìалчид C. ×өлөөт тариачид D. Хаан, тайж, язгууртнууд E. Èлүүц зүйл байхгүй

41. ªмчийн тэгш бус байдлаар баталгаажсан, өөрөөр хэлбэл, эдийн засгийн ялгаанаас үүсэлтэй, харüцангуй нээлттэй, хувийн байр сууриа өөрчлөх боломжтой, давхраажилтын хэв маяг алü нü вэ? (2 оноо)

A. Каст Â. Боолчлол С. ßзгуур D. Àнги E. Àлü нü ч биш

Page 18: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

42

Боловсролын Үнэлгээний Төв

42. Шашны номлол, зан үйлээр баталгааждаг давхраажилтын хэв маяг алü нü вэ? (2 оноо)A. Каст Â. Боолчлол С. ßзгуур D. Àнги E. Àлü нü ч биш

43. Тодорхой бие хүний амüдрал, үйл ажиллагааны явцад түүний статуст өөрчлөлт гарах нü ямар хэлбэрийн шилжих хөдөлгөөн бэ? (2 оноо)

A. Хувийн Â. Бүлгийн С. Босоо D. Хэвтээ E. Нийтийн

44. Хүний оþун санааны бодит биелэл бөгөөд байгалü, нийгмийн гадаад зүй зохисоос үл хамааран хүний өөрийн үнэт, нандин чанарт тулгуурладаг хүчин зүйл. (2 оноо)

A. Хэм хэмжээ Â. Çан суртахуун С. ¯нэт зүйл D. Хэл E. Урлаг

45. Төрийн со¸лын бодлого гэж þуг хэлэх вэ? (2 оноо)A. ¯ндэсний со¸л, түүх дурсгалыг хамгаалах төрийн бодлогоÂ. ¯ндэсний со¸л болон түүний бүтээгчдэд хамаарах төрийн бодлогоС. Нийтийн урлаг , уран сайхныг хөгжүүлэх төрийн бодлогоD. ¯ндэсний бичиг үсгийг дэлгэрүүлэн хөгжүүлэх төрийн бодлогоE. ¯ндэсний чанартай þм бүгдийг дээдлэх, дэлгэрүүлэх бодлого

46. Ýдгээрээс алü нü со¸лын институт биш вэ? (2 оноо)A. Шашин Â. Äомог зүй С. Байгалü D. Урлаг E. À ба Â зөв

47. Со¸луудын харилцан тархалт дэлгэрэлтийг ямар үзэгдэл гэдэг вэ? (2 оноо)A. Со¸лын харилцах үзэгдэл Â. Со¸лын дамжих үзэгдэлС. Со¸лын хадгалагдах үзэгдэл D. Со¸лын диôôузи үзэгдэлE. À ба Â зөв

48. Çонхилогч со¸л нü нийгмийн хэсэг бүлгийнхнийг бусдаас илүү эрх мэдэл, нэр хүндтэй болгож, нөгөө хэсгийг эрх мэдэл, нэр хүндгүй болгодог хэмээн ямар онол үздэг вэ? (2 оноо)

A. Бүтэц үүргийн онол Â. Угсаатны арга зүйн онол С. Çөрчилдөөний онол D. Уламжлалт онол E. Ýдгээрээс өөр

49. Хүнд зайлшгүй хэрэгтэй бүгдээс илүү дээгүүр гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, түүнд тэмүүлж, ихэд хүндэтгэн дээдэлж, биширч харилцдаг хүний мэдрэмж, амüдралын үнэт чиглэлийг үнэт чанар гэдэг ажээ. Тэгвэл үнэт чанарыг судалдаг ухааныг þу гэдэг вэ? (2 оноо)

A. Àêсеологи Â. Àрхеологи С. Түүх D. Àнтроïологи E. Ýдгээрээс өөр

50. Äоорх өгөгдлөөс буруу утгыг ол. (2 оноо)A. Со¸л хүнд удамшин дамждаг Â. Со¸л хүнд удамшин дамждаггүй С. Со¸лыг өнөө үед сэргээн амüдруулдаг D. Со¸лыг дараагийн үедээ дамжуулдагE. Буруу утга байхгүй

51. Төсөөлөл, үнэт зүйл, мэдлэг, үзэл суртал, хэл яриа, оþуны үйлдвэрлэл эдгээр нü социологийн шинжлэх ухааны үүднээс ямар со¸лд орох вэ? (2 оноо)

A. Нийтийн со¸л Â. Ìатериаллаг со¸л С. Ìатериаллаг бус со¸л D. Äэд со¸л E. Ýдгээрээс өөр

52. Хэдээс дээш улс оролцож байгуулсан хамтын байгууллагыг олон улсын байгууллага гэх вэ? (2 оноо)A. 2 B. 3 С. 4 D. 5 E. 6

53. Бүс нутаг , салбар бүс нутгийн интеграцлал, хүчтэй явагдаж, эдийн засгийн хөгжилд тулгуурласан хүчний төвүүд бий болж байна. Èйм байгууллагад хамааралгүй өгөгдлийг ол. (2 оноо)

À. Åвроïын холбоо B. Çүүн өмнөд Àзийн орнуудын холбоо C. Àзи Åвроïын уулзалт D. Олон улсын Хөдөлмөрийн байгууллагаE. Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллага

54. Ýдгээр байгууллагуудын гол үүрэгт дараах үйл ажиллагааны чиглэлүүд багтана. (2 оноо) 1. ªнөөгийн дэлхий нийтийн хөгжлийн гол a. ÞНÈСÅÔ чиглэлийг дэмжих, оþуны болон ¸с суртахууны чиглүүлэгч хүч болох 2. Хүмүүсийн дунд нөхөн үржихүйн зөв таатай орчныг b. Хүн амын сан бүрдүүлэх

Page 19: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

43

3. Хүүхдийн эрхийг хамгаалах, тэдний үндсэн хэрэгцээг c. Н¯Б-ын хөгжлийн хөтөлбөр хангахад туслах 4. Äэлхийн хөгжиж буй орнуудад ядуурлыг бууруулахыг d. ÞНÅСКО чухалчлах 5. Ãэрээг амüдралд хэрэгжүүлэх талаар гишүүн орнуудын e. Хүний эрхийн дээд авч явуулсан арга хэмжээний илтгэлийг судлах êомиссарын газарÀ. 1d 2b 3c 4a 5e B. 1e 2b 3a 4c 5d C. 1b 2a 3c 4d 5b D. 1d 2b 3a 4c 5e E. 1b 2d 3c 4a 5e

55. Н.Ýнхбаярын Çасгийн газраас ОХУ-д төлөх “их өр”-ийн асуудлыг нааштайгаар шийдвэрлэсэн нü Ìонгол Улсын явуулж буй гадаад бодлогын алинд хамаарахгүй вэ? (2 оноо)

À. Сайн хөршийн уламжлалт түншлэл B. Тэнцвэртэй гадаад бодлогоC. Ãадаад харилцааны олон талт үйл ажиллагаа D. Ìонгол Улсын идэвхтэй гадаад бодлого E. ¯ндэсний эрх ашигт нийцсэн гадаад бодлого

56. Н¯Б-ын төв байр ÀНУ-ын Нüþ-Éорê хотод байрладаг . Түүний гол үндсэн байгууллагаас нэг нü л Ãолландын Ãаага хотод байрладаг. Çөв хариуг ол? (2 оноо)

A. Åрөнхий Àссамблей B. Àþулгүйн зөвлөл С. Ýдийн засаг , нийгмийн зөвлөл D. Àсрамжийн зөвлөлE. Олон улсын шүүх

57. Ìонгол Улсын Çасгийн газар, Бүгд Найрамдах Ôинлянд Улсын Çасгийн газар хоорондын “Хөрөнгө оруулалтыг хөхүүлэн дэмжих, харилцан хамгаалах тухай” хэлэлцээрт ¯йлдвэр, худалдааны сайд Ö. Äаваадорж, Ôинлянд Улсаас манай оронд суугаа Онц бөгөөд бүрэн эрхт элчин сайд Àнти Коузмини нар өчигдөр албан ¸соор гарын үсэг зурлаа. Ýнэ хэлэлцээр нü хо¸р орны худалдаа, эдийн засгийн харилцааг хөгжүүлэх, ôинляндын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэх þм. Ýнэ ямар талт харилцаанд хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Хо¸р талт улс төрийн харилцаа B. Хо¸р талт эдийн засгийн харилцааС. Олон талт эдийн засгийн харилцаа D. Олон талт улс төрийн харилцаа E. Хо¸р талт хүмүүнлигийн харилцаа

58. Ìонголчууд Хүннүгийн үеэс эхлэн хөрш орнуудтай элч илгээх, бичиг захидал солилцох, худалдаа наймаа хийх, худ ураг бололцох, найрамдах, дайтах зэргээр харилцаж ирсэн чухам энэ үеэс Ìонгол Улсын гадаад харилцааны үндсэн чиглэл тогтсон гэж үздэг. Ýнэ ямар чиглэл вэ? (2 оноо)

A. “Хэн хүчтэй бол түүний зөв” гэсэн дайнч бодлого B. “Хүр хорхой навч идэх адил” хөршийнхөө нутгийг эзлэхС. Бусад үндэстнийг эрхшээлдээ авч уусган мөхөөхD. Ýнхийг эрхэмлэсэн шинжтэй бодлогоE. Бусдын өмгөөлөл хамгаалалд орж амар аж төрөх

ХÎЁÐÄУГААÐ ХЭÑЭГ

2.1. Èнôляцийн бүтэц ангилалыг 2.1-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)

A. Èл инôляци 1. Ìөнгө өөрийн үүргээ бүх талаар алдсан үед бий болох инôляциB. Äалд инôляци 2. Àмжиргааны үнэ өсөх хүн амын орлогын дутагдал, барааны хомсдол зэргээс болж төрийн ямар нэг дэмжлэггүй үүсдэг инôляциC. Ýрэлтийн инôляци 3. Төрийн мөнгөний бодлогоос хамаарч үүсдэг инôляци D. Нийлүүлэлтийн 4. ¯йлдвэрлэлийн хүчин зүйлсийн үнэ өссөнөөс үйлдвэрлэгч инôляци өөрийн өндөр зардлыг нөхөх шаардлагаар бүтээгдэхүүний үнийг нэмснээс үүсдэг инôляциE. Хэтрүү инôляци 5. ¯йлдвэрлэл буурч, бараа материал ховордсоноос үүсч байгаа инôляци

2.2. ªгөгдлийг 2.2-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)À. Нийгмийн холбоо 1. Бодüгал ба нийгмийн бүлгүүдийн хооронд тогтсон харüцангуй тогтвортой, бие даасан холбоо хамаарал B. Нийгмийн харилцан 2. Тодорхой зорилго, эрх ашиг өвөрлөн түүндээ хүрэхийн тулд үйлчлэл эдийн засаг , улс төр, үзэл суртлын төрөл бүрийн арга хэрэгсэл ашиглан хийж буй нийгмийн ач холбогдол бүхий үйлдлүүдийн цогцC. Нийгмийн үйлдэл 3. Хүлээлтийг өөртөө агуулсан үйл ажиллагааны энгийн нэгж

Page 20: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

44

Боловсролын Үнэлгээний Төв

D. Нийгмийн харилцаа 4. Àливаа нэг зорилтыг шийдэх үүднээс тодорхой цаг үед, тухайн нийтлэгийн хүрээнд хамтын үйл үйл ажиллагааг нөхцөлдүүлэгч баримт материалуудын цуглуулгаE. Нийгмийн үйл ажиллагаа 5. Хүмүүс бие биедээ нөлөөлж, үйлчилж, байдаг үйл явц. Ýнэ нü нийгмийн шинэ харилцаа төлөвшихөд хүргэдэг

ХУÂÈЛБАÐ D

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭÑЭГ

1. Àнх “социологи” хэмээх нэр томú¸ог хэрэглэн, нийгмийг шинжлэх ухааны үүднээс судлах зорилгыг хэн дэвшүүлсэн бэ?

A. Æ.Ðуссо Â. О.Конт С. Ïлатон D. Т.Ãоббс E. Æ.Ëоêê

2. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. … институт нü нийгмийн эв нэгдэл, зөвшилцлийг тогтоох чиг үүргийг хүлээдэг. (2 оноо)

A. Улс төр Â. Шашин С. Боловсрол D. Ãэр бүл E. Хамт олон

3. ªгөгдлийг уншаад нийгмийн хэв маягийг сонгоно уу. Ãэр бүл урüдын адил чухал үүрэгтэй байсан ч цэрэг, иргэний болон улс төрийн байгууллагын илүү хөгжилтэй хэлбэр тогтов. (2 оноо)

A. Àгнуурын болон түүвэрлэгчдийн нийгэм Â. Öэцэрлэгийн аж ахуйн буþу энгийн тариалангийн нийгэмС. Ãазар тариалангийн нийгэм D. Àж үйлдвэржсэн нийгэмE. Àж үйлдвэржсэний дараах нийгэм

4. Àлü нü төрөлх статус вэ? (2 оноо)A. Би сïортын гимнастиêийн I зэрэгтэй Â. Би бага ангидаа Улаанбаатар хотын 1-р сургуулüд сурч байвС. Ìиний ээж харчин овогтой D. ªвөө минü сайн малчин цолтойE. Àлü нü ч биш

5. Нуêлеар гэр бүл баяртай гэж, өндөр хөгжилтэй орнуудад бичих болсон ажээ. ¯үнийг þу гэж ойлгох вэ? (2 оноо)

A. Ãанц бие хүмүүсийн тооны өсөлт Â. Èжил хүйстнүүдийн гэрлэлт С. Ýхнэр, нөхөр бүтцийн өсөлт D. Нөхөр, эхнэр, хүүхэд бүтцийн бууралтE. Àлü нü биш

6. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Хувü хүмүүсийн хоорондын өдөр тутмын харилцааны явцад статусаас нü хамааран тодорхой, тогтвортой холбоо тогтох нü … þм. (2 оноо)

A. Нийгмийн харилцаа Â. Нийгэм хоорондын харилцаа С. Èнститут хоорондын харилцаа D. Байгууллага, бүлэг , нийтлэл хоорондын харилцаа E. Ýдгээрээс өөр

7. Àж үйлдвэржсэнээс өмнөх нийгмийн гол зорилго þу вэ? (2 оноо)A. Çасаглал Â. Ìөнгө С. Ìэдлэг мэдээлэл D. Ýдгээрээс өөр E. Татвар

8. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Ìонгол Улсын Ãэр бүлийн тухай хуулüд гэр бүлийг тодорхойлохдоо “Ãэр бүл гэж гэрлэлтийн үр дүнд бий болсон, эд хөрөнгийн бус, амины болон эд хөрөнгийн эрх үүргээр холбогдсон … хэлнэ”. (2 оноо)

A. Хамтын амüдрал бүхий гэр бүлийг Â. Хамтын амüдрал бүхий гэр бүл, гишүүдийг С. Хамтын амüдрал бүхий эхнэр, нөхрийг D. Хамтын амüдрал бүхий нөхөр, эхнэр, үр хүүхдийгE. Àлü нü биш

9. Ýзэлж буй статусаас хамаарч нийгмийн хүлээлтээр тодорхойлогдсон зан үйлийн хэмжээнүүдийн цогцыг þу гэдэг вэ? (2 оноо)

A. Нийгмийн хүлээлт Â. Нийгмийн үүрэгС. Нийгмийн үйлдэл D. Нийгмийн ôунêц E. Ýдгээрээс өөр

Page 21: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

45

10. Сүхбаатарын талбай дээр зөвшөөрөлгүй цугларч, төрийн ордон руу элдэв зүйлийг шидэлж, þм балбаж, орилж хашгирч, нийгмийн хүлээн зөвшөөрсөн хэм хэмжээг зөрчих байдлыг þу гэдэг вэ? (2 оноо)

A. Æигшүүрт үйлдэл Â. Сөрөг үйлдэл С. Àноми байдал D. Ãэмт хэрэг E. Ýдгээрээс өөр

11. Ìонгол Улсын ¯ндсэн хуулин дахü заалт алü нü вэ? (2 оноо)A. Ìонгол Улс бол Бүгд найрамдах засаглалтай бүрэн эрхт улс мөнÂ. Ìонгол Улс бол тусгаар тогтносон, бүрэн эрхт, Бүгд найрамдах улс мөнС. Ìонгол Улс бол Бүрэн эрхт улс мөнD. Ìонгол Улс бол тусгаар тогтносон улс мөнE. Àлü нü ч биш

12. Төрийн улс төрийн бусад байгууллагаас ялгагдах гол онцлог шинж нü: (2 оноо)A. Хамтын шийдвэр гаргадаг Â. УдирдагчтайС. Ãишүүнчлэлтэй D. Àлбадлага хэрэглэдэгE. ßлгаа байхгүй

13. Èргэн Ãомбожав шүүгч болох болзлыг хангажээ. Түүнийг хэн шүүгчээр томилох вэ? (2 оноо)A. УÈХ Â. Çасгийн газар С. Улсын дээд шүүх D. Åрөнхийлөгч E. Шүүхийн ерөнхий зөвлөл

14. Àлü бодомж нü зөв бэ? (2 оноо) A. Нам бол улс төрийн системийн гол цөм þмÂ. Àрд түмэн бол улс төрийн системийн гол цөм þмС. Àрдчилал бол улс төрийн системийн гол цөм þмD. Төр бол улс төрийн системийн гол цөм þмE. Çөв бодомж байхгүй

15. Ìонгол Улсад шүүх эрх мэдлийг хэн хэрэгжүүлэх вэ? (2 оноо)A. Улсын дээд шүүх Â. Нийслэлийн шүүх С. Àймгуудын шүүх D. Сум, дүүргүүдийн шүүх E. Бүгд зөв

16. Àлü нü илүүц вэ? Улс төрийн намын үндсэн шалгуур нü (2 оноо)A. Оршин тогтнох цаг хугацаа буþу удаан хугацаагаар оршин тогтнох чадвартай байхÂ. Çасгийн эрхийн төлөө тэмцэх чадвартай байхС. Удирдах төв ба орон нутгийн байгууллагатай байхD. Олон улсын улс төрийн ямар нэгэн байгууллагад нэгдсэн байх E. Тодорхой мөрийн хөтөлбөртэй байх

17. Төрийн засаглал гэсэн ойлголтод үл хамаарахыг ол. (2 оноо)A. Ìонгол Улсын ерөнхийлөгч айл гэр, албан газар болгон морин хуурыг хоймортоо залах тухай зарлиг гаргавÂ. УÈХ-аас шинэчлэн найруулагдаж батлагдсан “Татварын багц хуулü”-иуд 2007 оны I сарын 1-ээс Ìонгол Улс даяар мөрдөгдөж эхлэвС. БСШУ-ны сайдын тушаалаар ÅБС-ийн 1 цагийг 40 минутаар тооцох боловD. Àрдчилсан намын дарга Ö. Ýлбэгдорж намынхаа бүтэц зохион байгуулалтад өөрчлөлт хийвE. Төрийн албан хаагчдын цалинг Çасгийн газрын … дугаар тогтоолоор 20% нэмэв

18. Ìарêсизмын үүднээс улс төр хэмээх ойлголтыг хэрхэн тодорхойлдог бэ? (2 оноо)A. Улс төр нü засгийн эрх мэдлийг ашиглан нийгмийн дотор үнэт зүйлсийг хуваарилан байршуулах үйл ажиллагаа мөнÂ. Улс төр нü эрх мэдэлд хүрэх эрх мэдлийг тогтоон барüж байх болон ашиг хонжоо олохын тулд эрх мэдлийг ашиглах албадлагын арга хэрэгслийн цогц þмС. Улс төр нü эрх мэдэлд оролцох түүнийг хуваарилахад нөлөөлөхийн төлөө эрмэлзэн тэмцэх явдал þмD. Улс төр бол өөрсдийн нийгэм эдийн засгийн өвөрмөц ашиг сонирхол болон зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд дэлхийн систем ба улс гүрэн, анги, түүний намаас явуулж байгаа тэмцэл, зөрчил нэвт шингэсэн нийгмийн амüдралын нэг хүрээ þмE. Улс төр бол эрх мэдэл þм

19. “Àрдчилал бол засаглалын хамгийн муу хэлбэр гэвч хүн төрөлхтөн түүнээс илүү сайныг хараахан олоогүй байгаа” гэж хэн хэлсэн бэ? (2 оноо)

A. Т.Æеôôерсон Â. À.Ëинêолüн С. Æ.Тойнби D. У.×ерчилü E. Àлü нü ч биш

Page 22: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

46

Боловсролын Үнэлгээний Төв

20. Нийгэм дэх улс төрийн харилцаа засаглалыг хэрэгжүүлэх, арга, хэлбэр, төр нийгмийн хооронд тогтсон харилцаа нийгэм дэх голлох үзэл санаа, улс төрийн со¸лын түвшин зэргийн цогцыг улс төрийн шинжлэх ухаанд … гэж үздэг. Çөв хариултыг ол. (2 оноо)

A. Улс төрийн шийдвэр Â. Улс төрийн бодлогоС. Улс төрийн дэглэм D. Улс төрийн ухамсар E. Улс төрийн со¸л

21. “×и Ìонгол Улсын иргэн учраас цэргийн алба хааж, эх орныхоо төлөө хүчин зүтгэх ¸стой” гэсэн нü Булдинг нарын эрдэмтдийн авч үзсэнээр эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх хэлбэрүүдийн алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Хүч хэрэглэх Â. Наймаалцах С. ¯үрэг үүсгэх D. Бүгд зөвE. Бүгд буруу

22. СХÄ-ийн засаг дарга тухайн дүүрэгт оршдог ерөнхий боловсролын сургуулиуд болон их дээд сургуулиудын төгсөлтийн баяртай холбоотой нэгэн шийдвэр гаргав. Çасаг дарга эрх зүйн ямар аêт гаргах вэ? (2 оноо)

A. Тогтоол Â. Тушаал С. Çарлиг D. Çахирамж E. Бүгд

23. Àдам Смитын “¯л үзэгдэх гар” гэдэг нü þуны тухай ойлголт вэ? (2 оноо)A. ªрсөлдөөн B. ÌоноïолüС. Ýрэлт D. Нийлүүлэлт E. Çах зээл

24. Àлü нü эрэлтийн хуулийг илэрхийлж байна вэ? (2 оноо) A. Хүмүүсийн орлого цалин нэмэгдэхийн хирээр худалдан авах бараа, үйлчилгээний тоо хэмжээ нэмэгддэгB. Хүнсний ногоо хураах үед ногооны үнэ буурсан байдагС. Äэлгүүрүүдэд барааны хямдрал зарлахад худалдан авагчдын тоо нэмэгддэгD. ×анаргүй барааны үнэ буурсан ч худалдан авагч түүнийг худалдан авдаггүй E. Ýдгээрээс өөр

25. Èжил төрлийн, орц адил хоол зоогийн газарт 1500г байхад танай сургуулийн гуанзанд 1000г байв. Ýнэ хамаарал þугаар илэрхийлэгдэх вэ? (2 оноо)

A. Ýрэлтийн муруй Â. Нийлүүлэлтийн муруй С. ×анар D. Çоогийн газар тул 1500г E. Ýдгээрээс өөр

26. Телевизийн “Тэнгисийн цаг” нэвтрүүлгээр хоол хийх арга технологийн талаар заадаг. Тэгвэл Тэнгис энэ ажлаа ном болгон хэвлүүлбэл моноïолийн тухай жишээнд орох уу? (2 оноо)

A. Онцгой нөөцийг эзэмших Â. Хоол хийх арга технологи тул моноïолü бишС. Оþуны хөдөлмөр тул моноïолü биш D. Булчингийн хөдөлмөр тул моноïолü бишE. Хуулиар зөвшөөрөгдсөн зүй ¸сны моноïолü

27. Сурагч Бат өвлийн амралтаараа олимïиадад бэлтгэх мөн чөлөөт цагаараа ажил хийх зорилготой байлаа. Ýдгээр ажлыг зэрэг хийх боломжгүй тул олимïиадад бэлтгэхэд амралтаа зориулав. Батын алдагдсан боломжийн өртгийг тодорхойл. (2 оноо)

A. Àлдагдсан боломжийн өртөг байхгүй. Учир нü тэр мөнгө зарцуулаагүй B. Хичээлийн олимïиадад бэлтгэх С. Àжиллах D. Ãэртээ байх E. Ýдгээрээс өөр

28. ¯ндэсний орлогыг тодорхойлно уу. (2 оноо)A. ¯ндэсний нийт бүтээгдэхүүний хэмжээнээс элэгдлийн шимтгэлийг хасахÂ. ¯ндэсний нийт бүтээгдэхүүний хэмжээнээс шууд бус татварыг хасахС. ¯ндэсний цэвэр бүтээгэдхүүний хэмжээнээс элэгдлийн шимтгэлийг хасахD. ¯ндэсний цэвэр бүтээгдэхүүний хэмжээнээс шууд бус татварыг хасахE. ¯ндэсний нийт бүтээгдэхүүнээс дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийг хасах

29. Хувüцаа бонд хо¸рын ялгааг ол. (2 оноо)A. Çөвхөн нэг удаа л борлогддог Â. ßмар ч эрсдэлгүй С. Èлүү үнэ цэнэтэй D. Корïорацийн авсан зээлE. Ýдгээрээс өөр

Page 23: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

47

30. 10000г-ийн өртөг нü þу вэ? (2 оноо)A. Хэвлэгдсэн тусгай цаасны өртөгÂ. Àлтан баталгааны өртөгС. Хэвлэхэд зарцуулсан хөдөлмөрийн өртөг D. 10000 төгрөгөөр авч болох бараа үйлчилгээний өртөгE. Ýдгээрээс өөр

31. Ãерманы машины нэгэн үйлдвэрийн томоохон êомïанид үйлдвэрлэсэн машины борлуулалт багассанаас, мөн үйлдвэрлэлийн дамжлагыг өөрчилснөөс 3000 ажилчин ажлын байраа орхих тооцоо гарчээ. Ýнэ нü ажилгүйдлийн ямар хэлбэрт багтах вэ? (2 оноо)

A. Çөрүү (завсрын) ажилгүйдэл Â. Бүтцийн (байнгын) ажилгүйдалС. Ìөчлөгийн (циêлийн) ажилгүйдэл D. A ба B зөвE. Àлü нü ч биш

32. Ìөнгө ямар нөхцөлөөс болж үүссэн бэ? (2 оноо)A. Барааг мөнгөөр солиход Â. Ìөнгөний ханш тогтооход С. Барааг хэмжиж тоолоход D. Бараа солилцооны ханш тогтооход E. Барааг бараагаар солилцох үед

33. Ìөнгө угаах гэмт хэрэг гэж þу? (2 оноо)A. Хар тамхи, зэвсгийн наймаа хийх Â. Äээрэм хийх С. Хулгай тонуул хийх D. Хүний наймааE. Хуулü бус аргаар бүрдүүлсэн мөнгийг хуулиар зөвшөөрсөн эх үүсвэрээс олсон болгож хувиргах үйл ажиллагаа

34. Öалин хөлс өрхийн орлогын ихэнхийг бүрдүүлдэг . Хүний хөдөлмөрийг ашигласны төлөө түүний тоо чанарт нийцүүлэн төлөх мөнгөн төлбөрийг цалин хөлс гэнэ. Тэгвэл ямар цалингийн хэмжээ орлогын ерөнхий түвшинг харуулах боловч хүний амжиргааны түвшинг харуулдаггүй вэ? (2 оноо)

A. Бодит цалин Â. Öагаар олгох С. Нэрлэсэн цалин D. Хийснээр олгох цалинE. Ýдгээрээс өөр

35. Хувийн орлого гэж þу вэ? (2 оноо) A. Æилийн турших өрхийн орлого Â. Хувийн хадгаламжийн хэмжээ С. Æилийн турших үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн D. Татвар төлсний дараах хувийн зорилгод зориулагдсан нийт орлогоE. Àлü нü ч биш

36. Äалд эдийн засгийн онцлог шинжид хамааралгүйг ол. (2 оноо)A. Хуулü бус орлого нü хөдөлмөртэй холбоогүй, бусдын хөдөлмөрийг завшсан байдагÂ. Хээл хахуулü өгөх замаар аж ахуйн болон төр, эрх зүйн аïïаратын дэмжлэгийг ямагт авч байдагС. Çохион байгуулалттай бүлэг гэмт хэрэг үүсэн бий болох нөхцөлийг бүрдүүлж байдагD. Àлбан ¸сны эдийн засгийг сулüдаан доройтуулж, шимэгч нü болж байдагE. Çүй ¸сны давхар ажил эрхлэлт явагддаг

37. ÀНУ-д байгаа давхраажилтыг дурüдахдаа илүүц нü алü нü вэ? (2 оноо)A. Äээд давхраа Â. Äунд давхраа С. Äоод давхраа D. ÀжилчинE. Ãуйлгачин

38. Ìонголын түүхэнд 1921-1990 оны үеийг социализмын үе гэж нэрлэдэг . Социализмын үед нийгмийн тэгш бус байдлыг арилгахыг эрмэлзэж байсан билээ. Тэгвэл энэ үед тэгш байдлыг тогтоохын тулд хамгийн гол нü þуг устгахыг зорüж байсан бэ? (2 оноо)

À. Орлогын зөрөөг B. Àрüс өнгөний ялгааг C. Хувийн өмчийг D. Нийгмийн өмчийг E. Боловсролын ялгааг

39. Ýртний Ýнэтхэгийн домогт гардгаар êастын системийн нэгэн шат болох бярман нар Ïрушу бурхны ямар эрхтнээс үүссэн гэж үздэг бэ? (2 оноо)

À. Ãарнаас B. Àмнаас C. Ãуянаас D. УушигнаасE. Çүрхнээс

40. Ãерманы ôилосоôич К.Ìарêс анги бол давхраажилтын хэмжигдхүүн гэж үздэг. Ìарêсизмд ангигүй нийгмийн тухай үзэл гол байр суурü эзэлдэг билээ. Тэгвэл, марêсизмын үүднээс алü нü ангигүй нийгмийн хэлбэр вэ? (2 оноо)

Page 24: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

48

Боловсролын Үнэлгээний Төв

À. Ôеодалын нийгэм B. Каïиталист нийгэм C. Боолт нийгэм D. Хүй нэгдлийн нийгэм E. Çөв хариулт байхгүй

41. Нийгмийн бүтцийн өөрчлөлттэй холбогдон нийгмийн тодорхой бүлгийн гишүүдийн статуст өөрчлөлт гарах нü алü хэлбэрийн шилжих хөдөлгөөн бэ? (2 оноо)

A. Хувийн Â. БүлгийнС. Босоо D. ХэвтээE. ¯е хоорондын

42. Çан заншил þмуу хуулиудаар баталгаажсан угсаа залгамжилдаг нийгмийн давхараажилтын хэв маяг алü нü вэ? (2 оноо)

A. Каст Â. Боолчлол С. ßзгуур D. Àнги E. Àлü нü ч биш

43. Тодорхой бие хүний амüдрал, үйл ажиллагааны явцад түүний статуст өөрчлөлт гарах нü ямар хэлбэрийн шилжих хөдөлгөөн бэ? (2 оноо)

A. Хувийн Â. БүлгийнС. Босоо D. ХэвтээE. Нийтийн

44. Нийгмийн халамжийн төрлүүдийг зөв харгалзуул. (3 оноо)1. Нийгмийн халамжийн a. Төрийн зүгээс зайлшгүй туслалцаа шаардлагатай үйлчилгээ нийгмийн эмзэг бүлгийг төр ивээлдээ авч буй арга хэмжээ2. Нийгмийн асрамжийн үйлчилгээ b. Èргэн болон төр, аж ахуйн байгууллагаас зохих журмын дагуу шимтгэл төлөх нийгэм, эдийн засгийн арга хэмжээ3. Нийгмийн халамж c. Төрөөс байнга асрамжлах үйлчилгээ4. Нийгмийн даатгал d. Èргэнийг түр хугацаагаар хооллох, эсвэл түүнд наад захын хувцас, хүнс, со¸лын зарим зүйл олгох, хөнгөлөлт үзүүлэх, мэргэжил эзэмшүүлэх зэрэг төрөөс үзүүлэх үйлчилгээA. 1d 2a 3b 4c B. 1d 2c 3a 4b С. 1a 2c 3b 4d D. 1b 2d 3a 4c E. 1d 2c 3b 4a

45. Ýртний Ðомд ардчилал өндөр хөгжиж байжээ. Тэгвэл Ðом гүрний нийгмийн давхраажилтын байдал ямар нийгмийн шинжийг илэрхийлдэг вэ? (2 оноо)

À. Нээлттэй нийгэм B. ªнөөгийн ардчилсан нийгэм C. Хаалттай нийгэм D. Кастын нийгэм E. Çөв хариулт байхгүй

46. Со¸л гэдэг ухагдахуун анхандаа ямар утгыг илэрхийлж байв? (2 оноо)A. ¯йлдвэрлэлийн технологи боловсруулах Â. Сургалтын үйл явц С. Хөрс боловсруулах, газар тариалан эрхлэх D. Оþун ухааны үйл ажиллагаа E. Ýдгээрээс өөр

47. Äоорх өгөгдлөөс буруу утгыг ол. (2 оноо)A. Со¸л хүнд удамшин дамждаг Â. Со¸л хүнд удамшин дамждаггүй С. Со¸лыг өнөө үед сэргээн амüдруулдаг D. Со¸лыг дараагийн үедээ дамжуулдагE. Буруу утга байхгүй

48. Со¸лын гадаад талыг илэрхийлдэг со¸лын үндсэн элемент алü нü вэ? (2 оноо)A. Хэм хэмжээ Â. Бэлгэ тэмдэгС. ¯нэт зүйл D. ХэлE. Ýдгээрээс өөр

49. Äараах өгөгдлүүдээс алü нü со¸лын хэлбэр вэ? (3 оноо)A. Хүй нэгдлийн үеийн хүмүүс багаж зэвсэг болгон хэрэглэж байсан байгалü дээр элбэг тохиолддог хурц үзүүртэй мод чулууÂ. Ãар аргаар хийгдсэн хутга, сүх, сэлэм С. ¯йлдвэрийн аргаар хийгдсэн хутга, заазуурD. Бүгд зөв E. B ба C зөв

Page 25: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

49

50. Àлü бодомж нü зөв бэ? (2 оноо)A. Со¸л бол байгалü, нийгмийн үзэгдэлÂ. Со¸л бол байгалüд илрэх байдлын эсрэг үзэгдэл С. Со¸л бол нийгмийн тогтонги ба өөрчлөмтгий шинжтэй үзэгдэлD. Со¸л бол нийгэмд хааяа тохиолдох ховор үзэгдэлE. Бүгд буруу

51. Хүний туршлагыг хадгалж, дамжуулах, бодит хэлбэр болох со¸лын үндсэн элемент алü нü вэ?A. Хэм хэмжээ Â. Бэлгэ тэмдэг С. ¯нэт зүйл D. Хэл E. Ýдгээрээс өөр

52. Төсөөлөл, үнэт зүйл, мэдлэг , үзэл суртал, хэл яриа, оþуны үйлдвэрлэл ямар со¸лд багтах вэ?A. Ìатериаллаг со¸л Â. Ìатериаллаг бус со¸л С. Нийтийн со¸л D. À ба С зөвE. Ýдгээрээс өөр

53. Äараах өгөгдлийг зөв харгалзуул. (3 оноо)1. Èдэвхтэй гадаад бодлого a. Äэлхийн улс гүрнүүдтэй алü болох хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх тэдний ашиг сонирхлыг монголд бүрдүүлэхэд чиглэсэн бодлого2. ¯ндэсний эрх ашигт b. Бодлогын хүрээ, бодлогын зорилтыг томú¸олсон, гадаад нийцсэн бодлого зорилгодоо хүрэх стратегийг боловсруулсан, түүнийг хэрэгжүүлэх механизмыг тодорхойлсон 3. Тэнцвэртэй гадаад бодлого c. Стратегийн ач холбогдол бүхий гүрнүүдийн монгол дахü эдийн засгийн болон бусад сонирхлыг нэг түвшинд барихад чиглэсэн бодлого 4. Олон тулгуурт бодлого d. Тусгаар тогтнолыг сахин хамгаалах эдийн засгийн аþулгүй байдлыг хангахад чиглэсэн бодлого A. 1a 2c 3b 4d B. 1b 2d 3a 4c С. 1d 2a 3c 4bD. 1d 2c 3a 4b E. 1b 2d 3c 4a

54. Хэдээс дээш улс оролцож байгуулсан хамтын байгууллагыг олон улсын байгууллага гэх вэ?A. 2 B. 3 С. 4 D. 5 E. 6

55. Олон улсын харилцаанд өөрийгөө төлөөлөх тодорхой байгууллагаар дамжуулан харилцаж болдог, нилээд хязгаарлагдмал субúеêт алü нü вэ?

A. Олон улсын байгууллага B. Àрд түмэнС. Төр засаг D. ¯ндэстэн дамнасан байгууллага E. A ба B зөв

56. Ìонгол Улс 2004 онд 1-рт Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагад, 2-рт Àзийн хамтын ажиллагааны яриа хэлэлцээнд элсэн орсон. Çөв өгөгдлийг ол. (2 оноо)

A. 1. ажиглагчаар; 2. гишүүнээр B. 1, 2 ажиглагчаарС. 1, 2 гишүүнээр D. 1. гишүүнээр; 2. ажиглагчаарE. Àлü алинд нü элсээгүй

57. Н¯Б-ын Åрөнхий Àссамблейн 56-р чуулганд Ìонгол Улсын ерөнхийлөгч Н.Ýнхбаяр ямар утгатай үг хэлсэн бэ?

A. Терроризмтай хийх тэмцэлд оролцохоо илэрхийлсэнB. Терроризмын олон талт үйл ажиллагаанаас урüдчилан сэргийлэх хөтөлбөр боловсруулахад оролцох боломжтойС. Терроризмтай тэмцэх Олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хүч чармайлтыг тууштай дэмжихээ илэрхийлсэнD. Терроризмтай тэмцэхэд хүн хүчний тусламж үзүүлнэ E. Терроризмтай тэмцэхэд санхүү, эдийн засгийн дэмжлэг үзүүлнэ

58. 1945 оны X сарын 23-ны өдөр Н¯Б гэсэн нэртэй олон улсын шинж чанартай байгууллага байгуулагдаж дүрмээ баталсан байна. Ýнэ үйл явдал алü улсын алü хотод болсон бэ? (2 оноо)

A. ÇХУ-ын Ìосêва B. ÀНУ-ын Сан Ôранцисêо С. ÀНУ-ын Нüþ-Éорê D. Àнглийн ËондонE. Швейцарын Æенев

Page 26: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

50

Боловсролын Үнэлгээний Төв

ХÎЁÐÄУГААÐ ХЭÑЭГ

2.1. Äараах үйлдвэрлэлийн зардлуудыг 2.1-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)

À. Ãадаад зардал 1. Тогтмол ба хувüсах зардлын нийлбэрB. Äотоод зардал 2. ¯йлдвэрлэлийн хэмжээний өөрчлөлтөөс хамааран тоо нü өөрчлөгдөх зардалС. Тогтмол зардал 3. Хөдөлмөр, материал, түлш, тээврийн үйлчилгээ зэргийг худалдан авахад төлж буй төлбөрD. Хувüсах зардал 4. ¯йлдвэрлэлд ашиглаж буй тухайн үйлдвэрлэгчийн өөрийн хөрөнгө нөөцE. ¯йлдвэрлэлийн нийт 5. ¯йлдвэрлэлийн бүтээгдхүүний өөрчлөлтөөс үл зардал хамааран тогтвортой байдаг зардал

2.2. Орчин үеийн ÀНУ-ын нийгэм дэх ангиудыг 2.2-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)

À. Àжилчин анги 1. Æижиг бизнес эрхлэгчид, ôермерүүд, худалдаачид, багш, сувилагч, санваартан, êорïораци болон орон нутгийн захиргааны албан хаагчид буþу “Öагаан цамцтан” гэж нэрлэгддэг хүмүүс B. Äоод 2. Äунд сургуулийн þм уу худалдааны сургуулü, дагалдангаас өөр албан боловсролгүй, “Хөх цамцтан” гэж нэрлэгддэг хүмүүс C. Äээд дунд 3. Àсар их мөнгө, баялагтай боловч удам угсаа нэр хүндийг олоогүй хүмүүс D. Äээд ангийн доод 4. Èх дээд сургуулийн боловсролтой, нэр хүнд өндөр, хангалуун амüдралтай, êорïораци болон засгийн газрын дунд ба өндөр түвшний мэргэжилтэнE. Äоод дунд 5. Удаан хугацаагаар ядуу амüдрагсад, мэргэжилгүй ажилчид, доодос гэсэн хо¸р янз. бодлого

ХУÂÈЛБАÐ E

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭÑЭГ

1. “Нийгэм бол хувüслын замаар хөгждөг ахуй мөн” гэж хэлсэн бэ? (2 оноо)A. Ã.Сïенсер Â. О.КонтС. Н.Ìаêиавелли D. Ý.ÄþрêгеймE. Ì.Âебер

2. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. … институт нü нийгмийн амгалан тайван байдал, аþулгүй байдал, бүх нийтийн эрх ашгийг хамгаалах хангахад чиглэгддэг. (2 оноо)

A. Улс төр Â. ШашинС. Боловсрол D. Ãэр бүлE. Бусад

3. Нийгмийн харилцан үйлчлэлийг өгөгдлөөс олно уу. (2 оноо)A. Нийгмийн системийг бүрэлдүүлэгч хүчин зүйлс Â. Хүмүүс бие биедээ нөлөөлж, үйлчилж байдаг үйл явцС. Хамтын үйл ажиллагааг нөхцөлдүүлэгч хүчин зүйлсD. Обúеêтив шинжтэйE. Ýдгээрээс өөр

4. Àлü нü олдмол статус вэ? (2 оноо)A. Ìиний аавыг Äоржийн Äамдин гэдэгÂ. Би 18 настай Ìиний нэрийг Çаяа гэдэг С. Ýмэг ээж маанü удмын уртын дуучин D. Ìанайх удахгүй хотод шилжин суурüшинаE. Àлü нü биш

Page 27: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

51

5. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Ã.Çиммелü, хөгжлийн явцад хүмүүс хоорондоо хүссэн хүсээгүй ялгаралд орж байдаг. Æижиг бүлэгт бие бялдраараа ялгарч байдаг бол, томоохон орчинд … ялгардаг. (2 оноо)

A. Ýд баялгаар Â. Ýрх мэдлээрС. Оþун ухаанаар D. Боловсролоор E. Бусад зүйлээр

6. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол “… гэдэг нü нийгэм ба со¸лоос хожуу үүссэн ч дэлхийчлэлийн цар хүрээний ач холбогдолтой, нийгэм ба нийгэмлэгүүдийн со¸лын хөгжлийн шат түвшин болон тэдгээрийн өвөрмөц шинжийг тусгасан ойлголт” þм. (2 оноо)

A. Äаяаршил Â. НийгэмшилС. Èргэншил D. Уламжлал E. Ýдгээрээс өөр

7. Àж үйлдвэржсэн нийгмийн үйлдвэрлэлд þу давамгайлдаг вэ?A. Хөдөө аж ахуй Â. Àж үйлдвэр С. ¯йлчилгээний хүрээ D. Ìэдээллийн технологи E. Ýдгээрээс өөр

8. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. … институт нü нийгмийн хүн амын нөхөн үйлдвэрлэлийг хангаж хойч үеийг өсгөн хүмүүжүүлэх ôунêцыг хэрэгжүүлдэг. (2 оноо)

A. Улс төр Â. Ýдийн засаг С. Боловсрол D. Ãэр бүл E. Хамт олон

9. Нийгмийн институудыг гэр бүл ба боловсрол, эдийн засаг, улс төр, төр, эрх зүйн со¸лын гэх мэтээр тодорхойлдог ямар шинжлэх ухаан байдаг вэ? (2 оноо)

A. Социологи Â. Нийгэм С. Байгалü D. Түүх E. Ýдгээрээс өөр

10. Öэгийн оронд тохирох үгийг өгөгдлөөс ол. Ìонгол Улсын Ãэр бүлийн тухай хуулüд гэр бүлийг тодорхойлохдоо “Ãэр бүл гэж гэрлэлтийн үр дүнд бий болсон, эд хөрөнгийн бус, амины болон эд хөрөнгийн эрх үүргээр холбогдсон … хэлнэ”. (2 оноо)

A. Хамтын амüдрал бүхий гэр бүлийн хүмүүсийг Â. Хамтын амüдрал бүхий гэр бүл, гишүүдийг С. Хамтын амüдрал бүхий эхнэр, нөхрийгD. Хамтын амüдрал бүхий нөхөр, эхнэр, үр хүүхдийгE. Àлü нü ч биш

11. Ìонгол Улсын ¯ндсэн хуулü дахü заалт алü нü вэ? (2 оноо)A. Ìонгол Улсад төр нü шашнаа хүндэтгэж, шашин нü төрөө дээдэлнэB. Ìонгол Улсад төр нü шашнаа дээдэлж, шашин нü төрөө хүндэтгэнэС Ìонгол Улсад төр нü шашнаа, шашин нü төрөө дээдэлж, хүндэтгэнэD. Ìонгол Улсад төр нü шашнаа хүндэтгэж, шашин нü төрөө хүндэтгэнэE. Àлü нü ч биш

12. Улс төрийн мэдрэмж, ойлголт, уламжлал, үнэлэлт, дүгнэлт, үзэл санаа, улс төрийн ашиг сонирхол, итгэл үнэмшил, улс төрийн мэдлэг , онол зэргийн нийлбэр цогцыг улс төрийн шинжлэх ухаанд … гэж үздэг . Çөв хариултыг ол. (2 оноо)

A. Улс төрийн шийдвэр Â. Улс төрийн бодлогоС. Улс төрийн дэглэм D. Улс төрийн ухамсарE. Улс төрийн үйл ажиллагаа

13. Төсвийн байгууллагын ажилтнууд цалингаа нэмэгдүүлэх талаар Çасгийн газарт хандаж шаардлага тавüжээ. Çасгийн газраас тэдний цалинг тодорхой хувиар нэмжээ. Ãэсэн ч тэд сэтгэл дундуур байгаа бөгөөд хэсэг хугацааны дараа дахин шаардлага тавих төлөвтэй байна. ªөрөөр хэлбэл, Çасгийн газраас явуулж буй бодлого, үйл ажиллагаанд сэтгэл дундуур байна. Äээрх өгөгдөлд алü нü хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Оролт Â. Ãаралт С. Äэмжлэг D. Шаардлага E. Ýргэх холбоо

14. Намын дотоод үүргийг дурüдахдаа гадаад үүргээс оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)A. Äэмжигчдээ улс төрийн талаар гэгээрүүлэх замаар гишүүн элсүүлэх B. Төв байгууллага нü анхан шатны байгууллагатайгаа холбоотой ажиллаж, баримт бичиг, материалаар хангах

Page 28: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

52

Боловсролын Үнэлгээний Төв

С. Улс төрийн лидерүүдийг бий болгох D. Улс төрийн боловсон хүчнийг шилж сонгохE. Çасгийн эрхийн төлөө тэмцэх

15. Ã.Ëассуэл “Улс төр” хэмээх ойлголтыг хэрхэн тодорхойлсон бэ? (2 оноо)A. Улс төр нü засгийн эрх мэдлийг ашиглан нийгмийн доторх үнэт зүйлийг хуваарилан байршуулах үйл ажиллагаа B. Улс төр нü эрх мэдэлд хүрэх, түүнийг тогтоон барих болон ашиг хонжоо олохын тулд эрх мэдлийг ашиглах албадлагын арга хэрэгслийн цогц þмС. Улс төр нü эрх мэдэлд оролцох түүнийг хуваарилахад нөлөөлөхийн төлөө эрмэлзэн тэмцэх явдал þмD. Улс төр бол эрх мэдэл þм E. Улс төр бол хэн, þуг , хэзээ, хэрхэн олж, авч буй тэмцэл þм

16. Àлü нü зөв бэ? Àливаа улс төрийн намын туйлын зорилго нü: (2 оноо)A. Çасгийн эрхийг гартаа авахÂ. Ãишүүн элсүүлэх С. ¯зэл баримтлал ижил гадаадын улс төрийн намуудтай хамтран ажиллахD. Нам дэмжигчдээ улс төрийн талаар гэгээрүүлэхE. Түүх, со¸лын үнэт зүйлсүүдийг хамгаалах

17. Оновчтойг сонго. Улс орны бүхий л хүрээг хамарсан улс төрийн бодлого боловсруулах, улс төрийн тогтолцоог бүрдүүлэхэд оролцох нü (2 оноо)

A. Сонирхлын бүлгийн үүрэг Â. Тухайн байгууллагын үүрэгС. Хандивлагч орны үүрэг D. Улс төрийн намын үүрэгE. Çөв хариулт байхгүй

18. Төлөөллийн ардчиллын давуу талуудыг дурüдахдаа илүүц зүйл дурüдсан бол алü нü вэ? (3 оноо)A. Нийгэмд улс төрийн тогтвортой байдал, дэг журмыг илүү хангадагÂ. Улс төрийн тогтолцоог илүү мэргэшиж, туршлагажсан хүмүүс удирдан зохион байгуулдагС. Улс төрийн хариуцлагыг өндөржүүлдэгD. Хүн амын янз бүрийн давхрааны хэт ялгарал эсвэл тэгшитгэх байдлаас нийгмийг хамгаалахE. Төлөөлөгчид нü ихээхэн эрх мэдэлтэй ба удаан хугацаагаар сонгогддог

19. Хүн амыг бүхэлд нü þм уу эсвэл нийгмийн нэг тодорхой хэсгийг төлөөлсөн бүлэг хүмүүс ба байгууллагын төрийн засаглалд нөлөөлөх оролцох идэвхтэй үйлдлийг улс төрийн шинжлэх ухаанд þу гэх вэ? (2 оноо)

A. Улс төрийн шийдвэр Â. Улс төрийн дэглэм С. Улс төрийн со¸л D. Улс төрийн үйл ажиллагаа E. Улс төрийн бодлого

20. “Та цэргийн алба хаах ¸стой тэгэхгүй бол … “ гэсэн нü Булдинг нарын эрдэмтэдийн авч үзсэнээр эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх хэлбэрүүдийн алинд хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Хүч хэрэглэх Â. Наймаалцах С. ¯үрэг үүсгэх D. Бүгд зөв E. Бүгд буруу

21. Ìонгол Улсад шүүх эрх мэдлийг хэн хэрэгжүүлэх вэ? (2 оноо)A. Улсын дээд шүүх Â. Нийслэлийн шүүхС. Àймгуудын шүүх D. Сум, дүүргүүдийн шүүх E. Бүгд зөв

22. СХÄ-ийн засаг дарга тухайн дүүрэгт оршдог ерөнхий боловсролын сургуулиуд болон их дээд сургуулиудын төгсөлтийн баяртай холбоотой нэгэн шийдвэр гаргав. Çасаг дарга эрх зүйн ямар аêт гаргах вэ? (2 оноо)

A. Тогтоол Â. Тушаал C. Çарлиг D. Çахирамж E. Бүгд

23. Ýдийн засгийн шинжлэх ухааны гол үүргийг тодорхойл. (2 оноо)A. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг зохицуулах B. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг зохион байгуулахС. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааг шийдвэрлэхD. Ýдийн засгийн үйл ажиллагааны талаар таамаглал дэвшүүлэхE. Ýдгээрээс өөр

24. Ýдийн засгийн бодит хуулü зүй тогтлыг танüж мэдэхэд алü нü тохирохгүй вэ? (2 оноо) A. Ãраôиê Â. Àнализ ба синтез С. Çагварчлал D. Ïрограммчилал E. Ýдгээрээс өөр

Page 29: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

53

25. Äалд эдийн засаг гэдэг ойлголтод доорх өгөгдлөөс алü нü хамааралгүй вэ? (2 оноо)A. Èргэн Äорж тахир дутуугийн тэтгэвэр авдаг . Олон жил ганзагын наймаа хийсэн боловч татвар төлдөггүй нэгэнÂ. Багш Тулга ÌУÈС-д багшлахын зэрэгцээ арван жилийн 1-р сургуулüд ажилладагС. Хямд үнэтэй хятад барааг иргэн Äулмаа нэгэн албан байгууллагад өндөр үнээр нийлүүлэвD. Нярав ажилтай Сандаг байгууллагын мөнгөөр гаднаас ихээхэн бараа авч ирч худалдаад ашиг оловE. Байгууллагын дарга Ìөнх нэгэн албан тушаалд ажиллуулах хүнээсээ ихээхэн мөнгийг урамшил болгон авчээ

26. Улсын төсвийн урсгал зардлыг 3 ангилдаг. Тэгвэл Çасгийн газрын бондын хүү алü зардалд орох вэ? (2 оноо)A. Бараа үйлчилгээний зардал Â. Çээлийн үйлчилгээний зардалС. Татаас ба урсгал шилжүүлэг D. B ба C зөв E. Ýдгээрээс өөр

27. ¯НБ-ийг хэмжиж тодорхойлоход холбогдох өгөгдлийг ол. (2 оноо)A. ¯р тарианы аж ахуйгаас нийлүүлсэн түүхий эдийн үнэ Â. Äэлгүүрт борлогдох талхны үнийн хэмжигдэхүүн С. Ãурилын үйлдвэрт худалдсан үр тарианы үнэ D. ªмнөх жилд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний үнэ E. Ýдгээрээс өөр

28. ¯ндэсний орлогыг тодорхойлно уу. (2 оноо)A. ¯ндэсний нийт бүтээгдэхүүний хэмжээнээс элэгдлийн шимтгэлийг хасахÂ. ¯ндэсний нийт бүтээгдэхүүний хэмжээнээс шууд бус татварыг хасахС. ¯ндэсний цэвэр бүтээгдэхүүний хэмжээнээс элэгдлийн шимтгэлийг хасахD. ¯ндэсний цэвэр бүтээгдэхүүний хэмжээнээс шууд бус татварыг хасахE. ¯ндэсний нийт бүтээгдэхүүнээс дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийг хасах

29. Телевизийн “Тэнгисийн цаг” нэвтрүүлгээр хоол хийх арга технологийн талаар заадаг. Тэгвэл Тэнгис энэ ажлаа ном болгон хэвлүүлбэл моноïолийн тухай жишээнд орох уу? (2 оноо)

A. Онцгой нөөцийг эзэмших Â. Хоол хийх арга технологи тул моноïолü бишС. Оþуны хөдөлмөр тул моноïолü биш D. Булчингийн хөдөлмөр тул моноïолü бишE. Хуулиар зөвшөөрөгдсөн зүй ¸сны моноïолü

30. Äараах эдийн засгийн ойлголтуудыг зөв холбо. (2 оноо)1. Ìерêантализм a. Хөдөлмөрийн хуваарийн нөхцөлд хүмүүс хувийн ашиг хонжоо хайж, арилжаа солилцооны явцад нийгмийн ашиг сонирхолд нийцсэн үндэсний баялгийг бүтээдэг 2. Ôизиоêратизм b. Àшиг ба хүү бол нэмүү өртөг3. Àдам Смитт c. Ãадаад худалдаагаар баялаг бүтээгддэг 4. Т.Ìалüтус d. ×өлөөт худалдааг дэмждэг бөгөөд ХÀÀ-н бүтээгдэхүүний хувüд хязгаарлалтгүй байх ¸стой гэж үздэг5. К. Ìарêс e. Нөөц хомсдож, өгөөж (тогтмол буурсаар байх үзэгдэл) буурах хуулü A. 1c 2d 3e 4b 5a B. 1c 2d 3a 4e 5b С. 1d 2e 3c 4b 5a D. 1d 2e 3a 4b 5c E. 1e 2d 3a 4c 5d

31. Äоорх өгөгдлөөс татварын орлогод багтах “Орлогын албан татвар”-ын зөв өгөгдлийг ол. (2 оноо)A. Нийгмийн даатгалын шимтгэл, эрүүл мэндийн даатгалын хураамжÂ. ¯л хөдлөх эд хөрөнгийн татвар С. Àж ахуйн нэгжүүд өөрийн ашгаасаа төлөх татварD. Àрхи, тамхи, суудлын авто машин, автобензинE. Улсын тэмдэгт, агнуурын нөөц ашигласан, ашигт малтмал

32. Àлüôред Ìаршалл хүн төрөлхтний хэвийн амüдралын үйл ажиллагааны тухай сургаалыг хамгийн товчоор þу гэж тодорхойлсон вэ? (2 оноо)

A. Хүний хөгжил Â. Ýдийн засаг С. ¯йлдвэрлэл D. Àж үйлдвэржилт E. Àмüдралын нөхцөл

33. Äоор дурüдсан хүн амын бүлгүүдээс алü нü үнийн өсөлтөөс хожих вэ? (2 оноо)A.Тогтмол орлоготой хүмүүс Â. ¯нэт цаас эзэмшигчид С. Çээлтэй хүмүүс D. Çээлдүүлэгчид E. Àжилгүй хүмүүс

Page 30: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

54

Боловсролын Үнэлгээний Төв

34. Хувийн орлого гэж þу вэ?A. Æилийн турших өрхийн орлогоÂ. Хувийн хадгаламжийн хэмжээ С. Æилийн турших үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн D. Татвар төлсний дараах хувийн зорилгод зориулагдсан нийт орлогоE. Àлü нü ч биш

35. Ãерманы машины нэгэн үйлдвэрийн томоохон êомïанид үйлдвэрлэсэн машины борлуулалт багассанаас, мөн үйлдвэрлэлийн дамжлагыг өөрчилснөөс 3000 ажилчин ажлын байраа орхих тооцоо гарчээ. Ýнэ нü ажилгүйдлийн ямар хэлбэрт багтах вэ? (2 оноо)

A. Çөрүү (завсрын) ажилгүйдэл Â. Бүтцийн (байнгын) ажилгүйдалС. Ìөчлөгийн (циêлийн) ажилгүйдэл D. A ба B зөвE. Àлü нü ч биш

36. Àжилгүйдлын түвшин þуг илэрхийлдэг вэ? (2 оноо)A. Àжилгүй хүмүүсийн тоог илэрхийлнэ Â. Àжиллах хүчний дотор ажилгүйчүүдийн эзлэх хувийг илэрхийлнэС. Хөдөлмөрийн чадвартай хүн амын хэдэн хувü нü ажил эрхэлж байгааг илэрхийлнэD. Àжил хийхийг хүсч идэвхтэй ажил хайж байгаа хүмүүсийг хэлнэE. Àжил олговч ажил хийдэггүй хүмүүс

37. Ýртний Ýнэтхэгийн домогт гардгаар êастын системийн нэгэн шат болох Шудра нар Ïрушу бурхны ямар эрхтнээс үүссэн гэж үздэг вэ? (2 оноо)

À. Ãарнаас B. Хөлнөөс C. Ãуянаас D. Уушигнаас E. Çүрхнээс

38. Ýртний Ãреêийн ôилосоôич Àристотелü өөрийн амüдарч байсан нийгмийнхээ давхрааны хамгийн доод хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэсэн нийгмийн тэр хэсэг нийгмийн давхраажилтын алü хэв маягийг илэрхийлж байна вэ? (2 оноо)

À. Àнги B. Каст C. ßзгуур D. Боолчлол E. Àлü нü ч биш

39. Èргэний эрхтэй эсэхээрээ ялгаатай нэг нü нөгөөгийнхөө өмч нü болдог давхраажилтын хэв маяг алü нü вэ? (2 оноо)

A. Каст Â. Боолчлол С. ßзгуур угсаа D. Àнги E. Àлü нü ч биш

40. Ýртний Ãреêийн Àôин хотод ардчилал өндөр хөгжиж байжээ. Тэгвэл Àôин хотын нийгмийн давхраажилтын байдал ямар нийгмийн шинжийг илэрхийлдэг вэ? (2 оноо)

À. Нээлттэй нийгэм B. ªнөөгийн ардчилсан нийгэм C. Хаалттай нийгэм D. Кастын нийгэм E. Çөв хариулт байхгүй

41. ªгөгдлийг зөв харгалзуул. (2 оноо)1. ßдуус a. Àмüдралын наад захын хэрэгцээгээ хангах чадваргүй байдал2. Нэн ядуу b. Төрөөс тогтоосон амжиргааны баталгаажих түвшингээс доогуур орлоготой иргэд3. ¯нэмлэхүй ядуурал c. ªрхийн нэг хүнд оногдох орлого нü амжиргааны доод түвшний 40%-д хүрэхгүй байх4. Харüцангуй d. Àмüдралын боломжийн жишиг гэж тухайн нийгмийн үзэж байгаа ядуурал зүйлсийг хангах чадваргүй байдалA. 1b 2c 3a 4d B. 1c 2a 3d 4b С. 1b 2a 3c 4d D. 1a 2b 3c 4d E. 1d 2a 3c 4b

42. Судлаач Х.Ãүндсамбуу социализмын үеийн Ìонголын нийгмийн давхраажилтыг 4 ангилан авч үзжээ. ¯л хамаарахыг ол? (2 оноо)

À. Хоршоолсон ард B. Àжилчин C. Сэхээтэн D. Номенêлатур (Äарга анги) E. Хөрөнгөтний

43. Нийгмийн шилжих хөдөлгөөнд үеийн доторх ба үе хоорондын хөдөлгөөн гэсэн хэлбэр байдаг. Äараах өгөгдлөөс үе хоорондын хөдөлгөөний жишээ алü нü вэ? (2 оноо)

À. Èргэн Болд Àрхангай аймгийн Öэцэрлэг сумаас мөн аймгийн Хашаат сум руу шилжжээB. Багш Äорж 7 жилийн дотор дадлагажигч багшаас ïроôессор багш болтлоо өссөн байна C. Багш Сүрэн 87-р сургуулиас 56-р сургуулü руу шилжсэн D. Çахирал Бадамсүрэн ОХУ-руу ажлаар явсан байна E. УÈХ-ын гишүүн Ã.Батхүүгийн аав жолооч байсан

Page 31: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

55

44. Ýцэг эх, гэр бүлээс залгамжилсан статусаа тодорхой бие хүн, өөрчлөх нü алü хэлбэрийн шилжих хөдөлгөөн бэ? (2 оноо)

A. Босоо чиглэлт Â. Хэвтээ чиглэлт С. ¯е хоорондын D. ¯е доторхE. Хувийн

45. Àлü онол со¸л бол нийгмийн нягтралыг хангаж байдаг гэж үздэг вэ? (2 оноо)A. Бүтэц үүргийн онол Â. Угсаатны арга зүйн онол С. Çөрчилдөөний онол D. Уламжлалт онол E. Ìарêсист онол

46. Нийгэм хийгээд со¸л хоорондын холбоог тодорхойл. (2 оноо)A. Со¸л бол хүний бүтээсэн үнэт зүйл мөнÂ. Со¸л бол хүний бүтээсэн материаллаг зүйл мөнС. Со¸л бол утга учир бэлгэдлийн систем мөнD. Со¸л бол урлаг мөнE. Со¸л бол ухамсар мөн

47. Төрийн со¸лын бодлого гэж þуг хэлэх вэ? (2 оноо)A. ¯ндэсний со¸л, түүх дурсгалыг хамгаалах төрийн бодлогоÂ. ¯ндэсний со¸л болон түүний бүтээгчдэд хамаарах төрийн бодлогоС. Нийтийн урлаг , уран сайхныг хөгжүүлэх төрийн бодлогоD. ¯ндэсний бичиг үсгийг дэлгэрүүлэн хөгжүүлэх төрийн бодлогоE. ¯ндэсний чанартай þм бүгдийг дээдлэх, дэлгэрүүлэх бодлого

48. 1990 оны Ìонголд өрнөсөн ардчилсан өөрчлөлт нü со¸лын алü элементэд багтах вэ? (2 оноо)A. Хэм хэмжээ Â. Шашин С. ¯нэт зүйл D. Хэл E. Àлинд нü ч багтахгүй

49. “Ìонгол хүн уурган дээгүүр алхдаггүй Ìонгол ¸сыг улан дороо гишгэдэггүй Àав минü надад ингэж хэлсэн þм Àнхааралтай би чагнаж суусан þм” энэ шүлэгт þуг илэрхийлж байна вэ? (3 оноо)

A. ¨с суртахууны хэм хэмжээ Â. ¨с заншлын хэм хэмжээС. Ýрх зүйн буþу албан хэм хэмжээ D. Бүгд бурууE. Бүгд зөв

50. ªнөөдөр манай нийслэлд халх, буриад, êазах, дөрвөд, дархад, урианхай зэрэг олон угсаатан ястан амüдрахаас гадна евроï, ази, америê тивийн олон орнуудаас хүмүүс ирж амüдарч, ажиллаж байна. Ýнэ нü со¸лын ямар бүрэлдэхүүнийг үүсгэж байна вэ? (2 оноо)

A. Ýлитийн со¸л Â. Äэд со¸лС. Нийтийн со¸л D. ¯ндэсний со¸л E. Ýдгээрээс өөр

51. Хүнд зайлшгүй хэрэгтэй бүгдээс илүү дээгүүр гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, түүнд тэмүүлж ихэд хүндэтгэн дээдэлж, биширч харилцдаг хүний мэдрэмж, амüдралын үнэт чиглэлийг үнэт чанар гэдэг ажээ. Тэгвэл үнэт чанарыг судалдаг ухааныг þу гэдэг вэ? (2 оноо)

A. Àêсеологи Â. Àрхеологи С. Түүх D. Àнтроïологи E. Ýдгээрээс өөр

52. ªгөгдлийг зөв харгалзуул. (2 оноо)1. Олон улсын худалдааны тэнцвэрт өсөлтийг хангах a. WHO2. Хүмүүсийн амüдрах таатай нөхцөлийг бүрдүүлэх, чанарыг b. IMF дээшлүүлэх, ядуучуудын амüдралын нөхцөлийг сайжруулах c. ILO3. Ýрүүл мэндийн бүх талын тусламж, үйлчилгээг хөгжүүлэх туслах 4. Хүүхдийн хөдөлмөрийг зогсооход чиглэсэн үйл ажиллагааг авч d. World Bank явуулах A. 1d 2a 3b 4c B. 1d 2c 3a 4b С. 1b 2c 3d 4a D. 1b 2d 3a 4c E. 1d 2c 3b 4a

53. Хүн төрөлхтөн со¸лыг асар өргөн хүрээтэй ойлголт гэж үздэгээс харüцангуй бие даасан мэт харилцааг со¸лын харилцаанд багтаан ойлгодог . Äараах салбарын алü нü со¸лын харилцаанд хамаарагдахгүй вэ? (2 оноо)

À. Олон улсын жуулчлал B. Шинжлэх ухааны салбар C. Боловсролын салбар D. Урлагийн салбарE. Техниêийн салбар

Page 32: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

56

Боловсролын Үнэлгээний Төв

54. Ìонгол Улсаас “Äэлхийн утга со¸лын шилдэг өвийн дээжис”-д нэр дэвшүүлсэн урлагийн төрөлд хамрагдахгүйг ол. (2 оноо)

A. Хөөмий B. Уртын дуу С. Ìорин хуур D. Туулü E. Уран нугаралт55. “Öэрэг , цагдаагийн албан хаагчийг Н¯Б-ын энхийг сахиулах болон Олон улсын бусад үйл ажиллагаанд

оролцуулах тухай” Ìонгол Улсын УÈХ-аар 2002 онд баталсан хуулийн хүрээнд Ìонгол Улсын цэрэг хаана, ямар үйл ажиллагаа явуулсан бэ? (2 оноо)

À. Àôриêийн гурван оронд хэрэгжүүлж буй энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд ажиглагчаар оролцсон B. Ãадаад 10 гаруй оронтой хамтарсан хээрийн сургалт дадлагын ажлыг зохион байгуулсан C. 2006 оноос Соерра Ìоне Улсад 250 хүнтэй цэргийн баг илгээсэнD. 2003 оноос Èраê, Àôганистанд энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд оролцож байнаE. Бүгд зөв

56. Çөв харгалзуул. (2 оноо)1. ÞНÅСКО a. Н¯Б-ын Хүүхдийн сан2. UNHCHR b. Н¯Б-ын Хүний эрхийн дээд êомиссарын газар 3. ÞНÈÄО c. Н¯Б-ын боловсрол, шинжлэх ухаан со¸лын байгуулал4. ÞНÈСÅÔ d. ¯йлдвэр хөгжлийн байгууллагаA. 1a 2c 3b 4d B. 1b 2d 3a 4c С. 1d 2a 3c 4b D. 1d 2c 3a 4b E. 1c 2b 3d 4a

57. Ìонгол Улсын Çасгийн газар, Бүгд Найрамдах Ôинлянд Улсын Çасгийн газар хоорондын “Хөрөнгө оруулалтыг хөхүүлэн дэмжих, харилцан хамгаалах тухай” хэлэлцээрт ¯йлдвэр, худалдааны сайд Ö. Äаваадорж, Ôинлянд Улсаас манай оронд суугаа Онц бөгөөд бүрэн эрхт элчин сайд Àнти Коузмини нар өчигдөр албан ¸соор гарын үсэг зурлаа. Ýнэ хэлэлцээр нü хо¸р орны худалдаа, эдийн засгийн харилцааг хөгжүүлэх, ôинляндын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэх þм. Ýнэ нü ямар талт харилцаанд хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Хо¸р талт улс төрийн харилцаа B. Хо¸р талт эдийн засгийн харилцааС. Олон талт эдийн засгийн харилцаа D. Олон талт улс төрийн харилцаа E. Хо¸р талт хүмүүнлигийн харилцаа

58. Äэлхийн II дайны дараа дэлхийн улс орнууд социалист, êаïиталист гэсэн бие биедээ дайсагнасан 2 лагерт хуваагдаж, үзэл суртал, цэрэг зэвсгийн талаар сөргөлдөн тэмцэх болсон. Äоорх байгууллагуудаас алü нü социалист лагерийг төлөөлөх вэ? (2 оноо)

A. Умард Àтлантын гэрээний байгууллага B. Âаршавын гэрээний орнуудын байгууллагаС. Åвроïын нэгдсэн холбоо D. Çүүн өмнөд Àзийн орнуудын холбооE. Номхон далайн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны чуулга

ХÎЁÐÄУГААÐ ХЭÑЭГ

2.1. Татварын ангиллуудыг 2.1-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)

A. Ïрогрессив татвар 1. Хэрэглээний бараа үйлчилгээний борлуулалтаас авч буй татвар B. Ðегрессив татвар 2. Орлого өсөхийн хирээр татварын дундаж хэмжээ өсдөг татварC. Ïроïорционалü татвар 3. Ýд хөрөнгө эзэмшигч, орлого ологчоос төсөвт авч буй татварD. Шууд татвар 4. Орлогын хэмжээнээс хамаарахгүйгээр татварын дундаж хэмжээ өөрчлөгддөггүй татварE. Шууд бус татвар 5. Орлого өсөхийн хирээр татварын дундаж хэмжээ буурдаг

2.2. Сонгуулийн зарчмуудыг 2.1-д зөв харгалзуул. (A, B, C. D, E тус бүрд харгалзах утгыг 1, 2, 3, 4, 5-аас сонгоно уу). (5 оноо)

A. Бүх нийтийн 1. Сонгогч хэний ч нөлөөнд автахгүй зөвхөн өөрийн ухамсартай үйл ажиллагаагаар саналаа илэрхийлэх боломжB. Тэгш эрхийн 2. Сонгуулüд оролцох, эс оролцох нü сонгогчийн хувийн хэрэг бөгөөд хэний дарамт шахалтанд оролгүйгээр саналаа илэрхийлэх бүхий л бололцоогоор хангагдах явдалC. Шууд 3. Хуулüд заасан хязгаарлалтаас бусад тохиолдолд тухай улсын насанд хүрэгчид бүгд сонгуулüд оролцоноD. ×өлөөт 4. Сонгогч бүр ижил тооны санал гаргах эрхтэй бөгөөд нэг сонгогч нэг удаагийн сонгуулüд нэг л удаа оролцоноE. Нууцаар санал гаргах 5. Сонгуулийн эцсийн дүн нü нийт иргэдийн санал хураалтаар шийдэгдэнэ

Page 33: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2007

57

2007 оны Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàврын òүлõүүр

№Íэгäүгээр õэсэг

Хóвилбàр A Хóвилбàр B Хóвилбàр C Хóвилбàр D Хóвилбàр E

1 B A A B A2 B C D B A3 C B A C B4 C C D C D5 C A A D C6 B C D A C7 A B A A B8 B B C B D9 B A B B A10 D C B C B11 B D C B A12 D E D D D13 E E D D E14 A A E D E15 C A B E E16 D C D D A17 A A A D D18 D D C D E19 D A B D D20 D D D C A21 C D C C E22 C A C D D23 E D B A C24 A E E A D25 B D C A B26 D A A E B27 D C D C B28 E C B D D29 C C B B E30 A B B D B31 A C A B C32 B E D D B33 D D B E C34 B A B C A35 D D C A B36 D C A E B37 C C C E B38 A C C C D39 B D D B B40 D B C D C41 A E D B A42 D B A C E43 A A A A E44 C B B B C45 C C B C A46 B C C C C47 B D D A B48 B C C B C

Page 34: НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2007...хэсгийнхнийг “ярüдаг зэвсэг” гэж нэрлэж байжээ. Тэгвэл Àристотелийн “ярüдаг

58

Боловсролын Үнэлгээний Төв

Хоёрäóгààр õэсэг

Хóвилбàр A Хóвилбàр B Хóвилбàр C Хóвилбàр D Хóвилбàр E

2.1 2.2 2.1 2.2 2.1 2.2 2.1 2.2 2.1 2.2a 4 2 3 3 2 4 3 2 2 3b 5 3 4 4 3 5 4 5 5 4c 1 5 1 5 5 3 5 4 4 5d 3 1 5 2 4 1 2 3 3 2e 2 4 2 1 1 2 1 1 1 1

49 B B A D B50 B D A C B51 E E C D A52 E A B B D53 A B D E A54 A D D B E55 D A C B E56 D C E A E57 D E B C B58 E C D B B

№ Хóвилбàр A Хóвилбàр B Хóвилбàр C Хóвилбàр D Хóвилбàр E