TĂNG CƯỜNG VẬN DỤNG THỰC TIỄN KHI GIẢNG DẠY HỌC PHẦN:

ĐẠO ĐỨC KINH DOANH

TS. Nguyễn Thị Ngọc Anh, Khoa Quản trị Kinh doanh

Đại học Kinh tế Quốc dân

1

Mục đích của buổi SHKH

◼ Tìm kiếm các phương pháp giảng dạy phù hợp nhất làm tăng tính hấp dẫn của môn học → tăng sự tập trung và

tính chủ động trong học tập của sinh viên

2

MỤC ĐÍCH CỦA MÔN HỌC

• Tăng cường nhận thức của sinh viên về vai trò của đạo đức kinh doanh đối với sự phát triển bền vững của cá nhân, doanh nghiệp và xã hội.

• Nâng cao khả năng nhay cảm về vấn đề đạo đức trong kinh doanh

• Giúp SV biết nhận diện các vấn đề đạo đức và biết cách giải quyết các vấn đề đạo đức trong kinh doanh

3

◼ Bước 1: chia nhóm – mỗi nhóm khởi sự một hoạt động kinh doanh/DN (Ảo)

◼ Đặt tên DN

◼ Xác định lĩnh vực/ngành nghề kinh doanh

4

◼ Bước 2: Gắn các nội dung lý thuyết vào thực tiễn DN – Yêu cầu sinh viên vận dụng luôn lý thuyết vào DN ảo◼ Ví dụ vấn đề Triết lý đạo đức: yêu cầu mỗi nhóm

(DN) tự lựa chọn Triết lý đạo đức của DN mình; giải thích lý do vì sao lựa chọn các TLĐĐ đó

◼ Ví dụ vấn đề Trách nhiệm xã hội của DN: Mỗi nhóm (DN) hãy trình bày ý tưởng/kế hoạch thực hiện TNXH, xây dựng chương trình hành động thể hiện TNXH của DN…

5

Mô hình Organizational Iceberg

6

Giải quyết tình huống ĐĐKD

◼ Mỗi nhóm sưu tầm 1 tình huống vi phạm đạo đức kinh doanh

◼ Đổi chéo tình huống. Nhóm này giải quyết tình huống của nhóm khác

◼ Yêu cầu SV đối chất, phản biện lẫn nhau khi giải quyết tình huống

◼ GV quan sát, dẫn dắt và kết luận

7

VÍ DỤ VỀ 1 BÀI TẬP GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG CỦA NHÓM SV

8

9

GIẢI QUYẾTTÌNH HUỐNG

VĂN HÓA ĐẠO ĐỨC KINH DOANH

10

Giới thiệu-

Thành viên nhóm 04

Vũ Thị Luyến Nguyễn Thị

Hồng NhungNguyễn Thu

Trang

Bùi Thị

Phương Thu

11

Khaisilk và hàng “Made in China”Vị trí giải quyết: BAN GIÁM ĐỐC

Trong một lần mua hàng, khách hàng đã phát hiện chiếc khăn lụa có tem Made in China

và đăng lên trang Facebook cá nhân về vụ việc. Sau đó, cộng đồng mạng đã lên tiếng, yêu

cầu cơ quan chức năng vào cuộc điều tra và làm rõ vụ việc.

Khaisilk là một thương hiệu có mặt trên thị trường Việt Nam hơn 30 năm, luôn nhận được sự

tin tưởng từ người tiêu dùng với uy tín bán khăn lụa tơ tằm Made in Vietnam.

12

TRIẾT LÍ VỊ KỈ TRONG SÁNG

Lợi ích của nhiều người được xét đến đồng thời trong các quyết định, tuy

nhiên lợi ích của bản thân vẫn được ưu tiên hơn cả.

#1

13

THUYẾT ĐẠO ĐỨC HÀNH VI

Coi trọng quyền của mỗi con người và

mục đích hành vi của họ, không tập

trung vào kết quả đạt được của hành vi

mà tập trung vào cách thức thực hiện

hành vi.

14

THUYẾT ĐẠO ĐỨC NHÂN

CÁCH

Đạo đức trong một hoàn cảnh cụ thể không

chỉ là những quy tắc đạo đức hay đạo lý

phổ thông được xã hội chấp nhận mà còn là

những gì mà một người có tư cách đạo

đức coi là đúng đắn.

15

Phương pháp

KOALAK: Thông tin (Knowledge)

O: Mục tiêu (Objectives)

A: Phương án ( Alternatives):

L: Đánh giá và lựa chọn (Look ahead)

A: Hành động (Action)

16

nowledgeK

17

Xác định đối tượng hữu quan

1. Ban giám đốc

2. Nhân viên

3. Nhà cung cấp (bên Trung Quốc)

4. Khách hàng

5. Cơ quan chức năng

6. Cộng đồng xã hội

18

Xác định nguồn gốc mâu thuẫn

Nhân viên Khánh hàng Ban giám đốc Cơ quan chức năng Cộng đồng xã hội

Nhân viên

Vừa muốn bán cho khách

hàng sp tốt nhất vừa

muốn hoàn thành nhiệm

vụ để ko bị đuổi việc

Không làm to chuyện,

thông cảm vì mình không

phải người trực tiếp chịu

trách nhiệm

Có lời giải thích xác đáng

và đứng ra giải quyết

nhanh chóng vụ việc

Xử lý nhẹ vì mình không

phải người trực tiếp gây

nên vụ việc

Có cái nhìn cảm thông và

nhìn từ nhiều phía

Khách hàng

Bán các sản phẩm đúng

giá, đạt chuẩn về chất

lượng đúng như công ty

cam kết

Muốn tiêu dung những

sản phẩm đạt chất lượng

từ công ty khăn lụa Khải

silk

Đưa ra lời giải thích và

xin lỗi thỏa đáng, chịu

trách nhiệm về hành vi

trước pháp luật

Xử lý nghiêm minh hành

vi vi phạm của công ty

Đứng về phía mình, cùng

tẩy chay tất cả các sản

phẩm lụa Khải silk

Ban giám đốc

Không làm lớn chuyện,

chỉ cần làm đúng theo

trách nhiệm của mình

Không làm mọi chuyện

trở nên phức tạp và kiện

công ty tội lừa đảo

Vừa muốn giải quyết triệt

để nhưng cũng không

muốn mất nhiều thời gian

Xử lý nhẹ nhàng, không

tước quyền kinh doanh

của công ty

Ko làm lớn chuyện và

không tẩy chay sản phẩm

của công ty

Cơ quan chức năng

Trình bày rõ vụ việc, chịu

trách nhiệm về lỗi lầm

trong phạm vi của mình

Trình bày rõ vụ việc, bình

tĩnh chờ hướng giải quyết

của cơ quan chức năng

Đứng ra nhận lỗi với cộng

đồng và nhận hình phạt

thích đáng

Nhanh chóng xử lý vụ

việc, đòi lại quyền lợi cho

khách hàng

Tin tưởng vào quyết định

xử phạt của CQCN

Cộng đồng xã hội

Đứng ra xin lỗi khách

hàng, chịu trách nhiệm về

hành vi

Tố cáo đến cùng hành vi

sai trái,tẩy chay sản phẩm

Đưa ra lời xin lỗi và nhận

hình phạt thích đáng của

CQCN

Xử phạt nghiêm minh, xử

lý nhanh chóng, triệt dể

Cùng lên tiếng đòi lại

quyền lợi cho người tiêu

dùng

19

Algorithm đạo đức

Nguyên nhân Động cơ Mục đích Phương tiện Hệ quả

Nhân viên

Muốn hoàn thành

nhiệm vụ và trách

nhiệm công việc

Không bị đuổi việc Đạt được sự tín nhiệm

của công ty và có tiền

lương

Tư vấn và buôn bán sản

phẩm kém chất lượng

và giá thành cao

Mất uy tín, tiếp tay cho

hành vi phạm pháp

Khách hàng

Mua phải sản phẩm lụa

giả xuất xứ từ Trung

Quốc

Đòi lại quyền lợi của

mình và tố giác hành vi

sai trái

Công ty chịu trách

nhiệm cho hành vi sai

trái và bồi thường thiệt

hại

Tố cáo lên cơ quan

chức năng và các

phương tiện truyền

thông

Vạch trần gian lận của

công ty Khải silk, giúp

người tiêu dùng tránh

được đồ giả

Ban giám đốc

Giảm thiểu chi phí và

thời gian hay vì làm lụa

thật

Hợp tác để mua nguồn

hàng bên Trung Quốc

Tối đa hóa lợi nhuận Nhập sản phẩm xuất xứ

từ TQ, thay nhãn mác

và bán ra thị trường

Mất vị thế và y tín trên

thị trường, bị tẩy chay,

thiệt hại kinh tế

Cơ quan chức năng

Khách hàng tố cáo sản

phẩm không rõ nguồn

gốc

Muốn tìm hiểu sự thật

và tìm lại công bằng

Mang tính răn đe, thể

hiện trách nhiệm với

dân chúng

Tiến hành kiểm tra, xác

minh nguồn gốc sản

phẩm lụa

Xử lý vi phạm của công

ty và lấy lại quyền lợi

cho KH

Cộng đồng xã hội

Bất bình trước hành vi

gian lận của công ty

Khải silk

Đòi lại công bằng cho

người tiêu dùng

Muốn công ty khải silk

trả giá trước hành động

phạm pháp

Lan truyền trên

internet, dõi theo

những xử lý của CQCN

Làm tăng tính nghiêm

trọng của vụ việc, buộc

cơ quan chức năng vào

cuộc nghiêm túc

20

bjectivesO

21

Mục tiêu

Xử lý khủng hoảng truyền thông

Có các biện pháp đối mặt trước pháp luật

Thay đổi sản phẩm kinh doanh phù hợp

hơn với doanh nghiệp

Định hướng phát triển thương hiệu

22

lternativesA

23

PHƯƠNG ÁN 1:

Thay đổi sản phẩm kinh doanh, vẫn

nhập sản phẩm từ Trung Quốc nhưng do

một nhà cung ứng khác có chất lượng cao

hơn và sử dụng đúng mác Made in China,

bán sản phẩm với mức giá phù hợp.

Xin lỗi công khai trước phương tiện thông

tin đại chúng, chịu phạt theo đúng các

quy định của CQCN và sau đó giữ im

lặng một thời gian để dư luận lắng xuống.

Thời gian sau tiếp tục phát triển công ty.

24

PHƯƠNG ÁN 2:

Trả lời phỏng vấn từ báo chí, lên

tiếng xin lỗi khách hàng, thừa nhận sai

phạm trong quản lý, phân phối sản

phẩm.

Thay đổi sản phẩm kinh doanh, chỉ

bán các sản phẩm đúng chất lượng lụa

Việt Nam

Có thái độ nhất quán khi phát ngôn trước báo

chí, đưa ra các thông điệp ngắn để dần dần

thay đổi quan điểm về cách nhìn nhận sai phạm

của dư luận, giảm đi sức nóng truyền thông.

25

PHƯƠNG ÁN 3:

Chịu mọi sự xử phạt của pháp luật

Truyền thông về các sản phẩm khác trong công ty như các

lĩnh vực Bất động sản, nhà hàng, khách sạn. Có thái độ nhất

quán với dư luận

Khuyến khích khách hàng phản hồi về điều họ bức xúc từ

sản phẩm, có thương lượng để giải tỏa, xoa dịu sự tức giận

của khách hàng. Cam kết sẽ thay đổi quá trình kiểm tra

chất lượng trong thời gian tới.

Trả lời phỏng vấn từ báo chí, lên tiếng xin lỗi

khách hàng, thừa nhận sai phạm trong quản lý,

phân phối sản phẩm.

Thay đổi sản phẩm kinh doanh, 50% Lụa VN. 50% Lụa

TQ

26

Look Ahead

27

- Đối mặt trực tiếp với truyền thông,

sự chân thành hối lỗi với khách

hàng.

- Mua sản phẩm mới có chất lượng tốt

hơn ( Nhà cung cấp bên TQ) nhằm

tiết kiệm chi phí.

- Thực hiện đúng với lời công bố với

người tiêu dùng, thay đổi sản phẩm

hướng đến sự trung thực trong phát

ngôn và hành động, kêu gọi được

niềm tin trong lòng người tiêu dùng.

PHƯƠNG ÁN 1

- Chưa có sự định hướng nếu có

khủng hoảng từ pháp luật về hành vi

sai phạm nếu có khách hàng tố cáo.

- Truyền thông sản phẩm mới có thể

không nhận được sự chú ý của người

tiêu dùng. Bởi chưa chắc chắn có

được sự tin tưởng của khách hàng

vào sản phẩm.

- Giảm độ tin cậy của lụa Việt Nam.

28

PHƯƠNG ÁN 2

Có ưu điểm như phương án 1, có thể

giảm và ngăn chặn triệt để sự tố cáo

của khách hàng, không phải đối mặt

với xử phạt của pháp luật về vi phạm

“lừa dối khách hàng”

Truyền thông sản phẩm mới có thể

không nhận được sự chú ý của người

tiêu dùng. Bởi chưa chắc chắn có được

sự tin tưởng của khách hàng vào sản

phẩm.

Có thể tăng chí phí, giảm lợi nhuận

trong thời gian dài.

29

- Có ưu điểm như phương án 2 và có

chuẩn bị nếu có sự xử phạt của

pháp luật.

- Có định hướng phát triển rõ rang và

dễ thực hiện hơn 2 phương án trên

- Phương án truyền thông sẽ củng cố

thêm, không để mất niềm tin vào

các lĩnh vực kinh doanh của tập

đoàn.

PHƯƠNG ÁN 3

Phương án này sẽ có khả năng khiến tập

đoàn có sự tổn thất lớn về nhân sự

cũng như tài sản nên cần lên kế hoạch

chu đáo.

30

Action

31

Lựa chọn phương án

3

1. Có thái độ hợp tác với cơ quan chức năng để vụ việc được xử lý nhanh chóng và êm

xuôi

2. Đưa ra lời xin lỗi khách hàng và cộng đồng, xử lý khủng hoảng truyền thông, tổ chức

các buổi họp báo.

3. Tiếp thu ý kiến và có sự thương lượng với khách hang một cách rõ ràng.

4. Đẩy mạnh truyền thông về sản phẩm khác.

5. Thay đổi cách thức bán hàng, giá bán và gắn nhãn mác cho phù hợp:phân biệt rõ

khăn lụa do Trung Quốc sản xuất- công ty phân phối và khăn lụa Việt Nam do công

ty sản xuất. Cung cấp tới khách hàng đầy đủ thông tin về sản phẩm.\

Kết luận

◼ Sinh viên sẽ chủ động và hứng thú hơn với môn học khi được yêu cầu vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

◼ Nhiều tình huống đạo đức kinh doanh mang tính thời sự được cập nhật

◼ Chú ý hơn nữa đến việc kích hoạt tính sáng tạo và chủ động của sinh viên (tranh luận, cạnh tranh giữa các nhóm, sử dụng điểm thưởng, phần thưởng…)

XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN SỰ LẮNG

NGHE CỦA QUÝ VỊ!

33