"Na afloop keerde ik terug met een rugzak gevuld met verhalen, ervaringen en nieuwe vriendschappen." Bart Descamps, deelnemer van Dwars door Belgïe

HET SUPPORTERSMAGAZINE VAN BROEDERLIJK DELEN · SEPTEMBER - OKTOBER - NOVEMBER 2019 · #03

{ AFGIFTEKANTOOR CHARLEROI X · P3A9185 }

Contact Huidevettersstraat 165, 1000 Brusseltel. 02 502 57 00, redactie@broederlijkdelen.beWerkten mee aan dit nummer Valerie De Beuckelaer, Zynke Huysmans, Jeroen Marckelbach, Marijke Moyson, Lotte Smeets, Katelijne Suetens, Cynthia Van Der Heyden en Marleen Willemsen.Grafische vormgeving Marine De KeyzerWettelijk depotnummer D/2019/5.556/0Foto’s Jef Cattebeke, Lionel Croes, Thomas De Boever, Guido Kleene, Jeroen Marckelbach, Amorion Naomi Reijnen, Dareck Tuba, Lisbeth Vermeylen en Fotoarchief Broederlijk DelenVerantwoordelijke uitgever Lieve HerijgersHuidevettersstraat 165 1000 BrusselDrukkerij Lijnco, gedrukt op FSC-papier. De folie is 100% biologisch afbreekbaar.

Broederlijk DelenBroederlijk Delen is een Vlaamse organisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Ze zet zich in voor een waardig leven voor gemeenchap- pen op het platteland in Afrika, Latijns-Amerika en Israël-Palestina. Broederlijk Delen streeft naar een duurzame wereld zonder ongelijkheid. Steun Broederlijk Delen met een gift op IBAN BE12 0000 0000 9292. Giften zijn fiscaal aftrekbaar vanaf 40 euro per jaar.Meer info op www.broederlijkdelen.be

kortom

dag zomerWat voor weer het is als je deze MEEgedeeld in de bus krijgt kunnen we niet voorspellen. Maar we hopen dat de zon en warmte die ons aanspoorde om hem vol te schrijven je toch nog een laat zomergevoel geven.

Het werd een nummer vol interessante verhalen en vooral interessante mensen. Mensen ver weg, maar ook dichtbij. Want zon-der onze supporters zouden wij dit magazine niet kunnen schrijven. Veel leesplezier! Nieuwtjes 3

Schijnwerper 4Dankzij jouw steun 5Leesvoer 6Microfoon 8De mensen achter Broederlijk Delen 10Groeten uit 12

Een nieuw magazine?

Nee hoor, deze MEEgedeeld ver-vangt de vertrouwde Verdraaiddie je vier keer per jaar in je busontvangt.Omdat je vrijwilliger of schenkervan Broederlijk Delen bent. Of,zoals wij het graag zeggen, éénvan onze trouwste supporters. Bedankt!

Fotostop

Broederlijk Delen wil de wereld veranderen. Vorming is één van onze manieren om dat te doen. We bieden leertrajecten aan op maat van de doelgroep, in Vlaanderen en in onze partnerlanden. Samen met onze partners brengen we de noden in kaart en zorgen voor dat duwtje in de rug.

2

Welkom bij de GRA’sDe traditionele boerenwijsheid en de hedendaags wetenschap-pelijke kennis samenbrengen, dat is de missie van de Group de Recherche-Action (GRA’s). Voorzitster mama Mado en haar groep in Sia (Kwiluprovincie, Congo) zijn aan het werk op hun veldje waar geëxperimenteerd wordt met de Stylosanthes. Deze plant is een natuurlijke groenbe-mester die de bodem vruchtbaarder maakt.“De eerste resultaten zijn alvast posi-tief, maar vragen om bevestiging. We moeten zeker zijn dat we niet te maken hebben met een lucky shot. De geslaagde experimenten worden gedeeld met de boerenunies. Die kunnen de kennis dan doorgeven aan hun leden.” besluit mama Mado.

Moe maar vol veekrachtHet conflict tussen Israël en Palestina is de afgelopen twee jaar tot een absoluut dieptepunt gezakt. Onder impuls van zijn Midden-Oosten gezan-ten nam de Amerikaanse president Trump een aantal drastische beslissin-gen die zeer nadelig zijn voor de Palestijnen. De beslissingen druisen in tegen de decennialange internationale consensus over een oplossing voor het conflict. Bovendien rechtvaardigen de acties van de Verenigde Staten de Israëlische schendingen van het internationaal recht. De verhuis van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem is maar één voorbeeld. De Palestijnen op de Westoever, opgesloten in tientallen enclaves die hun het waardig leven onmogelijk maken, lijken moegestreden. Onder de opper-vlakte broeit een nieuwe opstand. Gaza gaat elke dag verder gebukt onder de genadeloze blokkade die nu al twaalf jaar duurt. En toch gaat het leven er verder. We zagen verbazingwekkende veerkracht, waardigheid en gast-vrijheid tijdens ons laatste bezoek in juni aan onze partnerorganisaties in Gaza, op de Westoever en in Israël. Volledig verslag op www.broederlijkdelen.be/inleefreis-israel-palestina-2019

ISRAEL

West Bank

Tel Aviv

Jerusalem

Gazastrook

JORDANIË

SYRIË

LEBANON

EGYPTE

Oktober 2019. Dan verwachten we iedereen die jong van hart en geest is in Leuven op de derde editie van Future Proof. Een samenwerking tussen Oxfam-Wereldwinkels en Broederlijk Delen. www.future-proof.be

17>20

Nieuwtjes

3

Schijnwerper

"De voedselzekerheid in Afrika zal niet alleen afhan-gen van de klimaatveran-dering, maar ook van de solidariteit van mensen hier."

Johan Van Laere, 74 jaarDeelnemer supportersreis Rwanda – Burundi 2019Parochiale werkgroep Broederlijk DelenPassie: waardig leven voor iedereenEigenschappen: jong van hart, enthousiast stimuleren van de plaatselijke werkgroep

Broederlijk Delen als alternatief voor een zinvolle vastenbeleving, dat sprak me vanaf het eerste uur onvoorwaardelijk aan. De gedeelde boterham van de eerste affiche had zoveel meer bete-kenis dan andere vormen van kunstmatige vastenbeleving. Nog voor de parochies en scholen Broederlijk Delen ontdekten, discus-sieerden we in de studententijd al over rechtvaardige handel en solidaire inspanningen voor de ontwikkelingslanden.Samen met Mia, mijn echtgenote, konden we ons al inleven in projecten in Zuid-Amerika en in India, waar we erg onder de indruk waren van het werk van Jeanne De Vos. Afrika was voor ons een blinde vlek. We twijfelden dan ook geen moment om ons kandidaat te stellen voor de reis naar Rwanda en Burundi afgelo-pen lente.De ervaringen waren ronduit verbluffend. Naast de inzet van de partnerorganisaties ter plaatse heeft de groep zelf ook een grote indruk op ons gemaakt. Hun enthousiasme, hun belangstelling, maar ook hun persoonlijkheden met kritische vragen, reflec-ties en bedenkingen creëerden een groepsgeest die aanstekelijk werkte.Er was de ongeëvenaarde ontmoeting bij boer Richard, die erin slaagt een beter leven op te bouwen dankzij de samenwerking met lotgenoten. Het solidariteitswerk voor arme, uitgesloten fami-lies waar we huisjes hielpen bepleisteren en schilderen eindigde met een vreugdedans. En het kippenvelmoment was zeker en vast de verzoeningssessie tussen Hutu’s en Tutsi’s waar slachtoffers en daders getuigden van vergeving, verzoening en de vaste wil om samen verder te gaan.De voedselzekerheid in Afrika zal niet alleen afhangen van de kli-maatverandering, maar ook van de solidariteit van mensen hier. Duurzame verandering betekent een wereld zonder ongelijkheid. Delen en herverdelen, investeren in de armste gemeenschappen in het Zuiden blijft onze opdracht.

4

Dankzij jouw steun...

… doen boeren in Congo actieonderzoek naar tradi-tionele én nieuwe technieken om de bodem vrucht-baarder te maken. Al doende leren ze wat werkt en niet werkt.“De bladeren en de peulen van de Mucunaplant die we op ons proefveldje hebben getest, hebben de vruchtbaar-heid van de bodem enorm verbeterd. Ik ga de Mucuna ook gebruiken op mijn eigen veld. Samen met de andere technieken die ik heb geleerd, ben ik op mijn pindaveld verzekerd van een betere opbrengst.”

… kreeg Moses uit Oeganda een training in land-bouwtechnieken. Die kennis geeft hij nu door aan andere boeren.Moses Kisembo Amooti, 52 jaar, Kyenjojo District in Rwenzoriregio, West-Oeganda.“De vorming die ik van JESE (partnerorganisatie) kreeg, is al zo oud als de avocadoboom bij mijn huis. Het begon in het jaar 2000 met technische vorming over ‘modern boeren’. Sindsdien hebben boeren in de regio geregeld hun voordeel kunnen halen uit vormingen over de duur-zame productie van verschillende gewassen: koffie, aard-appel, bonen, zoete aardappel. We leerden ook koeien en geiten houden voor hun melk en vlees. Nadat ik de lessen uit de vorming zelf toegepast had, werd ik een ‘model-boer’ voor anderen in de regio. Zij bezoeken mij om van mij te leren over agro-ecologische landbouw. En niet alleen bezoekers van dichtbij. Zelfs van buiten Oeganda weten ze mij te vinden!”

... krijgen jongeren uit de stad en het platteland in Guatemala de kans om via kunst, theater, rap en dans hun zelfvertrouwen te vergroten. Ze vinden verbinding met elkaar en leren ´La Madre Tierra´ (moeder aarde) te verde-digen. Zo blazen zij de strijd voor de natuurlijke rijkdommen nieuw leven in.

5

Leesvoer

Op een bijeenkomst in Senegal buigen we ons samen met partners uit Afrika en Latijns-Amerika over de vraag hoe we iedereen, vrouwen en mannen, meekrij-gen en hoe we dat best aanpakken. Een leerrijke ervaring voor alle deelnemers die ons doet stilstaan bij onszelf en de manier waarop we omgaan met identiteit, vooroordelen en voorrechten.

Context is allesDat we ons kunnen verwachten aan pittige discussies wordt al snel duidelijk wanneer de verschillende deel-nemers zich presenteren. Francia uit Colombia en Aline uit Burkina Faso staan voor de groep met hetzelfde doel, iedereen mee, maar bekijken het doel vanuit verschillende invalshoeken. Ook de grote mannelijke delegatie legt andere accenten. Om niet te spreken over de soms enorme verschillen tussen de Afrikaanse en de Latijns-Amerikaanse deelnemers. Doorheen de dagen die nog volgen komt er een grote constante bovendrij-ven: context is alles. Je kan een theorie of principe niet zomaar opleggen, zonder eerst naar de plaatselijke context en de plaatselijke noden te kijken. Als je dat niet doet en met een stormram onze kijk op gelijkheid tussen mannen en vrouwen wil opdringen, dan kom je van een ontgoochelende reis terug.

tot iedereen mee is, de gender*editie

Voor Broederlijk Delen is het duidelijk: wij willen een wereld waar iedereen mee is. Iedereen, dat gaat niet alleen over zij die minder hebben en wij die te veel hebben. Iedereen, dat gaat ook over mannen én vrouwen. Want helaas zien we nog te vaak dat mensen uitgesloten worden op basis van hun geslacht. En in de meeste gevallen zijn het de vrouwen die aan het kortste eind trekken.

"Het is belangrijk om over de culturele grenzen heende dialoog te openen over de rollen van mannenen vrouwen"Francia, Colombia

* Gender verwijst naar sociale en culturele normen inzake mannelijkheid en vrouwelijkheid. Deze invulling wordt in belangrijke mate door de maatschappij bepaald en uit zich in de positie van de verschillende seksen met rechten, plichten en kansen, in de onderlinge relatie en in de beeld-vorming en het zelfbeeld.

6

Gelijkheid in de praktijkTwee keer mogen we de warme seminariezaal verlaten om op het Senegalese platteland kennis te maken met een aantal vrouwengroepen. We proberen van hen te weten te komen hoe zij staan tegenover de traditi-onele rolverdeling en hoe zij een meer rechtvaardige toekomst zien. Wat hebben zij nodig? Hoe kunnen zij evolueren naar individuen die zelf hun toekomst in handen nemen? En wat doen ze nu al? We horen het verhaal van de vrouw die het geschopt heeft tot adviseur van de burgemeester en vrouwen die samen het heft in handen nemen om moestuinen te bewerken. Hiermee kunnen ze niet alleen meer divers voedsel op tafel zetten, maar ook een eigen inkomen verdienen. Iets wat voor vrouwen in de Afrikaanse context belang-rijk is om zelf beslissingen te kunnen nemen. Het zijn plaatselijke en kleinschalige initiatieven die lokaal een sterke impact hebben. Bij beide bezoeken zijn het de

Latijns-Amerikaanse dames die het streven naar recht-vaardigheid naar een ander niveau tillen. Zij ijveren, zeer bevlogen, voor acties en initiatieven op een grotere schaal, op een politieker niveau. Beide continenten leren van elkaar en samen schetsen we het proces van lokale stapjes in de gemeenschap naar effectieve veran-deringen in structuren. Van het veld naar het dorp naar de overheid. Van lokaal naar globaal.

De jongeren en de mannen niet vergetenDe dagen vliegen voorbij en het einde komt in zicht. We praten, discussiëren en passen onze persoonlij- ke zienswijzen aan. Ja, er is een grote inspanning weggelegd voor ons werk met en voor vrouwen. Maar na een week samenleven en samenwerken, komt ook heel duidelijk naar voor dat we de man-nen zeker niet uit het oog mogen verliezen. Zij zijn een noodzakelijke partner om mee te krijgen in een manier van denken die moet resulteren in een wereld waar iedereen mee is. We zijn het ook eens dat een betere wereld start bij de jongeren. Zij zijn de toekomst, dus als we iets willen veranderen, moeten zij mee aan de kar trekken. Mannen, vrouw-en, jongeren, kinderen, schoonmoeders enzovoort. Iedereen moet mee zijn, om iedereen mee te krijgen.

www.broederlijkdelen.be/gender

"In Burkina Faso zitten genderverschilleningebakken in onze taal. De verschillendebenamingen voor de stadia van een meisje tot een vrouwsymboliseren de rol die we van haar verwachten."Aline, Burkina Faso

Microfoon

Gezellig fietsen of wandelen met familie, vrienden of je koor. Langs Vlaamse boeren die duurzaam en ecologisch met de voeten in de aarde staan en zich daarin verbonden voelen met de boeren in het Zuiden die door Broederlijk Delen gesteund worden. Een sportieve uitdaging waar de uiteindelijk gereden of gewandelde kilometers in het niets vallen tegenover de opgedane herinneringen. Wij gaven de microfoon aan een deelnemer en een lokale boer.

Anita De Rouck, deelnemerNam deel in familieverband, omdat het een leuke uitdaging en een gezellige familie-uitstap leek.“Wij kennen Broederlijk Delen al van de inzamelacties tijdens de vasten, vroeger op school, maar dankzij onze dochter, die sinds kort bij Broederlijk Delen werkt, leerden we de organisatie nog beter kennen. Zo maakten we kennis met de sportieve activiteiten die Broederlijk Delen organiseert. Iets waar we tot dan nog niet van gehoord hadden. De afstand van 75 km leek vooraf veel, aangezien ik normaal maar rond de 50 km fiets, maar is uiteindelijk wel meegevallen.”

Uitstekende organisatie“Dwars door de Boerenbuiten was heel goed georgani-seerd: de informatiebrochure vooraf, de verwelkoming met koffie en versnaperingen, de gps met de routebe-schrijving en de regelmatige tussenstops met eten en drinken. Ook de kennismaking met de landbouwbedrijven is een pluspunt. Het avondeten was ook een aangename verrassing: vegetarisch, met duurzame producten en lekker klaargemaakt. Een gezellige sfeer en dus zeker een aanrader voor toekomstige deelnemers.”

Sponseren maar!“Misschien doen we nog wel eens mee met een volgende editie. Een sponsortocht is natuurlijk wel een mooie gele-genheid om andere mensen kennis te laten maken met het werk van Broederlijk Delen.Het zoeken van sponsors is in het begin een beetje onwen-nig, maar de mensen zijn wel enthousiast en bereid om te steunen en te supporteren.”

dwars door de boerenbuiten: duurzaam en lokaal op de trappers!

8

Eén van de tussenstops op de route van Dwars door de Boerenbuiten 2019. “Wij staan volledig achter het verhaal dat Dwars door de Boerenbuiten wil brengen. Het is belangrijk om te delen op wereld-schaal. Iedereen heeft het recht om zelfvoorzienend te zijn en te beschikken over voldoende voedsel. We voelen ons sterk verbonden met de boeren in het Zuiden en dragen graag ons steentje bij – in ons denken en ons voelen. Biologische landbouw en korte keten: het is vaak niet meer dan een verkoopplaatje. Het is onze taak én die van Broederlijk Delen om te streven naar een beter begrip en dieper respect. Voedsel moet drin-gend geherwaardeerd worden.”

Duurzaam én rendabel“We wilden tonen dat het mogelijk is: een bedrijf dat inzet op duurzaam-heid én rendabel blijft. In de huidige landbouwsector staat de economie nog steeds centraal, maar wij erva-ren dat andersom.We spitsen ons hoofdzakelijk toe op het telen van biologische grove

Sonia Sucaet, boerin van het biologische Livinushofgroenten, zoals ajuin, wortelen, aardappelen en kolen waarmee we tweewe-kelijks op de markt in Knokke staan. Verder proberen wij ons verhaal te delen met jong en oud aan de hand van educatieve workshops op de boerderij. Mensen met een beperking zijn welkom om mee te helpen op de boerderij.”

Respect en nieuwe inzichten. “Ik vond het enthousiasme van de deelnemers erg speciaal. Ons verhaal, de natuur en de rust. We hebben heel veel respect voor ons werk ervaren. Zo was er een deelnemer die niet erg geïnteresseerd was in biologische landbouw. Tot hij ons verhaal had gehoord. Hij stelde heel wat vragen en heeft achteraf zelfs een visitekaartje meegenomen. Een echte ‘eyeopener’, noemde hij het.Wij zijn alleszins zeer tevreden over de samenwerking, dus zeggen graag: tot volgend jaar!”

Livinushof

Anita De Rouck, deelnemer

9

Naam: Lien VermeerschLeeftijd: 28Functie: Lokaal Vertegenwoordiger in Bolivia sinds april 2019Passie: reizen, klimmen, wereldmuziekEigenschappen: enthousiast, gedreven, teamspeler

de mensen achter broederlijk delen

Portretten medewerkers

Waarom Broederlijk Delen? De thema’s waar Broederlijk Delen rond werkt interes-seren mij heel erg, zeker als het over mensenrechten en extractivisme in Zuid-Amerika gaat. Broederlijk Delen beperkt zich niet tot financiële hulp op afstand, maar is betrokken bij de partnerorganisaties. We maken de strategische keuzes samen. Ik krijg ook heel veel flexibi-liteit. Er is ruimte om te proberen en uit te testen.

Werken bij Broederlijk Delen is werken aan een ideaal. Met gedreven en bevlogen collega’s.

10

Toekomstvooruitzichten? De uitslag van de verkiezingen dit najaar en de impact ervan op de sociale organisaties. Ik ben benieuwd hoe onze partnerorganisaties zullen moeten omgaan met de nieuwe context. Daarnaast is het een mooie uitda-ging om nu al te beginnen nadenken over een volgend programma na 2021. Strategische dialoog, zowel met het team in Brussel als in Bolivia.

Naam: Marine De KeyzerLeeftijd: 39Functie: Grafisch vormgeefster sinds november 2012Passie: grafische vormgeving, zingen en gekke kostuums naaien voor mijn kinderen, ecologisch leven en consuminderenEigenschappen: creatief, milieubewust en durver

Waarom Broederlijk Delen?Als Franstalige was Broederlijk Delen me niet zo bekend, maar een paar jaar onderwijs in het Nederlands had blijkbaar latente herinneringen opgele-verd, die naar boven kwamen toen ik de vacature zag. Grafische vormgeving én ontwikkelingssamenwerking combineren? Ineens klonk het als een evidentie. Ik moest die job hebben!Ik heb een droomjob. Het is super aangenaam om hier te werken, met gedreven en geëngageerde collega’s. Terwijl ik de lay-out doe, lees ik de inhoud en leer ik bij over de thema’s. Ik vind het nog altijd inspirerend.

Memorabel momentIn mijn job kom ik niet in direct contact met vrijwilli-gers dus ik weet vaak niet hoe de campagne leeft. Dit jaar staken we de Koffiestop in een nieuw jasje voor het basisonderwijs met onder andere een Koffiemonster dat ik zelf mocht ontwerpen. Ik heb filmpjes gezien van de acties en reacties van kinderen en dat deed enorm deugd om te zien dat mijn ontwerp leeft. Daar krijg ik kippenvel van.

11

Groeten uit Oeganda“Wij, elf studenten van de KU Leuven, vertrokken begin juli voor 18 dagen naar Oeganda, een reis om nooit meer te vergeten! De eerste dagen maakten we kennis met de partnerorganisaties van Broederlijk Delen. We bezochten de ‘human waste’ van partnerorgani-satie AFSRT, een startup die afval wil reduceren en houtkap vermin-deren. Dankzij activiteiten met de lokale jeugd kregen we de kans om uit eerste hand de Oegandese gedachtegangen te leren kennen. We voerden groepsdiscussies over de hedendaagse actualiteit en waren blij verrast te horen dat ze meer weten over het klimaat

dan we dachten en dat liefde en huwelijk minder conservatief waren. Gelukkig was er ook tijd om stoom af te blazen tijdens een potje voetbal en een gezellig kampvuur. Tijdens een visite aan een vluchte-lingenkamp werden we getrakteerd op leuke optredens en maakten we samen lokale gerechten. Hierna kregen we de kans om een aantal families - en hun verhalen - te leren kennen die al ettelijke jaren in het vluchtelingenkamp verblijven. Naast deze interessante dagen splitste de groep op om per twee bij gastgezinnen in afgelegen dorpjes te vertoeven. Gedurende vier dagen geen elektriciteit, geen wifi, geen waterkraan en een overvloed aan rijst en maniok. Een heuse reality check. Voor ieder van ons was het alleszins een levenservaring om nooit meer te vergeten!”