MEKANİK VENTİLATÖRLERDE BASINÇ-VOLUM EĞRİSİ

İnspiratuvar direnci arttıran durumlar: Entübasyon tüpünün bükülmesi Hastanın tüpü ısırması Ekspiratuvar direnci arttıran durumlar: Sekresyonlar Bronkospazm Histerezis(Rötar/Geri kalma): Belirli bir basınç noktasında ekspirasyondaki volüm inspirasyona oranla daha yüksektir. Bu fenomene histerezis adı verilir. Akciğerle-rin esnekliğinden kaynaklanan elastik kuv-vetin büyüklüğü ile bronş çapından kay-naklanan direnç hava çıkışında değişik oranlarda gecikmeye yol açmaktadır.

Kompliyansı azaltan durumlar: ARDS Fibrozis Atelektazi Hiperinflasyon Abdominal distansiyon Pnömotoraks KKY Plevral effüzyon Konsolidasyon Kompliyansı arttıran durumlar: Amfizem Surfaktan tedavisi

Kompliyansın artması basınç-hacim halkasını dikleştirirken, kompliyanstaki azalma basınç-hacim halkasını daha yatık hale getirir.

Yukarıdaki basınç-volüm eğrisinde pembe renkte boyalı alan inspirasyon sırasında yapılan işi göster-mektedir. Onun simetriğindeki sarı boyalı alan ise ekspirasyon sırasında yapılan işi, tüm boyalı sarı alan ise elastik dirence karşı yapılan işi göstermek-tedir.

Yukarıdaki balık kuyruğu şeklindeki grafik has-tanın TETİKLEMESİNİN mevcut olduğunu gös-termektedir. Mavi boyalı alan ise tetikleme sı-rasında yapılan işi göstermektedir.

Şekil A: Basınç-Volum halkasında inspirasyon sırasında yapılan iş oranının artışına bağlı olarak halkanın inspirasyon kıs-mında bir genişleme meydana gelmektedir. Şekil B: Basınç-Volum halkasında ekspirasyon sırasında yapılan iş oranının artışına bağlı olarak halkanın ekspirasyon kısmında bir genişleme meydana gelmektedir

PEEP uygulanmayan basınç-volüm halkası daha yatık ve kompliyans daha azken; sisteme eksternal PEEP uygu-landığında basınç-volüm halkası daha dikleşmekte ve kompliyans da artış göstermektedir.

Mekanik ventilatörlerde her-hangi bir halkanın kapanmama-sı, yukarıdaki volüm-basınç gra-fiğinde olduğu gibi sistemde herhangi bir kaçağın mevcut olduğunu göstermektedir. İnspriyum kolundaki dalgalı gö-rünüm sekresyon varlığına işa-ret etmektedir.

Alt inflasyon noktası: Alveolun kritik açılma basıncını gösterir. Hava yollarındaki direnç artınca sağa doğru kayma eğilimindedir. Üstesinden gelebilmek için PEEP uygulanabilir. En uygun eksternal PEEP değeri, alt inflasyon noktasının 2 cmH2O üzeridir. Üst inflasyon noktası: Akciğerler kompliyansın üst limitine ulaştığı zaman basınç artışı volüm artışından da-ha büyük olur. Kuş gagası görünümü: Volum artışı olmaksızın ya da minimal olmasına rağmen basıncın devamlı olarak artı-şıyla meydana gelir. Barotravma riski artmaktadır.

Basınç modlarında, basınç-volüm eğrisi kare şekline yakın bir hal alır. Bunun ne-deni ise inspirasyon sırasın-da basınç limitinin olması-dır.

Spontan soluklarda inspirasyon ekspirasyon yönü saat yönünde iken, yardımlı ve zorunlu solunumda grafik yönü saat yönünün tersine doğrudur. İnspirasyon ile negatif basınç meydana gelir, negatif basınç etkisi ile akciğerler hava ile dolmaya başlar. Basınç sıfır nok-tasına ulaştığında tidal volumun tam kapasitesi sağlanmış olur. Hastaya PEEP uygulandığında grafik PEEP miktarı kadar sağa doğru kayar. Mekanik ventilatöre bağlı olan hastalarda yardımlı solunum desteği sırasındaki basınç-volüm halkasındaki tek fark yar-dımlı solunumda tetiklemenin bulunmasıdır.

Hazırlayanlar: Asist. Dr. Ensar Aydemir (Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.B.D.) Prof. Dr. Sait Karakurt (Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım A.B.D.) Kaynaklar: Solunum Mekaniği, Sevgi Bartu Saryal; Solunum 2: 112 - 125, 2000 http://www.derangedphysiology.com/php/Respiratory-failure-and-mechanical-ventilation/38-interpretation-of-pressure-volume-loops.php