Mbështetja e BE-së për Shërbimet e Menaxhimit dhe Trajtimit tëUjërave të Ndotura

(EUSWAM)Programi Kombëtar IPA 2016 për Shqipërinë

Leonat MuskollariKonsulent per ujërat pranë

Expo City, 9.11.2018

Përmbajtja

1. Prioritetet e QSH; Sektori i Furnizimit me Ujë dheKanalizimet; Fokusi kryesor i MIE

2. BE – Proceset e Integrimit3. Prezantimi i Projektit4. Prezantimi i Objektivave të Projektit dhe Fokusi5. Drejtimet e Punës dhe Rezultatet e Pritshme

1. Uji: 1 nga 5 prioritetet e Qeverisë Shqiptare

Fokusi kryesor i MIE

• Përmirësimi i kuadrit ligjor dhe rregullator për sektorin e furnizimitme uje dhe kanalizimet;

• Përmirësimi i situatës së furnizimit me ujë dhe kanalizimeve nëzonat bregdetare me rëndësi turistike;

• Forcimi i kapaciteteve të institucioneve kyçe në këtë sektor;• Përmirësimi i performancës së ndërmarrjeve të ujësjellësit duke

futur një program gjithëpërfshirës të UPA;• Formalizimi i trajnimit dhe certifikimit për forcën e punës në këtë

sektor

2. BE – Proceset e Integrimit

• Përafrimi i Legjislacionit Shqiptar me Direktivën për Trajtimin eUjrave te Ndotura Urbane;

• Azhurnimi i Strategjisë Kombëtare për Furnizimin me Ujë dheKanalizimet në Shqipëri;

• Forcimi i roleve dhe përgjegjësive të institucioneve kyçe në këtësektor.

3. Rreth Projektit• Projekti i Mbështetjes së BE-së për Menaxhimin e Ujrave të Ndotura dhe

Shërbimeve të Trajtimit te Ujrave te Ndotura (EUSWAM) synon të forcojëkapacitetet kombëtare dhe lokale në këtë sektor dhe sidomos funksionimin dhemirëmbajtjen më të mirë të infrastrukturës së ujërave të zeza përgjatë bregutshqiptar. Ajo do të kontribuojë në reformimin e sektorit të ujit dhe në reduktimin endotjes përgjatë bregut shqiptar.

• Projekti bashkëfinancohet nga Bashkimi Evropian në kuadrin e programit kombëtarIPA 2016 dhe Ministrisë Federale Gjermane për Bashkëpunim Ekonomik dheZhvillim (BMZ). DBE ka deleguar rolin e zbatimit të projektit tek DeutscheGesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH.

• Partneret kryesore te zbatimit jane Ministria e Infrastruktures dhe Energjisë(MIE) dhe Agjencia Kombetare për Ujësjellës Kanalizime dhe Infrastrukturën eMbetjeve (AKUM) në nivel qëndror si dhe bashkitë dhe shoqerite ujësjellëskanalizime përgjatë bregdetit shqiptar (Shkodër, Lezhë, Durrës, Kavajë, Vlorëdhe Sarandë).

4. Objektivat e Projektit dhe Fokusi

Objektivi I PërgjithshëmPërmirësimi i zbatimit të Reformës Kombëtare të Ujit dhe progresi iShqipërisë drejt kritereve të legjislacionit të BE për ujin

Objektivi SpecifikReduktimi i ndotjes së ujërave bregdetare të Adriatikut nëpërmjetforcimit të kapaciteteve dhe funksionimit dhe mirëmbajtjes sëinfrastrukturës së ujërave të ndotur përgjatë bregdetit, veçanërisht nëbashki të përzgjedhura të mbështetura nga BE*

*(Shkodra/Velipoja, Lezha/Shëngjin, Durrës, Kavaja, Vlora/Orikum dhe Saranda/Ksamil, porgjithashtu edhe ato si Divjaka, Spille, dhe Rivieres se detit Jon nga Dhërmiu në Sarandë)

Fokusi i VeprimitFokusi kryesor i projektit është zhvillimi i kapaciteteve të aktorëve parësorë nëSektorin e Ujit ne Shqipëri në lidhje me investimet e ardhshme.Projekti është fokusuar në:1. Mbështetje Shoqërive Ujësjellës Kanalizime për të përmirësuar

performancën e tyre të përgjithshme2. Forcimi i AKUM-it (Agjencia Kombëtare e Furnizimit me Ujë dhe

Sanitetit dhe Infrastrukturës së Mbeturinave), duke u fokusuar nënënsektorin e ujërave të zeza

3. Përmirësimi i funksionimit të ITUN bregdetare në lidhje me operimindhe mirëmbajtjen

4. Rritje e ndërgjegjësimi për nevojën e trajtimit të ujërave të ndotura(kërkesat e acquis të BE-së DTUNU) dhe pjesëmarrjen e palëve tëinteresuara.

Objektivat e Projektit dhe Fokusi

5. Drejtimet e Punes dhe Rezultatet e Pritshme

1. Përmirësimi i performancës së shoqërive të përzgjedhura të ujitpërgjatë bregut të Shqipërisë

Rezultati I pritshem : TKP te permiresuara per shoqerite e perzgjedhura

2. Forcimi i Agjencisë Kombëtare të Ujësjellës Kanalizimeve dheInfrastrukturës së Mbetjeve (AKUM) me fokus të veçantë nënënsektorin e ujërave të ndotura.

Rezultati i pritshëm: Ngritja dhe funksionimi i agjencisë së re; ekzistenca enjë plani për pajtueshmërinë me DTUNU të BE-së, duke përfshirë vlerësimete kostove të investimeve, me fokus të veçantë në ITUN përgjatë bregdetit

Drejtimet e Punes dhe Rezultatet e Pritshme

3. ITUN-et ekzistuese funksionojnë dhe mirëmbahen në mënyrëadekuate

Rezultati i Pritshëm: Cilësia e efluentit të shkarkuar nga ITUN për shoqëritëUK të përzgjedhura është përmirësuar

4. Rritje e ndërgjegjësimi për nevojën e trajtimit të ujërave tëndotura (kërkesat e acquis të BE-së DTUNU) dhe pjesëmarrjen e palëve të interesuara.

Rezultati i Pritshëm: Numri i eventeve për rritjen e ndërgjegjësimit, tëzhvilluara në shoqëritë UK të synuara çdo vit; Numri i pjesëmarrësve nëeventet e shoqërive UK

Faza fillestare1. Përmirësimi i performancës në Sh.A UK përgjatë bregdetit3. ITUN ekzistuese operohen dhe mirëmbahen në përputhje me metodologjinë dhe manualët përkatës.

Gjetjet në terren:• Reforma Territoriale: riorganizimi i Sh.A UK ose i papërfunduar ose përfunduar me probleme;• Mungon Kontrata e Performances e lidhur midis Bashkise dhe Sh.A UK;• Mungon një procedurë standarte për raportimin e indikatorëve kryesorë të perfirmancës (KPI);• Konfuzion ne raportim: Sh.A UK është e detyruar të raportojë tek institucione te ndryshme si

AKUM, ERRU, KM , Prefekturë, etj;• Mungesë të theksuar në matje (prodhim, shperndarje, shitje), dhe ne sistemet e monitorim-

operimit (SCADA);• Mungesa e remontit te parashikuar (preventive maintenance);• Sisteme faturimi dhe financiare pa kotrata mirëmbajtjeje dhe procedura te qarta për ruajtjen e të

dhënave;• Mangësi në analizimin e të dhënave të cilat vijnë nga prodhim/faturim/arketimi;• Mangësi në mnyrën e vlerësimit të NRë, standarteve teknike, procedurat e O&M, dhe efiçencës së

investimeve;• Mungesë në kontrollin e cilësisë së ujit me të cilin furnizohen konsumatorët;

Faza fillestare1. Përmirësimi i performancës në Sh.A UK përgjatë bregdetit3. ITUN ekzistuese operohen dhe mirëmbahen në përputhje me metodologjinë dhe manualëtpërkatës.

Gjetjet në terren:• Dokumentacioni i marrë nga kontraktori pas përfundimit të investimit nuk përdoret;• Mungesë e dokumentacionit të nëvojshëm në ITUN;• Mngesë e manualeve te operim-mirëmbajtjes, dhe metodologjisë së punës;• Mungesë e planeve te emergjencave;• Mungesë e manualeve për analizat e ujit te ndotur (hyrje/dalje), dhe procedurave për

kalibrimin dhe testimin e pajisjeve të laboratorit.• Mungesë në kite per kryerjen e analizave (për cilësinë e ujit)• Probleme te shpeshta me cilësinë e furnizimit me energji elektrike• Mungesë në ndërgjegjësimin e publikut dhe informimin e konsumatorëve;• Mungesë e planeve te biznesit, dhe përditësimit të vazhdueshem të tyre• Mungesë ne monitorimin e ecurisë se Sh.A UK ne përputhje me planin e biznesit dhe

kontratës së performancës (AKUM-Bashki)

Faza fillestare2. Forcimi dhe përmirësimi i AKUM (Agjencisë Kombëtare për Ujësjellës&Kanalizimet dheInfrastrukturës se Mbetjeve të Ngurta), me fokus në nën sektorin e ujërave të ndotura.

Gjatë implementimit të fazës fillestare të projektit AKUK u transformua në AKUM:• Përgjegjësi shtesë në lidhje me planifikimin dhe menaxhimin e infrastrukturës së mbetjeve;• Roli i kontrollit dhe monitorimit u ndryshua ne rol orientues tekniko-menaxherial;• Nuk ka më zyra rajonale.

Aktivitetet-Përcaktimi i mënyrës së punës, vendosja e pesonit të kontaktit në lidhje me prioritetet e MIE,• Assistencë në përgatitjen e strukturës dhe organogramës së re te AKUM• Asistencë në përgatitjen e rregullores së brendshme dhe përshkrimeve të vendeve të punës

të AKUM

Hapat ne vazhdim1. Pregatitja e një plani të detajuar pune për realizimin e secilit

rezultat të projekti’;2. Bashkëpunimi i ngushtë dhe i vazhdueshëm me partnerët ne

nivel qëndror dhe lokal;3. Bashkëpunimi me ekspertët më të mirë kombëtarë dhe

ndërkombëtare për të implementuar praktikat më tëpërshtatshme për vendin tonë;

4. Studimi dhe pregatitja e një projekt ideje në lidhje me opsionetme të mira për mbulimin e bregdetit në pjesët ku s’ka ITUN tëndërtuar;

5. Bashkëpunimi në mënyre të vazhdueshëm me projektet dhedonatorët e tjerë në fushën e ujit të pijshëm dhe atë të ujrave tëndotura.

Sinergjite me programin ne vazhdim

Projekti është i lidhur dhe krijon sinergji me programin në vazhdim"Shërbime te furnizimit me uje dhe kanalizime te orientuara drejtperformances dhe konsumatorit" (CPëS) financuar nga Ministria FederaleGjermane për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (BMZ) dheimplementuar nga GIZ në tetor 2016.

CPëS ka dy komponentë:Kapaciteti rregullator (niveli i qeverisë qendrore)Optimizimi i ofrimit të shërbimeve të furnizimit me uje dhe kanalizimet (nivelilokal)

Objektivat CPëS

Aktorët kombëtarë dhe lokal për ujësjellës kanalizimetzbatojnë parimet udhëzuese të reformës sektoriale,veçanërisht orientimin drejt performancës dhe llogaridhënien,në mënyrë të koordinuar.

Faleminderit për vëmendjen!

Pyetje?