madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn … · 2018. 10. 19. · madencİlİk...

31
MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN DE ĞERLENDİRİLMESİNDE AFET DURUMUNUN YERİ Tanzer PİRPİR, Veysel SÜSLÜ 2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMUCONGRESIUM ANKARA11/12 Ekim 2018 

Upload: others

Post on 23-Jan-2021

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN 

DEĞERLENDİRİLMESİNDE AFET DURUMUNUN YERİ

Tanzer PİRPİR, Veysel SÜSLÜ 

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 2: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Bu çalışmada, maden sahaları proje yerininve etki alanının mevcut çevresel özellikleriiçerisindeki afet durumunun Çevresel EtkiDeğerlendirilmesi Yönetmeliğindeki yeri, içerikolarak irdelenmiştir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 3: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Afet Nedir; Aniden oluşan, başladıktan sonrainsanlar tarafından engellenmesi zor,can ve malkaybına neden olan yıkıcı doğa olaylarıdır.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 4: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Ayrıca toplumun tamamı veya belli kesimleriiçin fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran,normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veyakesintiye uğratan, etkilenen toplumun baş etmekapasitesinin yeterli olmadığı doğa, teknoloji veyainsan kaynaklı olay olarak nitelendirebiliriz.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 5: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Afet çeşitlerine baktığımızda; İnsan kaynaklıafetler ve Doğal afetler olarak ikiye ayırabiliriz.

İnsan kaynaklı afetler; yangınlar, salgınhastalıklar, hava ve su kirliliğine bağlı topluölümler, doğal çevrenin tahribi ile toprakerozyonu belirtilebilir. belirtilebilir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 6: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Doğal afetler ise; oluşum nedenlerine göre jeolojikve meteorolojik kökenli olmak üzere ikiye ayrılır.Jeolojik kökenli doğal afetler; Deprem, heyelan,kayadüşmesi, volkanik patlamalar, çamur akıntıları,tsunami. .Meteorolojik kökenli doğal afetler; Sel, çığ, sıcak vesoğuk dalgası, kuraklık, kar, dolu, tipi, tornado,siklonlar, yıldırım, hortum, kasırga, tayfun olarakbelirtilebilir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 7: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Doğal afetler bölge ve ülke ekonomilerinezarar verdiği için insanlar üzerinde sosyal vepsikolojik açıdan olumsuz etkileri vardır.

Doğal afetler bütünüyle önlenemez; fakathasarları azaltılabilir. azaltılabilir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 8: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Dünya genelindeki doğal afetler ele alınınca,31 çeşit doğal afetin 28 tanesini, meteorolojikafetlerin oluşturduğu görülür. oluşturduğu görülür.

Afetlerle ilgili olarak Ülkemiz kanunlarıyladurum tespiti, değerlendirmeler ve azaltılmasınayönelik çalışmalar ilgili Bakanlıklarımızcayürütülmektedir. .

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 9: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Ülkemizde uygulanmakta olan mevzuatkapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığına aitÇevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği 1993yılından itibaren yürürlüktedir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 10: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Çevresel Etki Değerlendirilmesi:“Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreyeolabilecek olumlu ve olumsuz etkilerininbelirlenmesinde, olumsuz yöndekietkilerin önlenmesi ya da çevreye zararvermeyecek ölçüde en aza indirilmesi içinalınacak önlemlerin, seçilen yer ileteknoloji alternatiflerinin belirlenerekdeğerlendirilmesinde ve projelerinuygulanmasının izlenmesi ve kontrolündesürdürülecek çalışmaların” bir bütünü olaraktanımlanmaktadır. .

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 11: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

ÇED Yönetmeliği kapsamında olanprojelerin mevcut çevresel özellikleri içerisinde;jeolojik ve hidrojeolojik özellikleri,doğal afetdurumu,depremsellik kriter olarak dairdelenmektedir. .

Böylelikle bu kriterlerde dikkate alınarakalanların olumlu ve olumsuzluk özellikleri ortayakonarak faaliyetin uygunluğu/uygunsuzluğu vealınacak önlemleri yönünde belirlemeleregidilebilmektedir. .

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 12: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED)Yönetmeliği kapsamında yönetmeliğinyayımlanan yıllar itibariyle doğal afetdurumunun yeri diğer özellikler ile beraber şuşekilde sıralanmıştır. sıralanmıştır.

.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 13: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

ÇED YÖNETMELİĞİ ÇED GENEL FORMATI PROJE TANITIM FORMATI

07.02.1993 Tarih ve 21489 sayılı R.G. yayımlanmıştır.

‐Jeolojik özellikler‐Hidrojeolojik özellikler‐Toprak özellikleri (yapısı,taşımakapasitesi,yamaçstabilitesi,kayganlık,erozyon)‐Hidrolojik özellikler

(Evet/hayır şeklinde ve açıklamalı kontrol listesi)‐Taşkın önleme(Değerlendirme tablosu olarak)‐Jeolojik yapı‐Yüzeysel su kaynakları‐Toprak

23.06.1997 Tarih ve 23028 sayılı R.G. yayımlanmıştır.

‐Jeolojik özellikler                ‐Tektonik hareketler‐Heyelan‐Çığ, sel, kaya düşmesi‐Hidrolojik ve Hidrojeolojik özellikler‐Taşkın önleme işlemleri

‐Jeolojik özellikler  ‐Jeoloji Haritası‐Hidrolojik ve hidrojeolojik özellikler  ‐Doğal afet durumlarında uygulanacak müdahale planı.        

06.06.2002 Tarih ve 24777 sayılı R.G. yayımlanmıştır.

‐Jeolojik ve Hidrojeolojik özellikler‐Doğal Afet durumu

‐Jeolojik ve Hidrojeolojik özellikler ile doğal Afet durumu

Page 14: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

16.12.2003 Tarih ve 25318 sayılı R.G. yayımlanmıştır.

‐Jeolojik ve Hidrojeolojik özellikler‐Doğal Afet durumu

‐Heyelan alanları‐Erozyon alanları‐Proje alanının ölçekli jeoloji haritası ve üzerinde yeraltı ve yerüstü sularının gösterimi ve alanın depremsellik

17.07.2008 Tarih ve 26939 sayılı R.G. yayımlanmıştır.

‐Jeolojik ve Hidrojeolojik özellikler‐Doğal Afet durumu

‐Heyelan alanları‐Erozyon alanları‐Proje alanının ölçekli jeoloji haritası ve üzerinde yeraltı ve yerüstü sularının gösterimi ve alanın depremsellik

03.10.2013 Tarih ve 28784 sayılı R.G. yayımlanmıştır.

‐Jeolojik ve Hidrojeolojik özellikler‐Doğal Afet durumu

‐Jeoloji haritası‐Depremsellik

25.11.2014 Tarih ve 29186 sayılı R.G. yayımlanmıştır.

‐Jeolojik ve Hidrojeolojik özellikler‐Doğal Afet durumu

‐Jeoloji haritası‐Depremsellik

Page 15: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

ÇED Yönetmeliği kapsamında, projeninkapasitesi ve alan miktarına göre Yönetmelikekinde yer alan proje formatlarına görehazırlanan başvuruların değerlendirilmesinde;

İçerik olarak belirtilen ve belirtilmesiistenen topoğrafya, iklim, bitki örtüsü,

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 16: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

jeolojik unsurlar olarak; çalışma alanının veetrafının jeolojisi, litoloji, madenin cinsi,rezervi,jeoloji haritası ve kesitinin hazırlanması,topoğrafik eğim, şev, yamaç yönelimi, yüzeyseldrenaj,hidrolojik ve hidrojeolojik özellikleri iledoğal afet durumu,doğal ve yapay titreşimlerininaraştırılmasını içeren adımlar önemlidir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 17: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Proje alanı ve yakın çevresinin mevcut arazikullanımının değerlendirmesinde; değerlendirmesinde;

1.DepremsellikDeprem haritası eklenmeli, çalışma

alanı ve yakın çevresini içeren alana aitdepremsellik durumu belirtilmelidir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 18: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Kaynak: Mülga Afet İşleri Genel  Müdürlüğü‐Deprem Dairesi 

Page 19: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Kaynak: AFAD, 2018.Türkiye Deprem Tehlike Haritası.    

Page 20: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.Jeolojik ve hidrojeolojik özellikler‐jeoloji haritası;

Sahanın ve çevresinin 1/25.000ölçekli jeoloji haritası ve kesitleri,genel jeolojisi, alan jeolojisi(formasyonlar) özellikleri iletektonik özellikleri belirtilmeli,yeraltı ve yerüstü suları özellikleriverilmelidir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 21: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 22: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

3.Doğal afet durumu;Proje alanı ve çevresine ait jeolojik

ve hidrojeolojik özellikleri birlikte mevcutdoğal afet durumu olup olmadığı,deprem, heyelan, kaya düşmesi, çamurakıntılarına maruz kalıpkalmadığı/kalabilirliği varsa bu konulardayapılan çalışmalar, alanın büyüklüğüneait bilgiler verilmeli ve doğal afet durumuhakkında ilgili kurum görüşü debelirtilerek haritalar ve fotoğraflareklenmelidir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 23: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Bu adımlar proje yeri ve etki alanının özelliğininortaya konulmasında, bir bütün oluşturarak bilgivermektedir. .

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 24: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Maden sahasının yerinin özelliklerininbelirlenmesi ve varsa doğal afet durumuhakkındaki kurum görüşleri; projeninolumlu/olumsuz değerlendirilmesi yada alınacakönlemler açısından kriter olabilmektedir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 25: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Madencilik faaliyetlerinin çevreseletkisinde doğal afet durumunda, heyelanlıalanlara yakın bazı sahalara bakacak olursak;

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 26: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Gölet Projesine ait kum‐çakıl ve kil ocağı sahalarını içeren  malzeme ocakları projesinde; Kil ocağının yaklaşık 650m.batısında eski heyelan alanı ve 2km.batısında aktif heyelan alanı yer almaktadır. Proje içeriğinin kum çakıl ve kil çıkarımından ibarettir.

Yer: Konya İli  Hadim İlçesi Yelmez Mahallesi (Eski‐aktif heyelan verileri kaynağı: MTA Genel Müdürlüğü)

Page 27: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Saha özellikleri itibariyle proje alanının ocak alanına mesafesi yaklaşık 6,5km.dir. Proje alanının yeri ve etki alanı içinde titreşim etkisi riski minimumdur.

Yer:Konya İli Hadim İlçesi Dedemli Mahallesi

Page 28: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Afet durumu ortaya konmuş bir alan,kayaç litolojisine göre dayanım derecesiyüksek bir malzemenin alımında kullanılanpatlayıcı madde etkisi ile titreşimlere maruzda kalabilmektedir.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 29: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Proje yerinin özelliklerine ve mesafesine göreyer yer alan daraltılması, gerekli önlemler, patlayıcıkısıtlaması yada alternatif alanlar oluşturmak gibiçalışmalar ile faaliyetin yerine getirilmesisağlanmalıdır. .

Proje içeriğindeki bilgiler ve ilgili kurumgörüşü ve kurumsal sitelerin interaktif sayfalarındayer alan haritalar mevcut haliyle kaynak olarakdeğerlendirilmektedir. .

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 30: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Sonuç olarak; Çevresel EtkiDeğerlendirilmesinde çevresel özellikleri içerisindeyer alan doğal afet durumu; jeolojik vehidrojeolojik özellikler ile jeolojik risklerin veberaberinde olabilecek zararlara karşı önlemlerininalınması irdelenmekte ve değerlendirilmektedir.

Böylelikle madencilik faaliyetlerinde doğalafet durumu, çevresel özellikler içerisinde faaliyetalanı yeri uygunluğunun ve sağlıklı olarakyapılabilirliğinin ortaya konmasında bir bütününparçası olarak yerini almaktadır.

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018 

Page 31: MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİSİNİN … · 2018. 10. 19. · madencİlİk faalİyetlerİnİn Çevresel etkİsİnİn deĞerlendİrİlmesİnde afet durumunun yerİ

Dinlediğiniz için Teşekkürler

2.ULUSAL HEYELAN SEMPOZYUMU‐CONGRESIUM ANKARA‐11/12 Ekim 2018