bİyodİzelİn motorda kalinti oluŞumuna etkİsİnİn İncelenmesİ
DESCRIPTION
DÜNYA BİYODİZEL GÜNÜ ALBİYOBİR 10 AĞUSTOS 2006 ANKARA. BİYODİZELİN MOTORDA KALINTI OLUŞUMUNA ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Prof. Dr. Hüseyin ÖĞÜT Yrd. Doç. Dr. Hidayet OĞUZ Arş. Gör. Tanzer Eryılmaz Yrd. Doç. Dr. Hakan Okyay Mengeş SELÇUK ÜNİVERSİTESİ [email protected]. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 11
Prof. Dr. Hüseyin ÖĞÜTProf. Dr. Hüseyin ÖĞÜTYrd. Doç. Dr. Hidayet OĞUZYrd. Doç. Dr. Hidayet OĞUZArş. Gör. Tanzer EryılmazArş. Gör. Tanzer EryılmazYrd. Doç. Dr. Hakan Okyay MengeşYrd. Doç. Dr. Hakan Okyay Mengeş
SELÇUK ÜNİVERSİTESİSELÇUK ÜNİVERSİTESİ[email protected]
DÜNYA BİYODİZEL GÜNÜ
ALBİYOBİR
10 AĞUSTOS 2006 10 AĞUSTOS 2006
ANKARAANKARA
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 22
Biyodizel çalışmaları nasıl Biyodizel çalışmaları nasıl başladı ?başladı ?
ABD ve AB ülkelerinde özellikle 1990 yılından ABD ve AB ülkelerinde özellikle 1990 yılından sonra başlayan “Temiz Enerji” hareketleri sonra başlayan “Temiz Enerji” hareketleri sayesinde, petrole bağımlılığı azaltmak üzere sayesinde, petrole bağımlılığı azaltmak üzere pek çok bilimsel çalışma yapılmış ve yasal pek çok bilimsel çalışma yapılmış ve yasal düzenlemelerle yeni enerji politikaları düzenlemelerle yeni enerji politikaları oluşturulmuştur. oluşturulmuştur.
Ülkemizdeki biyodizel çalışmaları da 1990’lı Ülkemizdeki biyodizel çalışmaları da 1990’lı yılların sonuna doğru Akademik alanda yılların sonuna doğru Akademik alanda başlamış ve son 2-3 yılda da yaygınlaşmıştır.başlamış ve son 2-3 yılda da yaygınlaşmıştır.
Yerli kaynaktan yapılan biyodizel yakıtına Yerli kaynaktan yapılan biyodizel yakıtına “Petrol Piyasası Kanunu” ile getirilen oransal “Petrol Piyasası Kanunu” ile getirilen oransal ÖTV istisnası nedeni ile, ülkemizde önemli ÖTV istisnası nedeni ile, ülkemizde önemli sayıda Biyodizel üreticisi firma oluşmuştur. sayıda Biyodizel üreticisi firma oluşmuştur.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 33
İyot Sayısı Biyodizel için bir kalite İyot Sayısı Biyodizel için bir kalite parametresidir !parametresidir !
Ester içeriğiEster içeriği YoğunlukYoğunluk Parlama noktasıParlama noktası Kükürt içeriğiKükürt içeriği İyot sayısıİyot sayısı Setan sayısıSetan sayısı
Esterleşme reaksiyonunun tamamlanmasıEsterleşme reaksiyonunun tamamlanması Serbest gliserolSerbest gliserol Alkol ve katalizör kalıntısıAlkol ve katalizör kalıntısı ViskoziteViskozite Asit değeriAsit değeri
Su içeriğiSu içeriği Oksidasyon kararlılığıOksidasyon kararlılığı Depolama ŞartlarıDepolama Şartları
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 44
İyot sayısı Yağ ve Motor için ne İyot sayısı Yağ ve Motor için ne anlam taşır ?anlam taşır ?
Yağın doymamışlılığının bir ölçüsüdür,Yağın doymamışlılığının bir ölçüsüdür, Yağların ayırt edici ve karakteristik özelliğidir,Yağların ayırt edici ve karakteristik özelliğidir, Biyodizelin iyot sayısı yağın iyot sayısı ile Biyodizelin iyot sayısı yağın iyot sayısı ile
aynıdır,aynıdır, Hayvansal yağların iyot değeri düşüktür, Hayvansal yağların iyot değeri düşüktür,
ancak akış özellikleri iyi değildir,ancak akış özellikleri iyi değildir, Yüksek iyot sayılı yakıtlar enjektör Yüksek iyot sayılı yakıtlar enjektör
deliklerinde tıkanmalara veya yanma deliklerinde tıkanmalara veya yanma odasında polimerleşmeye ve hasara sebep odasında polimerleşmeye ve hasara sebep olabilmektedir. olabilmektedir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 55
TS EN 14214 de en çok TS EN 14214 de en çok 120120 olan buolan bu
değer;değer;
TS EN 14213 de ise en çok TS EN 14213 de ise en çok 130130 olarak olarak
verilmektedir.verilmektedir.
Amerikan Biyodizel standardı olan Amerikan Biyodizel standardı olan
ASTM D 6751 de İyot sayısına yer ASTM D 6751 de İyot sayısına yer
verilmemektedir. verilmemektedir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 66
Bazı bitkisel yağların iyot sayıları Bazı bitkisel yağların iyot sayıları ve önemli özelliklerive önemli özellikleri
Bitkisel YağBitkisel Yağ İyot sayısıİyot sayısı(g/100 g)(g/100 g)
YoğunlukYoğunluk(kg/l)(kg/l)
IsılIsıldeğerdeğer
(MJ/kg(MJ/kg))
Kinematik Kinematik ViskoziteViskozite
(20° C)(20° C)
SetanSetansayısısayısı
DepolamaDepolamaSıcaklığı Sıcaklığı
(° C)(° C)
Parlama Parlama noktasınoktası
(° C)(° C)
Kolza yağıKolza yağı 94-11394-113 0.920.92 37.637.6 72.372.3 4040 0 … -30 … -3 317317
Ayçiçek yağıAyçiçek yağı 118-144118-144 0.930.93 37.137.1 68.968.9 3636 -16. -18-16. -18 316316
Soya yağıSoya yağı 114-138114-138 0.930.93 37.137.1 63.563.5 3939 -8 ..-18-8 ..-18 350350
Keten yağıKeten yağı 169-192169-192 0.930.93 37.037.0 51.051.0 5252 -18. -27-18. -27 --
Zeytin yağıZeytin yağı 76-9076-90 0.920.92 37.837.8 83.883.8 3737 -5 .. -9-5 .. -9 --
Pamuk yağıPamuk yağı 90-11790-117 0.930.93 36.836.8 89.489.4 4141 -6 .. -14-6 .. -14 320320
Hint yağıHint yağı 103103 0.910.91 37.037.0 71.071.0 5151 340340
H.Cevizi yağıH.Cevizi yağı 7-107-10 0.870.87 35.335.3 21.7 21.7 11 14 2514 25 --
PalmPalm 34-6134-61 0.920.92 37.037.0 29.4 29.4 11 4242 27 ..4327 ..43 267267
Palm (ÇekirdekPalm (Çekirdek)) 14-2214-22 -- 35.535.5 21.5 21.5 11 -- 20 .. 2420 .. 24 --
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 77
2005 yılında ODTÜ-PAL de yapılan 2005 yılında ODTÜ-PAL de yapılan bir çalışmada analiz için getirilen bir çalışmada analiz için getirilen biyodizellerin iyot sayıları tespit biyodizellerin iyot sayıları tespit edilmiş ve % 50 sinin standarda edilmiş ve % 50 sinin standarda uygun olmadığı belirlenmiştir. uygun olmadığı belirlenmiştir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 88
Türkiye’de Üretilen Biyodizellerin iyot Türkiye’de Üretilen Biyodizellerin iyot sayılarısayıları (Okandan, 2005)(Okandan, 2005)
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 99
TSE tarafından yayınlanan TS EN TSE tarafından yayınlanan TS EN 14214 Biyodizel standardında, sektör 14214 Biyodizel standardında, sektör tarafından en çok tartışılan tarafından en çok tartışılan konulardan birisi iyot sayısıdır. konulardan birisi iyot sayısıdır.
Üst sınırı 120 olarak sınırlanan iyot Üst sınırı 120 olarak sınırlanan iyot sayısına uygun numune sayısının % sayısına uygun numune sayısının % 50 den fazla olduğu görülmektedir. 50 den fazla olduğu görülmektedir.
Uygun yağ karışımları ile üretilecek Uygun yağ karışımları ile üretilecek biyodizelin bu sınır değerleri biyodizelin bu sınır değerleri sağlayabileceği anlaşılmaktadır sağlayabileceği anlaşılmaktadır (Okandan, 2005). (Okandan, 2005).
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1010
İspanya yerli hammadde İspanya yerli hammadde kullanabilmek için İyot sayısını 140 kullanabilmek için İyot sayısını 140 olarak uygulamak istemekte;olarak uygulamak istemekte;
Ancak AB’nin ilgili Komisyonu Ancak AB’nin ilgili Komisyonu İspanya’ya bu konuda baskı İspanya’ya bu konuda baskı yapmaktadır.yapmaktadır.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1111
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1212
Bu çalışmada iyot sayıları birbirinden farklı olan Bu çalışmada iyot sayıları birbirinden farklı olan soya yağı biyodizeli,soya yağı biyodizeli, Ayçiçek yağı biyodizeliAyçiçek yağı biyodizeli ve ve pamuk yağı biyodizelipamuk yağı biyodizeli motorda denenerek motorda denenerek enjektörde ve yanma odasında meydana gelen enjektörde ve yanma odasında meydana gelen değişiklikler incelenmiştir. değişiklikler incelenmiştir.
Denemelerde şahit yakıt olarak motorin Denemelerde şahit yakıt olarak motorin kullanılmıştır. kullanılmıştır.
Ayrıca her iki biyodizelin 100’er saatlik denemesi Ayrıca her iki biyodizelin 100’er saatlik denemesi sonucunda motor yağında meydana gelen sonucunda motor yağında meydana gelen seyrelmeseyrelme
incelenmiştir.incelenmiştir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1313
MATERYAL ve METOTMATERYAL ve METOT Ayçiçek yağı biyodizeli Selçuk Üniversitesi Ziraat Ayçiçek yağı biyodizeli Selçuk Üniversitesi Ziraat
Fakültesi bünyesinde kurulu bulunan Biyodizel Fakültesi bünyesinde kurulu bulunan Biyodizel laboratuarındaki PLC destekli Pilot üretim laboratuarındaki PLC destekli Pilot üretim tesisinde üretilmiştir. tesisinde üretilmiştir.
Üretimde alkol olarak; Metil alkol ve Katalizör Üretimde alkol olarak; Metil alkol ve Katalizör olarak NaOH kullanılmıştır.olarak NaOH kullanılmıştır.
Soya ve Pamuk yağı biyodizeli Konya’da faaliyetini Soya ve Pamuk yağı biyodizeli Konya’da faaliyetini
sürdüren ve akredite laboratuardan alınmış EN sürdüren ve akredite laboratuardan alınmış EN 14214’e uygunluk belgesine sahip olan bir 14214’e uygunluk belgesine sahip olan bir biyodizel üretim tesisinden temin edilmiştir. biyodizel üretim tesisinden temin edilmiştir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1414
Motor denemesi S.Ü. Teknik Bilimler Meslek Motor denemesi S.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulunda bulunan ve teknik özellikleri Yüksekokulunda bulunan ve teknik özellikleri aşağıda verilen yeni durumdaki tek silindirli 4 aşağıda verilen yeni durumdaki tek silindirli 4 zamanlı dizel bir motorda gerçekleştirilmiştir.zamanlı dizel bir motorda gerçekleştirilmiştir.
TipiTipi BirimiBirimi E71E71
Silindir SayısıSilindir Sayısı 11
Yanma odasıYanma odası Direkt püskürtmeliDirekt püskürtmeli
Yakıt Yakıt Dizel Dizel
Silindir ÇapıSilindir Çapı mmmm 7575
Silindir StrokuSilindir Stroku mmmm 8080
Silindir HacmiSilindir Hacmi cmcm33 353353
Sıkıştırma OranıSıkıştırma Oranı 23:123:1
Nominal DevirNominal Devir 1/min1/min 31003100
Yakıt Enjeksiyon PompasıYakıt Enjeksiyon Pompası Bosch tipBosch tip
Enjeksiyon basıncıEnjeksiyon basıncı barbar 118118
Soğutma SistemiSoğutma Sistemi Hava soğutmalıHava soğutmalı
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1515
Denemelere başlamadan Denemelere başlamadan önce gerek yağların önce gerek yağların gerekse bunlardan gerekse bunlardan üretilen biyodizellerin üretilen biyodizellerin özellikleri belirlenmiştir. özellikleri belirlenmiştir.
Ölçümlerde DPT 2004/7 Ölçümlerde DPT 2004/7 nolu proje kapsamında nolu proje kapsamında kurulan S.Ü. Ziraat kurulan S.Ü. Ziraat Fakültesi Biyodizel Fakültesi Biyodizel laboratuarındaki laboratuarındaki cihazlardan cihazlardan faydalanılmıştır. faydalanılmıştır.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1616
Soya, Ayçiçeği ve Pamuk yağı ile Soya, Ayçiçeği ve Pamuk yağı ile bunlardan üretilen biyodizel yakıtının bunlardan üretilen biyodizel yakıtının
özellikleriözellikleriMotorinMotorin Soya Soya
yağıyağıSoya Soya YağıYağı
BiyodizeliBiyodizeli
Ayçiçek Ayçiçek YağıYağı
Ayçiçek Ayçiçek Yağı Yağı
BiyodizeliBiyodizeli
Pamuk Pamuk YağıYağı
Pamuk Pamuk Yağı Yağı
Biyodizeli Biyodizeli
Yoğunluk (kg/mYoğunluk (kg/m33)) 838,8838,8 930,4930,4 890,7890,7 923,9923,9 888,6888,6 922922 890890
Viskozite mmViskozite mm22/s /s (40(40ooC’de)C’de)
2,842,84 34,2134,21
5,275,27 33,1633,16 4,974,97 32.0432.04 5,275,27
Soğukta Filtre Soğukta Filtre Tıkama Noktası (Tıkama Noktası (ooC)C)
-8-8 -3.0-3.0 -6.0-6.0 -5-5
BulutlanmaBulutlanma -3.5-3.5 -3.0-3.0 -5.7-5.7 -2.5-2.5
Akma Akma -18-18 -5.0-5.0 -9.5-9.5 -8-8
DonmaDonma -20-20 -7.0-7.0 -11.0-11.0 -9-9
Bakır Çubuk Bakır Çubuk KorozyonuKorozyonu
1a1a 1a1a 1a1a 1a1a
İyot Sayısıİyot Sayısı 126,91126,91 113,22113,22 105,00105,00
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1717
Denemelere başlamadan önce motor sökülerek Denemelere başlamadan önce motor sökülerek enjektörü temizlenmiş ve enjektör testine tabi enjektörü temizlenmiş ve enjektör testine tabi tutulmuştur. tutulmuştur.
Enjektör testleri Merlin marka enjektör test cihazında Enjektör testleri Merlin marka enjektör test cihazında yapılmıştır. yapılmıştır.
Aynı şekilde silindir kafası ve piston üst yüzeyi Aynı şekilde silindir kafası ve piston üst yüzeyi sökülerek temizlenmiştir. sökülerek temizlenmiştir.
Denemeye önce soya yağı biyodizeli ile başlanmış Denemeye önce soya yağı biyodizeli ile başlanmış daha sonra Ayçiçeği,Pamuk ve Motorinle devam daha sonra Ayçiçeği,Pamuk ve Motorinle devam edilmiştir. edilmiştir.
Motor her bir yakıt ile toplam 100 saat çalıştırılmıştır.Motor her bir yakıt ile toplam 100 saat çalıştırılmıştır.
Başlangıçta, 50 saat ve 100 saat sonra enjektör Başlangıçta, 50 saat ve 100 saat sonra enjektör sökülerek enjektör üzerindeki birikinti tartılarak sökülerek enjektör üzerindeki birikinti tartılarak ölçülmüş yine her 50 saat sonunda enjektör testi ölçülmüş yine her 50 saat sonunda enjektör testi yapılmıştır. yapılmıştır.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1818
Her 100 saatlik çalışmanın sonunda Her 100 saatlik çalışmanın sonunda motor kafası sökülerek motor motor kafası sökülerek motor kafasındaki ve yanma odasındaki kalıntı kafasındaki ve yanma odasındaki kalıntı oluşumu incelenmiştir.oluşumu incelenmiştir.
Motor 1800 d/d da Konya Alaeddin Motor 1800 d/d da Konya Alaeddin Keykubat Kampüsü’nde 1144 m Keykubat Kampüsü’nde 1144 m rakımda, ortalama sıcaklık 28 rakımda, ortalama sıcaklık 28 ooC ve C ve ortalama bağıl nem % 30.77 olan çevre ortalama bağıl nem % 30.77 olan çevre şartlarında gerçekleştirilmiştir.şartlarında gerçekleştirilmiştir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 1919
SONUÇ VE TARTIŞMASONUÇ VE TARTIŞMAEnjektörde Meydana Gelen Enjektörde Meydana Gelen BirikintilerBirikintiler Her üç biyodizel ve motorin ile Her üç biyodizel ve motorin ile
çalışma esnasında her 50 saatte çalışma esnasında her 50 saatte enjektör sökülerek enjektör testi enjektör sökülerek enjektör testi yapılmıştır. yapılmıştır.
Enjektör testi sonunda çalışma Enjektör testi sonunda çalışma başlangıç basıncı 118 bar olarak başlangıç basıncı 118 bar olarak ölçülmüş ve denemeler müddetince ölçülmüş ve denemeler müddetince bu çalışma basıncı değişmemiştir. bu çalışma basıncı değişmemiştir.
Enjektör memesinde herhangi bir Enjektör memesinde herhangi bir tıkanma meydana gelmemiştir.tıkanma meydana gelmemiştir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2020
Soya, Ayçiçeği ve Pamuk yağı biyodizelleri ile Soya, Ayçiçeği ve Pamuk yağı biyodizelleri ile Motorin ile çalışma esnasında enjektör testi ve Motorin ile çalışma esnasında enjektör testi ve
enjektörde birikinti miktarlarıenjektörde birikinti miktarları
Soya Yağı Soya Yağı Biyodizeli Biyodizeli
Ayçiçek Yağı Ayçiçek Yağı BiyodizeliBiyodizeli
Pamuk Yağı Pamuk Yağı Biyodizeli Biyodizeli
MotorinMotorin
Çalışma saatiÇalışma saati 00 50 50 100 100 00 50 50 100 100 00 50 50 100 100 00 50 50 100 100
Enjektör Çalışma Enjektör Çalışma Basıncı (Bar)Basıncı (Bar) 118118 118118 118118 118118 118118 118118 118118 118118 118118 118118 118118 118118
Enjektördeki Enjektördeki Birikinti miktarı Birikinti miktarı (g)(g)
1,791,79 2,032,03 1.691.69 1.751.75 1.51.5 4.704.70 0.960.96 1.591.59
% Artış% Artış 0,470,47 0,540,54 0.450.45 0.460.46 0.390.39 1.251.25 0.250.25 0.420.42
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2121
Soya biyodizeli ile çalışma Soya biyodizeli ile çalışma esnasında enjektörlerde meydana esnasında enjektörlerde meydana
gelen birikintilergelen birikintiler
00 50 50 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2222
Ayçiçek biyodizeli ile çalışma Ayçiçek biyodizeli ile çalışma esnasında enjektörlerde esnasında enjektörlerde
meydana gelen birikintilermeydana gelen birikintiler
00 50 50 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2323
Pamuk biyodizeli ile çalışma Pamuk biyodizeli ile çalışma esnasında enjektörlerde meydana esnasında enjektörlerde meydana
gelen birikintilergelen birikintiler
00 50 50 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2424
Motorin ile çalışma esnasında Motorin ile çalışma esnasında enjektörlerde meydana gelen karbon enjektörlerde meydana gelen karbon
birikintileribirikintileri
00 50 50 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2525
Silindir Kafasında Meydana Gelen Silindir Kafasında Meydana Gelen BirikintilerBirikintiler
Soya yağı biyodizeli ile çalışmaya Soya yağı biyodizeli ile çalışmaya başlamadan önce silindir kafası başlamadan önce silindir kafası sökülerek temizlenmiş ve sökülerek temizlenmiş ve fotoğraflanmıştır. fotoğraflanmıştır.
Daha sonra 100 saatlik Daha sonra 100 saatlik çalışmanın sonunda tekrar çalışmanın sonunda tekrar sökülerek silindir kafasının sökülerek silindir kafasının fotoğrafı çekilmiştir. fotoğrafı çekilmiştir.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2626
Soya yağı biyodizeli çalışması Soya yağı biyodizeli çalışması sonunda silindir kafasında meydana sonunda silindir kafasında meydana
gelen birikintilergelen birikintiler
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2727
Ayçiçek yağı biyodizeli çalışması Ayçiçek yağı biyodizeli çalışması sonunda silindir kafasında meydana sonunda silindir kafasında meydana gelen birikintilergelen birikintiler
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2828
Pamuk yağı biyodizeli çalışması Pamuk yağı biyodizeli çalışması sonunda silindir kafasında sonunda silindir kafasında meydana gelen birikintimeydana gelen birikinti
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 2929
Motorin ile çalışması sonunda Motorin ile çalışması sonunda silindir kafasında meydana gelen silindir kafasında meydana gelen birikinti.birikinti.
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3030
Soya yağı biyodizeli çalışması sonunda Soya yağı biyodizeli çalışması sonunda yanma odasında meydana gelen yanma odasında meydana gelen
birikintilerbirikintiler
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3131
Ayçiçek yağı biyodizeli Ayçiçek yağı biyodizeli çalışması sonunda yanma çalışması sonunda yanma odasında meydana gelen odasında meydana gelen birikintilerbirikintiler
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3232
Pamuk yağı biyodizeli çalışması sonunda Pamuk yağı biyodizeli çalışması sonunda yanma odasında meydana gelen birikintiyanma odasında meydana gelen birikinti
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3333
Motorin ile çalışması sonunda Motorin ile çalışması sonunda yanma odasında meydana gelen yanma odasında meydana gelen
birikintibirikinti
0 0 100 100
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3434
Yağlama Yağında Meydana Yağlama Yağında Meydana Gelen DeğişmelerGelen Değişmeler
Çalışmalar esnasında aynı zamanda Çalışmalar esnasında aynı zamanda motor yağlama yağıda incelenmiştir. motor yağlama yağıda incelenmiştir.
Her bir biyodizel ile çalışmaya Her bir biyodizel ile çalışmaya başlamadan önce motor yağı başlamadan önce motor yağı değiştirilmiş ve 100 saatlik çalışmanın değiştirilmiş ve 100 saatlik çalışmanın sonunda seyrelme olup olmadığına sonunda seyrelme olup olmadığına kinematik viskoziteler ölçülerek kinematik viskoziteler ölçülerek bakılmıştır. bakılmıştır.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3535
Yeni motor yağının viskozitesi 112,05 mmYeni motor yağının viskozitesi 112,05 mm22/s iken /s iken Soya biyodizeli ile 100 saat çalışma sonrasında Soya biyodizeli ile 100 saat çalışma sonrasında 85,158 mm85,158 mm22/s ye; Ayçiçek biyodizeli ile 100 saat /s ye; Ayçiçek biyodizeli ile 100 saat çalışma sonrasında 83,813 mmçalışma sonrasında 83,813 mm22/s ye; Pamuk yağı /s ye; Pamuk yağı biyodizeli ile 100 saat çalışma sonrasında 71,93 biyodizeli ile 100 saat çalışma sonrasında 71,93 mmmm22/s ye ve motorin ile saat çalışma sonrasında /s ye ve motorin ile saat çalışma sonrasında 80,60 mm80,60 mm22/s ye düşmüştür./s ye düşmüştür.
Soya, Ayçiçeği, Pamuk Yağı Biyodizelleri ve Motorinin 100’er saatlik Soya, Ayçiçeği, Pamuk Yağı Biyodizelleri ve Motorinin 100’er saatlik kullanımı sonrasında motor yağında meydana gelen değişmekullanımı sonrasında motor yağında meydana gelen değişme
0
20
40
60
80
100
120
Motor Yağı başlangıç Soya Biyodizeli 100saat sonra
Ayçiçek Biyodizeli100 saat sonra
Pamuk Yağı Biyodizeli100 saat sonra
Motorin 100 saatkullanıldıktan sonra
Vis
kozi
te, m
m2/
s
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3636
Çalışma verilerine Çalışma verilerine göre motor yağında göre motor yağında dikkate değer bir dikkate değer bir seyrelme seyrelme gözlenmişgözlenmiş ancak bunun iyot ancak bunun iyot sayısına göre sayısına göre değişmediği değişmediği sonucuna sonucuna varılmıştır.varılmıştır.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3737
Sonuç olarak çalışma süresiSonuç olarak çalışma süresi sonunda sonunda İyot Sayıları farklı her üç biyodizelde İyot Sayıları farklı her üç biyodizelde de motor çalışmasını engelleyecek de motor çalışmasını engelleyecek düzeyde bir aksaklıkla düzeyde bir aksaklıkla karşılaşılmamıştır. karşılaşılmamıştır.
Ancak çok daha doğru sonuçlara Ancak çok daha doğru sonuçlara varabilmek için deneme süresinin varabilmek için deneme süresinin uzun tutulması ve oksidasyon uzun tutulması ve oksidasyon kararlılığının da incelenmesi yerinde kararlılığının da incelenmesi yerinde olacaktır.olacaktır.
H. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. MengeşH. Öğüt, H. Oğuz, T Eryılmaz, H. Mengeş 3838
Prof. Dr. Hüseyin ÖĞÜTProf. Dr. Hüseyin ÖĞÜTYrd. Doç. Dr. Hidayet OĞUZYrd. Doç. Dr. Hidayet OĞUZArş. Gör. Tanzer EryılmazArş. Gör. Tanzer EryılmazYrd. Doç. Dr. Hakan Okyay MengeşYrd. Doç. Dr. Hakan Okyay Mengeş