lerend netwerk onderwijs-jeugd-zorg - met andere ogen...lerend netwerk onderwijs-jeugd-zorg. 2 in...
TRANSCRIPT
1
aanmelding
Inspiratieregio Zuid-Limb
urg
voor een effectievere aan
pak van
de ontwikkeling van kinde
ren!
Lerend netwerk onderwijs-jeugd-zorg
2
In Zuid-Limburg willen we alle kinderen de kans bieden zich optimaal te ontwikkelen1. Zo inclusief mogelijk onderwijs, waarbij de vindplaats als werkplaats wordt gezien. Dit vraagt om een gezamenlijke visie en samenwerking tussen veel partijen. De regio Zuid-Limburg heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in die gezamenlijke visie2 en het netwerk dat nodig is om de ambitie waar te maken, waarbij we zoveel mogelijk preventief handelen, leerlingen en hun ouders centraal stellen, partner maken en zoeken naar het best passende aanbod voor de leerling in kwestie.
Krimp, ontgroening, onderwijswachterstanden en achterblijvende gemiddelden op het gebied van o.a. gezondheid, arbeidsparticipatie en schoolverzuim (zie figuur a) zijn de aanleiding dat de Zuid-Limburgse coalitie onderwijs-jeugd-zorg zich in relatief korte termijn naar een effectief functionerend netwerk heeft ontwikkeld.
Jeugdarts Rianne:“Doordat de professionals om de school heen, structureel tijd maken om elkaar op school te treffen (in plaats van pas op afroep), weten school, professionals en ouders elkaar tussendoor en voor andere vragen ook beter te vinden. We leren elkaar kennen als echte samenwerkingspartners in plaats van ‘ingezette diensten’. We leren daardoor meer over elkaars toegevoegde waarde.”
Van deze verbeteringen op bestuurlijk en beleidsniveau worden in de praktijk de vruchten al geplukt. De samenwerking van professionals uit onderwijs, welzijn en zorg met ouders en kinderen vindt plek in het dagelijks leven, op school. Tegelijkertijd leren we daar van succes-sen en knelpunten. We willen graag delen én met anderen leren, in het landelijke netwerk van inspiratieregio’s. Doorontwikkeling en verankering van goede voorbeelden op Zuid-Limburgs niveau, in afstemming met landelijke innovatie, is wat Zuid-Limburg nu nodig heeft.
Figuur a.
Lagere levensverwachting
Hogere zorgkosten
Meer inwoners in een risicopositie
Meer tienermoeders
Meer kinderen met kans op armoede
Meer kinderen met risico op onderwijsachterstand
Meer ernstig eenzame jongeren
Lagere arbeidsparticipatie
Relatief meer (V)S(B)O leerlingen
Meer kinderen met risico op onderwijsachterstand
Meer jongeren met jeugdhulp
In Zuid-Limburg weten w
e
wat onze Kinderen en Jo
ngeren
nodig hebben!
1 Hiermee geven we regionaal uitvoering aan actielijn 3 van het landelijke programma Zorg voor de Jeugd.2 De visie is ontwikkeld en vastgelegd in de spiegelparagraaf van het regionale Beleidsplan Jeugd en de ondersteuningsplannen van
de samenwerkingsverbanden. Ook is er een regio-agenda Onderwijs en Jeugd 2020.
3
Actief inspirerend netwerk onderwijs-jeugd-zorg
In Zuid-Limburg willen we alle kinderen de kans bieden zich optimaal te ontwikkelen. De coalitie onderwijs-jeugd-zorg in Zuid-Limburg die deze ambitie realiseert bestaat uit partners in kinderopvang, primair onderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaarberoepsonderwijs, de GGD ZL, de jeugdgezondheidszorg, de samenwerkings-verbanden PO en VO, partners in welzijn en zorg, regionale kennispartners (hoger onder-wijs, universiteit en academische werkplaatsen), 16 gemeenten en de Provincie Limburg3.
Knooppunten4
Aansluiting met ouders en kind(eren) vindt plaats via interprofessionele teams op de locatie van de school/het kindcentrum. In de zogenoemde knooppunten worden diverse zaken aan elkaar ‘geknoopt’: de levensloop van het kind tot dan toe, de vragen en soms al thuis ingezette zorg wordt verbonden met de vragen en mogelijkheden van de schoolse situatie. Zowel de overleggen als het samenwerken in de praktijk leidt ertoe dat ouders en school elkaar beter weten te vinden en dezelfde taal leren spreken. Zonder ouders (en kind(eren)), géén knooppunt. Hierbij is de school/het kindcentrum zowel “vind- als werkplaats” en dus de fysieke plek waar professionals elkaar (lokaal) ontmoeten en (samen)werken .
Regionaal beleid & uitvoeringsafspraken
In Zuid-Limburg is sprake van gezamenlijk gedragen beleid rondom onderwijs-jeugd-zorg, vastgelegd in een beleidsplan jeugd, de ondersteuningsplannen van de samenwerkings- verbanden, regionaal gezondheidsbeleid en gezamenlijke inkoop jeugdzorg. Ouders, kinderen en kindpartners worden betrokken bij het opstellen van de lokaal educatieve agenda’s (LEA’s). Ook is Zuid-Limburg aangesloten bij de Gelijke Kansen Alliantie (GKA). Programma Trendbreuk
In Zuid-Limburg is zoals genoemd sprake van o.a. forse gezondheidsachterstanden als we de regio vergelijken met het landelijk gemiddelde. Zuid-Limburg heeft de ambitie die achterstanden in te halen, met focus op díe plekken waar de meeste gezondheidswinst te behalen is (gezin, school, wijk). Hierbij wordt de focus gelegd op de periode van de kinderwens tot de kinderwens (-9 maanden tot 18+)5.
Programmamanager Trendbreuk Thomas:“Om de trend te breken kiezen we bewust voor een aanpak die betere randvoor-waarden voor kinderen en jongeren centraal stelt!”
Onze aanpak:
wat brengt zuid-limburg
?
3 Zie de bijlage voor een overzicht van de partners in de Zuid-Limburgse coalitie Onderwijs-jeugd-zorg.
Zie eveneens de bijlage voor een steunbetuiging van gedeputeerde Housmans namens de Provincie Limburg.4 De kaderafspraken Onderwijs en Gemeenten zijn gevisualiseerd in de bijgevoegde afbeeldingen “Zo inclusief mogelijk - vindplaats als werkplaats”
en “Knooppunt: Integrale aanpak - Samen duiden, samen doen”. 5 Sluit aan bij recent WRR advies: https://www.wrr.nl/publicaties/policy-briefs/2018/08/27/van-verschil-naar-potentieel.-eenrealistisch-perspectief-op-de- sociaaleconomische-gezondheidsverschillen
4
Veelbelovende voorbeelden zijn de Zuid-Limburgse aanpak Kansrijke Start6, De gezonde basisschool van de toekomst7 en gezonde peuteropvang SuperFIT8 waarin verschillende organisaties bewezen effectief samenwerken.
Doelgroeparrangementen onderwijs-jeugd-zorg
Zuid-Limburg is bezig met de ontwikkeling van doelgroeparrangementen onderwijs-jeugd-zorg. Met deze arrangementen wordt het domein onderwijs-jeugd-zorg mét andere ogen bekeken én vormgegeven. Er bestaan nu op 3 S(B)O-voorzieningen in Zuid-Limburg doelgroeparrangementen. Doel van deze arrangementen is om het aantal individuele beschikkingen jeugd fors te verminderen en zoveel als mogelijk te vervangen door collectief aanbod. Dit zorgt voor meer rust bij het kind/de jongere (alles op één plek), een beter op elkaar afgestemd aanbod onderwijs-jeugd-zorg, minder vervoersstromen en daarmee een efficiëntere en effectievere aanpak. Concentratie van onderwijs-jeugd-zorg voorzieningen
Als antwoord op krimp, ontgroening en segregatie, en om complexere ondersteuning dichtbij het kind vorm te kunnen geven, concentreert Zuid-Limburg onderwijs-jeugd-zorg voorzieningen op strategische locaties. Hiermee geven we vorm aan de regionale herschikking en spreidingsopgave speciaal onderwijs en daarmee mede aan de regionale vereveningsopdracht passend onderwijs.
6 https://www.academischewerkplaatslimburg.nl/actieprogramma-kansrijke-start-zuid-limburg-officieel-ondertekend-in-kerkrade/7 https://www.degezondebasisschoolvandetoekomst.nl/8 https://www.spelenderwijs.nl/nieuws/superfitte-peuters-in-sittard-geleen
5
Zuid-Limburg wil vooral (slim) doorontwikkelen daar waar de regio de laatste jaren al aan het bouwen is. Vanuit een goede doorontwikkeling van wat we hebben (doelgroeparrangementen en knooppunten) kunnen we, in afstemming met ouders en jeugd, het bereik en de acceptatie vergroten. Dit heeft minder verwijzingen of deelname aan speciale onderwijsvoorzieningen en meer inclusie tot gevolg.
Realisatie Passend Onderwijs
Wat werkt er nu écht? In deze fase is de belangrijkste opdracht van Zuid-Limburg om alle neuzen de beoogde kant op te krijgen. Bekendheid met de afspraken van strategisch tot operationeel niveau en de wil en drive om ervoor te gaan en deze uit te dragen. Te doen wat ervoor nodig is. Zorgen dat de benodigde aanpak landt in het hart en hoofd van alle uitvoerders. De gemaakte afspraken verankeren in het denken en doen van alle participanten. De koers adopteren, adapteren en tot het DNA van organisaties te maken. Als we hier een boost aan kunnen geven via de inspiratieregio is dat een grote gezamenlijke stap vooruit! En ook concreet en meetbaar: doen we wat is afgesproken? En als dat niet zo is: wat staat in de weg? Er worden obstakels ervaren in (landelijke) wetgeving bijvoorbeeld in de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs, ten aanzien van uitvoeringsregelingen voor Ernstig Meervoudig Beperkte leerlingen, of in het meer adaptief organiseren van leerlingenvervoer. Wat kunnen we hierbij leren van andere regio’s?
Directeur Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Doreen:“De basis van gemeenten en onderwijs moet op orde zijn (vindplaats als werkplaats). Waarbij een gezamenlijke inrichting van de basis leidt tot preventief handelen in interdisciplinaire teams. Dat is de focus!”
Doorontwikkeling Knooppunten
De interprofessionele samenwerking via de knooppunten loopt in het primair onderwijs, maar kan verder geoptimaliseerd worden. Er is verdere uitvoeringskracht nodig bij de knooppunten in het voortgezet onderwijs en in de aansluiting met de kinderopvang. In het middelbaar beroeps-onderwijs (Mbo) zijn we met ingang van schooljaar 2019-2020 gestart met de knooppunten. Ons doel is om aan het eind van de inspiratie-periode op alle onderwijslocaties goed func- tionerende knooppunten te hebben. Dit kunnen we kwalitatief en kwantitatief peilen bij de knooppuntpartners.
Wanneer is een knooppunt een succes? • Als ouders, leerling en school (direct na het knooppunt) zelf aan de slag kunnen met het vraag- stuk: na ieder knooppunt is er direct een te zetten stap. • Als meer leerlingen besproken worden als een vraagstuk nog een vraag of lichte zorg is i.p.v. een verzoek om verwijzing en verwijdering (van school)!• Als scholen/professionals op scholen en ouders/leerlingen ook zelf meer ideeën hebben hoe hun problemen aan te pakken. En dit bespreken in een knooppunt of een andere
Onze ontwikkeling:
wat vraagt zuid-limburg
?
6
samenwerking en daar een volgende stap kunnen voorbereiden. Zodat minder leerlingen zorg (schoolse zorg (speciaal onderwijs) of sociaal-medische zorg) nodig hebben buiten school.
Onderwijs actieve speler in publieke gezondheid
We willen adaptief kunnen reageren op ontwikkelingen als krimp en ontgroening en nu écht een trendbreuk organiseren in de genoemde achterblijvende gemiddelden (zie ook ‘Onze Aanpak, programma Trendbreuk’). Het onderwijs is immens belangrijk in deze ontwik-keling en onderwijs zou dan ook een actieve(re) goede speler zijn in de opgave om de publieke gezondheid te verbeteren. Echter, het onderwijs “moet al zoveel” en door een tekort een kwalitatief gediplomeerd personeel lijkt de afstand tussen ambitie en wat we daadwerkelijk kunnen realiseren alleen maar groter te worden. Ondanks eigen succesvolle ervaringen blijven we erg geïnteresseerd in slimme ideeën en ervaringen van anderen.
Uitbreiden en verduurzamen doelgroeparrangementen
Zuid-Limburg heeft de ambitie om het aantal doelgroeparrangementen uit te breiden naar 5 in 2019-2020, 10 in schooljaar 2020-2021 en uiteindelijk om te zetten in structurele arrangementen. Daarmee wordt de omslag van S(B)O naar regulier, dus inclusief onderwijs, op grotere schaal mogelijk.
Financiën & Monitoring
Zoals eerder vermeld kent Zuid-Limburg stevige sociale achterstanden. Gevolg hiervan is dat de regio flinke tekorten kent op o.a. de uitvoering van de Jeugdwet, Veilig Thuis, Passend Onderwijs (Zuid-Limburg heeft een grote vereveningsopdracht) etc. Daarmee is de noodzaak van betere randvoorwaarden voor het veilig, gezond en kansrijk opgroeien van kinderen hoog terwijl de mogelijkheden om daarin te investeren, juist vanwege de kosten die de problematiek met zich mee brengt, beperkt zijn. We willen leren hoe we onze middelen zo effectief als mogelijk inzetten.
Zuid-Limburg is een gebied bestaande uit drie subregio’s van 16 gemeenten en zes samen-werkingsverbanden. Binnen de coalitie Onderwijs-Jeugd-Zorg willen we de stap zetten naar goede monitoring op de schaal van Zuid-Limburg. Er is een goede infrastructuur aanwezig die deze monitoring kan faciliteren zoals de Academische werkplaatsen Publieke Gezondheid en Onderwijskwaliteit.
Met deze aanmelding spreekt het voor zichzelf dat de Zuid-Limburgse coalitie onderwijs-jeugd-zorg wil blijven leren, bouwen en ontwikkelen rondom de aanpak onderwijs-jeugd-zorg, waarbij de regio gemotiveerd is om kennis te delen, deel te nemen en mee te werken, aan de aanpak “Met ándere ogen”; zowel op bestuurlijk, beleidsmatig als uitvoerend niveau.
Namens de Zuid-Limburgse coalitie Onderwijs-Jeugd-ZorgContactpersoon: Peggy Muijrers, senior [email protected] - M 06-11345986
7
Deze aanvraag wordt onderschreven door deZuid-Limburgse coalitie Onderwijs-Jeugd-Zorg
De Zuid-Limburgse coalitie bestaat uit partners in kinderopvang, PO, SO, VO, Mbo,
de jeugdgezondheidszorg, de samenwerkingsverbanden PO en VO, partners in welzijn,
regionale kennispartners, 16 gemeenten en provincie Limburg.
Kinderopvang • Hummel kids
• MIK & PIW Groep
• Pinokkio
• Samen Spelen
• Spelenderwijs
• Stichting KOP
• Humanitas
• Eigenwijs
Primair Onderwijs (PO en S(B)O)
• Samenwerkingsverband Primair Passend Onderwijs Westelijke Mijnstreek
• Samenwerkingsverband Primair Passend Onderwijs Maastricht - Heuvelland
• Samenwerkingsverband Primair Passend Onderwijs Parkstad
Participanten in de bovengenoemde samenwerkingsverbanden PO en in het Regioplatform PO-VO-Gemeenten:
• Adelante
• Alterius
• Innovo
• Kindante
• De Maasgouw
• Mosalira
• Movare
• Pallas
• Triade
• Gemeente Eijsden-Margraten
• Kom Leren
• Stichting Smart
• Suringar
• Islamitisch Basisonderwijs Parkstad Limburg
• School met de Bijbel
8
Voortgezet Onderwijs (V(S)O)
• Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Westelijke Mijnstreek
• Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Maastricht Heuvelland
• Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Parkstad
Participanten in de bovengenoemde samenwerkingsverbanden VO en in het Regioplatform PO-VO-Gemeenten:
• Adelante
• Alterius
• Citaverde
• Innovo
• Kindante
• LVO
• De Maasgouw
• Mosalira
• Movare
• SVOPL
Middelbaar Beroepsonderwijs• VISTA college
• Citaverde
Jeugdgezondheidszorg• 1 Jeugdgezondheidszorg Zuid-Limburg (i.o.)
• GGD Zuid Limburg
Kennisinstituten• Universiteit Maastricht
• Open Universiteit
• Fontys Hogescholen
• Zuyd Hogeschool
• Academische werkplaats Publieke Gezondheid
• Academische werkplaats Onderwijskwaliteit
9
Overheid Zuid-Limburg• Gemeente Beek
• Gemeente Beekdaelen
• Gemeente Brunssum
• Gemeente Eijsden-Margraten
• Gemeente Gulpen-Wittem
• Gemeente Heerlen
• Gemeente Kerkrade
• Gemeente Landgraaf
• Gemeente Maastricht
• Gemeente Meerssen
• Gemeente Simpelveld
• Gemeente Sittard-Geleen
• Gemeente Stein
• Gemeente Vaals
• Gemeente Valkenburg a/d Geul
• Gemeente Voerendaal
• Provincie Limburg
10
STA
RT
Analy
se
“fot
o”
Duidi
ng
onde
rste
unin
gsvr
aag
Vert
aalsl
ag n
aar r
oute
Regi
e af
spra
ken
• Zo
rgaa
nbie
ders
(gec
ontr
acte
erd
en v
rij g
eves
tigd)
• Je
ugdh
ulp
aanb
iede
rs
(g
econ
trac
teer
d en
vrij
gev
estig
d)
• D
iver
se k
eten
part
ners
DIE
NS
TV
ERLE
NER
S
KETENPARTNERSSCHOOL JEUGDARTS
L
EERP
LICH
T
TOEGANGGEMEENTELIJKE
WERK
MAATSCHAPPEL
IJK SCHOOL
OUDERS
LEERLING/
• Bo
vens
choo
lse
onde
rste
unin
gsst
ruct
uur
• Tr
ajec
tbeg
elei
ders
SW
V•
MEE
/ IV
H•
Veili
g Th
uis
• Ra
ad v
oor d
e ki
nder
besc
herm
ing
• A
fdel
ing
Leer
linge
nver
voer
• W
ijkte
ams
/ Geb
ieds
team
s
• IN
CID
ENTE
LE
PAR
TNER
S, bi
jvoo
rbee
ld
- Le
erlin
g / O
uder
s-
Scho
ol-
Jeug
dart
s-
Scho
ol M
aats
chap
pelij
k W
erk
- Le
erpl
icht
- G
emee
ntel
ijke
toeg
ang
Afhankelijk van behoefte & Met mandaat
• K
ERN
PAR
TNER
S
DE
ELN
EM
ER
SK
NO
OP
PU
NT
• D
IEN
STV
ERLE
NER
SZich herhalend proces indien nodig
B.
C.
D.
on
ders
teun
ing
(JW
)
Geï
ndic
eerd
e ge
mee
ntel
ijke
E. A. S
amen
wer
king
sver
band (n
iveau 5)
(niv
eau
3 +
4)
Ond
erst
euni
ngss
tructu
ur
Scho
len
(nive
au 1 + 2)
Zorg
onde
rste
unin
g (W
LZ, Z
VW)
F.
Vrij
toeg
anke
lijke
gem
eent
elijk
e on
ders
teuning
Signaal van kind of vaste knooppunt- partners Verzamelen data,
ophalen info en
verificatie van feiten Inform
eren ouders
over b
ijeenro
epen
k
nooppunt
SchoolThuisSchoolThuisSchoolThuis
Groepsplan / LVSDuiden & Doen / OPP / HPDuiden & Doen / OPP
GezinsplanZorgplan
1. DATA EN DUIDEN
3. M
OG
ELIJK
E RO
UTES
5. DOEN
6. EVALU
ATIE2.
KN
OO
PPU
NT
4. DOELEN
• Co
mbi
natie
s m
ogel
ijk
• O
p ba
sis
van
mat
rix
onde
rwijs
en
zorg
INTERVENTIES: HANDELINGSGERICHT WERKEN
PA
SS
EN
D
ON
DE
RW
IJS
Kade
rafs
prak
en o
nder
wijs
& g
emee
nten
Zu
id-L
imbu
rg 2
019
- 202
3
Kno
opp
unt:
inte
gral
e aa
npak
• sa
men
dui
den
• sam
en d
oen
Reda
ctie
: Tin
y M
eije
rs -
Troq
uet /
Dor
een
Kers
emak
ers
/ 201
9w
ww
.pas
send
onde
rwijs
zuid
.nl
11
Zo in
clus
ief m
ogel
ijk: v
indp
laat
s al
s w
erkp
laat
s
PA
SS
EN
D
ON
DE
RW
IJS
Reda
ctie
: Tin
y M
eije
rs -
Troq
uet /
Dor
een
Kers
emak
ers
/ 201
9w
ww
.pas
send
onde
rwijs
zuid
.nl
EXTRA ONDERSTEUNING
Sam
enw
erki
ngsv
erba
nd:
• To
egan
g to
t ext
ra o
nder
steu
ning
niv
eau
5 (S
BO /
SO /
VSO
)•
Traj
ectb
egel
eidi
ng P
O
Be
kost
igin
g vi
a SW
V
Scho
len:
• O
nder
wijs
in d
e gr
oep
• O
nder
wijs
onde
rste
unin
g
in d
e gr
oep
Be
kost
igin
g vi
a
scho
olbe
stuu
r
Ond
erst
euni
ngss
truc
tuur
:•
PO: O
nder
steu
ning
op
scho
ol m
et in
tern
e de
skun
dige
n•
PO: O
nder
steu
ning
op
scho
ol m
et e
xter
ne s
peci
alis
ten:
- B
estu
urlij
k ex
pert
isec
entr
um
- Net
wer
kond
erst
euni
ng•
VO: P
RO /
LWO
O•
VO: M
aatw
erkp
laat
s / I
TV•
VO: R
ebou
nd /
Scha
kelv
oorz
ieni
ng
Be
kost
igin
g vi
a SW
V en
sch
oolb
estu
ur
BASIS OP ORDESPECIFIEKE INTERVENTIES
BASISONDERSTEUNING
ON
DER
WIJ
SON
DER
STEU
NIN
G
PASS
END
ON
DER
WIJ
S • O
ND
ERST
EUN
ING
SPLA
N •
SCH
OO
LON
DER
STEU
NIN
GSP
ROFI
EL
5 4 3 2 1
ONDERSTEUNINGSNIVEAUS ONDERWIJS
24-u
urs-
zorg
thui
s en
scho
ol
• Pe
rman
ent t
oezi
cht
• Pe
rman
ente
zor
g bi
j (co
mbi
natie
van
) ver
stan
delij
ke,
licha
mel
ijke,
zin
tuig
elijk
e be
perk
ing
leve
nsla
ng
•
Verp
legi
ng, p
erso
onlij
ke v
erzo
rgin
g, b
ehan
delin
g en
beg
elei
ding
Be
kost
igin
g vi
a zo
rgka
ntoo
r
ZVW
(Zor
gver
zeke
ring
swet
)
ZORG
ON
DER
STEU
NIN
G SC
HO
OL
& T
HU
IS
WLZ
ZV
W
JW (J
eugd
wet
)Be
gele
idin
g
• O
pvoe
ding
en
gezi
n
•
Pers
oonl
ijke
bege
leid
ing
•
Prak
tisch
e be
gele
idin
g
Pers
oonl
ijke
verz
orgi
ng
(A
DL)
Beha
ndel
ing:
• EE
D: e
nkel
v. d
ysle
xie
•
GG
Z: P
sych
ische
zorg
Jeug
d:
• Re
clas
serin
g
•
Besc
herm
ing
•
Verb
lijf
• Cr
isis
WLZ
(Wet
Lan
gdur
ige
Zorg
)
Verp
legi
ng
• W
ijkve
rple
ging
• IK
Z (in
tens
ieve
kin
dzor
g)
Pe
rsoo
nlijk
e ve
rzor
ging
(in
dien
gek
oppe
ld a
an g
enee
skun
dige
zor
g)
Be
hand
elin
g en
par
amed
isch
e zo
rg
• Er
goth
erap
ie, l
ogop
edie
• Fy
siot
hera
pie,
etc
.
Be
kost
igin
g vi
a zo
rgve
rzek
erin
g
Oud
ers
kunn
en z
ich
ook
wen
den
tot a
nder
e w
ette
lijk
bevo
egdv
erw
ijzer
s na
ar g
eïnd
icee
rde
hulp
Jeug
dwet
:
Hui
sart
s • K
inde
rart
s • S
peci
alis
t • G
I (ge
cert
ifice
erde
inst
ellin
g) •
Rech
tban
k
GEM
EEN
TELI
JKE
ON
DER
STEU
NIN
GO
.A. J
EUG
DW
ET •
WM
O •
LEER
LIN
GEN
VERV
OER
• V
VE •
KIN
DER
OPV
AN
G •
JEU
GD
GEZ
ON
DH
EID
SZO
RG •
ARM
OED
EBEL
EID
• Col
lect
ief
• Ind
ivid
ueel
• Pre
vent
ief
KNO
OPP
UN
T
SCH
OO
L &
TH
UIS
V O O R L I G G E N D A A N J W
KETENPARTNERS
OU
DERS
SCHOOL
JEUGDA
RTS
LEERPLICHT TOEGANG
GEMEENTELIJKE
WER
K
MAA
TSCH
APPELIJK
SCHO
OL
INTEGRALE AAN
PAK
INTEGRALE AFWEG
ING
LEERLING
/
Van curatie naar preventie
Van curatie naar preventie
Kade
rafs
prak
en o
nder
wijs
& g
emee
nten
Zu
id-L
imbu
rg 2
019
- 202
3
12