lekdichtheid & lekdetectie - frixis · 2018-10-25 · real alternatives 4 life module 4...

REALAlternatives4LIFEModule4Lekdichtheidenlekdetectie|1

Lekdichtheid&LekdetectieBijgebruikvanalternatievekoelmiddelen

Inhoud1- Inleiding2- Effectieflektesten3- Druktesten4- Potentiëlelekpunten5- Wettelijkeverplichtingen6- Logboek7- Vastelekdetectiesystemen8- Zelftestvragen


WelkombijhetREALAlternatives4LIFEBlendedLearningProgrammaDezemoduleisonderdeelvaneenblendedlearningprogrammavoortechniciwerkzaamindekoel-,airconditioning- enwarmtepompsector en is ontwikkeld omde vaardighedenen kennis aangaandehetgebruikvanalternatievekoelmiddelenteverbeteren. Hetprogrammawordtondersteunddooreen mix van interactieve e-learning, gedrukte trainingsgidsen, tools en assessments die gebruiktkunnen worden door opleidingscentra. Er is ook een e-bibliotheek met bijkomendeinformatiebronnen(gepostdoorgebruikers)opwww.realalternatives4LIFE.euREAL Alternatives 4 LIFE is ontwikkeld door een consortium van verenigingen enopleidingsinstellingen uit heel Europa en is medegefinancierd door de EU. Daarnaast wordt hetgesteund door stakeholders uit de industrie. Leraren, fabrikanten en ontwerpers van installatieshebben bijgedragen aan de inhoud. Het leermateriaal is beschikbaar in Kroatisch, Tsjechisch,Nederlands,Engels,Frans,Duits,Italiaans,Pools,Roemeens,SpaansenTurks.

Modules

1 Kennismakingmetalternatievekoelmiddelen–veiligheid,efficiëntie,betrouwbaarheidengoedepraktijk

2 Veiligheidenrisicobeheer

3 Systeemontwerp

4 Lekdichtheidenlekdetectie

5 Onderhoudenherstellingen

6 RetrofittenmetlageGWP-koelmiddelen

7 Checklistmetwettelijkeverplichtingen

8 Metenvandefinanciëleendeecologischeimpactvanlekkendekoelinstallaties

9 Hulpmiddelenenbegeleidingvoorhetuitvoerenvaneenonderzoekterplaatse

Jekaniederemoduleafzonderlijkstuderenofjekandehelecursusvervolledigenenhetbijhorendeexamenafleggen.

www.realalternatives4life.eu


Meerinformatieisbeschikbaarindeonlinee-bibliotheek.Doorheendetekstvaniederemodulevindtuverwijzingennaarbronnenmet meer gedetailleerde informatie. In de e-bibliotheek kan u deze informatie raadplegenhttp://www.realalternatives4life.eu/e-library.Erbestaatookdemogelijkheidomzelfextrabronnentoetevoegenaandee-bibliotheek,zoalsweblinksenhandleidingen.Module7biedteencompletelijstvanrelevantewetgevingennormenwaarnaarwordtgerefereerd.

Assessment is beschikbaar indien je eenCPD-certificaatwensttebehalen.Aanheteindevaniederemodulezijneenaantaleenvoudigezelftestvragenenoefeningenvoorzienomu tehelpenuw leerproces teevalueren. De assessment (schriftelijk examen) is enkel beschikbaar in een daartoe erkendexamencentrum.

Registreer je interesse in alternatievekoelmiddelen op www.realalternatives4life.eu om updates te ontvangen, nieuws eneventuitnodigingengerelateerdaantraining,vaardighedenenontwikkelingenindekoeltechniek.

Je kan dit materiaal gebruiken enverdelenvoorindividueletraining.HetInstituteofRefrigerationenpartnersbehoudenhetcopyrightoverde leerboekjesende inhoud.Het leermateriaalmaggebruiktwordenalsgeheelofgedeelten ervan voor opleidingsdoeleinden op schriftelijk verzoek van het REAL AlternativesConsortium, c/o Institute of Refrigeration, UK email: [email protected]. Vragen over hetleerprogrammaofinhoudelijkevragenkunnengerichtwordenaanior@ior.org.uk.

Achtergrondinformatie en hoe hetprogrammawerdontwikkeld.DitleerprogrammawerdontwikkeldalsonderdeelvaneendoordeEUmedegefinancierdprojectenwordtgeleiddooreenconsortiumvanpartners uit heel Europa. Het leerprogramma werd ontwikkeld om het gebrek aan vaardigheden gerelateerd aan het veilig gebruiken van alternatieve koelmiddelen onder koeltechniekers,airconditioningtechniekers en warmtepomptechniekers aan te pakken. Het programma geeftonafhankelijke en up to date informatie in een gemakkelijk format. Werkgevers, fabrikanten,sectorfondsen, en professionele organisaties uit heel Europa hebben leermateriaal ter beschikkinggesteld,hetprojectteamgeadviseerdendeinhoudgerecenseerdtijdensdeontwikkeling.Deconsortiumpartners: Metdankaanonzestakeholders:• AssociationofEuropeanRefrigerationAirConditioning&HeatPumpContractors,Belgium

• AssociazioneTecnicidelFreddo,Italy• IKKEtrainingcentreDuisburg,Germany• InstituteofRefrigeration,UK• InternationalInstituteofRefrigeration• UniversityCollegeLeuven-Limburg,Belgium• LondonSouthBankUniversity,UK• PROZONrecyclingprogramme,Poland.

• CNINationalConfederationofInstallers,Spain• CHKTCzechAssociationforcoolingandairconditioningtechnology

• HURKT,CroatianRefrigerationAirconditioningandHeatPumpsAssociation

• RGARAssociationGeneralofRefrigeration,Romania• SOSIADAssociationofRefrigerationIndustryandBusinessmen,Turkey

• SZCHKTSlovakAssociationforCoolingandAirconditioningtechnology


Module4–LekdichtheidenLekdetectie

1 InleidingDezemodulebehandeltdelekdichtheidenlekdetectievan gevulde, werkende systemen. Het is geenvervangmiddelvoorpraktischetrainingen/ofervaring.Aan het einde van de module vindt u bijkomendeinformatie uit verschillende bronnen. Deze wordenaanbevolen als technische leidraad voorhet bekomenvanmeerinformatieoverditonderwerp.Lekkenbeperken isomdevolgenderedenenvoorallekoelmiddelenvanbelang:

• Omwille van de veiligheid – alle koelmiddelenzijn verstikkend, veel vandealternatieven zijnbrandbaarenR717istoxisch;

• Om de prestaties op een hoog peil te houden – een lekkend systeem heeft eenlagerecapaciteitenverbruiktmeerstroomdaneengoedgevuldsysteem;

• Om de kosten voor de vervanging of bijvullen van koelmiddel, onderhoud en hetextrastroomverbruikzoveelmogelijktebeperken;

• Om de betrouwbaarheid van het systeem te verbeteren en gevolgschade zoveelmogelijktebeperken;

• Om het directe effect op de klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken –sommigevandealternatievenhebbennogsteedseenhoogGWP(GlobalWarmingPotential);

• Om indirecte CO2-emissies door het extra stroomverbruik zoveel mogelijk tebeperken;

• OmdatditwettelijkvereistisvoorF-gassen–zoalsR32.Effectievelekdetectieisbelangrijk,maarhetisnogbelangrijkeromervoortezorgendatdelekdichtheidvankoelinstallatieshogeprioriteitheeft.

Figuur1,ElektronischelekdetectorgeschiktvoorKWS-en


2 EffectieflektestenDit gedeelte behandelt de verschillende lektestmethoden en laat zien hoe ze moetenwordenuitgevoerd.Inde tabelhierondervindtueensamenvattendoverzichtvandemogelijkemethodenomlekkenvanalternatievekoelmiddelenoptesporen.Tabel1,Lekdetectiemethoden

Koelmiddel Lekdetectiespray1

Elektronischelekdetector1

Fluorescerendadditief Ultrasoon

R744

Goed

Goed,controleerofdedetectorgeschiktisvoorR744

OK

Goed

R717

Goed,controleerofdedetectorgeschiktisvoorR717

Nietgeschikt

R32 Goed,controleerofdedetectorgevoeligisvoorhetkoelmiddeltypeenveiligwerktmeteenbrandbaarkoelmiddel

Goed

R1234zeR1234yf

KWS-en(R600a,R290,R1270)

1. Controleer of de systeemdrukpositief is (d.w.z. hoger dande atmosferischedruk)

wanneer u een van deze methoden toepast. Dit is vooral belangrijk bij R717,R1234ze en R600a, omdat deze lagere werkingsdrukken hebben dan anderekoelmiddelen.

Voorveelvandemethodenmoetdedrukzohoogmogelijkzijn:

• Bij het testen van de hogedruk zijde moet het systeem draaien en moet decondensatiedrukzohoogmogelijkzijn;

• Bij de controle van de lagedruk zijde moethet systeemuitgeschakeld zijn (maarniet inpumpdown). Dewerkdruk van een systeemmetR290datbij -30 °Cverdampt,bedraagtbijvoorbeeld0,6bar g,maarbij stilstandeneen omgevingstemperatuur van 20 °Cbedraagt de druk 7,4 bar g. Zet een R744-systeem niet uit. Dit zou resulteren inoverdrukkleppendieafblazen;

• Bij systemen met heetgasontdooiing, moethet in ontdooifunctie staan bij de controlevandelagedrukzijde;

• Bij warmtepompen diemet een omgekeerde cyclus werken,moeten beide zijdenvanhetsysteembijeenzohoogmogelijkecondensatiedrukwordengecontroleerd.

Figuur2,Lektest


Bij alle methoden is het belangrijk dat de tests op een methodische manier wordenuitgevoerd en dat alle onderdelen van het systeem worden gecontroleerd, inclusiefaftakkingen naar pressostaten en overdrukventielen. U moet alle lekken opsporen. Heteerstelekdatuvindt,isnietnoodzakelijkhetenigelek.Umoetlekkenzosnelmogelijkherstellenenhetlekpuntvervolgensopnieuwtesten.Video's die laten zien hoe bellenoplossing, elektronischelekdetectorenenadditieveneffectiefkunnenwordengebruiktomlekken te identificeren; en demonstratie van een gecombineerdUV- en ultrasoon-apparaat dat wordt gebruikt voor hetidentificerenvanlekpunten,isbeschikbaarindee-bibliotheekvanREALAlternatives4LIFE.LekdetectiesprayWe adviseren om een aangekochte lekdetectiespray te gebruiken in plaats van een‘zelfgemaakte’ oplossing op basis van zeep of afwasmiddel. Zelfgemaakte oplossingenkunnentedun(waardoorergeen luchtbellenontstaan)of tedikzijn (waardoorze in feiteeenlekverbergen).Een gedeponeerde lekdetectiespray is meestal een niet-corrosieve stof met de juisteconsistentie om gemakkelijk luchtbellen te vormen. Zo’n product kan ook eenantivriesmiddel bevatten, zodat het ook onder een temperatuur van 0 °C op buizen kanworden gebruikt. De spraymethode is een goede methode om lekken nauwkeurig telokaliseren,maarzeneemtwelveeltijd inbeslagbijgrotesystemenmeteengrootaantalverbindingen.Dezemethodeisooknietgeschiktvoorgeïsoleerdebuizenofvoordelenvanhetsysteemdiedraaienmeteendrukdielagerligtdandeatmosferischedruk.Bijeenkleinleken/ofbij een lagedrukkanhetmeerdere secondendurenvoordater zicheen luchtbelvormt.Hetiseengoedemethodeomdeexactelocatietebepalenvaneenlekdatisaangetroffendooreenelektronischelekdetector.

Figuur3,voorbeeldvanhetontstaanvanbellentengevolgevaneenlek

Video'sdiebeschikbaarzijnindee-bibliotheekvanREALAlternatives4LIFE, tonenvoorbeeldenvan lekkendkoelmiddeldatdedetectiespraydoetborrelenendemoeilijkheidomlekpuntenteidentificeren.

REALAlternatives4LIFEe-bibliotheek

Alternatives4LIFEe-bibliotheek


ElektronischelekdetectorenElektronische lekdetectoren zijntestinstrumenten die veel zorg enonderhoud vragen. Alleen zo blijven zenauwkeurigwerken.Weradenuaanomze te controleren telkens als u zegebruikt. Volgens de F-Gas regelgeving, die relevant is voor R32, moeten elektronischelekdetectoren één keer per jaar worden geijkt. Dit is een minimumvereiste. Voor eenoptimalebetrouwbaarheidcontroleertuzebestvaker.De detectormag niet door olieworden verontreinigd en de filter (indien aanwezig)moetregelmatigwordenvervangen.Hieronder de drie types lekdetectoren die het vaakstworden gebruikt. Zemaken gebruikvanverschillendedetectiemethoden:

• Verwarmdediodedetectoren-Dediodemoetmeestalna100uurdienstwordenvervangen.Opdefotozietueengewoneverwarmdediode.Dit is indemeestegevallen de goedkoopstemethode en ook demeestgebruiktemethodevoorHFK-koelmiddelen.

• Infrarood(IR)detectoren-DeIR-sensormoet minder vaak worden vervangen.Op de foto ziet u een gewone IR-lekdetector.

• Halfgeleider-Dezesensorgaatmeestaljarenlangmee.Opde foto ziet u een gewone detector die voor KWS-enwordt gebruikt. Voor R717 wordt vergelijkbaretechnologiegebruikt.

Hetisbelangrijkdatwanneerelektronischelekdetectorenwordengebruiktvoorbrandbarekoelmiddelen(bv.R600a,R290,R1270,R32enR1234ze)zenietalleenveiligzijn,maarook


voldoendegevoeligomhetkoelmiddeltedetecteren.Veelelektronische lekdetectorendievoorHFK’swordengebruikt,zijnnietveiligvoorgebruikmetbrandbarekoelmiddelen.Gebruik een referentielekom te controleren of dedetector correct werkt.Open hiervoor een cilinderof een aansluiting op hetsysteem (metreferentielektoestel) om nate gaan of de detectornauwkeurig genoeg werkt.Op de foto ziet u eeneenvoudig gekalibreerdreferentielektoestel dat ophet cilinderventiel of op een aansluiting op het systeempast.Wanneer het ventielwordtgeopend,bedraagthetdebiet doorhet toestel ongeveer5 g/jaarmethet gespecificeerdekoelmiddel. Als de lekdetector dit niet registreert, is een servicebeurt aan de orde. Dezemethodeisgeschiktvoordemeestekoelmiddelen,hoewelhetlekdebietvarieert.AlsueenreferentielektoestelwiltgebruikenmetR744,danmoetunavraagdoenbijde leverancier.Hetisnl.mogelijkdatdedrukineenR744-systeemhogerligtdandemaximumdrukvanhettoestel.Er zijn ook referentielekken beschikbaar voor sommige koelmiddeltypes. Deze wordenmeestalgeleverdineenkleinehouderdiebijeentemperatuurvan20°Cmeteendebietvan5g/jaarlekken.Een sterke luchtstroom kan lekkend koelmiddel zodanig laten vervliegen dat eenelektronischelekdetectorhetnietkandetecteren.Indienmogelijkmoetudeventilatorvande condensor en van de verdamper uitschakelen wanneer u het systeem rond dezeonderdelenop lekkencontroleert. Letopdathogedrukpressostatendecompressorennietuitschakelen en overdrukkleppen geen gas afblazen wanneer de condensorventilatorenuitgeschakeld zijn. Schakel indien mogelijk het ventilatiesysteem van de ruimte, eneventueleandereventilatoreninderuimteuit,wanneerudeapparatuurbinnenderuimtewiltcontroleren.Zorgervoordathierdoorgeenbrandbareatmosfeerontstaatalsereenlekis.Alle alternatieve koelmiddelen behalve R717 zijn zwaarder dan lucht. Dit betekent dat deonderzijdevanalleverbindingenmoetwordengecontroleerd.Bijhetbinnenkomenvaneenkoelruimtemoetueerstdeluchtopvloerniveaucontroleren.Een film in de REAL Alternatives 4 LIFE e-bibliotheek toont eenaantal methodes om de correcte werking van draagbarelekdetectorentecontroleren.FluorescerendAdditiefUkunteenfluorescerendadditieftoevoegenaandeolieineensysteem.Alsereenlekis,kuntuhetadditiefenhetolielekopsporenmeteenUV-lamp.Dezemethodebiedthetvoordeeldat zeeen lek toontzelfswanneer

REALAlternatives4LIFEe-bibliotheek


deverbindingofhetonderdeeltijdensdetestzelfnietlekt.Ditishandigbij lekkenwaarbijnietcontinuvloeistofverlorengaatofbijlekkenwaarbijdevolledigeinhoudvanhetsysteemalweggelektis.Het additief laat vlekken na op de buizen. Verwijder deze vlekken nadat u het lek hebtopgespoordenhersteld.Aandezemethodehangenwelenkelenadelenvast:

• Eenaantalcompressorfabrikantengevengeengarantiemeeralsuhetadditiefhebtgebruikt;

• Coalescentieolieafscheidersscheidenhetadditiefaf,zodathetnietinderestvanhetsysteem doordringt. Dit is vooral relevant voor centrale systemen die met R744werkenendiemeestaldittypeolieafscheidergebruiken.


UltrasonelekdetectorenUltrasone lekdetectorenversterkenhetgeluidvaneen lek.Opde fotozietueenvoorbeeld.Dezedetectorenzijnmeestaluitgerustmeteeningebouwdeontvangerdie geluidsfrequenties binnen een specifiek bereik detecteert (nl.vergelijkbaarmet dat van een lekkend koelmiddel). Het resultaat kanworden weergegeven via een hoofdtelefoon of via eenzichtbaar/hoorbaaralarmsignaal.Dezemethodebiedthetvoordeeldatzemeteenderwelkkoelmiddelinhetsysteem(ofmetstikstof)kanwordengebruikt,netalsopdelenvanhetsysteemwaardebedrijfsdruklagerligtdandeatmosferischedruk.LakmoesR717 kan gedetecteerd worden met behulpvaneen strookpapierdie van kleur verandertafhankelijkvandepH-waarde(zuurgraad).Lekdetectie door middel vanfenolftaleïnepapier (kleurverandering op eenteststrip) is minder gevoelig dan eenelektronischelekdetector.Ditisdusnietdemeestaangewezenmethode.Natgemaakt papier is wel geschikt om hetlekpuntheelnauwkeurig te lokaliseren,bv.opeen flens of een buis van eenammoniaksysteem. Het lakmoespapierverandert vankleurwanneereenverandering inpH-waardewordtwaargenomendoordathetnatgemaaktepapierammoniakabsorbeert.VisuelecontrolesEenvisuelecontroleisnietopgenomenindetabelopdevolgendepagina,maartochmagudezemethodenietlinkslatenliggen.Enkeleaanwijzingen:

• Olievlekkenopleidingen;• Olievlekkenophetisolatiemateriaal;• Stofdatzichopoliehechtopdebuizen;• Corrosie,bovenmatigeslijtageofbeschadigdeonderdelen.

U moet olievlekken schoonmaken nadat het lek is hersteld, zodat ze daarna geen valseindicatievannieuwelekkengeven.U moet de verklikker op een overdrukklep controleren. Overdrukkleppen die afgeblazenhebben,wordennamelijknietaltijdopeencorrectemanierafgedicht.De belangrijkste oorzaak van flash-gas in het kijkglas (vloeistofleiding) is te weinigkoelmiddel.Meestaliseenlekdeboosdoener.Tochleidteenleknietaltijdtotflashgasindevloeistofleiding,zekeralsdekoellasten/ofdeomgevingstemperatuurlaagzijn.Ditbetekentdat er een lektest op het systeem moet worden uitgevoerd, zelfs als achter het kijkglashelderevloeistofzichtbaaris.


Veel vloeistofafscheiders zijn uitgerust met indicatoren voor een laag vloeistofpeil. Dezekunnenwordengebruiktomaantetonendathetsysteemnietvoldoendegevuldis.Umoetcontroleren of die indicatoren werken, bv. door de stijging van het vloeistofpeil op deindicator tebekijkenbij eenpump-down.Weherhalenhierdat een systeem tocheen lekkanhebbenzelfsalsdeindicatorvanhetvloeistofpeilindevloeistofafscheidergeentelagevullingvertoont.

Figuur4,Voorbeeldenvanvisueleindicatorendieoplekkenkunnenwijzen

GeurDemeestekoelmiddelenzijngeurloos.BehalveR717,dateenzeerdoordringendegeurheeft,enR1270,datlichtnaar‘gas’ruikt.R717 is gemakkelijk op te sporen door de geur die bij een lek ontstaat. Het is alwaarneembaarbij5ppmof3,5mg/m3.Delekkenkunnenindatgevalwordenopgespoordmeteenelektronischelekdetectoroflakmoespapier.DegeurvanR1270isnietsterkgenoegomalsbetrouwbareindicatorvooreenlektegelden.IndirectelektestmethodenDe bedrijfsomstandigheden van een lekkend systeem verschillenmeestal van de normalebedrijfsomstandigheden:

• Deaanzuigdruk ligt lager (tenzijdezedrukwordtgestuurd,bv.ineencentraalsysteem).

• De nuttige oververhitting (d.w.z. de oververhitting die in deverdampertotstandkomt)stijgt.

• Deonderkoelingneemtaf.• Depersgasdrukdaalt(tenzijdezedrukwordtgestuurd).

Bovenmatige oververhitting en een lage of geen onderkoeling zijnindicatorendieopeentekortaankoelmiddelwijzen.Ook kan het vloeistofpeil in het vloeistofvat gemeten worden en kandezemetingeen indicatiezijnvaneentekortaankoelmiddel.Ermoetwel rekening mee worden gehouden dat het vloeistofpeil op eennatuurlijke manier kan variëren naargelang de belasting van deinstallatieendeomgevingsomstandigheden.

IORGuidanceNoteonMeasuringSuperheat

andSubcooling

IORGuidanceNoteonindirectleakchecking

REALAlternativese-bibliotheek:videoon

superheatandsubcooling


R717SystemenLektestsvóórdeeersteinbedrijfstelling

• Lektests moeten worden uitgevoerd op basis van nationaal goedgekeurdestandaarden.

• Van bijzonder belang is de detectie en reparatie van lekken op het hogedrukgedeeltevande installatie,diemoeilijktoegankelijkwordenwanneerde installatieinbedrijfwordtgesteld.

Lektesteninbestaandeinstallaties

• Zodraammoniakkangerokenworden,islekdetectienoodzakelijk.Ookhiermoetditgebaseerdzijnopnationaalgoedgekeurdestandaarden.

• Lekdetectorenkunnenalleendeleksnelheidschatten(klein,gemiddeld,groot).• Lekdetectiesprays hebben een veel slechtere gevoeligheid dan elektronische

detectors.• Als de leksnelheid van een ammoniaklek moet worden gekwantificeerd, kunnen

detectie-instrumenten worden gebruikt die werken volgens het principe vanfotoakoestischeinfraroodabsorptie.

CompetentievereistenLektests en eventuele fouten in ammoniaksystemen moetenonmiddellijk worden gecontroleerd en gerectificeerd door eengekwalificeerde, bevoegde persoon volgens de nationale wetgeving.Nadat een fout is verholpen, moet de installatie opnieuw opgestartwordennahetuitvoerenvaneengeschiktedruktest.Lekdetectie

• Ammoniakisgemakkelijktedetecterendoorzijnsterkegeur(waarneembaarvanaf5ppm=3,5mg/m3),diedenoodzaakomtezoekennaarlekkenzalaangeven.

• Lekken die onder bepaalde omstandigheden in HFK-installaties onopgemerktkunnenblijvenvooreenlangereperiodezijnondenkbaarinammoniak-installaties.

• Zeer kleine lekken in ammoniak koelinstallaties (lekkage van ong. 100 g NH3/jaar)kunnennietwordengedetecteerddoordegeuralseenammoniakconcentratievan5ppmnietwordtbereikt.

Principesomrisico'stevermijden

• Houddekoelmiddelinhoudzolaagmogelijk:koelmiddeldatzichnietinhetsysteem

bevindt,kannietlekken.• Een goed beheerde koelinstallatie met de juiste apparatuur zal de uitstoot van

koelmiddeltijdensonderhoudenserviceverminderen.• Componentendiegoedafsluiten,moetenwordengeselecteerdomlekkagetoteen

minimum te beperken. Er moet rekening worden gehouden met regelmatigelektesten.

• Het is belangrijk om materialen te selecteren met een geschikte compatibiliteit,anders kunnen lekken ontstaan. Het volume van elastomeren kan bijvoorbeeldtoenemen (zwellen) of afnemen (krimpen) in combinatie met bepaalde oliën enammoniak.

IORCodeofPracticeAmmoniaRefrigeration

Systems


Leidingen

• Omdat koper corrodeert als het in aanraking komt met ammoniak, wordenammoniaksystemen gebouwd met koolstofstalen of RVS-leidingen en fittingen.Meer details over de goede praktijk in verband met leidingen voorammoniakinstallaties, wordt gedetailleerd beschreven in de IOR AmmoniaRefrigerationSystemsCodeofPractice.

• Gebruikbijvoorkeurlasverbindingenomhetrisicooplekkenteminimaliseren.• Voor leidingenvanminderdan40mmdiameter,moeten lasverbindingenmeteen

mofwordengebruikt.

Monitorenvanwatercircuitsopammoniaklekken

• VolgensEN378:inkoelinstallatiesmeteenkoelmiddelinhoudvanmeerdan500kgkoelmiddel, moeten maatregelen worden genomen om de aanwezigheid vankoelmiddeltekunnendetectereninalleaangeslotenwater-ofvloeistofcircuits.

• Hetmoetwordenvoorkomendatammoniak inde riolering terechtkomtof inhetkoelwatervaneenverdampingscondensor.

• DemeestvoorkomendemeetsystemenopditmomentcontrolerendepH-waarde.Een ammoniaklek in een watercircuit veroorzaakt een pH-verhoging. Het israadzaamomeenapparaat te installerendat het verschil in pH-waarde tussendeinlaat en uitlaat van de warmtewisselaar meet met automatischetemperatuurcompensatie.BijeenpH-alarm,moetdewarmtewisselaaropdewater-enammoniakzijdeviagemotoriseerdekleppenofmetdehandwordenafgesloten.Nieuwereion-selectievemeettoestellenzijnveelnauwkeuriger.

• Een andere mogelijkheid is om een ammoniak-gevoelige elektrode te gebruiken.Differentiëlemetingisnietnodiginditgeval.

Figuur5,VoorbeeldvaneenNH3-chillermetRVSleidingwerk


3 DruktestenAls u lekken niet kunt vindenmet een van de hierboven beschrevenmethoden of als devolledigehoeveelheidkoelmiddelverdwenenisviahetlek,moetumetstikstofeendruktestuitvoerenophetsysteem.In dat gevalmoet u het systeem langzaammet stikstof vullen tot 1,1maal hetmaximaletoelaatbaredrukniveau(PS)1,envervolgensmoetu:

• Elkeverbindingcontrolerenmetbehulpvanlekdetectiespray;OF

• Het systeemminstens twaalf uur langonder drukhoudenendedrukopheteindevandetestmetenomnategaanofhijnietgezaktis.

EffectvandeomgevingstemperatuuropdedrukAlsudelaatstgenoemdemethodetoepast,moetuookrekeninghoudenmetdeomgevingstemperatuur wegens de verhouding tussen de temperatuur en dedrukvanhetstikstofgasinhetsysteem.Alsuditnietdoet,zoueenstijgingvande omgevingstemperatuur een verlies aan stikstof kunnen verbergen. Inovereenstemming met de wet van Gay-Lussac (ook de druk- temperatuurwetvanAmontongenoemd):P2=(P1xT2)/T1Waarbij:P1dedrukisbijhetbeginvandetest(inbarabs.)P2dedrukisopheteindevandetest(inbarabs.)T1deomgevingstemperatuurisbijhetbeginvandetest(in°K)T2deomgevingstemperatuurisopheteindevandetest(in°K)Voordezeberekeningkaneenexcelcalculatorwordengebruikt-de afbeelding is een voorbeeld van het uitvoeren van eendruktest aan de hogedruk zijde van een transkritisch R744-systeem.VoorafgemengdtraceergasUkuntdedruktestookuitvoerenmetbehulpvaneenspecifiekmengselvanstikstofenwatheliumofwaterstof(meestal 5 % traceergas in 95 % stikstof). Helium en waterstof alstraceergas bieden het voordeel dat ze kleine moleculen, een lagegassnelheid en een lagemoleculairemassa hebben. Daardoor lekkenze sneller en verspreiden ze zich gemakkelijker. U moet hierbij eenelektronische lekdetector gebruiken die gevoelig is voor het gebruiktetraceergas.Dezeapparatenzijnvlotverkrijgbaarindehandel.

1EN378-2:2016Koelsystemenenwarmtepompen–Veiligheids-enmilieueisen,ontwerp,constructie,tests,merkenendocumentatie6.2.2

AGasinformationonTrace-A-Gas

IORSESGoodPracticeGuide24–Pressurisinginstalledsystemswithnitrogentofindleaks


Op de afbeelding ziet u een voorbeeld van een lekdetector die zowel waterstof alskoolwaterstofdetecteert.Opmerking:voorafgemengdtraceergasisoveralverkrijgbaar.Ditisgebruiksklaarenhoeftudusnietterplekketemengen.

REALAlternativese-bibliotheek:videosonusingpremixtracegas


4 PotentiëlelekpuntenLekkenkunnenbijsystemendiemetalternatievekoelmiddelenwerkenopdezelfdeplaatsenvoorkomenalsbijconventionelesystemen.HetrisicooplekkeninKWS-systemenismeestallaag, aangezien deze systemen meestal hermetisch gesloten zijn met een beperkt aantalverbindingen. Het risico op lekken is doorgaans hoger bij R744-systemen, aangezien ditkoelmiddelmeestalwordtgebruiktincentralesystemenmetveelverbindingspuntenenmethogewerkdrukkentijdensstilstand.Demoleculenvanditkoelmiddelzijnookkleiner,waardoordekansopdiffusiegroteris.Net als bij alle andere koelmiddelen spelen de volgende factoren eenbelangrijkerolbijdebeperkingvanhetrisicooplekken:

• Hetsysteemtype–grotecentralesystemenlekkenvannaturemeerdanhermetischgesloten systemen. Dit is gedeeltelijk toe te schrijven aan de installatie die terplaatsegebeurtenhethogereaantalverbindingspuntenineencentraalsysteem.

• Dedruktijdensdewerkingenbijstilstandvanhetsysteem–bijsystemendiemet

een hogere drukwerken,moet nogmeer aandachtwordenbesteed aan de juisteselectievandeonderdelen,deverbindingsstukken,hetinstallerenenlekdetectie.

• De specificaties van de onderdelen – ze moeten geschikt zijn voor de druk, de

temperatuur, het koelmiddel en de olie. Dit geldt voor alle onderdelen, van deschräderventielentotcompressorenenwarmtewisselaars.

• Compressoren-vermijdhetgebruikvanopencompressorenmetasdoorvoer.• Essentiële informatie – bij de installatie moeten correcte tekeningen worden

geleverdwaaropalleverbindingspuntenenservicepuntenaangeduidzijn.• Ontwerp met het oog op onderhoudsgemak – de verbindingspunten moeten

toegankelijkzijn,zodatlekdetectiegemakkelijkengrondigkanplaatsvinden.

• Wanddikte van de buizen – dezemoet op de druk geselecteerd zijn. Bij sommigedelen van R744-systemen moet men stalen leidingen of K652 koperen leidingengebruikendieeenhogeredruktoelaten.

• De methode om buizen met elkaar en met onderdelen te verbinden – bij

gesoldeerdeofgelasteverbindingeniseraltijdeenlagerrisicooplekkendanbijelkander type van mechanische verbinding. Technici die solderen of lassen, moetenvoldoende gekwalificeerd zijn. De juiste verbindingsmaterialen moeten wordengespecificeerd.

• Ontwerp en installatie van leidingsystemen – leidingen moeten zodanig

geïnstalleerdwordenzodat trillingentoteenminimumwordenbeperkt.De leidingmoet voldoendewordengebeugeld inovereenstemmingmetEN3783. Leidingwerkmoetzowordengeïnstalleerddathetnietschuurt.

2K65-buizenhebbeneenijzergehaltevan2,5%enzijngeschiktvoordehogedrukzijdevantranskritischeR744-systemen3EN378-2:2016Koelsystemenenwarmtepompen–Veiligheids-enmilieueisen,ontwerp,constructie,tests,merkenendocumentatie,6.2.3

ZieREALAlternativesModule1


• Installatie van componenten - veel componentenmoetenmet een vochtige doek

worden omhuld tijdens het solderen om schade te voorkomen. Schräder-ventielkernenmoetentijdenshardsolderenwordenverwijderd.

• Compressorenmoetenwordengemonteerdvolgensdeinstructiesvandefabrikant

omervoortezorgendatzegeentrillingendoorgeven.

• Adequate druktesten om lekken te identificeren voordat het systeem in gebruikwordt genomen - systemen moeten onder druk worden getest op sterkte enlekdichtheidinovereenstemmingmetEN3784.Ermoettijdwordenvrijgemaaktomde druktest grondig uit te voeren en om gebreken te repareren en opnieuw tetesten.

• Instellinghogedrukpressostaat- inovereenstemmingmetEN3785magdeinstelling

niet meer dan 90% van de PS bedragen, waar overdrukventielen (PRV's) zijnaangebracht. Als dit niet wordt opgevolgd, kan de overdrukklep afblazen bij eensnelle stijgingvandedrukomdatdehogedrukpressostaathet systeemnietop tijduitschakelt.

• Onderhoud-hetonderhoudsregimemoetgeschiktzijnvoorhet installatietype.De

lektestfrequentie zoals gespecificeerd in de F-gasverordening6 moet als minimumworden gebruikt voor alle soorten koelmiddelen (zie hoofdstuk 6), maar veelsystemen zullen baat hebben bij frequentere lektesten, bijvoorbeeld wekelijks ofmaandelijks.Allegevondenlekkenmoetenonmiddellijkwordengerepareerdenhetsysteemmoetopnieuwoplekkagewordengetest.

• Gepast onderhoud - alle kranen moeten worden afgedekt met een gepaste dop,

condensors moeten schoon worden gehouden om de condensatiedruk zo laagmogelijk tehouden, controller-instelpuntenmoetendepersdrukminimalisereneneventueletrillingsproblemenmoetenwordengecorrigeerd.

FlaresFlare-aansluitingen best zo weinig mogelijk toepassen. Maar voor sommige aansluitingengaat de voorkeur naar een demonteerbare verbinding (bv. op filterdrogers opvloeistofleiding in KWS-systeem), zodat ze kunnenworden vervangen zonder datmen desoldeerverbindingmoetverbreken.Indatgevalgebruiktuhetbesteeneurokoppeling.Deze machinaal tot stand gebrachte aansluiting heeft een lager lekpotentieel dan eenmanueelvervaardigdeflare.De flare-moer moet met een momentsleutel worden vastgezet met het juisteaanhaalmoment.De fabrikant vande eurokoppeling stelt de correcte aanhaalwaarden terbeschikking.VoormanueelvervaardigdeflaresvindtuzeookinEN378.7

4EN378-2:2016Koelsystemenenwarmtepompen–Veiligheids-enmilieueisen,ontwerp,constructie,tests,merkenendocumentatie,6.35EN378-2:2016Koelsystemenenwarmtepompen–Veiligheids-enmilieueisen,ontwerp,constructie,tests,merkenendocumentatie,6.2.26EC842/2006enEU517/20147EN378-2:2016Koelsystemenenwarmtepompen–Veiligheids-enmilieueisen,ontwerp,constructie,tests,merkenendocumentatie,6.2.3.2.3.3


Figuur6,Eurokoppelingvastzettenmethetjuisteaanhaalmoment

SchräderventielenInspanningenbinneneenvoorgaandprojecthebbendertienvaakvoorkomende lekpuntenaanhetlichtgebracht.Hetprojectheeftookmanierennaarvorengeschovenomdielekkente voorkomen. Een handleiding over deze lekpunten kan gedownloadworden in de REALAlternatives 4 LIFE e-biblioteek. Het is van essentieel belang dat op al deze punten eenlektestwordtuitgevoerd.Bij de keuze voor de schräderkernmoetmen er zich van vergewissen dat ze geschikt zijnvoorhetkoelmiddelenhetolietype,netalsvoorhetdruk-enhettemperatuurbereikwaarinhetsysteemwordtgebruikt.Verschillendesystemenenkoelmiddelenkunnenverschillendetypesschräderkernenvereisen.Dekernmoetwordenverwijderduitdeschräderbehuizingbijsolderen.Zodradebehuizingafgekoeldis,moetmendekernopnieuwmonteren.Dekernmoetvervolgensmethetjuisteaanhaalmomentwordenvastgezet.Hetventielmoetwordenafgedekt.Eenzeskant-moer,diemetbehulpvaneenmoersleutelzorgvuldig kan worden vastgezet, is in dit geval een goede oplossing. De moer moet zowordengeselecteerddatzehetschräderventielnietindruktwanneerzewordtaangedraaid.

Figuur7,Zeskantmoer,SchräderventielenSchrädersleutel


Overdrukkleppen(PRV’s)ineenR744-systeemOverdrukkleppenopR744-systemenvormenomverschillenderedenenvaakvoorkomendelekpunten:

• DedrukineenR744-systeemkansnelstijgenbijveranderendeomstandighedenofeendefect.

• DedrukbijstilstandligtvoorsommigedelenvanhetsysteemvaakhogerdandePS(endaardoordeinstellingvandeoverdrukklep).

• DebedrijfsdrukligtvaakdichtindebuurtvandePS.Overdrukkleppenkerenniet altijd terugnaarhunpositienadat zeopengegaan zijn.Het isdanookvanessentieelbelangdaterregelmatigeenlektestopwordtuitgevoerd.Wanneereen klep meerdere keren wordt geactiveerd om gas af te blazen, verzwakt de klepveer.Daardoor daalt de afblaasdruk van de klep en verergeren de problemen die hierbovenwordenbeschrevennog.Omhetaantal activeringenvandeoverdrukkleppenen lekkage teverminderen,moethetverschiltussendenormalebedrijfsdrukendePSinelkdeelvanhetsysteemgrootgenoegzijn.OponderstaandefotoeenvoorbeeldvaneenR744overdrukklep.


5 WettelijkeverplichtingenDelektestfrequentiemoetgeschiktzijnvoorhetsysteemtype,deouderdomenconditievande installatie. Voor R32 is de lektestfrequentie vastgelegd in de Europese verordening EU517/2014. Het wordt aanbevolen dat alle niet-hermetische stationairesystemen (zelfs die met lage GWP-alternatief koelmiddelen) regelmatigeen lektestondergaanalsonderdeel vaneengeplandonderhoudsregimeen dat de resultaten worden geregistreerd voor intern beheer enrapportagedoeleinden.Vanaf1 januari2015wordtdevereiste lektestfrequentievoor systemenmetgefluoreerdegassenhieronderweergegeven:Tabel2,LektestfrequentievolgensFGasRegelgeving,na01.01.2015

Systeemvulling Lektestfrequentie

5tot50tonCO2equivalentbv.7,4tot74kgR32

1x/jaar1x/2jaarindienvastelekdetectieaanwezig

50tot500tonCO2equivalentbv.74tot740kgR32

2x/jaar1x/jaarindienvastelekdetectieaanwezig

Meerdan500tonCO2equivalentVastelekdetectieverplichtbv.meerdan740kgR32

4x/jaar2x/jaarindienvastelekdetectieaanwezig

Alseenlekwordtgevonden,moethetzosnelmogelijkwordenhersteld.Vervolgensmoetdeplaatsdieishersteldbinnendemaand(maarnietopdedagvandeherstellingzelf)opnieuwwordengetest.Het is belangrijk dat de lektestfrequentie zoals beschreven in de F-gasverordening alsminimumtebeschouwen.Opdevolgendesystemenmoetuvakerlektestsuitvoeren:

• Systemenmeteenhoogaantalpotentielelekpunten(bv.centralesystemen);• Systemendiemeteenhogedrukwerken(bv.R744-enR32-systemen);• Ouderesystemenofsystemendiezichineenslechtestaatbevinden.

Op die manier kunt u geld besparen. Niet alleen door het systeem betrouwbaarder temaken,maarookdoorhetenergieverbruiktereducerenenhetrisicoopdefectenenstilstandtebeperken.Deervaringheeftonsgeleerddatlekkenveelmindervaakvoorkomenbijsystemen waarop vaker lektests worden uitgevoerd (bv. één keer permaand).

AsdaSupermarketcasestudypaperfrom

InstituteofRefrigeration

FGasRegelgeving517/2014


6 LogboekLogboekverslagen vormen een essentieel hulpmiddel om lekken te beperken en zijnwettelijk verplicht voor veel HFK- systemen (en dus ook voor R32-systemen). In delogboekverslagen moet worden gezocht naar terugkerende lekpatronen. Zo kan menvergelijkingenmakenmetvergelijkbaresystemenenmanierenvindenomdelekkageindetoekomst zo beperkt mogelijk te houden. Zulke gegevens moeten ook voor niet-HFK-systemenwordenbijgehouden.Devolgendeinformatiemoetwordenverzameld:

• Typeenhoeveelheidkoelmiddelinhetsysteem;• PS-waardenvanhetsysteem(maximaaltoelaatbaredruk)8;• Uitgevoerdelektesten;• Locatievangevondenlekken;• Uitgevoerdeherstellingen.

Iedere installatie moet van een label worden voorzien, waarop het type koelmiddel engewicht (koelmiddel) duidelijk vermeld staan, voor HFK-systemen moet dit uitgedruktwordeninCO2eq(CO2equivalentbv.voorR32is675perkilogram).Hieronderzietueenvoorbeeldsjabloonvaneen logboekverslag -ziemeer infohierover inmodule9"Hulpmiddelenenbegeleidingvoorhetuitvoerenvaneenonderzoekterplaatse".

LabelsHetiswettelijkverplichtomsystemendieF-Gassenbevattentevoorzienvaneenlabel.Dewetgevingspecificeertwaterophetlabeldienttestaan.Bijkomendelabelszoalshieronder

8PSwordtgedefinieerdinEN378-1:2016,Koelsystemenenwarmtepompen–Veiligheids-enmilieueisen,basisvereisten,definities,classificatieenselectiecriteria.ZieModule7voormeerinformatie.


weergegeven kunnenworden gebruikt op systemen, lekdetectoren en koelmiddelcilindersomtechnicieraanteherinnerenhoebelangrijklekdetectieis.DezezijntedownloadenindeREALAlternatives4LIFEe-biblioteek.


7 VastelekdetectiesystemenVaste lekdetectie wordt gebruikt omwille van veiligheid en in sommigegevallenishetzelfswettelijkverplicht.Vastelekdetectie isgeenalternatiefvoorhetmanueelcontrolerenoplekken.Elk vast lekdetectiesysteemmoet in elk geval koelmiddel in de lucht rondhet systeem detecteren en een alarm geven wanneer koelmiddel wordtgedetecteerd.Ditalarmmoetprioritairwordenbehandeld.

Hetalarmniveaumoetworden ingesteldop25%vandeLFLof50%vandeATEL/ODL, afhankelijk van welke de laagste is9. Alarmniveaus voor dealternatieve koelmiddelen vindt u in de onderstaande tabel. RaadpleegEN378voorvolledige informatieoverdetectortypeen locatieenspecifiekeinformatieoverR717-alarmen.Koelmiddel LFL,kg/m3 ATEL,kg/m3 Alarmniveau,kg/m3R744 na 0.072 0.036R717 0.116 0.00022 0.00011R32 0.307 0.30 0.077R1234ze 0.303 0.28 0.076R600a 0.043 0.059 0.011R290 0.038 0.09 0.010R1270 0.047 0.0017 0.00085SensorenSensoren moeten op een laag niveau worden gemonteerd voor allekoelmiddelen, behalve voor R717. In dat laatste gevalmoetmen ze opeenhoogniveauplaatsen.Als alternatief kanmen sensorenplaatsen inde luchtstroomnaardeverdamper.Ermoetenookvoldoende sensorenworden geïnstalleerd die de volledige zone voorziet van bescherming.Menmoetsensorenplaatseninzoneswaardoordeleidingenlopen,zoalstechnischekokerswaarleidingendoorlopenentechnischeruimtenbovenverlaagdeplafonds.Deafbeeldingrechtsiseenvoorbeeldvaneenvastlekdetectie-apparaat.Kalibratie/OnderhoudHet vaste lekdetectiesysteem moet toegankelijk zijn voor ijkings-/onderhoudswerkzaamheden en moet tegen schade worden beschermd. Er moet eensysteemwordenvoorzienomhetalarm te testen.Hetalarmmoetminstenséénkeerperjaarworden getest. Het alarmsysteem geeft in het ideale geval zowel een visueel als eengeluidssignaal met een buzzer die minstens 15 dBA boven het niveau van hetachtergrondgeluiduitkomt,zowelbinnenalsbuitenderuimte. 9EN378-3:20169.3.1

DanfossGasDetectioninRefrigerationSystems

IORGuidanceNoteonFixedRefrigerantDetectionSystems

EurammonAmmonia5LeakMonitoringatAmmoniaRefPlant

IORGuidanceNote10WorkingwithAmmonia


R717DetectiesystemenMachinekamers van een ammoniakinstallatie zijn steeds uitgerust met vaste lekdetectiezoals gespecificeerd in EN378. Vaste lekdetectie is verplicht wanneer de vulhoeveelheid(ammoniak)50kgofmeerbedraagt.Devastelekdetectiegeeftgeenalarmbijkleinelekken,omdatzepasreageertvanafongeveer500ppm.SensorTypesIn industriële omgevingen worden giftige gassen gewoonlijk gedetecteerd doorelektrochemische cellen. Halfgeleiders en pellistor (of katalytische) sensoren wordengebruiktombrandbaregassentedetecteren.Sensorenensystemendiegebruiktwordeninammoniakinstallatiesmoetenintrinsiekveiligengeschiktzijnvoor“zone2”risicogebieden.a)Elektrochemischecellen

• Elektrochemischesensorenzijnontworpenomlagetoxischeniveausvanammoniak(50ppmen500ppm)optesporen.Desensorenzijninwezenkleinebatterijendiebeginnenontladenvanzodrazezijnvervaardigd.

• Deontlading gaat snellerwanneer zeomgevenwordendoor een “doelgas” (en insommige gevallen, maar in mindere mate, door andere gassen). Ze hebben eenlevensduurvan18maandentot4jaar(afhankelijkvandeachtergrondgasniveausenoperationeleomstandighedenzoalstemperatuurenvochtigheid).

• Elektrochemische cellen zijn verbruiksartikelen die regelmatig vervangen moetenworden(kanduurzijn).

b)Halfgeleidersensoren

• Hetdetectieniveauvan10000ppmammoniakgaskangedektwordenmetrobuustehalfgeleidersensoren.

• De belangrijkste voordelen van halfgeleider sensoren zijn de lange levensduur,toepasbaar in extreme omstandigheden, snelle responstijd en een laagstroomverbruik.

• Hetgrootstenadeel ishunreactieopanderegassen,wat insommigegevallenkanleidentotvalsealarmen.

c)Pellistor(ofkatalytische)sensoren• Dezesensorenkunnenookwordengebruiktom10000ppmammoniakconcentratie

te detecteren. Het fundamentele principe van de pellistorsensor is dat hetbrandbare gaswordt verbrandophet oppervlak van een verwarmdeplatinadraadbekleed met een katalysator. Hierdoor stijgt de temperatuur en de elektrischeweerstand.

• Desensorkanechterworden'verontreinigd'dooranderegassenendegevoeligheidkan aanzienlijk verminderen als de sensor wordt blootgesteld aan groteconcentratiesvanhetgasdatwordtverondersteldtewordengedetecteerd.

• Letop,eenpellistorzalniksdetecteren indien ingeschakelden indeaanwezigheidvan een gas met een concentratie boven de onderste explosiegrens (LEL= LowerExplosiveLimit).

InfraRoodDetectieSystemenMet dit systeem wordt een kleine vacuümpomp gebruikt om een gefilterd monsters tetrekkenopverschillendeplaatsenenstuurtzenaareeninfraroodanalysator.Deanalysatoronderzoekt het monster op de aanwezigheid van het specifieke gas en kan de zoneidentificerenwaarhetwordtaangetroffen.Deanalysatorkanammoniakniveausopsporeninhetbereikvan0ppmtot10.000ppm.


Alarmniveausenschakelfuncties

• EN378vraagtomeenactiebijlageconcentraties(nietgroterdan500ppm)eneenactiebijhogeconcentraties(nietgroterdan30000ppm).

• Het alarm bij lage concentratie wordt geassocieerd met giftige niveaus. Bij lageconcentratieniveaus moet de mechanische ventilatie worden geactiveerd.Bovendien kan eenwaarschuwingworden verzonden als de installatie op afstandwordtgemonitord.

• Bij hoge concentratiesmoeten alle elektrische circuits binnen de installatieruimteworden geïsoleerd, behalve de ventilatie. Noodverlichting etc. moet wordeningeschakeld.

Verspreidingvanhetgasenhetpositionerenvansensoren• Hetaantal endeplaatsing van gasdetectoren is afhankelijk vandegrootte vande

installatie.Eendetectorkannormalitereenoppervlaktevanongeveer36m2dekken.• Er moet prioriteit worden gegeven aan posities dicht bij de compressor

asafdichtingen en vloeistofpompen. In het algemeen moeten voor ammoniak desensoren boven de machine worden geplaatst, maar op een gepompt ammoniaksysteemmoet één sensorworden geplaatst op een laag punt in de buurt van depompenomhetmorsenvanvloeistoftedetecteren.

• Hetisgoedommeerderesensorenrondomdemachinekamerteplaatsen.Ermoettenminsteéénsensor,geschiktzijnvoorhetlagealarmniveau.

• Een sensor in de afblaasleiding kan controleren op lekken of activering van deoverdrukklep.Eenbreekplaatmetregistratieisookgeschikt.


8 ZelftestvragenProbeerdemeerkeuzevragenhieronderomuwleerprocestechecken:Vraag1-HoevaakmoeteenR1234ze-systeemmeteenvullingvan300kgenzondervastlekdetectie-systeemeenlektestondergaanvolgensdeFGasregelgeving(EU517/2014)?

I. ErmoetengeenlektestsplaatsvindenII. 1xperjaarIII. 2xperjaarIV. 4xperjaar

Vraag2-Welkkoelmiddelkangedetecteerdwordenmetbehulpvanlakmoespapier?

I. R32II. R744III. R290IV. R717

Vraag3-Welkvandevolgendekoelmiddelenislichterdanlucht?

I. R744II. R32III. R717IV. R290

Vraag4-VanafhoeveeltonCO2eqmoeteensysteemvolgensdeFGasregelgeving517/2014overeenvastlekdetectiesysteembeschikken?

I. 50II. 150III. 300IV. 500

(Dejuisteantwoordenwordengetoondaanheteindevandevolgendepagina.)


VolgendestappenDe informatie in deze modules geeft een inleiding tot lekdichtheid en lekdetectie bijalternatievekoelmiddelen.Er isveelmeer informatie indedocumentendie inde linkszijngemarkeerd. Ga naar de online e-bibliotheek op http://www.realalternatives4life.eu/e-libraryomalleaanvullendeinformatietebekijkendieumogelijknuttigvindt.Als je een REAL Alternatives Certificaat wilt behalen, moet je een volledig eindexamenafleggenbijeengelicentieerdopleidingscentrumvoorREALAlternatives.Informatieoverhetexamenisbeschikbaarophttp://www.realalternatives4life.eu/JekuntnujezelfstudievoortzettenmeteenvandevolgendeREALAlternativesleermodules:1. Kennismakingmetalternatievekoelmiddelen–veiligheid,efficiëntie,

betrouwbaarheidengoedepraktijk2. Veiligheidenrisicobeoordeling3. Systeemontwerpvoorsystemenmetalternatievekoelmiddelen4. Lekdichtheidenlekdetectiebijalternatievekoelmiddelen5. Richtlijneninverbandmetonderhoudenherstellingenvansystemendiemet

alternatievekoelmiddelenwerken6. BestaandekoelsystemenretrofittenmetlageGWP-alternatieven7. Checklistmetwettelijkeverplichtingenbijwerkenmetalternatievekoelmiddelen8. Metenvandefinanciëleenecologischeimpactvanlekkage9. HulpmiddelenenbegeleidingvoorhetuitvoerenvaneenonderzoekterplaatseGebruiksvoorwaardenDeREALAlternativese-learningmaterialenwordenkosteloosterbeschikkinggesteldvooreducatievedoeleindenenmogennietworden verkocht, afgedrukt, gekopieerd of gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. Alle materialenblijven eigendom van het Institute of Refrigeration (UK) en partners. Materialen zijn ontwikkeld door experts en zijnonderworpenaaneengrondigecollegialetoetsingentesten,maarhetIoRenpartnersaccepterengeenaansprakelijkheidvoorfoutenofweglatingen.©IOR2015,herzien2017Ditproject isgefinancierdmetsteunvandeEuropeseCommissie.Dezepublicatie[communicatie]geeftuitsluitenddemeningvandeauteurweerendeCommissiekannietverantwoordelijkwordengehoudenvoorhetgebruikvandeinformatiedieerinisvervat.

Juisteantwoorden:V1=i,V2=iv,V3=iii,V4=iv

lekdichtheid & lekdetectie - frixis · 2018-10-25 · real alternatives 4 life module 4...

Documents