leiderschapsontwikkeling nood aan een geïntegreerde aanpak!
DESCRIPTION
Leiderschapsontwikkeling Nood aan een geïntegreerde aanpak!. Kirsten Wybouw I P&O Adviseur MOD DAR- IV Bruno Claessens I HR-verantwoordelijke JWZ. Overzicht. Situering Leidinggeven binnen Jongerenwelzijn Leiderschapstrajecten Lessons learned Rol van HR Conclusies. 1. Situering. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Leiderschapsontwikkeling
Nood aan een geïntegreerde aanpak!
Kirsten Wybouw I P&O Adviseur MOD DAR- IV
Bruno Claessens I HR-verantwoordelijke JWZ
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
Overzicht
1. Situering
2. Leidinggeven binnen Jongerenwelzijn
3. Leiderschapstrajecten
4. Lessons learned
5. Rol van HR
6. Conclusies
2
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
1. Situering
1.1 Jongerenwelzijn: organisatie & werking
1.2 Preventie- en Verwijzersbeleid
1.3 Organisatiekenmerken
3
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
1.1 Jongerenwelzijn: organisatie & werking
4
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 5
Missie
Wij gaan tot het uiterste voor jongeren in een moeilijke leefsituatie.
Visie op omgeving
In een evoluerend Vlaanderen heeft élke jongere het recht om kansrijk mee te groeien.
Visie op Jongerenwelzijn
Het agentschap is de stuwende kracht van de hulp aan jongeren in een moeilijke leefsituatie.
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 6
einde (jeugd)hulpverleningbegin hulpverlening
Voorzieningen
Aan-melding
Vordering
screeningindicatie-stelling
principiële beslissing
beslissing CBJ-SDJ
Caseonderzoek Hulpverlening door consulentendoor private voorzieningendoor gemeenschapsinstellingen
Opvolging
door consulentenm.n. casemanagement
VerwijzersGemeenschaps-
instellingen
Consulenten van nabij betrokken gedurende hele hulpverleningsproces
Consulenten staan bij aanmelding / vordering in voor• caseonderzoek• hulpverlening en/of toewijzing • casemanagement (opvolging)
Vrijwillige vs. gedwongen hulpverlening
In nauw overleg met cliënt(systeem)
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 7
einde (jeugd)hulpverleningbegin hulpverlening
Publieke sector (georganiseerd door Jongerenwelzijn)• Gemeenschapsinstellingen (De Kempen en De Zande)• Centrum De Grubbe• Federaal detentiecentrum Tongeren
Begeleiding van jongeren en hun gezinnen• Residentieel
In nauw overleg met consulent en cliënt(systeem)
VoorzieningenGemeenschaps-
instellingenVerwijzers
Aan-melding
Vordering
screeningindicatie-stelling
principiële beslissing
beslissing CBJ-SDJ
Caseonderzoek Hulpverlening door consulentendoor private voorzieningendoor gemeenschapsinstellingen
Opvolging
door consulentenm.n. casemanagement
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 8
einde (jeugd)hulpverleningbegin hulpverlening
Verwijzers
Aan-melding
Vordering
screeningindicatie-stelling
principiële beslissing
beslissing CBJ-SDJ
Caseonderzoek Hulpverlening door consulentendoor private voorzieningendoor gemeenschapsinstellingen
Opvolging
door consulentenm.n. casemanagement
Gemeenschaps-instellingen Voorzieningen
Private sector (georganiseerd door vzw’s)• 9 regulier erkende categorieën• projecten
Begeleiding van jongeren en hun gezinnen• Residentieel• Ambulant• Mobiel
In nauw overleg met consulent en cliënt(systeem)
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 9
Preventie- en verwijzersbeleid
Gemeenschaps-instellingen
Voorzieningen-beleid
gemeen-schaps-
instellingenen
De Grubbe
gemeen-schaps-
instellingenen
De Grubbe
private voor-
zieningen en
projecten
private voor-
zieningen en
projecten
BJB
proces verbaal
einde
parketparketMOF
als misdrijf omschreven
feit
MOFals misdrijf
omschreven feit
POSproblematische
opvoedings-situatie
POSproblematische
opvoedings-situatie
eindeakkoord
geen akkoord
akkoord
geen akkoord
bij hoogdringendheid
andere sectoren
VAPH, GGZ, K&G, drughulpverlening, ziekenhuizen, MPI
van GO!, …
einde
BCbemiddelings-
commissie
CBJcomité voor bijzondere jeugdzorg
JRBjeugd-
rechtbank
gemeen-schaps-
instellingenen
De Grubbe(geen POS)
private voor-
zieningen en
projecten
einde
maatregel HCA
akkoord
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 10
1285 Personeelsleden *
Buiitendiensten
622
Diensten van de administrateur-
generaal
16 personeelsleden
Diensten van de algemeen directeur
20 personeelsleden
AfdelingPreventie- en
Verwijzersbeleid
9 personeelsleden
AfdelingGemeenschaps-
instellingen
8 personeelsleden
AfdelingVoorzieningenbeleid
23 personeelsleden
zgn. buiten-
diensten(1209)
hoofd-bestuur Brussel
(76)
Buiitendiensten
587
* Cijfers 31/12/2010
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 11
regioLimburg
E. Berx
regio Antwerpen
I. Van Eetvelt
regio Vl-Brabant
BrusselV. Vanhoutryve
regio Oost-
VlaanderenI. Quintens
regio West-
VlaanderenH. Gheyssens
team administratie
multi-discipliniair team
team preventie
team gerechtelijke hulpverlening
team vrijwillige
hulpverlening
GI De KempenM. Massoels
GI De ZandeP. Defoor
De GrubbeE. Gysen
Stefaan Van Mulders
Diensten van de administrateur-
generaal
Karel Henderickx (a.i.)
Diensten van de algemeen directeur
Lucien Rahoens
AfdelingPreventie- en
Verwijzersbeleid
Frank Mulier (wnd.)
AfdelingGemeenschaps-
instellingen
David Debrouwere
AfdelingVoorzieningen-
beleid
team globaal
plan jeugdzorg
team voor-
zieningen en
projecten
team subsi-diëring
team personeel
team boek-houding en financieel
beheer
team invordering
raadgevend
comité
team centrale administratie
team centrale administratie
centrale administratie
buiten-diensten
team centrale administratie
TongerenL. Vancraenenbroeck
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
1.2 Preventie- en Verwijzersbeleid
12
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 13
Preventie- en verwijzersbeleid
team administratie
team gerechtelijke hulpverlening
SDJ - sociale dienst bij de jeugdrechtbank
team vrijwillige hulpverlening
CBJ - comité voor bijzondere jeugdzorg
lokaal
regionaal
team preventie
Vlaamse coördinatoren opvoedingsondersteuning
BC - bemiddelingscommissie
regioverantwoordelijkenWest-Vlaanderen – Oost-Vlaanderen – Limburg – Vlaams-Brabant en Brussel – Antwerpen
Afdelingshoofd preventie- en verwijzersbeleidLucien Rahoens
teamcentrale administratie
centrale administratie
multidisciplinair team
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 14
587411176Eindtotaal
1313 0D
614219C
498345153B
15114A
EindtotaalVastbenoemdContractueelNiveau
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 15
PEP to be 2012Niveau Graad
A2 Directeur 5,0
A1 Adj. v/d directeur 16,0
B3 Leidinggev. hfddeskundige 35,0
B2 Hfddeskundige 45,0
B1 Deskundige 331,0
C3 Leidinggev. hoofdmedewerker 5,0
C2 Hfdmedewerker 12,0
C1 Medewerker 35,0
D2 Hfdassistent 4,0
D1 Assistent 15,0
Totaal Afdeling P&V 503,0
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 16
Aantal personeelsleden naar leeftijdsklasse en geslacht - buitendienst afdeling Preventie- en Verwijzersbeleid - agentschap Jongerenwelzijn
0
20
40
60
80
100
120
<=24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 >=60
Aant
al pe
rson
eelsl
eden Man
Vrouw
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
1.3 Organisatiekenmerken
17
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 18
Ondersteunend Innovatie
Regel Doel
FLEXIBILITEIT
CONTROLE
INTERN EXTERN
Familie: wederzijds vertrouwen,samenwerking, groepssamenhang
Leider: relatiegericht (mentor/stimulator)
Gevaar: anarchie
Adhocratie: creativiteit, toekomstgericht, risico’s nemen, tijdelijkheid
Leider: taak- & relatiegericht (innovator/bemiddelaar)
Gevaar: hobbyisme
Hiërarchie: stabiliteit, procedures, formalisatie
Leider: proceduregericht (controleur/Coördinator)
Gevaar: bureaucratie
Markt: Management by objectives, productiviteit, efficiëntie
Leider: taakgericht (bestuurder/producent)
Gevaar: verkokering
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 19
Flexibiliteit
Controle
Extern
INNOVAT IE
ONDERST EUNING
DOELGERICHT HEIDREGELS Huid ig e o rg anisatie cultuur
G e we ns te o rg anisatie cultuur
1
2
3
4
5
6
7
9
1 0
1 1
1 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1 0
1 1
1 2
1
2
3
4
2
3
4
5
6
7
8
9
1 0
1 1
1 2
5
6
7
8
9
1 0
1 1
1 2
Intern
8
9,4455
12,3461
5,0786
6,7581
6,8573
8,9262
5,7606
7,2635
Cultuuronderzoek (Focus-vragenlijst)
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 20
Ondersteunend Innovatie
Regel Doel
FLEXIBILITEIT
CONTROLE
INTERN EXTERN
Huidige vs. gewenste situatie:
Leidinggevenden steunen medewerkersdie vooruit willen komen
Onderlinge conflicten worden aangepakt
Opbouwende kritiek wordt gegeven/aanvaard
Huidige vs. gewenste situatie:
Organisatie benut optimaal vaardigheden medewerkers
Verregaande investeringen in nieuwe diensten
Onvoorspelbare elementen in de omgeving zijn kansen voor de organisatie
Huidige vs.gewenste situatie:
Beloning is afhankelijk van de prestaties
Medewerkers ontvangen taakgerichte informatie
Overeenstemming over de richting waarin gewerkt wordt
Huidige vs. gewenste situatie:
Instructies zijn schriftelijk vastgelegd
De leidinggevenden volgen de regels zelf op
Top legt de nadruk op stabiliteit in de werkzaam-heden
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 21
LoopbaanelixirFocuszin:
• ‘Jongerenwelzijn is een organisatie waar mensen fier zijn om er te werken, zich verbonden voelen met het gezamenlijke project, zich gezien en erkend voelen, én kansen krijgen en kunnen nemen.’
Uitgangspunten:• Werken vanuit een waarderende benadering• We gebruiken het netwerk i.p.v. de hiërarchische cascade • De brug bouwen terwijl je er over loopt
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 22
Loopbaanelixir (2)
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
2. Leidinggeven binnen Jongerenwelzijn
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 24
Implicaties voor het leidinggevenRelatiegericht vs. taakgericht leidinggeven
Positie leidinggevende• Ex-collega• Lokaal eiland • Tussen hamer en aambeeld
Gouden kooi (beperkte doorgroeimogelijkheden/eis regionale tewerkstelling)
Werklast: werkdruk & (beleids)veranderingen
Leidinggevende als “change agent”
Omgaan met diversiteit
Wisselende Teams
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 25
Surveyresultaten
Tevredenheidsenquête 2006/2008
Bottom Up Evaluaties
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 26
Quotes interviews loopaanelixir
• Talentontwikkeling– Principes die we hanteren voor jongeren ook op personeel toepassen.
Mensen krijgen kansen, op positieve dingen focussen, daarop verder werken, kwaliteiten capaciteiten naar boven halen zowel bij personeel als bij de jongeren
– ...• Ondersteuning leidinggevenden
– Er is heel weinig ondersteuning voor teamverantwoordelijke vanuit centraal bestuur, je staat er wel een beetje alleen voor, je moet je team ondersteunen maar wie ondersteunt ons ? De arbeidstevredenheid is daarom beperkt, er treedt een soort vervreemding op van je werkveld
– Als leidinggevende ben je ook erg individueel bezig: je ziet je collega’s niet. Eigenlijk is het eenzaam werk met weinig ervaring van ondersteuning. Vroeger kon ik een collega-consulent om raad vragen maar in mijn nieuwe rol kan ik dit niet meer.
– …
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 27
Quotes Interviews Loopbaanelixir (2)• Aanpak disfunctioneren
– De leidinggevenden moeten meer moed hebben. Kordaat leiderschap wordt hier gemist. Waardering mag ook beter, want vaak worden meningen of voorstellen van de collega’s door het beleid de grond in geboord. Ze zeggen dat de opvoeders niet gemotiveerd zijn, maar de moeite om ze gemotiveerd te maken is er ook niet. Het moet van beide kanten komen, zowel van het individu als van het beleid.
– Je moet echt iets gaan doen met het disfunctioneren van mensen. Als mensen disfunctioneren en niet functioneren en als je een open confrontatie aangaat, en hen ondersteunt bij het zoeken naar een goeie oplossing. dan help je ze veel beter. Niets demotiverender dan te zien dat disfunctioneren niet wordt aangepakt.
– …
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
3. Leiderschapstrajecten
3.1 Doelgroep
3.2 Traject I
3.3 Bevorderingsprocedure B3
3.4. Traject II
28
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
3.1 Doelgroep
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 30
(Potentiële) teamverantwoordelijken Hulpverlening & Preventie (B3)
Functiefamilie: Operationeel Leidinggevende
Resultaatsgebieden• Organiseren en coördineren van het team• Aansturen en evalueren medewerkers• Beleidsimplementatie en –opvolging in samenwerking met regioverantwoordelijke
Competenties• Voortdurend verbeteren niveau II• Klantgerichtheid niveau II• Samenwerken niveau III• Betrouwbaarheid niveau III• Initiatief niveau II• Voortgangscontrole niveau II• Plannen niveau II• Richting geven niveau I• Ontwikkelen van anderen niveau I
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
3.2 Traject I
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
Waarom?
32
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
Tijdslijn
Jan 2007:
Stuurgroep
Projectplan
Communicatieplan
Februari 2007:
Infosessie
intake
Maart
2007:
Development Centers
April 2007:
Individueel rapport DC
Motivatiegesprek RV
April 2007:
Workshop coaches
April - Mei 2007:
IOP-gesprek
Mei 2007 – Nov. 2007:
Workshops deelnemers (4)
Coaching-on-the-job (4)
Leeropportuniteiten
Dec 2007 – Jan 2008:
Leergesprek coach en RV
Evaluatie
33
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 34
Achter de schermen
Stuurgroep:• Externe partner• Adviseur Loopbaanontwikkelcentrum VO• Preventie- en Verwijzersbeleid
–Afdelingshoofd–Staflid–Regioverantwoordelijke
• MOD WVG
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 35
Development Centers
Basis = competentieprofiel B3
Inhoud• Roos van Leary• Postbakoefening• Groepsdiscussie• Rollenspel: functioneringsgesprek medewerker
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 36
Workshops Deelnemers
Thema Duur
Situationeel Leidinggeven 2 dagen
Leidinggevende vaardigheden 2 dagen
Ontwikkelingsgericht coachen 1 dag
Functioneringsgesprek 1 dag
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 37
Coaching-on-the-job: Interne coachWie?
• Eigen leidinggevenden (B3) OF• Andere ervaren teamverantwoordelijken (B3) OF• Externe coach (3-tal)
Rol?• IOP-gesprek• Ondersteuning leeropportuniteiten
– Inhoudelijke ondersteuning– Mentor
• Afsluitend leergesprek met RV
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 38
LeeropportuniteitenLeiden van een groepsgesprek (bv. teamvergadering, rondetafelbespreking, …)
Implementatie van een welomlijnd project (bv. Domino)
Zelf voorstellen doen om leeropportuniteiten te creëren (bv. een verbetervoorstel doen en uitvoeren)
Praktische aspecten van leidinggeven (bv. werkregeling opstellen, permanentie organiseren, caseloadverdeling, inwerken van nieuwe werknemers, …)
Externe dienstvertegenwoordiging
Tijdelijke vacatures van TV invullen
…
3.2 Bevorderingsprocedure
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
B3
Deskundige
Hoofddeskundige
Senior hoofddeskundige (B311)
Hoofdprogrammeur
Leidinggevend hoofddeskundige (B311)
Maritiem verkeersleider
Programmeur
B2
B1
8j RE
12j RE6j SA of RE
mits procedure
opgelet : 1 jaar kan maar geteld worden als SA of als RE RE = relevante ervaring25.06.2007
6j SA of RE 6j SA of RE6j RE 6j RE
LG Inhoudelijk LG Inhoudelijk
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
Tijdslijn
Jan. 2009:
Selectiereglement
Maart 2009:
Einde kandid-
aatstelling
April 2009:
IP
EP
Jun. 2009:
Beslissing Generieke
geschiktheid
Juli- Sept 2009:
selectiegesprekken
Okt. 2009:
Beslissing
Functiespecifieke
geschiktheid
Dec. 2009:
Standplaatsbevraging
Benoeming
41
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
3.3 Traject II
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 43
Waarom?
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
TijdslijnJuni 2010:
Stuurgroep
Projectplan
Communicatieplan
Sep. 2010:
Kick off deelnemers
Kick off mentoren
Intake
Sep- Okt. 2010:
Workshops (4)
Okt.2010 – Jan. 2011:
Leergesprek RV
Coaching-on-the-job
Feb 2011:
Terugkomstmoment
Afsluitend gesprek/contact
mentoren
Maart 2011:
Evaluatie
PLOEG/vastleggen IOP
Opstart intervisiegroepjes
44
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 45
Achter de schermen
Stuurgroep:• Directieraad Jongerenwelzijn
Klankbordgroep• AgO• MOD WVG• Jongerenwelzijn:
– Regioverantwoordelijke– Ervaren Teamverantwoordelijke– Procesdirecteur GI– Stafmedewerker GI
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
Workshops Deelnemers
46
Thema Duur
Leeftijdsbewust Leidinggeven
1 dag
Omgaan met disfunctioneren
1 dag
Leidinggeven en verandering
1 dag
Leidinggeven aan een team
1 dag
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
Coaching-on-the-job
47
Coaching-on-the-job
Externe Coach Interne mentor
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 48
Coaching-on-the-job: Externe coach
4 gesprekken van 2 uur op plaats van tewerkstelling
Stappenplan:• Focusgebieden <= leergesprek RV, ervaringen workshops &
intake• Kennismaking• Coaching
– Individueel gesprek– Deelname teamvergadering(en)– Voorbereiding veranderinitiatieven– …
• Finaliseren IOP
Persoonlijke leiderschapsagenda
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 49
Coaching-on-the-job: Interne mentorAanduiding en toewijzing mentor door regioverantwoordelijke op basis van
rolbeschrijving
Uitgewerkte rolbeschrijving• Taken
– Expert-Informatieverstrekker– Klankbord – Ondersteuner– Leerprocesbegeleider
• Randvoorwaarden– Tijd/ruimte– Reguliere functie is combineerbaar met mentorrol– Geen hiërarchische functie noch een evaluatieve bevoegdheid – Vrijwilligheid– Mentor krijgt ondersteuning:– De mentor kan met één of met meerdere beginnende werknemers tegelijkertijd
werken
Minstens 3 contactnames
• Tussen einde workshops en start coachingsessies• Tussen laatste sessie en de terugkomstdag• Na de terugkomstdag
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
4. Lessons Learned
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 51
Traject I
Tevredenheid• Meerwaarde voor deelnemers• “Zuurstof” in loopbaan
Impact• Hoger slaagpercentage
– Algemeen slaagpercentage: 62%– Slaagpercentage deelnemers: 78%– Slaagpercentage niet-deelnemer: 50%
• Hogere rangschikking– Alle vacante functies (15) werden opgenomen door
deelnemers traject I
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 52
Traject I (2)
Leerpunten• “Elitevorming” • Onduidelijkheid verantwoordelijke opvolging
IOP/leeropportuniteiten– RV?– Deelnemers zelf?– Coach?
• Leeropportuniteiten:– Discrepantie tussen deelnemers– Losstaand/eenmalig ipv geïntegreerd/continu
• Onduidelijke rol regioverantwoordelijken• Interne coaching?
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 53
Traject II
Tevredenheid• Leerdoelstellingen werden behaald• Diversiteit deelnemers en werkvormen =
meerwaarde• Directe betrokkenheid RV = meerwaarde• Externe coaching = frisse wind / nieuwe
invalshoeken
Impact• Bottom Up evaluaties?
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 54
Traject II (2)
Knelpunten• Samenspel externe coach, regioverantwoordelijke
en mentor => onduidelijkheid bij deelnemer• Nabijheid mentor = essentieel
– Weinig spontaan contact mentor
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
5. Rol HR
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 56
Rol HR
Business Partner leidinggevenden• Responsabiliseren• Faciliteren• Niet overnemen
Continu spanningsveld
Rode draad: Verder werken op wat er reeds is
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P
6. Conclusies
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 58
Conclusies
Geen eenmalige actie maar continu proces • HR als procesbewaker/facilitator• Deelnemer als eigenaar van eigen ontwikkeling• Leidinggevenden als drijvende kracht
Investeren in tijd en geld
WWW.JONGERENWELZIJN.BE P 59
Conclusies (2)
Nood aan geïntegreerde aanpak• Samenspel verschillende leervormen• Verder bouwend op wat reeds is• Lerend uit fouten• Link met bestaande HRM-instrumentarium• Directe betrokkenheid alle leidinggevenden• Overkoepelend (over alle afdelingen heen)• Gericht op transfer/verankering