lean hjá elekm á íslandi
DESCRIPTION
Fyrirlestur um Lean hjá Elkem á Íslandi sem Jón Atli Kjartansson hélt á fundi í Dokkunni í nóvember 2011.TRANSCRIPT
Straumlínustjórnun hjá Elkem
ÍslandJón Atli Kjartansson
11.02.2011
Dagskrá
• Elkem Ísland
• Elkem Buisness System (EBS)
• Innleiðing EBS hjá Elkem Ísland
• Rótarorsakargreining
27.11.2011Developing people - creating value2
27.11.2011Developing people - creating value3
Elkem Ísland
Elkem Ísland sagan
• Hið Íslenska Járnblendifélag hefur framleiðslu 1979
• Þrír ofnar
• 36MW 1979
• 36MW 1980
• 47MW 1999
• Ný framleiðslulína FSM tekin í notkun 2008
• Nýtt nafn Elkem Ísland 2008
27.11.2011Developing people - creating value4
Elkem Ísland Framleiðsla og hráefni
27.11.2011Developing people - creating value5
• Árleg framleiðsla er um 120.000 tonn af 75% kísiljárni og 24.000 tonn af kísilryki
• Um 40.000 tonn fara í framleiðslu á um 60.000 tonnum afMg FeSi (FSM)
• Helstu hráefnin eru: Kvars, kol, koks, járngrýti, viðarkurl, rafskaut, magnesíum kalsíum og jarðalkalímálmar
• ~ 200 starfsmenn, ~ 300 með aðkeyptri þjónustu.
• Velta ~ 1000 MNOK
Elkem Ísland Notkun á kísiljárni
27.11.2011Developing people - creating value6
• Stálframleiðsla
• Hefðbundið stál; Heimsframleiðslan er um 1.000 miljón tonn
á ári. Meðal notkun á kísiljárni er um 3,5 kg fyrir hvert tonn
af stáli.
• Ryðfrítt stál. Heimsframleiðslan er um 24 millj. tonn,
Meðalnotkun á kísiljárni er um 20 kg FeSi fyrir hvert tonn af
ryðfríu stáli.
• Rafstál
• Járnsteypur
• FeSi
• FSM
Elkem Buisness System (EBS)
• EBS á rætur að rekja til Toyota Business system (TBS)
• Fyrstu kynni Elkem af straumlínustjórnun í gegnum
Alcoa (Alcoa Business system) á árunum 1990-2000
• Byrja að þróa sitt eigið business system EBS frá árinu
2000
• Byrjar uppúr 2004 hjá Elkem Íslandi
27.11.2011Developing people - creating value7
EBS
27.11.2011Developing people - creating value8
EBS Grunngildi
• Virkja fólk
• Notagildi
• Eyða sóun
• Ferlar undir stjórn
27.11.2011Developing people - creating value9
EBS Virkja Fólk
• Hvernig skipuleggjum við okkur
• Náum við að fullnýta möguleika allra starfsmanna
• Reynsla
• Þekking
• Hæfileikar
• Allir eru sérfræðingar á sínu svæði
• Vandamálin eru leyst fljótt
• Allir leysa vandamálin
27.11.2011Developing people - creating value10
EBS Notagildi
• Skipuleggja þannig að allir séu “Kúnnar/Birgjar” í
framleiðslukeðjunni
• Framleiða það sem kúnninn óskar
• Þegar kúnninn óskar
• Í réttu magni
• Á sem ódýrastan hátt
27.11.2011Developing people - creating value11
EBS Útiloka sóun
• Stöðugur fókus á að bætingu í gegnum einföldun og
fókus á verðmætasköpun
• Ráðast að rót sóunnarinnar
• 8 gerðir sóunnar
27.11.2011Developing people - creating value12
EBS Ferli undir stjórn
• Öll ferlin þurfa að vera stöðug og fyrirsjáanleg
• Sjá út mikilvægustu ferlana og vinna sérstaklega með
þá
27.11.2011Developing people - creating value13
Mæling
Tími
Markmið MarkmiðMæling
Tími
EBS – Grunnreglurnar 4
1. Einstök verk skilgreind
2. Tenging milli kúnna og birgja vel skilgreind
3. Allur ferillinn vel skilgreindur
4. Stöðugar framfarir
27.11.2011Developing people - creating value14
EBS Kjarninn
• Kjarninn í EBS innleiðingu er að skipuleggja
vinnuferlana eftir grunnreglunum 4. Ná framförum með
því að horfa á:
Öryggi heilsa umhverfi
Tími Framfarir Gæði
Kostnaður
27.11.2011Developing people - creating value15
EBS Helstu tól
• 5 S
• A3
• SOP´s
• K/B samningar
• Kaizen
• Rules in Use
• PDCA
• Root cause analysis (Rótarorsakargreining)
27.11.2011Developing people - creating value16
EBS Innleiðing Staða 2006
• EBS notað og þekkt af stjórnendum
• Kaizen, 5S, ferlalýsingar og SOP notað að einhverju
marki
• Ónýttur mannauður
• Almennir starfsmenn ekki mikið hafðir í ráðum við endurbætur
• Endurbætur ómarkvissar
• Ekki fókus og eignaraðild að svæðum
• Mikið af vandamálum komu upp aftur
• EBS í orði ekki á borði
27.11.2011Developing people - creating value17
EBS Innleiðing Staða 2011
• EBS notað af stjórnendum og af almennum
starfsmönnum í meira mæli
• Tól sem voru notuð
• 5S og 5S úttektir
• A3 fyrir öll stærri verkefni
• RCA – greiningar
• SOP´s
• Mannauður nýttur betur
• Starfsmenn sérfræðingar á sínu svæði
• Koma í verkefnavinnu
• Fókus og eignaraðild að svæðum
27.11.2011Developing people - creating value18
EBS Innleiðing Staða 2011
• Skilgreindir “Kúnna/Birgja” samningar milli deilda
• Vel skilgreindar hjálparkeðjur
• Fókus hópur milli framleiðslu og viðhaldsdeildar heldur
utan um endurbætur á hverju svæði
• Þjálfun staðgengils
• Þjálfun annara starfsmanna
• Sjálfstæðari starfsmenn
• Mikil fjölgun í skráningu frávika
27.11.2011Developing people - creating value19
Root Cause Analysis (RCA)
• Mikilvægt að komast að því hver var raunverulega
ástæða uppákomu
• Vandamál oft leyst með ófullnægjandi lausnum
• Vandamál oft mun flóknari en þau líta út fyrir að vera
• Bestu lausnirnar oft þær sem erfiðast er að finna
• Tryggja að þau komi ekki upp aftur
• Til mismunandi gerðir:
• 5 X Why
• Fiskibeinsaðferð
• Appollo Rótarorsakargreining
27.11.2011Developing people - creating value20
RCA Appollo
• Hvetur til mikillar ábyrgðar
• Fer fram á staðnum hjá því fólki sem á hlut að máli
• Eykur hæfni fólks við að finna áhrifaríkar lausnir
• Markmið er að framkvæma áhrifaríkar breytingar
• Ferlið sjálft er ekki síður mikilvægt
• Hjálpar okkur að finna góðar lausnir og að tjá og
skjalfesta orsakir vandans
27.11.2011Developing people - creating value21
RCA Ferlið
• Upp kemur frávik
• Öryggis, gæða, framleiðslu, búnaðar
• Starfsmenn skrá í frávikakerfi sem er öllum aðgengilegt
• Eigandi hvers svæðis er ábyrgur fyrir frávikinu
27.11.2011Developing people - creating value22
27.11.2011Developing people - creating value23
RCA greiningar í eftirtöldum tilvikum
• Slys með fjarveru
• Slys vinnugeta takmörkuð
• Slys Læknismeðhöndlun
• Slys er þarfnast fyrstu hjálpar
• Næstum því slys
• Málmur á villigötum (óháð lengd stopps)
• Vatn á villigötum
• Öll stopp > 2 klst nema rútínustopp
• Rútínustopp > 6 klst
27.11.2011Developing people - creating value24
Endurskoðun aðgerða og viðbrögð
• Innan 6 mánuða skal endurskoða frávik og meta hvort
aðgerðir hafa skilað tilætluðum árangri.
• Ef árangur er metinn ófullnægjandi skal skrá nýtt frávik
RCA Skrefin 4
1. Skilgreina vandann
• Hvar, hvenær, hvar, áhrif
• Ekki hver!
2. Skýringarmynd af orsökum og afleiðingum
• Allt á sér orsök
• Minnst 5 ástæður ( hvers vegna)
• Afleiðing hefur að lágmarki tvær orsakir
3. Finna áhrifaríkar lausnir
4. Beita bestu lausninni
27.11.2011Developing people - creating value25
RCA 1. Skilgreina vandann
• Tryggja sameiginlegan skilning á frumafleiðingunni sem
er ekki alltaf sjálfsagður.
• Hvar gerðist það
• Hvenær
• Afleyðingar
• Tíðni vandamáls
• Ekki segja sögur
• Ekki hver gerðir hvað
• Ekki leita að sökudólgum
• Ekki fara að leysa vandamálið strax
• Eyða nægum tíma í þetta skref!
27.11.2011Developing people - creating value26
RCA 2. Orsök/afleiðing
• Allt hefur eina eða fleiri orsakir
• Orsök og afleiðing er í raun sami hluturinn
27.11.2011Developing people - creating value27
Afleiðing Orsök
Líkamlegur skaði Fall
Fall Hált yfirborð
Hált yfirborð Leki í pípu
Leki í pípu Óviðunandi viðhald
RCA 2. Skýringarmynda af
orsökum/afleiðingum
• Orsaka/afleiðingatré
• Byrja með frumafleiðingu
• Alltaf að spyrja af hverju
• Hætta hverri grein þegar á við
• Bæta við sönnunum ef hægt
er
27.11.2011Developing people - creating value28
Frumafleiðing
Orsök/afleiðing
Orsök/afleiðing
Orsök/afleiðing
Orsök/afleiðing Orsök/afleiðing
Sönnun
RCA 2. Skýringarmynda af
orsökum/afleiðingum
• Getur hjálpað að setja upp tímalínu fyrir atburðinn til
þess að skilja hann betur
• Hægt að nota t.d. 4 M til þess að hjálpa til við að finna
orsakir
• 4 M
• Man
• Methode
• Machines
• Material
• Spyrja 5 X why í hverri grein á trénu
27.11.2011Developing people - creating value29
RCA 3. Finna áhrifaríkar lausnir
• Fara yfir allar orsakir og hugsa upp mögulegar lausnir
• Passa að vera opinn fyrir skapandi hugmyndum
• Fara í gegnum allar orsakir og lausnir oftar en einu
sinni
• Lausnir þurfa að vera ákveðnar aðgerðir
• Forðast eftirlætislausnir
• Forðast að hafna öllum lausnum
27.11.2011Developing people - creating value30
RCA 3. Finna áhrifaríkar lausnir
27.11.2011Developing people - creating value31
Aðalatriðið
Orsök/afleiðing
Orsök/afleiðing
Orsök/afleiðing
Orsök/afleiðing Orsök/afleiðing
1
2
RCA 4. Beiting lausna
• Forgangsraða lausnum
• Skipuleggja lausnir
• Fylgja eftir aðgerðum
• Aðgerðir skráðar í frávikakerfi
• Aðgerðir geta verið að gera A3 um eina orsök
• RCA-greining getur verið hornsteinn í nústöðu í A3
27.11.2011Developing people - creating value32
RCA Mikilvægir punktar
• Hverjir þurfa að mæta?
• Sérfræðingar af gólfi
• Þarf að gerast sem fyrst eftir atburð
• Mikið þjálfunargildi fyrir starfsmenn
• Tengir saman fólk úr mismunandi deildum
• Ekki leita að sökudólgum
• Setja aðgerðir á fólk sem veit af því og samþykkir
27.11.2011Developing people - creating value33
27.11.2011Developing people - creating value34
Takk fyrir