kuruluş yeri seçimiyeri seçimi -...
TRANSCRIPT
![Page 1: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/1.jpg)
Kuruluş Yeri SeçimiKuruluş Yeri SeçimiK l i i l t i ü i d k l ğ• Kuruluş yeri: işletmenin üzerinde kurulacağı, yaşamı boyunca çalışmalarını sürdüreceği yerdir.yerdir.
• İşletme stratejisi saptanırken, firma ne tür bir mal veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde y ğ grekabet edeceğini belirlemiştir.
• Ürün ve süreç tasarımı kararlarından sonra sıra kuruluş yerinin seçimine gelirkuruluş yerinin seçimine gelir.
• Kuruluş yeri seçimi uzun dönemli, stratejik kararlardandır Uzun dönemli bir yatırım kararıkararlardandır. Uzun dönemli bir yatırım kararı olduğundan değiştirilmesi güç ve maliyetlidir. Ancak yine de dinamik bir karardır.
![Page 2: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/2.jpg)
• Kuruluş yeri kararı; girdileri temin etme üretim• Kuruluş yeri kararı; girdileri temin etme, üretim ve dağıtım maliyetlerini etkiler, dolayısıyla verimliliği etkilerverimliliği etkiler.
• Kuruluş yeri, görüldüğü gibi, sabit maliyetleri, ve d d ği k li tl i tkil A dde değişken maliyetleri etkiler. Aynı zamanda gelir üzerinde de etkisi vardır.
• Örneğin ürün ve üretim tipine göre veya hizmet verilen yere göre ulaştırma maliyetleri (hammaddenin gelmesi ve tamamlanmış ürünün dağıtımı) satış fiyatının %25 ini oluşturabilir. Ulaştırma bunlardan sadece biridir. Ücretler, vergiler, kiralar, hammadde maliyeti vs....
![Page 3: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/3.jpg)
• Kuruş yeri kararının, kapasite ve talep tahmini ile birlikte verilmesi gerekir.g
• Özellikle hizmet işletmelerinde kuruluş yeri talebi belirler Kapasite ise talebeyeri, talebi belirler. Kapasite ise talebe göre belirlenir. Bu nedenle kararların bir arada alınması gerekir.
![Page 4: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/4.jpg)
• Kuruluş yeri kararı sadece yeni kurulacak• Kuruluş yeri kararı sadece yeni kurulacak işletmelerde değil, bir tesisi kapatıp yeni bi d t i i l t ibir yerde açma, tesis genişletme,yeni ürün üretme, işletmeye yeni bir bölüm ekleme gibi kararlarda da söz konusudur.
• Normalde periyodik olarak yer seçimi• Normalde periyodik olarak yer seçimi kararı gözden geçirilmelidir.
![Page 5: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/5.jpg)
Tesis yeri seçimi aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı oluşabilir:dolayı oluşabilir:
• Yeni bir tesis kurulması• Yeni bir alana veya binaya taşınılması,• Yeni ürün tasarımları veya mevcut ürünlerdeki
önemli tasarım ve yönetim değişiklikleri, teknolojik yenilemeler,B ü ü ü ti l i d il i• Bazı ürün üretimlerinden vazgeçilmesi,
• Yeni makine alımları,E ik k ll d ki l l kl• Ergonomik koşullardaki olumsuzluklar,
• Çevre koruma etmenlerinden kaynaklanan zorlamalarzorlamalar,
• Malzeme taşımalarının maliyetlerde ki etkisi,• Ürün ve üretim kalite spesifikasyonlarının• Ürün ve üretim kalite spesifikasyonlarının
sağlanabilmesi.
![Page 6: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/6.jpg)
• Endüstriyel kuruluş yeri seçimi analizinde maliyetleri:
1.Girdi sağlama maliyetleri: hammadde, işgücü, enerji, doğal kaynaklar vs..
2 Ürünün üretilmesi maliyeti: dönüştürme2.Ürünün üretilmesi maliyeti: dönüştürme3.Tüketiciye ulaştırma maliyetleri olarak gruplandırabiliriz.
• Kötü seçilmiş bir kuruluş yeri: yüksek ulaşımKötü seçilmiş bir kuruluş yeri: yüksek ulaşım giderlerine, işgücü ve hammaddenin yeterli karşılanamamasına rekabetsel ve finansalkarşılanamamasına, rekabetsel ve finansal kayıplara yol açar.
![Page 7: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/7.jpg)
• En iyi yer, işletme tipine göre değişir.• Endüstri işletmeleri maliyeti minimize ş y
edecek yeri, hizmet işletmeleri ise karı maksimize edecek yeri seçmeye çalışırlarmaksimize edecek yeri seçmeye çalışırlar.
• Endüstri işletmeleri maliyete odaklanarak li tl i dü ü k bi i hi t i l t l imaliyetleri düşürecek bir yeri, hizmet işletmeleri
ise gelire odaklanarak, satılacak miktarı t k i b li l l lartıracak yeri belirlemeye çalışırlar.
• Sonuçta yararları maksimize edecek yeri ararlar.
![Page 8: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/8.jpg)
KURULUŞ YERİNİN SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
• Kuruluş yerinin seçimini etkileyen faktörler• Kuruluş yerinin seçimini etkileyen faktörler hem çok karmaşıktır , hem de birbirleriyle yakından ilgilidir. Belli bir yerde yapılanyakından ilgilidir. Belli bir yerde yapılan üretim veya pazarlama faaliyetine üstünlük sağlayan(özellikle maliyet üstünlükleri ğ y ( ysağlayan) her şey kuruluş yeri faktörü olarak nitelendirilebilir. Seçimi etkileyen faktörler dikk t l k h dd t d iği il ü üdikkate alınırken hammadde tedariği ile ürün satışı lojistiği ve ulaştırma maliyetleri hesaplanmakta ve üretim maliyetlerininhesaplanmakta ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve işletmenin rekabet üstünlüğünün artırılması ve karlılığınınüstünlüğünün artırılması ve karlılığının yükseltilmesi amaçlanmaktadır.
![Page 9: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/9.jpg)
KURULUŞ YERİNİN SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
İ• İşletmelerin, üretim konusuna göre kuruluş yeri seçiminde bazı faktörlerin baskın rol y çoynadığı gözlenmektedir. Maden işletmeleri doğal kaynakların çıktığı yereişletmeleri doğal kaynakların çıktığı yere bağlı iken, tarım üretimi ile ilgili işletmeler iklim ve coğrafyayı KOBİ'ler pazarı büyükiklim ve coğrafyayı, KOBİ'ler pazarı, büyük kuruluşlar ise yan sanayileri daha çok dikkate almaktadırlar.
![Page 10: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/10.jpg)
Kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler:• 1 Ekonomik Faktörler1.Ekonomik Faktörler• 2.Doğal Faktörler• 3.Sosyal Faktörler • 4 Psikolojik Fizyolojik ve Politik Faktörler• 4.Psikolojik, Fizyolojik ve Politik Faktörler Olarak gruplandırılabilir.
![Page 11: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/11.jpg)
1 Ekonomik Faktörler• 1. Ekonomik FaktörlerHammadde, enerji, işçilik v.b. gibi faktörler bu grupta ele alınmaktadırlar Ulaştırmabu grupta ele alınmaktadırlar.Ulaştırma olanakları, arazi ve inşaat maliyetleri, pazara yakınlık, işgören sağlama kolaylıkları, altyapı y şg ğ y y pve hizmetlerin varlığı
• 2.Doğal Faktörlerİklim ve arazinin durumu kuruluş yeri seçimini etkileyebilir. Arazi yapısı, yüksekliği, ısı f kl l kl i d k ğ d lfarklılıkları, yerin deprem kuşağında olup olmaması, nemlilik derecesi, hatta rüzgar durumu karar vermede etkindirdurumu, karar vermede etkindir.
![Page 12: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/12.jpg)
3 S l F ktö l• 3.Sosyal FaktörlerGürültü, hava kirliliği veya suya zararGürültü, hava kirliliği veya suya zarar vereceği gerekçesi ile toplumun direnişi işletmenin yerinin seçiminidirenişi, işletmenin yerinin seçimini etkileyebilir. Toplumun sağlığını,
hi l i k l li l i işehirlerin kuruluşunu ve gelişmelerini göz önüne tutmak gerekir
![Page 13: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/13.jpg)
• 4. Psikolojik, Fizyolojik ve Politik FaktörlerGirişimcinin, bir ülkenin belirli bir bölgesine ş gduyduğu yakınlığın da kuruluş yerinin seçiminde rolü olabilir Devlet, iktisadi ve sosyal yararlar y ysağlayacağı düşüncesiyle, işletmelerin belirli yerlerde kurulmasını öngörebilir veya işletmecilik bakımından kurulmaması gereken yerlerde işletmelerde kurulabilir.
![Page 14: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/14.jpg)
Diğer bir gruplandırma ise kuruluş yeri seçimini ğ g p ş y çetkileyen faktörleri 10 ana grupta toplamıştır: (Endütriyel gelişim dergisi-1960)
• PazarPazar• İşgücü• Malzeme ve hizmetler• Ulaşım• Hükümet ve yasama gücü ile organları
Fi• Finansman• Su ve atıkların yok edilmesi• Enerji ve yakıtEnerji ve yakıt• Toplumun özellikleri• Bireysel faktörler
Bu ana sınıflandırma kendi içinde daha alt faktörlere bölünmüş ve sonuçta 753 değerlendirme faktörü elde edilmiştir.Benzer bir biçimde “Factory” dergisi , 1961 yılında 36 ana faktör ç y g , yve 317 alt faktörlü bir liste önermiştir.
![Page 15: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/15.jpg)
• Ulaşım• İşgücü arzı
• İyi yaşama koşulları• Pazarlara yakın olmaşg
• Genişleme olanağı• Sosyal çevrenin
• Kanalizasyon ve çöp atma hizmetleri ve tesisleridavranışları
• Varolan tesislerle birleştirme olanağı
tesisleri• Üniversite ve yüksek
öğretim kurumlarının birleştirme olanağı• Hammadde arz
bölgelerine yakınlık
ğvarlığı
• Reklam yapma olanağıbö ge e e ya• Su sağlanması• Ulaşım tesislerinin ve
• Arsanın topoğrafyası• Enerji sorunu
V l i ü ü üş
maliyelerinin uygunluğu • Varolan işgücünü tutabilme olanağı
![Page 16: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/16.jpg)
• İşçi-işveren ilişkileri• Yakıt harcamaları
• Sosyal çevre içindeki mülkiyet durumuİkli
• İşçi ücretleri• Vergilerin özelliği ve
• İklim• Benzer sanayi dalında
çalışan imalatçılarıng ğyapıları
• Eğitim durumu
çalışan imalatçıların olumlu yöndeki etkileri
• Mülkiyet harcamalarığ• Dinsel etmenler• Mühendis ve yönetici
• Mülkiyet harcamaları• İletişim olanakları• Mahalli yönetim ve vergiy
sağlama durumu• Araştırma kurumlarına
• Mahalli yönetim ve vergi politikası
yakınlık
![Page 17: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/17.jpg)
Kuruluş yeri seçimini dört aşamada inceleyebilirizKuruluş yeri seçimini dört aşamada inceleyebiliriz.1. Ülke Seçimi (globalleşme)
H d ö i l t i h i ülk l• Her şeyden önce işletmenin hangi ülke sınırları dahilinde olacağı düşünülmelidir. Globalleşen dünya ve çokuluslu şirket kimliğinindünya ve çokuluslu şirket kimliğinin yaygınlaşması da bu soruna eğilme derecesinin artmasına neden olmuştur.artmasına neden olmuştur.
• İnternet, e-mail, faks, video, hızlı teslim ... Gibi yeni teknolojiler mesafenin önemini azaltmış,yeni teknolojiler mesafenin önemini azaltmış, işletmelerin kuruluş yerlerini tüm dünya üzerinden seçebilme imkanı sağlamıştır. Bu nedenle kuruluş yeri seçilirken mesafe dışında faktörler kritik hale gelmiştir.
![Page 18: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/18.jpg)
A t jl• Avantajlar:– İthal mallara talebin artması, dış pazarı ele geçirme
i i d l t t Fi l di k biçin neden oluşturmuştur. Firmalar direk yabancı ülkelerde üretim yaparak ithal mallara olan olumsuz tutumu azaltırlartutumu azaltırlar.
– Ticari engeller EU, NAFTA, GATT gibi örgütlerin kurulması ile azalmıştır. Müşterinin olduğu yerdekurulması ile azalmıştır. Müşterinin olduğu yerde üretim yapan firma ithalat kotalarına takılmamış olur.
– Ucuz işgücü firmaları bu bölgelere çekmektedir. Kore, şg g çÇin, Taiwan gibi
– Tam zamanında üretim anlayışı, üretici ve tedarikçilerin birbirine yakın olmasını gerektirmiştir.
![Page 19: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/19.jpg)
• Dezavantajlar:Dezavantajlar:– İstikrarsız hükümetlerin olması: politik riskler
söz konusu bölgesel yasalara uyulmasısöz konusu, bölgesel yasalara uyulması gerekir.
– Kıyıötesi işletmeciliğinde bilgilerin– Kıyıötesi işletmeciliğinde bilgilerin paylaşılması: Firma kendine özgü teknolojileri , bilgileri paylaşmak zorunda kalabilir., b g e pay aş a o u da a ab
– Farklı İşgücü özellikleri: işgücünün düşük verimliliği, işe gecikme, ilgisizliği..ğ , ş g , g ğ
– Alt yapı sorunu: gelişmemiş alt yapıya sahip ülkeler, işletmelerin çalışma koşullarına , ş ç ş şyetersiz kalabilir. (yollar, tesisler, destek hizmetler vs..)
![Page 20: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/20.jpg)
2. Coğrafi Bölge SeçimiCoğ a ö ge Seç• İşletmenin kurulması için seçilen ülke içerisinde
bir coğrafi bölge seçmek gerekecektir. Coğrafi böl i i d h dd k klbölge seçiminde hammadde kaynaklarına yakınlık, enerji ve yakıt kaynaklarındaki yoğunluk yan sanayi kuruluşları işgücü maliyetiyoğunluk, yan sanayi kuruluşları, işgücü maliyeti, pazara yakınlık, nakliye olanakları ve maliyetleri, ulaşım olanakları, faaliyetleri ve yaşantıyı
tkil k ikli k ll d l t t ikl ietkileyecek iklim koşulları, devlet teşvikleri ve kısıtlamaları gibi nicel ve nitel veriler birlikte değerlendirilir Bu şekilde belirlenecek bir bölgedeğerlendirilir. Bu şekilde belirlenecek bir bölge içindeki tüm noktaların, bu bölge dışında kalan noktalar karşısında aynı üstünlüklere sahip
ld kl k b l dilioldukları kabul edilir.
![Page 21: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/21.jpg)
• “A.B.D. de 15 büyük firma arasında yapılan bir ankette; Yeni fabrikanızın kurulacağı bölgeyi saptarken hangi faktörlerefabrikanızın kurulacağı bölgeyi saptarken hangi faktörlere ağırlık verirsiniz? sualine verilen cevapları 3 grupta toplamak mümkün olmuştur:
• 15 firmanın 14 ü mamulün pazar koşullarına birinci sırayı vermiştir15 firmanın 14 ü mamulün pazar koşullarına birinci sırayı vermiştir. Pazar koşullarını etkileyen iki neden ortaya çıkmıştır:– Mamule olan talebin önemli oranda artması.– Nüfus kayması dolayısı ile pazar dağılımının değişmesi.y y p ğ ğ ş
• 15 firmanın 7 si maliyetleri düşürme zorunluluğuna ikinci faktör olarak yer vermiştir. Bunların 5 i mevcut tesislerin eskimesi y şyüzünden maliyetlerin arttığını ve yeni fabrikanın zorunlu olduğunu belirtmiştir. Aslında 13 firmanın ikinci sıraya koyduğu faktörün, dolaylı veya dolaysız olarak maliyetleri ilgilendirdiği anlaşılmıştır.
• Önem sırasında üçüncülüğü alan faktör işçiliktir. Sadece 4 firma bölge seçiminde bu faktöre de ağırlık verdiklerini belirtmiştir.B bi t ülk i d l h li d k d ki• Benzer bir araştırmanın ülkemizde yapılması halinde, yukarıdaki sıralamadan farklı bir durumla karşılaşılması mümkündür. Hatta aynı ülkede faktörlerin önem sıralamasının zamanla, çeşitli gelişmelerin etkisi altında sık sık yer değiştirmesi doğal sayılmalıdır.etkisi altında sık sık yer değiştirmesi doğal sayılmalıdır.
![Page 22: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/22.jpg)
• 3. Yerleşim Bölgesi Seçimi• Bir sonraki aşamada seçilen coğrafi bölge içinde
bir yerleşim bölgesi seçmek gerekir. Örneğin y ş g ç g ğcoğrafi bölge olarak Ege Bölgesi’ni seçen bir işletmenin yerleşim bölgesi olarak İzmir-Denizli ş y ş garasını seçmesi olasıdır. Bu seçimi yaparken göz önüne alınması gerekenler; arsa g gbulunabilirliği ve maliyeti; işgücü temini ve maliyeti, hammadde ve personelin tesise y puzaklığı ve bunların nakliyesinin getireceği maliyet; su, yakıt, enerji ve kanalizasyon y y j ydurumu; sağlık ve eğitim kurumlarının varlığı olarak sıralanabilir.
![Page 23: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/23.jpg)
• 4 Konum Yeri Seçimi• 4. Konum Yeri Seçimi• Son aşama olarak işletmenin üzerine kurulacağı arsanın
seçimi yani konum yeri seçimi söz konusu olacaktır. ç y y çKonum yeri seçimi, arsa seçimindeki faktörler ve aralarındaki ilişkiler açısından bölge seçimine göre daha karmaşık bir karardır Bu seçimi yaparken arazi alanı vekarmaşık bir karardır. Bu seçimi yaparken arazi alanı ve arazinin direnci, topoğrafik yapısı, imar durumu gibi faktörler ve diğer işletmelerle bütünleşme olanağı, yan
i i d d i l lidi B ilsanayinin durumu da incelenmelidir. Bu veriler değerlendirilerek işletmenin üzerine kurulacağı arsaya karar verilir.karar verilir.
• Bölge seçiminde yapılan bir hatanın konum yeri seçimiyle düzeltilmesi mümkün değildir. Aslında bölge
i i k ik bi l k li kti iseçimi ekonomik bir sorun olup makro analiz gerektirir. Konum yeri seçimi ise bir mühendislik sorunu olup mikro/teknik analiz ile çözülür.mikro/teknik analiz ile çözülür.
![Page 24: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/24.jpg)
Kuruluş Yeri Seçim Yöntemleriş ç1. Karşılaştırmalı Yöntemler– Maliyetlerin karşılaştırılması– Karların karşılaştırılmasış ş– Karlılıkların karşılaştırılması2 Faktör karşılaştırma ve değerlendirme2. Faktör karşılaştırma ve değerlendirme
(puanlama yöntemi)3. Sevkiyat-uzaklık modeli4 Ağırlık merkezi yöntemi4. Ağırlık merkezi yöntemi5. Başabaş analizi6. Doğrusal Programlama Modeli (ulaştırma
modeli)
![Page 25: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/25.jpg)
Maliyetleri Karşılaştırma YöntemiMaliyetleri Karşılaştırma Yöntemi
• Birim maliyetlerin hesaplanmasında, maliyet muhasebesinde kullanılan tahmini ve standart maliyet hesaplama usullerinden yararlanılır. Bu da maliyet karşılaştırmaya dayandığından, başka firmaları gerektirir Bu yolun en büyük güçlüğü, geçerli bir hesaplama yapabilmek için, aday kuruluş yerlerinde aynı mamulü üreten bir işletmenin varlığına ihtiyaç duyulmasıdır. Çünkü, maliyetlerin önceden somut biçimde tahmini son derece güçtür .
![Page 26: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/26.jpg)
• Bu konuda bir örnek vermek gerekirse; bütün özellikleri belirlenmiş bir fabrika için A, B, C, D, E özellikleri belirlenmiş bir fabrika için A, B, C, D, E ile adlandırılan beş aday kuruluş yeri olduğunu düşünelim. Bu yerleri, toplam maliyetteki paylarına göre bir histogramla gösterip aşağıdaki şekli elde ettiğimizi kabul edelim. Hi t bi h d böl it t lHistogram bize her aday bölgeye ait toplam maliyetleri göstermektedir ve bu basit sıralama sayesinde kıyaslama yapmak oldukçasayesinde kıyaslama yapmak oldukça kolaylaşmıştır. Aday kuruluş yerlerinin arazi, işçilik, vergi vb her maliyeti için de benzerişçilik, vergi vb her maliyeti için de benzer histogramlar oluşturmak işimizi oldukça kolaylaştıracaktır.y ş
![Page 27: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/27.jpg)
Görünür maliyetlerin karşılaştırılmasıGörünür maliyetlerin karşılaştırılması
![Page 28: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/28.jpg)
• Ancak son kararı verirken bu verilerle yetinmemek gerekir. Görünmeyen maliyet y g y yunsurlarını da en azından kabaca incelemekte yarar vardır. Böyle bir inceleme için de, bu y y çunsurlara sübjektif değerler vererek bir kıyaslama tablosu oluşturabiliriz. Ve bu sübjektif y ş jdeğerlere daha sonra bir ağırlık veya puan verilerek sayısal bir kıyaslama yapılabilir. Fakat y y yşunu da unutmamak gerekir ki, daha geniş kapsamlı araştırmalar yapılmadan karar vermek ysağlıklı olmayacaktır. Aşağıdaki tablo bu amaçla hazırlanmış bir tablo örneğidir.
![Page 29: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/29.jpg)
Görünmeyen maliyetlerin karşılaştırılmasıGörünmeyen maliyetlerin karşılaştırılması
D ğ l d V il D lY S i i Değerlemede Verilen DerecelerYer Seçimi
Faktörleri C A E B D
İ ü ü B ll ğ Y t li Y t li Ç k Ç k Y t liİşgücü Bolluğu Yeterli Yeterli Çok Çok Yeterli
İşgücü Kalitesi İyi İyi Çok İyi Çok İyi Çok İyi
S l Ç O t İ i Ç k İ i İ i İ iSosyal Çevre Orta İyi Çok İyi İyi İyi
Bölgenin Gelişimi Normal Hızlı Çok Hızlı Çok Hızlı Hızlı
S l T i l Y t i Y t li Ç k İ i Ç k İ i Ç k İ iSosyal Tesisler Yetersiz Yeterli Çok İyi Çok İyi Çok İyi
![Page 30: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/30.jpg)
Karlılıkları Karşılaştırma YöntemiKarlılıkları Karşılaştırma Yöntemi
• Karlılıkları karşılaştırma yönteminde, en önemli sakınca, maliyet ve özellikle satış , y şgelirlerinin isabetli şekilde tahmin etmenin zorluğunda yatmaktadır Özelliklezorluğunda yatmaktadır. Özellikle, istikrarsız dönemlerde karlılığa aday yerlere göre belirlemek hemen hemenyerlere göre belirlemek, hemen hemen olanaksız hale gelir.
![Page 31: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/31.jpg)
Faktör Karşılaştırma veya Puanlama YöntemiFaktör Karşılaştırma veya Puanlama Yöntemi
• Bu sistemin uygulanmasında pek çok değişkeni aynı anda analize tabi tutarak, yalnız kuruluş yeri seçiminde değil pek çok işletme faaliyetinde karar aracı olarak kullanılmaktadır Faktör karşılaştırma veya puanlama yönteminde ilk olarak kuruluş yerini etkileyen faktörler bir liste halinde tespit edilir. Daha sonra, faktörlerin çeşitli yoğunluk dereceleri için bir sıralama yapılır. Ağırlıklar verilir. Her aday yerin her faktör için aldığı puanlar belirlenir..
![Page 32: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/32.jpg)
Faktör Karşılaştırma veya Puanlama YöntemiFaktör Karşılaştırma veya Puanlama Yöntemi
• Sonraki aşamada alınan puanlar faktör• Sonraki aşamada, alınan puanlar, faktör ağırlıkları ile çarpılarak ağırlıklı puanlar bulunur. Tüm puanlar toplanarak her aday p p yyerin aldığı toplam puanlar hesaplanır. En yüksek puanı alan yer tercih edilir.Yö ti i d l i d• Yönetimin derecelemesinde ve puanlamasında sübjektifliğin fazla oluşu, sakıncalı olarak kabul edilmektedir Yararlısakıncalı olarak kabul edilmektedir. Yararlı tarafı ise, basit ve uygulanabilir olmasıdır.
![Page 33: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/33.jpg)
Factor Rating ExampleFactor Rating Example
![Page 34: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/34.jpg)
F t R ti E lFactor-Rating ExampleCriticalCritical ScoresScores
SuccessSuccess (out of 100)(out of 100) Weighted ScoresWeighted ScoresFactorFactor WeightWeight FranceFrance DenmarkDenmark FranceFrance DenmarkDenmark
Labor Labor availabilityavailabilityand attitudeand attitude .25.25 7070 6060 (.25)(70) = 17.5(.25)(70) = 17.5 (.25)(60) = 15.0(.25)(60) = 15.0
PeoplePeople--toto--car ratiocar ratio .05.05 5050 6060 (.05)(50) = 2.5(.05)(50) = 2.5 (.05)(60) = 3.0(.05)(60) = 3.0
Per capitaPer capitaPer capitaPer capitaincomeincome .10.10 8585 8080 (.10)(85) = 8.5(.10)(85) = 8.5 (.10)(80) = 8.0(.10)(80) = 8.0
Tax structureTax structure .39.39 7575 7070 (.39)(75) = 29.3(.39)(75) = 29.3 (.39)(70) = 27.3(.39)(70) = 27.3EducationEducationEducationEducation
and healthand health .21.21 6060 7070 (.21)(60) = 12.6(.21)(60) = 12.6 (.21)(70) = 14.7(.21)(70) = 14.7TotalsTotals 1.001.00 70.470.4 68.068.0
Table 8.4Table 8.4
![Page 35: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/35.jpg)
Faktör Karşılaştırma YöntemiFaktör Karşılaştırma Yöntemi
Faktörler
AğırlıklarA bölgesi B bölgesi C bölgesi
en az en çok en az en çok en az en çoken az en çok en az en çok en az en çok
pazar 15 8/120 10/150 7/105 9/135 4\60 8/120
hammadde 20 13/260 16/320 10/200 14/280 18/160 13/260
işgücü 25 10/250 16/400 8/200 9/225 12/300 16/400
taşıma 18 6/108 10/180 8/142 12/216 4\72 6/108
enerji 10 4\40 6\60 6\60 7\70 5\50 7\70
diğerleri 12 9/108 12/144 13/156 15/180 9/108 11/132
TOPLAM 100 886 1254 863 1106 750 1090TOPLAM 100 886 1254 863 1106 750 1090
![Page 36: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/36.jpg)
Sevkiyat uzaklık modeliSevkiyat –uzaklık modeliB d l k l i lt tifl i i kl ğ• Bu model, kuruluş yeri alternatiflerini uzaklığa bağlı olarak değerlendiren bir yöntemdir. Modelin amacı toplam sevkiyat miktarının katModelin amacı toplam sevkiyat miktarının kat edilen mesafe ile ağırlıklandırılmış değerini minimize edecek bir kuruluş yeri seçmektir.
• Alternatif yerlerin karşılaştırılmasında, her alternatifin “ld” (load-distance)(sevkiyat-uzaklık) puanı hesaplanır “ld” puanı her sevkiyatınpuanı hesaplanır. ld puanı, her sevkiyatın uzaklıkla çarpılması ve bulunan değerlerin toplanmasıyla bulunur. Amaç, büyük sevkiyatların mesafelerini azaltarak “ld” puanını mümkün olduğunca düşük tutmaktır.
![Page 37: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/37.jpg)
1 uzaklıkların belirlenmesi: Gerçek km ölçüsüyle• 1. uzaklıkların belirlenmesi: Gerçek km ölçüsüyle belirlenebilmektedir. Sıklıkla kullanılan bir ölçü de dik doğrusal uzaklığın hesaplanmasıdır Dikde dik doğrusal uzaklığın hesaplanmasıdır. Dik doğrusal uzaklık kuzey-güney, ve doğu-batı ölçüleri kullanılarak iki nokta arasındaki yolunölçüleri kullanılarak iki nokta arasındaki yolun bulunmasıdır. İki noktanın x ve y koordinatlarının mutlak farklarının toplanmasıyla bulunur.d= I xA- xB I + I yA – yB I
• 2. Sevkiyatın belirlenmesi: Se yat be e esLiJ = i ve J arası sevkiyat
• 3 her alternatifin sevkiyat ve uzaklı değerleri3. her alternatifin sevkiyat ve uzaklı değerleri çarpılır.
![Page 38: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/38.jpg)
A Load-Distance Model Example: Matrix Manufacturing is considering where to locate its warehouse in order to service its four Ohio stores located in Cleveland Cincinnati Columbus Dayton TwoOhio stores located in Cleveland, Cincinnati, Columbus, Dayton. Two sites are being considered; Mansfield and Springfield, Ohio. Use the
load-distance model to make the decision.
• Calculate the rectilinear distance: miles 4515401030dAB =−+−=
• Multiply by the number of loads between each site and the four citiesp y y
![Page 39: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/39.jpg)
Calculating the Load-Distance Score f S i fi ld M fi ldfor Springfield vs. Mansfield
• Computing the Load-Distance Score for SpringfieldCity Load Distance ld
Cleveland 15 20.5 307.5Columbus 10 4 5 45Columbus 10 4.5 45Cincinnati 12 7.5 90Dayton 4 3.5 14
Total Load-Distance Score(456.5)
Computing the Load-Distance Score for MansfieldCity Load Distance ld
Cleveland 15 8 120Columbus 10 8 80Cincinnati 12 20 240Dayton 4 16 64
Total Load-Distance Score(504)
• The load-distance score for Mansfield is higher than for Springfield. The warehouse should be located in Springfield.
Total Load-Distance Score(504)
Springfield. The warehouse should be located in Springfield.
![Page 40: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/40.jpg)
Ağırlık Merkezi Yöntemiğ• AMY, dağıtım maliyetlerini minimum kılacak
d ğ t k i i i i b l d k ll ldağıtım merkezinin yerini bulmada kullanılan matematiksel bir tekniktir. Yöntem genellikle perakendeci birimlere mal gönderen işletmelerperakendeci birimlere mal gönderen işletmeler tarafından kullanılır. İlk önce talep merkezleri koordinat sisteminde işaretlenir ve minimumkoordinat sisteminde işaretlenir ve minimum dağıtım maliyeti oluşturan X ve Y koordinatları hesaplanır. Koordinat sisteminin merkezi (orjin) p ( j )ve kullanılan ölçek standart değildir. Sadece göreceli olarak uzaklıkların orantılı bir şekilde t il dil i dikk t dilitemsil edilmesine dikkat edilir.
• Bu koordinatlar aşağıdaki denklemler ile h lhesaplanır:
![Page 41: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/41.jpg)
10 6436YlY;7 9325Xl
Xii
c gii
c g ====== ∑∑ 10.641l
Y ; 7.941l
Xi
c.g.i
c.g. ======∑∑
![Page 42: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/42.jpg)
The Center of Gravity ApproachThe Center of Gravity Approach• This approach requires that the analyst find the
center of gravity of the geographic area beingcenter of gravity of the geographic area beingconsidered
Computing the Center of Gravity for Matrix ManufacturingCoordinates Load
Location (X,Y) (li) lixi liyi
Cleveland (11,22) 15 165 330Columbus (10,7) 10 165 70Cincinnati (4,1) 12 165 12
Dayton (3,6) 4 165 24
• Computing the Center of Gravity for Matrix Manufacturing
Total 41 325 436
• Is there another possible warehouse location closer to the10.6
41436
lYl
Y ; 7.941325
lXl
Xi
iic.g.
i
iic.g. ======
∑∑
∑∑
• Is there another possible warehouse location closer to the C.G. that should be considered?? Why?
∑∑
![Page 43: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/43.jpg)
C t f G it M th dCenter-of-Gravity MethodNorthNorth--SouthSouth
Chicago Chicago (30, 120)(30, 120)New York New York (130, 130)(130, 130)
120 120 –
9090
gg ( , )( , )
Pittsburgh Pittsburgh (90, 110)(90, 110)90 90 –
60 60 –
30 30 – Atlanta Atlanta (60, 40)(60, 40)
EastEast--WestWest–| | | | | |
3030 6060 9090 120120 150150A bitA bitArbitrary Arbitrary originorigin Figure 8.3Figure 8.3
![Page 44: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/44.jpg)
C t f G it M th dCenter-of-Gravity MethodNumber of ContainersNumber of Containers
Store LocationStore Location Shipped per MonthShipped per MonthChicagoChicago (30 120)(30 120) 2 0002 000Chicago Chicago (30, 120)(30, 120) 2,0002,000Pittsburgh Pittsburgh (90, 110)(90, 110) 1,0001,000New YorkNew York (130, 130)(130, 130) 1,0001,000New York New York (130, 130)(130, 130) 1,0001,000Atlanta Atlanta (60, 40)(60, 40) 2,0002,000
xx--coordinate =coordinate =(30)(2000) + (90)(1000) + (130)(1000) + (60)(2000)(30)(2000) + (90)(1000) + (130)(1000) + (60)(2000)
2000 + 1000 + 1000 + 20002000 + 1000 + 1000 + 2000== 66.766.7 66.766.7
yy--coordinate =coordinate =(120)(2000) + (110)(1000) + (130)(1000) + (40)(2000)(120)(2000) + (110)(1000) + (130)(1000) + (40)(2000)
2000 + 1000 + 1000 + 20002000 + 1000 + 1000 + 2000= = 93.393.3
![Page 45: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/45.jpg)
C t f G it M th dCenter-of-Gravity MethodNorthNorth--SouthSouth
Chicago Chicago (30, 120)(30, 120)New York New York (130, 130)(130, 130)
120 120 –
9090
gg ( , )( , )
Pittsburgh Pittsburgh (90, 110)(90, 110)
+90 90 –
60 60 –
Center of gravity Center of gravity (66.7, 93.3)(66.7, 93.3)+
30 30 – Atlanta Atlanta (60, 40)(60, 40)
EastEast--WestWest–| | | | | |
3030 6060 9090 120120 150150A bitA bitArbitrary Arbitrary originorigin Figure 8.3Figure 8.3
![Page 46: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/46.jpg)
ÖrnekÖrnek
• Bir işletmenin altı adet perakendeciye satış yaptığını düşünelim. Söz konusu ş y p ğ şişletmenin deposu Z şehrindedir. Yeni bir depo kurmak isteyen işletmenin her birdepo kurmak isteyen işletmenin her bir perakende satış noktasından gelen talep düzeyleri aşağıdaki gibidir:düzeyleri aşağıdaki gibidir:
![Page 47: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/47.jpg)
Kuruluş Yerleri Talep (konteyner/ay)
A 400
B 300
C 200
D 100
E 300
F 100
![Page 48: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/48.jpg)
![Page 49: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/49.jpg)
C x =100300100200300400
)100)(65()300)(127()100)(90()200)(30()300)(80()400)(60(+++++
+++++ =76,9
C )100)(40()300)(130()100)(110()200)(120()300)(75()400)(95( +++++ 98 9C y =100300100200300400
))(())(())(())(())(())((+++++
=98,9
![Page 50: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/50.jpg)
Başabaş AnaliziBaşabaş Analizi• Ekonomik temele dayalı karşılaştırmalarda sadece gelirEkonomik temele dayalı karşılaştırmalarda sadece gelir
ve maliyetlerin göz önüne alınması yeterli olacaktır. Eğer ürünlerin fiyatı da kuruluş yerinden etkilenmiyorsa toplam gelirleri de analiz dışında bırakmakta sakınca olmazgelirleri de analiz dışında bırakmakta sakınca olmaz. İşletmeler için tesis kurulurken karşılaşılan maliyetler sabit ve değişken maliyetler olmak üzere iki grupta toplanır Arazi inşaat için yapılan masraflar sabittoplanır. Arazi, inşaat için yapılan masraflar sabit maliyetler grubuna girerken; işçilik, hammadde gibi maliyetler de değişken maliyetler olarak adlandırılır. Her iki maliyet grubu da bölgeden bölgeye farklılık gösteririki maliyet grubu da bölgeden bölgeye farklılık gösterir. Bu yüzden farklı bölge seçim alternatifleri için bu maliyetleri hesaplamak ve kıyaslamak gerekecektir. B b kt li i d tü li tl bit• Başabaş noktası analizinde tüm maliyetler sabit ve değişken olarak gruplandırılır ve başabaş noktaları hesaplanarak, hedeflenen üretim hacminde en düşük toplam maliyeti veren kuruluş yeri seçilir.
![Page 51: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/51.jpg)
Break Even AnalysisBreak-Even Analysis
• Remember the break even equations used for calculation total cost of each location and for calculating the breakeven quantity Qcalculating the breakeven quantity Q.– Total cost = F + vQ– Total revenue = pQTotal revenue pQ– Break-even is where Total Revenue = Total Cost
Q = F/(p-v)Q = break-even quantityp = price/unitp price/unitV = variable cost/unitF = fixed cost
![Page 52: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/52.jpg)
Example using Break-even Analysis: Clean-Clothes Cleaners is considering four possible sites for its new operation. They expect to clean 10,000 garments. The
table and graph below are used for the analysis.
Example 9.6 Using Break-Even AnalysisLocation Fixed Cost Variable Cost Total Cost
A $350 000 $ 5(10 000) $400 000A $350,000 $ 5(10,000) $400,000B $170,000 $25(10,000) $420,000C $100 000 $40(10 000) $500 000C $100,000 $40(10,000) $500,000D $250,000 $20(10,000) $450,000$ , $ ( , ) $ ,
• From the graph you can see that the two lowest cost intersections occur between C & B (4667 units) and B & A (9000 units)between C & B (4667 units) and B & A (9000 units)
• The best alternative up to 4667 units is C, between 4667 and 9000 units the best is B, and above 9000 units the best site is A
![Page 53: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/53.jpg)
örnekörnek
A B C l k dl d l ü k l• A, B ve C olarak adlandırılan üç kuruluş yeri alternatifinin maliyet detayları aşağıda y y y ğgösterildiği gibi olsun. 75.000 birimlik üretim hacminde hangi alternatifinüretim hacminde hangi alternatifin seçilmesi gerektiğini inceleyelim.
![Page 54: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/54.jpg)
Sabit Maliyet Değişken MaliyetKuruluş Yeri
Sabit Maliyet
(TL)
Değişken Maliyet
(TL/birim)
A 100.000 3
B 150.000 2
C 250.000 1
![Page 55: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/55.jpg)
• Başabaş noktalarını hesaplayalım;• 100 000 + 3Q = 150 000 + 2Q100.000 + 3Q 150.000 + 2Q• Q= 50.000 birim olarak hesaplanır.• 150.000 + 2Q = 250.000 + Q• Q= 100 000 birim olarak hesaplanır• Q= 100.000 birim olarak hesaplanır.
Özetle;
![Page 56: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/56.jpg)
Ü
Q ≥
Kuruluş Yeri Üretim Hacmi (birim)
A 0 50 000A 0 – 50.000
B 50.000 – 100.000
C 100.000
![Page 57: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/57.jpg)
![Page 58: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/58.jpg)
Ulaştırma ModeliUlaştırma ModeliUl t d li llikl h li h d• Ulaştırma modeli genellikle, hali hazırda faaliyet gösteren bir işletmeye yeni bir tesis eklenmesi durumunda kullanılır; ancak yeni bir sistemin kurulması durumunda da uygulanması mümkündür.
• Ulaştırma problemi, Doğrusal U aşt a p ob e , oğ usaProgramlama olarak bilinen problemlerin özel bir durumudur. Optimum çözümeözel bir durumudur. Optimum çözüme ulaşmak için özel bir algoritmaya sahiptir.
![Page 59: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/59.jpg)
l d li d l l li i i• ulaştırma modelinde, toplam ulaştırma maliyetini minimum kılmak üzere, her birinin belirli miktarda kapasitesi (ai , i=1,2……m) olan üretim noktalarından (Aikapasitesi (ai , i 1,2……m) olan üretim noktalarından (Ai, i=1,2…..m) ,
• talep düzeyleri (bj, j=1,2…..n) bilinen talep noktalarına (B j 1 2 ) k d l ö d il i k iği i
j(Bj, j=1,2….n) ne kadar mal gönderilmesi gerektiğinin belirlenmesi söz konusudur.
• Bu belirleme yapıldığında optimum dağıtım planı• Bu belirleme yapıldığında optimum dağıtım planı hazırlanmış olacaktır. A’den B’ye bir birim mal göndermek için katlanılması gereken maliyet, Cij, sabit jkabul edilmektedir. Bu koşullar altında optimum dağıtım planı, A’lardan B’lere taşınacak mal miktarları olan xij lerinbelirlenmesi şeklinde ortaya konmaktadır. Buna görebelirlenmesi şeklinde ortaya konmaktadır. Buna göre klasik ulaştırma modeli aşağıdaki şekilde formüle edilebilir:
![Page 60: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/60.jpg)
Amaç Fonksiyonu: Min Z =∑∑m n
XCAmaç Fonksiyonu: Min.Z. ∑∑= =i j
ijijXC1 1
![Page 61: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/61.jpg)
m
Kısıtlayıcılar:i.Tüm talep noktalarının talep düzeyi tamamen karşılanmalıdır.
∑=
=m
ijij bX
1 (tüm j=1,2….n için)i H ü ti kt d itli t l kt l ö d il l ikt
n
i.Her üretim noktasından çeşitli talep noktalarına gönderilen mal miktarı, üretim noktasının kapasitesine eşittir.
∑ =n
jiij aX
1=j 1(tüm i=1,2…m için)
![Page 62: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/62.jpg)
• Üretim noktalarının toplam kapasitesi talepÜretim noktalarının toplam kapasitesi, talep noktalarının toplam talep düzeyine eşittir. (Bu koşul sınırlayıcı koşul ya da denge koşulu olarak adlandırılır. Gerçek problemde bu koşul sağlanamadığı takdirde, bir hayali tesis ya da talep noktası ilavesiyle (kukla faaliyet) yapay olarak sağlanır)faaliyet) yapay olarak sağlanır).
∑ ∑=m n
ji ba (tüm i ve j ler için) ∑ ∑= =i j
j1 1
i. Negatif olmama koşulu
X ij ≥0 (tüm i ve j ler için)
![Page 63: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/63.jpg)
M d li bi ö kl kl k ki bi• Modeli bir örnekle açıklamak gerekirse; bir işletmenin üretim yerlerinin A ve B bölgelerinde bulunduğunu ve X Y ve Z bölgelerindekibulunduğunu ve X,Y ve Z bölgelerindeki pazarlarlara göndermekte olduğunu düşünelim. Talebin arttığını ve toplam talebin mevcut ikiTalebin arttığını ve toplam talebin mevcut iki fabrikanın üretimiyle karşılanamayacağını kabul edelim. Bu durumda işletmenin yeni bir fabrika ş ykurmaya gereksinimi vardır. Bu yeni tesis için de C ve D olmak üzere iki alternatif bölge olduğunu varsayalım. Alternatifler arasında bir seçim yapalım. İlk önce aşağıdaki tablo kurulmalıdır:
![Page 64: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/64.jpg)
Fabrika Talep
Noktaları X Y Z
Fabrika
Kapasitesip
A C AX C AY C AZ K A
B C BX C BY C BZ K BB C BX C BY C BZ K B
C C CX C CY C CZ K C
D C C C KD C DX C DY C DZ K D
Talep T T T∑KAPASITE
Talep T X T Y T Z
∑TALEP
![Page 65: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/65.jpg)
T bl d l C d ğ l i bi• Tabloda yer alan C değerleri, bir fabrikadan bir pazara bir birim ürünün taşınması için katlanılan maliyeti ifade etmektedir. Örneğin C, bir birim ürünü A fabrikasından X pazarına ulaştırmanın maliyetidir. Bu tablonun oluşturulması için fabrika kapasiteleri ve pazar talepleri kesin olarak bilinmelidir. Daha sonra bu değerler ğtablodaki yerlerine yerleştirilerek optimal çözüm rahatça görülebilecektir.ç ç g
![Page 66: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/66.jpg)
• Ulaştırma probleminde öncelikle uygun bir başlangıç çözüm bulunur. Uygun başlangıç çözüm için bir kaç yol:– Kuzeybatı köşeşi yöntemi– En küçük maliyetli hücre yöntemi– Ceza ( VAM – Vogel’s Aproximation Method) yöntemi
• Daha sonra çözümün optimum olup olmadığı test edilir. Eğer çözüm optimum değilse daha iyi ğ ç p ğ ybir çözüm bulunur..... (Atlama taşı veya MODİ ile))
![Page 67: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/67.jpg)
Atlama taşı• Başlangıç uygun çözümden optimum çözüme
gidilmesine yardım eder. Boş hücrelerin doldurulması d d li t tki liği i d ğ l di i H bdurumunda maliyet etkinliğini değerlendirir. Her boş hücre , “eğer buraya bir birim mal gönderilse toplam gönderme maliyeti ne olurdu” diye test edilir.
1. Boş hücre seç2. Bu boş hücreden başlıyaral, dolu hücreler yardımıyla
(yatay ve dikey hareketlerle) kapalı bir döngü yarat Bir(yatay ve dikey hareketlerle) kapalı bir döngü yarat. Bir boş veya dolu hücreden atlayabiliriz.
3. Seçili boş hücreye (+) vererek, sonra sırasıyla (-) ve ( ) k t k b hü l(+) vererek tekrar boş hücreye gel
4. Bir iyileştirme indeksi hesapla ( + ve – leri toplayarak)5 Bu işlemi tüm boş hücreler için yap indeks≥0 ise5. Bu işlemi tüm boş hücreler için yap. indeks≥0 ise
çözüm optimaldeğilse çözüm iyileştirilebilir.( )(-) ler içinde maksimum değerliyi seç oraya gönderme yap
![Page 68: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/68.jpg)
SUPPLEMENT
Solving Transportation Problems C
![Page 69: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/69.jpg)
Learning ObjectivesLearning Objectives
• Define the problem & prepare the transportation tableaup
• Obtain an initial feasible solutionId tif th ti l l ti• Identify the optimal solution
• Understand special situationsU de sta d spec a s tuat o s
![Page 70: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/70.jpg)
Transportation ProblemsTransportation ProblemsT t ti bl d t i h h f• Transportation problems determine how much of the demand at each one of several destinations is supplied by each one of several sourcesis supplied by each one of several sources
• The goal is to minimize costsT i l• Terminology:– Points of demand:
The destination that products are shipped to• The destination that products are shipped to– Points of supply:
• Where products are shipped fromWhere products are shipped from
![Page 71: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/71.jpg)
LP NotationLP Notation
xczMinimize ij
M N
ij=∑∑
M
i j
:tosubject1 1
∑
= =
NjD
MiSx
N
ii
ij
1d i if
,...1,sourceeveryfor1
=≤
∑
∑=
NjDx jj
ij
:where
,...1ndestinatioeveryfor1
==∑=
jic
ijx
ij
ij
ndestinatiotosourcefromunitonengtransportiofcostthe
sourcefromndestinatiotodtransporteunitsofnumberthe
=
=
ij
![Page 72: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/72.jpg)
Preparing the ProblemPreparing the Problem
T th t i t difi d• To use the stepping stone or modified distribution (MODI) methods, supply must equal demand.– If not, create a dummy source or destination
to make up the difference.– In the solution, shipments from the dummy
source represent unmet demand & deliveries to a dummy destination represent excess
l itsupply capacity.
![Page 73: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/73.jpg)
Required InformationRequired Information
• Demand values for each destination (blue) • Capacity level at each source (green)• Capacity level at each source (green)• Cost of delivering 1 unit to each destination from each source (yellow)
Plant Destinations Sources
A 2 4 1 3 3003 300
B 8 2 6 5 300
C 6 1 4 2 200C 6 1 4 2 200
Demand 200 200 300 100
![Page 74: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/74.jpg)
Initial SolutionsInitial SolutionsC h i ti ( l f th b)• Common heuristics (rules of thumb):– Select a cell & allocate as large a shipment as
possible without violating capacity or demandpossible without violating capacity or demand constraints (this eliminates a row or column constraint)
– Continue selecting new cells until all row & column constraints are satisfied
E l• Examples:– Northwest Corner Method (NWC)
V l’ A i ti M th d (VAM)– Vogel’s Approximation Method (VAM)
![Page 75: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/75.jpg)
Northwest Corner Method(kuzeybatı köşesi yöntemi)
• Begin in the upper left-hand corner of the tableau (the NW corner)
• Assign the largest shipment possible– If the column constraint is satisfied, move to the
column on the right– If the row constraint is satisfied, move to the row
below• Continue until all row & column constraints are
satisfied
![Page 76: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/76.jpg)
NWC Example: Step 1NWC Example: Step 1
Pl t D ti ti SPlant Destinations Sources
A 2 4 1 3 300200
A 2 4 1 3 300
B 8 2 6 5 300fied
C 6 1 4 2 200
n Sa
tisf
Demand 200 200 300 100
Colu
mn
C
![Page 77: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/77.jpg)
NWC Example: Step 2NWC Example: Step 2
Pl t D ti ti SPlant Destinations Sources
A 2 4 1 3300 – 200 =200 100
Row SatisfiedA 2 4 1 3 100
B 8 2 6 5 300
Row Satisfied
C 6 1 4 2 200
Demand 200 200 300 100
![Page 78: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/78.jpg)
NWC Example: Step 3NWC Example: Step 3
Pl t D ti ti SPlant Destinations Sources
A 2 4 1 3 300200 100
A 2 4 1 3 300
B 8 2 6 5 300100
atis
fied
C 6 1 4 2 200um
n Sa
Demand 200200 – 100
= 100 300 100Colu
![Page 79: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/79.jpg)
NWC Example: Step 4NWC Example: Step 4
Pl t D ti ti SPlant Destinations Sources
A 2 4 1 3 300200 100
A 2 4 1 3 300
B 8 2 6 5300 – 100 =
200100 200
Row Satisfied200
C 6 1 4 2 200
Demand 200 200 300 100
![Page 80: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/80.jpg)
NWC Example: Step 5NWC Example: Step 5
Pl t D ti ti SPlant Destinations Sources
A 2 4 1 3 300200 100
A 2 4 1 3 300
B 8 2 6 5 300100 200
fied
C 6 1 4 2 200100
n Sa
tisf
Demand 200 200 300 – 200
= 100 100Co
lum
nC
![Page 81: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/81.jpg)
NWC Example: Step 6NWC Example: Step 6
Pl t D ti ti SPlant Destinations Sources
A 2 4 1 3 300200 100
A 2 4 1 3 300
B 8 2 6 5 300100 200
C 6 1 4 2200 –100 =
100100 100
Demand 200 200 300 100
![Page 82: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/82.jpg)
NWC Initial SolutionNWC Initial Solution
Pl t D ti ti SPlant Destinations Sources
A 2 4 1 3 300200 100
A 2 4 1 3 300
B 8 2 6 5 300100 200
C 6 1 4 2 200100 100
Demand 200 200 300 100
![Page 83: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/83.jpg)
LimitationsLimitations
• NW Corner Method ignores the objective function coefficients (costs)( )
• Solution often isn’t very good:
Total cost: 200 units ($2) + 100 units ($4) + 100 units ($2) + 200 ( ) ( ) ( )units ($6) + 100 units ($4) + 100 units ($2) =$2800 to transport the 800 units
![Page 84: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/84.jpg)
Vogel’s Approximation MethodVAM yöntemi
• Compute penalties for each row & column:– Compute penalties by subtracting the smallest cij from
the next smallest cij
• Select the row or column with the largest penalty• Select the cell with the lowest cij
• Allocate as many units as possible to that cellAllocate as many units as possible to that cell• Continue until all constraints are satisfied
![Page 85: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/85.jpg)
VAM Example: Step 1VAM Example: Step 1
Plant Destinations Sources Penalties
A 2 4 1 3 300 1200
ed
B 8 2 6 5 300 3
C 6 1 4 2 200 1Satis
fie
C 6 1 4 2 200 1
Demand 200 200 300 100olum
n S
Demand 200 200 300 100
Penalties 4 1 3 1
Co
![Page 86: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/86.jpg)
VAM Example: Step 2VAM Example: Step 2
Plant Destinations Sources Penalties
A 2 4 1 3 100 2200
B 8 2 6 5 300 3
C 6 1 4 2 200 1C 6 1 4 2 200 1
Demand 200 200 300 100 TiedDemand 200 200 300 100
Penalties 1 3 1
![Page 87: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/87.jpg)
Arbitrarily Chose 3rd DestinationArbitrarily Chose 3rd Destination
Plant Destinations Sources Penalties
A 2 4 1 3 100 2200 100
Row Satisfied
B 8 2 6 5 300 3
C 6 1 4 2 200 1C 6 1 4 2 200 1
Demand 200 200 300 100Demand 200 200 300 100
Penalties 1 3 1
![Page 88: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/88.jpg)
VAM Example: Step 3VAM Example: Step 3
Plant Destinations Sources Penalties
A 2 4 1 3 300200 100
B 8 2 6 5 300 3
C 6 1 4 2 200 1C 6 1 4 2 200 1
Demand 200 200 200 100 TiedDemand 200 200 200 100
Penalties 1 2 3
![Page 89: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/89.jpg)
Arbitrarily Chose 4th DestinationArbitrarily Chose 4th Destination
Plant Destinations Sources Penalties
A 2 4 1 3 300 2200 100
d
B 8 2 6 5 300 3
C 6 1 4 2 200 1100 Sa
tisfie
d
C 6 1 4 2 200 1
Demand 200 200 200 100lum
n S
Demand 200 200 200 100
Penalties 1 2 3Co
l
![Page 90: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/90.jpg)
VAM Example: Step 4VAM Example: Step 4
Plant Destinations Sources Penalties
A 2 4 1 3 300 2200 100
dB 8 2 6 5 300 4
C 6 1 4 2 100 3100
200
Satis
fied
C 6 1 4 2 100 3
Demand 200 200 200 100lum
n S
Demand 200 200 200 100
Penalties 1 2
Col
![Page 91: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/91.jpg)
VAM Example: Step 5(only 1 column left & only one feasible solution)
Plant Destinations Sources Penalties
A 2 4 1 3 300200 100
B 8 2 6 5 100 3
C 6 1 4 2 100 1100
200
100
100
C 6 1 4 2 100 1
Demand 200 200 300 100Demand 200 200 300 100
Penalties 2
![Page 92: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/92.jpg)
VAM Initial SolutionVAM Initial Solution
Plant Destinations Sources
A 2 4 1 3 300200 100
B 8 2 6 5 300
C 6 1 4 2 200100
200
100
100
C 6 1 4 2 200
Demand 200 200 300 100Demand 200 200 300 100
![Page 93: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/93.jpg)
Better Initial SolutionBetter Initial Solution
• Total Costs:200 units ($2) + 100 units ($1) + 200 units ($2) + ( ) ( ) ( )100 units ($6) +100 units ($4) + 100 units ($2) =$2100 to transport the 800 units$2100 to transport the 800 units
• Compared to $2800 using the Northwest Corner MethodMethod
![Page 94: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/94.jpg)
Finding the Optimal SolutionFinding the Optimal Solution
• Initial solutions are feasible, but may not be optimalp
• Use the Stepping Stone or Modified Distribution Method to identifyDistribution Method to identify improvements & confirm optimality
![Page 95: Kuruluş Yeri SeçimiYeri Seçimi - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/Uretim_Islemler_Yonetimi_04.pdf · veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052406/5a78d37f7f8b9a4f1b8cdd0b/html5/thumbnails/95.jpg)
Atlama taşı ile testAtlama taşı ile test• d12 = +4-1+6-2 = 7 (d12 ,birinci sıranın ikinci sütunu)d (d , )
• d14 = +3-1+4-2 = 4
• d21 = +8-2+1-6 = 1
• d24 = +5-6+4-2 = 1d24 +5 6+4 2 1
• d31 = +6-2+1-4 = 1
• d32 = +1-2+6-4 =1
• Tüm indeksler pozitif, çözüm optimum