kÜresel genÇlİk tÜtÜn araŞtirmasi 2003
DESCRIPTION
KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 2003. 31 Mayıs DÜNYA SİGARASIZ GÜNÜ Dr. Toker ERGÜDER Madde Bağımlılığı Şube Müdürü. M.E.B T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI. Sağlık Bakanlığı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN
ARAŞTIRMASI 200331 Mayıs DÜNYA SİGARASIZ
GÜNÜDr. Toker ERGÜDER
Madde Bağımlılığı Şube MüdürüM.E.BT.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI
•Sağlık Bakanlığı •Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) •ABD Hastalıkları Önleme ve
Kontrol Merkezi - Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ve
•Milli Eğitim Bakanlığı
•Sağlık Bakanlığı •Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) •ABD Hastalıkları Önleme ve
Kontrol Merkezi - Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ve
•Milli Eğitim Bakanlığı
KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI
• Sigara kullanım oranları
• Sigaraya ulaşılabilirlik, bulunabilirliği ve fiyatı
• Bilgi ve tutumları
• Sigarayı bırakma istekleri
• Ortamdaki sigara dumanına maruziyet
• Medya ve reklamlar
• Okul müfredatları ve sağlık eğitimi
• Sigara kullanım oranları
• Sigaraya ulaşılabilirlik, bulunabilirliği ve fiyatı
• Bilgi ve tutumları
• Sigarayı bırakma istekleri
• Ortamdaki sigara dumanına maruziyet
• Medya ve reklamlar
• Okul müfredatları ve sağlık eğitimi
• KGTA ilk olarak 1999 yılında 12 ülkeyle başlamış olup, şu anda DSÖ üyesi 192 ülkeden 150’sinde aktif olarak uygulanmaktadır.
• KGTA bugüne kadar oluşturulmuş en geniş küresel sağlık araştırma sistemidir.
• KGTA ilk olarak 1999 yılında 12 ülkeyle başlamış olup, şu anda DSÖ üyesi 192 ülkeden 150’sinde aktif olarak uygulanmaktadır.
• KGTA bugüne kadar oluşturulmuş en geniş küresel sağlık araştırma sistemidir.
KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI
1. Örneklem Seçimia) İki tabakalı örneklem seçimi (okul ve sınıf)b) Ulusal ve bölgesel temsiliyet c) 13-15 yaş grubu öğrenciler d) İlköğretim 7, 8 ve Lise Hazırlık ve 1. sınıflar e) Ağırlıklandırılmış, Epi İnfo 2002 programı f) % 92,11 cevaplandırma oranı, 15957 (17323)
öğrenci cevapladı g) 61 il 202 (% 100) okul h) % 95 güven aralığı (confidence interval –CI)
1. Örneklem Seçimia) İki tabakalı örneklem seçimi (okul ve sınıf)b) Ulusal ve bölgesel temsiliyet c) 13-15 yaş grubu öğrenciler d) İlköğretim 7, 8 ve Lise Hazırlık ve 1. sınıflar e) Ağırlıklandırılmış, Epi İnfo 2002 programı f) % 92,11 cevaplandırma oranı, 15957 (17323)
öğrenci cevapladı g) 61 il 202 (% 100) okul h) % 95 güven aralığı (confidence interval –CI)
KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI
2. Veri Toplama Süreci a) Ortak, Gizli ve gönüllüb) Kendi başına dolduruldu, 90 SORU, Kalemc) Sınıflarda öğretmenler bulunmadıd) Adana anketör eğitimi (8-9 Ekim 2003)e) 61 ilimizden 65 Ruh Sağlığı Şube Müdürlüğünde
görevli personel ve 14 Sağlık Bakanlığı Merkez teşkilatından denetçi görev yaptı
f) 13 Ekim - 21 Kasım 2003 tarihleri arasında yapıldıg) Anketlerin 21 Aralık 2003 ile 30 Mart 2004
tarihleri arasında analizleri yapıldı.
2. Veri Toplama Süreci a) Ortak, Gizli ve gönüllüb) Kendi başına dolduruldu, 90 SORU, Kalemc) Sınıflarda öğretmenler bulunmadıd) Adana anketör eğitimi (8-9 Ekim 2003)e) 61 ilimizden 65 Ruh Sağlığı Şube Müdürlüğünde
görevli personel ve 14 Sağlık Bakanlığı Merkez teşkilatından denetçi görev yaptı
f) 13 Ekim - 21 Kasım 2003 tarihleri arasında yapıldıg) Anketlerin 21 Aralık 2003 ile 30 Mart 2004
tarihleri arasında analizleri yapıldı.
KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Okul: 20
Öğrenci: 1500
Bölgelere Göre Okul ve Öğrenci Sayıları ve Yüzdeleri
BÖLGELER Okullar (N) Okullar (%) Öğrenciler (N) Öğrenciler (%)
BÜYÜKŞEHİRLER 60 100 4878 93.26
İzmir 20 100 1642 92.45
Ankara 20 100 1754 94.20
İstanbul 20 100 1482 93.09
BATI 41 100 3094 94.3
Marmara Bölgesi 20 100 1616 93.14
Ege Bölgesi 21 100 1478 95.79
ORTA 61 100 4752 92.6
Karadeniz 20 100 1683 92.57
Akdeniz 20 100 1462 91.83
İç Anadolu Bölgesi 21 100 1607 93.43
DOĞU 40 100 3233 89.4
Doğu Anadolu Bölgesi 20 100 1639 91.72
Güney Doğu Anadolu B 20 100 1594 83.98
Tüm Okullar 202 100 15957 92.11
35828
15957
7088
4149448440914727454337921942119718501567
2167
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
KGTA Anket Yapılan Öğrenci Sayıları, GYTS, CDC
DOĞUORTA
BATI Ankara
İzmir
İstanbul
YAYGINLIKSİGARAYI İÇEMEYİ
DENEMİŞLER
% 34,9 % 21,5
% 29,3
SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI,
TÜRKİYE, KGTA, 2003
0
5
10
15
20
25
30
35
40
toplam 29,3 26,4 29,9 29,4 33,4
erkek 34,9 28,6 38,3 35,9 38,6
kız 21,5 23,1 21,7 19,8 21,9
TÜRKİYE BSEHİR BATI ORTA DOĞU
19
25,9
43,5
18,9
26,7
40
58,2
0
10
20
30
40
50
60
7. SINIF 8.SINIF LİSE 1 13 YAŞ 14 YAŞ 15 YAŞ 16 YAŞ+
YAŞ
SINIF
SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003
73,2
34,9
70,7
33,5
69,8
29,3
69,1
37,4
66,7
33,5
66,4
28,5
49,5
17,7
43,9
22,1
43,7
21
37,1
12
29,3
9,1
14,9
2,6
14,8
5,9
13,8
4,1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
denemişler içenler
Ülkelere göre sigara içme oranları, GYTS, CDC
YAYGINLIKHALEN SİGARA İÇENLER
% 11,9 % 5,0
% 9,1
SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI,
TÜRKİYE, KGTA, 2003
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
toplam 9,1 6,8 8,5 9,3 13,5
erkek 11,9 8,2 11,9 12,4 16,3
kız 5 4,7 5,1 4,7 6,2
TÜRKİYE BSEHİR BATI ORTA DOĞU
4,9
8
14,6
4,3
6,8
12,2
28
0
5
10
15
20
25
30
7. SINIF 8.SINIF LİSE 1 13 YAŞ 14 YAŞ 15 YAŞ 16 YAŞ+
YAŞ
SINIF
SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003
YAYGINLIK10 YAŞINDAN ÖNCE SİGARAYA
BAŞLAYANLAR
% 33,1 % 22,3
% 29,5
SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI,
TÜRKİYE, KGTA, 2003
0
5
10
15
20
25
30
35
40
toplam 29,5 25,5 32 32,9 26,1
erkek 33,1 28,8 37,6 36,5 27,5
kız 22,3 20,4 21,9 26,4 17,9
TÜRKİYE BSEHİR BATI ORTA DOĞU
İÇİLEN SİGARA TÜRLERİKATEGORY ELDE SARILAN SİG. FABRİKA DİĞER TÜTÜN ÜRÜN
Toplam 30.3 (±3.1) 86.6 (±2.6) 4.5 (±0.5)
Erkek 31.2 (±3.7) 86.3 (±3.2) 5.9 (±0.7)
Kız 22.7 (±5.4) 89.4 (±3.9) 2.0 (±0.4)
BŞEHİR 22.4 (±6.2) 88.5 (±6.0) 3.8 (±0.9)
Erkek 22.0 (±8.8) 86.9 (±11.6) 4.9 (±1.3)
Kız 16.8 (±9.9) 94.2 (±5.8) 1.7 (±0.8)
BATI 21.3 (±4.6) 87.5 (±5.5) 3.8 (±1.0)
Erkek 24.7 (±7.4) 85.4 (±6.4) 5.6 (±1.4)
Kız 11.9 (±7.8) 91.7 (±7.3) 1.8 (±0.8)
ORTA 25.6 (±5.3) 87.4 (±3.3) 4.2 (±0.8)
Erkek 26.5 (±5.6) 88.4 (±3.8) 5.4 (±1.2)
Kız 21.7 (±9.0) 86.7 (±7.2) 1.9 (±0.6)
DOĞU 50.4 (±5.0) 83.2 (±6.4) 7.5 (±1.6)
Erkek 48.7 (±5.7) 83.4 (±6.3) 8.2 (±1.4)
Kız 49.4 (±10.4) 82.9 (±11.0) 3.5 (±1.6)
YAYGINLIKÖNÜMÜZDEKİ YIL SİGARA
İÇMEYE BAŞLAMAYI DÜŞÜNENELER
% 9,1 % 5,8
% 7,7
Ulaşılabilirlik ve Mevcudiyet-Halen sigara içenler
• % 23,5’i evde sigara içtiğini belirtmiştir. (erkek = % 18,6, kız = % 35,5)
• % 50,4’ü bakkaldan veya marketten sigara almaktadır.(erkek = % 53,5, kız = % 42,9)
• % 86,7’si sigara alırken yaşlarından dolayı sigara satın alamama gibi bir durumla karşılaşmadıklarını belirtmiştir.
Çevresel Tütün Dumanı (Pasif içicilik)
• % 89.0’u aynı evde yaşadıkları insanların yanlarında sigara içtiğini belirtmiştir.
• % 91,1’i halka açık yerlerde sigara dumanına maruz kaldıklarını belirtmiştir.
• Sigara içenlerin % 64,1’i, içmeyenlerin % 91,1’i halka açık yerlerde sigara içilmesinin yasaklanması gerektiğini düşünmektedir.
Çevresel Tütün Dumanı (Pasif içicilik)
• % 55,3’i başkalarının içtiği sigara dumanının kendilerine zararlı olduğunu düşünüyor.
• % 68,8’i babasının, % 39,7’si annesinin evde sigara içtiğini belirtmiştir.
Bırakma-Mevcut içiciler
• % 62,8’i sigarayı bırakmak istediğini belirtmiştir.
• % 65,1’i geçen yıl içerisinde sigarayı bırakmaya çalışmıştır.
• % 63,0’ü en az bir kez sigarayı bırakma konusunda yardım almıştır.
• % 15,9’u sabah uyanır uyanmaz sigara içmek istediğini belirtmiştir.
Medya ve Reklamlar
•% 57,8’i TV’de sigara-karşıtı mesajları,
•% 52,4’ü sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir.
•% 43,0’ü reklam panolarında sigara-karşıtı mesajları,
Medya ve Reklamlar
•% 36,6’sı ise sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir.
•% 44,1’i gazete ve dergilerde sigara-karşıtı mesajları,
•% 31,0’i ise sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir.
Medya ve Reklamlar
• % 28,9’u üzerinde bir sigara markası logosu bulunan eşyası olduğunu belirtmiştir.
• % 20,1’i bir tütün firması temsilcisi tarafından kendisine bedava sigara verildiğini belirtmiştir.
Okul Müfredatı
Geçen öğretim yılında (2002-2003); •% 53,2’si sigara içmenin zararlarını
öğrendiğini belirtmiştir.•% 23,5’i kendi yaşıtlarının neden
sigara içtiğini tartışmıştır.•% 41.0’i sınıfta sigara kullanımının
zararlı etkilerini öğrenmiştir.
OKUL MÜFREDATI, TÜRKİYE, KGTA, 2003
SİGARA İÇMENİN ZARARLARINI ÖĞRENENLER
0
10
20
30
40
50
60
toplam 53,2 47,6 53,9 54,8 58,6
erkek 53,4 49,2 52,8 53,9 58,9
kız 52,9 46,1 54,8 55,7 58,1
TÜRKİYE BSEHİR BATI ORTA DOĞU
54,949,5
55,251,5 53,3 54,5 52,1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
7. SINIF 8.SINIF LİSE 1 13 YAŞ 14 YAŞ 15 YAŞ 16 YAŞ+
YAŞ
SINIF
OKUL MÜFREDATI, TÜRKİYE, KGTA, 2003
SİGARA İÇMENİN ZARARLARINI ÖĞRENENLER
36,9
5,916,3
40,9
53,2
22,2
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
BABASI
ANNESİ
HER İKİSİ
HİÇBİRİ
ERKEKLERİN
KADINLARIN
YETİŞKİNLERİN SİGARA İÇME ORANLARI KGTA, 200
SONUÇ
• Türkiye’de öğrencilerde sigara içme oranı yüksektir.
• Çocukların evde sigara dumanına maruz kalmalarını önleyecek yeni yöntemler ve mevzuat geliştirilmelidir.
• Sigaraya başlamayı önleyici tedbirler öğrenim çağının ilk yıllarında alınmalı ve kapsamlı programlar başlatılmalıdır.
• Sigara eğitimi mutlaka ilköğretimden başlamalıdır.
• 4207 sayılı yasanın uygulanması ile ilgili problemler (çocuklara sigara, satışı, dolaylı reklamlar vb.) çözülmelidir.