KRATKA GRAMATIKA ENGLESKOG JEZIKA A Z B U K A Engleska azbuka A,a (ej) B,b (bi) C,c (si) D,d (di) E,e (i) F,f (ef) G,g (dzi) H,h (ejc) I,i (aj) J,j (dzej) K,k (kej) L,l (el) M,m (em) C L A N U engleskom jeziku, kao i u francuskom i u nemackom, ispred imenice stoji odredjeni ili neodredjeni clan. Clan je pokazni pridev koji donekle odgovara na em "taj" (za odredjeni clan) ili "jedan", "neki" (za neodredjen clan). U engleskom jeziku clan je nepromenjljiv i ne zavisi od roda i pade a imenice uz koju stoji. Odredjeni clan je THE i izgovara se kad stoji pred samoglasnikom (a kad je narocito nagla en i pred suglasnikom) kao dzi. Pred suglasnikom izgovara se dz. Odredjeni clan stoji pred imenicama u jednini i u mno ini. Neodredjeni clan je A (ej) i AN. Clan A upotrebljava se ispred reci koje pocinju samoglasnikom ili nemim h. Neodredjen clan stoji samo pred imenicama u jednini. UPOTREBA CLANA Odredjeni clan the upotrebljava se da odredi jednu stvar ili lice medju vi e drugih. Mo e se kao op te pravilo uzeti da the u englskom jeziku stoji ispred reci ispred kojih bi se u na em jeziku moglo staviti taj (ta,to;ti,te,ta). Neodredjeni clan a ili an upotrebljava se da izdvoji jednu stvar ili lice izmedju vi e drugih. Mo e se kao op te pravilo uzeti da odredjeni clan u engleskom jeziku stoji ispred reci ispred kojih bi se u na em jeziku moglo staviti jedan (-na,-no), neki ili ma koji. PRIMER Give me the green book. - Dajte mi (tu) zelenu knjigu. ima 26 slova: N,n (en) O,o (ou) P,p (pi) Q,q (kju) R,r (ar) S,s (s) T,t (ti) U,u (ju) V,v (vi) W,w (dabl ju) X,x (eks) Y,y (uaj) Z,z (zed)

Clan the upotrebljava se: 1. Ispred imenica gde bi se kod nas moglo staviti taj(ta,to) 2. Ispred stvari dobro poznatih tako da se zna da se na njih misli 3. Za stvari od kojih postoji samo jedan primerak 4. Uz komparativ prideva i priloga kada se prevodi sa "ukoliko" 5. Uz superlativ, jer i superlativ oznacuje samo jedan primerak od vi e stvari ili lica. 6. Da se neka rec narocito naglasi. I M E N I C E ROD IMENICA: U na em jeziku imenice su mu kog, enskog ili srednjeg roda. U engleskom jeziku imena svih stvari i svega to nema odlike mu kog ili enskog pola srednjeg su roda, imena svega to ima odlike mu kog pola mu kog su roda i, najzad, imena svega to ima odlike enskog pola enskog su roda. IMENA STVARI ili mislene imenice mogu se u engleskom jeziku upotrebiti izuzetno u mu kom ili enskom rodu kada se personifikuju. RAZLIKA U RODU kod ivih bica mo e se naznaciti sufiksima razlicitim recima ili kombinovanjem dveju reci. Primer : emperor - car negro - crnac he-goat - jarac empress - carica negress - crnkinja she-goat - koza

Neke imenice mogu se upotrebiti u mu kom i enskom rodu: Primer: friend - prijatelj pupil - ucenik relation - rodjak MNO INA : 1. Mno ina imenica dobija se kada se obliku jednine doda "s". 2. Ako se imenica zavr ava na ch, s, sh, x,z, nastavak za mno inu je "es". Ako se imenica zavr ava na "y" pred kojim stoji suglasnik, - "y" se menja u - "i" i dodaje se nastavak za mno inu - es. 3. Ako se imenica svr ava na - "f" ili - "fe", nastavak za mno inu je - "es", a predhodno "f" menja se u "v". 4. Izvestan broj imenica na "o" ima u mno ini nastavak - "es". PADE I IMENICA: U engleskom jeziku imenice se menjaju samo u drugom pade u jednine i u mno ini. Odnos imenice prema drugim recima u recenici oznacava se pomocu predloga. SLO ENICE: U engleskom jeziku ima mnogo reci koje su postale stapanjem dveju ili vi e reci. U nekim slucajevima stapanje je potpuno, u drugim slucajevima stavlja se crtica izmedju reci koje obrazuju slo enicu. Mno ina slo enica kod kojih je stapanje potpuno, obrazuje se dodavanjem nastavka za mno inu.

Kod slo enica kod kojih stapanje nije potpuno nastavak za mno inu obicno dobija glavna imenica. Z A M E N I C E LICNE I PRISVOJNE ZAMENICE: Prvo lice (ja, mi) jednina 1. I - ja 2. mine mene my moj,a,e moji,e,a 3. (to) me - meni 4. me - mene mno ina 1. we - mi 2. ours - nas our na ,a,e na i,e,a 3. us - nama 4. us - nas

Drugo lice (ti, vi) jednina 1. thou - ti 2. thine tebe thy tvoj,a,e tvoji,e,a 3. (to) thee - tebi 4. thee - tebe mno ina 1. you - vi 2. your vas va ,a,e va i,e,a 3. you vama 4. you - vas

Trece lice (on, oni) jednina 1. mu ki rod 1. he - on 2. his - njega,njegov,a,o njegovi,e,a tvoji,e,a 3. him - njemu, mu 4. him - njega,ga 2. enski rod

1. she - ona 2. hers - nje njen,a,o njeni,e,a 3. her - njoj, joj 4. her - nju, je 3. srednji rod 1. it - ono 2. its - njega, njegov,a,o njegovi,e,a 3. it - njemu, mu

4. it - njega, ga mno ina sva tri roda 1. pade - oni, one, ona 2. their njih their njihov,a,o njihovi,e,a 3. them - njima,im 4. them - njih,ih 1. Oblici my, our, thy, your, her, its, their upotrebljavaju se kad imenica stoji iza njih. 2. Oblici mine, ours, thine, yours, hers, theirs, upotrebljavaju se kad imenica ne stoji iza njih. 3. His se upotrebljava u oba slucaja. Prisvojne zamenice nezavisne su od roda i braoja imenice koja stoji uz njih. ODNOSNE I UPITNE ZAMENICE: 1. Who upitno ko; odnosno: koji,a,e. Zamenica who upotrebljava se samo za lica i ima sledece oblike: 1. who 2. whose 3. whom 4. whom 2. Whose odnosno i upitno: ciji,a,e 3. Whom odnosno i upitno: kome,koga 4. Which upitno i odnosno: koji,a,e. Upotrebljava se samo za ivotinje i stvari. 5. That odnosna zamenica: koji,a,e. Upotrebljava se za lica, ivotinje i stvari. U engleskom se cesto odnosne zamenice whom, which i that izostavljaju iz recenice a smisao ostaje isti. Te zamenice mogu se izostaviti samo kad stoje u 4 pade u (koga, koju, koje) ili u 3 pade u (kome, kojoj, kome). 6. What upitno: POKAZNE ZAMENICE 1. 2. 3. 4. this - ovaj,a,o that - taj,a,o;onaj,a,o these - ovi,e,a those - ti,e,a,;oni,e,a ta odnosno ta, ono to.

POVRATNE ZAMENICE Povratne zamenice prevode se na na jezik sa se, sebe, ili, kada se upotrebljavaju da naglase licnu zamenicu sa licno. OSTALE ZAMENICE One - jedan,neki some one - neko anybody - ma ko somebody - neko no one - niko nobodi - niko

another - drugi,neki drugi some - neki,ne to,malo somethig - ne to nothing - ni ta anything - ma ta every - svaki each - svaki everybody - svaki everything - sve,sva ta every one - svaki certain izvestan, neki either - ma koji neither - ni jedan P R I D E V I U engleskom jeziku pridevi imaju isti oblik za sva tri roda, za sve pade e za jedninu i mno inu. Pridev obicno stoji ispred imenice. 1. Prvi i drugi stepen poredjenja svih jednoslo nih i nekih dvoslo nih prideva obrazuju se kada se pozitivu doda nastavak - er (za prvi stepen) ili - est (za drugi stepen poredjenja. 2. Vecina dvoslo nih prideva i svi sa vi e od dva sloga obrazuju 1. stepen poredjenja sa - more, a 2. stepen poredjenja sa - most. PRAVILNI I NEPRAVILNI GLAGOLI: Pravilni glagloli u engleskom jeziku su oni koji obrazuju pro lo vreme i prilog vremena pro log od sada njeg vremena nastavkon - ed, - d ili - t; pri tome se kod nekih glagola menja osnovni samoglasnik u reci. Nepravilni glagoli su oni koji obrazuju pro lo vreme od oblika sada njeg vremena promenom osnovnog samoglasnika i bez dodavanja ikakvog nastavka. Bez obzira da li je jedan glagol pravilan ili nepravilan moguce je obrazovati sve oblike toga glagola ako su poznati njegovi oblici za sada nje vreme, za pro lo vreme i prilog vremena pro log. POMO]NI I NEPOTPUNI GLAGOLI: 1. Have, had, had - imati Sada nje vreme (imam) 1. I have 2. you have 3. he has 1. we have 2. you have 3. they have Pro lo vreme (imao sam) 1. I had 2. you have 3. he had 1. we had 2. you had 3. they had

Buduce vreme (imacu) 1. I shall have 1. we shall

2. you will have 3. he will have

2. you will have 3. they will have

Pogodbeni nacin (imao bih) 1. I should have 2. you would have 3. he would have NACIN NEODREDJENI: Nacin neodredjeni engleskih glagola je isti kao i sada nje vreme samo to se umesto licnih zamenica obicno stoji isped glagola recica - to: I have - to have. Nacin neodredjeni se upotrebljava bez predhodnog to: 1. iza svih pomocnih i nepotupunih glagola izuzev ought 2. iza glagola koji oznacavaju upotrebu cula 3. iza nekih izraza kao:had beter, rather than sooner than, nothing but itd. 4. u upitnim recenicama. V R E M E N A Glagolska radnja se mo e dogadjati u sada njosti, u pro losti ili u buducnosti, stoga razlikujemo: 1. sada nja 2. pro la i 3. buduca vremena. S obzirom na trajanje, bilo u sada njosti, pri losti ili buducnosti, glagolska radnja mo e biti: 1. neodredjena 2. svr ena 3. trajna (nesvr ena) 4. trajna svr ena. Osnovna upotreba sada njih vremena je: 1. Neodredjeno sad. vreme oznacava radnju koja se de ava u sadanjosti na jedan op ti nacin. 2. Svre eno sad. vreme oznacava radnju koja je zavr ena sada ili pre kratkog vremena. 3. Trajno sad. vreme oznacava radnju koja je u toku upravo sada. 4. Trajno svr eno sad. vreme oznacava radnju koja je bila u toku u bliskoj pro losti a zavr ena je sada. Obrazovanje vremena i nacina: Za obrazovanje vremena i nacina upotrebljavaju se pomocni glagoli i glagolski prilozi ili neodredjeni oblik za sada nje i pro lo vreme glagola koji se menja. I. SADA[NJA VREMENA 1. neodredjeno (pi em) 1. I write 2. you write 3. he writes 1. we 2. you write 3. they 1. we should have 2. you would have 3. they would have

2. svr eno (napisao sam)

1. I have 2. you have written 3. he has 3. trajno (pi em) 1. I am 2. you are writting 3. he is

1. we have 2. you writen 3. they

1. we are 2. you writing 3. they

4. trajno svr eno (pisah) 1. I have been 2. you have writting 3. he has 1. we have 2. you been 3. they writing

Infintiv op ti to write trajni to be writing II. PRO[LA VREMENA 1. neodredjeno (pisao sam) 1. I 2. you wrote 3. he 1. we 2. you wrote 3. they

2. svr eno (bejah napisao) 1. I had 2. you written 3. he 1. we were 2. you written 3. they

3. trajno (pisao sam) 1. I was 2. you were writting 3. he was 1. we had been 2. you writing 3. they

4. trajno svr eno (bijah pisao) 1. I 2. you 3. he had been writting 1. we had 2. you been 3. they writing

III. BUDU]A VREMENA 1. neodredjeno (pisacu) 1. I 2. you will 3. he will 1. we shall 2. you will write 3. they will

2. svr eno (napiscu) 1. I shall have 2. you will written 1. we shall have 2. you will writen

3. he will 3. trajno (pisacu) 1. I shall be 2. you will writting 3. he will

3. they will

1. we shall be 2. you will writing 3. they will

4. trajno svr eno (pisacu) 1. I shall have 2. you will been 3. he will writing UPOTREBA VA NIJIH VREMENA Sada nje neodredjeno (op te) vreme upotrebljava se: 1. 2. 3. 4. 5. da izrazi naviku ili obicaj da izrazi neku istinu da izrazi na ivlji nacin radnju koja se desila u pro losti pri navodjenju tudjih reci da izrazi neku radnju koja ce se desiti u skoroj buducnosti 1. we shall have 2. you will been 3. they will writing

Sada nje svr eno vreme upotrebljava se: 1. za radnju koja je pocela u pro losti ali nije zavr ena u pro losti vec je produ ena do u sada njost 2. kada se vremenski period u kome se radnja desila nije zavr io do sada 3. kada vremenski period u kome se radnja desila nije naznacen 4. posle often, how often, never, ever, before, da izrazi radnju pro losti. Sada nje trajno vreme upotrebljava se: 1. da izrazi radnju koja je u toku upravo sada 2. da izrazi skoru buducnost Pro lo neodredjeno vreme upotrebljava se da izrazi radnju koja se dogodila i zavr ila u pro losti. Pro lo svr eno vreme upotrebljava se kad i na e davnopro lo vreme, da izrazi radnju koja je u pro losti zavr ena pre pocetka neke druge radnje. Pro lo trajno vreme upotrebljava se da oznaci radnju koja je bila u toku izvesno odredjeno vreme u pro losti. Buduce svr eno vreme upotrebjava se da oznaci radnju koja ce biti zavr ena u odredjeno vreme u buducnosti. Buduce trajno vreme upotrebljava se da oznaci radnju koja ce biti u toku u odredjeno vreme u buducnosti. TABELA VREMENA: neodredjeno svr eno trajno trajno svr eno

sada njost I write pro lost buducnost pogodbeni nacin neizvr. pogodba zapovedni write nacin OPISNA VREMENA: I wrote I shall write I should write

i have written I am writting I have been writting I had wrriten I shall have written I should have written I was writting I had been writting I shall be writting I should be wrriting I should have been writing I shal have been writing

1. Pro lo vreme sa "used to" pravi se od pro log neodredjenog vremena glagola to use (upotrebiti), i infinitiva glagola; upotrebljava se da oznaci radnju koja se ce ce ponavlja u pro losti. (I use to go there every day) 2. Buduce vreme sa "to be about" (He is about to leave.) 3. Buduce vreme sa "to be going to" (I am going to read this book) SLAGANJE VREMENA: 1. Ako je u glavnoj recenici upotrebljeno neko sada nje ili buduce vreme, u podredjenoj recenici mo e stajati ma koje vreme. 2. Ako je u glavnoj recenici upotrebljeno neko pro lo vreme u podredjenoj recenici mora stajati neko od pro lih vremena ili pogodbeni nacin. UPOTREBA VA NIJIH POMOCNIH I NEPOTPUNIH GLAGOLA Shall i will. Glagol shall u svom osnovnom znacenju izra ava ne to "treba da", dok glagol will izra ava "hocu" i " elim". Da se izrazi u 1. l. buducnost pitanje namera obecanje obaveza SHOULD i WOULD Razlika izmedju should i would slicna je razlici izmedju shall i will, should ima osnovno znacenje "trebalo bi da".., a would "hteo bih da". CAN, COULD shall shall will will shall upotrebiti u 2. l. u 3. l. will shall will shall shall will will will shall shall

Can znaci moci, biti u stanju. Glagol je nepotpun stoga se ostali oblici obrazuju pomocu: to be able to (biti u stanju). PROMENA TE IH GLAGOLA abide arise awake be bear beat become begin bend bid bind bite bleed blow break bring build burn buy catch choose come cut dig do draw dream drink drive eat fall feed feel fight find flee fly forget forgive freeze get give go grow hang have hear hide hit hold hurt keep kneel know abode arose awoke was bore beat became began bent bade bound bit bled blew broke bought built burnt bought caught chose came cut dug did drew dreamt drank drove ate fell fed felt fought found fled flew forgot forgave froze got gave went grew hung had heard hid hit held hurt kept knelt knew abode arisen awoke been born beaten become begun bent bidden bound bitten bled blown broken bought built burnt bought caught chosen come cut dug done drawn dreamt drunk driven eaten fallen fed felt fought found fled flown forgotten forgiven frozen got given gone grown hung had heard hidden hit held hurt kept knelt known

lay lead learn leave lend let lie light lose make mean meet pay put read ride ring rise run say see seek sel send set shake shine shoot show shut sing sink sit sleep smell speak spell spend spoil spread spring stand steal stick strike strive swear sweep swim take teach tell think throw wear weap win wind write

laid led learned left lent let lay lit lost made meant met paid put read rode rang rose ran said saw sought sold sent set shook shoone shot showed shut sang sank sat slept smelt spoke spelt spent spoilt spread sprang stood stole stick struck strove swore swept swam took taught told thought threw wore weapt won wound wrote

laid led learned left lent let lain lit lost made meant met paid put read ridden rung risen run said seen sought sold sen set shaken shone shot shown shut sung sunk sat slept smelt spoken spelt spent spoilt spread sprung stood stolen stuck struck striven sworn swept swum taken taught told thought thrown worn wept won wound written

P R I L O Z I Prilozi su reci koje bli e odredjuju glagole, prideve i druge priloge. Vecina engleskih priloga obrazovana je od prideva ili glagolskih priloga nastavkom -ly. Pridevi koji se svr avaju na - y menjaju to - y u - i. Neki pridevi zadr avaju isti oblik za prilog: fast, long, quick, far, daily, early, weekly, loud itd. Neki pridevi upotrebljavaju se kao prilozi a pored toga imaju prilo ki oblik sa drugim znacenjem: late - dockan lately - nedavno, just - upravo justly - pravicno. Neki pridevi nemaju odgovarajuceg priloga. Prilog se u tim slucajevima pravi opisno sa in a ... Friendly - prijateljski - In a friendly manner. Mnogi prilozi obrazuju se od imenica ili zamenica ahaed - napred to - day - danas, to - morrow - sutra. POREDJENJE PRILOGA Prilozi koji su po obliku isti sa pridevima porede se kao pridevi. Prvi i drugi stupanj poredjenja nekih nepravilnih prideva upotrebljavaju se i kao prilozi. Ostali prilozi po pravilu porede se sa more (za prvi stupanj) i most (za drugi stupanj poredjenja). P R E D L O Z I U na em jeziku predlozi stoje uz rec na koju se odnose; u engleskom jeziku to nije uvek slucaj, jer se predlog cesto stavlja na kraj recenice. (With whom are you talking). Mnogi predlozi stoje iza glagola i postaju na taj nacin njihov sastavni deo dajuci im odredjeno znacenje: Come in - udjite, come on - hajdete (napred). SVEZE I USKLICI Sveze spajaju dve nezavisne recenice ili reci (and - i; both... andi; as well as - kao i, i...; but - ali; or - ili) ili podredjene recenice sa glavnim recenicama (that - da; after - posle; as soon as -cim)