konjenital adrenal hiperplazi - deukisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders copy.pdf · 2014. 1. 13. ·...

34
. Konjenital adrenal hiperplazi Dr. Đhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi

Upload: others

Post on 27-Nov-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

.

Konjenital adrenal hiperplazi

Dr. Đhsan ESENFırat Üniversitesi Hastanesi

Çocuk Endokrinolojisi

Page 2: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Adrenal bez

Page 3: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 4: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 5: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Adrenal Adrenal korteks fonksiyonları:korteks fonksiyonları:

Mineralokortikoidler – sodyum geri alımı ve potasyum

atılımını düzenler.

Glukokortikoidler – enerji ve kemik metabolizmasında ve

nöronal ve immün hücre fonksiyonlarının düzenlenmesinde

rol alır. rol alır.

Androjenler – büyüme, genital gelişim ve puberteyi rol alırlar.

Adrenal Adrenal medullamedulla fonksiyonları:fonksiyonları:

Adrenalin (Epinefrin) – kan basıncı ve kalp atım hızını artırır.

Noradrenalin (Norepinephrine) – arteriolleri daraltır.

Page 6: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

KonjenitalKonjenital adrenal adrenal hiperplazihiperplazi

� İlk vaka 1865 yılında tanımlanıyor

� Adrenal steroidogenezin kalıtsal bozuklukları

� Otozomal resesif (E=K)

Page 7: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 8: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Pregnenolon

Progesteron

17 α - Hidroksi Pregnenolon

17α- Hidroksi Progesteron

Dehidroepiandrosteron

Androstenedione

Östriol

Östron

3β hidroksisteroid dehidrojenaz

17αhidroksilaz

17,2

0 de

zmol

az

Aro

mat

az

21 hidroksilaz

Kolesterol

11 deoksikortikosteron (DOC)

Kortikosteron

Aldosteron

11- Deoksikortizol

Kortizol

Testosteron Östradiol

11β hidroksilaz

Page 9: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 10: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

SteroidSteroid biyosentezbiyosentez enzimlerienzimleri

1) Kolesterol yan dal kırıcı enzim (20,22 desmolaz)

2) 3β-Hidroksisteroid dehidrojenaz

3) 17α Hidroksilaz ve 17,20 –liyaz

4) 21- Hidroksilaz4) 21- Hidroksilaz

5) 11β Hidroksilaz

6) Aldosteron sentaz (11β,18 Hidroksilaz & 18 Oksidaz)

Page 11: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

21 21 hidroksilazhidroksilaz eksikliği eksikliği

� En sık KAH nedeni %85-95

� Kalan enzim aktivitesine göre klinik değişken olabilir.

� Kızlar daha ciddi etkilenirler

� Genital organlarda virilizasyon

� Beyin virilizasyonu

Page 12: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Pregnenolon

Progesteron

17 α - Hidroksi Pregnenolon

17α- Hidroksi Progesteron

Dehidroepiandrosteron

Androstenedione

Östriol

Östron

3β hidroksisteroid dehidrojenaz

17αhidroksilaz

17,2

0 de

zmol

az

Aro

mat

az

21 hidroksilaz

Kolesterol

11 deoksikortikosteron (DOC)

Kortikosteron

Aldosteron

11- Deoksikortizol

Kortizol

Testosteron Östradiol

11β hidroksilaz

Page 13: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 14: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 15: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Başvuru özellikleri Başvuru özellikleri

� Kızlarda virilizasyon

� Tuz kaybı olan hastalar

�� ↓↓ Na ↑↑ K

� Hipoglisemi

� Hiperpigmentasyon

� Dehidratasyon

� Şok

Page 16: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 17: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

1111ββ hidroksilazhidroksilaz eksikliği eksikliği

� İkinci en sık KAH nedeni %5-15

� Kızlarda cinsel farklılaşma bozukluğu

� Hem kız hem erkeklerde postnatal virilizasyon

� Aldosteron öncülerinin tuz tutucu etkileri nedeni ile tuz � Aldosteron öncülerinin tuz tutucu etkileri nedeni ile tuz

kaybı olmaz.

�� ↑ ↑ 11-deoksikortizol ve deoksikortikosteron (DOC)

(hem bazal hem ACTH sonrası)

�� ↑↑ ACTH ve ↓↓ plazma renin düzeyi

Page 18: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Pregnenolon

Progesteron

17 α - Hidroksi Pregnenolon

17α- Hidroksi Progesteron

Dehidroepiandrosteron

Androstenedione

Östriol

Östron

3β hidroksisteroid dehidrojenaz

17αhidroksilaz

17,2

0 de

zmol

az

Aro

mat

az

21 hidroksilaz

Kolesterol

11 deoksikortikosteron (DOC)

Kortikosteron

Aldosteron

11- Deoksikortizol

Kortizol

Testosteron Östradiol

11β hidroksilaz

Page 19: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 20: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 21: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

33ββ hidroksisteroidhidroksisteroid dehidrojenazdehidrojenaz

eksikliği eksikliği � Nadir KAH nedenlerinden

� Her üç serideki hormon üretimi bozulmuştur.

� Tuz kaybı

� Hem erkek hem kızlarda cinsel farklılaşma bozukluğu

� ↑ ∆5/∆4 serum steroidleri

Page 22: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Pregnenolon

Progesteron

17 α - Hidroksi Pregnenolon

17α- Hidroksi Progesteron

Dehidroepiandrosteron

Androstenedione

Östriol

Östron

3β hidroksisteroid dehidrojenaz17αhidroksilaz

17,2

0 de

zmol

az

Aro

mat

az

21 hidroksilaz

Kolesterol

11 deoksikortikosteron (DOC)

Kortikosteron

Aldosteron

11- Deoksikortizol

Kortizol

Testosteron Östradiol

11β hidroksilaz

Page 23: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 24: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Pregnenolon

Progesteron

17 α - Hidroksi Pregnenolon

17α- Hidroksi Progesteron

Dehidroepiandrosteron

Androstenedione

Östriol

Östron

3β hidroksisteroid dehidrojenaz17αhidroksilaz

17,2

0 de

zmol

az

Aro

mat

az

21 hidroksilaz

Kolesterol

Pregnenolon/Progesteron ↑↑↑↑

11 deoksikortikosteron (DOC)

Kortikosteron

Aldosteron

11- Deoksikortizol

Kortizol

Testosteron Östradiol

11β hidroksilaz

17OH pregnenolon/17OH progesteron ↑↑↑↑

DHEA/Androstenedion ↑↑↑↑

Page 25: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 26: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı
Page 27: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

.

Page 28: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

.

Page 29: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Basit Basit virilizanvirilizan KAHKAH

.

Page 30: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

TanıTanı� Serum elektrolit ve glikoz

� düşük Na & yüksek K

� Açlık hipoglisemisi

� Dehidratasyona bağlı yüksek üre düzeyi

� Yüksek plazma Renin & ACTH düzeyi� Yüksek plazma Renin & ACTH düzeyi

� Düşük kortizol

� Yüksek 17 OH-progesteron

� Yüksek androjen düzeyleri (özellikle testosteron)

� Düşük aldosteron

Page 31: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

•Üriner steroid profili

•Kromozom analiziKromozom analizi

•Pelvik USG

Page 32: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

TedaviTedavi

� Hidrokortizon 12-15 mg/m2/gün

� Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün

� Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı verilmeli

.

verilmeli

� Adrenal kriz durumunda IV hidrokortizon ve sıvı tedavisi verilmeli

� Kızlarda virilize genitalya için cerrahi

Page 33: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

YenidoğanYenidoğan taramasıtaraması

� Doğumdan sonra 3. gün Guthrie kağıdına

� Kan 17-hidroksiprogesteron düzeyi (17OH-P)

.

Page 34: Konjenital adrenal hiperplazi - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/kah ders Copy.pdf · 2014. 1. 13. · Fludrokortizon 0.05 - 0.2 mg/gün Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı

Soru ve katkılar lütfenSoru ve katkılar lütfen

Dr. İhsan ESENFırat Üniversitesi Hastanesi

Çocuk Endokrinolojisi