Osnovna kola Braa Ribar Niki

SEMINARSKI RAD

KARLO VELIKI

Profesor: Studenti:Biljana Krtolica Ksenija Perovi Nevena Goranovi

Niki, novembar 2015.godine SADRAJ

1.UVOD..12.MLADOST KARLA VELIKOG.23.KRALJ KARLO VELIKI....34.RATOVI..45.CAR KARLO VELIKI..56.CARSTVO KARLA VELIKOG..77.RASPAD KARLOVOG CARSTVA....98.ZAKLJUAK...109.LITERATURTA...10

10

KARLO VELIKI

Karlo Veliki je bio franaki kralj od 768.godine, kralj Italije od 774.godine, a od 800.godine prvi car Franakog carstva i prvi car u Zapadnoj Evropi , nakon propasti Zapadnog rimskog carstva.

Slika br.1-Karlo Veliki

MLADOST KARLA VELIKOG

Karlo Veliki roen je 2.aprila 742.godine u Lijeu(dananja Belgija). Bio je sin kralja Pipina Malog i Bertrade od Laona.Imao je maeg brata Karlomana.Djetinjstvo je proveo na oevom dvoru u Ahenu.Gdje je nauio da mauje, da pliva, jae i lovi.Pipin nije kolovao svog sina.Tako je Karlo do kraja ivota ostao nepismen.Kolika mu je bila elja da naui da pie, pokazuje to to je do svoje smrti pod krevet uvao votane tablice, da bi se nou skrivao od svijeta i pokuavao da naui da pie.Zbog nepismenosti, svoje akte je potpisivao tako to je udarao ig svoga prsta kao otisak.Jo kao djeak bio je odlian jaha i odlian rukovac lukom i strijelom.Karlo je bio naroito snaan momak , tjelesno veoma jak, ali dosta nizak i zdepast.

Slika br.2-Otac Karla Velikog kralj Pipin Mali

KRALJ KARLO VELIKI

Posle smrti Pipina Malog(768.),Karlo i Karloman su podjelili teritoriju franakog kraljevstva.Karlo je dobio teritoriju Austrazije, sjevernu Neustriju i vei dio Akvitanije.Dok je Karloman dobio jugoistone djelove kraljevine.Izmeu Karla i Karlomana je dolazilo do nesuglastica, naroito zbog langobardskog stava.Karloman je naginjao langobardskoj struju, dok je Karlo bio veliki zagovornik papske struje.Teko stanje meu braom je nekako olakavala njihova majka Bertrada.Karlo je polako prihvatio langobardsku struju, oenivi erku poslednjeg langobardskog kralja Dezideratu.Situacija u franakoj kraljevine se drastino mijenja posle smrti Karlomana(771.), kada se veina njegovih vazala prikljuila Karlu, liivi prestola Karlomanavu djecu.Tako je Karlo postao jedini franaki kralj 771.godine.

Slika br.3-Franako carstvo

RATOVI

Slika br.4-Ratovi Karla VelikogPrvi po istorijskom redosljedu od ratova Karla Velikog bio je rat protiv Sasa.On se vodio s ciljem zatiranja tamonje religije. U prvom od saskih pohoda iz 772. godine koji e trajati sljedee tri decenije franaka vojska unitava tamonje sveto stablo kao dokaz nadmoi hranstva. Tokom najveeg dijela ovoga doba franaka vojska bez problema pobjeuje lokalno stanovnitvo koje bi se po njenom povratku u domovinu opet pobunilo. Sve te bune traju do 804. godine kada je Karlo Veliki po zadnji put bio prisiljen direktno intervenisati protiv pobunjenika. Puno uspjeniji i krai je bio njegov rat protivLangobarda. Iako je formalni razlog za ovaj rat izmeu 773. i 774. godine bilo pitanje granica izmeu papinske drave i kralja Deziderija, stvarna Karlova motivacija se nalazila u djeci Karlomana koja su ivjela u Paviji i predstavljala opasnost po njegovog tek roenog prestolonasljednika Karla Mlaeg. Ono to je joPipin Mali dokazao, potvrdio je i Karlo Veliki, ije dvije armije su s velikom lakoom unitile protivniku vojsku 773. godine. Nakon toga je uslijedila opsada Pavije, koja je pala sledee godine. Tokom pada ovog grada djeca Karlovog brataKarlomanasu bila likvidirana dok je langobardski kralj bio poteen te sudbine.Zasljepljen prividnim uspjehom u ratu protiv Sasa i totalnom pobjedom u Italiji, franaki kralj je poeo vjerovati u vlastitu nepobjedivost tako da kada dobiva poziv za intervenciju u dananjoj paniji on mu se bez razmiljanja odaziva. Ovaj pohod iz 778. godine na kraju dobiva ishod potpuno drugaiji od oekivanja. Bez obzira na prvobitne uspjehe koje ine osvajanja Barselone i Pamplone, Karlov oprez se javlja pri opsadi Zaragoze koja se odbija predati. Kap koja preliva au tada postaje vijest o saskoj buni nakon ega se donosi odluka o naputanju panije. Prije odlaska Karlo unitava odbrambene zidove baskijske prijestonice Pamplone zbog ega ga ubrzo ovaj narod poinje napadati. U najveoj bitci ovoga rataBaskiunitavaju franaku armiju koja uva njihovu zalaznicu. Taj poraz je na neko vrijeme smirio osvajake ambicije Karla Velikog koji se tada okree organizaciji svog velikog kraljevstva.Posljednji od velikih ratova Karla Velikog poinje 788. godine kadaAvariu potezu upitne inteligencije pljakaju franaku istonu Italiju. Kako je na taj potez jedini odgovor mogao biti rat, on se i dogodio. Rat e sveukupno trajati neto malo vie od deset godina ne radi protivnike snage nego radi potrebe franakih vojski da gue saske bune. Konanom pobjedom Karla Velikog njegova drava se zbog aneksije vazalne Bavarske ( 788 godine ) prostirala od Dunava do Atlantskog okeana i od Barselone do Baltikog mora. Na svom tom podruju jedini pokuaj ozbiljne franake bune je bio iz 792. godine kada ga njegov sin Pipin Grbavac pokuava oboriti dravnim udarom.

CAR KARLO VELIKI

Vojni i politiki uspjesi znatno su ojaali Karlovu mo i ugled na Zapadu. Stoga su poele pripreme za njegovo uzdizanje na carski poloaj. Moda je tu zamisao postakao ili je u najmanju podupirao Karlov prijatelj i savjetnik, anglosaski redovnik Alkuin. On je ve nekoliko godina prije Karlovog krunisanja za cara isticao Karlovu dominantnu ulogu u hranskom svijetu, njegovo boansko poslanje kao zatitnika vjere i papinstva. Pri tome je izraz "hransko carstvo" koje je on upotrebljavao postao sinonim za cijeli hrianski Zapad.Ovakvo izriito izdizanje Karla na vrhunski poloaj na Zapadu, iznad kraljevstava, papinstva i svih ljudi, bilo je u skladu s Karlovim tenjama. On je ve od poetka svoje vladavine prisvajao pravo da daje svoj pristanak na izbor pape.. Nakon to je u Carigradu svrgnut Konstantin VI.u korist svoje majkeIrenegodine 797., na Zapadu je isticano da na Istoku vie uopte nema cara, nego da je vlast uzurpirala jedna ena. U isto vrijeme papinstvo je zapalo u duboku dekadenciju pa je ovisilo o milosti franakoga kralja. Sve te okolnosti kao i injenica da je Karlo zavladao cijelom Zapadnom Evropom od Saske i Panonije pa sve do panij(s granicom na rijeci Ebru), stvorile su povoljne uslove da se zamisao o obnovi carstva na Zapadu ostvari. Zato ga je papaLav III.krunisao na Boi800. godine za cara s obrazloenjem da tada vie nije bilo rimskih careva poto je u Carigraduvladala carica Irena. Na Boi, 25. decembra 800. godine Karlo je doao u crkvu Sv. Petra da se pre poetka mise moli pred oltarom Sv. Petra. Karlov biograf Ajnhard govori da ga je tada iznenada posetio papa, bez znanja Karla i krunisao. Ipak, to je sve injeno u prethodnom dogovoru sa papom, jer je carska vlast Karla ve postojala mnogo pre obreda krunisanja.U trenutku kada je Karlo zavrio molitvu i ve nameravao ustati, priao mu je papa i stavio na glavu carsku krunu, a narod Rima je na ulicama uzvikivao i pozdravljao Cara Rimljana poklicima:Neka Bog blagoslovi i uva Karla Avgusta, bogom krunisanog i mirotvornog cara Rimljana.Sam papa, kao to je to predvieno obiajima, pao je Karlu niice, poklonio mu se, poljubio ga i time je in krunisanja bio zavren. Tako je Karlo krunisao svoj vrhunac moi. Papstvo je u liku cara Karla videlo spasonosnu ulogu i svog zatitnika. S tim krunisanjem nastajeSveto Rimsko Carstvo. Tokom ovog zanimljivog razdoblja Karlu dolazi jedna delegacija iz Jerusalima (koji je tada bio u arapskim rukama) i u ime jerusalemskog patrijarha predaje mu zastavu i kljueve Svetoga groba, Kalvarije i samoga grada Jerusalema. Povodom tog dogaaja vjekovima poslije francuski kraljevi e se smatrati zatitnicima Svetog groba. Slika br.5-Krunisanje Karla Velikog za cara

CARSTVO KARLA VELIKOG

Karlo Veliki je posle krunisanja obratio panju i na Vizantiju Meutim, on nije eleo slomiti Vizantiju oruanim putem, ve diplomatijom. Koristio je mogunost da se direktno umea u vizantijsku politiku. Predlagao je svoju drugu enidbu, ovoga puta sa vizantijskom princezom Irinom, i do tog ina bi stvarno i dolo da se nije umeala carigradska aristokratija i proterala Irenu na ostrvo Prineva. Tek na kratko vreme pred Karlovu smrt Vizantija mu je priznala titulu vasilevsa, ali samo kao cara Zapadnog Carstva, a ne Vizantije, dok e zvanini ugovor biti potpisan za vreme vladavine njegovog sina Ludviga Pobonog.Karlo Veliki je mnogo panje poklanjao obrazovanju. Na to ga je navela injenica da je i sam bio nepismen, a da su takoe i visoki funkcioneri na dvoru bili bez kola. To je vreme zaetka karolinke renesanse. Karlo Veliki je pronaao anglosaskog monaha Alkuina 781. u Parmi i ubedio da pree u njegovu slubu. Traei da proiri svoja znanja i da ulije ljubav za intelektualni rad i lanovima svoje porodice, Karlo je organizovao na dvoru takozvanu Dvorsku akademiju, u iji su sastav pored cara i lanova njegove porodice uli i najobrazovaniji ljudi iz njegove okoline. Tu su pretresana pitanja o kretanju sunca i meseca, o raznim tumaenjima pojedinih latinskih rei, itana su dela antikih pisaca i crkvenih otaca, i ak su se sami lanovi akademije vebali u sastavljanju stihova.Pored Alkuina u tom dvorskom krugu djelovali su i Got Teodulf, episkop orleanski, ueni Langobard Pavle akon, koga je Karlo doveo na dvor kao poznavaoca gramatike, latinskih pisaca i grkog jezika. Jedan od uenika dvorske kole bio je i kasniji biograf Karla Velikog, Nemac Ajnhard. Naroito je za vreme carevanja Karla bila ustanovljena feudalna organizacija meu vladarima i podanicima. Naroito je ivo poelo da se razvija novo pismo Carolina Minuscula, koja je prekretnica u zaecima lijepog pisanja. Takoe se ovo pismo koristilo kao slubeno pismo po skriptorijumima, kancelarijama, a zatim i u svakidanjem ivotu.Karlo Veliki je veliku panju obraao i na umetnost. Postavi Car 800. Karlo je teio da se izjednai sa vizantijskim carevima po velelepnim graevinama i luksuznom dvorskom ivotu. U gradovima Ahen, Ingelhajm,Nimvegen, Vorms graene su dvorci i podizane crkve. U toku deset godina sagraen je jedan drveni most kod Majnca, ali je on uskoro izgoreo, a Karlova elja da se zameni kamenim ostala je neostvarena usled nedostatka sredstava. Takoe mu nije polo za rukom da Rajnu i Dunav spoji kanalom. Veina graevina je podignuta od drveta. Sve su one vremenom propale, samo su se odrale crkve od kamena. Takva je i Ahenska kapela, ija je izgradnja zavrena 805. godine. Karlo Veliki je pretvorio Ahen u carski grad. Karlo je jo za ivota eleo regulisati pitanje naslednika posle svoje smrti. 806. godine objavio je tekst o podeli drave izmeu svoja tri sina. Ali kako su dvojica starijih umrli jo pre njegove smrti, Karlo je 813. najmlaeg sina Luja, koji e zbog velike pobonosti kasnije biti nazvan Poboni, u Ahenu krunisao za cara, a Pipinovog sina Bernarda imenovao je kraljem Italije.Nakon toga, Karlo se povukao u svoj dvor u Ahenu gde je poslednjih meseca esto pobolevao. Po svedoanstvu Ajnharda, Karlo je pao u postelju od jake groznice i svakim danom mu je bilo sve gore i gore. Poslednji ga je video na samoj samrti i opisao kao teko bolesnog oveka ije su se oi polako gasile. Umro je u istom dvoru gde je i sahranjen 28. januara 814.

Slika br.6-Dvorska kapela Karla Velikog u Ahenu

RASPAD KARLOVOG CARSTVA

Posle smrti Karla Velikog dolo je do naglog raspada franake drave. Njegovi naslednici nisu bili u stanju da odre kontinuitet drave koju je on stvorio. Dolo je do jaanja okolnih feudalaca, koji su poeli da razaraju Franaku dravu. Konano, ugovorom u Verdenu 843., braa Lotar, Karlo elavi i Ludvig Njemaki su podelili jedinstvenu teritoriju Franake carevine na tri dela: Nemaku, Italiju i Francusku. Tako je ponovo Sveta stolica ostala bez svog vladara, a Karlovo carstvo prestalo da postoji.

Slika br.7-Raspad Karlovog carstva

ZAKLJUAK

Karlo Veliki bio je veoma znaajna linost ne samo za franaku dravi, ve za cijelu Evropu.Zapadna Evropa bila je prije njega zaostala civilizacijski i kulturno.Ali nakon njegove smrti u tom dijelu svijeta ve je postojalo snano carstvo , drava u kojoj se razvijala privreda, sa efikasnom javnom upravom I obrazovanjem.Karlo je zaveo red u crkvi i u dravi, stvorio efikasnu vojsku i otpoeo sistem obrazovanja.Takoe Karlo je postavio temelje kalendra i pisma kojim se danas koristi veina Evropljana.

LITERATURA Wikipedia/ https://sh.wikipedia.org/wiki/Karlo_Veliki/Pristupljeno:22.novembra 2010.godine RTS:Karlo Veliki,surovi hrianin i prosvetitelj/http://www.rts.rs/page/stories/sr/story/711/Merila+vremena/1526083/Karlo+Veliki,+surovi+hri%C5%A1%C4%87anin+i+prosvetitelj.html/Pristupljeno:28.januar 2014.godine