jounal of graduate studies valaya alongkron …grad.vru.ac.th/pdf-journal/journal 10_2/journalgrad...

เจาของ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

วตถประสงค 1. เพอเผยแพรบทความวชาการ และงานวจยทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ครศาสตร และสาขาอนๆ ทเกยวของของคณาจารย และนกศกษาระดบบณฑตศกษาทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย รวมถงผสนใจทวไป 2. เพอเปนสอกลางแลกเปลยนขาวสารขอมล ประสบการณ และผลงานวจยของบคลากรในสถาบนการศกษา

คณะทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.สมบต คชสทธ อธการบด รองศาสตราจารยศศนนท เศรษฐวฒนบด รองอธการบด ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรธนกษ ศรโวหาร คณบดบณฑตวทยาลย

กองบรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.สมพงษ ธรรมพงษา มหาวทยาลยเชยงใหม ศาสตราจารย ดร.ดเรก ปทมสรวฒน สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร รองศาสตราจารย ดร.ทองหลอ วงษอนทร มหาวทยาลยปทมธาน รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.เพยงพบ มนตนวลปรางค มหาวทยาลยราชภฏพระนคร ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรธ ลวดทรง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร อาจารย ดร.นงเยาว เปรมกมลเนตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ศาสตราจารย พลโท ดร.โอภาส รตนบร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ รองศาสตราจารย ดร.สรางค เมรานนท มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ อาจารย ดร.ดนชา สลวงศ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ก าหนดเผยแพร ปละ 3 ฉบบ (วารสารราย 4 เดอน) มกราคม-เมษายน พฤษภาคม-สงหาคม กนยายน-ธนวาคม

พมพท : ศนยเรยนรการผลตและจดการธรกจสงพมพดจตอล มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หมท 20 กโลเมตรท 48 ถนนพหลโยธน ต าบลคลองหนง อ าเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน รหสไปรษณย 13180 โทรศพท 02-529-1638, 02-529-4046 โทรสาร 02-529-1638 ตอ 406 http://grad.vru.ac.th

**บทความทกเรองไดรบการพจารณาทางวชาการโดยผทรงคณวฒ (Reader) ทมความเชยวชาญในสาขาทเกยวของจากภายในและ ภายนอกมหาวทยาลย จ านวนอยางนอย 2 ทาน**

วารสารบณฑตศกษา JOUNAL OF GRADUATE STUDIES VALAYA ALONGKRON RAJABHAT UNIVERSITY

ปท 10 ฉบบท 2 พฤษภาคม-สงหาคม 2559 Vol. 10 No. 2 May – August 2016 ISSN : 1905-9647

บทบรรณาธการ

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 10 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม-สงหาคม 2559 น ไดรวบรวมบทความวจยและบทความวทยานพนธ เพอเผยแพรและแลกเปลยนความรทางวชาการของคณาจารย บณฑตศกษา และผทรงคณวฒ ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยอยางตอเนอง

เนอหาสาระในวารสารฉบบนมจ านวน 18 เรอง ประกอบดวยบทความวจย จ านวน 16 เรอง และบทความวชาการ จ านวน 2 เรอง โดยทกบทความไดผานการกลนกรองจากผทรงคณวฒประจ าฉบบเปนทเรยบรอยแลว

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ หวงเปนอยางยงวาวารสารฉบบนจะเปนประโยชนทางวชาการส าหรบนกวชาการ นกวจย คณาจารย และนกศกษา

กองบรรณาธการ

รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสารปท 10 ฉบบท 2

รองศาสตราจารย ดร.จรญ มะลลม ผชวยศาสตราจารย ดร.โยธน บญธมา ผชวยศาสตราจารย ดร.เสรมศร นลด า ผชวยศาสตราจารย ดร.ชาครต ศรทอง ผศ. วาทเรอตร ดร.เอกวทย มณธร ผชวยศาสตราจารย ดร.สายฝน เสกขนทด ผชวยศาสตราจารย ดร.ธตนนธ ชาญโกศล ผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา ทองนล ผชวยศาสตราจารย ดร.หทยรตน เกตมณชยรตน ผชวยศาสตราจารย ดร.กนตฤทย คลงพหล ผชวยศาสตราจารย ดร.สตา ทศาดลดลก ดร.ราชนย บญธมา ดร.ไอลดา อรณศร ดร.ไวยวฒ วฒอรรถสาร ดร.แสน สมนก ดร.ผดงชย ภพฒน ดร.อรดล แกวประเสรฐ ดร.รตนา สด ดร.ปยวรรณ ขนทอง ดร.ธดารตน จอดนอก ดร.เรองเดช เรงเพยร ดร.ประพรรธน พละชวะ ดร.สาธต แสงประดษฐ ดร.อทธพทธ สวทนพรกล ดร.องคนา กรณยาธกล ดร.สมชาย เทพแสง ดร.สวรรณา จยทอง ดร.ณตตยา เอยมคง ดร.อภชย ศรเมอง ดร.วรธรรม พงษสชมพ ดร.เลอลกษณ โอทกานนท ดร.ธเนส เตชะเสน ดร.ภศกด กลยาณมตร

สารบญ

หนา บรรณาธการ............................................................................................................................................. ก รายนามผทรงคณวฒ................................................................................................................................ ข สารบญ..................................................................................................................................................... ค ผลการใชเกมทมตอการเรยนรและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

กนกวรรณ รอดคม ศตา เยยมขนตถาวร และอารรกษ มแจง ……………...……………….… 1 การพฒนาแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ ส าหรบนกศกษาคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร

กลชล พวงเพชร....................................................................................…………………………... 11 การพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย จารวรรณ นธไพบลย สนทด ทองรนทร และวทยาธร ทอแกว............................................... 21 การปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจเพอเสรมสรางทกษะการเผชญปญหา ส าหรบเยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอร

จตตพนธ ความคนง และมฤษฎ แกวจนดา....................................................................… 40 การวเคราะหหารปแบบการเรยนรโดยใชเหมองขอมลของนกศกษาตอการจดท าปรญญานพนธ ฐตมา ชวงชย...............................................................................................…………….……… 53 การพฒนาองคกรแหงการเรยนรดวยกระบวนการจดการความร เรอง การเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครผานเครอขายอนเทอรเนต : กรณศกษา โรงเรยนราชวนต มธยม

ทบทมทอง กอบวแกว.............................................................................................………….. 63 ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการมหาวทยาลย ราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร

บรรพต พจตรก าเนด วาทน เฉลมด ารชย และวจ ชกตตกล........….……………………………. 75 ผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยาจงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร พศน วชระชยะกร และสชนชยนต เพชรนล.…………..…………………….................................… 93 เกณฑการประเมนการประกอบกจการโทรทศนดจทลในประเทศไทย ไวยวฒ วฒอรรถสาร.................................................................……………………………….……. 103 การพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาดวยระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต

ศรพล แสนบญสง.................................................................................................................. 117 การพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร สาวตร สทธชยกานต มารต พฒผล วชย วงษใหญ และโชตมา หนพรก......................... 129 ประสทธผลของการประยกตใชเทคนคการตลาดภายในและกลยทธการบรหารทรพยากรมนษยทมตอคณลกษณะของพนกงานโรงแรมในเครอแอคคอร ประเทศไทย (โรงแรมโซฟเทล กรงเทพ สขมวท)

สวรรณา เขยวภกด และสรพชย พรหมสทธ........................................................................ 143 ความผกพนตอองคกรของพนกงานฝายสนบสนนและ ฝายปฏบตการประจ าส านกงานบรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ)

สวรดา อนนตสน และสดาภรณ อรณด..............................................................……….………. 155

หนา ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษาของนกศกษาระดบบณฑตศกษาคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล

อทมพร ไวฉลาด และจงด โตอม............................................................................................. 165 ผลการพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร กนตฤทย คลงพหล และวสสพร จโรจพนธ..........................……………………..…………..………… 178 การวจยประเมนความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ธญวรตน ปนทอง และเมษา นวลศร...................................................................................... 189 รปแบบความสมพนธเชงสาเหตขององคประกอบทสงผลตอการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค ประภาพรรณ ปรวรรณ ชอเพชร เบาเงน และชาญชย วงศสรสวสด...………………..……… 201 การศกษาเปรยบเทยบเชงเหตผลในการจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยมกบการจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพของภาครฐและเอกชนไทยในยคโลกาภวตน

ประสารโชค ธวะนต............................................................................................................. 215 ภาคผนวก................................................................................................................................................ 235 รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสาร................................................................... 237 ใบตอบรบเปนสมาชก............................................................................................................. 239 รปแบบการเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารบณฑตศกษา................................................... 241 ขนตอนการด าเนนงานจดท าวารสารบณฑตศกษา………………………………………………………… 246

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 10 ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม 2559

ผลการใชเกมทมตอการเรยนรและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

THE EFFECTS OF USING GAMES ON ENGLISH VOCABULARY LEARNING

AND RETENTION OF PRATHOM SUKSA V STUDENTS

กนกวรรณ รอดคม ศตา เยยมขนตถาวร และอารรกษ มแจง

Kanokwan Rodkhum, Sita Yiemkuntitavorn and Areerug Mejang

หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาหลกสตรและการสอน สาขาวชาศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จงหวดนนทบร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) เปรยบเทยบผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กอนเรยนและหลงเรยนค าศพทโดยใชเกม และ (2) ศกษาความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กลมตวอยางในการวจยเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบานทงมะขามปอม จงหวดตาก ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จ านวน 18 คน ไดมาโดยการสมแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรโดยใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษ การวเคราะหขอมลใชคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน เปรยบเทยบผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยนกบผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยน 2 สปดาห โดยใช t-test ผลการวจยปรากฏวา (1) การใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษ พบวาผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษคะแนนหลงเรยนสงกวาคะแนนกอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (2) การใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษ พบวานกเรยนมความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยน 2 สปดาห

ABSTRACT The purposes of this research were to (1) compare the effects of using games on English vocabulary learning of prathom suksa V students before and after learning vocabulary by using English games and (2) study English vocabulary retention of prathom suksa V students. The research sample consisted of 18 Prathom Suksa V students of Ban Thung Makhampom School in Tak Province during the first semester of the 2014 academic year, obtained by purposive sampling. The instruments used in this study were lesson plans by using games on English vocabulary Learning and an achievement test. The data were analyzed by using mean, standard deviation. To


2

compare English vocabulary posttest and English vocabulary retention after two weeks, using t-test. Research findings were as follows (1) the effects of using games on English vocabulary learning achieved a higher score in the posttest than in the pretest significantly at the .01 level. (2) the results of using games on English vocabulary learning revealed that students achieved retention after two weeks. ค าส าคญ เกมค าศพท การสะกดค าศพทภาษาองกฤษ ความคงทนในการเรยนร Keywords Vocabulary Games, Spelling English Vocabulary, Learning Retention ความส าคญของปญหา การเรยนรภาษาองกฤษมความส าคญและจ าเปนอยางยงในชวตประจ าวน เนองจากเปนเครองมอส าคญในการตดตอสอสาร การศกษาแสวงหาความร การประกอบอาชพ (สขมาภรณ พมจ าปา, 2554) สภาพสงคมไทยในปจจบนจะเหนวาภาษาองกฤษเขามามบทบาทส าคญตอการด ารงชวตของคนไทยเปนอยางมาก จะเหนไดจากสงอปโภค บรโภค ฉลากสนคา สอโฆษณาและสงตพมพตาง ๆ ตลอดทงต าราทางวชาการมากมาย โอกาสทเราจะพบเหนภาษาองกฤษจงมมากขน อาจกลาวไดวาผทมความรทางภาษาองกฤษดจะเปนผทไดเปรยบมากกวาผทไมรภาษาองกฤษเลย หนทางในการประกอบอาชพของผทรภาษาองกฤษจะเปดกวางกวาอยางเหนไดชด (ยพน จนทรศร, 2546) คนไทยในปจจบนจงนยมเรยนภาษาองกฤษและถอวาการเรยนภาษาองกฤษเปนสงส าคญ เพอน าไปใชเปนเครองมอในการประกอบอาชพกนเปนจ านวนมาก โรงเรยนและสถาบนตาง ๆ จงไดมการจดการเรยนการสอนภาษาองกฤษเพอตอบสนองความตองการดงกลาว การเรยนการสอนภาษาองกฤษในปจจบนเปนแนวการสอนเพอการสอสาร ซงมงเนนการสรางและพฒนาทกษะทง 4 ดาน ในตวผเรยน ไดแก ทกษะการฟง พด อาน เขยน ความรเรองค าศพทจงเปนพนฐานอยางหนงทชวยพฒนาทกษะทง 4 ดาน และการทจะเรยนรภาษาองกฤษใหไดดนน นกเรยนทรค าศพทมาก จ าไดแมน สามารถน าไปใชไดอยางถกตอง ยอมเรยนไดผลดยงขน (พสมย รงโรจนนมตชย, 2548) ซงสอดคลองกบความคดเหนเกยวกบผลสมฤทธและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษ (บษรย ฤกษเมอง, 2552) พบวาการสอนค าศพทมความจ าเปนอยางมากในการเรยนรภาษา เพราะค าศพทเปนจดเรมตนในการพฒนาทกษะการฟง พด อาน เขยน ทงนเปนเพราะค าศพทเปนหนวยหนง ในโครงสรางของภาษาทเปนพนฐานของการเรยนภาษาทผเรยนจะน ามาสรางเปนวล หรอประโยคในการพดหรอเขยน และการฟงหรออานนน ค าศพทจะเปนสวนประกอบของขอความทสอสารในปจจบนพบวาปญหาพนฐานของการเรยนทกษะทงส คอปญหาค าศพท เนองจากความรดานค าศพทไมเพยงพอ เปนสาเหตส าคญประการหนงทท าใหนกเรยนไมประสบความส าเรจในการเรยนภาษาองกฤษในโรงเรยน ไมวาจะเปนทกษะ การฟง พด อาน และเขยน ซงเปนทกษะทส าคญและ


3

จ าเปนทนกเรยนจะตองมพนฐานเกยวกบค าศพท จงจะสามารถเรยนภาษาไดด จงเปนทยอมรบวา “ค าศพท” เปนหวใจส าคญในการศกษาภาษาอยางหนง การจดการเรยนการสอนภาษาองกฤษนน ถอวาการสะกดค าศพท เปนสวนหนงของการเรยนภาษาองกฤษ และการสอนโดยใชเกมเปนกจกรรมหนงทจะชวยพฒนากจกรรมการเรยนการสอนภาษาองกฤษใหมประสทธภาพ ชวยใหกจกรรมการเรยนการสอนภาษาองกฤษมชวตชวา นกเรยนมความสนกสนานและผอนคลายอารมณ นกเรยนเขาใจบทเรยนไดงายขน กศยา แสงเดช (2548) ไดกลาววาพฒนาการของนกเรยนและธรรมชาตของการเรยนร คอ การใชเกมและบตรค าศพทฝกภาษา เพราะเกมและบตรค าศพทมประโยชนในการกระตนใหนกเรยนสนใจภาษามากขน ครสามารถเลอกสรรดดแปลงใหเหมาะกบวยและระดบชนของผเรยน การใช เกมและบตรค าศพท นบเปนสอการสอนทครสามารถน ามาชวยใหผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนเพมขน เนองจากผเรยนสามารถเกบเกยวประสบการณใหมทไดเรยนรไว นบวาเปนสงจ าเปนทจะสามารถระลกขนมาไดเมอถงคราวทตองน าไปใชในเหตการณหรอการเรยน อกทงเกมและบตรค าศพทเปนกจกรรมทสามารถดงดดความสนใจของผเรยน ท าใหผเรยนมเจตคตทดตอวชาภาษาองกฤษ และเปนแนวทางในการพฒนาการเรยนการสอนวชาภาษาองกฤษใหมประสทธภาพมากยงขน ความส าคญของการใชเกมในการสอนค าศพทภาษาองกฤษนน ชวยท าใหบรรยากาศในการเรยนการสอนเปนไปอยางมชวตชวาสรางความเปนกนเองระหวางครและนกเรยนไดมากขน เกมเปนกจกรรมทชวยสงเสรมการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษใหนกเรยนเกดความเขาใจและจดจ าค าศพทไดดยงขน (ส าเนา ศรประมงค, 2547) เกมสามารถน ามาประยกตใชในการสอนค าศพทภาษาองกฤษเพอใหเกดความสนกสนานในเนอหาบทเรยนและยงสรางความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษไดดอกดวย เกมเปนสงทมคณคาในการสรางความสนกสนาน เพอผอนคลายอารมณนกเรยนไดเปนอยางด และเกมยงเปนกจกรรมพเศษทส าคญซงจะน าเขามาสอนในชวโมงเรยน หรอนอกชวโมงเรยนไดด (กศยา แสงเดช, 2545) เกมเปนเรองสนกและเดก ๆ ชอบเลน การเลนเกมเปนสวนส าคญตอการเจรญเตบโตและการเรยนรอยางเปนธรรมชาตของเดก เกมชวยใหเดก ๆ ไดทดลอง คนพบ และมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทอยรอบตว เกมเพมความหลากหลายในการเรยนร และชวยสรางแรงจงใจรวมทงกระตนใหเดก ๆ ไดใชภาษาทเปนเปาหมาย เกมภาษาท าใหเดกเกดความคดเชงวเคราะหไดเปนอยางด (เตอนใจ เฉลมกจ, 2545) จากการสงเกตชนเรยนทผสอนท าการสอนเอง พบวา ความสามารถในการสะกดค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนยงอยในเกณฑต า รค าศพทนอย สะกดค าศพทภาษาองกฤษและเขยนค าศพทภาษาองกฤษไมถกตองตามหลกพจนานกรม ดวยเหตผลดงกลาว ผศกษาคนควาจงสนใจทจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชเกมในการเรยนรการสะกดค าศพทภาษาองกฤษใหแกนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 เพราะกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชเกมเปนกจกรรมทนาสนใจ มความสนกสนานใหความบนเทง นกเรยนเกดการเรยนรโดยการลงมอปฏบตจรง ซงจะชวยในการพฒนาความสามารถในการสะกดค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนใหมประสทธภาพในการสะกดค าศพทสงขน


4

การศกษาในครงนผวจยไดเลงเหนความส าคญของการเรยนรค าศพท โดยใชเกมเพอปรบปรงการเรยนการสอนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบานทงมะขามปอม จงหวดตาก ทยงสะกดค าศพทภาษาองกฤษและเขยนค าศพทภาษาองกฤษไมถกตองตามหลกพจนานกรม ใหเหมาะสมกบนกเรยน เพราะนอกจากจะไดฝกฝนหลายรปแบบแลว เกมทน ามาใชนาจะชวยใหบรรยากาศในการเรยนรเปนไปอยางสนกสนานเพลดเพลนมชวตชวา ชวยใหผลสมฤทธในการเรยนรและความคงทนในการเรยนรค าศพทดขน อนจะเปนสวนพฒนาทกษะในดานการฟง การพด การอานและการเขยนตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย ผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนดวยการสอนแบบใชเกม กอนเรยน หลงเรยน แตกตางกนหรอไม และนกเรยนมความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยน 2 สปดาห หรอไม วตถประสงคการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กอนเรยนและหลงเรยนค าศพทโดยใชเกม 2. เพอศกษาความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 1. ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กลมเครอขายโรงเรยนแมจะเรา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตากเขต 2 จ านวน 2 โรงเรยน จ านวนนกเรยนทงสน 38 คน ซงนกเรยนมบรบทและผลสมฤทธทางการเรยนใกลเคยงกน 2. กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทก าลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โรงเรยนบานทงมะขามปอม กลมเครอขายโรงเรยนแมจะเรา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตากเขต 2 ทไดมาจากการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จ านวน 1 โรงเรยน จ านวนนกเรยนทงสน 18 คน ในการศกษาครงน ผวจยใชเวลาท าการทดลอง 4 สปดาห สปดาหละ 4 คาบ คาบละ 60 นาท รวมทงหมด 16 คาบ ซงไมรวมคาบทดสอบกอนเรยน ทดสอบหลงเรยนและทดสอบวดความคงทนหลงเรยนรผานไปแลว 2 สปดาห เครองมอทใชในการวจย 1. เกมในการสอนสะกดค าศพทภาษาองกฤษ มจ านวน 8 เกม ดงตอไปน

1) Spelling Game เกมแขงขนสะกดค าทครก าหนดให 2) Deaf and Dumb Spelling เกมคนหหนวกและคนใบสะกดค า 3) Build a New Word Game เกมสรางค าศพทจากตวอกษรทก าหนดให 4) Bingo Game เกมบงโก 5) Spelling Bee Game เกมแขงสะกดค า


5

6) Word Group Activity เกมหวงยาง 7) Fast Thinking Game เกมคดเรว 8) Command Game เกมค าสง

2. แผนการจดการเรยนรโดยใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษ จ านวน 16 แผน (16 ชวโมง) มล าดบขนตอนการสรางดงน

1) ศกษาหลกหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 สาระการเรยนรภาษาตางประเทศ รวมทงตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง ชนประถมศกษาปท 5

2) ศกษาทฤษฎ หลกการ วธการ เนอหาค าศพททจะใชสอน ขอเสนอแนะจากเอกสารงานวจยทเกยวของ และเทคนควธการสอนค าศพทภาษาองกฤษ ศกษาและสรางแผนการจดการเรยนร ซงใชเกมในการสอนสะกดค าศพทภาษาองกฤษ จ านวน 16 แผน (16 ชวโมง)

3) น าแผนการจดการเรยนรทสรางเรยบรอยแลวเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอรบความเหนชอบและใหค าชแนะ

4) แกไขปรบปรงแผนการจดการเรยนรตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

5) น าแผนการจดการเรยนรเสนอตอผทรงคณวฒในดานการสอนภาษาองกฤษ 3 ทาน ตรวจสอบเพอปรบปรงแกไข และถาแผนการจดการเรยนรมคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบหรอมากกวา 0.5 ขนไปจงจะถอวาใชได ในงานวจยน มคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 0.67- 1.00 ผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร มคะแนนคาเฉลยเทากบ 4.02 และคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.26 โดยภาพรวมของแผนการจดการเรยนรอยในระดบเหมาะสมมาก

6) น าแผนการจดการเรยนรมาปรบปรงตามค าแนะน าของผทรงคณวฒ จากนนน าไปทดลองสอนกบนกเรยนกลมตวอยาง ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบานทงมะขามปอมอ าเภอแมระมาด จงหวดตาก ทก าลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557

3. แบบทดสอบวดผลจากการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษ ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 1 ฉบบ จ านวน 30 ขอ ซงเปนแบบทดสอบปรนยชนด 4 ตวเลอกและแบบเตมค าเพอวดความจ า ซงใชทดสอบกอนเรยน ทดสอบหลงเรยน และทดสอบวดความคงทนหลงเรยนรผานไปแลว 2 สปดาห ซงผวจยไดด าเนนการสรางดงน

1) ศกษาเอกสารวธการสรางแบบทดสอบจากหนงสอตาง ๆ 2) ศกษารายละเอยดของเนอหาทไดคดเลอกตามจดประสงคการเรยนรแลวสราง

แบบทดสอบปรนยชนด 4 ตวเลอก และแบบเตมค า จ านวน 30 ขอ โดยการวดผลจากการเรยนรค าศพท ในดานการสะกดค าและความหมายของค าศพท

3) น าแบบทดสอบทสรางขนเรยบรอยแลวเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอรบความเหนชอบและใหค าชแนะ

4) แกไขปรบปรงแบบทดสอบตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ


6

5) น าแบบทดสอบเสนอตอผทรงคณวฒทางการสอนภาษาองกฤษ 3 ทาน ตรวจแกไขเพอตรวจสอบคณภาพ

6) น าแบบทดสอบทผทรงคณวฒดานการสอนภาษาองกฤษไดเสนอแนะไว มาปรบปรงแกไขใหเหมาะสม

7) น าแบบทดสอบไปทดลองใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไมใชกลมตวอยาง เปนนกเรยนกลมเครอขายโรงเรยนแมจะเรา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตากเขต 2 จ านวน 20 คน

8) น าคะแนนทไดมาหาคาความยากงายและคาอ านาจจ าแนก โดยเรยงล าดบคะแนนสงลงมาหาต าดวยเทคนค 50 % แลวจดแยกกลมผเรยนเปนกลมสง 10 คน กลมต า 10 คน จากนนวเคราะหคาความยากงายและคาอ านาจจ าแนก ผลการวเคราะหคาความยากงาย มคาเทากบ 0.57 และผลการวเคราะหคาอ านาจจ าแนก มคาเทากบ 0.36

9) น าแบบทดสอบทไดมาหาคาความเชอมน โดยใชวธค านวณแบบคเดอรรชารดสน (Kuder Richardson) สตร KR-20 แลวคดเลอกใชขอทมความยาก งาย จ านวน 30 ขอ ไปใชกบนกเรยนทเปนกลมตวอยาง ผลการวเคราะหคาความเชอมนของขอสอบทงฉบบโดยใชสตร KR-20 มคาเทากบ 0.829

10) น าแบบทดสอบไปใชกบนกเรยนกลมตวอยาง ชนประถมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โรงเรยนบานทงมะขามปอม จ านวน 18 คน

การเกบรวบรวมขอมล 1. จดปฐมนเทศท าความเขาใจกบนกเรยนถงวธการเรยน จดประสงคในการเรยนและวธ

การประเมนผลการเรยน 2. น าแผนการสอนทไดปรบปรงใหมประสทธภาพ แลวไปด าเนนการสอนกบนกเรยนกลม

ตวอยางเปนเวลา 16 คาบ (คาบเรยนละ 60 นาท) โดยผวจยเปนผด าเนนการสอนดวยตนเอง 3. น าแบบทดสอบวดผลจากการเรยนรค าศพท ไปทดสอบกอนเรยนและสอบหลงการเรยน

กบนกเรยนกลมตวอยาง 4. น าแบบทดสอบไปทดสอบวดความคงทนในการเรยนรค าศพทหลงการเรยนรไปแลว 2 สปดาห

โดยใชแบบทดสอบชดเดม สลบตวเลอกตอบ 5. น าผลการทดลองจาก ขอ 3) และ ขอ 4) ไปวเคราะหขอมลเพอหาคาทางสถต การวเคราะหขอมล 1. สถตพนฐาน หาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน 2. สถตทใชหาคณภาพของเครองมอ หาคาความยากงาย หาคาอ านาจจ าแนก และหา

คาความเชอมน 3. เปรยบเทยบผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยนกบความคงทนในการเรยนร

ค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยน 2 สปดาห โดยใช t-test แบบ Dependent


7

ผลการวจย จากการศกษาผลการใชเกมทมตอการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จงหวดตาก สามารถสรปดงน 1. การใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษ พบวาผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษคะแนนหลงเรยนสงกวาคะแนนกอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 2. การใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษ พบวานกเรยนมความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยน 2 สปดาห จากการทดสอบสมมตฐานดวย t-test โดยก าหนดระดบนยส าคญทระดบ .05 ผลการทดสอบสอบคา t-test มคาเทากบ .33 แสดงวาไมมนยส าคญทางสถต ผลการวจยสรปไดวา นกเรยนมความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยน 2 สปดาห ไมแตกตางกน อภปรายผล จากการศกษาผลการใชเกมทมตอการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จงหวดตาก สามารถอภปรายผลไดดงตอไปน 1. การใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษนนชวยท าใหนกเรยน เรยนรค าศพทไดด มความเขาใจและจดจ าค าศพทไดแมนย ามากยงขน ซงผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษคะแนนหลงเรยนสงกวาคะแนนกอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชเกมในการสอนค าศพทภาษาองกฤษนน ท าใหนกเรยน เรยนรอยางสนกสนาน กระตอรอรนตอการท ากจกรรม ไมเบอหนายตอการเรยนรค าศพท สวนใหญจะอยในเนอหาบทเรยนและน ามาจดกจกรรมทมลกษณะทนกเรยนตองเคลอนไหวและออกก าลงกายไปดวย จากการสงเกตและจดบนทกของผวจยขณะท าการสอน พบวา นกเรยนมความตนตว กระตอรอรนทจะเรยนอยตลอดเวลา ในขณะท ากจกรรมทก าหนดไวให นกเรยนทกคนใหความรวมมอ กลาแสดงออก มความมนใจในตนเอง ถงแมวาบางครงนกเรยนจะตอบผดบางกตาม แตนกเรยนกมความพอใจในการเลนเกม ไดฝกทกษะตางๆ ทงในดานการฟง พด อาน เขยนโดยมโอกาสน าภาษาทเรยนมาใชในกจกรรม ตรงกบค ากลาวของ ยพน จนทรศร (2546) ไดสรปถงความส าคญและประโยชนของเกมทน ามาใชสอนวา เกมเปน เครองมอทชวยใหเกดการเรยนรภาษาไดด และสงเสรมทกษะในการใชภาษาทง 4 ดาน คอ ฟง พด อาน และเขยน เพอประโยชนในการสอสารใหมประสทธภาพมากขน ฝกการสงเกต การตดสนใจ ทกษะทางการเคลอนไหว เพอสรางพนฐานทกษะทางดานกฬาในอนาคต เกมยงมความส าคญตอ สขภาพทางจต เพราะชวยผอนคลายความตงเครยดทางสมองไดเปนอยางด และท าใหผเลนไดรจกการเขาสงคม มปฏสมพนธกบเพอนไดดยงขน อกทงเกมชวยท าให บรรยากาศในการเรยนการสอนเปนไปอยางมชวตชวาสรางความเปนกนเองระหวางครและนกเรยนไดมากขน เกมค าศพทเหลานเปนกจกรรมชวยสงเสรมการเรยนรค าศพท ใหนกเรยนเกดความเขาใจและจดจ าค าศพทภาษาองกฤษใหดยงขน (ส าเนา ศรประมงค, 2547) ลกษณะเดนของเกมค าศพททง 8 เกม ทน ามาใชในการวจยนน สวนใหญเปนเกมเกยวกบการแขงขนสะกดค า สรางค าศพทจากตวอกษรทก าหนดให มทงประเภทเลนคนเดยวและเลนเปนกลม สวนใหญจะเนนเกมทมการแขงขนเปนกลม เพอใหนกเรยนไดมสวนรวมกนในการท ากจกรรม ผสอน


8

ควรเขาใจถงความตองการพนฐานของนกเรยน ควรจดสภาพการเรยนรใหผเรยนมอสระและเออตอการเรยนร จดกจกรรมทมความเชอมโยงความร ใหมกบความร เดมทมอย ในตวผ เรยนดวยประสบการณทหลากหลาย เหมาะสมกบวยของผเรยน จดบรรยากาศทผอนคลาย และเนนผเรยนเปนส าคญ (ชยวฒน บวรวฒนเศรษฐ, 2558) จากการสงเกตของผวจยในขณะทนกเรยนท ากจกรรม พบวา นกเรยนเกงไดชวยเหลอเพอนๆ สมาชกในกลมทเรยนอยในระดบปานกลางและออนกวา ท าใหนกเรยนมนใจในการท ากจกรรม นกเรยนรสกตนตวและใหความสนใจในการเรยนภาษาองกฤษมากยงขน จากหองเรยนทเคยเงยบเหงากลบกลายเปนหองเรยนทเตมไปดวยความครกครน สนกสนาน มชวตชวา การน าเกมค าศพทเขามาประกอบการเรยนการสอนจงเปนสอการสอนทกระตนความสนใจของนกเรยน ท าใหนกเรยนจดจ าค าศพทไดแมนย าและสงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนรสงขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ บษรย ฤกษเมอง (2552) ไดศกษาคนควาการใชเกมค าศพทภาษาองกฤษประกอบการสอนพบวาการใชเกมค าศพทภาษาองกฤษประกอบการสอนนนชวยท าใหนกเรยนเรยนรค าศพทไดด มความเขาใจ และจดจ าค าศพทไดแมนย ามากยงขนและผลการทดสอบหลงการเรยนโดยใชเกมค าศพทประกอบการเรยนการสอนมคะแนนเฉลยทกษะค าศพทภาษาองกฤษสงกวาเกณฑ ซงนกเรยนมความชอบในกจกรรมเกมค าศพททใชประกอบการสอน อยในระดบชอบมาก จากปจจยดงกลาวขางตนจงพอสรปไดวา การเรยนรค าศพทภาษาองกฤษโดยใชเกมในการสอนค าศพทภาษาองกฤษนน ท าใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางสนกสนาน กลาแสดงออกและมความมนใจในตนเอง มความตนตวและกระตอรอรนตอการท ากจกรรม ไมเบอหนายตอการเรยนรค าศพท ชวยสรางบรรยากาศในหองเรยนไมใหตงเครยด สรางความเปนกนเองระหวางครกบนกเรยนไดมากขน เกมเปนกจกรรมหนงทชวยสงเสรมการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษและยงท าใหนกเรยนเกดความเขาใจและจดจ าค าศพทภาษาองกฤษใหดยงขน 2. จากการใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษนน พบวานกเรยนมผลการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยนกบความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษ หลงเรยน 2 สปดาห ไมแตกตางกน แสดงวานกเรยนมความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษ สอดคลองกบงานวจยของ ธนตา วชรพชตชย (2555) ไดท าการเปรยบเทยบผลสมฤทธและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ดวยการสอนแบบใชเกมและบตรค าศพท พบวานกเรยนท เรยนดวยการสอนแบบใชเกมและบตรค าศพทมความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษไมแตกตางกน การทนกเรยนจะจดจ าสงทไดเรยนรไดมากนอยเพยงใดนนขนอยกบปจจยหลายประการ ระยะเวลากเปนปจจยหนงทสงผลตอการวดความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยน กมลรตน หลาสวงษ (2541) ไดกลาวถง ปจจยทมอทธพลตอการจ าคอ ระยะเวลา หากทงระยะหลงจากการเรยนรไปเปนระยะเวลานาน ๆ กจะท าใหจ าในสงทไดเรยนรไปไดนอยหรอบางครงอาจลมไปเลยกได การลมอาจเกดขนไดเนองจากสงทเรยนรใหมไปขดขวางตอการจ าในสงทเรยนรไปแลว ชยพร วชชาวธ (2540) ไดกลาววา ความจ าระยะสน (Short-term Memory) ถาไมไดรบการทบทวนหรอรอฟนกจะท าใหเกดการลมได ยงนานวน เปอรเซนตของความจ าทออกมาจะยงนอยลง แตถาไดรบการทบทวนอยอยางสม าเสมอ กจะฝงตวกลายเปนความจ าระยะยาว (Long–term-Memory) ถงอยางไรกตามการทนกเรยนมคะแนนเฉลยความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษหลงเรยน 2 สปดาหไมแตกตางกนมากนก แสดงวานกเรยนมความคงทนในการเรยนร


9

ค าศพท นอกจากนการจดบทเรยนใหมความหมายตอผเรยนกเปนสวนหนงทท าใหงายตอการจดจ าค าศพท ผวจยเลอกค าศพททอยในหมวดเดยวกนมาจดกจกรรมเพอใหงายตอการจดจ าค าศพทของนกเรยนและการจดสถานการณชวยการเรยนรเปนวธหนงทจะชวยใหนกเรยนมความจ าระยะยาว ไดแก การจดสถานการณใหนกเรยนมโอกาสท ากจกรรมตาง ๆ เกยวกบบทเรยนนนมากขน ในการท าวจยครงน ผวจยไดจดสถานการณชวยการเรยนร โดยน าเกมค าศพทเขามาประกอบการสอน เพอใหนกเรยนนกถงสงทเรยนรไปแลว จากการสงเกตและจดบนทกของผวจยพบวา นกเรยนจะระลกถงค าศพทตาง ๆ ทนกเรยนไดท าไปแลวในกจกรรมการเลนเกม จากปจจยดงกลาวขางตน มผลตอความคงทนในการเรยนรของนกเรยน เพราะถงแมวาจะทงระยะเวลาไป 2 สปดาห แลวกตาม การเรยนรค าศพทของนกเรยนกยงฝงอยในความทรงจ าจงพอสรปไดวา ผลการใชเกมทมตอการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษและความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ชวยท าใหนกเรยนจดจ าค าศพทและสามารถระลกถงค าศพททไดเรยนรผานไปแลว 2 สปดาห การจดกจกรรมการเรยนการสอนภาษาองกฤษโดยใชเกม เปนกจกรรมหนงทชวยสงเสรมการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษท าใหนกเรยนเกดความเขาใจและชวยสรางความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษไดเปนอยางด ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการดานการเรยนการสอน 1. ครควรแบงกลมในการเลนเกมใหหลากหลายเพอใหนกเรยนไดเปลยนกลมในการท ากจกรรมรวมกบผอนและท าใหนกเรยนมโอกาสไดชวยเหลอกนมากยงขน 2. ครควรคดเลอกเกมทมประโยชนและน ามาแทรกในขนตอนตาง ๆ ของการเรยนการสอนภาษาองกฤษ โดยท าแบบฝกหดทบทวนใหกบนกเรยนหลงเรยนเพอชวยใหผลสมฤทธในการเรยนของนกเรยนสงขน 3. ครควรใหโอกาสนกเรยนเลอกเกมทครไดเตรยมไวหลากหลายมาประกอบการสอนบาง จะท าใหนกเรยนรสกวามสวนรวมในดานการเรยนการสอนมากขน ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1. ควรศกษาการสอนโดยใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษทสงผลตอทกษะการฟง พด อาน และเขยน 2. ควรท าการศกษาทดลองการสอนโดยใชเกมสอนค าศพทภาษาองกฤษกบนกเรยนในระดบชนอน ๆ

บรรณานกรม กมลรตน หลาสวรรณ. (2541). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ศรราชา. กศยา แสงเดช. (2545). ภาษาองกฤษภาคปฏบตส าหรบครประถมศกษา. กรงเทพฯ:

ว.เจ.พรนตง. กศยา แสงเดช. (2548). หนงสอสงเสรมการอาน. กรงเทพฯ: แมค. ชยพร วชชาวธ. (2540). ความจ ามนษย. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.


10

ชยวฒน บวรวฒนเศรษฐ. (2558). การพฒนารปแบบการสอนอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ ส าหรบนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏ วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. 9(1), 26-41.

เตอนใจ เฉลมกจ. (2545). เกมภาษาองกฤษส าหรบเดก. กรงเทพฯ: หนาตางสโลกกวาง. ธนตา วชรพชตชย. (2555). การเปรยบเทยบผลสมฤทธและความคงทนในการเรยนรค าศพท ภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ดวยการสอนแบบใชเกมและบตรค า.

วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏร าไพพรรณ.

บษรย ฤกษเมอง. (2552). การใชเกมค าศพทภาษาองกฤษเพอพฒนาการเรยนรค าศพท ภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนบรารกษ. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาองกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พสมย รงโรจนนมตชย. (2548). การศกษาความคงทนในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษ จากการระดบชนประถมศกษาปท 6. สารนพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาองกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ยพน จนทรศร. (2546). ผลการใชเกมประกอบการสอนค าศพทภาษาองกฤษทมตอความสามารถ ในการเรยนรค าศพทและความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

สขมาภรณ พมจ าปา. (2554). การศกษาผลสมฤทธของวธการสอนค าศพทภาษาองกฤษดวยเพลง ในระดบชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนบานหนองสมบรณ อ าเภอสวางอารมณ จงหวดอทยธาน. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาองกฤษ คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

ส าเนา ศรประมงค. (2547). การศกษาผลการใชเกมค าศพทประกอบการสอนทมตอความคงทน ในการเรยนรค าศพทภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนอสสมชญระยอง. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาองกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


การพฒนาแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ส าหรบนกศกษาคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร

THE DEVELOPMENT OF SUPPLEMENTARY SKILL PRACTICE OF BUSSINESS

RESEARCH METHODOLOGY COURSE ENTITLED HYPOTHESIS AND HYPOTHESIS TESTING FOR STUDENTS OF FACULTY OF MANAGEMENT SCIENCE, THEPSATRI

RAJABHAT UNIVERSITY

กลชล พวงเพชร Kulchalee Puangpejara

อาจารยประจ าสาขาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาแบบฝกเสรมทกษะเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ ใหไดประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 และ 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาคณะวทยาการจดการกอนเรยน และหลงเรยนโดยใชแบบฝกเสรมทกษะเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกศกษาคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร จ านวน 36 คน โดยใชวธการเลอกตวอยางแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แบบฝกเสรมทกษะเรอง สมมตฐานการวจยและการทดสอบสมมตฐานการวจย และ 2) แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ สถตเชงพรรณนาทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน สวนสถตอางองทใช ไดแก การทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test Dependent)

ผลการวจยพบวา 1. แบบฝกเสรมทกษะเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจย

ทางธรกจ มประสทธภาพ (E1/E2) เทากบ 81.06/83.75 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 ทก าหนดไว 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทเรยนโดยแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐาน

และการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ABSTRACT The objectives of this research were of two-fold 1) to develop supplementary skill practice of business research methodology course entitled hypothesis and hypothesis testing for students of Faculty of Management Science, Thepsatri Rajabhat


12

University in order to meet the standard criterion of 80/80 and 2 ) to compare the learning achievement of students before and after using developed supplementary skill practice. The samples chosen by purposive sampling were 36 students of Faculty of Management Science, Thepsatri Rajabhat University. The research instruments comprised 1) the developed hypothesis and hypothesis testing lesson with exercises and 2) the learning achievement test. The quantitative data were systematically analyzed by descriptive statistics Percentage, Mean and Standard Deviation and inferential statistics t-test Dependent. The research findings were as follow: 1) The efficiency of the developed supplementary skill practice of business research methodology course entitled hypothesis and hypothesis testing yielded the value at 81.06/83.75 which was higher than the standard criterion of 80/80. 2) There was a statistically significant difference between the students’ learning achievement before and after using supplementary skill practice at the p = .05 level. ค าส าคญ แบบฝกเสรมทกษะ ผลสมฤทธทางการเรยน สมมตฐานการวจย Keywords Supplementary Skill Practice, Learning Achievement, Research Hypothesis ความส าคญของปญหา กระบวนการจดการศกษาเพอใหบรรลวตถประสงค ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ระบวา จ าเปนจะตองใชเทคโนโลยเพอการศกษาเขามามบทบาทในการจดการเรยนการสอนในดานการจดระบบ การออกแบบวธการผลตสอการเรยนการสอน และการใชเทคโนโลยเปนเครองมอในการเรยนร และในหมวด 9 มาตรา 64 ระบวารฐตองสงเสรมสนบสนนใหมการผลตและพฒนาแบบเรยน เอกสาร ต ารา หนงสอวชาการ สอสงพมพอนๆ วสด อปกรณ และเทคโนโลยเพอการศกษา ผวจยไดรบผดชอบในการสอนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ของคณะวทยาการจดการมาเปนเวลานบสบป พบวา นกศกษามความสบสนในหลายหวขอในรายวชาน โดยเฉพาะเนอหาสาระหวขอ สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน นกศกษาสวนใหญจะสบสนไมสามารถบอกความแตกตางระหวางสมมตฐานการวจย และสมมตฐานทางสถต และไมเขาใจเรองการทดสอบสมมตฐานซงตองอาศยความรทางสถต แมวานกศกษาจะผานการเรยนรายวชา สถตธรกจมาแลวกตาม ท าใหการเรยนการสอนไมเปนไปตามวตถประสงค ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 น ผวจยไดรบผดชอบสอนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ และไดท าการส ารวจปญหาอยางเปนระบบของนกศกษา พบวา


13

นกศกษามความร พนฐานเกยวกบ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐานในระดบนอย มความรสกวารายวชานยากกวาวชาอน ๆ และมความวตกกงวลในการเรยน แบบฝกเสรมทกษะเปนอปกรณการเรยนการสอนอยางหนงอนประกอบดวยกจกรรมทหลากหลาย นาสนใจทจะน ามาใช เพอใหไดฝกฝนปฏบตเพมเตมขนเพอจะเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรของนกศกษาใหเกดความคลองแคลว และความช านาญตลอดจนเกดความแมนย าซงเปนไปโดยอตโนมตดวยการทบทวนเนอหาความรตาง ๆ ทเรยนไปแลวอยางมทศทาง แบบฝกเสรมทกษะจงเปนสอการเรยนการสอนทจ าเปนตอการเรยนเปนอยางยง เพราะครจะตองฝกทกษะใหกบนกศกษา หลงจากทเรยนเนอหาจากแบบเรยนมาแลว แบบฝกเสรมทกษะจะสามารถพฒนากระบวนการเรยนรของนกศกษาเพมขนกอใหเกดความคดรวบยอดในเนอหาสาระของบทเรยนนน ๆ อยางมประสทธภาพ สอดคลองกบผลการวจยของบญเรอน ภมวฒนะ (2551) ทพบวา การใชชดแบบฝกเสรมทกษะงานบญชเบองตนแบบครบวงจร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย รายวชางานธรกจ ท าใหผลสมฤทธทางการ เรยนสงกวากอนการใชชดแบบฝกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนมความพงพอใจตอชดแบบฝกในระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของปสตา เทอกเถาว (2552) ทพบวา การใชหนงสออานเพมเตม เรอง การเงนและการบญชกบการออมทรพยและการลงทน รายวชา 440106 งานธรกจ ระดบชนมธยมศกษาปท 6 ท าใหผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนการใชหนงสออานเพมเตมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนมความพงพอใจตอหนงสออานเพมเตมในระดบมาก

จากความส าคญและทมาของปญหาวจยดงกลาวมา ผวจยในฐานะอาจารยประจ าคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร และเปนผหนงทรบผดชอบสอนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จงสนใจทจะท า การวจยเรอง การพฒนาแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ส าหรบนกศกษาคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร เพอน าผลการวจยไปใชเปนขอมลพนฐานของคณะวทยาการจดการ และจดการเรยนการสอนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ใหมประสทธภาพมากยงขน โจทยวจย/ปญหาวจย

1. แบบเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจย ทางธรกจ ทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 หรอไม

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาจากการเรยน โดยใชแบบฝกทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หรอไม วตถประสงคการวจย 1. เพอพฒนาแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ใหมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80


14

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษากอนเรยนและหลงเรยนโดยใช แบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก นกศกษาคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลย ราชภฏเทพสตร ทเรยนหลกสตรระดบปรญญาตรทกสาขา (ภาคปกต) ทลงทะเบยนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 3 หมเรยน จ านวน 130 คน 2. กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกศกษาคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร ทลงทะเบยนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 1 หมเรยน จ านวน 36 คน ซงเปนหมเรยนทผวจยรบผดชอบสอน โดยเลอกตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) รปแบบการทดลอง การศกษาครงนเปนการศกษาเชงทดลอง ไดด าเนนการทดลองตามแบบกลมทดลองกลมเดยววดผลกอนและหลงการทดลอง (One Group Pretest – Posttest Design) ซงมรปแบบการทดลองดงตารางท 1

ตารางท 1 รปแบบการทดลองแบบกลมทดลองกลมเดยว วดผลกอนและหลงการทดลอง (One

Group Pretest – Posttest Design) สญลกษณทใชในการทดลอง X แทน การสอนโดยใชแบบฝกเสรมทกษะ T1 แทน การทดสอบกอนการทดลอง (Pretest) T2 แทน การทดสอบหลงการทดลอง (Posttest) ทมา: ยทธ ไกยวรรณ และกสมา ผลาพรม (2553) เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1. แบบฝกเสรมทกษะเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ จ านวน 1 เลม ใชเวลา 3 ชวโมง 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ จ านวน 20 ขอ เปนแบบทดสอบแบบปรนย 5 ตวเลอก

สอบกอน (Pretest) ทดลอง สอบหลง (Posttest)

T1 X T2


15

ขนตอนในการสรางและหาคณภาพเครองมอ 1. การสรางและหาคณภาพแบบฝกเสรมทกษะ ในการสรางและหาคณภาพแบบฝกเสรมทกษะเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ มขนตอนดงน 1.1 วเคราะหปญหาจากการเรยนการสอน ซงไดมาจากการสงเกตถงสาเหตปญหาทเกดในขณะทท าการสอน การบนทกปญหาระหวางการสอน และการวเคราะหผลการเรยน 1.2 ศกษาเนอหาเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน จากค าอธบายรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ตามหลกสตรระดบปรญญาตร คณะวทยาการจดการ ของมหาวทยาลย ราชภฏเทพสตร เพอศกษาขอบเขตของเนอหา โดยจะตองศกษาวเคราะหจดมงหมายของหลกสตรและมาตรฐานการเรยนร รวมทงเอกสารประกอบหลกสตรเพอวางแผนจดท าแบบฝกเสรมทกษะ 1.3 ศกษาเอกสารเกยวกบแนวทางการสรางแบบฝกเสรมทกษะ เพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบฝกเสรมทกษะเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ ใหมคณภาพ 1.4 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเนอหา เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ตามค าอธบายรายวชา 1.5 สรางแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน จ านวน 1 เลม ใหครอบคลมเนอหา และองคประกอบของแบบฝกเสรมทกษะ 1.6 น าแบบฝกเสรมทกษะทสรางขนเสนอใหผเชยวชาญตรวจสอบและประเมนเพอขอค าแนะน าในสวนทบกพรองและน ามาปรบปรงแกไขใหสมบรณยงขน 1.7 น าผลการประเมนความสอดคลองคณภาพของแบบฝกเสรมทกษะซงเปนแบบมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ เกณฑทนาพอใจในแตละรายการคอ 3.50 ขนไป ปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ และตรวจสอบความถกตองอกครงหนง สรปผลการผลการประเมนความสอดคลองคณภาพของแบบฝกเสรมทกษะไดคาประเมนคณภาพเทากบ 4.50 1.8 ทดลองใชแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน เพอหาประสทธภาพดานกระบวนการ และดานผลลพธ มขนตอนการทดลอง ดงน ครงท 1 การทดสอบหนงตอหนง ซงเปนนกศกษา สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ ทเรยนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจโดยเลอกนกศกษาเกง ปานกลาง และออน อยางละ 1 คน และมคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยาง รวมจ านวน 3 คนเพอศกษาลกษณะการเรยนร ดความเปนไปได ความเหมาะสมของแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน ไดคา E1/E2 เทากบ 74.37/72.36 พบวา แบบฝกเสรมทกษะยงมสวนบกพรองอยบางบางสวน ผวจยจงน าแบบฝกเสรมทกษะมาปรบปรงแกไข และน าไปทดลองใชกบกลมยอยตอไป ครงท 2 การทดสอบกลมยอย ซงเปนนกศกษาสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ ทเรยนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ โดยเลอกนกศกษา เกง ปานกลาง และออน อยางละ 3 คน มคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยาง และไมซ ากบการทดลองครงท 1 รวมจ านวน 9 คน เพอศกษาลกษณะการเรยนร ดความเปนไปไดความเหมาะสมของแบบฝกเสรมทกษะไดคา E1/E2 เทากบ


16

78.34/78.46 พบวา แบบฝกเสรมทกษะยงมสวนบกพรองอยบางบางสวน ผวจยจงน าแบบฝกเสรมทกษะมาปรบปรงแกไข และน าไปทดลองใชกบภาคสนามตอไป ครงท 3 การทดสอบภาคสนาม ซงเปนนกศกษา สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ ทเรยนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ มคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยาง จ านวน 30 คน เพอศกษาลกษณะการเรยนร ดความเปนไปได ความเหมาะสมของชดแบบฝกเสรมทกษะไดคา E1/E2 เทากบ 81.06/83.75 แสดงวา แบบฝกเสรมทกษะทผวจยสรางขนมประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐานทก าหนดไว 80/80 สามารถน าไปใชกบกลมเปาหมายตอไป 2. การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน มขนตอนดงน 2.1 ศกษาทฤษฎและวธการสรางแบบทดสอบและการประเมนผลการเรยน จากเอกสารต าราทเกยวกบการวดและการประเมนผลการศกษา 2.2 วเคราะหเนอหาสาระของแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ 2.3 ก าหนดเนอหา จดประสงคการเรยนร จดประสงคเชงพฤตกรรมทตองการจะวดใหครอบคลมเนอหาทจะเขยนเปนแบบทดสอบ 2.4 สรางแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ แบบปรนย 5 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ 2.5 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขนเสนอใหผเชยวชาญตรวจสอบและประเมน เพอขอค าแนะน าในสวนทบกพรองและน ามาปรบปรงแกไขใหสมบรณยงขน 2.6 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทแกไขแลวไปทดสอบใช (Try Out) กบนกศกษาทลงทะเบยนเรยนรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 ทไมใชกลมตวอยางทใชในการวจยจ านวน 30 คน เพอหาคาความยากงายของแบบ ทดสอบ โดยท าการตรวจแบบทดสอบทงฉบบ ขอทถกให 1 คะแนน ขอทผดให 0 คะแนน แลววเคราะหเพอหาคาความยากงาย (P) และคาอ านาจจ าแนก (R) ของแบบทดสอบแตละขอโดยใชเทคนค 25 % โดยแบงคะแนนกลมสง 25 % และคะแนนกลมต า 25 % ของผทเขาสอบทงหมด (พชต ฤทธจรญ, 2554) ในการค านวณหาคาระดบความยากของแบบทดสอบแตละขอ กระท าโดยน าจ านวนคนทตอบถกในขอนนทงกลมสงและกลมต ารวมกนหารดวยจ านวนคนทงกลมสงและกลมต า สวนการค านวณหาคาอ านาจจ าแนก กระท าโดยน าเอาจ านวนคนในกลมต าทตอบถกไปลบจ านวนคนในกลมสงทตอบถก หารดวยจ านวนคนในกลมสงหรอกลมต ากลมใดกลมหนงเพยงกลมเดยว ซงจ านวนคนในแตละกลมม 25 % เทากน แลวคดเลอกแบบทดสอบทมคาความยากงายระหวาง .20 - .80 และคาอ านาจจ าแนกตงแต .20 ขนไป ซงผลการวเคราะห พบวา แบบทดสอบมคาความยากงาย (P) อยระหวาง .35 - .80 และคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง .20 - .70 2.7 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จ านวน 20 ขอ ทไดมาวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบทงฉบบโดยการใชสตร KR20 ของคเดอร รชารดสน (Kuder-Richardson’s Method) ไดคาความเชอมน (rtt) เทากบ 0.832 ซงถอไดวาแบบทดสอบฉบบนใชได


17

2.8 จดพมพเปนแบบทดสอบฉบบสมบรณทสามารถน าไปทดสอบกบกลมตวอยางทใชในการทดลองสอนตอไป การเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบทดสอบสมฤทธทางการเรยน เรองสมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน การรวบรวมขอมลมขนตอน ดงน 1. น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน ไปทดสอบกอนเรยน (Pretest) กบนกศกษาทเปนกลมตวอยาง จ านวน 36 คน 2. เมอผเรยนไดศกษาดวยแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน แลวน าแบบทดสอบชดเดมมาทดสอบหลงเรยน (Posttest) กบกลมตวอยางเดมเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน การวเคราะหขอมล ผวจยไดท าการวเคราะหขอมลโดยใชคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรป และด าเนนการวเคราะหขอมลตามจดประสงคของงานวจย ดงน 1. การวเคราะหประสทธภาพของแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจของนกศกษา ใหมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80 2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน กอนเรยนและหลงเรยน ของนกศกษาททดลองใชแบบฝกเสรมทกษะ โดยการทดสอบคาทแบบไมเปนอสระกน (t-test Dependent) ผลการวจย ตอนท 1 แสดงการหาประสทธภาพของแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน ของนกศกษาคณะวทยาการจดการ โดยเทยบกบเกณฑมาตรฐาน 80/80 ผลปรากฏ ดงตารางท 2 ตารางท 2 ผลการหาประสทธภาพของแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบ

สมมตฐาน ของนกศกษาคณะวทยาการจดการ โดยเทยบกบเกณฑมาตรฐาน 80/80

แบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบ

สมมตฐาน

คะแนนทดสอบระหวางเรยน (รอยละ)

E1

คะแนนทดสอบหลงเรยน (รอยละ)

E2

ประสทธภาพ E1 / E2

81.06 83.75 81.06/83.75 จากตารางท 2 พบวาแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน มประสทธภาพ เทากบ 81.06 / 83.75 แสดงวาแบบฝกเสรมทกษะมประสทธภาพสงกวาเกณฑทก าหนด 80/80


18

ตอนท 2 แสดงผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษากอนเรยนและหลงเรยนโดยใชแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน ผลปรากฏดงตารางท 3 ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนของนกศกษา

โดยใชแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน

การทดสอบ คะแนนเตม N S.D. t Sig. กอนเรยน 20 36 11.53 1.68

21.05* .000 หลงเรยน 20 36 16.75 1.29

*p.≤.05 (t (.05, df =35 = 1.686) จากตารางท 3 พบวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษา โดยใชแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อภปรายผล จากการศกษา พบวา แบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ ทผวจยสรางและพฒนาขนแลวน าไปใชจดกจกรรมการเรยนรกบนกศกษาคณะวทยาการจดการ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 สามารถอภปรายผล ไดดงน 1. ผลการทดสอบประสทธภาพของแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ นกศกษามคะแนนเฉลยระหวางการจดกจกรรมการเรยนร กระบวนการท างานรอยละ 81.06 ซงสงกวาเกณฑทตงไวคอรอยละ 80 และนกศกษามคะแนนเฉลยหลงเรยนรอยละ 83.75 ซงสงกวาเกณฑทตงไวคอรอยละ 80 ทเปนเชนนเพราะวา ผวจยไดศกษาคนควางานวจยทเกยวของกบวธการสรางแบบฝกเสรมทกษะทกระตนความสนใจของผเรยน และไดเรยงล าดบความยากงายใหเหมาะสมกบผเรยน โดยผวจยน าแบบฝกเสรมทกษะปรกษาผเชยวชาญ และปรบปรงเนอหาสาระตามค าแนะน าจนไดแบบฝกเสรมทกษะทมคณภาพ มการท ากจกรรมระหวางเรยน และทดสอบความรหลงเรยน ท าใหนกศกษาไมเกดความเบอหนาย นกศกษาสามารถศกษาดวยตนเองจากตวอยาง โดยมขนตอนทไมสลบซบซอน แสดงวาแบบฝกเสรมทกษะมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 การสรางแบบฝกเสรมทกษะเปนไปตามขนตอนตาง ๆ ของผวจย สอดคลองกบ สนนทา สนทรประเสรฐ (2544) ทไดเสนอขนตอนการสรางแบบฝกไว ดงน 1).วเคราะหปญหาจากสาเหตการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยศกษาจากการผานจดประสงคการเรยนและผลสมฤทธ การสงเกตพฤตกรรมทไมพงประสงคของนกเรยนทางการเรยน 2).ศกษารายละเอยดในหลกสตร เพอวเคราะหเนอหา จดประสงคและกจกรรม 3).พจารณาแนวทางแกปญหาทเกดขนจากขอ 1 โดยการสรางแบบฝก และเลอกเนอหาในสวนทจะสรางแบบฝกนนวาจะท าเรองใด ก าหนดเปนโครงเรอง วตถประสงค รปแบบและขนตอนการใชชดแบบฝกหด เชน จะน าชดแบบ


19

ฝกไปใชอยางไรในแตละชดประกอบดวยอะไรบาง 4).ออกแบบแตละชดฝกใหมรปแบบทหลากหลายนาสนใจ 5).ลงมอสรางแบบฝกแตละเลมพรอมทงขอทดสอบกอนและหลงเรยน ใหสอดคลองกบเนอหา และจดประสงคการเรยนร 6).สงใหผเชยวชาญตรวจสอบ 7).น าไปทดลองใช แลวบนทกผลเพอน ามาปรบปรงแกไขขอบกพรอง 8).ปรบปรงแกไขจนมประสทธภาพตามเกณฑ ทตงไว และ 9).รวบรวมเปนเลม จดท าค าชแจง คมอการใช สารบญ เพอน าไปใชจรงใหเกดประโยชนตอไป ผลการทดสอบประสทธภาพของแบบฝกเสรมทกษะของผวจย พบวา มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 สอดคลองกบผลการวจยของ นวลศร ศรพลง (2551) ทไดศกษาและพฒนาแบบฝกทกษะ เรอง การเขยนบทรอยกรอง กลอนนราศ วชาภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวาแบบฝกทกษะมประสทธภาพ 90.33/94.93 สอดคลองกบ พนา ชมเกษยร (2551) ทไดท าการวจยเรอง การพฒนาชดแบบฝกเสรมทกษะการคดค านวณ เรอง สารละลาย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 ผลการศกษาพบวาชดแบบฝกเสรมทกษะมประสทธภาพ 82.70/81.91 และสอดคลองกบ วระ จรชยสทธกล (2551) ทไดท าการวจย เรอง การพฒนาแบบฝกทกษะคณตศาสตร เรอง แคลคลสเบองตน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ผลการศกษาพบวาแบบฝกเสรมทกษะ มประสทธภาพ 83.10/81.91 2. คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาหลงเรยนดวยแบบฝกเสรมทกษะ เรอง สมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ ทผวจยคนควาสรางและพฒนาขน มคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาเมอนกศกษาเรยนดวยแบบฝกเสรมทกษะเรองสมมตฐานและการทดสอบสมมตฐาน รายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ นกศกษามความร และประสบการณเพมขนจากแบบฝกเสรมทกษะ เมอท าแบบทดสอบหลงเรยน จงท าใหนกศกษาท าคะแนนไดคะแนนเฉลยมากกวา ซงเปนระดบทนาพอใจ รวมทงนกศกษามความรและประสบการณกอนเรยนอยางเหนไดชดเจน ซงสอดคลองกบผลการวจยของนวลศร ศรพลง (2551) ทไดศกษาและพฒนาแบบฝกทกษะ เรอง การเขยนบทรอยกรอง กลอนนราศ วชาภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงใชแบบฝกทกษะสงกวากอนใชแบบฝกทกษะมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และยงสอดคลองกบ พนา ชมเกษยร (2551) ทไดท าการวจย เรอง การพฒนาชดแบบฝกเสรมทกษะการคดค านวณเรอง สารละลาย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบ วระ จรชยสทธกล (2551) ทไดท าการวจย เรอง การพฒนาแบบฝกคณตศาสตร เรอง แคลคลสเบองตน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 ครผสอนทจะน าแบบฝกเสรมทกษะไปใชควรมการเตรยมพรอมในดานตาง ๆ โดยการศกษารายละเอยดเกยวกบแบบฝกเสรมทกษะ เชน เนอหาสาระของเรอง จดประสงคของการเรยนร ค าแนะน าส าหรบครผสอน เปนตน


20

1.2 ครผสอนควรใชแบบฝกเสรมทกษะทสรางและพฒนาขนควบคไปกบการจดกจกรรม ประกอบการเรยนการสอนในชนเรยน 1.3 ครผสอนทกรายวชาควรใหความสนใจในการพฒนาแบบฝกทกษะ เพอใชในการจดการเรยนการสอน เพราะสามารถพฒนาศกยภาพผเรยนไดอยางเตมความสามารถในการเรยนร 1.4 ครผสอนควรบนทกพฤตกรรมการเรยน การท ากจกรรม ขอปญหาทผเรยนสงสย รวมถงปญหาและอปสรรคทพบขณะทท าการเรยนการสอน เพอใชเปนแนวทางปรบปรงแกไขใหการจดการเรยนการสอนมประสทธภาพสงขน 2. ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 2.1 ควรท าการวจยการสอนดวยรปแบบการสอนอน ๆ เพอพฒนารปแบบการสอนใหมประสทธภาพสงขน 2.2 ควรท าแบบฝกเสรมทกษะเรองอน ๆ ในรายวชา ระเบยบวธวจยทางธรกจ เพอใหนกศกษามความร ความเขาใจในรายวชานมากยงขน 2.3 ควรมการพฒนาสอการสอนประเภทอน ๆ ใหสอดคลองกบเนอหาวชาทงหมดในรายวชาระเบยบวธวจยทางธรกจ เพอใหเปนเครองมอในการพฒนาการเรยนการสอนทมประสทธภาพ 2.4 ควรท าการวจยในชนเรยนเพอพฒนาการเรยนการสอนจากสภาพปญหาทพบ และแนวทางการแกไขเพอประโยชนตอการเรยนการสอนของผเรยนและครตอไป 2.5 ควรมการเปรยบเทยบระหวางวธการสอนปกตกบการสอนโดยใชแบบฝกเสรมทกษะ

บรรณานกรม นวลศร ศรพลง. (2551). การพฒนาแบบฝกทกษะเรอง การเขยนบทรอยกรอง กลอนนราศ วชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 4. อดรธาน: โรงเรยนเพญพทยาคม. บญเรอน ภมวฒนะ. (2551). รายงานประสทธภาพการใชชดแบบฝกเสรมทกษะงานบญช

เบองตนแบบครบวงจร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 กลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย รายวชางานธรกจ. ลพบร: โรงเรยนโคกกะเทยมวทยาลย.

ปสตา เทอกเถาว. (2552). รายงานการใชหนงสออานเพมเตม เรอง การเงนและการบญช กบการออมทรพยและการลงทน รายวชา 440106 งานธรกจ ระดบชนมธยมศกษา ปท 6. ลพบร: โรงเรยนพบลวทยาลย.

พนา ชมเกษยร. (2551). การพฒนาชดแบบฝกเสรมทกษะการคดค านวณ เรองสารละลาย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. อดส าเนา. พชต ฤทธจรญ. (2554). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: เฮาส ออฟ เคอรมสท. ยทธ ไกยวรรณ และกสมา ผลาพรม. (2553). พนฐานการวจย. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพ. วระ จรชยสทธกล. (2551). การพฒนาแบบฝกคณตศาสตร เรองแคลคลสเบองตน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6. อดส าเนา. สนนทา สนทรประเสรฐ. (2544). การผลตนวตกรรมการเรยนการสอน. ชยนาท: ชมรมพฒนา ความรดานระเบยบกฎหมาย.


การพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย

TELEVISION PROGRAMS DEVELOPMENT FOR ELDERLY

จารวรรณ นธไพบลย1 , สนทด ทองรนทร2 และวทยาธร ทอแกว3

Jaruwan Nitipaiboon1, Santat Thongrin2 and Wittayatorn Torkaew3

1ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จงหวดนนทบร 2 ผชวยศาสตราจารย สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จงหวดนนทบร 3 รองศาสตราจารย สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จงหวดนนทบร

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคดงน 1) เพอศกษาสถานการณรายการโทรทศนเพอผสงอายของสถานโทรทศนฟรทว 2) เพอศกษาการเปดรบความตองการ และการใชประโยชนรายการโทรทศนเพอผสงอาย และ 3) เพอศกษารปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ใชวธด าเนนการวจยแบบผสมผสาน เรยงตามวตถประสงค ดงน 1) ใชวธการวจยเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลกกบผใหขอมลหลกจ านวน 30 คน มการเลอกแบบเจาะจง ไดแก ผบรหารองคการโทรทศน ผเชยวชาญดานวชาชพ ผเชยวชาญดานวชาการ ผเชยวชาญดานผสงอาย และผสนบสนนรายการ เครองมอทใชในการวจยคอแบบสมภาษณเชงลก และใชวธการพรรณาวเคราะหในการวเคราะหขอมล 2) ใชวธการวจยเชงปรมาณดวยการส ารวจกบกลมตวอยางจ านวน 400 คนจากจงหวดเชยงใหม นครราชสมา นครสวรรค กรงเทพมหานคร ชลบร และสงขลา ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถาม สถตทใชไดแก รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน Chi-Square, t-test, One Way ANOVA, Pearson’s Product Moment และ Multiple Regression 3) กา รประเมนผลและจดท ารปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย โดยผทรงคณวฒจ านวน 12 คน ใชแบบประเมน และวเคราะหขอมลใชคาฐานนยม (Mode) 2 ใน 3 ของความเหนผทรงคณวฒเปนเกณฑการตดสน ผลการวจยตามวตถประสงคทง 3 ขอ พบวา 1) สถานการณรายการโทรทศนเพอผสงอายของสถานโทรทศนฟรทว ผลการวจยพบวา รายการโทรทศนเพอผสงอายมแนวโนมวาจะเกดขนในอนาคตอนใกลเนองจากสงคมไทยก าลงกาวเขาสสงคมผสงอาย ปจจยหลก 3 ประการทจะน าไปสแนวทางการพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย คอ 1) ปจจยภายนอก ไดแก การเพมจ านวนของผสงอาย การตลาดแบบ CSR และนโยบายของรฐ 2) ปจจยภายใน ไดแก นโยบายของสถานโทรทศนฟรทว และผผลตรายการโทรทศน และ 3) ปจจยดานรายการ ไดแก คณคาของผสงอายตามวฒนธรรมไทย รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย จตวทยาผสงอาย และการขยายกลมอายผชม


22

2) พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนของผสงอายมความสมพนธกบความตองการดานรายการโทรทศนเพอผสงอาย ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนของผสงอายมความสมพนธกบความตองการดานประเภท เนอหา วธการน าเสนอ ลกษณะรายการโทรทศน ชวงเวลาการออกอากาศ ความยาวของรายการ จ านวนชวงในรายการ พธกร และนกแสดงในรายการโทรทศนเพอผสงอาย ทระดบนยส าคญ 0.01 โดยคาความสมพนธสวนใหญมความสมพนธอยในระดบสง จงเปนไปตามสมมตฐาน ยกเวนคาความสมพนธความตองการดานประเภทรายการโทรทศนทมคาความสมพนธเทากบ - 0.259 จดอยในความสมพนธระดบต า และในทศทางตรงกนขาม ความตองการดานรายการโทรทศนเพอผสงอายสามารถท านายรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ผลการวจยพบวา ความผนแปรของรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายสามารถอธบายไดดวยความตองการดานรายการโทรทศน 70.56 % สวนอก 29.44 % เปนปจจยอนซงยงไมสามารถท านายรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายได 3) รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย มจ านวน 4 รปแบบ ไดแก รปแบบรายการโทรทศนส าหรบผชมทมอาย 60-65 ป รปแบบรายการโทรทศนส าหรบผชมทมอาย 65 ปขนไป รปแบบรายการโทรทศนส าหรบผสงอายทมอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ และรปแบบรายการโทรทศนส าหรบผสงอายทมอาชพอนๆ

ABSTRACT Objectives of this research are 1) to study the situation of television program development for elderly by free-to-air television channels, 2) to study the exposure, needs, and uses of television program for elderly, and 3) to study the format of television program for elderly. Applying mixed research methods according to the research objectives: 1) Applying qualitative research by in-depth interview with 30 samples including television executives, career professionals, technical experts, geriatrics specialists, and sponsors. Research instruments were in-depth interview and descriptive analysis. 2) Applying quantitative research by survey among 400 samples from Chiang Mai, Nakhon Ratchasima, Nakhon Sawan, Bangkok, Chonburi, and Songkhla. Research instrument was statistical questionnaire including percentage, average, standard deviation, Chi-Square, t-test, One Way ANOVA, Pearson’s Product Moment, and Multiple Regression. 3) Assessment and creating format of television program for elderly in which 12 advisories applied the evaluation form and analyzed data by using mode. Two thirds of advisories were used as the decision criteria. The results of this study according to the research objectives found that 1) The situation of television program development for elderly by free-to-air television channels. The result of this study found that guideline for television program development for elderly tended to occur in the near future due to Thai society is entering into an aging society. Three factors which would lead to the


23

guideline for television program development for elderly are 1) external factors including an increasing rate of the elderly population, socially responsible marketing, and government policies 2) Internal factors including value of elderly according to Thai culture, television program format for elderly, geriatric psychology, and audience age expansion. 2) Media exposure behavior of elderly was related to the need for television program for elderly. The result of this study found that media exposure behavior of elderly was related to the need for categories, content, presentation, television program, airtime, television program length, the number of breaks during television program, master of ceremonies, and actors shown in television program for elderly. With significance level of 0.01, in which most of relation values were interrelated in high level which was consistent with the hypothesis except the relation value on the need for television program categories with the relation value equal to -0.259 which was considered to be low level relation and in opposite direction. The need for television program for elderly could predict the television program format for elderly. The result of this study found that the fluctuation of television program format for elderly could describe the need for television program 70.56% and another 29.44% was other factors involved which still could not predict the television program format for elderly. 3) Format of television program for elderly could be categorized into 4 formats including television program format for audience between 60-65 years old, television program format for audience over 65 years old, television program format for elderly who worked as government official/state enterprise employees, and television program format for elderly in other occupations. ค าส าคญ รายการโทรทศน การพฒนา ผสงอาย Keywords Television Program, Development, Elderly ความส าคญของปญหา สอโทรทศนคอสอทมอยแทบจะทกบานและมผชมหลากหลายกลม รายงานการส ารวจสอมวลชน พ.ศ. 2551 (วทยและโทรทศน) การใชสอโทรทศนของประชากรทมอาย 6 ปขนไป พบวา มผชมโทรทศนทงสนประมาณ 57.0 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 94.6 ของประชากรทงประเทศ การมผชมโทรทศนทมากมายเชนนจงท าใหรายการโทรทศนมการน าเสนอประเภท และเนอหารายการท


24

แตกตางกนไป แตทงนนสงส าคญทองคกรสอควรตระหนกคอ รายการโทรทศนตองตอบสนองความตองการของผชม และตองใหความส าคญกบกลมผชมทอาจจะถกละเลยจากสอเชงพาณชยเปนพเศษ เชน กลมผสงอาย กลมเดก หรอกลมผมรายไดนอย

ถาจะกลาวถงอตราการเปดรบสอมวลชนของผสงอายทงในประเทศไทยและตางประเทศ พบวา ผสงอายมการบรโภคสอทคอนขางสงโดยเฉพาะสอประเภทโทรทศน ผลการส ารวจเวลาทใชในการดรายการโทรทศนของผสงอาย วดจากจ านวนประชากรทงหมดในประเทศอเมรกาในควอเตอรท 4 ของป 2009 จดท าโดย The Nielsen Co. (2009) ระบวา ประชากรอาย 50-64 ป ใชเวลาดโทรทศนสปดาหละ 42 ชวโมง 38 นาท และประชากรอาย 65 ปขนไปใชเวลา 47 ชวโมง 21 นาท ผลการส ารวจการเปดรบสอโทรทศนของผสงอายในประเทศเยอรมนโดย Grajczyk, Andreas & Zollner, Oliver (1996) พบวา ชาวเยอรมนอาย 50 ปขนไปใชเวลาดโทรทศน 233 นาทตอวน และยงอายมากขนกจะยงดโทรทศนมากขน ชาวเยอรมนอาย 65 ปขนไปใชเวลาดโทรทศน 253 นาทตอวน ส าหรบประเทศไทยจากผลการส ารวจเกยวกบพฤตกรรมการชมโทรทศนของประชากรไทยในชวง 20 ป (2532-2551) ของส านกงานสถตแหงชาต (2551) พบวา ผสงอาย 60 ปขนไปมแนวโนมในการดโทรทศนทเพมสงขนอยางชดเจน กลาวคอ รอยละ 62.9 รอยละ 73.4 รอยละ 81.3 และรอยละ 84.6 ในป 2532, 2537, 2546 และ 2551 ตามล าดบ

จากผลการส ารวจในอเมรกา ยโรป และเอเชย ตางพบวาโทรทศนเปนสอมวลชนทผสงอายเปดรบมากในชวตประจ าวน จากมมมองทางดานจตวทยาและพฤตกรรมวทยาไดอธบายไววา จากสภาพรางกายทเขาสวยชราและฐานะทางการเงนมกจะท าใหผสงอายเขาสงคมไดนอยลง นนหมายถงมการใชชวตอยกบบานมากขนและท าใหมเวลาดโทรทศนมากขน การทตองตกอยในภาวะเจบปวยหรอเศราโศกเสยใจทเกดจากบคคลอนเปนทรกไดจากไปกเปนอกสาเหตทท าใหโทรทศนเปนเหมอนเพอนแกเหงา Gauntlett, David & Hill, Annette (1999) ผสงอายยงรสกวาโทรทศนเปนชองทางทท าใหพวกเขาไดตดตอกบโลกภายนอก ไดรบรถงความเปลยนแปลงและความเปนไป ไดรบทราบขาวสาร ความบนเทง และท าใหไมรสกวาตวเองถกทอดทงไวเพยงล าพง (Grajczyk, Andreas & Zollner, Oliver 1996 & Reid, Kathaleen 1989) สอโทรทศนจงมความส าคญและจ าเปนกบผสงอายดงทกลาวไวขางตน ประกอบกบสถานการณโลกเกยวกบประชากรผสงอาย (Population Ageing) ผสงอายจะมสดสวนประชากรมากทสดในจ านวนประชากรโดยรวม จากรายงานเรอง World Population Ageing 1950-2050 ขององคการสหประชาชาต ระบวา ประชากรผสงอายทเพมขนคอปรากฏการณทางประชากรศาสตรของโลกตงแตทศวรรษท 20 และตอเนองมาถงทศวรรษท 21 ปรากฏการณนเรมขนจากประเทศในกลมทพฒนาแลวซงก าลงแพรระบาดมายงประเทศในกลมทก าลงพฒนา และในอนาคตอนใกลทกประเทศในโลกนจะตองเผชญกบปญหานเชนกนเพยงแตจะแตกตางกนในระดบความเขมขนและชวงเวลาทจะตองประสบกบสภาพปญหาเทานน ประเทศไทยกก าลงจะเผชญกบการเปลยนแปลงทางโครงสรางของประชากรเชนกน จากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2543-2568 ของส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2549) คาดการณวา รอยละของประชากรอาย 60 ปขนไป ป 2553 มรอยละ 11.8 ป พ.ศ. 2563 มรอยละ 16.8 และป พ.ศ. 2568 จะมมากถงรอยละ 20.0 จากปรากฏการณดงกลาวท าใหปฏเสธไมไดวาประเทศไทยตองมการ


25

ปรบเปลยนทางดานโครงสรางตาง ๆ อาท การสอสาร การเมอง เศรษฐกจ และสงคมเพอรองรบความเปลยนแปลงดงกลาวทก าลงจะเขามาเยอน

ส าหรบประเทศไทยมกฎหมาย นโยบาย และแนวทางสนบสนนดานสอส าหรบผสงอาย ไดแก ปฏญญาผสงอายไทย หนงในนนมสาระส าคญวา ผสงอายควรไดรบโอกาสในการศกษา เรยนร และพฒนาศกยภาพของตนเองอยางตอเนอง เขาถงขอมลขาวสารและบรการทางสงคมอนเปนประโยชนในการด ารงชวต แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545-2564) มการก าหนดยทธศาสตรดานการสงเสรมผสงอาย ประกอบดวย 6 มาตรการหลก และหนงในนนคอมาตรการสงเสรม สนบสนน สอทกประเภทใหมรายการเพอผสงอาย และสนบสนนใหผสงอายไดรบความร และสามารถเขาถงขาวสารและสอ ประกอบกบพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ทระบวา ผสงอายมสทธไดรบความคมครอง การสงเสรม และสนบสนนในดานตาง ๆ รวมไปถงการศกษา ศาสนา และขอมลขาวสารทเปนประโยชนตอการด าเนนชวต

นบวาเปนเรองนายนดเปนอยางยงทรฐบาลไทยไดใหความส าคญเรองสอกบผสงอาย แตเนองจากระบบเศรษฐกจทเปนกระแสหลกในปจจบนคอเสรนยม ซงเนนทการแขงขนอยางเสร โดยในการแขงขนอยางเสรนนอาจท าใหสอมวลชนใชเงนทนและผลประโยชนเปนปจจยตงตน และละเลยการผลตรายการโทรทศนเพอผสงอายทมความหลากหลายเนองจากมงเนนเฉพาะรายการทสามารถสรางผลก าไรใหสงสดเทานน รวมถงขาดความตระหนกในการใหความส าคญตอผลประโยชนสาธารณะ ดงท แมคเควล (McQuail, 1996 อางถงใน สรตน เมธกล, 2548) กลาววา องคกรสอมวลชนอยระหวางความขดแยงดานเปาหมายทเปนการท าก าไรและเปาหมายตอสงคมตลอดมา ประกอบกบการทมสถานโทรทศนเพยงสถานเดยวคอ ThaiPBS ทมวตถประสงค เพอสะทอนความหลากหลายของสงคมเปนพนทใหแกกลมผดอยโอกาสและกลมเฉพาะตาง ๆ อยางเหมาะสมทงในระดบชมชนและระดบชาต จงเปนทนาสงเกตวาสถานโทรทศนชองฟรทวอาจยงมรายการไมเพยงพอ รปแบบรายการไมตรงกบความตองการ และไมสามารถน าไปสการใชประโยชนในดานตาง ๆ ส าหรบผสงอายไดอยางมประสทธภาพ ดงนนผลจากการศกษาจะน าไปสการพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย ตลอดจนการเสนอแนะเชงนโยบายและมาตรการในการพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย เพอใหเกดประโยชนสงสด และเพอรองรบการเตรยมตวในการกาวเขาไปสสงคมผสงอายในสงคมไทย

โจทยวจย/ปญหาวจย 1. สถานการณรายการโทรทศนส าหรบผสงอายของสถานโทรทศนฟรทวเปนอยางไร 2. การเปดรบ ความตองการ และการใชประโยชนรายการโทรทศนเพอผสงอายเปนอยางไร 3. รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายเปนอยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาสถานการณรายการโทรทศนเพอผสงอายของสถานโทรทศนฟรทว 2. เพอศกษาการเปดรบความตองการ และการใชประโยชนรายการโทรทศนเพอผสงอาย 3. เพอศกษารปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย


26

วธด าเนนการวจย การวจยเรอง “การพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย” เปนการวจยผสมผสาน (Mixed Method) วตถประสงคขอท 1 เปนการวจยเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลก วตถประสงคขอท 2 เปนการวจยเชงปรมาณดวยการส ารวจ วตถประสงคขอท 3 เปนการประเมนผล สรป และปรบปรงรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ประชากรและกลมตวอยาง ตามวตถประสงคขอท 1 คอ ผบรหารองคกรโทรทศน ผเชยวชาญดานวชาชพโทรทศน นกวชาการดานโทรทศน ผเชยวชาญดานผสงอาย ผสนบสนนรายการโทรทศน รวม 30 คน ประชากรและกลมตวอยาง ตามวตถประสงคขอท 2 คอ ผสงอายทวประเทศไทย โดยมขนาดของกลมตวอยางจ านวน 400 คน จากจงหวดเชยงใหม นครราชสมา นครสวรรค กรงเทพมหานคร ชลบร และสงขลา ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน ประชากรและกลมตวอยาง ตามวตถประสงคขอท 3 คอ ผบรหารองคกรโทรทศน ผเชยวชาญดานวชาชพโทรทศน นกวชาการดานโทรทศน ผเชยวชาญดานผสงอาย ผสนบสนนรายการโทรทศน รวม 12 คน เครองมอทใชในการวจย ตามวตถประสงคขอท 1 คอ แบบสมภาษณเชงลก กอนทจะน าเครองมอไปใชไดมการตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) เครองมอทใชในการวจย ตามวตถประสงคขอท 2 คอ แบบสอบถาม มการทดสอบความเทยงตรง (Validity) และความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามกอนน าไปใช และ เครองมอทใชในการวจย ตามวตถประสงคขอท 3 คอ แบบประเมน ผวจยน าผลการวเคราะหขอมลจากวตถประสงคขอท 1 และ 2 น ามาสรางแบบประเมน และสงใหผเชยวชาญจ านวน 12 คนประเมนผล โดยใชเกณฑฐานนยม (Mode : Mo) ตดสน (Value Judgment : VJ) 2 ใน 3 การเกบรวบรวมขอมล ตามวตถประสงคขอท 1 ผวจยด าเนนการเกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณเชงลก เปนแนวทางในการเกบรวบรวมขอมลในการไปสมภาษณดวยตนเอง ระหวางการสมภาษณมการขออนญาตเพอจดบนทก บนทกเสยง และถายภาพขณะสมภาษณ การเกบรวบรวมขอมล ตามวตถประสงคขอท 2 ผวจยด าเนนการเกบขอมลโดยใชวธการแจกแบบสอบถามและรอรบกลบหลงจากกลมตวอยางท าเสรจ การเกบรวบรวมขอมล ตามวตถประสงคขอท 3 ผวจยด าเนนการเกบขอมลโดยการสงแบบประเมนรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายไปยงผทรงคณวฒ ผเชยวชาญ ทางไปรษณยลงทะเบยน การวเคราะหขอมล ตามวตถประสงคขอท 1 เปนการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณเชงลก โดยใชการพรรณนาเนอหา การวเคราะหขอมล ตามวตถประสงคขอท 2 สถตทใชไดแก รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน, Chi-Square, t-test, One Way ANOVA, Pearson’s Product Moment และ Multiple Regression การวเคราะหขอมล ตามวตถประสงคขอท 3 ใชการวเคราะหขอมลใชคาฐานนยม (Mode) 2 ใน 3 ของความเหนผทรงคณวฒเปนเกณฑการตดสน ผลการวจย ผลการวจย ตามวตถประสงคขอท 1) เพอศกษาสถานการณรายการโทรทศนเพอผสงอายของสถานโทรทศนฟรทว ผลการวจยครงนชใหเหนวา รายการโทรทศนส าหรบผสงอายมแนวโนมวาจะเกดขนในอนาคตอนใกล เพราะสงคมไทยก าลงกาวเขาสสงคมผสงอาย รายการโทรทศน


27

ควรมประเภทและเนอหาทแตกตางหลากหลายจากกลมคนดกลมอน แตทงนนไมควรเรยกโดยตรงวาเปนรายการส าหรบผสงอายเพราะผสงอายเปนค าทใหความหมายในเชงลบ แตควรเปนรายการทสามารถสงเสรมศกยภาพและคณภาพชวตของผสงอาย เพราะจะท าใหผสงอายเกดการพฒนาตนเอง โดยการสงเสรมใหผสงอายมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ เพอพสจนวาถงจะอายมากแลวแตกยงมคณคา สถานโทรทศนฟรทวควรมรายการเพอผสงอายอย 10 % ในผงรายการ หรอใหเทากบรายการส าหรบเดกและเยาวชน หรอสอดคลองกบสดสวนของจ านวนประชากรผสงอายทเพมขน เนองจากรายการโทรทศนทมอยสวนใหญจะเปนรายการเพอเดก เยาวชน ผหญงในวยท างาน ครอบครว และปกณกะทวไปเสยคอนขางมากจงไมสามารถตอบสนองความตองการผสงอายได ผลการวจยตามวตถประสงคขอท 2) เพอศกษาการเปดรบความตองการ และการใชประโยชนรายการโทรทศนเพอผสงอาย ผลการวจยครงนชใหเหนวา ผสงอายสวนใหญมการใชประโยชนจากการชมรายการโทรทศน 3 อนดบแรก ไดแก 1) เพอรบทราบขอมลขาวสาร 2) เพอสรางความเบกบานใจ ความสข และคลายเหงา และ 3) เ พอน าเนอหาไปปรบใชกบการด าเนนชวตประจ าวนของตนเอง นอกจากนยงพบวา ตวแปรทสงผลตอพฤตกรรมการเปดรบสอของผสงอาย ไดแก อาย วฒการศกษา อาชพ รายได สถานภาพสมรส และการพกอาศย

ผลการทดสอบสมมตฐาน พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนของผสงอายมความสมพนธกบความตองการดานรายการโทรทศนเพอผสงอาย ตารางท 1 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางระหวางพฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนของ

ผสงอายกบความตองการดานรายการโทรทศนเพอผสงอาย

ตวแปร

คาสมประสทธพฤตกรรม

การเปดรบสอโทรทศน ของผสงอาย

Sig.

ความตองการดานประเภทรายการโทรทศนเพอผสงอาย -0.259** .000 ความตองการดานเนอหารายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.794** .000 ความตองการดานวธการน าเสนอรายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.806** .000 ความตองการลกษณะรายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.833** .000 ความตองการดานชวงเวลาในการชมรายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.738** .000 ความตองการดานความยาวของรายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.800** .000 ความตองการดานจ านวนชวงในรายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.784** .000 ความตองการดานพธกรในรายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.747** .000 ความตองการดานนกแสดงในรายการโทรทศนเพอผสงอาย 0.728** .000 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01


28

จากตารางท 1 พบวา พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนของผสงอายมความสมพนธกบความตองการดานรายการโทรทศนเพอผสงอาย ไดแก ความตองการดานประเภท เนอหา วธการน าเสนอ ลกษณะรายการ ชวงเวลา ความยาว จ านวนชวงในรายการ พธกร และนกแสดง ทระดบนยส าคญ 0.01 โดยคาความสมพนธสวนใหญมความสมพนธอยในระดบสง จงเปนไปตามสมมตฐาน ยกเวนคาความสมพนธความตองการดานประเภทรายการโทรทศนเพอผสงอาย ทมคาความสมพนธเทากบ -0.259 จดอยในความสมพนธระดบต า และในทศทางตรงกนขาม ผลการทดสอบสมมตฐาน ความตองการดานรายการโทรทศนเพอผสงอาย สามารถท านายรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ตารางท 2 แสดงผลการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression) รปแบบรายการ

โทรทศนเพอผสงอาย

R R2

Adjusted R2 B

Beta คา t คา F Sig.

ตวแปรอสระ ความตองการดานประเภทรายการโทรทศน

0.703(a)

0.494

0.492 0.500

0.703

2.537 230.077 .000(a)

ความตองการดานเนอหารายการโทรทศน

0.794(a) 0.630 0.629 0.311 0.794 2.081 402.152 .000(a)

ความตองการดานวธการน าเสนอรายการโทรทศน

0.806(a) 0.649 0.648 -0.498 0.806 -2.937 437.111 .000(a)

ความตองการลกษณะรายการโทรทศน

0.843(a) 0.710 0.692 -0.400 0.155 -2.581 534.417 .000(a)

ความตองการดานชวงเวลาในการชม รายการโทรทศน

0.738(a) 0.544 0.542 -0.083 0.738 -0.437 281.609 .000(a)

ความตองการดานความยาวของรายการโทรทศน

0.800(a) 0.640 0.638 -0.389 0.800 -2.355 402.152 .000(a)

ความตองการดานจ านวนชวงในรายการโทรทศน

0.784(a) 0.615 0.613 -0.533 0.784 -2.851 376.297 .000(a)

ความตองการดานพธกร 0.747(a) 0.558 0.556 0.582 0.747 3.234 297.841 .000(a) ความตองการ ดานนกแสดง

0.728(a) 0.531 0.529 0.510 0.728 2.658 266.794 .000(a)

จากตารางท 2 พบวา มคาน าหนกความตองการดานประเภทรายการโทรทศนดานเนอหารายการโทรทศนดานวธการน าเสนอรายการโทรทศน ดานลกษณะรายการโทรทศนดานชวงเวลาในการชมรายการโทรทศน ดานชวงเวลาในการชมรายการโทรทศน ดานความยาวของรายการโทรทศน ดานจ านวนชวงในรายการโทรทศน ดานพธกรและดานนกแสดง อยางนอย 1 ตวแปรมความสมพนธอยางมนยส าคญทระดบ 0.001 อนดบของการมอทธพลของตวแปรอสระทมตอตวแปรตามมรายละเอยดดงน 1) ความตองการลกษณะรายการโทรทศน มคาเทากบ 0.843 2) ความตองการดานวธการน าเสนอรายการโทรทศน มคาเทากบ 0.806 3) ความตองการดานความยาวของรายการ


29

โทรทศนมคาเทากบ 0.800 4) ความตองการดานเนอหารายการโทรทศนมคาเทากบ 0.794 5) ความตองการดานจ านวนชวงในรายการโทรทศนมคาเทากบ 0.784 6) ความตองการดานพธกรมคาเทากบ 0.747 7) ความตองการดานชวงเวลาในการชมรายการโทรทศนมคาเทากบ 0.738 8) ความตองการดานนกแสดงมคาเทากบ 0.728 9) ความตองการดานประเภทรายการโทรทศนมคาเทากบ 0.703 ดงนนผลการทดสอบจงเปนไปตามสมมตฐาน สามารถเขยนสมการท านายได ดงน สมประสทธการท านาย = r2xy x 100% = (0.842) x 100 = 70.56% แสดงวาความผนแปรของรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายสามารถอธบายไดดวยความตองการดานรายการโทรทศน 70.56 % สวนอก 29.44 % เปนปจจยอนซงยงไมสามารถท านายรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายได ผลการวจยตามวตถประสงคขอท 3) เพอศกษารปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย

ภาพท 1 แสดงแนวทางการพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย จากภาพท 1 แนวทางการพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย ประกอบดวยปจจยหลก 3 ประการ ไดแก ปจจยภายนอก ปจจยภายใน และปจจยดานรายการ ดงน ปจจยภายนอก เปนปจจยทจะน าไปสการสนบสนนใหมการเพมจ านวนของรายการโทรทศนเพอผสงอาย ประกอบดวย 1) การเพมจ านวนของผสงอาย 2) การตลาดแบบ CSR และ 3) นโยบายของรฐบาล ปจจยภายใน หรอปจจยดานองคกรทจะน าไปสการผลตรายการโทรทศนเพอผสงอาย ประกอบดวย 1) นโยบายของสถานโทรทศนฟรทว และ 2) ผผลตรายการโทรทศน


30

ปจจยดานรายการ เปนปจจยทจะน าไปสการก าหนดรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ประกอบดวย 1) คณคาของผสงอายตามวฒนธรรมไทย 2) รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย 3) จตวทยาผสงอาย และ 4) การขยายกลมอายผชม

ผลการวจยครงนยงชใหเหนวา รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย สามารถแบงไดเปน 4 รปแบบ ดงน รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 1.1 ผชมอายระหวาง 60-65 ป และ รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 1.2 (ผชมทมอาย 65 ปขนไป) ผลการวจยครงนชใหเหนวา ผชมทมอายระหวาง 60-65 ป มความตองการลกษณะรายการโทรทศนทเชดชผสงอายทเปนคนดของสงคม ผชมทมอาย 65 ปขนไป มความตองการลกษณะรายการโทรทศนทเผยแพรความรความสามารถของผสงอายสสงคม ผชมทมอายระหวาง 60-65 ป มความตองการเนอหาดานสขภาพ ธรรมะ/ศาสนา และเศรษฐกจ ผชมทมอาย 65 ปขนไป มความตองการเนอหาดานสขภาพ สวสดการตาง ๆ และธรรมะ/ศาสนา ผชมทมอายระหวาง 60-65 ป มความตองการในการชมรายการโทรทศนชวงเชา (06.01 น. –09.00 น.) และ ชวงสาย (09.01 น. –12.00 น.) ผชมทมอาย 65 ปขนไป มความตองการในการชมรายการโทรทศนชวงเชา (06.01 น. –09.00 น.) และชวงเยน (16.01 น. -19.00 น.) และ ผชมทมอายระหวาง 60-65 ป ตองการพธการทมคณสมบต คอ มความรความสามารถ และมชอเสยง ผชมทมอาย 65 ปขนไป ตองการพธการทมคณสมบต คอ พดจาสภาพ แตงตวเรยบรอยและเปนคนดมคณธรรม และมบคลกด รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 2.1 (ผชมทมอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ) และรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 2.2 (ผชมทมอาชพอน ๆ) ผลการวจยครงนชใหเหนวา ผชมอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ มความตองการลกษณะรายการโทรทศนทเผยแพรความรความสามารถของผสงอาย ผชมอาชพอน ๆ มความตองการลกษณะรายการโทรทศนเชดชผสงอายทเปนคนดของสงคม ผชมอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ มความตองการเนอหาดานสขภาพ สวสดการตาง ๆ และธรรมะ/ศาสนา ผชมอาชพอน ๆ มความตองการเนอหาดานสขภาพ การศกษาและการเรยนร และธรรมะ/ศาสนา ผชมอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ มความตองการพธกรทเปนคนดมคณธรรม พดจาสภาพ และบคลกด ผชมอาชพอน ๆ ตองการพธกรทพดจาสภาพ แตงตวเรยบรอย และมความรความสามารถ ผชมอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ มความตองการในการชมรายการโทรทศนชวงเยน (16.01 น. - 19.00 น.) และชวงหวค า (19.01 น. - 22.00 น.) ผชมอาชพอน ๆ มความตองการในการชมรายการโทรทศนชวงเยน (16.01 น. - 19.00 น.) ชวงเชา (06.01 น. – 09.00 น.) และชวงหวค า (19.01 น. - 22.00 น.) อภปรายผล รายการโทรทศนส าหรบผสงอายมแนวโนมวาจะเกดขนในอนาคตอนใกลเพราะสงคมไทยก าลงกาวเขาสสงคมผสงอาย จากรายงานผลจ านวนประชากรคาดประมาณของประเทศไทย พ.ศ. 2553-2583 โดยสถาบนวจยประชากรและสงคม (2549) พบวา ผทมอาย 60 ปขนไปจะมเพมขนจาก 7,522,840 คน ในป พ.ศ. 2553 เปน 10,954,191 คน 14,640,652 และ 16,600,432 คน ในป พ.ศ. 2563 พ.ศ. 2573 และ พ.ศ. 2583 ตามล าดบ


31

รายการโทรทศนควรมประเภทและเนอหาทแตกตางหลากหลายจากกลมคนดกลมอน แตทงนนไมควรเรยกโดยตรงวาเปนรายการส าหรบผสงอาย เพราะผสงอายเปนค าทใหความหมายในเชงลบ จากแนวคดเกยวกบ วยาคต หรออคตแหงวย (Ageism) ของ ปราโมทย ปราสาทกล (2555) ซงกลาววา ในทางทฤษฎและทางกฎหมายผสงอายไทยมสถานภาพเทาเทยมกบประชากรในวยอน ๆ แตในความเปนจรงมปจจยหลายอยางทจะผลกดนใหผสงอายกลายเปนคนชายขอบ ปจจยผลกดนเหลานนไดแก วยาคต (ทศนคตเชงลบตอผสงอายทอาจเกดขนในคนบางกลม) ความยากจน ความเจบปวย การอยตามล าพง เพราะฉะนนรายการโทรทศนส าหรบผชมกลมนจงไมควรไปตอกย าหรอสงเสรมทศนคตดานลบของผสงอายใหมากไปกวาน แตควรเปนรายการทสามารถสงเสรมศกยภาพและคณภาพชวตของผสงอาย เพราะจะท าใหผสงอายเกดการพฒนาตนเอง โดยการสงเสรมใหผสงอายมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ เพอพสจนวาถงจะอายมากแลวแตกยงมคณคา ซงสอดคลองกบแนวคดเรองพฤฒพลง (Active Aging) โดย WHO ทสงเสรมใหผสงอายมศกยภาพในการด าเนนชวตซงตงอยบนพนฐานของสทธมนษยชน และ การมชวตทอสระ อาท การมสวนรวม (Participation) การมศกดศร (Dignity) การไดรบการดแล (Care) และการท าใหส าเรจดวยตนเอง (Self Fulfillment) สถานโทรทศนฟรทวควรมรายการเพอผสงอายอย 10 % ในผงรายการ หรอใหเทากบรายการส าหรบเดกและเยาวชน หรอสอดคลองกบสดสวนของจ านวนประชากรผสงอายทเพมขน จากประกาศของคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต เรอง หลกเกณฑการจดท าผงรายการส าหรบการใหบรการกระจายเสยงหรอโทรทศน พ.ศ. 2556 ในขอท 7 สาระสรปไดวา ใหผรบใบอนญาตทใชคลนความถตองจดใหมการออกอากาศรายการทมเนอหาสรางสรรคสงคมหรอรายการส าหรบเดกและเยาวชน อยางนอยวนละหกสบนาท ระหวางชวงเวลา 16.00-18.00 น. ของทกวน และระหวางชวงเวลา 07.00-09.00 น. ในวนเสาร และวนอาทตย และขอท 10 สาระสรปไดวา ใหผรบใบอนญาตจดใหมการใหบรการเพอสงเสรมและคมครองสทธของคนพการและคนดอยโอกาสใหเขาถงหรอรบรและใชประโยชนจากรายการของกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนไดอยางเสมอภาคกบบคคลทวไป โดยมเวลาออกอากาศอยางนอยวนละหกสบนาท แตกลบไมมประกาศใด ๆ ของ กสทช. ทกลาวถงหลกเกณฑการท าผงรายการทมกลมผชมเปนผสงอาย

ผสงอายสวนใหญมการใชประโยชนจากการชมรายการโทรทศน 3 อนดบแรก ไดแก 1) เพอรบทราบขอมลขาวสาร ถงแมจะอายเพมขนแตผสงอายกยงตองการไดรบความร ขอมล ขาวสารตาง ๆ ทเกยวของกบตนเอง สอดคลองกบงานวจยของ อนญญา ศรส าอางค (2552) รายการโทรทศนดานอาหารและสขภาพปจจบน ชวยใหผสงอายรบทราบขอมลขาวสารดานอาหารและสขภาพทจ าเปนและส าคญมากทสด 2) เพอสรางความเบกบานใจ ความสข และคลายเหงา การไดอยรวมกบครอบครวเดยวกนกบบตรหลานถอเปนความสขอยางมากของผสงอาย แตแนวโนมของการเปลยนแปลงทางสงคมและเศรษฐกจในปจจบนทเปนผลมาจากการพฒนาประเทศไดสงผลกระทบตอรปแบบของครอบครวโดยเปลยนจากครอบครวขยายเปนครอบครวเดยวมากขน ท าใหผสงอายถกทอดทง และดวยบทบาททจ ากดเมอเขาสวยสงอายท าใหเกดปญหาทางสงคมจตวทยา เชน รสกวาตนเองไมมประโยชน มปญหากบลกหลาน ไมสามารถปรบตวใหเขากบครอบครว และสงแวดลอมทเปลยนไปอยางรวดเรวได การแยกตวจากสงคม และการทสงคมมทศนคตทไมดตอผสงอายท าใหเกด


32

ปญหาสขภาพจตตามมา (อภชญา อยในธรรม, 2547) จากงานวจยของ Koçak, Abdullah & Terkan, Banu (2009) แ ล ะ ง านว จ ย ขอ ง Steven Eggermont & Heidi Vandebosch (2001) พบว า ผสงอายดโทรทศนเพอการมปฏสมพนธกงความจรง (Parasocial Interaction) เพอคลายเหงา เพอใชเวลาใหหมดไปในแตละวน เพอแกเซง และเพอแทนทการท ากจกรรมอนๆ 3) เพอน าเนอหาไปปรบใชกบการด าเนนชวตประจ าวนของตนเอง เนองจากการเปดรบขอมลขาวสารทจ าเปนตอการด าเนนชวตประจ าวนของผสงอาย หรอการรบรความเปลยนแปลงและความเปนไปในเรองราวใหมๆ รอบตวแลวน ามาประยกตใชในชวตประจ าวนสามารถสรางคณภาพชวตทดและท าใหเกดการพฒนาศกยภาพในตวผสงอายถงขดสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ Lertchanyarak, Oranuj (2010) ผสงอายจะดรายการขาวเพอตดตามสถานการณและน ามาใชประโยชนในการด าเนนชวต และชมรายการสขภาพเพอน ามาพดคยกบคนอนและน ามาใชดแลสขภาพตนเอง และงานวจยของ Niemelä และคณะ (2012) พบวา ผสงอายมการเปดรบสอทกวนและน าไปใชประโยชนในเรองของการจดระบบในชวตประจ าวน ซงการใชประโยชนจากขอมลขาวสารในเชงรกจากสอตาง ๆ รวมถงสอโทรทศนจะท าใหผสงอายมสขภาพทด และกระตนใหผสงอายใชชวตอยางกระฉบกระเฉง

ตวแปรทสงผลตอพฤตกรรมการเปดรบสอของผสงอาย ไดแก อาย วฒการศกษา อาชพ รายได สถานภาพสมรส และการพกอาศย. ตวแปรอาย สงผลตอพฤตกรรมการเปดรบสอของผสงอาย ซงสอดคลองกบงานวจยของ Koçak, Abdullah & Terkan, Banu (2009) สาเหตนนอาจเกดจากความตองการทตางกนในแตละชวงวยของผสงอาย ระพพรรณ ค าหอม และคณะ (2547) ไดแบงผสงอายเปนกลมตาง ๆ ประกอบดวย ชวงการเตรยมตวกอนเขาสวยสงอาย (Pre –elderly) มชวงอายระหวาง 55-64 ป ชวงผสงอายตอนตน (Young-old) มอายระหวาง 65-74 ป ชวงผสงอายตอนกลาง (Middle – old) มอายระหวาง 75-84 ป ชวงสงอายตอนปลาย (Oldest – old) คออายตงแต 85 ปขนไป ผสงอายแตละชวงวยนนจะมลกษณะเฉพาะทแตกตางกน อาท ชวงทตองเตรยมตวเขาสการเกษยณซงในชวงนยงมการเขาสงคมอยตามปกต ชวงสขภาพเรมเสอมถอยการเขาสงคมอาจลดนอยลงและมการเปดรบสอโทรทศนมากขน และชวงทมปญหาสขภาพมาก ๆ ซงตองการความชวยเหลอมากกวาทกชวงชวตทผานมา นอกจากนจากงานวจยของ Marie-Louise Mares และคณะ (2006) ระบวา ผสงอายตอนปลายจะดโทรทศนมากกวาผสงอายตอนตนและกลมผชมกลมอน ๆ เนองจากตองเผชญกบภาวะสขภาพททรดโทรม การเกษยณอาย และการเปนหมาย แตทงนนความสมพนธระหวางชวงวยกบการดโทรทศนยงถอวาคอนขางต า (R2=0.02)

สถานภาพการสมรส เปนอกตวแปรหนงทสงผลตอการพฤตกรรมการเปดรบสอของผสงอาย เนองจากผสงอายทเปนหมายดรายการโทรทศนเพราะขาดการเขาสงคม และเพอใชในการจดตารางชวตประจ าวน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Steven Eggermont & Heidi Vandebosch (2001)

ตวแปรดานวฒการศกษา อาชพ และรายได นนอาจอธบายไดวา ระดบการศกษา ภมหลงทางเศรษฐกจ และสงคมนนเปนเครองก าหนดความตองการของคน ตลอดจนก าหนดความคดของคนเกยวกบสงตาง ๆ และพฤตกรรมตาง ๆ ดงนนวฒการศกษา อาชพ และรายไดตางกนยอมมทศนคต คานยม ความเชอ และพฤตกรรมทตางกน รวมถงพฤตกรรมการเปดรบสอในผสงอาย ซงสอดคลองกบงานวจยของ Maria Elizabeth Grabe, Rasha Kamhawi & Narine Yegiyan (2009) ทพบวา

http://www.tandfonline.com/action/doSearch?action=runSearch&type=advanced&result=true&prevSearch=%2Bauthorsfield%3A(Eggermont%2C+Steven)

http://www.tandfonline.com/action/doSearch?action=runSearch&type=advanced&result=true&prevSearch=%2Bauthorsfield%3A(Vandebosch%2C+Heidi)




33

ผทมการศกษานอยจะมการเขารหส เกบขอมล และการน าขอมลกลบมาใชใหมจากการดรายการขาวทางโทรทศนไดดกวาการจดจ าขาวจากหนงสอพมพและเวบไซต ในขณะทผทมการศกษาสงจะมการจดจ าขาวทไดรบจากหนงสอพมพและเวบไซตไดดกวาทางโทรทศน ความตองการดานรายการโทรทศนเพอผสงอาย สามารถท านายรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ความผนแปรของรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายสามารถอธบายไดดวยความตองการดานรายการโทรทศน 70.56 % สวนอก 29.44 % เปนปจจยอนซงยงไมสามารถท านายรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายได ซงปจจยอนๆ ทอาจใชท านายตนแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ไดแก ปจจยดานเศรษฐกจ ปจจยดานการบรหารจดการองคกร ปจจยดานเทคโนโลย ปจจยดานการแพทย สาธารณสข ปจจยดานถนอาศย /ภมศาสตร ปจจยดานสงคม วฒนธรรม และศาสนา แนวทางการพฒนารายการโทรทศนเพอผสงอาย ประกอบดวยปจจยหลก 3 ประการ ไดแก ปจจยภายนอก ปจจยภายใน และปจจยดานรายการ ปจจยภายนอก เปนปจจยทจะน าไปสการสนบสนนใหมการเพมจ านวนของรายการโทรทศนเพอผสงอาย ประกอบดวย 1) การเพมจ านวนของผสงอาย: จากปรากฏการณจ านวนประชากรผสงอายทเพมมากขนทวโลกและรวมถงประเทศไทย และกลมผทมอายมากขนทเตรยมตวจะเกษยณซงกลมตาง ๆ เหลานมปญหาและความตองการเฉพาะดาน จากงานวจยเรองนมขอคนพบวา โทรทศนเปนสอทผสงอายเปดรบสงตางจากกลมวยรนและวยท างานทมแนวโนมวาจะดรายการโทรทศนผานอนเตอรเนตมากขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Khajeheian et al. (2012) ทมขอคนพบวาผสงอายมการเปดรบสอมวลชนและสอดงเดมไดแก โทรทศน วทย และหนงสอพมพ ขณะทวยรนใหความสนใจกบสอใหมมากกวาสอดงเดม 2) การตลาดแบบ CSR: จากงานวจยเรองนมขอคนพบวา การโฆษณาลกษณะสงเสรมสงคมจะชวยเหลอผสงอายใหอยในสงคมไดอยางมความสข และเพอสรางภาพลกษณทดตอหนวยงานทดแลผสงอาย สนคา หรอบรการ ซงเปนไปตามแนวคดหลกดาน CSR ทวาองคกรตองมความรบผดชอบตอผบรโภค และมสวนรวมในการพฒนาสงคม 3) นโยบายของรฐบาล: จากงานวจยเรองนมขอคนพบวา รฐบาลขาดการรณรงคอยางจรงจงใหมสอส าหรบผสงอาย สาเหตหนงคอมปจจยดานธรกจเขามาเกยวของ สถานโทรทศนถกครอบง าโดยเอเจนซซงสนคาทสนบสนนรายการสวนมากเปนสนคาส าหรบวยรน ควรมนโยบายปรบเปลยนทศนคตของประชาชนเกยวกบภาพลกษณของผสงอายใหเปนดานบวก และควรสงเสรมการใหความส าคญกบผสงอาย เพราะสอจะมองวาสงคมใหความส าคญกบคนสงอาย และสถานโทรทศนจะเพมเวลาการออกอากาศตามมาเอง ปจจยภายใน หรอปจจยดานองคกรทจะน าไปสการผลตรายการโทรทศนเพอผสงอายประกอบดวย 1) นโยบายของสถานโทรทศนฟรทว: จากงานวจยเรองนมขอคนพบวา สถานโทรทศนเชงพาณชย มนโยบายวาเปนสถานของครอบครวและเยาวชน แตบางสถานกไมมแผนรองรบในการกาวเขาสสงคมผสงอาย สถานโทรทศนของรฐบาลท าตามนโยบาย กสทช. คอตองมรายการส าหรบ


34

ผชมหลากหลายกลม และสดทายสถานโทรทศนสาธารณะมรายการส าหรบผสงอายแตไมมากนก เพราะเจตนารมณของสถานคอการท ารายการประเภทขาว 2) ผผลตรายการโทรทศน : จากงานวจยเรองนมขอคนพบวา ผผลตรายการควรใหความสนใจตอกลมผสงอายใหมากขน ซงสงคมจะยอมรบบรษทผผลตรายการในฐานะทเขาเปนผใหกบผสงวย นอกจากนผผลตรายการตองมอดมการณ ตองอดทน ธรกจไดก าไรนอยเนองจากไมคอยมผสนบสนนรายการ ปจจยดานรายการ เปนปจจยทจะน าไปสการก าหนดรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย ประกอบดวย 1) คณคาของผสงอายตามวฒนธรรมไทย: จากการไดรบแรงบนดาลใจจากสมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ ในการเชดชและยกยองคณคาของผสงอาย รายการโทรทศนควรถายทอดภมปญญาตาง ๆ ของผสงอายเพอน ามาประยกตใชกบสงคมปจจบน อกทงเพอเปนการสรางความตระหนกวาสงคมไทยไดเขาสสงคมผสงอายแลวและควรเปลยนผสงอายใหเปนพลงของสงคม ควรเปนรายการทใหผสงอายเปนศนยกลางเพอถายทอดความร แนวคด ความด และประสบการณแกคนรนหลง ซงแนวคดเรองพฤฒพลง (Active Aging) ระบวา ผสงอายควรมกจกรรมตาง ๆ รวมกบครอบครว สงคม และชมชน ในดานเศรษฐกจ วฒนธรรม การเมองการปกครอง และการท างาน ไมใชเพยงแคการมกจกรรมทางกายหรอการออกก าลงกายเทานน ซงกรอบการพฒนาผสงอายขององคการอนามยโลก (WHO, 2002) ไดระบวาองคประกอบส าคญ 3 ประการของการพฒนาผสงอายควรประกอบดวย การพฒนาสขภาพ การสงเสรม ความปลอดภย และการสรางความมสวนรวม (Health, Security and Participation)

2) รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย: จากงานวจยเรองนมขอคนพบรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอายในภาพรวม ดงน ประเภทของรายการโทรทศนเพอผสงอาย ไดแก ความร ขาวสาร และบนเทง ซงสอดคลองกบผลการวจยของ ปรชา อปโยคน และคณะ (2541) ทพบวา ผสงอายชอบดขาวทางโทรทศนเพราะทนตอเหตการณไมตองฟงวทยหรออานหนงสอพมพเพราะขาวจะชากวา เนอหารายการโทรทศนเพอผสงอาย ควรเปนเรองเกยวกบการดแลตนเองดานสขภาพ ศาสนา การทองเทยว สอและเทคโนโลยใหมๆ สอดคลองกบผลการวจยของ พนม คลฉายา (2555) ทพบวา ผสงอายมความตองการขาวสารดานเหตการณความเคลอนไหวในประเทศไทย ความรดานสขภาพรางกาย ศาสนา/ธรรมะ ขอมลเกยวกบโรคภยไขเจบ การรกษาพยาบาล กจกรรมการพกผอนคลายเครยด ความรดานสงแวดลอม ความรดานสขภาพจต สวสดการสงคมทรฐจดให และสอดคลองกบงานวจยของ วฤนลกษณ นพประเสรฐ (2552) ทพบวา ผสงอายเปดรบขาวสารจากโทรทศนมากทสดในประเดนขาวการเมอง ควรมวธการน าเสนอแบบสารคดออกแนวสนกสนานและแบบวาไรต รายการโทรทศนเพอผสงอายควรมลกษณะสนกสนานเชงสรางสรรค พธกรควรมความรความสามารถและมทกษะการสอสารทด ควรพดจาสภาพ ควรเปนวยผใหญ ควรใชเทคนคการตดตอภาพแบบคทชนและไมควรใชกราฟกมาก ตวหนงสอตองใหญกวาปกต ภาพควรมสสนสดใส ตองมเสยงดงฟงชด เพลงประกอบควรฟงสบายมความละเมยดละไม ควรใชเพลงรวมสมยหรอสนทราภรณ

3) จตวทยาผสงอาย: จากงานวจยเรองนมขอคนพบวา รายการควรตอบสนองความตองการผสงอาย ฝายปฏบตการของสถานโทรทศนและผผลตรายการมความรความเขาใจเรอง


35

จตวทยา ปญหา และความตองการของผสงอายเพอการออกแบบรายการใหสอดคลองกบความตองการของผสงอาย ซงสภาพปญหาของผสงอาย ไดแก ดานสขภาพอนามย ดานการศกษา ดานความมนคง รายได และการท างาน ดานสงคมและวฒนธรรม และดานสวสดการ สวนความตองการพนฐานของผสงอาย ไดแก ความตองการดานรางกาย ความตองการดานจตใจ ความตองการดานเศรษฐกจ ความตองการดานสงคม ความตองการดานสวสดการตาง ๆ ความตองการดานการศกษาและการเรยนร และความตองการดานขอมลขาวสาร (อภชญา อยในธรรม, 2547)

4) การขยายกลมอายผชม: จากงานวจยเรองนมขอคนพบวา ควรมการปรบใหมกลมคนดทกวางขน และเพอใหเกดประโยชนกบกลมผสงอายและผทก าลงจะเปนผสงอาย อกทงยงเปนสรางการมสวนรวมใหกบลกหลานในการดแลผสงอาย จากขอมลของส านกงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพ (2552) ระบวา บคคลใกลชด ไดแก บตร หลาน ญาต พนอง และผดแลผสงอายเปนบคคลทมสวนส าคญอยางมากตอผสงอายทจะชวยใหผสงอายด ารงชวตไดอยางมความสขในบนปลาย

ผลการวจยในครงนพบวา รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย มจ านวน 4 รปแบบ คอรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 1.1 ผชมอายระหวาง 60-65 ป และ รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 1.2 (ผชมทมอาย 65 ปขนไป) จากแนวคดเรองจตวทยาผสงอาย ผสงอาย สามารถแบงได 2 ลกษณะ คอ การแบงตามลกษณะทางกายภาพ และการแบงตามปฏทน ซงในแตละภมภาคของโลกนนอาจมเกณฑอายของบคคลทจะจดใหเปนผสงอายนนไมเทากน สวนใหญคนภาคพนยโรปและอเมรกาจะใชเกณฑการเปนผสงอายทอาย 65 ปขนไป แตในภมภาคเอเชย จะถอเกณฑของผสงอายทอาย 60 ปขนไป (บรรล ศรพานช, 2542) ผสงอายบางคนกมหลายลกษณะหรอมลกษณะทแตกตางกนออกไป ทงนขนอยกบความเปลยนแปลงไปตามวยและประสบการณของแตละบคคล ปญหาและความเปลยนแปลงตามแตละชวงวยของผสงอายทพบ ไดแก การเปลยนแปลงทางดานรางกาย การเปลยนแปลงทางจตใจ และการเปลยนแปลงทางดานสงคมและวฒนธรรม ซงในแตละชวงวยของผสงอายกจะมลกษณะ สภาพปญหา และความตองการทแตกตางกน ไดแก ความตองการดานรางกาย ความตองการทางดานจตใจ ความตองการดานเศรษฐกจ ความตองการทางดานสงคม ความตองการสวสดการดานตางๆ ความตองการดานการศกษาและการเรยนร และความตองการดานขอมลขาวสาร (Lertchanyarak, Oranuj, 2010 และอภชญา อยในธรรม, 2547) ซงสอดคลองกบงานวจยของ พนม คลฉายา (2555) ทพบวา ความตองการขาวสารของผสงอายมความแตกตางกนในแตละชวงอาย และสอดคลองกบงานวจยของ Marie-Louise Mares & Emory H. Woodard IV (2006) พบวา ผสงอายชวงปลายดโทรทศนมากกวาผสงอายชวงตนและชวงวยอนๆ เพราะการมสขภาพทไมคอยด การเกษยณ และการเปนหมาย ซงสอดคลองกบงานวจยของ กาญจน กงวานพรศร และสภมาส องศโชต (2555) ทพบวา กลมตวอยางทเปนผสงอายในจงหวดนนทบรในภาพรวมระบวาไมคอยไดรบขาวสารขอมลทางการเงน กลมตวอยางผสงอายจากชมชนเมองบอกวามการรบรขาวสารขอมลทางการเงนในระดบปานกลาง ในขณะทกลมตวอยางจากชมชนกงเมองกงชนบทและชมชนชนบทตางบอกวาไดรบรขาวสารขอมลทางการเงนในระดบนอย

รปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 2.1 (ผชมทมอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ) และรปแบบรายการโทรทศนเพอผสงอาย แบบท 2.2 (ผชมทมอาชพอน ๆ) ส าหรบผชมอาชพอน ๆ นอกเหนอจากอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ มความตองการลกษณะรายการโทรทศนเชดชผสงอายท


36

เปนคนดของสงคม ซงอาจเปนเพราะการไดรบแรงบนดาลใจจากสมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถในการเชดชและยกยองคณคาของผสงอาย ผชมอาชพอน ๆ มความตองการเนอหาดานสขภาพ การศกษาและการเรยนร และธรรมะ/ศาสนา อาจเปนเพราะผชมทมอาชพขาราชการหลงเกษยณแลวอาจยงมภาระรายจาย ซงเงนบ าเหนจ บ านาญอาจไมเพยงพอกบความตองการจงยงคงตองการขาวสารดานสวสดการอย ผชมอาชพอนๆ ตองการพธกรทพดจาสภาพ แตงตวเรยบรอย และมความรความสามารถ อาจเปนเพราะขณะนมการรณรงคเรองหลกธรรมาภบาลคอนขางมากในแวดวงราชการจงมความตองการใหพธกรรายการเปนทงคนดและคนเกง ผชมอาชพอน ๆ มความตองการในการชมรายการโทรทศนชวงเยน (16.01 น. - 19.00 น.) ชวงเชา (06.01 น. – 09.00 น.) และชวงหวค า (19.01 น. - 22.00 น.) อาจเปนเพราะผสงอายทไมไดรบราชการยงคงท างานอยางตอเนองไมไดเกษยณจงมการตดตามขอมลขาวสารในชวงเชากอนไปท างาน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. หนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ควรใหความส าคญและเสนอเปนนโยบายระดบชาตในเรองการน าเสนอขอมลขาวสารผานสอมวลชนใหตรงกบความตองการและความจ าเปนของผสงอาย โดยเฉพาะสอโทรทศนเพราะเปนสอทผสงอายมการรบชมเปนจ านวนมาก 2. หนวยงานทเกยวของ เชน ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต ควรเปนองคกรหลกในการจดตงคณะท างานเพอรางกฏกา สรางขนตอน กระบวนการ และชองทางในการน านโยบายดานสอส าหรบผสงอายตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ไปสการปฏบต 3. หนวยงานทเกยวของ เชน ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต ควรพจารณาเรองการเพมสดสวนรายการโทรทศนเพอผสงอายใหมอยางนอย 10 % ในผงรายการของสถานโทรทศนฟรทว 4. สถานโทรทศนฟรทวควรตระหนกถงความส าคญและคณคาของผสงอาย โดยการมนโยบายทสงเสรมและเผยแพรความร ภมปญญา และประสบการณของผสงอายสสงคม ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ 1. สถานโทรทศนชองฟรทวควรน ารปแบบรายการโทรทศนส าหรบผสงอาย 4 รปแบบทเปนขอคนพบจากงานวจยในครงนไปท าการผลตและออกอากาศ เพอเปนการพฒนาคณภาพชวตของผสงอายผานสอโทรทศน 2. สถานโทรทศนชองฟรควรผลตและสรางสรรครายการโทรทศนเพอผสงอายใหเปนลกษณะทมการเผยแพรความรความสามารถของผสงอายสสงคม ลกษณะเชดชผสงอายทเปนคนดของสงคม และลกษณะสนกสนาน มอารมณขนแบบสภาพ ใหเกยรตผชม และไมยดตดกบอดตมากเกนไป เพอสรางความเปนผสงอายทมคณประโยชนตอการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศ (Productive Aging) และเพอสรางสขภาพจตทดใหกบผสงอาย


37

ขอเสนอแนะเชงวชาการ 1. ควรมการศกษาเรองผสงอายกบการเปดรบและการใชประโยชนจากสอดจตล เพมเตม เนองจากในงานวจยนมขอคนพบวาผสงอายมความสนใจในสอประเภทน 2. สามารถตอยอดองคความรดวยการน ารปแบบรายการโทรทศนเพอผสงทง 4 รปแบบทไดจากผลการวจยครงนไปท าการวจยดวยวธการทดลองกบกลมตวอยางทเปนผสงอาย แลวน าผลทไดมาเปนแนวทางในการปรบปรงรปแบบรายการใหสมบรณยงขน 3. สามารถตอยอดองคความรดวยการท าการวจยในประเดนสถานการณ และรปแบบรายการโทรทศนส าหรบผสงอายในสอทวดจตอล สถานโทรทศนดาวเทยม และเคเบลทว เพอใหคลอบคลมชองทางการออกอากาศของรายการโทรทศนเพอผสงอาย

บรรณานกรม กาญจน กงวานพรศร และสภมาส องศโชต. (2555). รายงานการวจยเรองแนวทางและมาตรการ สงเสรมการออมของผสงอายตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กรณศกษาจงหวด นนทบร. สบคนจาก http://ird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/66/บทคดยอ.pdf คณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต. (2556). ประกาศหลกเกณฑการจดท าผงรายการส าหรบการใหบรการกระจายเสยงหรอโทรทศน พ.ศ. 2556. สบคนจาก https://broadcast.nbtc.go.th/law/ บรรล ศรพานช. (2542). ผสงอาย: ผสงอายทรพยากรของสงคม. กรงเทพฯ: หมอชาวบาน. ปราโมทย ปราสาทกล. (2555). ผสงอายคนวงในทจะถกผลกใหไปอยชายขอบ. สบคนจาก http://www2.ipsr.mahidol.ac.th/ConferenceVIII/Download/Article_Files/5-

Elderly-Pramote.pdf ปรชา อปโยคน และคณะ. (2541). ไมใกลฝง: สถานภาพและบทบาทผสงอายไทย. กรงเทพฯ: เจรญดการพมพ. พนม คลฉายา. (2555). รายงานการวจยเรองความตองการขาวสาร การใชสอ และนสยการ เปดรบสอของผสงอายไทย. สบคนจาก http://library.cmu.ac.th/rsc/?newsdetail.php&id=654 ระพพรรณ ค าหอม และคณะ. (2547). บทสรปส าหรบผบรหาร ปจจยทมผลตอความตองการ บรการสวสดการสงคมของผสงอายในเขตชนบท. กรงเทพฯ: สถาบนวจยและ ใหค าปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร. วฤนลกษณ นพประเสรฐ. (2552). ความคาดหวงและความพงพอใจตอการเปดรบขาวสารจาก สอมวลชนของผสงอายในเขตเทศบาลนครเชยงใหม. การคนควาอสระปรญญาศลปศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการสอสารศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. สถาบนวจยประชากรและสงคม. (2549). การฉายภาพประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2548 – 2568. นครปฐม: ประชากรและสงคม. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2549). แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบทสบ พ.ศ. 2550-2554. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

http://ird.stou.ac.th/dbresearch/uploads/66/บทคดยอ.pdf

http://www2.ipsr.mahidol.ac.th/ConferenceVIII/Download/Article_Files/5-Elderly-Pramote.pdf

http://www2.ipsr.mahidol.ac.th/ConferenceVIII/Download/Article_Files/5-Elderly-Pramote.pdf

http://library.cmu.ac.th/rsc/?newsdetail.php&id=654


38

ส านกงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพ. (2552). จดหมายขาวรายเดอน. ฉบบท 16 กรกฎาคม 2552. สบคนจาก www.hiso.or.th ส านกงานสถตแหงชาต. (2551). รายงานการส ารวจสอมวลชน พ.ศ. 2551 (วทยและโทรทศน). กรงเทพมหานครกลมสถต 4 ส านกสถตเศรษฐกจสงคมและประชามต. ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย. (2547). แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545-2564). กรงเทพมหานครส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส คนพการ และผสงอาย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. สรตน เมธกล. (2548). เศรษฐกจ การเมอง และสงคมทมผลตอการจดการการสอสาร. ใน ประมวลสาระชดวชาเทคโนโลยการจดการการสอสาร หนวยท 2 หนา 73-154 สาขาวชา นเทศศาสตร. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. อนญญา ศรส าอาง. (2552). การเปดรบ การใชประโยชน และความพงพอใจทมตอรายการ โทรทศนดานอาหารและสขภาพของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร.

หลกสตรนเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. อภชญา อยในธรรม. (2547). การสอสารกบการพฒนาสงคม. ในเอกสารการสอนชดวชา การสอสารกบการพฒนา สาขาวชานเทศศาสตร หนวยท 11 หนา 1-72. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. Gauntlett, David & Hill, Annette. (1999). TV Living Television, Culture and Everyday Life. USA: Routledge. Grajczyk, Andreas & Zollner, Oliver. (1996). How Older People Watch Television. Gerontology 44,3 (May-June): 176-181. Khajeheian, D. & et al. (2012). Information technology and Media convergence: An entrepreneurial approach towards media matrix management. African Journal of Business Management. 6(29), 8483-8489. Koçak, Abdullah & Terkan, Banu. (2009). Media use behaviours of elderly: A Uses and Gratifications Study on Television Viewing Behaviors and Motivations. Retrieved from http://gerobilim.com/index.php?id=39 Lertchanyarak, Oranuj. (2010). Communication and Information Management for Bangkok Elderly Participants. Paper accepted for presentation at International Conference Future Imperatives of Communication and Information for Development and Social Change. Maria Elizabeth Grabe, Rasha Kamhawi & Narine Yegiyan. (2009). Informing Citizens: How People with Different Levels of Education Process Television, Newspaper and Web News. Journal of Broadcasting & Electronic Media. 53(1), 90-111.

http://www.hiso.or.th/

http://gerobilim.com/index.php?id=39


39

Marie-Louise Mares & Emory H. Woodard IV. (2006). In Search of the Older Audience: Adult Age Differences in Television Viewing. Journal of Broadcasting & Electronic Media. 50(4), 595-614. Population Division DESA United Nations. (2015). World Population Aging: 1950- 2050. Retrieved from http://www.un.org/esa/population/publications/ worldageing19502050/pdf/7introduction.pdf Raimo Niemelä , Maija-Leena Huotari, Terttu Kortelainen. (2012). Enactment and Use of Information and the Media Among Older Adults. Library & Information Science Research. 34(2012), 212-219. Reid, Kathaleen. (1989). Lifeline or Leisure?: TV’s Role in the Lives of the Elderly. Media &Values Issue No. 45 Retrieved from http://www.medialit.org/reading-room/lifeline-or-leisure-tvs-role-lives-elderly Steven Eggermont & Heidi Vandebosch. (2001). Television As A Substitute: Loneliness, Need Intensity, Mobility, Life-Satisfaction and the Elderly Television Viewer. Communicatio: South African Journal for Communication Theory and Research. 27(2), 10-18. The Nielson Co. (2009). Weekly Time Spend Watching Traditional TV. Retrieved from http://blog.nielsen.com/nielsenwire/online_moblie/three- scrern-report-q409/ WHO. (2002). แนวคดเรองพฤฒพลง. Retrieved from www.tu.ac.th/org/research/km/.../โครงการพฤฒพลง.pdf

http://www.un.org/esa/

http://www.medialit.org/reading-room/lifeline-or-leisure-tvs-role-lives-elderly



http://blog.nielsen.com/nielsenwire/online_moblie/three-


การปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจเพอเสรมสรางทกษะการเผชญปญหา ส าหรบเยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอร

GROUP COUNSELING WITH STABILIZATION TECHNIQUES TO ENHANCE COPING

SKILLS FOR CYBERBULLIED YOUTH

จตตพนธ ความคนง1 และมฤษฎ แกวจนดา2 Jittipan Kwamkanung1, and Marid Kaewchinda2

1นสตบณฑตศกษา หลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร 2อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก หลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาความชกและรปแบบการรงแกผานโลกไซเบอร ตลอดจนผลกระทบทเกดขนตอสขภาพจตของเยาวชนจากการถกรงแกผานโลกไซเบอร และวธการรบมอทนกเรยนใชเมอถกรงแกผานโลกไซเบอร และ 2) เพอพฒนาการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจส าหรบชวยนกเรยนในการรบมอและการจดการกบความวตกกงวลทเกดจากการถกรงแกผานโลกไซเบอร โดยใชแบบสอบถามพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของวยรนเปนเครองมอส ารวจกลมตวอยางทเปนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ปการศกษา 2557 จากโรงเรยนในสงกด สช. เขตกรงเทพมหานคร ดวยวธการสมตวอยางแบบแบงชน จ านวน 1,146 คน การวจยนยงเปนการพฒนาและทดลองการปรกษาแบบกลมทางจตวทยาดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจ มกลมเปาหมายเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เพอชวยใหนกเรยนรบมอและจดการกบผลกระทบทเกดจากการถกรงแกผานโลกไซเบอรไดอยางเหมาะสม มการวเคราะหขอมลดวยการเปรยบเทยบความแตกตางจากคะแนนแบบวดการเผชญปญหาและแบบประเมนสขภาพจตของฮอบกนสกอนและหลงการทดลอง ดวยสถต Wilcoxon Signed Rank Test ผลการวจยพบวา 1) กลมตวอยางรอยละ 70.1 เคยถกรงแกผานโลกไซเบอรดวยรปแบบตาง ๆ ไดแก การถกนนทา ดาทอ ลอเลยนผานสอสงคมออนไลน การไดรบโทรศพทกลนแกลง และ/หรอไดรบขอความขมขหรอกอกวน เปนตน ซงสงผลกระทบตออารมณและความรสกของเหยอแตกตางกนไป ทงนกลมตวอยางมวธรบมอดวยวธการทแตกตางกน และ 2) การปรกษาแบบกลมนชวยเพมพนทกษะการเผชญปญหาจากการถกรงแกผานโลกไซเบอรใหแกนกเรยน และยงชวยลดความวตกกงวล และความซมเศราทเปนผลกระทบจากการถกรงแกผานโลกไซเบอรได


41

ABSTRACT This study has two objectives; including 1) to investigate frequency, methods of cyber bullying, its psychological effects, and coping methods among Thai youth who were cyberbullied, and 2) to develop a group counseling with stabilization technique to enhance their coping skills for anxiety from cyberbully. A Social Media Online Usage among Thai Youth questionnaire was an instrument to survey 1,146 high school students in Bangkok Metro Area from private schools, which affiliated to the Office of the Private Education Commission, in year 2557 with stratified random sampling method. Furthermore, this study wanted to develop and try-out a group counseling with stabilization technique with students in Matthayomsuksa 4th to assist them in coping appropriately from the effects of being cyberbullied. The data analysis were utilized by Wilcoxon Signed Rank Test to compute the difference results between pre- and post treatment scores of the Coping skills and the Hopkins Symptom Checklist (HSCL–25). The results found that 70.1 percent of sample had at least an experience of being cyberbullied with different methods such as being gossiped, scolded, or used cruel mockery through social media, receiving a fake phone call, and/or getting threatened messages. Those experiences affected to their mood and feeling differently; nonetheless, the students had different coping method. The results also showed that group counseling could assist students to enhance their coping skills to be cyberbullied and help reducing their anxiety and depression which affected from cyberbullying. ค าส าคญ การปรกษาแบบกลม เยาวชน การรงแกผานโลกไซเบอร เทคนคการสรางความมนคงทางจตใจ Keywords Group Counseling, Youth, Cyberbullying, Stabilization Technique ความส าคญของปญหา การใชเทคโนโลยเปนชองทางแสดงพฤตกรรมท ารายผอนเปนการรงแกอกรปแบบหนงทแตกตางไปจากการรงแกรปแบบเดม โดยมการใชอปกรณสอสารและอนเทอรเนตเปนสอกลางในการสรางความเสยหายตอผ อนโดยทไมจ าเปนตองเผชญหนากนหรออยในสถานทและเวลาเดยวกน(Tokunaga, 2010) พฤตกรรมรงแกผานโลกไซเบอร (Cyberbullying) มหลายลกษณะ ไดแกการสงตอขอความหยาบคาย คกคาม ขมข ลอเลยน วาราย นนทา สรางขาวลอ รวมถงตดตอรปภาพหรอวดโอทไมเหมาะสม แลวเผยแพรผานโทรศพทมอถอ คอมพวเตอร และอนเทอรเนตสสาธารณะโดย


42

ไมไดรบอนญาต (ณฐรชต สาเมาะ และคณะ, 2557 ; วมลทพย มกสกพนธ และคณะ, 2552; Tokunaga, 2010) ในปจจบนพบวามเยาวชนจ านวนไมนอยทมสวนเกยวของกบการรงแกผานโลกไซเบอร จากการส ารวจความชกของปญหาดงกลาวในหลายประเทศทวโลกพบวาเยาชนเกยวของกบการรงแกผานโลกไซเบอรประมาณรอยละ 20 – 40 (Tokunaga, 2010) ส าหรบการส ารวจการขมเหงรงแกผานโลกไซเบอรในประเทศไทยพบวามเยาวชนเคยถกรงแกผานโลกไซเบอรรอยละ 43.9 โดยถกนนทาและดาทอผานมอถอและอนเทอรเนตมากทสด และพบวาการรงแกผานโลกไซเบอรมแนวโนมเกดในโรงเรยนมธยมศกษาเอกชนมากกวาสถานศกษาประเภทอน (วมลทพย มกสกพนธ และคณะ, 2552) นอกจากนพบวา มเยาวชนมากถงรอยละ 77.4 มโทรศพทมอถอทใชอนเทอรเนตได (Smart Phone) และเยาวชนรอยละ 28.7 เคยถกคกคามจากเพอนใหมทรจกกนทาง Social Network (ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชนและมเยาวชน, 2556) ประกอบกบมรายงานวาเยาวชนมสดสวนการใชอนเทอรเนตสงทสด รอยละ 58.4 เมอเปรยบเทยบกบกลมชวงอายอนๆ และมแนวโนมการใชอนเทอรเนตในกลมเยาวชนเพมขนทกป (ส านกงานสถตแหงชาต, 2557) ขอมลเหลานแสดงใหเหนวาพฤตกรรมการรงแกผานโลกไซเบอรยงคงมปรากฏในหมเยาวชนไทย และเมอเยาวชนมแนวโนมเขาถงการสอสารและอนเทอรเนตไดงายขน โดยไมมขอจ ากดดานเวลาและสถานท จงอาจท าใหเยาวชนตกเปนเหยอของการรงแกผานโลกไซเบอรไดโดยงายขนตามไปดวย การถกรงแกผานโลกไซเบอรทกรปแบบลวนสงผลกระทบตอเยาวชนในดานลบโดยเฉพาะในดานอารมณและจตใจ เนองจากท าใหผถกรงแกรสกร าคาญใจ รสกไมสบายใจ รสกโกรธ เกดความเศราหมอง เสยใจ รสกหดห และหวาดกลว อกทงพบวาทงผรงแกและผถกรงแกมระดบการเหนคณคาในตนเองต า (Kowalski & Limber, 2013; Patchin & Hinduja, 2010) ท าใหขาดสมาธในการเรยน ขาดเรยน จนท าใหมผลการเรยนลดลง ตลอดจนสงผลกระทบตอสมพนธภาพระหวางบคคล (Beran & Li, 2007) นอกจากนยงพบวาความรนแรงทเกดขนมแนวโนมท าใหเกดอาการทเกยวของกบสขภาพจต โดยกอใหเกดความเครยด ภาวะซมเศรา และภาวะวตกกงวล หากไมสามารถจดการอารมณทเกดขนได อาจน าไปสการฆาตวตายได (Campbell et al., 2012; Kowalski & Limber, 2013; Patchin & Hinduja, 2010) การศกษาวจยเกยวกบการรงแกผานโลกไซเบอรสวนใหญมงเนนศกษาในกลมเยาวชนชวงวยรน ซงเปนวยทมความเปลยนแปลงทางอารมณไดงาย โดยเฉพาะอยางยงอารมณทไมพงประสงค เชน อารมณโกรธ เครยด เสยใจ วตกกงวล หรอหวาดกลว เปนตน วยรนจะแสดงอารมณทไมพงประสงคอยางเขมขนและรนแรง จนท าใหขาดการพจารณาปญหาอยางรอบดาน ไมมเหตผล มทศนคตดานลบ (ประณต เคาฉม, 2549) หากควบคมอารมณไมไดกจะท าใหรบมอกบปญหาไมมประสทธภาพ อาจหลกเลยงหรอปฏเสธการแกไขปญหา ท าใหปญหายงคงรบกวนจตใจอย หากกนระยะเวลายาวนานอาจกอใหเกดภาวะวตกกงวล น ามาซงผลเสยตอสขภาวะทางจตและสขภาพรางกาย ตลอดจนกระทบตอการด าเนนชวตประจ าวนของบคคลได (Bourne, 2010) การใหความชวยเหลอเยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอร มขอเสนอแนะใหใชกระบวนการปรกษาแบบกลมเพอใหเยาวชนทเปนเหยอไดแลกเปลยนประสบการณการถกรงแก อภปรายถงแนวทางการแกปญหาและจดการกบผลกระทบทเกดขนรวมกน รวมทงสอนทกษะตางๆ ทจ าเปนตอการรบมอกบปญหาและจดการอารมณ (Ryan & Curwen, 2013) จากการศกษาขอมลพบวาการใชกระบวนการการปรกษาแบบกลมสามารถชวยบรรเทาความวตกกงวลได (หทยรตน บญสขศร และดลดาว ปรณานนท,


43

2556) และชวยพฒนาวธการเผชญปญหาของเยาวชนได (วมลรตน ปฏพทธวฒกล, 2555) อกทงพบวาการใชเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจในกระบวนการบ าบดชวยใหผรบการบ าบดมสขภาพจตทดขน (Korn & Leeds, 2002) ดงนนในการชวยเหลอเยาวชนทตกเปนเหยอของการรงแกและไดรบกระทบดานลบตอสภาพจตใจดวยการสรางกลมใหการปรกษาทมงใหเยาวชนใหไดตระหนกถงอนตรายเกดขน เรยนรและพฒนาแนวทางการรบมอและวธปฏบตเมอเผชญเหตการณรนแรงและความวตกกงวลจากการถกรงแกผานโลกไซเบอรไดอยางเหมาะสม นาจะน ามาซงประโยชนในการวางแผนปองกนหรอใหความชวยเหลอเยาวชนทมความเกยวของกบการรงแกผานโลกไซเบอร และสามารถน าไปตอยอดในการคนควาวจย อนจะกอใหเกดประโยชนตอสงคมไทยตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย 1) เยาวชนในปจจบนมประสบการณเกยวของกบการรงแกผานโลกไซเบอรหรอไม 2) เยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอรไดรบผลกระทบตออารมณและพฤตกรรมอยางไร 3) เยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอรมวธการรบมอกบเหตการณรงแกอยางไร 4) การปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจสามารถพฒนากลวธการเผชญปญหาของนกเรยนทเขารวมกลมไดหรอไม 5) การปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจชวยลดภาวะวตกกงวลจากการถกรงแกผานโลกไซเบอรของนกเรยนทเขารวมกลมไดหรอไม วตถประสงคการวจย 1) เพอศกษาความชกและรปแบบการรงแกผานโลกไซเบอร ตลอดจนผลกระทบทเกดขนตอสขภาพจตของเยาวชนจากการถกรงแกผานโลกไซเบอร และวธการรบมอทนกเรยนใชเมอถกรงแกผานโลกไซเบอร 2) เพอพฒนาการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจส าหรบชวยนกเรยนในการรบมอและการจดการกบความวตกกงวลทเกดจากการถกรงแกผานโลกไซเบอร วธด าเนนการวจย

แบงการวจยออกเปน 2 ชวง คอ ชวงแรกเปนการวจยเชงส ารวจและชวงทสองเปนการวจยกงทดลอง

การวจยเชงส ารวจ เปนการศกษาขอมลเกยวกบพฤตกรรมและรปแบบการถกรงแกผานโลกไซเบอรกบนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) เขตกรงเทพมหานครด าเนนการในชวงภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 ใชวธการสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ตามการแบงเขตทตงพนทในกรงเทพมหานคร 3 กลม ไดแก 1) กรงเทพเขตชนใน 2) กรงเทพเขตชนกลาง และ 3) กรงเทพเขตชนนอก ไดโรงเรยนทเขารวมการวจยครงนจ านวน 13 โรงเรยน กลมตวอยางมจ านวนทงสน 1,146 คน เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลคอแบบสอบถามพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของวยรน ประกอบดวยค าถามจ านวน 16 ขอ มลกษณะค าถามแบบเลอกตอบและเตมค าตอบ มค าถามเกยวกบขอมลทวไปของ


44

ผตอบแบบสอบถามจ านวน 5 ขอ และเปนค าถามเกยวกบพฤตกรรมรงแกผานโลกไซเบอร ผลกระทบจากการถกรงแก และวธการรบมอจากการถกรงแก จ านวน 11 ขอ ทงนไดรบการตรวจสอบจากผเชยวชาญและแกไขกอนน าไปใชในชวงเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2557 ถงเดอนมกราคม พ.ศ. 2558

การวจยกงทดลอง เปนการพฒนาและทดลองการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจส าหรบเยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอร กลมเปาหมายในการทดลองคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ภาคฤดรอน ปการศกษา 2557 (มนาคม – เมษายน 2558) จากโรงเรยนในเขตกรงเทพชนในแหงหนง ซงเปนโรงเรยนทไดเกบขอมลในชวงการวจยเชงส ารวจและทางโรงเรยนมความสนใจในงานวจย จงอนญาตใหเขามาด าเนนการทดลองได การไดมาของกลมทดลองใชวธคดเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) โดยเปนผทใชสอสงคมออนไลนหรอเคยถกรงแกผานโลกไซเบอร และสมครใจเขารวมกลมใหการปรกษา หลงการประชาสมพนธมนกเรยนสมครเขารวมกลมการปรกษาจ านวน 9 คน เปนเพศชาย 1 คน และเปนเพศหญง 8 คน

เครองมอทใชในการวจยกงทดลองประกอบดวยเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลและเครองมอทใชในการทดลอง ทงนผวจยน าผลทไดจากเครองมอทงสองชนดในชวงกอนและหลงการทดลองมาเปรยบเทยบกน เพอดความแตกตางทเกดขนหลงจากนกเรยนเขารวมกลมการปรกษาเครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลในชวงการวจยกงทดลองไดแก

1) แบบวดการเผชญปญหา เปนแบบวดทใหผตอบรายงานตนเองเกยวกบวธทใชเมอประสบปญหาหรอความเครยด มลกษณะเปนมาตรประมาณคา 5 ระดบ โดยวดรปแบบการเผชญปญหาได 3 รปแบบ ไดแก การเผชญปญหาแบบมงจดการกบปญหา การเผชญปญหาแบบแสวงหาการสนบสนนทางสงคม และการเผชญปญหาแบบหลกหน มขอกระทงจ านวน 55 ขอ จากการตรวจสอบคณภาพเครองมอพบวาไดคาความเทยงทงฉบบเทากบ .82

2) แบบประเมนสขภาพจตของฮอบกนส (HSCL–25) เปนการประเมนอาการผดปกตเบองตนทางจตใจ 2 ดาน ไดแก อาการวตกกงวลและอาการซมเศรา ประกอบดวยขอกระทงจ านวน 25 ขอ เปนค าถามเกยวกบภาวะวตกกงวลจ านวน 10 ขอ และเปนค าถามเกยวกบภาวะซมเศราจ านวน 15 ขอ ผทไดคะแนนเฉลยสวนใดสวนหนง ทงคะแนนรวมทงฉบบและคะแนนเฉลยรวมในแตละดานสงกวา 1.75 ถอวามอาการอยในกลมนน ๆ

เครองมอทใชในการทดลองคอการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจ มการนดพบกลมจ านวน 10 ครง ในแตละครงใชเวลา 90 นาท รวมทงสน 5 สปดาห เปนเวลา15 ชวโมง กลมการปรกษานมงใหนกเรยนตระหนกถงอนตรายของการรงแกผานโลกไซเบอร พฒนาการเผชญปญหา เปดโอกาสใหคนหาขอดของตนเองใหอยในการตระหนกรมากขน และฝกฝนเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจทจะชวยใหนกเรยนเกดความสงบและมนคงภายใน เพอใหมความพรอมทจะตอสกบปญหา ตลอดจนฝกฝนการสอสารทเหมาะสมและสงเสรมใหเพมความระมดระวงในการใชงานสงคมออนไลนอยางปลอดภย

การวเคราะหขอมลในการวจยครงนใชคาสถตพนฐานส าหรบวเคราะหขอมลกลมตวอยางเบองตน ไดแก คาความถ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคารอยละ วเคราะหเปรยบเทยบสถตโดยใช Wilcoxon Signed Rank Test เพอทดสอบสมมตฐาน โดยใชคานยส าคญทางสถตทระดบ .05


45

ผลการวจย ผลการวจยเชงส ารวจจากกลมตวอยางนกเรยนระดบมธยมศกษา 1,146 คน พบวาเปนเพศชายรอยละ 32.1 เปนเพศหญงรอยละ 67.7 มอายเฉลย 17.04 ป ก าลงศกษาอยระดบชนมธยมศกษาปท 4 รอยละ 30.8 ชนมธยมศกษาปท 5 รอยละ 37.5 และชนมธยมศกษาปท 6 รอยละ 31.1 มคาเฉลยผลการเรยนเทากบ 3.13 และสามารถเขาถงและใชสอสงคมออนไลนมากถงรอยละ 92.8 ในกลมตวอยางทใชสอสงคมออนไลนพบวามความเกยวของกบการรงแกผานโลกไซเบอร โดยเปนผรเหนการรงแกรอยละ 94.3 เปนผรงแกรอยละ 86.2 และเปนผถกรงแกรอยละ 75.5 ในจ านวนนมเยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอรระบวาตนเองยงคงไดรบผลกระทบในปจจบนถงรอยละ 10 เยาวชนทเกยวของกบพฤตกรรมรงแกทงทเปนผรงแก ผถกรงแก และผรเหนเหตการณ ลวนเกยวของกบพฤตกรรมนนทา ดาทอ ลอเลยนผานโลกไซเบอรมากทสดและมความแตกตางกนในล าดบรองลงมา โดยมรายละเอยดในตารางท 1 ตารางท 1 แสดงรอยละของพฤตกรรมรงแกผานโลกไซเบอร จ าแนกตามบทบาทผรงแก ผถกรงแก

และผรเหนการรงแก

พฤตกรรมรงแกผานโลกไซเบอร ผรงแก (n = 916)

ผถกรงแก (n = 803)

ผรเหนการรงแก (n = 1003)

นนทา ดาทอ ลอเลยน 81.6 73.2 76.9 กดกนหรอบลอกออกจากกลม 64.2 24.3 45.3 สง/ ไดรบขอความกอกวนหรอขมข 22.7 35.6 40.3 เผยแพรขอมลลบ 18.4 22.2 37.5 แอบอางชอไปโพสตหรอเผยแพรขอมลใหรายผอน 13.6 11.0 33.7 ตดตอภาพหรอคลปวดโอแลวเผยแพรตอสาธารณะ 5.6 21.3 39.3 โทรศพทกลนแกลง 27.3 57.5 17.5

ในดานวธรบมอจากการถกรงแกผานโลกไซเบอรนน เยาวชนทเคยเปนเหยอรบมอจากการถกรงแกดวยการสอสารกบเพอนเปนอนดบหนง (รอยละ 68.5) อนดบสองคอกดกนหรอบลอกผรงแกออกจากรายชอผตดตอ (รอยละ 66.4) อนดบสามคอการสอสารปญหาใหพอแมหรอผใหญทไวใจทราบ (รอยละ 55.9) อนดบสคอเพกเฉยตอพฤตกรรมรงแก (รอยละ 51.6) และอนดบหาคอบอกใหผรงแกหยดพฤตกรรมรงแก (รอยละ 45.5) ผลการวจยกงทดลองโดยใชการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจส าหรบนกเรยนทถกรงแกผานโลกไซเบอร โดยพจารณาความแตกตางของคะแนนกลวธการเผชญปญหาและคะแนน HSCL-25 กอนและหลงการทดลองดวยเครองมอทางสถต Wilcoxon Signed Rank Test มผลปรากฏดงตารางท 2


46

ตารางท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบทางสถต คะแนนกลวธการเผชญปญหาตามรปแบบตาง ๆ และ คะแนน HSCL-25 กอนและหลงการทดลอง

(n=9) รายการ Mean Md. S.D. Z p r

กลวธการเผชญปญหาแบบมงจดการปญหา

กอนทดลอง 3.85 3.79 0.26 -2.55 0.01* 0.85

หลงทดลอง 4.11 4.14 0.13

กลวธการเผชญปญหาแบบแสวงหาการ

สนบสนนทางสงคม

กอนทดลอง 3.38 3.39 0.61 -2.37 0.02* 0.79 หลงทดลอง 4.00 4.03 0.24

กลวธการเผชญปญหาแบบหลกหน

กอนทดลอง 2.60 2.73 0.48 -2.31 0.02* 0.77

หลงทดลอง 2.25 2.37 0.26

แบบประเมน กอนทดลอง 2.29 1.36 0.72 -2.55 0.01* 0.85

HSCL-25 หลงทดลอง 1.66 1.12 0.34 * หมายถงมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จากตารางท 2 พบวาคะแนนกลวธการเผชญปญหาทง 3 รปแบบและคะแนน HSCL-25 ของกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และมผลการค านวณไดคาขนาดอทธพล (Effect size) ทใหญ (r >.5 = large effect size) อภปรายผล ผลการวจยเชงส ารวจสามารถตอบค าถามวจยเกยวกบประสบการณเกยวกบการรงแกผานโลกไซเบอรของเยาวชนในปจจบน ผลกระทบและวธการรบมอของผทถกรงแกผานโลกไซเบอร ขอมลทไดแสดงใหเหนวา ในปจจบนมเยาวชนมากกวาครงหนงยงคงมสวนเกยวของกบการรงแกผานโลกไซเบอร โดยเปนผรเหนการรงแกมากทสด รองลงมาคอผรงแก ถดมาคอผถกรงแก เยาวชนทแสดงบทบาทรงแกผอนผานโลกไซเบอรสวนใหญแสดงพฤตกรรมนนทา ดาทอลอเลยนผอน รองลงมาคอกดกนหรอบลอกผอนออกจากกลม และถดมาคอการโทรศพทกลนแกลง เปนไปในทศทางเดยวกบผลการวจยทผานมาทพบวาเยาวชนชวงวยรนใชขอความตอวาและลอเลยนผอนมากเปนอนดบหนงเชนกน (วมลทพย มกสกพนธ และคณะ, 2552) ขอมลดานประสบการณของเยาวชนทถกรงแกพบวาเคยถกนนทา ดาทอ ลอเลยนมากทสด รองลงมาคอไดรบโทรศพทกลนแกลง และถดมาคอไดรบขอความกอกวนหรอขมข สอดคลองกบการศกษาทผานมาทพบเยาวชนถกรงแกผานโลกไซเบอรดวยวธโทรศพทกลนแกลงและสงขอความกอกวนมากเปนอนดบตน ๆ เชนกน (Slonje & Smith, 2008) งานวจยทผานมาพบวาผทถกรงแกผานโลกไซเบอรมกไดรบผลกระทบดานลบทงดานอารมณและดานพฤตกรรม ท าใหไมสบายใจ เจบช าใจ มการท ารายตวเอง คดหรอพยายามฆาตวตาย (Kowalski & Limber, 2013; Ryan & Curwen, 2013; Campbell et al., 2012; Patchin & Hinduja, 2010) เชนเดยวกนกบผลส ารวจในครงน โดยพบวาเยาวชนทถกรงแกสวนใหญไดรบผลกระทบดานอารมณมากกวาดานพฤตกรรม จากการประมวลค าตอบทมเยาวชนเลอกตอบมากทสด


47

สามอนดบแรกในแตละพฤตกรรมรงแก พบวาเยาวชนรสกโกรธ เครยด วตกกงวล เสยใจ วนวายใจ หวาดกลว และอบอาย อยางไรกตามกมอาจมองขามผลกระทบดานพฤตกรรมไปได เพราะเยาวชนรายงานวาเคยโทษตวเอง ท ารายตวเอง และคดฆาตวตาย ขอมลนแสดงใหเหนวาการรงแกผานโลกไซเบอรมความรนแรงและมอทธพลตอความรสกและพฤตกรรมของเยาวชนเปนอยางมาก นอกจากนผลการส ารวจยงมขอมลส าคญทบงชวาเยาวชนไดรบผลกระทบทางจตใจจากการรงแกผานโลกไซเบอรในขณะทส ารวจขอมลถงรอยละ 10 ซงยนยนไดวาการถกรงแกผานโลกไซเบอรเปนสงทรบกวนจตใจของเยาวชน และยงคงสงผลตอเนองมาจนถงปจจบน นอกจากนผลการส ารวจแสดงใหเหนค าตอบอกกลมหนง ทบงชวาการถกรงแกผานโลกไซเบอรไมสรางความเดอดรอนแตอยางใด เนองจากเยาวชนระบวารสก “เฉย ๆ” และ “สนกสนาน” ทเปนเชนนอาจเพราะเยาวชนทถกรงแกประเมนวาเหตการณดงกลาวไมใชปญหาทมผลกระทบตอตวเขา หรออาจรบรวาเปนการหยอกลอทไมมเจตนารายตอกน วธการรบมอของเยาวชนเมอถกรงแกผานโลกไซเบอรพบวา วธการรบมอ 5 อนดบแรกทเยาวชนสวนใหญเลอกใชคอ 1) การสอสารกบเพอน 2) กดกนหรอบลอกผรงแกออกจากรายชอผตดตอ 3) สอสารกบพอแม 4) ไมสนใจหรอเพกเฉยตอการรงแก และ 5) บอกใหผรงแกหยดกระท าพฤตกรรมรงแก เมอน าค าตอบทไดมาวเคราะหตามแนวคดการเผชญปญหาของ Lazarus & Folkman (1984) และวธการเผชญปญหาผานโลกไซเบอรของ Parris et al. (2011) พบวากลมตวอยางมวธการรบมอจากการรงแกผานโลกไซเบอรทมประสทธภาพดวยการใชกลวธการแบบมงจดการกบปญหา และแบบมงแสวงหาการสนบสนนทางสงคมมากกวาการใชรปแบบการหลกหน จงไมเปนไปตามค าตอบทคาดการณไว การทเยาวชนทถกรงแกผานโลกไซเบอรใชรปแบบการรบมอกบเหตการณรงแกดวยการสอสารกบเพอนและพอแมถอเปนกลวธการเผชญปญหาแบบแสวงหาการสนบสนนทางสงคม ทนอกจากจะไดค าแนะน าทดแลว ยงชวยท าใหอารมณผอนคลายจากปญหาทเกดขนได อยางไรกตามการคนพบในสวนนมความแตกตางจากงานวจยทผานมาทพบวาเยาวชนสวนใหญมกไมพดคยปญหาการรงแกผานโลกไซเบอรกบใคร (Slonje & Smith, 2008; Smith et al., 2008; Li, 2010; Perren et al., 2012) เพราะเมอบอกไปแลวท าใหปญหาแยลงกวาเดมหรอไมเกดการเปลยนแปลงทดขน และอกเหตผลหนงคอเกรงใจและไมตองการรบกวนผอน (Li, 2010) ส าหรบเยาวชนทบอกปญหากบผอน กจะพดคยกบเพอนมากกวาบดามารดา (ณฐรชต สาเมาะ และคณะ , 2557; Li, 2010; Perren et al., 2012) สวนหนงอาจเปนผลมาจากพฒนาการทางสงคมของวยรนทใหความส าคญกบเพอนรวมวยมากกวาผใหญ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2553) และเพอนสามารถใหความชวยเหลอไดโดยลลวง (Li, 2010) อกสาเหตหนงเปนเพราะเยาวชนกลววาจะถกจ ากดสทธในการใชอปกรณสอสารและอนเทอรเนต และกลววาผใหญจะแนะน าวาไมตองสนใจเหตการณปญหาทเกดขน ซงเยาวชนคดวาค าแนะน าดงกลาวไมสามารถชวยแกปญหาทพวกเขาเผชญอยได (ณฐรชต สาเมาะ และคณะ, 2557; Perren et al., 2012) เยาวชนทใชวธบลอกหรอกดกนผรงแกออกจากรายชอผตดตอ เปนการแกปญหาดวยการจดการเทคโนโลย ซงเปนรปแบบการเผชญปญหาแบบมงจดการปญหาทใชไดเฉพาะบนโลกไซเบอรเทานน (Parris et al., 2011) วธนชวยตดชองทางการตดตอกบผรงแก ท าใหไมไดรบขอมลทแสดงถงการคกคามหรอกอกวน งานวจยทผานมามเยาวชนแกปญหาการรงแกผานโลกไซเบอรดวยการจดการเทคโนโลยเปนจ านวนมาก โดยเยาวชนระบวาการแกปญหาดวยการจดการเทคโนโลยเปนประโยชน


48

และสามารถใชแกปญหาการถกรงแกผานโลกไซเบอรได (Perren et al., 2012) ส าหรบวธบอกใหผรงแกหยดกระท าพฤตกรรมรงแก ถอเปนการรบมอกบปญหาการรงแกผานโลกไซเบอรแบบมงจดการปญหา (Parris et al., 2011) การรบมอเชนนเกดขนหลงจากทประเมนเหตการณแลวพบวาสามารถพดคยกบผรงแกได และอาจน าไปสการชแจงเหตผล ขอเทจจรง หรอไกลเกลยเพอยตปญหา วธนเปนการปองกนไมใหมการตอบโตทรนแรงและไมสภาพ อนจะท าใหกลายเปนการโตตอบกนไปมาอยางตอเนองจนยากทจะยต ในอกมมหนงเยาวชนทถกรงแกอาจคดวาการเงยบหรอไมตอบสนองตอการรงแกจะถกมองวายอมรบในสงทผอนตอวาหรอกลาวหา ฉะนนการชแจงและอธบายขอเทจจรงกบอกฝายจงเปนการปกปองสทธของตนเองไมใหถกกระท าอยฝายเดยว (ณฐรชต สาเมาะ และคณะ , 2557) การไมสนใจและเพกเฉยตอการรงแกผานโลกไซเบอร หากพจารณาตามหลกการเผชญปญหาของ Lazarus & Folkman (1984) ถอวาเปนการเผชญปญหาแบบหลกหน อาจเปนเพราะประเมนเหตการณแลวพบวาเกนความสามารถทจะจดการปญหานนได จงเลอกทจะออกมาจากสถานการณปญหาเพอความสบายใจ หลกเลยงความรสกไมด หรออาจใชเวลาปรบอารมณสกพกเพอใหมความพรอมและคดหาทางแกไขตอไป แตในบรบทของโลกไซเบอรพบวาการเผชญปญหาแบบหลกหน ดวยการปฏเสธทจะเขาไปยงหรอตอบโตผรงแกชวยยตปญหาการรงแกผานโลกไซเบอรได เพราะไมท าใหตนเองเกดความรสกดานลบ หรอประเมนแลวพบวาไมมวธใดจดการกบสงทเกดขนได จงยอมรบสงเกดขน ซงการตอบสนองเชนนไมไดน าความเสยหายใด ๆ มาสตนเอง จงเปนวธการทใชไดผลเปนอยางด (Parris et al., 2011)

ผลการวจยกงทดลองทพบวานกเรยนทเขารวมมพฒนาการเผชญปญหาแบบมงจดการปญหาและแบบแสวงหาการสนบสนนทางสงคมเพมขน และเผชญปญหาแบบหลกหนนอยลง อกทงมภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราลดลงดวย แสดงใหเหนวาการปรกษาแบบกลมชวยใหนกเรยนพฒนาวธการเผชญปญหาและลดภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราได ซงเปนไปตามค าตอบทคาดการณไว ทงนเปนเพราะการใหการปรกษาแบบกลมครงนมการใหความรนกเรยนเกยวกบการเผชญปญหาอยางมประสทธภาพ ไดแก รปแบบการเผชญปญหาแบบมงจดการปญหา และแบบมงแสวงหาการสนบสนนทางสงคม รวมถงใหความรเกยวกบปจจยทจ าเปนตอการแกปญหาตามหลกการเผชญปญหาของ Lazarus & Folkman (1984) โดยมงสรางประสบการณดานบวกแกสมาชก โดยสมาชกไดทบทวนประสบการณทดหรอความส าเรจทอยในความทรงจ าของตนเอง เพอน ามาเปนทรพยากรทท าใหเกดความเชอมนในความสามารถและศกยภาพของตนเปนการเพมการเหนคณคาในตนเองตามขอเสนอแนะของ Patchin & Hinduja (2010) นอกจากนสมาชกไดส ารวจบคคลใกลชดหรอผชวยเหลอทสามารถเปนทพงไดเมอมปญหา เพอใหสมาชกตระหนกวาพวกเขาไมจ าเปนตองแกปญหาคนเดยว ซงเปนไปตามหลกการของ Lazarus & Folkman (1984) และค าแนะน าของ Ryan & Curwen (2013) ทงนจากการพดคยของกลมพบวานกเรยนสวนใหญจะขอความชวยเหลอจากเพอนและครอบครว อยางไรกตามพบวามสมาชกบางคนทไมกลาขอความชวยเหลอจากผอน เพราะประเมนแลวคดวาไมมใครชวยแกปญหาของตนได จงยอมแบกรบความรสกทกขใจไวคนเดยว การกระท าเชนน เปนลกษณะหลกหนโดยปฏเสธความจรงท เกดขนซงไมน าไปสการแกปญหา (Lazarus & Folkman, 1984) กรณปญหาทสมาชกหยบยกขนมาพดคย มทงปญหาทเกดขนเฉพาะบนโลกไซเบอรและปญหาการรงแกบนโลกไซเบอรทคาบเกยวกบสงคมปกต ผวจยคดวากรณปญหาท


49

คาบเกยวกนสรางความทกขใจใหกบสมาชกมากกวาปญหาทเกดขนเฉพาะบนโลกไซเบอร นนเพราะยงตองมการเผชญหนากบคกรณกนอยเสมอในสงคมปกต จงยงกระตนใหเกดความอดอดใจและไมสบายใจ ในทางกลบกน แมวาบางคนทถกกระท าดวยพฤตกรรมรงแกซงเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม แตกลบประเมนวาสงทเกดขนไมสงผลกระทบใด ๆ ตอการด าเนนชวตแตอยางใด สอดคลองกบท Lazarus & Folkman (1984) ระบวาการประเมนความรนแรงตอปญหาทตางกนท าใหบคคลมระดบความเครยดแตกตางกน อยางไรกตามภายใตการดแลของผน ากลม กระบวนการใหการปรกษาแบบกลมยงเปดโอกาสใหสมาชกอภปรายถงประสบการณปญหาของตนในแงมมตาง ๆ เชน ลกษณะปญหา ระดบความรนแรงของปญหา ความคดหรอความรสกตอปญหา และวธแกไขปญหาของสมาชกกลม ท าใหมการเสนอแนะ แลกเปลยนความคดเหน และโตแยงกนอยางมเหตผลเกยวกบวธแกปญหาและขอจ ากดของวธเหลานน (Corey, 2012) จงชวยใหสมาชกไดฝกฝนการแกปญหา สงผลใหสมาชกเปลยนแปลงวธแกปญหาจากการหลกเลยงปญหาแบบเดมกลายเปนเลอกทจะขอความชวยเหลอจากผ อน ซงสงผลใหปญหาของสมาชกคลคลายลงได นอกจากนสมาชกตระหนกถงอนตรายและผลกระทบทตามมาจากการถกรงแกผานโลกไซเบอร จงมการเปลยนแปลงการตงคาความเปนสวนตวใหรดกมมากขนเพอปองกนจากการถกรงแก ซงเปนแนวทางในรบมอและปองกนปญหาอยางเหมาะสมตามวย

นอกจากนนกเรยนไดฝกฝนเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจ ซงเปนเครองมอทใชในการสรางความสงบและความมนคงภายใน เพอเสรมสรางประสบการณเชงบวก และเพมความสามารถในการควบคมความคด หรอความรสกดานลบดวยการใชจนตนาการ ท าใหผทอยในภาวะตงเครยด หรอมความกลว หรอวตกกงวลเกดความรสกปลอดภย ผอนคลาย และสงบภายในจตใจ (สชาต พหลภาคย, 2554; Fisher, 1999; Korn & Leeds, 2002) ในชวงแรกของกระบวนการใหการปรกษาแบบกลมผวจยมงเตรยมความพรอมของสมาชกดวยการฝกฝนเทคนคทชวยเพมประสบการณทางบวกกอน ไดแก เทคนคการตงหลก เทคนคสถานทปลอดภยภายในจตใจ เทคนคสวนภายในจตใจ ควบคกบการคนหาทรพยากรดานบวกของสมาชกแตละคน เพอใหเกดการตระหนกรถงศกยภาพ และจดแขงของตนเองมากขน อนจะท าใหสมาชกมความรสกมนคงภายในเมอพดคยเกยวกบประสบการณและผลกระทบจากการถกรงแกผานโลกไซเบอร สมาชกสะทอนความคดเหนและความรสกหลงจากไดฝกฝนเทคนคในชวงนวารสกผอนคลาย เพราะการจนตนาการถงสถานทปลอดภยเปนการนกถงสถานททชนชอบและปราศจากสงรบกวน เมอจนตนาการวาตนเองเขาไปอยในสถานทแหงนนจรง ๆ ไดดมด ากบบรรยากาศรอบ ๆ จงท าใหรสกมความสข นอกจากนสมาชกไดฝกฝนเทคนคทเกบภายในจตใจหลงจากการพดคยประเดนผลกระทบจากการรงแกผานโลกไซเบอร เพอชวยใหควบคมภาพเหตการณ ความคด และ/หรอความรสกไมสบายใจทมารบกวนจตใจ หลงฝกฝนสมาชกระบไปในทศทางเดยวกนวาเทคนคทเกบภายในจตใจชวยเกบเรองไมสบายใจไวใหหางไกลจากตว จงรสกโลงใจมากกวากอนการฝกฝน เมอหวขอการพดคยของกลมเกยวของกบทกษะการแกปญหา จงมการสอนเทคนคผชวยเหลอภายในจตใจและเทคนคทประชมภายในจตใจแกสมาชก เพอใหจนตนาการบทสนทนากบบคคลหรอตวการตนทชนชอบและมความสามารถทจะใหความชวยเหลอได หลงฝกฝนสมาชกแสดงความคดเหนวาไมรสกถงความเปลยนแปลงใด ๆ สวนหนงอาจเปนเพราะในขณะนนสมาชกไมมเรองรบกวนจตใจ หรออาจเหมาะสมกบการฝกแบบตวตอตวกบผสอนมากกวา เพราะจะ


50

ท าใหผฝกมสมาธจดจออยกบบทสนทนาในจนตนาการไดดกวา ส าหรบเทคนคการคลายเครยดดวยกอนหนนนผลสะทอนสวนใหญระบวารสกไดปลดปลอยความเครยดออกไปหลงจากบบกอนหน ในขณะทสมาชกบางคนรสกอดอดใจหลงการฝกฝน โดยใหเหตผลวาการนกถงเรองไมสบายใจกอนทจะบบกอนหนท าใหรสกเครยดมากกวาเดม อยางไรกตามถงแมว าสมาชกทเขารวมกลมจะเกดความรสกผอนคลายความวตกกงวล และรสกสงบภายในจตใจจากการฝกเทคนคบางอยาง แตการแสดงความคดเหนและความรสกหลงจากฝกฝนเทคนคเปนสงทยนยนไดวาสมาชกรสกผอนคลายมากขน การฝกเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจจงเปนปจจยหนงทชวยลดภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราได ยงไปกวานนดวยกระบวนการของการใหการปรกษาแบบกลมทเปดโอกาสใหนกเรยนทก าลงประสบปญหาจากการถกรงแกผานโลกไซเบอรไดแบงปนประสบการณทดและไมด เป ดเผยอารมณความรสกทสบสนและวตกกงวลตอกน ท าใหสมาชกรบรวามผรบฟงและคอยใหก าลงใจ ยนดทจะแลกเปลยนวธแกไขปญหาและชวยเหลอกน จงชวยใหสมาชกรสกอนใจ รสกคลายความกงวล เกดการตระหนกรในพฤตกรรมของตนเองในปจจบน และพรอมเรยนร การแกไขปญหาอยางมประสทธภาพ และชวยกนหาแนวทางแกปญหาอยางสมเหตสมผล ซงกระบวนการเหลานเปนปจจยส าคญทท าใหสมาชกบรรลเปาหมายและท าใหกลมพฒนาไปไดอยางมประสทธภาพ (Corey, 2012) ขอเสนอแนะ

1) ขอเสนอแนะส าหรบการการวจยครงน เนองจากพบวาการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจชวยพฒนากลวธการเผชญปญหาและชวยลดภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราของนกเรยนได จงควรสนบสนนใหใชการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจกบนกเรยนทถกรงแกผานโลกไซเบอรตอไป

2) ขอเสนอแนะส าหรบการการวจยครงตอไป 1) ควรศกษาความแตกตางของผลกระทบระหวางการถกรงแกแบบดงเดมและการถกรงแกผานโลกไซเบอรในกลมคนตาง ๆ 2) ควรทดลองการปรกษาแบบกลมดวยเทคนคการสรางความมนคงทางจตใจกบนกเรยนกลมอนทมความแตกตางในชวงอาย และกลมนกเรยนทอยตางสงกด และ 3) ควรประเมนและตดตามผลหลงจากการเขารวมกลมใหการปรกษาฯ อยางตอเนองในระยะหนง เพอศกษาความคงทนของรปแบบการเผชญปญหาและภาวะวตกกงวลและซมเศราของแตละบคคล เมอกลบเขาสสงคมและสงแวดลอมปกต

บรรณานกรม ณฐรชต สาเมาะ และคณะ. (2557). การรบรของเยาวชนตอการรงแกในพนทไซเบอร. วารสาร

พฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา. 6(1), 352-363. ประณต เคาฉม. (2549). จตวทยาวยรน. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยา คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. วมลทพย มสกพนธ, ศวพร ปกปอง, นนทนช สงศร, และปองกมล สรตน. (2552). พฤตกรรมการขม

เหงรงแกผานโลกไซเบอรของเยาวชนไทยในเขตกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: ปญญาสมาพนธเพอการวจยความเหนสาธารณะแหงประเทศไทย.


51

วมลรตน ปฏพทธวฒกล. (2555). ผลของกลมจตวทยาพฒนาตนและการปรกษาแนวพทธทมตอการรเรมพฒนาความงอกงามแหงตนและการเผชญปญหาของนกเรยนมธยมศกษา ตอนปลาย. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการปรกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรเรอน แกวกงวาน. (2553). จตวทยาพฒนาการทกชวงวย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน และสถาบนวจยรามจตต. (2556). หนงวน

ในชวตเดกไทย. รายงานเสนอส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. กรงเทพฯ: สถาบนวจยรามจตต.

ส านกงานสถตแหงชาต. (2557). บทสรปส าหรบผบรหารการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2557. กรงเทพฯ: ส านกงานสถต.

สชาต พหลภาคย. (2554). เทคนคในการท าใหจตใจของผปวยทเคยไดรบความกระทบกระเทอนทางดานจตใจมนคงขน. ขอนแกน: คลงนานาวทยา.

หทยรตน บญสขศร และดลดาว ปรณานนท. (2556). การสงเคราะหงานวจยเกยวกบการลดความวตกกงวลดวยการใหการปรกษาเชงจตวทยา. วารสารสมาคมสงเสรมการวจย. 4(1), 185-195.

Beran, T., & Li, Q. (2007). The relationship between cyberbullying and school bullying. Journal of Student Wellbeing. 1(2), 15-33.

Bourne, E. J. (2010). The Anxiety and Phobia Workbook. 5th ed. CA: New Harbinger. Campbell, M., Spears, B., Slee, P., Butler, D., & Kift, S. (2012). Victims’ perceptions of

traditional and cyberbullying, and the psychosocial correlates of their victimisation. Emotional & Behavioural Difficulties. 17(3/4), 389-401.

Corey, G. (2012). Theory and Practice of Counseling and Psychotherapy. 8th ed. Australia: Brooks/Cole.

Fisher, J. (1999). The Work of Stabilization in Trauma Treatment. Paper presented at The Trauma Center Lecture Series, Brookline, MA.

Korn, D. L., & Leeds, A. M. (2002). Preliminary evidence of efficacy for EMDR resource development and installation in the stabilization phase of treatment of complex posttraumatic stress disorder. Journal of Clinical Psychology. 58(12), 1465-1487.

Kowalski, R. M., & Limber, S. P. (2013). Psychological, physical, and academic correlates of cyberbullying and traditional bullying. Journal of Adolescent Health. 53(1 SUPPL), S13-S20.

Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. USA: Springer. Li, Q. (2010). Cyberbullying in high schools: A study of students' behaviors and beliefs

about this new phenomenon. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma. 19(4), 372-392.


52

Parris, L., Varjas, K., Meyers, J., & Cutts, H. (2012). High school students’ perceptions of coping with cyberbullying. Youth & Society. 44(2), 284-306.

Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2010). Cyberbullying and self-esteem. Journal of School Health. 80(12), 614-621.

Perren, S., Corcoran, L., Cowie, H., Dehue, F., Garcia, D., Guckin, C. M., Sevcikova, A., Tsatsou, P., & Vollink, T. (2012). Tacking cyberbullying: Review of empirical evidence regarding successful responses by students, parents, and schools. International Journal of Conflict and Violence. 6(2), 283-293.

Ryan, K. N., & Curwen, T. (2013). Cyber-victimized students. SAGE Open. 3(4), 1-7. Slonje, R., & Smith, P. K. (2008). Cyberbullying: Another main type of bullying?.

Scandinavian Journal of Psychology. 49(2), 147-154. Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S., & Tippett, N. (2008).

Cyberbullying: Its nature and impact in secondary school pupils. Journal of Child Psychology and Psychiatry. 49(4), 376-385.

Tokunaga, R. S. (2010). Following you home from school: A critival review and synthesis of research on cyberbullying victimization. Computers in Human Behavior. 26, 277-287.


การวเคราะหหารปแบบการเรยนรโดยใชเหมองขอมลของนกศกษาตอการจดท าปรญญานพนธ

THE STUDENTS’ LEARNING STYLE ANALYSIS ON STUDENTS’ SENIOR PROJECT BY USING DATA MINING

ฐตมา ชวงชย

Thitima Chuangchai

หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศ

วทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การจดการเรยนรใหเหมาะกบรปแบบการเรยนรของผเรยนเปนปจจยทท าใหผวจยมความสนใจตอการหารปแบบการเรยนรโดยยดหลกทฤษฎของเดวด คอลบ มาศกษากบนกศกษาระดบปรญญาตร สาขาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศ โดยวเคราะหดวยการท าเหมองขอมลจากแบบสอบถาม ใชโปรแกรมเวกาเปนเครองมอในการวเคราะห เลอกวธวเคราะหผลดวยรปแบบ Rule Based Classification ดวยวธ Decision Table, Jrip และ PART และรปแบบ Decision Tree Classification ดวยวธ LMT, J48 และ Random Tree พรอมกบวเคราะหตวแปรดานเพศ และชนปดวยวธ Random Tree เพอดผลการคดแยกจากโมเดลแผนภาพตนไม จากการวเคราะหผลทงหมดพบวา รปแบบของ Decision Tree ดวยวธการ Random Tree ใหคาความถกตองสงสด(100%) ท านายรปแบบการเรยนรเปนแบบเอกนย (Converger) สวนรปแบบของ Rule Based ดวยวธ PART ใหคาความถกตองสงสด (84.12%) ท านายรปแบบการเรยนรของนกศกษาทงหมดเปนแบบเอกนยเชนกน แตเมอแบงตามเพศและชนป พบวาเพศหญงจะมรปแบบการเรยนรแบบเอกนย สวนเพศชายมการเรยนรแบบอเนกนย (Diverger) และเมอพจารณาจากชนปเลอกดในชนปท 3 ซงเปนชนปทตองจดท าปรญญานพนธ พบวาเพศชายมเปนรปแบบการเรยนรแบบอเนกนยเชนกน จงเหมาะกบการเลอกท าปรญญานพนธทางดานการผลต และสารสนเทศ เนนเชงรปธรรมดวยการคดหลายดาน สรางเครองอปกรณจ าลองการผลต สรางซอฟตแวร สวนเพศหญงมรปแบบการเรยนรแบบเอกนย จงเหมาะกบการเลอกท าทางดานการจดการ เนนเชงนามธรรม ปฏบตเกยวกบแนวคด ทฤษฎ ผสมกบการทดลอง รปแบบจงเปนการน าทฤษฎไปวางแผนหรอทดลองเกบขอมลในสถานประกอบการเพอใหเกดประสทธภาพดยงขน

ABSTRACT The suitable learning management for students’ learning style plays an important role in teaching and learning. This paper aimed to analyze the students’ learning styles which were the students from undergraduate students from Information


54

and Production Technology Management Department by using the David Kolb’s learning styles. The data mining techniques was exercised and Wega program was used as the analysis program. The data analyzed by using a Rule Based Classification with Decision Table , Jrip and PART simulation model and Decision Tree Classification with LMT model, J48 model and Random Tree simulation model. The analyzed data of the students’ learning style found that Decision Tree method in Random tree simulation model gave the most accuracy (100%). The result using these models showed that students had converger learning style. Meanwhile, Rule Based method: PART simulation model also provided the same result having accuracy (84.12%). However, when the data was divided based on sex and students’ academic year, it was found that female students had converger learning style; male students had diverger learning style. When students’ academic year was considered, it was found that male students had converger learning style which can be concluded that the male students’ learning style suit for the production and information technology related senior project which emphasize in critical thinking regarding production simulation and software creation. The female students’ learning style was converger which was proper for the management related senior project emphasize in abstract thinking, experimental planning and applying theory to enhance the workforce efficiency. ค าส าคญ เหมองขอมล รปแบบการเรยนร การจดท าปรญญานพนธ Keywords Data Mining, Learning Style, Preparation of Senior Project ความส าคญของปญหา

การจดการเรยนการสอน หากมการจดรปแบบการเรยนใหเหมาะสมกบลกษณะของผเรยนทมรปแบบการเรยนรทแตกตางกนไดจะสงผลใหการเรยนนนประสบผลส าเรจยงขนทงกบตวผเรยนและผสอน ซงการเลอกรปแบบการท างาน เชน การทดลอง การแกปญหาเปนกลม หรอการสอนทฤษฎควบคไปกบการปฏบต ตามลกษณะการใฝรของผเรยนไดกจะยงท าใหผเรยนเกดการเรยนรและเขาใจในเนอหาทเรยนไดในระยะยาว ความคงทนตอเนอหาทเรยนกไดนานขน จากการสอนและควบคมวชาโครงงานพเศษ หรอ ปรญญานพนธของนกศกษาระดบปรญญาตร สาขาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศ วทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรม ท าใหผวจยไดเหนปญหาในการเลอกหวขอของนกศกษาเพอจดท าปรญญานพนธทสงผลตอก าหนดระยะเวลาในการท าปรญญานพนธทตองเลอนออกไป โดยมสาเหตมาจากการเปลยนหวขอปรญญานพนธระหวางทาง อนเนองจากไดศกษาและวางแผนการท างานไมเปนไปตามทตองการ ท าใหตองเรมหาหวขอใหม หรอมการ


55

ด าเนนงานไปแลวทงไมท าตอเนองจากความไมถนดในเรองทเลอกมา หรออาจเปนเพราะนกศกษาเลอกจดกลมการท าปรญญานพนธเองได ท าใหความถนดของแตละคนไมตรงกน ดงนนเมอท างานไปแลวไมตรงตามความถนดอาจเกดความเบอหนายท าใหทงการตดตามงาน ดวยสาเหตดงกลาวท าใหนกศกษาไมสามารถท าปรญญานพนธไดจบตามระยะเวลาทวางแผนไว ตดคางเปนจ านวนมากผวจยจงตองการศกษารปแบบความถนดของนกศกษาโดยอาศยทฤษฎตามหลกการเรยนรแบบเดวด คอลบ ทมการแบงรปแบบออกเปน 4 รปแบบ คอ 1) แบบอเนกนย เปนรปแบบการเรยนจากประสบการณจรงเชงรปธรรมกบการเรยนรจากการสงเกต และไตรตรอง ผทมรปแบบการเรยนแบบนจงเปนทงนกสมผส และนกสงเกต บคคลประเภทนจะพจารณาประสบการณเชงรปธรรมเพอการคดหลาย ๆ ดาน และสามารถสรปรวบรวมความคดทละเอยดซบซอนไดด มความคดเชงสรางสรรค และจนตนาการด มความสนใจทคน และชอบแกปญหาดวยการคดเปนกลม (เชน การระดมความคด) มใจกวางยอมรบผอนหรอรวบรวมขอมลในลกษณะกวางเพอแกปญหามความรสกไวตอผอยแวดลอม 2) แบบดดซม เปนแบบทผสมผสานระหวางรปแบบการเรยนจากการคดเชงนามธรรมกบการเรยนจากการสงเกต และไตรตรอง ทเตมไปดวยความคด เปนผทมความสามารถในการสรางทฤษฎหรอหลกการจากสงทเขาสงเกตเหน มกชอบเกบรวบรวมขอมลอยางกวางจากแหลงตาง ๆ แลวน ามาคดสรปดวยเหตผล มกจะเนนทความคดเชงทฤษฎมากกวาการปฏบตจรง 3) แบบเอกนย เปนรปแบบการเรยนรทผสมระหวางการเรยนจากการคดเชงนามธรรมกบการทดลอง และปฏบต ผทมรปแบบการเรยนน จะเรยนไดดดวยการกระท า หรอฝกปฏบตเกยวกบทฤษฎหรอแนวคด จะสามารถแกปญหาและตดสนใจไดโดยอาศยการคนหาวธการทจะตอบค าถาม โดยเฉพาะค าถามทมขอสรปถกตองเพยงทางเดยว เปนผทชอบท างานกบวตถมากกวาท างานกบผคน และ 4) แบบปรบปรง เปนรปแบบการเรยนรทผสมผสานระหวางรปแบบจากประสบการณจรงเชงรปธรรมกบการเรยนจากการทดลองและปฏบตจรง ผทมรปแบบการเรยนนจะเปนทงนกปฏบต และนกสมผส เปนผชอบท างาน และแกปญหาดวยการปฏบตจรงในสถานการณทาทายใหม ๆ แตในการแกปญหา มกจะกระท าโดยใสความรสกเขาไปมากกวาการวเคราะหดวยตนเอง ลกษณะเดนอกประการหนงกคอ เปนผทสามารถปรบตวเขากบแตละสถานการณไดด และอยางรวดเรว (เหมอนฝน ศรศกดา, 2551) ซงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 ในมาตรา 24 กลาวไววา การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของ จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), 2547) ดงนนผวจยจงตองวเคราะหหารปแบบการเรยนรของผเรยนโดยท าการเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามพฤตกรรมการเรยนรโดยอางองตามรปแบบของเดวด คอลบ (Kolb, 1984) เพอวเคราะห จ าแนก แยกแยะ หาแนวโนมรปแบบการเรยนดวยการท าเหมองขอมล โดยเลอกอลกอรทมทเหมาะสมกบขอมล พรอมวดประสทธภาพของโมเดลโดยใชขอมลการเรยนร (Training Data) เพอดผลการจ าแนกในคาความถกตอง เพอใหไดคาท านายทดทสด โจทยวจย/ปญหาวจย

1. นกศกษาภาควชาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศมรปแบบการเรยนรเปนอยางไร


56

2. ปจจยดานเพศและชนปมผลตอรปแบบการเรยนร ส าหรบการเลอกหวขอเพอจดท าปรญญานพนธในหรอไม วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาหารปแบบการเรยนรของนกศกษาภาควชาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศ ในปการศกษา 2557

2. เพอศกษาปจจยดานเพศ และ ชนปของนกศกษา มผลตอรปแบบการเรยนร ส าหรบเปนแนวทางการแนะน านกศกษาส าหรบการเลอกหวขอในการจดท าปรญญานพนธใหเหมาะกบตนเองตามความถนดใน 3 ดาน ตามหลกสตรของภาควชา วธด าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรคอ นกศกษาปรญญาตร 4 ป มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ กลมตวอยางทใชในการศกษา คอนกศกษาภาควชาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศ วทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรม ชนปท 1-4 ปการศกษา 2556 ไดจ านวนทงสน 340 คน เปนชายทงสน 195 คน และหญงจ านวน 145 คน 2. เครองมอทใชส าหรบการวจยคอ แบบสอบถามเพอการประเมนรปแบบการเรยนรของผเรยนตามแบบเดวด คอลบ จ านวน 32 ขอ โปรแกรม Excel ส าหรบบนทกขอมลใหอยในรปแบบของไฟล .csv เพอน าไปวเคราะหผลดวยโปรแกรม Weka ซงเปนประเภทโปรแกรมฟรแวรภายใตลขสทธของ GNU General Public License

3. วธการด าเนนงานวจย เรมจากการเลอกใชเครองมอส าหรบการวเคราะหขอมล ท าการเตรยมโปรแกรมทใชในการวเคราะหหาแนวโนมรปแบบการเรยนของผเรยนดวยเหมองขอมล โดยใชโปรแกรม Weka เวอรชน 3.7.9 4. การวเคราะหขอมล ขนท 1 วเคราะหแบบการเรยนรจากขอค าถามตามรปแบบของ Kolb ทง 32 ขอดงน ตารางท 1 การจ าแนกขอค าถามตามรปแบบการเรยนร

รปแบบการเรยนร ค าถามขอท รวมค าถาม แบบอเนกนย 4, 6, 11, 13, 20, 22, 25, 26 8 ขอ แบบดดซม 1, 7, 15, 16, 19, 24, 27, 31 8 ขอ แบบเอกนย 3, 10, 12, 17, 21, 23, 29, 32 8 ขอ แบบปรบปรง 2, 5, 8, 9, 14, 18, 28, 30 8 ขอ

การคดคะแนนการเรยนรในแบบตาง ๆ โดยการน าจ านวนขอมาคณกบระดบคะแนน (สงสด 5 ต าสด 1) เชน

https://en.wikipedia.org/wiki/GNU_General_Public_License


57

ตารางท 2 ตวอยางการคดคะแนนน าหนกรวมของการประเมนรปแบบการเรยนรแตละดาน

ขอค าถาม น าหนกคะแนน น าหนกคะแนนรวม 4, 22, 26 2 3x2 = 6 คะแนน 11, 25 3 2x3 = 6 คะแนน 6, 20 4 2x4 = 8 คะแนน 13 5 1x5 = 5 คะแนน

สตรคะแนนรายแบบวธการเรยน = คะแนนรปแบบการเรยนอเนกนย = = 3.125 คะแนน ท าทกรปแบบการคดทง 4 แบบ คาเฉลยของวธใดมากทสด กแสดงวาผเรยนมการเรยนแบบนน ขนท 2 น าขอมลแบบประเมนมาบนทกในรปไฟล .csv เขามาแลวก าหนดรปแบบส าหรบวเคราะหผลดวยการ Classify ขนท 3 เลอกการจ าแนกในรปแบบ Rule Based Classification ขนท 4 เลอกวธแบบ Decision Table และก าหนดวธในการเรยนรขอมลใหเปนรปแบบ Training set แลวเรมเขาสการวเคราะหผลโดยดผลการท านายทไดจากคา Correctly Classified Instances (ความถกตองในการท านายค าตอบทแทจรงของจ านวนแถว) Kappa statistic (อตราสวนของความนาจะเปนทคาดวาจะเปน) หรอดวาขอมลมความสอดคลองกนหรอไม และ Confusion Matrix เปนผลจากการวดประสทธภาพของโมเดลจ าแนกประเภทขอมลนน จะอาศย Confusion Matrix ในการเกบขอมลจ านวนแถวทจ าแนกจากกลมขอมลจรงและกลมขอมลจากการท านาย (สายชล สนสมบรณทอง, 2558) จากนนเลอกเปรยบเทยบผลดวยแบบจ าลองอน ๆ อกคอ Jrip และ PART ท าวธการเชนเดยวกบของ Decision Table เพอดผลการท านาย สามารถสรปทง 3 แบบจ าลองใหเหนไดจากตารางท 3 ขนท 5 เลอกการจ าแนกขอมลในแบบท 2 ดวยรปแบบ Decision Tree Classification เลอกวธ LMT, J48 และ Random Tree ในการวเคราะหผล ดวยคณลกษณะของ LMT ใชสรางตวแบบโลจสตก เปนตนไมจ าแนกกลมดวยฟงกชนถดถอยโลจสตก เหมาะกบตวแปรเปาหมายแบบ ไบนารหรอแบบหลายค าตอบ สวน J48 หรอ C4.5 คอ อลกอรทมทสรางแผนภาพตนไมเพอการตดสนใจเปนตวทนยมโดยทวไป และ Random Tree เปนอลกอรทมทใชการจ าแนกหมวดหมเชนเดยวกบ C4.5 มหลกการสรางตนไมจากการสมตนไมหลาย ๆ แบบในแตละโหนดแลวเลอกมาประมวลผล โดยไมใชการตด ท าขนตอนเหมอนขนท 3 ในการจ าแนกรปแบบ Rule Based Classification เพอดผลการท านาย สรปผลไดดงตารางท 4

ผลรวมของน าหนกคะแนนทกขอ 8

6+6+8+5 8


58

ขนท 6 น า Attr ibute ทเปนขอมลทว ไปท ได เกบจากแบบสอบถามคอ เพศ และชนป มาวเคราะหหาความสมพนธกบรปแบบการเรยนรของนกศกษาดวยวธ Random Tree แลวดแผนภมตนไม (Visual ize Tree) โดยกลมประชากรทตอบแบบสอบถามทกชนปคดเปนเพศชาย 195 คน คดเปนรอยละ 57 เพศหญง 145 คน คดเปนรอยละ 43 จงสามารถสรปผลการวเคราะหดวยโปรแกรมดงภาพท 1 และตารางท 5 ผลการวจย จากผลการวเคราะหคาดวยรปแบบ Rule Based Classification และ Decision Tree Classification ดงตารางท 3 และ 4 แสดงใหเหนถงคาความถกตองจากการท านายและสรปรปแบบการเรยนรของนกศกษา เพอดแบบจ าลองท านายผลไดคาความถกตองสงทสด สรปไดดงตารางท 7

ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบคาความถกตองในการวเคราะหจ าแนกขอมลดวยรปแบบ Rule Based classification

แบบจ าลอง

คาในการวเคราะห

Correctly Kappa Learning Style

(Confusion Matrix) Decision Table 21.18 0 Converger Jrip 53.82 0.44 Converger PART 84.12 0.81 Converger

ตารางท 4 ผลการเปรยบเทยบคาความถกตองในการวเคราะหจ าแนกขอมลดวยรปแบบ Decision

Tree Classification

แบบจ าลอง คาในการวเคราะห


(Confusion Matrix) LMT 90.58 0.89 Converger J48 78.24 0.74 Diverger Random Tree 100.00 1 Converger


59

ภาพท 1 แผนภาพตนไมแสดงรปแบบการเรยนรโดยใช เพศเปนตวจ าแนก ตารางท 5 การเปรยบเทยบรปแบบการเรยนรโดยแยกตามเพศและชนปของนกศกษา

Sex Male Female Learning Style Diverger Converger

น าขอมลมาวเคราะหโดยเปรยบเทยบตามชนปกบรปแบบการเรยนร ไดผลดงภาพท 2 และตารางท 6

ภาพท 2 แผนภาพตนไมแสดงรปแบบการเรยนรโดยใชชนปเปนตววเคราะห


60

ตารางท 6 การเปรยบเทยบรปแบบการเรยนรโดยแยกตามเพศและชนปของนกศกษา

Attributes Level 1 Level 2 Level 3 Level 4

Male (21.47%)

Female (20%)

Male (13.82%)

Female (7.65%)

Male (12.35%)

Female (11.76%)

Male (9.71%)

Female (3.24%)

Learning Style

Divergers

Divergers Assimilators Convergers Divergers Convergers Accommodators Divergers

ตารางท 7 ผลการเปรยบเทยบแบบจ าลองทใหคาความถกตองทมากสดของทง 2 รปแบบ

แบบจ าลอง คาในการวเคราะห


(Confusion Matrix) PART1 84.12 0.81 Converger Random Tree2 100.00 1 Converger

จากตารางท 7 พบวารปแบบของ Decision Tree ในวธ Random Tree ใหคาความถกตองมากทสดคอ 100 % โดยท านายรปแบบการเรยนรเปนแบบ Converger สวนรปแบบของ Rule Based วธแบบ PART ใหคาความถกตองมากทสดคอ 84.12 % และท านายรปแบบการเรยนรเปนแบบ Converger เชนกน จงสรปวารปแบบการเรยนรของนกศกษาระดบปรญญาตรภาควชาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศเปนแบบเอกนย ซงผลการวเคราะหจะคลายกบงานวจยของ Wolfe Kara & Team (2005) และ Gogus, Aytac & Gunes, Hatice (2011) แตเมอพจารณาถงตวแปรทางเพศจากตารางท 3 แลวพบวา เพศหญงมรปแบบการเรยนแบบเอกนย (Converger) แตเพศชายมรปแบบการเรยนแบบอเนกนย (Diverger) ซงตางจากงานวจยของ Wolfe Kara and Team และเมอพจารณาตวแปรชนปของผเรยนพบวา ชนปท 1 ทงเพศชายและหญงมรปแบบการเรยนเหมอนกนคอ อเนกนย ชนปท 2 เพศชายมรปแบบการเรยนแบบดดซม (Assimilator) เพศหญงมรปแบบการเรยนแบบเอกนย ชนปท 3 เพศชายมรปแบบการเรยนแบบอเนกนย เพศหญงมรปแบบการเรยนแบบเอกนย และชนปท 4 เพศชายมรปแบบการเรยนแบบปรบปรง (Accommodator) เพศหญงมรปแบบการเรยนแบบอเนกนย อภปรายผล การหาแนวโนมรปแบบการเรยนของนกศกษาระดบปรญญาตร ภาควชาการจดการเทคโนโลยการผลตและสารสนเทศ ดวยการท าเหมองขอมล จากการเลอกอลกอรทมทเหมาะสม การวดประสทธภาพของโมเดลโดยใชขอมลการเรยนร เพอดผลการจ าแนกในคาความถกตอง เพอใหไดคาท านายทดทสด ซงกพบวา ภาพรวมของผเรยนสวนใหญมรปแบบการเรยนรแบบเอกนย เปนรปแบบการเรยนรทผสมผสานระหวางการคดเชงนามธรรมผสมผสานกบการทดลองและปฏบต ถนดการคด

1 Rule Based Classification 2 Decision Tree Classification


61

วเคราะห การจดการเรยนการสอนใหผเรยนจงควรใชวธบรรยายและการทดลอง การวจย หรอการท ารายงาน การวเคราะหขอมลเปนตน แตเมอแยกตามชนปและเพศ เพอมาชแนะแนวทางส าหรบการจดท าปรญญานพนธใหตรงตามลกษณะของผเรยนเพอชวยลดปญหาการเปลยนสายการจดท า หรอท าไมส าเรจ ซงเมอเปรยบเทยบกบงานวจยของ มานตา สองส ไชยยนต ปาละมาณ และวระพงศ วฒศกด (2556) กไดประยกตใชเหมองขอมลเพอการท านายสถานภาพของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ดวยรปแบบ Classification ดวยวธ Decision Tree ไดคาความถกตองในการท านายทนาเชอถอเหมอนกน เพอน าผลจากการวเคราะห ไปพฒนาระบบสารสนเทศเพอท านายสถานภาพของนกศกษาตอไป หรอคลายกบงานวจยของ จรวรรณ พนธพทธรตน และคณะ (2552) ไดท าการศกษารปแบบการเรยนรของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม เพอการหารปแบบการเรยนรและความสมพนธระหวางรปแบบการเรยนรกบเพศ สาขาวชาและวทยาเขตของนกศกษาระดบปรญญาตร ผลการศกษาพบวา นกศกษาคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มากสดรอยละ 45.52 มรปแบบการเรยนร แบบอเนกนย รองลงมารอยละ 26.12 มรปแบบการเรยนรแบบปรบปรง รอยละ 14.93 มรปแบบการเรยนรแบบ เอกนย และจ านวนนอยสดรอยละ 13.43 มรปแบบการเรยนรแบบดดซม สวนรปแบบการเรยนรกบ เพศ สาขาวชาและวทยาเขตของนกศกษา มความสมพนธกนอยางมนยส าคญท .05 เปนตน ขอเสนอแนะ ในการจดท าปรญญานพนธของผเรยนจะอยในชนปท 3 ซงหากมองจากผลการวเคราะห เพศชายมความถนดในรปแบบการเรยนรแบบอเนกนย จงเหมาะกบการเลอกท าปรญญานพนธทางดานการผลต เนองจากตองสรางเครองตนแบบ หรอเครองจ าลองการท างานดานการผลต จ าเปนตองวางแผน ออกแบบวงจรของเครอง ตองใชความคดทละเอยดซบซอน รจกสงเกตขอผดพลาดเพอแกไขจดบกพรองเพอใหเครองสามารถท างานไดตามสมมตฐานทวางไว หรอถาจดท าปรญญานพนธทางดานสารสนเทศ จ าเปนตองวเคราะหออกแบบและพฒนาซอฟตแวรใหมๆ หรอวเคราะหการตอบสนองของโปรแกรมตามปญหาทผใชรองขอ เพอใหโปรแกรมทพฒนาไดน าไปใชประโยชนตอสงคม สถานประกอบการ บรษท เปนตน และสามารถท างานเปนกลมไดด สวนเพศหญงมรปแบบการเรยนรแบบเอกนย การเลอกท าปรญญานพนธทางดานการจดการ เพราะตองวางแผนในการน าทฤษฎ แนวคดไปออกแบบแผนการปฏบตเพอน าไปสการจดเกบขอมลจากการทดลองแผนในสถานประกอบการ หรอโรงงาน เชนการจดการดานการขนสง (Logistic) การจดการดานหวงโซอปทาน การลดเวลาหรอของเสยภายในการผลตเปนตน โดยผวจยจะน าผลจากการวเคราะหนไปเปนสวนประกอบเพอใชเปนขอมลในการแนะแนวใหกบนกศกษารนตอไปในวชาโครงงานพเศษ

บรรณานกรม จรวรรณ พนธพทธรตน และคณะ. (2552). การศกษารปแบบการเรยนรของนกศกษาระดบ

ปรญญาตร คณะวทยาศาสตร และเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล สวรรณภม. วารสารการประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร คร งท 47 สาขาศกษาศาสตร.


62

มานตา สองส, ไชยยนต ปาละมาณ และวระพงศ วฒศกด. (2556). การประยกตใชเหมองขอมลเพอการท านายสถานภาพของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต. การประชมวชาการระดบนานาชาตและระดบชาตวศวศกษา. ปท 1, ฉบบท 1.

สายชล สนสมบรณทอง. (2558). การท าเหมองขอมล. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: จามจรโปรดกส. ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). (2547).

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

เหมอนฝน ศรศกดา. (2551). ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชวงช นท 3 ทมรปแบบการเรยนตางกน. ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม.

Gogus, A., Gunes, H. (2011). “Learning Styles and Effective Learning Habits of University Students : A Case from Turkey”. College Student Journal.

45 (3), 586-600. Kolb D.A. (1984). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and

Development. Prentice-Hall, New Jersey. Wolfe, K., and Team. (2005). “Learning Styles : Do They Differ by Discipline?”.

Journal of Family & Consumer Science. 97(4), 18-22.


การพฒนาองคกรแหงการเรยนรดวยกระบวนการจดการความร เรอง การเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครผานเครอขายอนเทอรเนต : กรณศกษา โรงเรยนราชวนต มธยม

THE DEVELOPMENT OF LEARNING ORGANIZATION WITH PROCESS OF KNOWLEDGE

MANAGEMENT ON DISSMINATING ACADEMIC PERFORMANCE OF THE TEACHERS VIA THE INTERNET: A CASE STUDY OF RAJAVINIT MATHAYOM SCHOOL

ทบทมทอง กอบวแกว

Tuntimthong Korbuakeaw

สาขาวชานวตกรรมและเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค เพอพฒนาโรงเรยนใหเปนองคกรแหงการเรยนรโดยการ

ถายทอดความร ดวยการเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครดวยกระบวนการจดการความรผานเครอขายอนเทอรเนต และเพอศกษาความพงพอใจของบคลากรครในการจดการความรผานเครอขายอนเทอรเนตดวยตนเอง กลมตวอยางทใชในการวจย ใชวธเลอกแบบเจาะจง ไดแก บคลากรครโรงเรยนราชวนต มธยม ทมผลงานวชาการ ผลการวจยพบวา โรงเรยนราชวนต มธยม มเวบเพจองคกรแหงการเรยนรทท าการเผยแพรผลงานวชาการบนเครอขายอนเทอรเนต จ านวน 26 เรอง จากจ านวนผเขารบการอบรม 30 คน คดเปนรอยละ 87 และสถตการเขามาอานผลงานวชาการหลงจากเวลาทท าการเผยแพรผานไปแลว 1 เดอน พบวา มผสนใจเขามาศกษาทงหมด จ านวน 3,797 คน และเรองทมสถตการเขาอานมากทสด คอเรอง ส านวน สภาษต ค าพงเพย ซงมความถของการอาน จ านวน 439 ครง รองลงมาไดแก เรอง โครงการสรางจตส านกพลเมอง “เดกตดเกม” ซงมความถของการอาน จ านวน 422 ครง และเรอง ชดแบบฝกปฏบตทศนศลป ซงมความถของการอาน จ านวน 412 ครง ตามล าดบ ส าหรบความพงพอใจของกลมตวอยาง โดยรวมมความพงพอใจอยในระดบมากทสด ดวยคะแนนเฉลย 4.71 (S.D. = 0.49)

ABSTRACT This research aims to develop the school as a learning organization with the

Knowledge Transfer to disseminating academic performance of teachers via the internet with Knowledge Management and to study the satisfaction of the knowledge management teachers via Internet network with themself. The samples used in this study were teachers of Rajavinit Mathayom School who had a scholarly works. The results showed that Rajavinit Mathayom School had a webpage's of learning


64

organization that disseminating academic performance of 26 stories from 30 samples, with the percentage of 87. The story was the most read that was story of Phrase Proverb Aphorism amount of frequency 439 times. The story was the second read that was story of Citizens Awareness Project "children game addiction" amount of frequency 422 times and the story was the third read that was story of The Practice Series of Visual Arts amount of frequency 412 times respectively. The overall satisfaction of the samples was at the most level, with an average score of 4.71. (S.D. = 0.49) ค าส าคญ องคกรแหงการเรยนร การจดการความร การเผยแพรผลงานวชาการ Keywords Learning Organization, Knowledge Management, Dissminating Academic Performance ความส าคญของปญหา ปจจยส าคญทท าใหองคกรประสบความส าเรจในการบรหารงานคอทรพยากรในองคกรซงเปนสวนประกอบทกอใหเกดผลผลตในดานตาง ๆ ในบรรดาทรพยากรทงหลายทองคกรมอย ทรพยากรบคคลเปนปจจยส าคญทสดทจะเปนผใชทรพยากรชนดอนใหเกดประโยชนสงสด จงจ าเปนทจะตองพฒนาทรพยากรมนษยใหมความพรอมและมความเหมาะสมทจะเปนผก าหนดหรอผใชทรพยากรชนดอนใหมคณคาและมประสทธภาพทสด ซงการพฒนาทรพยากรมนษยใหเปนทรพยากรททรงคณคาตอองคกรและพฒนาไดอยางตอเนองนนกตอเมอไดใชฐานการจดการความร เพราะการจดการความร เปนกระบวนการส าคญทจะท าใหบคลากรรจกหาความรและน าความรมาใชในการท างานไดอยางมประสทธภาพและเปนระบบ การจดการความรจ าเปนตองมการเรยนรอยางตอเนอง อยตลอดเวลา เพราะจะท าใหบคลากรเปนคนทมโลกทศนและวสยทศนทกวางไกล รวาควรท าอะไร ไมควรท าอะไรในชวงเวลาไหน รบรถงขอดขอเสยจากการเลอกปฏบตในแนวทางใดทางหนงซงความสามารถตาง ๆ เหลานเองทจะสะทอนถงคณคา ของบคลากร (วนชย ปานจนทร, 2551) การพฒนาบคลากรครกเชนเดยวกน จะตองไดรบการพฒนาเพอความเจรญงอกงามทงในดานสวนตวและทางดานวชาชพ รวมทงทางดานวทยาการและเทคโนโลยใหม ๆ ดงนนการพฒนาบคลากรครเพอใหเปนผมความรและทกษะตาง ๆ ทนตอความเจรญกาวหนาทางวทยาการจงมความจ าเปนมากขน บคลากรครเมอไดรบการพฒนาไปถงระดบหนง กจะท าใหเกดผลงานทางดานวชาการอยางหลากหลายมากยงขน ซงจะน าไปสการเลอนขนเงนเดอน การไดรบรางวลครตนแบบ ครแกนน า ฯลฯ เปนตน ผลงานวชาการเหลานน ถอเปนความร ความช านาญทเกดจากการปฏบตงานของบคลากรครนน ๆ ซงจกเปนประโยชนอยางมาก หากมการเผยแพรความร ความช านาญ หรอการปฏบตทเปนเลศนน ใหบคลากรครรนหลง ๆ ไดศกษา กอใหเกดแนวทางในการน าไปประยกตปฏบตใหเกดประสทธภาพตอการท างานของตนตอไป


65

การจดการความรจงเปนเครองมอทส าคญในการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรโดยเฉพาะอยางยงความรและปญญาทผกพนอยกบงานและการด ารงชวต ทงนในการจดการความรในการพฒนาทรพยากรมนษยนน จะตองมการจดการครบทง 3 องคประกอบของความร คอ ความรฝงลกในคน ความรแฝงในองคกร และความรเปดเผย รวมทงจะตองมเปาหมายเพอการพฒนากจกรรมหลก ขององคกร กลม บคคล หรอเครอขายใน 2 ลกษณะคอ (1) ด าเนนการในลกษณะทบรณาการ อยในกจกรรมหรองานประจ า ไมถอเปนกจกรรมทแยกจากงานประจ า ตองด าเนนการโดย ไมท าใหบคลากรขององคกรรสกวามภาระเพมขน (2) เนนการด าเนนการเกยวกบคนในองคกร กลมบคคล หรอเครอขาย ผลของการจดการความรวดผลจากงาน วฒนธรรมองคกร สนทรพยทางปญญาขององคกร และความสามารถในการสรางนวตกรรมหรอการปรบตวขององคกร พนฐานส าคญตอความสามารถในการจดการความร คอ ความเปนองคกรแหงการเรยนร และการทสมาชกขององคกรเปนบคคลแหงการเรยนร ซงจะชวยในดานการพฒนาทรพยากรมนษยในระยะยาวและเปนการพฒนาทรพยากรมนษยจากทกดานแบบองครวม ท าใหเกดการคดอยางเปนระบบ ชวยใหเขาใจปญหา รวมทงการเปลยนแปลงตาง ๆ ตามความเปนจรง (Senge, 1999) การพฒนาบคลากรใหเปนบคคลทรอบรนน ควรใชกลยทธกระต น ใหบคลากร มความกระตอรอรน ความอยากรอยากเหนและใชวธการฝกอบรม ทงนในเรองการจดการความรไมมสงใดหรอหลกการใดส าคญยงกวาจนตนาการและความคดรเรมสรางสรรคของกลมผด าเนนการจดการความร โดยจะตองมนใจทจะใชจนตนาการและความคดรเรมสรางสรรคเพอการจดการความรอยางเตมท มความเปนอสระทจะคด มความมนใจทจะคดและน าความคดมาแลกเปลยนเรยนรรวมกนอยางสรางสรรค โดยเฉพาะอยางยงการคดรวมกนผานการกระท าเพอเปาหมายบรรลความมงมนทก าหนดรวมกน การจดการความร หรอ Knowledge Management เปนเรองทเกดขนจากการคนพบวาองคกรตองสญเสยความรไปพรอม ๆ กบการทบคลากรลาออกหรอเกษยณ อายราชการ อนสงผลกระทบตอการด าเนนการขององคกรเปนอยางยง ดงนนจากแนวคดทมงพฒนาบคลากรใหมความรมากแตเพยงอยางเดยวจงเปลยนไปและมค าถามตอไปวาจะท าอยางไรใหองคกรไดเรยนรดวย (กมลรตน วชรนทร, 2552) การบรหารการจดการความรจงสมพนธกบเรอง องคกรแหงการเรยนร เปนอยางยง หากองคกรจะพฒนาตนเองใหเปนองคกรแหงการเรยนรกจ าเปนจะตองบรหารจดการความรภายในองคกรใหเปนระบบ เพอสงเสรมใหบคลากรเรยนรไดจรงและตอเนอง หากองคกรใดมการจดการความรโดยไมมการสรางบรรยากาศแหงการเรยนรใหเกดขนภายในองคกร กนบเปนการลงทนทสญเปลาไดเชนกน อยางไรกตาม การบรหารจดการความร มความซบซอนมากกวาการพฒนาบคลากรดวยการฝกอบรม เพราะเปนกระบวนการทตองด าเนนการตอภายหลงจากทบคลากรมความรความช านาญแลว องคกรจะท าอยางไรใหบคลากรเหลานนยนดถายทอดและแลกเปลยนความรกบผอนและในขนตอนสดทายองคกรจะตองหาเทคนคการจดเกบความรเฉพาะไวกบองคกรอยางมระบบเพอทจะน าออกมาใชไดอยางมประสทธภาพ อปสรรคทมกพบอยเสมอของการบรหารจดการความรคอพฤตกรรม “การหวงความร” และวฒนธรรม “การไมยอมรบในตวบคคล” หากองคกรสามารถก าจดจดออนทงสองอยางนไดการบรหารจดการความรกมใชเรองยากจนเกนไป การพฒนาความเปนองคกรแหงการเรยนรใหเกดขนในโรงเรยนจงเปนสงทาทายตอความรบผดชอบของผบรหาร ดงนนผบรหารจงเปนทงนกสงเสรม ทาทาย นกสรางสรรค และนกประมาณ เพอความเจรญกาวหนาทงบคคลและองคกร


66

(Ubben & Hughes, 1987) สบเนองจากการปฏรประบบราชการครงส าคญทผานมาเมอเดอนตลาคม 2545 ไดมการวางกรอบแนวทางการบรหารราชการแผนดนไวอยางชดเจน ซงรวมถงการประกาศใชพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑ และวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เปนเรองของการก าหนดขอบเขต แบบแผน วธปฏบต โดยเฉพาะมาตรา 11 ไดก าหนดเปนหลกการวา สวนราชการตองมหนาทในการพฒนาความรเพอใหมลกษณะเปนองคกรแหงการเรยนรอย างสม าเสมอ พรอมทงสรางความมสวนรวมในหมราชการใหเกดการแลกเปลยนความรซงกนและกน จากความส าคญของเรองดงกลาวขางตน ผวจยจงมความสนใจทจะด าเนนการวจยในเรอง การพฒนาองคกรแหงการเรยนร ดวยกระบวนการจดการความรเรองการเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครผานเครอขายอนเทอรเนต กรณศกษา: โรงเรยนราชวนต มธยม โจทยวจย/ปญหาวจย

ท าอยางไรจงจะท าใหบคลากรครทมผลงานวชาการ สามารถเผยแพรผลงานวชาการ ผานเครอขายอนเทอรเนต เพอใหองคกรเกดเปนองคกรแหงการเรยนร ดวยกระบวนการจดการความรได วตถประสงคการวจย

1. เพอพฒนาโรงเรยนใหเปนองคกรแหงการเรยนร ดวยกระบวนการจดการเรยนร เรอง การเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรคร

2. เพอศกษาความพงพอใจของบคลากรครในการจดการความรผานเครอขายอนเทอรเนตดวยตนเอง วธด าเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง ซงกรอบทฤษฎการวจยทใชในการด าเนนการวจย ไดแก ทฤษฎการจดการความร (KM) ตวแปรทศกษา ไดแก

- ตวแปรอสระ วธการจดการความรดวยการถายทอดความร โดยการเผยแพรผลงานวชาการผานเครอขายอนเทอรเนต

- ตวแปรตาม ความพงพอใจทมตอการจดการความรดวยการถายทอดความร โดยการเผยแพรผลงานวชาการผานเครอขายอนเทอรเนต

ซงผวจยไดด าเนนการวจยตามขนตอนดงตอไปน 1. ก าหนดประชากรและกลมตวอยาง ซงประชากรเปนบคลากรครโรงเรยนราชวนต มธยม

125 คน และกลมตวอยาง ใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง โดยเลอกบคลากรครทมผลงานวชาการ จ านวน 30 คน

2. ระยะเวลาด าเนนการ เดอนกนยายน ปการศกษา 2555 3. สรางเครองมอวจย ประกอบดวย

3.1 เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการฯ


67

3.2 แบบวดความพงพอใจ ซงเปนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการประเมนผลความพงพอใจของบคลากรครทเขารบการอบรมฯ ในครงน

4. ประชาสมพนธ เรอง การอบรมเชงปฏบตการ การถายทอดความร โดยการเผยแพรผลงานวชาการ ผานเครอขายอนเทอรเนต ดวยกระบวนการจดการความร

5. ด าเนนการจดอบรมเชงปฏบตการใหแกบคลากรครทเปนกลมตวอยาง โดยวทยากรแนะน าและสาธตพรอมใหกลมตวอยางฝกปฏบตตาม กระบวนการจดการความร โดยการถายทอดความร ดวยการเผยแพรผลงานวชาการในรปแบบการเขยนบทความลง Blog ผานเครอขายอนเทอรเนต

6. กลมตวอยางน าผลงานวชาการ ทผานการอานและตรวจสอบความถกตองจากคณะกรรมการงานวจยของโรงเรยน ซงเปนผทรงคณวฒ ระดบครเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน

7. กลมตวอยางด าเนนการถายทอดความร ดวยการเผยแพรผลงานวชาการทผานการตรวจสอบแลว ในรปแบบการเขยนบทความลง Blog ผานเครอขายอนเทอรเนตดวยตนเอง

8. หลงจากสนสดการอบรมเชงปฏบต ผวจยด าเนนการจดเกบขอมลดวยแบบวดความ พงพอใจตอการเขารบการอบรมเชงปฏบตการ การถายทอดความรดวยการเผยแพรผลงานวชาการผานเครอขายอนเทอรเนต

9. ผวจยรวบรวมขอมลผลงานของบคลากรกลมตวอยางทไดจดการเผยแพรไวบนเครอขายอนเทอรเนต โดยผวจยด าเนนการสรางเวบเพจองคกรแหงการเรยนรของโรงเรยน ไวในเวบไซตของโรงเรยน ส าหรบแสดงรายชอบคลากรและผลงานทเผยแพรดวยการสรางจดเชอมโยง (Link) ไปยงฐานขอมลผลงานของบคลากรครแตละคน ซงผทสนใจทงจากภายในและภายนอกโรงเรยน สามารถเลอกดผลงานของบคลากรทเปนกลมตวอยางในงานวจยครงน ซงเปนลกษณะบทความใน Blog จากเครอขายอนเทอรเนตได

10. หลงจากเสรจสนการอบรมเชงปฏบตการฯ ดงกลาว เปนเวลา 1 เดอน ผวจยท าการรวบรวมสถตการเขาดและอานผลงานวชาการในแตละเรองจากผทสนใจบนเครอขายอนเทอรเนต โดยผใช 1 คน สามารถเขาชมเรองละ 1 ครง เฉพาะในชวงของการทดลอง 1 เดอน หลงจากเกบรวบรวมขอมลเรยบรอยแลว ผใชสามารถเขาถงขอมลไดไมจ ากดจ านวนครง

11. ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลแบบวดความพงพอใจ และสถตการเขาดและอานผลงานวชาการทเผยแพรบนเครอขายอนเทอรเนต ดวยสถต คาเฉลย ( X ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และรอยละของความถ ผลการวจย ผลการวจย น าเสนอในรปแบบของตารางประกอบการบรรยาย โดยแบงออก เปน 2 สวน ตามล าดบ ดงตอไปน

สวนท 1 ผลการพฒนาโรงเรยนใหเปนองคกรแหงการเรยนรโดยการถายทอดความร ดวยวธการเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครดวยกระบวนการจดการความร ในรปแบบการเข ยนบทความวชาการลง Blog ผานเครอขายอนเทอรเนต


68

ผลการวจย พบวา กลมตวอยางไดเผยแพรผลงานวชาการจ านวนทงหมด 26 เรอง ดงแสดงตามตารางท 1

ตารางท 1 แสดงรายชอผลงานวชาการของบคลากรครทเผยแพรบนเครอขายอนเทอรเนตและ จ านวนผทสนใจเขามาอานผลงาน

ชอบทความผลงานวชาการทเผยแพรบนเครอขายอนเทอรเนต จ านวนครงของผทสนใจ เขามาอานผลงาน

1. การจดนทรรศการ 70 2. งานธรกจ ม.5 54 3. บทเรยนส าเรจรป 90 4. การพฒนาชดการสอน 130 5. เทคนคการขาย 22 6. การงานอาชพและเทคโนโลย ม.6 165 7. ฟงกชน 46 8. นยามเสนขนาน 228 9. ทศนคตของผสอบบญชทมตอการตรวจสอบหางหนสวนขนาดเลก 76 10. ยาเสพตด 43 11. การมวนตว 114 12. พดภาษาองกฤษโดยใชกจกรรมค 63 13. การอานภาษาองกฤษระดบชน ม.6 115 14. ดจต พนจธรรม 98 15. ส านวน สภาษต ค าพงเพย 439 16. บทเรยนส าเรจรป 38 17. อกษรสามหม 70 18. ค าซ า ค าซอน 250 19. การเรยนการสอนวทยาศาสตร 95 20. ระบบนเวศน 128 21. การชวยนกเรยนทขาดทกษะการค านวณวชาฟสกส 59 22. ดนตรสากล ม.6 102 23. ชดแบบฝกปฏบตทศนศลป 412 24. กลยทธการใชสอโฆษณาเอาดอรทไดผลตรงกลมเปาหมาย 405 25. ประวตสมเดจพระศรสวรนทราบรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา 63 26. โครงการสรางจตส านกพลเมอง “เดกตดเกม” 422

รวม 3,797


69

จากตารางท 1 พบวา มผลงานวชาการในรปแบบบทความลง Blog ทท าการเผยแพรบนเครอขายอนเทอรเนต จ านวน 26 เรอง จากจ านวนผเขารบการอบรม 30 คน คดเปนรอยละ 87 เนองจากอก 4 เรอง ตองแกไขตามทผทรงคณวฒแนะน าจงท าใหเกดการลาชาและไมไดท าการเผยแพรในชวงการทดลอง ผวจยไดท าการสรางเวบเพจองคกรแหงการเรยนรไวเปนสวนหนงของเวบไซตโรงเรยนราชวนต มธยม ซงเวบเพจดงกลาวแสดงรายชอบทความผลงานวชาการของกลมตวอยาง และท าการเชอมโยงไปยงฐานขอมลทจดเกบ Blog บทความผลงานวชาการทง 26 เรอง และสถตการเขามาอานผลงานวชาการท เผยแพร หลงจากเสรจสนการอบรมเปนระยะเวลา 1 เดอนผานไปแลว พบวา มผสนใจเขามาศกษาทงหมด จ านวน 3,797 คน และเรองทมสถตการเขาอานมากทสด คอ เรอง ส านวน สภาษต ค าพงเพย ซงมความถของการอาน จ านวน 439 ครง รองลงมาไดแก เรอง โครงการสรางจตส านกพลเมอง “เดกตดเกม” ซงมความถของการอาน จ านวน 422 ครง และเรอง ชดแบบฝกปฏบตทศนศลป ซงมความถของการอาน จ านวน 421 ครง ตามล าดบ

สวนท 2 ผลการศกษาความพงพอใจของบคลากรครทมตอการอบรมเชงปฏบตการ เรอง การถายทอดความร โดยวธการเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครดวยกระบวนการจดการความร ในรปแบบการเขยนบทความวชาการลง Blog ผานเครอขายอนเทอรเนต

ผวจยขอน าเสนอผลการศกษาความพงพอใจของบคลากรครทเปนกลมตวอยางทมตอการจดการความรผานเครอขายอนเทอรเนตดวยตนเอง โดยแบงออกเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลสวนบคคลของบคลากรครทเขารบการอบรม กลมตวอยาง ซงไดแก บคลากรคร พบวา สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 73

และเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 27 มวฒการศกษาในระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา คดเปนรอยละ 77 และระดบปรญญาโท คดเปนรอยละ 23

บคลากรครทเขารบการอบรมทงหมด 30 คน สวนใหญมต าแหนงวทยฐานะครช านาญการ คดเปนรอยละ 77 รองลงมาคอ วทยฐานะครช านาญการพเศษ คดเปนรอยละ 20 และวทยฐานะครเชยวชาญ คดเปนรอยละ 3 ตามล าดบ จะเหนไดวาครช านาญการเขารวมโครงการฯ มากเปนอนดบหนง อาจเปนเพราะวา กลมบคลากรครวทยฐานะครช านาญการในโรงเรยนราชวนต มธยม มเปนจ านวนมากกวาวทยฐานะอน ๆ และครช านาญการมความตองการเลอนต าแหนงวทยฐานะใหสงขน จงใหความสนใจในการเผยแพรผลงานวชาการของตน ซงถอวาเปนสวนหนงของเกณฑการใหคะแนนในการเลอนวทยฐานะ ตารางท 2 จ านวนรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตาม กลมสาระการเรยนร (n=30)

ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย 4 13 วทยาศาสตร 2 10 คณตศาสตร 4 13 สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 3 10


70

ตารางท 2 (ตอ)

ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ ภาษาตางประเทศ 3 10 ศลปศกษา 3 10 สขศกษาและพลศกษา 2 7 การงานอาชพและเทคโนโลย 8 27

จากตารางท 2 พบวาบคลากรครทเขารบการอบรมทงหมด 30 คน สวนใหญเปนครในกลม

สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย คดเปนรอยละ 27 รองลงมาไดแก กลมสาระการเรยนรภาษาไทย กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ซงมจ านวนความถเทากน คดเปนรอยละ 13 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สงคมศกษา ภาษาตางประเทศ ศลปศกษา คดเปนรอยละ 10 และกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา คดเปนรอยละ 7 ตามล าดบ

ตารางท 3 จ านวนรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามประสบการณการท างาน (n=30)

ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ ประสบการณท างาน 1-10 ป 4 13 11-20 ป 5 17 มากกวา 20 ป 21 70

จากตารางท 3 พบวาบคลากรครทเขารบการอบรมทงหมด 30 คน สวนใหญมประสบการณ

การท างานอยในชวง มากกวา 20 ป คดเปนรอยละ 70 รองลงมาไดแก บคลากรครทมประสบการณการท างานอยในชวง 11-20 ป คดเปนรอยละ 17 และ บคลากรครทมประสบการณการท างานอยในชวง 1-10 ป คดเปนรอยละ 13 ตามล าดบ

ตอนท 2 ความพงพอใจของกลมตวอยางทมตอการอบรมเชงปฏบตการ เรอง การถายทอดความร โดยกระบวนการจดการความร ดวยการเผยแพรผลงานวชาการผานเครอขายอนเทอรเนต ตารางท 4 แสดงระดบความพงพอใจของกลมตวอยางทมตอการอบรมเชงปฏบตการ เรอง การถายทอด

ความร โดยกระบวนการจดการความร ดวยการเผยแพรผลงานวชาการผานเครอขายอนเทอรเนต

ความพงพอใจตอการอบรม X S.D. ระดบความพงพอใจ 1. เนอหาตรงกบความตองการ 4.17 0.38 มากทสด 2. ล าดบเนอหามความเหมาะสม 4.65 0.45 มากทสด 3. กจกรรมสอดคลองกบเนอหา 4.61 0.55 มากทสด 4. กจกรรมชวยใหมความเขาใจมากขน 4.68 0.53 มากทสด


71


ความพงพอใจตอการอบรม X S.D. ระดบความพงพอใจ 5. เอกสารประกอบการอบรมอานเขาใจไดงาย 4.58 0.50 มากทสด 6. เอกสารประกอบการอบรมมจ านวนพอเหมาะ 4.61 0.57 มากทสด 7. ล าดบกจกรรมมความตอเนอง 4.65 0.50 มากทสด 8. วทยากรใหความรไดชดเจน 5.00 0.00 มากทสด 9. เวลาทใชมความเหมาะสม 4.45 0.63 มาก 10. การประยกตใชความรและทกษะในชวตประจ าวน 4.87 0.47 มากทสด 11. ประโยชนทไดรบ 4.90 0.47 มากทสด 12. ทกษะการจดการความรบนเครอขายอนเทอรเนต 4.71 0.68 มากทสด

รวม 4.71 0.49 มากทสด

จากตารางท 4 พบวา ความพงพอใจของบคลากรครโรงเรยนราชวนต มธยม ทมตอการอบรมเผยแพรผลงานวชาการผานเครอขายอนเทอรเนต ในครงน โดยรวมมคะแนนเฉลย 4.71 (S.D. = 0.49) อยในระดบพงพอใจมากทสด โดยจากคะแนนเฉลยรายขอ 3 ล าดบ พบวา ประเดนรายการ วทยากรใหความรไดชดเจน มคะแนนเฉลยมากทสด 5.00 (S.D. = 0.00) รองลงมาไดแก ประโยชนทไดรบ มคะแนนเฉลย 4.90 (S.D. = 0.47) และการประยกตใชความรและทกษะในชวตประจ าวน คะแนนเฉลย 4.87 (S.D. = 0.47) ตามล าดบ อภปรายผล จากการศกษาวจยครงน สามารถอภปรายผลตามประเดนส าคญทไดคนพบเรยงตามล าดบ ไดดงน ผลจากการอบรมเชงปฏบตการวธการถายทอดความร โดยการเผยแพรผลงานวชาการ ดวยการจดการความรผานเครอขายอนเทอรเนตดวยตนเองใหแกบคลากรคร ท าใหบคลากรครซงเปนกลมตวอยางทเขารบการอบรมเชงปฏบตการในครงน สามารถถายทอดความร โดยการเผยแพรผลงานวชาการของตนเองในรปแบบบทความลง Blog ผานเครอขายอนเทอรเนต จ านวน 26 เรอง และผลการตดตามความสนใจเขามาเยยมชมและศกษาผลงานวชาการทท าการเผยแพรไวบนเครอขายอนเทอรเนตของบคลากรครโรงเรยนราชวนต มธยม ภายหลงจากการเผยแพรไปแลวเปนเวลา 1 เดอน พบวา ผลงานทกเรองมผสนใจเขามาอานและศกษาขอมล พรอมแสดงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนรในกระดานสนทนากนอยางหลากหลาย ซงถอวาโรงเรยนราชวนต มธยม ไดรบการพฒนาเปนองคกรแหงการเรยนร ในดานการจดการความร เรอง การเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครในระดบทด เนองจากมระดบการใหความรวมมอของการเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรครดวยตนเอง ถงรอยละ 87 และมจ านวนผทสนใจเขามาศกษาผลงานทไดเผยแพรไวบนเครอขายอนเทอรเนตถง 3,797คน ภายในระยะเวลาเพยง 1 เดอน ถอวาเปนการใหความส าคญตอการแบงปนความรดวยการเผยแพรความร ซงสอดคลองกบแนวคดของ Bertels Thomas (อางถงใน พรธดา วเชยรปญญา, 2547) สรปวา การจดการความร หมายถง การบรหารจดการองคกรเพอมงไปสการสรางฐานความรแหงองคกรใหมอยาง


72

ตอเนอง ซงไดแก การสรางโครงสรางองคกรทใหการสนบสนนการจดการความร การอ านวยความสะดวกใหกบสมาชกทอยในองคกร หรอแมกระทงการสรางเครองมอทางเทคโนโลยสารสนเทศ ทงนโดยใหความส าคญกบการท างานเปนทมและการเผยแพรความร สอดคลองกบผลการศกษาของ Forrest (2006) เรอง การทดสอบความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคกรแหงการเรยนรกบองคกรแหงการปฏบตการ พบวา วฒนธรรมองคกรแหงการเรยนรเกดการเปลยนแปลงคณคาทางดานความคดรเรมสรางสรรคสงผลใหเพมคณคาของผปฏบตงาน ซงมความสมพนธกบองคกรแหงการปฏบตการ และยงพบวา การเพมคณคาของผลผลตเทากบการพฒนาทรพยากรมนษยใหมภมปญญาสงขน โดยการเพมคณภาพของเทคโนโลย สอดคลองกบผลการวจยของ สรตน ดวงชาทม (2549) ไดศกษา เรอง การพฒนาสความเปนองคกรแหงการเรยนร กรณศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2 พบวา นวตกรรมทใชในการพฒนาองคกรใหเปนองคกรแหงการเรยนร คอ เทคนคการพฒนาบคลากรโดยใชวฒนธรรมการเรยนร เปนการพยายามสรางวฒนธรรมการเรยนรใหเกดขนกบบคลากรทกกลมทกคน โดยสงเสรม สนบสนนใหบคลากรไดรบการพฒนาความรความสามารถทจ าเปนตองใชในการท างาน สงเสรมการแลกเปลยนขอมล ขาวสารระหวางกน ใหมบรรยากาศการท างานแบบเปดเผยและไววางใจกน มการแขงขนและใหรางวลเกยวกบการเรยนร กระตนใหบคลากรมสวนรวมและแสดงความคดเหนในการปฏบตงาน ตลอดจนสงเสรมใหบคลากรมการเรยนรจากประสบการณทเปนผลส าเรจ ขอผดพลาด หรอความลมเหลวของตนเอง และสอดคลองกบผลการศกษารปแบบการจดการความรเพอพฒนามหาวทยาลยราชภฏสองคกรแหงการเรยนร ของ พรรณ สวนเพลง และคณะ (2552) ซงผลการศกษาพบวา การน ารปแบบการจดการความรไปปฏบตจรงและประเมนผลการน ารปแบบการจดการความร โดยใชกรณศกษา: ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ซงมองคประกอบทส าคญ 6 สวน คอ ภาวะผน า การสรางแรงงานความร การปฏสมพนธความร การสอสารความรและเทคโนโลย การไวใจซงกนและกน และพลงรวม ซงระบบดงกลาวไดจดท าเวบไซตทมขอมลพนฐานทใชส าหรบกระบวนการจดการความรของส านกวทยบรการอยางครบถวน สมบรณและกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรและบรการความร และยงสอดคลองกบผลการวจยของ สดศร กนทะอนทร (2554) ซงไดศกษาปจจยทมผลตอสมฤทธผลของการจดการความรในการเปนองคกรแหงการเรยนรของส านกหอสมด มหาวทยาลยเชยงใหม ตามกรอบแนวคดของ Keyser พบวา ทกปจจยมคาเฉลยรวมในระดบมาก โดยมคาเฉลยของแตละปจจยในระดบมาก ( X = 3.85) ตามล าดบ คอ ปจจยดานวฒนธรรมองคกร ปจจยดานกลยทธการจดการความร ปจจยดานการประเมนและการวดผลการจดการความร ปจจยดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารภายในองคกร และปจจยดานกระบวนการจดการความร จะเหนไดวา ปจจยเหลานมผลตอสมฤทธผลของการจดการความรในการเปนองคกรแหงการเรยนรไดเปนอยางด รวมทงยงสอดคลองกบผลงานวจยของ กาญจนา โพธบา (2553) ไดท าการศกษาเรอง การปฏบตการพฒนาสถานศกษาใหเปนองคกรแหงการเรยนร : กรณศกษาโรงเรยนบานหนองหวลง ส านกงานเขตพนทการศกษา อบลราชธาน เขต 5 ซงพบวา บคลากรในสถานศกษาแตละคนเกดการพฒนาตนเองอยางตอเนอง มความตระหนกในหนาททไดรบมอบหมาย รวมทงมความรบผดชอบตองานทท า บคลากรทกภาคสวนในสถานศกษามสวนรวมในการปฏบตงาน คดและท างานอยางเปนระบบ และสามารถสรางบรรยากาศการท างานทดใหเกดขนในสถานศกษา ระดบทมงาน ผลการพฒนาพบวา บคลากรในแตละทมงานมเพอนรวมงานทเปนคหคท างาน สามารถปฏบตงานแทนกนได


73

และมแนวคดในการท างานรวมกน รวมทงมการแขงขนเพอสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน ท าใหผลการปฏบตงานมคณภาพมากยงขน เกดการยอมรบความแตกตางระหวางบคคลมากยงขน ท าใหเกดการแลกเปลยนเรยนรและมการถายโอนความรระหวางกนภายในทมงานมากขน ระดบองคกร ผลการพฒนาพบวา การใชเทคนคในการพฒนาบคลากร เปนการสนบสนนและสง เสรม ใหบคลากรทกคนทกทมงานไดรบการพฒนาความรความสามารถในการท างาน มวฒนธรรมการท างานทดในองคกร โดยใชยทธศาสตรในการปฏบตงานใหเกดคณภาพ มการจดการคณภาพทงองคกร เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการจดกจกรรมตาง ๆ เพอเปนการสรางแรงจงในการท างาน รวมทงการปรบปรงสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคกรใหเออตอการจดกจกรรมการเรยนร

นอกจากนกลมตวอยางตอบแบบวดความพงพอใจทมตอการอบรมเชงปฏบตการครงนมความพงพอใจอยในระดบมากทสด ทงน อาจเนองมาจาก ความตงใจและความสม ครใจของบคลากรครทเปนกลมตวอยางในการเขารบการอบรมการถายทอดความร โดยวธการเผยแพรผลงานวชาการในครงน ถงแมวาในประเดนเวลาทใชมความเหมาะสมหรอไมนน มระดบความคดเหนอยในระดบมาก แตอาจจะเนองมาจาก การเผยแพรครงน เวลาไมตอเนองและอยในชวงเวลาเยน ซงบคลากรครบางทานทสมครเขารบการเผยแพรในครงนบางครงบางวนตดธระ ไมสามารถเขารบการเผยแพรได กท าใหการปฏบตไมตอเนอง ตองมาท าการปฏบตเพมเตมในวนทตนเองวาง

แตอยางไรกตาม จากการพจารณาในแตละดาน พบวา โดยสวนใหญมความพงพอใจในระดบมากทสด เกอบทกดาน โดยเฉพาะประเดน วทยากรใหความรไดชดเจน มระดบความพงพอใจในระดบมากทสด และมคะแนนเฉลยสงสด 5.00 ซงอาจจะเปนเพราะวทยากรเปนบคลากรในโรงเรยนราชวนต มธยม เชนเดยวกน ท าใหบคลากรครผเขารบการเผยแพรในครงน สามารถพดคย ซกถาม ขอสงสยไดอยางสนทสนม ท าใหเกดความคดเหนมากทสด รองลงมาไดแก ประเดน ประโยชนทไดรบ มคะแนนเฉลยสงรองลงมา เทากบ 4.90 ซงอาจจะเนองมาจาก บคลากรครทเปนกลมตวอยางมความตองการและมความตงใจทจะท าการเผยแพรผลงานวชาการ เมอเขาสามารถท าไดดวยตนเอง ซงท าใหเกดประโยชนอยางสงทงตอตวบคลากรครเองและแกผทสนใจทจะสามารถสบคนเขามาศ กษาไดจากเครอขายอนเทอรเนต จงท าใหคะแนนเฉลยของความพงพอใจสงมากทสดเปนอนดบสอง และรองลงมาในอนดบทสาม ไดแกประเดน การประยกตใชความรและทกษะในชวตประจ าวน มคาคะแนนเฉลยเทากบ 4.87 ซงแสดงวาบคลากรครผเขารบการเผยแพรในครงน สามารถน าความรและทกษะทไดรบไปประยกตใชในชวตประจ าดานการท างานของตนเองได จงท าใหเกดความพงพอใจมากทสดเปนอนดบสาม ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทไดจากการวจย

1. ควรมการสนบสนนใหบคลากรคร มการถายทอดความร เรองการเผยแพรผลงานวชาการของบคลากรคร ดวยกระบวนการจดการความร อยางตอเนองและขยายผลไปยงบคลากรคนอน ๆ ในโรงเรยนใหทวถง

2. ควรสงเสรมและด าเนนการจดการความรบนเครอขายในเรองอน ๆ อยางตอเนอง เพอจะน าองคกรไปสความเปนองคกรแหงการเรยนรอยางเตมรปแบบและยงยน


74

ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยในครงตอไป 1. ควรศกษาการน าเสนอรปแบบการจดการความร ดานกระบวนการท างานทเปนระบบของ

ฝาย/งาน หรอหนวยงานยอยในโรงเรยน เพอเผยแพรความรดงกลาวบนเครอขายอนทราเนต ซงเปนการแลกเปลยนเรยนรกระบวนการท างานในกลมเจาหนาทของโรงเรยน

2. ควรศกษาการน าเสนอรปแบบการจดองคกรแหงการเรยนรในสถานศกษา สงก ดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

บรรณานกรม กมลรตน วชรนทร. (2552). องคกรแหงการเรยนร. สบคนจาก

www.dmsc.moph.go.th/km/.../Learning%20Organization(LO).doc . กาญจนา โพธบา. (2553). การปฏบตการพฒนาสถานศกษาใหเปนองคกรแหงการเรยนร :

กรณศกษาโรงเรยนบานหนองหวลง ส านกงานเขตพนทการศกษา อบลราชธาน เขต 5. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

พรธดา วเชยรปญญา. (2547). การจดการความร: พนฐานและการประยกตใช. กรงเทพฯ: เอกซปอรเนท. พรรณ สวนเพลง และคณะ. (2552). รปแบบการจดการความรเพอพฒนามหาวทยาลยราชภฏ

สองคกรแหงการเรยนร. กรงเทพฯ: งานวจยงบประมาณแผนดนดานการวจย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

วนชย ปานจนทร. (2551). การพฒนาทรพยากรมนษยในองคกร โดยใชฐานการจดการความร. สบคนจาก http://www.ru.ac.th/km/jurnal_hr.html. สดศร กนทะอนทร. (2554). สมฤทธผลของการจดการความรในการเปนองคกรแหงการเรยนร

ของส านกหอสมด มหาวทยาลยเชยงใหม. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา สารสนเทศศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม.

สรตน ดวงชาทม. (2549). การพฒนาสความเปนองคกรแหงการเรยนร: กรณศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน. Forrest, Carla May. (2006). An Empirical Examination of the Relationship between

Organizational Learning Culture and Organizational Performance. New Mexico: The University of New Mexico.

Senge, Peter M. (1999). The Fifth Discipline Field Book. London: Nicholas Brealey. Ubben, G.C. & Hughes, L.W. (1987). The Principal: Creative Leadership for Effective

Schools. Boston: Allyn and Bacon.

http://www.dmsc.moph.go.th/km/.../Learning%20Organization(LO).doc

http://www.ru.ac.th/km/jurnal_hr.html


ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร

A QUALITATIVE INFORMATION SYSTEM FOR PERFORMANCE MANAGEMENT OF

ACADEMIC STAFF, RAJABHAT UNIVERSITY IN BANGKOK

บรรพต พจตรก าเนด1 วาทน เฉลมด ารชย2 และวจ ชกตตกล3

Bunpod Pijitkamnerd1, Vatin Chalermdamricha2 and Wajee Chookittikul3

1 นกศกษาหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร

2,3 อาจารยประจ าหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) วเคราะหองคประกอบของระบบสารสนเทศคณภาพ เพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ (2) ออกแบบตวแบบสารสารสนเทศคณภาพ (3) พฒนาระบบสารสนเทศคณภาพ และ (4) การยอมรบระบบสารสนเทศคณภาพเพอ การบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ ทงนเรมตนจากการบรณาการวธการคณภาพ ซกซซกมา เขากบหลกการบรหารผลการปฏบตงาน เพอพฒนากระบวนการคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงาน หลงจากนนน ากระบวนการคณภาพทไดมาออกแบบตวแบบสารสนเทศคณภาพภายใตระเบยบ/ขอบงคบของมหาวทยาลยราชภฏ และพฒนาระบบสารสนเทศตามวงจรการพฒนาซอฟตแวร โดยใชหลกการออกแบบสวนตอประสานกบผใชในการออกแบบหนาจอการท างาน และเสรมประสทธภาพของระบบดวยหลกการยศาสตรในส านกงานไอท โดยท าการศกษาจากประชากรและกลมตวอยางทเปนผบรหารระดบตาง ๆ ประกอบดวย ผบรหารระดบสง 6 คน ผบรหารระดบกลาง 29 คน และผบรหารระดบปฏบตการ 48 คน จากมหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชตนแบบระบบสารสนเทศคณภาพฯ และแบบประเมนการยอมรบเปนเครองมอทใชในการวจย วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาพบวา องคประกอบของระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ ประกอบดวย วธการคณภาพซกซซกมา หลกการบรหารผลการปฏบตงาน ระเบยบ/ขอบงคบของมหาวทยาลยราชภฏ เทคโนโลยสารสนเทศ และ หลกการยศาสตรในส านกงานไอท มตวแบบสารสนเทศคณภาพส าหรบผบรหารระดบสง 5 ฉบบ ผบรหารระดบกลาง 9 ฉบบ และผบรหารระดบปฏบตการ 32 ฉบบ โดยระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการทพฒนาขนนไดรบการยอมรบจากผมสวนเกยวของในระดบมากทสด


76

ABSTRACT This research was aimed to (1) analyze the key components of a qualitative information system, (2) design qualitative information models and (3) develop a qualitative information system, and (4) evaluate the acceptance level of such a system for the purposes of performance management of academic staff at Rajabhat Universities in Bangkok. The study began with the integration of the Six-Sigma quality approach with performance management principles to develop a comprehensive quality management performance process. Qualitative information models were then designed under the rules and regulations of Rajabhat University. Following that, qualitative information systems were developed based on the software development life cycle as well as user-interface design and ergonomics in IT office principles. The population and sample group of this research consist of 6 top-level executives, 29 middle managers, and 48 operational managers of Rajabhat Universities in Bangkok. The research tools are the qualitative information system for performance management of academic staff and acceptance questionnaire. Data were analyzed using mean and standard deviation. This research found that the major elements of a solid qualitative information system consist of Six Sigma quality methodology, the principle of performance management, rules and regulations of Rajabhat University, IT, and ergonomics in IT office. There are 5 qualitative information models for top-level executives, 9 for middle management, and 32 for the operational level. The qualitative information system for performance management of academic staff developed from this study is accepted at the highest level from the majority of respondents who have taken part in this research. ค าส าคญ ควไอท ระบบสารสนเทศคณภาพ การบรหารผลการปฏบตงาน ซกซซกมา Keywords QIT, Qualitative Information System, Performance Management, Six Sigma ความส าคญของปญหา การประเมนผลการท างานขององคการตาง ๆ ในปจจบนมกมงเนนไปทการประเมนผล การปฏบตงานของบคลากรตามหนาทความรบผดชอบ หากบคลากรคนใดไมสามารถปฏบตไดตามขอก าหนดดงกลาวจะไมผานการประเมน ซงมผลตอการเลอนขนเงนเดอน การรบคาตอบแทนพเศษตาง ๆ น าไปสความเครยดในการท างาน และประสทธภาพในการท างานในทสด


77

สถาบนอดมศกษาเปนองคการทด าเนนงานภายใตการควบคมดแลของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาแหงชาต (สกอ.) ซงมเปาหมายทส าคญคอ การผลตบณฑตใหมคณภาพตามความตองการของสงคม โดยอาศยยทธศาสตรการพฒนาอาจารยใหมความเชยวชาญดานการสอนและการวจย ภายใตกลยทธการปฏรปคาตอบแทนอาจารยทเนนการใหผลตอบแทนตามผลการปฏบตงาน (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา , 2555) ดงนนการประเมนผลการปฏบตงานทผานมาสวนหนงเปนการประเมนในระดบบคคล ดวยการรายงานผลการปฏบตงานผานแบบประเมน การท าแฟมสะสมผลงาน หรอการท าแฟมสะสมผลการท างานอเลกทรอนกส แตทวาผลการประเมนดงกลาวไมสามารถวดเปาหมายและไมสามารถบงชไดถงผลการท างานในภาพรวมขององคการ ใหเหนจดออนหรอขอบกพรองขององคการ อนจะน าไปสแนวทางการแกปญหาและการพฒนาองคการทถกตองและยงยนตอไป นอกจากนสถาบนอดมศกษาสวนใหญไดพฒนาระบบสารสนเทศมาอ านวยความสะดวกในการปฏบตงาน อาท ระบบบรหารการศกษา ระบบฐานขอมลบคลากร ระบบฐานขอมลงานวจย ระบบฐานขอมลกจกรรม เปนตน ทวาระบบสารสนเทศเหลานน ถกพฒนาออกแบบใหตอบสนองการท างานอยางใดอยางหนงโดยเฉพาะ ขาดการเชอมโยงขอมลมาใชประโยชนรวมกน หากตองการขอมลการด าเนนงานในภาพรวมขององคการ กจ าเปนตองใชระยะเวลาในการรวบรวม และประมวลผล การรายงานผลจากแตละระบบเสยกอน ซงท าใหเสยเวลา และใชทรพยากรตาง ๆ อยางไมมประสทธภาพ ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะพฒนาระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการขน โดยอาศยหลกการเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ หรอควไอท ซงเปนแนวคดการบรณาการศาสตรดานคณภาพ และศาสตรหลกดานใดดานหนง โดยอาศยเทคโนโลยสารสนเทศมาเปนเครองมอในพฒนาระบบสารสนเทศ (จารก ชกตตกล, 2548) โดยในการวจยนไดน าหลกการควไอทมาเปนฐานในการตอยอดความคดในการพฒนาระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลย ราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ดวยการบรณาการศาสตรตาง ๆ ไดแก วธการคณภาพซกซซกมา การบรหารผลการปฏบตงาน เทคโนโลยสารสนเทศ หลกการยศาสตรในส านกงานไอท และระเบยบ/ขอบงคบมหาวทยาลยราชภฏ เพอพฒนากระบวนการบรหารผลการปฏบตงานทมคณภาพในการด าเนนงานมากยงขน อนจะน าไปสการท างานทมประสทธภาพและลดขนตอนในการท างานของบคลากรระดบตาง ๆ ทมสวนเกยวของ แนวทางการวจยและพฒนาระบบสารสนเทศดงกลาวนไดมผน าไปเปนตวแบบการศกษาคนควาเพอพฒนาสารสนเทศและระบบสารสนเทศแลวพบวา ไดผลดเปนทยอมรบของผมสวนเกยวของ เชน ชยวฒ จฑาพนธสวสด (2555) ไดท าการวเคราะหและออกแบบสารสนเทศคณภาพเดมมงส าหรบสนบสนนการบรหารการดแลชวยเหลอนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน ตอมาพบวา ช านาญ สขแสงอราม (2555) ใชหลกการควไอทออกแบบสารสนเทศคณภาพบาลานซสกอรการดเพอความไดเปรยบในการแขงขนทางธรกจอตสาหกรรมยานยนต และในเวลาเดยวกน พรรณ คอนจอหอ (2555) ไดท าการวจย เรอง การศกษาวเคราะหและออกแบบระบบการจดการสารสนเทศคณภาพซกซซกมาเพอการบรหารงานวจยในมหาวทยาลยราชภฏกลมตะวนตก หลงจากนน จตพล อพชยา (2556) ไดพฒนาตวแบบสารสนเทศคณภาพเจดนสยส าหรบพฒนาสมรรถนะการแขงขนของบคลากรอตสาหกรรมและเปนทยอมรบของผมสวนเกยวของทงหมด สวน


78

วราภรณ อ าขวญยน (2556) ไดท าการวจยเกยวกบผปวย โดยใชวธการซกซซกมาบรณาการกบการบรหารยาในการพฒนาตวแบบสารสนเทศคณภาพส าหรบการบรหารยาดวยตนเองของผปวย และ ฑกลชย อตตรนท (2557) ไดเลอกใชกระบวนการดเมอก (DMAIC) ของซกซซกมา หนาทของผเกยวของ และระดบการบรหารองคการในการออกแบบสารสนเทศซกซซกมาสนบสนนการจดจางพฒนาระบบสารสนเทศในหนวยงานของรฐทออกแบบใหเปนไปตามมาตรฐานการจดจาง รวมทง วชต นางแล (2557) กไดใชวธการด เมอกของซกซซกมารวมกบหนาทของผบรหารระดบตาง ๆ ตามหลกการควไอทในการออกแบบรปแบบสารสนเทศคณภาพซกซซกมา ส าหรบการเรยนการสอนในมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย อยางไรกตามไดมนกวจยสองคนน าบาลานซสกอรการดมาใชในการออกแบบสารสนเทศ ในองคการทางราชการ หลงจาก ช านาญ สขแสงอราม (2555) น าไปใชในทางธรกจ ไดแก ธตกร บณยธาดา (2556) ในการวจยเรอง สารสนเทศคณภาพบาลานซสกอรการดเพอการพฒนาทนตแพทย กองสาธารณสข ส านกอนามย กรงเทพมหานคร และงานวจยของ ธนพร ธาวนพงษ (2557) เรอง สารสนเทศคณภาพบาลานซสกอรการดสนบสนนการบรหารงบประมาณขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดสมทรสาคร โจทยวจย/ปญหาวจย 1. ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร มองคประกอบอยางไร 2. การออกแบบตวแบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ประกอบดวยสารสนเทศอะไร 3. การพฒนาระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร มขนตอนอยางไร 4. การประเมนระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร มการยอมรบอยในระดบใด วตถประสงคการวจย 1. เพอวเคราะหองคประกอบของระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 2. เพอออกแบบตวแบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 3. เพอพฒนาระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 4. เพอประเมนระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ดานการยอมรบของประชากรในการวจย


79

วธด าเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประกอบดวย ผบรหารระดบสง (อธการบด) ผบรหารระดบกลาง (คณบดและรองคณบด) และผบรหารระดบปฏบตการ จากมหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ทงหมด 6 แหง คอ มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม มหาวทยาลยราชภฏธนบร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา มหาวทยาลยราชภฏพระนคร มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต และมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา รวมจ านวน 373 คน และเลอกกลมตวอยางมาศกษา จ านวน 83 คน 2. ตวแปรในการวจย ไดท าการศกษาตวแปร ดงน 2.1 ตวแปรตน ไดแก ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 2.2 ตวแปรตาม ไดแก องคประกอบ ขนตอนการพฒนา และการยอมรบระบบและตวแบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 3. เครองมอในการวจย ไดแก 3.1 ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 3.2 แบบประเมนการยอมรบกระบวนการคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงาน 3.3 แบบสมภาษณความตองการสารสนเทศเพอการบรหารผลการปฏบตงาน 3.4 แบบประเมนการยอมรบตวแบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 3.5 แบบประเมนการยอมรบระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร 4. ขนตอนการวจย การด าเนนการวจยประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การว เคราะหและพฒนากระบวนการคณภาพเพอการบรหาร ผลการปฏบตงาน เรมจากการศกษาปญหาและขอบเขตการวจย โดยพจารณาจากสภาพ การด าเนนงานทเกดขนจรง การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอก าหนดกรอบแนวคด ในการวจย ทงนไดเลอกใชวธการคณภาพซกซซกมา ซงเปนกลยทธหรอเครองมอในการบรหารทน ามาแกปญหาขอผดพลาดในวฏจกรการควบคมคณภาพ หรอการก าจดความแปรผนในกระบวนการผลต เพอใหผทมสวนเกยวของทกคนใชความเปนจรงในการแกปญหา และสามารถใชวดผลการท างานของบคลากรไดอยางเปนรปธรรม (วรภทร ภเจรญ, กาญจนา สรอยระยา และธนกฤต จรสรงชวลต , 2546; ประดษฐ วงศมณรง, สมเจตน เพมพนธญญะ, พรเทพ เหลอทรพยสข และนพดล อมเอม , 2552; Pande & Holpp, 2002; Pande, Neuman, & Cavanaugh, 2013) โดยม 5 ขนตอน ไดแก นยาม วดผล วเคราะห ปรบปรง และควบคม มาบรณาการรวมกบแนวคดการบรหารผลการปฏบตงาน ซงเปนสวนหนงของการบรหารทรพยากรมนษย ทอาศยกระบวนการทางการสอสารอยางตอเนองโดยมงปรบปรงการปฏบตงานภาพรวมขององคการใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว โดยการก าหนดเปาหมาย มาตรฐานการปฏบตงาน และการประเมนผลงานทสามารถสะทอนผลการท างาน


80

รวมถงการเพมสมรรถนะของบคลากรใหสอดคลองกบการด าเนนงานขององคการ (Williams, 2002; Grote, 2002; Bacal, 2002; Hall, 2006; Aguinis, 2009) ประกอบดวย 4 ขนตอน ไดแก วางแผน ปฏบตงาน ประเมนผล และพฒนา โดยการน าวธการด าเนนงานในแตละขนตอนของศาสตร ทง 2 มาเสรมและปดขอบกพรองซงกนและกน โดยผลจากการบรณาการดงกลาวท าใหไดกระบวนการคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงาน ซงประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ก าหนดกลยทธ วดผล ประเมนผล และ รายงาน ดงภาพท 1 แลวจงน าไปใหผเชยวชาญทมประสบการณดาน การบรหารงานทรพยากรบคคลและการบรหารจดการ จ านวน 7 คน พจารณาและประเมนการยอมรบแนวคดดงกลาว หลงจากนนจะน ากระบวนการคณภาพไปออกแบบตวแบบสารสนเทศคณภาพในขนตอไป

ภาพท 1 กระบวนการคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงาน ขนตอนท 2 เกบรวบรวมขอมลความตองการของผใชเกยวกบสารสนเทศทจ าเปน ตอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มาท าการวเคราะหซงพบวา ผใช มความตองการสารสนเทศทสามารถรวบรวมขอมลและรายงานสรปผลการปฏบตงานของบคลากร ทเปนภาพรวมของแตละบคคล ภาพรวมระดบคณะ และภาพรวมระดบมหาวทยาลยได นอกจากนนผวจยไดท าการวเคราะหระเบยบ/ขอบงคบของมหาวทยาลยราชภฏ เพอทราบถงกรอบความคด ขอก าหนดในการปฏบตงาน และกฎเกณฑตาง ๆ แลวจงน าไปออกแบบตวแบบสารสนเทศ ตามกระบวนการคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานทไดพฒนาขนมา (ขนตอนท 1) ซง ขนตอนนจะท าใหไดตวแบบสารสนเทศคณภาพทออกแบบใหเหมาะสมกบการท างานของผมสวนเกยวของระดบตาง ๆ ไดแก ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบกลาง ผบรหารระดบปฏบตการ และผปฏบตงาน ตามแนวคดของลอดอน และลอดอน (Laudon & Laudon, 2006) ขนตอนท 3 รวบรวมขอมลความตองการของผใชเกยวกบการใชงานระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มาท าการวเคราะหซงพบวา ผใช มความตองการระบบสารสนเทศทมความถกตองของขอมล มความครบถวนของขอมล และมขนตอนการใชงานงาย ทงนผวจยไดน าตวแบบสารสนเทศ (ขนตอนท 2) มาท าการออกแบบระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ ใหเปนไปตามความตองการ ของผใช โดยอาศยวงจรการพฒนาระบบ (SDLC) ซงประกอบดวย (1) วเคราะหระบบ (2) ออกแบบ


81

ระบบ (3) พฒนาระบบ และ (4) ประเมนผล ทงนไดอาศยหลกการออกแบบสวนตอประสานกบผใชขอ ง ช ไน เดอร แมน และ ไพลแซนท ( Shneiderman & Plaisant, 2005 ) ประกอบด ว ย ความสม าเสมอ การใชงานไดกบทกกลม การใหขอมลยอนกลบ การออกแบบครบทกกระบวนการ การปองกนการเกดขอผดพลาด การแกไขเมอเกดความผดพลาด การตอบสนองการท างาน และ การลดการใชความจ าระยะสน นอกจากนผวจยยงไดท าการวเคราะหหลกการยศาสตรในส านกงาน ไอท เพอหาแนวทางและวธการทจะน ามาเสรมประสทธภาพระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ อนไดแก ความสะดวกสบายในการใชงาน สขภาพของผใช กระบวนการท างานทงาย การท างานรวมกนระหวางบคคล และประสทธภาพในการท างาน ซงขนตอนนจะไดระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ หลงจากนนน าระบบสารสนเทศคณภาพดงกลาวไปใหผเชยวชาญหรอนกวชาการทมประสบการณดานเทคโนโลยสารสนเทศ หรอดานวทยาการคอมพวเตอร หรอดานการออกแบบสวนตอประสานกบผใช จ านวน 3 คน ประเมนความถกตองและความสมบรณครบถวนของการพฒนาระบบสารสนเทศ ขนตอนท 4 น าระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากร สายวชาการ ไปใหผใชผมสวนเกยวของในระดบตาง ๆ ของมหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 6 แหง ทเปนประชากรและกลมตวอยางของการวจยครงน ไดแก ผบรหารระดบสง (อธการบด 6 คน) ผบรหารระดบกลาง (คณบด 29 คน) และผบรหารระดบปฏบตการ (หวหนาสาขาวชาหรอประธานหลกสตร 338 คน) มจ านวนประชากรทงสน 373 คน ซงด าเนนการเลอกประชากรและกลมตวอยาง โดยการเลอกแบบเจาะจงในกลมผบรหารระดบสง (6 คน) และผบรหารระดบกลาง (29 คน) สวนผบรหารระดบปฏบตการเลอกกลมตวอยางเปนหวหนาสาขาวชาหรอประธานหลกสตร (48 คน) โดยการสมอยางงาย รวมจ านวนทงสน 83 คน พจารณาจากการสาธตการใชระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ พรอมกบท าแบบประเมนการยอมรบระบบสารสนเทศคณภาพและตวแบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร แลวจงน าแบบสอบประเมนการยอมรบดงกลาวทไดรบคนมาตรวจสอบ คดเลอกเฉพาะแบบประเมนทมความสมบรณ และน ามาวเคราะหหาคาทางสถต ไดแก คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจย แยกเปนประเดนตาง ๆ ตามวตถประสงคของการวจย ดงตอไปน 1. การว เคราะหองคประกอบของระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผล การปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ซงผวจย ไดท าการวเคราะหผานการด าเนนการวจยทง 4 ขนตอน ซงพบวา ระบบสารสนเทศคณภาพเพอ การบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร มองคประกอบทส าคญ 5 องคประกอบ ไดแก (1) หลกการบรหารผลการปฏบตงาน (2) วธการคณภาพซกซซกมา (3) ระเบยบ/ขอบงคบของมหาวทยาลยราชภฏ (4) เทคโนโลยสารสนเทศ และ (5) หลกการยศาสตรในส านกงานไอท


82

2. การออกแบบตวแบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ทเหมาะสมและสอดคลองตอการท างานในมมมองของผบรหารระดบตาง ๆ มดงน 2.1 ตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ส าหรบผบรหารระดบสง จ านวน 5 ฉบบ ไดแก 1) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบมหาวทยาลย เรยงตามล าดบชอ-สกล 2) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบมหาวทยาลย เรยงตามล าดบผลการประเมน 3) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบมหาวทยาลย ดานงานสอน 4) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบมหาวทยาลย ดานงานทปรากฏเปนผลงานวชาการ 5) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบมหาวทยาลย ดานงานสนบสนนวชาการ 2.2 ตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ส าหรบผบรหารระดบกลาง จ านวน 9 ฉบบ ไดแก 1) ตวชวดการบรหารผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธดานงานสอน 2) ตวชวดการบรหารผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธดานงานทปรากฏเปนผลงานวชาการ 3) ตวชวดการบรหารผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธดานงานสนบสนนวชาการ 4) ตวชวดการบรหารผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ พฤตกรรมการปฏบตงาน 5) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบคณะ เรยงตามล าดบชอ-สกล 6) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบคณะ เรยงตามล าดบผลการประเมน 7) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบคณะ ดานงานสอน 8) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบคณะ ดานงานทปรากฏเปนผลงานวชาการ 9) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบคณะ ดานงานสนบสนนวชาการ 2.3 ตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ส าหรบผบรหารระดบปฏบตการ จ านวน 32 ฉบบ ไดแก 1) แผนการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ต าแหนงอาจารย 2) แผนการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ต าแหนงผชวยศาสตราจารย 3) แผนการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ต าแหนงรองศาสตราจารย


83

4) แผนการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ต าแหนงศาสตราจารย 5) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสอน ต าแหนงอาจารย (งานหลก) 6) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสอน ต าแหนงอาจารย (งานเสรม) 7) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสอน ต าแหนงผชวยศาสตราจารย 8) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหร บบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสอน ต าแหนงรองศาสตราจารย 9) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสอน ต าแหนงศาสตราจารย 10) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานทปรากฏเปนงานวชาการ ต าแหนงอาจารย (งานหลก) 11) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานทปรากฏเปนงานวชาการ ต าแหนงอาจารย (งานเสรม) 12) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานทปรากฏเปนงานวชาการ ต าแหนงผชวยศาสตราจารย 13) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานทปรากฏเปนงานวชาการ ต าแหนงรองศาสตราจารย 14) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานทปรากฏเปนงานวชาการ ต าแหนงศาสตราจารย 15) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสนบสนนวชาการ ต าแหนงอาจารย (งานหลก) 16) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสนบสนนวชาการ ต าแหนงอาจารย (งานเสรม) 17) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสนบสนนวชาการ ต าแหนงผชวยศาสตราจารย 18) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสนบสนนวชาการ ต าแหนงรองศาสตราจารย 19) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ผลสมฤทธของงานสนบสนนวชาการ ต าแหนงศาสตราจารย 20) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ พฤตกรรมการปฏบตราชการ ต าแหนงอาจารย 21) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ พฤตกรรมการปฏบตราชการ ต าแหนงผชวยศาสตราจารย


84

22) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ พฤตกรรมการปฏบตราชการ ต าแหนงรองศาสตราจารย 23) ผลการวดและประเมนผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายว ชาการ พฤตกรรมการปฏบตราชการ ต าแหนงศาสตราจารย 24) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบสาขาวชา เรยงตามล าดบชอ-สกล 25) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบสาขาวชา เรยงตามล าดบผลการประเมน 26) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบสาขาวชา ดานงานสอน 27) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบสาขาวชา ดานงานทปรากฏเปนงานวชาการ 28) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบสาขาวชา ดานงานสนบสนนวชาการ 29) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบบคคล ต าแหนงอาจารย 30) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบบคคล ต าแหนงผชวยศาสตราจารย 31) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบบคคล ต าแหนงรองศาสตราจารย 32) รายงานผลการปฏบตงานส าหรบบคลากรสายวชาการ ระดบบคคล ต าแหนงศาสตราจารย 3. ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ทพฒนาขนประกอบดวยการท างาน 4 โมดล ไดแก 1) โมดลวางแผน เปนสวนงานทผปฏบตงานก าหนดกลยทธในการปฏบตงานในรอบการประเมนนน ๆ 2) โมดลบนทกขอมล เปนสวนงานทผปฏบตงานสามารถเพม ลบ และแกไขขอมลการปฏบตงานได โดยแบงการบนทกขอมลออกเปน 4 สวน คอ ขอมลงานสอน ขอมลผลงานวชาการ ขอมลสนบสนนการสอน และขอมลพฤตกรรม 3) โมดลวดและประเมนผล เปนสวนงานส าหรบผบรหารระดบกลางและผบรหารระดบสง ใชในการตดตาม ตรวจสอบ และยนยนผลการปฏบตงานของผปฏบตงานแตละคน 4) โมดลรายงาน เปนสวนงานทผปฏบตงาน ผบรหารระดบปฏบตการ ผบรหารระดบกลาง และผบรหารระดบสง เรยกใชใหแสดงออกมาเปนรายงาน ซงมรปแบบเชนเดยวกบ ตวแบบสารสนเทศคณภาพทออกแบบไว ทงนเมอน าระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรง เทพมหานคร ไปใหผ เชยวชาญหรอนกวชาการ


85

จ านวน 3 คน ประเมนความถกตองและความสมบรณครบถวนของการพฒนาระบบสารสนเทศ พบวา ระบบสารสนเทศคณภาพดงกลาวไดรบการยอมรบในดานความงายในการใชงาน ความถกตอง ความมคณภาพของสวนตอประสานกบผใช และความตรงตอความตองการของผใช

ภาพท 2 ตวอยางหนาจอโมดลการวางแผน

ภาพท 3 ตวอยางหนาจอโมดลรายงาน


86

4. การประเมนการยอมรบระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา ผเกยวของ คอ ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบกลาง และผบรหารระดบปฏบตการ ยอมรบตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ อยในระดบมากทสด (ตารางท 1) และระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหาร ผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ไดรบการยอมรบ ในระดบมากทสด (ตารางท 2)

ตารางท 1 สรปผลการว เคราะหการยอมรบต วแบบสารสนเทศคณภาพ เพอการบรหารผลการ ปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร

การยอมรบตวแบบสารสนเทศคณภาพ เพอการบรหารผลการปฏบตงาน

, X , S.D. ระดบ การยอมรบ

ภาพรวมการยอมรบตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ของผบรหารระดบสง (ทง 5 ฉบบ)

4.54 .236 มากทสด

ภาพรวมการยอมรบตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ของผบรหารระดบกลาง (ทง 9 ฉบบ)

4.77 .190 มากทสด

ภาพรวมการยอมรบตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ของผบรหารระดบปฏบตการ (ทง 32 ฉบบ)

4.56 .318 มากทสด


87

ตารางท 2 สรปผลการวเคราะหการยอมรบระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร

ผบรหาร รายการประเมนการยอมรบ

ระดบสง (N=6)

ระดบ

กา

รยอม

รบ

ระดบกลาง (N=29)

ระดบ

กา

รยอมร

บ

ระดบปฏบตการ (n=48) ระ

ดบ

การย

อมรบ

ภาพรวม

(n=83) ระดบ

กา

รยอม

รบ

X S.D. X S.D.

ดานความสะดวกในการใชงาน การปอนขอมลไม

ยงยาก 4.67 .516 มากทสด 4.62 .494 มากทสด 4.65 .526 มากทสด 4.64 .508 มากทสด

วธใชงานไมสลบซบซอน

4.50 .548 มาก 4.83 .384 มากทสด 4.79 .410 มากทสด 4.78 .415 มากทสด

จดจ าการท างานไดงาย 4.67 .516 มากทสด 4.72 .455 มากทสด 4.69 .468 มากทสด 4.70 .462 มากทสด ดานความนาเชอถอ มขนตอนการท างาน

ถกตอง 4.67 .516 มากทสด 4.69 .471 มากทสด 4.83 .377 มากทสด 4.77 .423 มากทสด

สามารถแกไขไดเมอมขอผดพลาด

4.83 .408 มากทสด 4.83 .384 มากทสด 4.77 .472 มากทสด 4.80 .435 มากทสด

ดานคณภาพสวนตอประสานกบผใช สสบายตา 4.83 .408 มากทสด 4.83 .384 มากทสด 4.46 .504 มากทสด 4.61 .490 มากทสด การออกแบบสวยงาม

นาใช 4.83 .408 มากทสด 4.76 .435 มากทสด 4.54 .504 มากทสด 4.64 .483 มากทสด

มเอกลกษณในการออกแบบ

4.83 .408 มากทสด 4.83 .384 มากทสด 4.67 .476 มากทสด 4.73 .444 มากทสด

มปมการท างานชดเจน 4.67 .516 มากทสด 4.79 .412 มากทสด 4.63 .489 มากทสด 4.69 .467 มากทสด

อภปรายผล 1. การน าหลกการควไอทมาใชพฒนาระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ครงน ดวยการ บรณาการศาสตรตางๆ ไดแก หลกการบรหารผลการปฏบตงาน วธการคณภาพซกซซกมา และเทคโนโลยสารสนเทศ แลวเสรมประสทธภาพของระบบฯ ดวยหลกการยศาสตรในส านกงานไอท ภายใตระเบยบ/ขอบงคบของมหาวทยาลยราชภฏ ท าใหเกดระบบสารสนเทศคณภาพทไดรบการยอมรบจากผบรหารในระดบตางๆ นน อาจเนองมาจากการน าวธการคณภาพมาเสรมระบบงานเดม จะชวยใหระบบงานทพฒนาขนใหมนนมคณภาพสนองตอบความตองการของผใชไดมากยงขน สอดคลองกบการศกษาวจยของ คาพเก และสมธ (Kapuge & Smith, 2007) ทพบวา องคการทใชการบรหารจดการโดยรวมมคณภาพของการบรหารทางดานกายภาพ และดานการเงนมากกวาองคการทไมไดใช เชนเดยวกบการศกษาของ กอนชารค และโมนาท (Goncharuk & Monat, 2009) ทพบวา การบรหารผลการปฏบตงานรวมกนโดยใชการประสานวธการคณภาพเบนชมารคกงและ การจงใจ ดวยการท าเบนชมารคทงภายในองคการและภายนอกองคการท าใหเกดประสทธภาพ


88

ในการท างานมากขนอยางมาก และการศกษาของ ช (Chu, 2012) ศกษาการประยกตวธการคณภาพซกซซกมาเพอสนบสนนคณภาพการบรการดวยระบบสารสนเทศ โดยไดเลอกบรษทในไตหวน จ านวน 1,022 แหง เพอใชงานโปรแกรมทงการเขาถงและเกบขอมลไปยงเครองแมขาย ผลการศกษาพบวาผใชมความพงพอใจระบบเพมมากขน 2. การออกแบบตวแบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ไดน ากระบวนการคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบต ทเปนผลจากการบรณาการหลกการบรหารผลการปฏบตงานรวมกบวธการคณภาพซกซซกมา มาเปนแนวทางในการออกแบบตวแบบสารสนเทศทมความสอดคลองและรองรบการปฏบตงานของผบรหารระดบตาง ๆ และเปนไปตามระเบยบ/ขอบงคบของมหาวทยาลยราชภฏ ซงผลการศกษาพบวา ตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ทพฒนาขนไดรบการยอมรบจากผบรหารระดบตาง ๆ ทเปนประชากรและกลมตวอยางในระดบมากทสด จงเชอไดวาวธการคณภาพท าใหตวแบบสารสนเทศคณภาพฯ ทออกแบบนนสามารถสนองตอบการท างานตามหนาทความรบผดชอบของผบรหารแตละระดบได และกอนหนาน จารก ชกตตกล , ศภชย บศราทศ และวจ ชกตตกล (Chookittikul, Busarathit, & Chookittikul, 2008) ไดแกไขและควบคมคณภาพบณฑต โดยอาศยวธการคณภาพซกซซกมา และไซพอค (SIPOC) ปรบปรงระบบสารสนเทศ พบวา ชวยใหบณฑตทไดรบการรายงานจากระบบสามารถพฒนางานไดดยงขน 3. การพฒนาระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากร สายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ไดพฒนาดวยวงจรการพฒนาระบบ ซงประกอบดวย การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การพฒนาระบบ และการทดสอบระบบ โดยในขนตอนการออกแบบระบบ เลอกปฏบตตามหลกการออกแบบสวนตอประสานกบผ ใช ของ ชไนเดอรแมน และไพลแซนท (Shneiderman & Plaisant, 2005) ไดแก 1) ความสม าเสมอ 2) การใชงานไดกบทกกลม 3) การใหขอมลยอนกลบ 4) การออกแบบครบกระบวนการ 5) ปองกนความผดพลาด 6) แกไขไดเมอเกดขอผดพลาด 7) การแสดงผลตอบสนองการท างาน และ 8) ลดการใชงานความจ าระยะสน จงท าใหระบบสารสนเทศคณภาพฯ ทพฒนาขนไดรบการยอมรบจากผบรหารระดบตางๆ และไดพบวาการศกษาของ คาชแมน และ ลารจ (Khashman & Large, 2011) เดนนส และบอมการท (Denis & Bomgart, 2012) และการศกษาของ เลซาร, ชากราบอรต และ คารโรล (Lazar, Chakraborty, & Carroll, 2013) ทไดน าหลกการออกแบบสวนตอประสานกบผใช ของ ชไนเดอรแมน และไพลแซนท มาใชในการออกแบบระบบ กไดรบการยอมรบจากผใชเชนเดยวกน 4. การประเมนการยอมรบระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบตงาน ของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา ผบรหารระดบตางๆ ยอมรบระบบสารสนเทศคณภาพฯ ดงกลาว ในระดบมากทสด ซงสอดคลองกบการวจยทน าวธการคณภาพมาใชในการสรางสารสนเทศ ของ ชยวฒ จฑาพนธสวสด (2555) ช านาญ สขแสงอราม (2555) พรรณ คอนจอหอ (2555) ธตกร บณยธาดา (2556) จตพล อพชยา (2556) วราภรณ อ าขวญยน (2556) ฑกลชย อตตรนท (2557) วชต นางแล (2557) และ ธนพร ธาวนพงษ (2557) ดงทกลาวแลวในความส าคญของปญหาขางตน ทไดพฒนาและออกแบบสารสนเทศโดยอาศยแนวคดเทคโนโลย


89

สารสนเทศคณภาพ ถงแมจะเลอกใชวธการคณภาพทมความแตกตางกน แตกชวยใหระบบงานทพฒนาขนมคณภาพและเปนทยอมรบของผใชไดเชนเดยวกน ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบต งานของบคลากร สายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร สามารถน าไปเปนแนวทางประยกตใชกบองคการทตองการบรหารผลการปฏบตงานของบคลากรในท านองเดยวกนได 1.2 ระบบสารสนเทศคณภาพเพอการบรหารผลการปฏบต งานของบคลากร สายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏในเขตกรงเทพมหานครน เปนไปตามแนวคดเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพทบรณาการศาสตร แนวคด และหลกการตาง ๆ 5 ดานเขาดวยกน ไดแก หลกการบรหาร ผลการปฏบตงาน วธการคณภาพซกซซกมา เทคโนโลยสารสนเทศ หลกการยศาสตรในส านกงานไอท และระเบยบ/ขอบงคบของมหาวทยาลยราชภฏ ซงหากน าแนวคดเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพไปใชพฒนาระบบสารสนเทศลกษณะอน ๆ จะท าใหระบบสารสนเทศนน ๆ มประสทธภาพเพมมากยงขน และเกดประโยชนทคมคาตอองคการตาง ๆ ทงในภาครฐและภาคเอกชน 2. ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป 2.1 สามารถน าแนวคดเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ และกระบวนการบรณาการศาสตร หลกการ และแนวคดตาง ๆ ของการวจยครงนไปเปนแนวทางในการศกษาวจย โดยเลอกวธการคณภาพทเหมาะสมไปใชในการสรางคณภาพใหแกระบบ รวมถงการเลอกใชเทคโนโลยทมความสอดคลองและเขากนไดกบองคการแตละแหงทตองการพฒนาระบบสารสนเทศคณภาพ ภายใตเงอนไขและขอก าหนดขององคการนน ๆ 2.2 ผวจยอาจเลอกใชวธการคณภาพอน ๆ เขามาแทนวธการคณภาพซกซซกมา ซงจะท าใหเกดนวตกรรมในเชงกระบวนการท างานรปแบบใหมทมประสทธภาพตอระบบมากยงขน 2.3 พฒนาระบบสารสนเทศคณภาพใหสามารถใชไดกบแพลตฟอรมคอมพวเตอรทหลากหลาย ทงในสวนของฮารดแวร อาท คอมพวเตอรสวนบคคล (Personal Computer) แทบเลต (Tablet) สมารทโฟน (Smartphone) เปนตน และสวนของซอฟตแวร อาท ระบบปฏบตการไอโอเอส ( IOS) ระบบปฏบตการแอนดรอยด (Android) เปนตน เพอตอบสนองความแตกตางดานฮารดแวรและซอฟตแวรของผใชอยางกวางขวาง

บรรณานกรม จตพล อพชยา. (2557). ตวแบบสารสนเทศซกซซกมาสนบสนนการจดจางพฒนาระบบสารสนเทศใน

หนวยงานของรฐทออกแบบใหเปนไปตามมาตรฐานการจดจาง. วารสารเทคโนโลยสารสนเทศ. 10(1), 48-55.

จารก ชกตตกล. (2548). เทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ: ปรชญา สาระ และวทยานพนธ. คอมพวเตอรและเทคโนโลยชนสง. (8), 1-16.


90

ชยวฒ จฑาพนธสวสด. (2555). การวเคราะหและออกแบบสารสนเทศคณภาพเดมมงส าหรบสนบสนนการบรหารการดแลชวยเหลอนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน. ดษฎนพนธสาขาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ คณะเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

ช านาญ สขแสงอราม. (2555). ตวแบบสารสนเทศคณภาพบาลานซสกอรคารดเพอความไดเปรยบในการแขงขนทางธรกจอตสาหกรรมยานยนต. ดษฎนพนธสาขาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ คณะเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

ฑกลชย อตตรนท. (2557). ตวแบบสารสนเทศซกซซกมาสนบสนนการจดจางพฒนาระบบสารสนเทศในหนวยงานของรฐทออกแบบใหเปนไปตามมาตรฐานการจดจาง.

ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร. ธนพร ธาวนพงษ. (2557). สารสนเทศคณภาพบาลานซสกอรการดสนบสนนการบรหาร

งบประมาณขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดสมทรสาคร. ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร. ธตกร บณยธาดา. (2556). สารสนเทศคณภาพบาลานซสกอรการดเพอพฒนาทนตแพทย

กองทนตสาธารณสข ส านกงานอนามย กรงเทพมหานคร. ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

ประดษฐ วงศมณรง, สมเจตน เพมพนธญญะ, พรเทพ เหลอทรพยสข และนพดล อมเอม. (2552). 1-2-3 กาวสลน. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

พรรณ คอนจอหอ. (2555). การวเคราะหและออกแบบระบบจดการสารสนเทศคณภาพซกซซกมาเพอการบรหารงานวจยในมหาวทยาลยราชภฏกลมตะวนตก. ดษฎนพนธสาขาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ คณะเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

วรภทร ภเจรญ, กาญจนา สรอยระยา และธนกฤต จรสรงชวลต. (2546). ช าแหละ Six Sigma. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

วราภรณ อ าขวญยน. (2556). สารสนเทศคณภาพซกซซกมาส าหรบการบรหารยาดวยตนเอง ของผปวย. ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร. วชต นางแล. (2557). รปแบบสารสนเทศคณภาพซกซซกมา ส าหรบการเรยนการสอนใน

มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย. ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาเทคโนโลยสารสนเทศคณภาพ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2555). (ราง) วสยทศนและยทธศาสตร แผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559). สบคนจาก http://www.mua.go.th/users/bpp/

developplan/download/higher_edu_plan/PlanHEdu11_220555.pdf

http://www.mua.go.th/users/bpp/


91

Aguinis, H. (2009). An expanded view of performance management. In J. W. Smither, & M. London, Performance management: putting research into action. (pp. 1-44). San Francisco, CA: Jossey-Bass.

Bacal, R. (2002). Performance management .2nd ed. New York: McGraw-Hill. Chookittikul, J., Busarathit, S., & Chookittikul, W. (2008). A Six Sigma Support

Information System: Process Improvement at a Thai University. IEEE Computer Society. 518-523.

Chu, H. D. (2012). The Application of six sigma to promote information system service quality. IEEE Computer Sosiety. 744-749.

Denis, B., & Bomgart, M. L. (2012). EduCoP case study: the community of practice of learners in educational sciences at the University of Liege. Proceedings of the 8th International Conference on Networked Learning. (pp. 50-57).

Goncharuk, A. G., & Monat, J. P. (2009). A synergistic performance management model conjoining benchmarking and motivation. Benchmarking: An International Journal. 16(6), 767-784.

Grote, D. (2002). The Performance appraisal question and answer book: a survival guide for managers. New York: American Management Association.

Hall, J. B. (2006). Performance management: measure and improve the effectiveness of your employees. Massachusetts: Harvard Business School Publishing Corporation.

Kapuge, A. M., & Smith, M. (2007). Management practice and performance reporting in the Sri Lankan apparel sector. Managerial Auditing Journal. 22(3), 303-318.

Khashman, N., & Large, A. (2011). Exploring the impact of culture on the design of Arabic government websites. Proceedings of the Annual Conference of CAIS/Actes du congrès annuel de l'ACSI. (pp. 1-6). Retrieved May 12, 2015, from http://www.cais-acsi.ca/ojs/index.php/cais/article/view/280

Laudon, K. C., & Laudon, J. P. (2006). Management information systems: managing the digital firm 9th ed. New Jersey: Pearson Education.

Lazar, J., Chakraborty, S., & Carroll, D. (2013). Development and evaluation of two prototypes for providing weather map data to blind users through sonification. Journal of usability studies. 8(4), 93-110.

Pande, P., & Holpp, L. (2002). What is six sigma?. New York: McGraw-Hill. Pande, P., Neuman, R., & Cavanaugh, R. (2013). Cover image for the Six Sigma way:

how to maximize the impact of your change and improvement efforts 2nd ed. New York: McGraw-Hill.


92

Shneiderman, B., & Plaisant, C. (2005). Design the user interface: strategic for effective human-computer interaction. 4th ed.

Reading, MA: Addison-Wesley. Williams, R. S. (2002). Managing employee performance design and

implementation in organization. Singapore: International Thomson Business.


ผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพ นทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร

THE ACHIEVEMENT OF WATER RESOURCES MANAGEMENT IN CHAOPRAYA

WATERSHED AREA CHAI NAT–BANGKOK

พศน วชระชยะกร1 และสชนชยนต เพชรนล2

Pasin Watcharachayakun1 and Suchinchayan Petnin2

1 นกศกษาหลกสตรรฐประศาสนศาสตดษฎบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ 2 อาจารยประจ าหลกสตรรฐประศาสนศาสตร สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ

บทคดยอ การวจยน มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร 2) ศกษาปจจยทสงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร และ 3) น าเสนอแนวทางการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร เปนการวจยแบบผสานวธ ประชากรในเชงคณภาพ ไดแก บคคลทเปนผมบทบาทส าคญในการก าหนดนโยบายและการขบเคลอนนโยบายการบรหารจดการน าในลมน าเจาพระยา รวม 35 คน ใชการสมภาษณเจาะลก ประชากรในเชงปรมาณ ไดแก ประชากรทอาศยอยบรเวณลมน าเจาพระยาและไดรบผลกระทบจากน าเจาพระยาใน 7 จงหวด จ านวน 39,943 คน ไดกลมตวอยาง จ านวน 328 คน โดยการเปดตารางของ Krejcie & Morgan สมตวอยางแบบแบงชนภม และการสมแบบงาย เครองมอการวจย ไดแก แบบสมภาษณเจาะลก และแบบสอบถาม วเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยวธอปนย และใชสถตขนพนฐานวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ไดแก การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวา 1. ผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท- กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานการปรบปรงสงกอสรางทมอยเดมอยในระดบทสด ทงนเพราะการปรบปรงสงกอสรางทมอยเดม เปนภารกจส าคญของหนวยงานภาครฐทด าเนนการอยางตอเนองและคอนขางจะเหนเปนรปธรรมมากกวาดานอน 2. ปจจยดานเครอขายรวม สงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร มากกวาปจจยตวอนอยางมนยส าคญ 3. แนวทางการบรหารจดการน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร เรมจากการก าหนดนโยบายภาครฐใหครอบคลมกบสภาพปญหาในพนทลมน าตอนกลางทงหมด และการจดท าแผนแมบททอยบนพนฐานของสภาพปญหาทแทจรง ตลอดถงการน านโยบายไปปฏบตท


94

ค านงถงภมสงคมของแตละพนท นอกจากน ยงตองพจารณาการปรบปรงองคกรทเกยวกบน า การปลกจตส านก การเตรยมความพรอมในการอพยพ และการสรางความพรอมใหกบหนวยงานทองถน

ABSTRACT The research was the purpose to study 1) the achievement of water resource management in the Chao Phraya River Basin, Chai Nat-Bangkok 2) the factors affected the achievement of management of water resources in the Chao Phraya River Basin Chai Nat-Bangkok and 3) to provide guidelines for the management of water resources in the Chao Phraya, Chai Nat-Bangkok. The combine methodology research was used. The 35 people were population and using interviews, including the person who played a key role in policies making and policies implementation in the Chao Phraya River. The quantitative population of 328 samples was obtained using Krejcie and Morgan’s table of Stratified Sampling and Simple Random Sampling to determine the sample size from 39,943 people lives in Chao Phraya Basin and affected by the Chao Phraya River in the seven provinces. The research methodologies employed were in-depth interview and questionnaires. Analytic Induction was utilized for data analysis of the qualitative population, while basic statistics analysis, namely frequency, percentage, mean, and standard deviation were used for quantitative population data analysis. The research found that 1. Achievement of water resources management in the Chao Phraya River Basin, Chai Nat-Bangkok at the high. Considered of each aspects found that the renovation of an existing building at the most high, because of improvements to existing buildings was the important task of the government agencies operated continuously and would rather see a more substantial side. 2. Factors of the common network affecting the achievement of water resources Management in Chao Phraya River Basin, Chai Nat-Bangkok affected more than any other factors significantly. 3. A guideline for the management of water in the Chao Phraya River Basin, Chai Nat-Bangkok is to start from public policies making to covers all of central watershed problem. The master plan was based on the real problems. The master plan was based on the real problems throughout the implementation considering the social landscapes of the area also had to consider organizational improvements on the water. Making awareness and preparing to evacuate including to prepare the readiness of local agency were operated.


95

คาสาคญ ผลสมฤทธ การบรหารทรพยากรน า พนทลมน า Keywords Achievement, Water Resource Management, Watershed ความสาคญของปญหา ทรพยากรน ามความส าคญตอการด ารงชวตของมนษย เพราะทกกจกรรมของมนษยจะตองมการใชน าเปนองคประกอบหลกในการด ารงชวตทงสน ประเทศไทยวามทรพยากรน าทเหมาะสมกบการใชสอยเพอประโยชนในกจกรรมการด ารงชวต (เสร ศภราทตย และศศน เฉลมลาภ, 2555) และยงประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมดวยแลว น ายงเปนสงส าคญทจะขาดมได ดงนน ทรพยากรน าในประเทศไทยจงมความส าคญตอการด ารงชวต เปรยบเสมอนเสนเลอดใหญทหลอเลยงอวยวะทกสวนภายในรางกาย หากขาดน าหรอบรหารจดการน าไมมประสทธภาพอวยวะทกสวนจะสงผลใหเกดความบกพรองไปดวย ความจ าเปนและความส าคญของทรพยากรน าทมการใชสอยอปโภคบรโภคของประชาชนจงกลายเปนวาระส าคญของชาต ซงทกฝายไดรวมมอกนบรหารจดการน าทมอยใหเกดประสทธภาพ ในปจจบนจะพบวา ปญหาของทรพยากรน า ไมวาจะเปนปญหาการขาดแคลนน า ปญหาอทกภย และปญหาน าเสย ลวนเกดจากการบรหารจดการน าอยางเปนไมเปนระบบทงสน อกทงยงขาดแนวคดทจะแกไขปญหาการบรหารจดการน าอยางบรณาการจากทกภาคสวน (ทศนา ทศนมตร , 2555) โดยใชฐานขอมลทถกตองทนสมย สอดคลองกบสภาวะการณ และครบถวน ถกตองแมนย าโดยใชกระบวนการวจยเขาเปนองคประกอบรวม (May, 1996) เพอคนหาความจรงเกยวกบปญหา สาเหตและความจ าเปน รวมทงการผลตนวตกรรมใหม ๆ ดานการบรหารจดการน าเพอตอบสนองตอความตองการของคนทงประเทศ ปญหาพนทลมน าเจาพระยามสภาพทรดโทรม เนองจากมการบกรกพนท การบรหารจดการน าในภาพรวมไมชดเจนและไมมองคกรทมอ านาจในการจดการทรพยากรน าในภาพรวมไดอยางเบดเสรจ ขาดแผนหลกในการบรหารจดการน าในระยะยาว ท าใหการบรหารจดการน าขาดทศทางและความตอเนอง รวมถงขาดการสนบสนนดานงบประมาณอยางเพยงพอ ในขณะเดยวกนฐานขอมลยงไมมการเกบอยางเปนระบบและไมทนตอเหตการณทเปลยนแปลงไป กฎหมายดานน ายงไมทนสมยและขาดความชดเจนในการสนบสนนการจดการทรพยากรน าในสวนรวม (กมปนาท ภกดกล, 2555) นอกจากน ยงขาดหนวยงานทท าหนาทดานระบบการปองกนน าทวม ระบบการเตอนภย ระบบการปองกนตนเอง ระบบการตอสกบน าทวม ระบบการบรรเทาหรอเยยวยาผลกระทบจากน า รวมถงการบรณาการการท างานระหวางหนวยงานทมสวนเกยวของ (สนท อกษรแกว, 2555) สวนปญหาทพบเพมเตม คอ ขาดหลกการจดการน าทด อาท การจดการน าทควรจะพฒนาอยางเปนองครวม มองในมตของสหวทยาการ ค านงถงกรอบการพฒนาทยงยน มความเชอมโยงกบระบบนเวศตาม


96

ธรรมชาตมากทสด และพฒนาใหเปนเครอขายจากหลายฝาย ทงภาครฐ เอกชน รวมถงประชาชน เพอใหมสวนรวมในการแกไขปญหาเรองน า (ประธาน สวรรณมงคล, 2540) หากมองในเชงพนทลมน าเจาพระยา จะพบวายงมศกยภาพเพยงพอทจะรบน าทไหลจากพนทตนน าได ถาด าเนนการอยางถกตองและเปนระบบ ประชาชนไดรบการดแล พนทชมชน เศรษฐกจส าคญทงระดบจงหวดและระดบประเทศตองไดรบการปองกน รวมทงพนททน ามาใชผนน าหลาก ตองไดรบการดแลอยางเหมาะสมและเปนธรรม (นพนธ ตงธรรม, 2555) ในการน การแบงโซนรบผดชอบพนทลมน าเจาพระยาตามแผนการบรหารจดการน าของรฐบาล ไดแบงออกเปน 7 จงหวด คอ นครสวรรค พระนครศรอยธยา สงหบร อางทอง ชยนาท ปทมธาน และนนทบร ทงหมดลวนเปนพนทรบน าทกสายทไหลมาจากบรเวณพนทตนน า จะเหนไดวา พนทเหลานเปนจดยทธศาสตรส าคญ หากบรหารจดการน าไดอยางมประสทธภาพผล ประโยชนยอมเกดขนกบทกฝาย ในทางตรงกนขาม หากบรหารจดการไมมประสทธผล ผลเสยยอมเกดขนกบทกฝาย ดวยความเปนมาและความส าคญของปญหาการบรหารจดการพนทลมน าเจาพระยาอยางเปนระบบดงทกลาวมา ผวจยมความสนใจทจะท าการวจยเรอง “ผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร” ซงจะเปนประโยชนตอการรบรขอเทจจรงในเชงนโยบายและเชงการบรหารอนจะน าไปสการปรบปรงแกไขใหถกตองสอดคลองกบความตองการของประชาชนอยางแทจรง โจทยวจย/ปญหาวจย 1. ผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท -กรงเทพมหานคร เปนอยางไร 2. ปจจยทสงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท – กรงเทพมหานคร เปนอยางไร 3. แนวทางการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท- กรงเทพมหานคร เปนอยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาปจจยทสงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท – กรงเทพมหานคร 3. เพอน าเสนอแนวทางการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท – กรงเทพมหานคร วธดาเนนการวจย 1. รปแบบการวจย การวจยครงนผวจยใชรปแบบผสานวธ ไดแก เปนการวจยเชงคณภาพ และการวจยเชงปรมาณ ใชการวจยเชงคณภาพเปนหลก แลวใชการวจยเชงปรมาณมาสนบสนน


97

2. ประชากรและกลมตวอยาง ไดแก ประชากรทอาศยอยบรเวณลมน าเจาพระยาและไดรบผลกระทบจากน าเจาพระยาใน 7 จงหวด จ านวน 39,943 คน ไดกลมตวอยาง จ านวน 328 คน โดยการเปดตารางของ Krejcie & Morgan สมตวอยางแบบแบงชนภม และการสมแบบงาย บคคลทเปนผมบทบาทส าคญในการก าหนดนโยบายและการขบเคลอนนโยบายการบรหารจดการน าในลมน าเจาพระยา รวม 35 คน ใชการสมภาษณเจาะลก 3. เครองมอการวจย ไดแก แบบสอบถามประชาชนทอาศยอยบร เวณรมฝงแมน าเจาพระยาทไดรบผลกระทบจากน าทวม 7 จงหวด ประกอบดวย ชยนาท สงหบร อางทอง พระนครศรอยธยา ปทมธาน นนทบร และ กรงเทพมหานคร จ านวน 328 ฉบบ เครองมอทใชในการวจยเชงคณภาพ ไดแก แบบสมภาษณเชงลก ทงลกษณะมโครงสราง และไมมโครงสราง ใชสมภาษณผมบทบาทในการก าหนดนโยบาย และการขบเคลอนนโยบายการบรหารจดการน าในลมน าเจาพระยา รวม 35 คน 4. การเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน เปนขอมลแบงชนภม โดยขอมลทรวบรวมจากแบบสอบถามมขนตอนการด าเนนการดงน 1) ผท าการวจยครงนสรางแบบสอบถามเพอใชในการรวบรวมขอมล 2) ผท าการวจยครงนขอหนงสออนญาตแจกแบบสอบถาม จากบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ เพอขออนญาตและขอความรวมมอแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยางคอ ประชากรใน 7 จงหวด ไดแก ชยนาท สงหบร อางทอง พระนครศรอยธยา ปทมธาน นนทบร และ กรงเทพมหานคร 3) ผท าการวจยแจกแบบสอบถามและรบคนแบบสอบถาม 4) ผท าการวจยด าเนนการตรวจสอบจ านวนแบบสอบถามเพอด าเนนการตอไป 5. การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ผวจยน าแบบสอบถามทรวบรวมได น ามาตรวจสอบความสมบรณและก าหนดใสรหส ท าการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต สถต ทใช ไดแก สถตเชงพรรณา วดระดบการด าเนนการ ประกอบดวย 1) คารอยละ 2) คาเฉลย 3) คาความเบยงเบนมาตรฐาน สวนสถตเชงอนมาน ไดแก การวเคราะหพหถดถอยเชงคณ วดความสมพนธระหวางตวแปร การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ผวจยน าขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก มาตรวจสอบความสมบรณและความนาเชอถอ เชน การตรวจดานขอมล การตรวจสอบดานผวจย การตรวจสอบดานทฤษฎ หลงจากนนท าดชนขอมล โดยการจดหมวดหมสวนขอมลทไดตรวจสอบแลว จะท าเปนขอสรปชวคราว และตดขอมลทไมเกยวของออกไป รวมถงการสรางบทสรปขนมาใหเชอมโยงกบตวแปรการวจย พรอมทงน าเสนอผลการวจยดวยการวเคราะห ตความ สงเคราะหความ และสรปความ โดยใชการพรรณนาเปนแนวทางหลก ผลการวจย 1. ผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท- กรงเทพมหานคร โดยรวมทกดานอยในระดบมาก ( X = 3.96, S.D. = 0.64) 1.1 ดานการฟนฟและอนรกษปาและระบบนเวศ พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.95, S.D. = 0.62) หนวยงานราชการและประชาชนรวมกนด าเนนการอยางตอเนอง โดยเหน


98

ความส าคญของการฟนฟและอนรกษปาบรเวณรมฝงแมน าเจาพระยาเพมขน และหนวยงานราชการไดจดท าแผนการใชประโยชนทดน ทมการจดโซนการใชประโยชนทดนใหเปนระบบ รวมถงการสงเสรมใหชมชนปลกปาเศรษฐกจและปาชมชนเพอปองกนการพงทลายของรมฝงแมน าเจาพระยาเพมขน 1.2 ดานการบรหารจดการเขอนเกบน าหลก พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.86, S.D. = 0.68) โดยมการปรบปรงระบบการบรหารจดการน าอยางเปนระบบมากขน เชน ระบบการกกเกบน า ระบบการพรองน า และระบบการเปด-ปดน า ซงมผลตอพนททายเขอน ซงเปนพนทเกษตรกรรมและพนทรบน า นอกจากน การบรหารจดการน าในเขอนหลก เรมมแผนการบรหารรองรบมากขน เพอใหการด าเนนการของหนวยงานทรบผดชอบเปนไปอยางมระบบ 1.3 ดานการปรบปรงสงกอสรางเดม พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.85, S.D. = 0.67) แตอยางไรกตาม การปรบปรงสงกอสรางเดม อาท คนกนน า อาคารบงคบน า เขอนขนาดเลก ฝายกนน า ยงตองปรบปรงแกไขอกจ านวนหนง เนองจากสงกอสรางเดมสามารถใชการไดบางสวน โดยตองมการปรบปรง ซอมแซมเพมเตม และไมตองสรางใหม สวนทางระบายน า สงกดขวางทางน าตองไดรบการขดลอกใหแลวเสรจตามทก าหนดไว 1.4 ดานการพฒนาคลงขอมล พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก (X = 3.94, S.D. = 0.68) การพฒนาขอมลเรองน าทกประเภท เรมจากฐานความรทมอยเดม เพอเปนพนฐานในการพยากรณและการสรางระบบเตอนภยทแมนย า และสามารถเชอมโยงไปยงหนวยงานอน ๆ ทเกยวของใหใชประโยชนรวมกนได และการพฒนาคลงขอมลยงรวมถงการวางระบบขอมลส าคญทยงขาดความสมบรณ กอนทจะน าไปวเคราะหและเผยแผแกประชาชน 1.5 ดานการก าหนดพนทรบน านอง พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.90, S.D. = 0.65) บรเวณพนทรบน านองในลมน าเจาพระยามจ านวนมาก แตใชประโยชนไดนอย เมอเปรยบเทยบกบสดสวนของมวลน าทไหลมาแตละป และสวนใหญพนทรบน านองมกจะเปนพนทเกษตรกรรม ซงเคยเปนพนทน าทวมซ าซาก เปนแมน า ล าคลองสาขายอย นอกจากน บางครงพนทรบน านองอาจจะใชพนทสาธารณะภายในชมชนดวย 1.6 ดานการปรบปรงองคกรการบรหารน า พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.96, S.D. = 0.63) แตอยางไรกตาม ยงตองมการปรบปรงใหองคกรการบรหารจดการน าท างานรวมกนอยางบรณาการ ตงแตองคกรระดบชาต ระดบภมภาค และระดบทองถน ใหสามารถท างานอยางรวดเรวในภาวะฉกเฉน และใหมเอกภาพในการท างาน โดยการควบรวมองคการทรบผดชอบเรองน า มาไวในหนวยเดยวกน 2. ปจจยทสงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท – กรงเทพมหานคร 2.1 ปจจยดานการมสวนรวม (X1) ปจจยดานการตดตามสอดสองดแล (X3) ปจจยดานการตดตอสอสาร (X4) ปจจยดานการเผยแผขอมลขาวสาร (X5) และปจจยดานการจดการงบประมาณ (X6) สงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท – กรงเทพมหานคร ดานการฟนฟและอนรกษและระบบนเวศ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05


99

2.2 ปจจยดานการมเครอขายรวม (X2) ปจจยดานการตดตามสอดสองดแล (X3) ปจจยดานการตดตอสอสาร (X4) และปจจยดานงบประมาณ (X6) สงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร ดานการบรหารจดการเขอนเกบน าหลก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 2.3 ปจจยดานการมสวนรวม (X1) ปจจยดานการมเครอขายรวม (X2) ปจจยดานการตดตามสอดสองดแล (X3) ปจจยดานการเผยแผขอมลขาวสาร (X5) และ ปจจยดานการจดการงบประมาณ (X6) สงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร ดานการปรบปรงสงกอสรางเดม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 2.4 ปจจยดานการมสวนรวม (X1) ปจจยดานการมเครอขายรวม (X2) ปจจยดานการตดตามสอดสองดแล (X3) ปจจยดานการตดตอสอสาร (X4) ปจจยดานการเผยแผขอมลขาวสาร (X5) ปจจยดานการจดการงบประมาณ (X6) สงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร ดานพฒนาคลงขอมล อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 2.5 ปจจยดานการมสวนรวม (X1) ปจจยดานการตดตอสอสาร (X4) ปจจยดานการเผยแผขอมลขาวสาร (X5) ปจจยดานการจดการงบประมาณ (X6) สงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร ดานการก าหนดพนทรบน านอง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 2.6 ปจจยดานการมสวนรวม (X1) ปจจยดานการมเครอขายรวม (X2) ปจจยดานการตดตามสอดสองดแล (X3) ปจจยดานการตดตอสอสาร (X4) ปจจยดานการจดการงบประมาณ (X6) สงผลตอผลสมฤทธการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท- กรงเทพมหานคร ดานการปรบปรงองคกรการบรหารน า อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 3. แนวทางการบรหารจดการน าในพนท ลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร เรมจากการก าหนดนโยบายภาครฐใหครอบคลมกบสภาพปญหาในพนทลมน าตอนกลางทงหมด และการจดท าแผนแมบททอยบนพนฐานของสภาพปญหาทแทจรง ตลอดถงการน านโยบายไปปฏบตทค านงถงภมสงคมของแตละพนท นอกจากนยงตองพจารณาการปรบปรงองคกรทเกยวกบน า การปลกจตส านก การเตรยมความพรอมในการอพยพ และการสรางความพรอมใหกบหนวยงานทองถน อภปรายผล การบรหารจดการพนทลมน าเจาพระยา จงหวดชยนาท-กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนอาจจะเปนเพราะวา หนวยงานทกภาคสวน ไมวาจะเปนหนวยงานภาครฐ หนวยงานภาคเอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน รวมถงประชาชนในพนททไดรบผลกระทบ ไดตระหนกเหนความส าคญของปญหาเรองน ารวมกน โดยตองการทจะแกไขปญหาอยางเปนระบบและตองการเหนความยงยนสอดคลองกบแนวคดของ สนท อกษรแกว (2555) กลาวไววา การแกไขปญหาการบรหารจดการน าอยางเปนระบบตองอาศยการบรณาการทกภาคสวนใหเขามาท างานรวมกนได


100

ตงแตเรองของตนน า กลางน า ปลายน า ซงสามารถระดมผมความร ความเชยวชาญเรองน าเขามาพดคยแลกเปลยนเรยนรกน เพอจดท าระบบมาตรการเกยวกบการบรณาการใหเปนระบบ เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการปรบปรงสงกอสรางทมอยเดมมผลสมฤทธมากทสด ทงนอาจจะเปนเพราะวา สงกอสรางทมอยเดม เชน ประตระบายน า ประตกนน า เขอนขนาดเลก ฝายน าลน เปนตน ไดรบการสนบสนนในเรองของงบประมาณเพอใชในการปรบปรง ซอมแซมทกป และเมอมองในทางกายภาพคอนขางจะเหนเปนรปธรรมเดนชดกวา นอกจากน การปรบปรงสงกอสรางทมอยเดม เปนภารกจคอนขางจะถกกบภารกจของหนวยงานภาครฐทเกยวของ เชน กรมชลประทาน ซงมความช านาญดานการออกแบบ การกอสราง และการปรบปรงแกไขใหเกดความยงยน และคมคาตอการใชงาน เพราะฉะนน ภารกจดานการปรบปรงสงกอสรางทมอยเดม จงเปนภารกจของหนวยงานทเกยวของด าเนนการแกไขปญหาไดคอนขางด ปจจยทสงผลตอการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยาพบวา โดยภาพรวมสงผลทกตว ทงนอาจจะเปนเพราะวา การบรหารจดการทรพยากรน าตองอาศยการมสวนรวมจากประชาชน ในฐานะทเปนผรบผลกระทบจากการบรหารจดทงทางตรงและทางออม ประชาชนไดเขามามสวนรวมในการรวมคด รวมด าเนนการ รวมตดสนใจ และรวมรบผลของการด าเนนการ ซงหากสรางการมสวนรวมจากประชาชนไดมากขน กระบวนการมสวนรวมกจะถกขยายกลายเปนเครอขายรวมระหวางพนททไดรบผลกระทบจากน าและเกดความเขมแขง สามารถสอดสองดแลการท าหนาทของหนวยงานราชการได ขณะเดยวกน การตดตอสอสารระหวางองคกรภาครฐกบประชาชนในพนทเปนอกหนงชองทางทจะท าใหการบรหารจดการทรพยากรน าประสบผลส าเรจ เนองจากทผานมาองคกรภาครฐขาดการตดตอสอสาร ท าความเขาใจกบประชาชน จนท าใหขาดความรวมมอจากประชาชน ซงการตดตอสอสารยงรวมถงการเผยแพรขอมลขาวสารขององคกรรฐไปสประชาชน อยางนอยใหประชาชนไดทราบวา ภาครฐก าลงด าเนนการอะไร และประชาชนจะมสวนรวมอะไร ไดรบผลประโยชนอยางไร นอกจากน งบประมาณทจดสรรลงไปในพนททไดรบผลกระทบ เปนปจจยทชวยใหการบรหารจดการน า ประสบผลส าเรจอยางขาดเสยมได เพราะงบประมาณเปนเหมอนกบเสนเลอดของรางกาย ทท าหนาทหลอเลยงอวยวะสวนตาง ๆ เพราะฉะนน หากมองในภาพรวมจงถอวา ปจจยทกตวลวนมความจ าเปนและสงผลใหการบรหารจดการทรพยากรน าประสบผลส าเรจ สอดคลองกบงานวจยของลกษณาพร โรจนพทกษกล (2555) พบวาปจจยการบรหารจดการทรพยากรน า เชน การปรบองคความรดานการจดการลมน าใหทนสมยการผสมผสานภมปญญาดงเดมทมในทองถนกบความรทางวทยาการสมยใหม การมสวนรวมจากประชาชน การตดตอสอสาร และการตรวจสอบจากทกภาคสวน เปนตน ปจจยทงหมดเหลานสงผลตอการบรหารจดการทรพยากรน าใหประสบผลส าเรจ เมอพจารณาปจจยทสงผลตอการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยาในแตละปจจยพบวา ปจจยดานการมเครอขายรวม สงผลตอการบรหารจดการน าอยางมนยส าคญมากกวาปจจยทกตว ทงนอาจจะเปนเพราะวา เครอขายรวม เปนเครอขายทรวมตวกนของชมชนทไดรบผลกระทบจากปญหาน าทวม ปญหาฝนแลง และภยพบตตาง ๆ อยเปนประจ า จนกลายเปนความเคยชน และมวธการการเตรยมความพรอมรบกบปญหาทจะเกดขน เมอด าเนนการดวยชมชนในลกษณะของการลองผดลองถกจนกลายเปนความรเกดขน และขยายผลของการเรยนรไปสชมชนอน ๆ


101

ไดทดลองด าเนนการ และประสบผลส าเรจเชนเดยวกน ในทสดกรวมกล มกนเปนเครอขายทโยงใยผลประโยชนสาธารณะรวมกน ท าใหการบรหารจดการน าภายในชมชนประสบผลส าเรจคอนขางด สอดคลองกบงานวจยของศรธนนชย แยมไสย (2554) พบวาปจจยทสงผลตอการบรหารจดการลมไดแก การจดการในลกษณะความเปนเครอขายรวมและการบรหารจดการอยางบรณาการ และสอดคลองแนวคดของ ปธาน สวรรณมงคล (2540) ใหความเหนวา ปจจยทมผลตอการบรหารจดการทรพยากรน าใหเกดประสทธภาพ ไดแก การจดองคการทดและเหมาะสม มความเชอมโยงกบทรพยากรธรรมชาต มลกษณะความเปนเครอขาย มระบบการประสานงานระหว างองคกรภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอดานนโยบาย 1.1 การก าหนดนโยบายของรฐบาลควรจะพจารณาถงความชดเจนในเนอหาสาระและเปาหมายของการพฒนา มฉะนน หนวยงานราชการในฐานะผน านโยบายไปปฏบต จะไมสามารถแปลงสาระส าคญของนโยบายใหไปสการปฏบตไดถกตองสอดคลองกบความตองการของรฐบาลและประชาชนในพนทได 1.2 ไมวารฐบาลจะมาจากพรรคการเมองใด หากไดมโอกาสเขามาบรหารประเทศแลว ควรจะพจารณานโยบายการบรหารจดการน าใหคงไวดงเดม ถาหากจะมการ เปลยนแปลงนโยบายอะไร ควรจะเปลยนแปลงเฉพาะทเปนจดดอยหรอขอบกพรองเทานน 1.3 การก าหนดนโยบายการบรหารจดการทรพยากรน าอยางสอดคลองกบความตองการของพนองประชาชนในพนทลมน าเจาพระยา รฐบาลควรจะส ารวจขอมลจากประชาชนในพนท แลวน าเอาความตองการมาก าหนดเปนนโยบายอยางเปนระบบ 1.4 การก าหนดนโยบายการแกไขปญหาเรองทรพยากรน าอยางเปนระบบและเปนความจ าเรงดวนทตองเรงด าเนนการ และค านงถงความคมคา ดงนน รฐบาลควรพจารณาถงความคมคา เมอไดก าหนดนโยบายการแกไขปญหาน าบรเวณพนทลมน าเจาพระยา 1.5 การก าหนดนโยบายของรฐบาลควรจะค านงถงกรอบระยะเวลาแลวเสรจของภารกจ และมการก าหนดกรอบระยะเวลาใหชดเจน เพองายตอการปฏบตงานของหนวยงานราชการทรบผดชอบ 2. ขอเสนอการนาไปปฏบต 2.1 รฐบาลควรจะปรบโครงการสรางองคการทรบผดชอบการบรหารจดการทรพยากรน าใหชดเจน โดยควบรวมหนวยงานทมภารกจเรองน ามาไวในทหนวยเดยวกน หรออาจจะตงเปนกระทรวงน าขนมา แยกตางหากจากกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหท าหนาทเกยวกบเรองน าโดยตรง 2.2 รฐบาลควรจะเรงกระจายอ านาจ ภารกจไปโดยเรว โดยเฉพาะภารกจดานการเตรยมความพรอม การแกไขปญหาสาธารณภยในเบองตนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน อยางนอยการจดสรรงบประมาณ การกระจายภารกจทองคกรปกครองสวนทองถนพอจะด าเนนการได โดยไมตองกงวลวา ทองถนจะท าไดหรอไม


102

2.3 รฐบาลควรจะตงองคกรเฉพาะกจรวมด าเนนการ โดยรวมบคลากรทมความช านาญเฉพาะดานเขามาไวในหนวยเฉพาะ เพอแกไขปญหาการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา และสรางเปนแบบอยางของการบรณการท างานใหเหนเปนรปธรรมอยางแทจรง 2.4 รฐบาลควรจะบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา โดยใชหลกคดทวา ใชประชาชนในชมชนในพนทเปนฐานการแกไขปญหาเสมอ หรอน าเอาปญหาและความตองการของประชาชนเปนทตงแลวใชกระบวนการการบรหารทเปนไปตามหลกวชาการแกไข 3. ขอเสนอในการวจยคร งตอไป 3.1 ควรมการท าวจยเรองการบรหารการพฒนาแมน าเจาพระยาในพนทกลางน าอยางครบวงจร 3.2 ควรมการท าวจยเรองรปแบบการสรางเครอขายรวมของชมชนในการแกไขปญหาทรพยากรน าในลมน าเจาพระยา 3.3 ควรมการท าวจยเรองการบรณาการหลกการดานภมสงคมเพอสนบสนนการบรหารจดการทรพยากรน าในพนทลมน าเจาพระยา

บรรณานกรม กมปนาท ภกดกล. (2555). เตรยมรบมออทกภย “ภารกจ” สาคญกวาองคกร. เนชนสดสปดาห

ฉบบท 1029 ประจ าวนท 17 กมภาพนธ 2555. นพนธ ตงธรรม. (2555). การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรก าหนดเขตศกยภาพความ

เหมาะสมของพนทเกษตรกรรมส าหรบการคมครองพนทเกษตรกรรม ในพนทต าบลหวไทร อ าเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา. วารสารสมาคมสารวจขอมลระยะไกลและสารสนเทศภมศาสตรแหงประเทศไทย. 13(1), 30-43.

ทศนา ทศนมตร. (2555). อดต-อนาคตน าทวม: พบตภยคกคามไทย. กรงเทพฯ: แสงดาว. ปธาน สวรรณมงคล. (2540). การพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการทรพยากรน า. รายงานการ

วจย โครงการปรบภาคราชการสยคโลกาภวตน. กรงเทพฯ: กองกลางส านกคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

ลกษณาพร โรจนพทกษกล. (2555). ลกษณายทธศาสตรสงเสรมการบรหารจดการน าทวมซ าซากของ 14 ต าบลฝงซายแมน าบางปะกง-ปราจนบรในมตของชมชน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร. 21(1), 67-80.

สนท อกษรแกว. (2555). ปาชายเลน: นเวศวทยาและการจดการ. กรงเทพฯ: คอมพวแอดเวอรไทซง. เสร ศภราทตย และศศน เฉลมลาภ. (2555). “พฤหสอศจรรย”. ชวน 2 กรเรองน าถกประเดนน า

ทวม ไทยรฐออนไลน 19 กนยายน 2555. ศรธนนชย แยมไสย. (2554). แนวทางการบรหารจดการน าชลประทานเพอการเกษตรแบบมสวน

รวมของกลมผใชน าอางเกบน าหวยไผ ตาบลกกตม อาเภอดงหลวง จงหวดมกดาหาร. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

May, L.W. (1996). Water resources management. Handbook (McGraw Hill, USA., 1996).


เกณฑการประเมนการประกอบกจการโทรทศนดจทลในประเทศไทย

THE CRITERIA FOR THAI DIGITAL TELEVISION STATION EVALUATION

ไวยวฒ วฒอรรถสาร Waiyawut Wuthiastasarn

อาจารยประจ าสาขาเทคโนโลยการถายภาพและภาพยนตร สาขาวชาเทคโนโลยทางภาพและเสยง

คณะเทคโนโลยสอสารมวลชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคสรางแนวทางการประเมนการประกอบกจการโทรทศนดจทลและ

ท าการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของสถานโทรทศนดจทลในประเทศไทยเครองมอในการประเมนสถานโทรทศนดจทลโดยการวเคราะหองคประกอบ เพอสรางเกณฑ และตวชวดโดยการสมภาษณผเชยวชาญโดยวธการสมภาษณเชงลก พบวา ประกอบดวย 5 องคประกอบไดแกการบรหารจดการองคกร การพฒนาบคลากร การปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย มกลไกการคมครองผบรโภค และการมสวนรวมของประชาชน จากนนน ามาสอบถามตวอยางผชมรายการทวประเทศ จากจ านวน 33 ขอค าถาม เมอท าการประเมนโดยการสมภาษณเชงลกจากผประกอบกจการจากสถานโทรทศนดจทล 20 ชอง ผลการประเมนพบวาสถานโทรทศนดจทลทประกอบกจการมคะแนนอยระหวาง 3.81 ถง 4.42

ทงนสภาพของการประกอบกจการฯยงอยในหวงเวลาแหงเปลยนผานจากแอนาลอคสดจทลทมการออกอากาศในระบบแอนาลอคดวย ซงผลกระทบดงกลาวมอทธพลตออตสาหกรรมโทรทศนดจทลในประเทศไทยท าใหผลการประกอบกจการไมสามารถเปนไปตามแผนทแตละสถานก าหนดไว ซงสภาพการณทเปนอยนยอมสงผลตอผลตอการประเมนสถานโทรทศนดจทลดวย

ABSTRACT This research aims to evaluate for assessing performance and achievement of the Thai digital television operation. The criteria was developed by In-depth interview. The Corporate management, Human Development, Compliance with laws and regulations, Consumer Protection and Participation of citizens were the criteria. The research surveyed the audiences from 33 Items and then In-depth interviewed to the key informant from Thai digital television stations include five criteria. The score of Thai digital television operation was between 3.81 to 4.42 Considering the transition from analogue to digital broadcasting were in this period. It got rid of the opportunity for growing up of performance and achievement


104

of the digital television in Thailand. The audience viewed programme from cable TV, Satellite TV and Internet TV. As a result, the operation can not be defined according to each station. This situation was inevitably impact to the Thai digital TV Broadcasting evaluation. ค าส าคญ การประเมน โทรทศนดจทล สถานโทรทศน Keywords Evaluate, Digital Television, Television Station ความส าคญของปญหา

การประกอบกจการโทรทศนดจทลถอวาเปนการประกอบธรกจทมการลงทนสง เพราะนอกจากจะตองใชเงนลงทนซออปกรณการผลตรายการโทรทศนซงเปนระบบดจทลแลว ยงตองมบคลากรด าเนนงานในสถานจ านวนมากอกดวย เงนทใชในการลงทนของสถานโทรทศนดจทลยงรวมถงเงนช าระคาประมลใบอนญาตใชคลนความถซงมระยะเวลาก าหนด และการเชาโครงขายเพอท าการกระจายสญญาณซงมคาใชจายรายเดอนเปนจ านวนมหาศาล ดงนนในการประกอบกจการโทรทศนดจทลจงตองไดรบการประเมนจากหนวยงานหนงซงท าหนาทก ากบดแลนนคอคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.)

กสทช. เปนองคกรอสระทจดตงขนตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ท าหนาทในการจดสรรคลนความถและก ากบดแลการประกอบกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคม ส าหรบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน กสทช.ด าเนนงานภายใต แผนแมบทการบรหารคลนความถ พ.ศ. 2555 แผนแมบทกจการกระจายเสยง และกจการโทรทศน พ.ศ. 2555-2559 และกฎหมายอนทเกยวของ ไดแก พ.ร.บ. การประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2551 พ.ร.บ. องคกรจดสรรคลนความถและก ากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2553 เปนตน การก ากบดแลสถานโทรทศนทประกอบกจการฯ จงถอเปนภารกจของ กสทช. ซงมเปาหมายเพอพฒนาคณภาพบคลากร รายการและผประกอบกจการ ตามแผนแมบทกจการกระจายเสยง และกจการโทรทศน พ.ศ. 2555-2559 (ขอ 5.5) และ พ.ร.บ. การประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2551 หมวด 5 วาดวยการสงเสรมและการพฒนากจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน มาตรา 51 ในขอแรก ทจ าเปนตองด าเนนการประเมนสถานโทรทศนดจทล

การประเมนสถานโทรทศนในตางประเทศ อาจเปนการส ารวจความพงพอใจของผชมประเมนในเชงเทคนคทใชในรายการโทรทศน รวมทงการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของการประกอบกจการ แตเนองจากประเทศไทยยงไมมองคกรใดเปนผประเมนการประกอบกจการโทรทศนดจทลมากอน ดงนนจงจ าเปนตองสรางเกณฑการประเมนขน การสรางเกณฑ ในการประเมนใด ๆ ตองระบวตถประสงคของการประเมนใหชดเจนซงในการประเมนการประกอบกจการกระจายเสยง


105

และกจการโทรทศนควรจะใหความส าคญตอการประเมนเพอเสรมสรางและกระตนการพฒนาสถานโทรทศนมากกวาการประเมนเพอตรวจสอบหรอลงโทษ (นพดล รมโพธ, 2557)

การพจารณาความหมายของ “การประเมน”จ าเปนตองพจารณาควบคไปกบ “การวดผล” ซง การวดผล หมายถง กระบวนการในการก าหนดคาตวเลขใหกบสงของหรอเหตการณใด ๆ อยางมกฎเกณฑตามระบบมาตราวด สวนการประเมนผล หมายถง กระบวนการทใชดลยพนจ (Judgment) และ/หรอ คานยม (Value) ในการพจารณาตดสนคณคา ความเหมาะสม ความคมคา หรอสมฤทธผลของเหตการณ โครงการ หรอสงอนใด หลงจากการเปรยบเทยบผลทวดไดโดยวธการใด ๆ กตาม กบเปาหมาย วตถประสงค หรอเกณฑทก าหนดไว

โจทยวจย/ปญหาวจย การประเมนสถานโทรทศนดจทลในประเทศไทยควรมแนวทางการประเมนอยางไร วตถประสงคการวจย

1. เพอสรางแนวทางการประเมนการประกอบกจการโทรทศนดจทลในประเทศไทย 2. เพอท าการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของสถานโทรทศนดจทลในประเทศไทย

วธด าเนนการวจย การวจยนใชวธการวจยแบบผสานวธ (Mixed Method) โดยแบงระยะของการวจยออกเปน 4 ระยะ ดงน

1. ระยะท 1 (การวจยเชงคณภาพ) การศกษาขอมลจากเอกสาร (Documentary study) โดยการศกษาขอกฎหมาย แผนแมบทฯ เอกสาร รายงานประจ าป และงานวจยทเกยวของ เพอศกษารวบรวมขอมลแนวทางการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของการประกอบกจการโทรทศนดจทล โดยศกษาขอมลทเกยวของกบแนวทางการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนในตางประเทศ และศกษาแผนแมบทการบรหารคลนความถ พ.ศ. 2555 แผนแมบทกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2555-2559 ประกาศคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศนและกจการโทรคมนาคมแหงชาตทเกยวของ พ.ร.บ. การประกอบกจการกระจายเสยงและโทรทศน พ.ศ. 2551

2. ระยะท 2 (การวจยเชงคณภาพ) วเคราะหองคประกอบ เพอสรางเกณฑ และตวชวดโดยการสมภาษณผเชยวชาญโดยวธการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ผทรงคณวฒทเปนผเชยวชาญดานการประเมนประสทธภาพ จ านวน 5 คน และผเชยวชาญดานการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน จ านวน 5 คน

3. ระยะท 3 (การวจยเชงปรมาณ) ส ารวจขอมลภาคสนามโดยการใชแบบส ารวจความคดเหนจากประชาชนทวประเทศ คดเลอกตวอยางโดยการสมตวอยางโดยอาศยความนาจะเปนโดยก าหนดใหมความผนแปรไดรอยละ 1 จากจ านวนประชากร 50 ลานคน ประกอบดวยภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต ภาคกลาง (ตะวนออก-ตะวนตก) กรงเทพและปรมณฑล จ านวน 5 ภาค รวมจ านวน 5,197 ตวอยาง เพอสรางองคประกอบ และตวช


106

4. ระยะท 4 (การวจยเชงคณภาพ) ประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของการประกอบกจการโทรทศนดจทล สถานโทรทศนดจทล โดยท าการประเมนสถานโทรทศนดจทลท ไดรบใบอนญาตประกอบกจการทางธรกจ จ านวน 20 สถาน

ผลการวจย เพอตอบวตถประสงคขอแรกทเปนการสรางแนวทางการประเมนการประกอบกจการโทรทศนดจทลในประเทศไทย การวจยเรมจากการสรางนยามทไดจากการส ารวจเอกสาร (ระยะท 1) และน าไปสรางนยามเพอเปนแบบสมภาษณ โดยท าการสมภาษณเชงลกกบผทรงคณวฒดานการประเมนประสทธภาพและผเชยวชาญดานการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน (ระยะท 2) เพอคนหาองคประกอบแลวน าไปสรางเปนเกณฑในการประเมน โดยมตวชวดจ านวน 33 ตว ซงน ามาสรางเปนขอค าถามจากแบบสอบถาม (ระยะท 3) เมอท าการสอบถามกบประชาชนทวประเทศ สามารถน าผลมาแสดงในรปแบบตารางในแตละองคประกอบได ดงน องคประกอบท 1 การบรหารจดการองคกร ตารางท 1 แสดงคาเฉลยองคประกอบดานการบรหารจดการองคกร

หมายเหต: เครองหมาย (*) คอขอทคาเฉลยรายขอทต ากวาคาเฉลยขององคประกอบ = 4.1353

ค าถาม คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

1.1 ผประกอบกจการควรค านงถงความคมคาของการประกอบกจการ 3.87* .975

1.2 ผประกอบกจการควรบรหารงานใหองคกรอยรอด 4.02* .818

1.3 ผประกอบกจการควรมการใชและปรบปรงเทคโนโลย/นวตกรรมใหม ๆ อยางสม าเสมอ

4.31 .788

1.4 ผประกอบกจการควรมการใชทรพยากร เทคโนโลยรวมกนในองคกร 4.10* .771 1.5 ผประกอบกจการควรประกอบกจการใหตรงตามประเภทของใบอนญาต 4.35 .774 1.6 ผประกอบกจการควรค านงถงคณภาพของรายการทออกอากาศ 4.44 .768 1.7 ระดบความนยมของสถานควรเปนองคประกอบในการประเมนประสทธภาพ

4.05* .855

1.8 ภาพลกษณของสถานควรเปนองคประกอบในการประเมนประสทธภาพ 4.02* .838 1.9 รางวลทสถานไดรบควรเปนองคประกอบของการประเมนประสทธภาพ 3.96* .884


107

จากตารางท 1 แสดงใหเหนวาความคดเหนสวนใหญของกลมตวอยางตองการใหสถานประกอบกจการ ตรงตามประเภทของใบอนญาตและมเทคโนโลยททนสมยเพอผลตรายการทมคณภาพ มากกวา การมภาพลกษณทดหรอระดบความนยมของสถานรวมถงรางวลทสถานไดรบ ในขณะเดยวกนกไมไดใหความส าคญวาสถานจะตองด าเนนกจการใหอย ในสภาพความคมทน หมายความวากลมตวอยางอาจเหนวารปแบบการด าเนนกจการขององคการนไมจ าเปนตองอยในลกษณะของการท าธรกจทมเปาหมายเปนการแสวงหาผลก าไรเปนหลก ผวจยยงคงเหนวาประเดนตวชวดในเรองดงกลาวยงอาจจะตองคงไว (โกวทย พวงงาม และคณะ, 2527)

องคประกอบท 2 การพฒนาบคลากร ตารางท 2 แสดงคาเฉลยองคประกอบดานการพฒนาบคลากร



2.1 สถานควรก าหนดโครงสรางการเตบโตในสายงานของบคคลากร 3.96* .775 2.2 การเลอนต าแหนงของบคลากรสถานควรค านงถงความสามารถมากกวาระบบอาวโส

4.06* .841

2.3 สถานควรมกจกรรมการเรยนร การฝกอบรม การศกษาดงาน 4.11* .791 2.4 สถานควรสงเสรมใหบคคลากรเขารวมองคกรวชาชพหรอสมาคมวชาชพ 4.10* .765

2.5 สถานควรใหการคมครองสวสดภาพและสวสดการของบคคลากรทชดเจน 4.23 .760 2.6 สถานควรสงเสรมใหบคลากรไดรบใบรบรองการประกอบวชาชพ 4.30 .734 2.7 สถานตองมมาตรการในการจดหาผผลตรายการรายใหมและรายยอยอยางชดเจน

4.24 .756

2.8 สถานตองมการแบงเวลาใหเชาผลตรายการตามเกณฑท กสทช. ก าหนด 4.31 .793 หมายเหต เครองหมาย (*) คอขอทคาเฉลยรายขอทต ากวาคาเฉลยขององคประกอบ = 4.1667

จากตารางท 2 แสดงใหเหนวาความคดเหนสวนใหญของกลมตวอยางไมไดสนใจในการเปนสมาคมขององคการทประกอบกจการฯ โดยไมเหนถงความส าคญของการเตบโตในสายงานหรอการเลอนต าแหนงหรอการมกจกรรมการเรยนรของบคลากรในองคกร แตทงนผวจยยงคงเหนวาประเดนในเรองการพฒนาบคลากรยงคงเปนสงส าคญและจ าเปนตอการพฒนาจงเหนวาตวชวดในเรองดงกลาวยงอาจจะตองคงไว ขณะเดยวกนเรองของการรวมกลมในรปแบบของสมาคมกยงถกก าหนดไว ในรางประกาศคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศนและกจการโทรคมนาคมแหงชาต เรอง มาตรการสงเสรมการรวมกลมของผรบใบอนญาต ผผลตรายการและผประกอบวชาชพ


108

สอสารมวลชนทเกยวกบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. .... (เนองจากเปนรางกฎหมายจงยงไมไดระบป) ผวจยยงคงเหนวาประเดนตวชวดในเรองดงกลาวยงอาจจะตองคงไว เชนกน สวนการคมครองสวสดภาพของพนกงาน การมใบรบรองการประกอบวชาชพ การมมาตรการในการจดหาผผลตรายการรายใหม และการแบงเวลาใหเชาผลตรายการตามเกณฑท กสทช. ก าหนด ยงเปนสงทจ าเปนในการพจารณา (โกวทย พวงงาม และคณะ, 2527)

องคประกอบท 3 ดานการปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย ตารางท 3 แสดงคาเฉลยองคประกอบดานการปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย



3.1 สถานตองปฏบตตามเงอนไขใบอนญาตอยางเครงครด 4.35 .781

3.2 สถานตองก าหนดมาตรการในการใหความเปนอสระกบผผลตรายการ 4.06* .809 3.3 สถานตองมมาตรการในการสงเสรมผผลตรายการ 4.15* .767 3.4 สถานตองจดท าผงรายการทมความหลากหลายกระจายตามกลมผชม/ผฟง

4.32 .748

3.5 สถานตองจดใหมระดบความเหมาะสมของรายการ 4.32 .749 หมายเหต เครองหมาย (*) คอขอทคาเฉลยรายขอทต ากวาคาเฉลยขององคประกอบ = 4.2426

จากตารางท 3 แสดงใหเหนวาความคดเหนสวนใหญของกลมตวอยางยงไมไดใหความส าคญ

ดานการสงเสรมผผลตรายการหรอการใหความเปนอสระกบผผลตรายการ เนองจากการผลตรายการเปนเรองท เฉพาะทางเกนกวาท ประชาชนทวไปจะสามารถเหนภาพโดยรวมได ลกษณะของกระบวนการทางการผลตรายการทซบซอนและมลกษณะเปนวชาชพเฉพาะนจงอาจท าใหกลมตวอยางไมสามารถเขาใจจงไมเหนวาเปนสงส าคญจ าเปน ตรงกนขามกบการพจารณารายการทเปนผลส าเรจเรยบรอยแลว (รายการโทรทศน) กลมตวอยางสามารถมองเหนเปนรปธรรมและสามารถใหความเหนได เชน ระดบความเหมาะสมของรายการ (เรตตง) และรายการทมความหลากหลาย (ประเภทของรายการ) เปนตน ทงนสถานตองปฏบตตามเงอนไขใบอนญาตอยางเครงครด ในประเดนเกยวกบความเปนอสระของผผลตรายการและการสงเสรมผผลตรายการ ผวจยเหนวายงคงเปนสงจ าเปน เพราะการทจะไดรายการทมความหลากหลาย ผผลตจ าเปนทจะตองไดรบความเปนอสระและไดรบการสงเสรมจากผประกอบกจการฯ ดงนนผวจยยงคงเหนวาประเดนตวชวดในเรองดงกลาวยงอาจจะตองคงไว (โกวทย พวงงาม และคณะ, 2527)


109

องคประกอบท 4 การสรางกลไกคมครองผบรโภค ตารางท 4 แสดงคาเฉลยองคประกอบดานการสรางกลไกคมครองผบรโภค

ค าถาม คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 4.1 สถานควรจดใหมชองทางในการรบเรองรองเรยน 4.27* .782

4.2 สถานควรจดใหมกลไกในการแกไขปญหาอยางรวดเรว ทนตอสถานการณ

4.36 .755

4.3 สถานควรก าหนดใหมแนวทางในการคมครองผบรโภคและมการแจงใหประชาชนรบทราบ

4.36 .749

4.4 สถานควรจดท ารายงานดานการรบเรองรองเรยนและคมครองผบรโภค

4.27* .778

หมายเหต เครองหมาย (*) คอขอทคาเฉลยรายขอทต ากวาคาเฉลยขององคประกอบ = 4.3185

จากตารางท 4 แสดงใหเหนวาความคดเหนสวนใหญของกลมตวอยางยงไมไดใหความส าคญในชองทางหรอการจดท ารายงานดานการรบเรองรองเรยนและคมครองผบรโภค อาจเปนเพราะสามารถรองเรยนโดยตรงกบ กสทช. ไดโดยตรง แตประชาชนกลบใหความส าคญกบกลไกในการแกไขปญหาอยางรวดเรว ทนตอสถานการณ และมแนวทางในการคมครองผบรโภคและมการแจงใหประชาชนรบทราบ ดงนนในเรองการมชองทางท เปนเสมอนตนน ากอาจยงคงจ าเปนต องมอย เนองจากถกก าหนดไวในมาตร 51 พระราชบญญต การประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2551 สวนการท ารายงานดานการรบเรองรองเรยนและคมครองผบรโภคอาจเปนสงทยงตองรายงานสสาธารณชน ซงผชมคาดหวงใหแตละสถานตองรายงานใหสาธารณะรบร (โกวทย พวงงาม และคณะ, 2527)


110

องคประกอบท 5 การมสวนรวมของประชาชน ตารางท 5 แสดงคาเฉลยองคประกอบดานการมสวนรวมของประชาชน



5.1 สถานควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนขณะทรายการออกอากาศ

4.01 .874

5.2 สถานควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการจดท าผงรายการ 3.63* .976 5.3 สถานควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการผลตรายการ 3.67* 1.008 5.4 สถานควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวงเนอหารายการทขดตอกฎหมายหรอละเมดศลธรรม

4.13 .852

5.5 สถานควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในกจกรรมการชวยเหลอสงคมของสถาน

4.15 .818

5.6 สถานควรเปดโอกาสใหประชาชนมบทบาทในการจดระดบความนยมของสถาน

4.04 .874

5.7 สถานควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการประเมนสถาน 4.14 .856 หมายเหต เครองหมาย (*) คอขอทคาเฉลยรายขอทต ากวาคาเฉลยขององคประกอบ = 3.9720

จากตารางท 5 แสดงใหเหนวาความคดเหนสวนใหญไมตองการมสวนรวมในการผลตรายการ เพราะเปนสงทกลมตวอยางทไมใชผทเกยวของกบการผลตรายการ เนองจากเปนวชาชพเฉพาะ แตอยางไรกดปจจบนมกลมประชาชนทมความตนตวในดานนมากขน ดงจะเหนวามรายการทมลกษณะทใหประชาชนรวมผลตรายการ เชน รายการส านกขาวพลเมอง สวนการไมตองการมสวนรวมในการจดท าผงรายการของกลมตวอยาง กมลกษณะเชนเดยวกน ปจจบนมผประกอบกจการฯ เพยงรายเดยว คอ ไทยพบเอส ทมการเปดใหประชาชนไดมสวนรวมในการจดท าผงรายการ เนองจากปฏบตตามพระราชบญญตองคการกระจายเสยงและแพรภาพสาธารณะแหงประเทศไทย พ.ศ. 2551 (ซงไมไดอยในสถานโทรทศนทเปนกลมเปาหมายในงานวจย) กลมตวอยางสวนใหญยงคงเหนวาควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนขณะทรายการออกอากาศ เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวงเนอหารายการทขดตอกฎหมายหรอละเมดศลธรรม เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในกจกรรมการชวยเหลอสงคมของสถาน เปดโอกาสใหประชาชนมบทบาทในการจดระดบความนยมของสถาน เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการประเมนสถาน (โกวทย พวงงาม และคณะ, 2527)


111

จากนนเพอตอบวตถประสงคขอท 2 ท าการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของสถานโทรทศนดจทลในประเทศไทย เมอน าเกณฑทไดมาท าการประเมนสถานโทรทศนดจทลทไดรบใบอนญาตประกอบกจการประเภทธรกจ จ านวน 20 สถาน (ระยะท 4) โดยท าการสมภาษณผบรหาร รวมถงการรบขอมลทางไปรษณยอเลกทรอนกส ในกรณทไมสามารถสมภาษณไดโดยวธการปกต นอกจากนนยงมการสมภาษณทางโทรศพทในกรณทตองการขอมลเพม เมอด าเนนการสมภาษณน ามาพจารณาคะแนนโดยการจดล าดบของสถานทด าเนนงานไดมประสทธภาพและผลสมฤทธ ในการบรหารจดการองคกร การพฒนาบคลากร การปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย มกลไกการคมครองผบรโภค และการมสวนรวมของประชาชน จากนนจดล าดบสถานฯ ไดดงน

112

112

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ใพระบรมราชปถมภ ปท 10 ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม 2559

ตารางท 6 แสดงผลการประเมนสถานโทรทศนดจทลทไดรบใบอนญาตประกอบกจการประเภทธรกจ ประจ าป 2558

ชอ หมวด การบรหารจดการ

องคกร การพฒนาบคลากร

การปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย

กลไกการคมครองผบรโภค

การมสวนรวมของประชาชน

คาเฉลย

CH 7 HD คมชดสง 3.88 5.00 3.00 4.20 5.00 4.42 MCOT HD คมชดสง 3.50 4.50 4.00 4.40 4.50 4.13 NOW 26 คมชดปกต 3.88 3.50 5.00 4.40 4.50 4.05

CH 8 คมชดปกต 3.75 5.00 3.33 4.20 4.00 4.05 THAIRATH คมชดสง 3.75 4.00 4.33 4.80 5.00 3.95 CH 3SD คมชดปกต 4.25 3.50 4.33 3.80 4.50 3.94 PPTV คมชดสง 4.29 4.50 4.67 4.00 4.50 3.92 ONE คมชดสง 4.00 4.00 4.33 4.20 4.00 3.91

CH 3HD คมชดสง 3.88 3.50 3.33 3.80 4.50 3.90 SPRINGNEWS ขาวสาระ 3.38 5.00 4.67 4.00 4.50 3.90 MCOTFAMILY เดก 3.63 4.50 4.33 4.40 4.50 3.90

BRIGHTTV ขาวสาระ 3.63 4.50 4.33 4.00 5.00 3.83 TNN 24 ขาวสาระ 3.63 3.50 4.67 4.40 4.50 3.80 NATION ขาวสาระ 3.38 4.50 4.00 4.40 4.50 3.79 GMM 25 คมชดปกต 3.88 4.00 4.33 4.20 4.00 3.77 MONO 29 คมชดปกต 3.75 2.50 4.67 4.00 5.00 3.77

TRUE 4 YOU คมชดปกต 3.75 3.50 3.33 4.80 4.50 3.76 NEWTV ขาวสาระ 3.38 4.00 4.67 3.80 4.50 3.70 VOICETV ขาวสาระ 3.50 5.00 4.33 4.40 4.50 3.92

CH 3FAMILY เดก 4.00 3.50 4.33 3.80 4.50 3.81

หมายเหต: บางสถานไมสะดวกใหสมภาษณเนองจากเหตผลในการรกษาความลบทางธรกจ


113

อภปรายผล จากการศกษาการประเมนการประกอบกจการโทรทศนดจทลในประเทศไทยผวจยสามารถ

สรางเกณฑเพอการประเมนสถานโทรทศนดจทล ซงเรมจากการวเคราะหเพอสรางองคประกอบทตองท าการประเมนในแตละดาน เมอน ามาเรยบเรยงเปนค านยามเพอใชในการประเมนสถานโทรทศน ซงสามารถก าหนดนยามในแตละองคประกอบไดดงน

องคประกอบท 1 การบรหารจดการองคกร หมายถง การด าเนนการดวยการใชทรพยากรและเทคโนโลยหรอนวตกรรมอยางคมคา เพอความอยรอด โดยพจารณาจากผลประกอบการ มผลงานเปนทพงพอใจ มการบรหารความเสยง มกลไกควบคมจรรยาบรรณ และการสงเสรมการแขงขนอยางเสรเปนธรรม

องคประกอบท 2 การพฒนาบคคลากร หมายถงการก าหนดโครงสรางทสงเสรมการเตบโตในสายงาน มการฝกอบรมมการสงเสรมการรวมกลม/องคกรวชาชพ มการคมครองสวสดภาพและสวสดการในการท างาน มใบรบรองการประกอบวชาชพ

องคประกอบท 3 การปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย หมายถง การปฏบตตามเงอนไขของใบอนญาตแตละประเภท มหลกเกณฑทชดเจนในการจดหาผประกอบการรายใหม/รายยอยและมการประกาศใหทราบอยางแพรหลาย โดยผผลตรายการสามารถมอสระในน าเสนอผลงานไดอยางสรางสรรค มมาตรการในการสงเสรมใหผประกอบการรายยอยไดพฒนาศกยภาพอยางเสมอ มการจดสดสวนผงรายการตามเกณฑท กสทช. ก าหนดและกระจายตามกลมผฟง โดยมการก าหนดระดบความเหมาะสมของรายการ

องคประกอบท 4 การสรางกลไกคมครองผบรโภค หมายถงการมชองทางในการรบเรองรองเรยน ผชม/ฟงมความพงพอใจมกลไกในการแกไขปญหาเรองรองเรยน มแนวทางในการคมครองผบรโภค และมรายงานดานการคมครองผบรโภค

องคประกอบท 5 การมสวนรวมของประชาชน หมายถง ความสะดวกในการรบชม การมสวนรวมในรายการ การมสวนรวมในการพฒนาผงรายการ การมสวนรวมในการผลตเนอหารายการ การมสวนรวมในการเฝาระวงเนอหา การมสวนรวมกจกรรมของสถาน และการมสวนรวมประเมนความนยม

องคประกอบเหลานเปนไปตามยทธศาสตรการพฒนาคณภาพการประกอบกจการซงมเปาหมายในการมงสงเสรมและพฒนาคณภาพการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนอนประกอบดวยการพฒนาคณภาพบคลากร รายการ และผประกอบกจการเพอใหตอบสนองตอเจตนารมณของกฎหมายทเกยวของทงสองฉบบ โดยมวตถประสงค (1) เพอพฒนาคณภาพบคลากรในกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนใหประกอบวชาชพอยางมความรบผดชอบและค านงถงประโยชนสาธารณะ (2) เพอพฒนาคณภาพรายการในกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน และ (3) เพอพฒนาคณภาพการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน (แผนแมบทกจการกระจายเสยง และกจการโทรทศน พ.ศ. 2555-2559) นอกจากนกฎหมายยงก าหนดใหมการจดการประเมนความมประสทธภาพและผลสมฤทธของการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนตามแผนแมบทกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน และการปฏบตตามพระราชบญญตน ความหลากหลายของการแสดงความเหน การใหบรการคนพการและคนดอยโอกาส การรบเรองรองเรยน


114

โอกาสของการเขาสตลาดของผประกอบการรายใหม (พ.ร.บ. การประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2551) การประเมนคณภาพรายการนมความคลายคลงกบการประเมนคณภาพรายการโทรทศนในญปนเรมตนเมอ ค.ศ. 1961 โดย A.C. Nielson เปนเกณฑรปแบบดงเดมทรบมาจากประเทศสหรฐอเมรกาตงแตทศวรรษ 1960 (Sakae Ishikawa (1996) อางถงในโกวทย พวงงาม และคณะ, 2557) แตตอมาการประเมนไดแบงออกเปนรปแบบยอย ไดแก (a.) การส ารวจความพงพอใจของผชมกลมยอยโดยใชฐานการวจยแบบการตลาด (b.) การประเมนในเชงเทคนคทใชในรายการโทรทศน (c.) การใชฐานทางจตวทยาวเคราะหปฏกรยาของผชมตอรายการโทรทศน (d.) การวพากษรายการโทรทศนผานวารสารตาง ๆ (Sakae Ishikawa (1996)

แตอยางไรกดหลายประเทศทมองคกรก ากบดแลกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนตางกมการใชวธพจารณาของหนวยงานในก ากบของตน เชน Ofcom (Office of Communications) ของสหราชอาณาจกร เชนเดยวกบประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ออสเตรเลย และสหรฐอเมรกา ในขณะท BBC กลบใชการก ากบการปฏบตงานของสถาน BBC ในสงกดของตนเอง เรยกอกอยางหนงวาเปนวธการก ากบดแลตนเองหรอ Self-regulation (พรรษา รอดอาตม และคณะ, 2558) สวนในประเทศไทยยงไมมหนวยงานทท าการประเมนดงกลาว ซงในบทความวจยนไดท าการเสนอวธการประเมนทมาจากการสรางเกณฑการประเมนสถานโทรทศนดจทลในประเทศไทย ไดแกการบรหารจดการองคกร การพฒนาบคลากร การปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย มกลไกการคมครองผบรโภค และการมสวนรวมของประชาชน

การจดล าดบสถานโทรทศนดจทลในประเทศไทยพบวา ระดบคะแนนในองคประกอบทง 5 ดานในแตละสถาน มความแตกตางกน เชน องคประกอบดานการบรหารจดการองคกร พบวาสถานโทรทศนทมการด าเนนกจการมากอนหรอมเงนทนในการด าเนนกจการสงจะมคะแนนในระดบสง เชน PPTV (4.29) และ CH 3SD (4.25) องคประกอบดานการปฏบตตามระเบยบและกฎหมายของแตละสถานจะไดคะแนนในระดบสงและมบางสถานทยงมระดบคะแนนต าเนองจากยงมการถกรองเรยนหรอไดรบการทวงตงจาก กสทช. ในการด าเนนกจการโทรทศน สวนองคประกอบดานการสรางกลไกคมครองผบรโภคแตละสถานมพสยของคะแนนไมแตกตางกนมาก (3.80 – 4.80) แสดงใหเหนวาทกสถานยงใหความส าคญตอการคมครองผบรโภค สอดคลองกนกบการใหความส าคญตอองคประกอบดานการมสวนรวมของประชาชนแตละสถานมพสยของคะแนนไมแตกตางกนมาก (4.00 - 5.00) ท าใหระดบคะแนนของแตละสถานมคะแนนใกลเคยงกน แตทนาสงเกตคอระดบคะแนนในองคประกอบดานการพฒนาบคลากรมความแตกตางกนมากทสด (2.50 - 5.00) ท าใหมพสยของคะแนนแตกตางกนถง 2.5 เนองจากแตละสถานมนโยบายดานการพฒนาบคลากรแตกตางกน ดงจะเหนไดวาในสภาพความเปนจรงผทประกอบอาชพดานนจะมการเปลยนแปลงทท างานสง (Turnover) ท าใหบางสถานเกดปญหาดานขาดแคลนบคลากร

ถงอยางไรกดผวจยเหนวาในการประเมนครงนนอกจากจะพจารณาประสทธภาพและผลสมฤทธเปนหลกในการประเมนสถานโทรทศนดจทลแลว ยงตองพจารณาถงสภาพแวดลอมของการประกอบกจการฯ ทก าลงอยในหวงเวลาแหงเปลยนผานจากแอนาลอคสดจทล ซงสงผลใหการแพรภาพโทรทศนภาคพนดนในระบบดจทลด าเนนไปในขณะทยงมการออกอากาศในระบบแอนาลอคดวย นอกจากนการทผชมรายการโทรทศนยงสามารถชมรายการผานทางระบบเคเบล ชมรายการผาน


115

ระบบแพรสญญาณผานดาวเทยม และชมรายการผานอนเตอรเนต ปจจยเหลานไดสงผลกระทบตอการประกอบกจการโทรทศนดจทลในประเทศไทย โดยสงผลตอการประกอบกจการในระบบดจทลทง 24 ชอง ซงผลกระทบดงกลาวมอทธพลตออตสาหกรรมโทรทศนดจทลในประเทศไทยท าใหผลการประกอบกจการไมสามารถเปนไปตามแผนทแตละสถานก าหนดไว นอกจากนสวนหนงยงมาจากการด าเนนงานทางดานการก ากบดแลของ กสทช. เชนการใหสวนลดจากคปอง หรอกฎเกณฑทไมเออตอการประกอบธรกจ ท าใหผชมรายการโทรทศนหนไปชมรายการผานทางชองทางอน ผวจยจงเหนวาผลการประเมนนจงยงไมอาจสรปไดวาสถานใดมการประกอบกจการโทรทศนดจทลไดดกวาสถานอนอยางมนยส าคญ ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอในการน าผลวจยไปใช ในการประเมนควรท าซ าอกครงเนองจาก กสทช. เพงด าเนนการเรยงหมายเลขชองใหตรงกนระหวางการรบสญญาณภาคพนและผานจานดาวเทยม อาจมผลตอคะแนนตาง ๆ เชน เรตตง

2. ขอเสนอในการท าวจยครงตอไป ควรท าการประเมนสถานโทรทศนดจทลทกป เนองจากในครงนเปนการการประเมนเมอสถานโทรทศนด าเนนกจการในปแรก ซงยงอยในชวงการเรมตนสรางจ านวนผชมทตดตามรายการ อาจมผลตอคะแนนตาง ๆ เชน เรตตง

บรรณานกรม โกวทย พวงงาม และคณะ. (2557). การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของการประกอบ

กจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน. ม.ป.พ. (เอกสารส าเนา). นพดล รมโพธ. (2557). การวดผลการปฏบตงานองคกร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. พรรษา รอดอาตม และคณะ. (2558). การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของการประกอบ

กจการโทรทศนดจทล. ม.ป.พ. (เอกสารส าเนา). พ.ร.บ. การประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2551., เอกสารส าเนา. แผนแมบทกจการกระจายเสยง และกจการโทรทศน พ.ศ. 2555-2559., เอกสารส าเนา. บรษท กรงเทพโทรทศนและวทย จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 28 ตลาคม 2558) บรษท จเอมเอม เอชด ดจทล ทว จ ากด (ผบรหารสงขอมลทางไปรษณยอเลกทรอนกสวนท 19 พฤศจกายน 2558) บรษท ดเอน บรอดคาสต จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 23 กนยายน 2558) บรษท ทรปเปล ว บรอดคาสท จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 4 พฤศจกายน 2558) บรษท ทร ดทท จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 8 ตลาคม 2558) บรษท ไทยนวส เนตเวรก จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 8 ตลาคม 2558) บรษท บางกอก มเดย แอนด บรอดคาสตง จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 17 กนยายน 2558) บรษท บอซ-มลตมเดย จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 4 พฤศจกายน 2558) บรษท โมโน บรอดคาสท จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 20 ตลาคม 2558) บรษท วอยซทว จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 1 ธนวาคม 2558)


116

บรษท สปรงนวส เทเลวชน จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 6 ตลาคม 2558) บรษท อาร.เอส. เทเลวชน จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 10 ตลาคม 2558) บรษท อสมท. จ ากด (มหาชน) (ผบรหารสงขอมลทางไปรษณยอเลกทรอนกสวนท 10 ตลาคม 2558) บรษท เอนบซ เนกซ วชน จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 28 ตลาคม 2558) บรษท 3 เอ. มารเกตตง จ ากด (สมภาษณผบรหารวนท 20 ตลาคม 2558)


การพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ดวยระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต

THE DEVELOPMENT OF WEBSITE FOR FACULTY OF EDUCATION,

PRANAKHON SI AYUTTHAYA RAJABHAT UNIVERSITY USING CONTENT MANAGEMENT SYSTEM

ศรพล แสนบญสง

Siripon Saenboonsong

อาจารยประจ าสาขาวชาคอมพวเตอรศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาดวยระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต 2) เพอหาคณภาพของเวบไซตคณะ ครศาสต รทพฒนาขน และ 3) เพอศกษาความพงพอใจในการใชงานเวบไซตคณะครศาสต รทพฒนาขน กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกศกษา อาจารยและเจาหนาทมหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา และบคคลภายนอกทเขาใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน แลวท าการประเมนเพอเกบขอมลตามระยะเวลาทก าหนด 3 เดอน ตงแตเดอนกรกฎาคม – กนยายน พ.ศ. 2558 ไดผตอบแบบสอบถามจ านวน 138 คน เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย เวบไซตคณะ ครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ทพฒนาดวยระบบการจดการเนอหา Joomla! เวอรชน 3.4.1 แบบประเมนคณภาพ และแบบสอบถามความพงพอใจ ผลการวจยพบวาคณภาพเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขนดานเนอหาจากผเชยวชาญ พบวาโดยภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.25 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.65 และดานเทคนคและการออกแบบจากผ เชยวชาญ พบวาโดยภาพรวมอย ในระดบมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.68 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.50 และผ เขาใชงานเวบไซตทตอบ แบบประเมนตามระยะเวลาทก าหนด มความพงพอใจระดบมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.51 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.69 สรปวาเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขนดวยระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต Joomla! CMS สามารถน าไปใชเกบรวบรวม และน าเสนอขอมลสารสนเทศของคณะครศาสตร เพอประชาสมพนธขาวสารขอมลทเปนประโยชนตอผเขาใชงานได


118

ABSTRACT The purposes of this research were to develop a faculty of Education website, Pranakhon Si Ayutthaya Rajabhat University with Content Management System (CMS), for study website quality of faculty of Education by evaluate the expert levels of satisfaction after using. In this study, there were mainly four sample groups including with students, lecturers, officers of Pranakhon Si Ayutthaya Rajabhat University as well as the outsiders who can access this developed website which evaluate to collect the data by the website for three months (July-Sep 2015). There were 138 people who respondent a questionnaire. The research tools were included the developed website with Joomla! CMS version 3.4.1, assessment forms, and questionnaires. The results of the research found that the website quality by data's experts were a good level with 4.25 means and the standard deviation was 0.65. For the technique and design's experts were excellent level with 4.68 means and the standard deviation was 0.50, which based on the hypothesis. The users who answer the questionnaires on the website in the specific time with Joomla! CMS were excellent level with 4.51 means and the standard deviation was 0.69. Therefore, the developed website with Joomla! CMS can be applied to manage the data of Education faculty of Pranakhon Si Ayutthaya Rajabhat University for present the information appropriately ค าส าคญ เวบไซตคณะครศาสตร ระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต จมลา Keywords Website for Faculty of Education, Content Management System, Joomla ความส าคญของปญหา การใชงานอนเทอรเนตนน ผใชงานสามารถเขาถงขอมลสารสนเทศของหนวยงานตาง ๆ โดยเขาไปยงเวบไซตของหนวยงานนน ๆ จงท าใหเวบไซตไดกลายเปนสอทมความส าคญซงมบทบาทอยางมากในเรองของการโฆษณาและประชาสมพนธ ทงนเนองจาก อนเทอรเนตเปนระบบเครอขายเปดและสามารถตดตอเชอมโยงตลอด 24 ชวโมง ดงนนเราจงสามารถเขาถงขอมลซงประกอบดวยขอความ ภาพ และเสยงทมผน าเสนอไวไดโดยผานรปแบบและเนอหาทแตกตางกน (ชลตา ไวรกษ, 2551) การพฒนาเวบไซตเกดขนอยางหลากหลายและมจ านวนมากมายเนองจากปจจยหลาย ๆ อยางทท าใหกระบวนการผลตไมยงยาก เชน มโปรแกรมทใชส าหรบการออกแบบเวบไซตทใชงานไดงายขนเครองมอและอปกรณทใชกราคาไมสงนก โดยการพฒนาเวบไซตนนเปนสวนประกอบทส าคญทจะท าใหผใชสวนใหญตดสนใจทจะเขาไปเยยมชมหรอออกไปจากเวบไซต ทงนเพราะเปนหนาทรวมเอา


119

ความนาสนใจหรอการเชอมโยงไปยงหนาตาง ๆ เอาไวทงหมด โดยหนาโฮมเพจนนควรจะแสดงถงขอมลเหลานนไดอยางสะดวก เพอดงดดใหผใชทองไปในเวบไซตตอไป (ธวชชย ศรสเทพ, 2544) ผ ว จ ย ไดศ กษาปญหาการใช งานเวบไซ ตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา กอนการพฒนาโดยใชแบบสอบถามความพงพอใจตอเวบไซต เกบขอมลกบผท เขามาใชงานเวบไซต ในชวงเดอนมกราคม-กมภาพนธ พ.ศ. 2558 แบบไมเจาะจง ไดจ านวนผตอบแบบสอบถามทงสน 53 คน พบวาผตอบแบบประเมนความพงพอใจตอเวบไซตคณะครศาสตรกอนทจะมการพฒนา มระดบความพงพอใจในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.17 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.67 ผตอบแบบประเมนมความคดเหนวาเวบไซตมรปแบบทยงไมสวยงามเทาทควร เนองจากการออกแบบเวบไซตตองงายตอการอาน พยายามหลกเลยงตวอกษรและขอความทมดทบ และใกลเคยงกบพนหลง ความเรวในการถายโอนขอมล ซงในการออกแบบหากมภาพกราฟก ควรใชภาพแบบ Small Image (ไพฑรย ศรฟา, 2544) จากสภาพปญหาขางตนผวจยจงไดพฒนาปรบปรงเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ใหเปนศนยกลางขอมลสารสนเทศทถกตองและมความทนสมย สอดคลองกบแผนพฒนาคณภาพการศกษา คณะครศาสตร ทพฒนาระบบสารสนเทศในองคกรใหมความครบถวนทนสมย ซงในงานวจยของชรนทรญา กลาแขง (2554) ไดการพฒนาเวบไซตศนยกลางขอมลสารสนเทศ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเลย โดยไดเลอกใชเครองมอในการพฒนาเวบไซตทเรยกวา Content Management System หรอ CMS ในการศกษาและพฒนา ซงผลลพธทไดคอ ไดเวบไซตทไดรบความพงพอใจในระดบดมาก และสามารถพฒนาไดอยางรวดเรว ผวจย จงสนใจทจะพฒนาเวบไซตโดยใช เครองมอการพฒนาเวบส าเรจรปหรอ CMS นเชนกน โจทยวจย/ปญหาวจย

1. คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาขาดระบบบรหารจดการ ททนสมยใชในการพฒนาเวบไซตขององคกรใหมประสทธภาพ

2. คณภาพของระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต (CMS) ทน ามาพฒนาเวบไซต คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาอยในระดบใด

3. ผใชงานเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาทพฒนาดวยระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต มความพงพอใจระดบใด

วตถประสงคการวจย 1. เพอพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาดวยระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต 2. เพอหาคณภาพของเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ทพฒนาขน 3. เพอศกษาความพงพอใจในการใชงานเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาทพฒนาขน


120

วธด าเนนการวจย งานวจยในครงนมขนตอนการด าเนนการวจย 6 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 ศกษาและรวบรวมขอมล การศกษาและรวบรวมขอมลแบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนท 1 ขอมลเกยวกบหลกการและวธการสรางเวบไซต ไดแก เทคนคในการพฒนาเวบไซตเปนโปรแกรม Open Source CMS ทน ามาใชงานไดฟร เปนระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต (CMS) พฒนาขนดวยภาษา PHP และใชฐานขอมล MySQL ในการเกบขอมล ไดจากบคคลทมความรความเชยวชาญดานการพฒนาเวบไซต และการศกษาเอกสารทเกยวของ สวนท 2 ขอมลสารสนเทศบนเวบไซต ไดแก ขอมลพนฐานของคณะครศาสตร ขาวประชาสมพนธ หลกสตร บคลากร เอกสารวชาการ เปนตน ไดวเคราะหเนอหาในเวบไซตจากการรวบรวมขอมลจากเวบไซตเดม และการสอบถามเจาหนาท และบคลากรทเกยวของ ขนตอนท 2 เลอกกลมตวอยาง กลมตวอยางในครงน ไดแก นกศกษา อาจารยและเจาหนาทมหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา และบคคลภายนอกทเขาใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน แลวท าการประเมนเพอเกบขอมลตามระยะเวลาทก าหนด 3 เดอน ตงแตเดอนกรกฎาคม – กนยายน พ.ศ. 2558 ขนตอนท 3 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย เวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ทพฒนาดวยระบบการจดการเนอหา Joomla! CMS เวอรชน 3.4.1 แบบประเมนคณภาพเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน ส าหรบผเชยวชาญดานเนอหา และดานเทคนคและการออกแบบ และแบบประเมนความพงพอใจของผใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน โดยผวจยไดออกแบบภาพกราฟก แทรกในหนาเวบไซตเชญชวนใหผทเขามาใชงานรวมตอบแบบประเมนออนไลนประกอบดวยขอมล 2 สวน ไดแก ขอมลทวไป และขอมลความพงพอใจตอเวบไซตทพฒนาขน โดยพจารณาจากหวขอตอไปน 1) ดานความพงพอใจในการใชบรการขอมลของเวบไซต 2) ดานประสทธภาพของเวบไซต ซงทกขอค าถามผานการประเมนคาดชนความสอดคลองจากผเชยวชาญ มคาระหวาง 0.67 ถง 1.00 ขนตอนท 4 สรางเครองมอทใชในการวจย ผวจยไดใชวธการพฒนาเวบไซตคณะครศาสตรแบบ ADDIE Model โดยมขนตอนการพฒนาดงน การวเคราะห (Analysis) วเคราะหปญหาและความพงพอใจตอเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาเดมกอนทมการพฒนา โดยใชแบบสอบถามความพงพอใจทผานการประเมนคาความสอดคลองโดยผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน เพอส ารวจระดบความพงพอใจของผใชงานเวบไซตเดมกอนการพฒนา จากนนวเคราะหเนอหา เครองมอทใชในการวจย และเทคโนโลยทใชในการพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร การออกแบบ (Design) รวบรวมขอมลจากผลการประเมนความพงพอใจตอเวบไซตคณะครศาสตรเดมกอนการพฒนา เปรยบเทยบเวบไซตทเกยวของ โดยผวจยไดสมเลอกเวบไซตคณะ ครศาสตร ของมหาวทยาลยอน ๆ จ านวน 10 แหง น ามาวเคราะหเปรยบเทยบในดานการออกแบบ เพอใชเปนแนวทางในการออกแบบ


121

การพฒนา (Development) สรางเวบไซตตามรปแบบทไดออกแบบไว โดยใชเครองมอ Joomla! เวอรชน 3.4.1 ในการพฒนาตอยอด โดยโปรแกรม Xampp ใชส าหรบจ าลอง web server เพอไวทดสอบ เลอกใชเวอรชน 5.6.11 มการตดตงโมดล คอมโพเนนท และเทมเพลตเสรมเพอใชในการบรหารจดการเวบไซต น าเวบไซตทพฒนาขน ไปทดลองใชกบกลมตวอยางยอย จ านวน 10 คน ภาพรวมผเขาใชงานมความพงพอใจอยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลยรวมเทากบ 4.53 และ สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.52 น าเวบไซตปรบปรงแลว ใหผเชยวชาญดานเนอหา และผเชยวชาญดานเทคนคและการออกแบบ จ านวนดานละ 4 ทาน ประเมนความเหมาะสมและคณภาพของเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน พบวาผเชยวชาญประเมนคณภาพดานเนอหา มความเหน อยในระดบมาก ซงมคาเฉลยเทากบ 4.25 และผเชยวชาญประเมนคณภาพดานเทคนคและการออกแบบ มความเหนอยในระดบมากทสด ซงมคาเฉลยเทากบ 4.68 การน า ไปใช ( Implementation) น า เวบ ไซตทปรบปร งแก ไขแล ว ไปทดลองกบ กลมตวอยาง ซงเปนผเขาใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน ไดแก นกศกษา อาจารยและเจาหนาทมหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา และบคคลภายนอก ซงภายในเวบไซตมภาพกราฟกเชญชวนใหเขาไปยงแบบฟอรมประเมนออนไลน เพอเกบขอมลตามระยะเวลาทก าหนด 3 เดอน ตงแตเดอนกรกฎาคม – กนยายน พ.ศ. 2558 ไดจ านวนผตอบแบบสอบถาม 138 คน การประเมนผล (Evaluation) การประเมนผลท าโดยน าผลคะแนนประเมนความพงพอใจทไดจากกลมตวอยาง เปนผเขาใชงานเวบไซต ไปวเคราะหหาคาทางสถต ขนตอนท 5 ด าเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล น าเวบไซตทไดผานการประเมนและแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ บนทกลงเครองคอมพวเตอรเซรฟเวอร http://edu.aru.ac.th/ เพอใชกบกลมตวอยางทเขาใชงานเวบไซต และประเมนความพงพอใจตามระยะเวลาทก าหนด น าคะแนนผลการประเมนจากการตอบแบบสอบถามของผเขาใชงานเวบไซตคณะครศาสตร มาวเคราะหหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เพอน าไปสรปผลทไดรบจากการใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน ขนตอนท 6 วเคราะหขอมล ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดด าเนนการวเคราะหขอมลตาง ๆ โดยใชสถตในการวเคราะหขอมลดงน การหาสถต พนฐาน ไดแก คาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายของคาเฉลยของการประเมนคณภาพ และความพงพอใจของเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขนโดยในการวเคราะหจะใชคาเฉลยเทยบกบเกณฑการประเมนดงน (บญชม ศรสะอาด, 2545) คาเฉลยเทากบ 4.51 – 5.00 หมายความวา เหมาะสมมากทสด คาเฉลยเทากบ 3.51 – 4. 50 หมายความวา เหมาะสมมาก คาเฉลยเทากบ 2.51 – 3. 50 หมายความวา เหมาะสมปานกลาง คาเฉลยเทากบ 1.51 – 2. 50 หมายความวา เหมาะสมนอย คาเฉลยเทากบ 1.01 – 1.50 หมายความวา เหมาะสมนอยทสด เกณฑเฉลยของระดบความคดเหนของผเชยวชาญในงานน ใชคาเฉลยของคะแนนตงแต 3.51 ขนไป และคาความเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00


122

การวเคราะหแบบประเมน สถตทใชในการหาคาดชนความสอดคลอง (Item Objective Congruence: IOC) ระหวางขอค าถามกบคณลกษณะทตองการวด และก าหนดเกณฑการพจารณา ดงน +1 หมายถง แนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบคณลกษณะทตองการวด 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบคณลกษณะทตองการวด - 1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมมความสอดคลองกบคณลกษณะทตองการวด คาดชนความสอดคลองมคาระหวาง 0.67 ถง 1.00 ผลการวจย จากผลการวเคราะหขอมลสามารถจ าแนกได 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ผลการพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ผวจยไดพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา โดยใชระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต (CMS) ดวยโปรแกรม Joomla! เวอรชน 3.4.1 มาพฒนาเวบไซต ผเขาใชงานเวบไซตสามารถเรยกใชงานผานเวบบราวเซอร โดยหนาแรกแสดงเมนเชอมโยงไปยงขอมล ตาง ๆ ทเกยวของทงภายใน และภายนอกเวบไซต สไลดภาพกจกรรมขาวประชาสมพนธ หวขอแสดงขาวสารประชาสมพนธของคณะ และคลงกจกรรมทไดจดขน ซงเปนไปตามทออกแบบไว โดยสามารถ เขาใชงานท http://edu.aru.ac.th/ ดงแสดงในภาพท 1

ภาพท 1 หนาแรกของเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยาทไดพฒนาขน


123

การท างานระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต (CMS) ดวยโปรแกรม Joomla! เวอรชน 3.4.1 ทน ามาพฒนาเวบไซตคณะครศาสตรนน มความยดหยนตามความตองการของผใชงาน สามารถแกไขรปแบบการแสดงผลไดตามตองการบนเวบไซต ใหเวบไซตแสดงผลไดตรงตามความตองการ สะดวกในการจดการ และรวดเรวตอการแสดงผล โดยทผใชงานไมจ าเปนตองมความรดานการเขยนโปรแกรมข น ส ง ก ส าม ารถจ ด การ เ ว บ ไซต ใ น ส ว นขอ งกา ร เ พ ม ลบ แก ไ ขข อม ลบน เ ว บ ไซต ไ ด อยางงายดาย ท าใหประหยดก าลงคน เวลา และคาใชจาย ดงแสดงในภาพท 2

ภาพท 2 หนาระบบจดการเวบไซตคณะครศาสตรทพฒนาขน

ตอนท 2 ผลการศกษาคณภาพของเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขน ผลการประเมนคณภาพเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขนโดยภาพรวม ของผเชยวชาญดานเนอหา จ านวน 4 ทาน ดงตารางท 1 ตารางท 1 ผลการประเมนคณภาพเวบไซตของผเชยวชาญดานเนอหาโดยภาพรวม

เกณฑการประเมน . X S.D. ระดบคณภาพ ดานความสมบรณของเนอหา 4.15 0.67 มาก ดานการน าเสนอเนอหาภาพ 4.20 0.62 มาก ดานความถกตอง 4.40 0.68 มาก

ภาพรวมของการประเมน 4.25 0.65 มาก


124

จากตารางท 1 ผลการประเมนคณภาพเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขนโดยภาพรวม ของผ เชยวชาญดานเนอหา พบวาโดยภาพรวมอย ในระดบมาก ซ งมคาเฉลยเทากบ 4.25 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.65 ผลการประเมนคณภาพเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขนโดยภาพรวม ของผเชยวชาญดานเทคนคและการออกแบบ จ านวน 4 ทาน ดงตารางท 2 ตารางท 2 ผลการประเมนคณภาพเวบไซตของผเชยวชาญดานเทคนคและการออกแบบโดยภาพรวม

เกณฑการประเมน . X S.D. ระดบคณภาพ ดานการออกแบบสวนของภาพ 4.45 0.60 มาก ดานการออกแบบสวนของตวอกษร 4.75 0.44 มากทสด ดานการออกแบบสวนเนอหา 4.75 0.44 มากทสด ดานการออกแบบสวนของโปรแกรมและการเชอมโยง 4.75 0.44 มากทสด

ภาพรวมของการประเมน 4.68 0.50 มากทสด จากตารางท 2 ผลการประเมนคณภาพเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขนโดยภาพรวม ของผเชยวชาญดานเทคนคและการออกแบบ พบวาโดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ซงมคาเฉลยเทากบ 4.68 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.50 ตอนท 3 ผลการศกษาความพงพอใจในการใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขน ผวจยไดออกแบบภาพกราฟก แทรกในหนาเวบไซตเชญชวนใหผทเขามาใชงานรวมตอบแบบประเมนออนไลน ประกอบดวยขอมล 2 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลทวไป พบวาผตอบแบบประเมนทเขาประเมนตามระยะเวลาทก าหนด จ านวนทงสน 138 คน สวนใหญมสถานะเปนนกศกษามหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา จ านวน 64 คน คดเปนรอยละ 46.38 รองลงมาคอบคคลภายนอกมหาวทยาลย จ านวน 41 คน คดเปนรอยละ 29.71 อาจารย/เจาหนาทมหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา จ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 13.04 และนกเรยน จ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 10.87 ตามล าดบ สวนท 2 ขอมลความพงพอใจตอเวบไซตทพฒนาขน แบงออกเปน 2 ดาน ไดแก ดาน ความพงพอใจในการใชบรการขอมลของเวบไซต และดานประสทธภาพของเวบไซต แสดงดงตาราง ท 3 และ 4 ตามล าดบ


125

ตารางท 3 ผลการประเมนความพงพอใจเวบไซตดานความพงพอใจในการใชบรการขอมลของเวบไซต

เกณฑการประเมน . X S.D. ระดบ

ความพงพอใจ 1. ความครบถวนสมบรณของขอมลสารสนเทศเพยงพอตอ

ความตองการ 4.52 0.66 มากทสด

2. ความเปนปจจบนของขอมลในเวบไซต 4.33 0.76 มาก 3. ความนาเชอถอของขอมลในเวบไซต 4.57 0.58 มากทสด 4. การจดหมวดหมใหงายตอการคนหาและท าความเขาใจ 4.62 0.65 มากทสด 5. การประชาสมพนธขาวสารมความเหมาะสม นาสนใจ 4.29 0.77 มาก 6. ความนาสนใจของขอมลในเวบไซต 4.38 0.67 มาก 7. ความหลากหลายของรปแบบขอมลทงตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว และไฟลเอกสาร

4.54 0.76 มากทสด

8. รปแบบการแสดงผลบนจอภาพเหมาะสมและสวยงาม 4.75 0.60 มากทสด 9. ขนาดตวอกษร และรปแบบตวอกษร มความสวยงามและ

อานไดงาย 4.40 0.73 มาก

10. ไดรบประโยชนจากเวบไซต 4.52 0.65 มากทสด ภาพรวมของการประเมน 4.49 0.70 มาก

จากตารางท 3 ผลการประเมนความพงพอใจของเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขน

ดานความพงพอใจในการใชบรการขอมลของเวบไซต ของผเขาใชงานเวบไซต พบวาโดยภาพรวม อยในระดบมาก ซงมคาเฉลยเทากบ 4.49 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.70 ตารางท 4 ผลการประเมนความพงพอใจเวบไซตของผใชงานดานประสทธภาพของเวบไซต


ความพงพอใจ 1. ระบบใชงานสะดวกและไมซบซอน 4.58 0.69 มากทสด 2. มระบบคนหาขอมลสามารถเขาถงขอมลทตองการไดงาย 4.54 0.64 มากทสด 3. รปแบบของเมนมความเหมาะสม 4.74 0.60 มากทสด 4. ประสทธภาพความรวดเรวในการตอบสนองของระบบ 4.45 0.73 มาก 5. ระบบมเสถยรภาพสามารถเขาใชงานไดตลอดเวลา 4.64 0.69 มากทสด 6. ขอมลทเผยแพรสภายนอกมความเหมาะสม 4.56 0.64 มากทสด 7. ขอความในเวบไซตถกตองตามหลกภาษา และไวยกรณ 4.43 0.67 มาก


126



ความพงพอใจ 8. ภาพประกอบสามารถสอความหมายได 4.47 0.67 มาก 9. ความถกตองในการเชอมโยงขอมลภายในระบบ 4.54 0.64 มากทสด 10. มการจดการระดบความปลอดภยหรอก าหนดสทธ ในการเขาถงขอมลไดอยางเหมาะสม

4.36 0.74 มาก

ภาพรวมของการประเมน 4.53 0.68 มากทสด

จากตารางท 4 ผลการประเมนความพงพอใจของเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขนดานประสทธภาพของเวบไซตของผเขาใชงานเวบไซต พบวาโดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ซงมคาเฉลยเทากบ 4.53 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.68 อภปรายผล การพฒนาเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา โดยใชระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต (CMS) ดวยโปรแกรม Joomla! เวอรชน 3.4.1 มาพฒนาเวบไซต การออกแบบไดวเคราะหจากการเปรยบเทยบเวบไซตครศาสตร ของมหาวทยาลยอน ๆ แลวน าขอมลมาออกแบบใหตรงตามเอกลกษณะของคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา สอดคลองกบแนวคดของอาจารยประจ าโรงเรยนอนเทอรเนตและการออกแบบ (2552) ทวา หลกการออกแบบเวบไซตอยางมประสทธภาพกคอ มความเปนเอกลกษณการออกแบบตองค านงถงลกษณะขององคกร สามารถแสดงผลแบบ Responsive รองรบการแสดงผลบนหนาจออปกรณเครอขายไดทกอปกรณในรปแบบทแตกตางกนไป เพมความสะดวกสบายใหกบผใชงาน นอกจากนนยงมระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซตทสะดวกและรวดเรว สามารถก าหนดสทธของผใชงานเขามาแกไขขอมลในทเดยวกนบนทกอปกรณเครอขายโดยไมจ าเปนตองมความรทางดานการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรกสามารถแกไขขอมลบนเวบไซตไดตามตองการ สอดคลองกบแนวคดของ Ebersole (2000) ทวา ปจจยหนงทท าใหบคคลตาง ๆ นยมใชเวบไซตกคอ ความงายในการใชงานและการแสดงผล ผลการศกษาคณภาพของเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขน โดยผ เชยวชาญ ดานเนอหา และดานเทคนคและการออกแบบ มความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก เปนตามสมมตฐานทตงไว ทงนเนองจากเวบไซตคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ผานการวเคราะหจากการเปรยบเทยบเวบไซตครศาสตร ของมหาวทยาลยอน ๆ แลวน าขอมลมาออกแบบใหตรงตามเอกลกษณะของคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา เลอกใชโทนสฟา ทเปนสประจ าคณะ มกระบวนการพฒนาอยางเปนระบบ เลอกใชเครองมอทหลากหลาย รองรบการแสดงผลบนหนาจออปกรณเครอขายไดทกอปกรณในรปแบบทแตกตางกนไป มระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซตทสะดวกและรวดเรว งายตอการบรหารจดการ สอดคลองกบแนวคดของกดานนท มะลทอง (2542) ทวาการออกแบบตองค านงถงความคงตวของการออกแบบจดเชอมโยงตาง ๆ เพอ


127

แบงสวนเนอหาทตางกนออกจากกน โดยเนนเนอหาทสามารถเชอมโยงไปยงเนอหาตอไปไดใหมความแตกตางกบเนอหาปกต เพอใหผใชสงเกตเหนล าดบความส าคญของเนอหานนเอง ความพงพอใจในการใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขน โดยนกศกษา อาจารยและเจาหนาทมหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา และบคคลภายนอกทเขาใชงานเวบไซตคณะ ครศาสตรทพฒนาขน พบวาผใชงานเวบไซตคณะครศาสตรทผวจยพฒนาขน มความพงพอใจอยในระดบมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.51 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.69 สงกวาสมมตฐานทก าหนด ทงนเพราะการออกแบบหนาเวบไซตไดปรบเปลยนไปจากเดม โดยน าระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต (CMS) ดวยโปรแกรม Joomla! เวอรชน 3.4.1 ท าใหสามารถพฒนาเวบไซตไดงาย และมรปแบบทสวยงาม สอดคลองกบแนวคดของ Poutter and Sargent (1999) ทวา การออกแบบรปแบบในเวบไซต เปนสงทผพฒนาเวบไซตตองค านงถง เนองจากเปนปจจยส าคญในการดงดดความสนใจของผใชและน าทางผใชใหเขาถงสารสนเทศ แลวยงสอดคลองกบ นราวลลภ ลรเศรษฐากร (2553) ทไดพฒนาเวบไซตเพอบรหารจดการระบบขอมลและสารสนเทศของโรงเรยนในเครอขายศลาธาร สงกดเขตพนทการศกษากระบ ผลการวจยพบวาไดรบความพงพอใจสงสดในระดบมากเปนสวนใหญ สามารถน าขอมลสารสนเทศในเวบไซตไปใชในการวางแผนการท างานของฝายตาง ๆได รอยละ 95.24 ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจากการวจย 1.1 ควรเพมเตมโมดลสนทนาออนไลน หรอเวบบอรด ใหผเขามาเวบไซตไดแสดงความคดเหน หรอตงกระทถามตอบขอสงสยตาง ๆ ได 1.2 เนอหาทแสดงบนเวบไซตตองมความทนสมยอยเสมอ ดงนนตองมอบหมายใหผรบผดชอบทงเจาหนาท หรอนกศกษาไดเพมเตมเนอหาอยางสม าเสมอ 2. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 2.1 สามารถน าเครองมอระบบบรหารจดการเนอหาบนเวบไซต (CMS) ดวยโปรแกรม Joomla! ไปพฒนาเปนเวบไซตกบหนวยงานอน ๆ เพราะสามารถพฒนาไดงาย และมระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ 2.2 สามารถเลอกใชสวนเสรม (Extension) ทหลากหลายใหกบเวบไซต โดยศกษาขอมลเพมเตมไดท http://extensions.joomla.org และจากเวบไซตผพฒนาโดยตรง เพอน ามาใชรวมกบเวบไซตทพฒนาขนใหมประสทธภาพมากยงขน

บรรณานกรม กดานนท มลทอง. (2542). สรรคสรางหนาเวบและกราฟกบนเวบ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชรนทรญา กลาแขง. (2554). การพฒนาเวบไซตศนยกลางขอมลสารสนเทศ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเลย. คณะวทยาการจดการ สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ มหาวทยาลยราชภฏเลย.


128

ชลตา ไวรกษ. (2551). การพฒนาเวบไซตเพอประชาสมพนธองคกร: กรณศกษา สโมสรทารซาน ฮท เพนท บอล เชยงใหม. เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ธวชชย ศรสเทพ. (2544). เวบดไซน คมอออกแบบเวบไซตฉบบมออาชพ. กรงเทพฯ: โปรวชน. นราวลลภ ลรเศรษฐากร. (2553). การพฒนาเวบไซตเพอบรหารจดการระบบขอมลและ สารสนเทศของโรงเรยนในเครอขายศลาธาร สงกดพนทการศกษากระบ. การคนควาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: พ.เอน. การพมพ. ไพฑรย ศรฟา. (2544). การพฒนาระบบการเรยนการสอนผานเครอขายคอมพวเตอร

เพอโรงเรยนไทย. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย สาขาวชาเทคโนโลยการศกษามหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อาจารยประจ าโรงเรยนอนเทอรเนตและการออกแบบ. (2552). Web Professional Design. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. Ebersole, Samuel. (2000). Uses and Gratifications of the Web among Student. Retrieved from http://www.ascusc.org/jcmc/vol6/ issue1/ebersole.html. October 15, 2014 Poutter, Alan & Goff Sargent. (1999). The Library and Information Professional’s Guide to the World Wide Web. London: Library Association Publishing.


การพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร

THE DEVELOPMENT OF ABILITY TO INTEGRATED NATURE OF SCIENCE IN LEARNING MANAGEMENT INDICATORS

สาวตร สทธชยกานต1 , มารต พฒผล2 , วชย วงษใหญ3 และโชตมา หนพรก4

Sawitree Sitthichaiyakarn1, Marut Patphol2, Wichai Wongyai3 and Chotima Nooprick4

1 หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร 2 หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร 3 หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร

4 หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยศลปากร จงหวดนครปฐม

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร โดยการศกษาเอกสารงานวจยและการเกบขอมลเชงคณภาพโดยใชวธการสมภาษณเชงลก ผใหขอมล ไดแก ผเชยวชาญดานธรรมชาตวทยาศาสตรทมประสบการณในการพฒนาผสอนเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร โดยผวจยไดน าขอมลทศกษาพรอมทงขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลกมาพฒนาเปนรางตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร จากนนตรวจสอบคณภาพโดยการสนทนากลมโดยผ เชยวชาญดานวทยาศาสตรศกษาและธรรมชาตวทยาศาสตรซงเปนคนละกลมกบการสมภาษณเชงลก ไดตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร 3 ดาน ประกอบดวย 1) ดานความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ครสามารถอธบาย ยกตวอยาง ใหขอแนะน า ขยายความ เปรยบเทยบเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรในดานโลกทศนทางวทยาศาสตร ดานการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และดานกจการทางวทยาศาสตร ไดอยางถกตองและครอบคลม 2) ดานการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ครสามารถจดการเรยนรทผสมผสานเชอมโยงองคความรของธรรมชาตวทยาศาสตรกบสาระการเรยนรอน ๆ ของวทยาศาสตรไดอยางสอดคลองเหมาะสม และ 3) ดานความตระหนกถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ครตองค านงถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรในการเรยนรวทยาศาสตร และจดกจกรรมการเรยนรโดยมงเนนใหผเรยนเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตรในการเรยนรวทยาศาสตรทก ๆ ครง

ABSTRACT

The objectives of this research were developed ability to integrated nature of science in learning management indicators. Synthesized documents and in-depth interview the specialist in nature of science and specialists in teachers development


130

for integrated nature of science in learning management were used for data collection. The quality of drafted indicators based – on synthesized documents and in-depth interviewed was verified by focus group technique with the other specialists. The results find that, ability to integrated nature of science in learning management indicators have 3 factors. There were 1) nature of science concepts, teachers should be able to explain, provide examples or advices about the nature of science. Also, the teachers can compare the nature of science to Scientific World View, Scientific Inquiry and Scientific Enterprise inclusively. 2) integrated nature of science in learning management, Teachers should be able to design and implement an effective Nature of Science instruction together with other essential topics of science. 3) nature of science awareness, Teachers should be concerned that the Nature of Science is necessary to the science education, and students' understanding of the Nature of Science is considered to be an essential component of the scientific literacy.

ค าส าคญ ธรรมชาตวทยาศาสตร ตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร Keywords Nature of Science, Ability to Integrated Nature of Science in Learning Management Indicators ความส าคญของปญหา ในยคปจจบนทมความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย การเรยนรวทยาศาสตรมความส าคญอยางยงเพอใหผ เรยนสามารถร เทาทนและปรบตนเองใหอย ในสงคมแหงเทคโนโลยนได โดยทวไปในการจดการเรยนรวทยาศาสตรนนจะเนนพฒนาผเรยนทางดานองคความร และทกษะกระบวนการวทยาศาสตรเปนส าคญ แตการเรยนรวทยาศาสตรนนผเรยนควรรและเขาใจในแงมมตาง ๆ ของวทยาศาสตรโดยเฉพาะความเขาใจในแนวคดพนฐาน รากฐานของการไดมาซงความรทางวทยาศาสตร ซงมนกการศกษาทางดานวทยาศาสตร ใชค าทแตกตางกนไป เชน ธรรมชาตของวทยาศาสตร ธรรมชาตของวชาวทยาศาสตร หรอธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยในการวจยครงนผวจยใชค าวาธรรมชาตวทยาศาสตร (Nature of Science หรอ NOS) การเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตรจะชวยสงเสรมการเรยนรวทยาศาสตรใหกบผเรยน สรางความตระหนกในคณคาของวทยาศาสตร มความเขาใจในขอจ ากดและผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลย สามารถใชความคดวจารณญาณในการตดสนใจเมอไดรบขอมลขาวสารผานเทคโนโลยตาง ๆ ในชวตประจ าวนได (คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน , ส านกงาน, 2555; องสนา วงษดนตร, 2556; องคณา ปทมพงศา, 2555; ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา สทธกล , 2555) เนองจากความร


131

เกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรคอสงทผสมผสานระหวางปรชญาวทยาศาสตร ประวตวทยาศาสตร สงคมวทยาและจตวทยาจงท าใหสามารถอธบายลกษณะของวทยาศาสตรในมม อน ๆ ได (คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน, 2555; McComas, 1998) สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอ สสวท. ไดใหความส าคญตอธรรมชาตวทยาศาสตรและจดท าหลกสตรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โดยมการก าหนดธรรมชาตวทยาศาสตรไวในสาระการเรยนรท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย (กระทรวงศกษาธการ, 2551) จากการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบธรรมชาตวทยาศาสตร (องคณา ปทมพงศา, 2555; ทศน พฒนอก และคณะ, 2556; องสนา วงษดนตร และชาตร ฝายค าตา, 2556; เอกพนธ กลบใจ และคณะ, 2557; Kang, Scharmann & Noh, 2005; Douglas Allchin, 2012) พบวาผเรยนสวนใหญยงมความเขาใจเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรทคลาดเคลอนอยหลายประเดน เชน 1) เขาใจวาความร กฎและทฤษฎทางวทยาศาสตรไมสามารถเปลยนแปลงได 2) เขาใจวาความแตกตางทางดานวฒนธรรม ความเชอ หรอประสบการณเดมไมมผลตอการท างานของนกวทยาศาสตร 3) เขาใจวาวทยาศาสตรสามารถตอบค าถามไดทกเรอง 4) เขาใจวาจนตนาการและการคดสรางสรรคไมเกยวของกบการหาความรทางวทยาศาสตร เปนตน ซงสาเหตหนงของความไมเขาใจหรอเขาใจคลาดเคลอนเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรของผเรยนเปนผลมาจากการจดกจกรรมการเรยนรทไมไดใหความส าคญกบการบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรกบเนอหาวทยาศาสตร (คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน , ส านกงาน, 2555; สรารตน สขผองใส และคณะ, 2557) ซงสอดคลองกบการศกษางานวจยเกยวกบการจดการเรยนรวทยาศาสตรของครพบวาครวทยาศาสตรยงขาดความเขาใจในธรรมชาตวทยาศาสตรในบางประเดน และแมวาครจะมความเขาใจในธรรมชาตวทยาศาสตรบางประเดนเปนอยางดแตกไมไดน าความรเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรในประเดนนนมาบรณาการในการจดการเรยนรใหกบผเรยน (เทพกญญา พรหมขตแกว และคณะ, 2550; ชย แกวหนน, 2553; พฤฒพร ลลตานรกษ, 2554; ขวญหญง ทพแกว และคณะ, 2555; สภทร สายรตนอนทร, 2557) ตวบงช เปนตวแปรประกอบหรอองคประกอบแสดงถงลกษณะหรอสภาพทตองการศกษา เปนองครวมอยางกวาง ๆ แตมความชดเจนเพยงพอในการประเมนสภาพทตองการศกษาได (นงลกษณ วรชชย, 2551) จากเหตผลดงกลาวขางตนผวจยจงเหนความส าคญของการศกษาและพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร เพอใหเปนแนวทางส าหรบผบรหารในการพฒนาผสอน หรอหนวยงานพฒนาครใหสามารถจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรไดอยางมประสทธภาพ ซงจะสงผลใหผเรยนเปนบคคลทรวทยาศาสตร (Science Literate Person) อยางแทจรง คอ มความรเกยวกบวทยาศาสตรในทก ๆ แงมมไมวาจะเปนเนอหาสาระวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและธรรมชาตวทยาศาสตร สงผลตอความสามารถในการรบรและสอสารกบวทยาศาสตรรอบ ๆ ตว รวมถงการใชชวตประจ าวน การแกปญหาตาง ๆ ผเรยนมความเขาใจในขอบเขตและขอจ ากดของความรทางวทยาศาสตร บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมถงการใชวทยาศาสตรอยางสรางสรรค มคณธรรมจรยธรรม และเหนคณคาความจ าเปนของการเรยนวทยาศาสตร (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2555; องสนา วงษดนตร, 2556; องคณา ปทมพงศา, 2555; ลอชา ลดาชาต และลฎาภา สทธกล, 2555)


132

โจทยวจย/ปญหาวจย ตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร เปนอยางไร วตถประสงคการวจย เพอพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร วธด าเนนการวจย การวจยในครงนเนนเกบขอมลเชงคณภาพโดยใชวธการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของ การสมภาษณ เช งลก (In-depth Interview) และการสนทนากลม (Focus Group) ซ งผ วจ ยด าเนนการเกบขอมลดวยตนเอง เพอศกษาและพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร โดยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน ขนตอนท 1 ศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรทงในและตางประเทศเพอศกษาขอมลพนฐานในการพฒนาต วบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร แนวคดทฤษฎทท าการศกษาประกอบดวยแนวคดทฤษฎเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร แนวคดทฤษฎการเรยนรบรณาการ แนวคดทฤษฎการจดการเรยนรวทยาศาสตร และแนวคดทฤษฎการสรางความรดวยต นเอง ขนตอนท 2 สมภาษณเชงลก (In-depth Interview) เพอศกษาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร โดยสมภาษณผเชยวชาญทางดานธรรมชาตวทยาศาสตร จ านวน 5 คน โดยมเกณฑในการคดเลอกผเชยวชาญ คอ 1) ส าเรจปรญญาเอกดานวทยาศาสตรศกษา 2) ผานการท าวจยเกยวกบธรรมชาต วทยาศาสตร 3) มประสบการณในการจดอบรมเพอพฒนาครดานธรรมชาตวทยาศาสตร โดยผวจยไดสมภาษณและเกบขอมลดวยตนเองซงเปนการสมภาษณอยางเจาะลกเปนรายบคคล ขนตอนท 3 สงเคราะหตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร โดยน าผลศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรและผลการสมภาษณผเชยวชาญทางดานธรรมชาตวทยาศาสตรมาจดท ารางตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร ขนตอนท 4 สนทนากล ม (Focus Group) เฉพาะประเดนต วบ งช คณ ลกษณ ะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร โดยน ารางตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรมาเปนกรอบในการสนทนากลมเพอใหผเชยวชาญจ านวน 5 คน รวมพจารณาและใหขอเสนอแนะ ผเชยวชาญประกอบดวย 2 กลม ไดแก กลมท 1 ผเชยวชาญดานวทยาศาสตรศกษาจ านวน 3 คน โดยมเกณฑในการคดเลอก คอ 1) ส าเรจปรญญาเอกดานวทยาศาสตรศกษา 2) มประสบการณพฒนาครวทยาศาสตรไมนอยกวา 5 ป และกลมท 2 ผเชยวชาญดานธรรมชาตวทยาศาสตร จ านวน 2 คน โดยมเกณฑในการคดเลอก คอ 1) ส าเรจปรญญาเอกดานวทยาศาสตรศกษา 2) ผานการท าวจยเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร 3) มประสบการณ


133

ในการจดอบรมเพอพฒนาครดานธรรมชาตวทยาศาสตร โดยผเชยวชาญในการสนทนากลมเปนคนละชดกบผเชยวชาญของขนตอนท 2 ขนตอนท 5 ปรบแกตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร คอ เมอไดรบขอเสนอแนะจากการสนทนากลม ผวจยด าเนนการปรบแกตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร และตรวจสอบความเหมาะสมของตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรโดยผเชยวชาญ ผลการวจย 1. ผลจากการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร ประกอบดวยแนวคดทฤษฎเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร แนวคดทฤษฎเกยวกบการเรยนรบรณาการ แนวคดทฤษฎเกยวกบการจดการเรยนรวทยาศาสตร และแนวคดทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง ไดตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร ดงน ดานความรเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร 1.1 ครตองมความรธรรมชาตวทยาศาสตรในดานโลกทศนทางวทยาศาสตร ดานการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และดานกจการทางวทยาศาสตรเปนอยางด ดานการจดกจกรรมการเรยนร 1.2 ในการจดท าแผนการเรยนรควรก าหนดตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตรเพอเปนเปาหมายในการจดการเรยนร 1.3 จดกจกรรมการเรยนรใหมความสอดคลองกบตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตรทระบไวในแผนจดการเรยนร

1.4 มการกระตนหรอสรางความสนใจใหผเรยนเกดความอยากในการเรยนร 1.5 ตรวจสอบความรเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรและความรเดมของผเรยน 1.6 จดสภาพหองเรยนและสงแวดลอมทสงเสรมตอการพฒนาผเรยน 1.7 มงเนนใหผเรยนปฏบตจรงในการเรยนร และการสบคนโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 1.8 น าประเดนของนกวทยาศาสตร ประวตศาสตรทางวทยาศาสตรหรอววฒนาการมาใชในการจดกจกรรมการเรยนร

1.9 ใชสอการเรยนรทสอดคลองกบเนอหาสาระและธรรมชาตวทยาศาสตร 1.10 กระตนผเรยนใหมการแลกเปลยนเรยนรประสบการณกบผอน 1.11 ใชค าถามเพอสงเสรมการสะทอนความคดในสงทเรยนร 1.12 เปดโอกาสใหผเรยนอภปรายเกยวกบประเดนของธรรมชาตวทยาศาสตร 1.13 จดการเรยนรทตรงกบบรบททางสงคมและสามารถใชในชวตจรงของผเรยน 1.14 ใชค าถามกระตนใหผเรยนน าความรไปประยกตใชไดจรง 1.15 มการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร


134

1.16 มการประเมนผลสอดคลองกบตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตร 1.17 มการประเมนดวยวธการทหลากหลาย ดานความตระหนกถงความส าคญของการน าธรรมชาตวทยาศาสตรมาใชในการจดการเรยนร 1.18 ครควรใหความส าคญตอธรรมชาตวทยาศาสตร

2. ผลจากการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) โดยสมภาษณผเชยวชาญทางดานธรรมชาตวทยาศาสตร จ านวน 5 คน โดยมเกณฑในการคดเลอกผเชยวชาญ คอ 1) ส าเรจปรญญาเอกดานวทยาศาสตรศกษา 2) ผานการท าวจยเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร 3) มประสบการณในการจดอบรมเพอพฒนาครดานธรรมชาตวทยาศาสตร โดยผวจยไดสมภาษณและเกบขอมลดวยตนเองโดยใชค าถามกงโครงสรางและสมภาษณแบบเจาะลกเปนรายบคคล ไดตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร ดงน 2.1 ครควรมความรและเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตรในดานโลกทศนทางวทยาศาสตร ดานการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และดานกจการทางวทยาศาสตรเปนอยางด 2.2 ครตองมความตระหนกถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรในการจดการเรยนรวทยาศาสตร 2.3 การจดท าแผนการจดการเรยนรควรระบประเดนของธรรมชาตวทยาศาสตรเพอเปนเปาหมายในการจดการเรยนรวทยาศาสตร 2.4 ครควรกระตนใหผเรยนสะทอนประเดนของธรรมชาตวทยาศาสตรขณะเรยนรวทยาศาสตรทกครง 2.5 ครควรสรางบรรยากาศใหผเรยนแสดงบทบาทของนกวทยาศาสตรเพอใหผเรยนไดเขาใจถงบทบาทของนกวทยาศาสตรและการไดมาซงความรวทยาศาสตร 2.6 สงเสรมใหผเรยนไดเรยนรจากการปฏบตจรง แกปญหาจรงโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เนนกระบวนการสบเสาะหาความรตามแนวทางของนกวทยาศาสตรซงจะท าใหผเรยนเขาใจถงกระบวนการไดมาซงความรวทยาศาสตร 2.7 น าประเดนของววฒนาการความรทางวทยาศาสตรมายกตวอยาง ซงจะท าใหผเรยนมความเขาใจวาความรทางวทยาศาสตรสามารถเปลยนแปลงไดหากมหลกฐานทเพยงพอ 2.8 ในการประเมนผลเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรของผเรยน ครควรใชค าถามทกระตนใหผเรยนไดสะทอนประเดนของธรรมชาตวทยาศาสตร และเปดโอกาสใหผเรยนไดแลกเปลยนความคดเหนรวมกน 2.9 ครควรมบทบาทในการกระตน และชน าใหผ เรยนไดเกดการเรยนรธรรมชาตวทยาศาสตรควบคไปกบการเรยนรวทยาศาสตรตามปกตเพอใหผเรยนมความเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตรอยางถกตอง 2.10 ครตองประเมนผเรยนเกยวกบความเขาใจในธรรมชาตวทยาศาสตร และหากมผเรยนทเขาใจคลาดเคลอนเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรครตองด าเนนการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรเพอแกไขปญหาดงกลาว 3. ผลการสงเคราะหตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร โดยน าผลการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรบรณาการ


135

ธรรมชาตวทยาศาสตรและผลการสมภาษณผเชยวชาญทางดานธรรมชาตวทยาศาสตรมาจดท ารางตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรไดทงหมด 22 ตวบงช สามารถจดกลมได 8 กลม ประกอบดวย 1) ความรเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรดานโลกทศนทางวทยาศาสตร ดานการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และดานกจการทางวทยาศาสตร 2) การสรางและใชแผนการจดการเรยนร โดยก าหนดตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตรและจดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตร 3) การสรางความสนใจ โดยจดสภาพหองเรยนและสงแวดลอมใหสงเสรมตอการพฒนาผ เรยนรวมทงกระตนหรอสรางความสนใจใหผเรยนเกดความอยากในการเรยนร 4) การส ารวจและคนหา โดยมงเนนใหผ เรยนใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และสงเสรมการปฏบตจรง 5) การอธบายและลงขอสรป โดยกระตนผเรยนใหมการแลกเปลยนเรยนรประสบการณกบผ อน เปดโอกาสใหผเรยนอภปรายเกยวกบประเดนธรรมชาตวทยาศาสตร 6) การขยายความร โดยจดการเรยนรตรงกบบรบทและสามารถใชในชวตจรงของผเรยน 7) การประเมนผลการจดการเรยนร โดยมการประเมนดวยวธการทหลากหลายสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและสอดคลองกบตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตร และ 8) การเหนความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรทมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตร 4. ผลการสนทนากลม (Focus Group) รางตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร ไดขอเสนอแนะจากผเชยวชาญ ดงน 4.1 ดานความรเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรควรระบประเดนยอยเชงพฤตกรรมเพอใหงายตอการน าไปพฒนาครดานความรของธรรมชาตวทยาศาสตร 4.2 ในบางดานของรางตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร เชน ดานการสรางความสนใจ ดานการขยายความร และดานการประเมนผลการจดการเรยนร อาจจะไมสามารถบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรไดในทก ๆ แผนการจดการเรยนร และโดยสวนใหญธรรมชาตวทยาศาสตรจะบรณาการไดดในขนของการส ารวจคนหาและขนของการอธบายลงขอสรป จงควรปรบปรงแกไขในสวนของ ดานการสรางและใชแผนการจดการเรยนร ดานการสรางความสนใจ ดานการส ารวจและคนหา ดานการอธบายและลงขอสรป ดานการขยายความร และดานการประเมนผลการจดการเรยนร โดยปรบภาษา จดกลมใหมและตดบางประเดนทไมเกยวของกบธรรมชาตวทยาศาสตรออกเพอใหมความเขาใจชดเจนมากขน 4.3 ดานการเหนความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรทมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตรควรระบประเดนยอยเชงพฤตกรรมเพอใหงายตอสงเกตและการน าไปพฒนาครตอไป 5. ผลการปรบแกตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรตามค าแนะน าทไดจากการสนทนากลม ดงน 5.1 ดานความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ครสามารถอธบาย ยกตวอยาง ใหขอแนะน า ขยายความ เปรยบเทยบเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรทง 3 ดาน ไดแก โลกทศนทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และกจการทางวทยาศาสตร อยางถกตองและครอบคลม ไดแก


136

ดานโลกทศนทางวทยาศาสตร 5.1.1 อธบายไดวาความรทางวทยาศาสตรไดมาจากการศกษาปรากฏการณธรรมชาต ซงตองอาศยพยานหลกฐาน หรอขอมลตาง ๆ ผานการคดวเคราะหอยางเปนเหตเปนผล 5.1.2 ยกตวอยางเกยวกบความรทางวทยาศาสตรสามารถเปลยนแปลงได หากมขอมลหรอพยานหลกฐานใหมมาสนบสนนอยางสมเหตสมผลและเพยงพอ 5.1.3 เปรยบเทยบกฎและทฤษฎไดอยางถกตองวาทง 2 สง มความสมพนธกนแตมความแตกตางกน คอ กฎจะบงบอกหรออธบายถงปรากฏการณทเกดขนอยางมความสมพนธกน ณ สภาวะใดสภาวะหนง แตทฤษฎจะอธบายถงเหตผลของการเกดปรากฏการณนน ๆ 5.1.4 ยกตวอยางความรทางวทยาศาสตรทไมสามารถตอบไดทกค าถาม เนองจากการทจะอธบายปรากฏการณใดไดนนตองสามารถพสจนไดดวยพยานหลกฐาน ขอมลทเพยงพอ 5.1.5 อธบายถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมและอธบายพรอมยกตวอยางไดวา 2 สงนไมใชสงเดยวกน โดยเทคโนโลยเปนผลมาจากการประยกตใชความรทางวทยาศาสตร ดานการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร 5.1.6 ขยายความการหาความรทางวทยาศาสตรทมหลากหลายวธ ซงการไดมาซงความรทางวทยาศาสตรนนตองการหลกฐาน และประจกษพยานเพอยนยนความถกตอง 5.1.7 ยกตวอยางการหาความรทางวทยาศาสตรตองอาศยความคดสรางสรรคและจนตนาการควบคไปกบการคดวเคราะหอยางมเหตผล 5.1.8 ยกตวอยางและอธบายถงวทยาศาสตรทสามารถท านายไดโดยอาศยวธการ หลกฐาน หลกการทางวทยาศาสตร อยางมเหตผลและเปนทยอมรบ 5.1.9 ยกตวอยางการไดมาซงความรวทยาศาสตรทพยายามจะหลกเลยงอคตในการท างานโดยมการท างานเปนกลม เปนทม เพอหาค าตอบในเรองเดยวกนหลาย ๆ องคกรเพอยนยนค าตอบนน ดานกจการทางวทยาศาสตร 5.1.10 อธบายไดวาความเชอ สงคม วฒนธรรมมผลตอความรทางวทยาศาสตร ดงนนการท างานทางวทยาศาสตร ตองมกระบวนการตรวจสอบและประเมนความถกตองของความรทางวทยาศาสตร 5.1.11 อธบายและยกตวอยางวาวทยาศาสตรเกยวของกบทกคนในสงคม และทกคนสามารถมสวนรวมในวทยาศาสตรได เชน การน าความรทางวทยาศาสตรไปใชในดานตาง ๆ 5.1.12 ขยายความในสวนของนกวทยาศาสตรวามหลายบทบาทในสงคมไมวาเปนเปนบทบาทของผเชยวชาญและเปนพลเมองในสงคม เชน หนาทของผเชยวชาญในการใชความรมาชวยวเคราะหอยางมเหตผลเพอชวยเหลอสงคมในเรองใดเรองหนง หรอหนาทของความเปนพลเมองทอาจใชความรสกหรออคตสวนตวในการตดสนใจเรองใดเรองหนง 5.1.13 อธบายและยกตวอยางวาวทยาศาสตรมความเกยวของสมพนธกบสาขาวชาตาง ๆ และสถาบนอน ๆ เนองจากความรทางวทยาศาสตรสามารถแตกแขนงไปยงสาขาอน ๆ ไดอยางกวางขวาง


137

5.2 ดานการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ครสามารถจดการเรยนรโดยเชอมโยงผสมผสานธรรมชาตวทยาศาสตรกบสาระการเรยนรอน ๆ ของวทยาศาสตรไดอยางสอดคลองเหมาะสม ไดแก 5.2.1 ก าหนดตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตรไดอยางสอดคลองเหมาะสมกบเนอหาสาระการเรยนรวทยาศาสตร 5.2.2 ตรวจสอบความรเดมเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรของผเรยน 5.2.3 จดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบตวบงชธรรมชาตวทยาศาสตร 5.2.4 เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงบทบาทของนกวทยาศาสตร 5.2.5 กระตนใหผเรยนวเคราะหววฒนาการของความรทางวทยาศาสตรตงแตอดตถงปจจบน 5.2.6 สงเสรมใหผเรยนไดเรยนร โดยการสบคนขอมลดวยกระบวนการและทกษะทางวทยาศาสตรทหลากหลาย 5.2.7 สงเสรมการลงขอสรปดวยขอมลหลกฐานทคนพบ 5.2.8 สงเสรมใหผ เรยนไดสะทอนคดเกยวกบประเดนตาง ๆ ของธรรมชาตวทยาศาสตร 5.2.9 ใชสอการเรยนรทสะทอนธรรมชาตวทยาศาสตรไดอยางเหมาะสม 5.2.10 ใชค าถามกระตนใหผเรยนไดท านายเหตการณโดยใชจนตนาการควบคไปกบพยานหลกฐานอยางมเหตผล 5.2.11 บนทกปญหาและผลทไดจากการสอนหลงจดกจกรรมการเรยนร 5.2.12 ใหขอเสนอแนะในการพฒนาการจดการเรยนรครงตอไป 5.3 ดานความตระหนกถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ครมความตระหนกและเหนความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรในการเรยนรวทยาศาสตร ไดแก 5.3.1 ค านงถงธรรมชาตวทยาศาสตรทสอดคลองกบเนอหาวทยาศาสตรในการจดการเรยนรวทยาศาสตรทกครง 5.3.2 ใหความส าคญกบสาระการเรยนรวทยาศาสตรท 8 คอธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการจดท าแผนการจดการเรยนร 5.3.3 เปดโอกาสใหผเรยนอภปรายเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรทสอดคลองกบเรองทเรยนและชวตประจ าวน 5.3.4 สงเสรมใหผเรยนไดสะทอนคดธรรมชาตวทยาศาสตรอยางสม าเสมอ 5.3.5 อธบายและชใหผเรยนเหนความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรทมผลตอการเรยนรวทยาศาสตร 5.3.6 น าความรเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรมาท าวจยในชนเรยน 5.3.7 ใหค าแนะน าเกยวกบการใชธรรมชาตวทยาศาสตรในการจดการเรยนรกบเพอนครดวยกน


138

อภปรายผล จากผลการศกษาและพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรท าใหไดตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร 3 ดาน ประกอบดวย 1) ดานความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร ซงถอเปนปจจยส าคญของการจดการเรยนรในทก ๆ สาขา คอ ผสอนตองมความรความเขาใจในเรองทจะจดการเรยนรเปนอยางด ซงสอดคลองกบมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลยทระบไวในมาตรฐานดานธรรมชาตวทยาศาสตรวาครตองมความรความเขาใจในธรรมชาตวทยาศาสตร(สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย , 2545) กลาวคอผสอนตองแสดงออกเชงพฤตกรรม เชน อธบาย ยกตวอยาง ใหขอแนะน า ขยายความ เปรยบเทยบเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรในประเดนตาง ๆ ทสามารถวดและประเมนไดวามความรและเขาใจในธรรมชาตวทยาศาสตรทง 3 ดาน ไดแก โลกทศนทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และกจการทางวทยาศาสตร (Lederman et al, 2002 ; McComas, 2000; American Association for the Advancement of Science, 1993; Sufen Chen, 2006) 2) ดานการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ผสอนสามารถจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรกบสาระการเรยนรอน ๆ ของวทยาศาสตรไดอยางสอดคลองเหมาะสม ซงสอดคลองกบ Schwartz and Lederman (อางถงใน กาญจนา มหาล, 2553) ทกลาววาการสอนธรรมชาตวทยาศาสตรทสอดแทรกในสาระวทยาศาสตรจะชวยเชอมโยงความสอดคลองระหวางธรรมชาตวทยาศาสตรและเนอหาวทยาศาสตรและท าใหสาระนนมความสมบรณมากขน โดยมงานวจยจ านวนมากทท าการศกษาแนวทางการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร (สรารตน สขผองใส และคณะ, 2557; กาญจนา มหาล, 2553; องคณา ปทมพงศา, 2555) เชน ควรจดกจกรรมการเรยนรทเนนทกษะกระบวนการทางดานวทยาศาสตร (Science Process Skill) ควรก าหนดประเดนธรรมชาตวทยาศาสตรเปนเปาหมายในการจดการเรยนรในแตละครงไวใหชดเจน และออกแบบกจกรรม บงชและอภปรายใหผเรยนไดสะทอนความรเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรออกมา 3) ดานความตระหนกถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ผสอนมความตระหนกและเหนความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรในการเรยนรวทยาศาสตร ซงสอดคลองกบมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลยทสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดระบไวในมาตรฐานดานธรรมชาตวทยาศาสตรวาครตองมความเขาใจและตระหนกในความส าคญของการท าปฏบตการทางวทยาศาสตร(สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย , 2545) และสอดคลองกบนกการศกษาทใหขอคดเหนไววาผบรหารสถานศกษา หรอสถาบนผลตครวทยาศาสตรควรใหความส าคญในการสงเสรมผสอนวทยาศาสตรใหตระหนก และมทศนะคต ทดในการน าธรรมชาตวทยาศาสตรมาใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร (ขวญหญง ทพแกว และคณะ, 2555; พฤฒพร ลลตานรกษ และคณะ, 2554) จากผลการศกษาดงกลาวขางตนผสอนวทยาศาสตรสามารถพฒนาการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรไดโดยพฒนาตามตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรทคนพบ ไดแก 1) การพฒนาดานความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร ซงถอเปนสงส าคญ ผสอนตองมความรความเขาใจในเรองทจะจดการเรยนรเปนอยางดซงจะสงผลใหสามารถ อธบาย ยกตวอยาง ใหขอแนะน า


139

ขยายความ เปรยบเทยบและเชอมโยงประเดนของธรรมชาตวทยาศาสตรกบเนอหาสาระอน ๆ ทางวทยาศาสตรไดอยางมประสทธภาพ โดยผสอนควรศกษาเพมเตม ท าความเขาใจในสวนของธรรมชาตวทยาศาสตรทง 3 ดาน ไดแก โลกทศนทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และกจการทางวทยาศาสตร 2) การพฒนาดานการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร จะท าใหผสอนสามารถจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรกบสาระการเรยนรอน ๆ ของวทยาศาสตรไดอยางสอดคลองเหมาะสมและท าใหการเรยนรวทยาศาสตรมความสมบรณครอบคลมมากขนซงจะสงผลใหผเรยนเปนบคคลทรวทยาศาสตรอยางแทจรง คอ มความรเกยวกบวทยาศาสตรในทก ๆ แงมม สามารถรบรและสอสารกบวทยาศาสตรรอบ ๆ ตว รวมถงการใชชวตประจ าวน การแกปญหาตางๆไดอยางมประสทธภาพ ผเรยนจะมความเขาใจในขอบเขตและขอจ ากดของความรทางวทยาศาสตร บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมถงการใชวทยาศาสตรอยางสร างสรรค มคณธรรมจรยธรรม และเหนคณคาความจ าเปนของการเรยนวทยาศาสตร (คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน, 2555; องสนา วงษดนตร, 2556; องคณา ปทมพงศา, 2555; ลอชา ลดาชาต และลฎาภา สทธกล , 2555) 3) การพฒนาดานความตระหนกถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตร ถอเปนสงจ าเปนอยางยงเพราะหากผสอนเหนความส าคญและค านงถงธรรมชาตวทยาศาสตรในการจดการเรยนรวทยาศาสตรผสอนกจะด าเนนการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรอยางตอเนอง โดยการพฒนาการความตระหนกถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรนนควรชใหผสอนเหนประโยชนของการเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตรซงจะสงผลระยะยาวในการด ารงชวตในปจจบนทวทยาศาสตรและเทคโนโลยเขามามบทบาทมากขน ทงน ตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตร อาจขนอยกบบรบทของสถานศกษา บรบทของผ เรยน การศกษาครงน เปนการพฒนาตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรเพอเปนแนวทางหนงในการพฒนาผสอนใหสามารถจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรไดอยางมประสทธภาพ ขอเสนอแนะ 1) ขอเสนอแนะเชงการพฒนา 1.1 ผสอนควรพฒนาตนเองในดานความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตรเพอใหสอดคลองตามมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย 1.2 ผสอนควรน าตวบงชคณลกษณะดานการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรเปนเปาหมายในการจดการเรยนรวทยาศาสตรเพอใหผเรยนไดรวทยาศาสตรในทกแงมมและเปนผรวทยาศาสตรอยางแทจรง 1.3 ผบรหารสถานศกษาหรอหนวยงานพฒนาผสอนวทยาศาสตร ควรน าตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรเปนเปาหมายในการพฒนาผสอนใหสามารถจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรไดอยางมประสทธภาพ และสรางความตระหนกถงความส าคญของธรรมชาตวทยาศาสตรใหกบผสอนวทยาศาสตร


140

2) ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 2.1 ควรน าตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรมาศกษาวจยเพอพฒนาผสอนใหมความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรและมสามารถสรางรปแบบการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรทเหมาะสม 2.2 ควรน าตวบงชคณลกษณะความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรมาพฒนาเปนเครองมอวดและประเมนผลความสามารถในการจดการเรยนรบรณาการธรรมชาตวทยาศาสตรของผสอน

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษาส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. กาญจนา มหาล. (2553). การพฒนาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 โดยการสอนแบบชดเจนรวมกบการสะทอนความคด. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ขวญหญง ทพแกว และคณะ. (2555). การสอนและการเรยนรธรรมชาตของวทยาศาสตร: กรณศกษาโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยแหงหนง. วารสารปารชาต ฉบบพเศษ ผลงานวจยจากการประชมวชาการ ครงท 22. 25(3), 75-84. ชย แกวหนน. (2553). ผลของความเขาใจและการจดการเรยนรธรรมชาตของวทยาศาสตรของ ครวทยาศาสตรตอความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน. สงขลา: มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ทศน พฒนอก และคณะ. (2556). ความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 5. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. เทพกญญา พรหมขตแกว และคณะ. (2550). การพฒนาการสมภาษณแบบกงโครงสรางเพอ ศกษาแนวคดและวธการสอนธรรมชาตของวทยาศาสตรของครประถมศกษาชวงชนท 1. สงขลา: สงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. นงลกษณ วรชชย. (2551). “การพฒนาตวบงชการประเมน” การประชมวชาการเปดขอบฟา คณธรรมจรยธรรม. วนท 29 สงหาคม 2551. โรงแรมแอมบาสเดอร. พฤฒพร ลลตานรกษ และคณะ. (2554). ทรรศนะเกยวกบธรรมชาตของวทยาศาสตรของ นกศกษาฝกประสบการณวชาชพในโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถ พเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค). วารสารสงขลานครนทร ฉบบ สงคมศาสตรและมนษยศาสตร. 17(5), 223-254.

http://research.rdi.ku.ac.th/forest/Publish.aspx?PublishID=9530




141

ลอชา ลดาชาต และลฎาภา สทธกล. (2555). การส ารวจและพฒนาความเขาใจธรรมชาตของ วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วารสารมหาวทยาลยนราธวาส ราชนครนทร. 4(2), 73-90. สถาบนวทยาศาสตร ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขน พนฐาน. (2555). คมอการอบรมเชงปฏบตการ พฒนาวชาชพครวทยาศาสตรระดบ ประถมศกษา เพอสงเสรมกจกรรมการเรยนรทสะทอนธรรมชาตของวทยาศาสตรและ เทคโนโลย. กรงเทพฯ: อกษรไทย. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). (2545). มาตรฐานครวทยาศาสตรและ เทคโนโลย. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. สรารตน สขผองใสและคณะ. (2557). การพฒนาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร ของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยการจดการเรยนรแบบชดแจงรวมกบการสะทอน ความคด เรองความรอนและทฤษฎจลนของแกส. การประชมทางวชาการของ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สภทร สายรตนอนทร. (2557). การส ารวจความเขาใจดานธรรมชาตของวทยาศาสตร กรณศกษานกศกษาชนปทส สาขาวชาวทยาศาสตร. ศรสะเกษ: มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ. องคณา ปทมพงศา. (2555). การพฒนาแนวคดเรองการสงเคราะหดวยแสงและมมมอง ธรรมชาตของวทยาศาสตรโดยใชการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร รวมกบการสอนธรรมชาตของวทยาศาสตรแบบชดแจงของนกเรยนระดบมธยมศกษา ตอนปลาย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. องสนา วงษดนตร และชาตร ฝายค าตา. (2556). ความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของ นกเรยนและอาจารยสอน วทยาศาสตร โรงเรยนเตรยมทหาร. บทความวจยเสนอในการ ประชมหาดใหญวชาการครงท 4. เอกพนธ กลบใจ และคณะ. (2557). การพฒนาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร ของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โดยผานประวตศาสตรของวทยาศาสตร. คณะศกษาศาสตร สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ. American Association for the Advancement of Science (AAAS.). (1993). Benchmarks for Science Literacy. New York: Oxford University Press. Douglas Allchin. (2012). Teaching the nature of science through scientific errors. Journal of Science Education. Kang, S., Scharmann, L. C. & Noh, T. (2005). Examining Students Views on the Nature of Science: Results from Korean 6th, 8th, and 10th Graders. Science Education.

http://dric.nrct.go.th/login.php?page=search&topic=author&search_input=%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B2%20%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2


142

Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L. & R. S. Schwartz. (2002). Views of Nature of Science Questionnaire: Toward Valid and Meaningful Assessment of Learners’ Conceptions of Nature of Science. Journal of Research in Science Teaching. 39(6), 497–521. McComas, W .F. (Ed.). (1998). The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies Dordrecht. Kluwer Academic Publishers. McComas, W.F. (2000). The Principle Elements of the Nature of Science: Dispelling the Myths, In McComas, W. F. (ed.). The Nature of Science in Science Education Rationales and Strategies. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. Sufen Chen. (2006). Development of an instrument to assess views on nature of science and attitudes toward teaching science. Journal of Science Education.


ประสทธผลของการประยกตใชเทคนคการตลาดภายในและกลยทธการบรหารทรพยากรมนษย ทมตอคณลกษณะของพนกงานโรงแรมในเครอแอคคอร ประเทศไทย

(โรงแรมโซฟเทล กรงเทพ สขมวท)

THE EFFECTIVENESS OF INTERNAL MARKETING AND HRM STRATEGY ON EMPLOYEE ATTRIBUTES, ACCOR HOTELS THAILAND

(SOFITEL BANGKOK SUKHUMVIT)

สวรรณา เขยวภกด และสรพชย พรหมสทธ

Suwanna Khiewphakdi and Surapit Promsit

หลกสตรวทยาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการจดการธรกจบรการระหวางประเทศ

มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดขอนแกน

บทคดยอ งานวจยฉบบน เปนการศกษาประสทธผลของการน าเทคนคการตลาดภายในเจดประการไปใช

ในอตสาหกรรมโรงแรม โดยใชกลยทธการบรหารระดบสงทสนบสนนงานสประการ เพอมงพฒนาคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานสามดาน คอ พนกงานมจตส านกในความส าคญของลกคา ความพงพอใจในงานของพนกงาน และการอทศตนใหกบงาน การรวบรวมขอมลดานปรมาณใชวธสงแบบสอบถามใหพนกงานกลมตวอยางและไดรบคนจ านวนทงสน 201 ราย น าขอมลสวนนมาวเคราะหดวยโปรแกรมส าเรจรปทางดานสถตและวจย เพอหาความถ รอยละ และหรอคาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คาสหสมพนธพหคณ และสมการถดถอยส าหรบการท านาย การรวบรวมขอมลเชงคณภาพใชวธการสมภาษณบคคลส าคญ น ามาวเคราะหดานเนอหาตามบรบทขององคประกอบสามดานดงกลาว

ผลการวจยปรากฏวา คณลกษณะทพงประสงคของพนกงานทงสามดาน อยในระดบมาก คอระหวาง 3.88 ถง 3.96 ตามมาตราวด 5 ระดบ ในท านองเดยวกน การน าเทคนคการตลาดภายในไปใชดวยสวนประสมการตลาด 7 ดาน คอ ผลตภณฑ ราคา การสงเสรมการตลาดภายใน สถานท หลกฐานทางกายภาพ กระบวนการ และผมสวนรวม และการใชกลยทธการบรหารระดบสงทสนบสนนงานทง 4 ดาน คอ การสรรหาพนกงาน การฝกอบรม การบรหารจดการแบบมสวนรวม และการใชดลยพนจของพนกงาน กอยในระดบมาก ระหวาง 3.83 ถง 3.91 ทกดาน สวนคาสมประสทธสหสมพนธตามวธของเพยรสน ระหวางตวแปรยอยในปจจยทงสามประเภท มนยส าคญทกค จงสรปไดวา เทคนคการตลาดภายใน และกลยทธการบรหารระดบสงมประสทธผลสนบสนนกนตอการพฒนาคณลกษณะทพงประสงคของพนกงาน จากความสมพนธพหคณดงกลาว น าไปสการสรางสมการถดถอยส าหรบการท านายคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานโรงแรม


144

ABSTRACT The purpose of this study was to ascertain the effectiveness of internal

marketing implementation in a hotel industry, mediated through supportive senior management, on employee attributes. The Internal Marketing Techniques encompass the 7Ps of the service marketing mix, whereas Supportive Senior Management entailed human resource management functions of employee recruitment, training, participative management, and discretion. Three types of Employee Attributes were selected for investigation, namely, customer consciousness/orientation, job satisfaction, and dedication to work. A total number of 201 questionnaires were distributed to, and retrieved from Accor Hotels Thailand Sofitel Bangkok Sukhumvit employees and verified for completeness of responses. The data were processed to obtain the means, the standard deviations, intercorrelations, and stepwise multiple regression analysis. Interviews with key persons of the hotel were also carried out and the information was summarized in the context of the three factors under investigation.

The findings showed that the levels of customer consciousness/orientation, job satisfaction, and dedication to work in the Employee Attributes factor were all high – from 3.88 to 3.96 points on a five-point scale. Similarly, the levels of 7Ps components in the Internal Marketing Mix and the levels of all variables of Supportive Senior Management were also high – from 3.83 to 3.91 points. The Pearson’s product moment correlation coefficients among the variables of the three factors ranged from .418 to .724 – all were statistically significant for an Alpha value = .000. This led to a conclusion that Internal Marketing Techniques and Supportive Senior Management together contributed to Employee Attributes with statistical significance. Based on these positive relationships, a set of regression equations were derived for prediction of employee attributes, thus illustrating the effectiveness of internal marketing techniques with key human resource management functions as mediator variables.

ค าส าคญ เทคนคการตลาดภายใน กลยทธการบรหารระดบสงทสนบสนนงาน คณลกษณะทพงประสงคของพนกงาน Keywords Internal Marketing Techniques, Supportive Senior Management, Employee Attributes


145

ความส าคญของปญหา ธรกจอตสาหกรรมโรงแรมมความออนไหวตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมมาก และยง

มปญหาของพนกงานเกยวกบการใหบรการ การแกไขปญหาเฉพาะหนา และการควบคมอารมณ ท าใหธรกจอตสาหกรรมโรงแรมจ าเปนตองปรบเปลยนการด าเนนงานเพอด ารงสถานะไว งานบรการโรงแรมตกอยใตความกดดนคอนขางสง ซงพนกงานจะตองเตรยมพรอมในทก ๆ ดานส าหรบลกคาทกประเภททเดนทางมา ไมใหประสทธภาพในการบรการลกคาลดลงได ปญหานเปนททาทายมากขนส าหรบโรงแรมทมสาขาทวประเทศ ทตองรกษามาตรฐานบรการใหเทาเทยมกนทกแหง การด าเนนงานจะตองอาศยกลยทธการบรหารจดการทรพยากรมนษยและการตลาดภายในพฒนาคณภาพของบรการใหเปนไปตามมาตรฐานทวางไว

ผวจยไดท าการศกษาสภาพปจจบนของธรกจโรงแรมโซฟเทล กรงเทพ สขมวท เกยวกบจตส านกของพนกงานในความส าคญของลกคา ความพงพอใจในงาน และการอทศตนใหกบงานซงเปนคณลกษณะของพนกงานทเปนไปตามความตองการของโรงแรมเพอสรางขดความสามารถในการแขงขนทางธรกจ สงทผวจยสนใจกคอ โรงแรมมการปฏบตอยางไรในการน ากลยทธการตลาดมาประยกตใชภายในกบพนกงานของตน ดวยกลวธในการบรหารจดการทรพยากรมนษยประการใด เพอพฒนาคณลกษณะทพงประสงคใหกบพนกงาน และศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานการน าเทคนคทางการตลาดมาใชภายใน และปจจยดานการน าแนวการบรหารจดการระดบสงขององคกรทสนบสนนงาน เปนการปลกฝงคณลกษณะของพนกงานทมจตส านกลกคาเปนส าคญและด ารงรกษาพนกงานทมคณลกษณะดงกลาวไวเพอความยงยนของธรกจโรงแรม ดวยคณภาพของบรการทตอบสนองความตองการของลกคา ควบคกนไปกบการสรางความพงพอใจใหกบพนกงาน ทมจตส านกในพนธกรณกบธรกจโรงแรม โจทยวจย/ปญหาวจย ผวจยไดศกษาผลของการประยกตใชการตลาดภายใน กบพนกงานโรงแรมเปนปจจยควบคกบการบรหารระดบสงทสนบสนนงาน ทสงผลตอคณสมบตของพนกงาน ในธรกจโรงแรมโซฟเทล กรงเทพ สขมวท โดยอาศยกรอบแนวคดเกยวกบกลยทธการสรางคณภาพบรการและทฤษฎวาดวยการตลาดภายใน ตามรปแบบการตลาดภายในอภมานของ Ahmed & Rafiq (2002) ในการพฒนาคณภาพของบรการธรกจโรงแรม ผวจยไดท าการศกษาทงในเชงคณภาพและปรมาณ ซงเปนความสมพนธภายในระหวางองคกรกบพนกงานทสงผลตอความสมพนธภายนอกระหวางพนกงานกบลกคา และระหวางองคกรกบลกคา (Ahmed & Rafiq, 2002) ผลกระทบของการตลาดภายในตอพนกงาน คอความพงพอใจของพนกงาน ซงเปนปจจยหนงทดงดดพนกงานใหคงอยปฏบตงานในองคกรตอไป จากอทธพลของการตลาดภายในเปนหลก ส าหรบผลกระทบของการตลาดภายในตอลกคานน เกดจากปฏสมพนธทดระหวางลกคากบพนกงาน เกยวโยงถงการรบรในคณภาพของบรการทไดรบ สรางความพงพอใจใหกบลกคาเปนลกโซ แมวาจะอยบนพนฐานของการตลาดภายนอกกตาม ผลทตามมาคอการสงเสรมการตลาดดวยการบอกตอควบคกบความภกดของลกคาท เพมขน อนเปนการสะทอนความสมพนธทดระหวางองคกรกบลกคา ท าใหองคกรไดรบผลประโยชนจากการเพม


146

ยอดขาย และการเพมผลก าไร ทกประการทกลาวมานเปนกรอบแนวคดและทฤษฎดานกลยทธการตลาดภายใน (Ahmed & Rafiq, 2002)

แตกลยทธการตลาดภายในเพยงมตเดยวไมเพยงพอทจะท าใหเกดผลกระทบดงกลาว เนองจากวาในการสรางกลยทธการตลาดภายในนนจะตองอาศยกลยทธดานการบรหารจดการทรพยากรมนษย (Ahmed & Rafiq, 2002) ซงกลาวถงการด าเนนงานสนบสนนของฝายบรหารระดบสงในดานระบบการสรรหาพนกงาน การฝกอบรมพนกงาน การบรหารจดการแบบมสวนรวม และการใชดลยพนจของพนกงาน กลยทธทง 4 ประการนอยในบรบทของการตลาดภายในทถอวางานเปนผลตภณฑ ซงหมายถงบรการนนเอง

กลยทธสรางคณภาพบรการตามรปแบบการตลาดภายในอภมานของ Ahmed & Rafiq (2002) ดงในภาพท 1 มความมงหมายทจะสรางความพงพอใจในบรการใหกบลกคาดวยการรบรคณภาพบรการของลกคาเอง อนเปนผลมาจากปฏสมพนธอนดกบพนกงานของบรษท เกดการกระจายขาวแบบปากตอปาก เกดการเพมยอดจ าหนายอนเปนผลมาจากการตลาดปฏสมพนธ น าไปสผลก าไรทเพมขนเปนจดหมายปลายทาง ควบคกบการสรางความจงรกภกดของลกคา

ภาพท 1 แสดงความสมพนธระหวางปจจยตาง ๆ ทเกยวของกบกลยทธการสรางคณภาพบรการ ทมา: Meta-Model of Internal Marketing (Ahmed & Rafiq, 2002)


147

วธการส าคญทจะชวยพฒนาพนกงานใหมจตส านกยดลกคาเปนส าคญ มแรงจงใจในการท างานการตลาด และมทศนคตรกการขายไดกคอการก าหนดใหงานทปฏบตนนเปนผลตภณฑ และใชกระบวนการคดสรรเปนแนวปฏบตในการพฒนาพนกงานดวยการฝกอบรม การใชวธบรหารจดการแบบมสวนรวม และการมอบอ านาจใหพนกงานใชดลยพนจในการตดสนใจแกไขปญหาขณะปฏบตงาน หลกปฏบตในการสรรหาพนกงานมงสรรหา บรรจ และรกษาพนกงานทมฝมอใหคงอยกบองคกร ซงองคกรจะตองใชความพยายามเปนอยางดในการดงดดพนกงานทมทงฝมอและแรงจ งใจในการท างาน มสมพนธภาพทดกบองคกร มความพงพอใจในงาน และมส านกผกพนกบองคกร (Mathis & Jackson, 2003) องคกรเปนฝายทตองใชความพยายามในการสรางภาพลกษณใหเปนองคกรแนวหนาทมลกษณะโดดเดนหรอ “มยหอ” เชนเดยวกบตราสนคา จะตองใชวธการทดในการบ ารงรกษาพนกงานนน สรางคานยมและวฒนธรรมองคกรทด รกษาความตอเนองและมนคงของงาน สรางโอกาสในการกาวหนาทางอาชพ ใหรางวลและสงตอบแทน ออกแบบงาน และประเมนผลการท างาน เปนตน (Mathis & Jackson, 2003) การฝกอบรมเปนกระบวนการเพมขดความสามารถของพนกงานเพอบรรลเปาหมายขององคกร (Mathis & Jackson, 2003) ในความหมายอยางกวาง การฝกอบรมคอการพฒนา ซงเปนการเพมขดความสามารถส าหรบใชประโยชนในงานปจจบนและงานในอนาคต ประเดนส าคญคอการน าหลกการของการฝกอบรมเชงกลยทธมาใชเปนแนวทางในการวางแผนการฝกอบรมเรองการตลาดภายในส าหรบพนกงานในธรกจโรงแรม ( Mathis & Jackson, 2003) นอกจากนยงควรพจารณาด าเนนการฝกอบรมพนกงานใหสมพนธกบเปาหมายเชงกลยทธในการพฒนากจการ (Mathis & Jackson, 2003) เชน เปาหมายในการพฒนาบรการแปลกใหมแตกตางจากคแขง หรอการใหบรการทมคณภาพเหนอคแขง ซงจะตองใชเทคนคการตลาดภายในและกระบวนการฝกอบรมคนละแบบกน

การบรหารจดการแบบมสวนรวมหมายถงการบรหารงานทเปดโอกาสใหพนกงานเขามามสวนรวมในกระบวนการตดสนใจขององคกร ซงเปนทนยมของผบรหารทเหนความส าคญของภมปญญาของมนษยและพยายามสรางความสมพนธทดกบพนกงาน โดยถอวาพนกงานเปนผอ านวยความสะดวกใหกบกจการดวยการตดตอโดยตรงและสนองความตองการของลกคาเหลานน ในการบรหารจดการแบบมสวนรวม จะมการใชขอมลรวมกนในการจดท าแผนกลยทธเกยวกบเทคโนโลยใหมและขดความสามารถของคแขง มการพฒนาความรและการฝกฝนทกษะในการตดสนใจและแกปญหารวมกนเปนองคคณะ มระบบการใหรางวลและยกยองชมเชย โดยยดผลการปฏบตงานและเกณฑประเมนทเหมาะสม (Lawler et al., 1998; Ledford, 1993)

การมอบอ านาจในการตดสนใจดวยวจารณญาณใหกบพนกงานหมายถงกลยทธและหลกปรชญาทท าใหพนกงานสามารถตดสนใจแกไขปญหาเกยวกบบรการใหกบลกคาได ท าใหพนกงานรสกวาเปนเจาของงานและรบผดชอบตอผลทจะเกดขน ซงจะชวยใหพนกงาน “รบใช” ลกคาไดในระดบเดยวกนกบองคกร การมอบอ านาจในลกษณะนเปนสงจ าเปนส าหรบธรกจโรงแรมและการทองเทยว ทพนกงานสวนหนาจะมการตดตอสมพนธกบลกคาโดยตรงมากทสด เปนผสรางรอยประทบใจครงแรกใหกบลกคา และสามารถกระท าตามขอเรยกรองหรอแกปญหาใหกบลกคาในทนท แทนทจะรอการตดสนของหวหนางานหรอผจดการ (Go et al., 1996) ลกคายอมไดรบความพงพอใจมากขน ผจดการ


148

และพนกงานท างานดวยกนเปนทมมากขน พนกงานกมโอกาสประสบความกาวหนาและการพฒนาตนเองมากขนเชนกน วตถประสงคการวจย

1. ศกษาสภาพปจจบนและแนวปฏบตของธรกจโรงแรมในการน าเทคนคการตลาดบรการมาประยกตใชเปนกลยทธการตลาดภายในกบพนกงาน ประกอบดวยการจดสวนประสมการตลาดภายใน 7 ประการ

2. ศกษาสภาพปจจบนและแนวปฏบตในการบรหารจดการธรกจโรงแรมทสนบสนนการตลาดภายใน ประกอบดวย การสรรหาพนกงาน การฝกอบรม การบรหารจดการแบบมสวนรวม และการใหพนกงานใชดลยพนจตดสนใจ

3. ศกษาสภาพปจจบนและคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานทจ าเปนส าหรบบรการและการด ารงรกษาการจางงาน ประกอบดวย การมจตส านกในความส าคญของลกคา ความพงพอใจในงาน และการอทศตนใหกบงาน

4. วเคราะหความสมพนธระหวางการจดสวนประสมการตลาดภายใน การบรหารจดการธรกจโรงแรมทสนบสนน และคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานเพอการด ารงรกษาการจางงาน

5. น าเสนอรปแบบความสมพนธระหวางการจดสวนประสมการตลาดภายใน แนวปฏบตในการบรหารทรพยากรมนษย และคณลกษณะทพงประสงคของพนกงาน ในรปของสมการคณตศาสตร วธด าเนนการวจย

ผวจยก าหนดโรงแรมเพอการศกษาวจยไดแก โรงแรมโซฟเทล กรงเทพ สขมวท ซงมลกษณะเปนโรงแรมระดบ 5 ดาว ก าหนดจ านวนผตอบแบบสอบถามและจ านวนผใหขอมลดวยการสมภาษณเชงลก ดงน จ านวนผตอบแบบสอบถาม จากประชากรทงหมด 429 คน ไดแกพนกงานฝายปฏบตการของโรงแรม ไดก าหนดกลมตวอยาง จ านวนทตอบแบบสอบถามรวมทงสน 201 คน ซงเปนไปตามเกณฑการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling) ตามวตถประสงคในการวเคราะหถดถอยพหคณ (Multiple regression analysis) (เอมอร จงศรพรปกรณ, 2558) ซงก าหนดขนาดกลมตวอยางส าหรบปจจยทสงผลตอตวแปรตามจ านวน 10 หนวยตอ 1 ตวแปรและใหไดขนาดกลมตวอยางรวมอยางนอย 100 คน การวจยครงนมตวแปร 14 ตว ใชกลมตวอยาง 140 คน ดงนนกลมตวอยาง 201 คน จงเพยงพอส าหรบวตถประสงคน นอกจากนกลมตวอยางจ านวน 201 คน คดเปนรอยละ 47 ของจ านวนประชากร 429 คน เปนไปตามเกณฑทวไปส าหรบประชากร 500 คน ทตองการกลมตวอยางรอยละ 45 สวนผใหขอมลดวยการสมภาษณเชงลก ไดแก ผอ านวยการและผจดการฝายบรหารงานบคคล แบบสอบถามทใชในการเกบรวบรวมขอมลมคาความเทยงตรงเชงโครงสรางและความเทยงตรงเชงเนอหาดงน ดชนความสอดคลอง (IOC) ของผทรงคณวฒจ านวน 5 คนมคาเทากบ 0.7 หลงจากนนผวจยจงคดเลอกขอค าถามทผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนโดยพจารณาจากคา IOC ตงแต 0.5 ขนไป และมคาความนาเชอมนจากการทดสอบจ านวน 30 ตวอยาง ใหคา Cronbach’s Alpha ไมต ากวา 0.70 (Hair, Black, Babin, Anderson, & Tatham, 2006) ซงปรากฏดงน สวน


149

ประสมการตลาดภายใน มคา Alpha = .9233 บทบาทของการบรหารจดการระดบสงทเอออ านวยตอการปฏบตงานของพนกงานมคา Alpha = .7907 และการประเมนคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานมคา Alpha = .8436 ขอค าถามดงกลาวนไดรวบรวมจดท าเปนแบบสอบถามส าหรบเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ ผวจยไดน าขอมลเชงคณภาพจากการสมภาษณเชงลกมาอธบายขยายความเกยวกบองคประกอบแตละดาน และไดน าขอมลเชงปรมาณมาวเคราะหทางสถต หาคาความถ รอยละ และหรอคาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คาสหสมพนธพหคณระหวางตวแปร และคาสมประสทธความสมพนธเชงเสนระหวางตวแปรผลลพธและตวแปรพยากรณ ตามแนวความคดเชงสมมตฐานของการพฒนาคณลกษณะของพนกงานโรงแรมดวยเทคนคการตลาดภายใน ผานกลยทธการบรหารจดการทรพยากรมนษย

ผลการวจย ผลการวจยเชงคณภาพ การน าเทคนคการตลาดบรการมาประยกตใชกบพนกงานโรงแรม มการจดสวนประสมทางการตลาดทเนนการสอสารระหวางผบรหารกบพนกงานเปนสวนส าคญทแทรกอยกบทกเรอง และมการสอสารกบพนกงานโดยตรง ใหขอมลขาวสารทวถงโดยไมตกหลน คาตอบแทนของพนกงานเปนอตราคาแรงขนต าตามกฎหมาย ในการรบสมคร ใชประสบการณในการท างานเปนเกณฑส าคญในการพจารณา มการประเมนผลการท างานปละสองครงโดยหวหนางาน ควบคกนไปกบคะแนนความพงพอใจของแขกและของพนกงาน การบรหารจดการระดบองคกร มการก าหนดคณลกษณะส าหรบการรบสมครและสรรหาไวชดเจน มหลกสตรฝกอบรมเตรยมสมภาษณผสมครตามทศทางทโรงแรมก าหนด มการรบนโยบายมาตรฐานผลตภณฑของ Accor จากส านกงานใหญมาปฏบต โดยเนนความส าคญของทศนคตมากกวาประสบการณ เนนคณสมบตคานยมสามประการ ไดแก การเปดใจรบ การใหความอมใจและความสขใจ และการใฝหาความเปนเลศ การฝกอบรมพนกงานโรงแรม มการจดท าแผนฝกอบรมประจ าปในแตละแผนกตามเปาหมายของการธ ารงรกษาพนกงานทด โดยมความมงหมายทจะรบรองมาตรฐานพนกงานระดบ Accredited Ambassador ใหไดจ านวนรอยละ 50 ในปลายป การบรหารงานแบบมสวนรวม มการกระจายขอมลดวยการประชมในระดบตาง ๆ อยางตอเนองตงแตภาคเชาโดยทวถง การใชดลยพนจของพนกงาน มการฝกอบรมหวหนางานในเรองหลกการในการมอบอ านาจไวชดเจนทงในดานเนอหาและกรอบการตดสนใจเมออยหนางาน การมอบอ านาจเปนเกณฑหนงในการพจารณาจายเงนโบนสประจ าป เปนการเชอมโยงกบคณสมบตทพงประสงคของพนกงาน ผลการวจยเชงปรมาณ

ผลการวจยพบวาพนกงานโรงแรมมคณลกษณะทพงประสงคในการด ารงรกษาพนกงานอยในระดบด เรยงตามล าดบดงน การอทศตนใหกบงานมคาเฉลย = 3.96 และ S.D. = 0.57 ไดแกความเขาใจในเรองความคดและวธการ ความยมแยมแจมใส และความภมใจในองคกร การมจตส านกในความส าคญของลกคามคาเฉลย = 3.89 และ S.D. = 0.48 ไดแกการชวยเหลอลกคาอยางทวถง


150

และการสอสารและคานยมแกนกลาง และความพงพอใจในงาน มคาเฉลย = 3.88 และ S.D. = 0.55 ไดแก ความพงพอใจในการสนบสนนทไดรบจากเพอนรวมงาน/ผบรหารโรงแรม และความพงพอใจในลกษณะและสภาพการท างาน

การจดสวนประสมการตลาดภายในอยในระดบด เรยงตามล าดบดงน หลกฐานทางกายภาพ มคาเฉลย = 3.91 และ S.D. = 0.52 ไดแก ปายประชาสมพนธชวยใหจดจ าและเขาใจสาระส าคญของมาตรฐานคณภาพ การจดสภาพแวดลอมในการท างานเหมาะสมและเพยงพอ การเกบรวบรวมเอกสารหลกฐานตามมาตรฐานคณภาพ และการจดสภาพแวดลอมในการท างานใหเหมาะสมกบงานแตละแผนก ผมสวนรวม มคาเฉลย = 3.89 และ S.D. = 0.49 ไดแกปฏบตงานรวมกนอยางเปนกนเองของพนกงาน และการไดรบความคดแบบอยางจากหวหนางานและผบรหารทใกลชดกบงาน สถานท มคาเฉลย = 3.88 และ S.D. = 0.45 ไดแกสภาพแวดลอมในโรงแรมทสะทอนใหเหนวามการสอนงานและใหอสระแกพนกงานในการตดสนใจตามบทบาทหนาท สถานทประชมและฝกอบรมมความเหมาะสมและสงเสรมความรวมมอ การใหความส าคญกบพนทการท างาน และการจดใหมอปกรณและเครองมอเพยงพอตอการปฏบตงาน การสงเสรมการตลาดภายใน มคาเฉลย = 3.88 และ S.D. = 0.50 ไดแกการประชมประจ าปท าใหพนกงานรบรและเขาใจเปาหมายการด าเนนงาน การใชเทคนคการสอสารกบพนกงานอยางทวถงในรปแบบตาง ๆ และการจดหลกสตรฝกอบรมชวยใหพนกงานเหนความกาวหนาในวชาชพไดชดเจนขน ราคา มคาเฉลย = 3.87 และ S.D. = 0.46 ไดแกสวสดการ รางวล และก าลงใจอนเปนสวนส าคญตอความเตมใจในการท างาน ความกาวหนาในงานสงเสรมความเตมใจในการท างาน และรางวลความส าเรจสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน กระบวนการ มคาเฉลย = 3.86 และ S.D. = 0.47 ไดแก ระบบชแจงมอบหมายงานใหกบพนกงาน การมอปกรณและเครองมอเพยงพอตอการปฏบตงานตามเปาหมาย และการทพนกงานรบทราบและเขาใจอ านาจหนาทของตนเองตามแผนกงาน และผลตภณฑ มคาเฉลย = 3.83 และ S.D. = 0.52 ไดแกองคประกอบในการบรหารจดการงานหลายดานทเหมาะสมกบการสรางคณภาพการบรการ สภาพแวดลอมทดในการปฏบตงานชวยใหงานส าเรจตามเปาหมาย และความมงหวงของพนกงานทงดานรายได การฝกอบรม และความรบผดชอบตามสมควรแกงาน

การบรหารจดการระดบสงทสนบสนนงาน อยในระดบสง เรยงตามล าดบดงน การใชดลยพนจ มคาเฉลย = 3.86 และ S.D. = 0.51 ไดแก การใหพนกงานใชดลยพนจ เปนการสรางความมนใจและความรสกทด การมเกณฑก าหนดการใชดลยพนจตามลกษณะงานและเทคโนโลย การเตรยมความพรอมใหพนกงานสามารถใชดลยพนจของตนเองได และการยนยอมใหพนกงานใชดลยพนจไดหากเปนวธการหรอขนตอนทโรงแรมก าหนดแนวทางไว การมสวนรวม มคาเฉลย = 3.85 และ S.D. = 0.51 ไดแกการใชกลยทธการตลาดภายในโดยถอเปนสวนหนงของวฒนธรรมการท างาน และการประเมนความตองการของพนกงานและมงตอบสนองความตองการนน การสรรหา มคาเฉลย = 3.85 และ S.D. = 0.47 ไดแกการมอบใหฝายทรพยากรบคคลดแลการปฏบตตามเงอนไขสญญา การสงเสรมใหพนกงานยดความตองการของลกคาเปนส าคญ และการใหความส าคญกบพนกงานวาเปนผน าคณภาพบรการไปใหกบลกคา และการฝกอบรม มคาเฉลย = 3.83 และ S.D. = 0.49 ไดแก การรณรงคเรอง คณภาพบรการดวยการฝกอบรมและใหรางวลผลงาน และการน ากลยทธการตลาดภายในมาใชในการเผยแพรอดมการณและการบรหารงานบคลากร


151

คาสหสมพนธพหคณ คาสหสมพนธพหคณเพยรสนระหวางตวแปรยอยของปจจยทงสามดาน มคาอยระหวาง .418 – 7.24 และมนยส าคญทคา Alpha = .000 ทกค สรปไดวา คณลกษณะของพนกงานโรงแรมตามเปาหมายของการด ารงรกษา ไดรบอทธพลอยางมนยส าคญจากปจจยดานเทคนคการจดสวนประสมการตลาดภายในและปจจยดานการบรหารจดการระดบสงทสนบสนนงาน ทงสวนทเปนความสมพนธภายนอกระหวางปจจยเหลานนและความสมพนธภายในระหวางองคประกอบยอยของแตละปจจย สมการพยากรณคณลกษณะพนกงานโรงแรม

ในขนปฐมภม สมการพยากรณคณลกษณะพนกงานโรงแรม โดยใชปจจยดานเทคนคการจดสวนประสมการตลาดภายในเปนตวแปรพยากรณ เฉพาะตวบงชทมนยส าคญตามตาราง Coefficients แสดงผลการวเคราะหการถดถอยตาม Stepwise Model ระบคาคงทและคาเบตาของปจจยบงชนน ๆ น าคาเบตามาสรางสมการ 3 สมการส าหรบจตส านกในความส าคญของลกคา ความพงพอใจในงาน และการอทศตนใหกบงาน ตามล าดบ ดงน Y Conscious = 1.390 + .205 X Price + .259 X Product + .220 X Process

Y Job Sat = 1.008 + .327 X Price + .299 X Process Y Work D = .954 + .403 X Price + .252 X Physical

ในขนทตยภม สมการพยากรณปจจยดานเทคนคการจดสวนประสมการตลาดภายใน โดยใชปจจยดานการบรหารจดการระดบสงทสนบสนนงานเปนตวแปรพยากรณ เฉพาะตวบงชทมนยส าคญตามตาราง Coefficients แสดงผลการวเคราะหการถดถอยตาม Stepwise Model น าคาเบตามาสรางสมการ 4 สมการส าหรบสวนประสมดานราคา กระบวนการ ผลตภณฑ และหลกฐานทางกายภาพ ตามล าดบ ดงน

X Price = .851 + .378 Z Discretion + .253 Z Training + .225 Z Participation

X Process = .527 + .307 Z Recruit + .305 Z Discretion + .296 Z Training

X Product = .590 + .404 Z Discretion + .221 Z Training + .187 Z Participation X Physical = .428 + .339 Z Recruit + .302 Z Discretion + .221 Z Participation

สรป สมการแสดงคณลกษณะของพนกงานทไดรบอทธพลเชงซอนจากปจจยเทคนคการตลาดภายในและการบรหารจดการระดบสงทสนบสนนงาน ตาม Stepwise Model ส าหรบตวพยากรณยอยทมนยส าคญ ตามทแสดงไวในภาพท 2 มดงน

1. จตส านกในความส าคญของลกคา ไดรบอทธพลจากปจจยเทคนคการตลาดภายในดานราคา กระบวนการ และผลตภณฑ ควบคกบปจจยการบรหารจดการระดบสงทสนบสนนงานดาน การใชดลยพนจของพนกงาน การฝกอบรม การบรหารจดการแบบมสวนรวม และการสรรหา

2. ความพงพอใจในงาน ไดรบอทธพลจากปจจยเทคนคการตลาดภายในดานราคาและกระบวนการ ควบคกบปจจยการบรหารจดการระดบสงทเปนการสงเสรมงานดาน การใชดลยพนจของพนกงาน การฝกอบรม การบรหารจดการแบบมสวนรวม และการสรรหา

3. การอทศตนใหกบงาน ไดรบอทธพลจากปจจยเทคนคการตลาดภายในดาน ราคาและหลกฐานทางกายภาพ ควบคกบปจจยการบรหารจดการระดบสงทเปนการสงเสรมงานดาน การใชดลยพนจของพนกงาน การฝกอบรม การบรหารจดการแบบมสวนรวม และการสรรหา


152

ภาพท 2 แสดงอทธพลเชงระนาบของปจจยเทคนคการตลาดภายในและการบรหารจดการระดบสง

สงผลตอคณลกษณะของพนกงานโรงแรม อภปรายผล

จะเหนไดจากสมการพยากรณในการท านายคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานวาสวนของปจจยดานเทคนคการตลาดภายในทมอทธพลมากทสด คอ สวนประสมดานราคา (3.87) ซงมอทธพลตอคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานครบทงสามดาน รองลงมา คอ สวนประสมดานกระบวนการ (3.86) ซงมอทธพลตอคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานสองดาน ไดแก ความพงพอใจในงาน และ การมจตส านกในความส าคญของลกคา สวนปจจยดานเทคนคการตลาดภายในทมอทธพลนอยทสด คอ สวนประสมดานผลตภณฑ (3.83) ซงมอทธพลตอคณลกษณะทพงประสงคของพนกงานเพยงดานเดยว คอ การมจตส านกในความส าคญของลกคา ซงการวจยครงน สวนทมนยส าคญหลายดานคลายคลงและสอดคลองกบผลงานวจยทเกยวของทงสามเรองของคณะวจย คอ Nuthathai & Prin (2013); Kyriazopoulos et al. (2007); & Abzari et al (2011) ส าหรบปจจยดานการบรหารจดการระดบสงทเปนการสงเสรมงาน องคประกอบทมอทธพลมากทสดคอ การใชดลยพนจของพนกงาน มอทธพลตอเทคนคการตลาดภายในดานราคา กระบวนการ ผลตภณฑ และหลกฐานทางกายภาพ องคประกอบทมอทธพลรองลงมาคอ การฝกอบรม มอทธพลตอเทคนคการตลาดภายในดานราคา กระบวนการ และผลตภณฑ อกองคประกอบหนงทมอทธพลคลายคลงกนคอ การบรหารจดการแบบมสวนรวม มอทธพลตอเทคนคการตลาด


153

ภายในดานราคา ผลตภณฑ และหลกฐานทางกายภาพ องคประกอบทมอทธพลนอยทสดคอ การสรรหาพนกงาน มอทธพลตอเทคนคการตลาดภายในดานกระบวนการและหลกฐานทางกายภาพ ตามโมเดลของ Ahmed & Rafiq ความพงพอใจของพนกงานมสหสมพนธโดยตรงกบงานคอผลตภณฑ ซงเปนผลสบเนองจากการน าเทคนคการตลาดมาใชภายใน แตเมอวเคราะหรวมกบองคประกอบยอย ตวแปรทมบทบาทในการพยากรณมเพยงราคากบกระบวนการ สวนองคประกอบอก 5 ดานไมมอ านาจเชงพยากรณ องคประกอบทกดานของปจจยการบรหารจดการระดบสงทเปนการสงเสรมงาน กลบมบทบาทในการพยากรณแบบเครอขายหรอเชงซอน คณลกษณะทพงประสงคของพนกงานดานการอทศตนใหกบงาน ไมปรากฏในโมเดลของ Ahmed & Rafiq ปรากฏแตตวแปร “พนกงานทใฝขาย” ซงสะทอนใหเหนในลกษณะของความเขาใจในความคดและวธการ ความยมแยมแจมใส และความภมใจในองคกร ดงนนความพยามยามทจะเชอมโยงผลงานวจยนเขากบเปาหมายในการดงดดและด ารงรกษาพนกงานทส านกในความส าคญของลกคา จงเปนเพยงการบอกทางนยเทานน ยงจะตองพจารณาเพมเตมจากองคประกอบอน ๆ ทมบทบาทส าคญในการพยากรณ ขอเสนอแนะ

ผวจยขอเสนอแนะใหมการวจยตอเนองในสวนทเกยวกบปจจยหรอองคประกอบอน ๆ ตามโมเดลของ Ahmed & Rafiq ดงประเดนตวอยางตอไปน

1. การน าระเบยบวธวจยนไปใชกบกรณอน ๆ ควรแบงงานออกเปนสองขนตอน คอ ขนตอนแรก ท าการวเคราะหเชงปรมาณเพอหาความสมพนธเชงพยากรณตามโมเดลของ Ahmed & Rafiq เมอไดผลการวจยแลว จงท าการศกษาเชงคณภาพเพอขยายความคณสมบตเชงพรรณนาของตวแปรทมอทธพลตามโมเดลทผวจยวเคราะหได

2. ควรท าการวจยศกษาอทธพลของสารสนเทศในการรณรงคกอนการประยกตใชการตลาดภายในของกจการโรงแรมสงผลตอพนกงานมจตส านกในความส าคญของบทบาทตนเอง

3. ควรท าการวจยศกษาอทธพลของการบรหารจดการระดบสงทเปนการสงเสรมงาน ในการประยกตใชการตลาดภายใน ของกจการโรงแรมสงผลตอความสมพนธระหวางพนกงานกบลกคา การรบรเกยวกบคณภาพของบรการ และความพงพอใจของลกคา 4. ควรท าการวจยศกษาอทธพลของการบรหารจดการระดบสงทเปนการสงเสรมงานในการ ประยกตใชการตลาดภายใน ของกจการโรงแรมสงผลตอ การรบรเกยวกบคณภาพของบรการ ความพงพอใจของลกคาและความภกดของลกคา

5. ควรท าการวจยศกษาอทธพลของการประยกตใชการตลาดภายในเพอเสรมสรางจตส านกของพนกงานในความส าคญของลกคา สงผลตอการรบรเกยวกบคณภาพของบรการ ความพงพอใจของลกคา และความภกดของลกคา

6. ควรท าการวจยศกษาอทธพลของ การประยกตใชการตลาดภายใน เพอเสรมสราง จตส านกของพนกงานในความส าคญของลกคา สงผลตอ ความพงพอใจของลกคาและการเพมยอดขาย


154

บรรณานกรม เอมอร จงศรพรปกรณ. (2558). แบบแผนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง. สบคนจาก

http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~jaimorn/re5.htm, สบคนเมอวนท 11 มกราคม 2558. Abzari, M. & et al. (2011). The Effect of Internal Marketing on Organizational

Commitment from Market-Orientation Viewpoint in Hotel Industry in Iran. International Journal of Marketing Studies. V 3, No 1.

Ahmed, P. K. & Rafiq, M. (2002). Internal Marketing: Tools and Concepts for Customer-Focused Management. Great Britain: Biddles Ltd.

Go, F.M., Monachello, M. L. & Baum T. (1996). Human Resource Management in the Hospitality Industry. New York: John Wiley & Sons, Inc.

Hair, J., Black, B. Babin, B., Anderson, R. & Tatham, R. (2006). Multivariate Data Analysis. 6th ed. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.

Kyriazopoulos, P. & et al. (2007). Implementing internal marketing through employee’s motivation. Paper presented at POMPS 18th Annual Conference, Dallas, Texas, USA during May 4-7, 2007.

Lawler, E. E., Mohrman, S. A., & Ledford, G. E. (1998). Strategies for high performance organizations-The CEO report. San Francisco, CA: Jossey-Bass Publishers.

Mathis, Robert L. & John H. Jackson. (2003). Human Resource Management. 10th ed. Cincinnati, OH: South-Western College Publishing.

Nuthathai, T. and Prin, L. (2013). Internal Brand Building of Hotel Business in Thailand. by Using Internal Marketing: Kirimaya Hotel Case Study.

http://www.ccsenet.org/journal/index.php/ijms/issue/view/314


ความผกพนตอองคกรของพนกงานฝายสนบสนนและ ฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ)

THE ORGANIZATIONAL ENGAGEMENT FOR THE SUPPORT AND OPERATIONS TEAM

OF PROPERTY CARE SERVICES (THAILAND) COMPANY LIMITED (HEAD OFFICE)

สวรดา อนนตสน และสดาภรณ อรณด

Suwirada Anantasin and Sudaporn Arundee

หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร แขนงวชาการจดการภาครฐและเอกชน

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา จงหวดกรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาระดบความผกพนตอองคกร และ 2) เพอ

เปรยบเทยบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) จ าแนกตามปจจยพนฐานสวนบคคล กลมตวอยางจ านวน 242 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม สถต ทใช ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คา Independent t-test และ F-test ผลการวจยพบวา 1. ระดบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ในภาพรวมอยในระดบมากทง 3 ดาน เรยงตามล าดบคอ ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอองคกร ดานความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคกร 2. การเปรยบเทยบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) จ าแนกตามปจจยพนฐานสวนบคคล พบวา พนกงานทมอาย ระดบการศกษา และระยะเวลาการท างานตางกน มความผกพนตอองคกรโดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ABSTRACT The purposes of this research were to study organizational engagement for

the support and operations team of Property Care Services (Thailand) Company Limited (Head Office) and compare these organizational engagement. The Sample of this study consisted of 242 personnel. The research instrument used for data collection


156

was a questionnaire. The statistical procedures employed included frequency, percentage, mean, standard deviation, Independent t-test and F-test. The research findings were as follows: 1. The overall organizational engagement for the support and operations team of Property Care Services (Thailand) Company Limited (Head Office) ware at high level. When considered 3 facet of the need were at high level. The willingness to devote considerable effort to the organization, belief strongly in the goals and values of the organization and the desire to maintain the membership of the organization 2. The comparison of organizational engagement for the support and operations team of Property Care Services (Thailand) Company Limited (Head Office), classified by personal factors the results as: The staff with different age, education level and employment durations had significantly different level of the organizational engagement in term of the overall at .05 ค าส าคญ ความผกพนตอองคกร Keywords Engagement ความส าคญของปญหา

ทรพยากรมนษยเปนองคประกอบทส าคญของการด าเนนกจกรรมทางธรกจ ผบรหารยคใหม จงใหความส าคญกบคนในองคกรทดเทยมกบการขาย การตลาด การเงน และการบญช เพอใหธรกจประสบความส าเรจ และสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขนได องคกรจ าเปนตองสรรหาบคลากร ทมความสามารถตรงกบสายงาน และรกษาไวใหเกดความผกพนกบองคกร บคลากรเหลานหากอยกบองคกรเปนเวลานานจะเปนแรงงานผมความช านาญในงานธรกจ และจะท าก าไรไดมากกวาการเปลยนบคลากรใหมๆ อย เปนประจ า ความผกพนตอองคกร คอ ความรสกหรอลกษณะความสมพนธของบคคลทมตอองคกร ซงประกอบดวย ความเชอมนในการยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคกร ความเตมใจทจะปฏบตงานอยางทมเทเพอประโยชนขององคกร และความปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคกร (Allen & Meyer, 1993)

บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด เปนหนงในกลมบรษท โอซเอส กรป บรษทเอกชนผใหบรการบรหารจดการอาคารในระดบสากลทใหญทสดจากประเทศองกฤษ ซงเปนบรษททด าเนนธรกจเกยวกบการใหบรการดแลอสงหารมทรพยในดานตาง ๆ อยางครบวงจร มานานกวา 40 ป ดวยความมงมนและวสยทศนทกวางไกล โดยเชอวาบคลากร เปนทรพยากรททรงคณคาขององคกร จงสงเสรมและสนบสนนบคลากรทกคนใหมความรอบรในงาน มความมงมนในการพฒนา


157

และการเพมคณคาของบคลากร ถอเปนแนวทางในการดแลรกษาบคลากรของบรษท เพอเปาหมายในการสรางความส าเรจรวมกน ตลอดจนความภกดอยางยงยน ของบคลากรและองคกร

จากเหตผลดงกลาวน ผวจยจงมความสนใจทจะท าการศกษาในเรองความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด เพอแสวงหาขอเทจจรงวาพนกงานของบรษทฯ มความผกพนตอองคกรอยในระดบใด พรอมทงตองการเปรยบเทยบ ความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) จ าแนกตามปจจยพนฐานสวนบคคล เนองจากยงไมมการศกษามากอนวาพนกงานขององคกรนมความผกพนตอองคกรมากนอยเพยงใด โจทยวจย/ปญหาวจย

1. ความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) อยในระดบใด

2. ระดบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) แตกตางกนหรอไมเมอจ าแนกตามปจจยพนฐานสวนบคคล วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาระดบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) 2. เพอเปรยบเทยบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) จ าแนกตามปจจยพนฐานสวนบคคล กรอบแนวคดของการวจย ตวแปรอสระ ตวแปรตาม (Independent Variables) (Dependent Variables)

ปจจยพนฐานสวนบคคล 1. เพศ

1. 2. อาย 2. 3. ระดบการศกษา 3. 4. สถานภาพสมรส

5. ระยะเวลาการท างาน 6. อตราเงนเดอน

ความผกพนตอองคกร 1. 1. ความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบ 2. เปาหมายและคานยมขององคกร 3. 2. ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยาง 4. มากเพอองคกร 5. 3. ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไว 6. ซงความเปนสมาชกขององคกร


158

วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยางในการวจย ประชากรในการวจยครงน ไดแก พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) โดยขอมลประชากรไดรบจากงานฝายทรพยากรบคคล ณ เดอนธนวาคม 2557 รวมทงสน 650 คน กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) จ านวน 242 คน โดยมขนตอนการเลอกกลมตวอยาง ค านวณขนาดกลมตวอยางจากการเปดตารางของเครจซ และมอรแกน (Krejec & Morgan, 1970) ขนาดของกลมตวอยางทระดบความเชอมน 95% ประชากร 650 คน ขนาดกลมตวอยาง 242 คน

การสมตวอยาง ใชวธการสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) โดยการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยาง คอพนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ในชวงเวลา 12.00 – 13.00 น. เปนระยะเวลา 1 เดอน จนครบจ านวน 242 คน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ซงผวจยไดสรางขนมาจากการศกษาแนวคดของ Allen & Meyer ซงไดแบงแบบสอบถามออกเปน 3 สวน คอ สวนท 1 ขอมลปจจยพนฐานสวนบคคล ของพนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะค าถามใหเลอกตอบ (Check list) ประกอบดวยค าถามเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส ระยะเวลาการท างาน และอตราเงนเดอน สวนท 2 ขอมลเกยวกบความคดเหนดานความผกพนตอองคกร ของพนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) จ านวน 3 ดาน ไดแก ดานความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอองคกร และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคกร มลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ตามมาตรวดแบบลเครท (Likert’s Scale) เปนค าถามปลายปด โดยก าหนดระดบคะแนนประเมนเปน 5 คะแนน มความหมายดงน 5 หมายถง มความผกพนตอองคกรมากทสด 4 หมายถง มความผกพนตอองคกรมาก 3 หมายถง มความผกพนตอองคกรปานกลาง 2 หมายถง มความผกพนตอองคกรนอย 1 หมายถง มความผกพนตอองคกรนอยทสด


159

สวนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบความผกพนตอองคกร ของพนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) มลกษณะเปนค าถามปลายเปด

การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 1. ศกษาทบทวนวรรณกรรม ทฤษฎ และแนวความคดทเกยวของจากเอกสารงานวจยและ

ต าราทเกยวของกบประเดนทตองศกษา เพอเปนแนวทางในการก าหนดหวขอค าถามในแบบสอบถาม 2. สรางแบบสอบถาม ก าหนดเนอหาในขอความใหครอบคลมเรองทท าการศกษาโดย

พจารณาใหผตอบแบบสอบถามสามารถตอบขอเทจจรงตามวตถประสงคทวางไว 3. น าแบบสอบถามทสรางขนไปตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา จากผเชยวชาญ

จ านวน 3 ทาน แลวน ามาปรบแกไข ตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญและอาจารยทปรกษา 4. หลงจากปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะแลว น าแบบสอบถามเสนอผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน

เพอตรวจสอบความถกตองและเทยงตรงในเนอหา (Validity) ซงพบวาแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนดานความผกพนตอองคกร ของพนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) มคา IOC เทากบ 0.75

5. น าแบบสอบถามทปรบปรงแลวมาทดลองใช (Try Out) กบพนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงานทไมใชกลมตวอยางในการวจย จ านวน 30 ราย เพอหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยวธสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient) ของ ครอนบาค (Cronbach) ซงไดคาความเชอมน .952

เกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมลมขนตอนการด าเนนการดงน 1. รวบรวมแบบสอบถามจากการตอบของกลมตวอยางมาแลวท าการก าหนดหมายเลข

ประจ าแบบสอบถามเพอเตรยมน าไปวเคราะหขอมล 2. ท าการลงรหสแบบสอบถามเพอน าไปวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมคอมพวเตอร

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยท าการวเคราะหขอมลดวยคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมส าเรจรป ซงใชสถตในการ

วเคราะหขอมล ดงน 1. ปจจยพนฐานสวนบคคล และความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝาย

ปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) วเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณา (Descriptive Statistics) ใชคารอยละ (Percentage)

2. ระดบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) เปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) วเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลยเลขคณต และคาเบยงเบนมาตรฐาน

3. การเปรยบเทยบปจจยพนฐานสวนบคคล กบความผกพนตอองคกรของพนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ใชสถตเชงอนมาณ (Inferential) ไดแก คา Independent t-test การทดสอบ


160

ความแตกตางระหวางคาเฉลยสองกลมทเปนอสระตอกน และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว F-test เมอพบความแตกตางจะท าการเปรยบเทยบรายค โดยวธของเชฟเฟ (Scheffe’ test) เพอเปรยบเทยบวาคใดมความแตกตางกน ผลการวจย สวนท 1 ผลการศกษาปจจยพนฐานสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ตารางท 1 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยางทศกษาจ าแนกตามปจจยพนฐานสวนบคคล

ปจจยพนฐานสวนบคคล จ านวน รอยละ 1. เพศ ชาย 45 18.6 หญง 197 81.4 2. อาย ต ากวา 25 ป 3 1.2 26-35 ป 116 47.9 36-45 ป 82 33.9 46-55 ป 39 16.1 มากกวา 55 ป 2 0.8 3. ระดบการศกษา มธยมศกษา/ปวช. 13 5.4 อนปรญญา/ปวส. 37 15.3 ปรญญาตร 167 69.0 สงกวาปรญญาตร 25 10.3 4. สถานภาพสมรส โสด 110 45.5 สมรส 126 52.1 หมาย/หยา/แยกกนอย 6 2.5 มากกวา 10 ป 73 30.2 5. ระยะเวลาการท างาน นอยกวา 1 ป 4 1.7 1-5 ป 85 35.1 6-10 ป 80 33.1 มากกวา 10 ป 73 30.2


161


ปจจยพนฐานสวนบคคล จ านวน รอยละ 6. อตราเงนเดอน นอยกวา 15,000 บาท 4 1.7 15,001-20,000 บาท 44 18.2 20,001-25,000 บาท 60 24.8 25,001-30,000 บาท 86 35.5 มากกวา 30,000 บาท 48 19.8

จากตารางท 1 พบวา กลมตวอยางทศกษา ไดแก พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) สวนใหญคดเปนรอยละ 81.4 เปนเพศหญง มอายระหวาง 26-35 ป คดเปนรอยละ 47.9 ในขณะทระดบการศกษาพบวารอยละ 69.0 มการศกษาระดบปรญญาตร รอยละ 52.1 สถานภาพสมรส สวนใหญรอยละ 35.1 มระยะเวลาในการท างาน 1-5 ป มอตราเงนเดอนระหวาง 25,001-30,000 บาท คดเปนรอยละ 35.5

สวนท 2 ความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ตารางท 2 ความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ)

ความผกพนตอองคกร x S.D. ระดบความผกพนตอองคกร ดานความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร

3.99 0.50 มาก

ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอองคกร

4.00 0.56 มาก

ดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคกร

3.90 0.65 มาก

รวม 3.96 0.52 มาก

จากตารางท 2 พบวา ความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 3.96, S.D. = 0.52) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอองคกร มคาเฉลยมากทสด ( x = 4.0, S.D. = 0.56)


162

รองลงมา ดานความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร (x = 3.99, S.D. = 0.50) สวนดานทมคาเฉลยนอยทสด คอ ดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคกร (x = 3.90, S.D. = 0.65)

สวนท 3 เปรยบเทยบปจจยพนฐานสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามกบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบปจจยพนฐานสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามกบความผกพนตอองคกร ของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ)

ปจจยพนฐานสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม x S.D. F. Sig. 1. จ าแนกตามเพศ 3.94 0.51 - - 2. จ าแนกตามอาย 3.91 0.47 3.16* 0.02 3. จ าแนกตามระดบการศกษา 3.92 0.49 9.30* 0.00 4. จ าแนกตามสถานภาพทางครอบครว 4.00 0.47 1.61 0.20 5. จ าแนกตามระยะเวลาการท างาน 3.88 0.46 4.02* 0.01 6. จ าแนกตามอตราเงนเดอน 3.99 0.44 0.66 0.62

* Sig < 0.05

จากตารางท 3 การเปรยบเทยบปจจยพนฐานสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามกบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการ ประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) พบวา การจ าแนกตามอาย จ าแนกตามระดบการศกษา จ าแนกตามระยะเวลาการท างานแตกตาง กนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนดานอน ๆ ไมแตกตาง

อภปรายผล

ขอคนพบจากการวจยในครงน พบวา ความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) โดยภาพรวมอยในระดบมาก ดานทมความผกพนตอองคกรมากทสด คอ ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอองคกร เนองจากพนกงาน มความตงใจจะใชความพยายามอยางเตมความสามารถเพอผลส าเรจของบรษท โดยจะเหนไดจากเวลาการท างานของพนกงาน ซงเมอถงเวลาเลกงาน พนกงานกยงมเตมใจทจะอยตอเพอท างานใหเสรจ ซงสอดคลองกบการศกษาของ พมพชนก ทรายขาว (2553) ทศกษาปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานธนาคารทสโก จ ากด (มหาชน) ผลการศกษาพบวา พนกงานธนาคารทสโก จ ากด (มหาชน)


163

มความผกพนตอองคกรโดยรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานจากคาเฉลยมากทส ดไปนอยทสด พบวา ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอองคกร มคาเฉลยมากทสด ความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ ) ในดานทรองลงมา คอ ดานความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร สวนใหญ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ซงจะเหนไดจาก การทพนกงานมความเตมใจและยนดทจะปฏบตตามนโยบายของบรษทอยางเครงครด เพอใหบรรลเปาหมาย และมความภาคภมใจทไดท างานในบรษ ท ซงสอดคลองตามแนวคดของ Allen & Meyer (1993 อางถงใน ชาล ไตรจนทร, 2553) กลาววา ความเชออยางแรงกลา และยอมรบอยางจรงจง ในเปาหมายและคานยมขององคกร หมายถง การทเปาหมายขององคกรและของบคคลสามารถไปในทศทางเดยวกนได หรอเกดความสอดคลองกน เมอบคคลพจารณาแลวเหนวา บรรทดฐานและระบบคานยมขององคกรเปนสงทยอมรบได บคคลกจะแสดงตนเองวาเหนดวยกบจดหมายปลายทางขององคกร และตงใจทจะยอมรบเปาหมายนน บคคลจะประเมนองคกรและรสกตอองคกรในทางทด รสกยนด และภาคภมใจกบการเปนสมาชก หรอเปนสวนหนงขององคกร มแนวโนมทจะมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ขององคกร เชอวาองคกรจะสามารถน าเขาไปสความส าเรจได และมองเหนแนวทางทจะท าใหองคกรบรรลถงเปาหมาย บคคลจะรสกวาอยภายใตสภาวะทมโอกาส และสามารถประสบความส าเรจในการท างานได สวนดานทมความผกพนตอองคกรนอยทสด คอ ดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคกร ในเรองความรสกทไมคดจะลาออกไปท างานทอนแมจะมโอกาสทดกวา แสดงใหเหนวา พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) ยงมความไมแนนอน และยงมความภกดตอบรษทไมมากพอ ซงเปนปญหาทบรษทตองหาหนทางในการท าใหพนกงาน มความปรารถนาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคกร ซงสอดคลองตามแนวคดของ Porter & Smith (Steers & Porter, 1991 อางถงใน เบญจมาภรณ นวลมป, 2546) กลาววา ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาความเปนสมาชกกบองคกร หมายถง การแสดงออกถงความจงรกภกด ซอสตยตอองคกร เปนความตอเนองในการปฏบตงานโดยไมโยกยายงาน หรอเปลยนแปลงทท างาน พยายามทจะรกษาสมาชกภาพไวโดยไมโยกยายไปไหน จะแสดงใหเหนถงความไมเตมใจ หรอปฏเสธทจะลาออกจากองคกร หรอเปลยนงาน ไมวาจะเปนการเพมเงนเดอน รายได สถานภาพ ต าแหนง ความอสระทางวชาชพ ตลอดจนความสมพนธกบเพอนรวมงานทดขน เปนความตงใจ และความปรารถนาอยางแนวแนทจะคงความเปนสมาชกตอไปเพอท างานใหบรรลเปาหมายขององคกร ไมคดทจะลาออกไมวาองคกรจะอยในสภาวะปกตหรออยในฐานะวกฤตอนเนองมาจากสาเหตตาง ๆ เมอมการเปรยบเทยบความผกพนตอองคกรของพนกงานตามปจจยพนฐานสวนบคคล พบวา พนกงานมอาย ระดบการศกษา ระยะเวลาท างานตางกน มความผกพนตอองคกรตางกน ดงจะเหนไดจากพนกงานทมอายมาก มความตองการความมนคงทางฐานะการเงน และความมนคงในอาชพ เมออยกบองคกรทใหความมนคงตาง ๆ ได กท าใหเกดความผกพนตอองคกรมากกวาพนกงานทมอายนอยกวา ซงพนกงานทมอายนอยกวานน ยงมความทะเยอทะยานในหนาทการงานท าใหมการเปลยนงานบอยครง


164

มากกวา สวนในเรองระดบการศกษา พนกงานทมระดบการศกษาสงมกมความเชอวาจะสามารถหางานใหมไดงาย ความผกพนตอองคกรจงนอยกวาระดบการศกษาทนอยกวา และพนกงานทมระยะเวลาการท างานกบบรษทฯ นาน ๆ ยอมมความเขาใจและมความคนเคยกบงานทตนเองรบผดชอบเปนอยางด ท าใหไมตองการทจะไปเรมตนศกษาหรอท าความเขาใจกบงานใหม ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการวจยครงน 1. ดานนโยบาย องคกรควรเปดโอกาสใหพนกงานไดมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนในการท างาน และน าความคดเหนของพนกงานทสอดคลองกบนโยบายของบรษท มาปรบใชเพอการบรหารงานขององคกร และท าใหพนกงานรสกภมใจในการมสวนรวม จะท าใหเกดความผกพนตอองคกรมากยงขน 2. ดานวชาการ องคกรควรจดใหมการฝกอบรมและพฒนาบคลากร อยางสม าเสมอและตอเนองใหแกพนกงานทกระดบ โดยมการส ารวจไปยงพนกงานทกคนใหเสนอแนะหลกสตรทตองการฝกอบรม 3. ดานการปฏบต องคกรควรจะมการจดกจกรรมตาง ๆ ภายในมากขนเพอใหพนกงานมสวนรวม เกดความผกพนภายในสมาชกขององคกรเอง และกบองคกรมากขน ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. การศกษาครงตอไปควรจะศกษา พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด ในสวนภมภาคดวย เพอใหไดผลการศกษาทถกตองและชดเจนมากยงขน 2. ควรมการศกษาเปรยบเทยบความผกพนตอองคกรของ พนกงานฝายสนบสนนและฝายปฏบตการประจ าส านกงาน บรษท พรอพเพอรต แคร เซอรวสเซส (ประเทศไทย) จ ากด (ส านกงานใหญ) กบ สวนภมภาค 3. การศกษาวจยครงตอไป ควรศกษาตวแปร หรอปจจยอน ๆ เชน วฒนธรรมองคกร บรรยากาศองคกร ทอาจมความสมพนธตอความผกพนตอองคกร วาแตละปจจยมผลกระทบแตกตางกนอยางไร

บรรณานกรม ชาล ไตรจนทร. (2553). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการของพนกงาน

สวนต าบลจงหวดสงขลา. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

พมพชนก ทรายแกว. (2553). ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานธนาคารทสโก จ ากด (มหาชน). การคนควาแบบอสระ บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

เบญจมาภรณ นวลมป. (2546). ความผกพนของพนกงานตอองคกร : กรณศกษาธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) สาขาสมทรสงครามและสาขาสมทรสาคร . การคนควาแบบอสระ บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1993). Organizational Commitment : Evidence of Career StageEffect. Journal of Business Research. 26, 49 - 61. Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research

activities. Educational and Measurement. 30, 607-610.


ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษาของนกศกษาระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล

INFLUENCING FACTORS FOR POST- GRADUATION STUDY DECISION MAKING OF GRADUATE STUDENTS IN FACULTY OF ENVIRONMENT AND RESOURCE STUDIES,

MAHIDOL UNIVERSITY

อทมพร ไวฉลาด1 และจงด โตอม2

Utumporn Waichalad1 and Jongdee To-im2

1 นกวชาการศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล จงหวดนครปฐม 2 อาจารย คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล จงหวดนครปฐม

บทคดยอ

วตถประสงคของวจยน เพอศกษาปจจยและความสมพนธของปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษา กลมตวอยาง คอ นกศกษาระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดลทก าลงศกษาในปการศกษา 2557 จ านวน 115 คน โดยใชแบบสอบถามทมคาความเชอมน 0.955 ไดรบแบบสอบถามกลบมาจ านวน 100 ฉบบ คดเปนรอยละ 87 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ความถ คารอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน การหาคาสมประสทธสหสมพนธดวยวธของเพยรสน และไคสแควร ผลการศกษาพบวา ปจจยโดยรวมมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบบณฑตศกษาในระดบสง (3.8 ± 0.56) การเรยงล าดบความส าคญของปจจยทสงผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบปรญญาโท เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอยไดดงน ดานคณลกษณะสถาบน (4.25 ± 0.51) ดานการประกอบอาชพ (3.95 ± 0.48) และดานหลกสตร (3.78 ± 0.57) ดานสงคมและเศรษฐกจ (3.22 ± 0.68) ผลการวเคราะหสหสมพนธดวยวธของเพยรสน พบวา ปจจยทมความสมพนธกบปจจยดานคณลกษณะสถาบน คอ ผลการเรยนสะสมในระดบปรญญาตร โดยสมพนธไปในทางตรงขามระดบนอย (r=-0.248) และรายไดของบณฑต สมพนธไปในทางเดยวกนระดบปานกลาง (r=0.312) ปจจยทมความสมพนธกบปจจยดานหลกสตร คอ รายไดของบณฑต โดยสมพนธไปในทางเดยวกนระดบนอย (r=0.252) และรายไดของผปกครองสมพนธไปในทางเดยวกนระดบนอย (r=-0.293) ปจจยทมความสมพนธกบภาพรวมของปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอ คอ รายไดของผปกครอง โดยสมพนธไปในทางเดยวกนระดบนอย (r=0.267) ผลการวเคราะหความสมพนธแบบไคสแควร พบวา อาชพของกลมตวอยางมความสมพนธกบปจจยดานหลกสตรและดานสงคมและเศรษฐกจ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สาขาวชาทเรยนในระดบปรญญาตรมความสมพนธกบปจจยดานการประกอบอาชพ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05


166

ABSTRACT The purposes of this research were to study factors and relationship between factors affecting students’ decision to enroll in post-graduation study. The research sample was post graduate students in the Faculty of Environment and Resource Studies at Mahidol University who were studying in the academic year 2014. The research tool was the questionnaire which was given to 115 students but there were only 100 respondents, totaling 87 percent. The statistics used for analyzing data composed of frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, Pearson product moment correlation coefficient (r), and chi-square. The results indicated that overall factors had strong effect on decision making to enroll in the graduate studies (3.8 ± 0.56). The factors affecting decision-making to study master’s degree, the respondents from high to low were the institutional image (4.25 ± 0.51), the future career (3.95 ± 0.48), the curriculum (3.78 ± 0.57), and the social and economic (3.22 ± 0.68). The results revealed that the factors related to the institutional image were the undergraduate cumulative GPA with weak negative relationship (r=-0.248), income with medium positive relationship (r=0.312). The factors related to curriculum were income with weak positive relationship (r=0.252) and the parents’ income with weak positive relationship (r=-0.293). The factor related to the overall of factors was the parents’ income with weak positive relationship (r=0.267). The results indicated that occupations of the samples had relationship with the curriculum and social and economic factors with a statistically significance difference at 0.05. The results revealed that major of undergraduate degrees had a relationship with the future career with a statistically significance difference at 0.05. ค าส าคญ ปจจย การตดสนใจ ศกษาตอบณฑตศกษา Keywords Factor, Decision Making, Continue Study, Graduate Student ความส าคญของปญหา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต หมวด 3 มาตรา 16 ไดก าหนดวา การศกษาในระบบม 2 ระดบ คอ การศกษาขนพนฐานและระดบอดมศกษา ซงการศกษาในระดบอดมศกษาเนนการเสรมสรางองคความร พฒนามนษยใหมคณภาพ มความกาวหนาทางวชาการ น าความรทไดไปใชใหเกดประโยชนในการพฒนาประเทศ เปนไปตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตหมวด 4 มาตรา 28 ทก าหนดวาการ


167

จดหลกสตรการศกษาตองมลกษณะหลากหลาย นอกจากมงพฒนาคณภาพชวตแลว ยงพฒนาวชาการ วชาชพชนส งและการคนควา วจย เพอพฒนาองคความรและพฒนาสงคมดวย (กระทรวงศกษาธการ, 2553) จากสภาวะทางสงคมทมการแขงขนสง สงผลใหผทมการศกษาสงจะมโอกาสในการเลอกอาชพหรอต าแหนงงานทน าไปสรายไดทสงขนตามไปดวย ตลอดจนสามารถกาวไปสความส าเรจในหนาทการงาน ไดรบการยอมรบจากสงคม ซงเปนไปตามทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (สรางค โควตระกล, 2553) ปจจบนมหาวทยาลยตาง ๆ เปดสอนหลกสตรระดบบณฑตศกษาหลายสาขาทงในสวนกลางและสวนภมภาค นบเปนการขยายโอกาสทางการศกษาใหแกประชาชนเพมมากขน สงผลใหเกดการแขงขนในการใชกลยทธดานตาง ๆ เพอรบบคคลเขาศกษาตอใหบรรลตามแผนการรบนกศกษาของแตละสถาบน คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดเปดการเรยนการสอนมาตงแตป พ.ศ. 2521 มการพฒนาหลกสตรและเปดรบนกศกษาอยางตอเนองจนมาถงปจจบน แตจากสถตจ านวนผสนใจสมครเขาศกษาตอในหลกสตรของคณะในระยะ 10 ป มจ านวนลดลงอยางตอเนอง ไมเปนไปตามเปาหมายแผนการรบนกศกษาทหลกสตรก าหนด ทมผวจยจงสนใจทจะศกษาวาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกศกษาตอระดบปรญญาโท คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร ซงผลการวจยจะน าไปใชในการประกอบการตดสนใจในการพฒนา ปรบปรงหลกสตร การวางแผนการประชาสมพนธการรบนกศกษาและการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหมประสทธภาพและเหมาะสมตอไป

โจทยวจย/ปญหาวจย

ปจจยดานคณลกษณะสถาบน ดานการประกอบอาชพ ดานหลกสตร ดานสงคมและเศรษฐกจมอทธพลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดลอยางไร

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษาของนกศกษาระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดลทศกษาในปการศกษา 2557

2. เพอศกษาความสมพนธของปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษา ของนกศกษาระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดลทก าลงศกษาในปการศกษา 2557

วธด าเนนการวจย งานวจยนเปนงานวจยเชงส ารวจ โดยมระเบยบวธวจยจากการพฒนากรอบความคดการวจย โดยการศกษาจากหนงสอ บทความและงานวจยทเกยวของ คอ ศกษาจากงานวจยของชนนทร เลศประภากรณ (2553) ทศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบปรญญาโททางการบญช พบวา ใหความส าคญกบปจจยดานสถาบนการศกษาเปนอนดบแรก รองลงมาคอดานสงคม และดานครอบครวตามล าดบ ในขณะท วรอปสร บบผา (2555) ศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกศกษาตอคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ซงพบวาปจจยทมอทธพลมากทสด ไดแก ปจจยทางดาน


168

บคคล รองลงมา คอ ปจจยดานลกษณะทางกายภาพ นอกจากน ลตา ลมาน และคณะ (2556) ไดวเคราะหปจจยการเลอกเขาศกษาตอคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน พบวาปจจยทมผลตอการเลอกศกษาตอคอ ดานงานในอนาคต ดานความภาคภมใจ ดานการเรยนการสอนและดานแรงจงใจ จากการศกษาแนวคดและงานวจยทเกยวของพบวาปจจยทมผลตอการตดสนใจเลอกศกษาตอประกอบดวยปจจยดานตวบคคล ไดแก อาชพ ความกาวหนา การพฒนาตนเอง ความภาคภมใจ ครอบครว และปจจยดานสถาบน ไดแก ความมชอเสยงของสถาบน สถานทตง สภาพแวดลอม การเรยนการสอน คาใชจายของหลกสตร ดงนน การศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจเขาศกษาตอระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร จงสนใจศกษาประเดนปจจยดานคณลกษณะสถาบน ดานการประกอบอาชพ ดานหลกสตรและดานสงคมและเศรษฐกจ เพอใชในการวางแผน จดท าขอเสนอแนะ แนวทางในเชงนโยบายทเกยวของเสนอตอผบรหารตอไป ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ไดแก นกศกษาระดบบณฑตศกษาคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดลทศกษาอยในปการศกษา 2557 จ านวน 115 คน กลมตวอยาง คอ นกศกษาระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดลทก าลงศกษาในปการศกษา 2557 ทสงแบบสอบถามกลบมา จ านวน 100 คน

เครองมอทใชในการเกบขอมล เครองมอทใช คอ แบบสอบถาม โดยด าเนนการสรางแบบสอบถามทสอดคลองกบกรอบแนวคดของการวจย แบงออกเปน 3 สวน ประกอบดวย สวนท 1 ใชรวบรวมขอมลดานปจจยพนฐานสวนบคคล สวนท 2 สอบถามความคดเหนของนกศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร ตามแบบของลเคอรท (บญชม ศรสะอาด, 2545) แบงเปน 4 ดาน คอ ดานคณลกษณะสถาบน ดานการประกอบอาชพ ดานหลกสตร และดานสงคมและเศรษฐกจ ซงมเกณฑประเมนคาวดระดบ มอย 5 ระดบ สวนท 3 เปนแบบสอบถามแบบปลายเปด โดยสงเครองมอใหผเชยวชาญพจารณาความเหมาะสมของประเดนปญหา ด าเนนการปรบแกแบบสอบถามและน าไปทดลองใชเพอหาคาความเชอมน (Reliability) ดวยวธสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha-Coefficient) ไดคาความเชอมน 0.955 การเกบรวบรวมและการวเคราะหขอมล ด าเนนการเกบขอมลโดยการแจกแบบสอบถามใหกลมตวอยางจ านวน 115 คน และไดรบแบบสอบถามกลบมาจ านวน 100 ฉบบ คดเปนรอยละ 87 ด าเนนการจดระเบยบขอมล ประมวลผลและวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา ไดแก ความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษาประกอบดวย 4 ดาน คอ ดานคณลกษณะสถาบน ดานการประกอบอาชพ ดานหลกสตร และดานสงคมและเศรษฐกจ โดยการวเคราะหคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ซงมการแปลความหมายคาระดบ ดงน 1.00 – 2.33 คะแนน หมายถงมผลตอการตดสนใจในระดบต า 2.34 – 3.66 คะแนน หมายถงมผลตอการตดสนใจในระดบปานกลาง 3.67 – 5.00 คะแนน หมายถงมผลตอการตดสนใจในระดบสง สวนการวเคราะหความสมพนธของปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบบณฑตศกษา มการแปลความหมาย 3 ระดบ


169

ดงน (ฉตรศร ปยะพมลสทธ, 2557) 0.10 – 0.29 หมายถงมความสมพนธกนในระดบนอย 0.30 – 0.49 หมายถงมความสมพนธกนในระดบปานกลาง 0.50 – 1.00 หมายถงมความสมพนธกนในระดบสง ส าหรบปจจยทมมาตรวด แบบนามบญญต (Nominal) และทมมาตรวดแบบระดบอนดบ (Ordinal) ใชวธการวเคราะหความสมพนธแบบไคสแควร

ผลการวจย 1. ขอมลปจจยพนฐานสวนบคคล กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 70.4 มอายเฉลย 26 ป อายสงสด 51 ป อายต าสด 21 ป มอายต ากวา 25 ป รอยละ 60.5 จากกลมตวอยางจ านวนหลกสตร 6 หลกสตร สวนใหญเปนนกศกษาสาขาวชาเทคโนโลยการจดการสงแวดลอม (ภาคปกต) รอยละ 39.5 สถานภาพโสด รอยละ 93.8 ผลการเรยนในระดบปรญญาตรสะสม ระหวาง 2.51 ถง 3.00 รอยละ 41.6 ภมล าเนาอยในภาคกลาง รอยละ 53.1 มอาชพ นกศกษา ผชวยนกวจย พนกงานมหาวทยาลย ลกจาง รอยละ71.6 มรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 15,000 บาท รอยละ 47 ไดรบคาใชจายในการศกษาจากบดา มารดา รอยละ 63.0 ผปกครองทมอาชพรบราชการหรอเจาหนาทหนวยงานของรฐ รอยละ 38.3 ผปกครองมรายไดเฉลยตอเดอน 15,001 – 30,000 บาท รอยละ 29.5 และสวนใหญมพนองทก าลงศกษาอย จ านวน 1 คน รอยละ 69.1

2. ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอระดบบณฑตศกษาในคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร ผลการศกษาพบวาปจจยโดยรวมมผลตอการตดสนใจศกษาตออยในระดบสง คาเฉลย = 3.8 ± 0.56 เมอพจารณาเปนรายดาน ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบสง 3 ดาน ไดแก ดานคณลกษณะสถาบน คาเฉลย = 4.25 ± 0.51 ดานการประกอบอาชพคาเฉลย = 3.95 ± 0.48 และดานหลกสตร คาเฉลย = 3.78 ± 0.57 ตามล าดบ สวนดานสงคมและเศรษฐกจมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบปานกลาง คาเฉลย = 3.22 ± 0.68 เมอพจารณาแยกเปนรายดานพบวา ปจจยสวนใหญในดานคณลกษณะสถาบนมผลตอการตดสนใจในระดบสง ยกเวนเรองทตงของสถาบนมผลตอการตดสนใจในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอพบวา ความมชอเสยง ความร ความสามารถของคณาจารยในสถาบนมผลตอการตดสนใจสงสด คาเฉลย = 4.51 ± 0.62 รองลงมา คอ เปนสถาบนทมมาตรฐานและไดคณภาพ คาเฉลย= 4.51 ± 0.50 และปจจยทตงของสถาบนอยใกลบาน มคาเฉลยต าสด คอ 3.64 ± 1.24 (ดงแสดงในตารางท 1) ตารางท 1 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานในดานคณลกษณะสถาบน

ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบ

บณฑตศกษา (Mean) (S.D.) การแปล

ความหมาย ล าดบ

ดานคณลกษณะสถาบน (Mean= 4.25±0.51) 1. เปนสถาบนทมชอเสยง 4.38 0.66 สง 5 2. เปนสถาบนทมมาตรฐานและไดคณภาพ 4.51 0.50 สง 2 3. ความพรอมดานสถานทและอปกรณการเรยนการสอน 4.36 0.62 สง 6 4. ความพรอมดานสถานทและอปกรณส าหรบการท าวจย 4.22 0.76 สง 7


170


ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบบณฑตศกษา

(Mean) (S.D.) การแปลความหมาย

ล าดบ

5. ความมชอเสยง ความร ความสามารถของคณาจารยในสถาบน 4.51 0.62 สง 1 6. ความมชอเสยงในเรองของงานวจยของสถาบน 4.48 0.64 สง 3 7. การประชาสมพนธหลกสตร/ขอมลขาวสารอน ๆของสถาบน 3.85 0.84 สง 9 8. เปนสถาบนการศกษาทใฝฝน 4.09 0.85 สง 8 9. ทตงของสถาบน อยใกลบาน สะดวกในการเดนทาง 3.64 1.24 ปานกลาง 10 10. สถาบนมสภาพสงแวดลอมทเออตอการเรยนร 4.43 0.65 สง 4

ดานการประกอบอาชพ พบวา ปจจยสวนใหญมผลตอการตดสนใจในระดบสง ยกเวนการยง

ไมสามารถหาอาชพทตองการท าไดและวฒการศกษาระดบปรญญาตรไมเพยงพอในการท างานมผลตอการตดสนใจในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอพบวา ผตอบแบบสอบถามตองการเพมพนความรและน าไปประกอบอาชพมผลตอการตดสนใจสงสด คาเฉลย = 4.54 ± 0.55 รองลงมา คอ สรางโอกาสและความกาวหนาหลงส าเรจการศกษา คาเฉลย= 4.38 ± 0.62 สวนการมาศกษาตอเนองจากยงไมสามารถหาอาชพทตองการท าได มคาเฉลยต าสดคอ 2.86 ± 1.13 (ดงแสดงในตารางท 2)

ตารางท 2 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานในดานการประกอบอาชพ

ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบบณฑตศกษา (Mean) (S.D.) การแปล


ดานการประกอบอาชพ (Mean= 3.95±0.48) 1. ตองการคณวฒการศกษาเพอการเลอนต าแหนงใหสงขน 4.00 0.92 สง 7 2. ยงไมสามารถหาอาชพทตองการท าได 2.86 1.13 ปานกลาง 10 3. วฒการศกษาระดบปรญญาตรไมเพยงพอในการท างาน 3.43 1.07 ปานกลาง 9 4. เปนสาขาวชาทสามารถประกอบอาชพไดหลายดาน 4.04 0.77 สง 6 5. ตองการเพมพนความร ความสามารถและน าไปประกอบอาชพ 4.54 0.55 สง 1 6. ตองการวฒการศกษาเพอเพมโอกาสในการเปลยนงาน 4.15 0.91 สง 4 7. ตองการวฒการศกษาเพอเงนเดอนทเพมขน 3.78 1.03 สง 8 8. ตองการเพมความมนคงในการประกอบอาชพ 4.23 0.71 สง 3 9. ตองการหาความรใหมเพมเตมเพอการประกอบอาชพอสระ 4.06 0.81 สง 5 10. เปนการสรางโอกาสและความกาวหนาหลงส าเรจการศกษา 4.38 0.62 สง 2

ดานหลกสตร พบวา ปจจยสวนใหญมผลตอการตดสนใจในระดบสง ยกเวนการใช

ภาษาองกฤษในการเรยนการสอน และสามารถเรยนไปดวยท างานไปดวยได มผลตอการตดสนใจระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอพบวา การเรยนการสอนแบบฝกภาคสนามมผลตอการตดสนใจ


171

สงสดคาเฉลย = 4.12 ± 0.73 รองลงมา คอ เปดกวางในการรบนกศกษาปรญญาตรจากทกสาขาวชา คาเฉลย = 4.04 ± 0.90 สวนการใชภาษาองกฤษในการเรยนการสอน มคาเฉลยต าสด คอ 3.49 ± 0.90 (ดงแสดงในตารางท 3)

ตารางท 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานในดานหลกสตร



ดานหลกสตร (Mean= 3.78±0.57) 1. สอดคลองกบสาขาวชาทเรยนจบปรญญาตร 3.77 1.05 สง 6 2. เปดกวางรบนกศกษาปรญญาตรทจบจากทกสาขาวชา 4.04 0.90 สง 2 3. ใชภาษาองกฤษในการเรยนการสอน 3.49 0.90 ปานกลาง 10 4. ใชภาษาองกฤษในการท าวทยานพนธ 3.68 0.91 สง 8 5. เปนสาขาวชาทสามารถเรยนไปดวยท างานไปดวยได 3.52 1.10 ปานกลาง 9 6. มการเรยนการสอนแบบฝกภาคสนาม 4.12 0.73 สง 1 7. มโครงการแลกเปลยน/ศกษาดงานในประเทศระหวางศกษา 3.80 0.89 สง 5 8. มโครงการแลกเปลยน/ศกษาดงานตางประเทศระหวางศกษา 3.80 0.93 สง 4 9. ระยะเวลาในการศกษาจนจบการศกษา 3.69 0.92 สง 7 10. มสาขาวชาใหเลอกหลากหลาย 3.91 0.73 สง 3

ดานสงคมและเศรษฐกจ พบวา ปจจยสวนใหญมผลตอการตดสนใจระดบปานกลาง ยกเวน สาขาวชาเปนทนยมในสงคมมผลตอการตดสนใจระดบสง เมอพจารณารายขอพบวา สาขาวชาเปนทนยมมผลตอการตดสนใจสงสด คาเฉลย = 3.78 ± 0.81 รองลงมาคอคาใชจายในการศกษาไมแพงจนเกนไป คาเฉลย = 3.67 ± 0.94 สวนการทเพอนชกชวนใหมาเรยนมคาเฉลยต าสด คอ 2.44 ± 0.90 (ดงแสดงในตารางท 4) ตารางท 4 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานในดานสงคมและเศรษฐกจ



ดานสงคมและเศรษฐกจ (Mean= 3.22±0.68) 1. สาขาวชาเปนทนยมในสงคม 3.78 0.81 สง 1 2. สาขาวชาเปนทตองการในตลาดแรงงาน 3.63 0.66 ปานกลาง 3 3. การศกษาตอปรญญาโทเปนคานยมของสงคมปจจบน 3.44 0.95 ปานกลาง 4 4. เพอนชกชวน 2.44 1.06 ปานกลาง 10 5. ค าแนะน าของคร/อาจารย 3.12 1.17 ปานกลาง 7


172




6. ค าแนะน าของรนพ/ศษยเกาทจบปรญญาโทแลว 2.96 1.20 ปานกลาง 8 7. เปนมหาวทยาลยทผปกครอง/คนรจก จบการศกษา 3.21 1.22 ปานกลาง 6 8. เปนความตองการของครอบครว/เปนเกยรตแกวงศตระกล 3.26 1.32 ปานกลาง 5 9. คาใชจายในการศกษาไมแพงจนเกนไป 3.67 0.94 ปานกลาง 2 10. ไดรบทนสนบสนน 2.72 1.33 ปานกลาง 9

3. ความสมพนธของปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอของระดบบณฑตศกษา ผล

การศกษาพบวา ตวแปร เพศ ภมล าเนา อาชพของผปกครองและหลกสตรทเลอกเขาศกษาไมมความสมพนธกบปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในทกดาน ยกเวนปจจยดานคณลกษณะสถาบนทสมพนธกบผลการเรยนสะสมระดบปรญญาตรไปในทางตรงขามระดบนอย (r=-0.248) และสมพนธกบรายไดของบณฑตไปในทางเดยวกนระดบปานกลาง (r=0.312) ปจจยทมความสมพนธกบปจจยดานหลกสตร คอ รายไดของบณฑต โดยสมพนธไปในทางเดยวกนระดบนอย (r=0.252) และรายไดของผปกครองสมพนธไปในทางตรงขามระดบนอย (r=-0.293) ปจจยทมความสมพนธกบภาพรวมของการตดสนใจศกษาตอ คอ รายไดของผปกครอง โดยสมพนธไปในทางเดยวกนระดบนอย (r=0.267) และยงพบวาอาชพของกลมตวอยางมความสมพนธกบปจจยดานหลกสตรและดานสงคมและเศรษฐกจ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สาขาวชาท เรยนในระดบปรญญาตร มความสมพนธกบปจจยดานการประกอบอาชพ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 อภปรายผล

ปจจยดานคณลกษณะสถาบน ดานการประกอบอาชพและดานหลกสตรมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบสง สอดคลองกบผลการศกษาของกตตภณ กตยานรกษ (2554) เกรยงศกด แสงจนทร (2548) ในปจจยดานอาจารยผสอน ดานหลกสตรและดานภาพลกษณของสถาบนสงผลตอการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอของนกศกษาในระดบมาก ปจจยดานชอเสยงสถาบนและคณภาพวชาการนบเปนปจจยอนดบตนๆ ทมผลตอการตดสนใจเขาศกษาของนกศกษา สอดคลองกบผลการจดอนดบมหาวทยาลยโลกโดยสถาบน Quacquarelli Symonds ประจ าป ค.ศ. 2014 มหาวทยาลย มหดลตดอนดบท 257 ของโลก อยในอนดบท 10 ในทวปเอเชย ซงเปนอนดบทดทสดของมหาวทยาลยไทย สงเหล าน สะทอนให เหนถ งคณภาพดานการเรยนการสอนและการวจย ซ งเปนจดแขงของมหาวทยาลยมหดลประการหนง (มหาวทยาลยมหดล, 2557) อกทง คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตรมการพฒนาการเรยนการสอนและงานวจยมาอยางตอเนอง มการบรหารจดการในแบบองครวม ไมแบงแยกเปนภาควชาท าใหสามารถบรหารจดการทรพยากรตางๆ ในการสนบสนนการจดการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสม สงเหลานสงผลใหคณะ ตดอนดบ 5 ดานการเรยนการสอนในสาขาวทยาศาสตร จากผลการจดอนดบสถาบนอดมศกษาในประเทศไทยโดยส านกงานคณะกรรมการการ

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2


173

อดมศกษาทจดท าขนเมอวนท 31 สงหาคม 2549 (คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร, 2549) ซงสอดคลองกบผลการศกษาของวรอปสร บบผา (2555) วาปจจยทมอทธพลมากทสดในการตดสนใจศกษาตอ ไดแก ปจจยดานบคคล คอ อาจารยมความร มคณภาพ ทงนชอเสยงของสถาบนและคณาจารย ยงคงมผลตอการตดสนใจเลอกศกษาตออยางมากดวย (พนดา สงฆพนธ, 2551; กตตชย เกษมศานต, 2555; เกษม พพฒนเสรธรรม, 2552)

ดานการประกอบอาชพ พบวา ปจจยแตละขอมผลตอการตดสนใจศกษาตอของนกศกษาอยในระดบสงและปานกลาง ปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอมากทสด คอ ตองการเพมพนความร น าความรไปประกอบอาชพ รองลงมา คอ เปนการสรางโอกาสและความกาวหนาหลงส าเรจการศกษา สอดคลองกบผลการศกษาของ ประศาสน ไสวงษ (2552) มณฑล บญธรรม (2550) และอมพวรรณ กระจางจาย (2556) ทพบวาเหตผลในการศกษาตอ คอ ตองการเพมพนความร เพอปรบวฒการศกษาและเพอความกาวหนาในการท างาน

ดานหลกสตร พบวา ปจจยแตละขอมผลตอการตดสนใจศกษาตออยในระดบสงและระดบปานกลาง ขอทมผลตอการตดสนใจสงสด คอ มการเรยนการสอนแบบฝกภาคสนาม รองลงมา คอ เปดกวางในการรบนกศกษาปรญญาตรทจบจากทกสาขาวชา และมสาขาวชาใหเลอกหลากหลายสอดคลองผลการศกษาของ เสถยร เกรงขาม (2551) ทพบวานสตมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยมแรงจงใจในการเลอกศกษาตอระดบบณฑตศกษาในดานหลกสตรในระดบมาก เนองจากเปนมหาวทยาลยทมไวเพอส าหรบพระภกษและบคคลทสนใจดานพระพทธศาสนาโดยเฉพาะ ดงนน จงถอวามความมเอกลกษณทางดานหลกสตรเชนเดยวกบหลกสตรของคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตรทเนนบรณาการการเรยนการสอนและมการออกฝกภาคสนามทนบวาเปนเอกลกษณทโดดเดนของคณะมาตลอด อกทงเปนสาขาวชาทเปดกวางในการรบนกศกษาทจบจากหลากหลายสาขาวชา เนนการบรณาการความรจากหลายศาสตร อาศยการท างานรวมกนของหลายวชาชพ ซงสอดคลองกบผลการศกษาของสรมา บรณกศล กนษฐา คณม และธนาศกด ขายกระโทก (2556) ทพบวาสาขาวชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชธาน เปดโอกาสใหผทส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร จากสาขาวชาตางๆ สมครเรยนไดและไมจ ากดประสบการณการท างาน นอกจากน ผลการวจยยงสอดคลองกบผลการศกษาของ อรวรรณ กณจะนะ (2549) ทพบวาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจศกษาตอระดบปรญญาตร คอ มสาขาวชาใหเลอกหลากหลายตามทตองการ

ดานสงคมและเศรษฐกจ พบวา ปจจยแตละขอมผลตอการตดสนใจศกษาตออยในระดบสงและปานกลาง โดยขอทมคาเฉลยสงสดคอ สาขาวชาเปนทนยมในสงคม และขอทมคาเฉลยต าสดคอ เพอนชกชวน ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ศภชย จนทรงาม และคณะ (2556) ฉตรชย อนทสงขและคณะ (2552) และอษณย จงสขใส (2545) ทพบวานกศกษาสวนใหญใหความส าคญกบปจจยดานเศรษฐกจและสงคมในระดบมาก

ผลการศกษาความสมพนธของปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบบณฑตศกษาพบวา ตวแปร เพศ ภมล าเนา อาชพของผปกครองและหลกสตรทเลอกเขาศกษาไมไดเปนตวแปรทสงผลตอการตดสนใจศกษาตอของนกศกษา สอดคลองกบงานวจยของอาร เมธธรรมวฒน (2554) ทพบวาเพศและภมล าเนาทแตกตางกนใหความส าคญกบปจจยทมความสมพนธตอการตดสนใจเลอกศกษาในมหาวทยาลยสงขลานครนทรไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท .05 นอกจากนยง

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/31_%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1


174

สอดคลองกบงานวจยของ กญกมญ เถอนเหมอน (2551) ทพบวาเมอจ าแนกตวแปรตามอาชพของผปกครอง คาเฉลยระดบความคดเหนทมตอปจจยจงใจในการเลอกเขาศกษาในมหาวทยาลยศรปทม ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต รวมถงสอดคลองกบงานวจยของ เจรญ โสภา (2551) ทพบวานกศกษาทศกษาในหลกสตรระดบบณฑตศกษาทแตกตางกนมแรงจงใจในการเขาศกษาตอระดบบณฑตศกษาในดานสงคม ดานการพฒนาตนเอง ดานการประกอบอาชพและภาพรวมไมแตกตางกน จากผลการศกษาพบวา รายไดและผลการเรยนสะสมระดบปรญญาตรของกลมตวอยางทมผลการเรยนในระดบต ามผลตอการตดสนใจในปจจยดานคณลกษณะสถาบนและดานหลกสตร สอดคลองกบผลการศกษาของศภชย จนทรงาม และคณะ (2556) ทพบวานกศกษาทมผลสมฤทธทางการเรยนทแตกตางกนใหความส าคญตอปจจยทมผลตอการตดสนใจเรยนทแตกตางกน และสอดคลองกบผลการศกษาของสทธประกอบ วนยางคกล (2547) ทพบวาปจจยดานทนทรพยมความสมพนธกบแรงจงใจในการเขาศกษาตอ นอกจากน ผลการศกษาพบวากลมตวอยางทมผปกครองทมระดบรายไดต าเปนตวแปรทสงผลตอการตดสนใจในปจจยดานหลกสตรและปจจยภาพรวมอกดวย ซงสอดคลองกบผลการศกษาของศภชย จนทรงาม และคณะ (2556) ทพบวานกศกษาทมผปกครองทมรายไดตอเดอนแตกตางกนใหความส าคญตอปจจยทมผลตอการตดสนใจเรยนทแตกตางกน ผลการศกษายงพบอกวาสาขาวชาทเรยนในระดบปรญญาตรเปนตวแปรทมผลตอการตดสนใจในปจจยดานการประกอบอาชพ และอาชพของกลมตวอยางกมผลตอการตดสนใจในปจจยดานหลกสตรและดานสงคมและเศรษฐกจ สอดคลองกบงานวจยของเจรญ โสภา (2551) ทพบวาสาขาวชาทส าเรจการศกษาในระดบปรญญาตรทแตกตางกนมแรงจงใจในการเขาศกษาตอระดบบณฑตศกษา ในดานประกอบอาชพ และการพฒนาตนเองทไมแตกตางกน และอาชพของนกศกษาปจจบนทแตกตางกนมแรงจงใจในการเขาศกษาตอในระดบบณฑตศกษาในดานสงคม การพฒนาตนเองไมแตกตางกน สวนดานสถาบนและดานการประกอบอาชพแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน าผลงานวจยไปใชประโยชน

1. มหาวทยาลยและคณะควรใหความส าคญกบปจจยดานหลกสตร จ านวนสาขาวชา และดานการบรหารจดการของสถาบนเพอใหมคณลกษณะของสถาบนทด เพราะเปนปจจยทสงผลตอการตดสนใจในการศกษาตอสงทสด รวมทงจะตองสรางกลยทธดานคณลกษณะของสถาบนใหโดดเดนรกษามาตรฐานและคณภาพในดานความรทางวชาการ งานวจย ตลอดจนปจจยเกอหนนดานตาง ๆ ทสงผลใหเกดสภาพสงแวดลอมทเออตอการเรยนร

2. คณะควรมการส ารวจต าแหนงงานทตองการวฒการศกษาในระดบบณฑตศกษาในตลาดแรงงานเพอน ามาใชเปนขอมลในการพฒนา ปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน ทงนควรควบคมคณภาพ การประเมนหลกสตร ตลอดจนจดการเรยนการสอนใหมความทนสมย ทนตอสถานการณปจจบน สอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน ค านงถงการน าความรไปใชหลงจากส าเรจการศกษาทสอดคลองกบการน าไปใชจรง


175

3. มหาวทยาลยควรมการทบทวนปจจยทางดานสงคมและเศรษฐกจ เนองจากปจจยดานคาใชจายมผลตอการศกษาตอ ทงนการเกบคาใชจายในการลงทะเบยนไมควรจะมราคาสงมากเกนไป

4. มหาวทยาลยและคณะควรเนนการแนะแนวกบกลมนกศกษาทก าลงจะจบปรญญาตรใหมากขน ควรมการประชาสมพนธ สรางปฏสมพนธระหวางคณะกบตวนกศกษา รวมถงครอบครวใหมความสมพนธอนดอยางตอเนอง โดยจดกจกรรมทใหนกศกษาและบคคลทเกยวของกบนกศกษาไดเขามามสวนรวม จนท าใหเกดความรสกผกผนและสงผลตอการตดสนใจศกษาตอ

5. คณะควรใหความส าคญกบการประชาสมพนธ สงเสรมการตลาดจงใจใหผทตองการศกษาตอ ตดสนใจเลอกเขามาศกษาตอในคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตรมากขน เพมชองทางประชาสมพนธใหหลากหลายชองทางกวาทเปนอย ทงสอวทยกระจายเสยง สงพมพ ประชาสมพนธผานทางเวปไซต ตลอดจนประชาสมพนธไปยงหนวยงานทงทางราชการและเอกชน ขอเสนอแนะในการท างานวจยครงตอไป

1. คณะควรท าการวจยเชงคณภาพ โดยการสมภาษณเพอใหไดรายละเอยดเชงลก เพอน าผลทไดเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรตอไป

2. คณะควรศกษาปจจยความคาดหวงของนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนในระดบบณฑตศกษา เพอทจะไดเขาถงความตองการของกลมลกคาทงทเปนกลมลกคาปจจบนและลกคาในอนาคต และน าผลการศกษาทไดเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรตอไป

3. คณะควรศกษาขอมลในสวนของผทไมสนใจเขาศกษาเพอท าการแกไขจดออนของคณะ

กตตกรรมประกาศ งานวจยนไดรบทนสนบสนนโครงการวจยจากงานประจ า (R2R Research Grant) จากบญชเงนสนบสนนการวจยและบรการวชาการแกสงคมของคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล ประจ าปงบประมาณ 2557 ไดรบการพจารณารบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคนของมหาวทยาลยมหดล รหสโครงการท MU-IRB 2014/056.2804 วนท 15 พฤษภาคม 2557 ขอขอบคณผเชยวชาญในการตรวจสอบ และใหขอเสนอแนะในการปรบแกแบบสอบถาม ขอบคณนกศกษาทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามจนท าใหงานวจยส าเรจลลวงดวยด

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2553). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2553. สบคนจาก https://www.mwit.ac.th/~person/01-Statutes/NationalEducation.pdf

กตตชย เกษมศานต. (2555). การส ารวจความตองการและทศนคตของนกเรยนทสมครเขาเรยนกลมวชานเทศศลป คณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. วารสารวชาการคณะสถาปตยกรรมศาสตร สจล. 14(15), 77 - 89.

กตตภณ กตยานรกษ. (2554). ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอหลกสตรสาขาวชา รฐประศาสนศาสตรของนกศกษาหลกสตรสาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ. วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ. 4(10), 42 - 52.

https://www.mwit.ac.th/~person/01-Statutes/NationalEducation.pdf


176

กญกมญ เถอนเหมอน. (2551). ปจจยจงใจในการเลอกเขาศกษาของนกศกษาในมหาวทยาลย ศรปทม. วารสารศรปทมปรทศน. 8(1), 5–12. เกษม พพฒนเสรธรรม. (2552). การสรางแบรนดมหาวทยาลยเอกชน. Productivity World.

May – June (2009), 57 - 62. เกรยงศกด แสงจนทร. (2548). ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอหลกสตรรฐ

ประศาสนศาสตรมหาบณฑต วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา. ปญหาพเศษ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป มหาวทยาลยบรพา.

คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล. (2549). รายงานประจ าป 2549. นครปฐม: คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร.

เจรญ โสภา. (2551). ศกษาแรงจงใจในการเขาศกษาตอระดบบณฑตศกษาของนกศกษา ปรญญาโท มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. ฉตรชย อนทสงข และคณะ. (2552). ความตองการศกษาตอและปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจ

ศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต ของนกศกษาจงหวดนครราชสมา. นครราชสมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน.

ฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2557). การแปลความหมายสมประสทธสหสมพนธและสมประสทธการอธบาย. สบคนจาก http://www.watpon.com/Elearning/stat23.htm

ชนนทร เลศประภากรณ. (2553). ศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบปรญญาโททางการบญช. วทยานพนธบญชมหาบณฑต คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ประศาสน ไสวงษ. (2552). แรงจงใจในการศกษาตอของนกศกษาปรญญาโท มหาวทยาลยราชภฏ

พระนคร. การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏพระนคร. พนดา สงฆพนธ. (2551). สภาพการตดสนใจเลอกศกษาตอในคณะสตวแพทย

มหาวทยาลยขอนแกน. การศกษาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน. มณฑล บญธรรม. (2550). ศกษาความตองการศกษาตอระดบปรญญาโท หลกสตรวทยาศาสตร

มหาบณฑต สาขาคณตศาสตรศกษา สถาบนราชภฏอบลราชธาน. อบลราชธาน: สถาบนราชภฏอบลราชธาน.

มหาวทยาลยมหดล. (2557). ผลการจดอนดบมหาวทยาลยโลกลาสดป 2014. สบคนจากhttp://www.mahidol.ac.th/th/latest_news57/Press_QS2014.html

ลตา ลมาน และคณะ. (2556). ปจจยการเลอกเขาศกษาตอคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 24(2), 104 - 118.

วรอปสร บบผา. (2555). ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกศกษาตอในคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. รายงานการวจยคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

http://www.watpon.com/Elearning/stat23.htm

http://www.mahidol.ac.th/th/latest_news57/Press_QS2014.html


177

ศภชย จนทรงาม และคณะ. (2556). ปจจยทมผลตอการตดสนใจเลอกเรยนสาขาวชาการศกษาปฐมวยของนกศกษาสาขาวชาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยราชธาน. สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย. การประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2556.หนา 216 - 226.

สทธประกอบ วนยางคกล. (2547). ปจจยทสงผลตอแรงจงใจในการเขาศกษาตอระดบบณฑตศกษาของนกศกษา มหาวทยาลยรตนบณฑต วทยาศาสตรและเทคโนโลย. วทยานพนธการวจยการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง.

สรมา บรณกศล, กนษฐา คณม และธนาศกด ขายกระโทก. (2556). แรงจงใจในการศกษาตอระดบปรญญาโทของนกศกษาสาขาวชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชธาน. the 1st National Academic Conference “Promotion of Integrated Knowledge Leading to ASEAN Community.” March 29, 2013.

สรางค โควตระกล. (2553). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เสถยร เกรงขาม. (2551). แรงจงใจในการเลอกศกษาตอในระดบบณฑตศกษาของนสตใน

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร.

อรวรรณ กณจะนะ. (2549). ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจศกษาตอระดบปรญญาตร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

อาร เมธธรรมวฒน. (2554). ปจจยทมความสมพนธตอการตดสนใจเลอกศกษาในมหาวทยาลยสงขลานครนทร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ในจงหวดสงขลา. สารนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

อมพวรรณ กระจางจาย. (2556). การศกษาความตองการการเขาศกษาตอหลกสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการเรยนรและสอสารมวลชน คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

อษณย จงสขใส. (2545). แรงจงใจตอการเลอกเขาศกษาตอระดบปรญญาโทของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยมหดล. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง.


ผลการพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนร ของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร

RESULTS OF DEVELOPING THE ABILITY TO ASSESS LEARNING OUTCOME OF

STUDENT TEACHERS

กนตฤทย คลงพหล1 และ วสสพร จโรจพนธ2 Kanreutai Klangphahol1 and WassapornJirojphan2

1หลกสตรครศาสตรบณฑต สาขาวชาคณตศาสตรชอสถาบนมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

จงหวดปทมธาน 2หลกสตรครศาสตรบณฑต สาขาวชาคณตศาสตร ชอสถาบนมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

จงหวดปทมธาน

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาเปรยบเทยบความตองการจ าเปนเพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครแตละสาขา และ2) เพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครสาขาคณตศาสตรมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โดยประชากรไดแก นกศกษาฝกประสบการณวชาชพครชนปท 5 ปการศกษา 2557 จ านวน 415 คน แบงเปน 4 สาขา คอสาขาคณตศาสตร สาขาภาษาองกฤษ สาขาวทยาศาสตร สาขาการศกษาปฐมวย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครชนปท 5 ปการศกษา 2557 จ านวน 160 คน แบงเปน 4 สาขา คอ สาขาคณตศาสตร จ านวน 40 คน สาขาภาษาองกฤษ จ านวน 40 คน สาขาวทยาศาสตร จ านวน 40 คน สาขาปฐมวย จ านวน 40 คน ทไดมาจากการสมกลมตวอยางแบบแบงชน และกลมตวอยางส าหรบการทดลอง คอ สาขาคณตศาสตร จ านวน 102 คนเครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบประเมนความตองการจ าเปนเพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ซงมลกษณะเปนแบบประเมนทมการตอบสนองเดยว และแบบทดสอบความสามารถดานการประเมนผลการเรยนร สถตทใชในการวจย ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน สถตการทดสอบคาทแบบกลมตวอยางไมอสระตอกน และสถตเอฟ ผลการวจยพบวา 1) ผลการเปรยบเทยบระดบความตองการจ าเปนเพอเสรมสรางความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครจ าแนกตามสาขาวชาทงหมด 8 ดาน ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต 2) ผลจากการจดการอบรมพบวา พบวาคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความสามารถดานการประเมนผลการเรยนร กอนการอบรมใหความรเทากบ 13.90 และหลงการจดอบรมใหความรเทากบ 22.05 พบวา คะแนน


179

เฉลยผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความสามารถดานการประเมนผลการเรยนร สงกวากอนการจดอบรมใหความรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ABSTRACT The main objective of this research was 1) to compare results from needs assessment for developing an assessment of learning outcome ability of student teachers of Valaya Alongkorn Rajabhat University Under the Royal Patronage. And 2) to develop an assessment learning outcome ability of the Mathematics student teachers. The population was 415 teacher students studying in the fifth year in academic year 2014. They were classified into 4 majors; Mathematic, English, Science, and Early Childhood. The sample group was 160 student teachers consisting of 40 students from each major. They were chosen by the stratified random sampling. For the experimental group were 102 Mathematics student teachers. The research instruments were needs assessment forms and achievement tests. The needs assessment forms were used for developing an assessment learning outcome ability of student teachers. These instruments were a set of 5-scale with single-response format. For achievement tests were used for evaluating an assessment of learning outcome ability of student teachers. The statistics used in this research were mean, standard deviation, Modified Priority Needs Index, t-test for dependent samples and F-test. The research results revealed that 1) the comparison of need levels for strengthening the ability to assess learning outcomes in all eight aspects of each major was not different statistically significant. 2) The result of training showed that the mean scores on achievement of assessment learning outcomes before and after seminar were 13.90 and 22.05. The average score after seminar was higher than before and it was statistically significant at .05 ค าส าคญ การพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร Keywords Developing the ability to assess student learning teachers ความส าคญของปญหา การศกษาเปนเครองมอส าคญเนองจากเปนรากฐานในการผลตและพฒนาทรพยากรมนษยซงถอไดวาเปนก าลงหลกในการพฒนาประเทศ การจดการศกษาของไทยในปจจบนนนพบวายง


180

ประสบปญหาอยมาก ถงแมวาจะผานการปฏรปการศกษาครงใหญมาแลวไมต ากวาสองครง และหนงในจ านวนนน คอการปฏรปการศกษาครงส าคญทสามารถปรากฏเปนกฎหมายชดเจนครงแรกในป พ.ศ. 2540 ซงไดมการตราไวในรฐธรรมนญอนเปนกฎหมายหลกทส าคญของประเทศ ปรากฏการณครงส าคญนสงผลใหมการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 อนเปนแรงผลกดนใหรฐบาลและหนวยงานทเกยวของไดด าเนนการปฏรปและเรงรดปรบปรงระบบการศกษาอยางตอเนองเรอยมาจนถงปจจบน อยางไรกดสภาพการจดการศกษาภายหลงจากการปฏรปยงไมปรากฏผลเปนทนาพอใจสภาพปญหาทส าคญประการหนงของการจดการศกษาทยงปรากฏชด คอ ปญหาในการจดการเรยนการสอนและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนปญหาทหลายฝายใหความสนใจเนองจากเปนเครองชวดประสทธภาพและประสทธผลของการปฏรปการศกษาทส าคญประการหนงทเกดขนจากการปฏรปการศกษาในทศวรรษแรก (พ.ศ. 2542-2551) ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2557) ไดท าการวจยและพฒนาในระดบประเทศ เรอง รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาพนฐาน ประเดนทส าคญทางดานการศกษา คอ การวดและการประเมนผลทางการศกษา ผลการประเมนผลของสถานศกษาพนฐาน พบวา มงเนนพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงคดวยวธการหลากหลาย (คาเฉลย = 4.37, S.D.=0.68) เนนผเรยนเปนบคคลส าคญทสดทตองจดประสบการณหลากหลายใหสอดคลองกบชวงวยและพฒนาการของผเรยน (คาเฉลย = 4.35, S.D.=0.75) ดานการวดและประเมนผลการเรยนรสถานศกษาไดใหความส าคญกบการวดและประเมนผลเปนสวนส าคญของการจดการเรยนการสอน เพอมงใหผเรยนแตละคนไดพฒนาเตมศกยภาพ การวดและประเมนผลจงตองใหมลกษณะเปนการประเมนผลทเนนผเรยนเปนส าคญ และประเมนผลตามสภาพจรง การประเมนผลกบการเรยนรเกดขนอยางผสมผสานกน การประเมนจากการปฏบตจรงจงมความส าคญมากขนซงสอดคลองกบการประเมนผลของโรงเรยนบานวงไทร จงหวดสโขทย กลาวคอ ครมอสระออกแบบวธการประเมนผลเปนของตนเอง คดคนเครองมอและเทคนคการวดผลทเปนการวดพฤตกรรมทแทจรงทแสดงออกซงความสามารถของผเรยน โดยวดตามสภาพความเปนจรงสงเกตจากการปฏบตภาระงาน ดานการประเมนผลการเรยน อยบนพนฐานทางความหลากหลายของผเรยน อยางไรกตามการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนในปจจบนทก าหนดมาจากสวนกลาง ยงคงมงเนนผลสมฤทธทางการเรยนเปนหลก เนนผลจากการสอบแขงขนโดยอาศยความจ ามากกวาความรความเขาใจ ฉะนน ผลทไดจากการประเมนจงไมสามารถตอบสนองตอมาตรฐานการศกษาทง 3 ดาน ซงประกอบดวยมาตรฐานการศกษาดานผเรยน มาตรฐานการศกษาดานกระบวนการ และมาตรฐานการศกษาดานปจจยในดานผเรยนดงนน การประเมนผลการเรยน ควรค านงถงผไดรบประโยชนจากการวดผลการศกษา ผเรยนตองไดรบการพฒนาศกยภาพอยางแทจรง เกดการเรยนรมทกษะชวต มความสามารถในการวเคราะหสงเคราะห ประเมนคา เขาใจปญหาและความจรง ครผสอน ในฐานะเปนผจดวธการเรยนการสอน ตองน าผลทไดจากการประเมนมาวเคราะหหาจดเดน และจดทควรพฒนาปรบปรงเพอน าไปใชวางแผนการจดกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสมกบลกษณะของผเรยน นวตกรรมการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐานทสมควรน าไปประยกตใชกบการบรหารจดการศกษาขนพนฐานของประเทศไทยดานการประเมนผลในชนเรยนควรเปนการประเมนพฒนาการของผเรยนลดการแขงขน ทงน พจารณาไดจากฟนแลนด ทมนโยบายการประเมน


181

พฒนาการผเรยนแทนการคดเกรดโดยมงเพอการแนะแนวใหผเรยนรจกตนเองสงเสรมการเรยนและการพฒนาทกษะของผเรยน ในท านองเดยวกบญปน ทเนนการประเมนพฒนาการของผเรยนแทนการแขงขน เชนเดยวกน โดยใชวธการประเมนทหลากหลาย ทงการดผลงาน พฤตกรรมการแสดงออก แฟมสะสมงาน การประชมพจารณาผลพฒนาการการประเมนโดยบคคลภายนอก พอแม ผปกครองรวมประเมน และพสจนไดวานกเรยนของประเทศเหลานมผลการประเมน PISA อยในล าดบตน ๆ ทงนน รวมทงการใหมการซ าชนไดหากประเมนแลวเดกยงมพฒนาการไมถงเกณฑ (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2557) จากการศกษางานวจยตางๆพบวา นกการศกษาตางใหความส าคญในการสรางเสรมสมรรถนะวชาชพครดานตางๆทมความจ าเปน แกครกอนประจ าการ เชน Yunus (2013) และZottmann et al. (2010) เปนการวจยเพอศกษาปจจย ผลกระทบของการวดและการประเมนผล ในการวเคราะหและการรบร สมรรถนะของนกศกษาครและจากการศกษาผลงานวจยในการพฒนาสมรรถนะดานการประเมนแกนสตนกศกษาครในประเทศไทย พบวาเปนการวจยเพอพฒนาครประจ าการเปนหลก เชน งานวจยของกฤตยา วงศกอม (2547) งานวจยของ พชร จนทรเพง และ ส ารวน ชนจนทก (2553) และพรทพย ไชยโส และคณะ (2556) จงเปนประเดนค าถามส าคญของสถาบนผลตครในการพฒนาความสามารถดานการวดประเมนผลของนกศกษาวชาชพคร หรอครกอนประจ าการทจะตองเรยนรกอนทจะปฏบตการสอนในชนเรยน ใหมความพรอมสามารถรองรบการเปนครมออาชพและกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยนในป 2558 เพอการอยรวมกนในภมภาคอยางสนตสข สามารถแขงขนกบประเทศในภมภาคอน ๆ ได ซงจะเหนไดวา หากครประจ าการหรอครกอนประจ าการไดรบการพฒนาความร ความเขาใจ ทกษะเกยวกบดานการวดประเมนผล จนเกดเปนความสามารถในการวดประเมนผล กจะสามารถสงผลใหการพฒนาผลการเรยนรของนกเรยนเพมขน การพฒนาครใหสามารถจดการเรยนการสอนและประเมนผลการเรยนรไดอยางเปนระบบ วธหนงการจดการฝกอบรม ซงสภาพร พศาลบตร และยงยทธ เกษสาคร (2546) รสสคนธ มกรมณ (2546) ไพโรจน อลต (2547) และค ารณ โปรยเงน (2550) กลาวถง การฝกอบรมวา กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ทมวตถประสงคเพอเพมพนความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตอนเหมาะสม จนสามารถกอใหเกดการเปลยนแปลงในพฤตกรรมและท าใหการปฏบตงานในหนาทใหมประสทธภาพยงขน อกทงการออกแบบหลกสตรฝกอบรมประกอบดวย วตถประสงคของการเรยนร เนอหา ประสบการณการเรยนร สอประกอบการฝกอบรม วธการประเมนผลมความแตกตางทลมลกมากกวาประสบการณทเคยมมากอน กระตนใหเกดความอยากรมากขนตามหลกการเรยนร (Wilson et al., 1995) ดงนนผวจยจงสนในท าวจยเพอพฒนาความสามารถในการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร โดยการจดอบรมเพอพฒนาความสามารถในการประเมนผลการเรยนรอยางถกตองและตรงตามสภาพจรงและพฒนาการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครในดานทจ าเปนเรงดวนตามสภาพจรงของนกศกษาครมหาวทยาลยราชภฏ วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ


182

โจทยวจย/ปญหาวจย 1. นกศกษาฝกประสบการณวชาชพครมความตองการจ าเปนเพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครแตละสาขาแตกตางกนหรอไมอยางไรบาง 2.หลงจากทนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครสาขาคณตศาสตรไดรบการอบรมดานการประเมนผลการเรยนรนกศกษามความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรสงขนหรอไม วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาเปรยบเทยบความตองการจ าเปนเพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครจ าแนกตามสาขาวชาของนกศกษาคร 2. เพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครสาขาคณตศาสตรมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ วธด าเนนการวจย วธด าเนนการวจยแบงเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 ประเมนความตองการจ าเปนเพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผล การเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครเปนขนตอนและวธด าเนนการวจยตามวตถประสงคขอท 1 โดยมวธการด าเนนการวจย ดงน

1. ประชากร คอ นกศกษาฝกประสบการณวชาชพครชนปท 5 ปการศกษา 2557 จ านวน 415 คน แบงเปน 4 สาขา คอ สาขาคณตศาสตร จ านวน 102 คน สาขาภาษาองกฤษจ านวน 52 คน สาขาวทยาศาสตร จ านวน 154 คน สาขาปฐมวย จ านวน 107 คนใชวธการสมกลมตวอยางแบบชนภม จ านวน 160 คน จ าแนกตามสาขาวชาอยางละ 40 คน

2. เครองมอทใชในการวจย คอ แบบประเมนความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครของนกศกษาครมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ซงมลกษณะเปนแบบประเมนทมการตอบสนองเดยวไดคาความเทยงรายดานทงหมด 8 ดาน ดงน 0.827, 0.851, 0.729, 0.810, 0.805, 0.712 และ 0.840

3. ตวแปรทใชในการศกษาวเคราะหความตองการจ าเปนในการพฒนาดานประเมนผลการเรยนร

ตวแปรอสระ คอ สาขาวชาของนกศกษาคร คอ สาขาคณตศาสตร สาขาภาษาองกฤษ สาขาวทยาศาสตร และ สาขาการศกษาปฐมวย

ตวแปรตาม คอ ความตองการจ าเปนในการพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรแบงเปน 8 ดาน คอการวางแนวปฏบตในการประเมนผลการเรยนร การก าหนดจดประสงคในการประเมนผลการเรยนร การออกแบบในการประเมนผลการเรยนรของผเรยนและการสรางเครองมอประเมนผลการเรยนร การตรวจสอบคณภาพเครองมอในการประเมนผลการเรยนร การใชเทคนคและเครองมอในการประเมนผลการเรยนร การเกบรวบรวมและการแปลผลขอมลสารสนเทศ


183

การใหระดบคะแนนการสรปรายงานผลและการแปลความหมายของผลการประเมน และการน าผลทไดจากการประเมนไปใช

4. ผวจยเกบรวบรวมขอมล และด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง วเคราะหขอมลความตองการจ าเปนแปลความหมายและวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนจากแบบประเมนความตองการจ าเปนโดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) ใชสถต F – test ระยะท 2 พฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครสาขาคณตศาสตรมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภเปนขนตอนและวธด าเนนการวจยตามวตถประสงคขอท 2 โดยมวธการด าเนนการวจย ดงน

1. ประชากร คอเนองจาก ในแตละสาขามความตองการจ าเปนเพอเสรมสรางความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรไมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตผวจยจงท าการวจยในระยะท 2 โดยเลอกสาขาคณตศาสตร เปนกลมตวอยางนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครชนปท 5 ปการศกษา 2557 สาขาคณตศาสตร จ านวน 102 คน เลอกแบบเจาะจง

2. เครองมอทใชในการวจย คอแบบทดสอบความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครของนกศกษาครมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ แบบปรนย 4 ตวเลอกจ านวน 30 ขอโดยมคาความเทยงเทากบ 0.850

3. ตวแปรทใชในการพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร ตวแปรอสระ คอ การพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนร ตวแปรตาม คอ ความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาครสาขาคณตศาสตร

4. ผวจยด าเนนการทดลองดวยตนเองโดยจดอบรมใหความรเพอพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาสาขาคณตศาสตร ใชแผนการทดลองแบบ Pretest Posttest Control Group Design และวเคราะหเปรยบเทยบความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาสาขาคณตศาสตรกอนและหลงการอบรม โดยใชสถตทแบบกลมตวอยางไมอสระตอกน (t-test แบบ Dependent Samples) ผลการวจย ผลการวจยในครงน าเสนอเปนตารางแยกตามวตถประสงค 2 ขอ โดยตารางท 1 ตอบตามวตถประสงค ขอท 1 สวน ตารางท 2 ตอบตามวตถประสงค ขอท 2 ดงน


184

ตารางท 1 ผลการการวเคราะหเปรยบเทยบระดบความตองการจ าเปนเพอเสรมสรางความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครจ าแนกตามสาขาวชา

ความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร

แหลงความแปรปรวน

SS df MS F Sig.

การวางแนวปฏบตในการประเมนผลการเรยนร

ระหวางกลม .920 3 .307 2.046 .110

ภายในกลม 23.383 156 .150 รวม 24.304 159

การก าหนดจดประสงคในการประเมนผลการเรยนร

ระหวางกลม .968 3 .323 2.001 .116 ภายในกลม 25.160 156 .161

รวม 26.128 159

การออกแบบในการประเมนผลการเรยนรของผเรยนและการสรางเครองมอประเมนผลการเรยนร

ระหวางกลม .511 3 .170 1.567 .200 ภายในกลม 16.955 156 .109

รวม 17.466 159

การตรวจสอบคณภาพเครองมอในการประเมนผลการเรยนร

ระหวางกลม 1.166 3 .389 1.682 .173 ภายในกลม 36.053 156 .231 รวม 37.219 159

การใชเทคนคและเครองมอในการประเมนผลการเรยนร

ระหวางกลม .748 3 .249 1.901 .132 ภายในกลม 20.477 156 .131 รวม 21.226 159

การเกบรวบรวมและการแปลผลขอมลสารสนเทศ

ระหวางกลม 1.178 3 .393 2.045 .110 ภายในกลม 29.947 156 .192 รวม 31.125 159

การใหระดบคะแนน การสรปรายงานผลและการแปลความหมายของผลการประเมน

ระหวางกลม .361 3 .120 .917 .434

ภายในกลม 20.474 156 .131

รวม 20.835 159

การน าผลทไดจากการประเมนไปใช ระหวางกลม .780 3 .260 1.778 .154

ภายในกลม 22.808 156 .146

รวม 23.588 159

ภาพรวมทง 8 ดาน ระหวางกลม 1.908 3 .260 1.778 .154

ภายในกลม 49.622 156 .146

รวม 51.530 159

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05


185

จากตารางท 1 พบวา ผลการเปรยบเทยบระดบความตองการจ าเปนเพอเสรมสรางความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครจ าแนกตามสาขาวชาทงหมด 8 ดาน ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต และในแตละสาขามความตองการจ าเปนเพอเสรมสรางความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรไมแตกตางกน ผวจยจงท าการวจยในระยะท 2 โดยเลอกสาขาคณตศาสตร เปนกลมทดลอง ตารางท 2 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบ คะแนนเฉลยวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความสามารถ

ดานการประเมนผลการเรยนร กอนและหลงการจดอบรมใหความร (คะแนนเตมของแบบทดสอบ 30 คะแนน)

คะแนน คาเฉลย N S.D. df t Sig. กอน 13.90 102 3.69

101 19.242** 0.000 หลง 22.05 102 3.11

หมายเหต ** มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 2 พบวาคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความสามารถดานการประเมนผลการเรยนร กอนการอบรมใหความรเทากบ 13.90 และหลงการจดอบรมใหความร เทากบ 22.05 พบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรหลงการจดการอบรมสงกวากอนการจดอบรมใหความรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 อภปรายผล ผลของการพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครสาขาคณตศาสตรมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ มความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรสงขน หลงไดรบการอบรมใหความร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงผวจยท าการพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนร โดยน าขอมลจากการประเมนความตองการจ าเปนของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครในระยะท 1 มาเปนสวนหนงในการจดกจกรรมทสอดคลองและเหมาะสมตอความตองการโดยผานการอบรมใหความร การแลกเปลยนเรยนรเพอเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกศกษาใหกอเกดเปนความสามารถของตนเอง ซงสอดคลองกบ McNeil (1990) ทกลาววาการเปลยนแปลงพฤตกรรมตองด าเนนการโดยการใหความรดวยการใชเอกสารและใหการเปลยนแปลงพฤตกรรมดวยการจดกจกรรมทเหมาะสม ซงสอดคลองกบงานวจยสมภม อจฉรยพรหม (2547) ไดท าการศกษาเรองการพฒนาบคลากรเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรง พบวา สภาพปญหากอนการพฒนาบคลากรเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรงโรงเรยนชมชนบานเหลอมขาดความรความเขาใจและไมสามารถจะท าการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรงควบคกนไปกบการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญได จงมกลยทธ คอ การมอบหมายใหศกษาเอกสารการประชมปฏบตการการศกษาดงานการมอบหมายใหปฏบตและการนเทศตดตามการปฏบตงาน ผลปรากฏวาผลการทดสอบกอน-หลงการศกษาเอกสารไดคะแนนกอนการศกษาเอกสารเฉลยรอยละ 49.00


186

หลงจากศกษาเอกสารแลวไดคะแนนเฉลยรอยละ 61.00 มคะแนนเพมขนเฉลยรอยละ 12.00 ผลการทดสอบความรความเขาใจในการประชมเชงปฏบตการโดยใชแบบทดสอบแบบเขยนตอบกอนการประชมปฏบตการไดคะแนนเฉลยรอยละ 52.00 และหลงการประชมเชงปฏบตการไดคะแนนเฉลยรอยละ 63.00 คะแนนเฉลยเพมขนรอยละ 11.00 จากคะแนนทเพมขน โดยผเขารวมกจกรรมผานการอบรมใหความร จะไดรบความร แนวคดตาง ๆ จากผเชยวชาญ การฝกปฏบต การแลกเปลยนความร รวมถงการศกษาเอกสารตาง ๆ ท าใหหลงรวมกจกรรมผลสมฤทธหรอความสามารถเพมขนสงกวากอนเขารวมกจกรรม อกทงบญชม ศรสะอาด (2535) กลาววา องคประกอบทส าคญในการพฒนาคนทกอาชพ คอ เมอเขาเขารวมกจกรรมแลวเขาไดอะไรเพมขนบาง ดงนน การพฒนาผลสมฤทธหรอความสามารถของผเรยนทพฒนาผานกระบวนการในจดกจกรรมอบรมทมความเหมาะสม กอใหเกดสามารถทจะทบทวนและเพมเตมความรของตนเองใหมประสทธภาพเพมขน ซงผลการพฒนาความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครสาขาคณตศาสตรมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ หลงไดรบการอบรมใหความรมความสามารถดานการประเมนผลการเรยนรสงขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สอดคลองกบการศกษาของ Alexandra (2004) ทศกษาผลของการเรยนฝกอบรมในวชาสงคมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการวเคราะหของนกศกษาชนมธยมศกษาตอนตนพบวา นกศกษาทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธการเรยนแบบรวมมอมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกศกษาทเรยนแบบปกตอยางมนยส าคญทระดบ .05 นกศกษาทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธการเรยนแบบฝกอบรมมคะแนนความสามารถในการวเคราะหสงกวานกศกษาทเรยนแบบปกตอยางมนยส าคญทระดบ .05 จะเหนไดวาหากด าเนนการจดกจกรรม และศรพงษ เพยศร (2550) พบวา คะแนนเฉลยความคดสรางสรรคของนกศกษาหลงการฝกอบรม สงกวากอนการฝกอบรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และคะแนนเฉลยความคดสรางสรรคของนกศกษาทไดรบการฝกอบรม สงกวานกศกษาทไมไดรบการฝกอบรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1. จากผลการวจยทพบวานกศกษาฝกประสบการณวชาชพครมความสามารถในการประเมนผลการเรยนรตางกนกอนทไดรบการจดอบรมกบหลงทไดรบการจดอบรมเรองการประเมนการเรยนร ดงนนกอนทจะสงตวนกศกษาครไปออกฝกประสบการณวชาชพครควรมการจดอบรมเรองการประเมนผลการเรยนร และควรจดเปนระยะ เพอดพฒนาการ ตดตาม และใหความชวยเหลอเรองการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาคร 2. ในการน าผลการวจยไปใชในเรองการจดการอบรมควรจะจดการอบรมส าหรบนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครชนปท 5

http://cuir.car.chula.ac.th/browse?type=author&value=%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B9%8C+%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4


187

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1. การวจยครงนผวจยใชการประเมนความตองการจ าเปนของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครเทานน ดงนนการวจยครงตอไปควรใหอาจารยนเทศกและอาจารยพเลยงประเมนความสามารถทางการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครดวยเพอใหไดขอมลทแมนย าและถกตองมากขน 2. ควรมการศกษาวจยพฒนาการสรางคมอการประเมนผลการเรยนรของนกศกษาครเพอน าไปสการปฏบตจรง 3. กระบวนการพฒนาความสามารถประเมนผลการเรยนรในครงตอไป ควรมงเนนกจกรรมเพอพฒนาเจตคตทางการประเมนผลการเรยนรเพอกระตนใหนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครเหนวากระบวนการประเมนผลการเรยนรเปนเรองทควรตระหนกและมความนาสนใจมากยงขน

บรรณานกรม กฤตยา วงศกอม. (2547). รปแบบการพฒนาครดานการประเมนการเรยนรตามแนวคดการ

ประเมนแบบเสรมพลงอ านาจทสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาการวดและประเมนผลการศกษาคณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ค ารณ โปรยเงน. (2550). การพฒนาหลกสตรฝกอบรม เรองเทคนคการเพมผลผลตดานบคลากร: กรณศกษาพนกงานฝายผลตแผนกบรรจผลตภณฑ กลมสอสารโทรคมนาคมไรสาย บรษทดจตอลโฟน จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาอตสาหกรรมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

บญชม ศรสะอาด. (2535). รายงานการวจยเรอง รปแบบการควบคมวทยานพนธ มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม. มหาสารคาม: อภชาตการพมพ. พรทพย ไชยโส และคณะ. (2556). การพฒนานวตกรรมการจดการเรยนการสอนเพอสงเสรม

สมรรถนะดานการประเมนการเรยนรของนสตคร. วารสารวจยการศกษาส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ปท 1 ฉบบท 1. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา

พชร จนทรเพง และส ารวน ชนจนทก. (2553). การพฒนารปแบบการพฒนาครคณตศาสตรดานการวดผลการเรยนรในชนเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ในภมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ.วารสารการวจยสงคมศาสตร ประมวลบทความวจยคดสรรและบทความวจยทน าเสนอในงานประชมใหญสามญประจ าป 2554 ณ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

รสสคนธ มกรมณ. (2546). ความรเบองตนเกยวกบการฝกอบรม. กรงเทพฯ: เพอเฟคฌนเฮาส. ไพโรจน อลต. (2547). การบรหารทรพยากรมนษย. สบคนจาก http://it.ripa.ac.th/courseware 2/detail/chapter 8c82.htm. [15 ก.ค. 2553] ศรพงษ เพยศร. (2550). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมส าหรบนกศกษาปรญญาบณฑตดวย

กจกรรมศลปะ เพอพฒนาความคดสรางสรรคและทกษะการผลตผลงาน. วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.


188

สมภม อจฉรยพรหม. (2547). การพฒนาบคลากรเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรงโรงเรยนชมชนบานเหลอม อ าเภอบานเหลอม จงหวดนครราชสมา. ปรญญา นพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2557). รายงานการวจยและพฒนา เรอง รปแบบการบรหาร จดการสถานศกษาพนฐาน. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ

กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. สภาพร พศาลบตร และยงยทธ เกษสาคร. (2546). การพฒนาบคคลและการฝกอบรม. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: ว.เจ.พรนตง. Alexandra, E. A. (2004).The Effect of Constructionism Learning in the Social Subject on Student Achievement and Analysis Thinking. Dissertation Abstracts International. 51 (November). McNeil, & John D. (1990). Curriculum: A Comprehensive Introduction. 4th ed. Harper Collins. Wilson, Joesb. Pont & Chen (1995). Applying Successful Training Techniques.

London: Kogan page Limited. Yunus Arslan, GokceErturanIlker, & Giyasettin Demirhan. (2013). The Impact of a

Developed Measurement and Evaluation Development Program on Pre-Service Physical Education Teachers' Perceptions Related to Measurement and Evaluation. Educational Sciences: Theory and Practice. 13(2): 1119-1124.

Zottmann, J., Goeze, A., Fischer, F. & Schrader, J. (2010, August / September). Facilitating the Analytical Competency of Pre-Service Teachers with Digital Video Cases: Effects of Hyperlinks to Conceptual Knowledge and Multiple Perspectives. Paper presented at the EARLI SIG 6&7 Conference 2010. Ulm, Germany.


การวจยประเมนความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

A NEEDS ASSESSMENT RESEARCH TO PREPARE READINESS FOR THE ASEAN

COMMUNITY OF STUDENTS OF VALAYA ALONGKORN RAJABHAT UNIVERSITY UNDER THE ROYAL PATRONAGE

ธญวรตน ปนทอง1 และเมษา นวลศร2

Tanwarat Pinthong1 and Mesa Nuansri2

1 คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน 2 คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงค 1) เพอศกษาและเปรยบเทยบระดบความพรอมสประชาคม

อาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ าแนกตามคณะทศกษา และชนป และ 2) เพอประเมนและจดล าดบความตองการจ าเปนในการเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ กลมตวอยาง คอ นกศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 410 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม มคาความสอดคลองของขอค าถามกบนยาม (IOC) อยระหวาง 0.8 – 1.0 และคาความเทยงแบบสมประสทธแอลฟาของครอนบาค เทากบ 0.98 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงบรรยาย ไดแก คาความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความเบ ความโดง และใชสถตเชงสรปอางอง ไดแก F-test ดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และใชเทคนค Modifiied Priority Needs Index (PNImodified) ในการจดล าดบความส าคญของความตองการจ าเปน ผลการวจยสรปได ดงน

1. นกศกษามความพรอมสประชาคมอาเซยน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายดานทง 3 ดาน พบวา อยในระดบปานกลางทกดาน โดยดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน มคาเฉลยสงสด รองลงมา ไดแก ดานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และดานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ตามล าดบ ผลการเปรยบเทยบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษาดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว จ าแนกตามชนป และคณะทศกษา พบวา โดยภาพรวมและรายดานทง 3 ดาน ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

2. นกศกษามความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน ในดานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (PNImodified = 0.48) มากทสด รองลงมาไดแก ดานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (PNImodified = 0.46) และดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (PNImodified = 0.42) ตามล าดบ


190

ABSTRACT

The purposes of this research were 1) to study and to compare a level of preparing for the ASEAN community of student of Valaya Alongkorn Rajabhat University under the royal patronage and 2) to assess and priority the needs of preparing for the ASEAN community of student of Valaya Alongkorn Rajabhat University under the royal patronage. The samples were 410 undergraduate students selected by multi-stage random sampling. The research instrument was a 5-point scale with Index of Item-Objective of congruence: IOC were between 0.8 – 1.0, and Cronbach’s alpha reliability of 0.979. The data were analyzed descriptively and inferentially including frequency, percentage, mean, standard deviation, skewness, kurtosis, F-test for one – way ANOVA and its priority in terms of needs was also set by using Modifiied Priority Needs Index (PNImodified). The research findings were as follows: The research findings were as follows:

1. Students had a preparing for the ASEAN community, overall was at a moderate level. When considering each aspect, in the 3 aspects were at a moderate level, the priority of mean from highest to lowest was the ASEAN Socio - Cultural Community aspect, the ASEAN Economic Community aspect, and the ASEAN Security Community aspect respectively. The comparison of preparing for the ASEAN community by one - way ANOVA showed that overall and in all 3 aspects, there was no statistically significant difference by year and faculty of student at the .05 level.

2. The most critical needs of preparing for the ASEAN community of student were the ASEAN Security Community aspect (PNImodified = 0.48), followed by the ASEAN Economic Community aspect ( PNImodified = 0 . 46) and the ASEAN Socio - Cultural Community aspect (PNImodified = 0.42) respectively. ค าส าคญ ความตองการจ าเปน ประชาคมอาเซยน Keywords Needs Assessment, ASEAN Community ความส าคญของปญหา ตลอดระยะเวลา 44 ปทผานมา อาเซยนไดเกดความรวมมอ รวมทงมการวางกรอบความรวมมอ เพอสรางความเขมแขงรวมถงความมนคงของประเทศสมาชกทงดานความมนคงเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และในป พ.ศ. 2558 อาเซยนไดวางแนวทางกาวไปสประชาคมอาเซยนอยางสมบรณ ภายใตค าขวญคอ “หนงวสยทศน หนงเอกลกษณ หนงประชาคม” (One Vision, One


191

Identity, One Community) โดยมงเนนไปท 3 ประชาคม คอ ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political Security Community: APSC) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC) (การตางประเทศ, 2556) ส าหรบการเตรยมความพรอมเพอกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยนนน ประเทศไทยในฐานะทเปนผน าในการกอตงสมาคมอาเซยน มศกยภาพในการเปนแกนน าในการสรางประชาคมอาเซยนใหเขมแขง จงไดมการเตรยมความพรอมเพอกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยน โดยจะมงเนนเรองการศกษา เนองจากการศกษาเปนรากฐานของการพฒนาในทก ๆ ดาน อกทงการศกษา ถอเปนพนฐานในการสรางและผลกดนใหคนไทยมความร ความเขาใจในประชาคมอาเซยน ซงการศกษาจะถกสอดแทรกเขาไปในสามเสาหลกของประชาคมอาเซยน คอ เสาการเมองและความมนคง เสาเศรษฐกจ และเสาสงคมและวฒนธรรม โดยการศกษาจะเปนฐานในการสรางความรแล ะความเขาใจตอบทบาทหนาทหลกของประชาคมอาเซยน ตลอดจนบทบาทหนาทของตนในการเปนพลเมองของประชาคมอาเซยนทจะเกดขนในป 2558 (การศกษาไทยกบเศรษฐกจอาเซยน, 2555) นอกจากน สภามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน รวมทงผบรหารมหาวทยาลยไดเลงเหนความส าคญของคณภาพบณฑตทส าเรจการศกษาจากมหาวทยาลย ดวยหวงวาจะตองเปนบณฑตทมคณภาพและตองการของตลาดแรงงาน จงไดก าหนดเปนแนวนโยบายในการพฒนามหาวทยาลยชวงป พ.ศ. 2556 – 2560 ซงนโยบายขอท 4 กลาวถงการผลตบณทตทมคณภาพเปนทยอมรบ โดยจดใหมการทบทวนปรบปรงหลกสตรและระบบการเรยนการสอนใหทนสมย สอดคลองกบความตองการของสงคม ความกาวหนาทางวชาการ และยทธศาสตรของมหาวทยาลย และยกระดบความสามารถของนกศกษาโดยภาพรวมในดานภาษาคณตศาสตร การใชเหตผล และสงเสรม ปรบปรง พฒนานกศกษาใหมอตลกษณ โดยเฉพาะความสามารถในการปฏบตงานเพอการพฒนาทองถน และความรความสามารถในการปฏบตงานในบรบทของการเปนสมาชกประชาคมอาเซยน และจดใหมการคดเลอก สงเสรมและยกยองนกศกษาทมความสามารถสงพเศษ (Talent) เพอเปนการสรางชอเสยงใหแกมหาวทยาลย (มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ, 2555) จากความส าคญดงกลาวขางตน ประกอบกบการทประเทศไทยและสงคมโลกไดมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา โดยมประเดนสถานการณทส าคญหลายประการ อาท การเขาสประชาคมอาเซยน การเขาสสงคมผสงวย ภาวะเศรษฐกจของประเทศทเปลยนแปลงขนลง นโยบายการบรหารการศกษาทเปลยนไป การแขงขนของการจดการศกษาในระดบอดมศกษามากขน การทนกเร ยนเขามาสระบบอดมศกษานอยลงตาง ๆ เหลานลวนเปนปจจยทมผลกระทบตอมหาวทยาลยทงในทางตรงและทางออมเปนสงทประเทศไทยของเราไมสามารถหลกเลยงได และจะตองพฒนาและเตรยมความพรอมของนกศกษาตอไปเพอใหกาวสประชาคมอาเซยนอยางราบรน โดยมขนตอนหนงทมความจ าเปนและส าคญอยางมาก และเปนเปนขนตอนแรกในการวางแผนเพอพฒนาดานอน ๆ คอ การประเมนความตองการจ าเปน การประเมนความตองการจ าเปน (Needs Assessment) เปนกระบวนการประเมนเพอก าหนดความแตกตางของสภาพทเกดขนจรง (What is) กบสภาพทควรจะเปน (What should be)


192

โดยเปนกระบวนการประเมนเพอก าหนดความแตกตางของสภาพทเกดขนจรงกบสภาพทควรจะเปน จากนนน าผลทไดมาวเคราะหและประเมนสงทเกดขนจรงวาสมควรเปลยนแปลงกระบวนการจดการศกษาหรอการเปลยนแปลงผลทเกดขนปลายทางหรอไม การเปลยนแปลงอนเนองมาจากการประเมนความตองการจ าเปนจงเปนการเปลยนแปลงในเชงสรางสรรคและเปนการเปลยนแปลงทางบวก (สวมล วองวาณช , 2548) ดงนน การทจะด าเนนการเตรยมความพรอมของนกศกษาสประชาคมอาเซยนใหมประสทธภาพและสอดคลองกบหลกการและจดมงหมายนน จงตองพจารณาโดยอาศยขอมลทเชอถอไดจากการประเมนความตองการจ าเปนเสยกอน เพราะถาเกดการตดสนใจทผดพลาดยอมหมายถงการสญเสยทงในดานงบประมาณ เวลา และยงสงผลกระทบไปยงเยาชน และประเทศชาตในมมกวางอกดวย ดงนน เพอการเตรยมความพรอมสการเขาสประชาคมอาเซยนนอยางหลกเลยงไมได ในอนาคตอนใกลน และนกศกษาซงเปนกลมเยาวชนทมความส าคญทสงผลตอการพฒนาทง 3 เสาหลก ของประชาคมอาเซยน ดงนนคณะผวจยจงไดท าการวจย เรอง “การวจยประเมนความตองการจ าเปนของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน” เพอใหไดสารสนเทศในการวางแผนและเตรยมความพรอมของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ สประชาคมอาเซยน อยางมประสทธภาพตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย

1. นกศกษามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภมความพรอมสประชาคมอาเซยนอยในระดบใด และมความแตกตางกนตามคณะทศกษาและชนปหรอไม อยางไร

2. ประเดนใดเปนความตองการจ าเปนในการเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ และมล าดบของความตองการจ าเปนมากนอยเชนไร วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาและเปรยบเทยบระดบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ าแนกตามคณะทศกษา และชนป

2. เพอประเมนและจดล าดบความตองการจ าเปนในการเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ วธด าเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร นกศกษาระดบปรญญาตร (ภาคปกต) มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรม

ราชปถมภ ทง 6 คณะ จ านวน 7,557 คน (ขอมลจากส านกทะเบยนและวชาการมหาวทยาลย ราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ณ วนท 25 เมษายน 2558)


193

กลมตวอยาง นกศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 480 คน ซงไดจากการก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใช

สตรของ Yamane (1967) จากผลการค านวณไดขนาดตวอยางทงหมด (Total Sample Size) จ านวน 380 คน แตเพอเพมความมนใจในเรองของอตราการตอบกลบแบบสอบถาม ดงนน ผวจยจงปรบขนาดกลมตวอยางเปน 480 คน หลงจากก าหนดขนาดตวอยางไดแลว ผวจยด าเนนการก าหนดกรอบการสมตวอยางโดยใชวธการสมแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Sampling) โดยออกแบบกลมตวอยางใหครอบคลมคณะตาง ๆ ทง 6 คณะ และกระจายตามชนปทง 4 ชนป

การเกบและรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมลวจยครงน คณะผวจยรวมมอกบนกศกษาคณะครศาสตรทก าลง

เรยนรายวชา 1143408 การวจยเพอพฒนาการเรยนร เพอเปนการบรณาการการเรยนการสอนสการวจย และเปนการฝกทกษะในการเกบรวบรวมขอมลซงสอดคลองกบเนอหารายวชา โดยจะใชเวลาในการเกบรวบรวมขอมลใหตามตามจ านวนทตองการตามทก าหนดไว โดยใชระยะเวลาประมาณ 1 เดอน จากการเกบรวบรวมขอมลตามกรอบการสมกลมตวอยาง จ านวน 480 ชด ผลการตอบกลบของแบบสอบถาม พบวา ไดแบบสอบถามทสมบรณผานการตอบแลว จ านวนทงสน 410 ชด คดเปนอตราการตอบกลบรอยละ 85.42 ซงถอวายงเปนจ านวนทสงกวากรอบขนต าของการสมดวยสตรของทาโร ยามาเน นนคอ 380 คน ดงนน จงสามารถน าไปวเคราะหขอมลตอไปได

เครองมอทใชในการวจยและการตรวจสอบคณภาพ เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามเกยวกบความพรอมสประชาคมอาเซยน

ของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ มลกษณะเปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ (5- point Scale) โดยใชรปแบบการตอบสนองค (Dual-response Format) โครงสรางเนอหาของแบบสอบถามแบงออกเปน 3 สวน ตามเสาหลกของประชาคมอาเซยน ไดแก 1) ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political Security Community: APSC) 2) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) และ 3) ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC)

ทงน เครองมอดงกลาวจะไดตองไดรบการตรวจสอบคณภาพทงความตรง (Validity) และความเทยง (Reliability) และคาอ านาจจ าแนก (Discrimination) โดยมรายละเอยด ดงน

1) การตรวจสอบคณภาพดานความตรง (Validity) โดยใหผเชยวชาญ จ านวน 5 ทาน ท าการตรวจสอบความสอดคลองระหวางนยามกบขอรายการ โดยค านวณหาคา IOC : Index Item of Congruence โดยมเกณฑพจารณาขอรายการทมคณภาพและใชได คอ จะตองมคา IOC มากกวาหรอเทากบ .50 ขนไป (ศรชย กาญจนวาส , 2548) ผลการวเคราะห พบวา มคาดชน IOC อยระหวาง .80 – 1.00 ซงทกขอรายการผานเกณฑขนต า ดงนน สรปไดวา เครองมอวจยนมคณภาพดานความตรงเชงเนอหาและสามารถน าไปใชเกบขอมลกบกลมตวอยางจรงได 2) การตรวจสอบคณภาพดานความเทยง (Reliability) แบบวธสมประสทธแอลฟาของ ครอนบาค โดยมเกณฑในการพจารณา คอ มคามากกวา .70 (Nunnally, 1967 ) ผลการวเคราะห พบวา มคาความเทยงแบบวธสมประสทธแอลฟาของครอนบาคเทากบ .979 และเมอพจารณาความเทยงเปนรายดาน พบวา ทง 3 ดาน มคาความเทยงอยระหวาง .887 - .951 ซงผานเกณฑขนต า .70


194

ทกดาน ดงนน สามารถสรปไดวาแบบสอบถามซงประกอบดวย 3 ดาน รวม 40 ขอรายการ มคณภาพในดานความเทยงอยในระดบสงพอทจะน าไปพฒนาเปนแบบสอบถามฉบบจรงเพอใชเกบรวบรวมขอมลตอไปได 3) การหาคาอ านาจจ าแนกรายขอของเครองมอทผวจยพฒนาขน โดยการค านวณหาความสมพนธแบบ Corrected Item-total Correlation เพอใชพจารณาคดเลอกขอรายการบางขอทไมมคณภาพทงไปกอนทจะพฒนาเปนเครองมอวจยฉบบจรง โดยมเกณฑพจารณาขอทมคณภาพคอ มคามากกวา .40 (Ebel, 1965; Erkuş, 2003) นอกจากนยงพจารณาจากคา Cronbach's Alpha if Item Deleted นนคอ ถาตดขอค าถามขอนน ๆ ออกไป จะท าใหคาความเทยงสงขนกวาเดมหรอไม โดยมเกณฑพจารณาคอ ถาคาความเทยงแบบแอลฟาสงขนกวาคาความเทยงโดยรวมทงฉบบกจะพจารณาตดขอค าถามนนทงไป ซงผลการวเคราะหคาความเทยงทงฉบบแบบสมประสทธแอลฟาของครอนบาคของเครองมอในงานวจยนเทากบ .979 นนคอ ขอค าถามทจะตดออกจะตองตองใหคาความเทยงทสงกวา .979 ผลการวเคราะห พบวา ความสมพนธแบบ Corrected Item-total Correlation พบวา มคาอยระหวาง .487 - .850 และทกขอรายการ (40 ขอรายการ) มคาเกน .40 ซงผานเกณฑขนต าทผวจยไดน ามาใชส าหรบงานวจยน นอกจากน เมอพจารณาคา Cronbach's Alpha if Item Deleted พบวา ทกขอรายการไมมคาท เกนกวา .979 ซงเปนคาความเทยงแบบสมประสทธแอลฟาของครอนบาคทงฉบบของแบบสอบถามน นนคอ ไมจ าเปนตองตดขอรายการใดออกไป เนองจากไมไดท าใหคาความเทยงสงขน ดงนน จงสรปไดวา ทกขอรายการทผวจยไดพฒนาขนเปนแบบสอบถามมคณภาพในดานของอ านาจจ าแนกและสามารถน าไปพฒนาเปนแบบสอบถามฉบบจรงได โดยแบบสอบถามประกอบดวย 3 ดาน 40 ขอรายการ

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลในการวจยครงน มรายละเอยด ดงน 1) วเคราะหขอมลเกยวกบระดบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลย

ราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ดวยการวเคราะหหาคาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เปนรายขอและภาพรวม ซงผวจยไดก าหนดการแปลผลระดบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โดยใชเกณฑในการแปลผลตามแนวของเบส (Best, 1970) ดงน

4.50 – 5.00 หมายถง มความพรอมสประชาคมอาเซยนอยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มความพรอมสประชาคมอาเซยนอยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มความพรอมสประชาคมอาเซยนอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มความพรอมสประชาคมอาเซยนอยในระดบนอย 1.00 – 1.49 หมายถง มความพรอมสประชาคมอาเซยนอยในระดบนอยทสด

2) วเคราะหเปรยบเทยบระดบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ าแนกตามคณะทศกษา และระดบชนป โดยใชสถตทดสอบ F (F-test) ดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA)

3) ประเมนความตองการจ าเปนในการเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โดยการก าหนดความแตกตางระหวาง


195

สภาพทเปนอยจรง (What is) และสภาพทควรจะเปน (what should be) แลวเรยงล าดบของผลตางของคะแนนเฉลยโดยใชดชน PNImodified (สวมล วองวาณช, 2548)

PNImodified = (I - D)/D

โดย PNImodified (Priority Needs Index ) หมายถง ดชนล าดบความส าคญของความตองการ จ าเปนทไดรบการปรบปรงสตรโดยสวมล วองวาณช, (2548)

I (Importance) หมายถง ระดบความคาดหวงทตองการใหเกด D (Degee of Success) หมายถง ระดบสภาพทเปนจรงในปจจบน

ส าหรบการวจยนการพจารณาความตองการจ าเปน จะพจารณาจากคาดชนล าดบ

ความส าคญของความตองการจ าเปน (PNImodified) โดยตงเกณฑการประเมนไววาคาดชน PNImodified ทมคา 0.3 ขนไปถอเปนความตองการจ าเปน สวนการจดล าดบความส าคญของความตองการจ าเปนใชการเรยงล าดบจากมากไปหานอย ดชนทมคามากแปลวามความตองการจ าเปนสงซงจะตองไดรบการพฒนามากกวาดชนทมคานอยกวา ผลการวจย

1. นกศกษามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปภมภ มความพรอมสประชาคมอาเซยน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง (M=2.82, S.D. =.59) และเมอพจารณาเปนรายดานทง 3 ดาน พบวา อยในระดบปานกลางทกดาน โดยดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน มคาเฉลยสงสด (M=2.96, S.D.= .70) รองลงมา ไดแก ดานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (M= 2.83, S.D.=.65) และดานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (M=2.69, S.D. =.60) ตามล าดบ

2. ผลการเปรยบเทยบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏ วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ าแนกตามคณะและชนป โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One – way ANOVA) พบวา โดยภาพรวมและรายดานทง 3 ดาน ไมมความแตกตางกนตามคณะ และชนปอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมรายละเอยดดงตารางท 1 และ 2


196

ตารางท 1 ผลการเปรยบเทยบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏ วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ าแนกตามคณะ

แหลงความแปรปรวน SS df MS F sig ดานท 1 ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

ระหวางกลม 2.16 5 0.43 1.20 0.31 ภายในกลม 145.04 404 0.36 รวม 147.20 409

Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = .418, df1 = 5, df2 = 404, sig = .836 ดานท 2 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน


Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 2.109, df1 = 5, df2 = 404, sig = .063 ดานท 3 ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน


Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 2.138, df1 = 5, df2 = 404, sig = .060 ภาพรวม


Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 1.521, df1 = 5, df2 = 404, sig = .182

*มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 2 ผลการเปรยบเทยบความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏ วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ าแนกตามชนป

แหลงความแปรปรวน SS df MS F sig ดานท 1 ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน


Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 1.165, df1 = 3, df2 = 406, sig = 0.32 ดานท 2 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน



197

ตารางท 2 (ตอ) แหลงความแปรปรวน SS df MS F sig Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 1.602, df1 = 3, df2 = 406, sig = 0.188 ดานท 3 ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน


Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = .938, df1 = 3, df2 = 406, sig = .422 ภาพรวม


Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = .563, df1 = 3, df2 = 406, sig = .640

*มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการประเมนความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยของนกศกษา โดยภาพรวมถอวาเปนความตองการจ าเปน (PNImodified = 0.45) มพสยของดชนความตองการจ าเปนมคาอยระหวาง 0.42 – 0.48 และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานเปนความตองการจ าเปน โดยเรยงล าดบความตองการจ าเปนจากมากไปนอย ไดแก ดานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (PNImodified = 0.48) ดานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (PNImodified = 0.46) และดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (PNImodified = 0.42) ตามล าดบ โดยมรายละเอยดดงตารางท 3 ตารางท 3 ความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษามหาวทยาลย ราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ดาน ความพรอมใน

ปจจบน (D)

ความพรอมทคาดหวง

(I)

PNImodified (I-D)/D

ล าดบความตองการจ าเปน

1. ดานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน 2.69 3.98 0.48* 1 2. ดานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 2.83 4.14 0.46* 2 3. ดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน 2.96 4.21 0.42* 3

รวม 2.83 4.11 0.45* * เปนความตองการจ าเปน (ดชน PNImodified > .3)


198

อภปรายผล จากขอคนพบของงานวจยสามารถน าประเดนทนาสนใจมาอภปรายไดหลายประเดน ดงน

1) จากผลการวจยทพบวา ความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ดานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ในประประเดนความพรอมเกยวกบความรดานกฎหมายระหวางประเทศจดเปนความตองการจ าเปนสงทสดในดานน ทงน อาจเนองมาจากกฎหมายเปนศาสตรทตองใชความเขาใจและตองใชทกษะการวเคราะหเทยบเคยงเปนอยางมาก คนโดยทวไปอาจมองวาเปนเรองทท าความเขาใจยาก และไมไดใสใจทจะศกษากฎหมายเทาทควร ทง ๆ ทกฎหมายถอไดวาเปนแมบทในการควบคมพฤตกรรมมนษยใหอยในวสยทควรจะเปน อกทง กฎหมายเปนบรรทดฐานทางสงคมอยางหนง ซงเปนกฎเกณฑทใชบงคบความประพฤตของสมาชกในสงคมใหเปนไปในท านองเดยวกน ท าใหสงคมมระเบยบ วนย และสงบเรยบรอย ซงสอดคลองกบ ณรงค ใจหาญ (2558) ทไดกลาววา การจดตงประชาคมอาเซยนและก าหนดกจกรรมตาง ๆ ทนาไปสความรวมมอและความเขมแขงแกประชาคมอาเซยน โดยเฉพาะในดานของการคา ดงนน สงทตามมาอยางหลกเลยงไมไดคอ กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ ดงนน มความจ าเปนอยางยงทสถานศกษาทกระดบจะตองใหความรเกยวกบกฎหมายโดยเฉพาะกฎหมายระหวางประเทศและกฎหมายอาเซยนซงเปนกฎหมายกลางทใชรวมกนในกลมของประเทศสมาชกอาเซยน

2) จากผลการวจยทพบวา ความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ในดานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน พบวา เปนความตองการจ าเปน และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ในประเดนของ ความพรอมในการสอสารภาษาองกฤษเพอรองรบประชาคมอาเซยนเปนความตองการจ าเปนล าดบสงทสด ทงน อาจเนองมาจาก พนฐานดานภาษาองกฤษของคนไทยถอไดวาเปนปญหาทสงสมมาเปนระยะเวลาทยาวนาน และมความจ าเปนทจะตองไดรบการพฒนาอยางเรงดวนและเปนรปธรรม จะเหนไดจากหลกฐานคะแนนสอบระดบชาตหรอระดบนานาชาตหลายหนวยงานทท าการจดล าดบความสามารถทางภาษาองกฤษ ซงคนไทยมกไดรบการจดอนดบวาเปนประเทศทมความสามารถในการใชภาษาองกฤษคอนขางต าเมอเทยบกบประเทศอน ๆ ทง ๆ ทเรยนภาษาองกฤษกนคนละไมนอยกวาสบป ความสามารถ ในการใชภาษาองกฤษของผเรยนไทยเปนประเดนททกคนหวงใยเพราะขณะนไมวาจะมการจดอนดบโดยหนวยงานใด หากมการเปรยบเทยบความสามารถในการใชภาษาของคน ในประเทศตาง ๆ ประเทศไทยมกจะถกจดอยในล าดบต า ๆ เสมอ เชน หนวยงาน Education First จดอนดบความสามารถในการใชภาษาองกฤษในกลมประเทศทไมใชภาษาองกฤษเปนภาษาแม 54 ชาต รวม ประชากร 1.7 ลานคน ไทยอยอนดบท 53 ตดกลมต าสด อยกลมเดยวกนกบประเทศ โคลมเบย ปานามา ซาอดอาร เบย ไทย และล เบย อกท ง การจดอนดบของ IMD World Competitive Yearbook 2011 ในหมชาตอาเซยน พบวา สงคโปรมระดบ ทกษะภาษาองกฤษสงสด ตามมาดวยฟลปปนส และมาเลเซย ไทยเปนรองแมแตอนโดนเซย ขอมลนสอดคลองกบการจดอนดบ ของ English Proficiency Index (EFI) แบงเปน 5 ระดบ สงมาก สง ปานกลาง ต า และต ามาก ปรากฏวาประเทศไทย อยในระดบต ามาก ต ากวาอนโดนเซยและเวยดนาม (อญชล ชยานวชร, 2556) นอกจากน ยงสอดคลองกบผลการวจยของ กาญจนา ปราบพาล และ ประกายแกว โอภานนทอมตะ


199

(2545) ไดส ารวจความสามารถการใชภาษาองกฤษของบณฑตทจบการศกษาระดบปรญญาตรปรากฎวามาตรฐานของบณฑตทจบในประเทศยงต ากวาเกณฑสากลทรบนกศกษาเขาเ รยนตอในมหาวทยาลยตางประเทศ และจากผลการสอบ TOEFL 4 ป ปรากฏวา บณฑตจากประเทศสงคโปรและประเทศฟลปปนสเทานนสามารถเขาศกษาตอในมหาวทยาลยในประเทศสหรฐอเมรกาไดทนท และกลมทไดคะแนนเฉลยตงแต 500 ขนไปไดแก บณฑตจากประเทศมาเลเซย ประเทศอนโดนเซย ประเทศพมา ประเทศเวยดนาม และประเทศกมพชา ส าหรบบณฑตจากประเทศไทยและสาธารณรฐประชาชนลาวไดคะแนนเฉลย TOEFL ต ากวา 500

3) จากผลการวจยทพบวา ความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ในดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน พบวา เปนความตองการจ าเปน และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ในประเดนของความพรอมในความรเกยวกบวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยนเปนความตองการจ าเปนสงสด ทงน อาจเนองมาจาก ความเขาใจและเขาถงวฒนธรรมนนเปนเรองละเอยดออนมความเปนนามธรรมสง อกทงตองอาศยระยะเวลาในการศกษาเพอใหเขาใจไดอยางถองแทเขาใจถงแกนและวตถประสงคของแตละวฒนธรรม ดงท จนทรฉาย วระชาต และ สาวตร แสงวรยภาพ (2557) ไดกลาวถงความส าคญของวฒนธรรมของประเทศอาเซยนไววามพนฐานทางวฒนธรรมทแตกตางกนไปการกระท าบางอยางอาจไดรบการยอมรบจากประเทศหนง แตในขณะเดยวกนอาจไมเปนทยอมรบของอกประเทศหนงกได ดงนน สมรรถนะในการท างานขามวฒนธรรมของอาเซยน จะตองตระหนกรเกยวกบประชาคมอาเซยนและความตองการของประชาคมอาเซยน เชอมโยงถงการมความรความเขาใจดานกฏหมาย ขอตกลงในอาเซยน มทศนคตเชงบวก และในการท างานเปนหมคณะจะตองรความแตกตางทางวฒนธรรมของแตละประเทศ เชน สมรรถนะดานภาษา สมรรถนะทางดานการสอสาร และสมรรถนะในการท างานขามวฒนธรรมอาเซยน ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 งานวจยนเปนการประเมนความตองการจ าเปนในการเตรยมความพรอมส

ประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ดงนนสารสนเทศทไดจากงานวจยนจะเปนประโยชนตอการพฒนาศกยภาพของนกศกษามหาวทยาลย ราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมรปถมภโดยตรง หากสถาบนอดมศกษาอนจะน าผลการวจยไปใชควรค านงถงบรบทของสถาบนอดมศกษาดวย เนองจากถาหากบรบทตางกนมากการน าผลการวจยไปใชอาจไมมความตรง (External Validity)

1.2 การน าผลการวจยไปใชเพอพฒนาศกยภาพดานความพรอมของนกศกษาเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน ผวจยมขอเสนอแนะวา ควรพจารณาล าดบความตองการจ าเปนในล าดบแรก ๆ ไปแกปญหากอน เนองจาก ความตองการจ าเปนทมคา ดชน PNImodified สง ๆ จะบงชวา ก าลงเกดสภาพปญหามาก ดงนน ควรไดรบการพฒนาเปนล าดบแรก ๆ หากไมไดรบการแกไขอาจเกดผลกระทบในทางลบตามมาได

2. ขอเสนอแนะเพอการวจยตอไป


200

2.1 การวจยครงนมขอบเขตเพอประเมนความตองการจ าเปนเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภเทานน ถาหากมการศกษาวจยในโอกาสตอไป ควรท าการศกษาในสถาบนอดมศกษาอนทมตนสงกดหรอรปแบบการบรหารจดการทตางกน หรอศกษาภาพรวมทงประเทศ เพอจะไดสารสนเทศเชงเปรยบเทยบและเปนประโยชนในวงกวางมากขน

2.2 ผวจยมขอเสนอแนะใหเกบรวบรวมขอมลทมความหลากหลายมากขน เชน ขอมลจากผบรหาร ขอมลจากอาจารย หรอขอมลจากผปกครองทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอใหไดสารสนเทศเชงเปรยบเทยบและเปนการตรวจสอบความสอดคลองของขอมลไดอกดวย แตทงน ขนอยกบก าลงทน ระยะเวลา และความรวมมอจากทก ๆ ฝาย ซงจะเปนความทาทายของนกวจยตอไป

บรรณานกรม การตางประเทศ, กระทรวง. (2556). ประชาคมอาเซยน. สบคนจาก http://www.mfa.go.th/asean. สบคนเมอ 15 สงหาคม 2557. การศกษาไทยกบเศรษฐกจอาเซยน. (2555). การเตรยมพรอมดานการศกษาของไทย เพอกาวส

ประชาคมอาเซยน. สบคนจาก https://blog.eduzones.com/aec/85546. สบคนเมอ 15 สงหาคม 2557.

กาญจนา ปราบพาล และประกายแกว โอภานนทอมตะ. (2545). การส ารวจความสามารถการใชภาษาองกฤษของบณฑตไทย. กรงเทพฯ: ศนยทดสอบทางวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จนทรฉาย วระชาต และ สาวตร แสงวรยภาพ. (2557). วฒนธรรมประชาคมอาเซยน. สบคนจากhttp://www.dpu.ac.th/laic/kmexternal/?page_id=1279

ณรงค ใจหาญ. (2558). การพฒนากฎหมายเพอรองรบประชาคมอาเซยน. สบคนจาก http://www.uasean.com/kerobow01/1288. สบคนเมอ 15 สงหาคม 2557. มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. (2555). แผนกลยทธ มหาวทยาลย

ราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ พ.ศ. 2556 – 2560. ปทมธาน. กองแผนและนโยบาย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. ศรชย กายจนวาส. (2548). ทฤษฎการทดสอบแบบดงเดม. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สวมล วองวาณช. (2548). การวจยประเมนความตองการจ าเปน. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อญชล ชยานวชร. (2556). ประชาคมอาเซยนใน ป 2558: ความทาทายตอสถาบนการศกษา ในประเทศไทย. จลสาร PBL มหาวทยาลยวลยลกษณ. 6(2). 3 - 4. Best, J. W. (1970). Research in Education. 2nd ed. New Jersey: Prentice Hall. Ebel, R. L. (1965). Measuring Educational Achievement. New Jersey: prentice–Hall. Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Nunnally, J. (1967). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill. Yamane, T. (1967). Elementary sampling theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.


รปแบบความสมพนธเชงสาเหตขององคประกอบทสงผลตอ การพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค

CAUSAL RELATIONSHIP MODEL OF FACTORS AFFECTING

DUAL VOCATIONAL TRAINING DEVELOPING

ประภาพรรณ ปรวรรณ1 ชอเพชร เบาเงน2 และชาญชย วงศสรสวสด3 Prapapan Preewan1, Chopeth Baongern2 and Chanchai Wongsirasawat3

1หลกสตรครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ 2หลกสตรครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ 3หลกสตรครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

บทคดยอ การอาชวศกษาระบบทวภาคนบวาเปนการจดการศกษาเพอผลตแรงงานฝมอทมคณภาพสนองตอบความตองการของตลาดแรงงาน หวใจส าคญของการจดการระบบทวภาค คอ ความรวมมอระหวางสถานศกษา กบสถานประกอบการ ในการบรหารจดการอยางเปนกระบวนการรวมกนในทก ๆ ดาน บทความนมวตถประสงค เพอน าเสนอรปแบบโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตขององคประกอบทสงผลตอการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค และสงผลตอการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค ซงพบวา รปแบบประกอบดวย 7 องคประกอบ คอ คณลกษณะผส าเรจการศกษา การเรยนการสอน ครผสอน ความรวมมอ การสนบสนนของรฐบาล มาตรฐานการอาชวศกษา และการบรหารจดการ ทกองคประกอบสงผลตอประสทธผลการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค และการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค ซงจ าแนกเปน 4 แนวทางหลก ไดแก การบรหารจดการระบบทวภาค ความรวมมอ การจดการเรยนการสอน และคณลกษณะผส าเรจการศกษา เพอเปนแนวทางในการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค ในสถานศกษา

ABSTRACT Dual Vocational Training is the most important for skill labors to meet the demand of companies. The most important thing that is the participation between the college and the company for the managing processes. The purpose of this article is to present the model of causal relationship structure of factors affecting the effectiveness of Dual Vocational Training administration developing. From the studying, the model consists of 7 factors; graduated-characteristics, instruction, teachers, cooperation, government supporting, vocational educational standards and management which affect the effectiveness of Dual Vocational Training administration and the developing


202

at all. They are classified as 4main principles; Dual Vocational Training administration, cooperation, instruction and graduated-characteristics which are the guidance for Dual Vocational Training developing in the vocational collages. ค าส าคญ รปแบบ การพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค Keywords Model, Dual Vocational Training Developing บทน า จากวกฤตเศรษฐกจทสงผลกระทบถงวกฤตแรงงานไทย เนองจากแรงงานนบเปนปจจยการผลตทมความส าคญตอเศรษฐกจ จะเหนไดจากนโยบายของรฐบาล ทมงเนนสงเสรมแรงงานเปนส าคญ อาท นโยบายคาจางแรงงานขนต า 300 บาท ทวประเทศ หรออตราเงนเดอน 15,000 บาท ส าหรบผจบปรญญาตร ท าใหคานยมในการเรยนสายสามญมากกวาสายอาชพ ผเรยนมงสการศกษาระดบอดมศกษามากขน (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2551) จากชวงเวลากวา 10 ป ทผานมา รฐบาลเองยงไมเหนความส าคญ และการพฒนาการศกษาในระดบอาชวศกษาเทาทควร ทงตวผเรยน หรอแมแตผปกครองกไมเหนความส าคญของการเรยนสายอาชพ ทง ๆ ทเปนการศกษาเพอการประกอบอาชพโดยตรง ประกอบกบปญหาคณภาพของผส าเรจการศกษาไมตรงกบความตองการของสถานประกอบการ ท าใหการผลตแรงงานอาชวศกษาทมคณภาพตามความตองการตลาดแรงงานไมเพยงพอ รวมทงประเดนการเขามาของแรงงานตางดาว กลายเปนประเดนรอนทตองเรงรดพฒนาแรงงานไทย เปนการเตรยมพรอม ในขณะทประเทศไทยก าลงกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในปลายป 2558 (กระทรวงศกษาธการ, 2555) ในการพฒนาอาชวศกษาเปนทยอมรบในวงการศกษาแลววา การจดการทวภาค คอ กระบวนการส าคญในการผลตก าลงคนแรงงานทมทกษะฝมอ (ชยพฤกษ เสรรกษ, 2558) ในขณะทแรงงานในสายอาชวศกษามความตองการสงขน แตความขาดแคลนในเชงคณภาพยงไมเปลยนแปลง มปญหาเรองสมรรถนะและทศนคตบางอยางทสบเนองมาจากระบบการศกษา เปนภาระของผประกอบการในการจดฝกอบรมเพมเตมให (ยงยทธ แฉลมวงษ, 2555) ในปจจบนสถานประกอบการ ทงภาครฐ ภาคเอกชน และผทเกยวของกบการจดการอาชวศกษากตนตว เรงรดพฒนาระบบทวภาค มงานวจยทศกษาเกยวกบความรวมมอของสถานศกษากบสถานประกอบการในการบรหารจดการระบบทวภาคดานตาง ๆ แตองคความรเกยวกบปจจยเชงสาเหตขององคประกอบทสงผลตอการบรหารจดการอาชวศกษาระบบทวภาค ยงไมชดเจน และมการปฏบตไดนอย ดงนน จากความส าคญของการอาชวศกษาระบบทวภาค ทสามารถสรางและพฒนาผลผลตแรงงานใหเพมขนสนองตอบความตองการของตลาดแรงงานและบรบทของสงคมไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล จงมประเดนศกษาวา มองคประกอบอะไรบางทสงผลตอประสทธผล การอาชวศกษา


203

ระบบทวภาค และน าไปใช พฒนาอาชวศกษาระบบทวภาคได วตถประสงคครงน จงมงศ กษาองคประกอบของรปแบบความสมพนธเชงสาเหตขององคประกอบทสงผลตอประสทธผลการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค เพอน าเสนอเปนแนวทางพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค ในสถานศกษา การพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค จากพระราชบญญตการอาชวศกษา พ.ศ. 2551 ใหความหมาย “การอาชวศกษา” หมายถง กระบวนการศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนในดานวชาชพระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลย และ “ทวภาค” หมายถง คสญญาระหวางสถานประกอบการ และสถานศกษาอาชวศกษา หรอสถาบน ดงนน “การจดการอาชวศกษาระบบทวภาค (Dual Vocational Training: DVT)” หมายถง การจดการศกษาโดยความรวมมอกนของสองฝาย ระหวางสถานประกอบการ กบสถานศกษารวมกนฝกพนกงานใหมคณภาพ สองสถานท คอ โรงงาน (เนนในการฝกทกษะ) และในชนเรยน (เนนในการเรยนดานทฤษฎ) เพอสองวตถประสงค ไดฝกงานทเกยวของกบทกษะ และไดประกาศนยบตรวชาชพ (ส านกงานโครงการอาชวศกษาระบบทวภาค, 2541) ในปจจบนรฐบาลมนโยบายใหการอาชวศกษาระบบทวภาคเปนนโยบายแหงชาต โดยใหส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ด าเนนการจดการอาชวศกษาระบบทวภาคในสถานศกษาใหครบทกแหง (ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา, 2556) เพอพฒนาและผลตก าลงคนสายอาชพเพมขน จงเปนหนาทของสถานศกษา สถานประกอบการ และหนวยงานทเกยวของ ตองรวมมอกนพฒนาการอาชวศกษาตามระบบทวภาค ทกดานและทกฝาย จะเหนจากงานวจยในการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาคหลายดาน ดงเชน งานวจยของ ธานนทร ศรชมภ (2557) ทพบวา การพฒนารปแบบการบรหารงานอาชวศกษาระบบทวภาคในสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เปนรปแบบความสมพนธเชงระบบประกอบดวย 4 องคประกอบ ไดแก 1) ปจจยน าเขา 2) กระบวนการ 3) ผลผลต และ 4) ปจจยเงอนไขความส าเรจ โดยเฉพาะองคประกอบท 4 คอ ปจจยเงอนไขความส าเรจ ซงเปนกลไกในการบรหารงานอาชวศกษาระบบทวภาคในสถานศกษาใหประสบผลส าเรจ ไดแก 1) นโยบายทเกยวกบการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค 2) การมสวนรวมของภาคเครอขาย 3) ความสมพนธระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ 4) รปแบบของการเรยนการสอนระบบทวภาค และ 5) รปแบบของการวดผลและประเมนผล การพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาคจงมงในแนวทางการพฒนาองคประกอบตาง ๆ ตามระบบทวภาค ทเนนความรวมมอระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ โดยมเปาหมายหรอผลผลต คอ ผส าเรจการศกษาทมคณลกษณะ หรอศกยภาพตรงตามความตองการของสถานประกอบการ การพฒนาจงตองเรมจากการพฒนาหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน ครผสอน การใชสอ เทคโนโลย การวดผล ประเมนผล รวมทงการนเทศ ก ากบ ตดตามผลการฝกอบรมและการเรยนร เพอใหบรรลเปาหมายของการอาชวศกษาระบบทวภาค ผลตก าลงคนใหมศกยภาพฝมอแรงงานสนองตอบกบความตองการของสถานประกอบ ซงเหนไดจากงานวจยหลายดาน ท าใหม การพฒนาอาชวศกษาระบบทวภาคมากขน


204

องคประกอบทสงผลตอประสทธผลการบรหารอาชวศกษาระบบทวภาค การพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาคมการศกษาองคประกอบตามระบบทวภาคหลายดาน โดยมจดมงหมายทเหมอนกน หรอคลาย ๆ กน เพราะมงเนนความรวมมอระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ หรอการพฒนาผส าเรจการศกษาใหมคณลกษณะทพงประสงค ตามเปาหมายการอาชวศกษาระบบทวภาค จากผลสรปการปฏรปการอาชวศกษา (พ.ศ. 2542-2551) ไดศกษาการพฒนาและสรปปญหาในการจดการอาชวศกษา ในดานคณลกษณะผส าเรจการศกษา ดานการเรยนการสอน ดานครผสอน ดานความรวมมอ ดานการสนบสนนของรฐบาล ดานมาตรฐานการอาชวศกษา ดานการบรหารจดการ และดานคานยมในการเรยนอาชวศกษา (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2551) จะเหนวาแตละองคประกอบเปนประเดนส าคญทเกยวของกบการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค มงานวจยทแสดงใหเหนความส าคญขององคประกอบเหลาน เชนการพฒนารปแบบการบรหารแบบมสวนรวมในสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ของ จระพงษ หอมสวรรณ (2556) ทพบวา การบรหารแบบมสวนรวมในสถานศกษาทเกดผลส าเรจ โดยคณะกรรมการบรหารสถานศกษา ตองมสวนรวมในการด าเนนงานและหนาทในทกภาคสวน และพฒศศวพศ โนร (2555) ทพบวา การพฒนารปแบบการบรหารงานเทคโนโลยสารเทศในสถาบนการอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา มปจจยเงอนไขความส าเรจ ประกอบดวย นโยบายทเกยวกบการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค การมสวนรวมของภาคเครอขาย ความสมพนธระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ รปแบบการเรยนการสอนระบบทวภาค และรปแบบการวดและประเมนผล ในภาพรวมจะเหนวา ปจจยตาง ๆ ทกลาวถงน เปนกระบวนการมสวนรวมของผทเกยวของการอาชวศกษาระบบทวภาค เพอใหไดผลผลตก าลงคน ทมความสามารถพนฐาน เพอการด ารงอย ในอาชพ ความสามารถในการท างาน ความสามารถในการรกษาและสรางความสมพนธในสงคมอาชพทด ารงอยดวย (Thompson, 1973) นอกจากนยงมการด าเนนงานการอาชวศกษาระบบทวภาคของตางประเทศ อาท รายงานการจดการอาชวศกษาของประเทศสงคโปร มเปาหมายส าคญทมงเนนการผลตบคลากรใหมคณลกษณะทมความร ความสามารถ ทางวชาชพ และสนองความตองการตลาดแรงงาน เชนเดยวกบการอาชวศกษาในประเทศญปนทมงผลตผส าเรจการศกษาในสายอาชวศกษา ใหมความรวชาชพตรงกบความตองการของตลาดแรงงาน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2555) การศกษาองคประกอบจากแนวคด ผลการด าเนนงาน และงานวจยทเกยวของของ วสนต วงษานศษย (2548) อนนท งามสะอาด (2549) เนตรรง อยเจรญ (2553) พฒศศวพศ โนร (2555) จรพงษ หอมสวรรณ (2556) สนนทา สงขทศน (2556) และลออง วจนะสาลกากล (2556) เมอน ามาสงเคราะห โดยยดตามองคประกอบในการพฒนาจากการปฏรปการอาชวศกษา (พ.ศ. 2542-2551) สรปเปนองคประกอบทสงผลตอประสทธผลการบรหารการอาชวศกษา ระบบทวภาค และสงผลในการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค ประกอบดวยองคประกอบ 7 ดาน ไดแก คณลกษณะผส าเรจการศกษา การเรยนการสอน ครผสอน ความรวมมอ การสนบสนน ของรฐบาล มาตรฐานการอาชวศกษา และการบรหารจดการ โดยมความหมายและปจจยยอย แตละองคประกอบ ดงน 1. ดานคณลกษณะผส าเรจการศกษา หมายถง บคลกภาพของผจบการอาชวศกษา ระบบทวภาคทแสดงออก ประกอบดวย


205

1.1 คณลกษณะทพงประสงค คอ คณธรรม จรยธรรม มวนย รบผดชอบ ตรงตอเวลา มจรรยาบรรณและทศนคตทดตอวชาชพ มนสยอตสาหกรรม ทกษะทางปญญา และภาวะผน าในทมงาน การแกปญหา 1.2 สมรรถนะหลกและสมรรถนะทวไป คอ ความรและทกษะการสอสาร การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การพฒนาการเรยนรและการปฏบตงาน การท างานรวมกบผอน การใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การประยกตใชตวเลข การจดการและการพฒนางาน 1.3 สมรรถนะวชาชพ คอ ความสามารถในการประยกตใชความรและทกษะ ในสาขาวชาชพสการปฏบตจรง รวมทงประยกตสอาชพ 2. ดานการเรยนการสอน หมายถง การจดกจกรรมการเรยนรและฝกปฏบตทกษะวชาชพประกอบดวย 2.1 หลกสตร คอ โครงสรางของสาระวชา หรอประสบการณทก าหนดในการเรยนการสอนทงภาคทฤษฎ ภาคปฏบต ทงสาระวชาตามสาขาวชาชพและวชาสากล 2.2 กระบวนการจดการเรยนการสอน คอ แนวทาง หรอเทคนคการใหความร การฝกอบรมการปฏบตงานจรง การใชสอ วสด อปกรณ เทคโนโลยสารสนเทศ การสรางเครอขาย การใชภมปญญาทองถน การวดผล ประเมนผล 2.3 การใชสอ คอ การน าวสด อปกรณ เทคโนโลยสารสนเทศ การสรางเครอขาย การใชภมปญญาทองถน มาใชในกจกรรมการเรยนการสอนตามระบบทวภาค 2.4 การวดและประเมนผล คอ การตรวจสอบและตดตามการบรรลผลตามวตถประสงคการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค ตามเกณฑมาตรฐานการอาชวศกษา จากการวดผลอยางมกฎเกณฑ และผลจากการฝกปฏบตจรง เพอพจารณาตดสนการบรรลผลส าเรจของผเรยน ทงการเรยนในสถานศกษาและการฝกอบรมวชาชพในสถานประกอบการ การออกใบรบรองของสถานประกอบการ และประกาศนยบตรของสถานศกษาใหผส าเรจการศกษา 3. ดานครผสอน หมายถง บคลากรทใหการเรยนร รวมทงผใหการฝกอบรมทกษะวชาชพ ประกอบดวย 3.1 มาตรฐานการปฏบตการสอน คอ ความรบผดชอบ คณธรรม จรยธรรมทศนคตทดตออาชพและวชาชพ เทคนคและการใชสอการเรยนการสอน การมปฏสมพนธทดตอผปกครอง ชมชน 3.2 ความรและทกษะ คอ ประสทธภาพในการจดกระบวนการเรยนการสอนในสาขาวชาชพ การถายทอดความร การใชเทคนคการสอนเทคโนโลยสารสนเทศ การมประสบการณวชาชพ ความสามารถในการจดสภาพแวดลอมการเรยน ทงในและนอกหองเรยน 3.3 การพฒนาศกยภาพและทกษะ คอ การสงเสรมดานสวสดการ การศกษาตอเนองการสรางขวญและก าลงใจ การสงเสรมงานวจยและนวตกรรม 4. ดานความรวมมอ หมายถง การบรหารจดการระบบทวภาคระหวางสถานศกษา กบหนวยงาน ทงภาครฐ ภาคเอกชน สถานประกอบการ ทงในประเทศและตางประเทศ ประกอบดวย 4.1 การจดการทวภาค การฝกอบรม คอ การจดกจกรรมการเรยนและการฝกอบรมทกษะอาชพ ในสถานศกษาและสถานประกอบการ


206

4.2 การจดการเรยนการสอน คอ การจดกจกรรมและประสบการณในการใหความรการฝกอบรมตามสาขาวชาชพ การพฒนาหลกสตรและจดหลกสตรรวมกน การใชทรพยากรเกยวกบการศกษารวมกน การสรางเครอขายทวภาค 4.3 การพฒนาระบบ คอ การยกเลกกฎเกณฑ ระเบยบทเปนอปสรรคในการจดการทวภาค เพอใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมมากขน การสนบสนนเครองมอ เงนทน งบประมาณ ความรและวทยากร และการวจย 5. ดานการสนบสนนของรฐบาล หมายถง แนวทางการสงเสรม และการใหความชวยเหลอการด าเนนการอาชวศกษาระบบทวภาค ประกอบดวย 5.1 นโยบาย แผนงาน คอ หลกการและวธการปฏบต ทเปนแนวทางในการด าเนนการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค ในสถานศกษาและสถานประกอบการ 5.2 โอกาสและความเสมอภาค คอ การสงเสรมการเรยนสายอาชพและการฝกอบรมการสงเสรมความรวมมอในการจดอาชวศกษาระบบทวภาคใหตามศกยภาพผเรยนของทกภาคสวน 5.3 งบประมาณและทรพยากร คอ การชวยเหลอ สนบสนนเกยวกบการลงทน การจดหาสอ วสด อปกรณ เทคโนโลยการศกษา ในการจดการอาชวศกษาทวภาครวมกน การสงเสรมการวจย และนวตกรรมทางอาชวศกษา 6. ดานมาตรฐานการอาชวศกษา หมายถง ขอก าหนด หรอเกณฑในการก ากบ ดแล ตรวจสอบ วดผลและประเมนผล ประกอบดวย 6.1 มาตรฐานวชาชพ คอ ขอก าหนด เกณฑดานผลงานทเปนผลลพธของการปฏบตงาน (ผลผลต ผลงาน) เพอใชเปนฐานในการก าหนดและประเมนใหไดคณวฒวชาชพในสาขาวชาชพเฉพาะนน ๆ 6.2 มาตรฐานสมรรถนะหลก คอ ขอก าหนด เกณฑความร ทกษะ ความสามารถในการปฏบตงานในสาขาวชาชพนน ๆ 6.3 คณวฒวชาชพ คอ ความร ความสามารถ ตามขอก าหนดของกรอบคณวฒ ในระดบวชาชพนน ๆ 6.4 การประกนคณภาพ คอ การด าเนนการควบคม ตรวจสอบ และประเมนคณภาพการศกษา เพอใหบรรลผลภารกจของการจดการศกษาตามมาตรฐานการอาชวศกษาทสถานศกษาไดก าหนดไว ทงการประเมนภายในและการประเมนภายนอกสถานศกษา 7. ดานการบรหารจดการ หมายถง แนวทางการด าเนนงานการอาชวศกษาตามระบบทวภาคประกอบดวย 7.1 การกระจายอ านาจ คอ การถายโอนการตดสนใจ ทรพยากร และภารกจ จากภาครฐสวนกลางใหแกสถานศกษา ไมวาจะเปนองคกรภาครฐ สวนภมภาค องคกรอสระ องคกรทองถน องคกรเอกชน ในการด าเนนงานตามระบบทวภาค 7.2 การบรหารแบบมสวนรวม คอ การด าเนนงานของผทมสวนเกยวของในการอาชวศกษาระบบทวภาค ทงการแสดงความคดเหน การตดสนใจ การรบผดชอบ การวางแผน การปฏบตงาน การประเมนผล


207

7.3 การสงเสรมการเรยนอาชวศกษาระบบทวภาค คอ การสนบสนนจากหนวยงาน ทงภาครฐ ภาคเอกชน สถานประกอบการ ทงในประเทศและตางประเทศ ใหเขามาจดการอาชวศกษาระบบทวภาค เกยวกบการก าหนดกฎเกณฑ ระเบยบทเปนอปสรรคในการจดการอาชวศกษาระบบ ทวภาค การสรางภาพลกษณทด และคานยมในการเรยนอาชวศกษาระบบทวภาค ใหเปนทยอมรบของสงคม รปแบบความสมพนธเชงสาเหตขององคประกอบทสงผลตอการพฒนาการอาชวศกษาระบบ ทวภาค “รปแบบ” มนกวชาการใหนยามไวตาง ๆ กน ดงเชน คฟ (Keeves, 1988) ใหความหมายรปแบบวา หมายถง สงทแสดงโครงสรางของความเกยวของระหวางชดของปจจย หรอตวแปรหรอองคประกอบทส าคญในเชงความสมพนธ หรอเหตผลซงกนและกน เพอชวยใหเขาใจขอเทจจรง หรอปรากฏการณในเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ เชนเดยวกบ อทย บญประเสรฐ (2546) ใหความหมายวา รปแบบ หมายถง ตวแบบ หรอแบบจ าลองทสะทอนภาพ หรอปรากฏการณ หรอสภาพทเปนนามธรรมทเจาของแบบจ าลอง จดท าขน เพออธบายปรากฏการณ หรอแสดงองคประกอบทส าคญ ๆ ของเรองใดเรองหนง กระบวนการใดกระบวนการหนงทสามารถชวยใหเขาใจแนวความคด หลกการ กระบวนการ หรอกระบวนทศนในเรองใดเรองหนง ชวยใหเหนองคประกอบส าคญ ๆ ไดงายและชดเจน ดงนนรปแบบจงเปนแนวทางในการสรางมโนทศนใหม และสรางความสมพนธของตวแปร หรอองคประกอบในลกษณะใหม ทสามารถพยากรณผลทจะเกดขน และสามารถตรวจสอบไดโดยการสงเกต หรอทดสอบรปแบบกบขอมลเชงประจกษ เพอเปนการขยายเรองทศกษาตามวตถประสงค การศกษา ‘รปแบบ’ มงานวจยเกยวกบรปแบบทหลากหลายในการพฒนาดานตาง ๆ อาท รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมอทธพลตอความเปนองคการแหงการเรยนรของสถานศกษาอาชวศกษา ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ของ ภกด รตนมขย (ม.ป.ป.) จะเหนวา จากโครงสรางของรปแบบทมการศกษามโนทศนใหม ๆ สามารถน าผลมาใชในการพฒนาตามวตถประสงค ตามบรบทนน ๆ ในการศกษารปแบบครงน คอ รปแบบโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตขององคประกอบทสงผลตอประสทธผลการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค ดวยการศกษาวจ ยเอกสาร (Content Analysis) วเคราะหองคประกอบทสงผลตอประสทธผลการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค และน าผลมาใชในการพฒนาการอาชวศกษาระบบวภาค จากแนวคดดานกระบวนการบรหารทางการศกษา มหลายระบบทน าไปสความส าเรจในทนกลาวถง ระบบการบรหารคณภาพ โดย เดมง (Deming, 1986) เรยกวา วงจรเดมง (Deming Cycle : PDCA) เปนระบบการบรหารงานทมคณภาพ เรมจากขนตอน วางแผน (Plan: P) ด าเนนการ (Do: D) ตรวจสอบ นเทศ ก ากบ ตดตาม (Check: C) และปรบปรง แกไข พฒนา (Act: A) และน ามาใชในกระบวนการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค แสดงดงภาพท 1


208

จากแนวความคดกระบวนการบรหารของ ลดวก วอน เบอรทาแลนฟฟ (Ludwig Von Bertalanffy, 1956) ไดน าเสนอแนวคดทฤษฎระบบ มสวนประกอบทส าคญ ไดแก ปจจยน าเขา(Input) กระบวนการ (Process) ผลผลตหรอผลลพธ (Product or Output) และผลกระทบ (Outcome or Impact) ปจจบนไดน ามาใชในกระบวนการบรหารทางการศกษา เมอน ามาวเคราะหกบกระบวนการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาคตามระบบการบรหารคณภาพ และวเคราะหรวมกบองคประกอบของการบรหารการอาชวศกษา เปนการบรหารเชงระบบ แสดงดงภาพท 2

การบรหารการอาชวศกษารบบทวภาค เปนกระบวนการบรหารเชงระบบทด าเนนงานอยางตอเนอง ใหมประสทธภาพและประสทธผล จากความหมาย ประสทธผล หมายถง ความส าเรจของการปฏบตทเปนไป หรอบรรลเปาหมายและวตถประสงคทวางไว (รง แกวแดง และชยณรงค สวรรณสาร, 2546) ดงนน ประสทธผลจงเปนผลทเกดขนและตองสนองตอบ หรอบรรลตามวตถประสงคของงานนน กลาวคอ ประสทธผลของการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค ไดแก ผส าเรจ

ภาพท 1 กระบวนการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาคตามระบบการบรหารคณภาพ ทมา: Deming Cycle, 1986

ภาพท 2 กระบวนการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาคเชงระบบ


209

การศกษาทมคณลกษณะตรงความตองการของสถานประกอบการหรอผประกอบการ ตามจดมงหมายของการอาชวศกษาระบบทวภาค (ส านกงานโครงการอาชวศกษาระบบทวภาค, 2541) เมอน ามาวเคราะหเปนโมเดลรปแบบขององคประกอบทสงผลตอประสทธผลการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค เพอใหเขาใจแนวความคด หลกการ หรอกระบวนทศนในเรองกระบวนการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาค และความสมพนธขององคประกอบ ในลกษณะทสามารถพยากรณผลทจะเกดขน ในรปของกรอบความคดเชงทฤษฎ แสดงดงภาพท 3

ตามโครงสรางของรปแบบ จะเหนวาทกองคประกอบสงผลตอประสทธผลโดยตรง คอ ผส าเรจการศกษา ตามจดมงหมายของการอาชวศกษาระบบทวภาค สวนทจะบอกวาระดบความสมพนธขององคประกอบจะสงผลมากนอยเพยงใด ขนอยกบการวเคราะหรปแบบตามวธทางสถตตอไป จากการศกษาหลกการ หนาทของสถานศกษา สถานประกอบการ และผทมสวนเกยวของ (Stakeholders) ในการด าเนนการอาชวศกษาระบบทวภาค ของ เฉลมศกด นามเชยงใต (2541) ส านกงานโครงการอาชวศกษาระบบทวภาค (2541) จรญ ชลาภ (2543) วทยา งานทว (2543) มลโฮทรา (Malhotra, 1996) และงานวจยของ กญญา วรวรรณธน (2542) ฐณวรรณ วฒวกยการ (2555) นรศ แกวสนวล (2556) สรมนต นฤมลสร (2557) แสดงถงแนวทางการด าเนนงานเพอพฒนา หรอน าไปปฏบตใหเกดประโยชนสงสดของการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค โดยน ามาสงเคราะหจาก 7 องคประกอบ สรปภาพรวมเปนหลกการบรหารจดการ 4 ดาน และแนวปฏบตในการพฒนา ดงน 1. การบรหารจดการอาชวศกษาระบบทวภาค 1.1 สถานศกษา สถานประกอบการรวมจดการทวภาค โดยจดท าขอตกลง (MOU) ในการพฒนารวมกน 1.2 สถานศกษาและสถานประกอบการรวมวเคราะหสภาพการณ (SWOT) เกยวกบจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคตาง ๆ ในการจดการระบบทวภาค เพอหาแนวทางพฒนารวมกน

ภาพท 3 กรอบความคดรปแบบองคประกอบทสงผลตอประสทธผลการบรหารการอาชวศกษา ระบบทวภาค และสงผลตอการพฒนาการบรหารการอาชวศกษาระบทวภาค


210

1.3 จดการประชม สมมนา บคลากร ทงของสถานศกษา สถานประกอบการ ผปกครอง ชมชน หรอผทมสวนรวมจดการอาชวศกษาระบบทวภาค (Stakeholders) ใหมความร ความเขาใจในหลกการระบบทวภาค และหนาทรบผดชอบ แลกเปลยนความคดเหน ขอเสนอแนะของแตละกลมบคคล ในการพฒนาใหมากขน 1.4 สถานศกษา สถานประกอบการรวมกนวางแผนการด าเนนงาน ในสาขาวชาชพทสามารถจดการเรยนการสอน การฝกอบรม ไดตามศกยภาพและบรบทของตน 1.5 สถานศกษา สถานประกอบการ มการทดสอบสมรรถนะผเรยนกอนเขาฝกอบรมในสถานประกอบการ เพมประสทธภาพระบบทดสอบมาตรฐานวชาชพและเทยบโอนประสบการณ 1.6 สถานศกษามระบบการประกนคณภาพ และพฒนาระบบประกนคณภาพอยางตอเนองเปดโอกาสใหสถานประกอบการรวมประเมนคณภาพภายใน 1.7 สถานศกษา สถานประกอบการรวมก าหนดสมรรถนะผเรยน และเกณฑมาตรฐานตามสาขาวชาชพ 1.8 สถานศกษามกระบวนการนเทศ ตดตามผลการฝกอบรม และการเรยนรอยางตอเนอง โดยผบรหารใหความส าคญในการนเทศ ก ากบ ตดตาม การจดครนเทศ รวมกบครฝกในสถานประกอบการ จดท าคมอการฝกอบรม คมอการนเทศอยางเปนระบบ 2. ความรวมมอ 2.1 รฐบาลใหความส าคญการจดการทวภาคเปนนโยบายแหงชาต ทตองเรงรดด าเนนการ 2.2 รฐบาลควรมกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบวาดวย การจดทวภาครวมกนของสถานศกษา และสถานประกอบการ เชน กฎหมายลดหยอนภาษใหสถานประกอบการทรวมจดการทวภาค สถานศกษาขนาดใหญตองจดการระบบทวภาคใหไดครบทกแหง กฎหมายรองรบผผานการฝกอบรมทวภาคเขาท างานในสถานประกอบการตามสาขาอาชพ 2.3 รฐบาลมขอตกลงกบภาคอตสาหกรรม สภาหอการคา หนวยงานทเกยวของอน ๆ ใหการสนบสนนดานวสด อปกรณ สถานท วทยากร รวมทงงบประมาณในการจดการทวภาค 2.4 สถานศกษา สถานประกอบการ รวมกบชมชน ทองถน ในการใชทรพยากร สอ ในการเรยน การฝกอบรมอาชพ และสถานทในการฝกอบรม 2.5 สถานศกษา สถานประกอบการ รวมจดการปฐมนเทศ ประชาสมพนธ สรางความเขาใจใหผเรยน ผปกครอง ชมชน ในระบบทวภาคอยางแทจรง เขาใจถงระบบการจดการเรยนการสอนการฝกอบรม และผลประโยชนทผเรยนจะไดรบจากระบบทวภาค 2.6 สถานศกษา สถานประกอบการ จดสวสดการใหคร และผฝกอบรมอยางเพยงพอ 2.7 สถานศกษา สถานประกอบการ รวมจดการประชม แลกเปลยนความคดเหน ประเมนผลการด าเนนงาน เพอน ามาพฒนาระบบทวภาค อยางตอเนอง 2.8 สถานศกษา หนวยงานทเกยวของรวมประชาสมพนธ ใหเกยรตและยกยองสถานประกอบการทประสบผลส าเรจในการจดการระบบทวภาค ใหเปนแบบอยางทด 2.9 สถานศกษา สถานประกอบการ ขยายเครอขายความรวมมอในการบรหารจดการทวภาครวมกน 3. การจดการเรยนการสอน


211

3.1 สถานศกษา สถานประกอบการรวมกนจดท าและพฒนาหลกสตร วางแผนการจดกจกรรมเรยนการสอน ทกสาขาวชาชพ ใหสอดคลองความตองการของสถานประกอบการ และพฒนาหลกสตรแบบฐานสมรรถนะ เพอเพมขดความสามารถในระดบสากล 3.2 มหลกสตรเฉพาะทสอดคลองกบบรบทสงคม ชมชน รวมทงหล กสตรทสนองตอบศกยภาพผเรยน เชน การศกษาทางไกล ระบบ Social Network 3.3 การเรยนรและการฝกอบรม เนนสมรรถนะและศกยภาพผเรยน (Child Centered) เรยนภาคทฤษฎในสถานศกษา ฝกปฏบตประสบการณจรงในสถานประกอบการ 3.4 สถานศกษา สถานประกอบการ รวมจดการฝกอบรมครผสอนและครผฝก โดยสงครผสอนฝกอบรมประสบการณในสถานประกอบการ ครผฝกในสถานศกษา ใหเรยนรและเขาใจระบบทวภาคอยางแทจรง 3.5 สถานศกษา หนวยงานทเกยวของสงเสรมดานเงนทนใหครผสอนมงานวจย และผลตต าราเรยน สนบสนนการสรางนวตกรรม โครงงาน และสงประดษฐ อยางตอเนอง 3.6 จดใหมหนวยงานเฉพาะทวภาค เพอใหการสนบสนนดานความร วทยากร การใชสอ ฯลฯอาท ศนยทวภาคระดบจงหวด 3.7 สถานศกษา รวมกบชมชน ทองถนจดกจกรรมบ าเพญประโยชนตาง ๆ ตามสถานการณของสงคม เพอสงเสรมผเรยนทงการฝกทกษะ และดานคณธรรม จรยธรรม มเจตคตทดตออาชพตน 3.8 สถานศกษา สถานประกอบการ รวมก าหนดเกณฑการวดผล ประเมนผล ทงผเรยนและสถานศกษา 3.9 สถานศกษา สถานประกอบการ รวมวดผล ประเมนผลผส าเรจการศกษา โดยเนนการประเมนประสบการณจรง และออกใบรบรอง ประกาศนยบตรใหผส าเรจการศกษารวมกน 4. คณลกษณะผส าเรจการศกษา 4.1 สถานศกษาจดกจกรรมรวมกบสถานประกอบ พฒนาคณธรรม จรยธรรม เพอสรางเจตคตทดตออาชพของตน ใหมคณลกษณะทพงประสงคทตรงความตองการของสถานประกอบการ 4.2 สถานศกษาและสถานประกอบการ วางแผนพฒนาสมรรถนะทวไปและสมรรถนะหลก เพมศกยภาพผเรยน สงเสรมดานเทคโนโลย ผลตนวตกรรมทางอาชพ สงเสรมการสอสาร การใชภาษาตางประเทศ ภาษาเพอนบานทเกยวของกบอาชพ ดานสมรรถนะวชาชพเกยวกบความรความสามารถ ทกษะทางวชาการและวชาชพ ทกษะการสอสารทางภาคเครอขาย และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ (Social Network) เพอการเรยนรและพฒนาตนเอง ใหทนตอเทคโนโลย สรป ถามองยอนไปถงจดมงหมายของการอาชวศกษาระบบทวภาค จะเหนวา หวใจของการอาชวศกษาระบบทวภาค คอ ความรวมมอระหวางสถานศกษา กบสถานประกอบการ ในการผลตแรงงานฝมอใหมคณลกษณะทพงประสงค ตรงความตองการของสถานประกอบการ ดงนนในการพฒนาการบรหารการอาชวศกษาระบบทวภาคใหประสบผลส าเรจตามความมงหมาย กตองมงเนนความรวมมอในการพฒนารวมกนระหวางสถานศกษา กบสถานประกอบการ หนวยงาน และผทเกยวของในภาคการศกษา เปนการเพมศกยภาพในการฝกทกษะฝมอใหผเรยนมากขน ควรสงเสรมใหมการปรบเปลยนแนวคดคานยมตงแตตนทาง ดวยการพฒนาคณภาพของการศกษาการปรบหลกสตร


212

การเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการของภาคการผลต พรอม ๆ ไปกบการเปลยนคานยมของผเรยนใหเลงเหนประโยชนของอาชวศกษาระบบทวภาค หรอการเรยนสายอาชพใหมากขน ในขณะเดยวกน ภาคเอกชนกตองสรางแรงจงใจใหแกผเรยน ผฝกอบรม เพอเปนการเพมผลตภาพของแรงงาน แสดงใหเหนถงความพรอมทางดานสวสดการ นอกเหนอจากคาจางแรงงาน หรอเพยงแคตองการผลประโยชนจากแรงงานผฝกอบรม เพอดงดดผเรยนสายอาชพใหมากขน นอกจากนภาคเอกชนควรเรมตนตว และผลกดนใหเกดการลงทนพฒนาทกษะแรงงานตงแตเนน ๆ ตวอยางเชน โครงการทนการศกษา 1 โรงเรยน 1 โรงงาน (ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา, 2557) เปนแนวคดรเรมทด โดยโครงการนจะมอบทนการศกษาใหแกนกศกษาทฝกงานในโรงงาน ไปพรอม ๆ กบการเรยนชวงวนเสารอาทตยภายในระยะเวลา 3-7 ป เพอใหไดวฒการศกษา ปวช. ปวส. หรอปรญญาตร และมงานรองรบทนทหลงจากจบการศกษา สรปแนวทางการพฒนาการอาชวศกษาระบบทวภาค โดยรปแบบทน าเสนอจากองคประกอบ ทง 7 องคประกอบ ถาพจารณาจรง ๆ แลว จะเหนวา รปแบบเปนเพยงโมเดลทไดจากการศกษาวจย แสดงถงความสมพนธระหวางองคประกอบตาง ๆ เปนเพยงปจจยในกระบวนการด าเนนงาน สงส าคญทแทจรง คอ การมสวนรวมในการบรหารจดการ และการกระจายอ านาจ ในการด าเนนงานตามระบบทวภาคใหผทมสวนเกยวของ (Stakeholders) ทกภาคสวน นบตงแต สถานศกษา สถานประกอบการ หนวยงาน ทงภาครฐ ภาคเอกชน ผเรยน ผปกครอง เครอขายชมชน ใหความรวมมอกนอยางจรงจงและจรงใจ ผบรหารสถานศกษา และเจาของสถานประกอบการเปนผทมบทบาท อ านาจและหนาทรบผดชอบในการบรหารจดการ จงควรเปนบคคลแรกของกระบวนการ ทตองมความรและความเขาใจในหลกการระบบทวภาคอยางแทจรง นบวาเปนประเดนทส าคญทสด หากขาดซงความรวมมอทจรงจง การคาดหวงความส าเรจของการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค ยอมเกดขนไมได ดงนน แนวทางการพฒนาทแทจรงของการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค คอ “ความรวมมอ” ของทกภาคสวน โดยเฉพาะสถานศกษาและสถานประกอบการ จากผลสรปแนวทางการพฒนาทกลาวมาขางตน ในทางปฏบต สถานศกษาควรจดท าเปนแผนพฒนาแผนปฏบตการประจ าป (Action Plan) แลคมอการปฏบตงาน (Handbooks) ของบคลากรทกฝาย โดยเฉพาะระบบการนเทศ ตดตามผล เพอใหการปฏบตงานมประสทธภาพ ผลตก าลงคนอาชวศกษา ใหมศกยภาพและคณภาพ ตรงความตองการของสถานประกอบการ ตลาดแรงงาน และสอดรบกบการเปลยนแปลงของเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยเสมอ

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2555). การเตรยมความพรอมของสถานศกษาอาชวศกษา เพอเขาสประชาคมอาเซยน. สบคนจาก http://www.mfa.go.th/ กญญา วรวรรณธน. (2542). การศกษาสภาพการจดการระบบทวภาค ของสถานศกษา กรมอาชวศกษา เขตภาคเหนอในเชงระบบ. เชยงใหม: ศนยนเทศอาชวศกษาภาคเหนอ. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2551). ปญหาการขาดแคลนแรงงานของไทย. สบคนจาก http://www.thairath.co.th/content/edu/22515 (2555, 12 ธนวาคม). จรญ ชลาภ. (2543). คมอการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค. กรงเทพฯ: พรานนก.

http://www.mfa.go.th/

http://www.thairath.co.th/content/edu/22515


213

จระพงษ หอมสวรรณ. (2556). การพฒนารปแบบการบรหารแบบมสวนรวมในสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร. เฉลมศกด นามเชยงใต. (2541). แนวการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค. สบคนจาก: http://www. pimporn. nsdv.go.th/pr/dvt/d.htm (2557, 11 กรกฎาคม). ชยพฤกษ เสรรกษ. (2555). ปญหาแรงงานไทย. สบคนจาก http://www.dailynews co.th/content/edu/22515 (2556, 20 พฤษภาคม). ฐณวรรณ วฒวกยการ. (2555). การพฒนาหลกธรรมาภบาลในการบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา วทยาลยพณชยการธนบร. ธานนทร ศรชมพ. (2557). การพฒนารปแบบการบรหารงานอาชวศกษาระบบทวภาค ในสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. วทยานพนธ ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร. นรศ แกวสนวล. (2556). การพฒนารปแบบการบรหารวชาการในสถานศกษาอาชวศกษาของรฐ. วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน. เนตรรง อยเจรญ. (2553). ปจจยเชงสาเหตทสงผลตอการมสวนรวมในการประกนคณภาพ การศกษาของคร สถานศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ในเขต กรงเทพมหานคร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พฒศศวพศ โนร. (2556). การพฒนารปแบบการบรหารงานเทคโนโลยสารสนเทศ ในสถาบนการอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร. ภกด รตนมขย. (ม.ป.ป.). รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมอทธพลตอ ความเปนองคการแหงการเรยนรของสถานศกษาอาชวศกษา ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. ยงยทธ แฉลมวงษ. (2555). ไฮไลทแรงงานไทยในป 2555. สบคนจาก http:www.v-cop.net/file/ธปท (2557, 12 กนยายน). รง แกวแดง และชยณรงค สวรรณสาร. (2546). เอกสารการสอนชดวชาการวจยการบรหาร การศกษา. หนวยท 10-12. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ลออง วจนะสาลกากล. (2556). ความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมอทธพลตอการเปน องคการแหงการเรยนรของสถานศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา : กรอบแนวคดเชงทฤษฎ. วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. วสนต วงษานศษย. (2548). การพฒนาการบรหารการจดการเรยนการสอนหลกสตร ประกาศนยบตรวชาชพระบบทวภาค พทธศกราช 2545 สาขาวชาชางกอสราง ของสถาบนการอาชวศกษาภาคตะวนออก. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.


214

วทยา งานทว. (2543). แนวการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค. เชยงใหม: ศนยสงเสรมและพฒนา อาชวศกษาภาคเหนอ, 2555. สรมนต นฤมลสร. (2557). กลยทธการบรหารงานวชาการของวทยาลยเทคนค สงกดส านกงาน คณะกรรมการการอาชวศกษา. วทยานพนธดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยนเรศวร. สนนทา สงขทศน. (2556). การพฒนารปแบบการบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน คณะกรรมการการอาชวศกษา โดยใช Balanced Scorecard (BSC). วทยานพนธดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยสยาม. ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. (2556). ยทธศาสตรเรงรดพฒนาอาชวศกษา. สบคนจาก http://www.kycec.ac.th/document/Plan.docx ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. (2557). อาชวศกษาทวภาคในอนาคต. สบคนจาก http://www.vec.go.th/ (2557, 4 ธนวาคม). ส านกงานโครงการอาชวศกษาระบบทวภาค. (2541). การจดการอาชวศกษาระบบทวภาค. สบคนจาก http://www. pimporn. nsdv.go.th/pr/dvt/d.htm (2557, 11 กรกฎาคม). ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2551). สรปผลการปฏรปการอาชวศกษา พ.ศ. 2542-2551. สบคนจาก http://www.onec.go.th/onec (2555, 20 พฤษภาคม 2555). ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2555). การสงเคราะหการศกษาโครงสรางการบรหาร การศกษาตางประเทศและสรปผลการสมมนา. สบคนจาก http://www.ops./moe.go.th/admin_ed/seminar/page.php?mod=Book&file อนนต งามสะอาด. (2549). การจดการอาชวศกษาระบบทวภาคดวยหลกการมสวนรวม: กรณศกษาวทยาลยเทคนคเดชอดม. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการ

บรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน. อทย บญประเสรฐ. (2546). รปแบบ หรอตวแบบจ าลอง. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. Deming, W. Edwards. (1986). Out of the Crisis. MIT Center for Advanced Engineering Study. ISBN 0-911379-01-0. Keeves, P. J. (1988). Educational research, methodology and measurement : An international handbook. Oxford: Pergamon Press. Malhotra, N. K. (1996). Marketing Research: An vocational applied orientation. Singapore: Prentice-Hall, Inc. Thompson, J. F. (1973). Foundations of Vocational Education. New Jersey: Prentice-Hall, Inc. Von Bertalanffy, L. (1956). General System Theory: General Systems. Yearbook of the Society for the Advancement of General System Theory, 1: 1-10.

http://www.kycec.ac.th/document/Plan.docx

http://www.vec.go.th/

http://www.onec.go.th/onec

http://www.ops./moe.go.th/admin_ed/seminar/page.php?mod=Book&file

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=W._Edwards_Deming&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Book_Number

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-911379-01-0


การศกษาเปรยบเทยบเชงเหตผลในการจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยมกบ การจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพของภาครฐและเอกชนไทยในยคโลกาภวตน

THE CASUAL COMPARATIVE STUDY OF HUMAN RESOURCES TRADITIONAL FOCUS

AND HUMAN RESOURCES CAREER DEVELOPMENT FOCUS OF THAI PUBLIC AND PRIVATE ORGANIZATIONS IN GLOBALIZATION ERA

ประสารโชค ธวะนต

Prasarnchoke Thuvanuti

วทยาลยนวตกรรมการจดการ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

บทคดยอ บทความนใชตวแบบการจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพของแกรร เดสเลอร ยทธศาสตรการผกพนของพนกงานของมเชล อารมสตรอง และงานวจยของสถาบน เดลอทเต เปนกรอบในการศกษาเชงเปรยบเทยบหนวยงานทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยมของประเทศไทย โดยมวตถประสงค 3 ประการคอ 1) ศกษาปฏสมพนธของการจดการอาชพทมผลตอการปฏบตงานในองคการ 2) ศกษาปจจยทมผลกระทบตอการจดการอาชพและการพฒนาอาชพและ 3) อภปรายการพฒนาพนกงานในองคการทอทศใหการท างานในอาชพและสงเสรมผลการปฏบตงานทเปนเลศ ผลการศกษาพบวา 1) องคการทมการจดการทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยมในประเทศไทยและสหรฐอเมรกาไมมการจดการอาชพทท าใหบคลากรตระหนกถงอาชพทสมพนธกบคณสมบตและแนวทางชวตทท าใหอทศการท างานอยางเตมความสามารถ 2) องคการทจะเปลยนแปลงการจดการทรพยากรบคคลตามแบบธรรมเนยมไปสการจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพตองใชปจจยทมผลกระทบตอการจดการอาชพและการพฒนาอาชพอยางนอยหาประการ คอ ขนตอนของอาชพบคคล การเลอกอาชพของพนกงาน บทบาทของพนกงาน ผจดการ และองคการ การสมมนาเชงปฏบตการการพฒนาอาชพและสมดงานการพฒนาอาชพ 3) ปจจยทง 5 เรมจากบทบาทขององคการทสนบสนนการพฒนาอาชพ ผจดการมบทบาทในการจดการสมมนาเชงปฏบตการการพฒนาอาชพ และอบรมการใชสมดงานการพฒนาอาชพ อบรมเรองขนตอนอาชพบคคล และการเลอกอาชพทเหมาะสมกบคณลกษณะของพนกงานในองคการ

ABSTRACT This article uses the model of HR Career Development Focus of Gary Dessler HR strategy of Michael Armstrong and Deloitte study as the framework of comparative study in HR Career Development Focus in Thai Public and Private organizations. The purposes of this were to 1) Study the relationship of Managing Career that affected the


216

performance of the organization 2) Study factors that managing Career and Career Development and 3) Discuss the employee development in Thai Public and Private organizations that contribute to work in career and fostering excellence performance. The results of the study revealed as follows: 1) The Organizations in Thailand and the United States which use the model of HR traditional Focus are lack of Managing Career which make personnel realize career related to. 2) The organizations that changes from HR Traditional Focus to HR Career Development Focus uses five factor affected managing career and career development as career cycle, career anchors, roles in Career Development of individual, manager and organization, Career Planning Workshop and Short Career Planning Workbook. 3) Five factor begin with the role of an organization that supports Career Development, managers organize Career Planning Workshop for and guide to prepare career planning workbooks employee to learn about the stages through which a person’s career evolves. ค าส าคญ การจดการอาชพ วงจรอาชพ ความผกพน ความทมเทใหองคการ ทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยม และทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพ Keywords Careermanagement, Professional Circuit, Attachment, A Dedicated Organization, Human Resource focus on Tradition and HR -focused professional development บทน า การศกษาเปรยบเทยบเชงสาเหตระหวางการจดการทรพยากรมนษยสองแบบ คอ การจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยมในองคการภาครฐและเอกชนไทยกบการจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพในองคการภาครฐและเอกชนไทยในยคโลกาภวตนหรอยคโลกไรพรมแดนในปจจบน ความแตกตางของการจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยมซงองคการทงภาครฐและเอกชนสวนใหญปฏบตกนอยกบการจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพม 5 ประการ คอ ประการท 1 คอ กจกรรมการวางแผนทรพยากรมนษย การเนนแบบธรรมเนยมไดแก การวเคราะหงาน ฝมอ กจปจจบนและอนาคต สวนการเนนการพฒนาอาชพ มการเพมขาวสารเกยวกบความสนใจสวนตว การอางองตาง ๆ ไปสขอมล และใหขาวสารแนวทางอาชพ ประการท 2 คอ กจกรรมการฝกและการพฒนาทเนนแบบธรรมเนยม ไดแก การใหโอกาสการเรยนร ฝมอ ขาวสารและคณสมบตทสมพนธกบงาน สวนการเนนการพฒนาอาชพ มการเพมเตมการมงสการเตบโตของบคลากร ประการท 3 กจกรรมการประเมนผลงานทเนนแบบธรรมเนยม ไดแก การประเมน และ/หรอ รางวล สวนทเนนการพฒนาอาชพมการเพมเตมแผนการพฒนาและการตงเปาหมายบคลากร ประการท 4 กจกรรมการสรรหาและการบรรจทเนนแบบธรรมเนยม ไดแก การบรรจบความตองการขององคการกบคณลกษณะบคลากร สวนการเนนการพฒนาอาชพ คอ การบรรจบบคลากรและ


217

งานบนพนฐานจ านวนตวแปรรวมถงความสนใจในอาชพของพนกงาน ประการสดทาย กจกรรมการตอบแทนและผลประโยชนของการจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยม ไดแก รางวลส าหรบเวลา ผลตภาพความสามารถ สวนการเนนการพฒนาอาชพ คอ การเพมกจกรรมทไมเกยวกบงานเพอใหรางวล เชน ต าแหนงตาง ๆ ทใชลกษณะผน า อยางไรกตามการจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพมไดละทงการเนนแบบธรรมเนยม แตมการเพมเตมกจกรรม 5 ประการ จากเดมโดยเฉพาะอยางยงการมงการเตบโตของบคลากร แผนพฒนาและการตงเปาหมายบคลากร เนอหา การจดการอาชพทรพยากรมนษย (HR Career Management) กจกรรมบคคล เชน การกลนกรอง (Screening) การฝก และการประเมนผล รบใชบทบาทพนฐานสองประการในองคการ ประการแรก บทบาทตามแบบธรรมเนยมเปนเจาหนาทขององคการ - ทบรรจต าแหนงดวยพนกงานผมผลประโยชน (Interests) ความสามารถ (Ability) และทกษะอยางไรกตาม กจกรรมเหลานยงก าลงท าบทบาททสองทท าใหแนใจวาผลประโยชนระยะยาวไดรบการปกปองโดยองคการ และโดยเฉพาะอยางยงพนกงานถกสงเสรมใหเตบโตและตระหนกในศกยภาพของพวกเขาอยางเตมทท เรยกขานกนวา เจาหนาท (Staff) หรอเรยกกนตอมาวาการจดการบคคล (Personal Management) และ การจดการทรพยากรมนษย (Human Resource Management) ตามล าดบอนสะทอนถงบทบาททสอง สมมตฐานเบองตนเนนบทบาทดงกลาวคอ ผบงคบบญชา/นายจางมหนาทใชความสามารถและพฒนาความส าเรจในอาชพของพนกงานของตน หนทางหนงของแนวโนมน คอ การประกาศใหทราบวา ทกวนนหนวยงานภาครฐและเอกชนจ านวนมากก าลงวางแผนอาชพและการพฒนา (Career Planning Development) การวางแผนอาชพและการพฒนา คอ กระบวนการทสขมรอบคอบ (Deliberate) ผานการตระหนกรและผานความสมพนธบคคลตลอดจนคณสมบตของอาชพ และขนตอนของชวตอนยาวนานทอทศแกอาชพทสมบรณแบบของบคคล

การเปรยบเทยบการจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยม (Traditional Focus) กบแบบการเนนการพฒนาอาชพ (Career Development Focus) เมอเปรยบเทยบการจดการทรพยากรมนษยทงสองแบบแลวมความแตกตางกน 5 ประการดงน 1. กจกรรมการวางแผนทรพยากรมนษย 1.1 การจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยม การวางแผนประกอบดวย การวเคราะหงาน ฝมอ กจปจจบน และอนาคต รวมทง ความตองการโครงการ และการใชขอมลสถต 1.2 การจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพ การวางแผนประกอบดวย การเพมขาวสารเกยวกบความสนใจสวนตว การอางอง ฯลฯ ไปสขอมลและการใหขาวสารแนวทางอาชพ (Career Path) 2. กจกรรม การฝกและการพฒนา


218

2.1 การจดการทรพยากรมนษยท เนนแบบธรรมเนยม การฝกและการพฒนาประกอบดวย การใหโอกาสการเรยนร ฝมอ ขาวสารและคณสมบตทสมพนธกบงาน และ

2.2 การจดการทรพยากรทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพ การฝกและพฒนาประกอบดวย การเพมเตมการมงสการเตบโตของบคลากร

3. กจกรรมการประเมนผลงาน

3.1 การจดการทรพยากรทเนนแบบธรรมเนยม การประเมนผลงานประกอบดวย การประเมน(Rating) และ/หรอการใหรางวลและ

3.2 การจดการทรพยากรทเนนการพฒนาอาชพ การประเมนผลงานประกอบดวย การเพมเตมการพฒนาและการตงเปาหมายบคลากร

4. กจกรรมการสรรหาและการบรรจ (Placement) 4.1 การจดการทรพยากรทเนนแบบธรรมเนยม การสรรหาและการบรรจประกอบดวย การบรรจบความตองการขององคการกบคณลกษณะบคลากร

4.2 การจดการทรพยากรทเนนการพฒนาอาชพ การสรรหาและการบรรจ ประกอบดวย การบรรจบบคลากรและงานบนพนฐานของจ านวนตวแปร รวมถงความสนใจในอาชพของพนกงาน และ

5. กจกรรม การตอบแทนและผลประโยชน ไดแก

5.1 การจดการทรพยากรมนษยทเนนแบบธรรมเนยม การตอบแทนและผลประโยชนประกอบดวย รางวลส าหรบ (การให) เวลา ผลตภาพ ขดความสามารถ (Talent) ฯลฯ

5.2 การจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพ การตอบแทนและผลประโยชนประกอบดวย การเพมกจกรรมทไมเกยวกบงาน เพอใหรางวล เชน ต าแหนงตางๆ ทใชลกษณะผน า (ดตารางท 1: การจดการทรพยากรมนษย (HR) การเปรยบเทยบ การเนนแบบธรรมเนยม กบการเนนการพฒนาอาชพ) ตารางท 1 ทรพยากรมนษย: แบบธรรมเนยมเปรยบเทยบกบการเนนการพฒนาสายอาชพ

กจกรรม การเนนแบบธรรมเนยม การเนนการพฒนาสายอาชพ การวางแผนทรพยากรมนษย การวเคราะหงาน ฝมอ กจ

ปจจบนและอนาคต เพมขาวสารเกยวกบความสนใจสวนตว การอางองตาง ๆ ไปสขอมล

ความตองการโครงการ การใชขอมลสถต

ใหขาวสารแนวทางอาชพ

การฝกและการพฒนา ใหโอกาสการเรยนร ฝมอ ขาวสารและคณสมบตทสมพนธกบงาน

เพมเตมการมงสการเตบโตของบคลากร

การประเมนผลงาน การประเมน (Rating) และ/หรอรางวล

เพมเตมแผนการพฒนาและการตงเปาหมายบคลากร


219


กจกรรม การเนนแบบธรรมเนยม การเนนการพฒนาสายอาชพ การสรรหาและการบรรจ(Placement)

การบรรจบความตองการขององคกรกบคณลกษณะบคลากร

บรรจบบคลากรและงานบนพนฐานจ านวนตวแปรรวมถงความสนใจในอาชพของพนกงาน

การตอบแทนและผลประโยชน รางวลส าหรบเวลา ผลตภาพ ความสามารถ (Talent) และตอ ๆ ไป

เพมกจกรรมทไมเกยวกบงานเพอใหรางวลเชนต าแหนงตาง ๆทใชลกษณะผน า

ทมา: เฟรด แอล.ออตเต และ เปกก จ ฮทจสน การชวยพนกงานจดการอาชพ (เอนเกลวด คลฟ,

เอนเว: เพรนตส-ฮอล) บทบาทในการพฒนาอาชพ (Roles in Career Development) บคลากร ผจดการ และองคกร มบทบาทในการพฒนาอาชพของบคลากร ในทสดเปนเรองของบคลากรทตองรบผดชอบอาชพของเขาเอง ไดแก การประเมนความสนใจ ฝมอและคณคา การแสวงหาขาวสารอาชพและแหลงทรพยากร ฯลฯ ทน าไปสสงเหลานทเปนหลกประกนความสขและเตมเตมอาชพ ในองคการผจดการของบคลากรมบทบาทดวย ผจดการควรใหเวลาและขอมลยอนกลบถงผลการปฏบตงานตามวตถประสงค ใหก าหนดการการพฒนาและสนบสนน และมสวนรวมในการอภปรายการพฒนาอาชพ เปนตน ผจดการท าหนาท เปนผฝกสอน ผประเมน และผตดสน (Referral Agent) เปนตน รบฟงและท าใหชดเจนในการกระท าในการกระท าแผนอาชพของบคคล ใหขอมลยอนกลบ ใหการเลอกอาชพ และการเชอมโยงพนกงานกบทรพยากรองคการและอาชพทางเลอก (Career Options) (ตารางท 2) ในทสด เมอเราเหนในทน นายจางเลนบทบาทการพฒนาอาชพ ยกตวอยาง นายจางควรใหมการฝกทมงสอาชพ (Career –oriented Training) และโอกาสการพฒนา น าเสนอขาวสารอาชพและก าหนดการอาชพ และใหทางเลอกอาชพหลากหลายแกพนกงาน ทายทสด อยางทเราเหน นายจางไมตองการและไมควรใหมกจกรรมการการฝกอาชพเชนนอยางแทจรง พนกงานสวนมากจะใหการประเมนนายจางในทสดในขอบเขตทองคการเปดทางใหอยางดเยยมและเพอกลายเปนคนทพวกเขาเชอถอวามศกยภาพ และทจะชวยพจารณาใหความผกพนของพวกเขาตอนายจางและความพงพอใจโดยรวมของพวกเขา


220

ตารางท 2 บทบาทในการพฒนาอาชพ

บคคล - ยอมรบความรบผดชอบส าหรบอาชพของตน - ประเมนผลประโยชน, ทกษะ, และคณคาของตน - แสวงหาขาวสารอาชพและทรพยากรของตน - ตงเปาหมายและท าแผนอาชพ - ใชโอกาสการพฒนา - พดคยกบผจดการเกยวกบอาชพของตน - ตดตามแผนอาชพอยางแทจรง

ผจดการ - ใหขอมลยอนกลบผลงานตามเวลาทเหมาะสม - ใหงานมอบการพฒนาและการสนบสนน - มสวนรวมในการอภปรายการพฒนาอาชพ - สนบสนนแผนการพฒนาอาชพของพนกงาน

องคการ - สอสารภารกจ นโยบายและขนตอน - ใหโอกาสในการฝกและการพฒนา - ใหขาวสารอาชพและก าหนดการอาชพ - ใหทางเลอกอาชพทหลากหลาย

ทมา : เฟรด. แอล. ออทเท และ เปกก จ. ฮทชสน, การชวยพนกงานจดการอาชพ (เอนเกลวด คลฟส

เอนเจ: เพลนตส-ฮอล, 1992) ปจจยทกระทบตอการเลอกอาชพ ในองคการนนผจดการยอมมบทบาทดวย ผจดการควรใหเวลาและขอมลยอนกลบในเรองสมรรถนะตอเปาหมาย (Objective Performance Feedback) มอบหมายงานการพฒนาและใหการสนบสนนและ....


221

ตารางท 3 บทบาทของผจดการ (หวหนาแผนก ผอ านวยการกอง ปลด อบต. ปลดเทศบาลหรอผอ านวยการเขต) ในการพฒนาพนกงาน

ผฝกสอน

(หน.แผนก) ผประเมน (ผอ.กอง)

ผใหค าปรกษา(ปลดเทศบาล)

ผแทนผตดสน (ผอ.กอง/ผอ.เขต)

ฟง ใหขอมลยอนกลบ ใหทางเลอก เชอมโยงพนกงานกบทรพยากร/ผคน

ท าใหชดเจน ท ามาตรฐานใหชดเจน ชวยตงเปาหมาย ใหค าปรกษาในการท าแผนการปฏบต

การทดลอง (Probe) ท าความรบผดชอบใหชดเจน

เสนอแนะ/ใหค าปรกษา

นยามความเกยวของ ปจจยทกระทบตอการเลอกอาชพ ปจจยทกระทบตอการเลอกอาชพมอย 5 ประการคอ การพสจนทราบขนตอนของอาชพบคคล การพสจนทราบการมงสอาชพ (Identify Occupational Orientation) การพสจนทราบฝมอ (Identify Skills) การพสจนทราบความยดมนในอาชพ (Identify Career Anchors) และการพสจนทราบอาชพศกยภาพสง (Identify High-Potential Occupation) การพสจนทราบขนตอนของอาชพบคคล อาชพของทกคนด าเนนตามขนตอน ในขนตอนทด ารงอยจะมอทธพลตอความรและอางองไดหลากหลายอาชพ ขนตอนหลกมดงตอไปน ขนการเตบโต (Growth Stage) ตงแตเกดถงอาย 14 ป ซงบคคลพฒนาความคดของตนเองดวยการพสจนทราบและมปฏสมพนธกบคนอน เชน ครอบครว เพอนและคร ขนการส ารวจ (Exploration Stage) คอ ระยะเวลาจาก 15 ป ถง 24 ปซงบคคลส ารวจอาชพหลากหลายและพยายามทจะใหตรงกบความสนใจและความสามารถของตน ขนการสรางล าดบขน (Establishment Stage) คอ ระยะเวลาหวง 24 ป ถง 44 ปเปนหวใจของชวตท างานของคนสวนใหญ ขนยอยการทดลอง (Trail Stage) คอ ระยะเวลาหวง 25 ป ถง 30 ประหวางนเปนปการตงเปาหมายเหลานตามล าดบ ขนยอยวกฤตกลางอาชพ (Mid-Career Crisis Sub stage) คอ ระยะเวลาระหวางกลาง 30 ปถงกลาง 40 ป ซงคนมกประเมนผลอกครงในความกาวหนาทสมพนธกบความทะเยอทะยานในอาชพในตอนแรกและเปาหมาย ขนการรกษาสภาพ (Maintenance Stage) คอ ระยะเวลาหวง 45 ป ถง 65 ปซงคนรกษาต าแหนงงานของตน ขนการเสอม (Decline Stage) คอ ระยะเวลาระหวาง 65 ปขนไป ซงคนจ านวนมากตองเผชญกบลกษณะของการยอมรบการลดระดบของอ านาจและความรบผดชอบ


222

การพสจนทราบการมงสอาชพ (Identify Occupational Orientation) จอหน ฮอลแลนด ผเชยวชาญในการใหการปรกษาเกยวกบอาชพกลาววาบคลกลกษณะของบคคล (รวมถง คณคา แรงกระตน (Motive) และความตองการ) คอ การพจารณาทส าคญอกอยางหนงของการเลอกอาชพ ยกตวอยาง บคคลทมงทางสงคมอยางมากอาจถกดงดดไปสอาชพทมความจ าเปนทจะสมพนธกบบคคลอนมากกวาความฉลาด หรอกจกรรมทางกายภาพและไปมงสอาชพทเปนงานสงคมจากงานวจยการทดสอบความชอบในอาชพ (Vocational Preference Test (VPT) ฮอลแลนดไดพบรปแบบบคลกพนฐาน 6 ประการหรอการมงมน 1. การมงมนบนความเปนจรง (Realistic Orientation) ผคนเหลานถกดงดดสอาชพทเกยวของกบกจกรรมทางกายภาพ ตองการฝมอ ก าลงและการประสานงานตวอยางเชน การปาไม การเกษตร และการเพาะปลก 2. การมงมนโดยการสบสวน (Investigative Orientation) ผคนทสบสวนถกดงดดสอาชพทเกยวพนกบกจกรรมความรสก อารมณ (ความคด การจด ความเขาใจ) มากกวากจกรรมกอใหเกด (Affective Orientation) (ความรสก การแสดง หรอความสมพนธกบบคคลอน และกจทางอารมณ ตวอยางเชน นกชววทยา นกเคม และอาจารยมหาวทยาลย 3. การมงมนสสงคม (Social Orientation) ผคนเหลานถกดงดดสอาชพทเกยวพนกบสมพนธระหวางบคคลมากกวาความฉลาด หรอ กจกรรมทางกายภาพ ตวอยางเชน คลนกจตวทยา การบรการตางประเทศและงานสงคม 4. การม งมนตามแบบธรรมเนยม (Conventional Orientation) การตอนรบเขาสธรรมชาตของความชนชอบอาชพ โครงสราง กจกรรม กฎเกณฑ เชนเดยวกนอาชพยงถกคาดหวงวา พนกงานท าตามความตองการของบคคลไปสองคการ ตวอยางเชน นกบญช และนายธนาคาร 5. การมงมนสวสาหกจ กจกรรมค าพดสรางอทธพลตอผอนทถกดงดดสบคลกภาพวสาหกจ ตวอยางเชน ผจดการ นกกฎหมาย และ การปฏบตการประชาสมพนธ (Public Relation Executive) 6. การมงมนสศลปะ (Artistic Orientation) ผคนถกดงดดไปสอาชพทเกยวพนตอการแสดงออกโดยตวเอง การสรางสรรคศลปะ การแสดงออกทางอารมณ กจกรรมบคลากร ตวอยางเชน ศลปน ผบรหารการโฆษณาและนกดนตร การพสจนทราบทกษะ (Identify Skills) ความส าเรจของผลงานขนอยกบไมเพยงการจงใจ แตดวยฝมอเชนกน ทานอาจมโนมเอยงของอาชพตามธรรมเนยม แตวาคณมทกษะทจะเปนนกบญช นายธนาคาร หรอ ผจดการสนเชอ จะเปนสงทพจารณาถงอาชพพเศษทคณเลอกในทสด ดงนนมการก าหนดทกษะทองคกรตองการ หรอ ทกษะของพนกงาน แบงเปน๒สวน คอทกษะเฉพาะทาง (Occupational Skills) และคณลกษณะเฉพาะบคคล (Aptitude) ทกษะอาชพ (Occupational Skills) คอ ฝมอทตองการท าใหส าเรจในอาชพแบงออกเปนกลมขนอยกบการทจะเนนทางดานใด ขอมล คน หรอสงของ คณลกษณะเฉพาะบคคล (Aptitude) คอ ความฉลาด หรอความสามารถเกยวกบตวเลข (Numerical Aptitude) ความเขาใจเกยวกบเครองจกร (Mechanical Comprehension) และความ


223

มฝมอ (Manual Dexterity) เชนเดยวกบความสามารถ เชน ศลปน การละคร หรอความสามารถทางดนตรทมบทบาทส าคญในการอาชพ การพสจนทราบความมนคงในอาชพ (Identify Career Anchors) ความมนคงในอาชพ (Career Anchors) คอ ความเกยวของ หรอ คณคาทจะไมยอมเปลยนแมวาตองเลอกอาชพ ม 5 อยาง คอ พนธกจ/เทคนค มเทคนคเขมแขงเกนกวาไปท าอาชพทวไป ความสามารถในการจดการ Schein’s research ใหค าตอบวา 1) มความสามารถวเคราะห แมมขาวสารจ ากดและสถานการณไมชดเจน 2) มความสามารถในความสมพนธกบคน เชน มอทธพล ใหค าปรกษา น าจดการและ ควบคมคนทกระดบและ 3) ความสามารถในทางอารมณ สามารถปลกเราและรองรบความฉกเฉนมากกวาจะมความออนลาหรอคลอยตาม และมความสามารถรองรบความรบผดชอบโดยปราศจากความออนเปลย สรางสรรค ความมอสระในการท าอาชพของตนเอง ความปลอดภยทางภมศาสตร เชน อยในเมองทปลอดภย ความปลอดภยในองคการ เชน งานราชการทเขายาก ออกยาก เปนตน การพสจนทราบศกยภาพขนสงในอาชพ (Identify High-Potential Occupations) การเรยนรเกยวกบตวเองเปนเพยงครงหนงของการเลอกอาชพทานตองพสจนทราบอาชพเหลานนทตรงกบความโนมเอยงในอาชพ ทกษะ ความมนคงในอาชพ ความชนชอบในอาชพ ความรบผดชอบในการจดการอาชพของผจดการและนายจาง (Career Management Responsibilities of the Manager and the Employer) ทงผจดการและนายจางตางมความรบผดชอบในการจดการอาชพ ค าแนะน ามดงน หลกเลยงความตระหนกตอความเปนจรง (Avoid Reality Stock) การตระหนกตอความจรง คอ ผลของระยะเวลาทอาจเกดขนตอนเขาไปในอาชพระยะแรก เมอพนกงานใหมทมความคาดหวงตองานสง เผชญหนากบความเบอหนายและงานทไมทาทาย การมอบหมายงานทาทายใหตงแตแรก (Provide Challenging Initial Jobs) นกวจยพบวา งานของบคคลททาทายมากเทาไรในปแรกของพวกเขาทท างานกบบรษท เขาจะเปนบคคลทมประสทธผลและประสบความส าเรจใน 5-6 ปตอมา การมอบหมายภาพงานทแทจรงใหกอนในการสรรหา (Provide Realistic Job Preview in Recruiting) ผสรรหา (วตกในการหาคนด) และผสมคร (วตกตอการแสดงออกใหเกดความประทบใจ) มกใหและรบขาวสารทไมเปนจรงระหวางการสมภาษณผลคอ ผสมภาษณอาจไมทราบเปาหมายในสายอาชพของผสมคร ในขณะเดยวกนผสมครกไมไดภาพทเปนจรงขององคการ บรษททประสบความส าเรจอยางโตโยตาจะแสดงใหการสรรหาโดยรวมทราบวางานจะเปนอยางไร และตองการสงแวดลอมอยางไรในบรษท เปนความตองการ (Be Demanding) เลอกหวหนางานทไดรบการฝกพเศษ มผลงานสง และมการสนบสนนสงผซงสามารถตองมาตรฐานสงส าหรบพนกงานใหมในระหวางการทดลองทส าคญในปแรก ใหการหมนเวยนงานตามระยะเวลาและเสนทางของสายงาน (Provide Periodic Job Relation and Job Pathing) หนทางทดทสดส าหรบพนกงานใหมทสามารถทดสอบตนเอง และเจยระไนความมนคงในอาชพ คอ พยายามท างานหลากหลายททาทาย โดยการหมนเวยนงานไปใน


224

ความเชยวชาญตาง ๆ ไปสการผลต การวเคราะหการเงน งานทรพยากรมนษย พนกงานจะไดรบโอกาสทจะประเมนความสามารถ และความถนดของตน ในเวลาเดยวกนองคการกไดมมมองในหลากหลายพนธกจ สงทขยายผลออกมา คอ เสนทางของสายงานซงหมายถงการเลอกล าดบอยางระมดระวงในการมอบหมายงาน ท าการประเมนผลงานเพอก าหนดเสนทางอาชพตงแตเบองตน (Do Career-Oriented Performance Appraisals) เอดการ เชนน (Edgar Schein) กลาววาหวหนาคนงานตองเขาใจวาขาวสารการประเมนผลงานบงคบใช (Valid) อยในระยะยาวมความส าคญมากกวาขาวสารทหนกแนนเกยวกบศกยภาพของพนกงานในอาชพ-ขาวสาร กลาวอกอยางหนงคอ เกยวกบธรรมชาตของงานในอนาคตซงเขาก าลงประเมนผใตบงคบบญชา หรอซงผใตบงคบบญชาตองการ การใหการสมมนาเชงปฏบตการการวางแผนอาชพและสมดงานการวางแผนอาชพ (Provide Career Planning Workshops and Career Planning Workbooks) นายจางควรกาวเขามาเพอเพมความเกยวของกบพนกงานและความช านาญในการวางแผนและพฒนาอาชพของพวกเขา (ถาเปนภาครฐ นายจางจะเปลยนเปน นายกเทศมนตร นายกองคการบรหารสวนจงหวด หรอ นายกองคการบรหารสวนต าบล และ/หรอ ผวาราชการจงหวด) ทางเลอกหนงในทนคอ การจดใหมการสมมนาเชงปฏบตการ การวางแผนอาชพเปนระยะ ๆ การสมมนาเชงปฏบตการ การไดรบการนยามวา การจดงานการเรยนรทวางแผนใหผทเขารวมถกคาดหวงใหเขารวมอยางกระตอรอรน, ท าแบบฝกหดการวางแผนอาชพอยางสมบรณ ในทกรายการและมสวนรวมในการประชมการฝกหดทกษะอาชพ ในตารางท 4 แสดงวาระการสมมนาเชงปฏบตการ การวางแผนอาชพ 2 วน การสมมนาเชนนตามปกตประกอบดวย กจกรรมการประเมนตนเอง ซงพนกงานแตละคนวเคราะหอยางกระตอรอรนในความสนใจในอาชพของตน ทกษะและการยดมนในอาชพ (Career Anchors) แลวยงมขนการประเมนสภาวะแวดลอม (Environmental Assessment Phase) ซงขาวสารทเกยวของของบรษท/สวนราชการ และทางเลอกอาชพของตนและความตองการของเจาหนาทไดแสดงใหเหน ทายทสด การสมมนาเชงปฏบตการตามปกตรวมถงการตงเปาหมาย (Goal Setting) และแผนการปฏบตซงแตละบคคลตงเปาหมายอาชพและสรางแผนอาชพ


225

ตารางท 4 วาระตวอยาง – การสมมนาเชงปฏบตการวางแผนอาชพ 2 วน วนท 1 08.30-10.00 การแนะน าและกลาวทวไป การวางแผนอาชพ - การตอนรบ และ การแนะน ารายการ

การกลาวตองรบโดยผจดการทวไป กลาวทวไปของวาระและผลลพธ การแนะน าผเขารวมรายการ (การกลาวถงความคาดหวงของรายการ)

- การกลาวทวไปเรองการพฒนาอาชพ ปรชญาของสวนราชการ/บรษท ท าไมถงตองการการวางแผนอาชพ อะไรคอ การวางแผนอาชพ และตวแบบการไมวางแผนอาชพ

10.00 – 12.00 การประเมนตนเอง ภาค หนง คณคาการประเมนตนเองสวนบคคล

แบบฝกหดแผนคณคา (Values Card Sort) การทบทวนดานคณคากอนการท างาน แนะน าการสรปรวมแผนการวางแผนอาชพ ทกษะการประเมนตนเองรายบคคล แบบฝกหดการกระตนทกษะ การตรวจสอบแบบฝกหดความส าเรจในชวต (การสงเคราะห) กอนการท างาน การพสจนทราบทวงท านองความส าเรจสมบรณ ความชอบในทกษะงาน (จากรายการสงของกอนท างาน) กรอกใบสรปรวมการวางแผนอาชพ รปแบบการประเมนตนเองแนวทางอาชพรายบคคล

3.30-4.30 การประเมนสภาวะแวดลอม ขาวสารเกยวกบหนวยงาน/บรษท

เปาหมาย พนทการเตบโต การคาดหวง การลาออก การแขงขนเพองาน ทกษะส าหรบอนาคตกรอกใบสรปรวมการวางแผนอาชพ โครงราง (Profile) อาชพบคคล ทดสอบความจรงวาเหนตนเองเปนอยางไร ณ จดน ดวยการแบงปนในกลม


226

ตารางท 4 (ตอ) วนท 2 08.30-10.00 การตงเปาหมาย อนเครองท าแบบฝกหด

ทบทวนเราอยตรงไหนและจะไปทไหน การตงเปาหมาย-เราตองการไปทไหน ? การสรางอนาคตในความคด ทกษะในอนาคต และการส าเรจสมบรณแบบ วถชวตทปรารถนา เปาหมายชวตและเปาหมายอาชพ

10.15-1.30 ประเมนสภาวะแวดลอม: ภาค 2 ทรพยากรอาชพในหนวยงาน/บรษท

แนะน าการบรการสนบสนนและแจกกระดาษขาวสาร ท าการตลาดตนเอง-อะไรท าใหบรรลเปาหมายทน บรรยายทรพยากรผคนผอยรบประทานอาหารในกลมและระดมสมอง ตอบค าถาม/ประเดนทอภปราย รบประทานอาหารรวมกบทรพยากรบคคล ทบทวนการอภปรายตอนรบประทานอาหาร

1.30-4.30 แผนงานการพฒนาอาชพ ท าการตดสนใจในอาชพ

พสจนทราบตวเลอกระยะยาว พสจนทราบตวเลอกระยะสน ปรบปรงการตดสนใจในอาชพ รปแบบการตดสนใจเพอสงเสรมพวกเขา การสรางแผนการตดสนใจอาชพ ไกลเกลยเปาหมายของทานดวยทางเลอกอาชพขนตอไป พฒนาแผนงานอาชพ แผนส ารอง ท าใหเกดขน-สรางความผกพนไปสขนตอไป สรปและแยกยายกลบโดยสวสดภาพ

ทมา: เฟรด แอล ออทเต และ เพกก จ ฮทชสน การชวยพนกงานจดการอาชพ (เอนเกลวด คลฟท เอน

เจ: เพรนทส-ฮอล, 1992) (อางถงใน แกร เดรสเลอรฮวแมน รสอรท แมเนทแมนท)


227

สมดงานการวางแผนอาชพอาจแจกใหพนกงานไมวาในสถานะเปนสวนหนงของการสมมนาเชงปฏบตการหรอในสถานะเครองชวยวางแผนอาชพอสระ นคอ “คมอทชน าผใชผานชดแบบฝกหดการประเมนตวแบบ (Models) การอภปราย แนวทาง (Guide Lines) และขาวสารอนเพอสนบสนนการวางแผนอาชพ นนคอการกาวดวยตนเอง ในตารางท 5 สมดงานการวางแผนอาชพตามปกตประกอบดวย แบบฝกหดการประเมนอาชพทหลากหลาย เชนเดยวกน ขาวสารเกยวกบการจะตรวจสอบอาชพอยางไร (เชน การเพมเตมเกยวกบอาชพเฉพาะไดทไหน) สมดงานอาจประกอบดวยขาวสารเกยวกบปฏบตการทเกยวของกบอาชพ เชน การท าประวตสวนตวไดอยางไร) ประการสดทายสมดงานการวางแผนอาชพตามปกตประกอบดวยแนวทางส าหรบการสรางแผนงานการพฒนาอาชพ ตารางท 5 ตารางของเนอหาส าหรบสมดงานวางแผนอาชพระยะสน บทท 1 - การประเมนตนเอง: มองดานดของตนเอง บทน า

ความส าเรจในชวต แนวทางชวต ประเมนก าลงทกษะ ความร อปนสย คณคาทสมพนธกบงาน

บทท 2 – ตรวจสอบทศทางอาชพ บทน า

ทศทางอาชพ แหลงขาวงาน พสจนทราบความเปนจรงขององคการและงานทรพยากร สรป

บทท 3 – การถกแถลงการณพฒนาอาชพทงหมด บทน า

การเตรยมประวตยอส าหรบอาชพ ตวอยางประวตยอ การเตรยมการส าหรบการถกแถลงการณพฒนาอาชพ ขอเสนอแนะส าหรบการถกแถลงการณพฒนาอาชพทมประสทธผล สรป


228

ตารางท 5 (ตอ) บทท 4 – การเตรยมแผนปฏบตการการพฒนาอาชพ บทน า

การตรวจสอบแนวทางการพฒนา การประเมนสงชดเชย การเตรยมกลยทธการพฒนาอาชพหลงจากนน

ทมา: เฟรด แอล ออทเต และเพกก จ ฮทชสน, เฮทปง เอมพรอยย แมเนจเมนท แครเรยร (เอนเกล

วด คลฟส เอนเจ: พรนตส-ฮอล, 1992) การจดการเลอนชน และการโอนยาย (Managing Promotion and Transfers) การตดสนใจเลอนชน (Making Promotion Decisions) ผบงคบบญชา/นายจางตองตดสนใจวาอะไรเปนพนฐานในการเลอนชนพนกงาน และหนทางการตดสนใจเหลานจะกระทบตอการจงใจพนกงาน ผลงานและความผกพน การตดสนใจ 1: กฎอาวโสหรอความสามารถ จากมมมองของการจงใจการเลอนชนตามความสามารถมากทสด อยางไรกตามราชการและสหภาพยดถออาวโสมากกวาความสามารถในการเลอนชน การตดสนใจ 2: วดความสามารถอยางไร ? วดจากผลงานในอดต ยตธรรมทสด แตการเลอนชนตองการการพยากรณศกยภาพของบคคล ดงนน ทานตองมขนตอนทใชการไดส าหรบพยากรณผลงานในอนาคตของผสมคร/แขงขน นายจางจ านวนมากใชผลงานกอนหนาเปนแนวทาง บางคนใชการทดสอบ เพอประเมนการเลอนชน และเพอพสจนทราบศกยภาพในการบรหารบางคนใชศนยการประเมน เพอประเมนศกยภาพในการจดการ การตดสนใจ 3: กระบวนการแบบเปนทางการและไมเปนทางการ ผบงคบบญชา/นายจางจ านวนมากใชแบบไมเปนทางการ ความตองการและต าแหนงทมจงถกเกบเปนความลบ การตดสนใจ โดยผจดการหลกเลอกจากผใกลชดทพวกเขาประทบใจ ปญหาคอเมอทานไมใหพนกงานรวามต าแหนงงาน เกณฑส าหรบการเลอนชน และเพอตดสนใจเลอนชน การเชอมโยงระหวางผลงานและการเลอนชน การเชอมโยงระหวางผลงานและการเลอนชนถกตดลง ประสทธผลของการเลอนชนในฐานะรางวลจงหายไป ผบงคบบญชา/นายจางจ านวนมากเลอกแบบเปนทางการจงพมพนโยบายการเลอนชนและขนตอนเอาไวและใชคณสมบตของพนกงาน ขณะทผอนใชการทดแทน แบบขาวสารผานคอมพวเตอร โดยใชประโยชนในการท ารายงานคณสมบตของพนกงานเปนรอยเปนพน ผลของการกระท านม 2 ดาน ผบงคบบญชา/นายจางแนใจวาคณสมบตของพนกงานอยางกวางขวาง การเลอนชนกลายเปนการเชอมโยงทใกลชดกบผลงานเกดขนในใจพนกงาน


229

การตดสนใจ 4: ทงแนวดงและแนวขนานหรอแนวอน ๆ ในสถานการณการท าใหองคการแบนราบลง ท าใหต าแหนงมนอยลงคนงานทไดรบการฝกความเชยวชาญทางเทคโนโลยมความหวงทจะขนครองต าแหนงระดบสงแตการขนสต าแหนงตบตน บางบรษท เชน บรตชปโตรเลยมมการสรางแนวทางอาชพคขนาน หนงคอผจดการและอกทางหนงคอ นายชางทสามารถเลอนชนไปสต าแหนงอาวโสเชน นายชางใหญงานเหลานไดรบรางวลในระดบเดยวกน อกทางเลอก คอ ใหโอกาสใหเลอนไปในแนวราบเชน พนกงานการผลตอาจผลตอาจยายไปฝายทรพยากรมนษยเพอใหโอกาสพฒนาทกษะใหมและทดสอบความสามารถททาทายในความรสกของ “การเลอนชน” เปนไปไดแมวาอยในต าแหนงเดม ตวอยางเชน การเพมคณคาของงานและพนกงานไดรบการฝกเพมการเพมความรบผดชอบ การโยกยาย (Handling Transfer) เหตผลการโยกยาย การโยกยายจากงานหนงไปสอกงานหนง ตามปกตไมเปลยนแปลงเงนเดอน ชน พนกงานอาจแสวงหาการโยกยายส าหรบการเพมคณคา พนกงาน ส าหรบทนาสนใจกวา สะดวกสบายวา ชวโมงท างานดกวา ทท างาน ฯลฯ หรองานใหความเปนไปไดมากกวาส าหรบความกาวหนา ผลกระทบตอครอบครว เดกวยรนไดรบผลกระทบมากกวาเดกเลก มการคนพบวา มนอยครอบครวทไมมผลกระทบในการโยกยาย การตอตานจงมมากขน มผศกษาพบวาสดสวนของผบรหารระดบสงผ “อยากยาย” หรอ “มความตงใจ”ลดลง 10 % จาก 51.5 % ใน 1979 ในขณะท 45 % ไมตองการหรอไปอยางเสยไมได การเกษยณอาย (Retirement) การเกษยณอายส าหรบอายส าหรบพนกงานสวนมากคอประสบการณทหวานอมขมกลน ส าหรบบางคนเปนสงสดยอดของอาชพของพวกเขา เวลาทพวกเขาผอนคลายและชนชมผลงานของการท างานของพวกเขาโดยปราศจากปญหาของงาน ส าหรบผอนการเกษยณโดยตวของมนเอง นนคอ ความรสกทไมสบอารมณ ทครงหนงพนกงานทเคยมงานยงพยายามทจะจดการกบการทไมมผลผลตอยางปจจบนทนดวน และดวยการมประสบการณแปลกในการอยบานทกวนโดยไมไดท าอะไร ส าหรบผเกษยณอายจ านวนมาก ในความจรง ยงคงความรสกของการพสจนทราบและคณคาของตนเองโดยปราศจากงานทท างานเตมเวลา คอ กจทส าคญทสดเพยงอยางเดยวทเผชญหนาอย และมนเปนสงหนงทผบงคบบญชา/นายจางเพมความพยายามเพอชวยใหผทเกษยณอายจดการกบสงทเปนขนสดทายอยางสมเหตสมผลในกระบวนจดการอาชพ การปรกษาหารอกอนเกษยณ (Preretirement Counseling) ประมาณ 30 % ของผบงคบบญชา/นายจางในการส ารวจหนงกลาววา พวกเขาไดมการก าหนดการกอนเกษยณอยางเปนทางการมงทจะชวยท าใหชองทางของพนกงานในการเกษยณมากขน เรองทปกตธรรมดาทสดของการปรกษาหารอกอนเกษยณไดแก การอธบายผลประโยชนการประกนสงคม (รายงานโดย 97 % ของผเขาก าหนดการใหความรกอนเกษยณ) เวลาพกผอน (86 %)


230

การเงนและการลงทน (84 %) สขภาพ (82 %) การจดการชวต (59 %) การปรบจตวทยา (35 %) อาชพทสองในสวนราชการ/บรษท (31 %) อาชพทสองในสวนราชการ/บรษท (4 %) ในหมสวนราชการ/นายจางทไมมก าหนดการใหความรกอนการเกษยณ 64 % เชอวาก าหนดการเชนนเปนทตองการ และสวนมากพวกเขากลาววาหนวยงานของเขามแผนทจะพฒนาขนมาภายใน 2-3 ป อกแนวโนมส าคญ คอ การใหท างานบางสวนแกพนกงานเพอเปนทางเลอกเพอการเกษยณ การส ารวจหลายรายการเมอไมนานมานพนกงานทใชแรงงานหรอพนกงานในส านกงานไดแสดงใหเหนวา ครงหนงของพนกงานอายมากกวา 55 ป ตองการท างานบางสวนหลงจากทพวกเขาเกษยณ และทาทายบางสวนไดสรางทางเลอกเชนนในกระบวนการจดการอาชพ กลาวโดยสรปพนกงานทเรมท างาน และไดรบโอกาสจากองคการ และ ผบรหารขององคการใหมการจดการอาชพจะประหยดเวลาในการท างานใหกาวหนาในต าแหนงทสงขน เพราะมผบงคบบญชาคอยแนะน า อบรมสงสอนเพอใหท างานในต าแหนงตางๆไดเปนอยางด องคการกจะไดประโยชนจากพนกงานททมเทท างานใหอยางเตมท มากกวาองคการทไมมการจดการอาชพ หรอ องคการทมการจดการทรพยากรมนษยแบบการเนนแบบธรรมเนยม จนอาจกลาวไดวาพนกงานมความผกพนกบงานในองคการ ยทธศาสตรความผกพนของพนกงาน มเชล อารมสตรอง (Micheal Armstrong, 2008) กลาววา คนทผกพนกบงานเปนสงทด คอการใหความสนใจในงานและรสกตนเตนในงานของตนและเตรยมการทจะท างานตอไปใหเตมความสามารถ ความผกพน (Engagement) และการทมเทให และการดงดดและการรกษาพนกงาน (Retention of Employee) อยางไรกตาม แนวคดทงสองมกท าใหสบสนยกตวอยาง การประชมคณะกรรมการทรพยากรมนษยในประเทศสหรฐอเมรกา (2006) ไดนยาม ความผกพนวามการเชอมโยงสงทพนกงานมความรสกตอองคการของพวกเขา เปนความจรงทมความเชอมโยงอยางใกลชดระหวาง การทมเทใหองคการสง (High Organization Commitment) ท าใหเพมความผกพน และ ความผกพนสงสามารถเพมความทมเท แตคนเราอาจสามารถผกพนกบงานของพวกเขาแมวาไมทมเทใหองคการเวนแตองคการจะใหโอกาสพวกเขาไดใชและพฒนาทกษะของพวกเขา ทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยมในสหรฐอเมรกา ครส ครอสครส และไบรอนท (Chris Groscurth & Bryant Ott) (2015) กลาววา ทกวนนแรงงานและหวหนางานตองการการเรยนรดวยการท างาน (On-the-Job Learning) และการพฒนาอยางตอเนองเพอตอบสนองอยางมประสทธผลตอความตองการทางธรกจทเปลยนแปลงและชวยใหบรษทไดเปรยบในการแขงขน แตมความสบสนในบรษทของประเทศสหรฐอเมรกาเกยวกบบทบาทของทรพยากรมนษยวาสามารถและควรเลนบทในการสนบสนนการเตบโตและผลการปฏบตงาน (Performance) ไมมใครตงค าถามวาท าไมบรษทจงตองการกลยทธการพฒนาทรพยากรมนษยท


231

ดกวาในการปรบปรงภาวะผน าและขบเคลอนการเตบโตทางธรกจและผลการปฏบตงาน แทนทจะเปนประเดนวาเพอตงนยามใหมถงบทบาทททรพยากรมนษยสนบสนนผลการปฏบตงานทางธรกจ บดน กองทรพยากรมนษยไมไดเกยวของกบงานการเตรยมผน าในวนพรงนหรอสนบสนนผลการปฏบตงามทดเลศ ทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยมไมเพยงพออกตอไป ในป 2014 การศกษาของ Deloitte การบรหารงานในบรษททมพนกงาน 10,000 คนขนไปแสดงวาเกอบครงหนงของผตอบแบบสอบถาม (48 %) ไดประเมนกองทรพยากรมนษยของพวกเขาวา “ไมมความพรอม” ในการปรบทกษะ (Reskill) ของพวกเขาเพอตอบสนองความตองการของธรกจระดบโลก ยงกวานน ยงมสญญาณเตอนอกวา หวหนาทรพยากรมนษยนอยกวา 8 % มความมนใจทกษะและความสามารถของ คณะทรพยากรมนษย (HR Team’s Skill) ในการตอบสนองความตองการทางธรกจ ทฤษฎ การจดการทรพยากรมนษย (HR Career Management) 1. กจกรรมบคคลรบใชบทบาทสองประการ คอ บทบาทตามแบบธรรมเนยมเปนเจาหนาทขององคการ บทบาททสอง คอ การปกครองผลประโยชนระยะยาวของพนกงานไดรบการปกปองโดยองคการโดยเฉพาะอยางยง พนกงานถกสงเสรมใหเตบโตและตระหนกในศกยภาพของพวกเขาอยางเตมท 2. การวางแผนอาชพและการพฒนาอาชพ คอ กระบวนการทผานการตระหนกรบรและผานความสมพนธบคคลกบคณสมบตของอาชพและขนตอนของชวตอนยาวนานทอทศแกอาชพ 3. บทบาทในการพฒนาอาชพ (Roles in Career Development) บคคล ผจดการและองคการมบทบาทในการพฒนาอาชพของบคลากร เชน บคคลมบทบาทอยางนอย 3 ประการ คอ การยอมรบความรบผดชอบอาชพของตน มการตงเปาหมายและท าแผนอาชพ และพดคยกบผจดการเกยวกบอาชพของตน ส าหรบผจดการมบทบาทในการใหขอมลยอนกลบผลงานตามเวลาทเหมาะสม มสวนรวมในการอภปรายการพฒนาอาชพ และ สนบสนนแผนการพฒนาอาชพของพนกงาน และองคการมบทบาทในการสอสารภารกจ นโยบาย และขนตอน ใหโอกาสในการฝกและการพฒนาและใหทางเลอกทหลากหลาย 4. การมงสอาชพ (Identify Occupational Orientation) การพสจนทราบฝมอ (Identify Skills) การพสจนทราบความยดมนในอาชพ (Identify Career Anchors) และการพสจนทราบอาชพศกยภาพสง (Identify High-Potential Occupation) 5. การพสจนทราบขนตอนอาชพบคคล ขนตอนหลกม 7 ขนตอน คอ ขนการเตบโต (Growth Stage) ตงแตเกดจนถงอาย 14 ป ขนการส ารวจ (Exploration Stage) คอ ระยะเวลาจาก 15 ปถง 24 ป ขนการสรางล าดบขน (Establishment Stage) คอ ระยะเวลาหวง 24 ป ถง 44 ป เปนหวใจของชวตท างานของคนสวนใหญ ขนยอยการทดลอง (Trial Stage) คอ ระยะเวลา หวง 25 ปถง 30 ป ขนยอยวกฤตกลางอาชพ (Mid-Career Crisis Sub Stage) คอ ระยะเวลาหวง 45 ป ถง 65 ป ซงคนรกษาต าแหนงงานของตน ทฤษฎ ยทธศาสตรความผกพนของพนกงาน


232

คณะกรรมการทรพยากรมนษยในประเทศสหรฐอเมรกาไดนยาม ความผกพนวามการเชอมโยงสงทพนกงานมความรสกตอองคการของพวกเขา มการเชอมโยงอยางใกลชดระหวางการทมเทใหองคการสง (High Organization Commitment) ใหเพมพนความผกพนสงสามารถเพมความทมเท แตคนเราอาจสามารถผกพนกบงานแมวาไมทมเทใหองคการเวนแตองคการจะใหโอกาสพวกเขาไดใชและพฒนาทกษะของพวกเขา วธการด าเนนการวจย ใชการวจยเชงคณภาพ การไดมาของขอมลดวยวธการ (1) เอกสารทางวชาการ ต ารา และผลการวจยจากตางประเทศ ดานการจดการทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยมในประเทศสหรฐอเมรกา (2) การสมภาษณอยางไมเปนทางการ โดยใชการสมตวอยางพนกงานบรษทเอกชนแบบเฉพาะเจาะจง พนกงานมอายระหวาง 24 ป – 44 ป ท างานในบรษทเอกชนขนาดใหญ 2 บรษท และบรษทเอกชนขนาดกลางอก 1 บรษท (บรษทขามชาต) พนกงานบรษททง 3 คนท างานอาชพมาคนละ 10-15 ป และท างานในบรษทเอกชนมาแลว 1 – 3 ป บรษทดงกลาวตงอยในกรงเทพมหานคร และ (3) การสงเกตแบบมสวนรวมของผวจยทท างานในมหาวทยาลยเอกชนขนาดกลางแหงหนง ตงแต พ.ศ. 2549-2553 มหาวทยาลยเอกชนขนาดใหญตงแต พ.ศ. 2553-2555 และมหาวทยาลยขนาดกลางของรฐตงแต พ.ศ. 2557-2558 มหาวทยาลยทงสามแหงตงอยในจงหวดปทมธาน ผวจยเปนผทท างานในหวงอาย 45-65 ปขนไป ผลการวจย 1. สรป ผลการสมภาษณ การจดการทรพยากรมนษย 3 แบบ คอ แบบเจาหนาท แบบการจดการทรพยากรบคคล/การจดการทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยม และ การจดการทรพยากรมนษยทเนนการพฒนาอาชพ ผลการสมภาษณบรษทเอกชนขนาดใหญแหงแรกเปนธนาคารชนน าของประเทศทมประวตกอตงมายาวนาน มการจดการทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยม มหนวยงานฝกอบรมในสวนกลางทพนกงานทกคนตองเขารบการอบรมในขนตอนอาชพบคคล มการพฒนาอาชพไมทวถง บรษทเอกชนอกแหงหนงเปนบรษทประกนสขภาพขนาดกลางทเปนของชาวตางประเทศ ทไมมการฝกอบรมใหกบพนกงานอยางเปนทางการมแตการปฐมนเทศใหกบพนกงาน บรษทมนโยบายจางพนกงานทมประสบการณเขาท างานโดยใหคาตอบแทนทจงใจท าใหดงดดพนกงานทมการศกษาดมประสบการณทงจากในประเทศและตางประเทศเขามาท างานจงไมมการพฒนาอาชพใหพนกงานมการตงเปาหมายการท างานใหสง เมอพนกงานท าไดกเพมเปาหมายขนไปอกเพราะตองการก าไรสงสด ถาพนกงานท าไดตามเปากจะไดต าแหนงและความรบผดชอบสงขนคาตอบแทนกสงตามไปดวย แตถาท าไมถงเปาหมายกอาจไมจางตอไป บรษทเอกชนแหงทสามเปนบรษทพฒนาอสงหารมทรพยชนน าขนาดใหญทมผลก าไรอนดบตน ๆ ของประเทศ มการตงหนวยงานฝกอบรมอยางเปนทางการพนกงานทกคนตองเขารบการอบรมตามขนตอนของอาชพมการพฒนาอาชพใหกบพนกงานของตนแตกยงมการจางพนกงานทมความสามารถสงจากบรษทอนในตลาดเขามาท างานดวยมการตงเปาหมายสงถาท าไมไดอาจเลกจางเชนเดยวกบบรษทขามชาตบรษทนท าก าไรในอนดบตน ๆ ของประเทศ 2. สรป ผลการสงเกตแบบมสวนรวม มหาวทยาลยทงสามแหงมการจดการทรพยากรมนษยทตางกน มหาวทยาลยขนาดกลางมการจดการแบบเจาหนาท สวนมหาวทยาลยเอกชนขนาดใหญมการจดการทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยม


233

สรป องคการภาครฐและเอกชนทมการจดการทรพยากรบคคลตามแบบธรรมเนยมและตองการใหบคลากรตระหนกถงอาชพทสมพนธกบคณสมบตและแนวทางชวตของตน เพอใหบคลากรท างานใหองคการอยางทมเท และเตมความสามารถ แตผลการปฏบตงานยงไมบรรลเปาหมายขององคการ แสดงวาการจดการทรพยากรมนษยตามแบบธรรมเนยมไมเพยงพออกตอไป องคการเปลยนแปลงการจดการบคคลตามแบบธรรมเนยมไปสการจดการทรพยากรมนษยท เนนการพฒนาอาชพ มองคประกอบ 5 ประการ ทตางจากการจดการบคคลตามแบบธรรมเนยม คอ ประการท 1 การวางแผนทรพยากรมนษย ใหเพมเตมขาวสารเกยวกบความสนใจสวนตว การอางองไปสขอมล และขาวสารแนวทางอาชพ ประการท 2 การฝกและการพฒนา เพมเตมการมงสการเตบโตของบคลากร ประการท 3 การประเมนผลงาน เพมเตม แผนการพฒนาและการตงเปาหมายบคลากร ประการท 4 การสรรหา การเลอก การบรรจ เพมเตมการบรรจบบคลากรกบงานบนพนฐานตวแปรความสนใจในอาชพของบคลากร และประการสดทาย การตอบแทนใหเพมเตมกจกรรมทไมเกยวกบงาน เชน การใหต าแหนงตาง ๆ ทใชลกษณะผน า นอกจากน นายจางหรอผบรหารภาครฐ ยงตองเพมความเกยวของกบพนกงานดวยการน าความช านาญในการวางแผน และพฒนาอาชพของผบรหารออกมาใช เชน การจดการสมมนา การวางแผนอาชพ เปนระยะ ๆ โดยเขาไปมสวนรวมในการประชม การฝกทกษะอาชพ รวมในการวางแผนยทธศาสตรความผกพนของพนกงาน เพอใหพนกงานผกพนกบงาน มความสนใจในงาน และรสกตนเตน ในงานของตน ทมเทใหงานท าใหเปนทงการดงดด และรกษาพนกงานทมความร ความสามารถใหอยกบองคการเปนเวลานาน จงนบวาเปนประโยชนตอความส าเรจขององคการ และบคลากรในยคโลกาภวตนทประเทศตาง ๆ แขงขนกนอยางรนแรงในทกดานเพอยกระดบสถานภาพของตนไปสการยอมรบนบถอในระดบโลก

บรรณานกรม Gary Dessler. (1997). Human Resource Management. Seventh edition Prentice-Hall. Micheal Armstrong. (2008). Strategic Human Resource Management. A Guide to

Action. 4th edition 140.

ภาคผนวก


รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสาร

1. ศาสตราจารย ดร.กฤษ เพมทนจตต 2. ศาสตราจารย ดร.ชาญวทย วชรพกก 3. ศาสตราจารย ดร.ดเรก ปทมสรวฒน 4. ศาสตราจารย ดร.เดอน ค าด 5. ศาสตราจารย ดร.พชต พทกษเทพสมบต 6. ศาสตราจารย ดร.ไพบลย ววฒนวงศวนา 7. ศาสตราจารย ดร.ไพโรจน สตยธรรม 8. ศาสตราจารย ดร.สมพงษ ธรรมพงษา 9. ศาสตราจารย ดร.อดม ทมโฆสต 10. Professor Dr. Brian Sheehan 11. Professor Dr.Sergey Meleshko 12. รองศาสตราจารย ดร.ณฏฐพงษ เจรญพทย 13. รองศาสตราจารย ดร.ทวศกด จนดานรกษ 14. รองศาสตราจารย ดร.นวลพรรณ จนทรศร 15. รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท 16. รองศาสตราจารย ดร.วระวฒน อทยรตน 17. รองศาสตราจารย ดร.สมใจ พทธาพทกษผล 18. รองศาสตราจารย ดร.สนนทา เลาหนนท 19. รองศาสตราจารย ดร.สรางค เมรานนท 20. รองศาสตราจารย ดร.สพจน ไวยยางกร 21. รองศาสตราจารย ดร.อทย บญประเสรฐ 22. รองศาสตราจารยสมบต พนธวศษฎ 23. Associate Professor Dr. Jame R. Ketudat - Cairns 24. Associate Professor Dr. Nikolay Moskin 25. ผชวยศาสตราจารย ดร.กาสก เตะขนหมาก 26. ผชวยศาสตราจารย ดร.เจษฎา ตณฑนช 27. ผชวยศาสตราจารย ดร.นพดล เจนอกษร 28. ผชวยศาสตราจารย ดร.รงสรรค เพงพด 29. ผชวยศาสตราจารย ดร.วระพงษ แสง-ชโต 30. ผชวยศาสตราจารย ดร.วชา ทรวงแสวง 31. ผชวยศาสตราจารย ดร.สนต ศกดารตน 32. ผชวยศาสตราจารย ดร.สวรรณ ยหะกร

33. ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรธ ลวดทรง 34. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภชย เหมะธลน


238

35. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภรกษ เลาหบตร 36. อาจารย ดร.กตมา ทามาล 37. อาจารย ดร.เจรญขวญ ไกรยา 38. อาจารย ดร.ชดชย สนนเสยง 39. อาจารย ดร.ธเนส เตชะเสน 40. อาจารย ดร.นพวรรณ วเศษสนธ 41. อาจารย ดร.ผลาดร สวรรณโพธ 42. อาจารย ดร.ธรพงษ บญรกษา 43. อาจารย ดร.พลสณห โพธศรทอง 44. อาจารย ดร.พนธญา สนนทบรณ 45. อาจารย ดร.ไพจตร สดวกการ 46. อาจารย ดร.ไพฑรย รชตะสาคร 47. อาจารย ดร.ไพบลย วรยะวฒนา 48. อาจารย ดร.วรวทย เกดสวสด 49. อาจารย ดร.ไวพจน จนทรเสม 50. อาจารย ดร.แสวง วทยพทกษ 51. อาจารย ดร.เอกพงศ กตตสาร

ใบตอบรบการเปนสมาชก วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ชอ (โปรดระบค าน าหนานาม)........................................นามสกล.......... ...................................................... ขอสม ค ร เป น สม าช ก วารส ารบ ณ ฑ ต ศ กษ า ม ห าวท ย าล ย ราชภ ฏ ว ไล ยอล งกรณ ในพระบรมราชปถมภ เรมตงแต ปท....................ฉบบท..............................ถง ปท....................ฉบบท........... ขอตออายวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท.........ฉบบท..........ทอย (โปรดระบชอหรอหนวยงานผรบ)..................................................................... เลขท.............................ถนน.................................................ต าบล……...................................................อ าเภอ……………………………….จงหวด………………………………..รหสไปรษณย........................................... โทรศพท........................E-mail.............................................................................................................. พรอมน ไดโอนเงนผานบญชออมทรพย ธนาคารกรงไทย สาขามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ชอบญช บณฑตวทยาลย 2555 เลขท 980-8-07552-5 จ านวนเงน………………...........บาท

ลงชอ.......................................ผสมคร (............................................)

อตราคาสมาชก 1 ป (3 ฉบบ) เปนเงน 250 บาท (รวมคาจดสง) โปรดกรอกขอมลในใบตอบรบการเปนสมาชกและส าเนาใบถอนเงนมาทบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หม 20 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 13180 หรอ ซอดวยตนเองท บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โทร. 02-529-1638, 02-529-4046 ตอ 403 Fax.02-529-1638, 02-529-4046 ตอ 406 E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]

240

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เปน

วารสารวชาการทจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอเผยแพรผลงานวจยและผลงานวชาการของนกศกษาบณฑตศกษา อาจารยและนกวชาการ และเพอสงเสรมความกาวหนาทางวชาการแกสมาชก นกวชาการ และผสนใจทวไป ก าหนดออกปละ 3 ฉบบ ตนฉบบทรบพจารณาจะตองไมเคยตพมพเผยแพรในวารสารใดมากอนและไมอยในระหวางการพจารณาของวารสารฉบบอน บทความทเผยแพรผานการประเมนคณภาพโดยผทรงคณวฒ (Peer Review) ในสาขาวชาทเกยวของ

การเตรยมตนฉบบ ผลงานทางวชาการทไดรบการพจารณา ไดแก บทความวจย บทความทางวชาการเกยวกบ

การวจยบทความปรทศนและบทวจารณหนงสอ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ การพมพตนฉบบใชตวพมพ (Font) ชนด TH Sarabun PSK ขนาด 16 พอยต พมพหนาเดยวขนาด A4 ความยาว 10-12 หนา ตนฉบบประกอบดวยหวขอตอไปน

1. ชอเรอง ภาษาไทยและภาษาองกฤษ 2. ชอผเขยน ภาษาไทยและภาษาองกฤษพรอมขอมลวฒการศกษาสงสด ต าแหนงและ

สถานทท างาน 3. บทคดยอ ภาษาไทย และภาษาองกฤษ (Abstract) ความยาวประมาณ 200 ค า 4. ค าส าคญ 5. ความส าคญของปญหา 6. โจทยวจย/ปญหาวจย 7. วตถประสงคการวจย 8. วธด าเนนการวจย 9. ผลการวจย 10. อภปรายผล 11. ขอเสนอแนะ 12. บรรณานกรม

การจดสงตนฉบบ จดสงตนฉบบพรอมแผนดสกเกต จ านวน 1 ชด มายงฝาย วารสารบณฑตศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หม 20 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 13180

รปแบบการอางอง Download Template บทความใน http://grad.vru.ac.th./about/from_Jts.html

บทความทกเรองไดรบการตรวจความถกตองทางวชาการ โดยผทรงคณวฒทรรศนะและขอคดเหนในบทความวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ มใชเปนทรรศนะและความคดของผจดท าจงมใชความรบผดชอบของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ กองบรรณาธการไมสงวนสทธ การคดลอกแตใหอางองแหลงทมา

http://grad.vru.ac.th./about/from_Jts.html

ชอเรอง ภาษาไทย . เวน 1 บรรทด

ชอเรอง ภาษาองกฤษ . เวน 1 บรรทด

ชอ – สกลนกศกษาภาษาไทย1 ชอ-สกลอาจารยทปรกษาหลกภาษาไทย2 และชออาจารยทปรกษารวมภาษาไทย3 ชอ – สกลนกศกษาภาษาองกฤษ1, ชอ-สกลอาจารยทปรกษาหลกภาษาองกฤษ2, and ชออาจารยทปรกษารวมภาษาองกฤษ3

เวน 1 บรรทด

1 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด............................................. 2 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด............................................. 3 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด.............................................

เวน 1 บรรทด เวน 1 บรรทด

บทคดยอ ..................................................................................... ..................................................................................................................................... ................................................. เวน 1 บรรทด

ABSTRACT ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด ค าส าคญ ............................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. . เวน 1 บรรทด ความส าคญของปญหา ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด

(ขนาด 16 TH Sarabun PSK เขม)

รปแบบการเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารบณฑตศกษา



(ขนาด 16 เขม TH Sarabun PSK)

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

ตวอกษร ขนาด 14 (กงกลาง)

0.6 นว 0.6 นว


ตวอกษร ขนาด 14 (กงกลาง)

242

โจทยวจย/ปญหาวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด วตถประสงคการวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด วธด าเนนการวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด ผลการวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด อภปรายผล ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... .............................. เวน 1 บรรทด ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด

บรรณานกรม ................(ขนาดตวอกษร 16)................................................................................................

......................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................. .................. ............................................................................................................................. ..................

............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .................. ............................................................................................................................. ..................








0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

243

.................................................................................... ............................................................................

................................................................................................................................................................

.............................................................................................................. หมายเหต 1. ค าส าคญคอ ค าทอยในชอเรองวทยานพนธ/ภาคนพนธ ซงเปนค าทใชในการสบคนขอมล (ไมใชนยามศพทเฉพาะ)

ตวอยาง ชอเรอง ความพงพอใจของขาราชการทมตอการท างาน ค าส าคญไดแก ความพงพอใจ การท างาน ชอเรอง คณภาพการใหบรการของพนกงานในแผนกซปเปอรมารเกตของ

หางสรรพสนคา ค าส าคญไดแก คณภาพการใหบรการ

2. วธด าเนนการวจย ไดแก ประชากร กลมตวอยาง วธการสมกลมตวอยาง เครองมอทใชในการเกบขอมล และวธการวเคราะหขอมล

3. บรรณานกรม ใหเขยนเฉพาะทกลาวถงในบทความทสงเทานน 4. จ านวนหนาของเนอหาของบทความทสงไมเกน 12 หนา 5. หมายเลข 1),2),3) ถาเปนอาจารยในหลกสตรทนกศกษาเรยนอยไมตองใสหมายเลข และ

อาจารยอยในหลกสตรเดยวกนใหใชตวเลขเดยวกน สวนถาอาจารยไมไดอยในหลกสตรเดยวกนใหใชตวเลขตางกน

รปแบบบรรณานกรม

1. หนงสอ ส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา. (2546). กรอบแนวทางการ ประเมนคณภาพภายนอก ระดบอดมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จดทอง. ภญโญ สาธร. (2521). หลกบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. Cogan, J. J. (1986). Global Education: An Interview with John J. Cogan. Teaching

and Learning Elementary Social Studies. Boston: Allyn and Bacon, Inc. 2. บทความจากวารสาร สายสนม ประดษฐดวง. (2541). ขาวกลองและร าขาว-อาหารปองกนโรค. วารสาร อตสาหกรรมเกษตร. 9(2), 38-41.

0.6 นว

244

ณรงค ศรสวรรณ, สรพล เจรญพงศ, และพชย วชยดษฐ. (2539). คณสมบตของชดดนท จดตงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและความเหมาะสมในการใชระโยชนทดน. เอกสารวชาการ กองส ารวจและจ าแนกดน กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2(12), 12-18. Nguyen, H. V., Dommel, H. W., & Marti, J. R. (1997). Direct phase-domain modeling of

frepuency-dependent overhead teansmission lines. IEEE Transaction on Power Delivery. 12(3), 1335-1342.

3. รายงานการวจย/วทยานพนธ จรพร สรอยสวรรณ. (2547). การศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา

ชายในสถาบนราชภฏในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเอกสขศกษา ภาควชาพลศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นพวรรณ ธรพนธเจรญ. (2546). การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมดานการอนรกษ

สงแวดลอมศลปกรรมในสถาบนราชภฏพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาสงแวดลอมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

4. เอกสารประกอบการสมมนา/การประชมทางวชาการ เดนชย เจรญบญญาฤทธ. (2547). มาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (มกอช.)

ขาวหอมมะลไทย. เอกสารประกอบการบรรยายเรอง การยกระดบมาตรฐานผลตภณฑขาวของกลมเกษตรกร จงหวดฉะเชงเทรา ณ หองเพทาย โรงแรมแกรนดรอยล พลาซา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา ส านกงานอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา.

งามชน คงเสร. (2537). ศกยภาพพนธขาวไทยสการแปรรป. การประชมวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 32 สาขาวชาอตสาหกรรมเกษตร ศกยภาพขาวไทยทศทางใหมสอตสาหกรรม วนท 4 กมภาพนธ พ.ศ. 2537 (หนา 5-17). คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

5. สงพมพอเลกทรอนกส ไมตร อนทรประสทธ และคณะ. (2544). การปฏรปกระบวนการเรยนรคณตศาสตร ใน โรงเรยนโดยกระบวนการทางคณตศาสตร. สบคนจาก http//: 22web.kku.ac.th/% 7Ecrme/CRN/FilePDF/ThAbstract.pdf Thakur, N. (2003). The Architextrual Knowledge Systems. Retrieved from

http://www.in.architextruez.net

http://www.in.architextruez.net/

245

รายละเอยดในการสงผลงานวจยเพอตพมพลงในวารสารบณฑตวทยาลย มทงหมด 13 หวขอ ดงน

1. ชอโครงการวจย ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ 2. บทคดยอ (ภาษาไทยและองกฤษชนดยอ) 3. ค าส าคญ 4. ความส าคญของปญหา 5. โจทยวจย/ปญหาวจย 6. วตถประสงคการวจย 7. วธด าเนนการวจย 8. ผลการวจย 9. อภปรายผล 10. ขอเสนอแนะ 11. บรรณานกรม 12. ควรมรปภาพ แผนภม หรอ Chart ทส าคญ ๆ ดวย 13. ความยาวไมเกน 12 หนา หมายเหต :

การก าหนดรปแบบบทความวจย ส าหรบตพมพ ใหผสงปฏบต ดงน 1. ตงระยะขอบบน 3.81 เซนตเมตร (1.5 นว) ตงระยะขอบลาง 2.54 เซนตเมตร (1 นว) 2. ตงระยะขอบดานซาย 3.81 เซนตเมตร (1.5 นว) ตงระยะขอบดานขวา 2.54 เซนตเมตร (1 นว) 3. แบบอกษร TH Sarabun PSK ขนาด 16 และ 14 (ตามทก าหนดในแบบฟอรม)

จดรปแบบและจดสงโรงพมพ

รบเรอง

สงกองบรรณาธการตรวจเนอหาและพจารณาเสนอผทรงคณวฒ หรอสงคนผเขยนปรบแก

กองบรรณาธการสรปรวบรวมขอคดเหนจากผทรงคณวฒ เพอสงคนผเขยน

สงคนผเขยนปรบแกไข (เปนเวลา 7 วน)

ตรวจบทความทไดรบการแกไขตามผทรงคณวฒ

สงกองบรรณาธการตรวจภาพรวมขนสดทาย

เผยแพรวารสาร

ไมผาน

ไมผาน

ผาน

ผาน

ประกาศรบบทความ

ขนตอนการด าเนนงานจดท าวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

สงคนผเขยนปรบแกไขเบองตน

สงผทรงคณวฒเพอใหผทรงคณวฒพจารณาอานบทความ (ใหเวลา 15 วน)

แจงผเขยน

ผานโดยมการแกไข

ไมผาน

จบ

สงคนผเขยนปรบแกไข

กองบรรณาธการแจงยนยนรบบทความตพมพใหผเขยนบทความทราบ

ผานโดยไมมการแกไข

jounal of graduate studies valaya alongkron …grad.vru.ac.th/pdf-journal/journal 10_2/journalgrad...

Documents