johan de meester commissie registratie, nbvn

Wie start er met dialyse ?Vlaamse Nefrologie dag

Johan De Meester Commissie Registratie, NBVN

“You already know so much that I don’t know where to begin”

inhoud

Wie start er met dialyse ?

Vlaanderen

2013 - 2025

Nierziekte traject Acute dialyse Chronische dialyse - predialyse

Karakteristieken Leeftijd & geslacht Nierziekte Keuze nierfunctie vervangende therapie Geografie Comorbiditeit Toegangsweg bij de start Woonsituatie bij de start Verplaatsing naar de dialyse

Voorspelling Instroom

Prognose Prolonging life or prolonging dying Living a life or living an illness Planning a good death

NBVN 2011

dialyse : prevalentie & jaarlijkse totale instroomevolutie over de tijd

821 888 942 9431032 1108 1130 1177 1189 1253 1273 1290

1390 13511226

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

5Vlaamse Nefrologie Dag - 16 maart 2013

Transplantatie voor start dialyse

predialyse

dialysenood

Peritoneaaldialyse

Hemodialyse

Overlijden

Transplantatie

Conservatief verder zonder dialyse Overlijden

Overlijden

Herstel naar dialyse

onafhankelijkheid

eGFR


acuut nierlijden

dialyse

herstel nierfunctie dialyse-onafhankelijkheid

overlijden chronische dialyse> 6 weken dialyse


33% 35% 36%41% 43%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Acute hemodialyse - H - 470466 Extrarenale zuivering - H - 470503% "continue"

63 71 73 86 90 101 110 110 122 patiënten/dag

acute dialyse behandelingen in België, type van behandeling, 1996-2004


2010 2011

Acute kidney injury / acute renal failure due to sepsis 901.4.C 9 14

Acute kidney injury due to circulatory failure 901.3.C 13 9

Acute kidney injury 901.1.C 13 6

Acute cortical necrosis 901.7.R 6 6

Acute kidney injury / acute renal failure due to nephrotoxicity 901.6.C 4 5

Acute kidney injury due to hypovolaemia 901.2.C 1 5

Acute kidney injury due to rhabdomyolysis 901.5.C 1 1

Totaal ‘acuut nierfalen ‘ ( > 6 weken ) 47 46

Totaal aantal nieuwe dialysepatiënten 1245 1165

% instroom ‘acuut nierfalen’ 3.9% 3.8%


chronisch nierlijden (pre-dialyse)

conservatief dialyse transplantatie

overlijden


0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 6 12 18pre‐dialyse overledenin dialyse lost‐to‐follow‐up

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 6 12 18pre‐dialyse overleden

in dialyse lost‐to‐follow‐up

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 6 12 18pre‐dialyse overleden

in dialyse lost‐to‐follow‐up

Toekomst van de patiënt met chronisch nierlijden, per nierfunctie niveau

CKD-IIIB klaring 44-30

N= 115

CKD-IV klaring 29-15

N= 189

CKD-V klaring <15

N= 41


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ADPKD type 1 DM

type 2 DM

CGN+b CGN‐b vasculair andere onbekend

lost‐to‐follow‐up

in dialyse

nonCV_dood

CV_dood

predialyse

N= 8 7 49 12 7 47 45 15

Toekomst patiënten met klaring 15 à 29 ml/min/1,73m2, na 1,5 jaar follow-uponderliggende nierziekte



Toekomst patiënten met klaring 15 à 29 ml/min/1,73m2, na 1,5 jaar follow-upleeftijdscategorie bij aanvang

N= 13 43 57 64 14 189

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

25‐44 45‐64 65‐74 75‐84 85+ All

lost‐to‐follow‐up

in dialyse

nonCV_dood

CV_dood

predialyse

3% 12% 6% 22% 72%

9% 40% 15% 17% 58%

25% 69% 28% 20% 46%

63% 86% 41% 6% 24%

% nefropoli

AV-fistel

> 15 ml/min

/1,73m2

AKI


Trajectories of Kidney Function Decline in the 2 Years BeforeInitiation of Long-term DialysisAnn M. O’Hare et al. Am J Kidney Dis. 2012;59(4):513-522

Ook instroom op de dialyse

Transplantaat falen

• Vroeg na transplantatie

• Laat na transplantatie (10+)

Immigratie

Vanuit Wallonië

Vanuit buitenland

• “Armeense invasie”


inhoud


Vlaanderen

2013 - 2025





NBVN 2011

dialyse instroom - verdeling volgens leeftijdscategorieevolutie over de tijd

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1996 1999 2002 2005 2008 2009 2010 2011

≥85

75-84

65-74

45-64

25-44

<25 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1996 1999 2002 2005 2008 2009 2010 2011

Leeftijd 1996 2005 2008 2011 1996 2005 2008 201175-84 143 371 415 426 20% 33% 35% 38%65-74 257 333 326 269 36% 30% 27% 24%45-64 217 266 278 249 30% 24% 23% 22%


NBVN 2011

dialyse instroom - per 100.000 inwoners in de leeftijdscategorie bij de start van het kalenderjaar - evolutie over de tijd

12,2 12,7 13,7 14,7 14,8 16,0 17,3 17,5 18,3 18,4 19,3 18,9 19,2 20,7 19,5 17,9

0

20

40

60

80

100

120

0

20

40

60

80

100

120

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

25-44 45-64 65-74 75-84 ≥ 85 totale instroom per 100.000 inwoners


NBVN 2011

dialyse instroom - per 100.000 inwoners - per geslacht bij de start van het kalenderjaar - evolutie over de tijd

0

5

10

15

20

25

30

0

5

10

15

20

25

30

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

man vrouw totaal


NBVN 2011

dialyse instroom - verdeling volgens nierziekteevolutie over de tijd

Nierziekte 1996 2005 2008 2011 1996 2005 2008 2011T2+T1 DM 144 268 272 238 20% 24% 23% 21%Ischemische nierziekte 139 296 334 263 19% 27% 28% 23%Cardio-Renaal Syndroom 114 10%Tubulo-interstitieel 124 126 116 102 17% 11% 10% 9%

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1996199920022005 2008200920102011

Onbekend

Andere

Hereditaire nierziekte

Tubulo-interstitiëlenierziekte

Immunologischeglomerulaire nierziekte

Cardio-Renaalsyndroom

Ischemische nierziekte

T2 DM

T1 DM

DM0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1996 1999 2002 2005 2008 2009 2010 2011


NBVN 2011

dialyse instroom in 2011 – N=1132 verdeling volgens nierziekte en leeftijd

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

25-44 45-64 65-74 75-84 ≥ 85

Leeftijd bij start dialyse

Onbekend

Andere

Hereditaire nierziekte

Tubulo-interstitiële nierziekte

Immunologische glomerulairenierziekteCardio-Renaal syndroom

Ischemische nierziekte

Type 2 Diabetes mellitus

Type 1 Diabetes mellitus


Low-Care Dialyse Beschikbaarheid

financiële incentive concurrentie organisatie HC centrum beleid HC centrum coöperatieve nacht en/of thuis dialyse

Selectie patiënten op basis van medische criteria op basis van transport mogelijkheden op basis van woonplaats op basis van aantal dialyse posten etc.

Peritoneaal Dialyse Beschikbaarheid

financiële incentive concurrentie organisatie HC centrum beleid HC centrum ondersteuning PD firma CAPD of APD

Selectie patiënten keuze van patiënt op basis van medische criteria op basis van woonplaats op basis van toekomstperspectief etc.

NBVN 2011nierfunctievervangende therapie bij de start van de dialyse


NBVN 2011

dialyse : keuze dialyse therapie - prevalentiestatus op 1 januari 2012

dialyse : keuze dialyse therapie - prevalentiestatus op 1 januari 2012

PD – APD258; 6%

PD - CAPD 136; 3%

High Care -hemodialyse2678; 61%

Low Care -nachtdialyse 54;

1%

Low Care -hemodialyse1253; 29%

Low Care -thuisdialyse 13;

<1%


0

5

10

15

20

25

30

0

5

10

15

20

25

30

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Antwerpen Vlaams BrabantWest-Vlaanderen Oost-VlaanderenLimburg België

0

5

10

15

20

25

30

0

5

10

15

20

25

30

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Brussel HSG Waals BrabantHenegouwen LuikLuxemburg NamenBelgië

NBVN 2011

dialyse instroom – verdeling per provincie, per 100.000 inwonersevolutie over de tijd


NBVN 2011

dialyse instroom – verdeling per duur van de nefrologischefollow-up voor de start van de dialyse - evolutie over de tijd


283

130

86

134

414

0 100 200 300 400 500

< 1 maand

1-6 maand

6 -12 maand

12 - 24 maand

+24 maand

tijdstip verwijzing nefroloog

NBVN 2011

dialyse instroom in 2011 – N=1132 verwijzing naar nefroloog & aanwezigheid co-morbiditeit

27%

12%

8%

13%

40% 36,5%

37,0%

20,0%

26,6%

17,7%

36,0%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

chronisch hartfalen

ischemischhartlijden

cerebrovasculairvaatlijden

perifeer vaatlijden

kanker

diabetes mellitus

co-morbiditeit bij start dialyse


dialyse instroom in 2011 – N=1132 karakteristieken co-morbiditeit, diabetes versus niet-diabetes

0%10%20%30%40%50%60%70%

Kanker

Perifeer vaatlijden

Cerebrovasculairlijden

Ischemischhartlijden

ChronischHartfalen

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

45-64 jaar

65-74 jaar

75-84 jaar

85 en ouder

wel diabetes mellitus ( N=403 ) geen diabetes mellitus ( N=713 )

NBVN 2012


Hoe ouder de patiënt, hoe minder frequent de patiënt een AV-fistel heeft.• 25% bij 85+ jaar• 50% bij 25-64 jaar

Lagere percentage AV-fistel• bij vrouwelijke patiënten• bij patiënten met diabetes

mellitus


Vaattoegang bij start hemodialyse

Woonsituatie bij de start van de dialyse

Hoe ouder de patiënt, hoe meer kans om te verblijven in een woon & zorg-centrum (WZC )• 30-40% bij 85+ jaar• 15-20% bij 75+ jaar

Hogere WZC percentages

• bij patiënten die diabetes mellitus hebben

• bij vrouwen• in de high care HD centra


Verplaatsingnaar de dialyse

Zelfrijdend – 21%

Taxi-vervoer – 72%

Liggend vervoer – 7%• vooral ouder dan 85 jaar• verblijvend in WZC• zeer beperkte mobiliteit


inhoud


Vlaanderen

2013 - 2025





Voorspelling dialyse instroom

Potentiële stijging door• toename 65+ jarigen • dalende mortaliteit

Potentiële afname door• beter gezondheidsprofiel • pre-emptieve transplantatie• politieke beslissingen

? maatschappelijke betalingsbereidheid voor QALY – 40000 euro per

dialyse jaar


inhoud


Vlaanderen

2013 - 2025





0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

verwachte leeftijd

algemeen (levensverwachting (in jaren))

algemeen (sterftekans (%) in het volgende jaar)

dialyse (sterftekans (%) in het volgende jaar)

Levensverwachting (jaren)

Sterftekans in komende jaar (%)


Living a Life / Prolonging Life versus Prolonging Dying / Living an illness

patronen van overlijden

Deze 4 verschillende patronen van overlijden zijn terug te vinden,

- in de normale bevolking

- bij dialyse patiënten

- bij patiënten met chronisch nierlijden die niet opteren voor nierfunctie vervangende therapie


NBVN 2011

wat na start dialyse ? overleven – transplantatie – dood evolutie over de tijd – cohorte 1999-2004-2008

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12tijd (in jaren) na start dialyse

cohorte 1999 - transplantatie



cohorte 1999 - overlijden



cohorte 1999 - nog in leven aan dialysecohorte 2004 - nog in leven aan dialysecohorte 2008 - nog in leven aan dialyse


0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 12 24 36 48 60

%

maanden

PD

transfer naar HD

getransplanteerd

overleden

Incident2003-2007

Peritoneaal dialyseN=923


peritoneaal dialyse : oorzaak van uitstroom

NBVN 2012

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 2 4 6 8

%ov

erle

ving

tijd na start dialyse

L (2001-2003)

L (2004-2006)

L (2007-2009)

D (2001-2003)

D (2004-2006)

D (2007-2009)

NBVN 2011


prognose bij 85+ jarige bij de start van chronische dialyse evolutie over de tijd

Prognose aan dialyse in functie van leeftijd = 85+ jaar & diabetes mellitus ( als nierziekte ) (Ja/Nee)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8

%o

verl

evin

g


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8

%o

verl

evin

g


L (2001-2003)

L (2004-2006)

L (2007-2009)

D (2001-2003)

D (2004-2006)

D (2007-2009)

NBVN 2011


prognose bij 85+ jarige bij de start van chronische dialyse evolutie over de tijd

diabetes mellitus versus geen diabetes mellitus

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8

%o

verl

evin

g


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8

%o

verl

evin

g


L (2001-2003)L (2004-2006)L (2007-2009)T (2001-2003)T (2004-2007)T (2007-2009)

D (2001-2003)D (2004-2006)D (2007-2009)

NBVN 2011


prognose bij 45-64+ jarige bij de start van chronische dialyse - evolutie over de tijd

diabetes mellitus versus geen diabetes mellitus

overlijden als uitstroom

Uitstroom 2008-2011

Procentuele vermindering van cardiale doodsoorzaken

Ongewijzigde bijdrage van “plotse” dood

Lichte toename van infectieuze doodsoorzaken

Sterke toename van ‘ stop therapie’ als doodsoorzaak- op vraag van patiënt- agv medische situatie


overlijden na start dialyse – N=892 ( jaar 2011 )oorzaak van overlijden per leeftijdscategorie bij overlijden

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

25-44 45-64 65-74 75-84 ≥ 85leeftijd bij overlijden

Stop therapie

Onbekend

Overig

Kanker

Infectie

Cardiovasculair

Plotse dood

11113

228

379

160

0100200300400500

aantal overlijdens perleeftijdscategorie

NBVN 2012


overlijden als uitstroom

Uitstroom 2008-2011

‘stop therapie’ als doodsoorzaak

op alle tijdstippen na de start van dialyse


75-84 jaar

85+ jaar

inhoud


Vlaanderen

2013 - 2025





Onze waardering voor alle 27 vlaamse dialyse centra voor hun continue medewerking om de NBVN dialyse / transplantatie database dagelijks up-to-date te houden.

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

0 1 2 3 4 5 6 7 8jaar na start dialyse

2001-20032004-20062007-2009

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

0 1 2 3 4 5 6 7 8jaar na start dialyse

transplantatie : oorzaak van uitstroomevolutie over de tijd

Uitstroom door overlijden Uitstroom door transplantaatfalen

NBVN 2012


707580859095

100

0 6 12 18 24Months after Start of Dialysis

early referral

late referral

very late referral

figure 5 – patient survival, during the first year, and after surviving the first year, at end of the second year

During the first year After surviving the first year

707580859095

100

0 6 12 18 24Months after Start of Dialysis

early referrallate referralvery late referral

p<0.0001

p<0.0001

30

40

50

60

70

80

90

100

0 1 2 3 4 5 6

% p

atiê

ntov

erle

ving

jaar na transplantatie

EDTA - 2001-2005NBVN - 2001-2005GNFB - 2001-2005EDTA - 2004-2008NBVN - 2004-2008GNFB - 2004-2008

NBVN 2012

Patiënt overleving na dialyse EDTA versus NBVN versus GNFB

Zorg afhankelijkheidin de bevolking

Functioneel ADLADL ( wassen, toilet, in/uit

bed, op/van stoel ) Bewegen

HorenZien

Instrumenteel ADLEten klaarmaken

WinkelenHuishoudelijk werk

Was doen


Leeftijd, Geslacht, Nierziekte Verwijstraject & Instroom traject Comorbiditeit Prognose aan dialyse Transplantatie potentieel ? Zorgzwaarte Peildatum : 2001 – 2006 – 2011

Incidentie Dialyse : competing risk & leeftijd 2004-2007N=4520

65-74 jaar, N=1289 75-84 jaar, N=1573 85+ jaar, N=240

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 2 4 6 8 10 12

%o

verl

evin

g


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0 2 4 6 8 10 12

%o

verl

evin

g

tijd na transplantatie

L (1998-2000)

L (2001-2003)

L (2004-2006)

L (2007-2009)

H (1998-2000)

H (2001-2003)

H (2004-2007)

H (2007-2009)

D (1998-2000)

D (2001-2003)

D (2004-2006)

D (2007-2009)

NBVN 2011

prognosena start dialyse versus na transplantatie


Adjusted incident rates of ESRD & annual percent changeFigure 1.2 (Volume 2)

The certainty-agreement diagram (based on Stacey23).

Plsek P E , and Greenhalgh T BMJ 2001;323:625-628

©2001 by British Medical Journal Publishing Group

Dialyse: epidemiologie van de uitstroom in 2011

NBVN 2012

Dialyse uitstroomin 2011

OverlijdenN=80870%

RecuperatieN=736%

TransplantatieN=23020%

< 1 jaaraan dialyse

229 – 28,3% 58 – 69,4% 10 – 4,0%

1,0 - 2,5 jaaraan dialyse

188 – 23,3% 11 – 15,1% 88 – 35,2%

45-64 95 – 11,8% 23 – 31,5% 130 – 56,0%

75+ 503 – 53,5% 33 – 46,2% 4 – 1,6%

Nierziekte 29% ischemische nefropathie

22%immunologische GN

28%immunologische GN

22% T2 DM

19% andere

20% hereditaire nierziekte

johan de meester commissie registratie, nbvn

Documents