invert Şekerİn ari beslemesİnde kullanilmasi

8/7/2019 INVERT EKERN ARI BESLEMESNDE KULLANILMASI

1/13

INVERT EKER N ARI BESLEMES NDE KULLANILMASI T. JACHIMOWICZ G. EL SHERBINY

Devlet Ar c l k E itim ve Ara t rma Kurulu u Viyana /Avusturya

ZETAsit inversiyonu ile elde edilen invert eker pratikte Ar beslemesinde o unlukla zararl etki b rakm t r. Zararl etki iin HMF olu umu sorumlu tutulmu tur fakat bu ana kadar anla l r

ekilde isbat edilememi tir.Bu konunun tesbiti iin zel kafeslenen ar lara ieri i a a da a klanan ar yemleriverilmi tir.1) Al lagelmi , asit inversiyonu ile olu turulan invert eker 25% su, 30 mg HMF 100 g

eker ba na ve PH de eri 3,9 lek 2:1 eklinde urup olu turuluyor.2) nvert eker, sade glikoz, fruktoz ve sakkarozun 7 : 7 : 1 leklerinde , 1:1 olacak ekildesuda znmesi ile olu turulan.(Model invert eker)3) Ayn Model invert ekerin 1:1 su ile olu turulmas ve pH de erinin 3,9 olarak ayarlanmas(standart ar yemi)4) Standart Yemler sade olarak HMF ilave edilmi (3,15 ve 75 mg 100 g urup ba na

lm oran al lagelmi invert eker urubunda nemli miktarda idi, HMF siz uruplarda iseok az miktarda idi, bununla birlikte tketilen urup miktar nda uruplar aras nda belirgin bir fark yoktu.lm oran uruptaki HMF oran artt ka art yor, ar lar n lm oran yla uruptaki HMF oranaras nda do rusal e ri yap s nda bir art var.

erisindeki HMF oran 100 g urupta 3 mg olan urupta ar lar n mr bak m ndan ierisindeHMF hi olmayan urupla aras nda tesbit edilebilen bir fark grlmedi.Ayn ekilde 100 g da 15 mg HMF olan Standart ar yemi ile Endstriyel olarak retilmi yineierisinde 100 g da 15 mg HMF ihtiva eden urup aras nda ar mr bak m ndan tesbitedilebilen belirgin bir fark yoktu.Denemeler ar lar n mr a s ndan asit inversiyonu ile olu turulan yemlerde HMF nin etkinroln isbat etmi oldu, ayn ekilde 100 g da 3 mg yani 100 g eker iin 6 mg HMF ninzarars z oldu unu.

1. G R ve PROBLEM N TESB T

Bal pudra ekeri kar m ile olu turulan keklerin ar yemi olarak kullan m zellikle de anaretimindeki kullan m o kadar faydal oldu ki, art k bu tr yemlerin kullan m ka n lmaz. Bukekler ince olarak k y lm pudra ekeri ile bal n 5:1 oran nda kar t r l p yo urulmas ileolu turulmaktad r ve rek formu eklinde cercevelerin stne konarak ar lara verilir.

Bal n pahal olu undan dolay kek yap m nda alternatif ucuz malzemeler ara t rmak mant kl ,yaln z ierik olarak ar lara uygun olmak kayd yla.


2/13


3/13

eker ieren de i ik invert uruplar elde etmi tir. O 1 kilo eker 1/2 litre suyu 30 dakikakaynatt ktan sonra s ras yla 0,5 gram fosforik asit, tartarik asit, limon asidi ve laktik asitkatarak invert uruplar olu turdu. Kar la t rma yapabilmek iin sade eker-su urubu veendstriyel olarak retilmi invert kar m da haz r bulunduruldu.Deneme yap lan kafeslenmi ar larda s ras yla ar lmleri ve oranlar a a daki gibidir:

En az lm sade eker-su kar m kullan lan ar larda tesbit edildi. Sonras nda s ras yla laktik asit, limon asidi, tartarik asit ve fosofrik asit kullan larak elde edilen invert uruplar gelmekte.En fazla lm ise endstriyel olarak haz rlanan invert urupta meydana gelmekte.Bu sonulara gre WEISS ar lara en az zarar veren Laktik asit kullan m n ar yemi yap m ndanermektedir.Yaln z WEISS e itli asitleri ara t r rken kulland asidik zelti miktar hep ayn gramajdaidi. Fakat pH olarak de erleri incelenmedi. Bundan dolay pH de erleri ve HMFolu umundaki etkilerinin ara t r lmas gereklidir.

u ana kadar yap lan ara t rmalardan a a daki konunun a k kald anla lmaktad r.Asit inversiyonu ile olu turulan invert uruplar n ar lar zerindeki olumsuz etkisia) Hidrojen konsantrosyan ndan m (pH) b )Hidrojen konsantrasyonuna ba l olarak olu an HMF den mi?

% dikey stun ar lar n yzdelik lm, yatay stun geen gn.................. sade eker-su urubu ________ laktik asit ile elde edilen invert urup _._._._._._ limon asidi ile elde edilen invert urup _.._.._.._.. tartarik asit ile elde edilen invert urup _..._..._..._ fosforik asit ile elde edilen invert urup+.+.+.+.+.+ endstriyel olarak retilen invert urup


4/13

Bunun gere i olarak yap lacak al ma blmden olu maktad r;

1. Blm(A) K.WEISS (1968) taraf ndan yap lan al man n tamamlanmas ; de i ik asitilaveleri ile olu turulan invert ekerin ar beslemesinde kullan m ile olu an ar lmlerinekullan lan uruptaki pH ve HMF de erlerinin etkisinin sonular n n tamamlanmas

2. Blm(B) (1972) Kafeslenmi ar lardaki a a daki yemler ile yemlenmesi sonucu olu anlmlerin

a) Endstriyel olarak haz rlanm invert urup

b) Sentetik olarak haz rlanm urup glikoz, fruktoz ve sakkaroz kar m ile olu turulan

c) b deki ar yeminin limon asiti ilavesi ile pH de erinin 3,9 a ayarlanmas

3. Blm(1973 ve 1974)Kafeslenmi ar lardaki lmlerin a a daki yemlerin kullan m nda gzlemlenmesia) Standart ar yemi pH 3,9 b) Standart ar yemi 3 mg HMF 100 g iin ierenC) 15mg HMF 100 g iin ierend) " " 75mg HMF 100 g iin ierene) Endstriyel olarak retilmi ar yemi

II.Kendi yapt m z ara t rmalar

A.- K.WEISS (1968) taraf ndan haz rlanan asit inversiyonu ile retilen invert uruplar npH ve HMF konsantrasyonu a s ndan incelenmesi

Malzemeler Sakkaroz (rafine edilmi normal eker)Laktik asit ,%90 safl kta DAB.6 limon asiti, tartarik asit fosforik asit

ki defa dam tlm edilmi su

DENEME UYGULAMASININ YAPILI I

Yukar da sayd m z asitlerden 0,5 g su ile kar t r ld ve 500 ml de sabitlendi. Bu zeltilerde pH de erleri Tablo 1 tesbit edildi.

100 ml olan asit-su zeltilerinde 200 er gram sakkaroz s t larak ilave edildi, 30 dakika boyunca hafif s da kaynat ld . zeltiler so utulduktan sonra %20 su ihtiva edecek ekildeayarland ktan sonra pH de erleri ve ierdikleri HMF incelendi.

Bunun zerine her 20 g zelti iin (kuru miktar gz nnde bulundurulmu tur) su ilekar t r ld ve kar mlar 100 ml ye ayarland .pH de erleri PHILIPS cihaz ile lld, HMFde erleri ise uluslararas standart lm sistemine gre yap ld (O.WINKLER 1955)


5/13

Sonular

Tesbit edilen de erler Tablo 1 de

Mnaka a

E er buldu umuz de erleri K.WEISS buldu u de erlerle kar la t r rsak gryoruz ki, inverturuptaki pH de eri ve HMF de erleri ne kadar yksek ise o kadar olumsuz etki szkonusudur.

Geriye sadece bu iki maddeden hangisinin invert ekerde ar lar iin olumsuz etkiyiolu turdu unu ara t rmak kald .

B.-Ar lar n asit inversiyonu ile elde edilen invert eker, asit ilavesiz invert eker ve ticariolarak retilmekte olan invert eker ile beslenmesinde olu an lm oranl ar durumu;

Malzemeler Ar lar Denemede kullan lan ar lar ayn ana ar lardan retilme 4 karniyol kovandan olu turulmu tur.Bu amala bu kolonilerde kmaya haz r kapal yavrulu erceveler zerlerindeki ar lar silkelendikten sonra kullan ld .2mm mesafeli zgara kullan larak ve de kapal yumurtalardan 6mm bo luk b rak larak kafes iine al nd rahatca yavrular n gzden kabilmeleri iin. Dahasonra tekrar kovan iine yerle tirildi cerceve uygun s cakl kta yavrular n do mas iin. gnsonra deneme iin yeterli miktarda yavru do mu tu. Denemede yak n zamanda do an, S f r- gnlk i i ar lar kullan ld . Bunun sebebi benzer zelliklere sahip ar larla denemeyi yapmak. ci ar lar yaz n ortalama 40 gn ya arlar, bunuyapmasak ya l i ci ar lardan dolay yanl sonulara ula rd k.


6/13

Deneme Kafesleri Kafesler 17x17x4,5 bir taraf ar zgaras di er taraf ise hareketli cam plakadanolu makta.st tarafta ise 15 mm ap nda yemleme iin borular bulunmaktad r. Alt tarafta ise35x15x10 mm kabuk formunda soya unu balmumu ile ar lara verilmekte.

Kuluka dolab Hereaeus marka kuluka dolab (40x40x30) kullan ld , 30 dereceye ayarlanm olan.Yemleme Borular 10cm uzunlu unda 14mm d ap nda cam borular kullan ld , 14 ml s alan 10 ml de bir i areti bulunan. Cam borular n ucunda ar lar n yemi yiyebilmeleri iin 1mm bo luk bulunmaktad r. Cam borular n st taraf plastik tapa ile s k ca kapat lmaktad r.

Kullan lan Yemlerin ieri i A a daki maddeler ar yemlerini olu turmada kullan ldDam t lm suD(+) Glikoz Hidrat (C6H12O4+H2O), AB9D(-) Fruktoz, kristalize olmu , DAB 7Sakkaroz (rafine edilmi eker)Limon asidi, analiz iinTicari invert eker olarak Laevosan firmas na ait a a da ieri i olan invert eker Glikoz 35,6%Fruktoz 34,3%di er ekerler sakkaroz 5%Mineraller 0,03%su 24,9 % pH 3,9 %Kendi ara t rmam z olarak ilaveten :HMF 22,1 mg 100 g invert eker ba na (yada 30,0 mgHMF 100g kuru eker ba na)

Denemenin yap l

12 ar l kafes 4 gruba ayr ld , her gruptaki 3 ar l kafes 100 gen ar (0-3 gnlk) iledolduruldu.Daha sonra cam borular ile Ar yemi I,II ve III ile beslendi. Ar lar iin hayati nemi olanalbumin ihtiyac iin kafes tabanlar na uygun ekilde soya unu konumland r ld . Denemesresi boyunca tabandaki soya unu hergn yenilendi.Ar Yemleri su eker oran 1:1 olacak ekilde olu turuldu.

Ar yemi 1)invert eker urubu asit ilavesiz

770 g Glikoz hidrat700 g Fruktoz100 g Sakkaroz bu kar m "model invert eker urubu" olarak 1430 ml dam t lm sudaznd

Ar yemi 2)invert eker urubu asit ilaveli, Yine ar yemi 1) de kullan lan kar m n ayn s1430 ml dam t lm suda znd, ayr ca 10% kontrol cihaz gzetiminde pH 3,9 olacak

ekilde limon asidi ilave edildi. Bu de er ayn zamanda Laevosan firmas na ait invert eker asitlik oran na e de erdir.


7/13

Ar yemi 3)Ticari olarak retiln endstriyel invert eker kar m 25% su a rl kca 2:1le inde ilave edilmi tir. 1000g Laevosan -invert eker 500 ml dam t lm suda znm .Kar m n HMF de eri 100 g iin 15 mg olarak ayarlanm t r.Btn ar yemleri buzdolab nda +5 C de muhafaza edildi.

Denemenin ba lang c olan 3 May s 1972 de, cam yemleme borular ndan 10 ar ml ar yemidikkatlice kafeslere verildi ve kafesler kuluka dolab na kondu.Bu gnden sonra dikatlice kafeslerde len ar lar tabandaki hareketli cam a larak c mb z benzeri alet ile al narak say ld . Ayn ekilde hergn cam borulardaki kalan yemler temizlendi. Kuluka dolab ile ayn s daki yem ile doldurulup tekrar kafeslere verildi.Bu sre herhangi bir kafesteki 100 ar n n tamam lene kadar devam etti. Bu 24. gnsonunda ,27.05.1972 ar yemi III kullan ld kafeste gerekle ti.

Sonular

Abb.2 grafi inden kolayca anla laca zere asit ilaveli yada asit ilavesiz olu turulan invert

eker ar yemlerinde ar lm bak m ndan benzer durum gzlendi, buna kar n endstriyelolarak olu turulan invert eker kar m nda ar lm ani bir ykseli gstermekte.24.gnn sonunda bulunan ortalama ar lm de erleri asit ilavesiz invert ar yemi 18,5% ,asit ilaveli invert eker ar yemi kar m nda 20 % , endstriyel olarak olu turulmu yemde99,25 %.

statiksel de erlendirme iin Chi-Quadrat yntemi kullan ld forml a a dad r:(A.EMAXWELL 1961).X2 = N (ad - bc- 0,5 N) 2/ (a+b) (c+d) ( a+c) (b+d) F.G = 1a: A denemesinde len ar say s b: A denemesinde ya ayan ar say sc: B denemesinde len ar say sd: B denemesinde ya ayan ar say s N:A ve B denemelerinde kullan lan toplam ar miktar


8/13

Mnaka a

Chi-Quadrat de eri 1.F.G iin alphaAr yemi I ile IIkar la t r ld nda Chi-Quadrat de eri olan 0,189 bulunur.Bunun anlam ar lm a s ndanher iki yemin tesbit edilebilen fark yoktur. Buna gre asidik oran n pH 3,9 ar lm zerine

etkisi yoktur.Ar yemi Ive III ya da II ve III kar la t r ld nda Chi-Quadrat de eri 78,132 veya 518,493gibi belirgin k yor. Bunun anlam ar lmlerinin sebebi ar yeminin ieri indenkaynaklanmaktad r. Ar yemi III endstriyel olarak retilen ar yemi asit etkisi haricinde arlmne sebep olan ba ka bir madde ihtiva etmektedir.

C-Ar lmlerinin invert ekerdeki HMF oran n n kontroll de i tirilmesi esnas ndagzlemlenmesi Malzemeler Ar lar Denemede kullan lan ar lar, ayn B denemesinde oldu u gibi kmaya haz r kapal gzlerdenolu turulmu tur. Deneme 1973 y l nda deneme 5 ar ailesi ile yap lm t r ve 1974 y l nda 7 arailesi ile tekrar edildi.Ar kafesleri, kuluka dolab ve yemleme iin kullan lan cam borular B denemesinde oldu ugibi kullan ld .

Ar yemlerinin olu turulmas nda B denemesinde kullan lana ilave olarak 5-Hydroxymethyl-2furaldehyd (HMF) Merck-Schuhardt kullan ld .

Denemenin Yap l25 ar ailesi 5 gruba ayr ld yine B denemesinde oldu u gibi 100 er gen i ci ar kafeslerekondu ve cam borular ile ar yemleri (1-5 ) ile beslendi.Ar yemleri u ekilde olu turuldu:


9/13

Ar yemi 1)B denemesindeki ar yemi II ile ayn ierikteki kar m yani pH de eri 3,9 olan"standart ar yemi"olarak tan mlanan invert eker.Ar yemleri 2,3 ve 5 a a da izah edilen HMF ilavesiyle olu turulmu tur.300 mg HMF 200 gstandart ar yemi ile znd.Bu kar m buzdolab nda +5 C de muhafaza edilmi tir.Btn aryemleri kar t r ld ktan sonra cam boru ile yemlemeler yap ld .Ar yemi 2) nvert eker kar m 3 mg HMF 100 g kar mda olacak ekilde 98 hacimstandart ar yemi 2 hacim HMF kar mAr yemi 3) nvert eker kar m 15 mg HMF 100 g kar mda olacak ekilde 90 hacimstandart ar yemi 10 hacim HMF kar mAr yemi 4)Ticari olan invert eker (Laevosan invert eker) .B denemesinde kullan lanar yemi 3 n ayn s .Ar yemi 5) nvert eker kar m 75 mg HMF 100 g kar mda olacak ekilde 50 hacimstandart ar yemi 50 hacim HMF kar mKar mlar ihtiyac miktar nda hergn olu turuldu. Di er a amalar, cam yemleme borular n n

doldurulmas , al nmas , len ar lar n say m , yemlerin yenilenmesi aynen B denemesindeoldu u gibi yap ld .lk deneme 5 ar ailesi ile 4.5.1973 te ba lad ve 20 gn sonra 24.5.1974 te sonland . Bu bir

kafesteki tm ar lar n ld and , bu ise kesin olarak ar yemi 5 in kullan ld kafesti.kinci deneme 7 ar ailesi ile 5.5.1974 y l nda ba lad ve 25.5.1974 te sonland , 35 ar l kafes

kullan ld di er her ey ayn . Yine deneme 20 gnde sonland r ld nk ar lar n mrnnyar s n ifade etti i iin.

Sonular

1973 ve 1974 y llar nda yap lan denemelerde ar lm bak m ndan ortaya benzer sonular kt (Abb.3 ve 4). Grafiklerde grld zere ar yemindeki HMF oran artt ka ar lmartmakta. Ar yemi 2 de yani HMF enaz (3mg) olan yem ile HMF olmayan yem aras nda fark belirsiz.


10/13

Ar yemi3 15 mg HMF ieren ar yemi ile ticari olarak retilen ieri inde 15 mg HMF iereninvert ar yemi aras nda fark yok denecek kadar az.

kan sonular; 20 gn iindeki ortalama ar lmleri (tablo3) de net olarak ortaya kmaktad r.


11/13

Koordinat sisteminde logaritmik grafi ini izersek tablonun HMF oran ile lm oranaras nda do rusal bir art eklinde e ri ortaya kar bu konuyu daha iyi anlamam z

sa lar.(Tablo4 Abb.5)

statiksel de erlendirme B denemesinde oldu u gibi Chi-Quadrat yntemi ile elde edildi.Sonular Tablo5 ve Tablo6 da.


12/13

Mnaka a

Tablolardan kan sonu ;Ar yemleri 1,2,3 ve 4 aras nda belirgin fark yok, istatiksel olarak.Di er btn durumlar iin kesinbir fark oldu udur. Bu 3mg HMF ihtiva eden ar yemleri (aryemi2) ierisinde hi HMF olmayan ar yemi (ar yemi1) ile ayn etkiyi yapar anlam n ta r.Ayn ekilde sentetik olarak ierikleri tek tek ilave edilen 15 mg HMF ieren invert eker ile(ar yemi3), ticari olarak retilen 15 mg HMF ihtiva eden invert eker (ar yemi4) ayn etkiyesahiptir.Tablo 7 den ayr ca 1973 (1',2',3',4',5') ve 1974 (1,2,3,4,5) kar la t r ld nda 1-1'_5-5' aras ndaoldu u gibi 1,2 ve 3,4 aras nda belirgin fark yoktur. Bu a dan 1973 ve 1974 y llar ndayap lan denemeler birbirini teyid etmektedir.Sonu olarak unu kesin olarak syleyebiliriz ar lar n lmesine kesin olarak HMF nin etkisivard r, HMF ne kadar yksek ise lm oran o kadar yksek oluyor. 3mg HMF ieren invert

urup ile HMF siz invert urup aras nda ar lm a s ndan bir fark yoktur.

nvert urup haz rlan rken kesinlikle ar lara etkisi bak m ndan ierdi i HMF gz nnde bulundurulmal d r. ubat 1975


13/13

Te ekkr Dipl.Kaufmann,Dr Wolfgang JANKO ve tm eme i geenlere katk lar iinte ekkrler

invert Şekerİn ari beslemesİnde kullanilmasi

Documents