İNOVASYON

VE SÜRDÜREBİLİRLİK

BÜLENT KALAYCI

İNOVASYON NEDİR?

En basit tanımıyla inovasyon, farklı, değişik, yeni fikirler geliştirmek ve bunları

uygulamaktır.

Bu fikirler, daha önce çözülmemiş sorunları çözmek veya daha önce

karşılanmayan ihtiyaçlara cevap vermek amacıyla geliştirilebilir.

Ya da zaten var olan pek çok ürün ve hizmeti daha güzel, daha kullanışlı, daha

çok insanın işine yarayacak hâle getirmeyi amaçlayabilir.

Bu fikirlerin hayata geçirilmesi ve ortaya ürün, hizmet veya iş yapış

yöntemlerinin çıkarılmasıyla ve ardından bu ürün ve hizmetlerin satılmaya veya

iş yapış yöntemlerinin uygulanmaya başlanmasıyla inovasyon yapılmış olur.

“AB’nin inovasyon ile ilgili el kitabı niteliğinde ki 2005 tarihli Oslo El Kitabında İnovasyon, Herhangi bir yeni fikrin ürün , hizmet ve süreçlere ya da yönetim , pazarlama ve dış ilişkiler süreçlerine uygulanması olarak tanımlıyor. İnovasyondan beklenen ise bu yeni  fikrin katma değere dönüşmesidir.”

İnovasyon süreci, bilginin ekonomik ve toplumsal faydaya

dönüştürülmesi olarak tanımlanır.

Bu nedenle de teknik, ekonomik ve sosyal süreçlerin oluşturduğu bir

bütündür. Bireylerde ve toplumda değişime olan istek, yeniliğe açıklık

ve girişimcilik ruhuyla özdeşleşen bir kültür gerektirir.

1-   Ürün inovasyonu: Bir işletme tarafından pazara sunulan, elle tutulup gözle görülen nesneler ürün olarak adlandırılır. Bir işletmenin farklı, yeni, değişik bir ürün geliştirmesi ve bunu pazara sunması ürün inovasyonu yapması anlamına gelir. Ancak işletmelerin ürün inovasyonu yapmak için illa ki yeni bir ürün üretmeleri gerekmez. Var olan ürünlerini daha iyi, daha kaliteli, daha üstün özelliklerde yapmak için değiştirir ve farklılaştırırlarsa da ürün inovasyonu yapmış olurlar

“Bir firma, yıkandığında buruşmayan, dolayısıyla da ütü gerektirmeyen kumaş geliştirip üretir ve satarsa inovasyon yapmış olur”

2- Hizmet inovasyonu:Bir işletme tarafından pazara sunulan, alıcılara sağlanan faydalar hizmet olarak adlandırılır. İşletmeler hem ürün hem de hizmet sunabildikleri gibi sadece ürün veya sadece hizmet sunabilirler. Örneğin, hastaneler ve oteller genellikle sadece hizmet sunarlar. Ama restoranlar hem hizmet hem de ürün sunarlar (Yemekler onların ürünleridir.)

İnovasyon Türleri:

3-   Pazarlama inovasyonu: Ürün ve hizmetler pazara sunulmak amacıyla geliştirilir ve üretilir. Ürün ve hizmetlerin daha çok satılması için daha fazla sayıda müşteri çekebiliyor olması gerekir.         Daha fazla müşteri çekebilmek için ürün ve hizmetlerde farklı, değişik ve yeni tasarımların, ambalajların ve pazarlama yöntemlerinin geliştirilip kullanılması pazarlama inovasyonu olarak adlandırılır. “İnternetten yemek siparişi “4- Organizasyonel inovasyon: İşletmeler sadece ürün ve hizmetlerini geliştirip farklılaştırarak inovasyon yapmazlar. Bir işletmenin rekabet avantajı yakalayıp bunu koruyabilmesi için çalışma ve iş yapış yöntemlerini geliştirmesi, farklılaştırması ve yenilemesi gerekir. Bu, geliştirme, farklılaştırma ve yenileme faaliyeti organizasyonel inovasyon olarak adlandırılır.         Örneğin, bir firmanın Japonlar tarafından 1990’larda geliştirilen “sürekli iyileştirme” (kaizen) yöntemini kullanmaya başlaması bir organizasyonel inovasyondur

         İnovasyon Nasıl Yapılır?

         İşletmelerin rekabet avantajlarını koruyabilmeleri için sürekli inovasyon yapmaları gerekir. Bunun için de ürettikleri ürünleri ve sundukları hizmetleri daha iyi, daha yararlı, daha kaliteli ve daha çekici hâle getirmenin; yaptıkları işleri daha iyi, daha etkin ve daha verimli yapmanın yollarını ararlar. Müşterilerin değişen ihtiyaçları, yeni müşteri istekleri, teknolojideki gelişmeler gibi pek çok fırsat onların inovasyon fikirleri geliştirmelerini sağlar

3M’in en bilinen ürünü olan “post-it”ler iyi bir İnovasyon örneğidir. 3M, 1902’den bu yana yara bantlarından dijital tanıma teknolojisine kadar 50 binden fazla inovasyon örneği oluşturmuş durumda. Firmanın post-it kadar yaratıcı bir başka ürünü ise “Scotch Brite” mutfak bezi

Sony İnovasyonla büyüyen şirketlere güzel bir örnektir. 1946’da radyo tamir şirketi olarak kurulan Sony, transistörlü radyo, renkli video kaydedici gibi ilklere imza attıktan sonra 1979’da, en önemli inovasyonlarından birini gerçekleştirdi ve Walkman’i geliştirdi

*-1990 yılında Bosch çamaşır makineleri 21,2 litre su harcarken, 2010’de bu miktar 7 litreye düştü. 30 yıl önce saatte 3 kilowatt olan enerji tüketimi ise bugün 1 kilowatt civarında. Küresel ısınmanın dünyaya etkilerinin gündemde olduğu bugünlerde su ve enerji tasarrufu sağlamayı Bosch mühendisleri 17 yıl önce düşünmüş ve yaptıkları beyin fırtınalarından akıllı etiket uygulamasını çıkarmışlardı

*-T-Box da bir beyin fırtınası ürünü olarak doğdu. Bir gün Cem Boyner, bütün üst düzey yöneticileri toplayıp, devrim gibi yeni bir ürün yaratmaları gerektiğini söyledi. Günler süren tartışmalardan sonra Türkiye’nin ilk sıkıştırılmış giyim koleksiyonu ve markası T-Box doğdu

İnovasyon yaratma teknikleri arasında en önemlilerinden biri de beyin fırtınaları… Beyin fırtınalarında ortaya atılan fikirler şirketlere yeni ürün, marka, uzun vadeli strateji, süreç yönetimi gibi konularda çok önemli katkılar yapıyor. Pek çok şirket bu yöntemi kullanarak yeni fikir peşine düşüyor

İnovasyon yeniliklere açık olmak, sürekli yenilik peşinde koşmayı gerektirir, dolayısıyla da

risk almayı gerektirir. Başarı kadar başarısızlıkta inovasyonun bir parçasıdır. Yanlış

yapılmasından korkmamak, başarısızlıkları ve hataları, gelişmek ve öğrenmek için fırsat

olarak algılamak gerekiyor. Sistemin işleyebilmesi için hoşgörü ve sabır olmazsa

olmazlardan biridir, çünkü ortalama 1.500 fikirden yalnız biri başarılı bir fikir olabiliyor.

İnovasyonun şirket kültüründe yerleşebilmesi ve uygulanabilirliğinin sağlanabilmesi için

doğru bir fikir akış ve geri bildirim sisteminin kurulması gerekmektedir.

Önemli olan birinin aklına  parlak bir fikir geldiğinde bunun sisteme sokacak

mekanizmaların olması, fikrin doğduğu noktada bastırılmaması, uygun bir değerlendirme

sisteminden geçtikten sonra sonuçlandırılması ve sonuç ve süreç hakkında fikir sahibine

geri bildirim yapılmasıdır

Tekstil MühendisiBülent KALAYCI