Bir vazo, kırılmasın diye onu yerinden aldığınız an elinizden düşer ve değeriyle orantılı olarak zarar görür

Kriz, gerek insanlar için, gerekse şirketler için olağanüstü olumsuz koşulların ortaya çıkması

sonucunda, olağan hayati fonksiyonların yerine getirilmesini engelleyen bir dönüm noktasıdır.

Türk Dil Kurumu sözlüğü “kriz” kelimesini; 1. Bunalım, buhran 2. Bir toplumun ,bir kuruluşun veya bir

kimsenin yaşamında görülen güç dönem, bunalım , buhran olarak tanımlıyor

Kriz ; Bir hastalık sürecinin en son ,en ciddi, en belirleyici ve en yoğun dönemini ifade eder.

Kriz kelimesinin Toplumbilim,Siyaset,Ekonomi gibi alanlarda ki medyatik kullanımı kelimenin içeriğini biraz yumuşatmış olsa da ortada kritik bir dönem ya da durumun olduğunu varsayarız. Bu kritik dönem kendisini oluşturan tüm öğelerden bağımsız olarak bir varlık kazanmıştır.

Ancak başlatıcı ama “ kopmuş” öğelerin hiçbirisi bir süre krizin çözümüne yardımcı olamayacaktır. Başka bir şekilde söylersek kriz belli bir sorun yaratan durumların çözüm olanağının kaybedildiği kırılma anından sonra ki anlar toplamıdır.

Aslında krizler devrimler gibi son derece ciddi çalkalanma dönemleridir. Kendisinden sonraki tüm düşünce ve davranışlar üzerinde izler bırakırlar hatta bazı durumlarda yeni bir duruma sokarlar. Ve bazen de büyük toplumsal transformasyonlara yol açarlar.

Krizler genelde sanıldığının aksine daha önceden tüm ipuçlarını ortaya koyarlar.Yani hiçbir kriz aniden ortaya çıkmaz,usta bir göz daha önceden bir krizin olup olmayacağını oldukça yüksek bir oranda tahmin edebilir. Bu tahmini krize giren kişi,kurum yada toplumun kendiside yapabilir. Fakat pratikte üçlü duyarsızlık veya başarısızlık hali egemen olur tüm davranışlara

1. Riski/Krizi önceden kavramaktaki başarısızlık2. Uygun bir eylem planı geliştirmede başarısızlık3. Risk/Kriz doğrudan tehdit biçimine dönüşürken

ona karşı harekete geçmekteki başarısızlık

Krizle ilgili ilk belirtiler ortaya çıktığında kişi, kurum yada toplum yöneticilerinin de ilk davranışları yok saymak,susarak geçiştirmek veya önemsizleştirmek yönünde olmaktadır. Bunu izleyen ise kendine ve çevreye yalan söyleme sürecidir. Genelde bu sıralarda tüm iletişim kanalları da krizin ağırlığı,zamanın ve gelişen olayların sersemletici ve boğucu etkileri sonucu hatalı biçimde kapatılmıştır.

Halbuki tam bu anlar krizi kavrayıp bir dizi önlemi almak ve bir kriz yönetimi oluşturmak için altın değerinde zamanlardır. Bu arada sizin dışınızda ki tüm soğukkanlı ve rasyonel gözlemciler sizin krize girmekte olduğunuzun farkındadır. Kısacası yanlış yaptığınızı kavradığınız son an artık geri dönemeyeceğinizi anlayacağınız ilk an olmalıdır.

Bu döneme damgasını vuran içekapanma, hayalgücü tıkanıklığı ve tüm maddi ve manevi varlıkları kurtarma paniği zararın daha da artmasından başka bir işe yaramaz. Yapılması gereken eğer siz başaramayacak kadar zarar görmüş durumdaysanız hemen güvenilir bir kriz yönetimi sorumlusu bulmaktır.

Çünkü bu dönemde verilmesi gereken bir karar için nadiren ikinci bir fırsat çıkar. Bu andan itibaren yapılacak olanlar şunlardır:

Krizin varlığının farkında olmak Krizin doğasını tanımak Krizi çözmek için bir strateji oluşturmak Krize ilişkin bilgiyi zihinsel olarak

oyunlaştırmak (drama) Krizi çözmek için gerekli zihinsel kaynakları

harekete geçirmek Krize ilişkin çözümü kurgulamak,

değerlendirmek ve uygulamak

Kriz dönemleri kişi, kuruluş ya da toplumlar da büyük zararlara ve yıkımlara yol açar. Bu zararlar maddi olabileceği gibi bambaşka düzeylerde de gerçekleşebilir;

İtibar veya imaj yitimi,İletişim kaybı,Kaynakların savrulması, Psikolojik depresyon, Fırsat eşitsizliği, Güven kaybı,Hayalgücü kaybı, Gerilim frenleri, gibi

Fakat kriz dönemleri ayrıca fırsat dönemleridir. Krizin kendisi “beklenmeyen öğe” olduğu gibi krizlerin içinde de bir “beklenmeyen öğe” vardır işte bu öğe sizin fırsatınız olabilir. Çince de “Kriz” kelimesi “Risk” ve “Fırsat” anlamına gelen iki karakterin yan yana gelişi ile yazılır.

Krizde oluşan fırsatları yakalayabilmek için krizden kaynaklanan travma (şok,semeleklik,alıklık) durumundan hızla çıkmak gerekir. Bu şok durumunun uzun sürmesi halinde daha çabuk ayılan veya krizden etkilenmeyen kişi, kuruluş ya da toplumlar yere saçılan elmaların daha fazlasını toplayacak demektir. Unutmayın bir süre önce o elmaların bir bölümü size ait idi.

Krizden çıkmayı krize girdiğiniz anda planlamaya başlarsanız başınız çok ağırır.Yani önceden bir kriz yönetimi planınız ve kontrol listeniz olmalıdır. Bunu gerekirse yazılı hale getirebilirsiniz. Bütün modern ve çağdaş toplumlar ile çokuluslu şirketlerin pek çok durum ve düzlemde geçerli olacak bu tür planları mevcuttur.

1. Krizden kaçınmanız mümkün değilse hiç olmazsa ondan yararlanmaya çalışın,

2. İletişiminizi kimseyle koparmadan sahneden bir süreliğine çekilin,

3. Asla “niye benim başıma geldi ?”diye sormayın çünkü herkesin başına gelebilir,

4. Hiç kimseye asla bir taahhütte bulunmayın. Çevrenizde dostlarınız vardır ama ticari kariyerleri sizi posa haline getirmekten geçenler de çoktur,

5. Krizi atlatabilmek için hayatiyetinizin çok önemli olduğunu unutmayın bunun dışında ki her şeyin önemi tartışılabilir,

6. Asla yitirdiklerinizi düşünerek kendinizi babil sarmalına sokmayın,

7. İnanın yeniden başlamak için vakit çok geç değil.

İster başaracağınıza inanın ister başaramayacağınıza her iki durumda da haklı çıkarsınız. H. Ford