ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ...

20
Advanced Numerical Methods 103 ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﮕﺮاﺋﯽ روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎر ﻫﻤﮕﺮاﯾﯽ وﺟﻮد د ارد:

Upload: others

Post on 12-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 103

بررسی همگرائی:ارددوجودهمگراییمعیارتعیینبرايمختلفیهايروش

Page 2: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 104

معادالت سهمويParabolic Equations

Page 3: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 105

مقدمه

هدایتحرارتانتقالمسالهنوعیکروبروشکل.دهدمینشانرادائمغیر

شرط اولیه

شروط مرزي

xxt TT α=

Page 4: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 106

مقدمهمجزاسازيروشبامسالهتحلیلیحل

.آیدمیبه دستمتغیرهاردرادماتوزیعتوانمیآنازاستفادهبا.آوردبه دستلحظههر

Page 5: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 107

مقدمه

شکل کلی معادله سهموي

Page 6: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 108

مقدمهآن هارایجنوعدو.داردوجودسهمويمعادالتبامهندسیدرزیاديمسائلDiffusion

EquationsوAdvection-Diffusion Equationsهستند.

استاولیهشرطیکبهنیازمسائلایندر.

بهمسائلاینinitial-boundary value problemهستندمعروف.

xxxt

xxtfuff

ffα

α=+

=

Page 7: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 109

اصول مقدماتیازهمسالشودمیمشاهدهشکلدرکههمان طورسهمويجزئیمشتقاتدیفرانسیلمعادالتحلدر.ودشمیانجامزمانیجهتدربرداشتنگامبامعادالتحلواقعدر.استباز)زماناینجادر(سمتیکنقطهحلPگامدرn+1گامدراطرافنقاطسایربهوابستهتواندمیn+1یاnاینبر.باشد

:داردوجودرویکرددواساس1-Implicit)ضمنی(2-Explicit)صریح(

Page 8: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 110

اصول مقدماتی

Explicit

Implicit

وشرازسریع ترکلیبه طورصریحروشاهدستگحلبهنیاززیرا.استضمنی

مشکلهاروشایناما.نداردمعادالت.دارنددنبالبهراعدديخطايانتشار

Page 9: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 111

روش اختالف محدود

به صورترازیرموارد.دهدمینشانسهمويمسالهیکبرايرامحاسباتیناحیهزیرشکل:کنیدفرضقراردادي

Page 10: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 112

روش اختالف محدود

ی شودماستفادهجلوبهروزمانیاولمرتبهتقریباززمانیمشتقگسسته سازيبراي:

.زدتقریبزیربه صورتراiنقطهدرمکانیدوممرتبهمشتقمحدود،اختالفتقریبباتوانمی.شودمحاسبهnزمانیگامازتقریب هاکهاستاینبرفرض

:کنیممیجایگزیناصلیمعادلهدرراآمدهبه دستتقریبمقادیر

tfff

ni

nin

it ∆−

=+1

211 2

xffff

ni

ni

nin

ixx∆

+−= −+

Page 11: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 113

روش اختالف محدود

Diffusion(نفوذعدد Number(

.شودمیشناختهزیرعنوانباتقریباینForward Time Central Space (FTCS)

دهد؟بندي را نشان میاین رابطه چه نوع فرمول

Explicit

211

1 2x

ffft

ff ni

ni

ni

ni

ni

+−=

∆− −+

( )ni

ni

ni

ni

ni fffdff 11

1 2 −++ +−+=

2xtd ∆∆= α

Page 12: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 114

روش اختالف محدودفرضبارامسالهاین.بگیریدنظردرراقبلمسالهdکنیممیحل)مختلفزمانیگام(متفاوت..آیدمیبه دستزیرجواب هايحالت،دوایندر

:پایداريشرط

Page 13: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 115

روش اختالف محدودNumerical(عددياطالعاتتوزیع Information Propagation(روشدرFTCSزیربه صورت:است

.استنفوذعددبهوابستهعدديروشاطالعاتتوزیعکهدهدمینشانفوقرابطه

.استO(Δx2)وO(Δt)ازروشایندرخطامقدارConditionally(استپایدارشرایطیتحتروشاین Stable(.

کند؟ر میبا کوچک شدن اندازه شبکه براي برقراري شرط پایداري، گام زمانی چگونه تغییاین روش پایدار است؟d ≤0.5با توجه به فرموالسیون روش، به نظر شما چرا براي

( ) ( ) ni

ni

ni

ni fdffdf 2111

1 −++= −++ :پایداريشرط

Page 14: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 116

)Implicit(روش ضمنی

ی شودماستفادهعقببهروزمانیاولمرتبهتقریباززمانیمشتقگسسته سازيبراي:

.زدتقریبزیربه صورتراiنقطهدرمکانیدوممرتبهمشتقمحدود،اختالفتقریبباتوانمی.شودمحاسبهn+1زمانیگامازتقریب هاکهاستاینبرفرض

:کنیممیجایگزیناصلیمعادلهدرراآمدهبه دستتقریبمقادیر

tfff

ni

nin

it ∆−

=+

+1

1

2

11

1111 2

xffff

ni

ni

nin

ixx∆

+−=

+−

++++

Page 15: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 117

روش اختالف محدود

.ودشحلدستگاهبایدزمانیگامهربرايروشایندر-هدستگابراي)بودنقطريمسلط(اسکاربروشرط-

.استصادقاستپایدارشرط،وقیدبدونروشاین-

)Unconditionally Stable(.

Implicit

2

11

111

1 2x

ffft

ff ni

ni

ni

ni

ni

+−=

∆− +

−++

++

α

( ) ni

ni

ni

ni fdffddf =−++− +

+++

−1

111

1 212xtd ∆∆= α

Page 16: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 118

Crank-Nicolsonروش در این روش، ابتدا با تقریب مرتبه دوم مرکزي براي ترم زمان در نقطهn+1/2 مقدار مشتق زمانی

.زنیمرا تقریب می

نقطهدرمکانیدوممرتبهمشتقمحدود،اختالفتقریبباتوانمیiزدتقریبزیربه صورترا..شودمحاسبهn+1/2زمانیگامازتقریب هاکهاستاینبرفرض

:کنیممیجایگزیناصلیمعادلهدرراآمدهبه دستتقریبمقادیر

( )22

121

tfff

ni

nin

it ∆−

=+

+

( )nixx

nixx

nixx fff += ++ 121

21

.باشدمی2مرتبهازدوهرمکانیوزمانیجمله هايدقتروشایندر-

Page 17: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 119

Crank-Nicolsonروش

.استO(Δx2)وO(Δt2)ازروشایندرخطامقدار-.استصادقمعادالتدستگاهبراي)بودنقطريمسلط(اسکاربروشرط-.باشدd ≤1بایدفیزیکیجوابیبهدست یابیبراياما.استپایدارشرط،وقیدبدونروشاین-

( ) ( ) ni

ni

ni

ni

ni

ni dffddfdffddf 11

11

111 2222 +−

++

++− +−+=−++−

Page 18: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 120

:5تمرین سري

هاي مشخص شده از کتاب فوقتمرین

Numerical Method for Engineers and ScientistsJ.D HoffmanISBN: 0824704436Publisher: Marcel Dekker, Inc.Pub. Date: 2001

شماره تمرین شماره صفحه4 5826 58214 58321 5834 646

28 647

Page 19: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 121

با مشتقات جزئیحل معادله دیفرانسیل : 4پروژه معادله. هدف از این مساله، محاسبه توزیع دما در حالت دائم در صفحه مستطیلی است

:حاکم بر این مساله، معادله الپالس است

ر سمت چپ صفحه در معرض دماي صف. استعایق مورد نظر محدوده باال و پایین صفحه f(y)=yدماي درجه سلسیوس و سمت راست آن در °Cاست.

2 2

2 2 0T Tx y

∂ ∂+ =

∂ ∂

21

odd

1( , ) 4 sinh( )cos( )4 (n ) sinh(2 )n

n

xT x y n x n yn

π ππ π

=

= − ∑:حل تحلیلی

Page 20: ﯽﺋاﺮﮕﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ …research.iaun.ac.ir/pd/s_emami/pdfs/UploadFile_8508.pdfAdvanced Numerical Methods 115 دوﺪﺤﻣ فﻼﺘﺧا شور ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ

Advanced Numerical Methods 122

مشتقات جزئیبا حل معادله دیفرانسیل : 4پروژه مسئلهخواسته هاي:بنویسید2مرتبهدقتبامحدوداختالفروشبهرامعادلهمجزاسازيکاملبه طور.حليبرا.کندحلشدهمجزامعادالتبرايعدديروشبهرامسئلهکهبنویسیدايبرنامه

.کنیداستفادهSORوسایدل-گوسژاکوبی،هايروشازمعادالتدستگاهجهاتدرنقاطتعدادویکنواختراشبکهنوعxوyترتیببهراNxوNyکنیدفرض.

).شودمینیزمرزروينقاطشاملتعداداین(بارامسئلهابتدادرNx=11وNy=11تکرارها،شروعبراي.کنیدحلژاکوبیحلگربا

اییهمگر.بگیریدنظردرصفر،)راستسمتمرزهايازغیر(نقاطهمهبرايرااولیهحدسوطخطرويتحلیلیحلبارانتایجاختالفنقطه،تعداداینبا.کنیدبررسیراروش

؟استدرصدچندخطابیشینه.کنیدمقایسه)افقیوعمودي(مرکزيازاستقالل.دآیبه دستمحاسباتیشبکهازمستقلنتایجتاکنیدکمآن قدرراشبکهتعداد

.کنیدمقایسهتحلیلیحلباراآمدهبه دستنتایج.دهیدنشانراشبکهوسایدل-گوسحلگرهايبرايرافوقبندSORکدامدرهمگراییسرعت.کنیدتکرار

؟چرااست؟بیشترحلگر