طرح تربیتی

مدارس امین

هاي تبلیغی اداره کل همکاري

3

فهرست

4 ......................................................................................................................................................... مقدمه

4 ................................................................................................................................................... :کالن هدف

4 ............................................................................................................................................ :یاصل يها شاخصه

5 ................................................................................................................................یتیترب طرح کالن يها استیس

6 .................................................................................................................................. تیترب در مؤثر و مهم عوامل

6 .............................................................................................................................................................................. :یاصل يشاخصهها به یابیدست يراهکارها

7 .......................................................................................................... یانسان گاهیجا شناخت و یخودشناس: اول شاخص

7 .............................................................................................................................................................................................................................................:فهد

7 ...................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

.................................................................................................. 8تیب اهل و قرآن خدا، به عشق و محبت: دوم شاخص

8.............................................................................................................................................................................................................................................:هدف

8...................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

10 .................................................................................................................................. بیغ به مانیا: سوم شاخص

10 ............................................................................................................................................................................................................................................:دفه

10 ..................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

12 ......................................................................................................................................... نماز: چهارم شاخص

12 ...........................................................................................................................................................................................................................................:هدف

12 .................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

14................................................................................................................................... يزیگر گناه: پنجم شاخص

14 ...........................................................................................................................................................................................................................................:هدف

14 .................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

16 ........................................................................................................................................... اءیح: ششم شاخص

16 ...........................................................................................................................................................................................................................................:هدف

16 .................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

18.............................................................................................................يدرستکار و ییراستگو صداقت،: هفتم شاخص

18 ...........................................................................................................................................................................................................................................:هدف

18 .................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

20 ................................................................................................................ منکر از ینه و معروف به امر: هشتم شاخص

20 ...........................................................................................................................................................................................................................................:هدف

20 .................................................................................................................................................................................................................................. :ها استیس

20 .................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

22 ...................................................................................................................... عالم تیاهم و علم ارزش: نهم شاخص

22...........................................................................................................................................................................................................................................:هدف

22.................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

24 ............................................................................................................ دیتقل و هیفق تیوال ،یاسالم نظام: دهم شاخص

24 ..........................................................................................................................................................................................................................................:هدف

24 ................................................................................................................................................................................................................... :راهکارها و ها روش

4

مقدمه

هاي اسالمی در قرآن کریم و روایات معصومین اهمیت و ضرورت تربیت بر هیچ کس پوشیده نیست و چنانچه از آموزه

شود.تزکیه و تربیت از مباحث اصولی و محوري محسوب می ،شود استفاده می

هاي حاصل از آن مراتب بسیار هاي بسیاري برخوردار است و گستره تربیت و تفاوتاز آنجا که بحث تربیت از پیچیدگی

بهتر دیدیم براي ؛شودرا شامل می انسانهاترین شقی و سان یعنی پیامبر خاتمواالترین ان زیادي دارد تا جائیکه فاصله بین

مشخص هاي اساسی و ضروري تربیتی با عناوین عمل شود که شاخص ايهدرطرح به گونهاي تربیتی متمرکز سازي فعالیت

گردد. ترسیم زاندانش آمو اکثرها در آن شاخص تأمین ،هدف طرحشده و ترسیم گردد تا از پراکندگی پرهیز

کالن: هدف

و برخی از رفتارهاي ودش نهادینه آنهاجود رفتارهاي اساسی دینی در وباورها و کهاست ی دانش آموزانتربیت اصلی، هدف

.کنندتجربه خود به تناسب ظرفیت و رشد ضروري ارزشی را

هاي اصلی: شاخصه

است، براي اینکه در راه رشد و تعالی قدم بردارد علل و عوامـل هاي فراواناز آنجا که انسان داراي جوانب مختلف و ظرفیت

طلبد تا او را به این طریق رهنمون سازد و اگر بعضی از این علل و عوامل مفقود باشد ممکن است از رسـیدن بـه متعددي را می

قله کمال بازماند.

م که جلوگیري از بارور شدن بعضـی از رذائـل یـا یابیدر می ولی با استفاده از آیات و روایات و کالم نورانی معصومین

هائی را انتخـاب و اي است براي رشد رذائل یا فضائل دیگر. از همین رو شاخصهبرعکس پروراندن بعضی فضائل اخالقی، مقدمه

ته و در مسـدود هاي بارور شدن تمام فضائل اخالقی را مهیا و راه رشـد و تکامـل را همـوار سـاخ ایم که بتواند زمینهتبیین کرده

هاي نفوذ خلقیات منفی و رفتارهاي غیرارزشی مؤثر باشد.کردن راه

شناخت جایگاه انسانی خود؛ )1

2( و عشق به: تمحب

؛خدا -الف

؛قرآن -ب

معصومین -ج

؛ایمان به غیب )3

؛نماز )4

؛صداقت و راستگوئی )5

؛گناه گریزي (تقوي) )6

؛حیاء )7

؛اهمیت علم (احترام به عالم) )8

؛نظام، والیت فقیه و تقلید نسبت به بودن حساس )9

.رنهی از منک امربه معروف و )10

5

هاي کالن طرح تربیتی سیاست

توان گفت اي که میاي داشته، بگونهدر مقاطع مختلف تحصیلی تغییرات شخصیتی بسیار عمده دانش آموزان

عرض آن قرار دارند داراي هائی که در مآسیبو آنانهاي مقطع ابتدائی تا دبیرستان و قدرت فهم و درك نیازمندي

سیار چشمگیري در هر سال تغییرات جسمی ب .دهدبلوغ رخ می ،هاي بسیار زیادي است. در بخشی از این دورانتفاوت

خیلی متغیر است از این رو با توجه به شناخت مخاطب ناناتوان درك و رشد فکري کودکان و نوجو افتد.میاتفاق

دلیل موارد ذیل بعنوان به همین .ریزي نمود باید برنامه آنانهاي معرفتی دینی یازمنديتوان تربیت پذیري و ن استعداد،

گیرد.هاي کالن تربیتی مورد توجه قرار میسیاست

در همه امور به عنوان الگوي تربیتی، محور قرار گیرند؛ قرآن و عترت )1

؛به عنوان یک ضرورت مورد توجه قرار گیردبه ویژه در تشویق و تنبیه، ها اعتدال و میانه روي در تمام برنامه )2

رفتار سخنان و ... تربیت بر تعلیم مقدم باشد(بنابراین متون آموزشی و مهملعی م ویهکزیبا توجه یه آیه شریفه )3

باشد)؛ اسالمی تربیتهاي هدف مدیران، معلمان و اولیاء نباید در تضاد با

م، انقالب و رهبري توجه و اهمیت داده شود؛به دفاع از نظا هابرنامهدر کلیه )4

به تداوم، ممارست و تمرین در تربیت توجه شود؛ )5

؛ه شودهاي فردي در تربیت باید در نظر گرفت تفاوت )6

هاي دینی و اخالقی است؛ از این رو باید به طور مستمر و در همه هدف اصلی در تربیت، نهادینه شدن ارزش )7

د توجه قرار گیرد؛ها مور این ارزشسنوات تحصیلی

نیز بهره گرفته ، فیلم و ... CDهاي تربیتی الزم است از ابزارهاي مختلف اعم از کتاب،براي پرداختن به ویژگی )8

؛فراهم گردد شود تا زمینه تمرین و ممارست براي دانش آموزان

هاي تربیتی و هاي شاخصهاي تربیتی باید بر محور توصیف و نشان دادن زیبائیدر مقطع ابتدائی بیشتر فعالیت )9

؛ها باشدهاي ناهنجاريترسیم زشتی

هاي تربیتی بیان الزم است دالئل و براهین دینی و عقلی براي شاخص ،در مقطع راهنمائی عالوه بر توصیف )10

؛لیکن بسیار ساده و روان مطرح شودگردد،

اي نهادینه ساخت که فرد براي بگونه هاي تربیتی را باید شاخص ،در مقطع دبیرستان عالوه بر استدالل و برهان )11

هاي ضد تربیتی و هاي محیط مختلط دختران و پسران و شاخصورود به دانشگاه و مصون ماندن از آفت

مآبانه آماده گردد. رفتارهاي روشنفکر

6

عوامل مهم و مؤثر در تربیت

اشته باشند:که کارگزاران طرح باید به آنها توجه د عوامل مهم و مؤثر در تربیتبرخی

مدیران، معلمان و کادر مدرسه؛ کردعمل )1

ها و ...)؛ه و جامعه (بسیج، هیئتهاي موجود در مدرستشکل )2

والدین و خانواده؛ )3

ها و ...؛ساالن، هم بازيها، همدوستان، هم کالسی )4

وحانیت یا عدم آن، اعتیاد و ...)؛فرهنگ اجتماعی منطقه (تدین مردم، عالقه مردم به ر )5

هاي حاکم، شبهات و ...؛ رها، ارزشاومذهب، ب )6

تغذیه (کمیت، کیفیت، زمان)؛ )7

دینی (نماز جماعت، دعاها و ...)؛ هاي مذهبی وعبادت و شرکت در مراسم )8

وتوث و ...)؛وسائل ارتباط جمعی (صدا و سیما، مطبوعات، ماهواره، اینترنت، پیامک، بل )9

سیستم آموزشی و مقررات سازمانی؛ )10

وي حاکم بر مدرسه.فضاي فیزیکی و معن )11

هاي اصلی:راهکارهاي دستیابی به شاخصه

ها و راهکارهاي مختلفی وجود دارد. تفصیلی که ذکر شد، روش هاشاخصهبراي دستیابی به هر یک از

باشد و برخی از آنها به صورت مشترك در همه خاص می شاخصها مختص یک برخی از راهکارها و روش

باشد.ها و راهکارهاي مشترك، تبیین موضوع از طریق آیات و روایات می ی از روش، کاربرد دارد. یکهاشاخصه

شوند.مورد نظر به تفصیل توضیح داده می هايشاخصههاي دستیابی به هر یک از اینک راهکارها و روش

7

خودشناسی و شناخت جایگاه انسانیشاخص اول:

هدف:

خداشناسی و با هویت انسانی خویش به منظور فراهم کردن زمینه خودشناسی دانش آموزان و آشنایی بیشتر آنان

.حرکت به سمت تکامل معنوي

:و راهکارها ها روش

ریمه: کبه ویژه آیه آیات و روایات توجه بهبا و کرامت انسانی او انسان در گردونه هستی و ترسیم برتريتبیین )1

توان از روشهاي دیگري میبر سخنرانی توسط مربی و اساتید فن، ولقد کرمنا بنی آدم. (براي این منظور عالوه

؛مثل مسابقه کتابخوانی، مقاله نویسی، روزنامه دیواري و... استفاده کرد)

؛هاي روحی، روانی و معنوي او هاي آفرینش انسان و ویژگی ترسیم دقیق و هوشمندانه پیچیدگی تبیین و )2

فضا سازي کند که هریک از دانش آموزان در اي هی مربی باید به گونیعنها ایجاد فرصت براي ارائه توانمندي )3

انضباطی، هنري و...) ممتاز باشند؛ یک زمینه (اعم از درسی، ورزشی، اخالقی،

و از اسطوره شده در رسیدن به مراتب باالتردانش آموزان موجب امیدواري کهاي به گونه ،معرفی الگوها )4

؛شود، پرهیز شوداامیدي میهاي غلط که موجب یأس و نسازي

آموزش و تشویق دانش آموزان به ارزشیابی خود از دیدگاه خویش و دیگران (دانش آموز باید نقاط قوت و )5

خود را از دیدگاه خود و دیگران ثبت کرده و براي اصالح نقاط ضعف و پرورش و بهره گیري از نقاط ضعف

؛اقدام کندبا راهنمایی مربی خود قوت خویش

واست از دانش آموز که براي حل مشکالت یا ناهنجاري هاي خویش راه حل ارائه کند و مربی نیز در این درخ )6

یاري دهد؛راه او را

باید با صحبت خصوصی با این افراد، آنها را در خاص با افرادي که دچار مشکل هستند (مربی ایجاد ارتباط )7

؛زمینه شخصیت، توانمندي و استعدادهایش آگاه سازد)

دوستان به صورت سالیانه (البته باید مربی تذکر دهد که فقط نقاط قوت طریق آموز از ارزیابی هر دانش )8

دوستان خود را بنویسند و به مربی ارائه دهند تا مربی پس از تجزیه و تحلیل آنها، دانش آموز مورد نظر را از

؛توانمندي ها، استعدادها و نقاط قوتش آگاه سازد)

اي مفید در این زمینه؛ه مطالعه کتاب )9

مشورت با دانش آموزان در مسائل پیرامون خودشان مثل استفاده از آنها در طراحی سؤال امتحانی؛ )10

را مطرح کنند.هاي خود دل دبتوانند در خصوصیهر کدام به طور دانش آموزانهائی که زمان اختصاص )11

8

و اهل بیت قرآن ،محبت و عشق به خدا شاخص دوم:

هدف:

، طوري که محبت دیگران در دانش آموزاندر دل خدا، قرآن و اهل بیتعشق ت ومحب و تثبیت ینه سازينهاد

طول این عشق و عالقه و در مسیر رسیدن به مرحله حبیب اللهی باشد.

ها و راهکارها: روش

:الهی اعم از مادي و معنوي هاينعمتبیان )1

الف) معنوي مثل: دین، قرآن، پیامبر و ائمه؛

ت آسمانی، خورشید، ستارگان و ... .فرینش کراب) مادي مثل: آ

؛ي دینیهاهتبین حکمت احکام الهی و آموز )2

آب زمزم بهترین آب روي زمین فرمودند: علمی که در لسان روایات آمده است براي مثال پیامبربیان اخبار )3

دیگر؛ متعددهاي بت شده است و مثالهمین مسئله امروز توسط دانشمند ژاپنی ثا .است

؛براي حل مشکالت (توسط مربی و دانش آموزان ) ت الهی و معصومیناذکر مواردي از عنای )4

]تبیین ا محاسن کالمنا لاتبعونا[ان الناس لو علمو ، اهل بیتهاي کالم الهی و سخنان پیامبر تبیین زیبائی )5

زیبائیهاي کالم؛

ند اینکه:هاي محبت به خدا مان تبیین ویژگی )6

ت خدا عشق برتر است؛الف) محب

؛ب) عشق به خدا درمان عشق هاي مجازي است

؛شودمیج) ..... به فراق منجر ن

.د) .....با محبت خوبان (پدر، مادر، معلم و ...) قابل جمع است

به بندگان؛ ي رحمانی و محبت آمیز خداهاهتبیین جلو )7

محور؛آخرت در چهار در دنیا و ي شاد اهل بیتهاهتبیین جلو )8

محور:در دنیا و آخرت در چهار هاي محبت خدا و اهل بیت بیان ویژگی )9

(ده فی القربیقل ال اسئلکم علیه اجرا اال المو) .؛الف) این محبت تکلیف است

ب) محبت به خدا و اهل بیت ؛داراي اجر و پاداش است

اینکه آثار و برکات فراوان(دجالمرء) مع من اح ارد(محبت به تنهائی ب)اینکه شیعه فراتر از محبت است

.کافی نیست و پیروي و تبعیت نیز الزم است)

در با دشمنانشان(مثل بستن آب به روي لشکریانش امام علی بیت کریمانه اهلرفتار تبیین و مقایسه. )10

؛به روي لشکریان معاویه) صفین توسط معاویه و نبستن آن توسط علی

مثل کمک به دیگران انفاق و دستگیري از نیازمندان بیت و اهل یامبرپهاي رفتاري ز ویژگیبیان برخی ا )11

؛و ...

9

در توقیع شریف خود نسبت به پیروانشان (چنانکه امام زمان اهل بیت و بیان عالقه و محبت پیامبر )12

؛و ال ناسین لذکرکم)لمراعاتکم مهملینبه شیخ مفید فرمودند به (انا غیر

ایشان است؛که معرف عظمت و کرامت پیامبرهاي شخصیتی یان ویژگیب )13

معرفی ائمه به عنوان ولی نعمت و واسطه فیض الهی(درحد خواندن حداقل قسمتی از جامعه و ادعیه رجبیه )14

؛و... معرفی شده است)

ما عنتم و ...؛ علیه عزیز-للعالمین رحمه -مثل بالمؤمنین رؤوف رحیم تبیین اصرار بر هدایت توسط اهل بیت )15

؛(مثل میثم تمار و...)نسبت به آنها عاشقانه و فداکاریهاي یاران اهلبیتبیان برخی از رفتارهاي )16

؛بینند (و قل اعملوا فسیري اهللا عملکم و رسوله و المؤمنون)میشما را بیان اینکه خدا و رسول )17

دوست دارند ما انجام بدهیم و اینکه بیت درخواست از دانش آموزان براي مشخص کردن کارهائی که اهل )18

د؛انهآنان انجام دادو جلب رضایت کارهایی را براي اهل بیت چه

ا در دانش آموزان و مشارکت دادن آنه هاي مخصوص جوانان و نوجوانان و راه اندازي هیئت به ویژه هیئت )19

کارهاي اجرایی این هیئت ها؛

ی و ایجاد سرور در مدرسه و مشارکت دادن دانش آموزان در این برگزاري مراسم باشکوه در اعیاد مذهب )20

را چند نفر از آنها تزیین کنند)؛ هر قسمتی از مدرسه کارها(مثال

ا؛ با عنایت بر فهم و ختلف و بیان خصوصیات اذکار، آیات، سور و دعاها و تاکید بر انس با آنهترویج اذکار م )21

ترجمه آنها؛

و دعاي وضو ،دعاي خواب ،ثل صلوات، استغفار، دعاي سفر، دعاي مطالعهاختصاص فرصتی براي ذکرها م )22

؛سوره واقعه براي رفع فقر

؛ترویج احترام به سادات با توجه به انتساب آنان به پیامبر اکرم )23

؛؛ (به منظور تکامل معنوي و رفع مشکالت زندگی)ترویج نذر براي اهل بیت )24

؛ترویج فرهنگ سالم دادن به اهل بیت )25

که در زیارت جامعه آمده است: و جعل صالتنا همچنان ر آثار دنیوي و اخروي در هدیه به اهل بیت ذک )26

لنا و کفاره النفسنا و تزکیه لذنوبنا؛علیکم طیبا لخلقنا و طهاره

؛؛(مانند آداب زیارت و ...)ارتباط با اهل بیتبیان آداب )27

؛و با توسل به اهلبیت ام زمانشروع کالس با آیت الکرسی؛ با دعاي سالمتی ام )28

مثال در ایام میالد ائمه براي دانش آموزان ممتاز و همچنین بیت هاي دانش آموزان به اهل گره زدن شادي )29

آنهایی که همنام امام مورد نظر هستند هدیه بگیریم؛

؛استفاده از زنگ یا علی براي استراحت یا مراسم شاد )30

ان اهللا یحب بغاه العلم). یتب زد خدا و اهلتبیین محبوب بودن دانش آموزان ن )31

10

شاخص سوم: ایمان به غیب

هدف:

نسان و مقدرات او نقش مهمی دارند.زندگی ا غیبی در نهادینه کردن ایمان به غیب و تبیین اینکه امور

ها و راهکارها: روش

ها مثل: معنوي در زندگی و موفقیت انسان عواملبیان تأثیر )1

معوذتین براي ،تأثیر قرآن در ایجاد آرامش و موفقیت افراد مثل تأثیر تالوت سوره حمد براي شفاء الف: قرآن:بیان

پیشگیري از چشم زخم، آیه الکرسی براي حفظ انسان از آفات و بالیا، سوره واقعه براي توسعه روزي، سوره نبأ

؛براي رفتن به حج و ...

:معظم رهبري دعا:تأثیر دعا در موفقیت انسان (مثل مقام ب و مرحوم آیت ا... بهجت و دعاي مطالعه و (

... بیان آثار خاص برخی از دعاها؛دعاي سفر و دعاي حافظه و

:ذکر: تأثیر اذکار مختلف مثل تهلیل، تحمید، تسبیح، ذکر یونسیه و ... و بیان آثار این دعاها مثل تأثیر تهلیل در ج

.؛ي نزول باران و زیاد شدن روزي و ..آرامش و رفع وسواس و تأثیر استغفار برا

:؛وضو: بیان تأثیر وضو در نورانیت انسان، فهم بیشتر و ... د

آثار معنوي، صله رحم براي طول عمر و صدقه براي دفع بال و آثار اعمال و کارهاي خوب و بد انسان مثل :ـه

، آثار جسمی و سالمتی، نزول بال در دنیا و آثاردنیوي، نعمتهاي اخروي، تأثیر در ذریه، تأثیر در آینده خود فرد

.عذاب هاي اخروي و ...

هاي متعدد در جهنم؛ ر بهشت و عذابالهی د هاي بی شمار واب و عقاب اعمال مثل نعمتبیان ث )2

توجه دادن دانش آموزان به وجود مسائل غیبی از طریق تشبیه امور غیبی به امور نامحسوس مانند امواج )3

شوند؛میهستند ولی دیده ن رادیویی و ... که

تبیین امدادها و الهامات غیبی از طریق: )4

و ... توسط مربی؛ در طبسن شن الف:تبیین برخی از امدادهاي غیبی مشخص مثل طوفا

؛ب: بیان خاطراتی از امدادهاي الهی براي دانش آموزان توسط خود آنان

؛زندگی شخصی و تحصیلی و ...ج: سؤال از دانش آموزان در مورد تأثیر ایمان به غیب در

؛... د: تشویق دانش آموزان به تجربه کردن عوامل معنوي در زندگی و بستر سازي براي این منظور و

و نوشتن شعر و مقاله و... در مورد ایمان به غیب و تأثیر عوامل ه:راه اندازي روزنامه دیواري براي بیان خاطرات

دگی دانش آموزان؛غیبی در زن

واست نقاشی از دانش آموزان در مورد بهشت و جهنم و مسائل دیگر غیبیز: در خ.

عدم درك اغلب اسرار عالم تین و ... و پی بردن به بیان اظهار عجز دانشمندان بزرگی مثل ابوعلی سینا، انش )5

خلقت؛

11

اهی در عرض هم شناسی این مسئله و اینکه قوانین الهی گ و عکس العمل البته همراه با آسیببیان قانون عمل )6

شود لیکن عوامل میکنند مثال خدمت به پدر و مادر باعث گشایش در زندگی میهستند و همدیگر را خنثی

؛است این را خنثی کند و زندگی سخت شوددیگر مثل امتحان ممکن

یروهاي رزمندگان اسالم در دفاع مقدس با نهاي معتقد و غیر معتقد به غیب (مثل مقایسه مقایسه بین انسان )7

؛بعثی)

از اتفاقات مهم کشور و جهان که نقش عوامل معنوي و امدادهاي غیبی در آنها برجسته است مثل بیان برخی )8

کانات آنها و بی امکانات بودن ما؛جنگ تحمیلی با همه ام ،شکست آمریکا در طبس

شهادت آب، تحقیقات در cdي مثل هاهغیبی و معنوي در پدیدي علم روز در مورد تأثیر عوامل هاهبیان یافت )9

رخی از جریانات سریال هاي جسمی و ب زمینه آب زمزم، تأثیر دعا و آرامش روح و روان و درمان در بیماري

کلید اسرار؛

و توصیه به اینکه دانش آموزان بیت مثل شروع کالس با توسل به اهل توسل به حضرات معصومین )10

وند؛براي رفع مشکالت متوسل ایشان ش

میز کردن کالس بدون اطالع ، مثال تماديداشت دانش آموزان به انجام کارهاي خوب بدون چشم قتشوی )11

دیگران؛

این کارها را باید انجام هید ایمان به غیبتان افزایش یابدخوامیبرنامه معنوي و تربیت: مثال بگوئیم اگر ارائه )12

.دهید

حسین نماز اول وقت با تربت امام )13

رامپرهیز از لقمه ح )14

نماز شب )15

روزه گرفتن )16

مستجاب شود؟ پرسیدند چه کنیم که دعاي ما اگرالبته موانع آن هم بیان شود مثال ،احترام به پدر و مادر )17

؟ چون طبق معمول باید مستجاب شود.شودمیکه دعایت مستجاب ن ايهبگوئیم چه کرد

12

نماز شاخص چهارم:

هدف:

آن در جهت تقویت و روحیه تعبد و ایجاد علقه و ارتباط کردن دانش آموزان به تبیین اهمیت و جایگاه نماز و عالقمند

.مستمر با خداوند متعال

ها و راهکارها: روش

تبیین و آموزش فلسفه، ثواب، آثار و برکات نماز؛ اعم از برکات دنیوي و اخروي و بیان عواقب و پیامدهاي )1

ها؛دنیوي و اخروي ترك نماز به تناسب سن بچه

هادینه کردن فرهنگ نماز و تبیین اهمیت آن از طریق:ن )2

آموزش نماز از سنین قبل از دبستان به وسیلهCD آموزشی، کتاب مصور، نمایش و ...؛

تمرین نماز از دبستان در مدارس؛

ها به نماز جماعات مسجد، همراه توجیه اولیاء جهت نهادینه کردن نماز در منزل از طرق مختلف مثل بردن بچه

ها، ها به بچهها به نماز از طرق مختلف مثل دادن بهترین سجادهها با نماز اولیاء در منزل و تشویق بچهکردن بچه

پوشیدن لباس خوب و معطر و اهمیت دادن به نماز اول وقت و ...؛

از دوم و سوم دبستان؛ هاهبرنامه ریزي براي نماز خواندن بچ

در مدرسه یا هاهدیر و معلمین از طریق دادن نمره و امتیاز، زدن عکس بچآموزان در مدرسه توسط م دانشتشویق

روزنامه دیواري، دادن جوایز به صورت اتفاقی، دادن برخی از مسئولیتها مثل مکبر بودن و ... تشویق کالمی،

معرفی کردن فرد به عنوان فرد نمازگزار در بین دوستان، اقوام و ...؛

ایت تدریج در دعوت به نماز؛آسان جلوه دادن نماز و رع

دکند که در مسئله اهمیت دادن الگو بودن معلمین و کادر مدرسه اقتضا میبه نماز اول وقت و ... پیشقدم و تقی

باشند؛

.نهادینه کردن فرهنگ تشکر در مدرسه و تبیین اینکه نماز نیز نوعی تشکر از خداست

در مسجد و نماز جماعت در صورت فراهم بودن شرایط؛ سازي تردد به مسجد و حضور آنها تشویق و فرهنگ )3

تشویق و ترغیب دانش آموزان با دادن جوایز براي شرکت آنها در نماز جماعت یا دادن جایزه به کالسی که )4

د. البته به صورت موردي و انهبیشترین شرکت کننده را داشته و یا براي کسانی که دیگري را به نماز آورد

موزان شرطی هم نشوند؛اتفاقی تا دانش آ

براي نماز صبح؛ هاهپرهیز از برخوردهاي مستبدانه و تنفر آفرین به ویژه در بیدار کردن بچ )5

ریزي براي زنگ نماز در مدارس خاص مثل مدارس وابسته، نمونه دولتی و ...؛ برنامه )6

ها و ...؛ دعوت و تشویق به نماز در شرایط مناسب و شاد باشد مانند اعیاد، جشن )7

دارند؛ و نیایشها و ادیان مختلف نماز آگاهی بخشی به این مسئله که تمام ملت )8

13

ارائه تکلیف به دانش آموزان دبستان مثال: دو رکعت نماز نزد پدر و مادر بخوانند و تأییدیه بگیرند؛ )9

ت و تعطیلی ریزي و فضاسازي براي برگزاري باشکوه نماز مثل پخش اذان، برگزاري نماز جماعت اول وق برنامه )10

ها موقع نماز، ایجاد فضاي شاد و جذاب در نمازخانه، نصب پوستر و بنرهاي خوب و زیبا در مورد نماز و ...؛ کالس

ي مذهبی مثل سجاده خوب، هاهرنگ برگزار کردن جشن تکلیف دانش آموزان به ویژه پسران و دادن هدی باشکوه و پر )11

انگشتر و ...؛

ي لذت بردن از نماز:هاهداب نماز جهت فراهم کردن زمینتوجه دادن دانش آموزان به آ )12

رفع موانع(خستگی، گرسنگی، تشنگی، پریشانی و ...)؛

ایجاد آمادگی و شوق در افراد و گفتن اینکه نماز معراج مؤمن است؛

آمادگی قبل از نماز با وضوي شاداب و ایجاد فضاي معنوي در محیط با پخش دعا و مناجات با صوت زیبا؛

واظبت فکر و قلب و پرهیز از گناهان و عوامل حواس پرتی؛م

خواند؛مییاد مرگ مثل اینکه انسان دارد نماز آخرش را

خود را بنده واقعی دانستن و توجه به ربوبیت پروردگار؛

پرهیز از لقمه حرام؛

شود با زبان مادري با خدا حرف زد)؛راحت کردن عبادت(مثل اینکه در قنوت می

ساس نیاز به نماز؛ایجاد اح

آموزش ترجمه نماز؛

ي نماز و معانی آن.هاهتمرکز روي جمل

تهیه گزارش و انشاء از رفتن و نماز خواندن در مسجد؛ )13

؛امام جماعتانتخاب روحانی خوش اخالق و جذاب و محبوب براي )14

ها براي برگزاري مراسم باشکوه نماز از جمله: نوبتی کردن اذان، اذان دسته مشارکت دادن دانش آموزان یا کالس )15

ها؛ جمعی، تقسیم وظایف برگزاري مراسم نماز بین کالس

داشته تأثیر بر دیگرانتا خوان و خوش اخالق براي حضور در نماز، تأثیرگذار، درس تشویق معلمین و دانش آموزان )16

باشد؛

و تصحیح نماز دانش آموزان؛هائی براي کنترل تعیین زمان )17

اند یا کسانی که مقاله یا متن ادبی برگزاري جشنواره نماز در مدرسه و تقدیر از فعاالنی که در برگزاري نماز نقش داشته )18

د؛انهیا شعر و ... در مورد نماز ارائه کرد

و ...)؛ (نماز حاجت، نماز امام زمان ها پیشنهاد نمازهاي خاص براي رفع گرفتاري )19

د یا ...؛انهبیان خاطراتی در مورد نماز توسط دانش آموزان، مثال در مورد اولین نمازي که خواند )20

نصب تابلو مخصوص نماز که هر کس مطلب، شعر، نوآوري و ... در مورد نماز دارد ارائه کند؛ )21

ها اي کسی که همه کارتعدد) به صورت اتفاقی در میان نمازگزاران و تعیین جایزه بر 20(مثال پخش کارت احادیث )22

را جمع کرده باشد.

14

شاخص پنجم: گناه گریزي

هدف:

نهادینه کردن روحیه گناه گریزي در دانش آموزان چون دوري از گناه موجب صفاي باطن، روشن شدن دل و

شود.انعطاف پذیري در مقابل حق می

ها و راهکارها: روش

خروي آن:تبیین زشتی گناه و آثار و پیامدهاي دنیوي و ا )1

نده و مردار خواري؛غیبت کن

تشبیه متکبر به مورچه؛

فکر گناه با فکر مدفوع خوردن؛

بلند بودن زبان غیبت کننده و له شدن در زیر پا؛

شود؛گناه کردن موجب کم شدن عمر و حبس دعا و فقر و بال می

تبیین گناهان کلیدي و کبیره مثل دروغ و ...؛

.تجسم اعمال

نیز شاهد اعمال ما و امام زمان ، ائمهسان همواره در محضر خداست و رسول خدابیان اینکه ان )2

هستند؛

تبیین زشتی گناه و سم بودن آن با توجه به آیات و روایات موجود؛ )3

هاي دین توجه نکردند و تبیین بن هاي دینی، عبرت گرفتن از کسانی که به آموزهاحیاء انگیزه توجه به آموزه )4

قی، اجتماعی، فرهنگی و ... جوامع غیردینی؛هاي اخالبست

هاي مذهبی و ...؛ توجه به تأثیرپذیري مخاطبان از محیط و گروه )5

(از مکافات عمل غافل مشو) مثل تأثیر نگاه به نامحرم، بی احترامی به توجه دادن به قانون عمل و عکس العمل )6

پدر و مادر؛

(قابل استفاده از گفت و شنود کیهان، مسابقه کاریکاتور، شعر ها و طنزسازي پیرامون آن تحقیر گناه و بزهکاري )7

و لطیفه سازي)؛

هایی که با ترك گناه به جایی و یا نمونه اندارائه الگوهاي خوب که در شرایط بسیار نامناسب گناه را ترك کرده )8

، ابن سیرین و زن فرعون)؛(مثل حضرت یوسف اندرسیده

بودن پاداش الهی در صورت ترك لذت گناهان و توجه دادن دانش آموزان توجه دادن دانش آموزان در حتمی )9

در افزایش ایمان در صورت ترك لذت گناهان؛

(جسمی، عقلی، معنوي، خیالی و ...) و بیان اینکه ترك گناه خودش لذت تبیین دقیق از بحث لذت و انواع آن )10

کند؛یهاي حالل را سلب م زیادي دارد و لذت حرام احساس لذت

15

تأکید بر داشتن ظاهر و پوشش مناسب به دلیل تأثیر ظاهر بر باطن؛ )11

(مثال الغیبه جهد العاجز)، بی حجابی گدائی محبت، تقلب نشانه تنبلی، تکبر ناتوان معرفی کردن افراد گناهکار )12

نشانه حقارت و ذلت در دین؛

هاي حرام که مثل شنا ائی جنگل بر خالف لذتهاي حالل مطابق با طبیعت است مثل لذت بردن از زیب لذت )13

کردن بر خالف جریان آب هماهنگ با طبیعت نیست، یکی از معانی یسبح هللا هم این است که همه در مسیر

کنند لذا کسانی که در مسیر خدا هستند موافق با طبیعت هستند و کسانی که حرکت به سوي خدا حرکت می

با طبیعت، لذت حرام، اضطراب و استرس بعد از لذت را به دنبال داردکنند مخالف خالف جریان حرکت می

برد، ترس و ترسد کسی او را دیده باشد و لو دهد و ...) ولی کسی که از حالل لذت می(چون مثال می

اضطراب و استرس ندارد و لذتش ماندگار است؛

و چون از او گشتی همه چیز از تو گشت، در : الم یعلم بان اهللا یري؟رویج شعارهاي مناسب در مدرسه مثلت )14

جوانی پاك بودن شیوه پیغمبري است؛

معرفی و ترویج مطالعه کتابهاي مخصوص گناه و گناه گریزي در ساعت مطالعه؛ )15

(پیشگیري تر از توبه استترویج فرهنگ استغفار و توبه و تأکید بر قبولی آن و تبیین اینکه ترك گناه راحت )16

ست) و نیز تأخیر توبه و استغفار خطراتی را به دنبال دارد؛بهتر از درمان ا

دهند به شرط اینکه بد آموزي هاي روزنامه که نتیجه جرم و جنایت و گناه را نشان میآوري و ارائه بریده جمع )17

نداشته باشد؛

خود را تشویق دانش آموزان به اینکه در صورت انجام گناه خودشان را جریمه و در صورت اجتناب از گناه )18

تشویق و شاکر خدا باشد، البته با رعایت تناسب بین گناه و جریمه؛

تبیین دلیل و فلسفه حرمت گناهان و بیان اینکه اعمال ما در شخصیت ما تأثیرگذار بوده و جزء شخصیت آینده )19

شود؛ما می

تبیین محاسبه و مراقبه با استناد به آیات و روایات؛ )20

ی مطلق، ر را باز بگذارید، پرهیز از تنهایمثل اگر یک زن و مرد در یک اتاق بودند، دهاي گناه از بین بردن زمینه )21

هاي محرك، کراهت نشستن بالفاصله در جاي زن، موسیقی حرام، انجام ورزش و گرفتن عدم تماشاي صحنه

روزه.

16

شاخص ششم: حیاء

هدف:

آموزان که نهادینه شدن آن عاملی در جهت رشد نشدر میان دانهادینه کردن حیاء، عفت، نجابت و رفتارهاي شایسته

برد.هاي گناه را از بین میو همچنین زمینه همعنوي و اخالقی بود

ها و راهکارها: روش

تبیین: )1

سیماي حیا براساس آیات و روایات؛

بیان آثار و برکات دنیوي و اخروي حیا؛

هائی از آفات بی حیائی یا فوائد با ر نمونهبیان عواقب و پیامدهاي منفی دنیوي و اخروي بی حیائی و ذک

حیائی(مثل برخی از داستانهاي مجله خانواده)؛

تبیین تفاوت حیا با خجالت و کم رویی؛

شود.بیان اینکه بی حیایی موجب افت تحصیلی می

فرهنگ سازي از طریق: )2

اولیاء دانش آموزان به اینکه پرهیز دادن از عوامل بی حیایی مثل فیلمهاي مستهجن و رمانهاي عشقی و توصیه

عوامل حیازدا را از دسترس فرزندان خود دور کنند(مثل ماهواره، پوشیدن لباس نامناسب توسط پدر و مادر و ...)؛

گردند؛رعایت حیا و جلب منافع، بدین معنا که مثال بدترین پسران هم دنبال دختران باحیا و پاك می

و بی حجاب به کمک دانش آموزان؛مقایسه کردن ویژگیهاي فرد باحجاب

توجه داشتن به مسئله تدریج، یعنی: مثال در باحجاب کردن بی حجابها، ابتدا از چادر شروع نکنیم، بی حیایی هم

کنند، بعد ...؛دارند، بعد مانتو را کوتاه میگیرد یعنی ابتدا چادر را برمیتدریجی صورت می

یا و حجاب شعر بگویند یا یک متن ادبی، مقاله کوتاه و ... بنویسید؛درخواست از دانش آموزان که در مورد ح

بیان مصادیق حیا توسط دانش آموزان(نه مصادیق بی حیایی) مثل پا دراز نکردن در محضر والدین، معلم و ...؛

توجه دادن اولیاء دانش آموزان به پوشش مناسب خواهر و برادر در خانه و تفکیک اتاقها؛

بطه صمیمی پدر و مادر نزد کودکان تا حساسیت درست نشود؛اعتدال در را

هاي کنجکاوي ناصحیح(مثال پرهیز پدر و مادر از روابط نامناسب و فیلمهاي مواظبت والدین بر عدم ایجاد زمینه

مستهجن، ماهواره و ...)؛

جریان آندلس که با تحریک عواطف عمومی و غیرت ملی و دینی نسبت به اهداف دشمن از بی حیایی جامعه(مثل

استفاده از بی حیایی و تحریک جنسی توانستند کشور را از دست مسلمانان خارج کنند)؛

.بیان تاریخچه چادر و پوشش در فرهنگ ملی و سنن تاریخی

17

کند مثال حیا کردن از عذاب زائرخانه خدا، پس انسان باید ذکر مواردي که خدا نسبت به بنده اش حیا می )3

کند؛ بیشتر حیا

(و علی النساء بالحیاء و باشد لذا در دعا گفته شده استترین نیاز زنان حیا و عفت می توجه دادن به اینکه مهم )4

العفه)؛

حریم نگهداشتن معلم و پرهیز او از عوامل بی حیایی در رفتار، گفتار و ...؛ )5

حیا؛ تعریف و تمجید از فرد با )6

خدا هستی؛ حیا به اینکه تو مورد توجه توجه دادن با )7

کند)؛کند و حیا از گناه جلوگیري می(انجام کار گناه انسان را بی حیا می و گناه تبیین ارتباط متقابل بین حیا )8

: الحیاء سبب الی کل جمیل).(قال علی حیا وسیله رسیدن به زیبائی هاست )9

18

: صداقت، راستگویی و درستکاريهفتمشاخص

:هدف

(در ها بر پایه راستیبدین جهت که سعادت و نجات انسان و گفتار دانش آموزاننهادینه سازي صداقت در رفتار

گفتار و کردار) استوار است و ریشه همه انحرافات در عدم آن.

:ها و راهکارها روش

تبیین دقیق صداقت و راستگویی با توجه به آیات و روایات از طریق: )1

بیان معناي صداقت و راستگویی و ابعاد آن؛

ثار دنیوي و اخروي و مادي و معنوي صداقت؛بیان آ

بیان عواقب و پیامدهاي دنیوي و اخروي و مادي و معنوي دروغگویی؛

بیان فلسفه حرمت دروغ؛

تبیین زیبایی صداقت و زشتی دروغ؛

بیان جایگاه دروغ و خالی بندي و تفاوت آنها با مبالغه و توریه؛

ت؛بیان دقیق موارد دروغ مصلحتی براساس روایا

بیان اینکه مسائلی مثل تقلب، چاپلوسی و ... نیز نوعی دروغ است؛

بیان مراتب دروغ(مثل اینکه دروغ به خدا و پیامبر و اهل بیت در ماه مبارك رمضان روزه را باطل می-

کند).

فرهنگ سازي براي صداقت از طریق: )2

فتن واقعیتها؛ایجاد امنیت روحی و روانی براي راستگویی و از بین بردن ترس از گ

ي دروغگویی(مثال تکلیف خارج از توان دانش آموز به او داده نشود؛ یا اینکه مهلت مناسب به هاهاز بین بردن زمین

او داده شود)؛

رعایت صداقت در گفتار و کردار توسط معلمین(هر چند در ظاهر خالف مصالح آنها باشد)؛

دانش آموزان یا بزرگان مثل ابوذر غفاري و بیان خاطرات شیرینی از ارائه الگوهایی از افراد راستگو در میان خود

آنها؛

در صورت راستگویی. هاهتخفیف در تنبی

تبیین مسئله جبران راستگویی در نزد خدا و بیان اینکه اگر منفعتی به دلیل راستگویی از بین برود، خدا جبران )3

کند؛می

استعداد، پس نیازي به دروغ گفتن نیست؛دهد نه به میتبیین اینکه خدا به تالش نمره )4

گویند؛میهاي ضعیف دروغ بیان اینکه دروغ نشانه ضعف است و آدم )5

که باشد زشت است؛ کستبیین اینکه دروغ از هر )6

هاي مختلف مثل طنز، کاریکاتور، شعر و ...؛ مسخره کردن دروغ و دروغگو در مدرسه با روش )7

دهند؛میها، شخصیت انسان را شکل شود و عادتتبدیل به عادت میهشدار به اینکه دروغ در اثر تکرار، )8

19

(دقت در به کنیدمیگویی؛ بلکه بگوئیم شما احتماال اشتباه میاگر کسی دروغ گفت، سریع نگوئیم دروغ )9

)؛هاهگیري واژکار

(سکوت)؛ دانید، الزم نیستمیتبیین اینکه دروغ گفتن حرام است ولی گفتن هر چیزي که )10

؛تماد منطقی نسبت به رفتار دانش آموزاناع )11

اساس آیات و روایات از طریق: تبیین دقیق مسئله درستکاري و اتقان در کار بر )12

بیان معناي دقیق درستکاري و ابعاد آن؛

بیان آثار دنیوي و اخروي و مادي و معنوي درستکاري و اتقان در کار؛

عنوي سستی در کار و اهمال کاري.بیان عواقب و پیامدهاي دنیوي و اخروي، مادي و م

فرهنگ سازي براي درستکاري و اتقان در کار از طریق: )13

ارائه الگوهایی از افراد درستکار در میان مردم و خود دانش آموزان؛

تشویق دانش آموزان در مقابل درستکاري و اتقان در انجام کارهایشان؛

داشتند مثل حضرت امام خمینی ارائه الگو از دانشمندان و علمایی که اتقان در کار؛

. ... ال بودن در کالس، تمیز نگهداشتن میز، اتاق، کتاب وامتیاز دادن به فع

20

: امر به معروف و نهی از منکرهشتمشاخص

هدف:

تقویت حس مسئولیت دانش آموزان نسبت به خود و دیگران جهت نهادینه کردن فریضۀ امر به معروف و نهی از

منکر.

ها: سیاست

مهم؛ تغافل و نادیده گرفتن برخی از منکرهاي غیر )1

هاي روزمره و ...)؛ (شروع از معروف تدریج و مراعات مراحل امر به معروف و نهی از منکر )2

تسهیل مثال در کنار نهی از منکر، جایگزین مناسب پیشنهاد شود؛ )3

اصرار زیاد نداشتن بر امر به معروف و نهی از منکر. )4

ها:ها و راهکار روش

تبیین امر به معروف و نهی از منکر و جوانب مختلف آن با توجه به آیات و روایات؛ )1

گیري با نهی از منکر)؛ (مانند تفاوت مچ ارائه تعریف صحیح از امر به معروف و نهی از منکر )2

بیان آثار و برکات دنیوي و اخروي امر به معروف و نهی از منکر مانند؛ )3

هی؛درجات معنوي و پاداشهاي ال

رشد و تکامل فرد؛

طوالنی شدن عمر انسان؛

اصالح جامعه و مثبت شدن فضاي حاکم بر آن؛

ها مثل زمان امام حسینارائه تاریخ بی تفاوتی یا مشروطه یا ... و نقش امر به معروف و نهی از منکرهاي موفق

در تاریخ که سرنوشت ملتی را عوض کرده است.

ع فردي؛تبیین تقدم مصالح جمعی بر مناف )4

(مانند مهربانی مدنی به جاي امر به معروف و ...)؛ ها و عبارات زیبابه کار بردن واژه )5

فعال کردن دانش آموزان به صورت فردي و گروهی در ارائه راهکارهایی براي امر به معروف و نهی از منکر )6

مانند:

کنید؛تید چگونه نهی از منکر میثانیه فرصت داش 30از دانش آموزان سؤال کنیم اگر گناهی را دیدید و

دانش آموزان را دسته بندي کنیم و از هر گروه بخواهیم راهکار ارائه کنند. مثال براي ترك سیگار چه روشی

کنید؛پیشنهاد می

خواهیم یک جمله بگوید و نفر بعد آن را بریم و از نفر اول میتکمیل جمالت نیمه تمام(مثال منکري را نام می

ند و ...)؛تکمیل ک

21

کنیم و هر کدام از آنها که با اطالعات بیشتري در مورد معروف و منکر دانش آموزان را به دو گروه تقسیم می

داشته باشند برنده شناخته شوند؛

انشاء، مقاله نویسی و ... در مورد امر به معروف و نهی از منکر؛

ازي در مورد شهر بدون امر به معروف و نهی از منکر)؛داستان سازي توسط مربی و دانش آموزان(مانند داستان س

آنها به کالس؛ ارائه گزارش امر به معروف و نهی از منکر دانش آموزان توسط خود

هاي آن.بیان خاطرات دانش آموزان و مربیان در مورد امر به معروف و نهی از منکر و شیوه

نهی از منکر؛مشخص کردن یک روز در ماه به نام امر به معروف و )7

بیان نتایج و پیامدهاي منکرات و مضرات آنها براي دانش آموزان با ذکر داستان و نشان دادن فیلم و ...؛ )8

هاي مختلف از الگوهاي موفق امر به معروف و نهی از منکر مانند ابوذر غفاري، بهلول و برگزاري نمایشگاه )9

الگوهاي معاصر؛

تفاوتی و ترك امر به معروف و نهی از منکر. سازي و طنزپردازي در مورد بی لطیفه )10

22

: ارزش علم و اهمیت عالممنهشاخص

:هدف

تبیین اهمیت علم و جایگاه عالم از نظر اسالم و نهادینه سازي علم آموزي در میان دانش آموزان.

:ها و راهکارها روش

تبیین اهمیت و مراتب علم و جایگاه ویژه علما در اسالم: )1

شود؛مییش بهره وري عقل علم باعث افزا

شود بلکه میعلم در واقع کشف قوانین حاکم بر نظام خلقت است؛ لذا هر قدر علم رشد کند، دین و خدا نفی ن

شود؛میتقویت

.بیان اهداف علم و تفاوت اهداف در علوم مختلف

بیان آثار دنیوي، اخروي، مادي و معنوي علم و مضرات و پیامدهاي جهل و نادانی؛ )2

(ان اهللا یحب بغاه العلم)؛ آموزان را دوست دارد حبوب است و خدا دانشآوري اینکه علم نزد خدا میاد )3

(اذا اراد اهللا بعبد یادآوري اولویت علوم، تبیین شرافت برخی از علوم مثل علوم اسالمی و تفقه در دین بر بقیه علوم )4

خیرا فقهه فی الدین)؛

شیمی و ... و معرفی الگوهاي دانشمندان دینی مثل جابر بن حیان، خواجه نصیر و توجه دین به انواع علوم مانند فیزیک، )5

... در این زمینه؛

(الحسد و الملق اال فی طلب العلم)؛ عنایت ویژه دین به علم و عالم طوري که در روایات چنین آمده است که )6

معرفی علماي بزرگ و موفق و ذکر خاطرات و سرگذشت زندگی علمی آنان؛ )7

ها و نصب عکس آنها در مدرسه و نیز ارائه زندگینامه مختصري هاي علمی مدرسه در صبحگاه و مناسبت فی برترینمعر )8

پایی نمایشگاه از این افراد؛ از آنان و بر

ایجاد انگیزه براي علم آموزي از طریق: )9

ایجاد احساس نیاز به علم در میان دانش آموزان با ایجاد سؤال و ...؛

ه از مطالعه لذت ببرد؛ایجاد فضایی ک

تصویر سازي از آینده روشن در صورت تحمل مشکالت علم آموزي و آینده تیره براي عدم علم آموزي و ...؛

عدم سختگیري مفرط در درس و تکالیف تا شوق و رغبت از بین نرود؛

یادآوري فواید و کاربردهاي هر یک از علوم در آینده دانش آموزان؛

موزي، افزایش بهره وري بیشتر انسان از اصلی ترین ارزش انسانی یک انسان است.تبیین اینکه علم آ

ها و مشکالت گذشته آنها در راه تحصیل؛ آموزان دارند و بیان سختی معلمانی که تأثیر زیادي روي دانشخاطره گویی )10

کان و فضاي مناسبی از لحاظ گرما (البته باید م هاي ویژه براي مطالعه دادن ساعت مطالعه در مدرسه و تعیین کتاب قرار )11

و سرما و امکانات براي مطالعه ایجاد شود)؛

23

ریزي براي نهادینه سازي استفاده بهینه از وقت؛ برنامه )12

(تعریف خاطرات و بیان تجارب د، ایجاد روحیه علم آموزيانهدعوت از افراد موفق آموزشگاه که االن به جایی رسید )13

راي حل مشکالت تحصیل و ...)؛ه راهکار بئدرس خواندن، ارا

یی در این زمینه مثل عالمه حسن زاده هاهاحترام به عالم و معلم مثل عاقبت به خیري و ذکر نمونبیان آثار و برکات )14

به استاد خود قائل بود و به همین دلیل به مراتب باالي علمی و معنوي دست یافت؛ ايهآملی که احترام ویژ

د؛انهنی که بر اثر نخواندن درس یا احترام نگذاشتن به معلم عاقبت خوبی نداشتیی از کساهاهارائه نمون )15

(چه بسا افراد کم استعداد که با تالش به ارزش گذاري به تالش و بیان اینکه موفقیت تنها در گروه استعداد نیست )16

هاي بزرگ رسیدند و بالعکس)؛ موفقیت

ي مختلف مانند حضور معلم در اردوها در کنار دانش هاهوز به شیوآم ویت رابطه صمیمی بین معلم و دانشایجاد و تق )17

آموزان، پیگیري مشکالت دانش آموزان و ...؛

توانند درس بخوانند از طریق ذکر میکنند نمیتلقین توانمندي در تحصیل علم به ویژه براي دانش آموزانی که احساس )18

هاي کوچک آنها و ...؛ موفقیت

خواندن دعاي مطالعه و نهادینه ساختن آن؛تشویق دانش آموزان به )19

فهم مطالب نه حفظ آنها؛به اجتناب از حافظه محوري و اهمیت دادن )20

معرفی مراکز پاسخگویی به سؤاالت دانش آموزان؛ )21

هاي علمی؛ ه ریزي براي پژوهش محوري در فعالیتمبرنا )22

تکریم یاد کنند؛ توجیه معلمان به اینکه از علما و دانشمندان و مؤلفان آثار علمی با )23

دعوت از نویسندگان موفق و مرتبط با جوان و نوجوان؛ )24

(البته در صورت امکان)؛ هاي کلیدي گذاشتن مباحثه یک ربعی براي درس )25

(استفاده از دانش آموزان موفق به عنوان استاد یار)؛ معلم شدن موقتی دانش آموزان )26

ن عواقب دنیوي و اخروي عمل نکردن به آن؛و بیا هاهترغیب دانش آموزان به ضرورت عمل به دانست )27

یر مدارس وابسته؛هاي هم سطح و سا برگزاري مسابقه علمی و ایجاد رقابت بین کالس )28

هاي موفقیت در تحصیل مثل روش تندخوانی، روش تحقیق، روش مطالعه و ...؛ بیان تکنیک )29

بخانه مدرسه؛هاي مناسب هر سن و هر دورة تحصیلی و تهیه آنها براي کتا معرفی کتاب )30

یابی دانش آموزان و هدایت آنها به شکوفا کردن استعدادهایشان؛دااستعد )31

د را لیست کند؛انهبا امکانات کم موفق شدکه درخواست از دانش آموز که اسامی آشنایان و فامیل و اهل محله را )32

ر صف نانوایی و زبان را در صف د مثل افرادي که قرآن را دانهمعرفی افرادي که در استفاده از وقتشان موفق بود )33

د؛انهان خارجه را یاد گرفتبد، یا پشت چراغ قرمز زانهاتوبوس یاد گرفت

باید داشته باشد و چه ايهضمن سؤال از هدف دانش آموز، به او تفهیم شود که براي رسیدن به این هدف چه برنام )34

مسیري را باید طی کند؛

بتوانند مشکالت علمی خود را به کمک معلمین حل کنند. ایجاد فرصتی که دانش آموزان به راحتی )35

24

هم: نظام اسالمی، والیت فقیه و تقلیدشاخص د

:هدف

نهادینه سازي اعتقاد و التزام عملی به نظام اسالمی و والیت فقیه و تبیین ضرورت تقلید.

:ها و راهکارها روش

م و بیان فواید و آثار وجود رهبر مانند مقایسه تبیین ضرورت قانون پذیري انسان و نیاز او به حکومت و حاک )1

کشور بدون رهبر با کالس بدون معلم و سؤال از دانش آموزان در مورد مدرسه بدون مدیر و جامعه بدون

رهبر؛

بیان دالیل اولویت نظام والیت فقیه و نقد عالمانه نظامهاي دیگر از طریق: )2

بیان مزایاي جامعه اسالمی و نظام والیت فقیه؛

مقایسه رهبران نظام اسالمی و جامعه دینی با رهبران جوامع دیگر؛

.بیان نقطه ضعفهاي دموکراسی مثل رأي دادن به یک جنایتکار به خاطر فریب مردم مثل بوش و کارادزیچ

بیان نقش پذیري والیت در ارتقاء جایگاه معنوي و عدم پذیرش والیت در سقوط آن؛ مثل سلمان که با والیت پذیري )3

و رجوي که ساقط شدند؛ ررسید و طلحه و زبیر و بنی صد» منا اهل البیت«به جایگاه

تبیین عوامل عقب ماندگی کشورهاي اسالمی مانند وجود حاکمان جور و بی عرضه و ملتزم بودن مردم به حمایت از )4

حکومت؛

ي مخفی و آشکار هاهاموش و توطئهاي خبه وسیله بیان مشکالت و تهاجم دانش آموزانبرانگیختن غیرت مذهبی و ملی )5

غرب(مثل مافیاي اقتصادي، فرهنگی و دستهاي پنهان پشت پرده)؛

مقایسه میان جنگ تحمیلی که در زمان حکومت اسالمی اتفاق افتاد که با پیروزي و سربلندي ایران تمام شد با جنگهاي )6

د. و ذکر مواردي از بی انهایران به پایان رسید ساله اخیر ایران که همواره با ذلت و از دست دادن بخشی از خاك 200

؛عرضگی پادشاهان مثل قرارداد ترکمانچاي و ... و بیان روایات موجود در مورد ایران در آخر الزمان

بیان ضرورت واقع نگري افراد نسبت به نظام و پرهیز از ایده آل نگري؛ )7

مرة بیست بگیرند؛تعدیل انتظارات از الگوها و بیان اینکه قرار نیست همه ن )8

هاي دولت و ضعف مسئولین از نظام و والیت فقیه و توجه به اینکه اشتباهات مسئولین به اسم نظام و تفکیک کاستی )9

رهبري تمام نشود؛

و مسئولین د مثل زندان و شکنجۀ مقام معظم رهبريانههایی که مسئولین نظام و مردم کشیدترسیم زحمات و سختی )10

مردم؛نظام و بسیاري از

تشبیه انتخاب رهبري با انتخابهاي دیگر مثل انتخاب رئیس جمهور توسط پارلمان و نیز تبیین اینکه انتخاب رهبر توسط )11

توانند تشخیص دهند که چه میهمانند انتخاب مسئول نظام پزشکی توسط پزشکان است زیرا پزشکان بهتر نخبرگا

کسی بهتر است؛

25

و بازوان اصلی نظام مثل سپاه، بسیج، شوراي نگهبان و ...؛پشتیبانی از نهادهاي انقالبی )12

ها از طریق: هاي نظام و کشور با توجه به تمام موانع، مشکالت و محدودیت ها و توانمندي ذکر موفقیت )13

م؛ایهم و به کجا رسیدایهمقایسه وضعیت کشور در قبل و بعد از انقالب و بیان اینکه کجا بود

کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم؛ ذکر موفقیتهاي بازسازي

برگزاري نمایشگاه مصور از توانمندیها و موفقیتهاي کشور؛

پزشکی، سد سازي، ايهگردش علمی به اماکن علمی، نظامی و ... و نمایش موفقیتهاي ایران مثل موفقیتهاي هست ،

؛ساخت هواپیما، ماهواره و ...

14( و دعوت از آنها براي بیان خاطرات و ... در مدرسه؛هاي مقاومت و دفاع مقدس مبلاحترام به س

نسبت به نظام دارد و سؤال از اینکه هر کدام از ما چه کاري براي انقالب و نظام ايهیادآوري اینکه هر فرد چه وظیف )15

وزان خواست که انشاء و مقاله بنویسند؛متوان از دانش آمیم. در این زمینه ایهکرد

تواشیح درباره انقالب و نظام؛ دازي گروه سرود وانهرا )16

عالقمند کردن دانش آموزان نسبت به نظام و ولی فقیه از طریق؛ )17

برپایی مسابقه یا نمایشگاه نامه به مقام معظم رهبري؛

طرح پرسش انتظار رهبر از ما؛

بیان سخن بزرگان و رؤساي کشورهاي دیگر دربارة امام و مقام معظم رهبري؛

ام معظم رهبريبیان ساده زیستی مق ،و توانمندیهاي ایشان در مواردي مثل مسائل ادبی، هنري، قرآنی، تاریخی

نظامی، سیاسی و ...؛

بیان مدیریت جنگ توسط امام و مقام معظم رهبري و بیان موفقیتها در جنگ تحمیلی با آمار، تصاویر و

...؛

ي مردم به امامهاهیی از نامهاهارائه نمون رهبريو مقام معظم .و بالعکس

هاي موجود در این زمینه؛ ي تلخ مهاجران از وطن و پخش فیلمهاهبیان گفت )18

تصویر سازي از جامعه بدون حالل و حرام مثل خوردن خون، سوسک، گوشت سگ و ... در برخی از کشورها و تبیین )19

برخی از وحشی گریها در غرب در مسائل مادي و ...؛

باشد و سؤال از دانش آموزان در مورد معنا و ضرورت میهمان مراجعه به متخصص درست معناي تقلید که تبیین )20

تقلید؛

تبیین عوارض و پیامدهاي عدم رجوع به متخصص و ذکر خاطرات دانش آموزان در عدم رجوع به غیرمتخصص مثل )21

تعمیر رادیو و تلویزیون توسط غیر متخصص و ...؛

تواند قوانین مربوط به آن را وضع کند، خدا هم که خالق انسان است میقیه بیان اینکه سازنده هر دستگاهی بهتر از ب )22

داند که چه قوانینی وضع کند و این قوانین را نیز باید افراد متخصص، استخراج و ارائه نمایند؛ میبهتر

خواهد و هر یمبه ویژه مسائل دینی نظر دهد چون دین و فهم آن نیز تخصص ايهپرهیز از اینکه هر کس در هر زمین )23

تواند در مورد آن نظر دهد.میکس ن