Prof. Dr. Lulzim DragidellaDipl. Soz.-Paed.

B.A. in Social Work

Emertimi Politike Sociale perdoret per:

Politikat qe perdorin qeverite per te rritur mireqenien dhe sigurine sociale te qytetareve te vetMenyrat ne te cilat mireqenia eshte zhvilluar ne shoqeri te ndryshme, si dheLenden akademike qe sti studion keto dy fenomene te permendura me larte

Cka eshte Politika Sociale?

Me politika Sociale ne shtetin kapitalist kuptojme cdo aktivitet shteteror, i cili tenton, me ane te kufizimeve ose shperndarjes se te drejtave private mbi posedimin, me te cilen me ane te intervenimit ne mekanizmat e tregut ta perkrahe mireqenien e njerezve te cilet pa kete intervenim do ishin ne gjendje te rende- duke marre parasysh qe mireqenia e te tjereve te mos ulet ne ate apo nen ate nivel ne te cilin ishin perfituesit e e kesaj perkrahje.

Perkufizimi-Definicioni

Funksionet e Politikave Sociale:

-Funksioni mbrojtes: Sigurimi nga rreziqet standarde te shoqerive industrale-kapitaliste sikur semundjet, papunesia, mosha, paaftesia per pune-Funksioni I shperndarjes: Shteti social shperndan pasurine shoqerore te prodhuar-Funskioni I produktivitetit: Me ane te nderhyrjeve konkrete dhe perkrahjes ruajtje e resurseve te fuqise se punes. P.Sh.: Perkrahje ne edukim dhe socializim, shkollat, shtepite rinore, poltika e familjes, politika per gra, etj-Funksioni politik shoqeror: Shteti signalizon qe ai perkujdeset per integrimin e njerezve, ai siguron nje minimum te solidaritetit dhe te drejtesise se shperndarjes

1.1 Qëllimet 1.2 Principet bazike të politikës sociale 1.3 Zhvillimi historik 1.4 Kompetencat dhe bartësit e

politikës sociale

1. Çka janë qëllimet2. Me cilat mjete mund të arrihen këto

qëllime në mënyrën më të mirë?3. Cilat janë ndikimet (anësore) të këtyre

mjeteve?

Qëllimet bazike të politikës sociale: 1. Eficienca 2. drejtësia sociale 3. Liria

1. MakroeficiencaPolitika sociale ka për qëllim ndër këto që dështimin e alokimit të tregut ta reduktojë dhe me këtë ta ngrisë eficiencën e ekonomisë së tregut

2. MikroeficiencaShpërndarja eficiente e shërbimeve sociale tek individët dhe shpërndarja eficiente e mjeteve në shërbimet individuale

3. Ndikim nxitësKëtu duhet të kihen parasysh ndikimet nxitëse në ofertën e punës dhe punësimin si dhe në kursimin makroekonomik dhe individual

Pengimi ose reduktimi i varfërisë Askush nuk do duhej të binte me standardin e

vet jetësor nën një nivel të caktuar Sigurimi Askush nuk do duhej ta përjetonte një mënyrë të

befasueshme dhe jo të pranueshme të standardit jetësor

“zgjatja” e të hyrave dhe e konsumit Individët duhet të ndihmohen që resurset e tyre

ti shpërndajnë gjatë tërë kohës së jetës së tyre që të mund të sigurohen ndaj rreziqeve të parapara si mplakjes, krijimit të familjes, edukimit të fëmijës.

Barazia vertikale Zbutja e pabarazisë ndërmjet të

pasurve dhe të varfërve. Barazia horizontale

Barazia për të gjitha grupet e krahasueshme

Dinjiteti i njeriutTë gjitha masat socialpolitike duhet të përpilohen në atë mënyrë që dinjiteti i shfrytëzuesit të mbrohet dhe të mos stigmatizohet

SolidaritetiSistemet e sigurimeve sociale duhet të përpilohen në atë mënyrë që e mbështesin dhe e forcojnë solidaritetin social

5. Përpilimi optimal institucionalKuptueshmëria/ThjeshtësiaMinimizimi i mundësive te keqpërdorimit6. LiriaPërkrahja e pavarësisë së shërbimeve

shtetërore dhe privateOfrimi i mjeteve dhe resurseve për

mundësimin e marrjes së vendimeve të lira

1. Principi i solidaritetit

“Solidariätist zu verstehen als wechselseitige Verbundenheit zwischeneinzelnen und bestimmten sozialen Gruppen oder zwischen sozialenGruppen im Sinne ethisch begründeter gegenseitiger Verantwortlichkeit, im Sinne eines unauflösbaren Aufeinander-Angewiesen-Seins.” (Nell-Breuning1968, zitiert nach Lampert 2001: 422)

“Solidariteti duhet të kuptohet si një lidhje reciproke në mes të individit dhe grupeve të caktuara sociale ose në mes të grupeve sociale në kuptimin e pergjegjësisë reciproke etike, në kuptimin e një të qenurit të varur nga njëri tjetri në mënyrë të pashkëputshme” (Nell-Breuning 1968, e cituar sipas Lampert 2001:422)

2. Principi i subsidiaritetit

Vetndihma ka prioritet para ndihmës së huaj

Sipas këtij principi nuk do duhej asnjë krijesë sociale e madhe të merr mbi vete detyrat të cilat mund të zgjidhen së paku po aq mirë nga një krijesë më e vogël sociale

Në anën tjetër kërkohet që krijesa më e madhe sociale t‘ju ofrojë mjete krijesave të vogla sociale që ato të kenë mundësine për ti përmbushur detyrat e tyre

3. Principi i vetpërgjegjësisë Politika sociale nuk do të duhej ta kufizonte lirinë dhe

vetvendosjen e individit Nëse janë ndërhyrjet e forta atëherë krijohet një rrezik i

lirive individuale Në anën tjetër politika sociale përkujdeset pjesërisht së

pari për mjete të cilat e mundësojnë një veprim të vetpërgjegjshëm

4. Principi i vetpërgjegjësisë sociale Vetadministrimi do të thotë se fundi përmbushjen e

detyrave në mënyrë të vetpërgjegjshme, decentrale duke u bazuar në principin e subsidiaritetit

5. Principi i konformitetit ligjor Mjetet e politikës sociale duhet ti përshtaten rregullimit

ekonomik ekzistues

6. Principi i përkujdesjes dhe i sigurimit

Principi i përkujdesjes Shërbimet vetëm në bazë të nevojës,

d.t.th. Pas një verifikimi të nevojshmërise

Shërbimet duhet të drejtohen në nevojat e vërteta individuale

Financimi bëhet nga të hyrat e përgjithshme të tatimit

Principi i përkujdesjes Përkujdesja e personave të cilët kanë

dhënë ose japin kontribut për shtetin (Nëpunësit e shtetit, veteranët e luftës, viktimat e luftës). Për këtë arsye të ardhurat tjera nuk mirren parasysh gjatë përcaktimit të mjeteve. Ekziston një e drejtë ligjore për këto mjete.

Interpretimi më i gjerë i principit: Mbulimi i nevojës bazike e të gjithë anëtarëve të shoqërisë.

Financimi bëhet nga paratë publike.

Principi i sigurimitShërbimet (mjetet) bazohen mbi

realizimin e kontributeve të mëhershme

Raporti në mes të mjeteve dhe kontributeve bazohet në principin ekuevalent matematikor-

7. Principet organizative Sigurim vullnetar ose obligativSigurim i përgjithshëm ose

shumëniveleshKonkurencë e sigurimeve ose monopol i

sigurimeveOrganizata private, publike ose

shtetërore

1883-1889 Ligji për sigurime sociale i BismarkutSigurimi shëndetësor i punëmarrësve (1883)- Futja e sigurimit obligativ për të gjithë të

punësuarit të hyrat e të cilëve ishin nën një kufi të të hyrave

- Kontributet janë paguar 2/3 nga punëmarrësi dhe 1/3 nga punëdhënësi

- Shërbimet Trajtim mjekësor falas Furnizim falas me medikamente Para për të sëmurë nga dita e 3-të deri ne 13

javë Kyçja e familjes ishte nën vlerësimin e

siguracioneve

1883-1889 Ligji për sigurime sociale i Bismarkut Sigurimi ndaj aksidenteve (1884)- Sigurim obligativ për punëmarrës në industri si

dhe një mbrojtje për punëmarrës më të ardhura të vogla nën 2000 DM në vit

Sigurim invaliditeti dhe i pleqërisë- Sigurim obligativ për të gjithë punëmarrësit nga

16 vjet- Financuar nga një fond i Reichut dhe nga

kontributet e njejta të punëmarrësit dhe punëdhënësit

- Pension nga mosha 70 vjeçare (30 vjet pune) ose pension invalidor (pas 5 viteve pune)

1883-1889 Ligji për sigurime sociale i BismarkutKarakteristikat Nga aspekti kuantitativ shumë modest (grupe

shumë të kufizuara, mjete të vogla) Ruajtja e fuqisë punëtore të punëtorëve Politika e punëtorëve Politika mbrojtëse (mbrojtje sociale e punëtorëve

dhe mbrojtje e shoqërisë me anë të një politike të kenaqësisë sociale)

Represiv dhe autoritativ (“Komplikimet e ligjit social” i lidhur me shtypje shtetëroro-policore të lëvizjeve të punëtorëve)

Në dekadat e ardhshme Në mënyrë suksesive zgjerimi dhe

perfeksionimi i sigurimeve sociale (Politika e punëtorëve)

Ndër të tjera sigurim pensional edhe për nëpunës, futja e një sigurimi nga papunësia 1927

Në mënyrë paralele zhvillimi i përkujdesjes ndaj të varfërve në nivelet komunale, Në Republikën e Weimar aplikimi i ligjit për përkujdesje (1918 Ndihmë të papunëve)

Politika sociale në RF GjermaneKushtetuta 1949 Shtet social Art. 20 Abs. 1: "Die Bundesrepublik ist ein demokratischer

und sozialer Rechtsstaat“

•Daraus kann man folgende Ziele der staatlichen Sozialpolitik herleiten: “Die Hauptaufgaben der Sozialordnung liegen also darin, den sozialen Frieden zu sichern, soziale Gerechtigkeit und soziale Sicherheit für alle zu verwirklichen und im Wirtschaftsleben die Einhaltung sozialer Mindestbedingungen im Sinne der Humanität des Wirtschafts-und Arbeitslebens zu gewährleisten bzw. diesen Grad an Humanität zu erhöhen.” (Lampert und Althammer,

Politika sociale në RF GjermaneKushtetuta e RF të Gjermanisë Neni 1. Dinjiteti i njeriut Neni 3: Barazia (barazia e

përgjithshme, barazia burrë-grua, Ndalimi i diskriminimit)

Neni 6: Mbrojtja e martesës dhe familjes, barazia e femijëve jashtmartesor

Politika sociale në RF Gjermane

1954 Kindergeldgesetz 1957 umfassende Reform der

Rentenversicherung 1961 Bundessozialhilfegesetz (BSHG) 1969 Arbeitsförderungsgesetz (AfG) 1971 Bundesausbildungsförderungsgesetz

(BAFöG) 1985 Erziehungsgeldgesetz 1995 Pflegeversicherung