human rights voice monthly magazines

m&ç≥sY

eTTVü≤eTà<é kÕ<ä‘Y nVü≤à<é

yTHõ+>¥ m&ç≥sY

düj·T´<é dü©+

N|òt ]b˛s¡ºsY

ùwø˘ |òüØ<é

dü\Vü‰eT+&É* düuÛÑT´\T

y˚TH˚»sY : nœ Ÿ

ôV≤&é Ä|ò”düT

VüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdt

Ç+ÏHÓ+ãs¡T.12/11/342/_

Áu≤Vü≤àDãd”Ô, yêsêdæ>∑÷&É

dæøÏ+Á<ëu≤<é, ôV’≤<äsêu≤<é

|æHé`500 061, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ

Áu≤+∫ ø±sê´\j·T+

5-29-79/a, Saibaba nagar,IDA, Jeedimetla

Hyderabad-500 055Andhra Pradesh

Phones : 040-64615957,9391912121,9391812121

e-mail: [email protected]

dü+|ü⁄Ï:1 e÷]Ã 2013 dü+∫ø£:1


eTq Ä+Á<Ûëeì˝À mH√ï ~q,yês¡,|üø£å,e÷dü |üÁ‹ø£\THêïsTT. sêh+˝À ñqï yÓTC≤Øº

|üÁ‹ø£\T ø=ìï sê»ø°j·T |üøå±\≈£î u≤ø±\T>± e÷sêsTT.kÕe÷q´ bÕsƒ¡≈£î\≈£î ø±yê*‡q

düe÷#êsêìï me] ø√D≤˝À¢ yês¡T Çwüº+ e∫Ãq≥T¢ n+~düTÔHêïs¡T. yês¡Ô À¢q÷ eP´dtqT

CÀ&ç+∫ bÕsƒ¡≈£î\qT e+∫düTÔHêïs¡T.e÷qeVü≤≈£îÿ\T eT+≥>∑\e≥+‘√bÕ≥T n$˙‹

C≤&É´+ nìï $uÛ≤>±˝À¢q÷ ô|#·TÃ ô|]–b˛sTT+~.Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·÷˝À¢ ô|ò’\T

ø£~*+#·&ÜìøÏ \+#·+ Çyê«*‡++<! e÷qeVü≤≈£îÿ\ ñ\¢+|òüTq j·T<∏#·Ã¤>± kÕ>∑T‘·T+~.

Äø±XÊqï+Ïq ì‘êédüs¡ edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\T, Ç+À¢ qT+∫ ãj·T≥≈£î n&ÉT>∑T ô|&ç‘

#ê\T n&ÉT>∑&ÉT>∑THê kÕ>∑T‘·Tqï nHê´j·÷\T, n‘ê´#êsê\T, ¬sø£ÿ\T eTTø£ÿ\T #düTø=ì

s√»+‘ê ø£wüº|ü&çHê n+<äì ø£ dü y‘·q+, neT\T ø±ì ø£ dü y‘·q #·≤º\T, bÕsƒ¡XÊ\˝À¢

#·<äTe⁄ø√yê*‡q ej·TdüT˝À |æ\¢\T u≤\ ø±]à≈£î\T>± ã‘·T≈£î©&ÉÃ&É+, eTVæ≤fi\ô|’

$eø£å, »qàì∫Ãq e÷‘·èeT÷s¡TÔ\qT |üÏº+#·Tø√ì yÓ’Hê\T, Ç˝≤ ø£fÒ$TÏ düe÷»+˝À

$\Te\T n+‘·]+∫ b˛e&É+ e\¢ n&ÉT>∑&ÉT>∑THê nHê´j·÷\T, nÁø£e÷\T

sê»ýT\T‘·THêïsTT. á H|ü<∏ä +˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ Àì kÕe÷q´ bÂs¡T …’q ÄyéTÄBà

dü+πøåeTyT |üs¡e÷e~Û>±, düsêÿs¡T ø±sê´\j·÷˝À¢ n$˙‹, nÁø£e÷\≈£î e´‹πsø£+>±,

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD nH eT÷&ÉT Á|ü<ÛëHê+XÊ Ò \øå±´\T>± μVüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdtª

e÷dü|üÁ‹ø£ ÁbÕD+ b˛düT≈£î+~. eTq uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑+ eTq≈£î ø£*Œ+∫q Vü≤≈£îÿ\

|ü]s¡ø£åD≈£î eTq+ b˛sê&Ü*‡q düeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆ+~. nìï Á|üuÛÑT‘·« $uÛ≤>±˝À¢

ù|s¡T≈£îb˛sTTq n$˙‹ ø£+|ü⁄qT bÕs¡<√\≥yT Á|ü<Ûëq ÄXj·T+>± eTq+ eTT+<äT≈£î

kÕ>∑T<ë+. ÄyéTÄBàøÏ ‘√&ÉT ˙&É>± ñ+≥÷ yê]øÏ »s¡T>∑T‘·Tqï nHê´j·÷\ô|’

nø£åsêj·TT<Ûë\qT dü+~Û+#·≥yT \ø£å +>± \ø£å kÕ<Ûäq˝À MT, e÷ μVüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdtμ

e÷dü|üÁ‹ø£ ø=qkÕ>∑T‘·T+<äì bÕsƒ¡ø£<e⁄fi¢≈£î dü$qj·T+>± eTq$ #düTÔHêïqT. MT, e÷

n+<ä] |üÁ‹ø£>± MT eTT+<äT≈£î edüTÔqï ªVüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdtªqT Ä<ä]kÕÔs¡ì

$X«dædüTÔHêïqT.

` eTTVü≤eTà<é kÕ<ä‘Y nVü≤à<é

m&ç≥sY


kÕe÷qT´&ç nø£åsêj·TT<Ûä+...

VüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdtyÓTÆHêØº\ ø=‘·Ô

sê»ø°j·T |ü+<∏ë<X+˝À |ü~ XÊ‘êìøÏ ô|’>± ñqï eTTdæ¢eTT\T Ç°e\ q÷‘·q sê»ø°j·T

|ü+<∏ëqT ne\+_ÛdüTÔHêïs¡T. >∑&É∫q Äs¡T <äXÊu≤∆\T>± $$<Ûä sê»ø°j·T

bÕØº\≈£î z≥T u≤´+≈£î>± ñqï eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢ ‘·eT Ä˝À#·Hê <äèø£Œ<∏ëìï

e÷s¡TÃ≈£î+≥THêïs¡T. mìïø£\ düeTj·T+˝À e÷Á‘·yT z≥Tu≤´+≈£î>± Äj·÷

bÕØº\T n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e#˚Ã+<äT≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·Tqï eTTdæ¢eTT\qT

bÕ\≈£î\T Ä ‘·sê«‘· $düà]düTÔHêïs¡T. <X+˝À Ç|üŒÏes¡≈£î yÓTÆHê]°\≈£î

‘·|üŒ eTTdæ¢eTT\≈£î ø£˙dü+ Á|ü‘˚´ø£+>± n_Ûeè~∆, dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷\T

≈£L&Ü neT\T #j·Tì <äTdæú‹ HÓ\ø=+~. á H|ü<∏ä +˝À <Xyê´|üÔ+>± ñ

qï eTTdæ¢eTT˝À¢ ø£qT$|ü⁄Œ ø£*–+~. ‘·eT n_Ûeè~∆, dü+πøåeT+ ø√dü+

Á|ü‘˚´ø£+>± b˛sê&Ü\ì >∑T]Ô+#ês¡T. B+‘√ eTTdæ¢yéT H˚‘·\T z≥s¡¢qT

#Ó’‘·qé+‘·T\qT #dæ Á|ü‘´ø£ >∑T]Ô+|ü⁄ ñ+&˝≤ eTTdæ¢yéT ÁbÕ+rj·T bÕØº\

kÕú|üq≈£î eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T. eTTdæ¢yéT esêZ\ dü+πøåe÷ìøÏ bÕ≥T|ü&Ü\H

\ø£å +‘√ @sêŒf…Æq Äj·÷ bÕØº\≈£î $$<Ûä sêÁcÕº À¢ Á|ü»\ eT<ä∆‘·T ≈£L&Ü

\_Û+∫+~. B+‘√ Äj·÷ bÕØº\≈£î #Ó+~q Á|ü‹ì<ÛäT\T |ü\T sêÁcÕº\

#·≥ºdüuÛÑ˝≈£î mìï¬ø’ dü+#·\q+ düèwæº+#ês¡T.Á|üdüTÔ‘· <äXÊã∆+˝À <˚X¯+˝Àì

eTTdæ ¢eTT\T ‘·eT sê»ø°j·T |ü+<∏ëqT e÷s¡TÃ≈£îHêïs¡ì Bìï ãÏ º

$~‘·eTe⁄‘·T+~. >∑‘· 30 @fió¢>± ≈£î˝≤˝ yêØ>± z;d”, <ä[‘· @C…+&Ü‘√

bÕØº\T yÓ\dæHê, n$ Á|ü<Ûëq bÕØº˝À¢ ø£*dæb˛j·÷sTT. ø±ì <˚X¯+˝À

@sêŒf…Æq eTTdæ¢yéT bÕØº\T kı+‘· >∑T]Ô+|ü⁄‘√bÕ≥T n~Ûø±s¡+ ø√dü+

b˛sê&ÉT‘·THêïsTT. eTTdæ¢eTT\≈£î ùde\+~+#ê\H˚ \ø£å´+‘√ eTVü‰sêh˝À

yT 1e ‘Bq ø=‘·Ô sê»ø°j·TbÕØº Ä$s¡“¤$+#·qT+~. eTVü‰sêh˝Àì 60

õ˝≤¢˝À¢ eTTdæ¢eTT\T 20 qT+∫ 30 XÊ‘·+ eT+~, ø=ìï õ˝≤¢˝À¢ 40

XÊ‘·+ ñHêïs¡ì dü©+ n˝≤«sY nH˚ z Hêj·T≈£î&ÉT #ÓbÕŒs¡T. »HêuÛ≤˝À

eTTdæ¢eTT\T m≈£îÿe XÊ‘·+ ñHêï, Á|üdüTÔ‘·+ XÊdüqdüuÛÑ À e÷Á‘·+ πøe\+

11 eT+~ eTTdæ¢eTT Ò ñHêïs¡T. eTTdæ¢eTT\ Ä<Ûä«s¡ +˝À ø=‘·Ô bÕØº @sêŒ≥T

<ë«sê Ä sêh+˝Àì 21 õ˝≤¢˝À¢ Á|ü‘êé÷ïj·T sê»ø°j·T X¯øÏ Ô>±

ne‘·]+#·qT+~. ‘·eT dü+πøåe÷ìï Á|ü<Ûëq bÕØº\T |üÏº+#·Tø√e≥+ Ò<äH

$wüj·÷ìï eTTdæ¢eTT\T Á>∑Væ≤+#ês¡T.

nìï sêÁcÕº À¢q÷...

Ç°e\ »]–q ñ‘·Ôs¡Á|ü<XŸ mìïø£ À¢ |”dt bÕØº Ä|òt Ç+&çj·÷ Hê\T>∑T

nôd+;¢ kÕúHê\q ¬ø’edü+ #düTø=ì dü‘êÔ #ê≥T≈£î+~.nk˛+ nôd+;¢ mìïø£ À¢

>∑‘· ¬s+&ÉT $&É‘·\T>± Ä˝Ÿ Ç+&çj·÷ j·TTHÓ’f…&é &ÓyÓ÷Áø£Ïø Á|òü+Ÿ bÕØº

18 kÕúHê\qT ¬>\T#·Tø=+~. ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À eTTdæ¢yéT eTTH˚ï≥ ø£»>∑+

bÕØº @◊@&ûm+¬ø bı‘·TÔ‘√ ¬s+&ÉT kÕúHê˝À¢ $»j·T&ÛÉ+ø± yÓ÷–+∫+~.

$$<Ûä sêÁcÕº˝À¢ ÁbÕ+rj·T bÕØº\T ã˝Àù|‘·eTe⁄‘·THêïsTT. πøs¡fi¯˝À

Ç+&çj·THé j·T÷ìj·THé eTTdæ¢yéT©>¥ bÕØº Ä sêh+˝À n~Ûø±s¡+˝À

uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ñ+≥T+~. Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sêh+˝À eTõ¢dt Ç‘ÓÔVü‰<äT˝Ÿ eTTdæ¢MTHé

bÕØº nuÛÑ s¡Tú\T ôV’≤<äsêu≤<é õ˝≤¢ Àì |ü\T nôd+;¢ kÕúHê\qT ìsê≥+ø£+>±

¬ø’edü+ #düT≈£î+≥÷H ñHêïs¡T. πøs¡fi, nk˛+\˝À eTTdæ¢yéT bÕØº\T nôd+;¢

d”≥¢‘√bÕ≥T z≥¢qT ¬ø’edü+ #düTø=ì sê»ø°j·T n~Ûø±sêìï #· ≤sTTdüTÔHêïsTT.

ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT sêÁcÕº˝À¢ @s¡Œ&çq eTTdæ¢yéT bÕØº\T uÛÑ$wü´‘Y˝À

ã˝Àù|‘·yÓTÆ sê»ø°j·T Ä~Û|ü‘ê´ìï kÕ~ÛkÕÔj·TH˚ ÄX¯\T eTTdæ¢yéT esêZ˝À¢

ñHêïsTT. eTVü‰sêh˝À ø=‘·Ô>± Ä$s¡“¤$+#·qTqï eTTdæ¢yéT bÕØº sê»ø°j·T+>±

eTT+<ä&ÉT>∑T y˚j·TqT+~. <˚X¯+˝À $T>∑‘ê ≈£î˝≤\T, eT‘ê\yês¡T yê]

kı+‘· bÕØº\T Ò<ë Á|ü<ÛëqbÕØº\ <ë«sê sê»ø°j·T Ä~Û|ü‘ê´ìï kÕ~Û+#ês¡T.

ø±ì eTTdæ¢eTT\T Ç|ü⁄Œ&ç|ü⁄Œ& sê»ø°j·÷~Ûø±s¡+ ø√dü+ j·T‹ïdüTÔHêïs¡T. ñ

‘·ÔsYÁ|ü<XŸ, ;Vü‰sY, |ü•ÃeTu…+>±˝Ÿ\˝À ôd≈£î´\sY bÕØº\T>± #Ó|ü⁄Œ≈£îH bÕØº\T

eTTdæ¢eTT\≈£î dü¬s’q ÁbÕ‹ì<Ûä´+ Çe«≥+ ˝Ò<äT. Væ≤+<ä÷‘·«bÕØº nsTTq

;C…|”‘√bÕ≥T ø±+Á¬>dt, ø£eT÷´ìdüTº, Ç‘·s¡ ÁbÕ+rj·TbÕØº\T eTTdæ¢eTT\≈£î

dü¬s’q ÁbÕ‹ì<Ûä´+ Çe«≥+ ˝Ò<äT. »eVü≤sY˝≤˝Ÿ HÓÁVüA Vü≤j·÷+˝À

eTTdæ¢eTT\T ø±+Á¬>dt bÕØº‘√ ñHêïs¡T. HÓÁVüA ‘·sê«‘· eTTdæ¢eTT\T ø±+Á¬>dt≈£î

<ä÷s¡eTj·÷´s¡T. eTTdæ¢eTT\ dü+πøåe÷ìï $düà]+#·≥+‘√ eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢

Ä˝À#·q˝À |ü&Ü¶s¡T. mìïø£\ düeTj·T+˝À n\¢s¡T¢ düèwæº+∫ eTTdæ¢eTT\

s¡ø£åD ø√dü+ ø±+Á¬>dt bÕØº ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+<äì #Ó|æŒ eTTdæ¢eTT\qT z≥Tu≤´+≈£î>±

ñ|üjÓ÷–+#·T≈£î+~. ø±ì eTTdæ¢eTT\ Ä]úø±_Ûeè~∆øÏ m˝≤+Ï #·s¡´\T

#˚|ü≥º˝Ò<äT. >∑T»sê‘Y sêh+˝À qπs+Á<äyÓ÷&û Ä<Ûä«s¡´+˝À eTTdæ¢eTT\

#·ø√‘· kÕ–+~. Ä ‘·sê«‘· ;CÒ|” düsêÿs¡T Vü≤j·÷+˝À eTTdæ¢eTT\ô|’

<ë&ÉT\‘√ bÕ≥T f…Ás¡]düTº eTTÁ<ä yXÊs¡T. ñ‘·ÔsYÁ|ü<XŸ, ;Vü‰sY, ‘·$TfiHê&ÉT

sêÁcÕº˝À¢ì mìïø£˝À¢ ;d”\T ‘·eT dü‘êÔ #ê≥T≈£îHêïs¡T. <ä[‘· z≥s¡¢qT

dü+|òüTÏ‘·+ #dü÷Ô ø±˙¸sê+ @sêŒ≥T #dæq ;mdt|” >∑‘·+˝À ñ‘·Ôs¡Á|ü<XŸ

sêh+˝À n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ã+~. eTTdæ¢yéT bÕØº\T ø±+Á¬>dt, düe÷CŸyêBbÕØº,

sêÁw”ºj·T »q‘ê<äfiŸ, ‘·èDeT÷˝Ÿ ø±+Á¬>dt bÕØº\≈£î eTTdæ¢eTT\T eT<ä∆‘·T

|ü*ø±s¡T. πøs¡fi¯˝À eTTdæ¢eTT\T, Á¬ø’düÔe⁄\T, Hêj·TsY\T ø£*dæ sê»ø°j·T

Ä~Û|ü‘·´+ #·˝≤sTTdüTÔHêïs¡T. Væ≤+<ä÷‘·« mC…+&Ü‘√ |üì#˚düTÔqï •eùdq,

;CÒ|” bÕØº\T sê»ø°j·T n~Ûø±sêìï |ü+#·T≈£îH+<äT≈£î düe÷j·T‘·Ô+ ø±>±,

eTTdæ¢yéT bÕØº\T <ä[‘· bÕØº\‘√ ø£*dæ n~Ûø±sêìï |ü+#·Tø√yê\ì

jÓ÷∫düTÔHêïsTT. eTTdæ¢yéT esêZ\ Ä]úø±_Ûeè~∆ <Û˚´j·T+>± ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T

kÕ–düTÔqï eTTdæ¢yéT bÕØº\≈£î uÛÑ$wü´‘Y˝À eTTdæ¢yéT z≥Tu≤´+≈£î eT<ä∆‘·T

\_Û+#˚ neø±XÊ\THêïsTT. <˚X¯+˝À ã˝Àù|‘·eTe⁄‘·Tqï eTTdæ¢yéT bÕØº\T

eTTdæ¢eTT\ nuÛÑT´qï‹øÏ bÕ≥T|ü&É‘êj·Tì #Ó|üŒe#·TÃ.

VüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdt 28 e÷]Ã 2013

Vü≤≈£îÿ\ s¡ø£åD˝À Ä<äT´&ÉT

»dæºdt düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶

e÷qeVü≤≈£îÿ\ô|’ ø=‘·Ô>± bÕsƒê´+X+ : sêh|ü‹

eT‘· |òüTs¡ D˝À¢ j·T÷|” ≤|t !

◊ôV≤#YÄsYz ø±s¡ ø£s¡Ô\ s¡ø£Ô<ëq+

Ä+Á<Ûë eø˘Œ¤ uÛÑ÷eTT\ ø£u≤® ø£<∏ä

13

8

16

22

4


\øå±´\T ìπs›•+#·Tø√e≥+...yêÏì kÕ~Û+#+<äT≈£î

nVü≤]ïX\T ø£wüº|ü&ç‘ #ê\T... eTVæ≤fi\T ≈£L&Ü nqT≈£îqï~

kÕ~Û+#·e#·Ãì ìs¡÷|æ+#ês¡T ôV’≤<äsêu≤<é≈£î #Ó+~q &çÁ^

$<ë´]úì Äq+MTsê®. e+≥ Ç+Ïπø |ü]$T‘·+ ø±≈£î+&Ü

>∑Hé wüOÏ+>¥‘√bÕ≥T #·<äTe⁄˝Àq÷ n‘·T´qï‘· Á|ü‹uÛÑ ø£qã]Ã

<ä÷düT≈£îb˛‘·Tqï Äq+MTsê® eTTdæ¢yéT j·TTe‘·T\≈£î Ä<äs¡Ù+>±

ì*#ês¡T.

Á|ü|ü+#· nÁ>∑ÁX‚DÏ f…ìïdt kÕºsY nsTTq kÕìj·÷MTsê® k˛<ä]

nsTTq Äq+MTsê® >∑Hé wüOÏ+>¥ À |ü\T yÓT&É Ÿ‡ dü+bÕ~+∫

|òüTHêbÕÏ>± ì*∫+~. ø£ |üø£ÿ s√E≈£î 8 >∑+≥\bÕ≥T yê´j·÷eT+,

>∑Hé wüOÏ+>¥ ÁbÕø°ºdüT...eTs√|üø£ÿ »s¡ï*»+˝À &çÁ^ #·<äTe⁄‘·THêïs¡T.

mHÓïH√ï Áø°&Ü $»j·÷\T kÕ~Û+∫q Äq+MTsê® H˚Ï eTTdæ¢yéT

j·TTe‘·T\≈£î dü÷Œ¤]ÔìdüTÔHêïs¡T. |ü≥Tº<ä\... Ä‘·à$XÊ«dü+...

düeTj·TbÕ\q... ø£wüº|ü&‘·‘·«+ ñ+fÒ #ê\T @ s¡+>∑+˝ÀHÓ’Hê ñqï‘·

•Ksê\qT n~Ûs√Væ≤+#·e#·Ãì ìs¡÷|æ+#ês¡T Äq+MTsê®.

u…\÷Hé\ wüOÏ+>¥‘√ Áoø±s¡+

ªªHqT e÷ ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\‘√ 2004 e dü+e‘·‡s¡+˝À eTT+ãsTT˝Àì

z yTfi≤≈£î yÓfi≤¢qT. Ä yTfi≤qT dü+<ä]ÙdüTÔqï düeTj·T+˝À u…\÷Hé\qT

>∑T] #·÷dæ wüOŸ #dæ |ü>∑T\>=fÒº <äèX´+ qHÓï+‘√ Äø£≥Tº≈£î+~.

n+‘...Hq÷ ≈£L&Ü ‘·TbÕø° rdüTø=ì es¡Tdü>± 16 u…\÷Hé\qT

ù| ÒÃXÊqT. >∑T] ‘·|üŒì Hê @ø±Á>∑‘·, wüOŸ #dæq $<Ûëq+ Hê

‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î ≈£L&Ü q∫Ã qqTï n_Ûq+~+#ês¡T. Ä yTfi≤˝À n|ü⁄Œ&

ìs¡ísTT+#·T≈£îHêï. HqT wüOÏ+>¥ Áø°&ÉqT m+#·Tø=ì <X+˝ÀH ñ‘·ÔeT

>∑Hé wüO≥sYqT ø±yê\ì. eTT+ãsTT qT+∫ ôV’≤<äsêu≤<é≈£î ‹]–

e#êÃø£ ùdº&çj·T+≈£î yÓ[¢ >∑Hé wüOÏ+>¥ À ø√#Y e<ä› •ø£åD bı+<ä≥+

Äs¡+_Û+#êqT. n˝≤ >∑Hé wüO≥sYqT nj·÷´qT. ‘·TbÕø° #‘·ãÏº

\øå±´ìï >∑T]#·÷dæ, <ëìï #~Û+#·≥+ n+fÒ Hê¬ø+‘√ ÇwüºeT+≤s¡Tμμ

Äq+MTsê®.HqT eTT+ãsTT yTfi≤≈£î yÓ[¢q dü+e‘·‡s¡yT *+|æø‡˝À

wüOÏ+>¥ À dæ\«sYyÓT&É ŸqT ¬>*∫q sê»´es¡úHédæ+>¥ sê<∏√&é <X+˝ÀH

yÓTT≥ºyÓTT<äÏ *+|æø‡ wüO≥sY>± ì*#ês¡T. <XÊìøÏ sê<∏√&é *+|æø‡

|ü‘·ø±ìï rdüT≈£îsêe≥+ qHÓï+‘√ Á|üuÛ≤$‘·+ #dæ+~. sê<∏√&éqT

dü÷Œ¤]Ô>± rdüTø=ì HqT ≈£L&Ü eTVæ≤fi≤ u…dtº wüO≥sY>± m<ä>±\H

\ø£å +‘√ n$ÁXÊ+‘·+>± ÁX$TdüTÔHêïqT.. ªª>∑Hé |ü≥Tº≈£îqï|ü⁄& HqT

2016 ˇ*+|æø‡˝À <XÊìøÏ eTVæ≤fi≤ >∑Hé wüOÏ+>¥ $uÛ≤>∑+˝À

bÕ˝§Zì |ü‘·ø£+ kÕ~Û+#ê\ì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïμμq+≤sêyÓT. e#Ã

ˇ*+|æø‡ ø√dü+ Ç|üŒÏ qT+∫ s√E≈£î 8 >∑+≥\ bÕ≥T >∑Hé wüOÏ+>¥

ÁbÕø°ºdüT #düTÔHêïq+≤sêyÓT.

mHÓïH√ï yÓT&É Ÿ‡

|üPDÒ˝À »]–q n+‘·sê®rj·T >∑Hé wüOÏ+>¥ b˛°˝À¢ bÕ˝§Zqï

Äq+MTsê® dæ\«sY yÓT&É Ÿ dü+bÕ~+#ês¡T. sêhkÕúsTT˝À »]–q eT÷&ÉT

b˛° À¢ bÕ˝§Zì ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ dæ\«sY yÓT&É Ÿ‡, ø£ ã+>±s¡T|ü‘·ø±\qT

¬>\TÃ≈£îHêïs¡T. >∑Hé wüOÏ+>¥ eTVæ≤fi≤ $uÛ≤>∑+˝À $X‚wü Á|ü‹uÛÑ

ø£qãs¡Tdü÷Ô Äq+MTsê® C≤rj·TkÕúsTT Áø°&Üø±]DÏ>± ì*#ês¡T.

ôV’≤<äsêu≤<é Àì ôdsTT+Ÿ ÁbòÕì‡dt &çÁ^ ø£fi≤XÊ\˝À »s¡ï*»+˝À

&çÁ^ ø√s¡T‡ #·<äTe⁄‘·Tqï Äq+MTsê® uÛÑ$wü ‘·TÔ À u…dtº »s¡ï*düTº>±

ø±yê\H~ Hê Äø±+ø£å n+≤s¡T.

Äq+MTsê®

Ä‘·à$XÊ«dü+


VüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdt≈£î n_Ûq+<äq\T

sêh+˝À e÷qeVü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD ñ<ä e÷ìøÏ

#j·T÷‘·ì#Ã+<äT≈£î VüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdt ù|]≥

e÷dü|üÁ‹ø£qT yÓ\Te]düTÔqï m&ç≥sY, |ü_¢wüsY, Ç‘·s¡

dæã“+~øÏ e÷ n_Ûq+<äq\T. e÷qeVü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD≈£î

MTs¡T #düTÔqï ø£èwæøÏ e÷ eT<ä∆‘·T m|ü⁄Œ&É÷ ñ+≥T+<äì

dü$qj·T+>± eTq$ #düTÔHêï+.

` $qjYT, s¡$Á|üø±wt, yÓ+ø£Ÿ ãè+<ä+

dæøÏ+Á<ëu≤<é

n$˙‹ì ìs¡÷à\q≈£î q&ÉT+ ø£≥º+&ç

n&ÉT>∑&ÉT>∑THê n$˙‹, nÁø£e÷\T yfiS¢ìø=ì b˛sTTq H|ü<∏ä +˝À

n$˙‹øÏ e´‹πsø£+>± ÄyéTÄBà dü+πøåeT+ ø√dü+ MTs¡T Á|ü‘´ø£+>±

e÷dü|üÁ‹ø£ rj·T&É+ e÷¬ø+‘√ dü+‘√cÕìï∫Ã+~. ªVüQéTHé¬s’Ÿ‡

yêsTTdtμ m|ü⁄Œ&É÷ Á|ü»\ |üø£å+ eVæ≤dü÷Ô eTq düe÷»+˝À ≈£î[¢

ø£+|ü⁄ø=&ÉT‘·Tqï n$˙‹ì düeT÷\+>± ìs¡÷à*+#·&É+˝À MT e+‘·T

bÕÁ‘· ìs¡«Væ≤+#ê\ì ø√s¡T‘·÷ MTs¡T ø=‘·Ô>± yÓ\Te]düTÔqï

e÷dü|üÁ‹ø£qT Ä<ä]kÕÔeTì ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêï+.

` X•ø£fi, ùdïVü≤, ìs¡à\ ãè+<ä+

J&çyÓT≥¢


kÕúHê\T ª#μC≤sêsTT. eTTdæ¢eTT\ eT<Ûä ñqï n+‘·s¡Z‘· es¡Z $uÛÒ<ë\T,

ø=s¡e&çq ◊ø£ ‘· e\¢ >∑‘· 2009 nôd+;¢ mìïø£ À¢ eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢

n~Ûø£+>± ñqï ìjÓ÷»ø£esêZ˝À¢q÷ eTTdæ¢yéT nuÛÑ´s¡Tú\T z≥$T

#·$#·÷XÊs¡T. >∑‘·+˝À õ˝≤¢πø+Á<äyÓTÆq ø£s¡÷ï\T nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£es¡Z+

qT+∫ |ü\T mìïø£˝À¢ eTTdæ¢yéT nuÛÑ´s¡Tú\T $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T.

B+‘√bÕ≥T q+<ë´\ nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ eTTdæ¢yéT nuÛÑ ]ú

mHé.m+.&ç. |òüs¡÷UŸ |ü\TkÕs¡T¢ myÓTà Ò >± mìï¬ø’ sêh yÓTÆHê]° dü+πøåeTXÊK

eT+Á‹>± |üì#dæq |òüTq‘· ≈£L&Ü ñ+~. ø±ì 2009 nôd+;¢ mìïø£ À¢

ø£s¡÷ï\T qT+∫ >∑|òüPsY, q+<ë´\ ôd¬>à+Ÿ qT+∫ mHém+&ç |òüs¡÷UŸ\T

z≥$T bÕ\j·÷´s¡T. eTTdæ¢yéT myÓTà Ò \T ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤+# ¬s+&ÉT

kÕúHê˝À¢q÷ Ç‘·s¡T\T $»j·T+ kÕ~Û+#·≥+ô|’ eTTdæ¢yéT esêZ\T Ä+<√fiq

#Ó+<äT‘·THêïsTT. mìïø£\T eTT–XÊø£ eT÷&ÉTqïs¡ @fi¢ ‘·sê«‘· ‘·eT nHÓ’ø£ ‘·

e\¢H >∑‘· mìïø£ À¢ z≥$T #Ó+<ëeTì eTTdæ¢eTT\T ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T.

2014 kÕ<Ûës¡D mìïø£ À¢HÓ’Hê eTTdæ¢eTT\+<äs¡÷ sê»ø°j·T bÕØº\≈£î

nr‘·+>± dü+|òüTÏ‘·+>± |üì#j·÷*‡q nedüsêìï >∑T]Ô+#ês¡T.

ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ À yÓTT‘·Ô+ z≥s¡T¢ 24,25,269 eT+~ ñ+&É>±, Ç+<äT˝À

4,80,410 eT+~ eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢ ñHêïs¡T. ø£s¡÷ï\T nôd+;¢

ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À 2,50,607 eT+~ z≥s¡T¢ ñ+&É>±, Ç+<äT˝À 86,773

eT+~ eTTdæ¢eTT Ò. q+<ë´\ nôd+;¢ ôd¬>à+Ÿ À 2,04,015 eT+~

yÓTT‘·Ô+ z≥s¡¢ À 63,161 eT+~ eTTdæ¢eTT\THêïs¡T. õ˝≤¢ Àì ø£s¡÷ï\T,

q+<ë´\ nôd+;¢ kÕúHê˝À¢ $»j·÷ìï Á|üuÛ≤$‘·+ #j·T>∑*π> kÕúsTT˝À

ñqï eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢ >∑‘· mìïø£ À¢ sê»ø°j·TbÕØº\T, esêZ\ yêØ>±

$&çb˛j·÷s¡T. Ä+π>¢j·TT\T Hê&ÉT uÛ≤s¡‘·<X+˝À bÕ>± yùd+<äT≈£î M\T>±

$uÛÑõ+#·T bÕ*+#·T dæ<ë∆+‘êìï neT\T #XÊs¡T. n˝≤π> H&ÉT myÓTà Ò \T>±

mìï¬ø’q düuÛÑT´\T eTTdæ¢eTT\ eT<Ûä $uÛÒ<ë\T s¡–*Ã z≥¢qT $uÛÑõ+#·T

mìïø£ À¢ yês¡T $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. ø±s¡D≤ ÒyÓ’Hê eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢

n~Ûø£+>± ñHêï eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T mìïø£ À¢ z≥$T bÕ\j·÷´s¡T.

˝ÀødüuÛÑ À ‘·–q ÁbÕ‹ì<Ûä yT~?

>∑‘·+˝À »]–q ˝Àø˘düuÛÑ mìïø£˝À¢ ¬s+&ÉT eT÷&ÉT kÕúHê\T ¬ø’edü+

#düT≈£îqï eTTdæ¢eTT\T Ç°e\ πøe\+ ø£ÿ kÕúq+‘√H dü]ô|≥Tºø√yê*‡

edüTÔ+~. dæøÏ+Á<ëu≤<é ÀødüuÛÑ ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À 1952 qT+∫ es¡Tdü>±

Äs¡TkÕs¡T¢ »]–q mìïø£ À¢ eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T m+|”\T>± $»j·Tπø‘·q+

m>∑Ts¡y˚XÊs¡T. 1977es¡≈£î ø=qkÕ–q eTTdæ¢eTT\ Vü≤yê≈£î 1979

mìïø£\ qT+∫ ‘Ós¡|ü&ç+~. q˝§Z+&É ÀødüuÛÑ qT+∫ 1967, 1977\˝À

»]–q mìïø£ À¢ m+.yÓ’.dü©+, eTTVü≤eTà<é nãT› Ÿ \r|òt\T m+|”\T>±

$»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. nq+‘·s¡+ »]–q mìïø£ À¢ eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\≈£î

Ï¬ø≥T¢ sêø£ m+|”\T ø± Ò<äT. es¡+>∑ Ÿ ˝ÀødüuÛÑ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫

1957˝À mdt.m.U≤Hé. 1962˝À _.m.MTsê®, 1980˝À ø£e÷\TB›Hé

nVü≤à<é\T m+|”\T>± ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤+#ês¡T. nq+‘·s¡+ eTTdæ¢eTT\≈£î

mìïø£ À¢ b˛°#ùd neø±X+ <äø£ÿø£ ÀødüuÛÑ≈£î eTTdæ¢eTT\T mìïø£ ø±e≥+

Ò<äT. Vü≤qàø=+&É ˝ÀødüuÛÑ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ ø£e÷\TB›Hé nVü≤à<é

es¡Tdü>± eT÷&ÉTkÕs¡T¢ mìï¬ø’, πø+Á<ädüVü‰j·TeT+Á‹>± |üì#dæHê Ä ‘·sê«‘·

»]–q mìïø£ À¢ ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ z≥$T #·$#·÷&Ü*‡ e∫Ã+~. >∑T+≥÷s¡T

˝ÀødüuÛÑ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ 1991˝À Ä#ês¡ mHéõs¡+>±qT z&ç+∫

˝≤ ŸC≤HéuÛ≤cÕ m+|”>± ¬>*#ês¡T. nq+‘·s¡+ »]–q ¬s+&ÉT mìïø£ À¢

z&çb˛j·÷s¡T. ˝≤ ŸC≤HéuÛ≤cÕ qs¡‡sêe⁄ù|≥ qT+∫ 1999˝À b˛°#dæ

z≥$T #·÷XÊs¡T. 1957˝À ø£s¡÷ï\T qT+∫ .m.U≤Hé m+|”>± ¬>*∫Hê

Ä ‘·sê«‘· eTTdæ¢eTT\≈£î neø±X+ <äø£ÿ Ò<äT. 1962˝À nq+‘·s¡|ü⁄s¡+

qT+∫ ÀødüuÛÑ≈£î .m.U≤Hé mìïø£j·÷´s¡T. 2004˝À Væ≤+<ä÷|üPsY qT+∫

˝ÀødüuÛÑ≈£î ìC≤eTTB›Hé mìï¬ø’Hês¡T. 2009 mìïø£ À¢ U≤dæ+U≤Hé b˛°

#dæHê z&çb˛j·÷s¡T.

˝ÀødüuÛÑ mìïø£ À¢ eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\ z≥$T

ø£s¡÷ï\T ˝ÀødüuÛÑ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ 1980 mìïø£ À¢ »q‘êbÕØº

nuÛÑ ]ú>± b˛°#dæq qJsYnVü≤à<é z$TbÕ\j·÷´s¡T. 2009 ˝ÀødüuÛÑ

mìïø£˝À¢ q+<ë´\ kÕúq+ qT+∫ e÷JeT+Á‹ mHém+&ç |òüs¡÷UŸ

md”ŒyÓ’¬s&ç¶ô|’ ã]˝À ì\∫ z&çb˛j·÷s¡T. 1980 mìïø£ À¢ Ädæ|òtbÕcÕ

≈£L&Ü |üsê»j·T+ bÕ\j·÷´s¡T. ìC≤e÷u≤<é ˝ÀødüuÛÑ ã]˝À ì*∫q

düj·T´<é j·T÷düT|òtn©, m+.m+.U≤Hé\T z&çb˛j·÷s¡T. yÓT<äø qT+∫

b˛°#dæq yÓTTVæ≤j·TTB›Hé ≈£L&Ü z≥$T #·$#·÷XÊs¡T. Ä~˝≤u≤<é ÀødüuÛÑ

kÕúq+ qT+∫ b˛°#dæq düT˝≤ÔHé nVü≤à<é z≥$T #·$#·÷XÊs¡T.

sê»ø°j·T Ä~Û|ü‘· + ø£*Œ+#ê*

eTTdæ¢eTT\ »HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£>± yê] yê≤ Á|üø±s¡+ yê]øÏ sê»ø°j·T

Ä~Û|ü‘· + ø£*Œ+#ê*‡ ñ+~. Bìø√dü+ >∑‘·+˝À eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T

myÓTà Ò \T>± $»j·T+ kÕ~Û+∫q 30 ìjÓ÷»ø£esêZ À¢ Äj·÷ esêZìøÏ

#Ó+~q nuÛÑ s¡Tú\πø nìï sê»ø°j·TbÕØº\T Ï¬ø≥T¢ Çyê«\ì Äj·÷ bÕØº\

n~ÛH˚‘·\T ìs¡íj·T+ rdüTø√yê*. n|ü⁄Œ&˚ #·≥ºdüuÛÑ nsTTq nôd+;¢øÏ

»HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£>± eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T ¬>\TkÕÔs¡H~ yêdüÔe+. eTTdæ¢eTT\

yê≤ Á|üø±s¡+ yê]øÏ sê»ø°j·T ÁbÕ‹ì<Ûä + <äπøÿ˝≤ H‘·\T ∫‘·ÔXó~∆>±

ìs¡íj·÷\T #j·÷*‡ ñ+~. n|ü⁄Œ& sêh+˝À eTTdæ¢eTT\T eTT+<ä&ÉT>∑T

ykÕÔs¡H~ yêdüÔe+.


Vü≤≈£îÿ\ s¡ø£åD˝À Ä<äT´&ÉT

»dæºdt düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶


Ä+<√ Ÿ À |òüø£èB›Hé z≥$T

Ä+<√ Ÿ nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ md”‡ nuÛÑ s¡Tú\≈£î ]»s¡T« #j·Tø£ eTT+<äT

1957 nôd+;¢ mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dt bÕØº nuÛÑ ]ú>± m+.&ç. |òüø£èB∆Hé b˛°

#dæ dü«‘·+Á‘· nuÛÑ ]ú ãdüee÷qj·T´ #‹˝À z&çb˛j·÷s¡T. Ä ‘·sê«‘·

á kÕúHêìï md”‡\≈£î ]»s¡T« #XÊs¡T.

»V”≤sêu≤<é À eTTdæ¢eTT\ ÁbÕ‹ì<Ûë´ìøÏ ‘Ós¡

»V”≤sêu≤<é nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢ m≈£îÿe>± ñ

Hêïs¡T. nsTTHê Çø£ÿ&ç qT+∫ myÓTà˝Ò´>± m+.u≤>±¬s&ç¶ @&ÉTkÕs¡T¢

$»j·Tπø‘·q+ m>∑Ts¡yXÊs¡T. 1962˝À á kÕúq+ qT+∫ dü«‘·+Á‘· nuÛÑ ]ú>±

mìïø£\ ã]˝À ~–q m Ÿ.uÒ>∑+ u≤>±¬s&ç¶ #‹˝À z&çb˛j·÷s¡T. u≤>±¬s&ç¶

eTs¡D≤q+‘·s¡+ Çø£ÿ&ç qT+∫ 1999 nôd+;¢ mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dt nuÛÑ ]ú>±

eTTVü≤eTà<é |òüØ<äTB›Hé $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. 2004e dü+e‘·‡s¡+˝À

mìïø£˝À¢ ¬s+&√kÕ] $»j·T+ kÕ~Û+∫q |òüØ<äTB›Hé sêh yÓTÆHê]°

dü+πøåeTXÊK eT+Á‹>± |üì#˚XÊs¡T. nq+‘·s¡+ ìjÓ÷»ø£esêZ\

|ü⁄qsY$uÛÑ»q˝À á ôd¬>à+ŸqT md”‡ nuÛÑ s¡Tú\≈£î ]»s¡T« #XÊs¡T. B+‘√

Çø£ÿ&ç qT+∫ eT+Á‹ ^‘ê¬s&ç¶ b˛° #dæ ¬>*#ês¡T. á kÕúq+˝À dæÏº+>¥

myÓTà Ò nsTTq |òüØ<äTB›Hé≈£î n+ãsYù|≥ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ Ï¬øŸ Ç#êÃs¡T.

Çø£ÿ&ç ;CÒ|” nuÛÑ ]ú øÏwüHé¬s&ç¶ #‹˝À |òüØ<äTB›Hé |üsê»j·T+ bÕ\j·÷´s¡T.

eTTdæ¢eTT\≈£î <äø£ÿì <=e÷à≥ ôd¬>à+Ÿ

1962e dü+e‘·‡s¡+˝À »]–q nôd+;¢ mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dt bÕØº nuÛÑ ]ú>±

ã]˝ÀøÏ ~–q ¬ø.yÓTTsTTqTB›Hé myÓTà Ò >± $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T. nq+‘·s¡+

1967˝À »]–q mìïø£ À¢ áj·Tq b˛°#dæ dü«‘·+Á‘· nuÛÑ ]ú #‹˝À

z≥$T bÕ\j·÷´s¡T. Ä ‘·sê«‘· 1994˝À »]–q mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dt

bÕØº nuÛÑ ]ú>± m.m|òt.VüQùd‡Hé≈£î ø±+Á¬>dt bÕØº Ï¬ø≥Tº <äøÏÿHê $»j·T+

kÕ~Û+#· Ò<äT. Çø£ÿ&ç qT+∫ eTTdæ¢yéT myÓTmà Ò ˇø£ kÕ] ÁbÕ‹ì<Ûä +

eVæ≤+∫Hê, nq+‘·s¡+ ¬s+&ÉT kÕs¡T¢ »]–q nôd+;¢ mìïø£ À¢ Ç<ä›s¡T

eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T z≥$T bÕ\j·÷´s¡T.

|ü]–˝À eTTdæ¢eTT\≈£î ÁbÕ‹ì<Ûä yT~?

|ü]– nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ eT÷&ÉT kÕs¡T¢ eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T

myÓTà Ò \T>± $»j·T+ kÕ~Û+∫ Hê, Ä ‘·sê«‘· mìïø£ À¢ ¬s&ç¶ nuÛÑ s¡Tú\<

ô|’ #sTT nsTT+~. sêh+ @s¡Œ&çq ‘·sê«‘· yÓTT≥ºyÓTT<äÏkÕ] »]–q

1952 nôd+;¢ mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dt nuÛÑ ]ú mdt.C….uÒ>∑+ myÓTà Ò >± $»j·T+

kÕ~Û+#ês¡T. Ä ‘·sê«‘· 1978 nôd+;¢ mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dt◊ nuÛÑ ]ú m

wüØ|òt myÓTà Ò >± mìïø£j·÷´s¡T. eT∞¢ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ bÕØº Ä$sê“¤e+

nq+‘·s¡+ 1983˝À »]–q mìïø£ À¢q÷ m.wüØ|òt eTs√kÕ] myÓTà Ò

nj·÷´s¡T. Ä ‘·sê«‘· 1995 nôd+;¢ mìïø£ À¢ ø±+Á¬>dt nuÛÑ ]ú m.wüØ|òt

z≥$T #Ó+<ës¡T. eT∞¢ Ä ‘·sê«‘· »]–q nsTT<äT $&É‘·\ mìïø£ À¢q÷

eTTdæ¢yéT nuÛÑ´s¡Tú\≈£î bÕØº\ Ï¬ø≥T¢ <äø£ÿ˝Ò<äT. B+‘√ eTTdæ¢eTT\

ÁbÕ‹ì<Ûä + ø=s¡e&ç+~. |ü]–˝À eT÷&ÉTkÕs¡T¢ eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T ¬>*∫Hê,

Ä ‘·sê«‘· ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ z≥$T #Ó+<ës¡T. Ä z≥$T‘√ eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú Ò

Çø£ÿ&ç qT+∫ b˛° #j·T&É+ Ò<äT.

eTTdæ¢eTT\ ª#μC≤]q nôd+;¢ kÕúHê\T

sêh+˝ÀH ôV’≤<äsêu≤<é õ˝≤¢ ‘·sê«‘· n‘· ~Ûø£+>± eTTdæ¢yéT z≥s¡T¢ ñqï

õ˝≤¢>± ù|s=+~q ø£s¡÷ï\T˝À eTTdæ¢eTT\ #‹˝À ñqï ¬s+&ÉT XÊdüqdüuÛ≤


sêh e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé≈£î #ÛÓ’s¡àHé>± $•wü ùde\+~+∫q

»dæºdt düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£å≈£î&ç>± ù|s=+<ës¡T. sêh

ôV’≤ø√s¡Tº »&ç®>±, πøs¡fi¯, ôV’≤ø√s¡Tº e÷J N|òt »dæºdt>± |üì#˚dæq

düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶ Á|üdüTÔ‘·+ sêh ˝Àø±j·TTø£Ô>± e´eVü≤]düTÔHêïs¡T. πøs¡fi

ôV’≤ø√s¡Tº N|òt »dæºdt>± |ü<äM $s¡eTD #XÊø£ 2005 Ä>∑düTº 12

e‘B qT+∫ 2010 Ä>∑düTº 12e ‘B es¡≈£î sêh e÷qeVü≤≈£îÿ\

ø£$TwüHé #ÛÓ’s¡àHé>± Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD≈£î bÕ≥T|ü&Ü¶s¡T. 1943e dü+e‘·‡s¡+

e÷]Ã2 e‘Bq ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+˝À »ìà+∫q áj·Tq ÁbÕ<∏ä$Tø£

$<ä qT düT˝≤ÔHéãC≤sY, #Ûê<äsY|òü÷Ÿ dü÷ÿfi¢ À kÕ–+~. ôd’Hé‡ Á>±&ÉT´jTŸ

nsTTq düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶ ñkÕàìj·÷ $X«$<ë´\j·T+˝À Hê´j·T$<ä qT

nuÛÑ dæ+#ês¡T. 1966e dü+e‘·‡s¡+ »qe] 10 e‘Bq Hê´j·Tyê~>±

ù|s¡T qyÓ÷<äT #düT≈£îHêïs¡T. Hê´j·Tyê~>± ôV’≤ø√s¡Tº À ÁbÕø°ºdüT #dü÷Ô,

1991 qe+ãs¡T 25e ‘˚Bq n<˚ ôV ’≤ø√s ¡T º˝À »&ç ¶>±

ìj·T$T‘·T\j·÷´s¡T. nq+‘·s¡+ N|òt »dæºdt>± |ü<Û√qï‹ bı+~, 2001

ôdô|º+ãs¡T 11e ‘B qT+∫ 2004 qe+ãs¡T 20e ‘B es¡≈£î

eTÁ<ëdt ôV’≤ø√s¡Tº N|òt »dæºdt>± |üì#XÊs¡T. 2004 qe+ãs¡T 21

qT+∫ 2005 e÷]Ã 2e ‘B es¡≈£î áj·Tq πøs¡fi ôV’≤ø√s¡Tº N|òt

»dæºdt>± ùde\+~+∫ |ü<äM$s¡eTD #˚XÊs¡T. |ü<äM $s¡eTD

nq+‘·s¡+ e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé, ˝Àø±j·TTø£Ô>± ø°\ø£ |ü<äe⁄\T

#|ü≤ºs¡T.

Áø°&É\+fÒ m+‘√ Çwüº+

$<ë´]ú <äX qT+∫ düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶øÏ Áø°&É\+fÒ m+‘√ Çwüº+. ø£fi≤XÊ\˝À

|òü⁄Ÿu≤˝Ÿ, Vü‰ø° Áø°&É\ b˛°˝À¢ bÕ˝§ZHêïs¡T. áj·Tq≈£î Áø°&É˝Ò

ø±<äT...Ä<ÛäTìø£ kÕVæ≤‘· +, ÁoÁo sêdæq ø£$‘·\Hêï eT]+‘· Çwüº+

ø£qãs¡TkÕÔs¡T. dü+^‘·eT+fÒ ≈£L&Ü eT≈£îÿe #·÷ù|yês¡T.

2005˝À Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé Ä$sê“¤e+

sêh+˝À e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHéqT sêhÁ|üuÛÑT‘·«+ 2005 Ä>∑düTº

11e‘Bq @sêŒ≥T #dü÷Ô Jy√m+mdt HÓ+ãs¡T 355 ù|]≥ ñ

‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #dæ+~. 1993 e÷qeVü≤≈£îÿ\ #·≥º+ neT\T≈£î ø£$TwüHé

2005 Ä>∑düTº 12e‘˚B qT+∫ |üì#˚j·T&É+ Äs¡+_Û+∫+~.

e÷qeVü≤≈£îÿ\ #·≥º+ 1993 ôdø£Hé 2 Á|üø±s¡+ e÷qe Vü≤≈£îÿ\+fÒ

J$‘êìøÏ

e÷qeVü≤≈£îÿ\ ñ\¢+|òüTq\ô|’ ø£$TwüHé ø£HÓïÁs¡

C≤rj·T e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé‘√bÕ≥T $$<Ûä sêÁcÕº\ Vü≤≈£îÿ\

ø£$TwüHé\T e÷qeVü≤≈£îÿ\ ñ\¢+|òüTq\ dü+|òüT≥q\ô|’ ø£HÓïÁs¡ #XÊsTT.

á ñ\¢+|òüTqô|’ yÓ+≥H ìy~ø£\T |ü+|æ+#ê\ì b˛©düT\‘√bÕ≥T

$$<Ûä XÊK\ ñqï‘ê~Ûø±s¡T\≈£î H√°düT\T C≤Ø #XÊsTT.

Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ\≈£î uÛÑ+>∑+ yêÏ\T¢‘·Tqï|ü⁄&ÉT e÷qeVü≤≈£îÿ\

ø£$TwüHé düŒ+~+∫, |ü\T dü+|ò üT≥q\ô|’ $#ês¡D≈£î

Ä<˚•k˛Ô+~. ø=ìï Á|üCÀ|üjÓ÷>∑ n+XÊ\ô|’ ø£$TwüHé

düTyÓ÷À>± $#ês¡D≈£î d”«ø£]+∫, dü+ã+~Û‘· Á|üuÛÑT‘·«

XÊK\≈£î ìy~ø£\T |ü+|æ+#ê\ì ø√s¡T‘·÷ H√°düT\T C≤Ø

#dæ+~. e÷qeVü≤≈£îÿ\ |ü]s¡øÏå+#·T≈£îH n+X+ô|’ Á|ü»˝À¢q÷

#Ó’‘·q´+ yÓ*¢$]dæ+~. B+‘√ |ü\Te⁄s¡T bÂs¡T\T #˚dæq

|òæsê´<äT\ô|’ ôd’‘·+ ôV≤#êÃØ‡ düŒ+~+#·≥+ $X‚wü+.

>±+BÛ ÄdüT|üÁ‹˝À nHê<∏ä eTè‘·<Vü‰\ $Áø£j·T+ô|’

<äsê´|ü⁄Ôq≈£î ø£$TwüHé Ä<X+

>±+BÛ ÄdüŒÁ‹øÏ #s¡T‘·Tqï nHê<∏ä eTè‘·<Vü‰\qT neTTà≈£î+≥Tqï yÓ’q+ô|’

sêh e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé düŒ+~+∫+~.Bìô|’ rÁe ÄÁ>∑Vü≤+ e´ø£Ô+

#dæ+~. n+‘· ˙#êìøÏ bÕ\Œ&ÉT‘·THêïsê? nì nyêø£ÿsTTq düuÛÑT´\T

Á|ür bÂs¡T&çøÏ ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ\THêïsTT. ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ\ neT\T

$wüj·T+˝À mø£ÿ&É @ ∫qï ‘&Ü e∫ÃHê e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé,

Hê´j·TkÕúHê\ e+Ï y~ø£\ <ë«sê Á|ü•ï+#·e#·TÃ. eTq uÛ≤s¡‘·

sêC≤´+>∑+ bÂs¡T\≈£î ø£*Œ+∫q Vü≤≈£îÿ\qT ø±\sêùdÔ #·÷dü÷Ô

s¡Tø√<äT. ùd«#·Ã¤>±, ìs¡“¤j·T+>± ã‹πø Vü≤≈£îÿ Á|ür eTìwæøÏ ñ

+~. Ä Vü≤≈£îÿ≈£î uÛÑ+>∑+ ø£*–‘ n~ e÷qeVü≤≈£îÿ\ ñ\¢+|òüTq

ne⁄‘·T+~. Á|üuÛÑT‘·«+, n~Ûø±s¡T\T, Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T, ‘√Ï bÂs¡T\T,

u≤<ÛäT´\T me¬s’Hê ø±e#·TÃ. á $eø£åqT Á|ü•ï+#·&ÜìøÏ kÕeTqT´\≈£î

≈£L&Ü e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé nH˚ X¯øÏ Ôe+‘·yÓT Æq y˚~ø£

n+<äTu≤≥T˝À ñ+~. eTq $wüj·T+˝ÀH ø±<äT m<äTÏ eTìwæ

Vü≤≈£îÿ\≈£î uÛÑ+>∑+ ø£\T>∑T‘·Tqï≥T¢ nì|æ+∫Hê ø£$TwüHéqT

ÄÁXsTT+#·e#·TÃ.

ôV’≤<äsêu≤<é À sêh e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé ø±sê´\j·T+ ñ+~.

&Ûç©¢ πø+Á<ä+>± C≤rj·T e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé |üì#düTÔ+~. ø£\+,

ø±–‘·+ #ê\T e÷qeVü≤≈£îÿ\ ñ\¢+|òüTqô|’ πødüT yj·T&ÜìøÏ.

sêhe÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé ø±sê´\j·T+, >∑èVü≤ø£\Œ ø±+ô|¢ø‡,

Hê+|ü*¢, ôV’≤<äsêu≤<é, bòÕ´ø‡: 040`24601573

[email protected]


sêh sê»<Ûëì q>∑s¡yÓTÆq ôV’≤<äsêu≤<é õ˝≤¢˝À #ê]àHêsY,

ãVü≤<ä÷sY|ü⁄sê, #ê+Á<ëj·TD>∑T≥º, ø±sê«Hé, Ädæ|òtq>∑sY, eT\ø˘ù|≥,

j·÷KT‘Y|ü⁄sê nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£esêZ À¢ eTõ¢dt bÕØº myÓTà Ò \T ÁbÕ‹ì<Ûä +

eVæ≤düTÔHêïs¡T. ôV’≤<äsêu≤<éqT $TqVü‰sTTùdÔ sêh+˝ÀH πøe\+ q\T>∑Ts¡T

eTTdæ¢yéT myÓTà Ò \THêïs¡T. ø£&É|ü, >∑T+≥÷s¡T, Væ≤+<ä÷|üPsY, eT<äq|ü*¢

nôd+;¢ ôd¬>à+Ÿ\˝À e÷Á‘·yT eTTdæ¢yéT XÊdüqdüuÛÑT´\T mìïø£j·÷´s¡T.

18 õ˝≤¢ À¢ eTTdæ¢eTT\T ìyêdüeTT+≥THêï, yê] düeTdü \ô|’ nôd+;¢ À

>∑fiyÓT‘Ô eTTdæ¢yéT Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT Ò ø£s¡ej·÷´s¡T.

sêh+˝Àì 19 nôd+;¢ ìjÓ÷»ø£esêZ˝À¢ eTTdæ¢eTT\T n~Ûø£+>±

ìe•düTÔHêïs¡T. eTTdæ¢yéT »HêuÛ≤‘√bÕ≥T n‘· ~Ûø£ z≥s¡T¢ ìe•düTÔqï

ìjÓ÷»ø£esêZ À¢ eTTdæ¢yT‘·s¡T Ò #·≥ºdüuÛÑ≈£î mìïø£e≥+ e\¢ yÓTÆHê]°\

düeTdü \T eTs¡T>∑Tq |ü&ÉT‘·THêïsTT. ø£s¡÷ï\T, q+<ë´\, m$Tà>∑q÷s¡T,

KeTà+, düTC≤‘·q>∑sY, »q>±eT, neTs¡∫+‘·, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY, |ü]–,

»V”≤sêu≤<é, ìC≤e÷u≤<é, ø±e÷¬s&ç¶, uÀ<ÛäHé, Ä~˝≤u≤<é, $XÊK|ü≥ºD+,

$»j·Tyê&É |ü•ÃeT ìjÓ÷»ø£es¡Z+, ô|<ä≈£Ls¡bÕ&ÉT, e÷sêÿ|ü⁄s¡+, ø£~]

‘·~‘·s¡ ìjÓ÷»ø£esêZ À¢ >∑‘·+˝À eTTdæ¢eTT\T myÓTà Ò \T>± mìïø£j·÷´s¡T.

>∑‘·+˝À eTTdæ¢eTT\T m≈£îÿe>± ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤+∫q nôd+;¢ ôd¬>à+Ÿ\˝À

eTTdæ¢yT‘·s¡T\T $»j·T+ kÕ~Û+#·≥+ e\¢ eTTdæ¢yéT yÓTÆHê]° nuÛÑ s¡Tú\≈£î

yÓTT+&çª#sTTμ #·÷|æq≥¢sTT+~. eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T #C≤]q 19 nôd+;¢

ôd¬>à+Ÿ\˝À eTTdæ¢yéT nuÛÑ s¡Tú\T ¬>*#˝≤ nìï sê»ø°j·T bÕØº\ n~ÛH‘·\T

#=s¡e #·÷bÕ*‡ ñ+~.

»HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£>±...

eTTdæ¢eTT\≈£î sê»ø°j·T ÁbÕ<Ûëq´+ ø£*Œ+#˚<Óqï&ÉT?

sêh+˝À 13 XÊ‘·+ »HêuÛ≤ ñqï eTTdæ¢yéT yÓTÆHê]°\≈£î yê] »HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£>± #·≥ºdüuÛÑ À¢ ÁbÕ‹ì<Ûä + ø=s¡e&ç+~. sêh+˝Àì

XÊdüqdüuÛÑ À, <X+˝Àì ÀødüuÛÑ À eTTdæ¢eTT\ ÁbÕ‹ì<Ûä + ‘·≈£îÿe>± ñ+~. eTq sêh+˝À »HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£>± #·÷ùdÔ sêh nôd+;¢ À ø£ dü+

30 eT+~ eTTdæ¢yéT myÓTà Ò \T+&Ü*. ø±ì nôd+;¢øÏ »s¡T>∑T‘·Tqï Á|ü‘· ø£å mìïø£ À¢ ¬>*# dü‘êÔ Ä]úø£+>±, kÕ+|ò”Tø£+>± yÓqTø£ã&çq eTTdæ¢yéT

nuÛÑ s¡Tú\≈£î ñ+&É≥+ Ò<äT. mìïø£\ e´j·T+ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\≈£î #s¡Tø√e≥+, eTTdæ¢eTT\ |ü≥¢ »s¡T>∑T‘·Tqï <äTÁwüŒ#ês¡+, yê] yÓqTø£u≤≥T‘·q+

e\¢ eTTdæ¢eTT\T myÓTà Ò \T>± $»j·T+ kÕ~Û+#· Òø£ b˛‘·THêïs¡T. sêh+˝Àì 23 õ˝≤¢\T+&É>± πøe\+ nsTT<äT õ˝≤¢ À¢H eTTdæ¢yéT myÓTà Ò \T

ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤düTÔHêïs¡T. 18 õ˝≤¢ À¢ ˇø£ÿ eTTdæ¢yéT yÓTÆHê]°øÏ #Ó+~q myÓTà Ò Òø£b˛e≥+ <äTs¡<äèwüºø£s¡+. Á|ü‹õ˝≤¢ À \ø£åqïs¡ qT+∫

nsTT<äT \ø£å\ eT+~<ëø± eTTdæ¢eTT\T ìe•düTÔHêï, yê] yêDÏì $ì|æ+#+<äT≈£î #·≥ºdüuÛÑ ≈£î mìïø£ ø±e≥+ Ò<äT. >∑‘·+˝À n‘· ~Ûø£+>± 13

eT+~ eTTdæ¢yéT myÓTà Ò \THêïs¡T. Á|üdüTÔ‘· 13e nôd+;¢ À πøe\+ 11 eT+~ e÷Á‘·yT ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤düTÔHêïs¡T. ‘Ó\+>±D |ü]~Û Àì 10

õ˝≤¢ À¢ ôV’≤<äsêu≤<éqT $TqVü‰sTTùdÔ 9 õ˝≤¢ À¢ ø£ÿ eTTdæ¢yéT myÓTmà Ò ≈£L&Ü Òs¡T.


‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ ø±øÏHê&É ôdŒwü˝Ÿ mø£Hê$Tø˘ CÀHé˝À

uÛÑ÷eTT\T ø√˝ÀŒsTTq ¬s’‘·T\T Á|üuÛÑT‘·«+ ùdø£]+∫q uÛÑ÷$T˝À

nÁø£eT+>± Á|üy•+#·≥+‘√bÕ≥T $~Û ìs¡«Vü≤D˝À ñqï Á|üuÛÑT‘·«

n~Ûø±s¡T\qT n&ÉT¶≈£îHêïs¡ì b˛©düT\T πødüT\T ô|≤ºs¡T.¬s’‘·T\ô|’

b˛©düT πødüT\T ô|Ïº yê]ì y~Û+#·e<ä›ì |ü\T dü«#·Ã¤+<ädü+|òü÷\T

#dæq $»„|æÔô|’ düŒ+~+∫q e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé n|üŒÏ #ÛÓ’s¡àHé

»dæºdt düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶ ¬s’‘·T\ô|’ πødüT\qT ñ|üdü+Vü≤]+#·Tø√yê\ì

Ä<•+#ês¡T. á yTs¡≈£î ‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ ø£ …ø£ºsY, md”Œ\≈£î

Ä<XÊ\T C≤Ø #XÊs¡T.

ø±øÏHê&É ¬s’‘·T\ô|’

πødüT\ ñ|üdü+Vü≤s¡D

düTuÛ≤wüDY¬s&ç¶ dü+#·\q ñ‘·Ôs¡T«\T

ù|<äù|]¬s&ç¶ yÓ+≥H Ä ñ<ä+‘·+ô|’ düeTÁ>∑ ìy~ø£ |ü+bÕ\ì sêh yÓ’<ä

Äs√> ∑ ´XÊK Á| æì‡| ü˝ Ÿ ôdÁø £≥Ø, JôV≤#Ym+d” ø £$Tw üqs YqT

Ä<˚•+∫+~.Äs√>∑ +>± ñqï e´≈£îÔ\T Á|üe÷<ë\≈£î >∑T¬s’q |üø£å+˝À

yê]øÏ nedüs¡yÓTÆq nej·Tyê\qT n~Ûø±s¡T\ nqTeT‹‘√ rdüT≈£îH˚

M\T+~. <ëìøÏ _Ûqï+>± n≤qMT $uÛ≤>∑+˝À |üì#düTÔqï ø=+<äs¡T

yÓ’<ä n<Ûë´|ü≈£î\T nej·Tyê\qT m˝≤ ùdø£]+#ê*, mø£ÿ&çøÏ #sêÃ*?

nH $wüj·÷\qT ø=+<äs¡T Åô|’y≥T e´≈£îÔ\‘√ #·]ÃdüTÔ+&É>±... >±+BÛ À

pìj·TsY &Üø£ºs¡T¢ ì|òü÷ô|Ïº, yê] e÷≥*ï ]ø±s¡T¶ #XÊs¡T. Ä d”&ûì

≈£L&Ü yês¡T ôV≤#êÃØ‡øÏ n+<äCÒdæ, Ç˝≤+Ï |òüTÀsê\T >∑‘· @&Ü~>±

>±+BÛ ÄdüŒÁ‹˝À »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì #ÓbÕŒs¡T. á ñ<ä+‘·+ô|’ ‘·ø£åD+

<äsê´|ü⁄Ôq≈£î Ä<XÊ\T Ç#Ã˝≤ Á|üuÛÑT‘ê«ìï Ä<•+#ê\ì ø√sês¡T.

]j·÷©º c˛\ô|’ d”]j·Tdt

‘Ó\T>∑T f…*$»Hé #Ûêqfi¯ó¢ ìs¡«Væ≤düTÔqï ]j·÷©ºc˛\ô|’ sêh

e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé d”]j·Tdt nsTT+~. ∫qï|æ\¢\ Vü≤≈£îÿ\qT

Vü≤]+#˝≤ nuÛÑ +‘·s¡ø£s¡yÓTÆq ]j·÷©º c˛\T ìs¡«Væ≤+#·≥+ô|’ ø£$TwüHé

|ü\T °M\ j·÷»e÷Hê´\≈£î H√°düT\T C≤Ø #dæ+~. Ä≥ ù|]≥

ìs¡«Væ≤+∫q z °M c˛˝À ªz] jÓ÷– qqTï ø√]πøj·Ts√, qqTï

q$T Òj·Ts√μ ù|]≥ ø±s¡ Áø£e÷ìï |æ\¢\‘√ ìs¡«Væ≤+#·≥+ô|’ ø£$TwüHé

nuÛÑ +‘·s¡+ ‘Ó*|æ+~. u≤*ø£\ qè‘· b˛°\≈£î ]+>±]+>± ù|]≥

ìs¡«Væ≤+#·≤ìï |ü\Te⁄s¡T ø£$TwüHé≈£î |òæsê´<äT #XÊs¡T. πøãT Ÿ HÓŸesYÿ‡

¬s>∑T´ ÒwüHé s¡÷ Ÿ‡ 1995 Áb˛Á>±+ ø√&é 6 Á|üø±s¡+ ìã+<Ûäq\T ñ

\¢+|òæT+∫q °M j·÷»e÷Hê´\ô|’ #·s¡ \T rdüTø√yê\ì ø£$TwüHé≈£î

|ü\Te⁄s¡T |òæsê´<äT #XÊs¡T.


¬s’ Ò«,&çô|òHé‡ ‘·sê«‘· eøŒ¤uÛÑ÷eTT\T m≈£îÿe>± ñHêïsTT. Hê\T>∑T

\ø£ å\ mø£sê\ eø˘Œ ¤ uÛ Ñ÷eTT\qT |üs¡ý˚øÏ å+#·≥+‘√bÕ≥T

|ü]s¡øÏå+#+<äT≈£î <X+˝À 35 eøŒ¤uÀs¡T¶\T ñHêïsTT. Ç+<äT˝À |ü\T

uÀs¡T¶\T düÁø£eT+>± |üì#j·T≥+ Ò<äT. á uÀs¡T¶ À¢ düuÛÑT´\qT Äj·÷

sêÁcÕº À¢ n~Ûø±s¡+˝À ñqï bÕ\ø£bÕØº\T ìj·T$TdüTÔHêïsTT. eøŒ¤

j·÷≈£îº 1954, πø+Á<ä#·≥º+ 1995 Á|üø±s¡+ Äj·÷ uÛÑ÷eTT\qT

|ü]s¡øÏå+#ê*‡q uÀs¡T¶\T, bÕ\≈£î Ò uÛÑøÏådüTÔHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘· e÷¬sÿŸ

<Ûäs¡\ Á|üø±s¡+ 1.2\ø£å\ ø√≥¢ $\Te >∑\ eøŒ¤ ÄdüTÔ À¢ |ü\T uÛÑ÷eTT\T

nHê´Áø±+‘·+ nj·÷´sTT. eøŒ¤ ÄdüTÔ\ô|’ @≤ πøe\+ 163 ø√≥¢

s¡÷bÕj·T\ Ä<ëj·T+ e÷Á‘·yT edüTÔ+~. <Xyê´|üÔ+>± ñqï eøŒ¤

ÄdüTÔ\ô|’ @≤ 12000 ø√≥¢ Ä<ëj·T+ sêyê*‡ ñ+&É>±, uÀs¡T¶≈£î

πøe\+ ns¡ø=s¡ Ä<ëj·T+ e÷Á‘·yT edüTÔ+~. á ÄdüTÔ\ <ë«sê

e∫Ãq Ä<ëj·÷ìï <˚X¯+˝Àì eTTdæ ¢eTT\ Ä]úø£,kÕe÷õø£,

$<ë´_Ûeè~∆øÏ yÓ∫Ã+#·e#·TÃ. ø±ì bÕ\≈£î\‘√bÕ≥T n~Ûø±s¡T\T,

eøŒ¤uÀs¡T¶\ düuÛÑT´\T, Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T Äj·÷ uÛÑ÷eTT\qT ø£u≤® #dü÷Ô,

eøŒ¤ Ä<ëj·÷ìøÏ >∑+&çø=&ÉT‘·THêïs¡T.

ø£$TwüHé #ÛÓ’s¡àHé nq«sY eTì|üŒ&ç ‘êC≤>± düeT]Œ+∫q n~Ûø±]ø£

ìy~ø£ À ù|s=ÿq≥+ <Xyê´|üÔ+>± dü+#·\q+ düèwæº+∫+~. ø£sêï≥ø£

sêh+˝À 1954e dü+e‘·‡s¡+ qT+∫ Ç|üŒÏ es¡≈£î kÕ–q eøŒ¤uÛÑ÷eTT\

$Áø£j·TeéVü‰sê\ô|’ nq«sY ‘·q 7000ù|J\ düeTÁ>∑ ìy~ø£qT Ä

sêh eTTKéT+Á‹ &ç.$.dü<ëq+<ä>ö&É≈£î Ç°e\ n+~+#ês¡T.

ø£sêï≥ø£˝Àì |ü\T Á|ü<Ûëq q>∑sê˝À¢ 5 \ø£å\ ø√≥¢ $\Te>∑\

54,000mø£sê\ eøŒ¤uÛÑ÷eTT\T+&É>±, Ç+<äT˝À 22,000 mø£sê\

uÛÑ÷$T ø£u≤®<ës¡T\ #Ós¡ À ñ+<äì ‘˝≤Ãs¡T.

<Xyê´|üÔ+>± Ç< dæú‹...

eøŒ¤ uÛÑ÷eTT\ ø£u≤® ø£ÿ ø£sêï≥ø£ sêh+˝ÀH ø±<äT <Xyê´|üÔ+>±

Ç< |ü]dæú‹ ñ+<äì $$<Ûä sêÁcÕº\ eøŒ¤uÛÑ÷eTT\ ]ø±s¡T¶\qT |ü]o*ùdÔ

ndü\T $wüj·T+ ne>∑‘·eTe⁄‘·T+~. eTTdæ¢eTT\ Ä]úø£,$<ë´_Ûeè~∆øÏ

‘√&ÉŒ&Ü*‡q eøŒ¤ ÄdüTÔ\qT ø=+<äs¡T ÄÁø£eTD<ës¡T\T j·T<∏#·Ã¤>±

ø£u≤® #düTÔHêï, bÕ\≈£î\T |üÏº+#·Tø√e≥+ Ò<äT. 800 dü+e‘·‡sê\

#·]Á‘· ñqï eø˘Œ¤ÄdüTÔ\T eT÷&ÉT\ø£å\<ëø± ñHêïsTT. <˚X¯+˝ÀH˚


»dæºdt ìkÕsYnVü≤à<é ø£Á≈£L

sêh ôV’≤ø√s¡Tº N|òt »dæºdt>± |üì#dæ, |ü<äM $s¡eTD #dæq »dæºdt

ìkÕsYnVü≤à<é ø£Á≈£L sêh e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé #ÛÓ’s¡àHé>± |ü<äM

u≤<Ûä ‘·\T d”«ø£]+#ês¡T. »eT÷àø±oàsY sêÁcÕºìøÏ #Ó+~q áj·Tq

sêh+˝À e÷qeVü≤≈£îÿ\≈£î uÛÑ+>∑+ yêÏ*¢q|ü⁄&ÉT ‘·–q #·s¡ \T

rdüTø=ì düsêÿs¡T≈£î ‘êF<äT\T |ü+|ædüTÔHêïs¡T.

sêh+˝À ¬s’‘·T\ Ä‘·àVü≤‘· \ô|’ C≤rj·T e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé

düŒ+~+∫+~. @&Ü~øÏ yÓsTT´eT+~ #=|ü⁄Œq Ä‘·àVü≤‘·´\T

#düT≈£îqï dü+|òüT≥q\ô|’ Á|ü‘´ø£ ìy~ø£qT ‘Ó|æŒ+#·T≈£îqï C≤rj·T

ø£$TwüHé sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ |ü\T dü÷#·q\T #dæ+~. n|ü⁄Œ\

_˝À ≈£Ls¡T≈£îb˛sTT Ä‘·àVü≤‘·´\T #˚düT≈£îqï ¬s’‘·T\≈£î

qwüº|ü]Vü‰sêìï #Ó*¢+#·≥+‘√bÕ≥T uÛÑ$wü´‘Y˝À ¬s’‘·T\T

Ä‘·àVü≤‘·´\≈£î bÕ\Œ&É≈£î+&Ü yê] dü+πøåe÷ìøÏ #·s¡´\T

rdüTø√yê\ì ø£$TwüHé sêh düsêÿs¡TqT Ä<•+∫+~.

ñbÕ~Û ø√dü+ <äTu≤jYT yÓ[¢ #j·Tì HsêìøÏ nø£ÿ&ç C…’fi¢ À

eT>∑TZ‘·Tqï ‘·eT uÛÑs¡Ô\qT $&ç|æ+#·&ÜìøÏ M\T>± e÷ øÏ&ûï\qT

$Áø£sTT+#·T≈£îH+<äT≈£î nqTeT‹+#ê\ì ø√s¡T‘·÷ ø£Ø+q>∑sY≈£î

#Ó+~q Äs¡T>∑Ts¡T eTVæ≤fi\T sêh e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHéqT

ÄÁX¯sTT+#ês¡T. á $wüj·T+˝À ø£$TwüHé #˚dæq dæbòÕs¡T‡ô|’

düŒ+~+∫q ø£$TwüHé yê] uÛÑs¡Ô\qT $&ç|æ+#+<äT≈£î #·s¡ \T

rdüTø√yê\ì dü÷∫+∫+~.

Hwüq Ÿ Á¬ø’+ ]ø±s¡T¶‡ ã÷´s√ Á|üø±s¡+ 2008e dü+e‘·‡s¡+˝À

sêh+˝À 72 eT+~ bÂs¡T\T b˛©düT\ #‹˝À eTs¡DÏ+#ês¡T.

Ç+<äT˝À KeTà+ õ˝≤¢ eTT~>=+&É À yêeT|üø£å bÕØº\ düyÓTà

dü+<äs¡“¤+>± b˛©düT\T »]|æq ø±\TŒ˝À¢ @&ÉT>∑Ts¡T H\ø=]>±s¡T.

2006e dü+e‘·‡s¡+˝À sêh+˝À 28 b˛©düT ø£düº&û eTs¡D≤\T

dü+uÛÑ$+#êj·Tì Hwüq Ÿ Á¬ø’+ ]ø±s¡T¶‡ ã÷´s√ yÓ\¢&ç+∫+~.

á dü+|òüT≥q\ô|’ Hê´j·T$#ês¡D »]|æq Á|üuÛÑT‘·«+ u≤<ÛäT´\ô|’

#·s¡ \T rdüTø√e&É+˝À $|òü\yÓTÆ+~.


<X+˝Àì |ü\T sêÁcÕº À¢ì eøŒ¤uÀs¡T¶ düú ≤\T ø£u≤®\ bÕ\j·÷´j·Tì

Äj·÷ sêh Á|üuÛÑT‘ê«\‘√bÕ≥T eø˘Œ¤uÀs¡T¶ Ò #Ó|ü⁄‘·THêïsTT. <˚X¯

sê»<Ûëì q>∑s¡yÓTÆq &Ûç©¢, Ä]úø£ sê»<Ûëì>± ù|s=+~q eTT+ãsTT,

Á|ü<Ûëq yÓTÁÀq>∑sê …’q ø√ Ÿø£‘ê, u…+>∑fiSs¡T, ôV’≤<äsêu≤<é, #ÓqïjYT,

nVü≤à<ëu≤<é, dü÷s¡‘Y, \ø√ï, #·+&Ûû|òüTsY, Hê>∑|üPsY, uÛÑTeHX«sY,bÕ≤ï,

|üPDÒ ‘·~‘·s¡ q>∑sê˝À¢ì $\TyÓ ’q eø˘Œ ¤u Û Ñ÷eTT\T H˚&ÉT

n<äèX¯ eTj·÷´sTT. Á|ü<Ûëì ø±sê´\j·T+ düMT|ü+˝Àì eø˘Œ¤ ÄdæÔ

ìs¡T|üjÓ÷>∑+>± ñ+~. eTT+ãsTT˝À kÕøå±‘·TÔ eøŒ¤düú\+˝ÀH Á|üeTTK

bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘· Ô eTTUÒwtn+u≤˙ $˝≤düe+‘·yÓT Æq uÛ ÑeHêìï

ì]à+#·T≈£îHêïs¡T. ôV’≤<äsêu≤<é Àì |ü\T eøŒ¤ düú ≤˝À¢ Áô|’y≥T e´≈£îÔ\T

Äø±XVü≤sêà´\T ì]à+#·T≈£îHêïs¡T. nsTTHê yê]ô|’ #·s¡ \T rdüT≈£îH

yêπs ø£s¡ej·÷´s¡T. ;Vü‰sY sêh+˝Àì >∑j·T |ü≥ºD+˝Àì

yêDÏ»´ÁbÕ+‘·+˝À ñqï |ü\T eøŒ¤uÛÑ÷eTT\qT kÕøå±‘·TÔ z myÓTà Ò H

ø£u≤® #˚dæ $Áø£sTT+∫Hê |üÏº+#·T≈£îH˚ yês¡T ø£s¡Tej·÷´s¡T. ñ

‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝Àì sê+|üPsY˝Àì $\TyÓ’q düú˝≤\qT eTT‘·e©¢>±

e´eVü≤]düTÔqï z myÓTà˝Ò´ ‘·q ù|]≥ uÛÑ÷eTT\qT e÷s¡TÃø=ì

$Áø £sTT+#ês ¡ T . nÁø £eT+>± eø ˘ Œ ¤u Û Ñ÷eTT˝À ¢ u Û ÑeHê\T

ì]à+#·≥+‘√bÕ≥T uÛÑ÷eTT\qT nHê´Áø±+‘·+ #XÊs¡ì kÕøå±‘·TÔ wæj·÷

Ä+Á<Ûë eø˘Œ¤ uÛÑ÷eTT\ ø£u≤® ø£<∏ä

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sêh+˝Àq÷ y˝≤~ mø£sê\ eøŒ¤ uÛÑ÷eTT\T ø£u≤®<ës¡T\ |üs¡yÓTÆHêsTT.

sêh+˝À 35,703 eøŒ¤dü+düú\ ÄBÛq+˝À 4,45,511 mø£sê\ uÛÑ÷eTT\T+&É>±, MÏ À

dü>±ìøÏô|’>± uÛÑ÷eTT\T ÄÁø£eTD\ bÕ\j·÷´sTT.sêh+˝ÀH ‘Ó\+>±D≤˝À n‘· ~Ûø£+>±

53.3 XÊ‘·+ eøŒ¤ uÛÑ÷eTT\THêïsTT. ø£ÿ ôV’≤<äsêu≤<é,dæøÏ+Á<ëu≤<é »+≥q>∑sê˝À¢H

$\TyÓ’q uÛÑ÷eTT\T ø£u≤® nj·÷´sTT. ø√≤¢~ s¡÷bÕj·T\ $\Te>∑\ uÛÑ÷eTT\qT

eøŒ¤uÀs¡T¶≈£î n|üŒ–+#ê\ì ø√s¡T‘·÷ sêh eøŒ¤uÀs¡T¶ ø£u≤®<ës¡T\≈£î H√°düT\T C≤Ø

#dæHê, |òü*‘·+ Ò<äT. |ü\T eøŒ¤ÄdüTÔ\ $yê<ë\T ø√s¡Tº À¢ $#ês¡D <äX˝À ñHêïsTT.

sêj·T\d”eT˝Àì ø=ìï Á>±e÷˝À¢ eø˘Œ¤uÛÑ÷eTT\qT ø£u≤® #˚dæHê, Á|ü•ï+#˚yês¡T

ø£s¡ej·÷´s¡T. n<eTì n&ç–‘ bòÕ´ø£Héd”eT˝À eøŒ¤uÀs¡T¶ n~Ûø±s¡T\T, eTTdæ¢yéT dü+|òü÷\

H‘·\H u…~]+# kÕúsTTøÏ e#êÃs¡T. sêh yê´|üÔ+>± ¬s+&ÉTy\eT+~øÏ ô|’>± eøŒ¤ÄdüTÔ\qT

ø£u≤®#dæq yê]øÏ ‘êC≤>± eøŒ¤uÀs¡T¶ H√°düT\T C≤Ø #dæHê, Ç+ø± ø√s¡Tº À¢ $#ês¡D

<äX˝ÀH eT>∑TZ‘·THêïsTT. eøŒ¤düú ≤\T ø£u≤® …’Hê m|üŒÏø° eøŒ¤uÀs¡T¶yqì eøŒ¤#·≥º+

#Ó|ü⁄‘·THêï, <ëìï Ä#·s¡D˝À neT\T #ùd bÕ\≈£î\T ø=s¡e&Ü¶s¡T. ø£u≤®<ës¡T\ ø£ã+<Ûä

Vü≤kÕÔ À¢ ∫≈£îÿ≈£îqï ø√≤¢~ s¡÷bÕj·T\ $\TyÓ’q uÛÑ÷eTT\qT yê] u≤]qT+∫ $&ç|æ+∫,

kÕ«BÛq+ #düTø√yê*‡q sêhdüsêÿs¡T, eøŒ¤uÀs¡T¶ #√<ä + #·÷düTÔ+~.

ôd+Á≥ ŸeøŒ¤uÀs¡T¶ #ÛÓ’s¡àHé düj·T´<é ed”+ ]J« Äs√|æ+#ês¡T. Ç|üŒÏ¬ø’Hê

C≤sTT+Ÿ bÕs¡¢yÓT+≥Ø ø£$T° dæbòÕs¡T‡\ø£qT>∑TD+>± ø£u≤® nsTTq

eøŒ¤ ÄdüTÔ\qT kÕ«BÛq+ #düTø=ì, eøŒ¤düú ≤\ n_Ûeè~∆, |ü]s¡ø£åD

ø√dü+ #·s¡ \T rdüTø√yê\ì eTTdæ¢eTT\T $»„|æÔ #düTÔHêïs¡T.

ø£sêï≥ø£ sêh+˝À ¬s+&ÉTy\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ $\Te>∑\ 22,000

mø£sê\ eøŒ¤uÛÑ÷eTT\T ø£u≤®\ bÕ\j·÷´j·Tì Ä sêh yÓTÆHê]°


ø√ Ÿø£‘ê˝À ‘·|ü⁄Œ&ÉT |òæsê´<äTô|’ b˛©düT\T kÕõuŸC…’HéqT b˛©düT

ø£düº&û ÀøÏ rdüTø=ì ∫Á‘·Væ≤+dü\T ô|≤ºs¡ì, b˛©düT\ #‹˝À

C…’Hé rÁe+>± >±j·T|ü&ç z Áô|’y˚≥T ÄdüT|üÁ‹˝À ∫øÏ‘·‡

bı+<äT‘·Tqï |òüT≥qô|’ |ü•ÃeTu…+>± Ÿ e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé

#ÛÓ’s¡àHé »dæºdt nXÀø≈£îe÷sY >∑+>∑÷© ÄÁ>∑Vü≤+ e´ø£Ô+ #XÊs¡T.

Bìô|’ |ü~ s√E˝À¢ dü$es¡ ìy~ø£qT düeT]Œ+#ê\ì ø√sês¡T.

ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ sêh+˝À j·÷uÛ…’eT+~ s√>∑T\ Vü≤≈£îÿ\qT ñ

\¢+|òæT+∫q πødüT˝À Ä sêh e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé ÄÁ>∑Vü≤+

e´ø£Ô+ #˚dæ+~. á πødüT˝À 50 eT+~ s√>∑T\≈£î |ü~y˚\

s¡÷bÕj·T\ qwüº|ü]Vü‰sêìï yÓ+≥H #Ó*¢+#ê\ì ø£$TwüHé ôVA+

XÊK N|òt ôdÁø£≥Øì Ä<•+∫+~.n–ïÁ|üe÷<ä+˝À ∫≈£îÿø=ì

>±j·T|ü&çq s√>∑T\qT meT¬s® ‡yês¡T¶ À ydæ ‘êfi+ ydæ d”mdtm+

yÓT&çø£˝Ÿ j·T÷ìe]Ù° ¬sdæ&Ó+Ÿ‡ &Üø£ ºs¡T ¢ ìs¡ ¢ø£ å´+>±

eéVü≤]+#ês¡ì, düø±\+˝À dü¬s’q ∫øÏ‘·‡ n+~+#·˝Ò<äì

ø£$TwüHé ÄÁ>∑Vü≤+ e´ø£Ô+ #dæ+~.&Üø£ºs¡¢ ìs¡¢ø£å + e\¢ s√>∑T\

Vü≤≈£îÿ\T eT+≥>∑*dæq dü+|òüT≥qqT ø£$TwüHé düTyÓ÷À $#ês¡D≈£î

d”«ø£]+∫ á Ä<XÊ\T C≤Ø #dæ+~.

Vü≤sê´Hê sêh+˝À ãã÷¢ nH ô|sTT+≥s¡T b˛©düT ø£düº&û À

yês¡T ô|Ïºq ∫Á‘·Væ≤+dü\ e\¢ eTs¡DÏ+#ê&Éì, eTè‘·Tì

≈£î≥T+u≤ìøÏ eT÷&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ qwüº|ü]Vü‰sêìï Çyê«\ì

ø£$TwüHé Ä sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìï Ä<•+∫+~.dü<äs¡T qwüº|ü]Vü‰sêìï

á dü+|òüT≥q≈£î ø±s¡DyÓTÆq b˛©düT\ qT+∫ edü÷\T #j·÷\ì

ø√]+~.

s√&É¢ ìsêàD+˝À HêD´‘· bÕÏ+#·ì ø±+Á≤≈£îº\≈£î ôd’‘·+ ø±«*°

dü]º|òæ¬ø≥¢qT C≤Ø #˚dæq s√&ÉT¢,uÛÑeHê\ XÊK Ç+»˙s¡¢≈£î

e´‹πsø£+>± m|òt◊ÄsY\qT qyÓ÷<äT #˚j·÷\ì eT<Ûä Á|ü<˚XŸ

e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé Ä<•+∫+~. ø£$TwüHé #dæq dæbòÕs¡T‡\T,

Ä<XÊ\qT nìï Á|üuÛÑT‘·« $uÛ≤>±\ n~ÛH‘·\T yÓ+≥H neT\T

njT´˝≤ #·÷&Ü*‡+~>± Ä sêh N|òt ôdÁø£≥Øì Ä<•+∫+~.

eT<Ûä Á|ü<XŸ Àì #·Á‘ê|üPsY À z eTVæ≤fiô|’ b˛©düT ÇHéôdŒø£ºs¡T

n‘ê´#ês¡+ »]|æq πødüT˝À XÊU≤|üs¡yÓTÆq $#ês¡D »]|æ+#ê\ì,

n‘ê´#ês¡ u≤~Û‘·Tsê*øÏ yÓ+≥H˚ 50,000 s¡÷bÕj·T\

qwüº|ü]Vü‰sêìï n+<äCÒj·÷\ì ø√]+~.

|æ\¢\ô|’ nÁø£eT Wwü<Ûä Á|üjÓ÷>±˝≤?

$es¡D Çyê«\ì Ä<X+

>∑‘· ◊<fi¢ À &Ûç©¢ Àì eT÷&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«düT|üÁ‘·T˝À¢ ∫Hêïs¡T\ô|’ »]–q

nÁø£eT Wwü<Ûä Á|üjÓ÷>±\ô|’ $es¡D Çyê«*‡+~>± πø+Á<ä Äs√>∑ XÊK

ø±s¡ <ä]ÙøÏ C≤rj·T e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé H√°düT C≤Ø #dæ+~. z

dü«#·Ã¤+<ä dü+düú ìsê«Vü≤≈£î&ÉT ÄsYôV≤#Y ãq‡ Ÿ Ç∫Ãq |òæsê´<äT yTs¡≈£î

Hê\T>∑T yêsê˝À¢ $es¡D Çyê«\+≥÷ ø£$TwüHé Ä<•+∫+~. dü|òü›sY»+>¥

ÄdüŒÁ‹˝À 2056, ø£fi≤e‹ Xs¡DY|æ\¢\ ÄdüŒÁ‹˝À 1023, ˝ÀøHêj·Tø

C…’Á|üø±XŸ ÄdüŒÁ‹˝À 400 eT+~ #=|ü⁄Œq yÓTT‘·Ô+ 3479 eT+~ $<ë´s¡Tú\ô|’

nÁø£eT+>± Wwü<Ûä Á|üjÓ÷>±\T »]–q≥Tº ãq‡ Ÿ ù|s=ÿHêïs¡T. ‘êqT

düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿ#·≥º+ Á|üø±s¡+ á $esê\qT bı+~q≥Tº yÓ\¢&ç+#ês¡T.

n+‘˚ø±ø£ Äj·÷ |üØø£å\≈£î |æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ qT+∫ yÓ’<äT´\T

nqTeT‘·T\T ≈£L&Ü rdüTø√ Ò<äHêïs¡T. Ç~ |üP]Ô #·≥º $s¡T<ä∆+. •øå±s¡ΩyT

ø±ø£.. u≤\\ Vü≤≈£îÿ\qT Vü≤]+#·&ÉyTqì ãq‡ Ÿ düŒwüº+ #XÊs¡T.


ø±ì Hê\Tπ>fi¢ ‘·sê«‘· kÕ«$T ndæe÷q+<ä Ç∫Ãq yê+>∑÷à\+‘√ eTø±ÿ

ù|\Tfi¢≈£î ndü\T ì+~‘·T\T Væ≤+<ä÷ rÁeyê<äT\ì ‘*+~. #j·Tì

H˚sêìøÏ eTTdæ¢yéT j·TTe≈£î\qT f…Ás¡]düTº\T>± ∫Árø£]dü÷Ô e+<ä ≤~

ø£<∏äHê\T sêdæq |üÁ‹ø£\T ndü\T ù|\Tfi¢ ì+~‘·T\T mes¡H~ Hwüq Ÿ

ÇHÓ«dæºπ>wüHé @C… ‡, d”;◊\ <äsê´|ü⁄Ô À¢ ‘*Hê, Ä n+XÊìï |üÁ‹ø£\T

düC≤e⁄>± Çe« Ò<äT. ∫qï yês¡Ô>± Ç#êÃs¡T ‘·|üŒ, Bìô|’ Á|ü‘´ø£ ø£<∏äHê\T

Çe« Ò<äT. B+‘√ Ç|üŒÏø° |ü\T q÷´dt#Ûêqfió¢, dæìe÷˝À¢ ù|\Tfi¢≈£î eTTdæ¢yéT

j·TTe≈£î Ò ø±s¡DeTì ÇdüTÔHêïs¡T.eTø±ÿ ù|\Tfi¢ À ne÷j·Tø£ eTTdæ¢eTT\ô|’

‘·|ü⁄Œ&ÉT πødüT\T ô|Ïº C…’\TbÕ\T #dæq+<äT≈£î kÕøå±‘·TÔ sêh eTTKéT+Á‹

mHé øÏs¡DY≈£îe÷sY¬s&ç¶ nôd+;¢ À eTTdæ¢yéT j·TTe≈£î\≈£î ø£åe÷|üD #ÓbÕŒs¡T.

nÁø£eT+>± C…’\T •ø£å nqTuÛÑ$+∫q 61 eT+~øÏ qwüº|ü]Vü‰s¡+ Ç∫Ã,

yê]øÏ >∑T&éø±+&É≈£îº dü]º|òæ¬ø≥T¢ Ç∫ÃHê, b˛©düT\T, MT&çj·÷ ne÷j·Tø£

eTTdæ¢yéT j·TTe≈£î\ô|’ ydæq rÁeyê<ä eTTÁ<ä #Ó]–b˛ Ò<äT. á eTTÁ<ä‘√

ne÷j·T≈£î\ J$‘·yT ∫Hêï_ÛqïyÓTÆ+~.

eTTdæ¢eTT\ô|’ f…Ás¡]düTº eTTÁ<ä yjÓTT<äT›

eTTdæ¢eTT\ô|’ MT&çj·÷ f…Ás¡]düTº eTTÁ<ä ydæ+<äì kÕøå±‘·TÔ Áô|dtøöì‡ Ÿ

Ä|òt Ç+&çj·÷ #ÛÓ’s¡àHé »dæºdt e÷s¡ÿ+&j·T ø£≥÷® Ç°e\ yêÚ≤´ì+#ês¡T.

ªª&Ûç©¢ Àì ôV’≤ø√s¡Tº À u≤+ãTù|\Tfi¢ »]–q ø=~› >∑+≥˝À¢H ôV’≤<äsêu≤<é,

eTT+ãsTT, u…+>∑fiSs¡T ‘·~‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\ qT+∫ °M #Ûêq Ÿ‡˝À á

ù|\Tfi¢≈£î ‘êyT bÕ\Œ&çq≥T¢ Ç+&çj·THé eTTC≤Væ≤BHé, C…’wt mèTTVü≤eTà<é,

Vü≤s¡ÿ‘·T Ÿ õVü‰<é ÇkÕ¢yéT ñÁ>∑yê<ä dü+düú\T áyÓTsTT Ÿ‡, f…øº‡ yÓTùdCŸ\T

|ü+|æ+∫q≥T¢ ÁuÒøÏ+>¥ q÷´dt Ç#êÃs¡T. ø=+<äs¡T ø±yê\ì eTTdæ¢eTT\qT

\ø£å +>± #düTø=ì, yê]ì n|üU≤´‹ bÕ\T #j·÷\ì |ü+|æq ‘·|ü⁄Œ&ÉT

áyÓTsTT˝Ÿ‡, yÓTùdCŸ\qT ìsê∆]+#·Tø√≈£î+&ÜH˚ eTTdæ¢eTT\+<äs¡÷

f…Ás¡]düTº\ì, yês¡T u≤+ãT ù|\Tfi¯¢≈£î bÕ\Œ&É‘ês¡ì eTTÁ<ä y˚ùd˝≤

yês¡Ô*e«≥+ ‘·|ü⁄Œ, ‘=+<äs¡bÕ≥T. eTTdæ¢eTT Ò ø±<äT Væ≤+<äTe⁄\T, Á¬ø’düÔe⁄\T,

dæ≈£îÿ\T Ç˝≤ mìï ≈£î˝≤\T, eT‘ê\ yê¬s’Hê yê]˝À 99 XÊ‘·+

eT+∫yêπsqì, °M˝À¢ Ç∫Ãq yês¡Ô À¢ eTTdæ¢eTT Ò f…Ás¡]düTº\ì yês¡T

‘·|ü⁄Œ\T #düTÔHêïs¡H n_ÛÁbÕj·T+ e#Ã˝≤ yês¡Ô*e«≥+ ‘·>∑<äT. Á_°wüß

yês¡T eTq*ï $uÛÑõ+#·T`bÕ*+#·T $<ÛëHêìï ne\+_Û+#ês¡T. ø±ì

Á|üdüTÔ‘·+ MT&çj·÷ yÓ’K] Ç˝≤+Ï $<ÛëHêHï ne\+_düTÔ+<äì ø£≥÷®

|òü÷≥T>± yêÚ≤´ì+#ês¡T.

Ç°e\ eTT+ãsTT˝Àì yê©àøÏq>∑sY≈£î #Ó+~q Vü≤s¡ nì Ÿ<ä>√ nH

<ä[‘· ≈£î≥T+ã+˝Àì Äs¡T>∑Ts¡T düuÛÑT´\T ÇkÕ¢+ d”«ø£]+#ês¡T. Bìô|’

ÄÁ>∑Væ≤+∫q kÕúìø£ Væ≤+<äTe⁄\T Ä ≈£î≥T+ã+ô|’ <ë&ç #XÊs¡T. á u≤~Û‘·

≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\T >±j·T|ü&Ü¶s¡T. nsTT‘ u≤~Û‘·T\ô|’H b˛©düT\T πødüT

ô|Ïº yê]ì C…’\T bÕ\T #XÊs¡T. MT&çj·÷ ≈£L&Ü b˛©düT |üø£å+ eVæ≤+∫+~.

@<Ó’Hê ø£ Äs√|üDqT sêùd≥|ü⁄&ÉT ø£ dü+ yê] $es¡D rdüTø√yê\H~

»s¡ï*»+ eTÚ*ø£ dü÷Á‘·+. ø±ì <ä[‘· ≈£î≥T+ã+˝Àì z j·TTe‹ eTTdæ¢yéT

j·TTe≈£î&çì Áù|$T+∫+<äì, yê] ô|[¢ø√düyT Ç˝≤ eT‘·+ e÷sês¡ì

Äs√|ædü÷Ô ‘·|ü⁄Œ&ÉT yês¡Ô\T Á|ü#·T]+#ês¡T. Ç˝≤+Ï nyêdüÔyê\‘√

MT&çj·÷ô|’ HêHêÏøÏ qeTàø£+ dü&É\T‘√+~. sêC≤´+>∑+˝Àì Ä]ºø£ Ÿ

19(1) Á|üø±s¡+ eTq≈£î Á|ükÕ~+∫q |üÁ‹ø± ùd«#·Ã¤qT <äT]«ìjÓ÷>∑+

#j·T≈£î+&Ü ìC≤\qT ìs¡“¤j·T+>± sê>∑<«cÕ\≈£î nr‘·+>± n+~+#ê\ì,

‘·eTô|’ $eø£å $&ÉHê&Ü\ì eTTdæ¢yéT düe÷»+ ø√s¡T‘·T+~.


e÷qeVü≤≈£îÿ\ô|’ ø=‘·Ô>± bÕsƒê´+X+ : sêh|ü‹

e÷qeVü≤≈£îÿ\ô|’ $<ë´s¡Tú\˝À ne>±Vü≤q ô|+#+<äT≈£î #·s¡ \T #|ü≤º*‡

ñ+<äì sêh|ü‹ Á|üDuŸ eTTK]® dü÷∫+#ês¡T. Ç+<äTø£qT>∑TD+>± <X+˝Àì

bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ e÷qeVü≤≈£îÿ\ô|’ ne>±Vü≤qqT ˇø£ bÕsƒê´+X¯+>± #˚sêÃ\ì

Äj·Tq ù|s=ÿHêïs¡T.C≤rj·T e÷qeVü≤≈£îÿ\ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± C≤rj·T

e÷qeVü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé @sêŒ≥T#dæq ø±s¡ Áø£eT+˝À sêh|ü‹ bÕ˝§ZHêïs¡T.

e÷qeVü≤≈£îÿ\ $wüj·T+˝À ne>±Vü≤q ô|+#·&É+ m+‘√ ø°\ø£yÓTÆq

$wüj·TeTì Äj·Tq á dü+<äs¡“¤+>± H=øÏÿ #ÓbÕŒs¡T. ªe÷qeVü≤≈£îÿ\qT

ø±bÕ&˚+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq |üÏwüyÓTÆq #·≤º\T, $<ÛëHê\T eTq≈£îHêïsTT.

nsTT‘, yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q #Ó’‘·qýT Ç|ü⁄Œ&ÉT <X Á|ü»\˝À ø=s¡e&ç+~.

<ëìì yÓTs¡T>∑T|üs¡#ê*‡q nedüs¡+ ñ+~. ø±>±, e÷qeVü≤≈£îÿ\qT

ø±bÕ&É&É+˝À kÕ«‘·+Á‘ê´ìøÏ |üPs¡«+ ≈£L&Ü uÛ≤s¡‘Y Á|ü|ü+#·+˝ÀH n‘·T´qï‘·

kÕúq+˝À ñ+~μ nì Á|üDuŸ ù|s=ÿHêïs¡T.

n‘ê´#êsêìï ìsê∆]+#˚+<äT≈£î n+>∑Á|üy˚X¯+ ‘·|üŒìdü] ø±<äT: düTÁ|”+ø√s¡Tº yê´Kń‘ê´#ês¡ H˚sêìï ìs¡÷|æ+#·&ÜìøÏ n+>∑ Á|üy˚X¯+ ‘·|üŒìdü] ø±<äì düTÁ|”+ø√s¡Tº yêÚ≤´ì+∫+~. ªªn+>∑ Á|üy˚X¯+ »]–‘˚ n‘ê´#ês¡+ »]–+<äì

ìsê∆s¡D nsTTb˛‘·T+~. n<˚ düeTj·T+˝À, n+>∑Á|üy˚X¯+ »s¡>∑ø£b˛‘˚ n‘ê´#ês¡+ »s¡>∑ Ò<äì ns¡ú+ ø±<äTμμ nì »dæºdt dü«‘·+Á‘·≈£îe÷sY, »dæºdt C≤„q

düT<Ûë $TÁXÊ˝‘√ ≈£L&çq düTÁ|”+ <Ûäsêàdüq+ düŒwüº+ #dæ+~. ‹s¡T|ü‹˝Àì md”« j·T÷ìe]‡° f…ì‡dtø√s¡Tº À sê<Ûëø£èwüí qπ>XŸu≤˝Ÿ u≤jYT>± |üì#düTÔHêï&ÉT.

ã+>±s¡T s¡+>∑T bÕ¢dæºø >±E\T ø=ìkÕÔqì 11@fifl u≤*ø£≈£î ÄXô|≤º&ÉT. Ä >±E\T ø=ì ‘Ó#êÃ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· Ä u≤*ø£qT f…ìïdt ø√s¡Tº düMT|ü+˝Àì

k ºsY s¡÷yéT≈£î rdüT¬øfi≤¢&ÉT. nø£ÿ&É Ä u≤*ø£ô|’ n‘ê´#êsêìøÏ bÕ\Œ&Ü¶&ÉT. á |òüT≥q 1997˝À

»]–+~. á πødüT˝À n+>∑ Á|üyX+ »s¡>∑ Ò<äì, kÕ≈£åî\ Á|üø£≥q˝À¢ e´‘ê´kÕ\T ñHêïj·Tì düŒwüº+

#dü÷Ô 1999˝À Á|ü‘´ø£ Hê´j·TkÕúq+ qπ>XŸqT ìs√›wæ>± Á|üø£Ï∫+~. ø±˙, á rs¡TŒqT ôV’≤ø√s¡Tº

|üø£ÿqô|Ïº+~. qπ>wtqT <√wæ>± ìsê∆]+∫, n‘ê´#ês¡+ #˚dæq+<äT≈£î n‘·&çøÏ |ü<˚fi¢ C…’\T•ø£å

$~Û+∫+~. B+‘√, qπ>wt düTÁ|”+ø√s¡T ¶qT ÄÁX¯sTT+#ê&ÉT. á πødüT˝À n+>∑Á|üy˚X¯+

»s¡>∑˝Ò<äì, n+<äTe\¢ n‘ê´#ês¡+ »]–q≥T¢ ø±<äì yê~+#ê&ÉT. nsTT‘˚, n‘·ì yê<äqqT

ø= Ï ºy ˚d æq d ü T Á| ”+ < Û äsê àd üq+.. nìï d ü+< äsê“ ¤˝À ¢q÷ ø £H Ó ïbıs ¡ ∫s ¡> ∑&Üìø Ï

n+>∑Á|üy˚X¯+ ø±s¡D+ ø±ø£b˛e#·TÃ. dü<äs¡T πødüTqT ãÏº.. nø£ÿ&ç |ü]dæú‹, dü+<äsê“¤ìï ãÏº

Ç~ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. ø√s¡Tº\T ÁbÕdæ≈£L´wüHé yê<äqqT dü+|üPs¡í+>± |ü]o*+#ê*. n‘ê´#ês¡+ »]–+<ë? H˚s¡|üP]‘· ˝…’+–ø£ <ë&Ü? nì

|ü]o*+#ê*. ‘·sê«‘· |ü]D≤e÷\q÷ |ü]>∑D˝ÀøÏ rdüTø√yê*. Ç+<äT˝À, kÕøå±´\qT dü]>± n+#·Hê yj·T&É+˝Àq÷ Á|ü‘´ø£ ø√s¡Tº $|òü\yÓTÆ+~. øÏ+~

ø√s¡Tº #dæq á ‘·|üqT ôV’≤ø√s¡T¶ dü]~~›+~μμ nì düTÁ|”+ <Ûäsêàdüq+ yêÚ≤´ì+∫+~. qπ>XŸ≈£î ôV’≤ø√s¡T¶ $~Û+∫q •ø£åqT Ksês¡T #dæ+~.

yÓTÆHêØº ø£$TwüHéqT |ü⁄qs¡T<ä∆]+#·+&ç

ôV’≤ø√s¡Tº À Á|üC≤Væ≤‘· yê´»´+

sêh+˝À yÓTÆHêØº ø£$TwüHéqT |ü⁄qs¡T<ä∆]+#ê\ì ø√s¡T‘·÷ ôV’≤ø√s¡T¶˝À

Á|üC≤Væ≤‘· yê´»´+ <ëK …’+~. |æÏwüHéqT ôV’≤<äsêu≤<é≈£î #Ó+~q eTVü≤à<é

nF Ÿ nH Hê´j·Tyê~ <ëK\T #XÊs¡T. |æÏwüHé À yÓTÆHêØº dü+πøåeTXÊK

ø±s¡ <ä]Ù, Hê´j·TXÊK ø±s¡ <äs¡TÙ\qT Á|ü‹yê<äT\T>± #˚sêÃs¡T. 1996˝À

j·T÷dü|òt KTπswæ #ÛÓ’s¡àHé, Á|ü‘ê|tdæHêΩ`yÓ’dt #ÛÓ’s¡àHé, düj·T´<é ‘ês¡ø˘ U≤Á~,

m Ÿ.|òæs√CŸ uÒ>∑+\qT düuÛÑT´\T>± ìj·T$Tdü÷Ô Á|üuÛÑT‘·«+ Jy√ C≤Ø#˚dæ+<äì

‘Ó*bÕs¡T. ø£$TwüHé |ü<äMø±\+ 1999‘√ eTT–dæq≥T¢ $e]+#ês¡T. n|üŒÏ

qT+∫ yÓTÆHêØ® ø£$TwüHéqT ìj·T$T+#·˝Ò<äT. ìj·T$T+#·ø£b˛e&ÜìøÏ

düùV≤‘·Tø£yÓTÆq ø±s¡D≤\T Òeì |æÏwüHé À ù|s=ÿHêïs¡T. yÓTÆHêØ®\ dü+πøåe÷ìï

<äèwæº À ô|≥Tº≈£îì @|” ùdºŸ yÓTÆHêØº ø£$TwüHé j·÷≈£îº 1998˝Àì ìã+<Ûäq\

y˚Ts¡≈£î yÓTÆHêØº ø£$TwüHéqT |ü⁄qs¡T<ä∆]+#ê\ì |æÏwüHé À Hê´j·TkÕúHêìï

nuÛÑ´]ú+#ês¡T.


ªªeTT+ãsTT eTT≥º&çøÏ ~–q ñÁ>∑yê<äT˝À¢ ˇø£¬s’q ø£düuŸ düJe+>±

|ü≥Tºã&Éø£b˛sTT ñ+fÒ, Ä bÕ|ü+ uÛ≤s¡rj·T eTTdæ¢yéT ñÁ>∑yê<äT\ U≤‘ê˝À

|ü&çb˛j˚T~. eTØ eTTK´+>± ªÄ ñÁ>∑yê<äT\T ôV’≤<äsêu≤B˝Òμ nì

Á|ü#ês¡eT÷ »]π>~. Væ≤+<ä÷, eTTdæ¢eTT\ eT<Ûä ‘·s¡‘·sê\≈£L ‘·s¡>∑ì

ˇø£ $<«cÕ–ïøÏ Ä»´+ |ü&~! eTT+ãsTT eTT≥º&ç À <ë–q n‹ô|<ä›

≈£îÁ≥ Ç<! ø£düuŸ≈£î ñ]•ø£åqT düeT]∆+∫q düTÁ|”+ø√s¡Tº <Ûäsêàdüq+ ‘·q

rs¡TŒ˝À á $wüj·÷ìï düŒwüº+ #dæ+~. ªªø£düuŸ |ü≥Tºã&Éø£b˛‘ Bì yÓqTø£

≈£îÁ≥ ãj·T≥|ü&~ ø±<äT. ñÁ>∑yê<äT\+‘ê uÛ≤s¡rj·TT Òqì, ôV’≤<äsêu≤<é

qT+∫ e#êÃs¡H ‘·|ü⁄Œ&ÉT Á|ü#ês¡+ »]π>~. eTTC≤Væ≤BHé nH√, ôV’≤<äsêu≤<é

<äø£ÿHé nH√ ø£*Œ‘· dü+düú\qT düèwæº+∫, yêÏøÏ u≤<Ûä ‘· n+≥>∑fÒºyês¡T.

eTT+ãsTT eTT≥º&ç ≈£îÁ≥˝À ñqï n‘·´+‘· <ës¡TDø√D$T~μμ nì

düTÁ|”+ø√s¡Tº »&û®\T »dæºdt nbòÕÔuŸÄ\+, »dæºdt d”πø Á|ükÕ<é‘√ ≈£L&çq

<Ûäsêàdüq+ ù|s=ÿ+~. eTT+ãsTT eTT≥º&ç À uÛ≤>∑+>± ñÁ>∑yê<äT\T #Û·Á‘·|ü‹

•yêJ f…]àqdt ¬s’ Ò«ùdºwüHéqT mqTïø√e≥+ eP´Vü‰‘·àø£yTqì, á <ë&ÉT\

>∑T]+∫ ‘Ó*j·T>±H˚ ô|<ä›dü+K´˝À »q+ d”mdt°øÏ ‘·s¡*ekÕÔs¡ì,

u≤~Û‘·T\T, yê] ã+<ÛäTe⁄\T MT&çj·÷ Á|ü‘· ø£å Á|ükÕs¡+˝À ÄyX+‘√

rÁe|ü<äC≤\+‘√ #˚ùd yê´K´\T ˇπøkÕ] <˚X¯+˝Àì q\TeT÷\\

Á|ü‹<Ûä«ì+∫, uÛ≤ØkÕúsTT˝À eT‘· |òüTs¡¸D\T #Ó\πsπ>eì, uÛ≤s¡rj·T

düe÷»+˝À, Á|üuÛÑT‘ê«˝À¢ ndæús¡‘·qT düèwæº+#ê\H˚ ñÁ>∑yê<äT\ \ø£å +

HÓs¡yπs<äì düTÁ|”+ <Ûäsêàdüq+ ù|s=ÿ+~. düTÁ|”+ yê´K´\‘√ eTTdæ¢eTT\

|ü≥¢ b˛©düT\T, MT&çj·÷ ne\+_+# yÓ’K] eTs√kÕ] ãj·T≥|ü&ç+~.

<X+˝À eTTdæ¢eTT\ |ü≥¢ MT&çj·÷ #·÷|ædüTÔqï $eø£åô|’ düTÁ|”+ <ÛäsêàdüqyT

ø±<äT Áô|dtøöì‡ Ÿ #ÛÓ’s¡àHé e÷s¡ÿ+&j·T ø£≥÷® ≈£L&Ü |òü÷f…Æq yê´K´\T

#˚XÊs¡T. |ü\T dü+|ò üT≥q˝À¢ MT&çj·÷ ne\+_+∫q yÓ ’K],

eTTdæ¢eTT\+<äs¡÷ f…Ás¡]düTº\ì ∫Árø£]dü÷Ô Ç∫Ãq Á|ü‘´ø£ ø£<∏äHê\ô|’

e´‹πsøÏ‘· e´ø£ÔeTe⁄‘·T+~. nsTTHê Ç|üŒÏø° eTTdæ¢eTT\ |ü≥¢ MT&çj·÷

yÓ’K] e÷s¡≥+ Ò<äT. <X+˝À |ü~ XÊ‘·+ ñqï eTTdæ¢eTT˝À¢ MT&çj·÷˝À

πøe\+ ˇø£ÿ XÊ‘·+ eT+~ eTTdæ¢eTT Ò ñ+&É≥+‘√ MT&çj·÷ eTTdæ¢yéT

düe÷»+ô|’ eÁø£ uÛ≤cÕ´\‘√ yês¡Ô*düTÔ+~. <XÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘· + e∫Ã

65 @fió¢ <ëÏHê Ç|üŒÏø° eTTdæ¢eTT\ |ü≥¢ MT&çj·÷ yÓ’K]˝À e÷s¡TŒ

sêe≥+ Ò<äT. MT&çj·÷ dü+düú\T m≈£îÿe uÛ≤>∑+ eTTdæ¢yT‘·s¡T\ #‘·T˝À¢

ñ+&É≥+ e\¢ Äj·÷ |üÁ‹ø£\T, °M˝À¢ eTTdæ¢eTT\ |ü≥¢ $eøå±|üP]‘·

ø£<∏äHê\T j·T<∏˚#·Ã¤>± ÇdüTÔHêïs¡T. ªªuÛ≤s¡rj·T eTTdæ¢eTT\T mes¡÷

ne÷j·T≈£î\qT, ‘√Ï uÛ≤s¡rj·TT\qT ìs¡›j·T>±, sêø£ådü+>± #·+bÕ\ì

ø£\˝ÀHÓ’Hê nqTø√s¡T. m+<äTø£+fÒ uÛ≤s¡rj·T eTTdæ¢eTT\T ‘·eT <XÊìï,

‘·eT <oj·TT\qT Áù|$TkÕÔs¡Tμμ nì düTÁ|”+ Hê´j·TeT÷s¡TÔ Ò ù|s=ÿq≥+

$X‚wü+.

yêdüÔyê\qT yÓ*øÏrj·÷*

yêdüÔyê\qT yÓ*øÏrj·÷*‡q MT&çj·÷ ‘·q u≤<Ûä´‘·qT $düà]düTÔ+~.

ìC≤\≈£î bÕ‘·πsdæ, nã<ë∆\qT ôd’‘·+ Á|ü#ês¡+ #dü÷Ô ne÷j·Tø£ eTTdæ¢yéT

j·TTe≈£î\ô|’ f…Ás¡]düTº eTTÁ<ä ydæ yê] J$‘ê\qT n+<Ûäø±s¡+˝ÀøÏ HÓÏº+~.

eTTdæ¢eTT\ô|’ MT&çj·÷ $eø£å≈£î eTø±ÿ eTd”®<é À »]–q u≤+ãTù|\Tfi¢

dü+|ò üT≥H˚ ì<äs¡ÙqeTì #Ó|üŒe#·TÃ. sêh sê»<Ûëì q>∑s¡yÓT Æq

ôV’≤<äsêu≤<é Àì eTø±ÿ eTd”®<é À 2007e dü+e‘·‡s¡+˝À >∑Ts¡TÔ ‘Ó*j·Tì

Ä>∑+‘·≈£î\T »]|æq u≤+ãT ù|\Tfi¯¢˝À ne÷j·Tø£ eTTdæ¢eTT\T

eTs¡DÏ+#ês¡T. á dü+|òüT≥qô|’ m˝≤+Ï $#ês¡D »s¡|ü≈£î+&ÜH yÓ+≥H

@ø£|üø£å+>± eTd”®<é À ù|\Tfi¢≈£î bÕøÏkÕúHé Àì ◊mdt◊ Áù|πs|æ‘· eTTdæ¢yéT

rÁeyê<ä dü+düú Ò ø±s¡DeTì sêh b˛©düT n~Ûø±s¡T\T Á|üø£Ï+#ês¡T.

n˝≤ Á|üø£Ï+#·≥yT ‘·s¡TyêsTT @ |üÁ‹ø£ #·÷dæHê...@ °M ô|ÏºHê

ôV’≤<äsêu≤B eTTdæ¢eTT\T f…Ás¡]düTº\+≥÷ yês¡Ô\T,Á|ü‘˚´ø£ ø£<∏äHê\T

yÓ\T¢e˝≤ yÓ\Te&Ü¶sTT. á dü+|òüT≥q≈£î bÕ‘·ãd”ÔøÏ #Ó+~q eTTdæ¢yéT

j·TTe≈£î Ò ø±s¡DeTì Äs√|ædü÷Ô e+<ä ≤~ eT+~ì b˛©düT\T nÁø£eT+>±

ìs¡“+~Û+∫ ∫Á‘·e<Ûä #XÊs¡T. bÕ‘·ãd”ÔøÏ #Ó+~q 61 eT+~ ne÷j·Tø£

j·TTe≈£î\qT n¬sdüTº #dæ, C…’\T≈£î |ü+bÕs¡T. #j·Tì HsêìøÏ ne÷j·Tø£

j·TTe≈£î\T Hê\Tπ>fi¢bÕ≥T C…’\T •ø£å nqTuÛÑ$+#ês¡T. eTø±ÿ eTd”®<é À

ù|\Tfió¢ »]–q|üŒÏ qT+∫ es¡Tdü>± ‘Ó\T>∑T MT&çj·÷˝À u≤+ãTù|\Tfi¢

dü+|òüT≥q≈£î eTTdæ¢yéT j·TTe≈£î Ò bÕ\Œ&Ü¶s¡ì, eTø±ÿ eTd”®<é ø£ÿfÒ ø±<äT

<X+˝À mø£ÿ&Ü u≤+ãTù|\Tfió¢ »]–Hê ôV’≤<äsêu≤<é eTTdæ¢eTT\ Vü≤düÔ+

ñ+<äì ‘˝≤Ãs¡T. <X+˝À mø£ÿ&Ü ù|\Tfió¢ »]–Hê bÕ‘·ãd”Ô eTTdæ¢yéT

j·TTe≈£î\ bÕÁ‘· ñ+<äì Äs√|ædü÷Ô |üÁ‹ø£ À¢ yês¡Ô\ |üs¡+|üs¡>± e#êÃsTT.

Ä>∑ì ‘·|ü⁄Œ&ÉT Á|ü#ês¡+

ù|\T&ÉT mø£ÿ&É »]–Hê...

ôV’≤<äsêu≤B\

Vü≤düÔeT+≥÷

Á|ü#ês¡e÷!düTÁ|”+ø√s¡Tº <Ûäsêàdüq+ yê´K´


sêh+˝À >∑T≤ÿô|’ ìùw<Ûä+düC≤e⁄>± neT\T ø±ì yÓ’q+

sêh+˝À >∑T≤ÿ, bÕHé eTkÕ˝≤\qT Á|üuÛÑT‘·«+ ìùw~+∫+~. á y˚Ts¡≈£î ãT<Ûäyês¡+

Á|ü<Ûëqø±s¡ <ä]Ù $T˙ï e÷<∏ä÷´ ñ‘·Ôs¡T« q+ãs¡T 6 qT C≤Ø#XÊs¡T. B+‘√ <X+˝À á ìs¡íj·T+

rdüT≈£îqï 15e sêh+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ C≤_‘ê˝À¬øøÏÿ+~. Bìe\¢ @≤ s¡÷. yÓsTT´ ø√≥¢

yê´bÕsêìøÏ ÁuÒø |ü&É≥+‘√bÕ≥T KC≤Hê≈£î s¡÷. 120 ø√≥¢ yTs¡ Ä<ëj·T+ ‘·>∑TZ‘·T+~.

‘êC≤ ñ‘·Ôs¡T« H|ü<∏ä ˝À Çø£ô|’ sêh+˝À >∑T≤ÿ\T, bÕHé eTkÕ˝≤\ ‘·j·÷Ø, neTàø£+, ì\«,

s¡yêD≤, |ü+|æD° ≈£î<äs¡<äT. á ìùw<ëìï ñ\¢+|òæTùdÔ #·≥º Á|üø±s¡+ πødüT\T qyÓ÷<äT #kÕÔs¡T.

Bì neT\T, |üs¡ yø£åD u≤<Ûä ‘·qT ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘· ø£$TwüqsY (d”m|òtmdt)‘√ bÕ≥T yÓ’<ä , Äs√>∑ ,

≈£î≥T+ã dü+πøåeT+, $õ …Hé‡ n+&é mHébò sY‡yÓT+Ÿ, yêDÏ»´ |üqTï\T, b˛©düT, s¡yêD≤,

ø±]àø£, eTTì‡|ü Ÿ n&çàìÅùdºwüHé, |ü+#êsTTrsêCŸ XÊK\≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ n|üŒ–+∫+~. sêh

Á|ü»˝À¢ 29.2 XÊ‘·+ dæ>∑¬s≥T¢, ;&û\T, #·T≥º\T, >∑T≤ÿ\ s¡÷|ü+˝À bı>±≈£î ñ‘·Œ‘·TÔ\qT

yê&ÉT‘·THêïs¡T. M]˝À ª>∑T≤ÿ sêj·TTfi‚¢ 15 XÊ‘·+ es¡≈£î ñHêïs¡T. Ç+<äT˝À 80 XÊ‘·+

πøq‡sYu≤]q |ü& Á|üe÷<ä+ ñ+<äì yÓ’<ä esêZ\T ôV≤#·Ã]+#êsTT. n+<äTπø >∑T≤ÿ\qT ìùw~+#ês¡T.

ø±ì >∑T≤ÿ ìùw<Ûëìï neT\T #j·T&É+˝À sêh n~Ûø±s¡T\T $|òü\eTj·÷´s¡T.>∑T≥Tº#·|ü⁄Œ&ÉT

ø±≈£î+&Ü <=+>∑#ê≥T>± >∑T≤ÿ $Áø£j·÷\T kÕ>∑T‘·THêï, n~Ûø±s¡T\T e÷Á‘·+ #·s¡ \T rdüTø√e≥+

Ò<äT.

Vü≤≈£îÿ\ ñ<ä eTH‘·

#·+Á<äX‚KsY Òì

˝À≥T Væ≤+#· Ò+ìs¡+‘·s¡ nH«wæ #·+Á<äX‚KsY Òì ˝À≥T

Væ≤+#·˝Òì<äì, Á|ü|ü+#êìï ns¡ ú+ #˚düT≈£îH˚ y˚T<Û äd üT‡qT

ø√˝ÀŒsTTq≥¢sTT+<äì ôV’≤<äsêu≤<é ôd+Á≥ Ÿ j·T÷ìe]‡° Ábıô|òdüsY

Vü≤s¡>√bÕ Ÿ nHêïs¡T. Ç°e\ düT+<äs¡j·T´ $C≤„qπø+Á<ä+˝À s¡#·sTTÁ‹

dü»j·T n<Ûä ø£å‘·q ìs¡«Væ≤+∫q ñ<ä eTø±s¡T&ÉT, s¡#·sTT‘·, Hê´j·Tyê~

#·+Á<äX‚KsY dü+düàs¡D düuÛÑ À Äj·Tq e÷≤¢&Üs¡T. e÷qeVü≤≈£îÿ\

|ü]s¡ø£åD˝À bÕ\T|ü+#·T≈£îH #·+Á<äX‚KsY @~ #dæHê |ü]XÀ<ÛäHê‘·àø£+>±

#kÕÔs¡ì nHêïs¡T. |ü_¢ø ÁbÕdæ≈£L´≥sY •eHêπ>X«s¡sêe⁄ eT≤¢&ÉT‘·÷

#·+Á<äX‚KsY eè‹Ô |ü≥¢ ìã“<ä‘· ñqï Hê´j·Tyê~ nì ø=ìj·÷&Üs¡T.

#·T+&É÷s¡T πødüT $wüj·T+˝À #·+Á<X‚KsYä mìï ìÁ<ä Òì sêÁ‘·T\T >∑&çbÕs√

‘·q≈£î ‘Ó\Tdüì nHêïs¡T. Äj·Tq ˝Òì ˝À≥T ‘·q≈£î eè‹Ô|üs¡+>±

Væ≤+#· Òì<äHêïs¡T. #·T+&É÷s¡T u≤~Û‘· ≈£î≥T+u≤\ Á|ü‹ì~Û yÓ÷C…dt

e÷≤¢&ÉT‘·÷ #·T+&É÷s¡T <ä[‘·T\≈£î Hê´j·T+ »]–+<ä+fÒ n~ πøe\+

#·+Á<äX‚KsY ø£èwæe Ò¢ kÕ<Ûä yÓTÆ+<äHêïs¡T.

q\¢ #·≤º\qT s¡<äT› #j·÷*Á|üC≤ ñ<äé÷\qT nD∫y˚j·T&É+ ø√dü+ Á|üjÓ÷–düTÔqï q\¢ #·≤º\qT

s¡<äT› #˚j·÷\ì, sê»ø°j·T U…’B\qT $&ÉT<ä\ #˚j·÷\ì $s¡dü+ H˚‘·

es¡es¡sêe⁄ &çe÷+&é #XÊs¡T. Ç°e\ ôV’≤<äsêu≤<é À »]–q sê»ø°j·T

U…’B\ $&ÉT<ä\ ø£$T° (d”ÄsY|”d”) C≤rj·T dü<ädüT‡ b˛düºsYqT Äj·Tq

$&ÉT<ä\ #dæ e÷≤¢&Üs¡T. Á|üC≤ e´‹πsø£ $<ÛëHê\qT Á|ü•ï+# yê]ô|’

sê»´+ Á≈£Ls¡ #·≤º\qT Á|üjÓ÷–+∫ C…’fi¢ À ìs¡“¤+~k Ô+<äHêïs¡T. sê»ø°j·T

$XÊ«kÕ*ï Hs¡+>± |ü]>∑DÏ+∫ ≤&Ü, b˛≤, j·T÷@|”@ e+Ï #·≤º*ï

Á|üjÓ÷–k Ô+<äì $eT]Ù+#ês¡T. |”&ûçj·÷≈£îº øÏ+<ä n¬sdüTº #j·T&É+. ìùw<ë\T

$~Û+#·&É+ n+<äT˝À uÛ≤>∑yT nHêïs¡T. d”ÄsY|”|” @|” #ê|üs¡ºsY n<Ûä ≈£åî&ÉT

u§C≤®‘ês¡ø£+ e÷≤¢&ÉT‘·÷ Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡+≈£îX¯ Á≈£Ls¡ #·≤º\ <ë«sê

Á|ü»\ >=+‘·T H=ø±ÿ\ì #·÷k˛Ô+<äHêïs¡T. sêC≤´+>∑ $s¡T<ä∆yÓTÆq á

#·≤ º\qT ñ

|üdü+Vü≤]+#·Tø√yê\ì

&çe÷+&é #XÊs¡T. á

#·≤ º\ ø Ï+< ä

n¬sdü ºsTTq yê]ì

sê»ø°j·T U…’B\T>±

>∑T]Ô+#ê\Hêïs¡T.


Hêπs«˝À |æ\¢\ >∑T]+∫ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ø£+fÒ Á|üuÛÑT‘·«yT m≈£îÿe ªø£+>±s¡Tμ

|ü&ÉT‘·T+≥T+~. |æ\¢\ MT<ä #ÓsTT´ #˚düT≈£îH˚ dü+>∑‹ |üø£ÿqô|≥º+&ç.

>∑Ïº>± ø£düs¡T≈£îHêï Ä ‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT n¬sdüTº #˚dæ C…’˝À¢ ô|ÏºdüTÔ+~.

yÓTTqïÏøÏ yÓTTqï u…+>±˝Ÿ≈£î #Ó+~q nqTs¡÷|t, kÕ>∑]ø£ <ä+|ü‘·T\

Ç<ä›s¡T |æ\¢\qT ˝≤ø=ÿì •X¯ódü+s¡ø£åD πø+Á<ä+˝À ô|≤ºs¡T. Ç|ü&ÉT..

eTq sêÅcÕºìøÏ #Ó+~q #·+Á<äX‚KsY <ä+|ü‘·T\qT @ø£+>± n¬sdüTº #˚dæ

C…’\T˝À |ü&XÊs¡T. B+‘√ Hêπs« ª|æ\¢#wüºμ\ô|’ düs¡«Á‘ê #·s¡Ã »s¡T>∑T‘√+~.

|æ\¢\ø√dü+ b˛©dt

Hêπs«˝À ª#Ó’ Ÿ¶ yÓ ÒŒ¤sY düØ«dtμ nì z Á|ü‘˚ ø£ $uÛ≤>∑+ ñ+~. ˇø£s¡ø£+>±

#ÓbÕŒ\+fÒ... Ç~ |æ\¢\ dü+πøåeT+ ø√dü+ @sêŒ≥T #dæq b˛©düT

eédüú! ª|æ\¢\ô|’ XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>± m˝≤+Ï

ˇ‹Ô&ç ñ+&É≈£L&É<äT. yê]ì C≤Á>∑‘·Ô>±,

ÁX¯<ä ∆>± #·÷düTø√yê*μμ. nH˚~ Hêπs«

Á|üuÛÑT‘·« $<Ûëq+. Bìì u≤\\ dü+πøåeT

dü+dü ú ‘·T.#·. ‘·|üŒ≈£î+&Ü neT\T

#˚düTÔ+~. |æ\¢\qT m˝≤+Ï ˇ‹Ô&çøÏ

>∑T] ø±≈£î+&Ü #·÷düTø√yê*‡q u≤<Ûä ‘·

‘·*¢<ä+Á&ÉT\<. á Áø£eT+˝À mø£ÿ&É ‘&Ü

e∫ÃHê... d ü+ πø åeT d ü+d ü ú d æã“+~

‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT |æ*|æ+∫ ªø±¢dtμ rdüT≈£î+≤s¡T.

nedüs¡yÓTÆq dü\Vü‰\÷, dü÷#·q\÷ ÇkÕÔs¡T. Ç+ø± nedüs¡yÓTÆ‘˚...

ø=HêïfiflbÕ≥T |æ\¢\qT yê] qT+∫ ys¡T #dæ •Xó dü+s¡ø£åD πø+Á<ä+˝À

ñ+#·T‘ês¡T. |æ\¢\T ùd«#·Ã¤>± ô|]π> yê‘êes¡D+ Ç+À¢ ˝Ò<äì

uÛ≤$+∫Hê... Ç< |üì #kÕÔs¡T. kÕ>∑]ø£, nqTs¡÷|t <ä+|ü‘·T\ πødüT˝À

Ç< »]–+~. ‘·eT |æ\¢\‘√ kÕ>∑]ø£≈£î ‘·–q kÕúsTT˝À e÷qdæø£ ã+<Ûä+

@s¡Œ&É˝Ò<äH˚ n_ÛÁbÕj·T+‘√... Ç<ä›s¡T |æ\¢\qT rdüT¬ø[¢b˛j·÷s¡T.

‘·*¢<ä+Á&ÉT\T rÁekÕúsTT˝À Hê´j·Tb˛sê≥+ #˚ùdÔ>±˙... ‹]– ‘·eT

|æ\¢\qT bı+<ä Òø£b˛j·÷s¡T. n‹ #·Ts¡T≈£î<äq+ (ôV’≤|üsY j·÷øÏºyé) ñqï

‘·eT ≈£îe÷s¡T&çì eT+<ä*+#ês¡+≥÷ Ç|ü&ÉT #·+Á<äX‚KsY <ä+|ü‘·T\qT

@ø£+>± n¬sdüTº #˚XÊs¡T. Hêπs« ìã+<Ûäq\ô|’ uÛ≤s¡‘Y ÀH˚ ø±<äT. nH˚ø£

Ç‘·s¡ <XÊ˝À¢q÷ $eTs¡Ù\T yÓ\T¢yÓ‘·TÔ‘·THêïsTT. nsTTq|üŒÏø°... Hêπs«

e÷Á‘·+ |æ\¢˝Ò e÷≈£î eTTK´+ n+À+~! |æ\¢\ ø√dü+ Á|ü‘˚´ø£+>±

n+ãT&é‡yÓTHéqT ìj·T$T+∫q yÓTT≥ºyÓTT<äÏ <˚X¯+ Hêπs«. n<˚$T≥ì

Á|ü•ïùdï... ªª|æ\¢\T ne÷j·T≈£î\T, XÊØs¡ø£+>± ã\V”≤qT\T, ‘·eT

düeTdü´\T H√¬s‹Ô #Ó|üø√˝Òs¡T. Á|üuÛÑT‘·«y˚T yê] uÛÑÁ<ä‘· #·÷düTø√yê*μ

nì düsêÿs¡T ã<äT*k˛Ô+~. |æ\¢\ Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD, yê] Jeq

Á|üe÷D≤\T yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&É+ô|’ á eédüú |üP]ÔkÕúsTT˝À <äèwæ º

πø+ÁBø£]düTÔ+~. Hêπs« ‘·sê«‘· á bÕ‹πøfi¯¢˝À düTe÷s¡T 70 <˚XÊ\T

|æ\¢\ø√dü+ n+ãT&é‡yÓTHé\qT ìj·T$T+#êsTT.

Á|ü‹ @≤ ª|æ\¢\ ôd\e⁄μ

Hêπs«˝À 12 @fi¯¢ ej·TdüT˝À|ü⁄ |æ\¢\Tqï ñ<√´>∑T\+<ä]ø° @≤ |ü~

s√E\T J‘·+‘√ ≈£L&çq ôd\e⁄ \_ÛdüTÔ+~. Ä |ü~s√E\T yês¡T m+#·ø±ÿ

|æ\¢ ‘√ >∑&ÉbÕ\qïe÷≥! ‘·*¢ Ò<ë ‘·+Á&ç

e÷Á‘·yT ñ+fÒ (dæ+– Ÿ ù|¬s+Ÿ) 20

s√E\T ôd\e⁄ ÇkÕÔs¡T. eTT>∑TZs¡T Ò<ë

n+‘·ø£+fÒ m≈£îÿe eT+~ |æ\¢\T ñ

+fÒ.. 12 s√E\T ôd\e⁄ \_ÛdüTÔ+~.

|æ\¢ À¢ me¬s’Hê Bs¡Èø±*ø£ »ãT“\‘√

u≤<Ûä|ü&ÉT‘·T+fÒ.. mìï s√E …’Hê ôd\e⁄

ô|≥ºe#·TÃ.

|æ\¢\Vü≤≈£îÿ\T

u≤\ j·÷#·q ìs¡÷à\q≈£î Á|ü‘´ø£ ø±s¡ Áø£eT+ôV≤ ŸŒ …’Hé q+. 040`27637575

u≤\ ø±]à≈£î\T+fÒ @ dü+düúHÓ’Hê, e~ Ò Á|üdüπøÔ Ò<äT. »]e÷Hê Ò

ø±<äT, •ø£å\T ≈£L&Ü s¡<ä›e⁄‘êsTTª nì ø±]àø£ XÊK ø£$TwüqsY _.

sêe÷+»H˚j·TT\T ôV≤#·Ã]+#ês¡T. u≤\ ø±]à≈£î\T ñ+fÒ ˝À>∑&É

s¡÷. 20 y\ »]e÷Hê e÷Á‘·yT yùdyês¡ì, Çø£ô|’ <ë+‘√bÕ≥T

C…’\T •ø£å, …’ôdqT‡\ s¡<äT› ‘·|üŒeì düŒwüº+ #˚XÊs¡T. n˝≤π> @Á|æ Ÿ

1 qT+& ç & ç ôd+ãs Y 31 es ¡≈ £ î ‘ ·s ¡# ·÷ ôdŒw ü˝ Ÿ Å& Ó ’y é

ìs ¡ «V æ ≤kÕ ÔeTHêïs ¡ T . & ç ôd+ãs Y˝À>± sê ÅcÕ ºìï ª ªu≤\

ø±]àø£s¡Væ≤‘·+μμ>± e÷πsÃ+<äT≈£î j·T‹ïdüTÔHêïeTì #ÓbÕŒs¡T. sêh

Á|üuÛÑT‘·«+, Á|üC≤|ü<äT›\ ø£$T° (|”@d”) Ä<XÊ\ H|ü<∏ä +˝À sêh+˝À

u≤\ ø±]àø£, u≤\ j·÷#·q eédüú\ ìs¡÷à\q≈£î eT÷&ÉT <äX˝À¢

ø±s¡´Áø£e÷\T s¡÷bı+~+#êeTHêïs¡T. yê]øÏ |ü⁄qsêyêdü ø£\Œq

≈£L&Ü Ç+<äT˝À uÛ≤>∑eTHêïs¡T. sêh+˝À 86y˚\ eT+~ u≤\

ø±]à≈£î\Tqï≥T¢ ÁbÕ<∏ä$Tø£ n+#·Hê≈£î e#êÃeTì, Mfi¯¢˝À 18

y˚\eT+~ es¡≈£L <Ûëu≤\T ‘·~‘·s¡ eédüú˝À¢ |üì#˚düTÔqï≥T¢

>∑T]Ô+#êeTì yÓ\¢&ç+#ês¡T. u≤\ ø±]à≈£î\ düe÷#ês¡+ Ç#Ã+<äT≈£î

040`27637575 Á|ü‘´ø£ q+ãs¡T‘√ ôV≤ ŸŒ …’Hé @sêŒ≥T #dæq≥T¢

‘Ó*bÕs¡T. u≤\ j·÷#·≈£î\qT >∑T]Ô+∫, yê]øÏ JeH√bÕ~Û ø£*Œ+#

ø±s¡ Áø£e÷\qT #˚|üÏºq≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T.


ìyêdü ÁbÕ+‘ê˝À¢ì ÁbÕs¡úHê eT+~sê˝À¢ ìØí‘· düeTj·T+ <ëÏq ‘·sê«‘·

ô|<ä› Xu≤›\‘√ Ö&é d”Œø£s¡T¢ $ìjÓ÷–düTÔHêï n~Ûø±s¡T\T düŒ+~+#·ø£b˛e&Üìï

ôV’≤ø√s¡Tº ‘·|ü|üÏº+~. ìØí‘· düeTj·T+ eTT–dæq ‘·sê«‘· sêÁ‹yfi˝À¢q÷,

Ç‘·s¡ düeTj·÷˝À¢ ˝Ö&éd”Œø£s¡¢ À Á|üdü+>±\T #düTÔHêïs¡ì, Bìe\¢ Á|üXÊ+‘·

Jeq+ >∑&É|ü Òø£b˛‘·THêïeT+≥÷ ôV’≤<äsêu≤<é bÕ‘·ãd”Ô ù|≥¢ãTs¡T®≈£î #Ó+~q

Vü≤]øÏc˛sY es¡à (75) ôV’≤ø√s¡TºqT ÄÁXsTT+#ês¡T. yê<äq\T $qï ôV’≤ø√s¡Tº

Hê´j·TeT÷]Ô »dæºdt m˝Ÿ.q]‡+Vü‰ ¬s&ç¶... ˝Ö&é d”Œø£s¡¢ $ìjÓ÷>±ìøÏ

dü+ã+~Û+∫ Á|üuÛÑT‘·«+ C≤Ø#dæq e÷s¡Z<äs¡Ùø±\ Jy√ (277)qT ø£∫Ã‘·+>±

neT\T #˚j·÷\+≥÷ eT<Ûä´+‘·s¡ Ä<˚XÊ\T C≤Ø#˚XÊs¡T.

mìïø£ À¢ b˛° #j·T≈£î+&Ü Hs¡#·]‘·T\ ãVæ≤wüÿs¡D!

πø+Á<ä mìïø£\ ø£$TwüHé Á|ü‹bÕ<äq

H˚s¡düTú\T, rÁe H˚sê_ÛjÓ÷>±\T m<äTs=ÿ+≥Tqïyês¡T mìïø£˝À¢ b˛°

#˚j·T≈£î+&Ü ì\Te]+#ê\ì ø√s¡T≈£î+≥Tqï≥Tº πø+Á<ä mìïø£\ dü+|òüT+

düŒwüº+ #dæ+~. n≥Te+Ï yê]ì mìïø£\ qT+∫ ‘·ø£åDyT ãVæ≤wüÿ]+#ê\ì

mìïø£\ Á|ü<Ûëq ø£$TwüqsY Mmdt dü+|ü‘Y #ÓbÕŒs¡T. sêqTqï kÕs¡«Á‹ø£

mìïø£\≈£î eTT+<˚ H˚s¡#·]‘·T\≈£î ø£fiË¢+ y˚j·÷\qï ìs¡íj·÷ìï neT\T

#kÕÔs¡T? nqï Á|üXï≈£î Äj·Tq ô|’$<Ûä+>± düŒ+~+#ês¡T. Hs¡düTú\‘√ bÕ≥T

Vü≤‘·´, n‘ê´#ês¡+ e+Ï H˚sês√|üD\T m<äTs=ÿ+≥Tqï yê]ì mìïø£\

qT+∫ ãVæ≤wüÿ]+#ê\qï Á|ü‹bÕ<äq Á|üuÛ ÑT‘·«+ e<ä› 1998 qT+∫

ô|+&ç+>¥ À ñ+~. mìïø£\ dü+düÿs¡D˝À¢ uÛ≤>∑+>± ád”... á Á|ü‹bÕ<äqqT

πø+Á<ä+ eTT+<äT+∫+~ Hs¡>±fi¢qT mìïø£ À¢ b˛° #j·T≈£î+&Ü #·÷&Ü\ì

ø£$TwüHé 15 @fi¯¢ ÁøÏ‘·y˚T düsêÿs¡T≈£î dü÷∫+∫+<äHêïs¡T. &Ûç©¢ >±´+>¥πs|t

< ä]$T˝≤ H ˚s ¡d ü T ú\qT b˛ °

#˚j·T≈£î+&Ü ãVæ≤wüÿ]+#ê\H˚

n+X ¯+ eTs√kÕ] ‘ Ós ¡ ô| ’ø Ï

e∫Ã+~. ø√s ¡ T º ìs ¡ íj · T+

y Ó\Te& Éø £ eTTqT ù|.

H˚sê_ÛjÓ÷>±\T m+<äTs=ÿ+≥Tqï

nuÛÑ´s¡Tú\qT b˛°øÏ nqs¡TΩ\T>±

Á| üø £ Ï+#ê\ì ≈ £L&Ü ád”

Á|ü‹bÕ~+∫+~.

MT |æ\¢\T m≈£îÿe düeTj·T+ Ç+≥sYHÓŸ eTT+< >∑&ÉT|ü⁄‘·THêïsê? ø£+|üP´≥sY

Ä≥\T, bÕsƒê\˙ï ø£+|üP´≥sY‘√H˚ #˚ùddüTÔHêïsê? n~ #·÷dæ MTs¡T

eTT]dæb˛‘·THêïsê? nsTT‘˚. Ç~ eTT]bÕìøÏ ø±<äT, ô|qT eTT|üq≈£î

dü+πø‘·eTì ‘·*¢<ä+Á&ÉT\+‘ê >∑T]Ô+#ê*. |æ\¢\T nfÒº HÓŸ\ eTT+<äT

≈£Ls√Ãe&É+ e\¢ rÁe e÷qdæø£ n\dü≥≈£î >∑T¬s’, yêfi¯fl ãT~∆ $ø±kÕìï

<Óã“rk Ô+~. |æ\¢ À¢ düVü≤»+>± ø£ì|æ+# düè»Hê‘·àø£\qT #·+|æydüTÔ+~.

ˇø√ÿkÕ] Áu…sTTHé &Ó&é≈£L <ë]rjÓTT#·Ãì Á_≥Hé≈£î #Ó+~q ªyÓ’+&é n|t

πs&çjÓ÷μ dü+dü ú ôV≤#·Ã]k˛Ô+~. m˝ŸπøJ kÕúsTT˝ÀH˚ #·<äTe⁄\T HÓŸ

e÷<äéT+>± ø=qkÕ>∑T‘·Tqï Á|üdüTÔ‘· ‘·s¡TD+˝À á dü+düú n<Ûä´j·Tq+

‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î Á|üe÷<ä |òüT+Ïø£\H yÓ÷–düTÔ+~. HÓŸ yê&Éø£+ yÓÁ] ø±≈£î+&Ü,

yêýÓ÷Vü≤+>± e÷s¡≈£î+&Ü #·÷ùdÔH |æ\¢\qT <äøÏÿ+#·Tø√>∑\T>∑T‘ês¡ì dü+düú

Á|ü‹ì~Û ÁfÒy√sY uÒ©dt yÓ\¢&ç+#ês¡T. b˛° Á|ü|ü+#·+˝À ì\<=≈£îÿ≈£îH XøÏÔì

á $T‹MT]q HÓŸ n\yê≥T Vü≤]+∫ydüTÔ+<äì ù|s=ÿHêïs¡T. ªHÓŸμ »«s¡+

Ç˝≤π> ø=qkÕ–‘ uÛ≤$‘·s¡+ eTqT>∑&É Á|üXÊïs¡úø£yTqì... dü+düú Á|ü‹ì<ÛäT\

e<ä› 75 @fifl Ï«#ÓHéôVAyéT rÁe Ä+<√fiq e´ø£Ô+ #XÊs¡T. ì]∆wüº ej·TdüT

es¡≈£î ø£+|üP´≥sYì, yÓTTu…’ Ÿ bò q¢ì m≈£îÿe>± yê&É≈£î+&Ü #·÷&Ü\ì uÒ©dt

dü÷∫+#ês¡T. ªªø£+|üP´≥sY≈£î |üP]Ô <ä÷s¡+>± ñ+#·&ÉeT÷ kÕ<Ûä + ø±<äT.

ø±˙, m+‘·es¡≈£î nedüs¡yÓ÷ n+‘· es¡πø HÓŸ $ìjÓ÷–ùdÔ düeTdü Ò<äT.

ø±˙, Á|ür<ëìøÏ Ä j·T+Á‘·+ ô|’H Ä<Ûës¡|ü&ç‘ e÷Á‘·+ qe ø£\ŒHê kÕeTs¡ú+

ø=s¡e&ÉT‘·T+~μμ nì Äj·Tq $X‚¢wæ+#ês¡T.

Ç+≥sYHÓŸ n~Ûø£

$ìjÓ÷>∑+

∫Hêïs¡T\≈£î Á|üe÷<äy˚T!

˝Ö&éd”Œø£s¡¢ ìj·T+Á‘·D Jy√qT neT\T #j·T+&ç

ôV’≤ø√s¡Tº Ä<X+


ñs¡T≈ £ î\ |üs ¡ T> ∑ T\ JeqXË ’*. ñqï ø±d ü Ô d üeTj·TeT÷ Ç+À ¢

ne÷àHêqï\‘√H√, |æ\¢\‘√H√, J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T‘√H√ e÷≤¢&˚+<äT≈£î

πø≤sTTkÕ Ôe÷ n+fÒ.. nB #˚j·T+. |üø £ÿH˚ ñqï Ç+À¢yêfi¯ ¢qT

|üÏº+#·Tø√≈£î+&Ü... mø£ÿ&√ ñqïyêfi¢‘√ ôd˝Ÿbò Hé À nø£ÿπs¢ì kı\T¢ ø£ãTs¡T¢

#ÓãT‘ê+. ns¡>∑+≥bÕ≥T ôd˝Ÿbò Hé≈£î mes¡÷ ø±˝Ÿ #j·T Ò<ë... Çø£ n+‘!

J$‘·+˝À @<√ ø√\ŒsTTqfÒ º ñ+≥T+~. bò˛Hé yÓ÷>∑ø£b˛sTTHê...

yÓ÷–q≥Tº>± |ò”\e⁄‘·÷ |ü<˚|ü<˚ Åd”ÿHé e+ø£ #·÷düTÔ+≤+. n+<äTπø ôd˝Ÿ

e\¢ Äq+<ä+ Vü≤]+#·T≈£îb˛‘·T+<äì... Äq+<ä+ ø±yê\+fÒ ôd˝Ÿbò˛HéqT

dæ«#ê|òt #j·÷\ì \+&ÉHé dü÷ÿ˝Ÿ Ä|òt mø£Hê$Tø‡ Ábıô|òdüsY bÕ˝Ÿ &√\Hé

dü÷∫düTÔHêïs¡T. n+<äTHê... kÕàsYº bò q¢ ñ<ä∆è‹ Äq+<ëìøÏ ô|<ä› n&ÉT¶ø£≥º>±

e÷]+<äì, yêÏ e˝Ò¢ #ê˝≤eT+~ nsTTqyê]øÏ <ä÷s¡yÓTÆb˛‘·THêïs¡ì

Ä+<√fiq e´ø£Ô+ #XÊs¡T. n˝≤+Ïyês¡T ‘·eT Á|ües¡ÔqqT e÷s¡TÃø√ø£b˛‘...

ø±\Áø£eT+˝À e÷qdæø£ nHês√>±´ìøÏ >∑Ts ¡j˚T´ eTT|ü ñ+<äì

ôV≤# · Ã]+#ês ¡ T. ªeTq≈ £ î môd‡y Ó T àd t sêø £b˛sTTHê.. e∫Ãq≥T º

nì|ædüTÔ+≥T+~. yÓ+≥H CÒãT˝À+∫ bò Hé rdæ #·÷düT≈£î+≤+. ø±ì nø£ÿ&É

ø=‘·Ô>± @ yÓTùdJ e∫Ã ñ+&É<äT. Bìï ªbòÕ+≥yéT yÓ’ÁuÒwüHé dæ+Á&√yéTμ

n+≤s¡T. Ç˝≤+Ï ø=‘·Ô ø=‘·Ô düeTdü \T bò q¢ e\¢ |ü⁄≥Tºø=düTÔHêïsTT. nì

bÕ˝Ÿ yÓ\¢&ç+#ês¡T. n+‘ø±<äT. @<Ó’Hê |üì #ùd≥|ü&ÉT @ø±Á>∑‘· eTTKéTì

Ä @ø±Á>∑‘· ≈£î<äsê\Hêï ôd˝Ÿbò HéqT dæ«#ê|òt #j·÷*‡+<qì #ÓbÕŒs¡T.

¬s+&ÉT #Ó≥T¢+fÒH... ø=‘·Ô Ç\T¢ø=‘·Ô Ç\T¢ ø£≥Tº≈£îHêïsê? nsTT‘... Ä Ç+Ï ô|s¡À¢ ¬s+&ÉT #Ó≥T¢ ñ+&Ü*‡+<!

Òø£b˛‘ nqTeT‹e«s¡T. f…q¸Hé |ü&Éø£+&ç. Ç<ä+‘ê HbÕ Ÿ sê»<Ûëì U≤≥à+&ÉT˝À

q>∑s¡+˝À |ü#·Ã<äHêìï ô|+#·&É+, düT+<äØø£s¡D˝À uÛ≤>∑+>±H˚ á #·s¡´\T

#˚|üÏºq≥T¢ n~Ûø±s¡T\T ‘Ó*bÕs¡T. »qe] 14 qT+∫ Bìì ø£∫Ã‘·+>±

neT\T#˚j·TqTqï≥T¢... n‹ ‘·≈£îÿe düú\+˝À Ç≥T¢ ø£≥Tº≈£îH˚yês¡T... Ç+Ï

ô|’ø£|üô|’ nsTTHê yÓTTø£ÿ\T ô|+#ê*‡+<qì #ÓbÕŒs¡T.

ôd Ÿ Äù|ùdÔH Äq+<ä+

ªÄ<ÛësYμ ø±s¡T¶\ Ä<Ûës¡+>± dü+πøåeT ø±s¡ Áø£e÷\Tsêh+˝À Ä<ÛësY ø±s¡T¶\ Ä<Ûës¡+>± dü+πøåeT ø±s¡ Áø£e÷\qT neT\T #ùd+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+

#·s¡ \T ÁbÕs¡+_Û+∫+~. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± $$<Ûä XÊK\≈£î #+~q ñqï‘ê~Ûeø±s¡T\‘√ kÕ~Ûø±]ø£

ø£$T°μì ìj·T$Tdü÷Ô Á|üuÛÑT‘·« Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù $T˙ï e÷<∏ä÷´ Ç°e\ ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #XÊs¡T. á

ø£$T°øÏ kÕ+|òæTø£ dü+πøåeTXÊK eTTK´ø±s¡ <ä]Ùì #ÛÓ’s¡àHé>± ìj·T$T+#ês¡T. Á>±MTD≤_Ûeè~∆, eékÕj·TXÊK\

eTTK´ø±s¡ <äs¡TÙ\T, bÂs¡ düs¡|òüsê\ XÊK ø£$TwüqsY, Ä]úø£XÊK, mdtm Ÿ;d” Á|ü‹ì<ÛäT\T düuÛÑT´\T>± ñ

+≤s¡T. ◊°XÊK ø±s¡ <ä]Ù ø£$T°øÏ ø£ «qsY>± eéVü≤]kÕÔs¡ì ñ‘·Ôs¡T«˝À¢ ù|s=ÿHêïs¡T. dü+πøåeT |ü<∏äø±˝À¢

<äT]«ìjÓ÷>±ìï n]ø£fÒº+<äT≈£î, ns¡TΩ\πø Á|üjÓ÷»q+ n+<˝≤ #·÷ùd+<äT≈£î Ä<ÛësY Ä<Ûë]‘· dü+πøåeT ø±s¡ Áø£e÷\qT neT\T #j·÷\ì

Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹bÕ~+∫q $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<. ‘=*<äX˝À nq+‘·|ü⁄s¡+, ‘·÷s¡TŒ>√<ëe], ôV’≤<äsêu≤<éì m+|æø£ #XÊs¡T. n< düeTj·T+˝À

ãVüQfi ñ|üjÓ÷>∑ kÕàsY¶ø±s¡T¶\ C≤Ø Á|üÁøÏj·TqT ô|’\Ÿ ÁbÕC…øº øÏ+<ä nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ À #|ü≤º\ì Á|ü‹bÕ~+#ês¡T. á kÕàsYºø±s¡T¶\qT ñ

|üjÓ÷–+∫ \_∆<ës¡T\qT πswüHé‘√bÕ≥T Äs√>∑ l, ñbÕ~ÛVü‰MT |ü<∏äø£+ øÏ+<ä |üqT\T, ô|q¸Hé, kÕÿ\sYwæ|t, >∑èVü≤ ìsêàD |ü<∏äø±\ e+Ï

Á|üjÓ÷»Hê\T ø£*Œ+#ê\ì Á|ü‹bÕ~+#ês¡T. Ä<ÛësY q+ãs¡¢qT ñ|üjÓ÷–+#·Tø=ì ÄHé …’Hé À Äj·÷ \_∆<ës¡T\ $esê\qT Á<ÛäTMø£]+#·T≈£îì

Á|üuÛÑT‘·«|üs¡yÓTÆq Á|üjÓ÷»Hê\T ø£*ŒkÕÔs¡T.


n‘ê´#ês¡ πødüT˝À¢ Hs¡düTú\≈£î •ø£å Ò$?

mHéd”ÄsY; |ü]o\q˝À yÓ\¢&ç

<˚X¯+˝À eTVæ≤fi¯\ô|’ H˚sê\ πødüT˝À ì+~‘·T\≈£î •ø£å |ü&ÉT‘·Tqï dü+<äsê“¤\T

#ê˝≤ ‘·≈£îÿy˚. C≤rj·T kÕúsTT˝À 2009`11 eT<Ûä 68y˚\ n‘ê´#ês¡+

πødüT\T qyÓ÷<äTø±>±, 16 y˚\ eT+~øÏ e÷Á‘·y˚T •ø£å |ü&É≥+ Ç+<äT≈£î

ì<äs¡Ùq+. kÕøå±‘·÷Ô C≤rj·T H˚s¡qyÓ÷<äT >∑D≤+ø£ dü+düú (mHéd”ÄsY;)

yÓ\¢&ç+∫q $esê Ò á yêdüÔyêìï $e]düTÔHêïsTT. ˇø£ÿ 2011˝ÀH yÓTT‘·Ô+

24,206 πødüT\T qyÓ÷<Ó’‘ 5,724 eT+~πø •ø£å |ü&ç+~. n˝≤π> 2010˝À

πs|t πødüT\T 22,172ø±>±, <√wüß\T>± ‘*qyês¡T 5,632 eT+~ e÷Á‘·yT.

Çø£ 2009˝À qyÓ÷<Ó’q 21,397 πødüT˝À¢ 5,316 eT+~øÏ •ø£å |ü&ç+~.

yÓTT‘·Ô+ MT<ä 2009`11 q&ÉTeT eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ˝À n‘·´~Ûø£+>± 9,539

πødüT\T qyÓ÷<äj·÷´sTT. MÏ˝À 2,986 eT+~øÏ e÷Á‘·y˚T •ø£å |ü&ç+~.

|ü•ÃeTu…+>± Ÿ À 7,010 πødüT\≈£î >±qT n‘· \Œ+>± 381 eT+~ e÷Á‘·yT

<√wüß\ì ø√s¡Tº\T ìsêú]+#êsTT. Çø£ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ À 5,364 πødüT\≈£î>±qT

3,916 eT+~øÏ, nk˛+˝À 5,052 πødüT˝À¢ 517 eT+~ e÷Á‘·y˚T

<√wüß\T>± ‘˚˝≤s¡T. kÕøå±´\ ùdø£s¡D˝À <äsê´|ü⁄Ô n~Ûø±s¡T\ yÓ’|òü\´y˚T

•ø£å\qT ‘·≈£îÿe>± ñ+&É≤ìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡DeTì πø+Á<ä ôVA+XÊK

ù|s=ÿ+~.

MT&çj·÷ ùd«#·Ã¤≈£î dü+¬øfió¢!

232 eT+~ bÕÁ‹πøj·TT\ n¬sdtº

MT&çj·÷ ùd«#·Ã¤≈£î dü+¬øfió¢ |ü&ÉT‘·THêïsTT. C…’fi¢≈£î ‘·s¡\T‘·Tqï bÕÁ‹πøj·TT\

dü+K´ @≤ ô|s¡T>∑T‘·Tqï≥Tº ‘*+~. MT&çj·÷ >=+‘·T H=πøÿùd Á|üj·T‘êï˝À¢

≥Øÿ, ÇsêHé, #Ó’Hê ‘·~‘·s¡\ <XÊ\T »s¡ï*düTºô|’ πødüT\T yÓ÷|ü⁄‘·THêïsTT.

á @&Ü~ ]ø±s¡T¶kÕúsTT˝À 232 eT+~ n¬sdüºsTTq≥Tº bÕÁ‹πøj·TT\ Vü≤≈£îÿ\

s¡ø£åD≈£î ñ<˚›•+∫q ø£$T° (nyÓT]ø±) ù|s=ÿ+~. >∑‘· @&Ü~˝À b˛*ùdÔ

ákÕ] 53 eT+~ n~Ûø£ dü+K´˝À n¬sdüºj·÷´s¡T. 1990 qT+∫ Á|ü|ü+#·

yê´|üÔ düπs«\T ìs¡«Væ≤düTÔ+&É>±... á @&Ü~ n¬sdüºsTTq yê] dü+K´ eT]+‘·

ô|]–+~. >∑D≤+ø±\ y˚Ts¡≈£î á $wüj·T+˝À ≥Øÿ<˚ ô|’#˚sTT. Ä <˚X¯+

yÓTT‘·Ô+ 49 eT+~ »s¡ï*düTº\qT ø£≥ø£≤\ yÓqøÏÿ HÓÏº+~. 45 eT+~ì

U…’<äT #dæq ÇsêHé ¬s+&√kÕúq+˝À ì*∫+~. m≈£îÿe dü+K´˝À bÕÁ‹πøj·TT\≈£î

dü+¬øfi¯ó¢ y˚düTÔqï <˚XÊ˝À¢... $j·T‘êï+, n»sYu…’C≤Hé, Ç~∏jÓ÷|æj·÷,

kÂBnπs_j·÷, ñu…“øÏkÕúHé ‘·~‘·s¡yÓTÆq$ ñHêïsTT.

H˚\≈£L*q

ø£˝≤\T

ø£‹Ô ñ+fÒ ø£\+ >=|üŒ<! ø±˙... ø£‹Ô #‹˝À mH√ï ø£ ≤\T H\ ≈£L˝≤sTT.

2012 dü+e‘·‡s¡+ »s¡ï*düTº\≈£î eTs¡D XÊdüq+ *œ+∫+~. Á|ü|ü+#·

yê´|üÔ+>± 132 eT+~ »s¡ï*düTº\T $~Û ìs¡«Vü≤D˝À eTs¡DÏ+∫q≥T¢

n+‘·sê®rj·T MT&çj·÷ dü+düú (◊|”◊) ø£ Á|üø£≥q˝À ‘Ó*|æ+~. á kÕúsTT˝À

bÕÁ‹πøj·TT\ eTs¡D≤\T mqï&É÷ ˝Òeì ù|s=ÿ+~. Çø£... »s¡ï*düTº\qT

ìs¡“¤+~+#·&É+˝À ≥Øÿ eTT+<äT+~.

ñÁ>∑ìs√<Ûäø£ #·≥º dües¡D _\T¢ Á|ü‹bÕ<äq\T

ñÁ>∑yê<äìs√<Ûäø£ #·≥º+˝À dües¡D Á|ü‹bÕ<äqqT uÛ≤s¡‘· bÕs¡¢yÓT+Ÿ

‹s¡düÿ]+#ê\ì VüA´eTHé ¬s’Ÿ‡ yê#Y ø√]+~. dües¡D\T #j·T&É+

<ë«sê á #·≥º+

eT]+‘·>±

<äT]«ìjÓ÷>∑+

njT´ |ü]dæú‹ ñ

+<äì Ä <X+

ù|s=ÿ+~.

sê»´düuÛÑ˝À

Á|üy˚X¯ô|≥ºqTqï

á dües¡D\ _\T¢qT uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«yT yÓqøÏÿ rdüTø√yê\ì &çe÷+&é

#dæ+~. á _\T¢qT >∑‘· qe+ãsY 30q ˝ÀødüuÛÑ À ÄyÓT ñ+<äì

dü+>∑‹ ‘Ó*dæ+<.. Ç|üŒÏπø ne÷j·T≈£î\ nÁø£eT ìs¡“¤+<Ûä+, dü+düú\ô|’

#·≥º$s¡T<ä∆+>± ìùw<ë\T $~Û+#·&É+ e+Ï$ Á|üdüTÔ‘· #·≥º+ e\¢

»s¡T>∑T‘·THêïj·Tì, Çø£, <ëìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ #ÓãT‘·Tqï dües¡D ‘√&Ó’‘

yÓTÆHê]°\ bÕ*≥ n‘·´+‘· Á|üe÷<äø£s¡+>± |ü]D$T+#˚

neø±XeTT+<äì Ä dü+düú Ä+<√fiq yÓ*ãT∫Ã+~.

zesY À&é yêVü≤Hê\T Çø£ ø√s¡Tºπø !

zesY˝À&é yêVü≤Hê\ ìj·T+Á‘·D≈£î s¡yêD≤XÊK ø=‘·Ô#·s¡´\T #˚|üÏº+~.

zesY˝À&é˝À yÓfi‚¢ yêVü≤Hê\≈£î »]e÷Hê\T $~Û+∫ e~*y˚ùdyês¡T.

n≥Tô|’ πødüT\T qyÓ÷<äjT´$. Bìe\¢ |òü*‘·+ Ò<äì uÛ≤$+∫q s¡yêD≤

XÊK ø£$TwüqsY dü+»jYT≈£îe÷sY »]e÷Hê |ü<ä∆‹øÏ dü«dæÔ |ü*ø±s¡T. Çø£

»]e÷Hê\T $~Û+#·≈£î+&Ü dü<äs¡T yêVü≤Hê\qT H˚s¡T>± ø√s¡T º πø

kÕ«BÛq|üs¡TkÕÔs¡T.


|ü]ÁX¯eT˝À

n–ïÁ|üe÷<ëìï Ä]Œq

yÓ’q+...

J&çyÓT≥¢ Àì z |ü]ÁXeT˝À Äø£dæàø£+>±

»]–q n–ï Á|üe÷<ä+˝À eT+≥\T m–XÊsTT.

á düe÷#êsêìï n+<äT≈£îqï ◊ôV≤#YÄsYz sêh

n<Ûä ≈£åî&ÉT kÕ<ä‘Y nVü≤à<é ‘·q dæã“+~‘√ düVü‰

yÓ[¢ ˙fió¢ b˛dæ eT+≥\qT ÄsêŒs¡T. á

dü+|òüT≥q˝À eT+≥\T Äs¡Œ&É+˝À Á|üe÷<ä+

»]– ø±\T $]–Hê …ø£ÿ#j·T≈£î+&Ü

eT+≥\qT n<äT|ü⁄ #dæq kÕ<ä‘Y nVü≤à<éqT

|ü]ÁXeT j·÷»e÷q´+‘√bÕ≥T ø±]à≈£î\T

n_Ûq+~+#ês¡T.


<˚X¯+˝À eT‘·|òüTs¡¸D\≈£î... <ä[‘· eTVæ≤fi¯\‘√bÕ≥T

∫Hêïs¡T\ô|’ <ë&ÉT\≈£î πø+Á<ä+>± ñ‘·Ôs¡Á|ü<XŸ sêh+ ì*∫+~.

πø+Á<ä +XÊK ˝ÀødüuÛÑ≈£î düeT]Œ+∫q ìy~ø£ á $wüj·÷ìï

düŒwüº+ #˚k Ô+~. á @&Ü~ e÷]Ã HÓ\˝À nœ ÒXŸ j·÷<äyé

eTTKéT+Á‹>± düe÷CŸyêB Á|üuÛÑT‘·«+ @sêŒf…Æq nq+‘·s¡+..

HêHêÏø ° sêh+˝Àì Á| ü»\≈ £î s ¡ø £ åD ˝ Ò≈ £ î+&Ü

b˛‘√+<äH+<äT≈£î á ìy~πø kÕø£å +>± ì\Tk Ô+~. ìy~ø£ Á|üø±s¡+

2012˝À HÏ es¡≈£î j·T÷|” À 104 kÕs¡T¢ eT‘· |òüTs¡D\T #Ó\πs>±sTT.

n+<äT˝À 34 eT+~ eTs¡DÏ+#·>±, 456 eT+~ >±j·T|ü&Ü¶s¡T. ãπs©,

Á|ü‘ê|t>∑&Ûé, e÷‘·÷sê, ô|’C≤u≤<é, |òüTõj·÷u≤<é, yÓTTsê<ëu≤<é, MTs¡Ÿ,

uÛ≤<√Væ≤, ø±q÷ŒsY, n\Vü‰u≤<é, \ø√ï ‘·~‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ á |òüTs¡D\T

n~Ûø£+>± #√≥T#˚düT≈£îHêïsTT. j·T÷|” ‘·sê«‘· eT‘·ø£\Vü‰˝À¢

eT<Ûä Á|ü<XŸ (78 πødüT\T), ø£sêí≥ø£ (54 πødüT\T) ì*#êsTT. j·T÷|” À

2012≈£î eTT+<äT ≈£L&Ü Ç˝≤+Ï |ü]dæú‘·T Ò HÓ\ø=HêïsTT. sêh+˝À

2009˝À 159 πødüT\T, 2010˝À 121, 2011˝À 84 eT‘·|òüTs¡D\

πødüT\T qyÓ÷<äj·÷´sTT. n˝≤π>, eTVæ≤fi≤ Væ≤+dü Àq÷ 2011˝À

22 y\ 639 πødüT\‘√ sêh+ <X+˝ÀH Á|ü<∏äeT kÕúq+ ÄÁø£$T+∫+~.

‘·sê«‘· <ä[‘·T\T, ∫Hêïs¡T\ô|’ 2009˝À 7522 <ë&ÉT\T »s¡>∑>±,

2010˝À 6272 πødüT\T, 2010˝À 7702 πødü\T qyÓ÷<äj·÷´sTT.

n˝≤π> 2011 @&Ü~øÏ >±qT eT<Ûä Á|ü<XŸ À 3245, sê»kÕúHé À

5182 πødüT\T eTVæ≤fi≤, •Xó Væ≤+düô|’ qyÓ÷<äj·÷´sTT. nœ ÒXŸ

j·÷<äyé Á|üuÛÑT‘ê«ìï $eTs¡Ù\bÕ≥T #ùd+<äTπø πø+Á<ä ôVA+XÊK á

ìy~ø£qT ÀødüuÛÑ≈£î düeT]Œ+∫+<äì düe÷CŸyê~ bÕØº Hêj·T≈£î\T

Äs√|ædüTÔHêïs¡T. ø±>± sêh+˝À eT‘·|òüTs¡D\T düèwæº+#+<äT≈£î ø=ìï

nkÕ+|òæTø£ X¯≈£îÔ\T ≈£îÁ≥ |üqTï‘·THêïj·T+≥÷ nœ˝ÒXŸ Ç°e˝Ò

yêÚ≤´ì+#ês¡T. eTs√yÓ’|ü⁄ u≤Á; eTd”<äT ≈£L*Ãy‘·≈£î e#Ã &çôd+ãs¡T

6‘√ 20 @fió¢ ì+&ÉqTqï H|ü<∏ä +˝À eT‘· |òüTs¡D\T »]π> neø±X+

ñ+<ä+≥÷ πø+Á<ä Ç+≥*C…Hé‡ esêZ\T j·T÷|” Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

düe÷#ês¡$T#êÃsTT. Ç<˚ düeTj·T+˝À πø+Á<ä ôVA+XÊK eT‘·

|òüTs¡D\ô|’ ˝ÀødüuÛÑ≈£î ìy~ø£ düeT]Œ+∫+~.

eT‘· |òüTs¡ D˝À¢ j·T÷|” ≤|t !


e÷qeVü≤≈£îÿ\ ~H√‘·‡e y˚fi¯...

◊ôV≤#YÄsYz ø±s¡ ø£s¡Ô\

s¡ø£Ô<ëq+

»qe] 10 e‘B Á|ü|ü+#· e÷qeVü≤≈£îÿ\ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>±

Ç+≥πsïwüq Ÿ VüQéTHé¬s’Ÿ‡ Äs¡ZHÓ’CÒwüHé sêh n<Ûä ≈£åî&ÉT eTTVü≤eTà<é

kÕ<ä‘Y nVü≤à<é Ä<Ûä«s¡ +˝À »]–q Á|ü‘´ø£ •_s¡+˝À e+<ä ≤~ eT+~

◊ôV≤#YÄsYz ø±s¡ ø£s¡Ô\T s¡ø£Ô<ëq+ #XÊs¡T. dü«j·T+>± kÕ<ä‘Y nVü≤à<é

≈£L&Ü s¡ø£Ô<ëq+ #dæ ø±s¡ ø£s¡Ô\≈£î dü÷Œ¤]Ôì#êÃs¡T. e÷qeVü≤≈£îÿ\

|ü]s¡ø£åD≈£î eTqeT+‘ê q&ÉT+ ø£≤º\ì kÕ<ä‘Y nVü≤à<é |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T.


<Xyê´|üÔ+>± Ä&É|æ\¢\ dü+K´ ‘·–Zb˛e&É+ô|’ Ä+<√fiq πs>∑T‘·Tqï

‘·s¡TD+˝À sêh+˝Àì ñ‘·Ôs¡ ø√kÕÔ õ˝≤¢˝À¢ u≤*ø£\ ìwüŒ‹Ô ô|]–q≥T¢

2011 »HêuÛ≤ ˝…ø£ÿ˝À¢ ‘˚\&É+ ø=+‘· s¡≥ìk˛Ô+~. nø£åsêdü´‘· Ø‘ê´

nÁ>∑kÕúq+˝À ñqï ôV’≤<äsêu≤<é ≤+Ï õ˝≤¢ À¢ u≤\u≤*ø£\ ìwüŒ‹Ô ‘·≈£îÿe>±

ñ+&É≥+, ìs¡ø£åsêdüT´\T m≈£îÿe>± ñqï ø=ìï ø√kÕÔ õ˝≤¢ À¢ m≈£îÿe>± ñ

+&É≥+ $X‚wü+. C≤rj·T+>± á ìwüŒ‹Ô yÓsTT´øÏ 940 ø±>±, ø√kÕÔ Àì

$»j·Tq> ∑s ¡+ õ˝≤ ¢˝À y ÓsTT´ø Ï 1016, lø±≈ £ îfi ¯+˝À 1014,

$XÊK|ü≥ï+˝À 1003 eT+~ e+‘·Tq Ä&É|æ\¢\Tqï≥T¢ düŒwüºyÓTÆ+~. Çø£

u≤\u≤*ø£\ ìwüŒ‘·TÔ\T |ü]o*ùdÔ... ôV’≤<äsêu≤<é˝À yÓsTT´øÏ 943,

s¡+>±¬s&ç¶ À 955>± qyÓ÷<Ó’+~. sêh+˝À 2001˝À á ìwüŒ‹Ô 978 ñ

+&É>±, 2011˝À 992≈£î #˚]+~. ìs¡ø£åsêdüT´\T m≈£îÿe>± ñqï á

ÁbÕ+‘ê˝À¢ *+>∑ ìsê∆s¡D e+Ï kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ô|’ ne>±Vü≤q

Òø£b˛e&É+ z ø±s¡D+>± n~Ûø±s¡T\T uÛ≤$düTÔHêïs¡T. ô|’>± –]»q düe÷»+

>∑s¡“¤$∫Ã¤‹Ôì bÕ|ü+>± uÛ≤$+#·&É+‘√bÕ≥T eT>∑_&É¶ ø√dü+ es¡Tdü>±

Ä&É|æ\¢\≈£î »qàìe«&É+ eTs√ ø±s¡DeT+≥THêïs¡T. Çø£ @C… ‡ ÁbÕ+‘ê˝À¢

|ü⁄]À¢H _&É¶\ eTs¡D≤ìjøÏ Çfi¢e<ä›H Á|üdüyê\T #j·T&É+ Á|ü<Ûëq ø±s¡DeTì

|ü\Te⁄s¡T yÓ’<äT´\T n_ÛÁbÕj·T|ü&Ü¶s¡T.

ô|s¡T>∑T‘·Tqïn<Ó› >∑sê“¤\T

Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± n<Ó› >∑sê“¤\T (düs√>∑d”) >∑‘· ◊<fió¢>± ô|s¡T>∑T‘·Tqï≥Tº

z n+‘·sê®rj·T |ü]XÀ<Ûäq˝À yÓ\¢&Ó’+~. eTTK´+>± uÛ≤s¡rj·T @C…˙‡\

qT+∫ n~Ûø£+>± qyÓ÷<äe⁄‘·THêïj·Tì |ü]XÀ<Ûäq s¡÷|üø£s¡ Ô, j·÷sYÿ

$X¯«$<ë´\j·T+ d”ìj·TsY …ø£Ãs¡sY e÷]¢Hé Áø±cÕ yÓ\¢&ç+#ês¡T. düs√>∑d”

<ë«sê |æ\¢*ï ø£qï ‘·\T¢\T... nq+‘·s¡+ &ÉãT“\T rdüT≈£îì |æ\¢\ô|’ |üP]Ô

Vü≤≈£îÿ\qT $Boj·TT\≈£î n|üŒ–düTÔHêïs¡ì |ü]XÀ<Ûäq ìy˚~ø£ ‘Ó*|æ+~.

Á|ü<Ûëq+>± uÛ≤s¡rj·T @C… ‡\ô|’ »]|æq á |ü]XÀ<Ûäq <ë«sê... 2007˝À

Ä <X+˝À 47düs√>∑d” πødüT\T qyÓ÷<äe>±... 2011 HêÏøÏ yêÏ dü+K´

133≈£î #]+~. nsTT‘ yêdüÔ$ø£+>± á dü+K´ uÛ≤Ø dü+K´˝À ñ+≥T+<äì

‘Ó\Tk Ô+~. á $wüj·T+ô|’ Äs√>∑ ì|ü⁄DT\T düŒ+~dü÷Ô ù|<ä]ø£+˝À ñ

qï eTVæ≤fi¯\T düs√>∑d” bı+<˚+<äT≈£î ÁbÕ<Ûëq´+ ÇdüTÔHêïs¡ì Ä+<√fi¯q

e´ø£Ô+ #XÊs¡T. Ç+<äT≈£î yês¡T 16 y\ nyÓT]ø£Hé &Ü\s¡¢ qT+∫ 32 y\

&Ü\s¡¢ es¡≈£î &çe÷+&é #düTÔqï≥T¢ yÓ\¢&ç+#ês¡T. nsTT‘... yê´bÕsê‘·àø£+>±

e÷]q düs√>∑d” $<ÛëHêìøÏ nyÓT]ø±‘√ bÕ≥T uÛ≤s¡‘Y e+Ï <XÊ˝À¢ nqTeT‹

ñ+~ ø±˙ Á_≥Hé À e÷Á‘·+ düs√>∑d”ô|’ ìùw<ä+ ñ+~. ø±>±, á $<Ûëq+

<äT]«ìjÓ÷>∑+ ø±≈£î+&Ü |æ\¢\ s¡ø£åD≈£î <˚XÊ\ #·s¡´\T rdüTø√yê*‡q

nedüs¡+ ñ+<äì Hê´j·Tyê~, düs√>∑d” πødüT\ ì|ü⁄DT&ÉT q≤© >±+u… Ÿ

yêÚ≤´ì+#ês¡T.

>∑]“¤DT\÷

ôV≤#Y◊M |üØø£å

#˚sTT+#·Tø√yê*u≤©e⁄&é qÏeTDÏ

◊X«sê´sêjYT dü÷#·q

ôV≤#Y◊M / msTT&é‡ |üØø£å\ô|’ ñqï

nb˛Vü≤\T ‘=\–+#·Tø√yê\ì,

ø±uÀj˚T ‘·\T¢\+‘ê Ä |üØø£å\qT

‘·|üŒ≈£î+&Ü #sTT+#·Tø√yê\ì qÏ,

j·T÷mHé msTT&é‡ Ç+≥πsïwüq˝Ÿ

dü+dü ú≈£î >∑T&é$˝Ÿ n+u≤dæ&ÉsY>±

eéVü≤]düTÔqï ◊X¯«s¡´sêjYT ã#·ÃHé

d ü÷∫+#ês ¡ T . á | üØø £ å\ ô| ’

eTVæ≤fi¯˝À¢ ne>±Vü≤q ô|+#·&ÜìøÏ

‘êqT <˚X¯yê´|üÔ+>± |üs¡´ÏkÕÔqì

‘ Ó*bÕs ¡ T . msTT& é ‡qT qj·T+

#˚j·T&ÜìøÏ eT+<äT\T ˝Òeì, n~

sê≈£î+&Ü #·÷düTø√e&ÉyT ñ‘·ÔeTeTì

ù|s=ÿHêïs¡T. msTT&é‡qT ˇø£ eT#·Ã>±

uÛ≤$+#˚ kÕe÷õø£ ø£≥Tºu≤≥¢˝À

e÷s¡TŒ\T rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ ø£èwæ

#kÕÔqì ‘Ó*bÕs¡T.

ñ‘·Ôs¡ø√kÕÔ õ˝≤¢˝À¢

ô|s¡T>∑T‘·Tqï

u≤*ø£\ ìwüŒ‹Ô


ø±|ü⁄sê\T ì\u…≥º&ÜìøÏ bòÕ´$T© b˛*dæ+>¥sêh+˝À >∑‘· ¬s+&fió¢>± uÛ≤s¡ uÛÑs¡Ô\ >=&Ée\ πødüT Ò m≈£îÿe>± b˛©dt ùdºwüq¢≈£î edüTÔHêïsTT. πødüT\T ô|Ïº ø√s¡Tº\≈£î ‹|üŒ&É+ e\¢ ø±|ü⁄sê\T $∫Ã¤qïyÓTÆ

|æ\¢\ uÛÑ$wü´‘·TÔ <Óã“ ‹+≥Tqï<äì b˛©düTXÊK >∑T]Ô+∫+~. |òü⁄ŸbÕ‘Y ô|’H√ ˝Òø£ Ç‘·s¡ >±´+>∑T˝À¢H√ b˛©düT\T >∑T]Ô+∫ nHê<∏ä X¯s¡D≤\j·÷\≈£î,

mHéJz\≈£î n|üŒ–düTÔqï |æ\¢˝À¢ m≈£îÿeeT+~ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ìs¡¢øå±´ìøÏ >∑T¬s’qyêπsqì ‘˚*+~. ø±|ü⁄sê\qT ì\u…fÒº |üìøÏ yê]ì |ü⁄]>=\TŒ‘·Tqï

n+X$T<. ùdïVü≤|üPs¡«ø£ b˛©dæ+>¥qT Á|ü»\≈£î n+~kÕÔeTì @&Ü~ ÁøÏ‘·+ #Ó|æŒq &ûJ|” ~HXŸ¬s&ç¶ b˛©dt ùdºwüHé À ]ôd|üìdüTº\qT@sêŒ≥T #j·T&É+˝À

dü|òü\eTj·÷´s¡T. á HÓ\ 18,19 ‘˚B\˝À sêh+˝Àì nìï ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓ[¢ ùdºwüq¢ |ü]dæú‘·T\qT |ü]o*+#ê*‡+~>± n&çwüq˝Ÿ &ûJ\T, ◊J\T,

&û◊J\qT Äj·Tq Ä<•+#ês¡T. b˛©dt u≤dt Ä<XÊ\ yTs¡≈£î sêh+˝Àì nìï ÁbÕ+‘ê\qT ø£\T|ü⁄ø=ì |üs¡ Ï+∫ e∫Ãq b˛©dt ñqï‘ê~Ûø±s¡T\T, ‘·eT

ìy~ø£qT &ûJ|”øÏ n+~+#ês¡T. yÓTT‘·Ô+ 1645 ùdºwüq¢ Àq÷ ]ôd|üHé øö+≥s¡T¢ @sêŒ≥T #XÊs¡ì n+<äT˝À ‘Ó*bÕs¡T. Ä ]ôd|üHé À 50 XÊ‘·+ ˝Àù|

eTVæ≤fi≤ ø±ìùdºãTfi¯ó¢ ñHêïs¡ì $e]+#ês¡T. sêh+˝À m≈£îÿe>± uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\ >=&Ée πødüT\T qyÓ÷<äe⁄‘·THêïj·Tì, ∫qï |æ\¢\ $Tdæ‡+>¥ πødüT\T

ô|]–b˛j·÷j·Tì, s√&ÉT¶ Á|üe÷<ë\T m≈£îÿej·÷´j·T+≥÷ ‘·eT |ü]o\q≈£î e∫Ã n‹ ø°\ø£ eT÷&ÉT n+XÊ\qT n&çwüq˝Ÿ &ûJ (ø√`Ä]¶H˚wüHé‡)

$qjYT≈£îe÷sY dæ+>¥... &ûJ|” <äèwæºøÏ ‘Ó#êÃs¡T. Bìô|’ n&çwüq˝Ÿ &ûJ, ◊J\T, Ç‘·s¡ d”ìj·TsY n~Ûø±s¡T\T düTBs¡È£+>± ø£düs¡‘·TÔ #XÊs¡T. n+‹eT+>±...

uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\ >=&Ée\qT e÷|æ ø±|ü⁄sê\qT ì\u…≥º&Üìπø ‘=* ÁbÕ<Ûëq´+ Çyê«\ì ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïs¡T.Á|ü‹ düuŸ &ç$»Hé≈£î ˇø£ øöHÓ‡*+>¥ ôd+≥sY

@sêŒ≥T, ôd+≥sY u≤<Ûä´‘·\T &ûmd”ŒøÏ n|üŒ–+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. z ˝…ø£Ãs¡sY, &Üø£ºsY, kÕe÷õø£y˚‘·Ô ˝Òø£ mHéJy√‘√ &ûmd”Œ |üs¡ý˚ø£åD˝À ø£$T°.

ùdºwüHé≈£î e#˚Ã Á|ü‹ »+≥qT Á| ü‹ k˛eTyês¡+ &ûmd”Œ

ø±sê´\j·T+˝À øöì‡*+>¥ e+Ï ìs ¡ íj ·÷\T

rdüT≈£îHêïs¡T. Ç|ü&ÉT d”◊&û À e÷Á‘ ·y ˚ T ‘ ·| æ Œb˛sTTq

∫qï| æ\ ¢\T, eTV æ ≤fi ¯\qT >∑T]Ô+#˚ Á|ü‘˚´ø£ $uÛ≤>∑+ ñ

+~. Çø£ô|’ Á|ü‹ düuŸ&ç$»Hé≈£î ˇø £ d ”d ”md tqT

@sêŒ≥T#˚kÕÔs¡T. ôV’≤y˚\ô|’ ô|ÁÀ*+>¥ yêV ü≤Hê\qT

ô|+# ·& É+ ( Á| ü‹ 50 øÏ˝ÀMT≥s¡¢≈£î ˇø£Ï) Á|ü‹

b˛©dt ùdºwüHé≈£î ˇø£ÿf…ÆHê Á;‘Y mq˝…’»sY, ôV’≤y˚ |üø£ÿqTqï

<ëu≤˝À¢ mÏº|ü]dæú‘·T˝À¢q÷ eT< ä ´+ $Áø £j ·÷\T

»s¡>∑≈£î+&Ü n]ø£≥º&É+ e+Ï #·s ¡´\ô|’ <äèwæ º ô|≤ º\ì

ìX¯ÃsTT+#ês¡T.

|ü•ÃeT u…+>± Ÿ eTTKéT+Á‹ eTeT‘ê u…qØ®ô| ’ Ä

sêh e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé À |òæsê´<äT qyÓ÷<Ó’+~. ‘·qqT

ø±s¡T ø√dü+ m<äTs¡T#·÷ùd˝≤ #˚dæq+<äT≈£î s¡ø£åD dæã“+~ì

ø=s¡&Ü‘√ ø=≤º\+≥÷ ÄyÓT ãVæ≤s¡+>∑+>± yêÚ≤´ì+#·&É+ô|’

ÄÁ>∑Vü≤+‘√ Á|üC≤kÕ«eT´ Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD dü+düú (@|”&ûÄsY)

Ç°e\ ø£$TwüHéqT ÄÁXsTT+∫+~. s¡ø£åD dæã“+~ì ‹&ÉT‘·÷

eTeT‘· yê&çq uÛ≤wüô|’ nuÛÑ +‘·s¡+ e´ø£Ô+ #dü÷Ô Ç~ Vü≤≈£îÿ\

ñ\¢+|òüTH˚ nì @|”&ûÄsY Á|ü‹ì~Û BÛs¡CŸ ùdHé >∑TbÕÔ rÁe

ndü+‘·è|æÔ e´ø£Ô+ #XÊs¡T. n‘·T´qï‘· kÕúq+˝À ñ+&ç Ç˝≤

Áee]Ô+#·&É+ dü]ø±<äì, n+<äTπø |òæsê´<äT #XÊeTì #ÓbÕŒs¡T.

ø±>±, ãT<Ûäyês¡+ ø√ Ÿø£‘ê |ü⁄düÔø£ Á|ü<äs¡Ùq dü+<äs¡Ùq≈£î e∫Ãq

eTeT‘·.. ‹]– yÓfi‚¢ düeTj·T+˝À ˇø£À π>≥T e<ä› m<äTs¡T

#·÷XÊs¡ì, Ä düeTj·T+˝À $|üØ‘·yÓTÆq s¡B› ñqï ø±s¡D+>±

dæã“+~ ø±s¡T rdüT≈£îsêe&É+˝À Ä\düýÓTÆ+<äì z |ü⁄düÔø£

Á|ü#·Ts¡D dü+düú Á|ü‹ì~Û yÓ\¢&ç+#ês¡T. B+‘√ dæã“+~ô|’ eTeT‘·

ÄÁ>∑Vü≤+ e´ø£Ô+ #dæq≥Tº ù|s=ÿHêïs¡T.

eTeT‘êu…qØ®ô|’

ªVü≤≈£îÿ\ ñ\¢+|òüTqμ |òæsê´<äT

VüQéTHé¬s’Ÿ‡ yêsTTdt 14

e÷]Ã 2013

human rights voice monthly magazines

Documents

ssc

sss

aa

s1s

scs

ss1

scc

aaao