1

I. PASIUNA

Niadtong si Kristo nga atong Ginoo magsaulog sa bangkite sa pagsaylo inubanan sa iyang mga

tinun-an ug pagmugna sa sakripisyo sa iyang Lawas ug Dugo, iyang gimanduan sila nga mag-andam ug

usa ka dakong lawak alang sa panihapon (Lc. 22:12). Ang maong buhat ni Cristo, gisabut nga

kinahanglan andaman ug dapit sa panagtigum ang mga magtutuo alang sa pagsaulog sa Santos nga

Eukaristiya diin si Kristo pagaambitan sa tanang magtutuo. Niining mga butanga masabot kung unsa

ang Eukaristiya uban sa mga importante nga detalye niini.

ANG EUKARISTIYA

Ang pulong nga Eukaristiya gikuha gikan sa pulong nga Griyego na “Eukaristia” na ang buot

ipasabot “pagpasalamat”. Tungod kay naghalad si Kristo ug pag-ampo sa pagpasalamat ug panalangin

niadtong gikonsagrahan niya ang pan ug bino adtong katapusang panihapon, sila San Ignacio sa

Antioquia, Justo nga martir ug Ireneo gigamit kining pulonga isip usa ka espesiyal nga ngalan bisan

tuod aduna pay laing ngalan ang gigamit: Panihapon sa Ginoo, Balaang Sakramento, Agape

(paghigugma sa kumbira), Eulogia (panalangin), Pagpikaspikas sa Pan ug uban pa.

Matud pa sa kanoniko numero 897, ang Santos nga Eukaristiya mao ang sakramento nga

halangdon diin ang presensya ni Cristo anaa, (gihalad ug gidawat na niini ang simbahan nagapadayong

buhi ug gatubo.) Ang sakripisyong Eukaristikanhon mao ang paghandum sa kamatayon ug

pagkabanhaw sa Ginoo kun asa ang sakripisyo gipalungtad pinaagi sa panahon ug kini ang

kinatumuyan, ang gigikanan sa tanang pagsimba ug Kristohanong kinabuhi nga nagtimaan ug naghupot

sa panaghiusa sa mga katawhan sa Diyos ug nagdala sa pagtukod sa Lawas ni Kristo. Nahimo kining

halangdon ug kinataliwad-an sa Kristohanong kinabuhi kay si Kristo nga anaa sa Eukaristiya, mao ang

sentro sa Kristohanong kinabuhi. Pinaagi sa iyang pagkatawo ug pagluwas kanato, kita nahinlo ug

gitawag sa pagpaambit sa bag-ong kinabuhing naghiusasa sa mga katawhan isip mga anak sa Diyos ug

mga gaambit sa kinabuhi sa Santisima Trinidad. Ang Eukaristiya dili ra usa ka simbolo o seremonya,

kini usa ka sakramento kung asa kasagaran ang maluwasnong buhat ni Jesus ug ang mga gasa sa Diyos

dali rang madawat o maamgohan sa katawhan.

Niining sakramento sa Eukaristiya, ang pan nga walay patubo ug laing sagol ug ang bino nga

gikan sa ubas nga miagi ug pangaslom apan dili isog, mahimong Lawas ug Dugo ni Kristo pinaagi sa

2

transubstansyasyon. (ang transubstasyasyon mao ang pagbalhin sa pan ug bino ngadto sa Lawas ug

Dugo ni Kristo apan ang tibuok na hulagway sa pan ug bino nagpabilin gihapon. Mao kini ang

kabaligtaran sa konsubstasyasyon nga mao si Cristo uban o naa sa pan ug bino.)

Sa pagsaulog ug mga misa niining kalibutana, wala nabag-o si Kristo apan ang mga lugar kun

asa anaa Siya. Kun ang liturhiya sa Eukaristiya gisaulog sa tibuok kalibutan, si Kristo wala modaghan,

nadungagan, o nakuhaan kun ang lawas ug dugo niya pagaambitan. Sama sa kandila sa pagkabanhaw

nga giambitan ang kalayo matag bihilya sa pagkabanhaw nga dili moawop ni mosidlak, kining mga

butanga nagpaila sa sakramental nga presensya ni Kristo nga gidala diha sa santos nga Misa. Si Kristo

nga anaa sa kalangitan uban sa Amahan ug sa Espiritu Santo, dili na kinahanglang mobiya sa langit

aron mahimong naa ang presensya niya niining kalibutana.

3

II. KASAYSAYAN SA EUKARISTIYA

Sa sinugdanan, ang Eukaristiya, o ang panihapon sa Ginoo, gisaulog isip usa ka piging o

bangketa. (ang pulong nga misa naggikan sa pinulongang Latin nga “missa” nga nangahulugang

“pagpamauli o dismissal.” Usa ka katapusang panalangin sa bisan unsa nga pagsaulog nga

pangsimbahan.) Sa ikaduhang siglo hangtod sa ikatulo, nawagtang ang konsepto sa piging ug ang pag-

ampo sa pagpasalamat maoy nahimong sentrong dagway sa rito. Apan bisan pa ang pag-ampo ug ang

seremonya niini nagadepende lamang sa mahimo sa pangulo, ang Eukaristiya gisaulog sa tibuok

Christendom o kalibutan sa mga Kristiyanos.

Sa mga nauna usab nga mga siglo, gisaulog pa ang Eukaristiya sa adlaw nga Dominggo ug sa

uban pang talagsaong okasyon. Dili pa gisaulog ang misa sa matag adlaw niadtong panahona.

Ginasaulog ang Eukaristiya sa tibuok katilingban sa mga Kristiyanos sa dili pa sila magtrabaho (kay

ang adlaw sa Dominggo niadtong panahona, usa pa man ka ordinaryong adlaw sa pagpantrabaho). Ang

uban sa mga parte sa serbisyo sa sinagoga nga nagpabilin dinhi nga liturhiya. Ang sulat sa mga

Apostoles ug sa mga propeta ginabasa, ug ginasundan dayon sa wali sa pangulo ug pag-ampo alang sa

panginahanglanon sa kinatibuk-an.

Kadtong ang Simbahan nakatagamtam na ug kagawasan gikan sa pagpangdakop ug pagdagmal,

nipaspas ang pagkanat niini sa tibuok Emperyo, naay nahisagol nga nagkadaiyang tradisyon ug kultura

sa liturhiya, nadugang and paghatag ug pag-ampo sa atubangan sa altar sulod sa rito sa pagsugod. Ang

pagbasa sa mga sulat maoy nahimong sentro sa unang parte sa misa ug ginasundan dayon kini sa wali.

Busa, gitawag kini nga “Liturhiya sa Pulong”. Pagkahuman niini, mahitabo dayon ang pagpadayag sa

pagtuo (sa dili pa mahimo ang Eukaristiyanhong Pag-ampo). Tapos, isunod dayon ang katilingbanong

pag-ampo ug ang paghalad. Pagasundan na dayon ang pagsaulog sa Santos nga Eukaristiya.

(Hinubad gikan sa libro nga “ Catholicism ni Richard P. McBrien)

4

III. Mga Kasulatan sa Bibliya nga Tinubdan sa Eukaristiya

Biblikanhon nga tinubdan sa Eukaristiya

Ang baroganan sa tinood nga sentro sa santos nga liturhiya ug sa tibuok Kristohanong kinabuhi

mao ang Eukaristiya o ang misteryo sa pagtuo. Gitawag kini nga Eukaristiya o pasalamat tungod sa

institusyon ni Kristo sa paghatag ug pasalamat o di kaha mao kini ang pinakataas nga buhat pagdayeg

sa mga Kristiyano ngadto sa Ginoo. Ang mga dokumento sa Vatican II ug ang mga gipangsaysay sa

mga Santo Papa naghisgut sa kabililhon ug importansya sa maong misteryo. Ang maampoong pagsabot

nato sa maong misteryo makita diha sa atong kinabuhi.

“Sa pagkatawo ni Kristo nahiusa kaniya ang anak sa Diyos pinaagi sa pagbuntog sa kamatayon

diha sa iyang kaugalingong kamatayon ug pagkabanhaw, giluwas ang katawhan ug giutro niya ngadto

sa bag-ong binuhat”. “Dili mahinungdanon kon ang usa ka tawo tinuli ba o dili. Ang mahinungdanon

mao nga siya bag-o nang binuhat.(Gal. 6:15)Kay bisan kinsa nga nahiusa kang Kristo, bag-o na siyang

binuhat. Ang daan miagi na ug ang bag-o miabot na”. (2Con. 5:17) Kay pinaagi sa Espiritu, gihiusa ni

Kristo ang mga gipangtawag niya nga naggikan sa ilang tagsa-tagsa nga mga lugar. Sa kadto nga

pagkahiusa, ang kinabuhi ni Kristo nabalita ngadto sa mga tumutuo. Pinaagi sa mga sakramento ,

nahiusa sila sa misteryoso ug tinood nga paagi kang Kristo diha sa iyang kasakit ug himaya.”(The

Church, 7)

“ Sa katapusang panihapon, sa kagabhion kanus-a siya gibudhian, ang atong manunubos

nagsugod sa eukaristiyanong sakripisyo sa iyang lawas ug dugo. Gibuhat niya kini aron pagpatunhay sa

sakripisyo sa krus hangtod sa panahon kanus-a mubalik siya pag-usab. Ug gisalig niya kini sa iyang

kapikas-ang simbahan, ang handumanan sa iyang kamatayon ug pagkabanhaw : ang sakramento sa

gugma, ang simbolo sa panaghiusa, ang kasabotan sa kalooy, ang bangkete diin si Kristo kan-on, ang

huna-huna napuno sa grasya, ug saad sa umaabot nga kahimayaan ihatag kanato.” (The Liturgy, 47)

“Kay nadawat ko gikan sa Ginoo ang patulon-an nga akong gitudlo kaninyo:nga ang Ginoong

Jesus, sa gabii nga siya gibudhian, mikuha sa pan. Unya nagpasalamat siya sa Dios, ug gipikaspikas

niya ang pan ug miingon, “ Mao kini ang akong lawas nga gitugyan alang kaninyo. Buhata kini aron

paghandom kanako”. Human sa panihapon gikuha niya ang kupa ug miingon, mao kini ang kupa sa

bag-ong kasabutan nga timaan sa akong dugo. Matag inom ninyo niini, buhata sa paghandom kanako.”

Kaysa matag kaon ninyo niining pan ug sa matag inom ninyo niining kupa, gisangyaw ninyo ang iyang

kamatayon hangtod sa iyang pagbalik.”(1 Cor. 11: 23-26)

5

“Si Jesus miingon kanila, 'Ako mao ang pan nga naghatag sa kinabuhi. Ang moari kanako dili

na gayod gutomon ug ang mituo kanako dili na gayud uhawaon. Gisultihan ko na kamo nga nakakita na

kamo kanako apan wala kamo motuo. Ang tanan nga gihatag kanako sa akong Amahan moari kanako.

Ug ang moari kanako dili ko gayod isalikway kay nanaog ako gikan sa langit dili aron pagbuhat sa

akong kaugalingong kabubut-on kondili aron pagbuhat sa kabubut-on sa nagpadala kanako: nga dili

ako kawad-an bisag usa sa tanan nga iyang gihatag kanako, hinuon banhawon ko silang tanan sa

kataposang adlaw. Kay buot sa akong Amahan nga ang tanan nga makakita sa Anak ug motuo kaniya

makabaton sa kinabuhing walay katapusan ug banhawon ko sila sa katapusang adlaw.”(Jn. 6: 35-40)

“Gipasalamatan nato ang Diyos tungod sa kupa sa panalangin. Matag inom nato niining kupa,

nakig-ambit kita sa dugo ni Kristo. Ug matag kaon nato sa pan nga gipikas-pikas, nakig-ambit kita sa

lawas ni Kristo. Kat usa lamang ka pan ug bisan daghan kita usa lamang kita ka lawas kay nakig-ambit

man kita sa usa lamang ka pan.”(1 Cor. 16-17)

Sa ato pa, ang misa ang katapusang panihapon sa Ginoo, mao usab ang dili mabulag nga:

● Sakripisyo diin ang sakripisyo sa krus gipatunhay;

● Mao ang handumanan sa kamatayon ug pagkabanhaw sa Ginoo;

● Ang balaang bangkete kung pagadawaton sa katawhan sa Ginoo ang lawas ug dugo ni

Kristo, mag-inambitay sa malampusong sakripisyo, pag bag-o sa kasabotan nga gihimo

sa Ginoo para sa tanan pinaagi sa dugo ni Kristo, ug pagdawat sa gisaad nga kahimayaan

sa gingharian sa Diyos.

Ang seremonyas nga nag sentro mahitungod sa Eukaristiya adunay duha ka klase: kadtong

gimugna ni Kristo ug kadtong gimugna sa Simbahang Katoliko. Ang una mao ang gibuhat sa atong

Ginoo sa iyang katapusang panihapon. Lakip niini ang pag konsagrar o ang paghimo sa pan ug bino

ngadto sa lawas ug dugo ni Kristo ug ang pagbahin-bahin niya niini sa iyang mga disipolo.

Samtang nangaon sila, mikuha si Jesus ug pan, nagpasalamat ug gipikaspikas niya kini ug

gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an. Miingon siya, “Kan-a ninyo kini, kini mao ang akong lawas”.

Unya gikuha niya ang kupa ug gipasalamatan ang Dios. Gitunol niya kini kanila ug silang tanan

nanginom niini. Miingon si Jesus , “Kini mao ang akong dugo nga giula alang sa daghan ug naglig-on

sa kasabotan sa Dios.(Mk 14:22-24)

Kining maong seremonyas nga nahitabo sa katapusang panihapon dili mao lamang ang pag

mugna ug pagsugod sa sakramento kundili mao usab ang paghalad sa sakripisyo. Ang sakripisyo

6

nagpasabot og santos nga seremonyas buhaton aron pag pasidungog sa Ginoo ug sa pagluwas sa sala

pinaagi sa paghalad sa Amahan ug biktima nga patyon. Sa katapusang panihapon, si Kristo naghalad ug

sakripisyo sa iyang lawas ug dugo isip biktima nga klaro sa iyang kaugalingon kay siya miingon nga

ang iyang lawas anaa sa parte sa pan nga ihatag alang sa tanan. Gikuha niya ang pan ug nagpasalamat

siya sa Dios unya gipikaspikas niya kini ug gihatag kanila nga nag-ingon, “Mao kini ang akong lawas

nga gihatag alang kaninyo. Buhata ninyo kini aron paghandom kanako”. Human sa panihapon , gikuha

usab niya ang kupa ug nagpasalamat siya sa Dios. Gihatag niya kini kanila ig miingin siya, “Kining

kupa mao ang bag-ong kasabotan sa Dios, tiniman-an sa akong dugo nga giula alng kaninyo.(Lk.

22:19-20)

Ug ang iyang dugo anaa sa bino nga giula alang sa kapasayloan sa mga sala. “Samtang nangaon

sila, mikuha si Jesus sa pan, nagpasalamat sa Dios ug gipikaspikas niya kini ug gihatag sa iynag mga

tinun-an. Ug miingun siya, “Dawata ninyo kini ug kan-a. Kini mao ang akong lawas”. Unya gikuha

niya ang kupa, nagpasalamat sa Dios ug gihatag kanila nga nag-igon, “Inom kamong tanan niini,” siya

miingon “kini mao ang akong dugo nga naglig-on sa kasabotan, ang akong dugo nga gipaagas alang sa

daghan aron sa pagpasaylo sa mga sala.”(Mt. 26:26-28)

Ang maong mga pulong nagpakita nga si Hesus nagbuhat ug sakripisyo nga seremonyas ug nga

si Kristo nagsugo sa mga apostoles sa pagpadayon pagbuhat niini.

Ang ikaduhang klase sa Eukaristiyanong seremonyas mao kadtong gimugna sa katolikong

Simbahan nga nagkadaiya ug madasigon. Mao nga ang simpleng paagi sa pagsakripisyo nga gibuhat ni

Kristo- ang pag konsagrar ug pagbahin-bahin- gipalambo sa pagdagan sa panahon sa pagdumala sa

simbahan pinaagi sa pagdugang og mga basahon sa daan ug bag-ong kasabutan sa bibliya, pag-ampo

ug pagdayeg, pasalamat ug pangamuyo, paggamit ug insenso, mga sapot, musika ug uban pa.

IV. Mga Timailhan ug mga Simbolo sa Eukaristiya

MGA LUGAR SA KASAULUGAN

Ang katawhan sa Diyos nag-uban sa pagsaulog sa santos nga misa. Ang kaparian, kaobispuhan

ang mamahimong mangulo sa pagsaulog sa santos na Eukaristiya .

Sa ingkuranan sa pari ang pag-abli sa unang parti sa santos nga Eukaristiya. Diri sugdan sa Pari

ang pagtagad sa katawhan, mangulo sa pagsaulog sa santos nga Eukaristiya ug pag-ampo sa ngalan sa

7

tanang katawhan.

Ang liturhiya sa pulong sa ambo, diri ipasundayag sa katawhan ang pulong sa Diyos.

Ang liturhiya sa eukaristiya sa altar kini gisaulog ug diri mahitabo ang pagkonsagrar sa

ordinaryong pan ug bino ngadto sa lawas og dugo ni Kristo.

PAGHALOK SA ALTAR

Niadtong mga panahon sa Vatican I, kasagaran ika-siyam ka besis mo halok ang pari sa altar.

Ang Misa magsugod sa pasiunang pag-ampo, dayon and orate fraters. Mosunod dayon dinhi ang pag-

ampo sa eucharistice dayon ang pag-ampo sa pagpangalawat ug ang katapusang panalangin. Sa atong

panahon karun ikaduha nalang muhalok ang pari sa altar : sa pagsugod og sa katapusan. Sumala sa

giingon sa pangkalahatang paliwanag sa Misal Romano(27;85), ang pari o ang kauban niya sa pag-

abot sa altar sila magpakita og pagtagad sa altar (paagi sa pagduko o pagluhod). Pagkahuman muhatag

og pagtahod sa altar ang pari og ang uban pang mga naordinahang ministro. Paagi sa paghalok sa altar.

PAGHUGAS SA MGA KAMOT

Ang tubig, dili lamang kini nagsimbolo ug kinabuhi, kundili pati usab sa kahinlo. Atong

madungog sa mga epeklekasyon nga gikinahanglan kining paghugas sa mga kamot pagkahuman og

dawat sa lain-laing klase sa mga halad pareha sa mantikilya ug uban pa.

Ang paghugas sa kamot sa tubig sa sulod sa usa ka misa usa ka simbolo ug dili lamang tungod

kay hugaw ang mga kamot sa pari. Usa usab niini ang ationg naandan nga pagpanguros gamit ang agwa

bendita sa pagsulod sa simbahan.

Usa ka tima-ilhan ang pahugas sa mga kamot sa misa ang atong pagkamakasasala. Sumala sa

kinatibuk-ang eksplinasyon sa Misal Romano, nga ang paghugas sa mga kamot kay ginabuhat sa kilid

sa altar dili sa tunga niini. Kinahanglan nga usa ka pitsel nga tubig, usa ka sakto kadakong planggana

nga bubu-anan sa tubig, ug isa ka dako nga tu-alya para maoy trapuhanan sa mga kamot paghuman og

hugas.

Ang paghugas sa mga kamot sa usa ka balaan nga Misa usa ka kalihukan ug simbolo sa

panginahanglan ug pagpangayo sa usa ka pari sa kalooy sa Ginoo para sa iyang pagkamakasasala.

PAGBUTANG SA KAMOT SA DUGHAN

Gisaysay ni Hesus ang duha ka klase sa tao nga nisulod sa templo para mag-ampo, gipaila-ila

niya sila dili lamang sa pamaagi sa ilang gisulti, kundili nagbasi usab sa ilang lihok. Ang usa ka pariseo

nakatarong sa pagtindog naghangad nga gipasalamatan ang Diyos. Ang usa ka Publikano nagduko ug

gibutang ang kamot sa kasing-kasing ug nangayo ug kalooy sa Diyos

Ang kalihukan nga pagbutang sa kamot sa kasing-kasing usa ka timaan sa pagpa-ubos ug

paghinulsol. Sa sinugdanan sa Misa sa pagmahay sa nabuhat nga mga sala ginabutang ang kamot sa

dughan sa pari ug ang katawhan sa pag-ampo sa “Confiteor” sa linya nga “ kay akong sala…”.

Ang pagbutang sa kamot sa dughan nga wala sa buot sama ra nga wala kiniy tinuod nga bili.

PAG-INSENSO

Ang insenso dili lamang usa ka pamaagi sa paghatag og tima-ilhan sa usa ka kasaulugan kundili

usa ka pagpakita ug respeto natong mga magsisimba. Ang pag-insenso usa simbolo sa pagsimba, ug

kini dapat kang Hesukristo lang ihalad, tungod kay sa iya lang maingon “ikaw lang ang balaan, ikaw

langang Ginoo”.

Sa uban pang bahin sa Misa, ang pag-insenso usa ka pagtahod sa Ginoo. Sama sa pagsugod sa

8

ebanghelyo, o dili kaha sa prosesyon sa pagsugod sa Misa.

Dapat naa sa insaktong pamaagi ang pagpaaso sa insenso. Dungan sa pagtaas sa insenso ang

pag-ampo ug pagsimba kang Ginoong Hesu Kristo.

PAGBASA SA EBANGHILYO

Ang Ebanghilyo ang kanunay mangulo sa tanang kasulatan tungod kini ang nagpahayag sa

kinabuhi ug ang nakat-unan sa atong manunubos.

Para sa Pulong sa Diyos sa duha ka Testamento, ang ambo ang insaktong basahan. Usa lamang

ka-kleriko, diyakono o pari, ang getugutan sa pagbasa sa Ebanghelyo, pero ang ubang basahon pwede

pagabuhaton sa mga Lektors.

Kinahanglan nga nakatindog ang tanan sa pagbasa sa ebanghilyo agi’g pagpakita ug respeto ug

andam kana sa pagdawat ug pagtuman sa pulong.

Manalangin usa ang pari sa dili pa niya kuha-on ug basahon ang Ebanghelaryo para mahimo

siyang dapat sa iyang pagabuhaton. Ang paghalok sa libro sa Ebanghelaryo pagkahuman ug pagbasa

nagpakita sa pagrespeto ug paghigugma sa balaan nga Ebanghelyo ni Hesu Kristo.

ANG PAN UG ANG BINO

Ang pan ug ang bino mamahimong lawas ug dugo ni Hesu Kristo sa gahum sa espiritu sa balaan

nga Eukaristiya. Simbolo ang pan sa inahang yuta nga nagpakaon sa tao, para sa atong mga

magsisimba. Simbolo ang pan sa pagkabanhaw ug pagkabuhi nga wala’y katapusan.

Ang paghigugma ni Hesu Kristo ang simbolo sa pan sa Eukaristiko. Ang pan mao karon ang

lawas ni Hesus. Ang pag-inom sa bino nahimong pamaagi sa pagtilaw sa panghitabo sa kinabuhi.

Simbolo usab sa dugo sa tawo ang bino. Ang dugo sa manunubos sa Daang Kasulatan ginasimbolo na

sa bino.

Usa ka halad ang pan ug bino. Pareho sila para sa kinabuhi. Halad sa paghigugma ang pan u

gang bino sa eukaristiya. Simbolo sila sa dugo ug lawas sa atong Ginoo nga nagsakripisyo sa iyang

kaugalingon para sa atong kaluwasan.

ANG EPIKLESE PARA SA EUKARISTIYA

Bag-o magkonsagra ginapatong usa sa Pari ang iyang mga kamot pakulob sa pari ang iyang

mga kamot pakulob sa pan ug bino, ug magsimbolo sa Krus sa ibabaw niiini. Usa kini ka importante

nga kalihukan sa balaan nga Misa.

Ang mga kamot sa pari sa ibabaw sa pan ug bino nagpakita sa gahum sa Diyos nga naghatag

kasiguruan nga mahimung tinuod kini nga sakramento sa lawas ug dugo ni Kristo.

Sa unang pag-ampong Eukaristiko adunay pagsimbolo sa krus sa epiklese para sa komunyon.

Ug paga-ampoon kini sa pari para sa pagpangayo ug basbas: “… kaming tanan nga makatagamtam sa

pinakabalaang lawas ug dugo sa imung anak niining simbahan makadawat sa tanang gasa gikan sa

langit”.

PAGTAAS SA PAN UG BINO

Sa sulod sa usa ka beses ginapataas sa pari ang pan ug ang bino: sa pag-andam sa mga halad, sa

konsagrasyon, ug sa doxolohiya.

Sa konsagrasyon ginapataas sa pari ang pan ug ang bino samtang iyang gisaysay ang

panghitabo sa katapusang panihapun. Ang pagtaas sa mga halad nga mao ang pan ug ang bino usa ka

pamaagi sa pagpakita ug respeto ug pagpasalamat sa Ginoo sa iyang paghatag sa iyang lawas ug dugo

9

para kitang tanan maluwas sa mga sala.

ANG TIMAAN SA KALINAW

Pagkahuman sa pag-awit sa “Amahan Namo” mosunod dayon ang paghald sa pag-ampo sa

kalinaw. Ug sunod niini ang iyang paghatag ug timaan sa kalinaw sa tanang nagsimba.

Ang paghatag ug timaan sa kalinaw sa usag-usa nga nagsimba usa ka pamaagi sa pagpakita og

paghinigugmaa’y adesir sila mudawat sa usa ka lawas ni Kristo, ang sakramento sa lawas ug dugo ni

Hesu Kristo .

Sa timaan sa kalinaw, atong ginatuman ang panginahanglan para mo-abot sa ato ang gihatag sa

Diyos nga kalinaw, ug ang pakighi-usa, ug aron atong mahinumduman nga aduna’y andam nga kasing-

kasing sa Diyos modawat kanato.

PAGPIKAS-PIKAS SA PAN

Ang pagpikas-pikas sa pan, nagpasabot nga kini nagpakita sa kahiusahan ug paghinigugmaay,

tungod kay ang usa ka pan gibahin-bahin ngadto sa mga ka-igsoonan.

Ang timaan sa pagpikas-pikas sa pan gikan mismo sa atong Ginoo. Ginasaysay kini sa

katapusang panihapon. Ang pagpikas-pikas sa pan usa ka simbolo sa pagpasakit sa kamatayon ni

Kristo.

ANG KOMUNYON SA KALIS

Ang pagkumonyon sa kalis usa usab ka timaan sa tinuod nga pagkahiusahay sa mga nagsa-

ulog.

Ang kalis, nga gibutang sa ibabaw sa gamay nga lamisa, ginadala ngadto sa altar sa pag-andam

sa mga halad.

Ginahatagan kita niya sa maayong panlawas pinaagi sa pagkaon nato sa iyang lawas nga iyang

gehatag kanato. Ug iya kitang ginahinloan pinaagi sa pag-inom sa iyang dugo nga ni-awas para sa ato.

V. Liturhikanhon nga mga Detalye sa Eukaristiya

Ang Eukaristiya, Usa ka Pagpasalamat ug Pag-ampo

Si Juan Ebanghelista iyang giila ang lugar kung dis-a nahitabo ang milagro sa pagpadaghan sa

pa ug isda (cf. Jn. 6:1-15), ug kini nagpakita sa usa ka buhat sa pagpasamat ni Hesus sa iyang Amahan

(Jn. 6:24). Mao kini ang usa ka hiyas nga gitiman-an sa mga Apostoles nga kinahanglan kitang

magpasalamat sa atong Amahan sa langit. Sa Katapusang panihapon ni Hesus, gikuha niya ang kapa,

gipasalamatan ug gihatag sa iyang mga tinun-an, ug miingon; panginom kamong tanan kay mao kini

ang akong dugoakong iula sa bag-ong kasabutan alang sa kapasayluan sa mga sala. Sa katapusang

panihapon ni Hesus gikuha sa Simbahan ang ediya sa Eukaristiya isip usa ka pagpasalamat.

10

Ang aspeto sa Eukaristiya isip usa ka pagpasalamat nagagikan sa panabot sa Simbahan sa

kahiladman sa kini nga Sakramento isip letiral nga paghubad gikan sa termenong Greyigo nga mao

ang, “Eucharistein”, nga sa ato pa, “pagpasalamat”. Tungod sa Simbahang Katoliko atong makita nga

ang selebrasyon sa Santos nga Eukaristiya usa ka paghinumdom sa mga buhat ni Hesus sa

pagpasalamat sa iyang Amahan nga atoa sa langit, ug kaning mga buhat karon naghiusa kanato sa gawi

sa pagpasalamat sa mga grasya na nadawat nato sa atong pang adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. (hinubad

gikan sa CCC 1325)

Ang Eukaristiya usa ka selebrasyon nga naghiusa kanato sa kumunidad ni Kristo kon dis-a

nadawat nato ang paghatag ug tinud-anay nga pagpasalamat sa atong Ginoo. Kini nga kumunidad

nagaampo sa nabanhaw nga Kristo nga mao ang tinubdan sa atong mga pag-ampo; pagpasalamat,

pagdayeg sa Ginoo, kapasayluan sa mga sala ug mga petisyon sa mga grasya nga atong

nadawat.(hinubad gikan sa CFC 1680)

Asa man nato ihatag ang atong mga pagpasalamat?

Ang Eukaristiya usa ka importante nga buhat sa pagpasalamat sa Amahan, pag-antos ug

kamatayon ni Kristo, ug ang paggiya sa Spirito Santo. Kining tanan nagtukmod kanato nga ang

pagsaulog sa Eukaristiya sa nagkahiusang kumunidad mutubo unta sa halalom nga pagpanabot sa Tulo

ka Persona. Ang Eukaristiya nibutho nagagikan sa pagluwas sa Tulo ka Persona kanato sa atong mga

sala: Amahan, Anak, ug Spirito Santo. (hinubad gikan sa CFC 1683)

Kinsa ang Sentro sa pagsaulog nato sa santos nga Eukaristiya?

Ang sentro sa atong pagsaulog sa Eukaristiya isip usa ka pagpasalamat mao si Kristo ang

modelo sa pagkamaalampuon ug mapasalamaton sa Amahan sa langit. Ang Eukaristiya naghisgot sa

kinabuhi ni Kristo sa iyang kinatibuk-ang paghatag sa iyang kaugalingon sa iyang Amahan ug kanato.

Nianhi si Hesus dili lamang aron sa pagpaila sa gugma sa iyang Amahan kanato, apan gigiya usab kita

niya sa unsang paagi nga kita pagahigugmaon ug kita usab mahimong komentado sa paghatag sa atong

kaugalingon ngadto sa atong Amahan sa langit. Si Kristo nakighiusa kanato sa pagpasalamat ug sa

pagdayeg sa Amahan. Ang Amahan nanginahanglan ug usa ka tinood nga pagdayeg sama sa

Eukaristiya, ug mao kini si Kristo kinsang naghimong posible kini nga sakramento.(hinubad gikan sa

CFC1684)

11

Ang Eukaristiya, mao ang sakramento sa atong kaluwasan nga gikan kang Kristo sa iyang

pagpalansang sa krus., ug usab usa ka sakripisyo sa pagdayeg sa pagpasalamat sa mga binuhat sa

Ginoo. Sa Eukaristiya ang tanang sakripisyo sa gugma sa iyang mga binuhat iyang gihatag sa Amahan

diha sa pagpakamatay sa Krus ug pagkabanhaw ni Kristo. (hinubad gikan sa CCC1359)

Ang Eukaristiya usa ka sakripisyo sa pagpasalamat sa Amahan, ug usa ka gasa nga gipadayag sa

Simbahan sa dakong pasalamat sa Amahan sa tanan niyang mga kaayo, sa pagmugna sa tanang mga

butang, pagluwas kanato ug pagpasaylo sa atong mga sala. Ang Eukaristiya, una sa tanan, usa ka

“pagpasalamat”. (hinubad gikan sa CCC1360)

“Buhata kini aron paghandom kanako”. Kitang tanan isip mga Kristiyano gisugo sa

paghinumdom sa gugma ni Kristo, ug ang sakripisyo sa paghinumdom gitawag nga Eukaristiya o

Pagpasalamat. Ang Pari nag-anyag kanato sa usa ka pag-ampo sa Santos nga Misa nga mao ang: “atong

pasalamatan ang Ginoo nga atong Diyos”, ug kitang tanan mutubag; “angay ug matarong”. Usa kani

nga kamatouran nga ang Sakramento sa Eukaristiya usa ka pagpasalamat sa Amahan sa iyang paghatag

sa iyang Bugtong Anak kanato aron sa pagluwas sa atong mga sala. Nagpaila lamang kini sa dakong

gugma sa Amahan kanato.

Ang Eukaristiya, Usa ka Sakripisyo nga Sakramento

Ang Misa usa ka sakramento sa pagsakripisyo nga gigasa ni Kristo ug sa Simbahan. Kini nga

sakripisyo ni Kristo mao ang pag-ula sa iyang kaugalingon ngadto sa Krus. Usa usab kini ka sakripisyo

sa Simbahan tungod kay si Kristo nakighiusa man sa Simbahang Katoliko sa aktuwal na pagdayeg sa

iyang Amahan. Ang Mesa usa ka sakripisyo kay nag simbolo man kini sa duble nga konsekrasyon sa

“pan ug bino”, nga mao ang naghatag sa presensiya sa kamatayon o sakripisyo sa Krus. (hinubad gikan

sa Catholic Encyclopedia for School and Home)

Sa unsang paagi ang Eukaritiya usa ka paghinumdom sa Sakripisyo ni Kristo?

Ang Eukaristiya usa ka paghinumdom nga gihatagan ug presensiya ang aktuwal na sakripisyo ni

Hesus sa paghatag sa iyang kaugalingon sa Amahan diha sa Krus, alang sa kaluwasan sa tanan. Ang

12

Eukaristiya mao ang sakripisyo nga gikan jud sa mga pulong ni Kristo sa iyangt katapusang panihapon

nga mao ang; “kini ang akong dugo nga akong ihatag kaninyo ug kani mao ang lapa sa akong dugo sa

bag-ong kasabutan sa akong ihatag kaninyo(Luke 22:19-20). Ang sakripisyo sa Krus ug sa Eukaristiya,

nahimong usa ug pareho nag sakripisyo.

Ang Eukaristiya usa pud nga paghinumdom sa paghatag ni Kristo. Sa tanang mga pag-ampo sa

Eukaristiya atong mamatikdan nga usa kani ka institusyon sa pag-ampo nga gitawag ug “anamnesis o

paghinumdom” (hinubad gikan sa CCC1362)

Sa bag-ong kasabutan, ang kamatayon naghatag ug bag-ong panabot kanato. Sa pag selebrar sa

Simbahan sa Eukaristiya, siya nakighiusa kang Kristo ug iyang gihatagan ug presensiya ang sakripisyo

ni Kristo nga giula sa Krus. (hinubad gikan sa CCC1364)

Si Kristo nagmugna sa Eukaristiya diha sa iyang katapusang panihapon uban sa iyang mga

Apostoles, kay aron ang iyang maduguong sakripisyo diha s Krus mahinumduman sa tanang mga

henerasyon. Si Pope Paul VI, naghisgot unsa ang pasabot niini; “gumikan sa misteryo sa Eukaristiya,

ang sakripisyo diha sa Krus nga giula sa Bukid sa Kalbaryo, nagpahinumdom sa pagluwas kanato ug sa

kapasayluan sa mga sala. (hinubad gikan sa CFC 1689)

Gimugna ni Kristo ang Eukaristiya aron nga ang iyang kamatayon diha sa Krus nga mahatagan

ug presensiya hangtod karon nga 2000 ka mga tuig na ang nilabay. Ang Eukaristiya usa ka sakripisyo

kay tungod anaa si Kristo ug ang presensiya sa paghatag sa iyang kaugalingon ngadto sa Amahan.

Apan ang kasing-kasing sa selebrasyon sa Eukaristiya mao si Kristo nga nagpahayag sa tinuod nga

gugma sa Amahan. (hinubad gikan sa CFC 1690)

Ang Eukaristiya usab mao ang sakripisyo sa Simbahan. Ang Simbahan nga mao ang Lawas ni

Kristo nakigkauban sa paghatag ug pagdayeg sa Amahan. Sa Eukaristiya makita ang sakripisyo ni

Kristo ug nahimu pud kining sakripisyo sa iyang katawhan. Ang kinabuhi sa mga magtotoo,ang ilang

pagdayeg, sakripisyo, pag-ampo ug mga buhatnakighiusa kang Kristo. Ang Sakripisyo ni Kristo nga

anaa sa presensiya sa “altar” nahimong posible sa tanang henerasyon sa kinabuhi sa mga Kristiyano

nga nagkahiusa sa pagdayeg sa Ginoo. (hinubad gikan sa CCC1368)

Ang sakripisyo ni Hesus nagbag-o sa sakripisyo sa karaang kasabutan., ang paghalad sa

13

karnero, pagsabwag sa dugo ug ang sakripisyo sa pagkaon. Sanglit nga dugo sa usa ka hayop, sa

katapusang panihapon gimugna ni Kristo ang bag-ong kasabutan sa sa iyang kaugalingong dugo, ug

siya miingon; “mao kini ang akong dugo nga iula kaninyo alang sa kapasayluan sa mga sala(Mt.

26:28). (hinubad gikan sa CFC1693)

Ang bag-ong butang sa sakripisyo ni Hesus mao ang, wala kini natapos sa kamatayon apan sa

bag-ong kinabuhi. Ang pagkabanhaw ni Hesus nagpasabot lamang sa kahapsay sa iyng pagluwas ug

simbolo nga gidawat sa iyang Amahan ang iyang sakripisyo. Isip usa ka biktima, si Kristo ang bag-ong

giula nga karnero ngadto sa Kalbaryo. Tungod niini siya ang “Buhing Sakripisyo”, nga kanunay

nakigkauban kanato sa pagdayeg sa Amahan diha sa Eukaristiya. (hinubad gikan sa CFC1694)

VI. Ang Eukaristiya sa Kinatibuk-an

1. Unsay pasabot sa Eukaristiya?

Ang Eukaristiya usa ka pagsakripisyo gayud sa Lawas ug Dugo sa atong Ginoong Jesu-

Kristo diha sa iyang pagsakripisyo sa Krus ngadto sa tanang katawhan hangtud sa iyang

mada-ugong pagbalik. Iyang gitugyan ngadto sa Simbahan ang paghinumdum sa iyang

kamatayon ug pagkabanhaw. Kini nagpakita sa simbolo sa panaghi-usa, pagtabang sa

nanginahanglan, ang iyang paskuwal nga bangkiti kansang si Kristo atong gidawat sa atong

kaugalingon, ang mga panghuna-huna napuno sa grasya ug ang pagpaabot sa kahimayaan

nga iyang gihatag kanato.

2. Kanus-a man si Kristo-Jesus nahiusa sa Eukaristiya?

Si Jesu-Kristo nahiusa diha sa Eukaristiya sa adlaw sa Huwebes Santo “sa gabii sa

dihang siya gibudhian” (1 Cor.11:23), human sa iyang paghimo sa Katapusang Panihapon

uban sa iyang mga Apostoles.

3. Giunsa niya paghiusa ang Eukaristiya?

14

Human sa pagtapok niya sa iyang mga tinun-an pinaagi sa Sinakolo, mikuha siyag pan.

Iyang gipikas ug gihatag ngadto kanila nga nag-ingon, “Dawata ninyo kini ug kan-a, kay kini

mao akong Lawas nga akong gitugyan kaninyo”. Ug sa samang paagi mikuha siya ug kalis ug

miingon, “Dawata ninyo kini ug imna. Kini mao ang kalis sa akong Dugo sa bag-o ug walay

katapusang kasabutan”. Kini modagayday kaninyo ug sa tanan aron ang mga sala mapasaylo.

Buhata kini aron paghandum kanako.

4. Sa unsang paagi nga ang Eukaristiya anaa sa kinabuhi sa Simbahan?

Ang Eukaristiya mao ang tinubdan sa kinabuhi sa mga Kristiyano. Diha sa Eukaristiya,

ang makaluluwas nga buhat sa Ginoo dinhi kanato ug ang atong pagsimba kaniya miadto

kaniya. Naghatag kini sa tanang Ispiritohanong kamaayo sa Simbahan, nga si Kristo mismo

nga atong Ginoo. Pagkalawat uban sa kinabuhing-Diosnon ug ang panaghiusa sa katawhan

sa Dios naghulagway diha sa Eukaristiya. Pinaagi sa Eukaristikanhong kasaulogan nahiusa na

kanato diha sa liturhiya sa langit ngadto sa kinabuhing walay katapusan.

5. Unsa man ang mga pangalan niining Sakramentoha?

Ang kaanindot niining maong Sakramentoha mapakita diha sa nagkalain-laing

pangalan nga adunay kabililhon. Ang komon nga pangalan niini mao ang: Ang Eukaristiya

(Eucharist), Misa (Holy Mass), Ang Katapusang Panihapon sa Ginoo (the Lord's Supper), Ang

Pagpikas-pikas sa Pan (the breaking of Bread), Balaang Kasaulogan (the Eucharistic

Celebration), Ang Paghandum sa Pagpasakit, Pagkamatay, ug Pagkabanhaw sa atong Ginoo

(the Memorial of the Passion, Death, and Resurrection of the Lord), Ang Balaang Sakripisyo

(the Holy Sacrifice), Ang Balaan ug Diosnong Kasaulogan (the Holy and Divine Liturgy), Ang

Balaang Mesteryo (the Sacred Mysteries), Ang Pinakabalaang Sakramento sa Altar (the Most

Holy Sacrament of the Altar), ug ang Balaang Pagkalawat (the Holy Communion).

6. Asa mang dapita mopasibo ang Eukaristiya sa Dioyosnong Plano sa kaluwasan?

Ang Eukaristiya gipakita usab diha sa Karaang Kasabutan nga ang tanan anaa sa

paglabang pinaagi sa pagkaon nga gisaulog kada-tuig sa mga Judio uban sa pan nga walay-

patubo aron paghandum sa ilang pag-antos, ngadto sa kagawasan gikan sa Ehipto . Si Kristo

nagsulti ug nagtudlo niini ug naghiusa niini sa dihang iyang gisaulog ang Katapusang

15

Panihapon kauban sa iyang mga Apostoles. Ang Simbahan, masaligon diha sa Balaod sa

atong Ginoo, “Buhata kini aron Paghandum kanako” (1 Cor. 11:24), nga ginasaulog sa

kanunay sa Eukaristiya, labi na sa Adlaw'ng Domingo, ang Adlaw sa Pagkabanhaw ni Jesu-

Kristo.

7. Unsa ang mapakita diha sa pagasulog sa Balaang Eukaristiya?

Ang Eukaristiya nagpakita sa duha ka bahin nga naglarawan sa usa lamang ka pagtuo.

Ang Kasaulogan sa pulong nagbuhat sa pag-proklamar ug pagpaminaw sa Pulong sa Ginoo,

ug ang Kasaulogan sa Eukaristiya uban sa pagpakita sa pan ug bino, ang pag-ampo o ang

anapora (anaphora) nga naglakip sa mga pulong sa konsagrasyon ug pagdawat.

8. Kinsa man ang ministro sa pagsaulog sa Eukaristiya?

Ang pwede makahimo pagsaulog sa Eukaristiya mao lang kadtong gi-ordinahan nga

Pari o Obispo (Bishop or Priest) kinsa naghimo o naglarawan sa pagkatao ni Kristo ang

Pangulo, ug sa ngalan sa Simbahan.

9. Unsa man ang importante o kinahanglan nga elemento para sa kasaulogan sa

Eukaristiya?

Ang importanteng elemento mao ang pan nga walay patubo ug bino nga gikan sa

ubas.

10. Sa unsang paagi nga ang Eukaristiya nahimong paghandum sa Sakripisyo ni Kristo?

Ang Eukaristiya mao ang Paghandum kang Kristo sa paagi nga anaa ug dunay

panghitabo kaniadto nga pag-Sakripisyo ni Kristo nga naghalad ngadto sa iyang Amahan diha

sa ibabaw sa krus, alang ngadto sa tanang mga katawhan. Ang pag-Sakripisyo nga anaa sa

Balaang Eukaristiya nagpadayag gayud diha sa pagkahiniusa gayud mismo, “kini mao ang

akong Lawas nga akong gitugyan kaninyo” ug “kini ang kalis sa akong Dugo sa bag-ong

kasabutan nga nag-ula alang kaninyo” (Lk. 22:19-22). Ang sakripisyo diha sa krus ug ang

sakripisyo diha sa Eukaristiya usa ra ug mao rang Sakripisyoha. Ang Pari ug ang Biktima isa

ra; ang paagi lang sa paghalad mao ang nakalahi: sa madugoong pamagi diha sa krus ug sa

dili madugoong paghalad diha sa Eukaristiya.

16

11. Sa unsang paagi ang Simbahan nahilambigit diha sa Eukaristiya nga pag- Sakripisyo?

Diha sa Eukaristiya ang Sakripisyo ni Kristo nahimo usab nga Sakripisyo sa miyembro

sa iyang Lawas nga mao ang Simbahan. Ang kinabuhi sa mga magtutu-o, ang ilang mga

pagdayeg, ang ilang mga pag-antos, ang ilang pag-ampo, ug ang ilang mga pagpaningkamot,

mao ang nahimong hiniusa ngadto kang Kristo. Sa paagi nga pag-Sakripisyo, ang Eukaristiya

nahimong sama sa paghalad sa tanang mga tumo-tuo, buhi man o patay, alang sa

kapasayloan sa mga sala ug aron usab makadawat sa Ispiritu-hanon ug grasya gikan sa Dios.

Ang Simbahan sa Langit nahimo usab nga hini-usang paghalad ni Kristo.

12. Sa unsang paagi nga ana-a man si Kristo sa Eukaristiya?

Si Jesu-Kristo ana-a gayud sa Eukaristiya sa usa ka lahi ug dili-makompara nga paagi.

Siya anaa gayud ug Tinood, Kamatuoran ug Substansiya nga pamaagi uban sa iyang Lawas

ug Dugo, uban usab sa iyang Ispiritu ug pagka-Dios. Sa ato pa ang Eukaristiya nagpasabot

nga anaay Sakramento nga pamaagi ubos sa pan ug bino. Si Kristo tibook ug kinatibok-an,

Ginoo ug Tawo.

13. Unsa may pasabot sa Transubstantiation o Pagkausab?

“Transubstantiation” nagpasabot (Trans – pagka-usab (change), Substantiation –

Substansiya (of Substance). Dunay duha ka klasi sa pagka-usab. Kini gitawag nga accidental

or substantial nga pagka-usab:

1. Diha sa Dili tinuyo (Accidental) nga pagka-usab nagpsabot nga ang iyang natural nga

elemento nagpabilin apan ang iyang pagka-iya gayud mao ra ang nautro. Pananglitan,

kung ang usa ka bato pormahon sumala sa gusto nga porma sama sa usa ka istatuwa,

ang bato nagpabilin sa iyang pagkabato, apan ang porma nausab na.

2. Diha sa Substansiya (Substantial) nga pagka-usab nagpasabot nga ang daan nga

pagkasiya o elemento dili na mao hinuon mahimo na siyang lahi sa daan. Pananglitan,

kung ang isa ka pagkaon kung pagakan-on na, mahimo nang lahi nga pagkaon ug

mahisama na siya sa isa ka parti sa organismo nga mokonsumo sa pagka-on.

Ang pagka-usab sa kinatibok-an gayud nga Substansiya sa pan ngadto sa pagka-Lawas ni

Kristo ug ang Substansiya sa bino ngadto sa pagka-Dugo ni Kristo. Kini nga pagka-usab

tungod sa Eukaristikanhong pag-ampo sa mga pulong ni Kristo ug ang pagtabang sa Ispiritu

17

Santo. Apan ang sa gawas nga bahin o porma sa pan ug bino nagpabilin sa iyang porma wala

kini mausab.

14. Ang pagpikas-pikas ba sa pan nagpasabot ba kini sa pagkapikas-pikas kang Kristo?

Ang pagkapikas-pikas sa pan wala nagpasabot sa pagkapikas-pikas kang Kristo.

Nagpabilin siyang tibook ug maora gihapong partiha sa tanang hostiya nga pagkalawaton sa

tawo.

15. Hangtud kanus-a taman ang presensiya ni Kristo diha sa Eukaristiya?

Anga presensiya ni Kristo molungtad ug magpabilin diha sa Balaang Eukaristiya

hangtod kini pagakan-on sa modawat niini.

16. Unsa nga klase nga pag-ampo alang sa Sakramento sa Eukaristiya?

Ang pagdayeg pinaagi sa Sakramento sa Eukaristiya bisan panahon sa kasaulogan sa

Misa or sa gawas niini, mao ang pag-ampo nga gitawag ug Latria o ang Padayeg ug pag-

ampo nga alang ra gayud sa Ginoo. Ang Simbahan nagabantay sa dako nga pag-amping sa

Balaang Hostiya nga gikonsagrahan. Iya kining pagadalhon ngadto sa mga masakiton ug sa

uban nga kansang maglisud sa pagtambong sa Balaang Kasaulogan. Siya usab magapakita sa

ka solemnidad sa pagdayeg sa mga katawhan ug siya magdala kaniya ngadto sa pag-

prosisyon. Ang Simbahan nag-awhag sa tanang magtutu-o nga maghimo silag permanenting

pagduaw sa Balaang Sakramento nga anaa sa Tabernakolo.

17. Nganong gitawag nga Balaang Pagkalawat ang Paschal Banquet?

Ang Balaang Pagkalwat mao ang Paschal Banquet nga diin si Kristo anaa sa iyang

paghatag sa kaluwasan tungod sa iyang paghatag kanato sa iyang Lawas ug Dugo isip iyang

hatag kanato nga pagkaon sama sa pagkaon ug pag-inom aron sa paghi-usa kanato ngadto

kaniya ug sa usag-usa diha sa iyang pagsakripisyo.

18. Unsa man ang pasabot sa Altar?

Ang Altar nagsimbolo sa kaugalingon ni Kristo kinsa anaa sa presensiya sa duha ka

bahin una isip halad-sakripisyo (the altar of the sacrifice) ug isip pagkaon nga gikan sa langit

nga gihatag sa katawhan (the table of the Lord).

19. kanus-a man ang Simbahan nag-obliga sa iyang mga meyembro sa pagtambong

sa Balaang Kasaulogan?

18

Ang Simbahan nag-obliga sa tanang magtutu-o sa pag-apil gayud sa Balaang

Kasaulogan matag Domingo ug sa matag Balaang Adlaw nga obligado. Ang Simbahan usab

nag-obliga kanato sa pagtambong sa Balaang Kasaulogan sa laing adlaw.

20. Kanus-a man kita modawat sa Balaang Pagkalawat?

Ang Simbahan nagaawhag sa mga tumutu-o nga kung sila anaa sa maayo nga

kahimtang modawat gayud sa Balaang Pagkalawat kung sila nagtambong diha sa Balaang

kasaulogan. Sa gihapon, ang Simbahan nag-awhag kanila sa obligadong pagdawat sa

Balaang Pagkalawat bisan maka-usa sa isa-katuig sa panahon sa Adlaw sa Pagkabanhaw.

21. Unsa man ang gikinahanglan sa pagdawat sa Balaang Pagkalawat?

Sa atong pagdawat sa Balaang Pagkalawat kinihanglan nga siya sakop gayud sa

katolikong Simbahan ug siya anaa gayud sa ang-ang sa grasya sa ato pa dili siya ubos sa

sala. Kinsa kadtong nakasayud nga siya nakabuhat ug dagkong sala gikinahanglan nga siya

modawat sa Sakramento sa Pangumpisal bag-o siya modawat sa Sakramento sa Pagkalawat.

Ug ingon man kinsa kadtong modawat sa Balaang Pagkalawat kinahanglan nahiuli siya sa

Ispiritu ug mainampoon, kinahanglan usab siya nga mag-obserba sa mga puasa nga

gipatuman sa Simbahan ug maayo nga pagdala sa panglawas nga kinahanglanon. Ang mga

lihok ug pamisti usa sa mga pagpakita og pagrespito kang Kristo.

22. Unsa man ang mga bunga sa Balaang Pagkalawat?

Ang Balaang Pagkalawat nagpasamot sa atong pagka-hiniusa kang Kristo ug diha sa

iyang Simbahan. Kini nag-preserba ug nagbag-o sa kinabuhi sa grasya nga atong nadawat sa

panahon sa atong Bunyag ug Kompirmasyon ug nagtabang kanato sa pagpalambo sa atong

gugma ngadto sa atong silingan. Kini usab nagpalig-on sa atong pagka-manggihatagon ug

magpapas sa atong mga sala ug nagpreserba kanato gikan sa posibleng dagko nga sala.

23. kanus-a man posible nga mohatag sa Balaang pagkalawat sa laing Kristiyanos?

Ang ministro sa katoliko mahimong mopaambit sa Balaang Pagkalawat ngadto sa

balido nga meyembro sa Orental nga Simbahan (Oriental Churches) kinsa dili tibook sakop sa

Katolikong Simbahan kung sila mangayo niini sa ilang kaugalingong kagustuhan ug moangkon

o modawat sa gikinahanglan nga baruganan. Ang ministro sa Katoliko mahimong

mopaambit sa Balang Pagkalawat sa mga meyembro sa laing Ecclesial nga komyunidad kung

19

kini ilang gikinahanglan pag-ayo ug kung kini usab sumala sa ilang kaugalingong kabubut-on

uban sa pagdawat nila sa baruganan ug mohatag og ebedensiya sa pagdawat nila sa

Katolikong pagtulun-an mahitungod sa Sakramento.

24. Nganong ang Eukaristiya gitawag man nga “pagpadayag sa kada-ugan”? Ang

Eukaristiya isa ka pagpadayag sa kadaugan tungod kay naghatag kini kanato sa mga grasya

ug langitnong panalangin. Kini nagpahinumdum kanato sa atong paglawig sa atong kinabuhi

ngadto sa pagpangandoy sa kinabuhing walay katapusan. Nagpahinumdom usab kini kanato

sa atong pagka-hiniusa kang Kristo nga nagalingkod sa tuo sa Langitnong Amahan, ngadto

usab sa atong Simbahan ug ngadto sa atong Langitnong Inahan nga si Maria nga Birhen ug

sa tanang mga Santos sa Langit.

VII. Ang Pito ka Epekto sa Balaang Pagkalawat

1. Magtabang sa pagpalambo sa atong pagkighi-usa ngadto kang Jesukristo -

“kay kinsa kadtong magkaon sa akong Lawas ug moinom sa akong Dugo magpabilin kanako

ug ako nganha kaniya” (Jn.6:56). “kinsa kadtong mokaon kanako, mabuhi tungod kanako”

(Jn.6:57). “Ang pagkabuhi ug pagkabanhaw mailhan diha kinsa kadtong nidawat kang Kristo”.

Ang Lawas sa atong buhi nga Cristo nagdugang sa atong grasya nga nadawat sa panahon sa

atong bunyag.

2. Magpahimulag kanato gikan sa atong mga sala – kay ang Lawas ni Kristo “iya

nang gihatag kanato” ug ang iyang Dugo nagpapas sa atong mga sala,” Ang Eukaristiya

naglimpiyo sa atong mga sala kaniadto ug nag-andam kanato sa sunod kung kita makahimo

ug sala. Tungod kay ang Dugo “naglimpiyo sa tanang mga sala, kinahanglan gayud nga

makadawat ako niini aron sa kanunay malimpiyohan ako. Tungod kay ako kanunay nga

20

makasala kinahanglan duna akoy pag-panglimpiyo sa sala” (St. Ambrose ).

3. Magpapas usab sa mga gagmay'ng sala – ang Eukaristiya naghatag kanato sa

kinabuhing pagka-manggihatagon aron sa ingon magpapas sa atong mga gagmayng sala. Si

Kristo usab nagtabang kanato sa pagwagtang sa atong dili maayo nga pagkinabuhi. “sa

pagdawat nato sa grasya sa gugma, kinahanglan nga kita mamatay sa sala ug magkinabuhi

diha kang Kristo” San Fulgensiyo sa Ruspe (St. Fulgentius of Ruspe)

4. Mag-andam kanato gikan sa umaabot nga sala – ang Eukaristiya wala nagdiritso

sa pagpasaylo sa dagko nga sala. Kini alang lang ngadto sa Sakramento sa Pagpasaylo.

5. Nagdala kanato ngadto sa Mesterhiyosong Lawas ni Kristo – Diha sa

Pagkalawat, ang bunyag nagpalalum kanato diha sa atong relasyon sa Simbahan. “ Tungod

kay dunay usa lamang ka Pan, kita nga daghan nahimo kitang usa diha sa usa lamang ka

Lawas tungod kay kita midawat lamang sa usa ka Lawas” (1 Cor. 10:16-17). “kung

makadungog ka sa pulong 'Ang Lawas ni Kristo ug kita motubag ug, Amen.' Sa ato pa

miyembro ka diha sa Lawas ni Kristo kay ang imong pagtubag ug Amen Tinood man” San

Ambrosio (St. Ambrose).

6. Pagtabang nato ngadto sa mga kabus – ang pagdawat sa Balaang Kalawat nag-

awhag kanato sa pagpa-ila nato kang Kristo ngadto sa mga kabus. “ imo nang nadawat ang

Dugo sa atong Ginoo, pero wala nimo gi-ila ang imong mga kabus nga mga igsoon” San

Juan Crysostomo (St. John Crysostom).

7. Nagdala kanato ngadto sa atong pagkahi-usa sa ubang mga Kristiyano - “O nagsimbolo sa

kahi-usahan o kahi-usahan sa pagtinabangay.” Ang kasakit nga kaagi sa Simbahan ang “pagkabulag-

bulag” nagbali kini sa atong kahiusahan sa pag-apil ngadto sa Eukaristiya apan nagkahiusa kita sa

maong pag-ampo.

21

VIII. Mga importante na Kanoniko

mahitungod sa Eukaristiya.

Can. 898 #3: Ang kasaulogan sa Eukaristiya kinahanglan mahan-ay aron ang tanan-tanang motambong

makadawat sa mga bunga sa pagmugna ni Kristo sa sakripisyo sa Eukaristiya.

Mga ministro sa Santos nga Eukaristiya

Can. 900 #1: Ang mga ministro nga nagdala sa pagkatawo ni Kristo na makabuhat sa sakramento sa

Eukaristiya usa ka matuod nga gi-ordinahan nga pari.

#2: Ang mga pari na wala gibabagan sa mga kanoniko, gitugotan nga makasaulog sa Eukaristiya

subay sa mando sa mga mosunod na mga kanoniko.

Can. 910 #1: Ang kasagaran na ministro sa Santos nga pagpakalawat mao ang Obispo, presbitero, u

gang diyakono.

#2: Ang katingalahang ministro sa Santos na Pagpakalawat mao ang akolito (acolyte) o laing

22

miyembro sa Cristohanong magtutuo nga naitakda sumala sa kanoniko 230 #3.

Pag-apil sa Santos na Eukaristiya

Can. 912: bisan kinsa nga tawo nga nabunyagan ug wala gidili sa balaod, pwede ug kinahanglang

dawaton sa Santos nga Pagpangalawat.

Can. 913 #1: Sa paghatag sa Santos nga Eukaristiya ngadto sa mga bata, gikinahanglan nga sila adunay

igong kahibalo ug naandam ug maayo aron nga masabtan ang misteryo ni Cristo sumala sa ilang

kapasidad ug aron dawaton ang Lawas sa Ginoo inubanan sa pagtuo ug debosyon.

Can. 916: Ang tawo nga nasayod sa iyang makuyaw nga sala, dili magsaulog ug misa o dawaton ang

Lawas sa Ginoo sa wala pay sacramental nga kumpisal gawas kung nay grabe na hinungdan ug walay

higayon na makakumpisal ug niining kasoha, kinahanglan nga hunahunaon sa tawo ang iyang

obligasyon nga makabuhat og hingpit na kumpisal apil na ang intensyon na mokumpisal sa labing

madaling panahon.

Can. 917: ang tawo nga nakadawat na sa bug-os nga Santos nga Eukaristiya mahimong modawat usab

niini sulod sa samang adlaw diha lamang sa kasaulogan sa Eukaristiya nga giapilan sa tawo inubanan

sa angay nga pagtan-aw sa sugyot sa canonico 921 #2.

Can. 919 #1: Kon may usa nga modawat sa bug-os nga Santos na Eukaristiya, kinahanglan maglikay

sa mga pagkaon ug ilimnon gawas sa tubig ug tambal lamang bisan sulod sa usa ka oras bag-o

mokalawat.

#2: kadtong mga tigulang o nag-antos sa nagkalain-laing sakit ug usab kadtong nag-atiman

kanila, makadawat sa bug-os nga Santos nga Eukaristiya bisan aduna silay gikaon ug giinom niadtong

miaging oras.

Can. 923: Ang Kristohanong magtutuo mahimong apil sa sakripisyo sa Eukaristiya ug

modawat sa pagkalawat sa bisan asa nga rito nga Katoliko inubanan sa pagtan-aw sa sugyot

sa canonico 844.

23

IX. Ang Han-ay sa Misa

PANGATAHURAN

P: Sa ngalan sa Amahan, ug sa Anak ug sa Espiritu Santo.

T: Amen.

P: Ang grasya sa atong Ginoong Jesucristo, ug ang gugma sa Dio, ug ang panaghiu-sa

sa Espiritu Santo maana kaninyo.

T: Maana usab kanimo.

24

PAG-AMPO SA PANGAMUYO

P: Mga igsuon, maghinulsol kita sa atong mga sala, aron

maandam kita alang sa pagsaulog sa Santos nga Misa.

(hamobo nga kahilum para sa pamalandong):

T: Nagakumpisal ako sa Dios nga maka-gagahum

sa tanan ug kaninyo, mga igsuon, nga nakalapas

ako og dako uyamot sa hunahuna, sa pulong, sa buhat ug sa

wala pagbuhat sa kinahanglang buhaton.

(Ibutang ang kamut sa dughan):

Kay akong sala, akong, akong dakong sal. Busa nangamuyo ako kang Santa Maria,

kanunayng ulay, sa tanang mga anghel, ug mga santos, ug kaninyo mga igsuon, aron

inyo akong iampo sa Ginoo nga atong Diyos.

(Ang Pari mohatag saiyang absolusyon)

P: Kaloy-an unta kita sa Diyos nga maka-gagahum sa tanan ug pasayloon sa atong

mga sala. Dad-on unta kita niya ngadto sa kinabuhing dayon.

T: Amen.

KYRIE

P: Ginoo, kaloy-i kami

T: Ginoo, kaloy-i kami

P: Kristo, kaloy-i kami

T: Kristo, kaloy-i kami

P: Ginoo, kaloy-kami

T: Ginoo, kaloy-i kami

HIMAYA SA DIOS

25

P: Himaya sa Diyos didto sa Langit,

T: ug kadait sa iyang mga tao dinhi sa

yuta. Ginoong Dios, langitnong Hari,

Dios Amahan, makagagahum sa

tanan, Nagasimba kami Kanimo,

nagapasalamat kami Kanimo.

Nagadayeg kami Kanimo tungo sa Imong

himay. Ginoong Jesucristo Bugtong Anak sa

amahan, Ginoong Dios, Kordero sa Dios,

Ikaw nagawagtang sa sala sa kalibutan; kaloy-i

kami. Ikaw ngalingkod sa tuo sa Amahan; dawata ang among mga pangamuyo. Kay ikaw

lamang an Santos, Ikaw lamang ang Ginoo Ikaw lamang ang labing Halangdon, O Jesucristo,

uban sa Espiritu Santo diha sa himaya sa Dios Amahan. Amen.

Pasiunang Pag-ampo

P: Mag-ampo kita. Amahan namo nga makagagahum sa tanan...

T: Amen.

Liturhiya sa Pulong

Unang Pagbasa

L: Pagbasa gikan sa basahon sa...

Ang pulong sa Ginoo.

T: Salamat sa Dios

Salmo Responsoryo

Ikaduhang Pagbasa

L: Pagbasa gikan sa sulat ni...

Ang Pulong sa Ginoo.

T: Salamat sa Dios.

26

Aleluya

Ebanghelyo

P: Ang Ginoo maana kaninyo.

T: Maana usab kanimo.

P: Ang Santos nga Ebanghelyo sumala ni San...

T: Himayaon Ikaw, O Ginoo.

(human sa Ebanghelyo and Diyakono o Pari modugang

pag-ingon):

P: Ang Ebanghelyo sa Ginoo.

T: Daygon Ikaw, O Kristo.

(ug iyang halokan ang Ebanghelaryo, uban sa pagsulti sa hilom):

(“Pinaagi sa mga pulongsa Ebanghelyo ang atong mga sala unta mapsaylo.”)

Homilya....

Pagpadayag sa atong Pagtuo (Profession of Faith/Apostles Creed)

Nagatuo ako sa Dios, nga Amahan makagagahum sa tanan, magbubuhat sa langit ug

sa yuta. Nagatuo ako kang Jesucristo, iyang Bugtong, Anak, atong Ginoo; gipanamko sya sa

lalalng sa Espiritu Santo, natawao ni Maria nga Birhen, nag-antos sa sugo ni Poncio Pilato,

gilansang sa krus, namtay ug gilubong; miadto sa mga nangamatay; ug sa ikatulo ka adlaw

nabanhaw siya, misaka siya sa langit; ug nagalingkod sa tuo sa Dios nga Amahan

makagagahum sa tanan, mobalik Siya aron paghukom sa mga buhi ug sa mga minatay.

Nagatauo ako sa Espiritu Santo; sa Santos nga Katoliko nga Simbahan, sa panag-ambit sa

mga Santos, sa kapasayloan sa mga sala sa pagkabanhaw sa lawas ug sa kinabuhing walay

katapusan. Amen.

Pag-ampo sa Katawhan

Liturhiya sa Eukaristiya

(Pag-andam sa Altar ug sa mga gasa)

(kung walay awit nga pagakantahon para sa halad,

ang Pari mosulti sa mosunod):

P: Daygon ikaw, ginoong Dios sa tanang

27

kalibutan, kay gikan sa imong kamanggihatagon

nadawat namo kining among gihalad kanimo, ang pan

nga abut sa yuta ug ginama sa kamot sa mga tawo.

Mahino kini nga kalan- on sa kinabuhi alang kanamo.

T: Daygon ang Dios hangtod sa kahangturan.

(ang Diyakono o Pari magbutang ug bino ug gamay nga tubig sa kalis, uban sa pag-ingon.)

P: “ Pinaagi sa gikahulugan niining tubig ug bino makaambit kami sa pagka- Dios ni Kristo

nga miambit sa among pagkatao”

P: Daygon ikaw, Ginoong Dios sa tananag kalibutan, kay gikan sa imong

kamanggihatagon nadawat namo kining among gihalad kanimo, ang bino nga

abut sa yuta ug ginama sa kamot sa mga tawo. Mahimo kini nga ilimnon nga espirituhanon

alang kanamo.

T: Daygon ang Dios hangtod sa kahangturan.

(ang Pari moduko sa iyang ulo ug mosulti): “Madawat unta kami nimo, ginoong Dios, ug

makapahimuot kanimo ang sakripisyo nga among gihalad sa kasingkasing nga mapaubsanon ug

mahinulsulon.”

(ang Pari mobarug dapit sa may kilid sa Altar ug manghugas sa iyang mga kamot ug mosulti

sa hilom): “Hugasi ako, Ginoo, sa akong kadautan, ug linisi ako sa akong kasal-anan.”

(mobarog siya sa taliwala sa Altar, ug moatubang sa mga tawo, iyang i-isa ang iyang mga

kamot, ug mosulti):

P: Mga igsuon, pag-ampo kamo, aron ang ako ug ang inyong sakripisyo dawaton unta

sa Dios nga Amahan, makagagahum sa tanan.

T: Dawaton unta sa Ginoo ang sakripisyo gikan sa imong mga kamot; alang sa

pagdayeg ug paghimaya sa iyang ngalan, alang usab sa atong kapuslanan ug sa

tibuok niyang santos nga Simbahan.

Pag-ampo uban sa mga halad

P: Ang Ginoo maana kaninyo.

T: Maana usab kanimo.

P: Ibayaw ang inyong mga kasing-kasing.

T: Amo nang gibayaw ngadto sa Ginoo.

P: Magpasalamat kita sa Ginoong atong Dios.

T: Angay ug matarong.

28

P: Santos nga Amahan, Dios nga makagagahum sa tanan, angay ug matarong gayod

nga magpasalamat kami kanimo kanunay ug sa tanang dapit pinaagi ni Jesucristo imong

hinigugmang Anak.

Siya mao ang Pulong. Pinaagi kaniya imong gibuhat ang kalibutan. Siya ang

manunubos nga imong gipadala kanamo. Siya nahimong may lawas sa gahum sa

Espiritu Santo ug mahimong tawo gikan ni Maria nga ulay. Tungod kanamo midupa siya

sa krus, aron pagbuntoig sa kamatayon ug pagpadayag sa pagakabanhaw. Sa ingon

gituman niya ang imong pagbuot ug gipanag-iay niya ang usa ka balaang katawhan

alang kanimo.

Ug busa uban sa mga anghel ug mga Santos nagaawit kami sa imong himaya sa

usa ka tingog sa pag-ingon (pag-awit).

T: Santos, Santos, Santos nga Ginoo, Dios sa kagahuman. Puno ang Langit ug yuta

sa imong himaya. Osana sa kahitas-an. Daygon ang nagaanhi sa ngalan sa Ginoo. Osana sa

kahitas-an (Manluhod).

(Ang Pari mo-isa sa iyang mga kamot, ug

moingon):

P: Santos gayod ikaw, O Ginoo, ang

tuburan sa tanang kasantos. Ipadala ang

imong Espiritu aron pagsantos niining

mga gasa,

(He joins his hands and, making the sign of

the cross once over both bread and chalice

says):

aron mahimo kini alang kanamo nga Lawas ug Dugo ni Jesu-Kristo among Ginoo.

He joins his hands. The words of the Lord in the following formulas should be spoken clearly

and distinctly, as their meaning demands.

29

Sa pagpasakit sa iyang kaugalingon,

He takes the bread and raising it a little above the Altar, continues:

mikuha siya og pan mipasalamat kanimo, mipikas ug mihatag nini ngadto sa iyang

mga tinun-an, ug miingon:

He bows slightly.

Dawata kini ninyo nga tanan ug kan-a kay kini mao ang akong Lawas nga

itugyan alang kaninyo.

He shows the conssecrated host to the pepople, places it on the paten, and genuflects in

adoration. Then he continues:

Sa samang paagi, tapos ang panihapon mikuha siya sa kalis,

He takes the chalice and, raising it a little above the Altar, continues:

mipasalamat kanimo pag-usab, mihatag sa iyang mga tinun-an ug miingon:

He bows slightly.

Dawata kini ug panginom kamo gikan niini: kay kini mao ang Kalis sa Akong

Dugo, sa bag-o tunhay nga kasabutan, ang Dugo nga I-ula alang kaninyo ug alang

sa tanang mga tawo aron ang mga sala mapasaylo.

Buhata kin aron paghandum kanako.

He shows the chalice to the people, places it on the corporal, and genuflects in adoration. Then

he sing or says:

Kini ang misteryo sa pagtu-o.

People with celebrant and celebrants

T: Si Kristo namatay.

Si Kristo nabanahaw.

Si Kristo mobalik nganhi.

Then, with hands extended, the priest says:

P: Aron paghandum sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesucristo, nagahalad kami

kanimo, Amahan nining pan sa kinabuhi ug Kalis sa Kaluwasan. Nagapasalmat kami

kanimo tungod kay imo kaming giisip nga angayan nga moatubang ug moalagad kanimo.

Himoa nga kami nga mangalawat sa Lawas ug Dugo ni Kristo magkahiusa diha

sa Espiritu Santo.

Hinumdomi, Ginoo, ang imong Simbahan sa tibuok kalibutan, himoa nga mahingpit

kami diha sa gugma, uban ni N., among Papa, ni N. among Obispo, ug sa tanang mga

Pari.

Hinumdomi usab ang among mga igsuon nga nangamatay, malaumon nga

30

mabanhaw sila, ug ang tanang nanga-matay diha sa imong kaluoy. Dad-a silang

tanan sa pagsud-ong sa kahayag sa imong nawong.

Kaloy-i kaming tanan; himoa kaming angayan nga makaambit sa kinabuhing

tunhay, uban ni Maria, ang Inahan sa mga Apostoles ug sa tanang mga Santos nga

nagatuman sa imong kabubut-on latas sa katuigan. Uban kanila amo ikaw nga daygon, ug

amo ikaw nga himaya-on,

He joins his hands,

pinaagi ni Jesucristo, imong Anak.

He takes the chalice and the paten with the host and, lifting them up, sings or says:

Pinaagi kaniya, uban kaniya ug diha kaniya, gihatag nganha kanimo

makagagahum nga Amahan, diha sa kahiusa sa Espiritu Santo, ang tanang

dungog ug himaya hangtud sa kahangturan.

T: Amen.

Rito sa Pangalawat

Pag-amo sa Amahan Namo

P: Karon mag-ampo kita sa Amahan, atong gamiton ang mga pulong nga gitudlo

kanato sa atong manunubos:

He extends his hands and he continues, with the people:

T: Amahan namo, nga anaa sa mga langit, pagdaygon ang imong ngalan, umabot

kanamo ang imong gingharian, matuman ang imong pagbuot dinhi sa yuta maingon sa

langit. Ang kalan-on namo sa matag adlaw ihatag kanao karong adlawa, ug

pasaylo-a kami sa aong mga sala, ingon nga nagapasaylo kami sa mga nakasala kanamo ug

dili mo kami itugyan sa panulay hinonoa luwasa kami sa dautan.

With hands extended, the priest continuesa alone:

P: Mangayo kami kanimo, Ginoo, nga imo kaming luwason sa tanang dautan. Hatagi

kami sa kalinaw niining panahona, aron, tinabangan sa imong kalooy, mahalikay kami

kanunay sa sala ug mahilayo sa tanang kasamok samtang nagapaabot kami nga malaumon

sa pagbalk ni Jesucristo among Manunubos.

He joins his hands.

DOXOLOGY

31

The people end the prayer with the acclamation:

T: Kay imo man ang gingharian ug ang gahum ug ang hinmmay hangtud sa

kahangturan.

SIGN OF PEACE

Then the Priest, with hands extended, says aloud:

P: Ginoong Jesucristo nag-ingon ka sa imong mga Apostoles: “ Ang kalinaw ibilin ko

kaninyo, ang akong kalinaw ihatag ko kaninyo.” Ayaw tan-awa ang among mga sala,

kondili ang pagsalig sa imong Simbahan, ug sibo sa imong kabubut-on hatagi kami saa

imong ka-linaw ug kahiusa,

He joins his hands

Ikaw nga buhi ug hari hangtod sa kahangturan.

The people answer.

T: Amen.

The Priest extending and joining his hands, adds.

P: Ang Kalinaw sa Ginoo sa kanunay maana kaninyo.

T: Maana usab kanimo.

Then the Deacon or Priest may add:

P: Ipakita ta ang atong pag-igsuonay.

All make an appropriate sign of peace, according to local custom. The Priest gives the sign of

peace to the Deacon or minister.

Pagpikas-pikas sa Pan

Then the following is sung or said:

P: Kordero sa Dios...

T: Kordero sa Dios nga nagawagtang

sa mga sala sa kalibutan, kaloy- kami.

Kordero sa Dios nga nagawagtang sa

mga sala sa kalibutan, kaloy- kami.

Kordero sa Dios nga nagawagtang sa

mga sala sa kalibutan, hatagi kami sa kalinaw.

The Agnus Dei may be repeated until the break of the

bread is finished, but the last phrase is always: hatagi kami sa kalinaw. Meanwhile, he takes the

host and breaks it over the paten. Replaces a small piece in the chalice, saying quitly: kining

panagsagol sa Lawas ug Dugo sa atong Ginoong JesuKristo magadala unta sa kinabuhing dayon alang

kanato sa modawat niini.

Pribado nga prearasyon sa Pari

32

Then he joins his hands and saying quietly:

Ginoong Jesukristo, ang pagkalawat sa imong Lawas ug Dugo, dili unta makapahamtang sa

hukom ug silot batok kanako, kondili, tungod sa imong gugma ug kaluoy, manalipod ug

magtambal unta sa akong kalag ug lawas.

ANG BALAANG PAGKALAWAT

The Priest genuflects. Taking the host, he raises it slightly over the paten and, facing the

people, says aloud:

P: Kini mao ang Kordero sa Dios

nga nagawagtang sa mga sala sa kalibutan.

Bulahan ang gidapit alang sa panihapon sa Ginoo.

He adds, once only, with the people:

T: Ginoo dili ako angayan nga mokalawat

kanimo, apan ipamulong mo lamang ug mamamayo ako.

Facing the Altar, the Preist says quietly:

P: Ang Lawas ni Kristo mag-amping kanako alang sa kinabuhing dayon.

He reverently consumes the body of Christ. Then he takes the chalice and says quietly:

P: Ang Dugo ni Kristo mag-amping kanako

alang sa kinabuhing dayon.

While the Priest receives the body of Christ, the

communion song is begun.

He reverently drinks the blood of Christ. After

this he takes the paten or other vessel and goes

to the communicants. He takes a host for each one,

raises it a littles, and shows it, saying:

P: Ang Lawas ni Kristo.

The communicant answers:

T: Amen.

After receiving the communion the people may sit and or kneel as they choose.

COMMUNION SONG

The vessels are cleansed by the Priest or the Deacon after the communion or

after Mass, if possible at the side table. Meanwhile he says quietly: Ginoo, madawat unta

namo kining mga gasa sa putli nga kasingkasing. Mahimo unta kini nga makaayo ug makalig-

on kanamo karon ug hangtod sa kahangturan.

33

Hamubo nga kahilom

Then the Priest may return to the chair. A period of silence may now be observed, or a psalm or

a song of praise may be sung.

Pag-ampo human sa Pangalawat

Then, standing at the chair or at the Altar, the Priest sings or says:

P: Mag-ampo kita...

(The people may rise) Priest and people pray in silence for a while, unless a period of silence

has already been observed. Then the Priest extends his hands and sings or says the prayer after

communion, at the end of which the people respond.

T: Amen.

Katapusang Pag-ampo

The rite of dismissal takes place. Facing the people, the Priest extends his hands and sings or

says:

P: Ang Ginoo maana kaninyo.

T: Maanaa usab kanimo.

P: Ug ang panalangin sa makagagahum nga Dios, Amahan, ug Anak, ug Espiritu

Santo, mokunsad unta kaninyo ug magpabilin uban kaninyo hangtod sa kahangturan.

T: Amen.

DISMISSAL

The dismissal sends each member of the congregation to do good works, paising and blessing the

Lord. The Deacon or the Priest, with hands joined, or says:

P: Nahalad na ang Santos nga Misa. Dad-a ang kalinaw ni Kristo

The people answer:

T: Salamat sa Dios.

Katapusang awit

HINUBAD GIKAN SA:

I. Pasiuna

New Catholicism Encyclopedia

The Catholic Encyclopedia for School and Home

The teaching of Christ, a Catholic Catechism for adult

II. Kasaysayan sa Eukaristiya

Book of Catholicism

34

III. Mga Biblikal nga Kasulatan nga Tinubdan sa Eukaristiya

The Seven Sacraments

The Sacraments Today

Basic Ecclesial Community Bible

IV. Mga Timailhan ug mga Simbolo sa Eukaristiya

Mga Tanda at kilos sa Liturhiya

V. Liturhikal nga mga Detalye sa Eukaristiya

Catechism for Catholic Church

Catechism for Filipino Catholics vol.5

The Catholic Encyclopedia for School and Home Vol.4

VI. Ang Eukaristiya sa Kinatibuk-an

Catechism for Filipino Catholics

www. Google.com

VII. Ang Pito ka Epekto sa Balaang Pagkalawat

Catechism for Filipino Church

VIII. Mga Importante nga Canonico mahitungod sa Eukaristiya

Code of Canon Law

IX. Ang Han-ay sa Misa

Introibo

HINUBAD NILA:

SEM. JESON R. BUBA

SEM. GLENDELMARK P. ORILLANEDA

SEM. DAVE ANGELOU GANAS

35

SEM. ELVIS ESCOTO

SEM. ZANDEE B. JAQUIAS

SEM. TONIE JADE MENDEZ

SEM. LIMWEL PLAZA