14e Jaargang No. 22 21 October 1932

HET S C H I P14~daagsch T i jd sc h r if t , waarin opgenomen het Maandblad „SCH EEPSBO U W EN SCHEEPVAART’

tevens orgaan van de Vereeniging van Technici op Scheepvaartgebied,

het Scheepvaartkundig Instituut en Museum en de Centrale Bond van Scheepsbouwmeesters in Nederland

Redactie: Ir. A. van Driel en P. S. van ’t HaaffM edew erkers! Ir. J. C. Arkenbout Schokker; Ir, L. Bosschart; Ir. F. Muller van Brakel; Prof. Ir, D . Dresden; Ir. M. F. Gunning; Prof. P. M eyer; Ir. P. G, Rittershaus D. Schouten Hzn. ; C. V erm ey; lr. G . Visser P z n .; Prof. E . V ossnack; Mr. A. J. M. van Wessem e. a.

Overneming van artikelen, enz, verboden ingevolge art, 15 der Auteurswet 1912

Directeur: J. MoormanUitgave van Moorman ' s Periodieke Pers, Zwarteweg 1, Den Haag, Telefoon 117783*

A B O N N E M E N T : Binnenland f d,— per kwartaal, Buitenland £ 20,— per jaar. Losse nummers f 1.—, A D V E R T E N T IÈ N -40 cent per regel. Bij contract verlaagd tarief.

Enkele Bijzonderheden van de Hollandsche Motor-Reddingbooten 1}door Prof. E. VOSSNACK.

D c laatste vier clubbelschroef m otor-recldin gbooten, w elk e in H o lla n d geb o u w d w erd en , zijn zo o d a n ig on tw orp en , d at zij de g ro o tst m ogelijke ve ilig h e id tegen kan telen b ezitten , m aar, a ls d it toch m ocht gebeuren, d at' zij dan z ic h w ed er z e lf richten.

D e voornaam ste gegeven s van deze geheel o verd ekte, sta len „d ie p w a terb o o te n ” zijn in tabel I verm eld , w a a rin teven s te r vergelijk in g ' de data van tw ee m oderne E n g elsch e booten van dit type, óo ’ resp. 4 5 '— 6 " la n g “) en van de laatste D uitsche boot w eerg eg even zijn.

Stab ilite it .

De verh o u d in gen L/B en B/H toonen, dat de H o lla n d sch e booten sm aller zijn. dan genoem de b uiten lan dsch e booten, m aar de v e rg e lijk in g van de in. .afb. 1 gegeven sta b ilite its- kro in m cn bew ijst, dat de to ep assin g va n een z w a re k ie l in verb an d m et een b ijzon d er d ikke bod em b ep latin g , sam en on geveer 6 ton w egen de, bet e ffe c t va n de g e rin g e re breed te geheel gecom pen seerd beeft.

Bij de tw ee booten, gestatio n eerd te H o ek van H o lla n d , is h etze lfd e resu lta at b ere ik t door de k ie l w at lich ter te m aken en de dubbele bodem van de m oto rkam ers m et w a te rb a lla st te vu llen .

') V e r ta lin g van een v o o rd rach t: „S o m e in teresting P o in ts in . the D esign o f D utch M otor L ifeb o ats” , gehouden op de Internationale C o n feren tie van R edd in gdicn sten te A m sterd a m op 22 Juni 1932.

-) B arn ett, T ra n s. I .N .A . 1929.

D e m etacen terh oogten zijn n iet kleiner dan die der corres- pondeerende E n g e lsc h e booten en de krom m en van de sta b i­l i t y tsarm en strek k en zich even ver uit a ls bij de stab ielste E n g elsch e booten (R o ssla re ty p e ), n .1. tot b oven 12 0 0.

: D e d yn am isch e w e g tot 60 ° is bij de Insitlinde 345 min, bij de W ill ia m and K ate Johnston (N e w -B rig h to n type) 29 s mm, te rw ijl d ie van de P re sid e n t Jan L e is 380 m m is, en het R o ssla re typ e 475 mm b ezit. De s ta b ilite it van de H o llan d sch e b ooten over deze zone lig t dus tusschen die van het N ew B rig h to n en het R o sslare type.

N a tu u rlijk z e g t de krom m e van de sta b ilite itsa rm en niet veel o v er de w erk e lijk e s ta b ilite it van een red d in g b o o t in zw a re ze e g a n g ; d eze krom m e is alleen n u ttig ter v e rg e lijk in g niet die van b o o ten , w aarvan het gedrag beken d is.

yin een ra p p o rt o v er de proeftoch t van de Insutinde, in 192 7, w elk e to ch t M r. R u b ie als vertegen w o o rd ig er van T h e R oyal N a tio n a l E ife b o o t In stitu tio n m eclemaakte, ze g t deze; „ T h e b o a t is an e x c e lle n t sc a b o a t, and n e v e r ro lle d to an e x tre m e a n g le , m uch less than I should have exp ected , even w hen am ong h e a v jr breakers.

S h e steered w e ll, we shipped tw o heavy b reakers, runn ing at fu ll speed, w ith the sea s lig h tly in the P o r t quarter, the helm checked her a t once and she w as n oth in g like b roadside on w hen w e co u ld see w h ere w e w ere.”

D e e rv a r in g e n va n de H o llan d sch e R edd in g M aatschappijen, sedert m et I n s u lin d e en haar zusterbooten op gedaan, b evestigen geheel d it oo rd ee l van M r. R u b ie over de zeew aard ig h eid .

D.S

. M

OT

OR

-RE

DD

ING

BO

OT

EN

ztugwccco

wQzUjDir>Z

<<z

£zccwQczoz

zoHcozEO'cCzIU

UJ-4

h-zuj0coUJccCu

UJcc<-4COCOO«

zOHEO5co

UJz

QZ<JOEZ<>iCUJoE

zccOE<SHcoOO

coH<<CuDZ<h<CO

o o oi -? J J J 7M O'fO E

ï n ^ r l ^

coIJ io

«■ei

Qi o . ü g

X

iO

c n

iO <

i f i •

I I

voco“ C O ■

CN

-■3r* 0>

ICO Jco

00CN

X10

CM CM

- « “ cm n S - S - 8 ^ 00^ in |M ,tl! ^ I-H

- « S c u J S . Ï '«^oó = «>

CNCM

) ■'T O0 ) CO CO

E - Cb CN ^ O —

; c6 cdjCQ

. CN. E-

a-Xc CP in uD

XCN

OO O -CN

ocomO LO P-. vO 1

o m O CN«iCN

t OQ

c J2in U ^“co’ 1-1 a> .S 00

X

O CO h ^ co co m E -e co co in m00* E-* tÊ °

'rt* E ~mE - CNÖ

VCQ

co. iT>| XBino

x s

I ? O cO~ O *-» C O I

in

CN

LO'rt

CO

X'Oï

rr\ — 1 m rr* r s i t a , ---------- CN ,

CO X

> o o ) co o• lD Tj’*

C O X O -

} ^ CN >o ^ (5

CN. 1

ÏXcooco

CN

' O' c5"I? J

E-

cN 52 'O J>CN I

XO

. ,ctJ

O-r coo m o o ï>

co m _E - CN xt- cN u - £

CO i - i o i s c o > ”r - . Tf< O CO £

0?o CNOO CN S

QJ

XoE'00

‘ ^ 10J co

omCN

XCN

f+ ''C >OJ3 Ö/J <u wc c u ‘UJ 03 l- o O O

cCi

«u

:=■ °*”'5 w a s cc f ^ Q S.WSi o “ 0 4

rt etJ

<U ,

cca- ̂ (u« - -■ö.Sq3 <u

(U u

S tJO OE o

.E »-S 03 C P,o ) r G Cu ^

J3 O -•— « -4-1 *E

^1^ c « j è 5 - S Ö Q c S ^ S Ö <i S ' b / g ö

c c «u j u >> qj x: S P — «3O ^ rö i - - G 03 >

,E ! U etf w u w >■-f/j cn 3

’é i ' s io E^:=- a , e — xi“ ^ S -e u Bl

ai °-r3 2X -4 S » E & £ « « E S ïP O <

W ij stelden v a st, dat de slin g erp erio d e van B .B . v ia S t.B . n aa r B .B . ca. 3 .7 sec. is. D a a r de g o lfp erio d e bij sto rm a ch tig w ed er op onze k u st in diep w a ter 5 tot 6 seconden is, b estaat er geen kans op syn ch ron ism e en groo te h ellin g en ten g e v o lg e d a arva n . O o k in ondiep w ater, w a ar vo lg en s eenige honderden, ob serva ties , de g o lfp erio d e van 5 tot i r seconden va rieert en de g o lv en geen rege lm a tig e ev en w ijd ige series m eer vorm en, zal syn ch ron ism e n iet kunn en optreden.

E r bestaat één p o sitie , d ie b u iten gew o on g e v a a rlijk is voor een boot m et o v erig en s ru im e stab ilite it, dat is , w an n eer de b o o t dw ars door een zw a re n b reker gegrep en w o rd t en dan quasi „su rfr id in g ” dw arsscheeps door het w ater geduw d wordt (a fb . 2 ). In d it g e v a l za l een koppel van dyn am isch e krachten , v e ro o rza a k t door de d ru k va n de g o lfk o p op de eene b oord- zijde en door de w a terw eersta n d op de andere zijde, trachten de b o o t te doen kan telen.

P let is duidelijk , clat een boot van g e rin g e re b reed te en gro o tere holte in deze p o sitie een gro o tere kan s h eeft n iet om te slaan. T en einde deze kan s ve rd e r te v e rg ro o ten hebben w ij getrach t de w a terw eersta n d zoo veel m o g elijk te verk le in en door de hoek tusschen dek en zijw an d va n de b oot o v er de geheeie len gte a f te ronden, h ierbij m ede g e su g g e re e rd door het goede g e d ra g van on derzeeërs. Zonder tw ijfe l verm eerd ert een scherpe hoek de kan s om te kantelen.

D e ze g e v a a rlijk e p o sitie zal alleen op tred en a ls de b oot ged w on gen is in de b re k e rs een bocht te v a re n o f a ls zij haar m an oeuvreerb aarh eid v e rlo re n heeft en geen sleep zak geb ru ik t.

T en ein de de m a n oeu vreerb aarh eid te verzekeren , zijn de booten vo o rzien 'v a n tw ee schroeven, die in tun nels w erken en die gekop p eld zijn m et eenvoudige g lo eiko p m otoren (K ro m h o u t), w elk e in tw ee geheel gescheiden achter e lkaar ligg en d e com partim enten op gesteld zijn. P let roer s lu it zon der tusschenruim te aan de a ch tersteven aan, zoodat er n iets tusschen raken kan, en is o v erig en s door het k ru ise r hek en het b erghout goed bescherm d.

E e n verd er vo ordeel van d it type hek, dat de E n g elsch e booten niet hebben, is, dat bij v o lle v a a rt de w a terlijn le n g te b ijn a met de geheeie len gte van het hek verm eerderd w ord t.

D e bedien in g van h et ro er en van de m otoren kan zoo w el van het dek a f als ook va n het gesloten en verzo n k en stuurhuis u it geschieden. P let stu u rg e re i lig t geheel onder dek. E en bijna v o lle d ig e h u id m aakt de booten p ractisch o n zin k b aa r (afb. 3). K a n te len kan echter gebeuren.

Zelfrichten.

In 1921 kan telde een van de stoom reddin gb ooten , terw ijl zij tot red d in g u itv o e r , vo o r B o e k van H o lla n d en in 1929 een tw eede van h etze lfd e type, in de nabijheid van een gestran d stoom schip, w a arsch ijn lijk te rw ijl zij draaide. In beide gevallen b le ve n de booten u ren la n g om geslagen drijven, m aar de geheeie bem anning v e rlo o r h et leven en n iem an d w ee t precies hoe het on geluk gebeurde.

D e z e b o o te n , va n een ty p e , clat in 1895 in E n g e la n d on tw orpen w as, hadden een overhan gend dele. A fb . 4 toont dat deze vo rm van d w arsd oo rsn ed e bij „ s u r fr id in g ” d w a rs­scheeps b u iten gew o on g e v a a rlijk is.

O fsch o o n cle sm allere en diep ere boot m et ron d e hoek een gro o tere kan s h eeft om aan het gevaar van kan telen te ontsnappen, kan ook zij om slaan, om dat cle krach ten zoo g e w e ld ig g ro o t k un n en w orden , dat ze lfs cle b o o t m et de gro o tste s ta b ilite it hun m om ent niet kan w eerstaan .

T en ein d e te vo orkom en , clat de boot ged u ren d e uren m et cle k ie l Omhoog b lijf t d rijven , terw ijl cle m enschen aan b oord geen m iddelen hebben 0111 zich te redden o f de b o o t te doen richten , hebben w ij g e trach t h aar zelfrichtencl te m aken zon der d aard oor in een ig o p zich t de zeew aa rd ig h eid te verm in d eren .

P let carchnale punt bij d it sy s te e m , van ze lfr ich ten is het fe it, clat d it boottyp e p o sitiev e sta b ilite it b e z it to t m eer dan 12 0 °. S la a t n iettegen staan d e cle b oot om en k om t zij m et cle k iel boven wfeer in even w ich tstoestan d , dan kan zij zich z e lf­richten , w ann eer zij door een p raktisch constan t m om ent tot

Q.S

.MO

TO

RR

E.D

OIN

GBO

OT

.PR

ESID

ENT

JAN

LELS

.

Afb

.

on geveer 1 5 5 0 geh eld kan w ord en , d a t is to t 2 5 0 va n iS o ° a f gereken d.

E en keer zo o v e r o v erh ellen d , za l de s ta b ilite it va n de b o o t in sa m en w erk in g niet het hellen de m o m en t de rest dofln, v o o ra l in zeegan g .

D e sm allere en d iep ere b o o t m et een zw a a rte p u n t, dat zö o dicht m ogelijk bij de k ie l lig t, za l de k le in ste s ta b ilite it hebben, wanneet' zij o m g esla g en d r ijft ; d erh a lv e za l een re la tie f k le in ere im pu ls reed s vo ld o en d e zijn haar te rich ten .

Bij deze lig g in g hebben de H o lla n d sc h e b ooten een m eta- cen terh oogte van r vo et, resp. 2 voet.

D a a r de m etacen terh oogte m et het v ie rk a n t va n de b reed te va rieert, za l een boot, die 1 5 ’ b reed is in p la a ts v a n 1 3 ’ , on der dezelfd e om stan d igh ed en eert m eta cen terh o o g te hebben, die één vo et g ro o ter is; d erh a lv e za l het n o o d ig e draaim orrtenc bijna 1 0 0 % , resp. 5 0 ^ g r o o te r m oeten zijn ,

ln de beide booten van het w a t gro o tere type, welke, in 1924 on tw orpen zijn en aan de N oord - en Z u id -H o lla n d sch e ’R eddin gn m atsch appij te A m sterd a m b e lm o re n 1), w o rd t d it draaim om en t ve rk re g e n door vo lloopen van een o p rich t-tan k , die zich aan stu u rb o o rd zijd e onder dek o v er ca. 0.6 L . u its tre k t en een inh oud van ca. 6 ton heeft.

B ij de eerste dezer booten, de Insulinde, w erd dit d ra a i­m om ent v e rg ro o t door eert k o rte cockp it van 2.5 ton inhoud, ex cen trisch , alleen aan stu u rb oord te p laatsen , vo lg en s het octro o i van haar b ou w m eester J. N iestern . D e sta b ilite its- krom m e van deze b oot toont afb. 5. E n k ele stan den tijdens de k an telp ro e f m et de tw eede boot de N e e lt je Jacoha, d ie geen co ck p it heeft, zijn in de fo to ’s afb. 6, 7 en 8 te zien . D e aan ­w ijz in g e n van de tre k k ra ch t in de sta a ld raa d va n de bij deze

:l) Insulinde en N eelt ie Jacoba, beiden geb o u w d door G eb r. N iestern, D e lfz ijl,

p ro e f g e b ru ik te k ra a n hebben de s ta b ilite itsk ro m m e b e v e stig d .D o o r v e r g r o o tin g v a n de d iam eter d er k le p p e n v o o r w a te r-

in la a t en lu c h tu itla a t kon de tijd v a n k a n te le n to t h e t w ed er b ere ik e n v a n de b ijn a v e rt ic a le stan d, w a a rb ij de rich t-tan K h a a st w ed er le d ig is, v a n 2 m in u ten to t i m in u u t v e rm in d e rd w o rd en , w a t a ls een zeer k o rte n tijd' b e sc h o u w d m oet w ord en in v e rg e lijk in g m et de b o ve n verm eld e uren.

N a tu u rlijk w o rd en a lle ve n tila tie lco k ers en de u itla atp ijp en v a n de m o to ren a u to m a tisch geslo ten . D e m o to re n w o rd e n bij io o ° h e llin g g e s to p t d o o r m id d e l v a n een k w ik s c h a k e la a r , die een e lectrisch e stro o m s lu it , w e lk e d o o r m a g n e tisc h e k ra c h t de b ra n d sto fp o m p en stop zet.

B ij de w a t k le in e re b ooten , o n tw o rp e n in 1929 en behoo- ren de aan de Z u id -H o lla n d sc h e M a a tsch ap p ij to t R e d d in g van S c h ip b re u k e lin g e n te R o tterd a m 2), w o r d t de in it ia le im puls vo o r het r ich ten v e rk r e g e n d oor het o v e rlo o p e n van o n geveer 4 ,5 ton v lo e is to f, w a te r o f m oto r-d lie , v a n de d u b b ele b odem n aar de r ic h tta n k op b a k b o o rd (a fb . 3 en 9 ) .

T o e n de p la n n en v o o r d eze booten g e re ed w a re n , b le e k dat M r. R u b ie d eze u itv in d in g reeds ve le ja re n g e led en ged aan h ad en dat zij op houten b o o te n van the R o y a l N a tio n a l L ife b o o t In stitu tio n to egep a st w as, een fe it, d a t on s v e r tro u w e n in de b ru ik b a a rh e id v e rm e erd e rd e .

D e r ich t-ta n k s z ijn m et de a a n g re n ze n d e ce lle n v a n den d u b belen b odem d o o r m id d el van d u b b ele p ijp en verb o n d en , één v o o r w a te r en één v o o r lu ch t. B e id e p ijp en h eb b en kran en , d ie z o o d a n ig door h efb oo m en , v o o r z ie n v a n g e w ic h te n , bed ien d w o rd en , dat w a n n eer de k ra n e n ge slo te n zijn , de g e w ich te n z ic h bij n o rm a le l ig g in g v a n de b o o t in hun d iep ste stan d b evin d en .

S la a t de b o o t om , dan n em en de g e w ich te n w e d e ïo m de d iep ste sta n d in , w a t ten gevolge, h eeft, d at de k ra n e n geopen d w o rd en .

D o o r de z w a a r te k r a c h t lo o p t nu de v lo e is to f u it de dubbele b od em -tan ks in de r ic h t-ta n k s , d ie een deel v a n de ta n k s in de zijde vorm en ; z o o d a n ig o n tsta a t het r ich te n d e m om en t, w a a rv a n b oven sp ra ke w a s. D e s ta b ilite itsk ro m m e in a fb . r o toont, d a t d it r ich ten d e m om en t v a n de v lo e is to f bij elke. h e llin g sh o e k g r o o te r is dan het n e g a tie v e s ta b ilite itsm o m e n t v a n de b oot.

W a n n eer de b o o t w ed e r o v e re in d g e k o m en is , w o rd e n de g e w ich ten op een zoodan ige, w ijz e o p g e v a n g e n , clat de k ra n en open b lijven , to td a t de v lo e is to f u it de r ic h t-ta n k s w e d e r n aar de D .B , g e stro o m d is ; aldan,/,worden de k ra n e n v a n de m oto r- k a m e rs u it m et de hand g-,Jvoten en w e d e r m et de g e w ich te n gek o p p eld . ;

B e id e sy ste m en v a n K ric h te n hebben h et n ad eel, dat het op rich ten d e m om ent s 'e ch ts 111 één r ic h tin g w e r k e n kan. D a a r d o o r is h et m cjgeiijk, dat h et r ich te n e e n ig e v e r tr a g in g o n d erv in d t, w a n n eer de g o lv e n de te n d en tie hebben h?t rich ten d e m om en t te g en te w erk en .

O o k de m ast kan v e r tr a g in g v a n h et r ic h te n v e ro o rza k e n , a ls hij de g r o n d ra a k t.

E c h te r zal de m a st sp o ed ig b reken in een ze e g a n g , d ie in . s ta a t w a s. een zo o sta b ie le b o o t te doen k an telen . D e d ie p g a n g

is dan n o g s lech ts 7 v o e t en d aar de b o o t n a a r één z ijd e in h et geh eel geen o f z e lfs n e g a tie v e s ta b ilite it b e z it en de g o lv e n aan de ronde b od em geen a a n g r ijp in g s v la k v in d e n , z a l cle b o o t zo n d e r tw ijfe l z ic h in een b e tre k k e lijk k o r te n tijd w ed er op rich ten .

T en ein d e te v o o rk o m e n , d a t de v e rd e e lin g v a n de m en schen aan b o o rd h et e ffe c t h eeft het r ich te n d e m o m en t tegen te w erk en , m o eten in s tru c tie s a a n g e b ra c h t zijn , ve rm e ld e n d e, d a t m en z ich zoo d ich t m o g elijk b e g e v e n m oet n a a r de b oord - zijde, w a ar de r ic h tta n k zic h b e v in d t, w e lk e z ijd e d oor een b a tte r ijla m p je a a n g e d u id m o et zijn . N a tu u r li jk z u lle n a lle losse g e w ich te n en v r ije v lo e is to ffe n n aa r d ie z ijd e g a a n en

A fb . 6.

A fb . 7.

2) Presid ent J. L e is is gebouw d door B u rg erh o u t’s M ach in efabriek en S ch ee p sw erf, R o tte rd a m . P r e s id e n t J. V . H 'ie td sm a is g e b o u w d d o o r W l F . S to e l & Z o on , A lk m a a r .

A fb . 8.

de w e r k in g v a n de ta n k on dersteun en . A lle e n w an n eer de b o o t s te rk b e sc h a d ig d is , za l de m o g elijk h e id bestaan, dat zij n ie t o v e r e in d k o m t. D e m enschen, die v a n dek gespoeld zijn, k u n n en zic h dan aan de k im k ie le n va sth o u d en , d ie vo o r dat doel v a n h a n d g a ten v o o rz ie n zijn.

Zelfrichten- naar beide kanten.

D o o r to e p a ss in g v a n sn elloopende D ieselm o toren met r e d u ctie k o p p e lin g en d oor het toevo egen van het op deze w ijze

HtLUlNC, IflC8.

Doorsnede in achter, M .K , A fb . 9. Doorsnede in voor. M .K .

b esp aa rd e gew ich t, m et dat van de w aterb allast, aan de b a lla s tk ie l, za l het zw a artep u n t ca. 9 cm lager kom en. M a a r ze lfs dan zou de boot n og 4 5 ,J naar w eerszijden m oeten s lin g e ­ren om in e lk e r ic h tin g w e d e r o verein d te k u n n en kom en . W aarsch ijn llijlc echter za l het slingeren door de bovenbouw ste rk ged em p t w o rd en . D erh alve zal een im puls, verk reg e n d oor h et o v crloop en van v lo e isto f o f liet vo lloopen va n een r ic lit-ta n k alleen dan g e m ist kunnen worden-, a ls de b oot n og sm a ller gem aakt w o rd t, w elk e m aatregel verm eerd erin g van d ie p g a n g o f len gte ten g evo lg e heeft,

B o uzvma t e rio o l.

T e r w ijl in lan den m et rotsa ch tige kusten aan houten booten de v o o rk e u r g e g e ven w ordt,^zijn de H ollandsche m oto rred d in g- booten al sin ds ja re n van zach t staa lm ateriaal v e rv a a rd ig d , d at een b ijzon der g ro o te taaih e id b ezit. D e daaraan verb on den b re u k v a sth eid van 35 to t 40 k g per mm2, w a t lag er dan b ij ge w o o n sch eepsb oüw m ateriaal, kan zon der b ezw a ar g e accep teerd w o rd en , d aar het onpractisch zoude zijn cle p la a td ik te n zo o d a n ig te reduceeren, dat. cle trek va sth eid geheel zou w o rd en g e b ru ik t,

D e g ro o te ta aih e id , eeh igszin s gew aa rb o rgd door de rek, d ie 25 % gro o ter is dan bij gew oon zacht m ateriaa l, is van b ijzo n d ere w aard e om lek k ag es te voorkom en bij het stooten op zan d b an ken o f tegen zich in nood bevindende schepen.

Bij g e b ru ik v a n sta a l als bouw m ateriaal is een gro o te s te rk te van con structiedeelen , w elke een gecom pliceerde vo rm hebben, zoo als de tunnels, de m otorfun daties en cle ach ter­steven m et slem phout, gem akkelijker te b ereiken clan bij houten b ooten; h etze lfd e g e ld t vo or de b ev e stig in g va n de a ssto e len en de w a terd ich th eid van de ta lrijke com partim enten.

O fsch o o n de d ik te van de huidplaten voldoende is vo o r een go éd verzonken, n agelko p , bleken bij de n ie t v e rz in k te b ooten v e le n agelkopp en in de eerste m aanden door corrosie

geleden te hebben. N a v e rn ie u w in g d ezer n a g e ls w a s dit b ezw a a r p ra ctisch overw on n en .

V erm o ed elijk w a s de eerst n og a a n w e zig e h a m e rsla g van cle huidplaten de o o r z a a k .x)

E lectrisch lasschen.

T ein eincle clergelijke m oeilijkh ed en te v o o rk o m e n ve rd ien t het o v erw o g e n te w o rd en o f eleci. sch lassch en v a n cle geheele sta a lco n stru ctie o f ten m in ste v a r h u id n ie t cle v o o rk e u r verd ien t, zo o als reed s d o o r Isak&vm op h et In te rn a tio n a le R ed d in g C o n g re s te L o n d e n in 19 2 4 vue'*d aan b evo len .

H e t fe it dat het ge lasch te m otorvh^ chtschip Fu lla g a r , in 1920 geb o u w d , z e lfs n a m eerd ere s tra n d in g e n op ro tsa ch tig e k u ste n n o o it le k k e lan d en o f s tu ik e n had, to o n t aan , d a t het ve rlies aan ta a ih e id na^stj de g e lasch te v e rb in d in g e n n iet zoo ern stig is, a ls v r o e g e r w erd a a n g e n o m e n .2)

O o k de g e w ich tsb e sp a r in g ,, die bij lassch en m o g elijk is, beteekent een vo o rd e e l.

N u tt ig effect van de voortstuw ing.

H e t m odel, d a t a ls b a s is gedien d h eeft v o o r de v o rm der H o llan d sch e b o o ten , w e rd in de tan k te H a m b u rg o n d erzo ch t (In su lin d e) . D e resu lta ten zijn in a fb . i t g e g e v e n . D e v e r g e ­lijk in g va n cle v e rh o u d in g E P K / A P K = 0,62, m et d ie van de N e w -B rig h to n b oot, d ie in D e n n y ’s ta n k g e sleep t w erd , w a ar h iervo o r 0.52 ge vo n d en wercl, too n t, d at de to e p a ssin g van schroeven m et g ro o te d iam eter en een r e la t ie f k le in aan tal o m w en telin gen een g r o o t vo ord eel o p le v e rt.

V e rd e r is het v e r lie s aan rendemtent va n een clergelijke schroef, w an n eer te g en hoo ge zee en ste rk e w in d g e v a re n w o rd t, n ie t zo o e r n s tig a ls bij een k le in e sch ro ef.—i--------

-1) Zie M ontgom ery Irist. of E . en S. of Scotland, F ebr. 1932,2) Zie P oster K in g I.N .A ., M aart 1932.

D e sp oed v a n de sch ro even van de tw eed e b o o t ( N eelt je} Jacoba) w e rd va n 4 1 " op 40 ” gereduceerd, m et h et resu ltaat, dat op de gem eten m ijl, m et w a t g r o o te r ve rm o g en , a ls gem id d eld e van m eerdere vaarten een sn elh eid va n 9 .7 knoop b e re ik t w erd ,

Ontwerp-Verdrag Laad- en Losgerei.D e heer W . D ro p , lid van de T w e ed e K a m e r, h eeft den M in ister

van E co n o m isch e Zaken ' en A rb e id g e v ra a g d :

K a n de m in ister, op w ien s v e rzo e k op 13 O c to b e r 1931 van de agenda der T w e e d e K a m e r is a fg e v o e rd het w e tso n tw e rp houdende vo o rb eh o u d der b evo egd h eid to t to etred in g tot het o n tw e rp -v e rd ra g betreffenjde de b esch erm in g tegen on gevallen van arb eid ers, w e rk za a m bij h et laden en lossen van schepen, than s m ed ed eelen :

o f het in tern ation aal o v e rle g ter o n d erk en n in g v an in som m ige landen g e re ze n b e zw a re n tegen som m ige b ep alin g en van h et v erd ra g reeds is b e ë in d igd ;

o f to t d it o v e r le g m o et w o rd en gerekend te behooren, het op dit punt verh an d eld e in de zestien de in tern ation ale a rb e id ersco n feren tie te G en ève, geh o u d en van 12 tot 30 A p ril j .1. ;

o f dat o v e r le g het een ige is gew eest, dan w e l op w e lk e andere w ijz e en m e t w e lk e landen de gerezen bezw aren ' zijn besproken , alsm ede tot w e lk resu ltaat dit heeft g e le id ;

o f n aar ’s m in isters m een in g de behan delin g v an het bedoelde w e ts­on tw erp thans kan gesch ied en dan w el o f er a an le id in g is door in dien in g van w ijz ig in g sv o o rste lle n de a fd o e n in g van d eze aan ge­legen h eid te b e v o rd ere n ?

Arbeidsovereenkomst kapiteins en schepelingen.p !

H e t lid d er T w e e d e K a m e r de heer D ro p h eeft to t de M in isters van O econ om isch e Z a k en en A rb e id en van Ju stitie de v o lg e n d e v rag en g e rich t:

1. Is het den m in isters bekend, dat buiten h e t ge b e u rd e m et de stoom sch ep en R otterd a m en V eendam oo k and ere reederijen , w ie r schepen een, ge re g e ld e « b eu rt d ien st op b u iten lan d sch e h a v e n s on d er­houden, een o n ju is t g e b ru ik m aken van de o v e rig e n s b egrijp elijk e b ep a lin g in de m o n sterro l, die steunt op art. 441 w e tb o e k van k o o p ­handel, d o or ged u ren d e de reis de b estem m in g v an h e t schip te w ijz ig en ?

2. Z ijn de m in isters n iet van oordeel, dat de in te rp re ta tie van de in v r a a g 1 bedoelde bep alin gen alleen' to elaa t v e ra n d e rin g van bestem m in g van een schip , die u it een n oo d to estan d v o o rtv lo e it, of die door red elijk e han dels- en andere co m m erciee le o v e rw e g in g e n w o rd t ge vo rd erd , zo o d a t n im m er een v e ra n d e rin g van bestem m in g m a g p laats hebben teneinde d aardoor een c o n flic t o v e r arb e id svo or- ■ w aard en te in flu enceeren .

3. Indien de v o o ra fg a a n d e v ra g en — o f z e lfs m a a r g e d e e lte lijk — bevestigen d m oeten w o rd e n bean tw oo rd , zijn de m in iste rs dan niet van 'Oordeel, dat u it de o n tw ik k e lin g v an de geb eu rten issen in het sch eep va a rtb ed rijf ged u ren d e de laatste dagen o v e rd u id e lijk b lijkt, dat de a fk o n d ig in g van het K .B ., w aarb ij de w e t van 14 Juni 1930, s ta a ts­b la d 240, houdende n ieu w e w ette lijk e re g e lin g van de a rb e id so v e r­

een k o m st v a n k a p ite in s en sch ep elin gen en den daarbij v a s tg e ste ld e n tite l van h e t tw eed e b o ek van het w e tb o e k van k oo p h an d el, vee l te la n g is u itg e b le v e n en de a fk o n d ig in g d aarvan o n v e rw ijld b eh oo rt p la ats te h e b b e n ?

4. V o o r het g e v a l de m in isters van m eenin g m o ch ten z ijn , dat na a fk o n d ig in g v a n v o o rm e ld K .B . o v e r le g m et „v e rsc h ille n d e b elan g- h e b b e n ” n o o d ig m o et w o rd e n gea ch t — hetgeen zo u k u n n en w o rd e n a fg e le id u it een a n tw o o rd op v ro e g e re ; v ra g e n (aa n h an gse l Ttweede K a m e r 1931-— (32 v e l 77) — w ille n de m in ister dan o m sta n d ig m ede­deelen , o f d it o v e r le g h e e ft p laats geh ad en m et w e lk e o rg a n is a t ie s en p erso n en h et is g e vo e rd , a lsm ede of het w a a r is, dat to t n u toe de v e r e c n ig in g e n v a n w erk n em ers, n och de z .g . c o m m iss ie -M o le n g ra a ff, n och de w e ik n e m e rs le d e n d aarvan o v e r de v a st te ste lle n m a a t­re g e le n v a n a lgem een b estu u r z ijn ge h o o rd ?

B o v e n d ie n v ra a g t hij den M in iste r van O eco n on tisch e Z a k e n en A r b e i d :

W i l de m in is te r e ven tu ee l na een d a aro m tren t in te s te lle n on d er­z o e k m e d e d e e le n : a. op w e lk e tijd stip p e n v o o r o f na h et u itb rek e n v a n de s ta k in g in het sc h ee p va a rtb ed rijf de d a a rv o o r a a n g e w e zen rijk s b e m id d e la a r o v e r le g h e e ft geop en d o f con tact h e e ft g e z o c h t m et groepen, o f p erso n en , b ij h et co n flic t b e tro k k e n ?

b. M e t w e lk e o rg a n isaties van b e lan g h eb b en d en van w e rk g e v e r s o f w e rk n e m e rs , e v e n tu e e l m et w e lk e d irecties van sc h e e p v a a rt­m aatsch a p p ijen , a fz o n d e r lijk b ed o eld o v e rle g is in g e ze t en v e r d e r is g e v o e rd , z u lk s on d er v e rm e ld in g van de data w a a ro p dat o v e rlé g o f h e t z o e k e n v a n co n ta ct p la ats h ad?

v an J u stitie en A rb e idO p d eze vrag en , h eb ben de M 'inisters g e a n t w o o r d :

D e b e d o e ld e b e p a lin g in de m o n ste rro l is re ch tsg e ld ig o n a fh a n k e lijk van a rt. 441 W e tb o e k v a n K o o p h a n d e l. Z o o d a n ig e b e p a lin g k o m t in verschillen/de m o n ste rro lle n v o o r.

D a t d a a rv a n bij and ere bij h et co n flic t b etrok k en re e d e rije n het g e b r u ik zo u z ijn g e m a a k t, h e tw e lk bij de stoo m sch ep en R o tterd a m en V e e n d a m a a n v a n k e lijk in het v o o rn em en lag , is den m in isters n iet b e k e n d . D e v ra a g , w e lk g e b r u ik van d ie b e p a lin g m a g w o rd eng e m a a k t, is van ju r id iscb e n a a rd ; d a a ro v e r h eeft, in g e v a l vang e sc h il, de re c h te r te beslissen .

D e b e p a lin g za l o o k n a de in w e rk in g tre d in g van de n ie u w e w eide­lijk e r e g e lin g v a n de a rb e id so v e re en k o m st re c h tsg e ld ig z ijn . O o k d a a ro m k u n n e n de m in iste rs h etg een geb eu rd is n iet v a n b eslissen d e beteelcen is ach ten v o o r de v r a a g n a a r het m eest g e sc h ik te tijdstip v an die in w e rk in g tr e d in g . G elijk de M in iste r van -J u stitie reeds te k e n n e n g a f in z ijn a n tw o o rd op v ro e g e re v ra g e n is h e t b e te r d a a r­o v e r v o o r a f v e rsc h ille n d e belanghebbenden: te hooren .

E e n co n ce p t van een algem een en m a atrege l van b e stu u r, houdende de n o o d ig e v o o r s c h r ifte n ter u itv o e r in g van v o o rn o e m d c w e t, is dezer d a gen om ad vies to eg ezo n d e n aan versch illen d e o r g a n is a t ie s van w e r k g e v e r s en v a n w e rk n e m e rs , w ie r oo rd ee l n opens h et g e sc h ik te t ijd stip v o o r de in w e rk in g tre d in g der w et daarbij te v en s is g e v ra a d .

D a a rn a a s t n o g de c o m m iss ie -M o le n g ra a ff o f dezer leden te h o oren , k o m t n iet n o o d ig v o o r en o o k n iet d ien stig , nu aan d eze co m m issie h a a r v o o r z itte r is o n tva llen .

D c M in is te r van Ju stitie v e r w ijs t op het tw eed e stel vrag en h o o fd z a k e lijk n a a r de m a an d elijk sch e rap p orten van de R ijk s b e m id ­d e la a rs en n aa r de v e rs tre k te p ersb erich ten .

Vereeniging van Technici op Scheepvaartgebied(Officieele Mededeelingen)

Opgericht 1 Juli 1898 Secretariaat: Westnieuwland 12, Rotterdam

Telefoon: 2220Cf (2 lijnen)

Ballotage.V o o r g e s te ld v o o r h et g e w o o n lid m aa tsch ap de heer:

K . S m it, S u p e rin te n d e n t E n g in e e r bij de N ed .-In d . T a n k -S tö o m - b o o t Mtij., B u rg . K n a p p e rtla a n 186b, S ch ie d a m ; v o o r g e s te ld door 'M . J. ICiviet.

V o o r g e s te ld v o o r h e t b u ite n g e w o o n lid m aa tsch ap de h eercir:

J. K . K a lk m a n , ho ofdam b etn aar, b ij W ilto n -F ije n 'o o rd , D u in w e g 7, W a s s e n a a r ; v o o r g e s te ld d o o r C. J. A . van D aalen ,

P . T h . V e rh o e ff , ' N i.V. A n k e r - en K e tt in g fa b r ie k „ S c h ie d a m ” , B u ite n h a v e n w e g 92, S ch ie d a m ; v o o rg e ste ld door G . J. C o rn e lis .

E v e n tu e e le b e z w a re n sc h rifte lijk aan het A lg e m e e n S ec re ta ria a t, W e s tn ie u w la n d 12, R o tte rd am ,

Uitslaan en Afschrijvendoor Ir. W. HILDERNISSE en K. D. HEESBEEN.

X I X . (V e rv o lg van bis. 205.)

Zooals reeds v ro e g e r is besproken , kunnen, w ij, indicn w ij be­sch ikken o v e r een zu ivere bo orstellin g, een gro o t aantal gelijke vran gen van groo tsp u n t-vorm op elkaar doorboren. H iertoe m oet eerst een m a l-v ra n g uitgeslagen ' en afgeteekend worden, w a arvo o r op den sp a n tcn vloer enkele w aterlijnen' en vertikalen in - de om gevin g van de k im m oeten w orden bijgesch rapt, zooals in afb. 150 zijn aan gegevcn .

D e breedte van deze w aterlijnen, en den bovenkant van de v ran g neem t men op een lat op, hierop w orden dan tevens alle zaathouten en de b ijgep laatste vertikalen aangegeven. V ervolgen s neem t m en op alle zaathouten en vertikalen de h oogte op. B ij het uitslaan begin t m en nu m et het u itlijn en op de m aalp laat van al w aterlijnen, w aarbij n atu u rlijk e r ,z o r g v u ld ig op ge le t m oet w orden, dat deze zu iver recht zijn, hetgeen bij la n g e platen m oeilijkheden oplevert. V ervolgen s legt m en de b reed te-lat van den, boven kan t van de vran g aan en b ren gt Ue breedte-m aten en de v ertik a le n op de plaat over. H eeft m en er enkele door speren zu iv e r h aaks overgebracht naar de onderste w aterlijn , dan k an men daarop de breedte-lat aanleggen om de overige m aten ov er te bren gen , w aarn a men, alle punten m et elkaar kan oplijnen. T e n slotte b ren g t m en alle hoogte-m aten van het latje op de p iaat over en heeft m en den vo rm van de v ran g verkregen. H et sp reek t v a n ze lf, dat men ook een geheelen m al van de v ran g kan m aken, doch dit is niet nooclig en' teverifc kostbaar.

V o o r h et afteeken en der gaten legt men eerst den mal van liet

keerspant in den dubbelen bodem, (vra n g-flen s) aan den b o ven kan t. D e ze m oet n atuurlijk geheel overeen k o m en m et de plaat, w a t b e tre ft de m aten der zaathouten ten op zich te van de hartlijn van het schip. D e gaten in dezen m al m oeten m et een dopcenter, w e lk e z u iv e r in de gaten past, overgen om en w o rd cn l V e rv o lg en s le g t m en het m al- spant (vloerspant) van het v lak sp an t aan den on d erk an t v an de vran gp laat. D it spant za l m en m et behulp van eenige k lem m en v ast m oeten zetten. O o k h ier m o eten w ij n atu u rlijk w e e r geheele o v e r­eenstem m ing hebben, w a t b e tre ft de breed te- en h oogtem aten . D e gaten w orden w eer overgen om en m et behulp van een zu iv e r passende dop cen ter; teven s kan m en de k im b o ch t van het spant a fkrasseu, w aaruit m en dan de p laatb reed te v o o r het knippen k an bepalen.

T en s lo tte m oeten de gaten van de verbin din gen aan v e r tik a le kiel en zijzaathouten er n o g o p g ezet w o rd e n ; hierbij m oet m en er de n oodige aandacht aan schen ken om na te gaan, aan w elk en k an t van het zaath o u t de verbin din gshoekstalen ; zijn aan gebracht en teven s m oeten w ij m et de m al de h a lve dikte van de v ertik a le k ie lp laa t u it de hartlijn van het schip b lijven . W a t deze gaten b etreft, b ren g e n w ij n o g >eens onder het oog, dat, indien ook m aar een igszin s m o ge lijk , zij op deze m allen op steek ge p la atst m oeten w o rd en , zo o d a t aan deze m allen geen onderscheid tusschen onder- en b o ve n k a n t gem a ak t beh oeft te w orden.

W e l za l m.en onder- en b o ve n k an t van den m a l m o eten on d er­scheiden, indien de onder- en b o vcn h o ek sta len van de v e r tik a le kiel o f der zaathouten v ersch illen d e flen sb reedten hebben, im m ers m oet de m al worden, aangehouden op onder- en. b o ven k an t v ran g , zo o d a t

R T 3 .

-F—

-TJ sBf J>. 15-5

■PLUB-n \ •v in r i j t H B / E K g g p g E L -r s : .

Va O % 0

.{

isi*

r

Mooftrg. Vfcicr jotL^ HPOC.T& l/irwHC.

flrs. J s ; .

Hoacft iMPOC.TC / L fr Ktfi.

FIFJ5. 3 Sfa.

h H -lt -tE n -;B > p E 3E.M » T T •I l/ U L 6 T U Kw m zm m m m zm •

3oPP. hl

BKb . 159 .

4»!

lÜRf &. 157.

Hl 4

het varb in d in gsh oek staa l n iet even v e r van de einden van den m al a f lig t . D e hoekstalen z e lf kunn en w e l zo o gem aakt w o rd en , dat er geen onder- o f b o ve n k a n t aan te onderkennen v a lt en dat zij zo o w el aan S .B . als aan B .B . g e b ru ik t kunnen: w o rden , w a t het aanbouw eni aan boord n atu u rlijk ze e r vereen vo u d igt. H e t m a lle tje v o o r het h oekstaal v an v ra n g en kan tp laat zal m en op v e r­schillende v ra n g e n kunnen geb ru ik en , zo o a ls d it in afb. 152 is a a n g e g e ve n ; het m a lle tje w o rd t g e m a a k t v n o r het lan gste ho ekstaa l, w aarb ij dan het on d erste g a t op een flin k en a fstan d van het eind g ep la atst w o rd t, opdat niet dadelijk een andere m al geb ru ik t b eh oeft te w o rd en . In de afb. is het lan g ste hoekstaal bij span t 15 cn w ij kunnen nu den m a l n og geb ru ik en bij de span ten 16, 17, 18 en 19. V o o r de spanten 20, 21 22, 23 24

en 25 m o eten e r dan tw e e p rik g a a tje s , 1 en 2, ge m a ak t en g e b ru ik t w o rd e n en v e rv o lg e n s de ge w o n e g a te n . O p d eze m an ier ku nn en w ij m et dit m a lle t je geru im cn tijd w e rk e n .

O p den m al v a n h et v erb in d in g s-h o e k sta a l v a n de v r a n g m e t de v e r tik a le k ie l zu llen steeds tw ee h o og te-m aten z ijn a a n gegeven , n.L. die van de v e r tik a le k ie l en die van de v ra n g , zo o d a t de m a l op deze ho ogten aan gehoud en m oet w o rd e n . V e ra n d e rt de z a n d s tro o k o f de g a n g n aast de m id d e n g a n g van den binnen-bodem v a n dikte, dan m o et dit n a tu u rlijk o o k op den m al z ijn a a n g e g e v e n . Im m ers v e r­an d ert dan de re la tieve p laats v a n de v e r t ik a le k ie l ten opzich te van de v ra n g . D itz e lfd e g e ld t even een s v o o r de m a lle n d er v e rb in d in g s­h o ek sta len v an de v ra n g aan de zaath o u ten , in d ien d e ze la atste op een. n ie t-g e jo g g e ld e b u ite n g a n g van h et v la k o f den b in n enb od em zijn aan geb rach t. O p deze w ijz e kunnen w ij, indien, dg v ra n g e n te veeL o n d erlin g g a a n v ersch ille n , v o o r elke v r a n g te w e r k gaan , w a arb ij dan zo o v ee l m o g e lijk van d eze lfd e w a te rlijn en en v e r t ik a le n g e b ru ik g e m a a k t m o et worden,, doch het is' veel e e n v o u d ig e r een enkelen m al te malcen, v o o r al deze v ra n g e n , de zo o g e n a a m d e „s p in n e k o p ” -m al, w e lk e is geteek en d in afb . 153. D e z e m al m o et op den’ sp an ten vlo er zó ó g e m a a k t w o rd e n , dat zo o v ee l m o g e lijk a l de sp an tsch rap p en z ic h tb a a r b lijv e n w a n n eer de m al op den v lo e r g e le g d w o rd t. D e m al w o rd t sa m e n ge ste ld u it tw e e m aldeelen w a a rtu ssch en de n oodige m a lla tjes w orden , ge sp ijk e rd . H e t b o ve n ste m a ld ee l le g t m e n m et den b o v e n k a n t g e lijk m e t de b o v e n k a n t van de v ra n g , te rw ijl h e t onderste m aldeel zo o g e le g d w o r d t dat de snijpunten v a n de k a n tp laa t-lijn e n m e t de v lak sp an t-lijn ew e r ju is t onder v r ij b l i jv e n ; op deze tw e e m aldeelen s p ijk e r t m en dan de m a lla tje s in de r ic h tin g d er v ra n g - einden.

D e z e la tje s n ee m t m e n o n g e v ee r 80 to t 100 m m b ree d . D e on d er­lin g e a fsta n d m o et m e n dan zo o bep alen dat w o r d t v o ld a a n aan denw e n sch om geen k a n tp laa tsch ra p p en op dem v lo e r te b ed ek k en . D it kan n iet g eh ee l w o rd e n b ere ik t, w a a rb ij m en dan deze en k ele k a n tp laa tsch ra p p e n n a u w k e u r ig op de m a lla tje s o v e rb rertg t.

D e ze m al w o r d t op de p la a t v a stg e ze t, w a a r n a m en de m aten , n o o d ig om den v o rm van de v r a n g te bep alen , o v ern eem t. V e rv o lg e n s m e rk t m e n den m al v an de v ra n g -fle n s v an h e t b o d em sp an t en h et m a lsp a n t v a n het v la k op de p la a t over, eriz. D e sp in n ek op -m al is slechts aan één z ijd e te g e b ru ik e n , de z.g . v lo e rz ijd e . B ij d it a fsch rijve n der vran gen . le g t ip e n beide v ran gp la ten , dus de S .B . v r a n g en, de B .B . v ra n g , op e lk aar, w a a rb ij de v lo e rz ijd e boven , m o et ligg en - M en n eem t dan de m aten v an den m al alleen op de v lo e rz ijd e over. Is dan de b o v e n ste v r a n g a fg e te e k en d , dan m e rk t m en a lle gaten o v e r n aa r den o n d erk an t v a n de on d erste p laat m et b eh u lp v a n een o v e r- ze tte r (zie afb . 154), w a a rn a m en dan tw ee v ra n g e n h e e ft v e rk re g e n , w e lk e e ik a a rs sp iege lb ee ld z ijn , w a t o o k o v e re e n k o m t m e t w e rk e lijk ­

heid ; h ieru it is dan du idelijk te zien., w elk e de S .B . en' w e lk e de B .B . v ra n g m o et worden,. D e z e w e rk w ijz e za l m en steeds to ep a ssen , oo k al zijn de m aten van den v o rm op gen o m en m et b e h u lp v a n la tten , zo o a ls e erst is b esp ro k en . D e sp in n ek op -m al kan m en alleen ge b ru ik e n bij con stan te b o d e m h o o g te ; v o o r een, verh o o g d e b o d em m o e t dus een a fzo n d e rlijk e m a l w o rd e n g e m a ak t. B ij a fg e b r o k e n v ra n g e n en bij die in het oploop.ende bo d em g ed eelte kan raten b e te r de m aten m et la tten opnem en.

(W at b e tre ft de v ra n g e n in de m a ch in e-k am er w ille n w e h ier n o go en ige o p m erk in g en m a k e n :

D e n la atste n tijd w o rd t d ik w ijls v erlan gd , dat deze v r a n g e n onder de m ach in e z u iv e r p assen d tusschen h et v la k en d en b in n enb od em w o rd en a an geb rach t, zo o d a t z ij z u iv e r op m a a t g e sc h a a fd m oeten w o rd e n . W o r d e n dan deze v ra n g e n in p a k k ette n g e b o o rd en', dus v o lg e n s een, m a l-v ra n g afgesclireven,, dan m o et de m alvr'ang, n ad at h et p a k k e t a fg e b o o rd is, steeds op e lk e v r a n g p la a t w o rd en a fg e k ra st, w a t ze e r z u iv e r m o et gedaan w orden; en w a arb ij de centers, w e lk e de m aten v o o r het sch aven aangeven., n ie t te diep m o g e n w o rd e n in g e sla g e n , daar dit o n zu iv e rh e d e n bij het sch aven kan op leveren . D it m o et zo o w e l b ij de doorloopenjdc als b ij de a fg e ­bro k e n w o rd e n toegep ast. W o rd e n de vrangen n ie t in d e n vorm van p a k k ette n ge b o o rd , doch a fz o n d e r lijk geponst', dan m o e t op elke v ra n g p la a t de sc h a a fm a te n b ij h et a fsch rijv e n in g e k ra s t en n iet g e lijn d w o rd e n .

Indien, de k e ersp a n ten in den dubbelen bodem b ij de la n d en van den b in n en b od em d o o rg e ze t zijn , dan g e e ft dit, in d ien de v ra n g e n z u iv e r passend g e m a a k t m oeten, w o rd en , vee l m oeite, o m d a t bij elke v ra n g en bij elk land een s tu k m o et w o rden u itg e n o m e n te rw ille van h et in- en u itlo o p en v a n de sch a a fb e ite l (zie a fb . 155).

In d ien de b o d em sp an ten n ie t w o rd e n d o o rg e z e t e n m en toch w il, dat de v ra n g e n p assen d tusschen v la k en b in n e n b o d em zijn a an ge ­bracht, dan k an menl de v u ls tu k k e n b reed er h o u d en dan de sp a n t-flen s, zo o d a t de v ra n g p la a t er op rust, zo o a ls in de a fb . 156 is a a n gegeven . D e z e la a ts te oplossing' is ons in z ie n s de neste. D e z e v u ls tu k k e n m oeten ' dan o v e r een flinken' a fs ta n d sch u in gesch aa fd w o rd en , w a n n eer de g a n g e n , w a artu ssch en zij m o eten w o rd e n aan ­geb rach t, van v ersch ille n d e d ikte zijn.

D e verb in d in gs-h o ek sta len , der v ra n g e n aan de za a th o u te n in de m a ch in e-k am er heb ben m eestal zu lk e breed e f len ze n , d a t de n ag elshierop z ig - z a g g e p la a ts t dienen1 te w o rd e n . D a n m o e t m en ook

h ie rb ij w e e r tra c h te n deze g a te n op ste e k te p laatsen bij g e lijk e h o e k sta le n en er te v e n s om d en k en , d at het on d erste en het b o ve n ste g a t in den, n e k k om en , o p d at de sch u in e hoeken; v o lg e n s a fb . 157 van de f le n z e n g e k n ip t k u n n en w o rd e n . D i t la atste g e e ft n iet alleen g e w ic h ts b e s p a r in g doch w o r d t v o o rn a m e lijk ged aan , om d at de punten d er fle n ze n n o o it a a n lig g e n en dus a an le id in g g e v e n to t in teren.

B ij de la a ts tg e n o e m d e h o e k sta le n k o m t m e n v e e la l v o o r h et fe it te staa n , dat h e t b o d e n sp a n t b ree d ere flen ze n h eeft dan het v lak sp an t, zo o d a t de m a l d er h o ek sta len op de v ra n g e n steed s in d eze lfd e r ic h t in g g e b r u ik t m o et w o rd e n . D u s m a a k t men, on d erscheid tusschen o n d er en b o v e n . B ij het a fm e rk e n v a n de h o e k sta le n z e lf w o rd e n de S .B . h o ek sta len , g e lijk g e m a a k t aan de S .B . h o e k sta le n , W lanneer er vee l g e lijk e h o e k sta le n z ijn , is h et z e e r aan te ra d en een, h o è k m ai te m a k e n v a n z w a a r b lik , h ierop z e t m en dan de ga ten u it m et behulp v an den m a l, w a a rm e d e de p laten w orden, o v e rg e m e rk t. M a a k t m en dan de h o e k m a l n o g z u iv e r v a n le n g te , dan k an men. het a fm e rk e n v a n al d e ze h o e k ijz e rs d o or e e n 'jo n g e n la ten doen, w a a rb ij er go ed m o et w o r d e n o p g e le t dat d eze den m al steeds g o e d in den hoek a a n d r u k t (d e m a l is aan gegeve 'n in de a fb . 158).

In d ien de verb in d in gsh o ek sta len ! der v ra n g e n aan de za ath o u te n p a ssen d g e m a a k t m o eten w o rd e n , is het v r ijw e l o n d o e n lijk d it te d o e n g e sc h ie d e n z o o w e l tu ssch en de o n d er- en b o v e u h o e k sta le ii der za a th o u te n als tu ssch en bo d em - en v la k sp a n t, du s m oet m e n het tu ssch e n één der b e id e g ro e p en ie ts v r ij ho u d en . D it k o m t v o o r den d a g b ij h e t o p b o u w e n . Im m e rs , s te l dat h e t za a th o u t d o o rlo o p t (w at in de. m a ch in e -k a m e r m e e sta l h et g e v a l is), dan z a l m en dit za ath o u t m e t o n d er- en b o v e n h o e k s ta a l en de p assen d h iertu ssch en g em a ak te v e r b in d in g s h o e k s ta le n a an een b o u ten en op den w a l k lin k en , w a a rn a h e t a a n b o o rd w o r d t o p g este ld . D e tu ssch e n g ev o e g d e v ra n g e n , w a araa n de sp a n te n en k eersp a n ten (v la k - en' b o d em sp an ten ) o o k op den: Wal z ijn g e k lo n k e n , m o eten nu w o rd e n a an geb rach t, w a a r b ij dan dus de v r a n g m et h et op gek lo n k en : v la k s p a n t g e w r o n g e n m oet w o rd e ntu ssch en de v la k b e p la t in g en h et p assen d g e m a a k te v erb in d in g sh o ek - staa l, dat v r i jw e l to t de o n m o gelijk h ed en beh oort, w a n t m en m oet b e d e n k e n , d a t p a ssen d tu ssch en v o egen b eteek en t v a s t aaneen sluiten, w a a r b ij 1/10 m m v r ij h e tz e lfd e b e z w a a r o p lev ert, a ls 10 m m v r ij in d it g e v a l, In a fb . 159 is b o ve n sta a n d e co n stru c tie a a n gegeven . B ij d e ze za a th o u te n , w a a ro p de m a ch in e k o m t te staan , is het w e rk e lijk v o ld o e n d e , in d ien de v erb in d in g sh o ek sta len . z u iv e r passend g e m a a k t w o rd e n , tu ssch en de o n d er- en b o ve n h o ek sta le n v a n h e t za ath o u t, dus n ie t op d e v r a n g . Z ijn daaren tegen ; de za a th o u te n tu ssclien g e vo e g d , dan m a a k t m en de gen o em d e v erb in d in gsh o ek sta len , z u iv e r p assen d op de v ra n g e n . In deze g e v a lle n is h et dan v e rd e r z e e r aan te raden om die h o e k sta le n , w e lk e n ie t z u iv e r passen d b eh o even te z ijn , b e ­h o o r lijk k o r te r te houden; om geen g e v a l de k a n s te loop en, d a t z ij bij h et o p h o u w e n in den' w e g zitteni, te r w ijl m en de flen zen d er h oek- stalen ,, w a a rtu ss c h e n de and ere m o eten 1 passen , een w e in ig schuin m-oet sc h a v e n , b .v . % m m , d it v e r g e m a k k e lijk t h e t pas m ak en der an d ere h o e k sta le n , w e sch av en dan den ronden k a n t w eg, zo o a ls in a fb . 160 is a a n g e g e v e n . D e v e rs tijv in g s-h o e k s ta le n en; m an gaten w e lk e v e r d e r op de v r a n g m o eten k o m en , kan m en dan v ervo lg e n s p laatsen, zo o a ls op de te e k e n in g is a a n g e g e v e n . (W o r d [ v e r v o [g d )

Scheepvaartkundig Instituut en Museum.

„Visscherij en Vischverbruik” ,Lezing met lichtbeelden door A. C. P. E. Vermeulen.

S p r e k e r v in g aan miet er op te w ijz e n , dat de v issch erij e en zeer b e la n g r ijk b e d r ijf is en m en den la atsten tijd e r v e e l te w e in ig van d o o rd ro n g e n is, d a t tw e e g r o o te b e la n g en , n.1. de v o lk s w e lv a a rt en v o lk s g e z o n d h e id 1 e r bij b e tr o k k e n 1 z ijn . D e om rin gen d e landen to o n e n , d a t z ij de v issch erij b e z ie n als een. z e e r b e la n g rijk b ed rijf, n ie t a lle e n d o o r h e t v erleen en v a n su b sid ie s en sp ecia le concessies, m a a r o o k d o o r p ro p a g a n d a v o o r m eer v isc h v e rb ru ik .

O m nu de v issch e r ij to t g ro o te re ir b lo e i te b re n g e n , is h e t n oo d ig het v is c h v e r b r u ik , dat h ier in H o lla n d op n og geen 5 k g p er hoofd en p e r j a a r k a n w o rd e n ' g este ld , te v e r v ie rv o u d ig e n , w a a rd o o r de g e h e e le N e d e rla n d sch e v iss c h e r sv lo o t z o u k u n n en zee k iezen . W a n n e e r w ij w e te n , d a t in E n g e la n d h et v isc h v e rb ru ik reeds over de 26 k g p e r h o o fd p e r ja a r g e re k e n d kan w o rd en , is deze e isch niet te h o o g g e ste ld . N u g a a t h e t n iet alleen, om een v e rh o o g d v isc h ­v e r b ru ik , doch v o o r a l om een re g e lm a tig v isc h v e rb ru ik , w a a rd o o r de k le in h a n d elp rijzen , ku n n en d a len . H ie rb ij b e h o o rt tev en s het g e b r u ik v a n a lle so orten v isch , d a a r v e le soorten , die hier w erd en a a n g e v o e rd , o n m id d e llijk n a a r het b u ite n lan d gaan . V is ch eten w o rd t te v e e l b e s c h o u w d a ls een delicatesse , te rw ijl het m o et z ijn een g o e d k o o p en g e z o n d v o lk sv o e d se l.

V e r d e r w e r d een b e e ld g e g e v e n hoe e e n v e r h o o g d v isc h v e rb ru ik de w e rk e lo o s h e id in N e d e rla n d k a n verm in d eren . B ij v e rw a a rlo o z in g v a n de k u stv iss c h e rij, zu lle n m o m en teel z e k e r n o g 550 sch epen , als

lo ggers, d rifters en trtiwlers, de v isscherij op de Noordzee uitoefenen. H ie rv o o r zijn rond 7000 zeelieden noodig. Rekenen w ij daarvan 4000 m an ge h u w d en teder met on geveer gem iddeld 2 kinderen, d a n ' zijn hierm ede al direct 20.000 personen ze k er van hun dagelijksch brood. K o m en daarbij nu alle m.enschen, w erk zaam in de verschillende a an verw an te bedrijven aan den w a l cn deze m et vrouw en en kinderen, dan b lijk t dat hierm ede in totaal 1/25 van het Nederlandsche v o lk gevo ed w o rd en zal. W e lk ander nationaal bedrijf zal m et geheel zijn en tou rage 1/25 vari de geheele N ederlandsche bevolkin g voeden?

H iern a v o lg d en enkele lichtbeelden van de voornaam ste visschen, die h ier aan de m ark t w orden aangevoerd m et enkele toelichtingen, a lso ok ccn ige fo to ’s hoe goede v isch en hoe visch van m inder k w a lite it er uitziet.

V e rv o lg e n s k re e g men een beschouw in g over visch als v o lk s- voedsel u it hyg iën isch oogpunt. N a de levensfuncties van liet m enschel ijk lichaam , vo o r zo o v er dit verband houdt met de voeding, te hebben besp roken , w e rd v o o ra l voldoende belicht de belan grijk ­heid van de e iw itvoed in g. M oet in dit verband een keuze W orden gedaan tu ssd ien vleesch en visch, dan blijkt, dat deze alleen; v e r­schillen in vetgeh alte , hetgeen een voordeel voor visch blijkt te zijn , d aar het daaraan zijn lichtverteerbaarheid ontleent, zoodat zeevisch daarom h et vo lk svced se l b ij uitnem endheid is, tem eer .waar het veel. go ed k oo p er is dan het vleesch van ons slachtvee. W il m en m eer vet, dan kan m en bij v oork eu r gebakken visch eten, w ant gebakken visch staa t in voedin gsw aard e ver boven' het rundvleesch.

V an bijzo n d er belang zijn de m inerale zouten, die ook w eer veel cn veel o v e rv lo e d ig e r in bet vischvleescli voorkom en, dan in het v leesch van ons slachtvee. In de eerste plaats denken w e dan aan het jodium., bekend als geneesm iddel voor krop- cn sch ildklierziekte. D e a lge n en w ieren , het ocrvoedsel on zer zeefauna heeft het o v e r­v lo ed ig u it het ze ew a ter opgenom en en in haar cellen vastgelegd en van h ieru it v in d t het via de kleinere vischsoorten zijn w e g naar die visschen, die strak s onze tafel m oeten sieren. V ervolgen s w erd n og het brom ium , calcium en phosphorzout besproken. Beide laatste gen eesm iddelen v o o r rachitus. gaan zeer vaak grootendeels verloren m et liet k o o k w a ter. D aarom is het zaak, dit kookw ater w eer te benutten om h iervan vischsoep te bereiden. D a t phosphorzout onont­beerlijk is v o o r de hersenen, leerde ons M uleschott m et zijn : „O lm e P h osp h o r, kein c G edanken” .

. T e n s lo tte v o lg d e n og een enkel w oord Over de in zeevisch zo o o v e rv lo e d ig voorkom en de vitam inen A en D.

De Vrachtenmarkt.(3— 17 O ctober 1932,)

D e m aand S ep tem b er eindigde n og in opgew ekte stemjming cn de flin k e v erb e te rin g toen verk regen k w a m wel het beste tot u itin g in de v rach ten in d ex-cijfers, die in deze m aand met bijnt 5 punten naar boven kw am p n , om m et 86.6 een cijfer te bereiken, dat dat van M ei n abij kom t. A lle a fdeelin gcn deden daar aan mede, doch de P la te en het O osten m et in begrip van A ustralië w aren toch w el de toonaangevers.

D e m in der goed e stem m in g op de goederenm arkt cn m eer speciaal op de graan m ark t, deed de vrachten w eer een stap terug gaan, daar er bij veel aanbod van ruim te wel zeer w ein ig vraag was. D aarom kunnen w e dan ook n og niet m et veel vertrouw en de toekom st tegem oet aan. D e ups en dow ns zu llen zich nog wel m eerm alen denJonstreeren 'en yo o rlo o p ig z a l een flinke verhooging, zo o dat een peil w o rd t bereikt, w a arb ij w e e r van verdienen sprake is, n og w ej to t de go ed e wienschen b lijv en behooren.

O o k e en ig rem edie is niet gem ak k elijk te vinden. H et E n gelsch ë op legg in gssy steem is n iet in goede aarde gevallen en daar zal dus niets van koinein, doch ze lfs tvare dit niet het geval gew eest, veel nut liadd|en w ij er niet van verw acht.

G R A A N . — Zu id -A m erika . — | H o ew el het zich in den beginne liet aan zien, dat de P la te s te v ig zo u blijven staan, is tengevolge van het a fw e z ig b lijven van een behoorlijk aantal orders, de stem m ing gekeerd cn is vooral in de tw eede w eek een inzinking ingetreden. M a tig gro o te sch peu openden op 16/3 van R osaria naar het V er. K o n ./C on t. cn 16/- n aar A n tw ./H am b u rg, terw ijl Santa F é 17/6 a 17/9 betaalde. G ro o te schepen m oesten van San L o ren zo n aar A n tw ./ R ott. m et 15/3 genoegen nem en, alles voor O ctober of N ovem b er beladen.

L a te r kon van S an L o re n zo vo o r groo tcre schepen niet m eer dan x 5/6 n aa r het V e r. K on./C on t. bedongen w orden en enkele andere a fs lu itin gen van handige schepen van V illa Constitucion bracht het n iet verd er dan 16/3. naar het V er. K o n ./H avre H am bu rg rayon. T e B uenos A ire s w e rd een schip n aa r R otterdam in lading gelegd tegen. 11 /- ppt. B ah ia B ian ca betaalde vo o r O ctober tonnage 151 6 naar A n tw . o f R ott.

V o o r den nieuwjen oogst w as n og w ein ig belangstelling. E en enkele a fs lu itin g van de b o ve n riv ier n aar het Ver. Kon./Cont, w erd tegen

16/9 gedaan.

N oord -A m erika — T e n g e v o lg e van de slechte graa n m a rk t konden ook de v rach tcijfers te M on trea l z ich n iet handhaven en van 7 ct. p er 100 lbs. zw a a r graan n aar A n tw .-R o tt. en 2/3 n aa r het V e r. K o n . per qu arter w erd lan gzam erh an d a fg e z a k t n aar 6 ct. per 100 lbs. en 2/- per quarter, terw ijl een g ro o t schip n aar B a r r v z e lfs m et 1/.10Kper qu arter voor O cto b er la d e n gen oegen nam . N a a r de M idd el-lan dsche Zee w erd nu m eer dan 10 ct. per 100 lbs. gegeven .

A lb a n g betaalde 2/2 a 2/3 per q u arter in verb a n d m et de gro o tte /an het schip en tw ee schepen van de G roo te M eren kregen ' 20' ct. n aar het V er. K on./C on t. en 23/- n aar Skandinavië.

V an co u ver betaalde 2.35 en la ter ze lfs $ 2.40 n aa r S han ghai, doch n aar het V ér. K o n . b le e f de vrachtp rijs on veran derd op 23/-, zo ow el voor vroege b elad in g als v o o r het eind van h et jaa r.

N a ar R io dc Janeiro w erd van B altim o re een schip v o o r tarw euit de m arkt genom en tegen 1016.

D onau en Zwarte. Zee. ■— * D e afsch epers aan de Z w a rte Z e e w aren , nadat de zaken een ige dagen w aren stop gezet, w eer m eer in de m ark t en; na een enkele a fs lu itin g a 9/9 n aar het C on tin en t O ct. en N o v. laden, w erd later v rijw e l steeds 10/- bedongen’. O o k de D on au had eenige v ra a g tegen v o lle vrachtprijzen! cn 14/3 w e rd n aa r het A n tw .-H a m b u rg rayon betaald, te rw ijl D en em ark en .16/9 g a f.

C onstantza nam enkele booten op tegen la /w 'A a i 1/3 afh an gen de van de grootte, alle v o o r O cto b e r laden.

E R T S . •— D e zak en van de B aai en de M iddellan dsche Zee w aren van w ein ig beteekenis en ook n aa r A m e rik a w as zo o go ed als geen v raag. A fgesloten w erd van H u elv a n aar R o tterd am tegen 5/3 op T h a rsis condities cn1 S fa x betaalde v o o r fo sfa a t fres. 37.50 n aar d ezelfd e bestem m ing. P o ti k re e g ru im te n aar G en t tegen 10/- v o o r .een lad in g m angaanerts.

D I V E R S E N . — • C ub a w a s veel in de m arkt vo o r ru im te v o o r su ik er n aar het V e r. K on./C on t,, zo o d a t de koers van 131 7 A in clen beginne n og verd er op kon loopen tot 15/- vo o r epn schip op de plaats, al w erd vo o r la tere b e la d in g niet h o og er dan 14/- afgesloten .

H E T O O S T E N . ■— A u s tra lië kon zich m aar n au w elijk s han dh avenop de bereikte koersen-. V a n de W e stk u st w erd van 26/3 v o o r een groo te boot, later 27/- v o o r m id delgroote ton nage g e g e v e n , doch ten slotte m oest m en m et 26/3 gen oegen nem en. O o k van Z u id e lijk e havens, nadat op 2S/9 als in de v o r ig e periode w as geop en d, w erd en lagere cijfers geaccep teerd en speciaal zeilschepen, w a a rva n v e r­schillende w erden afgesloten , k w a m en niet hooger dan 27/9 D e c .- ja n . en 27/3 M aart-A p ril.

D a ln y stem de eerst toe in een koers van 27/fi v o o r een lad in gboonen naar het Continent, doch deze koers kon zich n iet hand­haven cn nadat n og een'ige schepen tegen 26/fi w aren b evrach t, leek het w el o f in de on m iddellijke behoefte w as voorzien .

M eer v ra a g bleek er te k o m en naar ruim te vo o r m aïs n aar Z u id -A fr ik a n aar liet Ver. K on./C on t., w aarb ij van B eua 17/6 a 17/9 w erd betaald.

'M auritius betaalde 18/- v o o r een su ik er lad in g n aar het V e r. K o n . P itten van de M ad rask u st w erd en tegen 26/3 n aar de M'idd. Zee/ Cont. a fgesloten cn S a b a n g kon tegen 29/- een ged ee lte lijk e lad in g rijst n aar M arseille opnem en.

S T E E N K O L E N . — E r w as o ver het algem een n o ga l v ra a g n aar ruim te v o o r steenkolen in alle richtingen , doch lan g zam erh an d v e r ­m inderde deze, zo od at n iet de om zet van de v o rig e p eriod e w erd verk regen . D e koersen bleven v rijw e l onveranderd o f waren; iets steviger. O.a. w e id a fgeslo ten van :

C ardiff— Buenos A ire s 9/-, R o sario 916, V illa C on stitu cio n 9M arseille 7/-, V en etië 7/-, D jib o u ti^ 8/9, A d e n 9/-, W e s t-I ta lië 6/-, B arcelona 8/3, L issab o n 6/9, Rouaair°3/g a 5/-.

Sw ansea— iRouaan 4/1 % a 5/-, R otterd am 5/9, V en etië 8/-.N ew -C astle— W e s t-I ta lië 6/3, O ran 7/-, P o rt S aid 6/rM .D u n st011— 'T ern euzeii 2/3.P o rt T albot— «Rotterdam 5/6.Llanelly— A m sterd am 5/3.

R otterdam kon enkele booten plaatsen en betaalde 8/- n aar R io de Janeiro, 61- n aar G enua en ook n aa r P o rto F e rra y o , Q u een sto w n 7/- fr. discJl. en fres 22 n aa r B rest.

H O U T . — O v er het algemeen; w a s de stem m in g b eter en w a ser bij schaarschte aan ppt. ton nage! door het op leggen van schepen, vrij veel vraag. T o c h konden de hoogere v rach tcijfers n o g n iet veel reeders van opgelegde schepen u it hun tent lokken en w e llich t deden zij er goed aan dit se izo en van verdere deelnem ing in deze trad e rif te zien.

Len in grad betaalde 39/- per std. naar R otterd am cn 38/- n aar H uil, terw ijl voor props 34/3 per vdm . n aar B on ess w erd gegeven .

V an de O ostzee w o rd t 34/- van P itea n aar L on den gem eld en ook n aar B elg ië w erden h o o g ere c ijfe rs gem aakt. D e W itte Z ee is b e z ig de laatste ladingen v o o r dit ja a r te bevrachten.

Nieuws van Scheepsbouw en Scheepvaart.P erso n alia .

A a n den o n d erin sp ecteu r van den h aven arb eid te H a rlm g e n , de heer D . B a k k e r, is m et in g a n g van 16 O c to b e r j .1. e erv o l o n tslag verleen d.

In den o u d erd om van 63 ja a r is te ’s -G ra v cn h a g e o verled en de v ice-a d m iraa l C. D . de H aes, in sp ecteu r-gen eraa l van iiet L o o d sw e ze n .

W e g e n s v era n d e rin g in het d ie n stva k is e ervo l o n tsla g v erlee n d aan den d irecteu r van sch eep sb ou w Jhr. Ir. M , R a p p a rd en aan den ho o fd in gen ieu r der m arin e Ir . S. F . M onhem ius.

D o o r den M in is te r v a n W a te rs ta a t is de a a n w ijz in g als b e v o e g d - v e rk la a rd e v o o r het regelen van de kom passen van den lieer S. V is ­ser te V la a rd in g e n in g e tro k k e n en is als zo o d a n ig a an ge w e zen , de h eer P . V n ijn , a ldaar.

D e heer J. W . J. B a ro n van H aerso lte , d irecte u r van het S ch eep ­v a a rtk u n d ig In stitu u t te R o tterd am , is benoem d to t o f f ic ie r in de „O rd e de M érite M a ritim e ” .

Technische H o o g esch o o l, D elft. P r o p . e xa m e n sch ee p sb o u w k u n d ig in gen ieu r: B . D ie p ev ee n .

M achinisten-exam ens.D ip lo m a C : D . C. F o lm e r, H a a rle m ; L. M ieinsma, V lie la n d ; J. E .

V o n k ertberg , H a a r le m ; W . Z eem an , A m ste rd a m .D ip lo m a B : W . D . J. B eersm a , R o tterd am ; J. C. B re y , A m s te rd a m ,

L . J . Ennanuels, A m s te rd a m ; D . H a n n s, Rotterdam ';, A . P . W .M orsten, R o tterd am ; H . K its , G ro n in g e n ; J. G. K o li,. A m s te r d a m ; E . van der M olen , H a r in g e n ; F . E . H. K re m e r , D e n H e ld e r ; J . H , L . O ele, S e r o o s k e rk e ; A . A . Sch ad delee, A lb la ss e rd a m ; J. Sch elten s,M a a rsse n ; J. T a v e r n e , L e id e n ; j . H . V eld ers, R o tte rd a m ; N. C.van d er W c r f f , B lo e m c n d a a l; H . Y b em a, G ron in gen .

K ie llegg in gen .S c h e e p sw e r f „ D e lf z i j l " v.h. G ebr. Sander-, D e lfz ijl , v o o r een stalen m o to rv ra c h tb o o t, gro o t ca. 180 ton, v o o rz ie n van een 2 cil. 80 p k v ie r ta k t cm p re sso rlo ze In d u strie -D ie se im o to r, te hou w en v o o r re k e n in g van sch ip p er E . G ro e n ew o ld te H o o g e za n d en bestem d v o o r den b u u rtd ien st R o tterd am — G ro n in g e n .

J. K o s te r H en ., „G id e o n ” , G roningen,v o o r een stalen m o to r v rach tsch ip , g r o o t ca. 275 ton d ra a g v erm o g en , vo o rzien van een' 150/180 p k D e u tz -D iese lm o to r , te b o u w en v o o r rek en in g van k ap ite in A . K u n s t te G ron in gen .

T e w ater ge laten schepen.J. K o s te r H sn ., S c h e e p sw e r f ,,G id eon ’ ’ , G ron ingen , een sta len m o to rvrach tsch ip , bouw nurrcm er 134, g r o o t ca. 315 ton d raa ve rm o ge n , a fm e tin ge n 35.2 4 X 6 .5 5 X 2 .8 1 m, v o o r z ie n v a n een 200 p k D e u tz -D ie se lm o to r , in aan b o u w v o o r b u iten lan d sch e reken in g.

S ch e ep sw e r f „ D e M a a s", V laardingen,het stalen m o to rta n k sch ip N im a 3, g ro o t ca. 275 ton , v o o r z ie n van een 125 B o ln es-m o to r, in a a n b o u w v o o r rekenin g v a n de N .V . M a a t­sch ap p ij S to o m sch ip „ V r e d e ” te V la ard in ge n .

P roeftoch ten .

O p de E e m s is m et g o ed g e v o lg p ro efg e v a re n m et h e t stalen m o to rvra ch tsch ip S p e s S a lu tis , g ro o t 199.45 reg. to n b ru to en1 275 ton d ra a g v erm o g en , a fm etin gen 35X 6 .5 0 X 2 .6 0 m , v o o rz ie n v a n een 120 pk S to rk -H e sse lm a n D iese lm o to r, door de S c h e e p sw e rf „ D e lf z i j l ” v.h. G eb r. S a n d e r te D e lfz ij l g e b o u w d v o o r ka p ite in E . P ilo n teG ron in gen . In het schip is een 'D e u tz-D ie se lm o to r van 6 p k v o o rh u lp m o to r ge p la atst, te rw ijl een m o to rd ek lier m et 6 p k L is te r m o to r v o o r het laden en lossen dient. D e v e r lich tin g is e iectrisch . D e sn el­heid b e d ro e g 8 zeem ijlen p er uur.

Mij. ter beh artig in g vjd. N ation ale Sch eepvaartbelan gen .In de eerste c o m m issa r issen -v e rg a d e rin g is to t v o o r z itte r g e k o zen

de heer J. B. v an der H o u v en van O o rd t, to t p lv . v o o r z it te r M|r. A . van D o o rn ick en to t secreta ris de heer H . A . C ro m m elin .

D e w e rk za am h e d e n van de M aatsch ap p ij, die than s g e v e s tig d is aan de S ta t io n sw e g 147 te ’s-G ra v en h a g e , z ijn h ierm ed e a a n ge va n ge n .

D e v erm e ld in g van d,en se cre ta ris der N .V . (z ie H et S c h ip van 7 O c to b e r 1932, b lz . 244.) m o et zijn de heer Ir. W . R o y e r , tevoren In sp ecteu r van S ch ee p sb o u w bij de H o lla n d -A m e rik a -L ijn .

M achinistenexam enreglem ent.S ta a tsb la d no. 489 b e v a t het K o n . B eslu it van 7 O c to b e r 1932 tot

nad ere w ijz ig in g van het M ach in iste n -ex a m e n reg le in e n t, w a a rd o o r m o g e lijk is g e m a a k t het D ip lo m a B in tw ee gedeelten a f te leggen .

L ..S m it & ' C o.’ s In tern ation ale Sleepdienst.G ed u re n d e h et aan staan d e w in te rse izo e n za l L . S m it & C o ’s In te r­

n ation ale S le e p d ie n st te R o tte rd a m de sleep bo ot R o o d e Zee v a n a f 21 S e p te m b e r statio n e cren te St. John, te rw ijl de Z w a rte Zee begin O c to b e r n a a r Q u e e n sto w n v e r tre k t. H ierm ed e w o rd t even als v o rig e ja r e n w e e r de v e ilig h e id ter zee in h o o g e m ate geb aat.

A anbesteding,D o o r h et „S e c r é ta r ia t de la M.anutenrtion M a ro c a in e a C asablan ca

w o rd e n to t 1 N b v . a.s. in sch rijv in g e n in g e w a c h t v o o r de le ve rin g van 3 s to o m k e te ls v o o r k ra n e n ; z ij v e rstre k t op v e r z o e k de n oodige in lich tin gen .

H avenbew eging,G ed u re n d e de m a an d S ep tem b e r w e rd de h aven van A m ste rd a m

b e zo ch t d o o r 238 schepen m eten de 1.495.854 n r1 b ru to inhoud. H et to ta a l b e d r a g o v e r 3 k w a rta le n van dit ja a r is 2454 schepen met. T6.742.298 ma b r u to in houd, te g e n o v e r 2820 sch epen m et 19,443.826 m® b ru to in h o u d in de o v e re en k o m stig e p eriod e van het v o rig e jaa r.

ROTTERDAM 1932

BUITENGEWOON BELANGRIJKE VERKOOPING

w e g e n s a lg e h e e le liq u id a tie v a n de

N.V. SCHEEPSWERF vh. BONN & MEES te ROTTERDAM

aan de Scheepsbouwerstraat N o . 10

Hierbij komen voor; alle machines voor grooten scheepsbouw tot 13.000 ton; een horizontale Compound stoommachine, fabrikaat Stork, 210 ipk met twee scheepsketels elk 50 m2 V .O , 8 atm .; stoom-dynamo’s; lucht - compressoren van 7,8 en 4,5 m S; luchthamer 150 kg valgewicht; scheepsbouwers-gereedschappen; belangrijke voorraad platen en profiel- ijzer; electrische rijdbare hijschkraan 3000 kg; een rijdbare hijschkraan 1000 k g; electrische hellinglieren met werfmasten; houtbewerkings- machines als lintzaag, cirkelzaag, langgat boormachines en vandikte- bank enz. enz.

V erder enorme m a g a z i j n - v o o r r a a d ; houtvoorraad, electromotoren; dynam o's; electrische- en handtakels; dommekrachten; vijzels; lieren; belangrijke partijen oud en nieuw koper, ijzer, kettingen, zware goten en sleden voor het te water laten van schepen tot 440 voet enz. enz,, alsmede een in 1929 gebouwde stoom-sleepboot, geschikt voor de kleine kustvaart, lang 18.85 m X 4,83 m X 2.11 m, voorzien van triple expansie-machine 180 ipk met stoomketel 60 m2 V .O . 15 atm. en berglngspom p; een vrachtstoomschip lang 23.30 m. 56 ton, voorzien van stoommachines met ketel; een bijna nieuwe bergings-motorboot, compleet met motor en 8 ” bergingspom p; drie nieuwe reddings-sloepen voor 54 personen; ijzeren roeiboot: ijzeren pont; werkvlotten enz. enz.

Tevens zal worden verkocht voor amotie kapitale geconstrueerd ijzeren loods lang 100 m, breed 15 m, hoog 9.5 m met pannen en glas gedekt, w aarvan de hoofdbalken zijn dubbel T . N.P. 30 (een dergelijke loods komt zeer zelden voor in een publieke verkooping). 3 kapitale hout- loodsen resp. 57.5, 30 en 25 m. lang; een steenen kantoorpand 22 X 7 X 9.5 m. en een houten schutting van 150 X 3 m.De goederen zijn te bezichtigen van 27 October 1932 tot en met 1 November 1932 telkens van 9 — 4 uur.

De verkooping heeft plaats op W oen sd ag 2, Donderdag 3 en Vrijdag 4 November 1932 van af 10 uur v.m. .in het Café-Restaurant „Het Gouden H oofd” aan de Zeevischmarkt te Rotterdam door de firma H E N D R IK V A N E S S E N .G. K. R E D E R IN G , beëedigd makelaar in machinerieën en metalen te Rotterdam, le M iddellandstraat 77, Tel. 36420, ten overstaan van D eurwaarders W e i s f e l t ö K o r p o r a a l te Rotterdam,Uitgebreide catalogus is gratis verkrijgbaar ten kantore van de firma H e n d r i k v a n E s s e n .

H olland-Amerika L ijn .O p een con feren tie te N e w -Y o rk van verschillende v erte g e n ­

w o o rd igers van transatlantische scheepvaartm aatschappijen ie -één verdceling van de p le z ie rv a a rte n van af N oord-A m erikaansche haven s vastgesteld . V o o r het tijd vak van 5 D ec. tot 31 M aa rt zijn 59 v aa rten naar W est-In d ië als m axim um gesteld, w aarvan er 9 aan de H o llan d -A m erik a L ijn zijn toebedeeld. O ok zijn de p leiziervaarten naar de M iddellandsche Zee geregeld, doch de vveekendtochten, en de tochten n aar één haven zijn vrijgelaten. H et toezicht zal k o m en bij den leider der conferentie, de heer. E m il Lederer.

R a d io te le fo n isch e verb in d in g in haven s.

D e N .V . R adio-H ollan d heeft te R otterdam een dienst geopend, w aard o or het in ogelijk is geregeld contact te houden m et schepen op de r iv ie r en het stadstelefoonnet, zoodat de schepen rechtstreeks niet elk w ille k e u rig num m er van dat net kunnen worden verbonden. H iertoe is slechts een gerin g verm ogen noodig en de toestellen zijn b etrek k elijk eenvoudig'.

(Jok in A m sterdam zijn besprekingen dienaangaande gehouden en w o rd t aan de voorbereid in g druk gew erkt.

S.s. „Staten dam ” .H e t s.s. Statendam van de H ollan d-A m erika L ijn h eeft op de

laatste thuisreis zijn record gebroken , door de overtocht van A n ib ro se L ich tsch ip to t P ly m o u th a f te leggen in 6 dagen 12 u ur en 28 m in. m et eer. gem iddelde snelheid van 19,3 zeem ijlen per uur.

Opbrengst loodsgelden,G edurende de m aand S eptem ber 1932 w erd aan loodsgelden

o n tvan gen ƒ 236.466, tegen, ƒ 326.489 in de overeenkom stige m aand van [931 en een ram in g van ƒ 375.000, In de eerste drie kw arta len van dit ja a r bedroeg de op b ren gst ƒ 2.414,417, tegen een ram ing van ƒ •i-375 'OOo en een totaal van ƒ 3.143.319 in dezelfde periode van 193T.

Ja v a —Japan-vrachtconferentie.

T e B ata via is de Java-Japan V rachtenconferentie opgericht tusschen de Java-C hinu-Japan L ijn , de N an yo Yosen Kaisha, de O saka Shusen K a ish a en de Ishihara S an gy o k a isu r Goshi Kaisha.

DE

R O T T E R P A M S C H E

n R O O G D O K

WERF "

TE

ROTTERDAM

TEL.

26920

" WERF

TE

S C H I E D A M

TEL.

69021

S C H E E P S W E R FEN

MACHINEFABRIEK

Maschinenfabrik, COLDITZ - i. Sa.COLDITZER

Compressorenvoor a lle doele inden en tot 300 Atm . druk

SPECIALEC O M P R E S S O R E N

VOOR H ET A A N Z E T T E N VAN D IE S E LM O TO R E N

v e r t . Ing. Bur. W . GÖRSCH, Hengelo (0 )

O O * ^

j t e e r

W'*Verl

oVve ,.ure e A x '° ’

oV' e ' en eb r a c ’ .

V » - » JOO'

cW-C o ^ ° '

b o d *

de

Dec\\'Aa9e . ,,

Ve n U' 2 o g ° eAe J * e d

de° , „ r . 0 'eS A\e. O P en - foo\°r

Vb \s

Op

T f ^ W"’i * , e G . , * *

a '* oV* «

’S - *RoV^r

& * * * * ■ - s

R t V

G°ü'l e ; \ e

\Aos-

„ ?>e\g'e

• . * < * S k o