HENRYK SIENKIEWICZ

OpracowałaJoanna Oberska

Skromny, biały dworek w Woli Okrzejskiej był rodową siedzibą rodziny matki Sienkiewicza. W dworku tym 5 maja 1846 r. przyszedł na świat mały Henryk. Tu przeżył 12 lat swego życia. W tym samym domu urodził się jego brat i cztery siostry. Dziś mieści się tu Muzeum Henryka Sienkiewicza.

Henryk miał zaledwie 12 lat, gdy posłano go do gimnazjum. Zamieszkał w Warszawie na stancji, na Starówce. Na świadectwach przyszłego pisarza roiło się od trój. Kiedy jako szóstoklasista opuszczał gimnazjum, mógł pochwalić się ocenami celującymi z j. polskiego i historii oraz ... dwóją z botaniki. Z języka polskiego zawsze otrzymywał najwyższe noty.

Oto młody Sienkiewicz – jeszcze bez charakterystycznej bródki - w studenckim mundurze.We wrześniu 1866 r. zdał maturę, a 25 października tego roku zdał egzamin do Szkoły Głównej i został studentem – najpierw na wydziale lekarskim, a następnie zgodnie z życzeniem matki na prawnym. Ostatecznie 4 lutego 1867 r. Sienkiewicz przeniósł się na wydział filologiczny. W 1871 r. Sienkiewicz ukończył uczelnię. Miał w swoim dorobku dwie wydrukowane rozprawy naukowe i recenzję, a w rękopisie – powieść ,,Na marne”.

Od 1874 r. Sienkiewicz wraz z przyjaciółmi zakupił za pożyczone pieniądze dwutygodnik ,,Niwa” - jedno z najlepszych pism w tym czasie. Na krótko stał się jego współredaktorem. Do 1878r. pozostał współwłaścicielem pisma.

Oto Maria Kellerówna (Mila), córka wysokiego warszawskiego urzędnika. Była pierwszą narzeczoną Henryka Sienkiewicza i pierwszą z pięciu kobiet o imieniu Maria. To do niej przyjeżdżał H. Sienkiewicz trzykrotnie w odwiedziny do Żytna. Litwos [1] poznał ją w marcu 1874 r., wkrótce (29 lipca 1874 r.) oświadczył się i został przyjęty. Jednak już w listopadzie rodzice panny zerwali zaręczyny. Ich decyzja głęboko uraziła Sienkiewicza, a Marię – szczerze w nim zakochaną – unieszczęśliwiła i do końca życia pozostała samotna. Prawdopodobnie to ona w 1916r. ufundowała wieczystą mszę, odprawianą co roku w katedrze Św. Jana w dniu rocznicy śmierci autora „Trylogii”.

[1] Litwos – pseudonim literacki Henryka Sienkiewicza

Dnia 23 lutego 1876 wyjechał do Ameryki. Tam polował, pisał reportaże dla „Gazety Polskiej”, która finansowała podróż. Po dwóch latach pobytu w Ameryce, Sienkiewicz nie od razu wrócił do ojczyzny, najpierw zatrzymał się w Paryżu. Tam spędził rok. Powstały wówczas znakomite nowele „Latarnik”, „Za chlebem”.

Oto Maria z Szetkiewiczów Sienkiewiczowa. Była drugą, najważniejszą z pięciu „Marii” jego życia. Spotkali się we wrześniu 1879r. w Wenecji. Marzyła o studiowaniu chemii, jej rodzice planowali nawet przeprowadzkę do Szwajcarii, gdyż tam, w Zurychu, znajdował się jedyny w Europie uniwersytet przyjmujący kobiety w poczet studentów. Porzuciła wszystkie plany, by stanąć u boku wielkiego pisarza. Ślub odbył się 18 sierpnia 1881r. Niektórzy plotkarze jej przypisywali autorstwo powieści „Ogniem i mieczem” oraz „Potopu”. To ona tchnęła w Sienkiewicza radość życia i energię jaką emanują karty „Trylogii”. Szczęście trwało jednak krótko – zaledwie po dwóch latach Maria musiała opuścić Warszawę i wyjechać na kurację za granicę. Zmarła na gruźlicę 19 października 1885r. osierocając trzyletniego synka – Henryka i półtoraroczna córkę – Jadwigę.

Henryk Sienkiewicz po sukcesie „Trylogii” stał się postacią niezwykle popularną. Urządzano na jego część przyjęcia, zapraszano go na polowania.

Po 14 latach od wyprawy do Ameryki, pisarz wyruszył w kolejną egzotyczną podróż – do Afryki. Tym razem finansowała ją redakcja „Słowa”, a Sienkiewicz zobowiązał się, że spłaci dług relacjami z dalekiego, mało znanego kontynentu. Po kilkunastu dniach spędzonych na czarnym lądzie zmuszony został do powrotu z powodu choroby.

Oto druga żona H. Sienkiewicza (o 30 lat młodsza od niego) – Maria Romanowska, zwana Marynuszką. Ślub odbył się 11 listopada 1893 r. w Krakowie. Niefortunne małżeństwo trwało dwa tygodnie. Jeszcze w trakcie miodowego miesiąca młoda żona uciekła z powrotem do rodziców. Drugie małżeństwo i związana z nim afera obyczajowa sprowadziły na pisarza mnóstwo kłopotów i stały się przyczyną przykrych plotek. Pocieszenia szukał w pracy nad nową powieścią. Powstała wówczas „ Rodzina Połanieckich”. Trzy lata później małżeństwo z Marynuszką zostało unieważnione.

Jeszcze przed ukończeniem „Rodziny Połanieckich” H. Sienkiewicz zaczął myśleć o kolejnym dziele. Jej akcja miała odbywać się w Rzymie. Powieść została ukończona w 1896 r. i przyniosła mu wielki sukces.

Marię Radziejewską , czwartą Marię (młodszą od niego o 30 lat), dziennikarkę – Sienkiewicz poznał w 1899r. w Miłosławiu. Ostatnia miłość pisarza okazała się uroczą, inteligentną, ale zagubioną istotą. Najpierw zdecydowanie odrzuciła względy, jakie jej okazywał, później – daremnie starała się o ich odzyskanie. Zmarła w Berlinie 1911 r. w dramatycznych i tajemniczych okolicznościach.

Oto Oblęgorek, majątek, którym w 1900r. Polacy obdarowali wielkiego pisarza z okazji jubileuszu. Poza dworkiem pisarz otrzymał 17 włók ziemi, 60 szt. bydła, 6 koni oraz maszyny i narzędzia rolnicze.

Oto Maria Babska - piąta Maria, którą pojął za żonę w dniu swoich 58 urodzin. Nie była ani młoda, ani piękna, nie miała też większych ambicji intelektualnych. Wniosła jednak w życie pisarza harmonię i dobroć. Tej, podobno nie kochanej żonie, zwanej żartobliwie Markiem, zawdzięczał spokój ostatnich lat swego życia.

Rok 1905 r. stał się rokiem wielkiego triumfu. 10 grudnia, jako pierwszy polski pisarz, odebrał z rąk króla szwedzkiego Nagrodę Nobla za wybitne zasługi w sztuce epickiej.

W maju 1916 r. H. Sienkiewicz skończył 70 lat. Przebywał wówczas w Vivey w Szwajcarii.Kilka miesięcy później, 15 listopada, pisarz zmarł wieczorem w swym hotelowym pokoju. Jesienią 1924 r. prochy autora „Trylogii” powróciły ze Szwajcarii do Warszawy.26 października trumna nakryta sztandarem z orłem białym stanęła w katedrze Św. Jana. W jej podziemiach spoczął H. Sienkiewicz.

Ostatnie zdjęcie Marii Kellerówny ukazuje obraz zmęczonej twarzy kobiecej. W tę pelerynę przerzuconą przez ramię, zawinięte były zeszyty pamiętnika odnalezione po 1944r.