hacettepe Ünİversİtesİ · bölüm 82 (antenatal ve postpartum servisi) bölüm 83 (jinekoloji...
TRANSCRIPT
1
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI SEÇMELİ STAJI
İNTÖRN REHBERİ
2
İÇİNDEKİLER
Tanıtım Bilgileri 4
Stajın Amacı 7
Yeterlikler 7
Beklenen Görevler ve Düzeyleri 8
Eğitim Ortamları 15
Eğitim Programı 15
Eğitimin Yürütülmesi
15
Değerlendirme
16
Önerilen Kaynaklar
16
3
TANITIM BİLGİLERİ
Stajın ilk günü sabah saat 08:00’de Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Bölüm 83
dershanesinde hazır bulunmanız gerekmektedir. Bu toplantıda intörn eğitim programından
sorumlu öğretim üyesi ve ana bilim dalı başkanı tarafından Kadın Hastalıkları ve Doğum
intörnlüğü döneminde yapacağınız stajın amaçları, programı, çalışma koşulları ve kuralları
açıklanacaktır.
Staj süresi 1 aydır. Bu staj süresinde eğitimde rol alan A.D. öğretim üyelerini, stajdan
sorumlu olan öğretim üyesini ve iletişim bilgilerini aşağıda bulabilirsiniz.
Staj döneminde 4 ayrı birimde eğitim planlanmaktadır. Aşağıda bu birimleri görebilirsiniz.
Poliklinikler
Doğumhane (Bölüm 81)
Bölüm 82 (Antenatal ve postpartum servisi)
Bölüm 83 (Jinekoloji servisi)
Ameliyathane (81 Ameliyathanesi-A katı Ameliyathanesi)
Bu birimlere rotasyon şeklinde katılım olacaktır. İnternler bir ay boyunca asistanlar, yan dal
asistanları (“fellow”) ve öğretim üyelerinin gözetimi altında çalışacaklardır. Ayrıca öğretim
üyeleri bazında rotasyonlar olacak, intörnler birebir olarak öğretim üyeleri ile çalışacaklardır.
Kadın Hastalıları ve Doğum intörnlüğü süresince eğitim verecek öğretim üyeleri görev
aldıkları ana bilim dalı ve bilim dallarına göre Tablo 1’de gösterilmiştir.
İntörnlere Kadın Hastalıklar ve Doğum ile ilgili teorik eğitimin kısa süreli tekrarı ve gözden
geçirme için bölümümüz tarafından düzenli olarak çıkarılan kitap önerilir (Temel Kadın
Hastalıkları ve Doğum Bilgisi, 3. baskı). İntörnlerin teorik olarak hazır bulunma düzeyi
yükseltilir.
4
İletişim Bilgileri:
Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Başkanı:
Prof. Dr. Serdar Günalp
Tel: 305 1805
Kadın Hastalıkları ve Doğum Dönem 6 Sorumlusu:
Prof. Dr. İbrahim Esinler
Tel: 305 1805
Kadın Hastalıkları ve Doğum Başasistanlığı:
Tel: 305 1805
e-posta: [email protected]
Tablo 1. Kadın Hastalıkları ve Doğum AD İntörnlüğü Süresince Eğitim Verecek Öğretim
Üyeleri
ANA BİLİM DALI / BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ
Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı
(Tel: 305 1805)
Prof. Dr. Serdar Günalp
Prof. Dr. M. Sinan Beksaç
Prof. Dr. Kunter Yüce
Prof. Dr. Selçuk Tuncer
Prof. Dr. Hakan Yaralı
Prof Dr. Özgür Deren
Prof. Dr. Coşkun Salman
Prof. Dr. Gürkan Bozdağ
Prof. Dr. İbrahim Esinler
5
Doç. Dr. Özgür Özyüncü
Doç. Dr. Nejat Özgül
Doç. Dr. Murat Gültekin
Dr.Öğr. Üyesi Sezcan Mümüşoğlu
Perinatoloji Bilim Dalı
(Tel: 305 1805)
Prof. Dr. M. Sinan Beksaç
Prof. Dr. Özgür Deren
Doç. Dr. Özgür Özyüncü
Jinekolojik Onkoloji Bilim Dalı
(Tel: 305 1805)
Prof. Dr. Kunter Yüce
Prof. Dr. Selçuk Tuncer
Prof. Dr. Coşkun Salman
Doç. Dr. Murat Gültekin
Doç. Dr. Necat Özgül
6
STAJIN AMACI
Bu stajda intörnlerin, kadın hastalıkları ve doğum dalındaki temel hastalıkların tanı ve
tedavisini yapabilmesi; temel hastalıklar dışındaki durumlarda ise ön tanı koyarak
müdahaleler yapıp kadın hastalıkları ve doğum uzmanına sevk etme sürecini başlatabilmesi
amaçlanmaktadır.
YETERLİKLER
Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sonrasında intörnlere aşağıdaki yeterliklerin
kazandırılabilmesi amaçlanmaktadır:
Gebelik döneminde;
o Gebe izlemi yapabilir
Öykü alabilir
Son adet tarihine göre gebelik haftasını hesaplayabilir
Leopold manevralarını yapabilir
Servikal açıklık ve silinmeyi belirleyebilir
Tetkikleri planlayabilir
Tetkik sonuçlarını değerlendirebilir
Partogramların çıkarılmasını yapabilir
o Fetus iyilik halinin değerlendirebilir (Aktif doğum eylemindeki veya inaktif
eylemde olan hastalara Non-Stress Test (NST) cihazını bağlar ve NST
sonuçlarının yorumlayabilir
o Doğum indüksiyonu yapılacak hastalara oksitosin hazırlayabilir
o Magnezyum alacak hastalara magnezyum hazırlayabilir
Doğum sonrası dönemde;
o Postpartum hastaların takibini yapabilir
Epizyotomi kontrolü yapabilir
Post partum kanama tanısını koyabilir ve tedavi sürecini
başlatabilir
Uterus tonusunu değerlendirebilir
İdrar çıkışının takibini yapabilir
Jinekolojik hastalarda
7
o Preoperatif hastanın hikâyesinin alabilir
o Preoperatif muayene ve hazırlanmasını yapabilir
o Jinekolojik hastaların muayenelerini yapabilir
Spekülüm takabilir
Smear alabilir
Pelvik muayene yapabilir
o Vital bulguları değerlendirebilir (tansiyon ölçme, nabız, ateş, solunum sayısı)
İşlemsel becerileri (damar yolu açma, kan alma, sütür, pansuman, nazogastrik
tüp uygulama, üriner sonda takma) uygulayabilir
Epikriz hazırlayabilir
Hasta sevki yapabilir
Zor durumlar dâhil sağlıkla ilgili süreçlerde hasta ve yakınlarıyla etkin iletişim
kurabilir
Mesleki uygulamalarında karşılaştığı etik sorunları tanıyabilir ve yönetebilir
Mesleki uygulamalarında hukuki ve adli durumlara uygun kararlar verebilir
Hastalıkları tanıyabilir, ICD sınıflama, tedavi seçenekleri, işlemler, yasal
süreçler, sevk endikasyonlarını tanımlayabilir
BEKLENEN GÖREVLER VE DÜZEYLERİ
Staj döneminde alt birimlerde yapılan tüm vizitlere katılır
Haftalık bölüm toplantısına (Salı günü: 09.00-12.00) nöbetçiler hariç katılır
Haftalık makale saatine (Salı günü: 08.00-09.00) nöbetçiler hariç katılır
Tablo 2’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sonunda intörnlerin
semptomlar, durumlar ve hastalıklara yaklaşım görevlerini hangi düzeyde yapabilir hale
gelmelerinin beklendiği gösterilmektedir.
Semptom ve durumlar için düzeylendirme:
A: Acil durumu tanımlayarak acil tedavisini yapabilmeli, gerektiğinde uzmana
yönlendirebilmeli.
8
ÖnT: Ön tanı koyarak gerekli ön işlemleri yapıp uzmana yönlendirebilmeli.
T: Tanı koyabilmeli ve tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön işlemleri
yaparak, uzmana yönlendirebilmeli.
TT: Tanı koyabilmeli, tedavi edebilmeli.
İ: Birinci basamak şartlarında uzun süreli takip (izlem) ve kontrolünü yapabilmeli.
K: Korunma önlemlerini (birincil, ikincil ve üçüncül korunmadan uygun olan/olanları)
uygulayabilmeli.
Tablo 2. Semptomlar/Durumlar/Hastalıklar ve Beklenen Öğrenim Düzeyleri
GÖREV DÜZEY
Akut Karın T-A
İleus T
Asit T
Pelvik kitle ÖnT
Polikistik over sendromu ÖnT‐İ
Endometriyozis ÖnT
Ektopik gebelik ÖnT
Kromozom hastalıkları (sık görülen) ÖnT
Demir eksikliği anemisi TT‐K
Hemoroid TT‐K
Dehidratasyon TT‐A‐K
Sıvı ve elektrolit denge bozuklukları T‐A‐K
Üriner sistem enfeksiyonları TT‐K
Sepsis T‐A
Tromboflebit T
Hiperemezis gravidarum TT
Apandisit ÖnT
Esansiyel hipertansiyon TT‐A‐K‐İ
9
Genital enfeksiyonlar T‐K
Doğuştan yapısal anomaliler T‐K
Pulmoner emboli ÖnT‐K
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar TT‐K
İhmal, istismar ÖnT‐K‐İ
Üriner sistem taş hastalığı T‐A
Eklampsi, preeklampsi, HELLP sendromu T‐A
Serviks kanseri ÖnT‐K
Hipotiroidizm TT‐İ
Varikosel ÖnT
Premenstrüel sendrom TT‐K
Derin ven trombozu ÖnT‐K
Abortus ÖnT
Tablo 3’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sonunda intörnlerin temel
hekimlik becerilerini hangi düzeyde yapabilir hale gelmelerinin beklendiği gösterilmektedir.
Temel hekimlik becerileri için düzeylendirme örneği:
Düzey-1: Uygulamanın nasıl yapıldığını bilir ve sonuçlarını hasta ve/veya yakınlarına
açıklar
Düzey-2: Acil bir durumda kılavuz/yönergeye uygun biçimde uygulamayı yapar
Düzey-3: Karmaşık olmayan, sık görülen, durumlarda/olgularda uygulamayı yapar
Düzey-4: Karmaşık durumlar/olgular da dahil uygulamayı yapar
10
Tablo 3. Temel Hekimlik Becerileri ve Beklenen Öğrenim Düzeyleri
GÖREV DÜZEY
Genel ve soruna yönelik öykü alabilme Düzey-4
Batın muayenesi Düzey-4
Gebe muayenesi (Leopold manevrası, pelvik muayene) Düzey-3
Jinekolojik muayene Düzey-3
Genel durum ve vital bulguların değerlendirilmesi Düzey-4
Aydınlatma ve onam alabilme Düzey-4
Epikriz hazırlayabilme Düzey-4
Hasta dosyası hazırlayabilme Düzey-4
Hastaları uygun biçimde sevk edebilme Düzey-4
Ölüm belgesi düzenleyebilme Düzey-4
Raporlama ve bildirimi düzenleyebilme Düzey-3
Reçete düzenleyebilme Düzey-4
Tedaviyi red belgesi hazırlayabilme Düzey-4
Biyolojik materyalle çalışma ilkelerini uygulayabilme Düzey-4
Dekontaminasyon, dezenfeksiyon, sterilizasyon, antisepsi
sağlayabilme Düzey-4
Glukometre ile kan şekeri ölçümü yapabilme ve
değerlendirebilme Düzey-4
Kanama zamanı ölçümü yapabilme ve değerlendirebilme Düzey-4
Laboratuvar inceleme için istek formunu doldurabilme Düzey-4
11
Laboratuvar örneğini uygun koşullarda alabilme ve
laboratuvara ulaştırabilme Düzey-4
“Airway” uygulama Düzey-3
Damar yolu açabilme Düzey-3
Doğum sonrası anne bakımını yapabilme Düzey-3
Doğum sonrası bebek bakımı yapabilme Düzey-3
Epizyotomi açılabilme ve dikebilme Düzey-2
Gebe ve loğusa izlemi yapabilme Düzey-3
Hastanın uygun olarak taşınmasını sağlayabilme Düzey-4
IM, IV, SC, ID enjeksiyon yapabilme Düzey-3
İdrar sondası takabilme Düzey-3
Kan transfüzyonu yapabilme Düzey-2
Kötü haber verebilme Düzey-3
Kültür için örnek alabilme Düzey-3
Nazogastrik sonda uygulayabilme Düzey-3
Normal spontan doğum yaptırabilme Düzey-2
Oral, rektal, vajinal ve topikal ilaç uygulamaları yapabilme Düzey-3
Tıp uygulamalarında etik sorunları çözebilme Düzey-3
Vajinal ve servikal örnek alabilme Düzey-3
Yüzeyel sütür atabilme ve alabilme Düzey-3
Doğru emzirme yöntemlerini öğretebilme Düzey-4
Kontrasepsiyon yöntemlerini doğru uygulayabilme ve
kullanıcıları izleyebilme Düzey-3
12
Tablo 4’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sırasında intörnlerin hangi
temel hekimlik becerilerini hangi sayıda uygulamalarının beklendiği gösterilmektedir.
Tablo 4. Temel Hekimlik Becerileri için Beklenen Minimum Uygulama Sayıları
TEMEL HEKİMLİK BECERİSİ BEKLENEN MİNİMUM
UYGULAMA SAYISI
Batın muayenesi 5
Gebe muayenesi (Leopold manevrası,
pelvik muayene)
5
Jinekolojik muayene 5
Genel durum ve vital bulguların
değerlendirilmesi
5
Aydınlatma ve onam alabilme 10
Epikriz hazırlayabilme 10
Hasta dosyası hazırlayabilme 10
Hastaları uygun biçimde sevk edebilme 3
Ölüm belgesi düzenleyebilme 1
Raporlama ve bildirimi düzenleyebilme 5
Reçete düzenleyebilme 10
Tedaviyi red belgesi hazırlayabilme 1
Biyolojik materyalle çalışma ilkelerini
uygulayabilme
5
Dekontaminasyon, dezenfeksiyon,
sterilizasyon, antisepsi sağlayabilme
5
Glukometre ile kan şekeri ölçümü
yapabilme ve değerlendirebilme
5
Kanama zamanı ölçümü yapabilme ve
değerlendirebilme
1
Laboratuvar inceleme için istek formunu
doldurabilme
5
Laboratuvar örneğini uygun koşullarda
alabilme ve laboratuvara ulaştırabilme
3
“Airway” uygulama
13
Damar yolu açabilme 5
Doğum sonrası anne bakımını yapabilme 5
Doğum sonrası bebek bakımı yapabilme 5
Epizyotomi açılabilme ve dikebilme 1
Gebe ve loğusa izlemi yapabilme 5
Hastanın uygun olarak taşınmasını
sağlayabilme
1
IM, IV, SC, ID enjeksiyon yapabilme 10
İdrar sondası takabilme 3
Kan transfüzyonu yapabilme 3
Kötü haber verebilme
Kültür için örnek alabilme 5
Nazogastrik sonda uygulayabilme 3
Normal spontan doğum yaptırabilme 1
Oral, rektal, vajinal ve topikal ilaç
uygulamaları yapabilme
1
Tıp uygulamalarında etik sorunları
çözebilme
1
Vajinal ve servikal örnek alabilme 5
Yüzeyel sütür atabilme ve alabilme 1
Doğru emzirme yöntemlerini öğretebilme 5
Kontrasepsiyon yöntemlerini doğru
uygulayabilme ve kullanıcıları izleyebilme
3
Tablo 5’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlüğü süresince intörnlerin gözlemleri gereken
temel hekimlik becerilerinin minimum sayısı belirtilmiştir.
14
Tablo 5. Gözlemlenmesi Gereken Temel Hekimlik Becerilerinin Minimum Sayıları
TEMEL HEKİMLİK BECERİSİ BEKLENEN MİNİMUM
GÖZLEM SAYISI
Amniyosentez 1
Laparotomi ile total abdominal
histerektomi 2
Laparoskopi 2
Histeroskopi 2
Vajinal histerektomi 1
Ultrasonografi (Jinekolojik ve Obstetrik) 5
Dilatasyon ve kürtaj (D&C) 1
Sezaryen 3
Koloposkopi 1
EĞİTİM ORTAMLARI
Bölüm 82, 83 servisleri, doğumhane ve poliklinikler, A katı ameliyathane 1-3 odalar, Bölüm
81 ameliyathanesi, Bölüm 83 dershanesi ve A-kapısı girişi amfi
Bölüm 83 Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 3. katındadır.
Bölüm 82 Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 2. katındadır.
Doğumhane Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 1. katındadır.
Poliklinikler Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün zemin katındadır.
Bölüm 83 Dershanesi Bölüm 83’te olan eğitim odasıdır.
Bölüm 81 ameliyathanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 1. katındadır.
15
EĞİTİM PROGRAMI
Jinekoloji, obstetrik ve doğumhanede konsültan öğretim üyesi ve asistanlar ile yapılan tüm
vizitlere katılarak pratik eğitim alırlar. Bölüm içinde düzenlenen toplantılara katılırlar (Aşağıda
belirtilmiştir.)
EĞİTİMİN YÜRÜTÜLMESİ
Çalışma İlkeleri:
Her Salı saat 08.00-09.00 arasında bölüm 83 dershanesinde yapılan teorik derslere katılırlar.
Her Salı saat 09.00-12.00 arasında A kapısı girişi amfisinde bölüm değerlendirme
toplantılarına katılırlar.
Staj başlamadan önce hangi intörnün nerede ve ne zaman çalışacağı, nöbet tutacağı bölümler
ve zamanı hakkaniyetli ve random olacak şekilde hazırlanır. Bu çalışma programı tüm
intörnlere dağıtılır. Nöbetlerin sıklığı staja gelen intörn sayısına göre değişmektedir. Sayıları
ne kadar az olursa olsun araştırma görevlilerinden daha fazla nöbet tutmazlar. İntörnler
çalıştıkları birimlerdeki araştırma görevlilerinin ve öğretim üyelerinin gözetiminde çalışırlar.
Ameliyathane: En geç 08.30’da A katı günlük cerrahide olurlar. Araştırma görevlisi eşliğinde
hastaların muayenesi-hazırlanması ve günlük cerrahi ameliyatları için organizasyon yaparlar.
Poliklinik: En geç 08.30’da Kadın Hast. ve Doğum Polikliniğinde olurlar. Kendilerine
ayrılmış olan muayene odalarında araştırma görevlisi veya öğretim üyesi eşliğinde hasta
hazırlama, muayenesi gibi klinik uygulamalara katılırlar.
Doğumhane: En geç 08.00’de Doğumhanede olurlar. Araştırma görevlisi veya öğretim üyeleri
gözetiminde kendilerine verilen klinik uygulamalar ile ilgili görevleri yerine getirirler.
16
Servisler: En geç 08.00’da görev yapacakları servislerde olurlar. Araştırma görevlileri ve
öğretim üyelerinin vizitlerine katılırlar. Kendilerine verilen klinik uygulama görevlerinin
yerine getirirler.
İntörnlerin görevleri başında iken karşılaştıkları herhangi bir anlaşmazlık durumunda stajdan
sorumlu öğretim üyesi haberdar edilir.
Ders ve Etkinlikler: Her Salı 08.00-09.00 saatleri arasında bölüm 83 dershanesinde teorik
derslere katılırlar (nöbetçiler hariç). Ayıca her Salı 09.00-12.00 arası genel bölüm eğitim
toplantılarına katılırlar (nöbetçiler hariç).
Eğitim programında eğitici olan öğretim üyeleri kendi ünitemizden veya yurtiçi başka
üniversitelerden (bazen yurt dışı davet edilen öğretim üyesi de olabilmektedir) öğretim
üyeleridir. Bu program her ay değiştiği için staj başında intörnlere dağıtılmaktadır.
Servis-Doğumhane Çalışma Saatleri ve Nöbetler:
Servis-Doğumhane çalışma saatleri hafta içi 08.00-17.30 arasıdır. Poliklinik çalışma saatleri
hafta içi 09.00-17.00 arasıdır.
Nöbetler hafta içi 17.30-08.00 arasındadır. Hafta sonu veya tatil günleri 09.00’da başlar 09.00’a
kadar devam eder.
DEĞERLENDİRME
İntörnlerinin yeterlikleri beraber çalıştığı asistanların da görüşleri göz önünde bulundurularak
Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. Başkanı ve intörn sorumlusu öğretim üyesi tarafından
yapılır ve not olarak verilir. Değerlendirme kriterleri; eğitim faaliyetlerine katılımları,
görevlerine düzenli olarak gelmeleri, verilen klinik uygulamaları yapıp yapmadıklarıdır.
17
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Temel Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi, 3. Baskı, 2014, Güneş Kitapevi, Editör: Prof. Dr.
Serdar Günalp