GÜNEŞ ve SAÇLARIMIZGÜNEŞ ve SAÇLARIMIZ

Öğr.Gör.Tülay KahramanÖğr.Gör.Tülay KahramanGazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Kuaförlük ve Güzellik Fakültesi Kuaförlük ve Güzellik

Bilgisi Eğitimi Anabilim DalıBilgisi Eğitimi Anabilim Dalı

Yeryüzündeki bütün Yeryüzündeki bütün canlıların enerji canlıların enerji kaynağı olan güneş kaynağı olan güneş ışını yaşam için ışını yaşam için vazgeçilmezdir. Hava vazgeçilmezdir. Hava ve su gibi güneş ve su gibi güneş enerjisinin olmadığı bir enerjisinin olmadığı bir hayat düşünülemez. hayat düşünülemez.

Yirminci yüzyılın başlarında doğal güneş Yirminci yüzyılın başlarında doğal güneş ışığının hayatın kalitesini artırdığı, psikolojik ışığının hayatın kalitesini artırdığı, psikolojik durum üzerindeki pozitif etkisi olduğu, vitamin durum üzerindeki pozitif etkisi olduğu, vitamin D sentezi sağladığı ve deride melanini artırıcı D sentezi sağladığı ve deride melanini artırıcı etkisi tanımlanmıştır. etkisi tanımlanmıştır. Bununla birlikte güneşe uzun süre maruz Bununla birlikte güneşe uzun süre maruz kalmak fizyolojik ve patolojik bir takım önemli kalmak fizyolojik ve patolojik bir takım önemli olumsuz sonuçlara yol açmaktadır.olumsuz sonuçlara yol açmaktadır.

Güneş özellikle D vitamini yapımında Güneş özellikle D vitamini yapımında etkilidir. Psoriasis, akne, bazı egzamalar etkilidir. Psoriasis, akne, bazı egzamalar ve raşitizm gibi bir takım hastalıklar ve raşitizm gibi bir takım hastalıklar üzerinde de iyileştirici etkisi vardır. Ayrıca üzerinde de iyileştirici etkisi vardır. Ayrıca güneşli havaların psikolojik durumu güneşli havaların psikolojik durumu düzeltici etkisinin olduğu ve yaşama düzeltici etkisinin olduğu ve yaşama canlılık getirdiği de bilinmektedir.canlılık getirdiği de bilinmektedir.

Solar spektrum değişik Solar spektrum değişik dalga boylarında farklı dalga boylarında farklı

ışınlardan ışınlardan oluşmaktadır. Solar oluşmaktadır. Solar spektrumu oluşturan spektrumu oluşturan

ışınlar şunlardır:ışınlar şunlardır:Gama ışınlarıGama ışınlarıX ışınlarıX ışınlarıUltraviyoleUltraviyoleGörünür ışıkGörünür ışıkİnfraredİnfraredRadyo dalgaları Radyo dalgaları

Güneş ışınlarının faydalı etkilerinin Güneş ışınlarının faydalı etkilerinin yanında ultraviyole (UV) ışınlarının deri yanında ultraviyole (UV) ışınlarının deri tarafından emilmesi fizyolojik ve patolojik tarafından emilmesi fizyolojik ve patolojik birtakım sonuçlara neden olmaktadır. UV birtakım sonuçlara neden olmaktadır. UV ışınları 100–400 nm dalga boyundaki ışınları 100–400 nm dalga boyundaki ışınlar olup başlıca üç spektruma ışınlar olup başlıca üç spektruma ayrılmaktadır.ayrılmaktadır.

UVA; UVA;

Ultraviyole enerjisinin %95’ini oluşturmakta Ultraviyole enerjisinin %95’ini oluşturmakta ve UVA (320–400 nm)’den oluşmaktadır. ve UVA (320–400 nm)’den oluşmaktadır. En önemli etkisi eritem ve bronzlaşmadır. En önemli etkisi eritem ve bronzlaşmadır. UVA dermal tabakaya penetre olarak UVA dermal tabakaya penetre olarak fotoyaşlanmaya neden olmakta ve fotoyaşlanmaya neden olmakta ve karsinogenezi tetiklemektedir. karsinogenezi tetiklemektedir.

UVA camlardan geçmektedir. Ultraviyolenin UVA camlardan geçmektedir. Ultraviyolenin tetiklediği ilaç reaksiyonlarının çoğunda UVA tetiklediği ilaç reaksiyonlarının çoğunda UVA sorumludur.sorumludur.UVA’nın gün boyu yoğunluk değişkenliği UVA’nın gün boyu yoğunluk değişkenliği UVB’den daha azdır, etkinlik sabah ve akşam UVB’den daha azdır, etkinlik sabah ve akşam saatlerinde de sürer. UVA enlem ve atmosferik saatlerinde de sürer. UVA enlem ve atmosferik koşullardan da daha az etkilenir. UVA az oranda koşullardan da daha az etkilenir. UVA az oranda güneş yanığından da sorumlu tutulmuştur.güneş yanığından da sorumlu tutulmuştur.

UVB; UVB;

Daha çok güneş yanıklarından sorumlu Daha çok güneş yanıklarından sorumlu olup 290–320 nm dalga boyundaki olup 290–320 nm dalga boyundaki ışınlardan oluşur. Biyolojik olarak en aktif ışınlardan oluşur. Biyolojik olarak en aktif ve zararlı UV ışınıdır. Karsinojeniktir ve ve zararlı UV ışınıdır. Karsinojeniktir ve fotoyaşlanmada major rolü oynar. UVB fotoyaşlanmada major rolü oynar. UVB pencere camı tarafından tutulmasına pencere camı tarafından tutulmasına rağmen kuartz camlardan ve sudan rağmen kuartz camlardan ve sudan geçebilmektedir. Yıllık UVB dozunun geçebilmektedir. Yıllık UVB dozunun yaklaşık % 72’si yaz aylarında alınır.yaklaşık % 72’si yaz aylarında alınır.

UVC; UVC;

Bakterisidal ve germisidal etkilidir. Bakterisidal ve germisidal etkilidir. 200–290 nm dalga boyundadır. Germisidal 200–290 nm dalga boyundadır. Germisidal lambalarda kullanılır. Atmosferdeki lambalarda kullanılır. Atmosferdeki moleküler oksijen ve ozon tabakası moleküler oksijen ve ozon tabakası tarafından emilir. Çok şiddetli ve ani güneş tarafından emilir. Çok şiddetli ve ani güneş yanığına neden olur. UVC ışınları özellikle yanığına neden olur. UVC ışınları özellikle gözler için zararlıdır. gözler için zararlıdır.

Güneş ışınları atmosferden geçerken Güneş ışınları atmosferden geçerken UVC’nin tümü, UVB’nin ise yaklaşık % 90’ı UVC’nin tümü, UVB’nin ise yaklaşık % 90’ı ozon, su buharı, oksijen ve karbondioksit ozon, su buharı, oksijen ve karbondioksit tarafından tutulmaktadır. UVA tarafından tutulmaktadır. UVA atmosferden çok az etkilenmektedir. atmosferden çok az etkilenmektedir. Yeryüzüne ulaşan UV’nin büyük Yeryüzüne ulaşan UV’nin büyük çoğunluğu UVA, az bir kısmını ise UVB çoğunluğu UVA, az bir kısmını ise UVB oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.

Güneş ışınlarının istenmeyenGüneş ışınlarının istenmeyen yan etkileri : yan etkileri :

Güneş yanığıGüneş yanığıHiperpigmentasyonHiperpigmentasyonFotoyaşlanmaFotoyaşlanmaFotokarsinogenezFotokarsinogenezFototoksik ve fotoallerjik deri hastalıklarıFototoksik ve fotoallerjik deri hastalıklarıDeri immün sisteminin baskılanmasıDeri immün sisteminin baskılanmasıKatarakt oluşumu.Katarakt oluşumu.

Son yıllarda sıcak bölgelerde tatil Son yıllarda sıcak bölgelerde tatil yapılmasının, güneşlenme alışkanlığının yapılmasının, güneşlenme alışkanlığının ve dışarıda yapılan sporların artması, ve dışarıda yapılan sporların artması, endüstride kullanılan ve teknoloji ile endüstride kullanılan ve teknoloji ile hayatımızın her alanına girebilen UV hayatımızın her alanına girebilen UV yayan çeşitli cihazların artması ile insanlar yayan çeşitli cihazların artması ile insanlar yoğun olarak UV’ ye maruz kalmaktadır. yoğun olarak UV’ ye maruz kalmaktadır. UV’ ye maruz kalmanın artması ile birlikte UV’ ye maruz kalmanın artması ile birlikte UV’nin zararlı etkileri de son yıllarda artış UV’nin zararlı etkileri de son yıllarda artış göstermektedir.göstermektedir.

UV’nin zararlı etkilerinden korunmada insanların UV’nin zararlı etkilerinden korunmada insanların eğitimi ve davranış kalıplarının değiştirilmesi çok eğitimi ve davranış kalıplarının değiştirilmesi çok önemlidir. Bu amaçla değişik ülkelerde halkı önemlidir. Bu amaçla değişik ülkelerde halkı bilinçlendirme çalışmaları amacıyla bir takım bilinçlendirme çalışmaları amacıyla bir takım çalışmalar yapılmıştır. Bu amaçla 1980 li yıllarda çalışmalar yapılmıştır. Bu amaçla 1980 li yıllarda özellikle UV’ye en çok maruz kalınan ülkelerin özellikle UV’ye en çok maruz kalınan ülkelerin başlarında gelen Avustralya ve Yeni Zelanda’da başlarında gelen Avustralya ve Yeni Zelanda’da minimal eritem dozu (MED) ve UV yanma minimal eritem dozu (MED) ve UV yanma zamanları günlük olarak verilmeye başlanmış. zamanları günlük olarak verilmeye başlanmış.

Avustralya dünyada deri kanserlerinin en Avustralya dünyada deri kanserlerinin en sık görüldüğü ülkedir. Yine güneş sık görüldüğü ülkedir. Yine güneş kozmetiklerinden alınan vergi azaltılmış, kozmetiklerinden alınan vergi azaltılmış, dışarıda çalışan kişilerin çalışma dışarıda çalışan kişilerin çalışma programları düzenlenmiş ve okullarda programları düzenlenmiş ve okullarda şapkasız dışarı çıkılması yasaklanmıştır. şapkasız dışarı çıkılması yasaklanmıştır. Bu kampanyalarla halkın alışkanlıkları Bu kampanyalarla halkın alışkanlıkları büyük oranda değişmiş ve deri kanseri büyük oranda değişmiş ve deri kanseri görülme oranı azalmıştır.görülme oranı azalmıştır.

Uv radyasyonuna maruz kalındıktan sonra Uv radyasyonuna maruz kalındıktan sonra meydana gelecek reaksiyonlar kişinin deri meydana gelecek reaksiyonlar kişinin deri tipi ile çok yakından ilişkilidir. Deri tipleri tipi ile çok yakından ilişkilidir. Deri tipleri fotobiyolojik açıdan ve melanin fotobiyolojik açıdan ve melanin yoğunluğuna bağlı olarak temelinde yoğunluğuna bağlı olarak temelinde Fitzpatrick skalasıFitzpatrick skalası olarak bilinen olarak bilinen sınıflamaya göre 6’ya ayrılabilir:sınıflamaya göre 6’ya ayrılabilir:

Tip 1. Çok kolay Tip 1. Çok kolay yanan, bronzlaşması yanan, bronzlaşması güç olan, güç olan, kızıl veya kızıl veya sarı saçlı, sarı saçlı, mavi göz mavi göz rengi, çilli açık tenli rengi, çilli açık tenli beyaz ırk. (Keltler, beyaz ırk. (Keltler,

İskoçlar)İskoçlar)

Tip 2. Güneşe karşı Tip 2. Güneşe karşı hassas, yavaş hassas, yavaş

bronzlaşan, güneş bronzlaşan, güneş yanığı sık görülen, yanığı sık görülen, sarışın, sarışın, açık tenli .açık tenli .

(Slavlar)(Slavlar)

Tip 3. Güneş yanığı Tip 3. Güneş yanığı olmayan, olmayan,

bronzlaşabilen, bronzlaşabilen, kahverengi saçlı, kahverengi saçlı,

buğday tenli kumral buğday tenli kumral ırk (Kuzey Akdeniz ırk (Kuzey Akdeniz

ırkları)ırkları)

Tip 4. Güneş yanığı Tip 4. Güneş yanığı olmayan, kolay olmayan, kolay

bronzlaşabilen, bronzlaşabilen, koyu koyu renk saçlı, renk saçlı, buğday buğday

tenli. (Kuzey tenli. (Kuzey Afrikalılar)Afrikalılar)

Tip 5. Güneş yanığı Tip 5. Güneş yanığı pek rastlanmayan, pek rastlanmayan,

kolay ve iyi kolay ve iyi bronzlaşabilen, bronzlaşabilen, koyu koyu renk saçlı renk saçlı ve tenli. ve tenli.

(Pasifik ırkları, Asyalı (Pasifik ırkları, Asyalı ırk olan Hintliler ile ırk olan Hintliler ile Güney Amerikalı) Güney Amerikalı)

Tip 6. Güneş yanığı Tip 6. Güneş yanığı görülmeyen, derin görülmeyen, derin

pigmentasyon, pigmentasyon, koyu koyu renk saçlı, renk saçlı, siyah deri siyah deri

rengi. (Zenciler)rengi. (Zenciler)

Ülkemiz güneş ışınları açısından oldukça Ülkemiz güneş ışınları açısından oldukça zengindir. Türkler genellikle buğday tenli, koyu zengindir. Türkler genellikle buğday tenli, koyu renk saçlı, koyu renk gözlü, koyu ve kalın kaşlı renk saçlı, koyu renk gözlü, koyu ve kalın kaşlı olarak bilinirlerse de ülkemizde açık tenli ve olarak bilinirlerse de ülkemizde açık tenli ve renkli gözlü insanlarda oldukça fazladır. renkli gözlü insanlarda oldukça fazladır. Bu nedenle UV’ye maruz kalma ve zararlı Bu nedenle UV’ye maruz kalma ve zararlı etkilerinden korunma ilişkisi açısından halkımızın etkilerinden korunma ilişkisi açısından halkımızın bilinçlendirilmesi de çok önemlidir.bilinçlendirilmesi de çok önemlidir.

Bütün insanlık tarihinde Bütün insanlık tarihinde saçlar her zaman saçlar her zaman

önemli bir yer tutmuştur. önemli bir yer tutmuştur. Saç asaleti, özgürlüğü, Saç asaleti, özgürlüğü, sağlığı ve tabii ki kişinin sağlığı ve tabii ki kişinin güzelliğini simgelemiştir. güzelliğini simgelemiştir.

Bazen de bir güç ve Bazen de bir güç ve kuvvet sembolü kuvvet sembolü

olmuştur. Günümüzde olmuştur. Günümüzde de aynı sembolizasyon de aynı sembolizasyon

zenginliğini zenginliğini korumaktadır. korumaktadır.

Toplum içinde Toplum içinde saçların görünümü saçların görünümü sıklıkla sağlığın ve sıklıkla sağlığın ve kişinin kendini iyi kişinin kendini iyi hissetmesinin bir hissetmesinin bir ifadesi olmuş; saç ifadesi olmuş; saç bakımı ve temizliği bakımı ve temizliği

insanların birbirlerini insanların birbirlerini etkilemelerinde ve etkilemelerinde ve ilişkilerinde önem ilişkilerinde önem

kazanmıştır.kazanmıştır.

Saç sağlığı Saç sağlığı denilince, saçlı denilince, saçlı

derideki 100 000 derideki 100 000 adet veya daha adet veya daha

fazla kıl yapısının fazla kıl yapısının genel durumundan genel durumundan bahsedilmektedir. bahsedilmektedir. İyi durumdaki saç İyi durumdaki saç

kendini hemen belli kendini hemen belli eder. Parlar, kolay eder. Parlar, kolay

şekil alır ve iyi şekil alır ve iyi görünür.görünür.

Saçın fiziksel özellikleriSaçın fiziksel özellikleri

ElastikiyetElastikiyetStatik elektrik Statik elektrik Nem oranıNem oranıPorozite Porozite (Gözeneklilik)(Gözeneklilik)

YapıYapı

Elastikiyet:Elastikiyet:

Korteksteki uzun keratin Korteksteki uzun keratin fibrilleri sağlarfibrilleri sağlarEsneme yeteneği saç Esneme yeteneği saç şeklinin değişmesine şeklinin değişmesine olanak verirolanak verirIslak saç boyutunun Islak saç boyutunun yaklaşık %30’u kadar yaklaşık %30’u kadar uzayabilir uzayabilir Kalıcı kimyasal Kalıcı kimyasal uygulamalar: Renk açma uygulamalar: Renk açma ve perma ve perma Doğal-yapay ışık Doğal-yapay ışık kaynaklarıkaynakları

Statik elektrik:Statik elektrik: Kuru saç Kuru saç

fırçalandığında statik fırçalandığında statik elektrik oluşur. Bu elektrik oluşur. Bu

durum özellikle kuru durum özellikle kuru ve sıcak havada ve sıcak havada

belirgin olur. Kıllar belirgin olur. Kıllar birbirlerini iterler ve birbirlerini iterler ve

saçların tamamından saçların tamamından ayrı durur, uçuşurlar.ayrı durur, uçuşurlar.

Nem Oranı:Nem Oranı: Saçların su içeriği nemli ortamlarda artar. Nemli Saçların su içeriği nemli ortamlarda artar. Nemli ve sıcak ortamlarda saçlarda daha fazla nem ve ve sıcak ortamlarda saçlarda daha fazla nem ve az miktarda statik elektrik bulunduğu için saç az miktarda statik elektrik bulunduğu için saç daha az hacimli olur.daha az hacimli olur. Saçlar, kuru ve sıcak ortamlarda daha az nem Saçlar, kuru ve sıcak ortamlarda daha az nem ve daha fazla statik elektrik nedeniyle daha ve daha fazla statik elektrik nedeniyle daha hacimli görünürler.hacimli görünürler. Islak saçlarda ise korteks şişer ve kıl yüzeyi Islak saçlarda ise korteks şişer ve kıl yüzeyi geçici olarak kayganlığını ve düzgünlüğünü geçici olarak kayganlığını ve düzgünlüğünü yitirir. Nem arttıkça kılın emme yeteneği de artar yitirir. Nem arttıkça kılın emme yeteneği de artar nem oranı % 80’nin üzerindeyse saç sağlığı nem oranı % 80’nin üzerindeyse saç sağlığı olumsuz etkilenir.olumsuz etkilenir.

Porozite:Porozite: Normal hasarsız Normal hasarsız

saçlarda kortekse saçlarda kortekse giren ve çıkan su giren ve çıkan su miktarı oldukça azdır. miktarı oldukça azdır.

Bunu sağlayan Bunu sağlayan kutikulanın kutikulanın sağlam olmasıdır.sağlam olmasıdır.

Ancak saçlara şekil vermek için kullanılan Ancak saçlara şekil vermek için kullanılan maddeler, kozmetik uygulamalar ve nem, maddeler, kozmetik uygulamalar ve nem, rüzgar, aşırı güneş maruziyeti sonucu rüzgar, aşırı güneş maruziyeti sonucu kıllardaki porozite artar ve dolayısıyla kıllardaki porozite artar ve dolayısıyla suyun kortekse giriş/çıkışı artar.suyun kortekse giriş/çıkışı artar.

Por sayısı fazla olan Por sayısı fazla olan kıllar kurudur ve kırık, kıllar kurudur ve kırık, ayrışmış uçları ayrışmış uçları bulunur. Hasarlı bulunur. Hasarlı kutikula kırılabilir kutikula kırılabilir özelliktedir ve özelliktedir ve yıpranması kolaydır.yıpranması kolaydır.

Yapı:Yapı:

Saçın dokusu saç güzelliğini yansıtır. Kılın Saçın dokusu saç güzelliğini yansıtır. Kılın çapı, sert veya yumuşak olması ve çapı, sert veya yumuşak olması ve yıpranma durumu gibi faktörlerden yıpranma durumu gibi faktörlerden

etkilenir. etkilenir.

Kozmetik uygulamalar ve Kozmetik uygulamalar ve fiziksel faktörlerin yanı fiziksel faktörlerin yanı sıra iyi beslenememe, sıra iyi beslenememe,

anemi, uzun süreli açlık, anemi, uzun süreli açlık, protein eksiklikleri, protein eksiklikleri,

hormonal bozukluklar, hormonal bozukluklar, saç hastalıkları ve ilaçlar saç hastalıkları ve ilaçlar

sonucu saç sağlığı sonucu saç sağlığı bozulabilir. Yaşlanma da bozulabilir. Yaşlanma da

saçlarda değişikliklere saçlarda değişikliklere neden olur. Uzama hızı neden olur. Uzama hızı

ve saç miktarı yaşla ve saç miktarı yaşla azalır, ancak yapısal azalır, ancak yapısal özellikleri yaşlılarda özellikleri yaşlılarda genellikle normaldir. genellikle normaldir.

Güneş ışığının saçlara etkisiGüneş ışığının saçlara etkisi

Saç kuruluğuSaç kuruluğuYapıda kabalaşmaYapıda kabalaşmaGerimde azalmaGerimde azalmaKolay kırılabilirlik Kolay kırılabilirlik Renk, nem ve parlaklık kaybıRenk, nem ve parlaklık kaybıKutikulada kırılmalarKutikulada kırılmalarKortikal bozulmaKortikal bozulma

Güneş ışığı ile saçlarda renk açılması Güneş ışığı ile saçlarda renk açılması olmaktadır. Doğal olarak daha az miktarda olmaktadır. Doğal olarak daha az miktarda melanin içeren kıllarda yıpranma daha az olur.melanin içeren kıllarda yıpranma daha az olur. Güneşe maruz kalan bölgelerde saçlar güneşle Güneşe maruz kalan bölgelerde saçlar güneşle solabilir. Çok koyu renk saçlarda renk açılması solabilir. Çok koyu renk saçlarda renk açılması daha belirgin olur.daha belirgin olur. Kahverengi saçlarda, eumelanin pigmentinin Kahverengi saçlarda, eumelanin pigmentinin güneş ışınları etkisi ile oksidasyonu sonucu, güneş ışınları etkisi ile oksidasyonu sonucu, renk solması gerçekleşir.renk solması gerçekleşir.

Kızıl ve sarı saçlardaki değişiklikler ise Kızıl ve sarı saçlardaki değişiklikler ise sistin, trozin ve triptofan artıklarının sistin, trozin ve triptofan artıklarının fotodegredasyonu sonucudur. fotodegredasyonu sonucudur. Feomelanin, UVA ve görünür ışınların Feomelanin, UVA ve görünür ışınların hasarına çok açıktır ve kolaylıkla hasarına çok açıktır ve kolaylıkla süperoksitler oluşturabilirler. Bu nedenle süperoksitler oluşturabilirler. Bu nedenle sarı-kızıl saçlılarda kıl hasarı daha kolay sarı-kızıl saçlılarda kıl hasarı daha kolay gelişir.gelişir.

Kıl hasarının bir Kıl hasarının bir başka mekanizması başka mekanizması da ultraviyole ışınının da ultraviyole ışınının sistin, trozin, fenil sistin, trozin, fenil alanin ve triptofan alanin ve triptofan tarafından absorbe tarafından absorbe edildiğinde disülfür edildiğinde disülfür bağlarda kırılmalar ve bağlarda kırılmalar ve serbest radikal serbest radikal oluşumuna bağlı oluşumuna bağlı olarak keratin hasarı olarak keratin hasarı meydana gelir. meydana gelir.

Güneşten koruyucularGüneşten koruyucular

Topikal güneş Topikal güneş koruyucuları; fiziksel koruyucuları; fiziksel ve kimyasal güneş ve kimyasal güneş koruyucuları olmak koruyucuları olmak

üzere iki gruba üzere iki gruba ayrılırlar.ayrılırlar.

Fiziksel güneş koruyucularıFiziksel güneş koruyucuları

Görünür, ultraviyole (UV) ve kızılötesi (IR) Görünür, ultraviyole (UV) ve kızılötesi (IR) ışınlarını yansıtarak veya dağıtarak ışınlarını yansıtarak veya dağıtarak koruma sağlarlar. En çok kullanılan koruma sağlarlar. En çok kullanılan

maddeler, titanyum dioksit (TiO2) ve çinko maddeler, titanyum dioksit (TiO2) ve çinko oksit (ZnO) tir.oksit (ZnO) tir.

Kimyasal güneş koruyucularıKimyasal güneş koruyucuları Sentetik olarak hazırlanan organik Sentetik olarak hazırlanan organik kimyasallardan oluşur. Bu ajanlar, genellikle kimyasallardan oluşur. Bu ajanlar, genellikle fiziksel koruyucular ile veya kendi aralarında fiziksel koruyucular ile veya kendi aralarında yüksek değerli SPF ürünü elde etmek amacıyla yüksek değerli SPF ürünü elde etmek amacıyla kombine edilebilirler.kombine edilebilirler.Kimyasal güneş koruyucuları UV radyasyonunu Kimyasal güneş koruyucuları UV radyasyonunu absorbe ederler. Bu kimyasal maddeler ışığın absorbe ederler. Bu kimyasal maddeler ışığın enerjisini emerler ve ortama zararsız bir ısı ve enerjisini emerler ve ortama zararsız bir ısı ve ışık olarak geri verirler.ışık olarak geri verirler.En çok kullanılan maddeler, PABA (p-En çok kullanılan maddeler, PABA (p-Aminobenzoik Asit) ve esterleri, sinnamatlar, Aminobenzoik Asit) ve esterleri, sinnamatlar, benzofenonlar .benzofenonlar .

Saç için ideal güneşten koruyucu Saç için ideal güneşten koruyucu HPF (Hair protective factor)HPF (Hair protective factor)

Saç kutikulasına yapışan,Saç kutikulasına yapışan,Saçta yapışık bir görüntü vermeyen,Saçta yapışık bir görüntü vermeyen,Parlaklığını almayan,Parlaklığını almayan,Şampuanlardaki ve bakım ürünlerindeki Şampuanlardaki ve bakım ürünlerindeki sürfaktanlara karşı dayanıklı olmalıdır. sürfaktanlara karşı dayanıklı olmalıdır.

Oktil-dimetil p-amino-benzoik asit (PABA) iyi bir Oktil-dimetil p-amino-benzoik asit (PABA) iyi bir güneşten koruyucu olarak bilinmektedir. Kıldaki güneşten koruyucu olarak bilinmektedir. Kıldaki güç kaybı ve ultraviyole miktarı ölçülerek güç kaybı ve ultraviyole miktarı ölçülerek oluşturulmuştur.oluşturulmuştur.Çeşitli oktil-dimetil PABA içeren şampuanlar Çeşitli oktil-dimetil PABA içeren şampuanlar araştırılmış, HPF: 9.8–12.0 koruma gücü için en araştırılmış, HPF: 9.8–12.0 koruma gücü için en etkin konsantrasyonun %0.5- %1 arasında etkin konsantrasyonun %0.5- %1 arasında olduğu sonucuna varılmıştır. olduğu sonucuna varılmıştır.

Şampuanların etkileri Şampuanların etkileri farklı formlarda farklı formlarda

hazırlanmış HPF hazırlanmış HPF içeren kozmetikler ile içeren kozmetikler ile

hızlandırılabilir. Bu hızlandırılabilir. Bu kozmetikler kozmetikler

koruyucunun kıl koruyucunun kıl gövdesine daha gövdesine daha

düzgün dağılımını düzgün dağılımını sağlarlar. sağlarlar.

Güneş ışınlarının Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden zararlı etkilerinden korunma da şapka korunma da şapka

ve şemsiye ve şemsiye kullanımı da fiziki kullanımı da fiziki koruyucu faktörler koruyucu faktörler

olarak dikkate olarak dikkate alınmalıdır.alınmalıdır.

Saçın normalde biraz hasar görmesi Saçın normalde biraz hasar görmesi kaçınılmazdır. Ancak düzenli saç bakımı kaçınılmazdır. Ancak düzenli saç bakımı ile kozmetik ürünlerin bilinçli kullanılması ile kozmetik ürünlerin bilinçli kullanılması bu hasarın azaltılmasına ve saçın sağlıklı bu hasarın azaltılmasına ve saçın sağlıklı durumda kalmasına yardımcı olacaktır… durumda kalmasına yardımcı olacaktır…

KAYNAKÇAKAYNAKÇAERDEM, Teoman. Ultraviyole ve Ultraviyole İndeksi. ERDEM, Teoman. Ultraviyole ve Ultraviyole İndeksi. T.Kli.Kozmetoloji, Ankara, 2004;4: 137.T.Kli.Kozmetoloji, Ankara, 2004;4: 137.YAZAN, Yasemin. Kozmetik Bilimi. Nobel Tıp Kitapevleri, YAZAN, Yasemin. Kozmetik Bilimi. Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul,2004.İstanbul,2004.BAUMANN, Leslie. Kozmetik Dermatoloji. Çev: A.Eken. Türkiye BAUMANN, Leslie. Kozmetik Dermatoloji. Çev: A.Eken. Türkiye Klinikleri, Ankara, 2003:75- 83.Klinikleri, Ankara, 2003:75- 83.UZUNER, Y. Yasemin. Deri yaşlanması ve Güneş Filtreleri. T.Kli. UZUNER, Y. Yasemin. Deri yaşlanması ve Güneş Filtreleri. T.Kli. Kozmetoloji, Ankara, 1998: 100.Kozmetoloji, Ankara, 1998: 100.TÜRKOĞLU, Murat. Deri UV Radyasyonu Etkileşimi ve Güneşten TÜRKOĞLU, Murat. Deri UV Radyasyonu Etkileşimi ve Güneşten Koruyucu Preparatlar. T. Kli. Kozmetik Dermatoloji, Ankara, 2006: Koruyucu Preparatlar. T. Kli. Kozmetik Dermatoloji, Ankara, 2006: 19.19.AMATO, F. Yasemin. Güzel Ol. Doğan Kitap. İstanbul, 2004.AMATO, F. Yasemin. Güzel Ol. Doğan Kitap. İstanbul, 2004.YAZAN, Yasemin. Saça Uygulanan Preparatlar. T. Kli. YAZAN, Yasemin. Saça Uygulanan Preparatlar. T. Kli. Kozmetoloji, Ankara, 2004: 50.Kozmetoloji, Ankara, 2004: 50.ÜNAL, İdil. Kırık, Mat, İşlem Görmüş Saçların Bakım ve temizlik ÜNAL, İdil. Kırık, Mat, İşlem Görmüş Saçların Bakım ve temizlik Ürünleri. T. Kli. Kozmetoloji, 2004: 77.Ürünleri. T. Kli. Kozmetoloji, 2004: 77.SEYHAN, Muammer. Güneşten Koruyucular. T.Kli. Kozmetik SEYHAN, Muammer. Güneşten Koruyucular. T.Kli. Kozmetik Dermatoloji, Ankara, 2007: 30. Dermatoloji, Ankara, 2007: 30.

Teşekkürler…Teşekkürler…