yapi sektÖrÜndekĐ eĞĐlĐmler ve bim · analizi güneş ışığı, gölge ve yansımalar...

16
YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM 1 BĐNA BĐLGĐ MODELLEME (BIM) PROJE VE YAPIM YÖNETĐMĐ Y.LĐSANS PROGRAMI Đ.T.Ü. FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ PROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU ĐTÜ| MĐMARLIK FAKÜLTESĐ 2013-14 BAHAR DÖNEMĐ

Upload: others

Post on 05-Mar-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM

1

BĐNA BĐLGĐ MODELLEME (BIM)

PROJE VE YAPIM YÖNETĐMĐ Y.LĐSANS PROGRAMI

Đ.T.Ü. FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ

PROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

ĐTÜ| MĐMARLIK FAKÜLTESĐ2013-14 BAHAR DÖNEMĐ

Page 2: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

YAPI SEKTÖRÜNDE EĞĐLĐMLERHAMMADDE KULLANIMI

• Binainşaatı küresel olarak hammaddelerin %40’ını tüketir.

Kaynak: Roodman and Lenssen, 1995, Worldwatchpaper 124.

• Bu tüketim köprüler, yollar, barajlar gibi yapılar dahil

2

barajlar gibi yapılar dahil edildiğinde %75’i aşar.ABD’de kişi başına tüketilen hammadde miktarı 10000 kg’ (10 metrik ton)dir. Bu rakam 1900’lerin başında 2000 kg’lerde idi.

Kaynak: Matos and Wagner, 1998, AnnualReview of Energy and the Environment.

ABD’de hammadde kullanımı- Kaynak: U.S. Geological Survey

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 3: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

YAPI SEKTÖRÜNDE EĞĐLĐMLERENERJĐ TÜKETĐMĐ

• Yapım süreci aşağıdaki operasyonlar nedeniyle çok miktarda enerji tüketir:

• Agrega ve kaya tarama ve çıkarma• Çimento, tuğla, blok vb. temel yapı

malzemelerini üretme• Yalıtım plakası, pencere ve yüzey

kaplaması gibi farklı tipte yapı ürününün üretimi

3

üretimi• Yapı ürün ve malzemelerinin nakliyatı• Şantiye araçları ve diğer iş makinalarının

kullanımı

• Sadece ABD’de bina yapımı toplam enerji kullanımının %39, toplan elektrik kullanımınının %68, toplam karbondiyoksit salımının %38’unu gerçekleştirir.

Kaynak: U.S. Green Building Council (USGBC)

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 4: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

YAPI SEKTÖRÜNDE EĞĐLĐMLER ATIK BOŞALTIMI

• Đnşaat atıkları inşaat faaliyetleri sebebiyle oluşan ve terkedilmiş atıklardır.

• Saha temizliği, hafriyat, yeni inşaat, yenileme, onarım yıkım ve yol çalışmasından kalan atık

• 1998 verilerine göre ABD’de yıllık olarak bina ile ilgili faaliyetlere ilişkin 136 milyon ton atık meydana gelmektedir. Bu, ülkedeki toplam katı atığın %25-%40’lık kısmınıa denk gelmektedir.

4

yol çalışmasından kalan atık malzemeden meydana gelir. Yeni veriler bu miktarın 164 milyon

tona çıktığını göstermektedir. Bu atığın %9’u yeni inşaat, %38’i onarım ve %53’ü yıkım artığıdır.

Kaynak: US Environmental Protection Agency

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 5: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

BEKLENTĐLERSÜRDÜRÜLEBĐLĐRLĐK VE VERĐMLĐLĐK

• Daha az enerji ve hammadde ile yapım ihtiyacı

• Daha az maliyetle daha yüksek kalitede yapı üretimi

• Daha az atık oluşturan yapımEtkinlik ve verimlilikte

Dünyadaki sınırlı kaynalar düşünüldüğünde yapı sektöründeki mevcut eğilimler sürdürülebilir değildir.

5

• Daha az atık oluşturan yapım

• Yapım aşamasında ve içine yerleşildikten sonra daha az enerji tüketen daha kalıcı/uzun ömürlü yapılar

Etkinlik ve verimlilikte artış ihtiyacı

Etkinlik — Belirli bir zaman dilimindeki hatasız üretim

miktarıdır.

Verimlilik — Gerçekleştirilen işin kalitesidir.

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 6: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

ZORLUKLAR: ĐNŞAAT SEKTÖRÜNÜN BÖLÜNMÜŞ YAPISI

Yapı sektörü son derece bölünmüş bir karaktere sahiptir: milyonlarca müşteri, son kullanıcı, hizmet sağlayıcı, malzeme ve ürün üreticisi,

Daha yüksek etkinlik ve

6

Daha yüksek etkinlik ve verimliliği sağlamak amacıylasektörün tümünü kapsayacak karar verici pozisyonda herhangi bir kurum veya kuruluş yoktur. 39 inşaat karar vericisi –

(Kaynak: Kirk and Spreckelmeyer)

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 7: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

• Yapı sektörü malzeme, ürün ve hizmetlerinin birçoğu yerel veya bölgeseldir..

• Yapım faaliyetlerinin çoğu sahada gerçekleşir. Malzeme ve iş gücünün kalitesini kontrol etmek güçtür. Hava

ZORLUKLAR: ĐNŞAAT BĐR SAHA FAALĐYETĐDĐR

7

kontrol etmek güçtür. Hava çalışma şartları ve programını etkiler.

• Đş araç gereçlerinin sayısı ve tipi son elli yılda artmış olsa da inşaat büyük ölçüde zanaata dayalı bir faaliyettir.

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 8: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

NE YAPMALI?

• Kuruluşlar faaliyetlerini optimize etmek zorundırlar.

Proses/süreç mühendisliği

• Sistem Yaklaşımı

8

• Sistem Yaklaşımı

• Kuruluşlar arası iletişim gerekliliği

Veri/Yazılımbirlikte işlerliği

Birlikte işlerlik (interoperability) başlıkları:

• Veri çevrimi (translation)• Veri fazlalığı (redundancy) • Veri koordinasyonu (coordination)

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 9: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

VERĐ STANDARTLARIVERĐ BĐRLĐKTE ĐŞLERLĐĞĐ SAĞLAMA YOLU

• Defakto CAD veri standartları: DXF, DWG

• STEP• Bina yaşam döngüsü

(life cycle) için veri• Grafik ve alfa-numerik• Grafik ve alfa-numerik

veriyi kapsar

• IAI’nın (InternationalAlliance for Interoperability) IFC (Industry FoundationClasses)

IFC verisi kaydetmek(Graphisoft ArchiCAD)

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 10: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

BĐNA BĐLGĐ MODELLEMEBUILDING INFORMATION MODELING (BIM)

• Genel çalışma prensibi üç boyutlu bir model meydana getirmek, bu modelden tüm proje temsillerini ve

• Birlikte işlerlik için BIM

Bina yapım süreci katılımcıları arasında ortak bir dil oluşturmak

temsillerini ve performans veri analizlerini bütünleşik ve kolay güncellenebilir şekilde oluşturmak

• Sistem yaklaşımı olarak BIM

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 11: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

BIM: TEMEL ĐLKELER

• 3B modeli oluşturmak için yapı elemanları kullanılır.

• Tüm ortografik proje temsilleri (plan, kesit ve görünüşler) ve metraj vb. bu 3B modelden meydana gelir.

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 12: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

BIM: TEMEL ĐLKELER

• Duvar yapı elemanı için tipik geometrik ve alfanumerik niteliklernitelikler

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 13: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

BIM: TEMEL ĐLKELER• Proje katılımcıları arasında bilgi paylaşımı• Projeyi yetkilendirilmiş bölümlere ayırarak koordine bir şekilde çoklu çalışabilme• Aynı proje üzerinde simultane olarak birlikte çalışabilme

KAVRAMSAL TASARIMTASARIM VE

PROJELENDĐRMEUYGULAMA

ÇĐZĐMLERĐBAKIMYAPIM

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 14: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

BIM: TEMEL ĐLKELERGölge ve Yansıma

AnaliziGüneş ışığı, gölge ve

yansımalar interaktif

olarak izlenmesi.

Güneş Işığı

AnaliziDoğal ve yapay ışık

hesaplaması

Proje YönetimiZaman faktörünü

ekleyerek 4B modelleme

üretme

Akustik AnalizAkustik önem aşıyan mekanların akustik

Performans hesaplaması

Termik/termal

AnalizHer biçim ve

mahal için HVAC

hesaplaması Yapısal AnalizStrüktürel modeller

oluşturma ve yapısal yük

hesaplaması

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 15: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

GELENEKSEL CAD• Çizgi, yay ve çember gibi

varlıklardan oluşan geometrik çizimlere dayanır.

• Binanın telkafes (wireframe) modeli oluşturulur.

• Çoğu kez 2B çizimler üretilir. Bu çizimler genellikle 3B modelleme, görselleştirme ve analizler için başka yazılımlara transfer edilir.

Autocad çizimi

yazılımlara transfer edilir.

• Geleneksel kağıt ve kaleme ortamlarını andırır.

• Tüm proje birimleri birbirinden bağımsız olarak üretilir.

• Projeyi revize etmek güçtür..

• Metin ve sayısal bilgiler içeren grafik olmayan bilgi içermez.

15

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU

Page 16: YAPI SEKTÖRÜNDEKĐ EĞĐLĐMLER VE BIM · Analizi Güneş ışığı, gölge ve yansımalar interaktif olarak izlenmesi. Güneş Işığı Analizi Doğal ve yapay ışık hesaplaması

GELENEKSEL CAD’ĐN EKSĐKLERĐ

Temsil biçimleri: bağımsız 2B planlar, kesitler, görünüş ve detaylar. Güncellenme sorunları

3B modelleme özellikleri sınırlıdır.

Sadece grafik bilgi içerir.

Proje katılımcıları arasında bilgi Proje katılımcıları arasında bilgi değişimini yeterince desteklemiyor:

•Đletişim sorunları•Revizyon sorunları•Proje tamamlanma süresinde aksamalar•Đlave maliyet

BĐNA BĐLGĐ MODELEME DERSĐPROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU