grafische technieken-en-drukwerkbegeleiding
DESCRIPTION
Presentatie van de SRM-workshop 'Grafische technieken en drukwerkbegeleidng voor functionarissen in marketing en communicatie'. Meer info op www.graficum.nlTRANSCRIPT
1
Workshop 16 mei 2013
Grafische Technieken
en Drukwerkbegeleiding
in het marketing- en
communicatievak
Dagprogramma 16 mei 2013
1. Voorstelronde en bespreking en afstemming leerdoelen2. Analyse en beoordeling van ingebrachte drukwerken- Koffiepauze3. Uitvoering opdracht en bespreking uitwerking 4. Bespreking syllabus5. Schets grafische sector en grafisch productieproces- Lunchpauze6. Beheersing en beïnvloeding van het grafisch proces 7. Basiskennis drukwerkvoorbereiding8. Basiskennis druktechnieken en afwerking- Theepauze9. Basiskennis typografie, kleurenleer en papier10.Toelichting op / bespreking van bijlagen in studiebundel11.Evaluatie en afsluiting trainingsdag
Voorstellen en leerdoelen
Voorstelronde Schets van functie en van eigen organisatie Betrokkenheid bij grafisch proces Kennis van grafisch proces
door vooropleiding door ervaring
Leerdoelen Grafische technieken Managementtechnieken Adviesvaardigheden
Bespreken drukwerken
Ingebrachte drukwerken Bespreken Analyse
bespreking systematiseren waar letten we nu precies op?
Analyse van de analyse Professioneel, systematisch leerproces Analyse ‘omkeren’ naar inzet tot advies
Werkopdracht
Workshop
1. Lezen case (max 5 minuten)
2. Uitvoeren opdracht (max 10 minuten)
3. Collectief bespreken
4. Volledige uitwerking op www.graficum.nl/srm
Grafische bedrijfstak (naar functies)
1. Drukwerkvoorbereidingsbedrijven
1. Pre-press-services (dtp e.d.) (combi techniek/creatie)
2. Vormgevers (hoodzaak creatie)
3. Zetterijen (hoofdzaak techniek, tegenwoordig vooral buiten NL)
2. Drukkerijen
1. Vellendrukkerijen (vooral offset en digitaal)
2. Rotatiedrukkerijen (vooral offset en diepdruk)
3. Verpakkingsdrukkerijen (flexo, offset en diepdruk)
3. Afwerkingsbedrijven en aansluitende diensten
1. After-press services (lakken, lamineren, boren, perforeren e.d.)
2. Binderijen (voor snijden, vouwen, hechten)
3. Fullfilment-bedrijven (voor distributie, POS, responseverwerking)
Drukkerijen
Afwerkingsbedrijven
Grafische bedrijfstak (naar hoofdactiviteit)
74,3%
4,5%11,8%
9,4%
Grafische bedrijfstak (naar omvang)
Pre-press Drukkers Afwerking Overig
Aantalbedrijven
AantalMede-werkers
Omzetin mio €
165
1.137
246
125
2.962
370
1.315
18.726
7.092
201
2.369
?
1.806
25.194
7.035
Totalen
66,1 % grafische bedrijven < 10 medewerkers; 1,6 % grafische bedrijven > 100 medewerkers
gemiddelde omzet/werknemer = € 2,7 tonKVGO-leden, 2011
Grafische bedrijfstak (naar personeelsomvang)
40,5%
16,3%
12,5%3,5% 1,6%
66% minder dan 10 werknemers
Grafische bedrijfstak (naar producttype)
Krant-achtigen11,2%
Krant-achtigen11,2%
Tijdschriften14,3%
Tijdschriften14,3%
Boeken / Jaarverslagen6,3 %
Boeken / Jaarverslagen6,3 %
Reclamedrukwerk36,0 %
Reclamedrukwerk36,0 %
Verpakkingen10,9 %
Verpakkingen10,9 %
Overig drukwerk21,3 %
Overig drukwerk21,3 %
DrukwerkbegeleidingFunctie-elementen drukwerkbegeleider1. Adviseren
• adviesvaardigheden• marketing-/communicatie-kennis• vormgevingskennis (incl. huisstijl)• grafisch-technische proceskennis• grafische marktkennis• grafische materialenkennis
2. Projectmanagement• project-managementvaardigheden
• initiëren, procesbeheersen, administreren, evalueren en rapporteren
• vormgevingskennis (incl. huisstijl) • grafisch-technische proceskennis• grafische marktkennis• grafische materialenkennis
Drukwerkbegeleiding EconomieBegeleiding / extern procesmanagement
beïnvloeding kosten-segmenten grafisch proces
Voorbereidingsbedrijven
Drukkerijen
Afwerkingsbedrijven
A = Verbruikswaarde B = Arbeidskosten
C = Overige kosten D = Bruto bedrijfsresultaat
C DB
Hoofdstructuur grafisch proces
1. Voorbereiding• uitgangspunten tekst- en beeldvorm
(layout in aansluiting op intermediair en doelgroep)
• tekst (redactie, vormgeving / typografie)
• illustratie (keuze beeldtype)
2. Vermenigvuldiging
3. Afwerking• snijden en vouwen• vergaren en hechten• overige afwerkingen en veredelen• voorraadbeheer en distributie
Hoofdstructuur grafisch proces
Fase 1 Voorbereiding
Fase 2 ReproductieDrukvormvervaardiging
Drukken
Fase 3 AfwerkingVeredelen
Primaire bewerkingSecundaire bewerking
Beeldmateriaal
Illustraties maken/bewerkenLithograferen
Layouten / opmaken (dtp)
Tekst (kopij)
Tekst zetten / dtpCorrectie
Beheerscomponenten in fase 1
• vormgeving ([huis]stijl, verhouding tekst-beeld)
• typografie (structurering tekst, letterkeuze)
• illustraties (foto’s, tekeningen, grafieken etc.)
• kleur (steunkleur, meerkleuren, full-color)
• papier / drager (formaat, soort, gewicht, kleur)
Beheerscomponenten in fase 2
• reproductievoorbereiding
• film, CTP, digitale druk• proevencontrole
• reproductietechniek
• offset (vlakdruk)
• digitale druk• vellen- of rotatiedruk• hoogdruk (boekdruk) of diepdruk• zeefdruk (screenprint) of andere speciaaldruk
Druktechnieken• Vlakdruk (offset) vellendruk
• rollendruk
• Diepdruk• Hoogdruk (flexografie)
• Hoogdruk (diversen/veredeling)
• Overigen (w.o. zeefdruk)
• Digitaal drukken
(naar omzet in Nederland,
bron KVGO, percentages bij benadering)
61%
27%
7%
2%
2%
1%
?%
Drukpers doorvoermethoden
• Vellendruk
• Rotatiedruk (rollendruk)
• Combinatie vellen-rollen (vellenrotatie)
Reproductie hoofdstructuur
V R
H
D
O
Z
61% 27%
7%
4%
1%
20
Beheerscomponenten in fase 3
• afwerking• snijden en vouwen• vergaren, hechten (nieten), binden (lijmen, naaien)
• overige afwerkingsvormen (o.a. stansen, prägen,
rillen, perforeren, boren)
• veredelen (o.a. vernissen, lamineren)
• afleveren • controle, verpakken • voorraadbeheer• distribueren
21
Proeven
• Tekstcorrectie (kopijproef)
• zetproef / strokenproef
• kleurenprint (Cromalin, Kodak Approval, Fuji ColorArt, Matchprint, Irisproef, Sherpaproef, Rainbow)
• digitale proef (pdf, Certified pdf)
• Ozalid (filmproef)
• drukproef / proefdruk (‘natte proef’)
22
Typografie
• Leer van de letter• lettervorm, lettervormfunctie en effect van de lettervorm
• Leer van de leesbaarheid • tekststructuur, gericht op overdracht van de boodschap
• Leer van de pagina-opmaak• paginastructuur, zetselopbouw, wit en marges
• toepassing van huisstijl
23
Typografie, tekstzetten, dtp
Veel begrippen in dit werkterrein hebben hun oorsprong in
het ambacht van de zetter (± 1450 – 1980), werkend met
metalen (loden) lettermateriaal en (koperen) cliché’s:
• corps, punt, pica, font, ligatuur, cicero, augustijn,
vierkantje, pasje, onderkast, bovenkast, wit, haarlijn,
kastlijn e.v.a.
24
Typografie, handzetten
25
Typografie, handzetten
26
Typografie, machinezetten
27
Typografie: letterclassificatie
A a H qA a H qA a H qA a H qA a H qA a H q
driehoekige schreef, Romein- of Mediaeval
horizontale schreef, Bodoni-achtigen
rechthoekige schreef, Egyptiënnes
schreeflozen
schrijfletters, scripten
fantasie lettertypen
28
Typografie: voorbeelden letterstijlen
Dit is de Times New Romandriehoekige schreef, Romein- of Mediaeval
Dit is de Bodonihorizontale schreef; Bodoni-achtigen
Dit is de Commercerechthoekige schreef; Egyptiënnes
Dit is de Gill Sansschreefloos type
Dit is de Liffley Scriptschrijfletter type (script)
Dit is de Mokum Oorkondefantasie type
29
Typografie: voorbeelden letterstijlen
A B C D E F G a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0Dit is de Arial
A B C D E F G a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Dit is de Franklin Gothic
A B C D E F G a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0Dit is de Verdana
A B C D E F G a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
Dit is de Gill Sans
A B C D E F G a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Dit is de Optima
A B C D E F G a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
Dit is de Trebuchet
30
Typografie: lettergarnituur
normaalromein en cursiefPokon Pokon
halfvetteromein en cursiefPokon Pokon
vetteromein en cursiefPokon Pokon
magereromein en cursiefPokon Pokon
smalmagereromein en cursiefPokon Pokon
P o k o n P o k o nnormaal verbrederomein en cursief
31
Typografische begrippen
vlees
schreef
beeld
vlag
staart
druppel
oog ofpons
accent
romp
tabelcijfer
kleinkapitaal
kapitaal onderkast
romein cursief
H h d j f xstok
stoklijn
hanglijn
basislijn
corpswit}
stokophaal
neerhaal kA p r é A beeldhoogte
corps
lat
a ñ ç g C Ctilde
cedille
accent aigu
ligatuur Uithangend of mediaevalcijferüæ 97 R boog
schreefloos type
} X-hoogte
32
Lettergarnituren: ontwerp of nepromein volgens ontwerpvoor zetwerk
cursief volgens ontwerpvoor zetwerk
romein volgens ontwerp
voor PC-print
cursief uit romeinonder hoek
geplaatstvoor PC-print
33
Typografische voorbeelden
34
Drukken en kleur
• Eénkleurendruk PMS-kleur
• Meerkleurendruk PMS-kleuren
• Vierkleurendruk proceskleuren
(fullcolourdruk) CMYK
• Multimedia-aanpak CMYK <-> RGBHTML
35
Drukken en kleur
• PMS-kleur
• PMS-kleuren
• proceskleuren(in fullcolourdruk, samengesteld volgens CMYK)
• RGB
• HTML
PMS 200
PMS 200
C0 M100 Y80 K0
PMS 381
C30 M0 Y70 K0
D40202 9CE157
156,225,87212,2,2255,255,255
000000 - FFFFFF
Kleur-aanduidingen
36
Drukken in 1 kleur
• Lijnillustraties
punten, lijnen, tekening of volvlak
grafische reproductie: geen raster nodig
dikwijls in dezelfde productiegang als tekst
37
Drukken in 1 kleur
38
Drukken in 1 kleur
• Halftoon
zwart/wit-foto’s, (grijs-)tintvlakken
grafische reproductie: gebruik van rasters
goed mogelijk in zelfde drukgang als tekst
39
Drukken in 1 kleur
Halftoon-illustraties
40
Drukken in 1 kleur
Combinatie volle tint en halftoon naar full colour
41
Drukken in 2 kleuren
• Lijnillustraties
punten, lijnen, tekening of volvlak
grafische reproductie: geen raster nodig
• Halftoon
zwart/wit-foto’s, duo-tonefoto’s, tintvlakken
grafische reproductie: altijd raster nodig
42
Drukken in 2 kleuren
43
Drukken in 2 kleuren
Lijn- en volvlak-toepassing
44
Drukken in 2 kleuren
Lijntoepassingbordeauxrood en zwart
warmrood engrijs (geen tint !)
45
Drukken in 2 kleuren
Volvlak- en tint-toepassing
volvlak (volle tint =100%)
rastervlak (tint ± 75%)
rastervlak (tint ± 60%)
rastervlak (tint ± 40%)
tekst zwart 100%
1a
1b
1c
1d
2
2 kleuren techniek 5 kleuren waarneming
46
Drukken in 2 kleuren
Halftoon-toepassing
in 2 kleuren: duo-tone
Zwart 5 – 100%
Paars 0 – 100%
Zwart 5 – 100%
Paars 0 – 100%
Zwart 5 – 100%
Paars 10 – 100%
Zwart 0 – 30%
Paars 5 – 100%
Zwart 5 – 60%
Paars 5 – 100%
47
Drukken in meerkleuren
• meerkleuren drukwerk
drukker koopt of mengt zelf kleuren vóór het drukken
PMS: 13 basiskleuren + zwart + wit
• full colour
door het drukken wordt kleur opgebouwd
CMYK: 4 proceskleuren
Cyaan, Magenta, Yellow, blacK
48
Drukken in meerkleuren• meerkleurendrukwerk drukker koopt of mengt zelf kleuren, vóór het drukken PMS: 13 basiskleuren + zwart + wit
49
Drukken in meerkleuren
• Meerkleurendrukwerk• eenvoudig lijnwerk
driekleurendrukwerk
50
Drukken in meerkleuren
• Meerkleurendrukwerk• eenvoudig, met lijnwerk
vijfkleurendrukwerk voor èlke brief
51
Drukken in meerkleuren
• Meerkleurendrukwerk• eenvoudig, met volvlakken
zeskleurendruk
52
Drukken in meerkleuren
• Meerkleurendrukwerk• eenvoudig, met volvlakken
visitekaartje in vijfkleurendruk
53
Drukken in meerkleuren
• Meerkleurendrukwerk• complex, met volvlakken èn tinten
54
Inkten voor meerkleurendrukwerk
55
Inkten voor meerkleurendrukwerk
56
Inkten voor meerkleurendrukwerk
57
Drukken in meerkleuren
• full colour
door het drukken wordt in de waarneming de kleur opgebouwd
CMYK: 4 proceskleuren
Cyaan, Magenta, Yellow, blacK
58
Opbouw van waargenomen kleuren
59
Opbouw van waargenomen kleuren
60
Meerkleurendruk kleurtinten
• rastersoort: lijnen, punten, korrel, f.c.raster
• rastergetal: aantal lijnen per cm
• rasterpercentage: vlak, font, tint (= alles)
Vierkleurendruk (full colour)
• offset alle illustratiemateriaal
• diepdruk alle materiaal (incl. tekst)
Rasters
61
Papiersoorten
• houthoudend / houtvrij
• wit / gekleurd• papier / kopieerpapier / karton (> 250 g/m2) / bord (> 250 g/m2)
• ongestreken / gestreken (MC) (1-zijdig / 2-zijdig)
• gesatineerd
• geperst / gehamerd / watermerk / gevergeerd
• langlopend / breedlopend
• recycled papier (‘kringloop’)
• zelfklevend
• zelfkopiërend
Reproductie hoofdstructuur
V R
H
D
O
Z
oogdruk
iepdruk
ffset (vlakdruk)
eefdruk
ellendruk ollendruk
Kenmerken Hoogdruk
Kenmerken Diepdruk
Kenmerken Vlakdruk (Offset)
Kenmerken Zeefdruk
Offset drukpers
Offset drukpers 1-kleuren vellenpers
Offset drukpers 2-kleuren vellenpers
Offset drukpers 4-kleuren vellenpers
Offset drukpers 6-kleurenvellenpers
Offset drukpers 4-kleuren rollenpers
Rotatiepers papierrollenwerk
Website Grafische Technieken
Actuele informatie (‘websyllabus’)
Grafische Technieken voor de
(Marketing-)Communicatiefunctionaris
op: www.graficum.nl