gołuń 22-23 październik 2009 - to co trzeba
TRANSCRIPT
Wodomierze Wodomierze
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
W niniejszej prezentacji wykorzystano materiały firmowe : ITRON, SENSUS, POWOGAZ, WG, METRON oraz badania własne i zagraniczne
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
BBłąłąd pomiaru i odczytu wodomierzyd pomiaru i odczytu wodomierzy�� BBłąłąd wynikajd wynikająący z wyznaczenia przepcy z wyznaczenia przepłływu maksymalnego ywu maksymalnego na podna podłąłączeniu wodociczeniu wodociąągowym (wodomierze gowym (wodomierze przewymiarowane)przewymiarowane)
�� BBłąłąd zwid zwiąązany z wyborem nie odpowiedniej klasy zany z wyborem nie odpowiedniej klasy metrologicznej urzmetrologicznej urząądzeniadzenia
�� BBłąłąd zwid zwiąązany z montazany z montaŜŜem urzem urząądzenia pomiarowegodzenia pomiarowego�� BBłąłąd zwid zwiąązany ze zmiennozany ze zmiennośściciąą metrologii urzmetrologii urząądzedzeńń w czasie w czasie eksploatacji urzeksploatacji urząądzedzeńń
�� BBłąłąd zwid zwiąązane z konstrukcjzane z konstrukcjąą urzurząądzenia i zastosowaniem dzenia i zastosowaniem nieodpowiednich materianieodpowiednich materiałłóóww
�� BBłąłąd zwid zwiąązany z przesyzany z przesyłłem danych z urzem danych z urząądzedzeńń�� Ingerencja zewnIngerencja zewnęętrzna w urztrzna w urząądzenie dzenie –– kradziekradzieŜŜe wodye wody
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Parametry metrologiczne wodomierzy:� Minimalny strumień objętości q min q1
� Pośredni strumień objętości q t q2
� Nominalny strumień objętości q p - q n q3
� Maksymalny strumień objętości q max – qsq4
Próg rozruchu q roz - (q min/2)
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzKlasyfikacja wodomierzy Klasyfikacja wodomierzy Klasy obciKlasy obciąŜąŜeeńń
Klasa obci ąŜeń Wartość liczbowa oznaczeniawielko ści N wodomierza
N < 15 N ≥≥≥≥ 15Klasa A
qminqt
0.04 N0.10 N
0.08 N0.30 N
Klasa Bqmin
qt0.02 N0.08 N
0.03 N0.20 N
Klasa Cqmin
qt0.01 N0.015 N
0.006 N0.015 N
Klasa Dqmin
qt0.0075 N0.0115 N
--
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
MetrologicMetrologiczna tolerancja bzna tolerancja błęłędudu
Q2 = 1.6xQ1
Q1 = Q3/R
Q4 (= 1.25xQ3)Q3
+5%
-5%
+2%
-2%
Testy trwaTesty trwałłoośściowe:ciowe:100.000 cy100.000 cyklikli ww Q3 + 100h Q3 + 100h ww Q4Q4
800h 800h ww Q3 + 200h Q3 + 200h ww Q4Q4
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Koncepcja nowej klasyfikacjiKoncepcja nowej klasyfikacji
�� Q3 : Q3 : ciciąąggłły strumiey strumieńń objobjęętotośści do wyboru z:ci do wyboru z:1 1,6 2,5 4 6,1 1,6 2,5 4 6,3310 16 25 40 10 16 25 40 6363100 160 250 400 630100 160 250 400 6301000 1600 2500 4000 63001000 1600 2500 4000 6300
�� RR=Q3/Q1 : =Q3/Q1 : do wyboru z:do wyboru z:10 12,5 16 20 25 31,5 40 50 63 10 12,5 16 20 25 31,5 40 50 63 8080100 125 160 200 250 315 400 500 630 80100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 0
�� Q1 : Q1 : minimalny strumieminimalny strumieńń objobjęętotośści ci = Q3/R= Q3/R�� Q2 : Q2 : popośśredni strumieredni strumieńń objobjęętotośścici = = 1.61.6xQ1 (xQ1 (dopuszczone takdopuszczone takŜŜee
w 5 letnim okresie przejw 5 letnim okresie przejśściowymciowym : 2.5,4 & 6.3): 2.5,4 & 6.3)�� Q4 : Q4 : przeciprzeciąŜąŜeniowy strumieeniowy strumieńń objobjęętotośścici = 1.25xQ3= 1.25xQ3
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze zimnej i ciepWodomierze zimnej i ciepłłej wodyej wody
Norma zharmonizowana:Norma zharmonizowana:
�� PNPN--EN14154EN14154--1 : 1 : Wymagania ogWymagania ogóólnelneMaj 2005 obowiMaj 2005 obowiąązuje od maja 2007 jako PNzuje od maja 2007 jako PN--EN 14154EN 14154--11
�� PNPN--EN14154 EN14154 --2 : 2 : InstalInstalacjaacja i warunki ui warunki uŜŜytkowaniaytkowaniaMaj 2005 obowiMaj 2005 obowiąązuje od maja 2007 jako PNzuje od maja 2007 jako PN--EN 14154EN 14154--22
�� PNPN--EN14154 EN14154 --3 : 3 : Metody i wyposaMetody i wyposaŜŜenie do badaenie do badańńMaj 2005 obowiMaj 2005 obowiąązuje od zuje od …… grudnia 2007 jako PNgrudnia 2007 jako PN--EN 14154EN 14154--3 3 zmiana PNzmiana PN--EN14154 EN14154 --3 3 AZAZ--1 z maj 20091 z maj 2009
MIDMID
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
80Q2 [l/h]200Qt [l/h]
50Q1 [l/h]50Qmin [l/h]Klasa B
5000Q4 [l/h]5000Qmax [l/h]
4000Q3 [l/h]2500Qn [l/h]
MID (R80)Prawna kontrola
metrologiczna
25Q2 [l/h]22,5Qt [l/h]
15,625Q1 [l/h]15Qmin [l/h]Klasa C
3125Q4 [l/h]3000Qmax [l/h]
2500Q3 [l/h]1500Qn [l/h]
MID (R160)Prawna kontrola
metrologiczna
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Ekspertyza wodomierza i tok postEkspertyza wodomierza i tok postęępowaniapowania
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
�� Prawny sposPrawny sposóób postb postęępowania:powania:RozporzRozporząądzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006r w sprawie okdzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006r w sprawie okrereśślenia lenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunktaryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunkóów rozliczew rozliczeńń za zbiorowe za zbiorowe zaopatrzenie w wodzaopatrzenie w wodęę i zbiorowe odprowadzanie i zbiorowe odprowadzanie śściekciekóów (D.U. Nr 127 poz. 886)w (D.U. Nr 127 poz. 886)
-- ŚŚrednie zurednie zuŜŜycie wody w okresie trzech miesiycie wody w okresie trzech miesięęcy przed stwierdzeniem niesprawnocy przed stwierdzeniem niesprawnośści ci dziadziałłania wodomierza lub na podstawie ania wodomierza lub na podstawie śśredniego zuredniego zuŜŜycia wody w analogicznym ycia wody w analogicznym okresie roku ubiegokresie roku ubiegłłego lub ego lub śśredniomiesiredniomiesięęcznego zucznego zuŜŜycia wody w roku ubiegycia wody w roku ubiegłłym i ym i liczby miesiliczby miesięęcy nieprawidcy nieprawidłłowego dziaowego działłania wodomierzaania wodomierza
�� Intuicyjny sposIntuicyjny sposóób postb postęępowania powania –– forma forma umowy:umowy:
Monitoring podMonitoring podłąłączenia na wodomierzu nowozamontowanym czenia na wodomierzu nowozamontowanym –– wyliczenie zuwyliczenie zuŜŜycia wody ycia wody w przedziaw przedziałłach charakterystycznych ach charakterystycznych –– nanałłooŜŜenie benie błęłęddóów metrologicznych w metrologicznych wodomierza kwestionowanegowodomierza kwestionowanego –– cofanie sicofanie sięę wstecz (sprawdzenie rozbioru wstecz (sprawdzenie rozbioru wody od momentu zamontowania kwestionowanego wodomierza)wody od momentu zamontowania kwestionowanego wodomierza)
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
I tutaj nasze pytanie:Czy wodomierz główny dobrany i zamontowany niezgodn ie z wymaganiami
producenta i przepisami zawartymi w powy Ŝszych normach mo Ŝe byćpodstaw ą rozlicze ń pomi ędzy dostawc ą a odbiorc ą?
JeŜeli nie moŜe być podstawą rozliczeń to czy moŜna stosować § 18 ust.1 Rozporządzenia (2) do wyliczenia rekompensat dla odbiorcy bądź dostawcy wody skoro wodomierz nigdy nie spełniał warunków dla wodomierza głównego i nigdy nie wskazywał poprawnie?
Czy moŜna w takim przypadku wziąć pod uwagę przy wyliczaniu rekompensat wskazania nowego wodomierza głównego zamontowanego w zgodzie z przepisami prawa?
Czy wielkość przekroczenia dokładności wskazań wodomierza ponad dopuszczalny poziom w trakcie ekspertyzy wykonanej przez GUM ma znaczenie przy ustalaniu rekompensat?
Czy pod pojęciem „stwierdzenie nieprawidłowości wskazań wodomierza” uŜytym w Rozporządzeniu (2) w § 18 ust.1 moŜna rozumieć takŜe wyliczenia średnich dobowych zuŜyć wody z okresu sprzed wymiany wodomierza głównego i po jego wymianie na nowy?
Czy pod pojęciem „stwierdzenie nieprawidłowości wskazań wodomierza” uŜytym w Rozporządzeniu (2) w § 18 ust.1 moŜna rozumieć takŜe wskazania wodomierza porównawczego, zamontowanego w sposób szeregowy za wodomierzem głównym?
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
ZuZuŜŜycie wody w budownictwie wielorodzinnymycie wody w budownictwie wielorodzinnym
270240
200
150130 127 130
127 123108 104 100
0
50
100
150
200
250
3001
992
199
3
199
4
199
5
199
6
199
7
199
8
200
0
200
1
200
2
200
3
200
4
Model: Wzrost wykładniczy (y=c+exp(b0+b1*x1+b2*x2 ....))
y=14203,04+exp(10,0197+(-0,472958)*x)
wsp. korelacji r=-0,97
Cena za dostarczenie wody i odprowadzanie ścieków [zł]
ZuŜ
ycie
wod
y w
tys.
[m3]
C:1C:2
C:3
C:4C:5 C:6
C:7
C:8C:9
C:10C:11
12000
14000
16000
18000
20000
22000
24000
26000
28000
30000
32000
34000
36000
38000
0,00,5
1,01,5
2,02,5
3,03,5
4,04,5
5,05,5
6,06,5
7,07,5
8,08,5
9,09,5
10,0
Spadek zuŜycia ma istotny wpływ na ceną za dostawę wody i odprowadzenie ścieków.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Z pism wynika jednoznacznie, iŜ po powołaniu w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie- ze zmianami (Dz.U. Nr 75 poz. 690, Dz. U. Nr.109.1156 z 2004 roku), metoda oparta o normę PN ISO 4064-2 jest obecnie obowiązująca
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Metoda IMetoda I1992r - norma budowlana PN-92/B-01706 „Instalacje wodociągowe –wymagania w projektowaniu” - wyliczenie tzw. przepływu obliczeniowego q dla budynku mieszkalnego. Dane wyjściowe - normatywy wypływu wody z zaworów czerpalnych. Metoda najbardziej popularna - w ogóle nie uwzględnia notowanego w ostatnich latach drastycznego spadku zuŜycia wody (w 1992 r – 240 l/d * m obecnie statystycznie w Polsce 110-130 l/d * m).
�� Metoda IIMetoda II1997r - norma PN ISO 4064-2 „Wodomierze do wody pitnej zimnej”(zastąpienie normy PN-91 M-54910 ) uregulowanie zasady doboru i zabudowy zestawów wodomierzowych.– Pkt. 2 normy ..... typ, klasa obciąŜeń i wielkość wodomierzy są określone
wg. – warunków pracy instalacji ze szczególnym uwzględnieniem:
- osiągalnego ciśnienia zasilania, - właściwości fizycznych i chemicznych medium, - temperatury medium - spodziewanych strumieni objętości: spodziewane strumieni objętości
qmin, qp, qs– wodomierza powinny odpowiada przewidywanym warunkom
przepływu.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
NaleNaleŜŜy ry róówniewnieŜŜ podkrepodkreśślilićć fakt, ifakt, iŜŜ w w normie PNnormie PN--ENEN--14154 za jedno z 14154 za jedno z kryterikryterióów doboru wielkow doboru wielkośści i typu ci i typu wodomierza uznano mowodomierza uznano moŜŜliwoliwośćść
osadzania siosadzania sięę substancji z roztworu substancji z roztworu wewnwewnąątrz wodomierza, co nie bytrz wodomierza, co nie byłło o do tej pory uwypuklone w normie do tej pory uwypuklone w normie
PNPN--ISO 4064.ISO 4064.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
�Budynek wielorodzinny:- ilość mieszkań 71 - suma normatywnych wypływów na 1 mieszkanie
ΣΣΣΣqn=0,89 dm3/sΣΣΣΣqn=0,89 dm3/s * 71mieszkań = 63,19dm3/s
�Na podstawie normy PN-92/B-01706 przepływ obliczeniowy q dla budynku:
q =1,7*( ΣΣΣΣqn)0,21 – 0,7 = 1,7*( 63,19)0,21 –0,7= 3,36 dm3/s tj. 12,1 m3/h
Dla takiego przepływu na przyłączu koniecznym byłoby zastosowanie wodomierzaDN50
Przykład 1
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Rzeczywiste strumienie objętości dla danego przyłącza:
Maksymalny strumień objętości 5,3 m3/h - zalecany wodomierzDN 32 - 6,0 m3/h
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
�Budynek wielorodzinny:- ilość mieszkań 20- suma normatywnych wypływów na 1 mieszkanie
ΣΣΣΣqn=0,89 dm3/sΣΣΣΣqn=0,89 dm3/s * 20 mieszkań = 17,80dm3/s
�Na podstawie normy PN-92/B-01706 przepływ obliczeniowy q dla budynku:
q =0,682*( ΣΣΣΣqn)0,45 – 0,14 =0,682*( 0,89 * 20)0,45 – 0,14 = 2,35 dm3/s tj. 8,46 m3/h
Dla takiego przepływu na przyłączu koniecznym byłoby zastosowanie wodomierzaDN40
Przykład 2
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Rzeczywiste strumienie objętości dla tego samego przyłącza:
Maksymalny strumień objętości 3,12 m3/h - zalecany wodomierzDN 25 - 3,5 m3/h
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
PrzykPrzykłład 4ad 4
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Przykład 5Legionowo – budynek wielorodzinny 5 kondygnacyjny (28 lokali)
Maksymalny strumień objętości 1,92 m3/h - zalecany wodomierzDN 25 - 3,5 m3/h
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzPrzyczyny znacznego spadku ciPrzyczyny znacznego spadku ciśśnienia spowodowanego nienia spowodowanego przepprzepłływami maksymalnymi, ktywami maksymalnymi, któóre w care w całłym okresie monitorowania ym okresie monitorowania nie przekroczynie przekroczyłły 1/3 wartoy 1/3 wartośści nominalnego strumienia objci nominalnego strumienia objęętotośści ci wodomierza nalewodomierza naleŜŜy szukay szukaćć przed zestawem wodomierzowym przed zestawem wodomierzowym –– filtr filtr siatkowy!!!siatkowy!!!
Ciśnienie przed zestawem wodomierzowym w funkcji natęŜenia przepływu
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Przykład 6Puławy – hydrofornia 4 budynków wielorodzinnych wysokich (12 kondygnacyjnych).
Z wodomierza zasilanych jest około 424 lokali mieszkalnych (1136 osób).
Maksymalny strumień objętości 48,7 m3/h - zalecany wodomierzDN 50 - qn=50,0 m3/h
• Qmin = 2,5 m3/h• Qmax = 48,7 m3/h• przyłącze DN 100• wodomierz DN100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Przepływy średnie, a momenty wyłączenia i włączenia poszczególnych obiektów
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Obliczenie wielkoObliczenie wielkośści przewidywanych przeciekci przewidywanych przeciekóów w na podstawie monitoringu wodomierza na podstawie monitoringu wodomierza ggłłóównegownego
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
PrzepPrzepłływy minimalne po likwidacji przecieku na podywy minimalne po likwidacji przecieku na podłąłączeniu 47czeniu 47
Nocne przepływy spadły do poziomu 0,6m3/h
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
PrzykPrzykłład 7ad 7JarosJarosłław aw –– budynek wielorodzinny 4 kondygnacyjny (25 lokali). W budynek wielorodzinny 4 kondygnacyjny (25 lokali). W
celu prowadzenia cicelu prowadzenia ciąąggłłej rejestracji zuej rejestracji zuŜŜycia wody, na przyycia wody, na przyłąłączu czu zainstalowany zostazainstalowany zostałł wodomierz wielostrumieniowy MN 6.0 DN 25 wodomierz wielostrumieniowy MN 6.0 DN 25 wyposawyposaŜŜony w nadajnik impulsony w nadajnik impulsóów. Montaw. MontaŜŜ wodomierza wodomierza przeprowadzony zostaprzeprowadzony zostałł z zachowaniem odcinkz zachowaniem odcinkóów prostych przed i za w prostych przed i za wodomierzem w pozycji poziomej, a do nadajnika podwodomierzem w pozycji poziomej, a do nadajnika podłąłączony zostaczony zostałłrejestrator cyfrowy. Dla zbadania cirejestrator cyfrowy. Dla zbadania ciśśnienia zasilania zostanienia zasilania zostałł na instalacji na instalacji zamontowany czujnik cizamontowany czujnik ciśśnienia, ktnienia, któóry rry róówniewnieŜŜ zostazostałły pody podłąłączone do czone do rejestratora cyfrowego. Zgrejestratora cyfrowego. Zgłłaszany problem aszany problem ––zbyt niskie cizbyt niskie ciśśnienie nienie zasilania. Zarejestrowane przepzasilania. Zarejestrowane przepłływy maksymalne oraz zaleywy maksymalne oraz zaleŜŜnonośćśćspadku cispadku ciśśnienia od natnienia od natęŜęŜenia przepenia przepłływu na podywu na podłąłączeniu czeniu wodociwodociąągowym przedstawiono na rysunkach. gowym przedstawiono na rysunkach.
Minimalne ciMinimalne ciśśnienie przed zestawem wodomierzowym wyniosnienie przed zestawem wodomierzowym wyniosłło o 2,82 bar, co 2,82 bar, co śświadczy o tym, iwiadczy o tym, iŜŜ nie powinien bynie powinien byćć odczuwany spadek odczuwany spadek ciciśśnienia na ostatnim pinienia na ostatnim pięętrze. Jetrze. JeŜŜeli wysteli wystęępuje, przyczyn nalepuje, przyczyn naleŜŜy szukay szukaććw instalacji wodociw instalacji wodociąągowej budynku. gowej budynku.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
PrzepPrzepłływ yw śśredni [m3/h] oraz redni [m3/h] oraz śśrednie cirednie ciśśnienie zasilania [bar] nienie zasilania [bar] dla budynku w Jarosdla budynku w Jarosłławiu.awiu.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
PrzepPrzepłływ maksymany [m3/h] oraz yw maksymany [m3/h] oraz śśrednie cirednie ciśśnienie zasilania nienie zasilania [bar] dla budynku w Jaros[bar] dla budynku w Jarosłławiu.awiu.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wykr. rozrzutu: ZuŜycie dobowe vs. Qmax (BD usuwano przypadk.)Qmax = 2,1690 + ,15534 * ZuŜycie dobowe
Korelacja: r = ,89574
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170
ZuŜycie dobowe [m3]
0,0
2,5
5,0
7,5
10,0
12,5
15,0
17,5
20,0
22,5
25,0
27,5
30,0
32,5
35,0
37,5Q
max
[m3 /h
]
95% p.ufności
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzWykr. rozrzutu: ZuŜycie vs. qmax (BD usuwano przypadk.)Y = 1,7245+0,1663*x
Y = -1,4753+6,6803*log10(x)qmax = 1,7245 + ,16633 * ZuŜycie
Korelacja: r = ,88096
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
105
110
115
120
125
130
135
140
145
150
155
160
165
170
175
180
185
190
195
200
ZuŜycie
0,0
2,5
5,0
7,5
10,0
12,5
15,0
17,5
20,0
22,5
25,0
27,5
30,0
32,5
35,0
37,5
40,0
qmax
95% p.ufności
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Qmax = 2,3188 + ,03780 * LLpKorelacja: r = ,87855
030
6090
120150
180210
240270
300330
360390
420450
480510
540570
600630
660690
720750
780810
840870
900
LLp
0,0
2,5
5,0
7,5
10,0
12,5
15,0
17,5
20,0
22,5
25,0
27,5
30,0
32,5
35,0
Qm
ax
95% p.ufności
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Metoda statystyczna w oparciu o rejestrację przepływu -monitoring podłączenia
Korelacja: r = 0,84
0 50 100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
1050
1100
1150
1200
1250
1300
1350
1400
1450
1500
Ilość mieszkańców
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
qmax
[m3 /h
]
95% p.ufności
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Qmin = -,0029 + ,00266 * ZuŜycie doboweKorelacja: r = 0,757
-20 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180
ZuŜycie dobowe [m3]
-0,1
0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
Qm
in [m
3 /h]
95% p.ufności
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzWykr. rozrzutu: ZuŜycie vs. qmin (BD usuwano przypadk.)Y = -0,057+0,0077*x
Y = -0,1146+0,203*log10(x)qmin = -,0570 + ,00769 * ZuŜycie
Korelacja: r = ,58234
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
105
110
115
120
125
130
135
140
145
150
155
160
165
170
175
180
185
190
195
200
ZuŜycie
0,000,050,100,150,200,250,300,350,400,450,500,550,600,650,700,750,800,850,900,951,00
qmin
95% p.ufności
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Nomogram doboru wielkości wodomierza
w zaleŜności od liczby lokali i zuŜycia dobowego wody
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
BBłęłędy wodomierzy w zaledy wodomierzy w zaleŜŜnonośści od wielkoci od wielkośści zuci zuŜŜycia wody ycia wody i przepi przepłływu minimalnego wodomierzaywu minimalnego wodomierza
qmin=0,025 qmin=0,05 qmin=0,07 qmin=0,12 qmin=0,2 qmin=0,3 qmin=0,45
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
ZuŜycie dobowe wody [m 3]
02468
1012141618202224262830323436384042444648505254565860
Ilość
wod
y ni
e m
ierz
onej
prz
ez w
odom
ierz
w z
aleŜ
nośc
i od
jego
qmin
[%
]
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
95232214373484393311Suma końcowa
111521250
1822615240
59232428232
50040342279125
364311010240120
Suma końcowa80/2,5100/2,510080655040322520Propozycja średnicy
wodomierza
aktualnaŚrednica
Suma z Ilość wodomierzy w poszczególnych średnicach
Przykład optymalizacji wielkości wodomierzy w Gorzowie Wlk.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
7112722215249477Suma końcowa
826Flostar 80
22Flostar 65 lub 50
88Flostar 50
32131846Flostar 10 DN 40
22Flodis 6,0 DN 32
761Flodis 6,0 DN 32
99Flodis 3,5 DN 25
176982949Flodis 3,5 DN 25
2403016194Flodis 2,5 DN 20
227227Aquadis + 2,5 DN 15
Suma końcowa100806550403225
Propozycja zmiany średnicy i typu wodomierza
Aktualna średnica wodomie
rzaKLUCZBORK - Suma z ilość
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Budownictwo jednorodzinneBudownictwo jednorodzinne
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Tab. 1. ZuŜycie wody w charakterystycznych przedziałach natęŜenia przepływu w zaleŜności od przyjętej wartości impulsowania.
32,27%27,28%40,45%62,91%14,63%22,46%103
46,57%24,72%28,72%69,28%14,70%16,02%52
55,13%28,02%16,85%75,05%16,12%8,83%2,51
zima 0,2-2,5zima 0,05-0,2zima 0-0,05lato 0,2-2,5lato 0,05-0,2lato 0-0,05impuls
Y = 0,0127+0,392*log10(x)
Korelacja: r = ,98137
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
wartość impulsowania [l/impuls]
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0,30
0,35
0,40
Pro
cent
owy
udzi
ał p
rzed
ział
u 0-
0,05
m3 /h
w o
góln
ym
rozb
iorz
e w
ody
- ok
res
jesi
enno
-zim
owy
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
PrzepPrzepłływy maksymalne dla 36 domywy maksymalne dla 36 domóów jednorodzinnych w jednorodzinnych
qmax = 1,4418 - ,2841 * ZuzdKorelacja: r = -0,1225
0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2
Zuzd [m3]
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
qmax
[m3 /h
]
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Statystyczny rozkład zuŜycia wody w domu jednorodzinnym w okresie letnim (ogród 450m2)
% zuŜycie wody w przedziałach o określonym natęŜeniu przepływu w budynku jednorodzinnym
0 15 30 60 80 120 150 450 750 1500 3000
Przedziały o określonym natęŜeniu przepływu wody [l/h]
0
4
8
12
16
20
24
28
32
36
40
zuŜ
ycie
wod
y [%
]
100,00,03000
100,027,31500
72,723,8750
48,935,9450
13,01,9150
11,12,2120
8,91,480
7,52,460
5,11,930
3,13,115
00,00
% narastającoZuŜycie %Q [l/h]
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Rys. 6 Konsumpcja wody w typowym mieszkaniu
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
100,00%59,22%30,51%10,28%ciepła woda
0,6130,3630,1870,063
100,00%63,69%25,52%10,79%zimna woda
1,0190,6490,260,11
>0,2 l/h15-30 l/h0-15 l/h
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Zmywarka do naczyń – zuŜycie wody 16l/cykl – róŜnica pomiędzy wskazaniami trzech wodomierzy zamontowanych w poziomie dochodziła do 2litrów ( w pionie - do 4 litrów) tj. 20 litrów na tydzień i 80 litrów na miesiąc, 0,96m3/rok. Przy załoŜeniu, Ŝe w 5% mieszkań znajduje się zmywarka moŜna wyliczyć % udział nie mierzonej wody w ogólnym bilansie.
Jednostkowe zuJednostkowe zuŜŜycie wody ycie wody -- urzurząądzeniadzenia
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
SpSpłłuczka zbiornikowauczka zbiornikowa 6l/cykl 6l/cykl –– jejeśśli przyjli przyjąćąć, i, iŜŜ zawzawóór podr podłąłączeniowy do spczeniowy do spłłuczki jest uczki jest czczęśęściowo zamkniciowo zamknięęty i napety i napełłnianie zamiast 30 sekund trwa 10 minut to nianie zamiast 30 sekund trwa 10 minut to śśredni przepredni przepłływ z 320 yw z 320 litrlitróów na godzinw na godzinęę zmniejszy sizmniejszy sięę do 16 litrdo 16 litróów na godzinw na godzinęę, co przy s, co przy słłabym jakoabym jakośściowo wodomierzu ciowo wodomierzu nie unie ułłooŜŜyskowanym na dwyskowanym na dwóóch osiach zostanie zarejestrowane z bch osiach zostanie zarejestrowane z błęłędem nie mniejszym nidem nie mniejszym niŜŜ 70%, 70%, a wia więęc zamiast 6 litrc zamiast 6 litróów w –– tylko 1,8litra lub wcale. Przyjmujtylko 1,8litra lub wcale. Przyjmująąc 5% kombinujc 5% kombinująących cych –– kradnkradnąących w cych w ten sposten sposóób wodb wodęę i to ii to iŜŜ w 3 osobowej rodzinie 9w 3 osobowej rodzinie 9--18 razy na dzie18 razy na dzieńń uuŜŜywa siywa sięę spspłłuczki uczki -- daje to daje to 37,837,8--75,6litra wody nie mierzonej dziennie, a wi75,6litra wody nie mierzonej dziennie, a więęc do 2,27m3/miesic do 2,27m3/miesiąąc.c.
UrzUrząądzenia w naszym domu dzenia w naszym domu cdcd……
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Metrologia wodomierzy w eksploatacjiMetrologia wodomierzy w eksploatacji
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qn
ws 20-50 stan na 02-09-2009r 18v*1347c
Włącz przypadki: 172:204;207:305
błędy wskazań dla strumienia objętości
1% 1% 1% 1% 1% 0%
75%
4%8% 7%
1% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qn
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000Li
czba
obs
.
1% 1% 1% 1% 1% 0%
75%
4%8% 7%
1% 0%
qn: N = 1215; Średnia = 0,579; Odch.std. = 14,4831; Maks = 55,2; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qt
ws 20-50 stan na 02-09-2009r 18v*1347c
Włącz przypadki: 172:204;207:305
błędy wskazań dla strumienia objętości
1% 0% 1% 2% 2% 1%
68%
4%
10% 10%
2% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qt
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900Li
czba
obs
.
1% 0% 1% 2% 2% 1%
68%
4%
10% 10%
2% 0%
qt: N = 1215; Średnia = 1,859; Odch.std. = 13,9104; Maks = 56,6; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qmin
ws 20-50 stan na 02-09-2009r 18v*1347c
Włącz przypadki: 172:204;207:305
błędy wskazań dla strumienia objętości
5%
2%5%
9% 10%
3%
47%
2%
8%6%
1% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qmin
0
100
200
300
400
500
600Li
czba
obs
.
5%
2%5%
9% 10%
3%
47%
2%
8%6%
1% 0%
qmin: N = 1215; Średnia = -8,2838; Odch.std. = 26,5578; Maks = 58; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram Stan
ws 20-50 stan na 17-06-2009r 18v*1156c
bład wskazań dla strumienia objetości
19%
14%
8%
6%6%
5% 5% 5%
3%3%
7%
5%
4%3%
2%1%
2% 2%
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
1000
0
1250
0
1500
0
1750
0
2000
0
2250
0
2500
0
3000
0
Stan
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240
Licz
ba o
bs.
19%
14%
8%
6%6%
5% 5% 5%
3%3%
7%
5%
4%3%
2%1%
2% 2%
Stan: N = 1155; Średnia = 7094,3913; Odch.std. = 7951,9621; Maks = 75736; Min = 0
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzMokrobieŜne wielostrumieniowe
Włącz przypadki: 172:204;207:305;421:1347
błąd wskazań dla strumienia objętości
2% 3%6%
2%4%
1%
51%
6%
15%
9%
1% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qmin
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Licz
ba o
bs.
2% 3%6%
2%4%
1%
51%
6%
15%
9%
1% 0%
qmin: N = 288; Średnia = -3,2756; Odch.std. = 22,136; Maks = 54,6; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzMokrobieŜne wielostrumieniowe
Włącz przypadki: 172:204;207:305;421:1347
błąd wskazań dla strumienia objętości
1% 0% 0% 1% 1% 0%
63%
5%
12%14%
2% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qt
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
Licz
ba o
bs.
1% 0% 0% 1% 1% 0%
63%
5%
12%14%
2% 0%
qt: N = 288; Średnia = 3,1013; Odch.std. = 13,2356; Maks = 55,5; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzMokrobieŜne wielostrumieniowe
Włącz przypadki: 172:204;207:305;421:1347
błąd wskazań dla strumienia objętości
0% 0% 1%
73%
4%
11%9%
2%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qn
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
Licz
ba o
bs.
0% 0% 1%
73%
4%
11%9%
2%
qn: N = 288; Średnia = 3,1877; Odch.std. = 8,5651; Maks = 44,5; Min = -97,25
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wykres liniowy (ws 20-50 stan na 11-09-2008r - mokre Białystok 14v*177c)
qn = 0,8264+4,4786*log10(x)qt = 2,0932+5,2573*log10(x)
qmin = 4,4191+1,8069*log10(x)
qn qt qmin50
5,12 67
916
5218
85,5
1220
19,1
0235
6841
0648
4254
0566
1569
1271
4971
9572
6873
0173
4085
5691
0310
481
1050
910
877
1175
413
557
1442
615
052
1672
317
454
1801
920
098
2458
325
940
2709
927
113
3084
4
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Najlepiej w badaniach zachowują się wodomierze jednostrumieniowe suchobieŜne klasy C w średnicy DN 25 i klasy B w średnicy DN 40.
Kolor czarny oznacza, iŜ średnie błędy wskazańmieszczą się w zakresie błędów pierwotnych, kolor zielony – mieszczą się w granicach błędów obiegowych, kolor czerwony – nie mieszczą się w granicach błędów obiegowych
0,051,14-1,02suchobieŜnaJS 10 DN 40 klasa B
5,267,676,36mokrobieŜna Wsm 6,0 DN 32 klasa B
9,0712,376,94suchobieŜnaWs 6,0 DN 32 klasa B
-1,36-3,37-6,87suchobieŜnaJs 6,0 DN 32 klasa C
5,568,086,35mokrobieŜnaWsm 6,0 DN 25 klasa B
3,205,18-5,66suchobieŜnaWs 3,5 DN 25 klasa B
1,341,25-1,66suchobieŜnaJs 3,5 DN 25 klasa C
-4,341,63-17,41suchobieŜnaJs 3,5 DN 25 klasa B
-0,41-0,85-16,20suchobieŜnaJs 2,5 DN 20 klasa B
qmaxqtqmintechnologiaTyp wodomierza
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wykres liniowy (ws 20-50 stan na 11-09-2008r - mokre Braniewo 14v*177c)
qn = -2,5179+14,084*log10(x)qt = 2,7639+11,411*log10(x)
qmin = -37,281+1,6972*log10(x)
qn qt qmin68
50
7309
7743
9102
9572
1024
2
1259
4
1311
8
1616
0
1947
1
1975
4
2004
8
2368
9
2627
2
2672
2
-100-95-90-85-80-75-70-65-60-55-50-45-40-35-30-25-20-15-10-505
10152025303540
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzWykres liniowy (ws 20-50 stan na 11-09-2008r - mokre Nowy Dwór Maz 14v*177c)
qn = 0,0718+0,5366*log10(x)qt = 1,2736-0,6003*log10(x)
qmin = 1,8286-3,9479*log10(x)
qn qt qmin28
5730
2743
0258
2761
6270
1683
0285
8499
8611
962
1266
412
693
1345
014
029
1540
615
956
1660
717
173
1760
017
736
1804
918
400
1915
621
553
2658
228
520
3257
539
826
4383
145
905
-80-75-70-65-60-55-50-45-40-35-30-25-20-15-10-505
10
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Rys. 106 ZaleŜność stanu wodomierzy od błędów przy przepływie minimalnym qmin w poszczególnych miejscowościach dla wodomierzy Metron WS 3,5 DN 25.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Histogram qn
MN wielostrumieniowy mokrobieŜny
Błąd wskazań dla strumienia objętości
1% 1%
64%
6%
17%
9%
3%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qn
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Licz
ba o
bs.
1% 1%
64%
6%
17%
9%
3%
qn: N = 129; Średnia = 3,7432; Odch.std. = 11,0258; Maks = 38,93; Min = -97,25
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Histogram qt
MN wielostrumieniowy mokrobieŜny
Włącz przypadki: 1:1152;1282:1347
Błąd wskazań dla strumienia objętości
57%
5%
19%
16%
3%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qt
0
10
20
30
40
50
60
70
80Li
czba
obs
.57%
5%
19%
16%
3%
qt: N = 129; Średnia = 5,8549; Odch.std. = 6,8634; Maks = 37,11; Min = -3,49
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Histogram qmin
MN wielostrumieniowy mokrobieŜny
Włącz przypadki: 1:1152;1282:1347
Błąd wskazań dla strumienia objętości
1% 1% 1%2%
1%
50%
8%
22%
12%
2%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qmin
0
10
20
30
40
50
60
70Li
czba
obs
.
1% 1% 1%2%
1%
50%
8%
22%
12%
2%
qmin: N = 129; Średnia = 3,8464; Odch.std. = 11,8432; Maks = 40,86; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
B20-99,00-98,500,80V151,0063600860
B20-100,00-100,000,39H151,0063600860
B50-17,330,902,20V151,0063600124
B50-89,000,002,29H151,0063600124
B91-13,332,404,96V151,0063600889
B91-7,502,504,79H151,0063600889
B124-99,000,407,51V151,0063600632
B124-12,00-0,506,29H151,0063600632
B45-19,84-2,100,20V151,0063603203
B45-12,50-3,00-0,01H151,0063603203
B0-95,491,405,41V151,0063600108
B0-8,000,505,29H151,0063600108
B42-15,332,404,26V151,0063600104
B42-10,002,503,44H151,0063600104
B102-25,85-0,101,70V151,0063600706
B102-1,002,001,54H151,0063600706
B115-12,830,400,90V151,0063600782
B115-6,000,500,84H151,0063600782
B122-3,314,906,26V151,0063602308
B1228,005,506,19H151,0063602308
Klasa
Stan
Qmin%Qt%Qn%
Pozycja zabudowy
DNqn
Nr wod.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
%QtH %QtV0 0 0 0 4 25 31 37 46 51 56 57 62 69 71 71 77 82 89 15
916
316
517
0 10 18 125
125
176 21 40 43 62 76 96 141
145
145
217
238
404
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 15
Bład wskazań dla strumienia objętości
1% 1% 0% 1% 2%
9%
64%
17%
5%
1% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qn
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220Li
czba
obs
.
qn: N = 324, Średnia = -1,26228395, Odch.std. = 14,3708245, Maks = 78,8, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 15
Bład wskazań dla strumienia objętości
1% 0% 1%3%
8%
11%
62%
10%
3%1% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qt
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220Li
czba
obs
.
qt: N = 324, Średnia = -2,14231481, Odch.std. = 14,0000398, Maks = 80, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 15
Bład wskazań dla strumienia objętości
8%
4%
7%
18%
16%
10%
22%
7%6%
1%0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qmin
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Licz
ba o
bs.
qmin: N = 324, Średnia = -17,0244444, Odch.std. = 31,4910226, Maks = 86,8, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 15
Bład wskazań dla strumienia objętości
13%
11% 11%
8%8% 8%
6%5%
4%3%
4%
2% 2%3%
1%
6%
2%2% 2%
100 300 500 700 900 1100 1300 1500 2500
ZuŜycie
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Licz
ba o
bs.
ZuŜycie: N = 324, Średnia = 700,137215, Odch.std. = 743,017938, Maks = 4784,472, Min = 3
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 20 G1
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
Błedy wskazań dla strumienia objętości
2% 1% 0% 1% 1% 2%
60%
24%
9%
0% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qn
0
20
40
60
80
100
120
140
160Li
czba
obs
.
qn: N = 244, Średnia = -1,44762295, Odch.std. = 16,2462914, Maks = 16,19, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 20 G1
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
Błedy wskazań dla strumienia objętości
2%0% 0% 0%
5%3%
68%
16%
5%
0% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qt
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180Li
czba
obs
.
qt: N = 244, Średnia = -1,83528689, Odch.std. = 15,9160301, Maks = 14,17, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 20 G1
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
Błedy wskazań dla strumienia objętości
7%
2%
7%
20%
23%
10%
17%
11%
4%
0% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qmin
0
10
20
30
40
50
60Li
czba
obs
.
qmin: N = 244, Średnia = -15,4066393, Odch.std. = 27,9015567, Maks = 8, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Wodomierze JS 1,5 DN 20 G1
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
Błedy wskazań dla strumienia objętości
4%
8%
6%
7%
10%9%
8%
7%
6%
5%5%
6%
3%
4%
1%
2%
1%2%
0%0%
2%
0%
2%
100 300 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2500
ZuŜycie
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26Li
czba
obs
.
ZuŜycie: N = 244, Średnia = 850,05982, Odch.std. = 867,778823, Maks = 7794, Min = 2
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
JS 2,5 DN 20
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
Błedy wskazań dla strumienia objetości
2% 1% 0% 1%
6%9%
58%
17%
5%
1% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qn
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450Li
czba
obs
.
qn: N = 709, Średnia = -2,37974612, Odch.std. = 16,9546394, Maks = 100, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
JS 2,5 DN 20
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
Błedy wskazań dla strumienia objetości
3%1% 0%
2%
8%10%
53%
17%
5%
1% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qt
0
50
100
150
200
250
300
350
400Li
czba
obs
.
qt: N = 709, Średnia = -3,14565585, Odch.std. = 18,0861459, Maks = 100, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
JS 2,5 DN 20
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
Błedy wskazań dla strumienia objetości
9%
3%4%
15%
21%
11%
26%
7%
4%
1% 0% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -4 -2 2 4 10 25 50 100
qmin
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200Li
czba
obs
.
qmin: N = 709, Średnia = -15,896488, Odch.std. = 30,9200695, Maks = 100, Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
JS 2,5 DN 20
Histogram (JS 15-20 stan na 07-03-2009 12v*1383c)
7%
5%
6%
5%
7%6%
9%
8%
5% 5% 5%
4%
2%
3%
2%
1%
2%
1%
2%
1%
5%
1%
8%
100 300 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2500
ZuŜycie
0
10
20
30
40
50
60
70Li
czba
obs
. ZuŜycie: N = 709, Średnia = 1344,72323, Odch.std. = 3359,20317, Maks = 78420, Min = 0
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qn
JS 15-20 stan na 02-09-2009 12v*2421c
błędy wskazań dla strumienia objętości
1% 1% 0% 1% 2% 2%
88%
2% 3% 1% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qn
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
Licz
ba o
bs.
1% 1% 0% 1% 2% 2%
88%
2% 3% 1% 0% 0%
qn: N = 2221; Średnia = -1,8056; Odch.std. = 14,865; Maks = 100; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qt
JS 15-20 stan na 02-09-2009 12v*2421c
błędy wskazań dla strumienia objętości
2% 0% 0% 2% 4% 2%
85%
2% 2% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qt
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
Licz
ba o
bs.
2% 0% 0% 2% 4% 2%
85%
2% 2% 0% 0%
qt: N = 2221; Średnia = -2,1364; Odch.std. = 14,7836; Maks = 100; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qmin
JS 15-20 stan na 02-09-2009 12v*2421c
błędy wskazań dla strumienia objętości
7%
3%5%
14% 14%
5%
46%
2% 3%1% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qmin
0
200
400
600
800
1000
1200
Licz
ba o
bs.
7%
3%5%
14% 14%
5%
46%
2% 3%1% 0% 0%
qmin: N = 2221; Średnia = -14,2205; Odch.std. = 28,9647; Maks = 100; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Minol Js 1,5 DN 15
Bład wskazań dla strumienia objętości
qn qt qmin
4%
91%
5%1% 1%
9%
88%
1%1% 1% 2% 2%
7% 7%
37% 38%
2%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
10
20
30
40
50
60
70
80
Licz
ba o
bs.
4%
91%
5%1% 1%
9%
88%
1%1% 1% 2% 2%
7% 7%
37% 38%
2%
qn: N = 81; Średnia = -2,0346; Odch.std. = 12,4275; Maks = 2,48; Min = -81,1 qt: N = 81; Średnia = -0,7914; Odch.std. = 1,1335; Maks = 3,4; Min = -5,1 qmin: N = 81; Średnia = -5,3951; Odch.std. = 16,1711; Maks = 3; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
ABB i Elster wodomierz S100 DN 15 i 20
błąd wskazań dla strumienia objętości
qn qt qmin
1% 1% 2% 1%
9%
73%
9%
4%1%2%
4%1%
9%
75%
5%4%
1%
5%2%
10%
19%16%
4%
15% 14%
10%
3%1% 1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 10 25 50 1000
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Licz
ba o
bs.
1% 1% 2% 1%
9%
73%
9%
4%1%2%
4%1%
9%
75%
5%4%
1%
5%2%
10%
19%16%
4%
15% 14%
10%
3%1% 1%
qn: N = 113; Średnia = 0,1306; Odch.std. = 13,574; Maks = 100; Min = -100 qt: N = 113; Średnia = -1,3673; Odch.std. = 16,7094; Maks = 100; Min = -100 qmin: N = 113; Średnia = -13,6105; Odch.std. = 27,4576; Maks = 100; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzActaris TU4 DN 15-20
Histogram wiele zmiennych
JS 15-20 stan na 22-10-2009 12v*2602c
Włącz przypadki: 1:120
Błąd wskazań dla strumienia objętości q
qn qt qmin
1%4%
88%
8%2% 1% 1% 2% 1%
81%
13%
5%2%
5%
13%
29%
7%12%
23%
3% 3%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
20
40
60
80
100
120
Licz
ba o
bs.
1%4%
88%
8%2% 1% 1% 2% 1%
81%
13%
5%2%
5%
13%
29%
7%12%
23%
3% 3%
qn: N = 120; Średnia = -0,6512; Odch.std. = 9,2227; Maks = 3,17; Min = -100 qt: N = 120; Średnia = -1,2886; Odch.std. = 13,5393; Maks = 4; Min = -100 qmin: N = 120; Średnia = -11,9897; Odch.std. = 23,0138; Maks = 5; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
ZuŜycie Sensus ET i Residia DN 15-20
Błąd wskazań dla strumienia objętosci
qn qt qmin
2% 1%
6%
80%
12%
0%2% 0% 2% 1% 1%3%
82%
8%
0% 0%4% 3%
6% 6%7%
6%
12%
37%
15%
4%1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
Licz
ba o
bs.
2% 1%
6%
80%
12%
0%2% 0% 2% 1% 1%3%
82%
8%
0% 0%4% 3%
6% 6%7%
6%
12%
37%
15%
4%1%
qn: N = 217; Średnia = -2,2833; Odch.std. = 16,3024; Maks = 7,09; Min = -100 qt: N = 217; Średnia = -2,2567; Odch.std. = 14,9987; Maks = 5,4; Min = -100 qmin: N = 217; Średnia = -9,8769; Odch.std. = 25,6294; Maks = 9,21; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Metron JS DN 15-20
Bład wskazań dla strumienia objętości
qn qt qmin
2% 1% 1% 1%4% 3%
12%
59%
12%
2% 3%1% 0%
2%1% 0%
2%
5% 4%
11%
59%
10%
2% 2%0%
7%
3% 3%
9%
12%
6%
12%
29%
11%
2%5%
1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
Licz
ba o
bs.
2% 1% 1% 1%4% 3%
12%
59%
12%
2% 3%1% 0%
2%1% 0%
2%
5% 4%
11%
59%
10%
2% 2%0%
7%
3% 3%
9%
12%
6%
12%
29%
11%
2%5%
1%
qn: N = 782; Średnia = -3,2485; Odch.std. = 16,5822; Maks = 33,9; Min = -100 qt: N = 782; Średnia = -3,0415; Odch.std. = 15,607; Maks = 15,3; Min = -100 qmin: N = 782; Średnia = -12,609; Odch.std. = 29,032; Maks = 14,17; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Powogaz JS DN 15-20
Błąd wskazań dla strumienia objetości
qn qt qmin
1% 1% 0%2%
60%
26%
5%3%
1%1% 0% 0% 1% 2% 1%
5%
58%
25%
3% 2%1%
4%3%
6%
21%18%
5%
10%
23%
7%
2% 1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Licz
ba o
bs.
1% 1% 0%2%
60%
26%
5%3%
1%1% 0% 0% 1% 2% 1%
5%
58%
25%
3% 2%1%
4%3%
6%
21%18%
5%
10%
23%
7%
2% 1%
qn: N = 681; Średnia = 0,1989; Odch.std. = 11,8845; Maks = 20,05; Min = -100 qt: N = 681; Średnia = -0,3938; Odch.std. = 11,9306; Maks = 16,15; Min = -100 qmin: N = 681; Średnia = -12,977; Odch.std. = 23,9874; Maks = 10; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Sappel (Mirometr) Wodnik, Aquarius DN 15-20
Błąd wskazań dla strumienia objętości
qn qt qmin
1% 1%2%
1% 2%
7%
67%
14%
1%3%
1% 1%1% 1%3%
2%
17%
60%
10%
1%3%
1% 1%
13%
5%
10%
25%
15%
3%
12% 13%
1% 1% 1% 1% 1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
20
40
60
80
100
120
140
Licz
ba o
bs.
1% 1%2%
1% 2%
7%
67%
14%
1%3%
1% 1%1% 1%3%
2%
17%
60%
10%
1%3%
1% 1%
13%
5%
10%
25%
15%
3%
12% 13%
1% 1% 1% 1% 1%
qn: N = 175; Średnia = -1,0912; Odch.std. = 13,3907; Maks = 78,8; Min = -100 qt: N = 175; Średnia = -1,2865; Odch.std. = 13,1046; Maks = 80; Min = -100 qmin: N = 175; Średnia = -25,0138; Odch.std. = 35,5243; Maks = 86,8; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
1751162-25,01-1,28-1,09Mirometr
6811041-12,98-0,390,19Powogaz
780958-12,61-3,04-3,24Metron
217328-9,87-2,25-2,28Sensus
120666-11,99-1,29-0,65Actaris
113309-12,23-1,34-1,32Elster
81164-5,39-0,79-2,03Minomess
Qmin %Qt %Qn % NStan m 3
Średni bł ąd wskaza ń dla strumienia
Producent
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
PrzykPrzykłład ad -- MMłławaawa
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuzw odomierze jednostrumieniow e suchobieŜne DN 15 -20
Mław a 12v*215c
Błedy w skazań dla charakterystycznych strumieni objętości
błąd qn % błąd qt % Błąd qmin %
0% 0% 1% 0%2%
54%
33%
7%
2%1% 0% 1% 2% 2%0%
4%
62%
23%
2%0%
7%5% 6%
14%11%
5%
14%
27%
9%
1% 1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
20
40
60
80
100
120
140
Licz
ba o
bs.
0% 0% 1% 0%2%
54%
33%
7%
2%1% 0% 1% 2% 2%0%
4%
62%
23%
2%0%
7%5% 6%
14%11%
5%
14%
27%
9%
1% 1%
błąd qn %: N = 215; Średnia = 0,6068; Odch.std. = 9,9388; Maks = 7,54; Min = -100 błąd qt %: N = 215; Średnia = -1,5753; Odch.std. = 13,9695; Maks = 5,4; Min = -100 Błąd qmin %: N = 215; Średnia = -14,8977; Odch.std. = 28,7968; Maks = 9,5; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Histogram Stan m3
Mław a 12v*215c
Stan m3 badanych w odomierzy
4%5%
7%
8%
6%5%
10%
5%
7%
4% 4% 4%5%
4%
2%
1%
5%
2% 2%2%
9%
100200
300400
500600
700800
9001000
11001200
13001400
15001600
17001800
19002000
Stan m3
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22Li
czba
obs
.
4%5%
7%
8%
6%5%
10%
5%
7%
4% 4% 4%5%
4%
2%
1%
5%
2% 2%2%
9%
Stan m3: N = 215; Średnia = 1074,014; Odch.std. = 1203,8474; Maks = 10769; Min = 0
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
�� Analiza ekonomiczna :Analiza ekonomiczna :
ZaZałłooŜŜenia : enia :
�� Cena 1m3 wody i Cena 1m3 wody i śściekciekóów na dziew na dzieńń 2222--0909--2009r. = 7,53z2009r. = 7,53złł /m3/m3�� ŚŚrednia ilorednia ilośćść wody dla wodomierzy DN 15 i 20 na miesiwody dla wodomierzy DN 15 i 20 na miesiąąc = c = 1074m3/60miesi1074m3/60miesięęcy = 17,9m3/miesicy = 17,9m3/miesiąącc
�� ŚŚrednia ilorednia ilośćść wody dla wodomierzy DN 15 i 20 na dziewody dla wodomierzy DN 15 i 20 na dzieńń = 596 l/dob= 596 l/dobęę�� IloIlośćść wody do innych celwody do innych celóów w npnp. podlewanie ogrodu, mycie samochodu itp. = . podlewanie ogrodu, mycie samochodu itp. = 20% dobowego zu20% dobowego zuŜŜycia = 120 l/dycia = 120 l/d
�� IloIlośćść wody i wody i śściekciekóów na 1 dom jednorodzinny przyjw na 1 dom jednorodzinny przyjęęta do obliczeta do obliczeńń = 476 l/d= 476 l/d�� Struktura zuStruktura zuŜŜycia zimnej wody w gospodarstwie domowym wg badaycia zimnej wody w gospodarstwie domowym wg badańńwwłłasnych :asnych :
�� Uwaga : naleUwaga : naleŜŜy nadmieniy nadmienićć iiŜŜ struktura ta dla niewielkich strumieni objstruktura ta dla niewielkich strumieni objęętotośści ci podaje najnipodaje najniŜŜsze znane w literaturze wielkosze znane w literaturze wielkośści zuci zuŜŜycia w m3.ycia w m3.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
100,00,03000
100,027,31500
72,723,8750
48,935,9450
13,01,9150
11,12,2120
8,91,480
7,50,460
7,12,050
5,11,930
3,13,115
00,00
% narastającoZuŜycie %Q [l/h]
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
-29,570-1,91383-1,95993-10,9385-14,756Ilość wody niedomierzanej/nadmierzanej w l
0,6-0,485-4,1175-57,45-100Średnie błedy wskazań w przedziale %
0,60,6-1,57-14,9-100Średnie błędy po 5 latach w górnej granicy
przedziału %
4760395481915ZuŜycie wody l/d
100%082,91043,1ZuŜycie wody %
Suma2500-
5000200-250050-200 15-500-15Charakterystyczne strumienie objętości w l/h
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
�� Statystycznie po 5 latach pracy kaStatystycznie po 5 latach pracy kaŜŜdy z wodomierzy nie jest w stanie dy z wodomierzy nie jest w stanie zarejestrowazarejestrowaćć okookołło 29,5 litra wody.o 29,5 litra wody.
�� ZaZałłooŜŜenie : enie : �� W 1 roku wodomierz nie rejestrowaW 1 roku wodomierz nie rejestrowałł tylko 3,1 % zutylko 3,1 % zuŜŜycia ycia –– poniponiŜŜej 15 l/h a ej 15 l/h a
wiwięęc okoc okołło 15 l/ dobo 15 l/ dobęę i wartoi wartośćść ta sita sięę nie zwinie zwięększa, a wiksza, a więęc w cic w ciąągu 5 lat gu 5 lat nazbiera sinazbiera sięę nam : 27,37m3 nam : 27,37m3
�� Wodomierz klasy B DN 15 Wodomierz klasy B DN 15 qminqmin 30l/h 30l/h –– cena zakupu = 40 zcena zakupu = 40 złł�� Wodomierz klasy C DN 15 Wodomierz klasy C DN 15 qminqmin 15l/h 15l/h –– cena zakupu = 120 zcena zakupu = 120 złł�� RRóóŜŜnica w cenie : 80znica w cenie : 80złł�� ZaZałłooŜŜenie : Renie : RóóŜŜnica nie zarejestrowana przez wodomierz w klasie B w nica nie zarejestrowana przez wodomierz w klasie B w
stosunku do klasy C wynosi tylko 7,5 litra na dobstosunku do klasy C wynosi tylko 7,5 litra na dobęę w 1 roku eksploatacji i w 1 roku eksploatacji i kolejne lata eksploatacji, a wikolejne lata eksploatacji, a więęc 13,67 m3 w cic 13,67 m3 w ciąągu 5 lat.gu 5 lat.
�� Cena za wodCena za wodęę i i śścieki w gospodarstwach domowych wynosi 7,53zcieki w gospodarstwach domowych wynosi 7,53złł /m3/m3�� WartoWartośćść strat liczona niedowierzaniem przez wodomierze klasy B w strat liczona niedowierzaniem przez wodomierze klasy B w
stosunku do C = 7,53*13,67=103,06stosunku do C = 7,53*13,67=103,06�� A wiA więęc wodomierz w klasie C zwrc wodomierz w klasie C zwróóciciłł sisięę po okopo okołło 3,5 latach eksploatacji. o 3,5 latach eksploatacji. �� A gdzie ujA gdzie ujęęto w tych obliczeniach to w tych obliczeniach minusowanieminusowanie wodomierzy klasy B.wodomierzy klasy B.�� Z moich doZ moich dośświadczewiadczeńń wynika iwynika iŜŜ wodomierze klasy C objwodomierze klasy C objęętotośściowe powinny ciowe powinny
zwrzwróócicićć sisięę po okopo okołło 1,5 roku uo 1,5 roku uŜŜytkowania .ytkowania .
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Jak wynika z powy Ŝszego slajdu nie mo Ŝna wskaza ć konkretnego lidera w konstrukcjach jednostrumieniowych suchobie Ŝnych.
Co ma wi ęc wpływ na metrologi ę wodomierzy jednostrumieniowych:
- Konstrukcja;
- Stan wodomierza;
- Jakość wody u ko ńcowego odbiorcy;
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Strata pozorna w % w instalacji wodoci ągowej dla wodomierza JS1,5 Dn 15 klasa B-5,969
Dzienne niedomierzanie wodomierza mieszkaniowego w klasie B w m3
-0,042
0,00-0,020,00-0,02
0,000,620,040,05
-2,30-2,61-8,71-48,71
088,95,66,5
qn-qmaxqt-qnqmin-qt0-qmin
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Tyle w zł wi ęcej pomierzy klasa C w stosunku do klasy B w czasie 2,5 roku216,74
Tyle m3 wi ęcej pomierzy klasa C w stosunku do klasy B w czasie 2,5 roku36,12
Strata pozorna w % w instalacji wodoci ągowej dla wodomierza JS1,5 Dn 15 klasa C-0,314
Dzienne niedomierzanie wodomierza domowego w klasie C-0,002
0,000,000,000,00
0,000,660,020,02
-2,300,28-1,24-17,47
0,0094,002,903,10
qn-qmax
qt-qnqmin-qt0-qmin
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qn
JS 25-40 stan na 02-09-2009 klasa B 13v*669c
błędy wskazań dla strumienia objętości
0% 1% 1% 1%4% 6%
81%
3% 2% 1% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qn
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500Li
czba
obs
.
0% 1% 1% 1%4% 6%
81%
3% 2% 1% 0%
qn: N = 569; Średnia = -1,9872; Odch.std. = 12,1079; Maks = 35,6; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qt
JS 25-40 stan na 02-09-2009 klasa B 13v*669c
błędy wskazań dla strumienia objętości
1% 0% 1% 1%5% 4%
80%
4% 4%1% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qt
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
Licz
ba o
bs.
1% 0% 1% 1%5% 4%
80%
4% 4%1% 0%
qt: N = 569; Średnia = -0,9684; Odch.std. = 10,2432; Maks = 32,3; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qmin
JS 25-40 stan na 02-09-2009 klasa B 13v*669c
błędy wskazań dla strumienia objętości
3% 2% 3%
15% 15%
4%
53%
2% 2%1% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 4 5 10 25 50 100
qmin
0
50
100
150
200
250
300
350Li
czba
obs
.
3% 2% 3%
15% 15%
4%
53%
2% 2%1% 0%
qmin: N = 569; Średnia = -9,6438; Odch.std. = 23,9483; Maks = 30,9; Min = -261
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzPowogaz Js 3,5-6 DN 25-32
Błąd wskazań dla strumienia objętości
qn qt qmin
1% 1%2%
4%
14%
55%
13%
5% 5%
1%2% 2%
4%
39%
30%
11% 11%
6%4%
10%
28%
13%
2%
7%
18%
7%
4%2%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
10
20
30
40
50
60
70
80
Licz
ba o
bs.
1% 1%2%
4%
14%
55%
13%
5% 5%
1%2% 2%
4%
39%
30%
11% 11%
6%4%
10%
28%
13%
2%
7%
18%
7%
4%2%
qn: N = 137; Średnia = -0,5262; Odch.std. = 9,0564; Maks = 9,34; Min = -100 qt: N = 137; Średnia = 1,1595; Odch.std. = 9,205; Maks = 9,5; Min = -100 qmin: N = 137; Średnia = -17,3495; Odch.std. = 27,1399; Maks = 5,7; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzPowogaz Js 3,5-6 DN 25-32
Histogram stan
JS 25-40 stan na 22-10-2009 klasa B 13v*653c
Włącz przypadki: 209:345
Błąd wskazań dla strumienia objętości
23%
21%
12% 12%
9%
4%
2%
5%
3%
1%
8%
2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000 20000
stan
0
5
10
15
20
25
30
35Li
czba
obs
.
23%
21%
12% 12%
9%
4%
2%
5%
3%
1%
8%
stan: N = 137; Średnia = 7312,5631; Odch.std. = 7406,133; Maks = 38084,96; Min = 0
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Powogaz JS 3,5 DN 25 kl B
Bład wskazań dla strumienia objętości
qn qt qmin
1% 1%3% 4%
13%
53%
15%
5% 5%
1%3% 2%
4%
33% 32%
13% 13%
6%4%
11%
29%
12%
1%
4%
18%
8%
4%3%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
10
20
30
40
50
60
70
Licz
ba o
bs.
1% 1%3% 4%
13%
53%
15%
5% 5%
1%3% 2%
4%
33% 32%
13% 13%
6%4%
11%
29%
12%
1%
4%
18%
8%
4%3%
qn: N = 112; Średnia = -0,6899; Odch.std. = 9,9316; Maks = 7,11; Min = -100 qt: N = 112; Średnia = 1,1697; Odch.std. = 10,144; Maks = 9,5; Min = -100 qmin: N = 112; Średnia = -18,1938; Odch.std. = 28,4438; Maks = 5,7; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Powogaz JS 3,5 Dn 25
12%
11%
13%
11%
5% 5%
8%
5%
4%
4% 4%
2% 2%
3%
2%
1% 1% 1%
8%
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
1000
0
1100
0
1200
0
1300
0
1400
0
1500
0
1600
0
1700
0
1800
0
1900
0
2000
0
stan
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Licz
ba o
bs.
12%
11%
13%
11%
5% 5%
8%
5%
4%
4% 4%
2% 2%
3%
2%
1% 1% 1%
8%
stan: N = 112; Średnia = 7172,3402; Odch.std. = 7431,8254; Maks = 38084,96; Min = 0
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qnMirometr Aquarius DN 25-32
Błąd wskazań dla strumienia objętości
5%
2% 1%
39%41%
7%
4%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qn
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Licz
ba o
bs.
5%
2% 1%
39%41%
7%
4%
qn: N = 97; Średnia = -3,1999; Odch.std. = 21,3814; Maks = 8,82; Min = -99,85
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qtMirometr Aquarius DN 25-32
Błąd wskazań dla strumienia objętości
3%1% 2%
73%
16%
1%3%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qt
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Licz
ba o
bs.
3%1% 2%
73%
16%
1%3%
qt: N = 97; Średnia = 0,5157; Odch.std. = 3,4903; Maks = 8,55; Min = -21
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qmin
Mirometr Aquarius DN 25-32
Błąd wskazań dla strumienia objętości
2%1%
5%
34%
30%
7%5%
12%
3%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qmin
0
5
10
15
20
25
30
35
Licz
ba o
bs.
2%1%
5%
34%
30%
7%5%
12%
3%
qmin: N = 97; Średnia = -12,3525; Odch.std. = 16,1433; Maks = 4,75; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram stanMirometr Aquarius DN 25-32
18%
25%
11%
13%
8%
4%
6%
4%
1% 1%
4% 4%
2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000 20000 22000
stan
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
Licz
ba o
bs.
18%
25%
11%
13%
8%
4%
6%
4%
1% 1%
4% 4%
stan: N = 97; Średnia = 7634,5234; Odch.std. = 7864,5605; Maks = 48424; Min = 556
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Powogaz DN 40
Błąd wskazań dla strumienia objętości
qn qt qmin
0% 1% 2% 1%
7% 8%
18%
54%
6%
2% 1%1% 0% 2% 1%
8%5%
16%
53%
12%
1% 1% 0%
4%2%
1%
6%
16%
5%
14%
42%
9%
0% 1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 1000
20
40
60
80
100
120
140
160
Licz
ba o
bs.
0% 1% 2% 1%
7% 8%
18%
54%
6%
2% 1%1% 0% 2% 1%
8%5%
16%
53%
12%
1% 1% 0%
4%2%
1%
6%
16%
5%
14%
42%
9%
0% 1%
qn: N = 261; Średnia = -2,9647; Odch.std. = 10,6553; Maks = 5,72; Min = -100 qt: N = 261; Średnia = -2,8156; Odch.std. = 12,749; Maks = 12,7; Min = -100 qmin: N = 261; Średnia = -8,9812; Odch.std. = 27,4152; Maks = 6,7; Min = -261
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Powogaz DN 40
4%
7%
6%5%
6%
5%
6%
3%
6%
8%
3%
5%
3%2%2%
3%
4%
2%
2%
6%
3%
4%
1%2%
1%
2%
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
1000
0
1100
0
1200
0
1300
0
1400
0
1500
0
1600
0
1700
0
1800
0
1900
0
2000
0
2500
0
3000
0
3500
0
4000
0
4500
0
5000
0
stan
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
Licz
ba o
bs.
4%
7%
6%5%
6%
5%
6%
3%
6%
8%
3%
5%
3%2%2%
3%
4%
2%
2%
6%
3%
4%
1%2%
1%
2%
stan: N = 260; Średnia = 13625,6956; Odch.std. = 22853,253; Maks = 3,2309E5; Min = 1
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
56911650-9,64-0,97-1,99Razem
26113625-8,98-2,81-2,96Powogaz DN 40
977635-12,350,51-3,20Mirometr DN25-32
1377313-17,351,16-0,53Powogaz DN 25-32
Qmin %Qt %Qn % NStan m3
Średni błąd wskazań dla strumienia
Producent
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzITRON klasa C
Histogram qn%
JS C 20-40 stan na 22-10-2009 13v*539c
Bład wskazań dla strumienia objętości
0% 0% 0% 0%
88%
9%
0% 1% 0% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qn%
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450Li
czba
obs
.
0% 0% 0% 0%
88%
9%
0% 1% 0% 0%
qn%: N = 482; Średnia = 0,7822; Odch.std. = 6,8148; Maks = 34; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzITRON klasa C
Histogram qt%
JS C 20-40 stan na 22-10-2009 13v*539c
Bład wskazań dla strumienia objętości
1% 0% 1% 0% 2% 1%5%
75%
12%
2% 1% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qt%
0
50
100
150
200
250
300
350
400Li
czba
obs
.
1% 0% 1% 0% 2% 1%5%
75%
12%
2% 1% 0%
qt%: N = 482; Średnia = -0,6544; Odch.std. = 9,8635; Maks = 13,48; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzITRON klasa C
Histogram qmin%
JS C 20-40 stan na 22-10-2009 13v*539c
Bład wskazań dla strumienia objętości
1% 0% 0%
5%
13%
7%
22%
47%
2%1% 0% 1%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qmin%
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240Li
czba
obs
.
1% 0% 0%
5%
13%
7%
22%
47%
2%1% 0% 1%
qmin%: N = 482; Średnia = -4,4031; Odch.std. = 13,107; Maks = 20,74; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram Stan
JS C 20-40 stan na 21-03-2009 12v*464c
Błąd wskazań dla strumienia objętości
14%
6%
10%
7%
6%
12%
6%6%
5%5%
3%2%
3%
1%
2%2%
1%1%0%
1%1%1%1%
0%0%0%0%0%0%0% 0%0%0% 0% 0% 0%
010
0020
0030
0040
0050
0060
0070
0080
0090
0010
000
1100
012
000
1300
014
000
1500
016
000
1700
018
000
1900
020
000
2100
022
000
2300
024
000
2500
026
000
2700
028
000
2900
030
000
3100
032
000
3300
034
000
3500
036
000
3700
038
000
3900
040
000
4100
042
000
4300
044
000
4500
046
000
4700
048
000
4900
050
000
Stan
0
10
20
30
40
50
60
70Li
czba
obs
.14%
6%
10%
7%
6%
12%
6%6%
5%5%
3%2%
3%
1%
2%2%
1%1%0%
1%1%1%1%
0%0%0%0%0%0%0% 0%0%0% 0% 0% 0%
Stan: N = 463; Średnia = 7475,7238; Odch.std. = 7096,8119; Maks = 48379; Min = 47
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Rys. ZaleŜność stanu wodomierzy od błędów przy przepływie pośrednim qt w poszczególnych miejscowościach dla wodomierzy Actaris Flodis 3,5 DN 25.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Flostar 10 DN 40
Histogram qn%
JS C 20-40 stan na 22-10-2009 13v*539c
Włącz przypadki: 451:482
błąd wskazań dla strumienia objętości
3%
97%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qn%
0
5
10
15
20
25
30
35
Licz
ba o
bs.
3%
97%
qn%: N = 32; Średnia = 0,1522; Odch.std. = 1,0744; Maks = 1,88; Min = -2,66
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Flostar 10 DN 40
Histogram qt%
JS C 20-40 stan na 22-10-2009 13v*539c
Włącz przypadki: 451:482
błąd wskazań dla strumienia objętości
3%
9%
88%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qt%
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
Licz
ba o
bs.
3%
9%
88%
qt%: N = 32; Średnia = -0,9003; Odch.std. = 1,5634; Maks = 1,2; Min = -6,31
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzFlostar 10 DN 40
Histogram qmin%
JS C 20-40 stan na 22-10-2009 13v*539c
Włącz przypadki: 451:482
błąd wskazań dla strumienia objętości
6%3%
38%
53%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qmin%
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18Li
czba
obs
.
6%3%
38%
53%
qmin%: N = 32; Średnia = -1,6822; Odch.std. = 1,8977; Maks = 1,5; Min = -6,5
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Flostar 10 DN 40
Histogram Stan
JS C 20-40 stan na 22-10-2009 13v*539c
Włącz przypadki: 451:482
13%
28%
9%
19%
9%
6%
3%
6% 6%
-5000 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 45000
Stan
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Licz
ba o
bs.
13%
28%
9%
19%
9%
6%
3%
6% 6%
Stan: N = 32; Średnia = 16553,8057; Odch.std. = 11767,5224; Maks = 40379; Min = 1974
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qn
js C 50-100 stan na 20-03-2009 11v*261c
błąd wskazań dla strumienia objętości
0%
100%
-100 -50 -25 -10 -4 4 10 25 50 100
qn
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240
260
280
Licz
ba o
bs.
0%
100%
qn: N = 261; Średnia = 0,1378; Odch.std. = 0,7519; Maks = 3,49; Min = -5,48
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qt
js C 50-100 stan na 20-03-2009 11v*261c
błąd wskazań dla strumienia objętości
1% 0% 0% 0% 0%
98%
-100 -50 -25 -10 -4 4 10 25 50 100
qt
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240
260
280Li
czba
obs
.
1% 0% 0% 0% 0%
98%
qt: N = 261; Średnia = -0,7126; Odch.std. = 9,6849; Maks = 3,99; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram qmin
js C 50-100 stan na 20-03-2009 11v*261c
błąd wskazań dla strumienia objętości
1% 1% 0%4%
17%
76%
1%
-100 -50 -25 -10 -4 4 10 25 50 100
qmin
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220Li
czba
obs
.
1% 1% 0%4%
17%
76%
1%
qmin: N = 261; Średnia = -3,9964; Odch.std. = 13,3748; Maks = 7,91; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzHistogram stan
js C 50-100 stan na 20-03-2009 11v*261c
błąd wskazań dla strumienia objętości
2%
6%6%
5%
2%3%2%2%3%3%2%2%
1%1%1%1%
3%2%
1%
5%
3%
2%1%1%2%
6%6%
5%
3%3%
15%
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
1000
011
000
1200
013
000
1400
015
000
1600
017
000
1800
019
000
2000
021
000
2200
023
000
2400
025
000
3000
035
000
4000
045
000
5000
0
stan
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Licz
ba o
bs.
2%
6%6%
5%
2%3%2%2%3%3%2%2%
1%1%1%1%
3%2%
1%
5%
3%
2%1%1%2%
6%6%
5%
3%3%
15%
stan: N = 261; Średnia = 38160,7291; Odch.std. = 88181,6546; Maks = 9,9967E5; Min = 37
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzMIROMETR VEGA
Histogram qn%
objętościowe stan na 22-10-2009r 13v*405c
Błąd wskazań dla strumienia objętości
3% 1% 0% 0% 2% 1%5%
88%
0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qn%
0
50
100
150
200
250
300
350
400Li
czba
obs
.
3% 1% 0% 0% 2% 1%5%
88%
0%
qn%: N = 405; Średnia = -4,2585; Odch.std. = 19,541; Maks = 78; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzMIROMETR VEGA
Histogram qt%
objętościowe stan na 22-10-2009r 13v*405c
Błąd wskazań dla strumienia objętości
7%3%
1% 2%5%
2%
10%
70%
0% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qt%
0
50
100
150
200
250
300Li
czba
obs
.
7%3%
1% 2%5%
2%
10%
70%
0% 0%
qt%: N = 405; Średnia = -10,7687; Odch.std. = 29,0865; Maks = 7,5; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzMIROMETR VEGA
Histogram qmin
objętościowe stan na 22-10-2009r 13v*405c
Błąd wskazań dla strumienia objętości
6%4%
2%
5%
10%
3%
23%
46%
0% 0%
-100 -50 -25 -10 -5 -4 -2 2 4 5 10 25 50 100
qmin
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200Li
czba
obs
.
6%4%
2%
5%
10%
3%
23%
46%
0% 0%
qmin: N = 405; Średnia = -12,8084; Odch.std. = 29,3469; Maks = 19,92; Min = -100
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Tab
. 23
Pro
cent
owa
ilość
wod
omie
rzy
w g
rani
cach
błę
dów
pie
rwot
nych
.
69311981397BABB S10020
742643573664BSappel Aquarius 1,519
326846541090CActaris Flodis 1,518
386229713268BMetron JS 1,517
574352482971BPowogaz JS 1,516
DN 15
475340605446BABB S10015
703063374753BSappel Aquarius 2,514
277327731486CActaris Flodis13
475348524357BMetron JS 2,512
524847534357BPowogaz JS 2,511
574335654258BPowogaz JS 1,510
DN 20
198123771585CActaris Flodis 3,59
524850503664BMetron WS 3,58
663468324555BPowogaz JS 3,57
DN 25
17831882991CActaris Flodis 66
554558424654BMetron WS 65
485218821882BPowogaz JS 64
DN 30
694694694CActaris Flostar 103
623866346238BMetron WS 102
307041594159BPowogaz JS 101
DN 40
nie spełniaspełnianie spełniaspełnianie spełniaspełnia
Błąd qminBłąd qtBłąd qpKlasaTyp wodomierza
Lp.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof TuzT
ab. 2
4 P
roce
ntow
a ilo
śćw
odom
ierz
y w
gra
nica
ch b
łędó
w w
uŜy
tkow
aniu
.
58423970100BABB S10020
673310901387BSappel Aquarius 1,519
17831387199CActaris Flodis 1,518
208013871288BMetron JS 1,517
45552476991BPowogaz JS 1,516
DN 15
336720801387BABB S10015
505027731585BSappel Aquarius 2,514
496397199CActaris Flodis13
277324762179BMetron JS 2,512
356514861387BPowogaz JS 2,511
326810901486BPowogaz JS 1,510
DN 20
694595298CActaris Flodis 3,59
346624761981BMetron WS 3,58
534731691882BPowogaz JS 3,57
DN 25
14861486397CActaris Flodis 66
326837632278BMetron WS 65
287201000100BPowogaz JS 64
DN 30
0100694694CActaris Flostar 103
406029713763BMetron WS 102
148618821684BPowogaz JS 101
DN 40
nie spełniaspełnianie spełniaspełnianie spełniaspełnia
Błąd qmin [%]Błąd qt [%]Błąd qp [%]KlasaTyp wodomierzaLp.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
Na metrologiNa metrologięę wodomierzy wpwodomierzy wpłływ wywierajyw wywierająą nastnastęępujpująące ce czynniki:czynniki:
-- budowa wodomierza ( w tym materiabudowa wodomierza ( w tym materiałłóów z ktw z któórych jest rych jest wykonany),wykonany),
-- twardotwardośści i korozyjnoci i korozyjnośści wody w sieci wodocici wody w sieci wodociąągowej,gowej,
-- zawartozawartośści ci ŜŜelaza i manganu w sieci,elaza i manganu w sieci,
-- wieku i materiawieku i materiałłu z ktu z któórego wykonana jest sierego wykonana jest siećć wodociwodociąągowa,gowa,
-- iloilośści awarii na sieci i czci awarii na sieci i częęstotliwostotliwośści jej pci jej płłukania,ukania,
-- śśrednicy wodomierza i dobrednicy wodomierza i dobóór do warunkr do warunkóów panujw panująących na cych na podpodłąłączeniu wodociczeniu wodociąągowym,gowym,
-- popołłooŜŜeniem w stosunku do eniem w stosunku do źźrróóddłła wody.a wody.
Problemy doboru wodomierzy głównych….Problemy doboru wodomierzy gProblemy doboru wodomierzy głłóównychwnych……..
Politechnika Białostocka – Katedra Systemów InŜynierii ŚrodowiskaPolitechnika BiaPolitechnika Białłostocka ostocka –– Katedra SystemKatedra Systemóów Inw InŜŜynierii ynierii ŚŚrodowiskarodowiska
dr indr inŜŜ. Piotr Krzysztof Tuz. Piotr Krzysztof Tuz
DziDzięękujkujęę za uwagza uwagęę..
Kontakt:Kontakt:�� tel. kom. 607 38 90 50;tel. kom. 607 38 90 50;�� EE--mail: mail: [email protected]@pb.edu.pl