giao trinh dong co dien mot chieu va van de dieu khien toc d mtgoy 20140605094733 36137

64
Giáo trình ĐỘNG CƠ ĐIỆN MT CHIU VÀ VẤN ĐỀ ĐIỀU KHIN TC ĐỘ CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MT CHIU

Upload: nam-pham

Post on 20-Nov-2015

222 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

Giáo Trình Động Cơ Điện Một Chiều Và Vấn đề Điều Khiển Tốc

TRANSCRIPT

  • Gio trnh

    NG C IN MT CHIU V VN IU KHIN TC

    CA NG C IN MT CHIU

  • 1

    NG C IN MT CHIU V VN

    IU KHIN TC CA NG C IN

    MT CHIU

    CHNG 1 NG C IN MT CHIU V CC PHNG

    PHP IU KHIN TC

    1.1 NG C IN MT CHIU:

    1.1.1 Khi nim chung:

    ng c mt chiu c s dng vi mt s lng ln trong k thut thit

    k bi v nhng c trng tc quay (tc xon) kh thi vi nhng cu hnh

    in khc nhau. Tc ng c mt chiu c th kim sot mt cch m i v

    trong a s cc trng hp (th) c th o ngc chiu quay. T khi ng c mt

    chiu c mt hiu sut cao ca qun tnh t lc xon ti r to, chng c th tr

    li (p ng) nhanh chng. ng thi, phanh ng lc ni mt pht sinh

    nng lng n c cp ti mt in tr cm bin, hoc phanh phc hi (phn

    hi), ni m t pht sinh nng lng c cp (nui) tr li ngun cung cp in

    mt chiu, c th thc hin trong cc ng dng ni mong mun dng nhanh v

    hiu qu cao.

  • 2

    Da vo cch cc t trng phn tnh ( stator) c to ra, bn trong

    ng c mt chiu c chia lm 4 loi khc nhau: nam chm vnh cu, vt kha

    mch r nhnh (mch song song), vt kha mch ni tip, vt kha mch hn hp.

    S in, ng cong m men xon- tc , v ng cong dng in- m

    men xon cho mi cu hnh c minh ho trong cc hnh t I-2 n I-5. Hnh I-

    1 minh ha mt th mmen xon-tc ca ng c m n cho thy cc

    mmen xon m ng c c th cung cp cc tc khc nhau in p

    nh. Vi mt m men xon cho c cung cp bi ng c , th dng

    in-m men xn c th c s dng o hm nh lng dng in nh

    khi in p quy nh c s dng. Nh mt kinh nghim (quy lut) chung,

    nhng ng c chuyn giao (truyn) nhng m men xon ln (ti) nhng tc

    thp, v nhng m men xon cng c ngha l nhng dng in ng c ln.

    M men khi ng hc m men cn Ts l m men ln nht m ng c sn ra

    tc bng khng tng ng vi s khi ng hoc qu ti ng c. tc

    khng ti max l tc duy tr ln nht m ng c c th t c; tc ny

    ch c th c thc hin khi khng c ti trng hoc m men xon c ng

    dng ti ng c ( ch khi n chy khng).

    Trong hnh t I-2 n I-5, V l in p mt chiu ngun cung cp, IA l

    dng in cc cun r to, IF l dng in trong cc cun stato, v IL l ton b

    dng ti pht ra bi ngun cung cp in mt chiu.

    Cc trng in t trong cc ng c nam chm vnh cu (PM) (hnh I-2)

    c cung cp bi cc nam chm vnh cu, m khng yu cu ngun ln bn

    ngoi v khng c sn sinh pha trc cng sut lm nng ln I2R. S la chn

    mt ng c PM l sng sut hn v nh gn hn so vi cc ng c mt chiu

    tng ng khc bi v t trng ko di ca cc nam chm vnh cu l mnh

    m. B rng bn knh ca nam chm vnh cu l xp x 1/4 ca b rng bn knh

  • 3

    mt cun t tng ng. Cc ng c PM c o chiu quay mt cch n

    gin bi chuyn mch.

    Hnh I-1 th quan h m men xon-tc ca ng c

    S iu khin in p ng dng t dng in v s thay i chiu t

    trng ch trong rotor. ng c PM l l tng trong cc ng dng iu khin

    my tnh bi mi quan h tuyn tnh ca c trng mmen xon-tc ca n.

    Thit k ca mt b iu khin lun lun n gin khi ng c l tuyn tnh t

    cc phn tch h thng c n gin ho i rt nhiu.Khi mt ng c c s

    dng trong mt v tr hoc trnh ng dng iu khin vi cm bin phn hi ti

    mt b iu khin, n c xem (quy vo) nh mt ng c servo. Cc ng c

    PM ch c s dng trong cc ng dng cng sut thp m nh lng cng

    sut thng c gii hn n 5 m lc (3728 W) hoc nh hn, vi nhng s

    phn loi theo sc nga nh l ph bin hn. ng c mt chiu PM c th c

    qut bng chi than, khng chi than, hoc cc ng c bc.

    Cc ng c mch nhnh (mch r, hay mch song song ) ( hnh I-3 ) c

    li v cc cun kch t kt ni song song, chng c khi ng bi cng ngun

    cung cp. Ton b dng in ti l tng ca cc dng trong li (ct) v cc dng

    kch t. Cc ng c mch r ( cc ng c kch t song song ) cho thy tc

    gn nh l hng s trn mt di ln ti trng, v c cc m men xon khi ng

    tc khng ti(max)

    tc

    mm

    en

    xon

    mmen khi ng (Ts)

    mmen xon

    dng

    i

    n

  • 4

    ( m men xon ln nht khi tc bng khng ) khong 1,5 ln ln m men

    xon hot ng, c m men xon khi ng nh nht trong cc ng c mt

    chiu khc, v c th tit kim c chuyn i cho php c th iu chnh

    c tc bi vic t mt vn k ni tip vi cc cun kch t.

    Hnh I-2 S ng c in mt chiu nam chm vnh cu v th quan h

    m men xon-tc

    nam chm V

    ILmmen xon

    tc mmen xon

    dng in (IL)

    dng in (IL)

    V

    tc

    mmen xonIL

    mmen xon

    IA

    IF

    bin tr

    dng t trung nh (1-5% )

    xp x hng s

  • 5

    Hnh I-3 S ng c mt chiu mch r (ng c in mt chiu kch t song

    song) v th m men xon-tc .

    Cc ng c kch t ni tip (Hnh I-4) c li v cc cun kch t mc ni

    tip ng thi cc dng kch t v dng trong li l bng nhau. Cc ng c kch

    t ni tip cho nhng m men xon khi ng rt ln, tc quay bin i rt

    cao v ph thuc ti trng, v tc rt cao khi ti trng nh. Trong thc t cc

    ng c kch t ni tip loi ln c th gy trt khc lit khi chng t nhin

    mt ti trng (v d nh trong vic s dng mt dy ai, khi ai trt) do cc lc

    ng lc cc tc cao. iu ny gi l chy ph hng . Tuy nhin khi ng

    c np li ti, iu ny khng khng cn t ra mt vn g na. ng th

    m men xon-tc cho mt ng c kch t ni tip l ng c dng

    hyperbolic, cho thy mt mi lin h ngc gia m men xon v tc v cng

    sut gn nh l hng s trn mt di rng.

    Cc ng c hn hp (hnh I-5) bao gm c cc cun kch t ni tip v

    song song, kt qu ca t hp cc c trng ca c cc ng c kch t ni tip

    v cc ng c kch t song song. Mt phn ca ton b dng ti truyn qua c

    li v cc cun ni tip, v s gi nguyn dng ti ch truyn qua cc cun mch

    r. Tc ln nht ca mt ng c hn hp b gii hn, khng ging nh mt

    ng c kch t ni tip, s iu khin tc ca n khng tt bng so vi mt

    ng c mch r ( ng c kch t song song ). M men xon sinh ra bi cc

    ng c hn hp c phn nh hn cc ng c kch t ni tip c cng kch

    thc.

  • 6

    Hnh I-4 S ng c kch t ni tip v ng c trng m men xon- tc .

    Hnh I-5 S ng c hn hp mt chiu v ng c trng m men xon-tc

    Lu rng khng ging nh ng c nam chm vnh cu, khi cc tnh

    in p cho ng c mch r nhnh (ng c kch t song song ), ng c kch

    t ni tip, hoc ng c mt chiu hn hp b thay i, chiu quay s khng

    i. L do cho iu ny l cc tnh ca c stator v rotor thay i theo t trng

    v cc cun li b kch hot bi cng mt ngun.

    1.1.2 Phng trnh ng lc hc ca ng c in mt chiu PM.

    Khi li ca mt ng c c kim tra vi mt ng h o tr khng vi

    li c nh v vo mt v tr, Tr khng ng c xut hin tng ng vi

    mt in tr R trong mch ni tip vi s t hp song song ca mt cm khng

    L v mt in tr th hai RL. Trong khi li bt u quay mt in p c t

    dng in (IL)ILIA

    mmen xon

    mmen xon

    tc

    Vcun kch

    tc chy ph hng

    V

    IA IL

    tc

    mmen xon dng in (IL)

    mmen xon

    IF

    mch ni tip

    mch song song

  • 7

    cm trong cc cun li gi l sut in ng phn hi chng li in p s

    dng. Trc , mch in tng ng cho li c th hin trong hnh I-6.

    RL, tn tht in tr trong mch t, n gn nh cng mt loi vi in tr

    c ln ln hn R, in tr ca cc cun, v thng n gin. Nu chng ta

    cho rng in p s dng cho li l Vin v dng in chy qua li l Iin,

    phng trnh in cho ng c l:

    Hnh I-6 Mch tng ng cho li ng c

    wkRIdtId

    LV einin

    in ..

    ++= (I-2-1) w l tc quay vng ca m t (rad/s) v ke l hng s in ca m t nh

    ngha nh sau:

    wV

    k emfe = (I-2-2) ng c nam chm vnh cu (PM) d iu khin v phn tch, ta s thy

    nhng phng trnh iu khin ca n chi tit hn nhiu .V s tng tc gia

    trng stator v dng in phn ng,momen xon pht sinh bi ng c in

    mt chiu PM s t l thun vi dng in phn ng:

    Vemf

    Vin

    Iin

    L

    RL

    R

  • 8

    T=kt.Iin (I-3-1)

    kt c nh ngha nh hng s momen xon ca ng c. Hng s in ke

    v hng s momen xon kt ca ng c in PM l nhng tham s rt quan

    trng, chng thng c thng bo trong cc c im k thut ca nh sn

    xut.

    Khi ng lc hc ca h thng c xem xt, momen xon T ca ng c

    c cho bi

    LinLaTT

    dtdwJJT +++= )(

    (I-3-2)

    Ja v JL l nhng momen c cc qun tnh ca phn ng v gn lin ti

    trng, Tin l momen cn chng li s quay ca phn ng, v TL chng li momen

    xon ca ti.

    Khi ng c c ni vi ngun in, phn mg s tng tc cho n khi t

    ti mt trng thi n nh. Ti trng thi n nh, phng trnh I-2-1 tr thnh

    Vin = R.Iin + ke.w (I-3-3)

    Ch rng ti trng thi n nh, t phng trnh I-3-2, momen xon ca

    ng c cn bng vi momen ti trng gi nh.

    Tm Iin trong phng trnh I-3-1 v thay vo trong phng trnh I-3-3 ta c

    wkT

    kRV e

    tin .. +

    =

    (I-3-4)

    Momen xon ca ng c c tnh theo phng trnh

    w

    Rkk

    VRk

    T teint .

    .

    =

    (I-3-5)

  • 9

    Phng trnh trn ni ln mi lin h tuyn tnh gia momen xon - vn tc

    ca ng c mt chiu PM vi in p khng i.

    Hnh I-7 biu din ng momen - vn tc v ng cong cng sut - vn

    tc cho mt ng c in mt chiu nam chm vnh cu. V momen - vn tc

    quan h tuyn tnh, n c th c biu din trong gii hn ca momen khi

    ng TS v vn tc khng ti wmax nh:

    =

    max

    1)(w

    wTwT s ( I-3-6)

    Cng sut pht ra ca ng c mi tc khc nhau c th c biu din

    nh sau

    ==

    max

    1..)(w

    wTwTwwP s (I-3-7)

    Cng sut u ra ln nht ca ng c xut hin

    0.21

    max

    =

    =

    wwT

    dwdP

    s

    (I-3-8)

    Gii vn tc cho

    w * = 1 / 2. wmax (I-3-9)

    V vy vn tc tt nht khi chy mt ng c nam chm vnh cu t

    c cng sut u ra cc i l bng mt na vn tc khng ti.

    Ngoi nhng hng s momen v hng s in, nh sn xut thng cng ch

    r in tr R. Gi tr ny hu ch trong vic xc nh dng in tr IS ca ng

    c

  • 10

    Hnh I-7 c im ca ng c in mt chiu nam chm vnh cu

    RV

    kI intS .= (I-3-10)

    Phng trnh ny cho dng in c gi tr ch khi r to ca ng c khng

    quay; mt khc, dng in rto c gi nh v sut in ng trong nhng

    cun r to. Dng in tr l dng in ln nht chy qua ng c cn c vo s

    cung cp in p. Phng trnh I-3-1 v I-3-10 c th s dng lin h momen

    cn TS vi hng s momen, cung cp in p, v in tr phn ng:

    RV

    kT intS .= (I-3-11)

    1.2 IU KHIN TC NG C IN MT CHIU

    Cn

    g su

    t

    Mm

    en

    ung mmen - vn tc

    ung cng sut - vn tc

    wmaxw*Vn tc

  • 11

    1.2.1 Khi nim chung:

    V phng din iu khin tc ng c in mt chiu c nhiu u vit

    hn so vi loi ng c khc, khng nhng n c kh nng iu chnh tc d

    dng m cu trc mch lc, mch iu khin n gin hn ng thi li t cht

    lng iu chnh cao trong di iu chnh tc rng.

    Thc t c hai phng php c bn iu chnh tc ng c in mt

    chiu:

    iu chnh in p cp cho phn ng ng c.

    iu chnh in p cp cho mch kch t ng c.

    Cu trc phn lc ca h truyn ng iu chnh tc ng c in mt

    chiu bao gi cng cn c b bin i. Cc b bin i ny cp cho mch phn

    ng ng c hoc mch kch t ng c. Trong cng nghip thng s dng bn

    loi b bin i chnh:

    B bin i my in gm: ng c s cp ko my pht mt chiu hoc

    my in khuch i (KM)

    B bin i in t: Khuch i t (KT)

    B bin i chnh lu bn dn: Chnh lu tiristo (CLT)

    B bin i xung p mt chiu: tiristo hoc tranzito (BBXA)

    Tng ng vi vic s dng cc b bin i m ta c cc h truyn ng

    nh:

    H truyn ng my pht-ng c (F-)

    H truyn ng my in khuch i - ng c (MK-)

    H truyn ng khuch i t - ng c (KT-)

  • 12

    H truyn ng chnh lu tiristor-ng c (T-)

    H truyn ng xung p-ng c (XA-)

    Theo cu trc mch iu khin cc h truyn ng, iu chnh tc ng

    c mt chiu c loi iu khin theo mch kn

    (ta c h truyn ng iu chnh t ng) v loi iu khin theo mch h

    (h truyn ng iu khin h). H iu chnh t ng truyn ng in c cu

    trc phc tp, nhng c cht lng iu chnh cao v di iu chnh rng hn so

    vi h truyn ng h. Ngoi ra cc h truyn ng iu chnh tc ng c

    in mt chiu cn c phn loi theo truyn ng c o chiu quay v khng

    o chiu quay. ng thi tu thuc vo cc phng php hm, o chiu m ta

    c truyn ng lm vic mt gc phn t, hai gc phn t v bn gc phn t.

    1.2.2 Nguyn l iu chnh in p phn ng:

    iu chnh in p phn ng ng c mt chiu cn c thit b ngun nh

    my pht in mt chiu kch t c lp, cc b chnh lu iu khin vv... Cc

    thit b ngun ny c chc nng bin nng lng in xoay chiu thnh mt

    chiu c sc in ng Eb iu chnh c nh tn hiu iu khin Uk.

    Hnh II-1. S khi v s thay th ch xc lp.

    V l ngun c cng sut hu hn so vi ng c nn cc b bin i ny c

    in tr trong Rb v in cm Lb khc khng.

    BB

    L k

    Uk

    Rb RuI

    EuEb(Udk) U

  • 13

    ch xc lp c th vit c phng trnh c tnh ca h thng nh

    sau:

    Eb - E = I Rb + RI

    udm

    udb

    dm

    b IK

    RRK

    E+

    = (II-2-1)

    MU dk = )(0

    V t thng ca ng c c gi khng i nn cng c tnh c cng

    khng i, cn tc khng ti l tng th tu thuc vo gi tr in p iu

    khin Uk ca h thng, do c th ni phng php iu chnh ny l trit .

    xc nh gii iu chnh tc ta rng tc ln nht ca h thng

    b chn bi c tnh c bn, l c tnh ng vi in p phn ng nh mc v t

    thng cng c gi gi tr nh mc. Tc nh nht ca di iu chnh b

    gii hn bi yu cu v sai s tc v v m men khi ng. Khi m men ti l

    nh mc th cc gi tr ln nht v nh nht ca tc l:

    dm

    M= max0max (II-2-2)

    dm

    M= min0min

    tho mn kh kh nng qu ti th c tnh thp nht ca di iu chnh

    phi c m men ngn mch l:

    Mnmmin = Mcmax = KM.Mdm

  • 14

    Trong KM l h s qu ti v m men. V h c tnh c l cc ng

    thng song song nhau, nn theo nh ngha v cng c tnh c ta c th vit:

    )1(1)( minmin == Mdmdmnm KM

    MM

    1

    1.

    )1(

    max0max0

    =

    =M

    dm

    dmM

    dm

    KM

    MK

    M

    D

    (II-2-3)

    Hnh II-2. Xc nh phm vi iu chnh

    Vi mt c cu my c th th cc gi tr 0max, Mm, KM l xc nh, v vy

    phm vi iu chnh D ph thuc tuyn tnh vo gi tr ca cng . Khi iu

    chnh in p phn ng ng c bng cac thit b ngun iu chnh th in tr

    tng mch phn ng gp khong hai ln in tr phn ng ng c. Do c th

    tnh s b c:

    Wo maxWmax

    WminWo min

    Wk1

    Wk1

    Mnm minMm0

    M,I

    W

  • 15

    10/max dmo M

    V th vi ti c c tnh m men khng i th c gi tr phm vi diu chnh

    tc cng khng vt qu 10. i vi cc my c yu cu cao v di iu

    chnh v chnh xc duy tr tc lm vic th vic s dng cc h thng h

    nh trn l khng tho mn c.

    Trong phm vi ph ti cho php c th coi cc c tnh c tnh ca truyn

    ng mt chiu kch t c lp l tuyn tnh. Khi iu chnh in p phn ng

    th cng cc c tnh c trong ton di iu chnh l nh nhau, do st

    tc tng i t gi tr ln nht ti c tnh thp nht ca di iu chnh. Hay

    ni cch khc , nu ti c tnh c thp nht ca di iu chnh m sai s tc

    khng vt qu gi tr sai s cho php, th h truyn ng s lm vic vi sai s

    lun nh hn sai s cho php trong ton b di iu chnh. Sai s tng i ca

    tc c tnh c thp nht l:

    minmin

    minmin

    oo

    os

    =

    =

    cpo

    dm sM

    s =min

    (II-2-4)

    V cc gi tr Mdm, omin, Scp la xc nh nn c th tnh c gi tr ti thiu

    ca cng c tnh c sao cho sai s khng vt qu gi tr cho php. lm

    vic ny, trong a s cc trng hp cn xy dng cc h thng truyn ng in

    kiu vng kn.

  • 16

    Trong sut qu trnh iu chnh in p phn ng th t thng kch t c

    gi nguyn, do m men ti cho php ca h s l khng i:

    Mc.cp=Km.Im=Mm.

    Phm vi iu chnh tc v m men nm trong hnh ch nht bao bi cc

    ng thng = m , M = Mm v cc trc to . Tn hao nng lng chnh l

    tn hao trong mch phn ng nu b qua cc tn hao khng i trong h.

    E = E + I(Rb + R)

    IEb = I E + I2(Rb + R)

    Nu t Rb + R = R th hiu sut bin i nng lng ca h s l:

    ( )22

    dm

    uuu

    uuu

    KMRRIEI

    EI

    +

    =+

    =

    ***

    RMu +=

    Khi lm vic ch xc lp ta c m men do ng c sinh ra ng bng

    m men ti trn trc: M* = Mc* v gn ng coi c tnh c ca ph ti l

    Mc* = (* )x th

    ( ) 1****

    +

    = xu R (II-2-5)

  • 17

    Hnh II-3 Quan h gia hiu sut truyn ng v tc vi cc loi ti khc nhau

    Hnh II-3 m t quan h gia hiu sut v tc lm vic trong cc trng

    hp c tnh ti khc nhau. iu chnh tc bng cch thay i in p phn

    ng l rt thch hp trong trng hp m men ti l hng s trong ton di iu

    chnh. Cng thy rng khng nn ni thm in tr ph vo mch phn ng v

    nh vy s lm gim ng k hiu sut ca h.

    1.2.3 Nguyn l iu chnh t thng ng c:

    iu chnh t thng kch ca ng c in mt chiu l iu chnh m

    men in t ca ng c M = KI v sc in ng quay ca ng c E =

    K. Mch kch t ca ng c l mch phi tuyn, v vy h iu chnh t

    thngcng l h phi tuyn:

    dtd

    rre

    i kkb

    kk

    +

    += (II-3-1)

    trong rk - in tr dy qun kch thch,

    rb - in tr ca ngun in p kch thch,

    m

    u

    1

    1

    x=0

    x=-1

    m

  • 18

    k s vng dy ca dy qun kch thch,

    Trong ch xc lp ta c quan h:

    ;kb

    kk rr

    ei

    += = f [ik]

    Thng khi iu chnh t thng th in p phn ng c gi nguyn

    bng gi tr nh mc, do c tnh c thp nht trong vng iu chnh t

    thng chnh l c tnh c in p phn ng nh mc,t thng nh mc v

    c gi l c tnh c bn (i khi chnh l c tnh t nhin ca ng c). Tc

    ln nht ca di iu chnh t thng b hn ch bi kh nng chuyn mch

    ca c gp in. Khi gim t thng tng tc quay ca ng c th ng

    thi iu kin chuyn mch ca c gp cng b xu i, v vy m bo iu

    kin chuyn mch bnh thng th cn phi gim dng in phn ng cho php,

    kt qa l m men cho php trn trc ng c gim rt nhanh. Ngay c khi gi

    nguyn dng in phn ng th cng c tnh c cng gim rt nhanh khi

    gim t thng kch thch:

    ( )uR

    K 2= hay ( )2** =

  • 19

    Hnh II-4 S thay th (a) c tnh iu chnh khi iu chnh t thng ng c (b)

    Quan h (ikt),(c)

    Do iu chnh tc bng cch gim t thng nn i vi cc ng c m t

    thng nh mc nm ch tip gip gia vng tuyn tnh v vng bo ho ca

    c tnh t ho th c th coi vic iu chnh l tuyn tnh v hng s C ph

    thuc vo thng s kt cu ca my in:

    .. kkb

    k errCiC+

    ==

    Uk rbkLk

    ikrkk

    I

    E

    max

    m

    c tnh c bn

    0

    b,

    a,

    Lk(Uk)

    ikk

    0

    c,

  • 20

    1.2.4 iu khin ng c in mt chiu PM bng in t:

    Dng n gin nht ca iu khin ng c l iu khin mch h , m n

    gin l iu khin gi tr in p v nhng c trng ca ng c v xc nh ti

    iu khin vn tc v momen. Nhng hu ht vn quan tm ph thuc loi

    iu khin t ng no ni in p t ng c thay i sinh ra chuyn

    ng mong mun. y c gi l mch kn hoc mch iu khin phn hi v

    n ph thuc vo vn tc u ra / hoc momen cm bin ti nhng gi tr u ra

    phn hi lin tc so snh u ra thc t ti mt gi tr mong mun gi l im

    tp hp. Khi b iu chnh thay i u ra ca ng c dch chuyn st ti

    im tp hp. B iu chnh vn tc in t c hai kiu: b khuych i tuyn

    tnh v b bin i chiu rng xung. Mc du c hai h thng c th c thit

    k cho mt chc nng tt hn, cc b iu chnh bin i b rng xung c ci

    tin m chng iu khin cc tranzito cng sut lng cc nhanh chng gia cc

    gii hn v s cn bng ni thao tc rt hiu qu (tn tht cng sut l ti thiu)

    hoc bt v tt FET. B khuch i ph khuch i cng sut tuyn tnh lm tha

    mn nhng ph thuc tn tht nhit t n hot ng trong vng tuyn tnh

    ca thao tc tranzito. Ta s tm nhng b iu khin ph kinh t, s dng nhng

    b khuch i tuyn tnh, nhng bi v yu cu cng sut thp, d ch to, kch

    thc nh, v gi thnh thp, chng ta s tp trung thit k b khuch i, gi

    l b khuych i bin i chiu rng xung (PWM).

    Nguyn l hot ng ca my khuch i PWM c biu din hnh II-5 .

    Mt in p mt chiu cung cp cng sut nhanh chng c chuyn thnh mt

    tn s f c nh gia hai gi tr ( v d Bt v Tt ). Tn s ny thng ln

    hn 1 KHz. Gi tr cao c gi trong thi gian mt xung t trong thi gian chu

    k T c nh

  • 21

    fT 1=

    (II-4-1)

    Sng c to ra c mt chu k cng sut, c nh ngha nh t s gia

    thi gian ON v chu k sng, thng thng c tnh theo phn trm:

    Chu k cng sut = (t/T).100% (9.16)

    Trong khi chu k cng sut c thay i (bi b iu chnh), dng in

    trung bnh chy qua ng c s thay i, gy ra nhng s thay i v vn tc v

    momen u ra. N ch yu thay i v chu k cng sut ch khng phi l gi

    tr ca in p cung cp cng sut m xc nh nhng c trng u ra ca ng

    c.

    Hnh II-5

    B bin i b rng xung ca ng c in mt chiu

    PWMelectronics

    dc powersupply (Vs)

    +

    t

    T

    T

    pulses:

    faster(large t)

    slower(small t)

    example drive circit

  • 22

    S khi ca mt mch iu khin phn hi tc PWM cho ng c mt

    chiu c th hin hnh II-6. Mt p k pht sinh mt tn hiu ra tuyn tnh

    lin h n tc ca ng c. N c so snh vi tc mong mun t

    trc (mt in p khc c th iu khin bng tay hoc iu khin bng my

    tnh). S c v dng in ca ng c c cm nhn bi mt my iu chnh

    n chiu rng xung m pht sinh rng mt xung vung iu chnh nh mt

    tn hiu ra. Tn hiu ny c khuych i ti mt mc thch hp cho in p

    iu khin cho ng c.

    Hnh II-6

    motor

    tachometer

    power amp

    PWM regulatorelectronics

    measured speed

    +

    -

    set point(desired) speed

    in p PWM

    Dng in motor

    Chu trnh cng sut thpChu trnh cng sut cao

  • 23

    Hnh II-7 in p PWM v dng in motor

    Trong iu khin ng c PWM in th i chiu nhanh qua phn ng, v

    dng in qua ng c b tc ng bi tnh t cm v khng tr ca ng c.

    Do tc i chiu cao, dng in qua ng c c s dao ng nh quanh

    gi tr trung bnh ging trong minh ha hnh II-7. Khi cng sut vng quay cng

    ln th gi tr trung bnh v tc ng c chy cng tng

    V d minh ha: Mch cu hnh H cho ng c mt chiu:

    Mc d c th thit k v to ra mt a quay cho mt ng c ph iu

    khin ring v cc thnh phn nng lng, nhng c mt vi thit k mch tch

    hp c kh nng tit kim c nhiu thi gian v tin bc trong thit k my.

    Xt v vn c bn ca vic iu khin ng c mt chiu. Mc ch cui

    cng ca bn c th l iu khin tc chiu quay, gc, v (hoc) momen

    quay.

    Vi yu cu iu khin tc ca ng c mt chiu, chng ta c th phi

    thay i dng cung cp cho ng c. iu khin hng quay th chiu ca

    dng in cung cp cho ng c phi i chiu. iu i hi mt b khuch

    i dng in v mt vi thit b chuyn hng dng in. gii quyt yu

    cu ny, ngi ta a ra khi nim mch cu H (H-bridge). Ngi ta s dng 4

    transistors xp theo hnh H xung quanh ng c mt chiu ( nh hnh v di)

    v ln lt kch hot tng cp ti mi thi im cho hng mong mun ca ng

    c.

  • 24

    Nu transistor Q1 v Q3 kch hot, Q2 v Q4 tt th dng in s truyn qua

    ng c theo hng nh hnh v v ng c s quay theo 1 hng. Tip n, khi

    Q2, Q4 kch hot cn Q1, Q3 tt th ng c s quay theo hng ngc li.

    Ngi ta c th to ra mt H-bidge vi ngun BJTs hoc MOSFET, nhng c

    th rt kh chn ng hng quay mong mun bi trasistor. Do ta s thc

    hin mt gii php s dng ng truyn ca khp cht bn dn cho cc IC iu

    khin chuyn ng, gii php ny c th c tng thch cho vic iu khin

    ng c mt chiu. Xt LMD18200, mt mch cu H 3A, 5V thit k c bit

    iu khin ng c mt chiu v ng c bc. Ngoi ra n gin cch iu

    khin ngi dng c th s dng c tnh an ton v qu dng v qu nhit, c

    th s dng rng xung thay i h thng, v c th t ng hm ng c. S

    chc nng c minh ho di y.

    Q1Q1

    Q4 Q3

    Q2

    Q4

    Q3

    Q2

    +V

  • 25

    S chc nng:

    S chc nng v thng tin iu khin:

    inputlogic

    drection 3

    brake 4

    pill 5

    currentsensing

  • 26

    Thit k ny s dng MOSFET power vi cc diot c nhim v bo v tia

    qut ngc i qua transistor. Cc cc ng c c ni gia u ra 1 v u ra

    2. in p cung cp c th ln ti 55V. Cc tn hiu s bn ngoi iu khin

    hng, vic hm v cc u ra khi nhit ln hn 1700 C. Khi nhit vt

    qu 1450 C s c xc nh bi b bo nhit.

    S khi hon thin ca thit k b iu khin tc c minh ho nh

    hnh v. im thit lp tc c xc nh bi mt vn k hoc mt gi tr

    in p vo. Mt ng h o tc c ni thm vo ng c nh l b cm

    ng cung cp mt cch o tc ng c. IC LM3525 bin i rng xung

    lu chuyn khp cht bn dn c s dng iu khin u vo b iu khin

    ng c H-bridge.

    11

    10

    9

    8

    7

    6

    5

    4

    3

    2

    1

  • 27

    CHNG 2

    LM3525 PWM

    LMD18200 H-b ridge

    motor

    ng h o tc

    iu khin hung

    im t vn k

  • 28

    THIT K PHN CNG IU KHIN NG C

    MT CHIU

    2.1 THIT K NGUN CUNG CP CHO MCH CHUN HO V VI X L

    Vi x l cn ngun 5V, do ta thit k mch t ngun 220V thnh 5V nh hnh v di:

    2.2 GHP NI CARD THU THP S LIU 12 KNH VI MY TNH

    2.2.1 Cng ni tip RS-232

    a s cc h vi x l u c ghp ni vi my tnh thng qua cng ni tip RS-232. y l mt chun truyn thng kh ph bin vi cc my PC hin nay.

    Thng thng cc my tnh u c hai cm DB9 hoc DB25 pha sau dnh cho cng ni tip RS-232.

    c im ca RS-232:

    Thng tin c truyn theo kiu im - im. Ph hp vi truyn thng tin s, nh phn. Truyn theo kiu ni tip khng ng b. Truyn khng cn bng nn d b nh hng bi nhiu.

    220

    BA1

    12V

    12V

    0

    C1

    2200m/25V

    C1

    2200m/25V

    C1

    100n

    C1

    1000m/16

    C1

    100n

    C1

    100n

    C1

    1000m/16v

    C1

    100n

    7805

    In Out0

    In Out0

    +5V

    -5V

    0

  • 29

    Phn ln tn hiu c truyn dng m ASCII. Truyn song cng cn 3 dy. Mc in p ca tn hiu: Mc 1 l -3 : -12V

    Mc 0 l +3 : +12V

    Khong cch truyn ngn c khong 15m. Tc truyn ti a: 19600bps. Bng b tr cc chn trn cm DB9 v DB 25:

    Tn hiu DB9 DB25

    TxD 3 2

    RxD 2 3

    RTS 7 4

    CTS 8 5

    DSR 6 6

    GND 5 7

    DCD 1 17

    DTR 4 20

    RI 9 22

    Hnh dng cc cm nh sau:

  • 30

    ghp ni h thng vi x l vi my tnh PC cn c cc mch chuyn i mc t mc TTL sang mc chun RS-232 v ngc li. Cc mch thng dng hin nay l cc mch dng Transistor lm b chuyn i, dng b cch ly quang v dng vi mch chuyn dng. Trong n ny ta dng vi mch chuyn dng MAX 232 ca hng MAXIM.

    2.2.2 Vi mch MAX 232:

    Vi mch MAX 232 lm nhim v chuyn i mc TTL li vo (pha h C8051) thnh mc 10V pha truyn ra (My tnh) v cc mc t 3 : 12V pha my tnh thnh mc TTL a vo vi x l.

    S chn ca vi mch MAX 232:

    5

    4

    3

    2

    1

    9

    8

    7

    6

    DB9

    5555555555555555555555555

    DB25

  • 31

    Khi ghp ni MAX 232 vi vi iu khin v my tnh th TxD t vi iu khin c ni trc tip n chn 11 (T1 In) ca MAX 232 cn chn ra 14 (T1 Out) c ni trc tip vi chn 2 ca cng ni tip (RxD). Chn TxD ca cng ni tip (chn 3 my tnh) ni vi li vo chn 13 (R1 In) ca MAX 232, t chn 12 (R1 Out) c ni trc tip vi chn RxD ca vi iu khin.

    Vi mch MAX 232 c 2 b m v 2 b nhn. ng dn iu khin li vo CTS, iu khin vic xut d liu ra cng ni tip khi cn thit, c ni vi chn 9 (R2 Out) ca vi mch MAX 232. Cn chn RTS (chn 10 ca MAX 232) ni vi ng dn bt tay iu khin qu trnh nhn. i vi cc giao thc n gin ch cn s dng 3 dy: TxD, RxD, GND.

    2.3 VI IU KHIN H MCS 51

    Ngy nay trong qu trnh cng nghip ho v hin i ho cn n cc b vi iu khin h tr cho cc b iu khin ngy cng pht trin v hon thin hn. Mi b vi iu khin thng c ch to thnh mt chp, trn c cc cng vo ra, cc b nh c th phi ghp vi cc thit b khc v thc hin cc chc nng iu khin. Trong cc b vi iu khin hin nay h MCS_51 ca

    R2in 8

    T2out

    V-

    C2-

    C2+

    C1-

    V+

    C1+

    8

    8

    8

    8

    8

    8

    8 16

    15

    14

    13

    12

    11

    10

    9

    Vcc

    GND

    T1out

    R1in

    R1out

    T1in

    T2in

    R2out

  • 32

    hng INTEL l thng dng nht, nhn nhn mt cch tng qut v h MCS_51 ta c bng tng kt.

    Tn gi Cng ngh Rom trong Rom ngoi Ram trong Ram ngoi Timmer/Counter

    8031 NMOS Khng 64Kbyte 128Kbyte 64Kbyte 2

    8051 NMOS 4Kbyte 64Kbyte 128Kbyte 64Kbyte 2

    8751 NMOS 4Kbyte EPROM

    64Kbyte 128Kbyte 64Kbyte 2

    8032 NMOS Khng 64Kbyte 256Kbyte 64Kbyte 3

    8052 NMOS 4Kbyte 64Kbyte 256Kbyte 64Kbyte 3

    Phn ln cc b vi x l 8051 c ng v theo kiu hai hng DIL vi tng cng 40 chn. Mt s khc c ng v theo kiu hnh vung PLCC vi 44 chn. Hnh sau l s chn ca IC8051 theo kiu DIL 40 chn.

    Gii thch s chn v chc nng ca 8051.

    P2.0P2.1P2.2P2.3P2.4P2.5P2.6P2.7P1.0P1.1P1.2P1.3P1.4P1.5P1.6P1.7PO.0PO.1PO.2PO.3PO.4PO.5PO.6PO.7

    2122232425262728123456783938373635343332

    AD5

    AD1AD0

    AD3AD2

    AD4

    AD6AD7

    A11

    A9A10

    A15

    A13A12

    A14

    A8

    13

    1110

    12

    1514

    1617RD\

    WR\T1T2INT1INT2TXDRXD

    33p

    33p

    11,0592 MHz

    29

    30

    31

    9

    PSEN

    ALEEA

    RST

    40

    20

    19

    18

  • 33

    S chn

    K hiu Chc nng

    18 P1.0P1.7 Cng vo/ra Port

    9 Reset Li vo Reset tch cc mc cao

    1017 P3.0p3.7 Cng vo/ra Port v tt c cc ng dn vi chc nng c bit

    18 XLAT 2 Li vo ca b dao ng thch anh bn trong

    19 XLAT 1 Li vo ca b dao ng thch anh bn trong

    20 VSS Chn ngun ni 0V

    2128 P2.0P2.7 Cng vo/ra Port 2 ni cc ng a ch cao t A8A15

    29 PSEN Dng cho b nh chng trnh ngoi

    30 ALE Cho php cht a ch

    31 EA lm vic vi Rom ngoi hay Rom trong

    3239 P0.7P0.0 Cng vo/ra Port 0, cc ng a ch thp t A7A0

    40 VDD Ngun cung cp 5V

    2.3.1 S khi ca b vi x l 8051:

  • 34

    -Interrupt control : iu khin ngt

    -Other registere : Cc thanh ghi khc

    -128 Byte RAM :

    -Timer 1, 0 : B nh thi

    -CPU : n v iu khin trung tm

    -Osillator : Mch dao ng

    -Bus control : iu khin Bus

    -I/O port : Cc Port xut/nhp

    -Serial Port : Port ni tip

    -Address/data : a ch d liu

    -Cng truyn ni tip RS - 232

    2.3.2 Cch t chc v truy cp b nh ca 8051

    B nh ca 8051 ni ring v h MCS_51 ni chung chia lm 2 vng b nh ring bit: B nh chng trnh v B nh d liu.

    EA

    RST

    ALE

    PSEN

    Oscillation

    CPU

    Buscontrol

    TIMER 0

    Interruptcontrol

    Otherregisters

    Serial port

    INT1*

    INT0*

    TIMER 1

    P1P0 P2 P3

    I/O Port

    RXD*TXD*

    Serialport

    128 ByteRAM

    ROM4K

    TIMER 0

    TIMER 1

  • 35

    2.3.2.1 B nh chng trnh (Program Memory)

    B nh chng trnh (ROM, EPROM) c th c nhng khng ghi c, b nh chng trnh c th ti 64 Kbyte. i vi 8051 c ROM trong vi dung lng 4 Kbyte, vi nhng loi khng c ROM trong ta phi dng ROM ngoi lu gi chng trnh, khi c ROM ngoi phi thng qua tn hiu PSEN (Program Store Enable). Do vy tn hiu PSEN ch c tc dng vi ROM ngoi cn i vi ROM trong tn hiu PSEN s khng c tc dng.

    Sau khi RESET CPU bt u thc hin t vng 0000H, tip theo l n vng t cc ngt ca XPU t a ch 0003H n 0023H. Vic s dng ROM trong (i vi nhng loi c ROM trong) v ROM ngoi c biu hin bng cch s dng chn EA (External Acess).

    *Khi chn EA ni vi Vcc:

    - i vi nhng loi c ROM trong 4 Kbyte nh 8051 th chng trnh thc hin t a ch 0000H n 0FFFH ca ROM trong sau tip tc t a ch 1000H n FFFFH ca ROM ngoi.

    - i vi nhng loi c ROM trong l 8 Kbyte s chn t a ch 0000H n 1FFFH ca ROM trong v t a ch 2000F n FFFFH ca ROM ngoi.

    - i vi nhng loi c ROM trong l 16 Kbyte s chn t a ch 0000H n 3FFFH ca ROM trong v t a ch 4000G n FFFFH ca ROM ngoi.

    *Khi chn EA ni vi Vss:

    - Lc CPU s lm vic ton b vi ROM ngoi. Do vy i vi nhng loi khng c ROM trong th chn EA phi c ni vi Vss.

    Trong khi truy cp b nh ngoi CPU s vit 0FFH ti b cht ca Port 0 nh vy n s xo bt c thng tin ti Port 0 m SFR c th cn ang gi, nn vic vit ra Port 0 trong khi ang truy cp b nh ngai s b sai. V vy nn nh: khng ghi ra Port 0 khi b nh chng trnh ngoi ang c s dng.

  • 36

    2.3.2.2 B nh d liu

    B nh d liu (RAM) nu c a ch l 8 bit th cho php CPU 8 bit thao tc nhanh hn, nu a ch l 16 bit c th truy cp c phi thng qua thanh ghi DPTR (Data Pointer). Vi 8051 c 128 Byte RAM trong c th ghp vi 64 Kbyte RAM ngoi. Trong sut qu trnh CPU truy cp ti b nh d liu s pht tn hiu c RD v tn hiu ghi WR.

    i vi 128 Byte ca RAM trong bao gm: 32 byte thp nht l nhm 4 bank thanh ghi, mi bank thanh ghi gm 8 thanh ghi R0 R7. Khi s dng cc thanh ghi trong chng trnh phi np 2 bit vo thanh ghi Program Status Word (PSW). Tip theo l 16 byte trn vng cc bank thanh ghi t a ch 20H 2FH l vng cc bit a ch, vng ny c 128 bit. Bit 0 ca byte 20H c a ch l 0 v bit 7 ca byte 2FH c a ch l 7FH.

    2.3.3 Cc thanh ghi chc nng c bit (Special Function Registers SFRs)

    SFRs- cc thanh ghi vi chc nng c bit gm c thanh ghi s liu v thanh ghi iu khin nh Timer, cng ni tip, h thng ngt... SFRs c a ch t 80H n FFH. Bng cc thanh ghi trong SFRs ca 8051:

    Registers Mnemonic Internal AddressPort 0 Latch P0 80HStack Pointer SP 81HData Pointer DPTR 82H 83H Data Pointer Low Byte DPL 82HData Pointer High Byte DPH 83HPower Control PCON 87H

  • 37

    Timer/Counter Control TCON 88HTimer/Counter Mode Control TMOD 89HTimer/Counter 0 Low Byte TL0 8AHTimer/Counter 1 Low Byte TL1 8BHTimer/Counter 0 High Byte TH0 8CHTimer/Counter 1 High Byte TH1 8DHPort 1 Latch P1 90HSerial Poft Control SCON 98HSerial Data Port SBUF 99HPort 2 Latch P2 A0HInterrrupt Enable 1E A8HPort 3 Katch P3 B0HInterrupt Priority Control 1P B8HProgram Status Word PSW D0HAccumulator Acc or A E0HB Rgister B F0H

    Thanh ghi t trng thi chng trnh (Program Status Word - PSW) bao gm cc bit trng thi phn nh trng thi ca CPU. Thanh ghi PSW c t trong cc thanh ghi chc nng c bit SFRs

    CY AC FO RS0 OV P

    *PSW 0 (Parity P): Bit kim tra chn l, c t bi phn cng P=1: Nu s cc bit =1 trong thanh ghi ACC l l P=0: Nu s cc bit = 1 trong thanh ghi ACC l chn *PSW 1: ngi dng nh ngha c. *PSW 2 (Over flow OV): C bo trn, c t khi c trn xy ra ca php tnh s hc.

    *PSW 3 (RS0): Dng chn bank thanh ghi. *PSW 4 (RSI): Dng chn bank thanh ghi.

  • 38

    *PSW 5 (F0): C trng thi. *PSW 6 (auxiliary Carry Flag AC): C nh ph, c thnh lp khi c nh sang t bit 3 ca ton hng trong php cng.

    *PSW 7 (Carry Flag CY): C nh, c thnh lp khi c s nh t bit 7 ca ton hng ca b ALU.

    2.3.4 Cc ch a ch trong 8051

    2.3.4.1 Ch a ch trc tip (Direct Addressing)

    Trong ch ny mt ton hng cha a ch ca mt nh, a ch ca nh c cho r xc nh bi 8 bit a ch cn ton hng kia l thanh ghi. V d:

    ADD A,7FH

    Cu lnh ny s thc hin cng ni dung nh 7FH vi ni dung trong thanh ghi A, kt qu chuyn vo thanh ghi A.

    Ch a ch dng khi lm vic vi RAM trong v cc thanh ghi trong SFRx.

    2.3.4.2 Ch a ch gin tip (Indirect Addressing)

    Ch a ch ny dng vi c RAM trong v RAM ngoi. Trong ch ny mt ton hng l 1 thanh ghi c s dng cha a ch ca nh cn ton hng kia l thanh ghi. Nu a ch ca nh 8 bit ta c th dng cc thanh ghi R0 R7 ca cc bank thanh ghi hoc l Stack Pointer. Nu a ch l 16 bit ta ch c th dng thanh ghi. V d:

    ADD A,@R0

    Cu lnh ny s thc hin cng ni dung ca nh c a ch t trong thanh ghi R0 vi ni dung trong thanh ghi A, kt qu chuyn vo thanh ghi A.

    2.3.4.3 Ch a ch thanh ghi (Regiter Addressing)

    Trong ch ny ton hng ngun hoc ton hng ch c th l 1 trong 8 thanh ghi ca bank thanh ghi chn. V d:

    MOV R0, B

  • 39

    MOV A, R7

    2.3.4.4 Ch a ch tc th (Immediate Addressing)

    Trong ch ny ton hng ngun l hng s c km theo m. V d:

    MOD A, #100; Np vo A s 100 h c s 10

    MOD A, #10H; Np vo A s 10 h c s 16

    2.3.4.5 Ch thanh ghi c trng (Register Specific Addressing)

    Trong mt s trng hp ta dng ch ny gi thanh ghi. V d:

    MOV 0E0H, #1; Chuyn hng s 1 vo trong SFR 0H

    2.3.4.6 Ch a ch thanh ghi ch s (Register Specific Addressing)

    Ch ny ch c dng tra bng (Look Up Table). Trong ch ny a ch ngun hoc a ch ch c t trong hoc l DPTR (Data Pointer) hoc l PC (Program Counter). V d:

    MOV DPTR, #8100H

    MOV A, #0

    MOV A, @A+ DPTR

    2.3.5 Cng vo ra song song

    8051 c 4 cng vo ra song song: Port 0 (P0), Port 1 (P1), Port 2 (P2, Port 3 (P3)

    Khi cng c s dng l cng ra: S liu c a vo thanh ghi SFR tng ng, ng thi c a ra cht v tip tc pht ra tn hiu sau khi vic ghi c hon thnh, gi tr a ra cng ra c thay i khi gi tr mi c cht.

    Khi cng c s dng lm cng vo: u tin l vit gi tr FFH ra cng, sau chn no ca cng c mc in p thp s c nhn bit l 0 v cng c th c vo SFRs tng ng.

  • 40

    Port 0, Port 2, Port 3 ngoi cc chc nng ca cc cng vo/ra cn c cc chc nng khc. thc hin cc chc nng khc nhau th cc bit tng ng ca cc thanh ghi trong SFRs tng ng phi c t (thng l bng 1).

    Port 0, Port 2 c dng ghp ni vi b nh ngoi, Port 2 a ra byte cao ca 16 bit a ch cn Port 0 u tin a ra byte thp ca 16 bit a ch v sau c th gi hoc nhn byte d liu. Byte a ch thp phi c cht bn ngoi, lm vic ny th b vi iu khin pht ra tn hiu ti chn ALE cht byte a ch thp.

    Port 3 bao gm cc ngt, cc u vo Timer/Counter, u vo/ra ca cng ni tip, cc tn hiu iu khin cho php ghp ni vi b nh ngoi.

    Pin Alternate Funtion Mnemonic/DesignationP3.0 Serial Input Port RXD P3.1 Serial Output Port TXD P3.2 External Interrupt 0 INT0# P3.3 External Interrupt 1 INT1# P3.4 Timer/Counter 0 External Input T0 P3.5 Timer/Counter 1 External Input T1 P3.6 External Memory Write Strobe WR# P3.7 External Memory Write Strobe RD#

    2.3.6 Timer/ Counter

    8051 c 2 Timer/Counter 16 bit, c 2 c th hot ng nh Timer cng c nh Counter. Khi hot ng nh Timer thanh ghi c tng ln 1 ti mi chu k my, ta c th coi l m chu k my, mi chu k my gm 12 chu k dao ng ca thch anh. Khi hot ng nh Counter thanh ghi tng tng ng vi s thay i 1 v 0 ti u vo chn T0, T1. Chc nng l Timer hay Counter phi c la chn ng thi cng phi chn 1 trong 4 ch hot ng. Vic khi to hot ng v iu khin cc Timer/Counter da trn 2 thanh ghi TMOD v TCON trong vng cc thanh ghi c chc nng c bit SFRs.

    2.3.6.1 Thanh ghi TMOD (Timer/ Counter Mode Control Register)

  • 41

    GATE C/T M1 M0 GATE C/T M1 M0 *Gate:

    - Khi GATE = 1: Timer/Counter x c php hot ng ch khi chn INTx mc cao v chn iu khin TRx c t.

    - Khi GATE = 0: Timer x c php hot ng bt c lc no bit iu khin c t

    *C/T: La chn Counter hay Timer

    - C/T = 1: Counter, ni dung b m c tng ln bi xung ngoi kch vo T0 (P3.4).

    - C/T = 0: Timer

    *M0, M1 : Chp nhn m theo cc gi tr tng ng nh sau:

    M1 M0 Mode 0 0 0 ; m 13 bit 0 1 1 ; m 16 bit 1 0 2 ; m 8 bit t ng np li 1 1 3 ; Timer 1 khng hot ng Timer 0 hot ng nh 2

    b Timer ring bit 8 bit 2.3.6.2 Thanh ghi TCON (Timer/ Counter Control Register)

    TF1 TR1 TE0 TR0 IE1 IT1 IE0 IT0 *TF1 (TCON 7): C bo trn ca Timer 1. t bi phn cng khi

    Timer/Counter trn. Xo bi phn cng khi x l vect phc v ngt

    *TR1 (TCON 6): Bit iu khin Timer 1 c t v xo bng phn mm

  • 42

    *TF0 (TCON5): C bo trn ca Timer 0. t bi phn cng khi

    Timer/Counter trn. Xo bi phn cng khi x l vect phc v ngt

    *TR0 (TCON 4): Bit iu khin Timer c t v xo bng phn mm

    *IEI (TCON 3): C ngt 1 theo sn. c t bi phn cng khi sn ca xung ngt ngoi a vo chn INT# c pht hin v xo khi x l ngt.

    *IT1 (TCON 2): Bit iu khin ngt 1. t v xo bng phn mm, vic t IT1 ti sn xung ca tn hiu v ti INT#, vic xo IT1 khi tn hiu ngoi ti chn INT1# c pht hin v xo khi x l.

    *IE0 (TCON 1): C ngt 0 theo sn. c t bi phn cng ca xung ngt ngoi a vo chn INT0# c pht hin v xo khi x l ngt.

    *IT0 (TCON 0): Bit iu khin kiu ngt 0. t v xo bng phn mm vic t IT0 ti sn xung ca tn hiu v ti INT0#, vic xo IT0 khi tn hiu ngoi ti chn INT0# l mc thp.

    2.3.6.3 Cc ch hot ng ca Timer/Counter

    *Mode 0: L b m 8 bit, tn hiu ngt xut hin khi m trn, v vy n m c 213 hay 8192 xung s cho 1 tn hiu bo ngt.

    *Mode 1: Hot ng ging nh Mode 0 nhng ch ny l 16 bit tc l m c 216 hay 65536 xung s cho tn hiu bo ngt.

    *Mode 2: Ch 8 bit t ng np li. TLi s lm vic nh b

    Timer/Counter 8 bit, khi m trn s m c t trong THi (Phn byte cao ca thanh ghi 16 bit) s t ng np vo trong TLi v b m li tip tc lm vic, tn hiu ngt c pht ra khi Timer m trn v t ng np li.

    *Mode 3: Timer 1 khng hot ng vo gia s m ca n,, vic ny ng ngha vi t TR1 = 0. Timer 0 ch ny thit lp TL0 v TH0 nh 2 b m ring bit, TL0 s dng cc bit iu khin ca Timer 0, TH0 vi chc nng v Timer (m chu k my) v tip nhn s dng TR1 v TF1 t Timer 1. V vy TH0 coi l Timer 1.

  • 43

    2.3.7 Giao din ni tip

    Cng ni tip c th truyn nhn ng thi. N cng l b m nhn ngha l c th bt u nhn byte th 2 trc khi byte trc c c t thanh ghi nhn. Tuy nhin nu byte u tin vn cha c c trong thi gian nhn byte tip theo th byte u tin s mt. C 2 thanh ghi nhn v truyn ca cng ni tip l Specia Funtion Register SBUF. Vic ghi ti SBUF l np vo thanh ghi truyn, vic c SBUF l truy cp vo thanh ghi nhn. Cng ni tip c 4 ch hot ng:

    *Mode 0: Hot ng nh thanh ghi dch. D liu vo/ra ni tip qua RxD/TxD, u ra dc theo xung ng h. 8 bit c truyn hoc nhn bt u t LSB. Tc baud l 1/12 tn s xung thch anh.

    *Mode 1: D liu vo/ra ni tip qua RxD/TxD. 10 bit d liu c truyn hoc nhn bao gm 1 bit Start (thng mc 0), 8 bit d liu bt u t LSB v bit Stop (thng mc 1). ch ny khi nhn d liu th bit Stop s c chuyn vo bit RB8 trong thanh ghi Special Function Register SCON. Tc baud thay i c.

    *Mode 2: D liu vo/ra ni tip qua RxD/TxD. 11 bit d liu c truyn hoc nhn bao gm 1 bit Start (thng mc 0), 8 bit d liu bt u t LSB, 1 cho php lp trnh, 1 bit Stop (thng mc 1). Khi truyn d liu bit th 9 c chuyn vo bit TB8 trong SCON c th c t gi tr 0 hoc 1, cng c th l bit kim tra chn l (P trong PSW). Khi nhn d liu bit 9 s c chuyn vo bit RB8 trong SCON trong khi bit Stop b b qua. Tc baud c th l 1/32 hoc 1/64 tn s xung thch anh.

    *Mode 3: D liu vo/ra ni tip qua RxD/TxD. 11 bit d liu c truyn hoc nhn bao gm 1 bit Start (thng mc 0), 8 bit d liu bt u t LSB, 1 bit cho php lp trnh, 1 bit Stop (thng mc 1). Khi truyn d liu bit th 9 hoc cng c th l bit kim tra chn l (P trong PSW). Khi nhn d liu bit th 9 s c chuyn vo bit RB8 trong SCON trong khi bit Stop b b qua. Tc baud thay i c.

  • 44

    Trong c 4 ch hot ng:

    - Khi d liu nhn c khi to v s dng SBUF nh l thanh ghi ch.

    - Khi nhn d liu: Mode 0 phi c iu kin RI = 0 v REN = 1

    Cc Mode khc nu bit REN =1 th bit Start bt u c nhn.

    *Ch truyn a knh (Multiprocesor Communication)

    Trong ch 2 v 3 cn c dng cho vic truyn a knh, trong cc ch ny bit d liu c nhn v bit th 9 c chuyn vo RB8 sau l bit Stop. Cng c th c lp trnh sao cho khi bit Stop c nhn th ngt ni tip s c tch cc ch khi bit RB8 = 1. Nt c trng l cho php t bit SM2 trong SCON, bng cch ny cho php s dng ch truyn a knh.

    Khi trm ch (Maste) mun gi mt gi d liu ti mt trong vi trm t (Slave), u tin trm ch gi ra 1 byte a ch xc nh trm t no chun b nhn d liu. Byte a ch ny khc vi byte d liu l trong byte a ch ch th ton b u b ngt, v vy trm t no cng cn kim tra xem byte nhn c v xem n c phi l a ch ca mnh khng. Nu l a ch ca mnh th n s xo bit SM2 v chun b nhn cc byte d liu sp c gi. Nu khng phi a ch ca mnh n vn t bit SM2 ng thi bo bn v b qua cc byte d liu n. Bit SM2 khng c tc dng trong Mode 0, trong Mode 1 c th dng kim tra gi tr ca bit Stop, khi nhn nu SM2 = 1 th ngt nhn s khng c tc dng tr khi bit Stop c nhn.

    Tc Baud trong truyn ni tip:

    i vi Mode 0: Baud rate = 121 oscillator frequency

    i vi Mode 2: Baud rate = 64

    2SMD oscillator frequency

    SMOD = 0 : Baud rate =641 oscillator frequency

  • 45

    SMOD =1 : Baud rate =321 oscillator frequency

    i vi Mode 1 v Mode 3

    Trong hai ch ny s dng Timer 1 dnh tc Baud

    Khi Timer 1 bo trn:

    Baudrate = 32

    2SMD (Timer 1 Over Flow Rate)

    Khi Timer s dng ch hot ng t ng np li s m khi trn:

    Baudrate = 32

    2SMD x )1256(12

    1THx

    oscillator frequency

    Vic khi to v iu khin ch truyn nhn ni tip thng qua 2 thanh ghi SCON v PCON

    2.3.7.1 Thanh ghi SCON (Serial Part Control Register)

    SM0 SM1 SM2 REN TB8 RB8 TI TI SMO, SM1: dng nh ch truyn nhn nid tip

    SM0 SM1 MODE

    0 0 0

    0 1 1

    1 0 2

    1 1 3

    SM2 :Cho php truyn a knh trong Mode 2, MOde 3

    Mode 1 SM2 dng lim tra gi tr ca bit Stop

    Mode 0 SM2 khng coa tc dng (thng SM2 = 0)

    REN : Cho php nhn ni tip, c t v xo bng phn mm

  • 46

    TB8 : i vi Mode 2, Mode 3 bit th 9 s c chuyn vo, c t v xo bng phn mm

    RB8 : Mode 2, Mode 3 bit th 9 c nhn v chuyn vo

    Mode 1 khi SM2 = 0, RB lab bit Stop c nhn

    Mode 0 khng s dng bit ny

    TI : C ngt khi truyn, c t bi phn cng ti cui cng ca bit th 8 trong Mode hoc l khi bt u bit Stop trong cc Mode khc, phi c xo bng phn mm

    RI : C ngt khi nhn, c t bi phn cng cui cng ca bit th 8 trong Mode 0 hoc l gi bit Stop trong Mode khc, phi xo c bng phn mm.

    2.3.7.2 Thanh ghi PCON (Power Control Register)

    SMOD GF1 GF0 PD IDL SMOD : Bit dng nhn i tc Baud

    GF1, GF0 : General Purpose Flag Bit

    PD : Power Down Bit

    IDL : Idle Mode Bit

    2.3.8 Cc ngun ngt v cch s dng ngt

    Cc ngun ngt c t ti a ch t 0003H 0023H trong b nh chng trnh. Khi c ngt th CPU s nhy ti vng m n phc v ngt, nu chng trnh phc v ngt nm trong khong 8 byte th s phc v ngt ngay trong vng , cn khi chng trnh phc v ngt m ln hn 8 byte v cc ngun ngt khc ang phc v th s nhy vt qua vng ngt sau thc hin chng trnh phc v ngt.

    Bng cc vect ngt

  • 47

    Ngun ngt a ch

    E0 0003H

    TF0 000BH

    IE1 0013H

    TF1 001BH

    RI & TI 0023H

    Cch s dng ngt:

    -t bit EA (Enable A11) trong thanh ghi IE = 1.

    -t bit tng ng vi ngt trong thanh ghi IE = 1.

    -Bt u phc v ngt ti a ch tng ng vi ngt.

    2.3.8.1 Thanh ghi IE (Interrupt Enable Register)

    EA ES ET1 EX1 ET0 EX0 EA (IE 7): Cho php hay khng cho php cc ngt hot ng.

    EA = 0 khng c ngt no hot ng.

    EA = 1: Ton b cc ngun ngt c php hot ng.

    IE 6: Khng s dng

    IE 5: Khng s dng.

    ES (IE 4): Cho php hay khng cho php ngt khi truyn nhn ni tip.

    ET1 (IE 3): Cho php hay khng cho php ngt khi Timer 1 bo trn.

    EX1 (IE 2): Cho php hay khng cho php ngt khi ngt ngoi 1.

    ET0 (IE 1): Cho php khng ngt khi Timer 0 bo trn.

    EX0 (IE 0): Cho php hay khng cho php ngt khi ngt ngoi 0.

    Th t u tin cc ngt:

  • 48

    theo mc nh th c cc mc u tin cao xung thp nh sau:

    IE0 : mc cao nht

    TF0

    IE1

    TF1

    RI & TI : mc thp nht

    khi c s u tin ta t cc bit tng ng trong thanh ghi IP = 1.

    2.3.8.2 Thanh ghi IP (Interrupt Register)

    PS PT1 PX1 PT0 PX0 IP7, IP6, IP 5: khng s dng v t bng 0

    PS (IP 4) : nh ngha mc u tin ngt cho cng ni tip.

    PT1(IP 3) : nh ngha mc u tin ngt cho Timer 1.

    PX1 (IP 2) : nh ngha mc u tin ngt cho ngt ngoi 1.

    PT0 (IP 1) : nh ngha mc u tin ngt cho Timer 0.

    PX0 (IP 0) : nh ngha mc u tin ngt cho ngt ngoi 0.

    2.4 CC LNH TRONG 8051

    2.4.1 Lnh MOV

    *C php : MOV ch, Ngun

    * ngha : Chuyn gia Ngun vo ch

    Trong ch, Ngun bao gm cc thanh ghi, cc nh, hng s.

    2.4.2 nh ngha cc hng, bin

    *C php : Tn bin UQU Gi tr

    * ngha : Gn bin bng gi tr

  • 49

    *V d : PI UQE 12H; c mt bin tn l PI c nh ngha bng 1 byte c a ch 12H

    2.4.3 Cc lnh s hc

    *Lnh MOV

    C php: MOV ch, Ngun

    ngha: chuyn gia Ngun v ch

    ch, Ngun bao gm cc thanh ghi, cc nh, c hng s

    V du: MOV R0, #27H ; R0 = 27H

    MOV A, R0 ; Ni dung ca thanh ghi A a vo R0

    *Lnh ADD

    C php: ADD ch, Ngun

    ngha: Ni dung ca ch cng vi ni dung ca Ngun kt qu c tr v ch.

    VD: MOV R0, #32H ; R0 = 32H

    MOV R5, #23H ; R5 = 23H

    ADD R5, R0 ; R5 = 23H + 32H = 55H

    *Lnh ADDC

    C php: ADDC ch, Ngun

    ngha: Ni dung ca ch cng vi ni dung ca Ngun cng vi ni dung ca CF, kt qu c a vo ch

    V d: MOV R0, #89H ; R0 = 89H

    ADD R0, 0F8H ; R0 = 89H + F8H = 81H v CF = 1

    MOV A, #37H ; A = 37H

    ADDC A, R0 ; A = 37H + 81H + 1 = B9H

    *Lnh SUBB

  • 50

    C php: SUBB ch, Ngun

    ngha: Ly ch tr ngun tr CF kt qu c a v ch

    V d: MOV A, #0F8H ; A = F8H

    MOV R0, #3AH ; R0 = 3AH

    CLR C ; CF = 0

    SUBB A, R0 ; A = F8H 3AH 0H = BEH

    *Lnh INC

    C php: INC Ton hng

    ngha: Ton hng s c tng ln mt

    V d: MOV A, #50H ; A = 50H

    INC A ; A = 51H

    *Lnh DEC

    C php: DEC Ton hng

    ngha: Ton hng s b gim xung mt

    V d: MOV A, #50H ; A = 50H

    DEC A ; A = 4FH

    *Lnh MUL

    C php: MUL AB

    ngha: lm php tnh A nhn B, phn cao ca kt qu gm 8 bit c a vo B, phn thp ca kt qu gm 8 bit c a vo A

    V d: MOV A, #50H ; A = 50H

    MOVB B, 0A0H ; B = A0H

    MUL AB ; A = 00H v B = 32H

    *Lnh DIV

  • 51

    C php: DIV AB

    ngha: lm php chia A cho B, kt qu a vo A, s d a vo B

    V d: MOV A, #0FFH ; A = FFH

    MOV B, #0AH ; B = 0AH

    DIV AB ; A = 19H v B = 5H

    2.4.4 Cc lnh Logic

    *Lnh ANL

    C php: ANL ch, Ngun

    ngha: Thc hin php AND, kt qu thu c a vo ch

    V d: MOV A, #32H ; A = 32H

    ANL A, #0FH ; A = 02H

    Ch : ch v Ngun l cc thanh ghi , cc hng s.

    0 AND 1 = 0

    0 AND 0 = 0

    1 AND 0 = 0

    1 AND 1 = 1

    *Lnh ORL

    C php: ORL ch, Ngun

    ngha: Thc hin php OR, kt qu tr v ch

    V d: MOV B, #0AFH ; B = AFH

    ADD B, #08H ; B = AFH + 08H = B7H

    ORL B, #1FH ; B = B7H OR 1FH = BFH

    Ch : 0 OR 0 = 0

    0 OR 1 = 1

  • 52

    1 OR 0 = 1

    1 OR 1 = 1

    *Lnh XRL

    C php: XRL ch, Ngun

    ngha: thc hin php XOR gia ch v Ngun, kt qu thu c tr v ch

    V d: MOV A, #37H ; A = 37H

    MOV R2, #0BDH ; R2 = BDH

    XRL A, R2 ; A = 37H XOR BDH = 8AH

    Ch : 0 XOR 0 = 0

    0 XOR 1 = 1

    1 XOR 0 = 1

    1 XOR 1 = 0

    2.4.5 Cc lnh thao tc trn Bit

    *Lnh CLR

    C php: CLR C(hoc Bit)

    ngha: xo CF hoc Bit

    V d: CLR C ; CF = 0

    *Lnh SETB

    C php: SETB C(hoc Bit)

    ngha: SET CF hoc Bit

    V d: SETB C ; CF = 1

    *Lnh CPL

    C php: CPL C(hoc Bit)

    ngha: o CF hoc Bit

  • 53

    V d: CLR C ; CF = 0

    CPL C ; CF = 1

    *Lnh ANL

    C php: ANL C, Bit

    ngha: thc hin php AND Bit vi C

    *Lnh ORL

    C php: ORL C, Bit

    ngha: thc hin php OR Bit vi C

    *Lnh JC(JNC)

    C php: JC (JNC) Nhn

    ngha: nhy n Nhn nu C=1(0)

    *Lnh JB(JNB)

    C php: JB (JNB) Nhn

    ngha: nhy n Nhn nu Bit=1(0)

    *Lnh JBC

    C php: JBC Nhn

    ngha: nhy n Nhn nu Bit=1 sau xo Bit

    2.4.6 Cc lnh nhy khng c iu kin

    *Lnh LJMP

    C php: LJMP Nhn

    ngha: nhy n Nhn vi khong cch ti a 16Bit

    *Lnh AJMP

    C php: AJMP Nhn

    ngha: nhy n Nhn vi khong cch ti a 11Bit

  • 54

    *Lnh SJMP

    C php: SJMP Nhn

    ngha: nhy n Nhn vi khong cch ti a 8Bit

    2.4.7 Cc lnh nhy c iu kin

    *Lnh CJNE

    C php: CJNE X1, X2, Nhn

    ngha: so snh X1 vi X2, nu X1 khng bng vi X2 th nhy n Nhn

    *Lnh DJNZ

    C php: DJNZ X1, Nhn

    ngha: so snh X1 vi 0, nu X1 khng bng 0 th gim X1 i 1 ri Nhy n Nhn

    2.5 CHNG TRNH ASM

    Cu trc chng trnh ASM

    ORG 00H

    LJMP START;

    ORG O3H

    RETI

    ORG 0BH

    RETI

    ORG 13H

    RETI

    ORG 1BH

    RETI

    ORG 23H

  • 55

    RETI

    ORG 2BH

    RETI

    ;-----------------------------------------------------------------------------------------------

    ;Khai bo bin, hng s

    ;------------------------------------------------------------------------------------------------

    ORG 100H

    START :

    ;Chng trnh chnh

    ;-----------------------------------------------------------------------------------------------

    ;Chng trnh con

    ;-----------------------------------------------------------------------------------------------

    ;Chng trnh phc v ngt

  • 56

    PHN II

    TNH TON THIT K C KH

  • 57

    CHNG 3

    THIT K L XO V TNH P SUT KH CN THIT CP CHO PISTON-CYLINDER

    3.1 TNH TON L XO:

    3.1.1 D liu u vo:

    Thit k l xo xon c tr chu nn lp trong li trc chnh, chuyn v lm

    vic x=10 mm.

    - Ti trng ban u Fmin c tnh da vo trng lng ca c cu trc tip

    nn vo l xo khi lp rp, bao gm cc chi tit: bc trt, np, 2 vt M3,

    trc nh, ng ng bi, 4 vin bi, i dao.

  • 58

    V c cu ny trong solidworks v s dng cng c tnh khi lng vi

    trng lng ring ca vt liu lm c cu l = 7,852 KG/dm3 ta c:

    M= mbc trt + mnp + mvt + mng ng bi + mbi + mi dao

    Trong :

    mi dao= 0,5 Kg.

    mbi= 4.0,9.10-3 Kg.

    mbc trt + mlp + mvt + mng ng bi=309,2441.10-3 Kg.

    i dao

    4 vin bi

    ng ng bi

    trc nh

    bc trt

    2 vt M3Np

  • 59

    M= 0,313 + 0,5 = 0,813 Kg

    Vy lc ban u Fmin= M.g= 0,813.10=8,13 N.

    Trong : g l gia tc trng trng, ly g 10 m/s2

    - Chn ng knh dy l xo: d = 2 mm.

    3.1.2 Tnh ton:

    - Chn vt liu l xo l thp nhiu cacbon (Theo bng 14.1-trang 212-

    [1]) ta c: b= 1500 Mpa, vi ti trng va p, []= 0,3.b =

    0,3.1500 = 450 Mpa

    - Chn ch s ca l xo: c= dD =9.

    d v c c s tng ng ph hp (Theo [1]- trang 212 )

    Trong : D - L ng knh trung bnh ca l xo.

    d - L ng knh dy l xo.

    (Cng thc 14.8-Trang 215-[1]).

    - Ta chn ng knh ca dy l xo l 2 mm:

    d =1,6.][

    .. max cFk =1,6.

    4509..15,1 maxF =2 mm.

    (Trch cng thc 14.6-Trang 214- [1])

    Trong : k =3.42.4

    +

    cc =1,15.

    k-H s k n tng ca ng sut bin trong ca l xo do

    dy b un cong.

    Ta c ti trng ln nht khi lm vic l:

  • 60

    Fmax = 22.450/(1,62.9.1,15) = 67,93 N

    - S vng lm vic ca l xo.

    (Theo cng thc 14.9- trang 215- [1])

    n=).(.8

    ..).( minmax

    3minmax1 FFc

    dGxFF

    x

    =

    Trong : G=)]1.(2[ +

    E L m un n hi trt.

    Vi E, l modun n hi v h s poisson ca thp

    Thay vo biu thc trn ta c G= 8.104 Mpa.

    n= 59,4)13,893,67.(9.8

    2.10.8.103

    4

    =

    vng.

    Quy trn s vng n ta c:

    n = 6 vng.

    - ng knh trung bnh ca l xo:

    D =c.d = 9.2=18 mm.

    - Cc thng s kch thc khc:

    + S vng ton b:

    n0=n+(1,5 2) = 6 + 2 = 8 vng.

    + Chiu cao ca l xo khi cc vng st nhau (Tnh theo cng

    thc 14.11 Trang 215-[1])

    HS=(n0-0,5).d (8-0,5).2 = 15 mm.

    + Bc ca vng l xo khi cha chi ti (Theo cng thc 14.12

    Trang 215-[1])

  • 61

    p = d+ (1,1 1,2).nmax

    Trong : max tnh theo cng thc 14.2-Trang 214-[1]

    max= 43

    max

    ....8

    dGnDF =1.n.Fmax= max

    3

    ...

    .8 FndG

    c =

    = 86,1493,67.6.2.10.8

    9.84

    3

    = mm.

    p = 2 + 1,1. 72,4686,14

    = mm.

    + Chiu cao ban u:

    H0= Hs+n.(p-d) = 15 + 6(4,72 2) = 31,32 mm.

    + T s D

    H 0 74,118

    32,31= < 2,5 3

    l xo m bo tnh n nh (Theo trang 216-[1]).

    3.2 TNH TON P SUT KH CP CHO PISTON-CYLINDER:

    Ti trng ln nht khi lm vic tnh c trn: Fmax = 212,639 N

    Fmax = ..R2xi lanh .Pmax

    Pmax = Fmax/(..R2xi lanh)

    Trong :

    : Hiu sut, ly = 1.

    Rxi lanh: Bn knh trong ca xi lanh, y ta chn xi lanh c Rxi lanh = 10 mm

  • 62

    Pmax = 212,639/(1.3,14.102) = 0,677 (N/mm2) = 0,677/ 0,0981 = 6,9 at.

    TI LIU THAM KHO

    1. C s thit k my v chi tit my.

    Tc gi: Trnh Cht NXB KHKT-2001 K hiu dng trong n l [1]

    2. Tnh ton thit k h dn ng c kh - tp 1. Tc gi: Trnh Cht L Vn Uyn NXB Gio Dc 2002 K hiu dng trong n l [2]

    3. Gottleib T.M / Electric Motors and Control Techniques; TAB Books, McGraw Hill (1994).

    4. Kenjo, T., Stepping Motors and their Microprocessor Controls, OUP 1984

  • 63

    5. Kenjo, T., Electric Motors and their Control Oxford Science Publication, Oxford, England 1984.