gastrointestinal sistem ve besin...

Download Gastrointestinal sistem ve besin ilişkisimillipediatri.org.tr/Uploads/EditorImages/files/Hasan_Ozen.pdf · Gastrointestinal sistem Ani tip reaksiyonlar Oral allerji send. (Dudakta

If you can't read please download the document

Upload: tranngoc

Post on 08-Feb-2018

229 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Besin alerjileri

    Dr.Hasan zenocuk Sal ve Hastalklar AD

    Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme nitesi

    58. Trkiye Milli Pediatri Kongresi

    22-26 Ekim 2014, Antalya

  • Ana balklar

    Besinlere bal istenmeyen reaksiyonlarn

    snflamas

    Epidemiyolojisi

    Patogenezi

    Klinik belirti ve bulgular

    Tan

    Tedavi

    Sonular

  • Besinlere kar istenmeyen reaksiyonlar

    Toksik Nontoksik

    mmn aracl

    (besin alerjisi)

    mmn aracl deil

    (besin intolerans)

    IgE aracl

    IgE aracl olmayan

    Kark

    Enzimatik

    Farmakolojik

    Tanmlanmam

    Allergy 1995;50:623-635

  • mmnolojik olmayan istenmeyen

    besin etkileri

    ntolerans; laktaz eksiklii

    Toksinler; mikrobik ve dier

    Malabsorpsiyon; pankreas yetmezlii, karacier hastal

    Enfeksiyon

    Farmakolojik; kafein, histamin, tiramin

    Anatomik; pilor stenozu

    Metabolik; galaktozemi

    Besin d alerjiler; polen, mite, kf

    Nrolojik; baharata bal rinit gibi

    Psikolojik; panik durumu

    Fizyolojik; gaz oluumu

    Yalanc; Manchausen sendromu

  • Epidemiyoloji

    nek st alerjisi (hasta bildirimi)

    Okul ncesi ocuklar : %1-17,5

    5-16 ya : %1-13,5

    Erikinler : %1-4

    Doum kohortlarna bakldnda : %1,9-%4,9

    Yenidoanlarda : %0,21 (Japonya-besin alerjisi)

    %50-60 IgE-aracl?

    Spesifik IgE sensitizasyonu*

    2 ya : %4

    10 ya : %1

    Sklk giderek artyor?Pediatr Allergy Immunol 2010: 21 (Suppl. 21): 1125

    *Clin Exp Allergy. 2008: 38: 493500.

  • Epidemiyoloji

    Alerji yaknmas ile besin

    deitirme/eliminasyon %20

    Tm ya gruplarnda %3

  • Besin alerjisi olan ocuklarda alerjen

    skl (IgE aracl)

    Yumurta : %57,8

    St : %55,9

    Fndk : %21,9

    Fstk : %11,7

    Ceviz : %7,6

    Mercimek : %7,0

    Buday : %5,7

    Krmz et : %5,7

  • Baz zellikler

    Ya

    izole st ve izole kabuklu

    yemi

    AD olanlarn astm olma riskleri daha dk

    Alerjik rinit ve kabuklu yemi alerjisi olanlarda astm riski

    3,1 ve 2,3 kat daha yksek.

    Yavuz ST ve ark. Allergy Asthma Proc 2011;32:47-55

  • Alerjik hastalklarn oluumu

    Genler

    mmn reglasyon

    evresel etkiler

    Alerjik

    Hastalklar

  • mmnpatogenez

    mmntolerans

    Allerjen Genetik eilim, evresel faktrler

    Alerjik cevap

  • Besin alerjisi geliimi iin risk faktrleri

    mmatr mukozal immn sistem

    Solid gdalarn erken balanmas

    Mukozal geirgenlikte kaltsal art

    IgA eksiklii veya yapmnda gecikme

    Barsak florasnn intestinal immn sistemi yetersiz uyarmas

    Genetik Th2 basknl

    Th2 sitokin veya IgE reseptr genlerinin (CD14) polimorfizmi

    Enterik sinir sisteminin yetersizlii

    mmn deiiklikler (rn, dk TGF- dzeyleri)

    Gastrointestinal enfeksiyonlar

  • Besin alerjileri

    * IgE aracl : Tip 1

    Daha hzl ortaya kar

    Daha iyi anlalmtr

    * IgE aracl olmayan :Tip II (sitotoksik)

    Tip III (Arthus tip)

    Tip IV (gecikmi T hcre)

    Kark : IgE ve hcresel

  • Besin hipersensitivitesi hastalklar

    1. IgE aracl (ani reaksiyon)1. Gastrointestinal

    1. Oral alerji sendromu; erikin > ocuk

    2. Gastrointestinal anafilaksi

    2. Deri1. rtiker Anjiodem; ocuk > erikin

    2. Dknt ve kzarklklar

    3. Solunum1. Akut rinokonjunktivit; ocuk > erikin

    2. Bronkospazm (wheezing)

    4. Jeneralize1. Anafilaktik ok; her ya

    2. Besine bal egzersizin tetikledii anafilaksi; ge ocukluk-erikin ya

  • Besin hipersensitivitesi hastalklar

    2. IgE ve hcresel kark

    1. Gastrointestinal; her yata grlebilir

    1. Eozinofilik zofajit

    2. Eozinofilik gastrit (enterit)

    3. Eozinofilik enterokolit

    2. Deri

    1. Atopik dermatit; bebek > ocuk/erikin

    3. Solunum

    1. Astm

  • Besin hipersensitivitesi hastalklar

    3. Hcresel immnite aracl

    1. Gastrointestinal; st ocuklarnda

    1. Besin proteinine bal enterokolit

    2. Besin proteini proktokoliti

    3. Besin proteini enteropatisi

    4. lyak hastal

    2. Deri

    1. Kontakt dermatit

    2. Dermatitis herpetiformis

    3. Solunum

    1. Pulmoner hemosiderozis (Heiner sendromu)

  • Besine bal gastrointestinal istenmeyen etkiler

    Hastalk IgE aracl Ya grubu

    Oral alerji sendromu +++ Tm yalar

    Eozinofilik zofajit + Tm yalar

    Eozinofilik gastrit + Tm yalar

    Eozinofilik enterokolit + Tm yalar

    Eozinofilik proktit + Bebek ve ocuk

    BPB enterokolit ve

    proktit

    - Bebekler

    lyak hastal - Tm yalar

    Kronik kabzlk - ocuklar

    BPB enteropati - Bebekler

    BPP; besin proteinine bal

  • Ani tip reaksiyonlar

    ok ciddi olabilir

    Anafilaksi: Sis. jeneralize bir allerjik reak.

    Cilt, GS, solunum ve KVS ile ilgili bulgular,

    ok

    Fatal olabilir (anafilaksiden lenlerin %11i)

    Egzersiz provoke edebilir.

    Alerjen alndktan sonra dakikalar iinde

    bifazik-uzam ekilleri vardr.

    Besine bal anaflaktik reak. larn % 11-28i inek st

    ile ilgili (3.sradaki besin)

  • Gastrointestinal sistem

    Ani tip reaksiyonlar

    Oral allerji send.

    (Dudakta ime, azda

    kant, dilde ime)

    Boazda tkanma hissi

    Bulant, kusma

    Kolik karn ars, ishal

    Kanl dk

    Ge tip reaksiyonlar

    Krikofaringeal spazm

    Bulant, kusma, karn ars,

    ishal

    GRH, eozinofilik zofajit

    Pilor stenozu

    Enterokolit/enteropati/

    gastroenterit

    Proktokolit, kanl dk

    Konstipasyon

    rritabl barsak sendromu

    Malabsorpsiyon/malntrisyon

  • Ani tip reaksiyonlar Ge tip reaksiyonlar

    Atopik egzama Dknt

    Akut rtiker, anjiyodem Atopik egzama

    Makulopapler dknt Kronik rtiker, anjiodem

    Flushing

    3 aylktan kklerdeki egzamada birlikte yumurta ve fstk alerjisi sktr

    Atopik egzama dermatitlerin 1/3 yiyecek allerjisi ile ilgilidir

    Deri

  • Ani tip reaks. Ge tip reaks.Burun kants, konjesyon Rinit

    Rinitis/rinore, haprk Ses kskl

    Wheezing, dispne Hrlt

    Gste skma Astm

    Astm Heiner send.

    St alerjisi ve atopik dermatiti olan ocuklarn %60 kadarnda solunum

    yolu alerjisi ve astm geliebilir. Toz veya kaynayan stn buharnn

    inhalasyonu ile de geliebilir.

    Solunum sistemi

  • Besin alerjisi dnlmesi gereken durumlar

    Kolik, karn ars

    Kusma, ishal/kabzlk

    Besin reddi

    Byme gerilii

    Ar piik

    Dknt, rtiker, egzama

    Kronik burun aknts

    Burun tkankl

    Kulak enfeksiyonu, serz otit

    Vizing

    Kronik ksrk

    Tekrarlayan bronit

    Huzursuzluk

    Uyku bozukluu

  • Besin proteini proktiti/proktokoliti

    Bebein genel durumu iyidir. Byme gerilii/ bymede duraklama yoktur.

    Tan ya ortalama 2 ay. Son yllarda 2-14 ya aras

    ocuklarda da tanmlanmtr. Hibirinin bebeklikte proktokolit yks yok.

    Kanl (nokta-izgi eklinde)-mukuslu dklama

    Nadiren hafif ishal

    ou (>%50) bebek sadece emmektedir ve annenin eliminasyon diyeti ile sklkla dzelir.

  • Besin proteini proktiti/proktokoliti

    Hafif anemi, bazen hipoalbminemi,

    Nadiren periferal eozinofili olabilir.

    Histoloji; LPda artm eozinofil, eozinofilik apse (kript ve musklaris mukozada da), fokal lenfoid follikl hiperplazisi

    En sk inek st ve soya proteini

    Eliminasyon ile 72 saatte kan kaybolur.

    lk birka yl iinde dzelirler.

  • Besin proteini kaynakl enterokolit

    Selim seyirli proktokolitin barsaklar tutmu eklidir.

    Klinii proktokolit ve enteropati ile rtr.

    Bunlarn ayr ayr immnopatojenik durumlar m yoksa ayn hastaln farkl ular m olduklar belirsizdir.

    Mukozal hipersensitivitenin ar, bazen yaam tehdit edici bir eklidir.

    lk karlamadan sonra da oluabilir.

    Sadece emen bebeklerde tanmlanmamtr (bildirilmi 4 olgu).

    Atopik dermatit %25-65, astm %3-20, alerjik rinit %20.

    Ailede atopi yks %40-80, besin alerjisi %20.

    En sk neden inek st ve soyadr (dierleri; pirin, yulaf, avdar, sebzeler ve kmes hayvanlar).

    Ann Allergy Asthma Immunol. 2011;107:95101.

  • Besin proteini kaynakl enterokolit

    Klinik;

  • Besin proteini kaynakl enterokolit

    Tm deerlendirildiinde yaklak %75i akut hasta

    grnr ve %15inde hipotansiyon gelierek

    yatrlmas gerekebilir.

    nek st koliti tansn izleyerek ortaya kabilir.

    Hastalarn hemen hepsi 3-10 gn iinde hidrolize formlaya yant verir. ki-3 yanda tolerans geliir. Baz ocuklarda okul anda da devam edebilir

  • Besin proteini kaynakl enterokolit

    Etkenin diyetten karlmas belirtileri iyiletirir,

    verilmesi balatr (sistemik reaksiyona neden

    olabilir); 2-4 saat sonra kusma (%100), 5-8 saat

    sonra ishal (%25), letarji, lkositoz. Dkda hem ve eozinofil

    Beyaz krede >3.500/ml art

    ok (%20)

    Deri ve solunum etkilenmesi yoktur.

    Epinefrinden yarar grmez.

  • Besin proteini kaynakl enterokolit

    Laboratuvar Periferal eozinofili: %50-100.

    ounluunda deri prik testleri ve RAST negatiftir. A

    yama testi?

    Kolonoskopi; vasklarite kaybolmu, kolayca

    kanayan bir mukoza.

    Biyopsi; kript apsesi, plazma hcresinden hakim

    inflamatuvar hcre infiltrasyonu, eosinofil, lenfoid

    follikler hiperplazi

    nce barsak; dem, akut inflamasyon, hafif villz

    hasar

  • Olgu

    4,5 aylk, erkek bebek. Sadece emiyor. 2-3

    haftadr ishal (+), kan , minimal dem, 1

    aydr arlk art yok (VA 6700 g

  • Besin proteinine bal enteropati

    nek st proteini alan bir bebekte (sadece emen bebeklerde de olabilir), genellikle akut bir ishal tablosunu izleyerek Kronik ishal

    Bymede durma

    Karn distansiyonu

    Perianal eritem-kundak dermatiti

    Dermatografi

    Kolik ar

    GR

    Rektal kanama

    Egzama

    Hipoproteinemi-hipoalbuminemi-dem

    Methemoglobinemi ve asidoz yoktur.

    Eliminasyon diyeti ile semptomlarn dzelmesi

  • Besin proteini enteropatisi

    Patogenez; ounlukla inek st, soya ve dier besin proteinlerine kar T-hcre aracl immn yant.

    Deri prick testi ve spesifik IgE negatiftir (genellikle).

    Biyopsi; E lenfosit ve eosinofillerde art, villus zedelenmesi. Kript hipertrofisi yok veya ok hafif.

    Sorumlu besinin eliminasyonu ile dzelir ve tekrar vermeyle balar.

    1-2 yl iinde ounluu duyarlln kaybeder.

  • Besin proteinine bal enteropati

    Nadiren daha dramatik seyir rtiker

    Dknt

    Anjiyodem

    Anafilaksi

    Tedavi leri derecede hidrolize formla %80

    %15-20 elemental formla

    %2-5 geici olarak parenteral ntrisyon/steroid

    Ykleme testine iddetli reaksiyon

    Genellikle 1-2 yalarnda inek stn tolere

    edebilirler.

    RAST ve prik testleri negatiftir.

  • Bebeklerde non-IgE besin alerjisi

    Hastalk Byme Kusma dem shal Villz

    hasar

    Enterokolit Geri Belirgin Hafif Var Var

    Enteropati Geri Hafif Orta Var Var

    Proktokolit Normal Yok Yok Kanl Yok

  • Eozinofilik zofajit

    Kronik enflamatuvar bir hastalk

    Ataklar ve remisyonlarla karakterize

    Klinik

    Rejrjtasyon, kusma

    Epigastrik ar

    Besin taklmas

    Disfaji

    Anoreksi

    Byme gerilii

  • Eozinofilik zofajit

    > 15-20 eozinofil /HPF (orta veya distal)

    Erkeklerde daha sk

    pH monitorizasyonu genellikle normaldir

    Anti-asit tedaviye (tbbi-cerrahi) direnlidir

    Besin duyarllna bal olduu kabul edilmektedir

    Kark veya Tip IV alerjik reaksiyon

    Periferal eosinofili (2/3 hastada)

    Sorumlu olan besinin eliminasyonu

  • Eozinofilik gastroenterit

    IgE aracl non-IgE aracl

    Refl, disfaji

    Postprandiyal karn ars

    Kusma

    Erken doyma

    shal

    Asit

    Periferal eozinofili ; 2/3nde

    Biyopside belirgin eozinofilik infiltrasyon olmas tany dndrr. Az mast hcresi de olabilir.

    nfiltrasyonun yeri ve younluu/derinlii klinik farkllklar yaratr.

    Tedavi; eliminasyon, steroid, fundoplikasyon

    Ayrc tan; parazit, BH, konnektif doku hastalklar, malignansiler, ila reaksiyonlar

  • Tansal ilemler

    yk

    Semptom- Besin gnl

    Fizik muayene

    n vitro testler (total ve spesifik IgE)

    n vivo testler (prik testleri, atopi yama

    testi)

    Oral besin karlatrma testleri (ak,

    plasebo kontroll)

    Endoskopi ve biyopsi: Eozinofilik zofajit

    Eozinofilik kolit

    Enteropati

  • Tan

    *Ayrntl yk:

    Belirtilerin balama zaman, ekli, iddeti, skl

    Alerjene maruz kalma yolu

    Alm ve belirtiler arasnda geen sre

    Tekrar almda da ayn belirtiler oldu mu?

    Son reaksiyon ne zaman oldu?

    Dzelene kadar geen sre

    Reaksiyona neden olan besin miktar

    Artran/balatan baka etkenler (egzersiz, hormonal

    deiikler, duygusal durum) var m?

    Besin listesi, byme verileri

    Yenidoan-bebeklik dneminde beslenme yks

    Dier besin allerjileri (%25)

    Astm varl, egzama varl (% 25)

    Ailede atopi, allerji yks

    *Benzer klinik tabloya neden olan hastalklarn ayrc tans

  • Tan

    Laboratuvar

    Periferal eozinofili

    Dkda kan

    Dkda eozinofil aktivasyonu rnleri

    Serumda enflamatuvar sitokinler (TNF-, IL-4)

    Serum protein, albmin ve IgG dzeylerinde

    dme

    Endoskopi ve biyopsi:

    > 10-20 eozinofil (40X) : eozinofilik zofajit

  • Tan

    Laboratuvar

    Deri prick testi: IgE aracl (negatif

    prediktif deeri > %95),dem ap 3 mm

    Besine zgl IgE dzeyi (cut-off deerin

    zeri >%95 pozitif prediktif deer)

    St spesifik IgE 0,35 kU/L

    Patch (yama) testleri: non-IgE aracl

    Proteinin alerjenik epitopu ile IgE

    uyumununun test edilmesi

  • Tan

    Standadize edilmemi/kantlanmam

    Fasyal termografi

    Mide sv analizi

    Endoskopik allerjen provokasyonu

    Bazofil histamin salnm ve aktivasyonu

    Besin spesifik IgG4

    Sitotoksik testler

    Elektrodermal testler

    Mediatr salnm testleri

  • Tan

    Besin ykleme testleri

    Ak

    Tek bilmeyenli

    ki bilmeyenli

  • Ykleme testi endikasyonlar

    lk bavuruda tan amacyla

    zlemde tolerans geliiminin

    gsterilmesi

    Atopik dermatit, eozinofilik

    gastroenteropatilerden nedenin besin

    alerjisi olduunu gstermek

    oklu besin alerjilerinde ve/veya

    sbjektif belirtilerin varlnda

  • Ykleme testi kontrendikasyonlar

    Anafilaksi riski yksek ise

    Geirilmi anafilaksi varsa

    Ar astmllar

    Kardiyovaskler hastalk

    Beta-blokr alm

    Gebelik

    Test sonucunun yorumunun zorluu;

    ar atopik dermatit, rinit, vb.

  • Anafilaksi tedavisi

    Adrenalin

    1:1.000 dilsyon (1 mg/ml), 0,01 mg/kg

    dozunda

    rnein; 10 kg x 0,01 mg =0,1 mg = 0,1 ml

    1:4.000 dilsyon (0,25 mg/ml)

    0,1 mg = 0,4 ml

  • Anafilaksi tedavisi

    15-29 kg: 0,15 mg

    30 kg: 0,30 mg

  • Tedavi

    Alerjik besin diyetten karlmal

    Gereksiz eliminasyonlardan kanlmal

    karlan besinden kaynaklanacak eksik almlar

    karlanmal

    Gizli/bilmeden karlamalar hakknda bilgi

    verilmeli

    Besini iermeyen besinler hakknda ayrntl bilgi

    verilmeli

    Etiket okuma (idare asndan etiketlenme)

    retilmeli

    Var olan belirtilerin (astm, egzama, rinit, rtiker

    vb) tedavisi

  • Tedavi

    lalar

    Steroid

    Antihistaminikler

    Mast hcresi stabilizatrleri

    Probiyotikler

    Monoklonal anti IgE

    mmnoterapi

  • Besin alerjisi: Doal seyir Erikinlerde besin alerjisinin doal seyri bilinmiyor.

    ocuklarda besinin diyetten karlmasndan sonra tolerans sktr.

    St alerjisine genellikle tolerans geliir:

    1 ylda: %50-60

    2 ylda: %70-75

    3 ylda: %85-90

    Ge reaksiyon tipinde olanlar daha erken kaybolur.

    IgE aracl olanlarda 8 yaa kadar devam edebilir (%15-58)

    nek st alerjisinin uzun sreli devam:

    Ani tip alerji olanlar

    Astm ve dier besin alerjisi olanlarda

    Yumurta alerjisi tolerans daha az ve uzun srede olur:

    >5 ya: %55

    Fstk, aa fndklar, balk ve kabuklu deniz rnleri:

    Erikinlerde srme olasl yksek (yaam boyu)

    Belki geebilir (nadir)

    Bu besinlere alerji getikten sonra tekrar kabilir.

    San

    tos e

    t al: P

    ed

    iatr A

    llerg

    y Im

    mu

    no

    l2

    01

    0

  • Besin alerjisinin nlenmesi

    Riskteki hastalar saptamak

    Gvenilir veya immnolojik bir marker yoktur.

    Ebebeynler ve kardelerde atopik hastalk bulunmas

    Diyette kstlama (st, yumurta, balk, fndk)

    Gebelikte; yarar yok

    Anne- fetus beslenmesinde ters etki gsterir

    Emzirmede; deiik etki

    Uzun sreli anne st ile beslenme

    Hidrolize formulalar?

    Probiyotikler ??

  • Kaynaklar

    Pediatr Allergy Immunol 2010: 21 (Suppl. 21): 1125

    JPGN 48:S89S91, 2009

    Pediatrics 2003;111:1609-16.

    JPGN 45:399404, 2007

    JPGN 47:S49S52, 2008.

    Arch Dis Child Educ Pract Ed 2010 95: 134-144

    Nutrition Research 31 (2011) 6175

    J Allergy Clin Immunol 2011;127:647-53.)

    Pediatr Clin N Am 58 (2011) 407426

    J Allergy Clin Immunol 2010;126:1119-28.

  • DiyetDiyet yok

    SP IgE veya Deri testi pozitiflik derecesi

    Serum Sp. IgE veya Deri testi

    PozitifNegatif

    pheli Besin Allerjisi

    Azdan besin testi

    Negatif Pozitif Dk Yksek

    Yama Deri testi

    DiyetDiyet DiyetDiyet

    yok

    Azdan besin testi

    Negatif Pozitif

    PozitifNegatif

    Eik deeri

    yksek Sp

    IgE veya

    Deri testi

    JPGN 2007;45:399404

  • Anne st ile beslenen bebekler

    Hafif / orta belirtiler Klinik deerlendirme iddetli belirtiler

    Alarm semp.lar

    Anne stne devam

    Anne diyetinden st kar (2-4 hf)

    Ca ekle, yumurtay kes

    Dzelme (+)

    nek st ekle

    Semptom (+)

    Anneye eliminasyon diyeti

    Dzelme (-)

    Anneye normal diyet/

    dier allerjik durumlar aratr

    Semp. (-) ise

    yumurta ekle-izle

    SPA phesi

    Anneye eliminasyon

    diyeti

    Ped. Allerji ve

    Gastroenteroloji uzman

    Anne st keserken hipoallerjen mama,

    kat gdalara geebilir

    Vandenplas Y, et al. Arch Dis Child 2007

  • Mama ile beslenen bebekler

    Hafif / orta belirtiler Klinik deerlendirme

    iddetli belirtiler

    Alarm semp.lar

    Eliminasyon diyeti (2-4

    hf)

    EHF / AAF

    Dzelme

    (+)

    nek st

    ykleme

    (ak)

    Semptom (-) ise

    inek st ekle-izle

    Dzelme (-)

    Eliminasyon diyeti (AAF) / nek st

    ekle, alllerjik durumlar aratr

    Semp. (+) ise

    Eliminasyon diyeti

    (9-12 aya kadar / en az 6 ay)

    SPA phesi

    Eliminasyon

    diyeti

    AAF 2-4 hafta

    Yklemeyi tekrarla

    Uzman

    Dzelme (-) Dzelme

    (+)

    Uzman Uzman

    Ykleme

    Vandenplas Y, et al. Arch Dis Child 2007

  • Besinlerin ilenmesinin allerjenler

    zerine etkisi

    Sensitizasyonu artrabilir

    GI kanalda yklmasn azaltarak

    mmn sisteme ulam ve sunumu

    kolaylatrarak

    Protein lipidlerle etkileimi adjuvan etki

    gstererek IgE yantn artrabilir.

    Reaksiyon glenebilir

    Agrege epitoplar- IgE ile daha etkin

    balanabilir

  • Klinik

    Belirti ve bulgular patognomonik deildir

    Gastrointestinal : %32-60

    Cilt : %5-90

    Solunum Sistemi : %20-30

    Anafilaksi : %0,8-9

    Genellikle birden fazla sisteme ait bulgu grlr

    Cilt ve GS bulgular birlikte sk

    Ani tip reak. : birka dak.-2 saat

    Ge tip reak. : 2 saat birka gn

    Pediatr Allergy Immunol 2010: 21 (Suppl. 21): 1125

  • En sk besin alerjisi nedenleri

    nek st

    Yumurta

    Yer fst

    Ceviz fndk

    Buday ve soya

    Balk

    Kabuklu deniz rnleri

    1 yanda %10, 6 yanda %3

  • nek st proteininin neden

    olabilecei dier hastalklar

    Gastrozofageal refl

    Kabzlk

    Dkda gizli kan ve demir eksiklii

    anemisi

    nfantil kolik (?) (baz bebeklerde)

  • Erken postnatal dnem besinlere yant asndan ok nemlidir.

    Oral tolerans elde edilmesi besin antijenlerinin naive T hcrelerine kostimlasyon olmakszn sunulmasna baldr.

    Daha doru ifadeyle, dk dozlarda ekspresyonla, APClerdeki kostimlatrler T hcreleri zerindeki inhibitr CTLA-4 resptrlerine balanr.

    Bu T hcreleri anerjik hale gelir ve ayn zamanda uyarc antijene bal olarak dzenleyici rol de oynar.

    Dzenleyici hcreler dier naive T hcrelerinde tolerans uyarrlar, zellikle ayn besin antijenine fakat farkl epitoplarna.

  • Belirtiler (kusma, ishal)

    Dkda kan (gros veya gizli)

    Dkda lkosit

    Dkda eosinofil

    Periferal BK saysnda artma (> 3500/mm3)

    Pozitif test : 3 kriter

    Ortada (pheli) : 2 kriter

    Oral ykleme testi pozitiflii kriterleri

  • Cilt prick test:

    Besin ekstresi (1/10-1/20 younlukta) ve histamin (+ kontrol), SF (- kontrol)

    epidermise enjekte edilir

    15-20 dk sonra oluan kzarklk

  • Eliminasyon diyetleri ve besinle karlatrma

    Eliminasyon diyeti (1-6 hafta)

    phelenilen besini uzaklatrn veya

    Snrl diyet nerin veya

    Elemental diyet

    Oral karlatrma testi (Uzman tarafndan acil

    giriim ila ve gereleri varken yaplmal)

    Ak

    Tek-bilmeyenli

    ift-bilmeyenli, plasebo kontroll

  • Oral besin karlatrma testi

    endikasyonlar ve tipleri

    Klinik lem

    Kantlanm/olduka olas Anafilaksi (+sp IgE +) Test yapma; diyet

    pheli anafilaksi (sp IgE ) Ak test; hastanede

    Tipik oral alerji sendromu Test yapma; diyet?

    Eliminasyonla klinik iyileme yok Test yapma; diyet yok

    Duyarl bebeklere yeni besin balama DBPCFC veya ak test

    Uzun sre eliminasyon sonras tolerans

    deerlendirme

    DBPCFC veya ak test

    Ge tip reaksiyonlar (rn; atopik egzama) DBPCFC

    Sbjektif Sx (bulant, abdominal rahatszlk) DBPCFC

    JPGN 45:399404, 2007

  • Besin alerjilerinde tedavi - Genel

    Diyet; eliminasyon, yar hidrolize ya da aminoasit formulalar.

    lalar: Kortikosteroidler

    Mast hcre inhibitrleri

    Antihistaminikler

    Lkotrien reseptr antagonistleri

    Anti-interlkin 5

    mmnomodlatuvar tedavi Anti IgE

    Peptid paralar rten peptidler

    mmunostimulan sekanslar (ISS) konjuge alerjenler

    Mutasyona uratlm rekombinant allerjenler

    Mukozal veya epikutanz immnoterapi

    Korunma

    Komplikasyonlarn tedavisi

  • Eliminasyon

    Diyetden

    inek st ve rnlerinin

    karlmas

    iddetli olanlarda cilt temas

    Buharla temas da kesilir

    Sre: 1 yana kadar

    En az 6-9 ay

  • Sadece anne st ile beslenen bebek

    Anne st

    Bebek beslenmesinde altn standartdr

    4-6 ay sadece anne st verilmelidir

    SPA riski dktr ve geliirse klinik hafiftir

    Mamaya geite semptomlar artabilir

    Genel olarak cilt ve GS belirtileri

    Anaflaksi tanmlanmamtr

    Birlikte yumurta, soya, balk, sr,buday

    allerjisi olabilir

    Anne st ile beslenmeye devam edilir

    Anne diyetinden st, st rnleri karlr (birlikte

    yumurta)

    Anneye Ca (1000 mg/gn) destei

  • Mama ile beslenen bebekler

    Hipoallerjen mamalara geilmelidir

    Hidrolize mama

    Ksmi hidrolize (peptit mol. A 3000-10000 dalton)

    leri derecede hidrolize( < 3000 dalton) (EHF)

    Tam hidrolize (amino asit bazl) (AAF)

  • Tedavi

    leri derece hidrolize mamalar (EHF) whey protein bazl

    kazein bazl

    lk seenek olarak nerilir

    Hastalarn ou (>%90) tolere eder

    Yarar gren olgularda AAF ya gemeye gerek yoktur

    Tad acmsdr

    Amino asit bazl mama: (AAF) Pahal ve tad ktdr.oklu besin allerjilerinde

    Atopik dermatit

    Sadece anne st ile beslenenler

    GS tutulumu (proktokolit)

    olanlarda tercih edilir.

    Lifschitz C. JPGN 2008

  • Soya bazl mama: 6 aylktan nce nerilmez

    apraz reak. sk (zellikle GS tutulumu olanlarda)

    Fitat oran yksek; Zn, iyot ve Fe biyoyararlln

    Fitostrojen oran yksek

    IgE aracl allerjisi olan 6 aydan byk bebeklerde kullanlabilir

    Soya zgl IgE dk, SPT (-) ise

    Pirin: Alerjik

    Enterokoliti artrr

    Pirin hidrolize mamalar kullanlabilir

    Dier memeli stleri: apraz reak. sktr

    deve st >2 ya ocuklarda verilebilir.

    at st ge tip reaksiyon verenlere verilebilir?

    NERLMEZ

  • nek st alerjisi (anne st / hidrolize mama alan)

    4-6. ayda tamamlayc beslenmeye geilir

    dikkatli, 1 hafta ara ile , giderek artan az miktarda

    yeni tek besin ile balanmaldr

    Aile ve bakc eitimi

    * Etiket okuma

    * Yksek riskten korunma

    * Erken belirti ve bulgularn bilinmesi

    * Anaflaksiden haberdar olmak

    * Epinefrin otoenjektr tamak

    * Yazl tedavi plan tamak

    Tolerans geliimini deerlendirme

  • Tolerans geliimi deerlendirme

    Aralkl olarak tolerans geliip-gelimedii

    deerlendirilmelidir;

    12, 18, 24. aylarda, sonra ylda bir)

    * Kazara temas yks

    * RAST

    * Cilt prick test

    * Ykleme yaplmas. Dikkatli yaplmaldr

    IgE aracl reak. ve enterokolit hari evde yaplabilir

  • Genel neriler

    Diyet tam olmaldr.

    Temas ve inhalasyondan da kanmaldr

    Etiketleme tm lkelerde kullanlmaldr

    Dana etine alerjik olan tm ocuklar pratik olarak

    ste kar duyarl iken tersi geerli deildir. Et

    yemek, olgu baznda deerlendirilmelidir.

    Makro/mikro besin elerinin yeterli alndndan

    emin olunmaldr.

    yi kalitede alternatif protein kaynaklar bulunmaldr.

    Kltrel alkanlklar uyum asndan dikkate

    alnmaldr.

    Zamanla bir miktar veya baz ilenmi ekiller tolere

    edilebilir.

    ounluu zamanla tolere edebileceinden durum

    aralkl olarak deerlendirilmelidir.

  • Sonular

    Besinlere kar istenmeyen reaksiyonlar her zaman alerjik

    mekanizmalarla olmaz.

    nek st protein alerjisi yaamn ilk yllarnda sk grlmekle

    birlikte zamanla tolerans gelimesi sktr.

    Anne st alan bebeklerde, anne st araclyla inek st

    protein duyarlanmas olabilirse de iddeti ok daha azdr.

    Deri, GS ve solunum yollar etkilenmesi tek veya birlikte olarak

    grlr.

    Doru tan klinikopatolojik olarak mmkn olabilir; iyi bir yk

    ve fizik muayene, gerekli laboratuvar tetkikleri, endoskopi ve

    histopatolojik inceleme, eliminasyon ve ykleme testleri

    zellikle RAST, prik testleri ve yama testleri negatif olduunda

    tanya ulamak daha zordur.

    Bugn iin en etkin tedavi eliminasyon diyetidir.