fua

5/28/2018 Fua

1/250

WYTYCZNE NR 4

PREZESA URZDULOTNICTWA CYWILNEGO

z dnia 4 wrzenia2012 r.

w sprawie promowania koncepcji elastycznego uytkowaniaprzestrzeni powietrznej

Na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 16 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r. poz. 933

i poz. 951) ustala si,co nastpuje:

1. 1. W celu umoliwienia optymalnego wykorzystania przestrzeni powietrznej oraz zapewnieniauytkownikom przestrzeni powietrznej moliwoci poruszania si po preferowanych trajektoriach,jednoczenieumoliwiajcmaksymalny dostpdo przestrzeni powietrznej i subeglugipowietrznej, zalecasi stosowanie opracowanego przez EuropejskOrganizacj do Spraw Bezpieczestwaeglugi Powietrznej(EUROCONTROL) Podrcznika zarzdzania przestrzeni powietrzn dla zastosowania koncepcji

elastycznego uytkowaniaprzestrzeni powietrznej.

2. Podrcznik,o ktrym mowa w ust. 1, stanowi zacznikdo wytycznych.

2. Wytyczne wchodzw yciez dniem podpisania.

z up. Prezesa UrzduLotnictwa CywilnegoWicprezes ds. Transportu Lotniczego

Zbigniew Mczka

DZIENNIK URZDOWYURZDU LOTNICTWA CYWILNEGO

Warszawa, dnia 4 wrzenia 2012 r.

Poz. 80

Elektronicznie podpisany przez:

Aleksandra Rkorajska

Data: 2012-09-04 15:08:35

5/28/2018 Fua

2/250

Zacznik do WytycznychNr 4

Prezesa Urzdu Lotnictwa Cywilnego

z dnia 4 wrzenia 2012 r.

Wydanie 3.0

Data wydania: 15/06/2010

Nr dokumentu: EUROCONTROL-GUID-140

Podrcznik ASM

Podrcznik zarzdzania przestrzeni powietrzn

dla zastosowania koncepcji elastycznego

uytkowania przestrzeni powietrznej

Dziennik Urzdowy Urzdu Lotnictwa Cywilnego 2 Poz. 80

5/28/2018 Fua

3/250


5/28/2018 Fua

4/250

EUROPEJSKA ORGANIZACJA BEZPIECZESTWA EGLUGIPOWIETRZNEJ

EUROCONTROL

- PodrcznikASM -

Podrcznik zarzdzania przestrzeni powietrzn

dla zastosowania koncepcji elastycznego

uytkowania przestrzeni powietrznej

IDENTYFIKATOR DOKUMENTU: EUROCONTROLGUID140

Wydanie : 3.0

Data wydania : 15/06/2010

Kategoria : Wytyczne EUROCONTROL


5/28/2018 Fua

5/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASM

Celowo pozostawione puste


5/28/2018 Fua

6/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMWYKAZ ZMIAN W DOKUMENCIE

W poniszej tabeli znajduje si wykaz wszystkich wyda i zmian do dokumentu.

Nr wydaniaData

wydaniaPrzyczyna zmiany

Zmieniane

strony

Wydanie 1.0 05/02/96Wersja ostateczna (Uzgodniony podczas ANT/823/01/96)

Wszystkie


Wszystkie


Wszystkie


5/28/2018 Fua

7/250




5/28/2018 Fua

8/250


PRZEDMOWA

Trzecie wydanie Podrcznika ASM - (EUROCONTROL-GUID-140), zwanego dalej "PodrcznikiemASM", okrela oglne funkcje zarzdzania przestrzeni powietrzn (ASM) oraz procedury zarzdzaniaruchem lotniczym (ATM) niezbdne do stosowania w ramach koncepcji elastycznego uytkowaniaprzestrzeni powietrznej (FUA) przyjtej w czerwcu 1994(EUROCONTROL Dokument 94.70.08, z marca1994).

W niniejszym trzecim wydaniu nazwa PodrcznikASM zostaa zmieniona w celu uwzgldnienia definicji iokrele zawartych w rozporzdzeniu (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 10 marca2004, ustanawiajcego ramy tworzenia Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporzdzenieramowe); artyku 2 - definicje; definicja 22 odnoszca si do Podrcznika ASM, bdcego dokumentemodniesienia dla koncepcji FUA. PodrcznikASM uwzgldnia take wymagania dotyczce nazewnictwawywodzce si z podstaw prawnych i rezultatw prowadzonych prac konsultacyjnych EUROCONTROL(EUROCONTROL Regulatory and Advisory FrameworkERAF).

Podrcznik ASM naley postrzega, jako zbir dziaa wprowadzanych przez pastwa ECAC dostosowania wraz ze Specyfikacj EUROCONTROL do elastycznego uytkowania przestrzenipowietrznej(FUA).

PodrcznikASM nie ma na celu zastpienie oficjalnych regulacji krajowych w kadym z pastw ECAC,ani jako cz ASM Planu eglugi Powietrznej Europejskiego Regionu ICAO.

PodrcznikASM jest aktualizowany przez Zesp Przestrzeni i eglugi Powietrznej (ANT - Airspace &Navigation Team). Podmioty zainteresowane zarzdzaniem przestrzeni powietrzn i uytkownicyprzestrzeni powietrznej mog, poprzez swoich przedstawicieli uczestniczcych w pracach ANT, kierowa

wnioski i propozycje dotyczce wprowadzenia zmiani uzupenie treci Podrcznika.


5/28/2018 Fua

9/250




5/28/2018 Fua

10/250


SPIS TRECI

WYKAZ ZMIAN W DOKUMENCIE......................................................................................................... iii

PRZEDMOWA............................................................................................................................................ v

SPIS TRECI............................................................................................................................................ vii

WYKAZ ZACZNIKW......................................................................................................................... xii

DZIA 1 WPROWADZENIE.................................................................................................................. 1-1

1.1. WPROWADZENIE DO PODRCZNIKA ASM................................................................... 1-1

1.1.1 Cel..................................................................................................................................... 1-1

1.1.2 Status................................................................................................................................ 1-1

1.1.3 Zakres............................................................................................................................... 1-1

1.1.4 Relacje ze specyfikacj EUROCONTROLdo elastycznego uytkowaniaprzestrzeni powietrznej (FUA)...................................................................................................... 1-1

1.1.5 Stosowanie...................................................................................................................... 1-1

1.1.6 Konwencje....................................................................................................................... 1-2

1.2. TO........................................................................................................................................... 1-2

1.2.1. Cel ASM........................................................................................................................... 1-2

1.2.2. Wprowadzenie do koncepcji FUA.................................................................................... 1-2

1.3. STRUKTURA PODRCZNIKA............................................................................................. 1-3

DZIA 2 KONCEPCJA ELASTYCZNEGO UYTKOWANIA PRZESTRZENI POWIETRZNEJ 2-1

2.1 WPROWADZENIE ................................................................................................................ 2-1

2.1.1 Podstawy koncepcji FUA............................................................................................... 2-1

2.1.2 Stosowanie koncepcji FUA............................................................................................ 2-3

2.2 TRZY POZIOMY ASM........................................................................................................... 2-3

2.2.1 Wprowadzenie................................................................................................................. 2-3

2.2.2 ASM POZIOM 1Aspekty krajowe i midzynarodowe........................................... 2-3

2.2.3 ASM POZIOM 2biecaalokacja przestrzeni powietrznej.................................. 2-4

2.2.4 ASM POZIOM 3uytkowanieprzestrzeni powietrznejw czasie rzeczywistym................................................................................................................... 2-4

2.3 STRUKTURY I PROCEDURY PRZESTRZENI POWIETRZNEJ................................... 2-4

2.3.1 Zasady oglne................................................................................................................. 2-4

2.3.2 Warunkowe drogi lotnicze............................................................................................. 2-4

2.3.3 Czasowe ograniczenia i rezerwowanie przestrzeni powietrznej.............................. 2-6

2.3.4 Strefy lotw po obu stronach granicy.......................................................................... 2-7


5/28/2018 Fua

11/250


2.3.5 Procedury przestrzeni powietrznej wymagajcej uprzedniej koordynacji /przestrzeni powietrznej o zredukowanej koordynacji................................................................ 2-7

2.4 ZASTOSOWANIE KONCEPCJI FUA.................................................................................. 2-7

2.4.1 Trasy ATS........................................................................................................................ 2-7

2.4.2 Ograniczenia przestrzeni powietrznejstrefy D, R, P.............................................. 2-8

2.4.3 Kontrolowana przestrzepowietrzna.......................................................................... 2-8

2.4.4 Niekontrolowana przestrzepowietrzna..................................................................... 2-8

2.5 PRZEJCIE DO KONCEPCJI FUA..................................................................................... 2-9

2.6 RELACJE MIDZY ATS/ASM/ATFM................................................................................ 2-10

2.6.1 Zasady oglne............................................................................................................... 2-10

2.6.2 Relacje midzy ASM/ATFM na poziomie strategicznym poziom ASM 1.......... 2-102.6.3 Relacje midzy ASM/ATFM na poziomie przedaktycznym - poziom 2 ASM...... 2-11

2.6.4 Relacje midzy ASM/ATFM na poziomie taktycznym - poziom 3 ASM............... 2-11

DZIA 3 STRATEGICZNE ZARZDZANIE PRZESTRZENI POWIETRZN(POZIOM 1 ASM)................................................................................................................................................................. 3-13

3.1 ZASADY OGLNE............................................................................................................... 3-13

3.2 PLANOWANIE PRZESTRZENI POWIETRZNEJ............................................................ 3-13

3.2.1 Cele strategiczne.......................................................................................................... 3-13

3.2.2 Zadania ............................................................................................................................ 3-13

3.2.3 Zasady............................................................................................................................ 3-14

3.2.4 Organizacja funkcjonowania........................................................................................ 3-15

3.2.5 Proces wsplnego formuowania i przegldu strategii przestrzeni powietrznej... 3-16

3.2.6 Proces wsplnych Zmian w przestrzeni powietrznej................................................... 3-19

3.2.7 Dynamiczne zarzdzanie przestrzeni powietrzn................................................. 3-21

3.3 MIDZYNARODOWEASPEKTY PLANOWANIA PRZESTRZENI POWIETRZNEJ 3-30

3.3.1 Zasady oglne............................................................................................................... 3-30

3.3.2 Konfiguracje przestrzeni powietrznej......................................................................... 3-303.3.3 ASM nad wodami otwartymi....................................................................................... 3-31

3.3.4 Proces wczesnego dostpu do tras weekendowych............................................... 3-32

3.3.5 Pozostae dodatkowe uzgodnienia ws. okresw duego natenia lotw.......... 3-33

3.3.6 Operacje po obu stronach granicy pastwa / FIR/UIR........................................... 3-35

3.3.7 Opracowywanie sieci tras ATS i innych struktur przestrzeni powietrznej............ 3-39

3.4 PROCESY POZIOMU 1 ASM DLA POTRZEB ALOKACJI PRZESTRZENI

POWIETRZNEJ NA POZIOMIE 2 ASM........................................................................................ 3-41

3.4.1 Koncepcja CDR i proces czasowej alokacji przestrzeni powietrznej (TAA) ....... 3-41


5/28/2018 Fua

12/250


3.4.2 Ustanawianie zasad pierwszestwa i procesu negocjacyjnego na poziomie 1 ASMdla przedatktycznej alokacji przestrzeni powietrznej przez AMC .......................................... 3-41

3.5 PROCESY POZIOMU 1 ASM DLA POTRZEB ALOKACJI PRZESTRZENI

POWIETRZNEJ NA POZIOMIE 3 ASM........................................................................................ 3-41

DZIA 4 PRZEDTATKYCZNE ZARZDZANIE PRZESTRZENI POWIETRZN (POZIOM 2ASM)....................................................................................................................................................... 4-44

4.1 ZASADY OGLNE............................................................................................................... 4-44

4.2 ZAMWIENIA PRZESTRZENI POWIETRZNEJ UPOWANIONE ORGANAZARZDZANIA(AAAPPROVED AGENCIES)........................................................................ 4-44

4.3 ZAMWIENIA CDR - ACC/FMP........................................................................................ 4-46

4.4 STREFY OGRANICZONE/NIEBEZPIECZNEPOWIADAMIANIE O ZMNIEJSZONEJ

AKTYWNOCI.................................................................................................................................. 4-494.5 KOMRKI ZARZDZANIA PRZESTRZENI POWIETRZN ALOKACJAPRZESTRZENI POWIETRZNEJ................................................................................................... 4-49

4.5.1 Zasady oglne............................................................................................................... 4-49

4.5.2 Zadania........................................................................................................................... 4-50

4.5.3 Koncepcja gwnego AMC.......................................................................................... 4-52

4.6 WYDUONY OKRES DNI WOLNYCH OD PRACY..................................................... 4-52

4.7 FUNKCJE WSPPRACY MIDZYNARODOWEJ....................................................... 4-53

4.7.1 Centralny organ zarzdzania przepywem ruchu lotniczego (CFMU).................. 4-53

4.7.2 Zadania operatorw lotniczych (AO) w zakresie FUA............................................ 4-54

4.7.3 Baza danych rodowiska CFMU................................................................................ 4-56

4.7.4 Zintegrowany system wstpnego przetwarzania planw lotw (IFPS)................ 4-56

4.7.5 Funkcja zmiany trasy dokonywanej przez operatora lotniczego(AOWIR)...... 4-57

4.7.6 Repozytorium danych o przestrzeni powietrznej..................................................... 4-57

4.7.7 Narzdzia wspierajce ASM....................................................................................... 4-59

4.8 HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA NA POZIOMIE 2 ASM (patrz zacznik 3)4-59

4.8.1 Do 48 godzin przed...................................................................................................... 4-59

4.8.2 Dzie przed dniem operacji......................................................................................... 4-59

4.8.3 Dzie operacji................................................................................................................ 4-63

4.8.4 Zarzdzanie taktyczne.................................................................................................. 4-65

4.9 PROCEDURY TYMCZASOWE I AWARYJNE................................................................ 4-65

4.9.1 Tymczasowa instrukcja FUA (FTI)............................................................................. 4-65

4.9.2 Procedura implementacji............................................................................................. 4-65

4.9.3 Dalsze procedowanie................................................................................................... 4-66

4.9.4 Obszary zastosowania................................................................................................. 4-66


5/28/2018 Fua

13/250


4.10 ASM NAD MORZEM PENYM NA POZIOMIE 2 ASM................................................. 4-67

4.10.1 Zasady oglne............................................................................................................... 4-67

4.10.2 Aktywacja stref niebezpiecznych nad morzem penym.......................................... 4-674.10.3 Aktywacja CDR nad morzem penym........................................................................ 4-67

4.10.4 Alternatywne metody poprawy mechanizmu koordynacji midzynarodowej...... 4-67

4.10.5 Zadania zwizane z AMC........................................................................................... 4-68

DZIA 5 FUNKCJE ZARZDZANIA TAKTYCZNEGO (POZIOM 3 ASM).................................. 5-69

5.1 ZASADY OGLNE............................................................................................................... 5-69

5.2 TRYBY CYWILNO-WOJSKOWEJ KOORDYNACJI W CZASIE RZECZYWISTYM.. 5-69

5.3 PROCEDURY KOORDYNACJI DO PRZELOTU PRZEZ TRASY ATS I PRZESTRZE

POWIETRZN.................................................................................................................................. 5-70

5.3.1 Procedury koordynacji dla ruchu OAT do przelotu przez przestrze powietrznkontrolowan lub trasy ATS........................................................................................................ 5-70

5.3.2 Procedury koordynacji dla ruchu GAT do przelotu przez przestrze powietrzn lubpoza tras.................................................................................................................................... 5-71

5.4 FUNKCJE WSPARCIA SYSTEMOWEGO....................................................................... 5-72

5.4.1 Zasady oglne............................................................................................................... 5-72

5.4.2 Funkcja wykorzystaniu danych o przestrzeni powietrznej...................................... 5-72

5.4.3 Podstawowe informacje planu lotufunkcja identyfikacji...................................... 5-72

5.4.4 Funkcja informowania o biecym planie lotu funkcja separacji....................... 5-73

5.4.5 Funkcjonalno cichej koordynacjifunkcja przelotu przez przestrzepowietrzn..................................................................................................................................... 5-73

5.4.6 Funkcjonalno powiadamiania o zamiarze przelotu przez przestrzepowietrzn..................................................................................................................................... 5-73

5.4.7 Funkcja dialogu podczas przelotu przez przestrze powietrzn........................... 5-74

5.5 WSPLNE LUB WSPDZIELONE UYTKOWANIE PRZESTRZENIPOWIETRZNEJ................................................................................................................................ 5-74

5.5.1 Wsplne uytkowanie przestrzeni powietrznej........................................................ 5-745.5.2 Wspdzielone uytkowanie przestrzeni powietrznej.............................................. 5-74

5.6 DODATKOWE PROCEDURY ASM.................................................................................. 5-75

5.6.1 Zasady oglne............................................................................................................... 5-75

5.6.2 Przestrze powietrzna kontrolowana......................................................................... 5-75

5.6.3 Poza przestrzeni powietrzn kontrolowan............................................................ 5-77

5.6.4 Zawiadamianie i ogaszanie........................................................................................ 5-78

DZIA 6 PUBLIKACJA INFORMACJI ASM........................................................................................ 6-1

6.1 AIP/NOTAM DLA DECYZJI PODEJMOWANYCH NA POZIOMIE 1 ASM.................... 6-1


5/28/2018 Fua

14/250


6.2 SZCZEGLNE DEPESZE ASM DLA DECYZJI PODEJMOWANYCH NA POZIOMIE 2ASM ................................................................................................................................................... 6-1

6.2.1 Plan uytkowania przestrzeni powietrznej (AUP)...................................................... 6-16.2.2 Zaktualizowany plan uytkowania przestrzeni powietrznej(UUP).......................... 6-2

6.2.3 Depesza dostpnoci warunkowych drg lotniczych (CRAM)................................ 6-2

6.2.4 Elektroniczna informacja zarzdzania przestrzeni powietrzn(eAMI)................. 6-3

DZIA 7 WYMAGANIA DOTYCZCE SKUTECZNOCI DZIAANIA........................................... 7-1

7.1 ZASADY OGLNE................................................................................................................. 7-1

7.1.1 Wstp................................................................................................................................ 7-1

7.1.2 Wskaniki FUA................................................................................................................ 7-1

7.1.3 Definicje............................................................................................................................ 7-27.1.4 Skrty................................................................................................................................ 7-2

7.2 WSKANIK POZIOMU STOSOWANIA FUA(FUR)......................................................... 7-4

7.2.1 Poziom dostpnoci CDR(RoCA)............................................................................... 7-4

7.2.2 Poziom zainteresowanych statkw powietrznych (RAI)........................................... 7-5

7.2.3 Poziom faktycznego wykorzystania CDR (RAU)....................................................... 7-6

7.2.4 Wskanik okna czasowego dostpnoci (TWAI).................................................... 7-7

7.3 WSKANIK EFEKTYWNOCI LOTU (FEI)....................................................................... 7-9

7.3.1 Zasady oglne................................................................................................................. 7-9

7.3.2 Potencjalna efektywnolotu (PFE)............................................................................ 7-9

7.3.3 Cakowita potencjalna efektywnolotu (TPFE)...................................................... 7-11

7.3.4 Uzyskana efektywnolotu (FER)............................................................................. 7-11

7.3.5 Utracona efektywnolotu (FEL)............................................................................... 7-12

7.3.6 Oferowana efektywnolotu (FEO)........................................................................... 7-12

7.3.7 Rzeczywista efektywnolotu (AFE)......................................................................... 7-13

BIBLIOGRAFIA.............................................................................................................................................

WYKAZ ZACZNIKW.............................................................................................................................


5/28/2018 Fua

15/250


WYKAZ ZACZNIKW

Zacznik 1: Widok oglny procesu FUA (w nawiasie odniesienia do poszczeglnych czci wPodrczniku)

Zacznik 2: Proces planowania i rozwoju sieci tras ATS

Zacznik 3: Wsplny harmonogram dlaATS/ASM/ATFM

Zacznik 4: Statut przestrzeni powietrznej

Zacznik 5: Opis depeszy AUP

Zacznik 6: Opis depeszy UUP

Zacznik 7: Opis depeszy CRAM

Zacznik 8: Przykady publikacji tras weekendowych

Zacznik 9: Przykad ramowego porozumienia na poziomie pastwowym w sprawie operacji po obustronach granicy / FIR

Zacznik 10: Wzr porozumienia o wsppracy w sprawie procedur koordynacji midzy komrkamizarzdzania przestrzeni powietrzn(AMC) w zakresie alokacji i wsplnego uytkowaniastref lotw po obydwu stronach granicy (CBA)

Zacznik 11: Wzr porozumienia o wsppracy w sprawie procedur koordynacji w zakresie operacji poobydwu stronach granicy we wsplnych strefach zarzdzanych przez AMC

Zacznik12: Wzr porozumienia o wsppracy midzy komrkami zarzdzania przestrzenipowietrzn (AMC) a Centralnym Organem Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego wsprawie procedur koordynacyjnych FUA na poziomie 2


5/28/2018 Fua

16/250




5/28/2018 Fua

17/250


SKRTY

Skrty, ktrych wyjanienie podano w treci Podrcznika s oznaczone gwiazdk *.

AA upowaniony podmiot *ACC Centrum Kontroli Obszaru *

ACP Depesza akceptujca przekroczenie przestrzeni powietrznejADT Zatwierdzony czas odlotu

AFTN Sie Staej Telekomunikacji Lotniczej

AIP Zbir Informacji Lotniczych *AIS Suba Informacji Lotniczej *AIXM Model wymiany danych lotniczych

AMA Strefa zarzdzana przez AMCAMC Organ Zarzdzania Przestrzeni Powietrzn *AME Wymiana depesz ATM

ANM Depesza notyfikujcaATFCM*ANT Zesp Przestrzeni i eglugi Powietrznej EATMAO Operator statku powietrznego*

AOLO Oficer cznikowy z operatorami statkw powietrznychAOWIR Zmiana trasy dokonywana przez operatora statku powietrznego, posiadajcego

aplikacj klienck CFMU (CFMU Client Application), podczas fazy planowania

lotu (funkcja CFMU)ARO Biuro odpraw zag *ARN Sie tras ATSASM Zarzdzanie przestrzeni powietrzn*ASMSG Podgrupa zarzdzania przestrzeni powietrzn (Podgrupa ANT)ATC Kontrola ruchu lotniczego*

ATFCM Zarzdzanie przepywem i pojemnoci ruchu lotniczego*ATM Zarzdzanie ruchem lotniczym (ATS+ASM+ATFM)*ATS Suby ruchulotniczego*ATSU Organ sub ruchu lotniczego *ATZ Strefa ruchu lotniskowego

AUP Plan uytkowaniaprzestrzeni powietrznej*AW Usugi lotniczeAWY Droga lotnicza*

BFD Depesza podstawowych danych lotu

CADF Funkcja scentralizowanych danych o przestrzeni powietrznej ECAC*CAR Zmienione ograniczenie przestrzeni powietrznej

CAS Przestrze powietrzna kontrolowanaCASA Przydzia slotw CFMU wspierany komputerowoCBA Strefa lotw po obydwu stronach granicy*CDN Depesza koordynacji przekroczenia przestrzeni powietrznej

CDR Warunkowa droga lotnicza*

CEAC Komitet NATO ds. koordynacji Europejskiej przestrzeni powietrznejCFD Depesza zmiany danych lotu

CFL Przydzielony poziom lotu *


5/28/2018 Fua

18/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMCFMU Centralny Organ Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego *CIAM Interfejs CFMU do zarzdzania przestrzeni powietrznCIDIN Wsplna sie wymiany danych ICAOCIMILSYSCO Koordynacja cywilno-wojskowa wspierana systemowo

CMU Wojskowy organ kontroli

CPL Biecyplan lotu *CRAM Depesza dostpnoci warunkowych drg lotniczych*CTA Obszar kontrolowany*

CTR Strefa kontrolowana lotniska*

D Strefa niebezpiecznaDAM Dynamiczne zarzdzanie przestrzeni powietrznDES Depesza o zakoczeniu zawieszeniaDOC Dokument

EANPG Europejska Grupa Planowania eglugi Powietrznej Regionu Europy iPnocnego Atlantyku ICAO

EAPM Podrcznik planowania przestrzeni powietrznej ECACeAMI Elektroniczna informacja ASMEAW Wczesny dostp do tras weekendowychEATM Zarzdzanie Ruchem Lotniczym w EuropieECAC Europejska Konferencja Lotnictwa Cywilnego

ENV Baza danych CFMU o rodowisku (ATS)EOBT Przewidywany czas odblokowania

EUR ANP Europejski Plan eglugi Powietrznej ICAO

FDOD Dzia Przetwarzania Danych Lotu *FIR Rejon Informacji Powietrznej *

FLO Nieformalne spotkanie koordynacyjne ATS/ATFCM

FLOE Nieformalne spotkanie koordynacyjne ATS/ATFCM - Europa WschodniaFLOW Nieformalne spotkanie koordynacyjne ATS/ATFCM - Europa Zachodnia

FLS Depesza o zawieszeniu lotu

FMD Dzia Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego (CFMU) *FMP Stanowisko Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego *FMS System zarzdzania lotemFMU Organ Zarzdzania Przepywem Ruchu LotniczegoFPL Zoony plan lotu *FPPS System przetwarzania planw lotwFTI Tymczasowa instrukcja FUA*

FUA Elastyczne uytkowanieprzestrzeni powietrznej*

GAT Oglny ruch lotniczy*HX Nieokrelone godziny pracy

IATA Midzynarodowe Zrzeszenie Przewonikw PowietrznychIACA Midzynarodowe Zrzeszenie Linii LotniczychIAOPA Midzynarodowa Rada Zrzesze Wacicieli Statkw Powietrznych i PilotwICAO Organizacja Midzynarodowego Lotnictwa CywilnegoIFATCA Midzynarodowa Federacja Zrzesze KontrolerwRuchu LotniczegoIFPS Zintegrowany system wstpnego przetwarzania planw lotu *IFR Przepisy wykonywania lotu wg wskaza przyrzdw

KOSPP Krajowy Organ ds. Strategii Przestrzeni Powietrznej

LoA Porozumienie o wsppracy

MOD Minister Obrony Narodowej


5/28/2018 Fua

19/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMMOT Minister Transportu

NATO Organizacja Paktu PnocnoatlantyckiegoNAM Strefa niezarzdzana przez AMCNMC Komrka zarzdzania sieci (CFMU)

NOP Portal operacji sieciowychNOTAM Wiadomo rozpowszechniana za pomoc rodkw telekomunikacyjnych,

zawierajca informacje (nt. ustanowienia, stanu lub zmian urzdze lotniczych,sub, procedur, a take o niebezpieczestwie), ktrych znajomo wewaciwym czasie jest istotna dla personelu zwizanego z operacjamilotniczymi.*

OAT Operacyjny ruch lotniczy*OLDI Wymiana danych w czasie rzeczywistym

OPSD Dzia operacji (CFMU)

P Strefa zakazana

PCA Przestrze powietrzna wymagajca wczeniejszejkoordynacji*PRISMIL Paneuropejskie repozytorium informacji wspierajcych operacje wojskoweR Strefa ograniczona

RAD Dokument o dostpnoci drg lotniczych*RCA Przestrze powietrzna o zredukowanej koordynacji *RDPS System przetwarzania danych radarowych

RJC Depesza o odmowie przekroczenia przestrzeni powietrznej

RNAV Nawigacja obszarowa*

RNDSG Podgrupa ds. Rozwoju Sieci Tras

RRN Depesza powiadamiajca o zmianie trasy

SAM Depesza o przydzieleniu slotuSAR Poszukiwanie i ratownictwo

SID Standardowy odlot wedug wskaza przyrzdw*SITA MidzynarodoweStowarzyszenie Telekomunikacji LotniczejSLC Depesza o uniewanieniu slotuSRM Depesza o poprawieniu slotu

SSR Wtrny radar dozorowaniaSTAR Standardowy dolot wedug wskaza przyrzdw*

TAA Proces tymczasowej alokacji przestrzeni powietrznej *TACT Taktyczny System CFMU

TMA Rejon kontrolowany lotniska/wza lotniska *TRA Strefa czasowa rezerwowana *

TSA Strefa czasowa wydzielona *

UAC Centrum kontroli obszaru grnej przestrzeni powietrznejUIR Grny Rejon Informacji PowietrznejUTC Uniwersalny czas skoordynowany

UUP Zaktualizowany plan uytkowaniaprzestrzeni powietrznej

VFR Przepisy wykonywania lotw z widocznociVMC Warunki meteorologiczne dla lotw z widocznoci

WGS wiatowy system geodezyjny

XAP Depesza o kontrpropozycji przelotu przez przestrzepowietrznXCM Depesza o uniewanieniu przelotu przez przestrzepowietrzn

XIN Depesza zawiadamiajca o zamiarze przelotu przez przestrzepowietrznXRQ Depesza zamawiajca przelot przez przestrzepowietrzn


5/28/2018 Fua

20/250




5/28/2018 Fua

21/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMDEFINICJE

Wyraenia uywane w PodrcznikuASM maj nastpujce znaczenia.Definicje ICAO s oznaczone liter(I) na kocu tekstu.

Niektre wyraenia posiadaj uwagi wyjaniajce, pisane kursyw.

B

Baza danych o rodowisku CFMUjest szczegln czci bazy danych CFMU zawierajca wszystkiedane dotyczce organizacji i struktury przestrzeni powietrznej, organizacji operacyjnej ACC ipojemnoci ATC. Baza danych o rodowisku ATS jest wykorzystywana przez systemy CFMUdo obliczania profili lotu, z uwzgldnieniem wszelkich ogranicze w przestrzeni powietrznej.

Biecy planu lotu (CPL) oznacza plan lotu z ewentualnymi zmianami, wynikajcymi z kolejnych

zezwole. (I)

Gdy uyto sowa depesza wraz z wyej wymienionym hasem, to okrela ono tre i formzoonego planu lotu zgodnie z formularzem, przesanym z jednego organu do drugiego.(I)

Biuro odpraw zag (ARO)oznacza organ ustanowiony w celu przyjmowania meldunkw dotyczcychsub ruchu lotniczego oraz planw lotu skadanych przed lotem. (I)

C

Centralny Organ Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego (CFMU) jest organemEUROCONTROL ustanowionym zgodnie ze Scentralizowan Organizacj ATFCM ICAO wcelu zapewniania suby ATFM, w imieniu pastw czonkowskich, w okrelonej czci regionu

EUR. CFMU skada si m.in. z Komrki Zarzdzania Sieci (NMC) oraz ZintegrowanegoSystemu Wstpnego Przetwarzania Planw Lotu (IFPS). Dla celw ASM, CFMU powierzonotake Funkcj Scentralizowanych Danych o Przestrzeni Powietrznej (CADF).

Centrum kontroli obszaru (ACC) oznacza organ ustanowiony do zapewnienia suby kontroli ruchulotniczego w odniesieniu do lotw kontrolowanych w podlegych mu obszarachkontrolowanych. (I)

Cicha koordynacja (patrz definicja Trybu aktywnego koordynacji cywilno-wojskowej w czasie

rzeczywistym).

D

Depesza dostpnoci warunkowych drg lotniczych (CRAM)jest specjaln skonsolidowan depeszASM wysyan codziennie przez CADF w celu ogoszenia w jednej depeszy, w imieniu pastwECAC, decyzji AMC w sprawie dostpnoci warunkowych drg lotniczych (CDR)notyfikowanych w AUP dla caego obszaru ECAC. CRAM jest wykorzystywana przezoperatorw statkw powietrznych do celw planowania lotu.

Depesza notyfikujca zarzdzania przepywem ruchu lotniczego (ANM) jest oficjalnym sposobemnotyfikowania rodkw ATFCM. Sporzdzana przez CFMU na dzie przed dniem operacji wcelu zapewnienia podsumowania planowanych rodkw ATFCM oraz do przekazaniawszelkich szczeglnych instrukcji lub wymaga dotyczcych cznoci, zwizanych z tymirodkami.


5/28/2018 Fua

22/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMDokument o dostpnoci drg lotniczych (RAD) oznacza strategicznie planowany system drg dla

obszaru CFMU uzgodniony podczas corocznego spotkania ICAO Stratplan. RAD jest

opracowywany w ramach dziaalnoci CFMU ATFM w celu najefektywniejszego wykorzystaniapojemnoci ATC, pozwalajc jednoczenie operatorom statkw powietrznych na elastyczneplanowanie lotu. RAD umoliwia ATC maksymalizacj pojemnoci przez okrelenie drg,ktre zapewniaj zorganizowany system gwnego przepywu ruchu przez obszaryzagszczone oraz zmniejszenie przekraczania gwnychprzepyww w punktach krytycznych.

Droga lotnicza (AWY)oznacza obszar kontrolowany lub jego cz, ustanowione w postaci korytarza. (I)

Dzia operacji(OPSD)jest jednostk CFMU odpowiedzialn za planowanie, koordynacj i wykonywaniestrategicznego, przedtaktycznego i taktycznego zarzdzania przepywem i pojemnoci ruchulotniczego, jak rwnie za gromadzenie, aktualizacj, przetwarzanie i rozsyanie danych ooperacjach lotu i o infrastrukturze eglugi powietrznej. Obejmuje to, midzy innymi, kierowa niezintegrowanym systemem wstpnego przetwarzania planw lotu i baz danych o rodowisku(ATS).

Dzia przetwarzania danych lotu (FDOD) jest organem CFMU odpowiedzialnym za gromadzenie,aktualizowanie, przetwarzanie i rozsyanie danych o operacjach lotniczych i o infrastrukturzeeglugi powietrznej. Obejmuje to m.in. zarzdzanie zintegrowanym systemem wstpnegoprzetwarzania planw lotu i baz danych o rodowisku ATS.

Dzia zarzdzania przepywem ruchu lotniczego (FMD)oznacza komrk CFMU odpowiedzialn zaplanowanie, koordynacj i wykonywanie strategicznego, przedtaktycznego i taktycznegozarzdzania przepywem i pojemnoci ruchu lotniczego.

E

eAMI lub elektroniczna informacja ASM jest elektroniczn depesz zawierajc wszystkie alokacjeprzestrzeni powietrznych (ASM poziom 1 i 2) i wynikajce z nich otwarcia CDR2 ipotwierdzenie zamknicia CDR1 i tras ATS opublikowanych uprzednio NOTAM-em.

F

Funkcja Scentralizowanych Danych o Przestrzeni Powietrznej (CADF) oznacza funkcj ASMpowierzon CFMU przez pastwa ECAC w celu uzyskiwania informacji o warunkowychdrogach lotniczych (CDR) zawartych w rnych krajowych AUP. CADF polega na zestawieniutych informacji w jeden, spjny wykaz, depesz dostpnoci warunkowych drg lotniczych(CRAM).

I

Instrukcje ATCs to polecenia wydawane przez kontrol ruchu lotniczego, wymagajce od pilotapodjcia okrelonego dziaania. (I)

K

Komrka zarzdzania przestrzeni powietrzn (AMC) oznacza wspln cywilno-wojskow komrkodpowiedzialn za codzienne zarzdzanie i tymczasow alokacj krajowej lub subregionalnejprzestrzeni powietrznej, bdcych w jurysdykcji jednego lub wicej pastw ECAC.

Koncepcja elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej (FUA) jest oparta na fundamentalnejzasadzie, e przestrzeni powietrznej nie naley wyznacza jako tylko cywiln lub wojskowprzestrze powietrzn, ale raczej naley j uwaa jako jedn cao, w ktrej wymaganiawszystkich uytkownikw musz zosta uwzgldnione w miar moliwoci.


5/28/2018 Fua

23/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMKonfiguracja przestrzeni powietrznej odnosi si do uprzednio zdefiniowanej i skoordynowanej

organizacji tras ATSARN (sie tras ATS ARN (ATS Route Network)) lub tras terminalowychi zwizanych z nimi strukturami przestrzeni powietrznej (cznie z tymczasow rezerwacjprzestrzeni powietrznej, w zalenoci od przypadku) i podziau na sektory ATC.

Uwaga: Konfiguracje przestrzeni powietrznej s rozszerzeniem koncepcji scenariuszyprzestrzeni powietrznej zawartych w DMEAN.

Koordynacja ATCjest procesem wymiany pomidzy organami ATC lub kontrolerami w ramach organu,niezbdnych danych lotu, danych radarowych i informacji nt. kontroli w celu postpowania wuzgodniony sposb, wraz z postpem lotu(w) kontrolowanego(ych).

Koordynacja cywilno-wojskowa oznacza komunikacj pomidzy elementami cywilnymi i wojskowymi (odpowiedni pracownicy takich organw lub systemy techniczne) niezbdne do zapewnieniabezpiecznego, skutecznego i harmonijnego uytkowania przestrzeni powietrznej.

Koordynacja cywilno-wojskowa w czasie rzeczywistym(patrz definicja ASM poziom 3taktyczneASM).

Koordynacja werbalna (patrz definicja Trybu aktywnego koordynacji cywilno-wojskowej w czasierzeczywistym).

L

Lot kontrolowanyoznacza kady lot, na ktry wymaga si zezwolenia kontroli ruchu lotniczego. (I)

Lotnictwo oglne obejmuje operacje statkw powietrznych inne ni handlowy przewz lotniczy lubusugi lotnicze. (I)

N

Nawigacja obszarowa (RNAV)oznacza metod nawigacji, ktra pozwala na loty statkw powietrznychpo dowolnie okrelonym torze lotu w zasigu naziemnych lub umieszczonych w przestrzeniurzdze nawigacyjnych lub w granicach moliwoci urzdze autonomicznych, albo przystosowaniu kombinacji tych urzdze. (I)

Notice to Airmen (NOTAM) oznacza wiadomo rozpowszechnian za pomoc rodkwtelekomunikacyjnych, zawierajca informacje o ustanowieniu, stanie lub zmianach urzdzelotniczych, subach, procedurach, a take o niebezpieczestwie, ktrych znajomo wewaciwym czasie jest istotna dla personelu zwizanego z operacjami lotniczymi. (I)

O

Obszar kontrolowany (CTA)oznacza przestrze powietrzn kontrolowan rozcigajc si w gr odokrelonej granicy nad ziemi. (I)

Oglny ruch lotniczy (GAT) obejmuje wszystkie loty wykonywane zgodnie z zasadami i proceduramiICAO lub krajowymi przepisami z zakresu lotnictwa cywilnego.

GAT moe obejmowa loty wojskowe, dla ktrych przepisy i procedury ICAO odpowiadaj wcaoci ich wymaganiom operacyjnym.

Ograniczenie przestrzeni powietrznej oznacza przestrze powietrzn o okrelonych wymiarach, wktrej, w okrelonym czasie mog mie miejsce dziaania niebezpieczne dla lotu statkw

powietrznych (strefa niebezpieczna) lub takie przestrzenie powietrzne nad ldem lub wodamiterytorialnymi pastwa, w ktrych lot statku powietrznego jest ograniczony, zgodnie z pewnymi


5/28/2018 Fua

24/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMokrelonymi warunkami (strefa ograniczona) lub przestrzenie powietrzne nad ldem lubwodami terytorialnymi pastwa, w ktrych lot statku powietrznego jest zakazany.

Operacyjny ruch lotniczy (OAT)obejmuje wszystkie loty, ktre nie speniaj przepisw ustanowionychdla GAT i dla ktrych przepisy i proceduryzostay okrelone przez waciwe wadze krajowe.

OAT moe obejmowaloty cywilne, takie jak loty prbne, dla ktrych spenienie wymagaoperacyjnych wie si z pewnymi odstpstwami od przepisw ICAO.

Operator statku powietrznego oznacza osob, organizacj lub przedsibiorstwo eksploatujce luboferujce eksploatacj statku powietrznego. (I)

W kontekcie FUA, "operacje statkw powietrznych" obejmuj wszelkie operacje pozausugami lotniczymi, tzn. operacje handlowe i lotnictwo oglne.

Organ ATCjest to wyraenie oglne oznaczajce zarwno orodek kontroli obszaru, organ kontrolizbliania lub organ kontroli lotniska. (I)

Organ sub ruchu lotniczego (ATSU) jest to wyraenie oglne oznaczajce zarwno organ kontroliruchu lotniczego, organ informacji powietrznej i biuro odpraw zag. (I)

P

Plan lotu oznacza okrelone informacje dotyczce zamierzonego lotu lub czci lotu statkupowietrznego, dostarczane organom sub ruchu lotniczego. (I)

Plan uytkowania przestrzeni powietrznej (AUP) oznacza depesz ASM o statusie NOTAM,zawiadamiajc o decyzjach na danych dzie podjtych przez komrk zarzdzaniaprzestrzeni powietrzn, a dotyczcych tymczasowej alokacji przestrzeni powietrznej,znajdujcej si pod jurysdykcj tej komrki. Depesza jest wysyana w formacie standardowym.

Pole manewrowe oznacza cz lotniska, wyczajc pyty, przeznaczon do startw, ldowa ikoowania statkw powietrznych. (I)

Poziom 1 - strategiczne ASM oznacza okrelanie i przegld, w miar potrzeby, krajowej politykiprzestrzeni powietrznej, z uwzgldnieniem krajowych i midzynarodowych wymaga wzakresie przestrzeni powietrznej.

Poziom 2 - przedtaktyczne ASM oznacza wykonywanie zarzdzania operacyjnego w ramachistniejcych struktur i procedur ATM, okrelonych na poziomie 1 ASM oraz osiganieszczeglnych porozumie pomidzy zaangaowanymi wadzami cywilnymi i wojskowymi.

Poziom 3 - taktyczne ASM oznacza, w dniu operacji, aktywacj, dezaktywacj lub zmian alokacji wczasie rzeczywistym przestrzeni powietrznej alokowanej na poziomie 2 ASM oraz

rozwizywanie szczeglnych problemw zwizanych z przestrzeni powietrzn lubindywidualnych sytuacji ruchowych OAT/GAT w czasie rzeczywistym pomidzy cywilnymi awojskowymi organami ATS lub kontrolerami, w zalenoci od przypadku. Ta koordynacjamoe si odbywa w trybie aktywnym lub pasywnym, z udziaem lub bez kontrolera.

Proces tymczasowej alokacji przestrzeni powietrznej skada si z procesu alokacji przestrzenipowietrznej o okrelonych wymiarach, wyznaczonej do tymczasowej rezerwacji (TRA/TSA) lubogranicze (D/R), a okrelanych bardziej oglnie jako strefy "zarzdzane przezAMC".

Przedtaktyczna koordynacja cywilno-wojskowa(patrz definicja poziom 2przedtaktyczne ASM).


5/28/2018 Fua

25/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMPrzestrzenie powietrzne ATS s to oznaczone alfabetycznie przestrzenie powietrzne o okrelonych

wymiarach, wewntrz ktrych mog by wykonywane okrelone rodzaje lotw, i dla ktrychzostayustalone suby ruchu lotniczego i przepisy o operacjach. (I)

Przestrzenie powietrzne ATS s sklasyfikowane jako klasy od A do G(I).

Przestrze powietrzna kontrolowana oznacza przestrze powietrzn o okrelonych wymiarach, wktrej suba kontroli ruchu lotniczego jest zapewniana, zgodnie z klasyfikacj przestrzenipowietrznej. (I)

Wyraenie przestrze powietrzna kontrolowana jest okreleniem oglnym, ktre obejmujeprzestrze powietrzn ATS klasy A, B, C, D i E.

Przestrze powietrzna kontrolowanaobejmuje obszar kontrolowany (CTA), rejon kontrolowanylotniska/wza lotnisk (TMA), drog lotnicz (AWY) oraz stref kontrolowan lotniska (CTR). (I)

Przestrze powietrzna o zredukowanej koordynacji (RCA)jest czci przestrzeni powietrznej ookrelonych wymiarach, w ktrej lot GAT moe by wykonywany poza drog lotnicz, bezkoniecznoci uprzedniej koordynacji pomidzy ATC a kontrolerem OAT, inicjowanej przez

ATC.

Przestrze powietrzna terminalowajest wyraeniem oglnym obejmujcym rejon kontrolowany lotniskalub wza lotnisk (TMA), obszar kontrolowany (CTA), stref kontrolowan lotniska (CTR),stref, w ktrej obowizuj przepisy szczeglne (SRZ), stref ruchu lotniskowego (ATZ) lubwszelkie inne okrelenia, takie jak rejon informacji o ruchu (TIA - Traffic Information Area) lubstrefa informacji o ruchu (TIZ - Traffic Information Zone ) oraz klasyfikacj przestrzenipowietrznej, stosowane do opisywania przestrzeni powietrznej wok lotniska.

Przestrze powietrzna wymagajca wczeniejszej koordynacji (PCA) jest czci przestrzenipowietrznej o okrelonych wymiarach, w ktrej lot GAT moe by wykonywany poza droglotnicz, jedynie w przypadku wczeniejszej koordynacji pomidzy ATC a kontrolerem OAT,zainicjowanej przez ATC.

Przydzielony poziom lotu (CFL)jest poziomem lotu, na ktrym statek powietrzny moe wykonywa lotlub do ktrego moe wej/zniy si, zgodnie z warunkami okrelonymi przez organ ATC.

R

Rejon Informacji Powietrznej (FIR)oznacza przestrze powietrzn o okrelonych wymiarach, w ktrejzapewniona jest suba informacji powietrznej i suba alarmowa. (I)

Rejon kontrolowany lotniska lub wza lotnisk (TMA) jest obszarem kontrolowanym ustanawianymzwykle u zbiegu tras ATS w pobliu jednego lotniska lub kilku waniejszych lotnisk. (I)

Rezerwacja przestrzeni powietrznej oznacza okrelon przestrze powietrzn czasowozarezerwowan do wycznego lub szczeglnego wykorzystania przez okrelone kategorieuytkownikw. (I)

Ruch lotniczyoznacza ruch wszystkich statkw powietrznych podczas lotu oraz na polu manewrowymlotniska. (I)

Ruch pozatrasowyobejmuje cay ruch GAT wykonujcy loty poza opublikowan sieci tras ATS.

Ruch trasowyobejmuje cay ruch GAT wykonujcy loty wzdu opublikowanej sieci tras ATS.


5/28/2018 Fua

26/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMS

Suba informacji lotniczej (AIS) Suba ustanowiona w wyznaczonym obszarze, odpowiedzialna zadostarczanie informacji/ danych lotniczych niezbdnych dla zapewnienia bezpieczestwa,regularnoci i efektywnoci eglugi powietrznej.(I)

Informacje te obejmuj dostpno urzdze i sub eglugi powietrznej oraz procedur z nimizwizanych i musz by zapewniane personelowi operacji lotniczych i subie informacji

powietrznej.

Suba kontroli ruchu lotniczegooznacza sub ustanowion w celu:

a) zapobiegania kolizjom:

1) midzy statkami powietrznymi w locie, i

2) statkw powietrznych na polu manewrowym z przeszkodami i innymi statkami

powietrznymi, oraz

b) usprawniania i utrzymywania uporzdkowanego przepywu ruchu lotniczego.(I)

Suby ruchu lotniczego jest to wyraenie oglne oznaczajce odpowiednio sub informacjipowietrznej, sub alarmow, sub doradcz ruchu lotniczego, sub kontroli ruchulotniczego (suba kontroli obszaru, suba kontroli zbliania lub suba kontroli lotniska) . (I)

Staa trasa ATSjest tras ATS wyznaczon na stae i nie podlega codziennemu zarzdzaniu napoziomie 2 ASM przez AMC.

Standardowy dolot wedug wskaza przyrzdw (STAR) oznacza wyznaczon tras dolotu IFR,czc znaczcy punkt nawigacyjny, zwykle na trasie ATS, z punktem, od ktrego moerozpoczsi opublikowana procedura podejcia instrumentalnego. (I)

Standardowy odlot wedug wskaza przyrzdw(SID)oznacza wyznaczontras odlotu IFR, czclotnisko lub okrelon drog startow tego lotniska z okrelonym znaczcym punktem nawigacyjnym, zwykle na wyznaczonej trasie ATS, w ktrym zaczyna si faza lotu po trasie .(I)

Stanowisko zarzdzania przepywem ruchu lotniczego (FMP)jest stanowiskiem pracy ustanowionymw ramach ACC w celu zapewnienia niezbdnej komunikacji z CEU (Central Executive Unit Centralna Komrka Zarzdzajca) w sprawach dotyczcych zapewniania suby ATFCM orazkomunikacji z krajowymi AMC w sprawach dotyczcych suby ASM.

Strategiczna koordynacja cywilno-wojskowa(patrz definicja poziom 1strategiczne ASM).

Strefa czasowo rezerwowana (TRA)jest przestrzeni powietrzn o okrelonych wymiarach, bdcnormalnie pod jurysdykcj jednej wadzy lotniczej i czasowo rezerwowan, zgodnie zdwustronnym porozumieniem, do szczeglnego uytkowaniaprzez inn wadz lotnicz orazprzez ktr dopuszcza si przelot innego ruchu, po uzyskaniu zezwolenia ATC.

W kontekcie FUA, wszystkie TRA oznaczaj rezerwacje przestrzeni powietrznychpodlegajce zarzdzaniu i alokacji na poziomie 2 ASM.

Strefa czasowo wydzielona (TSA)jest przestrzeni powietrzn o okrelonych wymiarach, bdcnormalnie pod jurysdykcj jednej wadzy lotniczej i czasowo wydzielan, zgodnie z

dwustronnym porozumieniem, do wycznego uytkowania przez inn wadz lotnicz orazprzez ktr nie dopuszcza si przelotu innego ruchu.


5/28/2018 Fua

27/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMW kontekcie FUA, wszystkie TSA oznaczaj rezerwacje przestrzeni powietrznychpodlegajce zarzdzaniu i alokacji na poziomie 2ASM.

Strefa kontrolowana lotniska(CTR)oznacza przestrze powietrzn kontrolowan rozcigajc si odpowierzchni ziemi do okrelonej granicy grnej. (I)

Strefa lotw po obu stronach granicy (CBA) oznacza ograniczenie lub rezerwacj przestrzenipowietrznej wydzielon ustanowion ponad granicami pastwowymi z powodu szczeglnychwymaga operacyjnych. Moe mie posta strefy tymczasowo wydzielonej (TSA) lub strefytymczasowo rezerwowanej (TRA).

Strefa niebezpieczna (D) oznacza przestrze powietrzn o okrelonych wymiarach, w ktrej mogodbywa si, w podanym czasie, dziaania niebezpieczne dla lotw statkw powietrznych. (I)

W kontekcie FUA, niektre strefy niebezpieczne podlegajce zarzdzaniu i alokacji napoziomie 2 s ustanawiane na poziomie 1, jako strefy zarzdzane przez AMC i jako takie sokrelane w AIP.

Strefa ograniczona (R)jest czci przestrzeni powietrznej o okrelonych wymiarach nad obszaramildowymi lub wodami terytorialnymi Pastwa, w ktrej lot statku powietrznego jestograniczony pewnymi okrelonymi warunkami. (I)

W kontekcie koncepcji FUA, niektre strefy ograniczone podlegajce zarzdzaniu i alokacjina poziomie 2 ASM s ustanawiane na poziomie 1ASM, jako strefy zarzdzane przez AMCi jako takie s okrelane w AIP.

Strefa zakazana (P)jest czci przestrzeni powietrznej o okrelonych wymiarach nad obszaramildowymi lub wodami terytorialnymi Pastwa, w ktrej lot statku powietrznego jest zakazany .(I)

Strefa zarzdzana przez AMC oznacza obszar podlegajcy zarzdzaniu i alokacji przez AMC napoziomie 2 ASM (przedtaktycznym).

Zgodnie z procesem czasowej alokacji przestrzeni powietrznej (TAA Temporary AirspaceAllocation), te zarzdzane strefy s albo formalnymi strukturami nazywanymi "TSA lub TRA"albo strefami R i D, ktre s zarzdzane na poziomie 2ASM w ten sam sposb jak TSA/TRA.

Struktury ad-hocodnosz si do struktur przestrzeni powietrznej, tras lub obszarw, wymaganych dozaspokojenia potrzeb operacyjnych w czasie krtszym ni proces poziomu 1. Ustanowienie takichstruktur ad-hoc na poziomie 2 i 3 powinno by zgodne z oglnymi kryteriami projektowania i zarzdzaniabezpieczestwem.

Struktury przestrzeni powietrznejoznaczaj szczeglne czci przestrzeni powietrznejzaprojektowanew celu przyjcia i zapewnienia bezpieczestwa operacji lotniczych.

W kontekcie FUA, "struktury przestrzeni powietrznej" obejmuj przestrze powietrznkontrolowan,trasy ATS, sektory ATC, strefy niebezpieczne (D), strefy o ograniczonym ruchulotniczym (R), strefy zakazane (P), strefy czasowo wydzielone (TSA), strefy czasowo

rezerwowane (TRA), strefy lotw po obydwu stronach granicy (CBA).

System zarzdzania lotem (FMS) jest zintegrowanym systemem, skadajcym si z czujnikapokadowego, odbiornika i komputera wyposaonego zarwno w baz danych osigw statkupowietrznego, jak i nawigacyjn, co zapewnia przekazywanie danych o osigach iprowadzeniu RNAV do wywietlacza i automatycznego systemu kontroli lotu.

rodowisko o nieznanym ruchu (UTE - Unknown Traffic Environment) jest rodowiskiem, w ktrymniecay ruch jest znanyATS.


5/28/2018 Fua

28/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMrodowisko o znanym ruchu(KTE - Known Traffic Environment) jest rodowiskiem, w ktrym cay ruch

jest znany ATS.

T

Taktyczna koordynacja cywilno-wojskowa(patrz definicja poziom 3taktyczne ASM).

Trasa ATS jest to okrelona trasa przeznaczona do kanalizowania przepywu ruchu wedug potrzeb, wcelu zapewnienia sub ruchu lotniczego. (I)

W kontekcie FUA, wyraenie "trasa ATS" uywane jest do okrelenia odpowiednio grnejtrasy lotniczej, drogi lotniczej, trasy ze sub doradcz, standardowego odlotu wedugwskaza przyrzdw lub standardowego dolotu wedug wskaza przyrzdw, drogi RNAV,drogi staej i warunkowej.

Tryb aktywny koordynacji cywilno-wojskowej w czasie rzeczywistym jest sposobem komunikacji w

czasie rzeczywistym pomidzy organami cywilnym i wojskowymi, dokonywanej w wynikudziaania kontrolera(w).

Obejmuje zarwno koordynacj werbaln, jak i niewerbaln, tj. proces komunikacjidokonywany przez rczne wprowadzanie danych.Patrz pkt 5.2.

Tryb pasywny koordynacji cywilno-wojskowej w czasie rzeczywistym jest wspieranym systemowo

trybem przekazywania informacji w czasie rzeczywistym pomidzy organami cywilnymi awojskowymi, bez udziau kontrolera(w).

Tymczasowa instrukcja FUA (FTI) jest tymczasow instrukcj publikowan przez CFMU iuzgodnion/stosowan przez odpowiednie AMC i CFMU/CADF dla caego lub czci obszaruFUA.

U

Usugi lotnicze odnosz si do uytkowania statku powietrznego niezwizanego z zarobkowymprzewozem lotniczym, podczas ktrego statek powietrzny wykonuje usugi w zakresie, np.:agrotechniki, budownictwa, fotogrametrii, pomiarw geodezyjnych, obserwacji i patrolowania,poszukiwania i ratownictwa, reklamy powietrznej itd. (I)

W

Warunkowa droga lotnicza (CDR)jest tras ATS, ktr mona planowa i uytkowa, pod pewnymiokrelonymi warunkami.

Warunkowa droga lotnicza moe mie wicej ni jedn kategori, a te kategorie mog sizmienia w czasie:

a) kategoria pierwsza CDR - stale dostpna do zaplanowania:

CDR1 s dostpne do zaplanowania w okresie opublikowanym w stosownymkrajowym Zbiorze Informacji Lotniczych (AIP).

b) kategoria druga CDR, ktra nie jest stale dostpna do zaplanowania:

CDR2 mog by dostpne do zaplanowania. Loty mog by jedynie planowanepoprzez CDR2 zgodnie z warunkami opublikowanymi w codziennej CRAM, oraz

c) kategoria trzecia CDR - niedostpna do zaplanowania:


5/28/2018 Fua

29/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMCDR3 nie s dostpne do zaplanowania, jednake, organy ATC mog udzielizezwolenia na szczeblu taktycznym na udostpnienie takich segmentach tras.

Wojskowy organ kontroli (CMU) oznacza stacjonarny lub mobilny wojskowy organ sub ruchulotniczego oraz/lub prowadzcy inne dziaania, ktre z uwagi na ich specyficzny charakter,

mog wymaga rezerwacji lub ograniczenia przestrzeni powietrznej.

Zaktualizowany plan uytkowania przestrzeni powietrznej (UUP)jest depesz ASM o statusieNOTAM wysyan przez AMC w dniu operacji w celu zaktualizowania informacji zawartych w

AUP.

Zamiary kontrolera oznaczaj zaktualizowane dane lotu, ktre s wymieniane, zgodnie zpostanowieniami zawartymi w LoA, albo razem z albo przed, udzieleniem odpowiedniego

zezwolenia ATC.

Zarzdzanie przepywem i [pojemnoci] ruchu lotniczego (ATF[C]M)oznacza sub ustanowionw celu przyczyniania si do bezpiecznego, uporzdkowanego i szybkiego przepywu ruchu

lotniczego poprzez zapewnianie wykorzystania w maksymalnym stopniu pojemnoci ATC iaby wielko tego ruchu bya zgodna z pojemnoci deklarowan przez waciw wadz

ATS. (I)

Uwaga: Powysza definicja jest definicj ICAO ATFM. ATFCM jest wyraeniemEUROCONTROL, ktre obejmuje proces, zapewniajcy lepsze wykorzystanie pojemnoci

ATM wobec potrzeb ruchu.

Zarzdzanie przestrzeni powietrzn (ASM)oznacza funkcj planowania, ktrej gwnym celem jestmaksymalizacja wykorzystania dostpnej przestrzeni powietrznej poprzez dynamiczny podziaczasu oraz, czasami, segregacj przestrzeni powietrznej pomidzy rne kategorieuytkownikw, w oparciu o potrzeby krtkoterminowe. W przyszych systemach, zarzdzanie

przestrzeni powietrzn bdzie posiadao take strategiczn funkcj zwizan z planowanieminfrastruktury. (I)

W kontekcie FUA, zarzdzanie przestrzeni powietrzn jest oglnym wyraeniemobejmujcym jakiekolwiek dziaanie z zakresu zarzdzania na poziomach strategicznym,przedtaktycznym i taktycznym, dokonywanym w celu osignicia najefektywniejszegouytkowania przestrzeni powietrznej w oparciu o rzeczywiste potrzeby oraz, w miarmoliwoci, unikania trwaej segregacji przestrzeni powietrznej.

Zarzdzanie ruchem lotniczym (ATM) oznacza dynamiczne, zintegrowane zarzdzanie ruchemlotniczym i przestrzeni powietrzn, cznie ze subami ruchu lotniczego, zarzdzaniemprzestrzeni powietrzn i zarzdzaniem przepywem ruchu lotniczego w sposbbezpieczny, ekonomiczny i sprawny przez zapewnienie urzdze i jednolitych subwspdziaajcych ze sob, obejmujce funkcje pokadowe i naziemne. (I)

Gwnym celem ATM jest umoliwienie operatorom statkw powietrznych odlotu i przylotuzgodnie z zaplanowanym czasem oraz wykonanie lotu zgodnie z preferowanym profilem, z

jak najmniejsz ingerencj ze strony ATM, ale bez naruszania uzgodnionych poziomwbezpieczestwa.

Zatwierdzone podmioty oznaczaj jednostki, ktre s upowanione przez pastwo do kontaktowaniasi z komrk zarzdzania przestrzeni powietrzn w celu alokacji i uytkowania przestrzenipowietrznej.

Zbir Informacji Lotniczych (AIP) oznacza publikacj wydawan przez lub w imieniu Pastwa,zawierajca informacje lotnicze o charakterze trwaym, istotne dla eglugi powietrznej. (I)


5/28/2018 Fua

30/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMZezwolenie(patrz zezwolenie kontroli ruchu niczego). (I)

Zezwolenie ATC(patrz zezwolenie kontroli ruchu lotniczego).

Zezwolenie kontroli ruchu lotniczego oznacza upowanienie dowdcy statku do postpowania

zgodnie z warunkami okrelonymi przez organ kontroli ruchu lotniczego. (I)

Zamiast wyraenia zezwolenie kontroli ruchu lotniczego w tekcie jest czsto stosowana dlawygody skrcona forma zezwolenie ATC lub zezwolenie.

Do skrconej formy wyraenia zezwolenie mog by dodane sowa na koowanie, nastart, na odlot, na lot po trasie, na podejcie lub na ldowanie, w celu wskazania czcifazy lotu, do ktrej odnosi si zezwolenie kontroli ruchu lotniczego. (I)

Zintegrowany system wstpnego przetwarzania planw lotu (IFPS) jest systemem CFMUodpowiedzialnym za przyjmowanie i przetwarzanie danych planw lotu GAT IFR orazzwizanych z nimi depeszami dla obszaru obejmowanego przez pastwa uczestniczce.

System ten nastpnie rozsya te depesze w formacie, ktry moe zosta przyjty iautomatycznie przetworzony przez systemy przetwarzania planw lotu ATC (FPPS - FlightPlan Processing Systems) i CEU (Zachd) bez potrzeby dalszej interwencji. IFPS jestzainstalowany w dwch rnych lokalizacjach.

Zoony plan lotu (FPL)oznacza plan lotu bez ewentualnych zmian przedstawiony organowi ATS przezpilota lub jego upowanionego przedstawiciela. (I)

Gdy uyto sowa depesza wraz z wyej wymienionym hasem, to okrela ono tre i formzoonego planu lotu zgodnie z przekazem. (I)

Zmiana ogranicze przestrzeni powietrznej (CAR) dotyczy wszelkich stref niebezpiecznych lubograniczonych, ktre nie mog by zarzdzane na poziomie przedtaktycznym, ale dla ktrychzmiana sposobu wykorzystania, dotyczca czasu lub granic, moe zosta notyfikowana doAMC dzie przed aktywacj, do opublikowania w czci "DELTA" AUP/UUP.


5/28/2018 Fua

31/250




5/28/2018 Fua

32/250


DZIA 1

WPROWADZENIE

1.1. WPROWADZENIE DO PODRCZNIKA ASM

1.1.1 Cel

Celem Podrcznika ASMjest dokonanie rozszerzonego opisu funkcji ASM i zwizanych z nimiprocesw oraz procedurzarzdzania ruchem lotniczym(ATM), ktry pozostaje w zgodnoci zprzepisami Specyfikacji EUROCONTROL do elastycznego uytkowania przestrzenipowietrznej (FUA). Specyfikacj naley traktowa jako zbir wymogw, ktrych spenieniewarunkuje stosowanie koncepcji elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej w penymzakresie.

1.1.2 StatusPodrcznik ASM powinien by uznany za zbir dziaa ukierunkowujcych i najlepszychpraktyk sucych wsparciu harmonizacji elastycznego ASM w obszarze pastw ECAC.PodrcznikASM nie ma na celu zastpienia regulacji krajowych w poszczeglnych pastwachECAC, ani nie powinien by traktowany jako cz ASM Planu eglugi PowietrznejEuropejskiego Regionu ICAO.

1.1.3 Zakres

Podrcznik ASM uzupenia strategie i specyfikacje EUROCONTROL w takim zakresie, wjakim odnosz si one do lub maj wpyw na elastyczne wykorzystanie przestrzenipowietrznej. Opisuje on koncepcj i struktur FUA stanowic materia doradczy w formie

procesw, proceduri najlepszych praktyk wspierajcychpastwa w procesie organizowania istosowania elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznejw regionie ECAC.

1.1.4 Zalenoci pomidzy Podrcznikiem ASM a Specyfikacj EUROCONTROL doelastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej(FUA)

Specyfikacja EUROCONTROL do elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej (FUA)(Dokument EUROCONTROL: EUROCONTROL-SPEC-0112; 10 stycznia 2009) zawiera

szczegowe informacje dotyczce procedur i wymogw niezbdnych dla implementacji istosowania koncepcji elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej. Jest ona rwniepomocna dla celwrozwizywania problemw zwizanych z koordynacjoperacyjn midzycywilnymi a wojskowymi organami ATM.

Podrcznik ASM ma suy jako materia doradczy zawierajcy odniesienia do zapiswzawartych w Specyfikacji EUROCONTROL do elastycznego uytkowania przestrzenipowietrznej (FUA). Jego struktura i tre odpowiadaj temu celowi. Nie stanowi onpowtrzenia treci Specyfikacji EUROCONTROL do elastycznego uytkowania przestrzenipowietrznej (FUA), ale jest materiaem doradczym pomocnym do organizacji dziaapraktycznych i tworzeniu procesw oraz procedur ASM.

1.1.5 Stosowanie

Podrcznik ASM ma zastosowanie do tych cywilnych i wojskowych organw, ktre sodpowiedzialne za/lub angaowanych w zarzdzanie ruchem lotniczym w przestrzenipowietrznej, za ktr odpowiedzialno ponosz pastwa czonkowskieECAC.


5/28/2018 Fua

33/250


1.1.6 Konwencje

Konwencje stosowane w Podrczniku ASM:

"powinien"oznacza zalecenie lub najlepsz praktyk, ktre mog, ale nie musz by

speniane przez wszystkie systemy deklarujce zgodno ze specyfikacj;

"moe" - oznacza element opcjonalny.

1.2. TO

1.2.1. Cel ASM

1.2.1.1. Celem ASM jest efektywne uytkowanie przestrzeni powietrznej w oparciu o rzeczywistepotrzeby oraz, w miar moliwoci, unikanie trwaej segregacji przestrzeni powietrznej, przy

jednoczesnym zapewnieniu optymalizacji skutecznoci dziaania.

1.2.2. Wprowadzenie koncepcji FUA

1.2.2.1. Przedstawiciele pastw ECAC i Europejskiej Organizacji Bezpieczestwa eglugi Powietrznej(EUROCONTROL) opracowali, w ramach Zespou Przestrzeni i eglugi Powietrznej (ANT),trzy dokumenty wspierajce implementacji stosowanie koncepcji FUA:

"Raport ANT ws. struktur i procedur organizacyjnych wymaganych do zastosowania

koncepcji elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej";

"Wytyczne do implementacji koncepcji FUA", ktre zawieraj niezbdne informacje doplanowania implementacji tej koncepcji;

"Podrcznik EUROCONTROL do elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej",ktry opracowano w celu wsparcia stosowania koncepcji FUA w pastwach ECAC.

1.2.2.2. Raport ANT ws. struktur i procedur organizacyjnych wymaganych do zastosowania koncepcji

elastycznego uytkowania przestrzeni powietrznej, [EUROCONTROL Doc. 94. 70. 08]opublikowany w marcu 1994, zosta przyjty na czwartym spotkaniu Ministrw Transportupastw ECAC (MATSE/4) w dniu 10 czerwca1994. Raport ANT zawiera 18 zalece, ktreopracowano i ktre stworzyy podstaw dla wytycznych do implementacji koncepcji orazpierwszego wydania Podrcznika ASM do zastosowania tej koncepcji.


5/28/2018 Fua

34/250


1.3. STRUKTURA PODRCZNIKA

1.3.1. Podrcznik skada si z 7 dziaw, poprzedzonych wykazem zmian, list kontroln,przedmow, spisem treci, skrtami i definicjami.

Dzia 1 zawiera wstp, odniesienia do innych dokumentwi to historyczne.

Dzia 2 zawiera krtki przegld koncepcji FUA, opisuje struktury i proceduryelastycznej przestrzeni powietrznej, wyjania relacje pomidzy koncepcj FUAa istniejcymi strukturami przestrzeni powietrznej, oraz relacje midzy trzemaelementami zarzdzaniaruchem lotniczym (ATM).

Dzia 3 wyjania szczegowo, w jaki sposb naley stosowa funkcje ASM napoziomie 1 - strategiczne ASM, w celu opracowywania, zatwierdzania iwprowadzania w ycie wsplnych krajowych strategii poprzez procesplanowania przestrzeni powietrznej w kraju, w ramach gremiwmidzynarodowych oraz z uwzgldnieniem wsppracy z pastwamissiadujcymi i wymaga europejskich.

Dzia 4 wyjania szczegowo, w jaki sposb naley stosowa funkcje ASM napoziomie 2 przedtaktyczne ASM, w celu penego wykorzystania koncepcjiFUA.

Dzia 5 wyjania szczegowo, w jaki sposb naley stosowa funkcje ASM napoziomie 3taktyczne ASM, w celu penegowykorzystania koncepcji FUA.

Dzia 6 podsumowuje rne metody publikacji informacji ASM wspierajcychkoncepcj FUA na trzech poziomach.

Dzia 7 wyjania metody stosowane do oceny skutecznoci stosowania koncepcjiFUA (wskaniki FUA itp.)

Bibliografia dokumentw rdowych jest rwnie przedstawiona przed zacznikami wcelu zapewnienia bardziej szczegowych informacji dotyczcych koncepcjiFUA.

Zaczniki


5/28/2018 Fua

35/250




5/28/2018 Fua

36/250


DZIA 2

KONCEPCJA ELASTYCZNEGO WYKORZYSTANIA

PRZESTRZENI POWIETRZNEJ

2.1 WPROWADZENIE OGLNE

2.1.1 Podstawy koncepcji FUA

2.1.1.1 Podstawow przesank koncepcji FUA jest to, e przestrze powietrzna nie moe byprzeznaczana do celw wycznie cywilnych lub wycznie wojskowych, ale powinna bytraktowanajako cao i elastycznie wykorzystywana w biecym dziaaniu. Z tego punktuwidzenia wydzielanie przestrzeni powietrznej dla specyficznych celw powinno mie jedyniecharakter czasowy.

2.1.1.2 Jednym z gwnych celw jest bardziej efektywne wykorzystanie przestrzeni powietrznej przezuytkownikw cywilnych i wojskowych poprzez stosowanie rozwiza zawartych w koncepcjiFUA. Komrki zarzdzania przestrzeni powietrzn (AMC) zapewni efektywnewspuytkowanie przestrzeni powietrznej ECAC poprzez wsplne cywilno-wojskoweplanowanie strategiczne i przedtaktyczn alokacj przestrzeni powietrznej.

2.1.1.3 Koncepcja FUA zwikszya elastyczno uytkowania przestrzeni powietrznej i zapewniaATM potencja do podniesienia skutecznoci dziaania systemu ruchu lotniczego. Pozwala tona maksymalizacj wsplnego uytkowania przestrzeni powietrznej poprzez waciwkoordynacj midzy cywilnymi a wojskowymi uytkownikami.

2.1.1.4 Stosowanie koncepcji FUA poprzez biec alokacj elastycznych struktur przestrzenipowietrznej zapewnia, e wydzielanie przestrzeni powietrznej, w niezbdnym tylko zakresie,

jest oparte na rzeczywistym wykorzystaniu czci przestrzeni powietrznej w okrelonymprzedziale czasowym (patrz rysunek 1).


5/28/2018 Fua

37/250


Koncepcja FUA ma take zastosowanie do zwikszenia uytkowania przestrzeni powietrznej ,w oparciu o wszelkie tymczasowe struktury przestrzeni powietrznej, jako sposb naosignicie zwikszonej pojemnoci przestrzeni powietrznej i efektywnoci lotu.

Zastosowanie koncepcji FUA ma na celu:

implementacj optymalnej konfiguracji przestrzeni powietrznej w celu spenieniacywilnych i wojskowych potrzeb dotyczcych przestrzeni powietrznej;

zwikszenie efektywnoci lotu w wyniku zmniejszenia dugoci lotu, czasu i paliwa,zapewniajc w ten sposb korzyci dla rodowiskanaturalnego;

Rysunek 1: Proces okrelenia wymaga dla tymczasowego wydzielania przestrzenipowietrznej w ramach koncepcji FUA

Moliwocikoordynacji

cywilno-wojskowej

Waciwakoordynacja i

dostp dowszystkich danych

lotu i radarowych

Charakter i zakresdziaa cywilnych i

wojskowych

Potencjalnezagroenie dla

uczestniczcych i

nieuczestniczcychstatkwpowietrznych

Potrzeba

ochrony

Wsplnewykorzystywanie

przestrzenipowietrznej, cznie z

tymczasowymirezerwacjami

Przestrzepowietrznaczasowo

wydzielona


5/28/2018 Fua

38/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMustanowienie rozwinitej sieci drg lotniczych i powizanego z ni podziau na sektory,zapewniajcezwikszenie pojemnoci;

skuteczniejsze sposoby separacji operacyjnego i oglnegoruchu lotniczego;

zwikszenie koordynacji cywilno-wojskowej w czasie rzeczywistym;

zmniejszenie obcienia prac ATC;

zmniejszenie potrzeby wydzielania/rezerwacji przestrzeni powietrznej, w celu lepszego

zaspokojenia rzeczywistych potrzeb strony wojskowej;

h) potencjalne zwikszenie efektywnoci wykonywanych misji.

2.1.2 Stosowanie koncepcji FUA

2.1.2.1 Skuteczne stosowanie koncepcji FUA wymaga ustanowienia w kadym pastwie ECACorganu wysokiego szczebla ds. strategii przestrzeni powietrznej (Krajowego Organu ds.

Strategii Przestrzeni Powietrznej - KOSPP). Organ ten ma za zadanie prowadzenie staejoceny krajowej przestrzeni powietrznej, stopniowe ustanawianie nowych elastycznych struktur

przestrzeni powietrznej oraz wprowadzenie procedur biecej alokacji tych struktur. Wymagasi, aby pastwa zapewniytake ustanowienie odpowiednich urzdze i procedur koordynacjicywilno-wojskowej w czasie rzeczywistym, w celu penego wykorzystania koncepcji FUA.Praktyczne stosowanie koncepcji FUA opiera si o dziaalno krajowych i regionalnychkomrek zarzdzania przestrzeni powietrzn (AMC) w celu realizacji biecego alokowania iogaszania elastycznych struktur przestrzeni powietrznej oraz na funkcji wykorzystaniascentralizowanych danych o przestrzeni powietrznej (CADF) w ramach Centralnego Organu

Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego EUROCONTROL (CFMU) w celu biecegorozpowszechniania informacji o dostpnoci niestaych tras ATS dla potrzeb operatorwstatkwpowietrznych.

2.2 TRZY POZIOMY ASM

2.2.1 Wprowadzenie

2.2.1.1 Koncepcja FUA jest oparta na trzech poziomach ASM, ktre zostay zdefiniowane jako:

a) strategiczne ASMpoziom 1,

b) przedtaktyczne ASMpoziom 2, i

c) taktyczne ASMpoziom 3.

2.2.1.2 Trzy poziomy ASM odpowiadaj zadaniom koordynacji cywilno -wojskowej ATM. Kady

poziom jest powizany bezporednio z pozostaymi poziomami i ma na nie wpyw. Poniejopisano w jaki sposb koncepcja FUA funkcjonuje na trzech poziomach ASM.

2.2.2 ASM POZIOM 1 Strategia przestrzeni powietrznej w ujciu krajowym imidzynarodowym

2.2.2.1 Strategiczne zarzdzanie przestrzeni powietrzn na poziomie 1 (ASM 1) polega nawsplnym cywilno-wojskowym procedowaniu w ramach krajowego cywilno-wojskowegoorganu wysokiego szczebla, ktry opracowuje krajow polityk ASM i wykonuje niezbdneprace w zakresie planowania strategicznego, uwzgldniajc krajowe i midzynarodowepotrzeby uytkownikw przestrzeni powietrznej.

2.2.2.2 W celu utrzymania elastycznej organizacji przestrzeni powietrznej, pastwa ECACprzeprowadzaj cykliczne oceny ich krajowych struktur przestrzeni powietrznych i tras. Na

1W miar potrzeby, KOSPP moe by take ustanowiony na szczeblu regionalnym (np. FAB)


5/28/2018 Fua

39/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMpoziomie 1 ASM, pastwa okrelaj struktury organizacyjne dla poziomw 2 i 3 ASM orazprzyznaj im uprawnienia wymagane do wykonywania ich zada. Pastwa ustalaj dla tychtaktycznych i przedtaktycznych poziomw odpowiednie procedury oraz uzgadniaj zasadypierwszestwa i procedury negocjacyjne dla alokacji przestrzeni powietrznej na poziomie 2 i 3.

2.2.3 ASM POZIOM 2codzienna alokacja przestrzeni powietrznej

2.2.3.1 Przedtaktyczne zarzdzanie przestrzeni powietrzn na poziomie 2 (ASM 2) polega nabiecym zarzdzaniu i czasowej alokacji przestrzeni powietrznej poprzez krajowe lubregionalne AMC wspdziaajce z CFMU.

2.2.3.2 AMC s poczonymi, cywilno-wojskowymi, punktami kontaktowymi ASM, ktre posiadajuprawnienia do realizacji procesw zarzdzania przestrzeni powietrzn w ramach strukturprzestrzeni powietrznej danego pastwa zgodnie z zasadami pierwszestwa i proceduraminegocjacyjnymi ustanowionymi przez Krajowy Organ ds. Strategii Przestrzeni Powietrznej.

AMC gromadz i analizuj zamwienia przestrzeni powietrznej. Po koordynacji AMCrozpowszechniaj informacje nt. alokacji przestrzeni powietrznej w postaci planu uytkowaniaprzestrzeni powietrznej (AUP) oraz zmian do niego w postaci zaktualizowanego planu

uytkowaniaprzestrzeni powietrznej (UUP).

2.2.3.3 CFMU zbiera AUP/UUP i czy je w skonsolidowany wykaz warunkowych drg lotniczych,dostpnych dla operatorw statkw powietrznych(AO) dla celw planowania lotw.

2.2.4 ASM POZIOM 3wykorzystanie przestrzeni powietrznej w czasie rzeczywistym

2.2.4.1 Taktyczne ASM na poziomie 3 skada si z aktywacji w czasie rzeczywistym, dezaktywacji lubzmiany alokacji przestrzeni powietrznej w czasie rzeczywistym przydzielonej na poziomie 2

oraz rozwizywaniu specyficznych problemw dotyczcych przestrzeni powietrznej i/lubsytuacji ruchowych pojawiajcych pomidzy cywilnymi i wojskowymi organami ATS lub

wojskowymi organami kontroli, w zalenoci od sytuacji.

2.2.4.2 Dostp do wszelkich niezbdnych danych lotu w czasie rzeczywistym, cznie z zamiaramikontrolera, przy wsparciu systemowym lub bez, pozwala na optymalizowane wykorzystanie

przestrzeni powietrznej i zmniejsza potrzeb wydzielania przestrzeni powietrznej (patrzrysunek 1).

2.3 STRUKTURY I PROCEDURY DOTYCZCE ELASTYCZNEJ PRZESTRZENIPOWIETRZNEJ

2.3.1 Zasady oglne

2.3.1.1 Koncepcja FUA wykorzystuje struktury i procedury przestrzeni powietrznej, ktre wszczeglnoci s odpowiednie dla czasowej alokacji lub wykorzystywania t akie, jakwarunkowe drogi lotnicze (CDR), strefy czasowo rezerwowane (TRA), strefy czasowo

wydzielone (TSA) lub strefy lotw po obu stronach granicy (CBA) i przestrze powietrznawymagajca wczeniejszej koordynacji (PCA) lub przestrze powietrzna o zredukowanejkoordynacji (RCA).

2.3.1.2 Do wykorzystywania tych struktur przestrzeni powietrznej su opisane poniejprocedury.

2.3.2 Warunkowe drogi lotnicze

2.3.2.1 Warunkowa droga lotnicza (CDR)jest tras ATS lub jej czci, ktra moe by planowana iwykorzystywana jedynie w pewnych okrelonych warunkach. CDR pozwalaj na wytyczenie


5/28/2018 Fua

40/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMbardziej bezporednich i alternatywnych tras, poprzez uzupenienie i poczenie z istniejcsieci tras ATS.

2.3.2.2 CDR mog by ustanawiane na poziomie 1 ASM:

- w czciach przestrzeni powietrznej, w ktrych potencjalnie moe wystpi czasowarezerwacja (np. TRA lub TSA) co pociga za sob konieczno okrelenia warunkwudostpniania CDR zalenych od dziaa strony wojskowej w tej czci przestrzenipowietrznej, lub -

w celu rozwizywania konkretnych problemw ATC (np. ograniczenia ruchowe lubspjno sektorw ATC) zwizanych z udostpnianiem CDR, wynikajcym jedynie zpotrzeb cywilnych.

2.3.2.3 Informacje o CDR, cznie z ich kategoriami, przebiegiem i oznacznikiem drogi, spublikowane w krajowych AIP.

2.3.2.4 CDR s podzielone na rne kategorie wedug ich przewidywanej dostpnoci i moliwociplanowania. CDR moe by ustanowiony na poziomie 1 ASM w jednej z trzech znastpujcych kategorii:

2.3.2.4.1 KATEGORIA PIERWSZA (CDR 1)- CDR stale dostpna do planowania

2.3.2.4.1.1 CDR1 jest stale dostpna do planowania w okresach opublikowanych w krajowym ZbiorzeInformacji Lotniczych (AIP).

2.3.2.4.1.2 Jeeli przewiduje si, e CDR bdzie dostpna przez wikszoczasu, to powinien zostazadeklarowana jako stale dostpna w podanych przedziaach czasu i opublikowana w AIPjako CDR 1. CDR 1 mog by ustanowione jako dostpne 24 H, w staych przedziaachczasowych lub na ustalonych poziomach lotu.

2.3.2.4.1.3 Zamknicie CDR 1, ktre powoduje potrzeb ponownego zoenia planu lotu, mus i byopublikowane z odpowiednim wyprzedzeniem przez AIS. Wszelkie, wyjtkowe zamknicieCDR1, ktre nie wymaga zmiany planu lotu przez AO moe zosta rozwizane na poziomietaktycznym, w zalenoci od sytuacji.

2.3.2.4.2 KATEGORIA DRUGA (CDR 2)CDR, ktry nie jeststale dostpny do planowania

2.3.2.4.2.1 CDR2 mog by dostpne do planowania. Loty przez CDR2 mona planowa jedyniezgodnie z warunkami publikowanymi w codziennej depeszy CRAM lub jej odpowiednikach.

2.3.2.4.2.2 CDR 2 stanowi czuprzednio zdefiniowanych scenariuszy tras, w zalenoci od alokacjistosowanych stref zarzdzanych przez AMC lub od rozwizywania szczeglnychuwarunkowaATC.

2.3.2.4.2.3 O wykorzystanie CDR 2 mona wnioskowa w celu dostosowania przepywu ruchu, wprzypadku identyfikacji niedostatecznej pojemnoci oraz po uwzgldnieniu odpowiednichczynnikw ACC przez stosowne stanowiska zarzdzania przepywem ruchu lotniczego(FMP)/ACC.

2.3.2.4.3 KATEGORIA TRZECIA (CDR 3)CDR, ktre nie s dostpne do planowania

2.3.2.4.3.1 CDR3 nie s dostpnedo planowania. Tymi drogami nie wolno planowa lotw, ale organyATC mog udziela taktycznych zezwole na takie segmenty drg, ktre w danej chwili sdostpne.


5/28/2018 Fua

41/250


2.3.2.4.3.2 CDR3 s to CDR, ktre s przewidziane jako dostpne wkrtce po tym, gdy uprzedniozgoszona dziaalno w odpowiednich strefach zarzdzanych przez AMC zostaniezakoczonalub suce do rozwizywania specyficznych problemwATC.

2.3.2.4.3.3 Po koordynacji z wojskowym(i) organem(ami) ATS lub wojskowym(i) organem(ami) kontroliodpowiedzialnym(i) za dan(e) stref(y) zarzdzan(e) przez AMC, odpowiedni kontrolermoe zaoferowa statkowi powietrznemu skrt przez tak stref, z wykorzystaniemuprzednio wytyczonej CDR 3.

2.3.2.4.3.4 CDR 3 s publikowane w AIP, jako CDR dostpne tylko w instrukcjach ATC i nie podlegajalokacji na dzie przed dniem operacji przez AMC.

2.3.3 Proces czasowego ograniczania i rezerwacji przestrzeni powietrznej

2.3.3.1 Proces czasowej alokacji przestrzeni powietrznej (TAA) to proces polegajcy na alokacjiprzestrzeni powietrznej o okrelonych wymiarach przeznaczonej do czasowej rezerwacji

(TRA/TSA) lub ograniczenia (D/R), identyfikowanej bardziej oglnie jako strefa zarzdzanaprzez AMC.

2.3.3.2 W zalenoci od rodzaju aktywnoci, jaka bdzie miaa w strefie i w zwizku z moliwocitranzytu przez tak stref, mona ustanowi dwa rne rodzaje rezerwacji przestrzenipowietrznej:

Strefa czasowo rezerwowana (TRA);

Strefa czasowo wydzielona(TSA).

Uwaga: W kontekcie koncepcji FUA, wszystkie TRA i TSA s rezerwacjami przestrzeni

powiet rznych podlegajcymi zarzdzaniu i alokac ji na poziomie 2 ASM.

2.3.3.3 Proces TAA daje Pastwu znaczn elastyczno w wykorzystywaniu przestrzeni powietrznej.TSA/TRA s ustanawiane na poziomie 1 ASM, przydzielane przez AMC na poziomie 2 ASM wodpowiedzi na biece zapotrzebowania, na rne przedziay czasowe oraz aktywowane napoziomie 3 ASM na czas jak najbardziej odpowiadajcy rzeczywistym potrzebom cywilnychlub wojskowych uytkownikw przestrzeni powietrznej. W celu prowadzenia kilku rnychaktywnoci w takiej strefie, TSA i TRA mog zosta podzielone na poziomie 1 ASM i takopublikowane w AIP. Proces aktywowania lub zakoczenia aktywnoci podzielonych strefumoliwia waciw reakcj na zmieniajcsi w cigu dnia sytuacj ruchow i wymaganiauytkownikw przestrzeni powietrznej.

2.3.3.4 TSA/TRA s ustanawiane w odpowiedzi na potrzeby dotyczcelotwcywilnych, wojskowych,

wykonywanych w ramach prac badawczo-rozwojowych, szkoleniowych, prbnych lub innejdziaalnoci o charakterze czasowym. TSA/TRA s ustanawiane zgodnie z krajow strategiprzestrzeni powietrznej i przydzielane przez AMC w celu prowadzenia specyficznej

dziaalnoci. Jeeli, ze wzgldu na swj charakter, dziaalno ta wymaga segregacji w celuochrony zarwno lotw odbywajcych si w tych strefach, jak i tych poza nimi, stosuje sitylko TSA.

2.3.3.5 Ponadto, TSA/TRA, jako struktury przestrzeni powietrznej zarzdzane przez AMC,uzupeniaj, zastpuj lub modyfikuj, w miar moliwoci, istniejce struktury przestrzenipowietrznej, takiej jak strefy niebezpieczne czy ograniczone. Jednake, w niektrychsytuacjach, na przykad w przestrzeni powietrznej nad penym morzem lub z powodu trudnociz powiadomieniem uytkownikw przestrzeni powietrznej niektrych klas przestrzeni

powietrznej o statusie uytkowanych przez nich przestrzeni powietrznej lub z powodu


5/28/2018 Fua

42/250

Wytyczne EUROCONTROL do zarzdzania przestrzeni powietrzn PodrcznikASMwymaga krajowych, Pastwa mog potrzebowa staego utrzymywania strefniebezpiecznych (D) i ograniczonych (R).

2.3.4 Strefy lotw po obu stronach granicy

2.3.4.1 Strefa lotw po obu stronach granicy (CBA) oznacza ograniczenie lub rezerwacj przestrzenipowietrznej ustanowion ze wzgldu na specyficzne potrzeby wojskowe lub inne potrzebydotyczce operacji OATponad granicami pastwowymi. CBA moe by stref TSA lub TRA.CBA, rozcigajca si ponad granicami krajowymi, moe by zlokalizowana w sposbprzynoszcy korzyci zarwno operacjom GAT, jak i OAT. CBA, w poczeniu z potencjalnymwykorzystaniem, przechodzcej przez ni CDR, pozwala na popraw struktury przestrzenipowietrznej w rejonach przygranicznych oraz pomaga w poprawie sieci tras ATS.

2.3.4.2 Przed ustanowieniem CBA wymagane jest zawarcie odpowiednich porozumiemidzyrzdowych i operacyjnych rozstrzygajcych problemy natury prawnej, technicznej ioperacyjnej pomidzy odpowiednimi strukturami zainteresowanych pastw. Formalneporozumienia ws. ustanowienia i wykorzystywania CBA musz regulowa kwestie zwizane zsuwerennoci, obronnoci, kwestie prawne, operacyjne, rodowiskowe oraz poszukiwania iratownictwa.

2.3.5. Procedury uprzedniej lub zredukowanej koordynacji przestrzeni powietrznej

2.3.5.1. Przestrzepowietrzna wymagajcauprzedniej koordynacji (PCA)jest czci przestrzenipowietrznej o okrelonych wymiarach, w ramach ktrej indywidualny lot GAT moe bywykonywany poza tras pod warunkiem wczeniejszej koordynacji zainicjowanej przezkontrolerw GAT z kontrolerami OAT.

2.3.5.2. Procedura PCA, stanowic kolejny sposb rezerwowania przestrzeni powietrznej, obejmujedany blok kontrolowanej przestrzeni powietrznej, w ktrym dziaania wojskowe mog siodbywa na zasadzie ad-hoc, a indywidualne loty tranzytowe GAT mog zosta dopuszczone,na zasadach okrelonych w LoA pomidzy zainteresowanymi organami.

2.3.5.3. Przestrze powietrzna o zredukowanej koordynacji (RCA) jest czci przestrzenipowietrznej o okrelonych wymiarach, w ktrej lot GAT moe by wykonywany poza tras,bez koniecznoci wczeniejszejkoordynacji pomidzy kontrolerami GAT i OAT.

2.3.5.4. W okresie maej intensywnoci lotw OAT, potrzeba koordynacji cywilno-wojskowej dla lotwGAT poza tras niepotrzebnie zwiksza obcienie prac kontrolera. Procedura RCA mazwykle zastosowanie dla bardzo duych obszarw takich, jak cay FIR/UIR, ale rwnie dla

krytycznych sektorw ACC, ktre rni si pojemnociami, zgodnie z wystpujcdziaalnoci wojskow na danym obszarze.

2.3.5.5. Przed wydaniem zgody GAT na lot poza tras, kontroler OAT odpowiedzialny za separacjpomidzy OAT i GAT, musi mie bezporedni dostp do wszelkich niezbdnych danych lotu ,w tym i radarowych, cznie z zamiarami kontrolera, dotyczcych caego ruchu GAT w jegostrefie odpowiedzialnoci.

2.4. STOSOWANIE KONCEPCJI FUA

2.4.1. Trasy ATS

2.4.1.1. Zgodnie z przepisami ICAO, trasa ATS jest okrelon tras dla potrzeb ruchu GAT, gdziezapewnia si suby ruchu lotniczego. Wyraenie "trasa ATS", stosowane w PodrcznikuASM, oznacza odpowiednio: grn tras lotnicz, drog lotnicz, tras ze sub doradcz,


5/28/2018 Fua

43/250

Wytyczne EUROCONTR

fua

Documents