၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ

အမျးသားစမကနး

က အလကမဝါဒ၊ရညမနးချကနငလပငနးစဉ

ေနာကဆကတ - ၁

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

ေနာကဆကတ - ၁

က အလက မဝါဒ၊ ရညမနးချကနင လပငနးစဉ

လယယာက

၁ လယယာစကပျ းေရးနငဆညေြမာငး ၁

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

သားငါးက

၂ ေမးြမေရးနင ေရလပငနး ၆

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

သစေတာက

၃ ပတ၀နးကျငထနးသမးေရးနငသစေတာေရးရာ ၁၁

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

စမးအငက

၄ စမးအင ၁၄

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

သတနငတငးထကပစညးက

၅ သတတငး ၁၈

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

စကမလကမက

၆ စကမ ၂၁

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

လ ပစစဓာတအားက

၇ လပစစစမးအား ၂၅

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ေဆာကလပမက

၈ ေဆာကလပေရး ၂၉

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

ပေဆာငေရးက

၉ ပေဆာငေရး ၃၆

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ရထားပေဆာငေရး ၄၁

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ဆကသယေရးက

၁၀ ဆကသယေရးနငသတငးအချကအလကနညးပညာ ၄၄

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ေငေရးေကးေရးက

၁၁ ဘ ာေရးနငအခန ၄၈

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

လမေရးနငစမခန ခေရးက

၁၂ ပညာေရး ၅၄

အေြခခပညာ ၅၄

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အဆငြမငပညာ ၅၄

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၁၃ ကျနးမာေရး ၆၁

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၁၄ ကာကယေရး ၆၆

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၁၅ သပနငနညးပညာ ၇၀

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

လမေရးက များ

၁၆ ြပနကားေရး ၇၃

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၁၇ သာသနာေရး ၈၇

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၁၈ အားကစား ၈၉

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၁၉ ယဉေကျးမ ၉၁

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၂၀ အလပသမား၊အလပအကငနငလမဖလေရး ၉၈

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

၂၁ လမဝနထမးကယဆယေရးနငြပနလညေနရာချထားေရး ၁၀၉

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

စမခန ခေရးက များ

၂၂ ြပညေထာငစေရးေကာကပေကာမရငရး ၁၂၅

လပငနးစဉ

၂၃ လတေတာရး ၁၂၆

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၂၄ ြပညေထာငစတရားလတေတာချပရး ၁၂၇

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၂၅ ြပညေထာငစစာရငးစစချပရး ၁၂၉

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

၂၆ ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ ၁၃၀

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ဝနထမးေရးချယေလကျငေရး ၁၃၂

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ဗဟဝနထမးတကသလ(ေဖာငကး) ၁၃၄

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ဗဟဝနထမးတကသလ(အထကြမနမာြပည) ၁၃၆

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ဝနထမးေရးရာဦးစး ၁၃၇

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၂၇ ြပညထေရး ၁၃၉

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

၂၈ နယစပေရးရာ ၁၇၉

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၂၉ နငငြခားေရး ၁၈၃

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၃၀ အမျ းသားစမကနးနင စးပားေရး ဖ ဖ းတးတကမ ၁၈၆

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

၃၁ လဝငမကးကပေရးနငြပညသအငအား ၁၈၉

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ဝနေဆာငမက

၃၂ ဟတယနငခရးသားလာေရး ၂၀၀

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

အေကာငးအရာ စာမျကနာ

၂ ၃

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနး ဥပေဒ

မာတကာ

အမတစဉ

၁

၃၃ သမဝါယမ ၂၀၄

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

ကနသယေရးက

၃၄ စးပားေရးနငကးသနးေရာငးဝယေရး ၂၀၅

မဝါဒ

ရညမနးချက

လပငနးစဉ

 

 

က အလက မဝါဒ၊ ရညမနးချက နင လပငနးစဉ

၁။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသား စမကနးတင လယယာက နင စပလျဉး၍ မဝါဒ၊

ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည။

(က) လယယာ စကပျးေရးနင ဆညေြမာငး

(၁) မဝါဒ များမာ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည-

(ကက)ေရေြမေဒသ အေြခအေနနင ကကည ပး အရညအေသးေကာငး၊

အထကနနးေကာငးေသာ သးန မျးေကာငးမျးသန မျးေစများ

ထတလပ သးစ စကပျ းေရးက ေဆာငရကေရး၊

(ခခ) ေတာငသလယသမားများနင ဝနထမးများအား စကပျးေရး

နညးပညာများ ေလကျငပညာေပးြခငး၊ စကပျ းေရး ပညာရငများ

ေမးထတေပးြခငး၊ စကပျ းေရး ဘာသာရပအား တးချ သငကား

ေပးြခငး လပငနးများက ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) လယယာက ေရရညတညတ ဖ ဖ းတးတကေရးအတက စကပျ း

ေရးဆငရာ သေတသနနင ဖ ဖ းေရး လပငနးများက အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကသားေရး၊

(ဃဃ)ေတာငသလယသမားများ၏ အကျ းစးပားနင အခငအေရးက

ကာကယ ေစာငေရာကေရး၊

(ငင) စကပျ းထတလပသည ေကာကပသးနများ ထတလပမကနကျ

စရတ ေလျာနညးေရး၊ သးနအရညအေသး ြမငမားေရး၊ ေစျးကက

ခငမာေရးနင သငတငမတသည ေစျးနနး ရရေရးတက ကည

ေဆာငရကေရး၊

(စစ) လကမလယယာစနစမ စကမလယယာစနစသ ကးေြပာငးနငေရး

အားေပး ေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)လယယာက ဖ ဖ း တးတကလာြခငးြဖင ေကျးလကေဒသ ဖ ဖ း

တးတကေရးနင ဆငးရမေလ ာချေရးက အေထာကအကြပ

သားေရး၊

2 

 

(ဇဇ) လယယာေြမ ဥပေဒသစအရ ေတာငသလယသမားများ၏ ရပင

ခငနင အကျးခစားခငများ ထထေရာကေရာက ရရခစားေစေရး။

(စျစျ) စကပျ းေရ လေလာကစာ ရရေရးအတက ေဒသေရေြမနငအည

ေရသယဇာတများက ေဖာထတအသးချေရး၊

(ညည) လယယာေြမ ေရကးနစြမပမမ ကာကယေရး လပငနးများ

ေဆာငရကသားေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစသည။

(ကက)လယယာက ဆငရာ ကနးဂဏနးများ မနကနေရးက

တငးေဒသကး/ ြပညနယများတင တးချ ေဆာငရကသားရန။

(ခခ) သးနစကပျး ထတလပမ တးတကေရးအတက စပါး၊ ပမျးစ၊ နမး၊

က၊ ဝါ၊ ေြပာငးနင ေနကာ အပါအဝင အဓကသးနများတင အရည

အေသးနင အထကနနးေကာငး မျးေကာငးမျးသနများ ေြပာငးလ

စကပျးသားရန။

(ဂဂ) စပါးအပါအဝင သးန အမယအလက မျးေကာငးမျးသန မျးေစများ

ထတလပ ြဖနြဖး စကပျးနငရန ေခတမမျးေစ သနစငစကများ

တညေထာငေရး အတက သကဆငရာ ဝနကးဌာနများနင

လညးေကာငး၊ ပဂလက က နငလညးေကာငး နးကပစာ ပးေပါငး

ေဆာငရကသားရန။

(ဃဃ)ြပညတငးစားသးဆ ဖလေရးအတက နငငြခားေင သးစမ ေလာချ

နငမည သငးကနအစားထး လပငနးအြဖစ ေဆာငရကနငရန

ေခတမ ဆစကများ တညေထာငေရး၊ အရညအေသးေကာငးဆနများ

ကတခ တငပနငေရးအတက ေခတမဆနစက တညေထာင

ေဆာငရကေရး လပငနးများက ပဂလက က နငလညးေကာငး၊

သကဆငရာ ဝန ကး ဌာနများနငလညးေကာငး နးကပစာ ပးေပါငး

ေဆာငရကသားရန။

3 

 

(ငင) ဆညေရေသာကစနစ ခငမာ ပးြဖစသည နစသးသးသး ထေရာကစာ

စကပျ းရန အလားအလာ ေကာငးရေသာ ေတာငသ လယသမား

များ၏ ပသ ာန အမျးမျးြဖင ပစမကျြဖစေနသည လပကကငယ

များက စနစတကျ ဟကတာကက၊ ဧကကကများ အြဖစသ

ေြမယာြပြပင ေြပာငးလ အေကာငအထည ေဖာေပးနငမည လကမ

လယယာမ စကမလယယာစနစ လယကကများက တငးေဒသကး/

ြပညနယ အသးသးတင ြပညပေချးေင/ ေထာကပေငြဖင နစစဉဧက

(၁၀၀၀၀) စ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကသားရန။

(စစ) စကမလယယာစနစ ဖ ဖးေရးအတက လယယာသး စကကရယာ

များအား ေစျးနနးသကသာစာြဖင ဝယယသးစနငေရး အားေပး

ေဆာငရက သားရန။

(ဆဆ)စကမလယယာ သငတနးေကျာငးများ ဖငလစ၍ နစစဉ

သငတနးသား (၁၀၀၀) ေလကျင ေမးထတသားရန။

(ဇဇ) စကမလယယာ သငတနးေကျာငးအလက လအပသည သငကားမ

ေထာကကြပ ေခတမထနစက၊ ေခတမမျးေစချစက၊ ေခတမ

ရတသမး ေခေလစက စသည လယယာသး စကယနရားများ

တပဆင အသးြပနငေရး ေဆာငရကသားရန။

(စျစျ) ကချင၊ ကယား၊ ချငး၊ ရမး ြပညနယများ၌ ေရ ေြပာငး ေတာငယာ

စနစမ ေလကားထစ ကနးြမငလယယာေြမစနစသ ေဖာထတနငရန

ေရ ေြပးစမကနးအြဖစ ဧက (၂၀၀၀)စ ေဆာငရကသားရန။

(ညည)တညေဆာက ပး ဆညေရေသာကစနစ ြပြပငမမးမေရး လပငနး

များနင တညေဆာကဆ ဆညေရေသာကစနစလပငနးများ အချနမ

ရာနနးြပည တညေဆာက ပးစးနငေရး ေဆာငရကသားရန။

(ဋဋ) တညေဆာက ပး ေရလဆည၊ ေရေလာငတမနင လပစစ ြမစေရတင

စသည ေရရရေရး လပငနးများ စမးေဆာငရည တးတကေကာငးမန

ေစေရး ေဆာငရကသားရန။

4 

 

(ဌဌ) ေရလဆည၊ ေရေလာငတမနင လပစစြမစေရတင စသည ေရရရေရး

လပငနးများ ေဆာငရကရာတင စချနစညနးများ ြပညမေရး

စနစတကျ ေဆာငရကသားရန။

(ဍဍ) မနတငးနင ပငလယဒလငးများ ကျေရာကတတေသာ ေဒသများ

တင ဒေရတားတာတမများ စနစတကျ စချနစညနးမ တညေဆာက

သားရနနင လယယာေြမ ေရ ကးနစြမပမမ ကာကယေရးလပငနး

များ ေဆာငရကသားရန။

(ဎဎ) စကပျ းေရး ဘရပညာရငများ၊ စကပျ းေရး ဒပလမာဘ ရများ

ေလကျင ေမးထတသားရန။

(ဏဏ)သေတသန လပငနးများ၊ စကပျးပညာေပး လပငနးများ၊ ေလကျင

သငကားြခငးများက စဉဆကမြပတ ေဆာငရကသားရန။

(တတ)ေတာငသလယသမားများအတက စကပျးစရတေချးေင၊ ဖ ဖးေရး

ေချးေငများ ထတေချး ေပးသားရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစသည။

(ကက)ေြမကး၊ ေြမပနင ေြမစာရငး မနကနေရး၊ ေြမတငးတာ၍ ေြမပများ

ထတလပ အသးြပနငေရးနင ေတာငသတစဦးချငး စကပျး

လပကငလျကရသည လပကကဧရယာများ စာရငး ေကာကယေရး

လပငနးများက အထးဦးစားေပး ေဆာငရက သားပါမည။

(ခခ) ေရေြမေဒသ အေြခအေနေပးသည တငးေဒသကး/ ြပညနယ

များတင ဧက(၁၀၀)စ စပမျးစပါး မျးေစ ထတလပ သားနငေရး

အတက ဆနစပါးအထးြပ ကမဏများ၊ လပငနးရငများ၏

အငအားက ရယ၍ ဝနကးဌာန၏ ေလကျငေမးြမထားသည

ပညာရငများနင ကည ေဆာငရက သားပါမည။

(ဂဂ) သးနစကပျး ထတလပမ တးတကေရးအတက စပါး၊ ပမျးစ၊ နမး၊

က၊ ဝါ၊ ေြပာငးနင ေနကာ အပါအဝင အဓကသးနများတင

အရညအေသးနင အထကနနးေကာငး မျ းေကာငးမျ းသနများ

ေြပာငးလ စကပျးသားမည ြဖစပါသည။

5 

 

(ဃဃ)ေဆာငရကဆ ဆညတမ စမကနးလပငနး (၄၉)ခက ရနပေင ကျပ

(၁၂၉၇၂၃.၇၆၂) သနးြဖင အကျးြပဧက (၅၆၇၂၆)နင ေရေဘး

ကာကယဧရယာ (၉၉၅၁၀)ဧက ရရရန ေဆာငရကမည ြဖစပါသည။

ေဆာငရကဆ ဆညေရေသာကစနစ (၃) ခနင ေဆာငရကဆ

စမကနး လပငနး (၁၁)ခ စစေပါငး စမကနး (၁၄) ခက အပးတည

ေဆာက သားမည။

(ငင) ဆညေြမာငး ြဖညစကလပငနး စမကနး (၄၄) ခက ရနပေင

ကျပသနး (၁၅၀၀) ြဖင မလ ဆညေရေသာက ဧရယာ ဧက

(၁၉၄၆၁) က ေရေသချာ ေစပး ေရေဘး ကာကယဧရယာ ဧက

(၁၁၀၃၃)က အကျးြပနငရန ေဆာငရကသားပါမည။

(စစ) ဆညေြမာငးလပငနးစမကနးသစများ အေနြဖင စမကနးသစ (၁၆)

ခနင တးေြမာငးများ ေခတမေအာင ြပနလညမမးမြခငး လပငနး

(၁)ခ က ရနပေငကျပသနး (၃၀၈၄၈.၅၇၃)ြဖင ဆညေရေသာက

ဧရယာ (၂၇၀၀)ဧကက ထပမေရေပးေဝနငရနနင ဧက (၅၂၀၀) က

ေရေဘးမ ကာကယနငရန ေဆာငရကသားမည။

(ဆဆ)ေဆာငရကဆ လပစစြမစေရတငလပငနး စမကနး (၈)ခအား

ဘတဂျက ရနပေင (၆.၈၈၃) ဘလယကျပြဖင အကျးြပဧက

(၆၅၂၉၈) က ေရေပးေဝနငရန ေဆာငရကသားပါမည။

(ဇဇ) စကမလယယာ စနစကျ လယကကများက ေနြပညေတာေကာငစ

နယေြမ၊ စစကငး၊ ပခး၊ မေကး၊ မနေလး၊ ရနကန၊ ဧရာဝတ

တငးေဒသကးများနင မနြပညနယ၊ ရမးြပညနယတတင ဧက

(၁၀၀၀၀) စ ေဖာထတေရးက ြပညပေချးေင/ေထာကပေင အက

အညြဖင ေဆာငရကသားပါမည။

(စျစျ) ကနးြမငေဒသ လယယာေြမ ေဖာထတမက ကချင၊ ကယား၊ ချငးနင

ရမးြပညနယတင ေရ ေြပးအြဖစ ဧက (၂၀၀၀)စအား ေဒသနရ

စမကနးများအြဖစ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကနငရနအတက

6 

 

လအပေသာ နညးပညာနင ကမးကျငမ အကအညများ ပပး

ေဆာငရကသားပါမည။

(ညည)စကမလယယာ သငတနးေကျာငးများ ဖငလစ၍ သငတနးသား

(၁၀၀၀) ေလကျင ေမးထတသားပါမည။

(ဋဋ) ေရဆငးစကပျ းေရးတကသလမ စကပျ းေရးဘ ရ ပညာရင(၄၃၂)

ဦး၊ စကပျ းေရး သပေကျာငးများမ ဒပလမာဘ ရ (၆၀၀)ဦး

ေမးထတ သားပါမည။

(ဌဌ) သေတသနလပငနးများ၊ စကပျ းပညာေပးလပငနးများ၊ သးနစြပ

ကကများြဖင ပညာရပ ေလကျငသငကားြခငး လပငနးများ

ေဆာငရကသားပါ မည။

(ဍဍ) နစစဉစကပျးစရတနင ဖ ဖ းေရးေချးေင (၁၄၆၁) ဘလယကျပ

ထတေချးေပးသားပါမည။

၂။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသား စမကနးတင သားငါးက နင စပလျဉး၍ မဝါဒ

ရညမနးချကနင လပငနးစဉ များမာေအာကပါ အတငးြဖစသည-

(က) ေမးြမေရးနငေရလပငနး

(၁) မဝါဒမာ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည-

(ကက)သားငါး မျးေကာငးမျးသနများ တးတက ြဖနြဖးေပးေရး၊

(ခခ) နငငေတာအတငး သားငါးထတလပမ ဘကစဖ ဖ း တးတကေစရန

ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) ြပညတငး၌ သားငါးစားသးမ ဖလေစ ပး ပလ သညများက

ြပညပသ တငပ၍ နငငြခားသးေငတးတက ရာေဖနငရနအတက

ေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)သားငါးက ဆငရာ ရငးနးြမ ပနမများ ပမတးတက ထနးကားလာ

ေစရန ေဆာငရကေရး၊

(ငင) ပစနေမးြမေရးလပငနး တးချ ေဆာငရကေရး၊

(စစ) ေရချေရငန ငါးပစနသယဇာတများ မျးမြပနးတးေစေရး အတက

ထနးသမး ေစာငေရာကေရး၊

7 

 

(ဆဆ)ြပညတငးစားသးမ ဖလေစေရးအတက ေရချငါး ပမတးချ

ထတလပရန နငငေတာအတငးရ ငါးလပငနးလပကငေသာ ေရြပင

များတင ငါးသယဇာတတးတကေရး လပငနးများ အရနအဟနြဖင

ေဆာငရကေရး၊

(ဇဇ) နငငေတာ၏ ဦးေဆာင လမးညနမြဖင ေကျးလကေဒသ ဖ ဖးေရး

အေထာကအကြပ သားငါးေမးြမေရး တးတကေစရန ေဆာငရက

ေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)စမကနး ကာလအတငး အသားထတလပမက ၈.၅ % တးတက

ြဖစေပ ေအာင ေဆာငရကရန။

(ခခ) သားငါးက ၏ စစေပါငး ထတလပမတနဖးက ၂၀၁၃-၂၀၁၄

ဘ ာနစတင ပမနေဈးနနးအရ အေြခခနစအေပ (၁.၀၇) ဆ

ြဖစေပ ရန နင ၇.၃% တးတကေရး ေဆာငရကရန။

(ဂဂ) ပဉမကာလတ ငါးနစစမကနး၏ တတယနစ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာ

နစ ပျားထကပစညး ထတလပမက တစနစ (၁.၅၉) ရာခငနနး

တးတကေအာင ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)ပဉမကာလတ ငါးနစစမကနး၏ တတယနစ ၂၀၁၃-၂၀၁၄

ဘ ာနစ တင ငါးပစန ထတလပမက (၆.၄)% တးတကရရေစရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)စးပားြဖစ ေမးြမထတလပေရး လပငနး ကးများ ထေထာငနငရန

ြပညတငး၊ ြပညပမ အရငးအနးနင နညးပညာများ ရယနငေရး

အတက ကညေဆာငရက သားပါမည။

(ခခ) တရ စာနနင တရ စာနထက ပစညးများ၏ ထတလပမစရတ

ေလာချ ပး အရညအေသး ေကာငးမနေသာ ထကကနများက

သငးကန အစားထးေရးနင ြပညပေစျးကက ရရေရး ေဆာငရက

သားပါမည။

8 

 

(ဂဂ) ေမးြမေရးဆငရာ အေြခခ ကနးဂဏနး အချကအလကများ မနကန

ြပညစစာ ရရေရးနင ေမးြမထတလပမ တးတကေစေရး အတက

ထေရာကစာ ကးကပ ေဆာငရကသားပါမည။

(ဃဃ)ပျားရညနင ပျားထကပစညးများက နငငတကာ စချနစညနးနင

အည ထတလပ ပး၊ ြပညတငး၊ ြပညပေစျးကက ပမတးချ

ေဆာငရက သားပါမည။

(ငင) နငငြခားေင တးတကရရေရးအတက ြပညပသ ငါးပစန တးချ

တငပနငေရး ပဂလက လပငနးရငများအား ကညပပး၍

တနးအားေပး ေဆာငရက သားပါမည။

(စစ) သဘာ၀ေရြပငရ ငါးလပငနးဆငရာ သယဇာတများ စဉဆက

မြပတ ထတလပနငေရးနင သဘာ၀ပတ၀နးကျင ထနးသမးေရး

ဆငရာလပငနးများ ေဆာငရကြခငး (ငါးမဖမးရ တားြမစဧရယာနင

ငါးမဖမးရ တားြမစကာလ) ငါးလပငနးဆငရာ တညဆဥပေဒများ

ကးကပ ကပကြခငး၊ သေတသန လပငနးများ ေဆာငရကြခငး

လပငနးများက ေဆာငရကသားမည ြဖစပါသည။

(ဆဆ)ငါးလပငနး စစေဆးေရးနင အရညအေသး ထနးသမးေရးဌာန

အေနြဖင အဏစပ ဓါတခခနးများက နယစပ ထကေပါကအလက

တးချတညေထာင ေဆာငရကသားပါမည။

(ဇဇ) ေရချငါးလပငနးနငပတသက၍ ေရချ ပစနေမးြမနငေရး အတက

တစမျးချငး ေမးြမသညစနစမ ေရာေနာေမးြမသည စနစသ

ေြပာငးလ ေဆာငရကြခငး၊ အငးအငများတင ဖမးဆးြခငးမ ရရ

သည ငါးများက ေမးြမထတလပသည လပငနးနင ေမးြမြခငးက

အေြခခေသာ ငါးဖမးဆးြခငး လပငနးများ ေဆာငရကသားပါမည။

(စျဈ) ေကျးလကေန ြပညသများ အပ၀ငေငရရရန သားငါးဆငရာ

ေခတမနညး ပညာသစများ သငတနးပချေပးြခငးြဖင ေပါငးစညး

လယယာစနစ ေပ ထကလာေစေရး ကညေဆာငရက သားပါမည။

9 

 

(ညည) ဌာနပင အကျ းအြမတမရနငသည ေမးြမေရးြခများအား လပငနး

ေလာချ၍ အကျ းအြမတေသချာမည ေမးြမေရးလပငနးများတင

တးချ ေဆာငရကမည။

(ဋဋ) ြမနမာနငငတင ြဖစပါးေလရေသာ တရ စာန ကးစကေရာဂါ

ကာကယေဆးများက လေလာကစာထတလပနငခ ပး၊ နငနငးစာ

ကာကယနငခ ပ ြဖစေသာလညး ထပမရငဆငရမည ဆးရးမ

ကးမားေသာ တရ စာန ေရာဂါများက သေတသနြပြခငး၊

ကာကယြခငး၊ ထနးချပြခငးလပငနးအား နငငတကာ အဖအစညး

များနင ပးေပါငး ေဆာငရကမည။

(ဌဌ) သေတသန ဓါတခခနးများ အဆငြမငတငြခငး၊ ေခတမစကပစညး

ကရယာ၊ နညးပညာလအပချကများ ြဖညဆညးြခငး၊ ကမးကျင

ပညာရငများ ေလကျငေမးထတြခငး၊ လအပချကနငအည ခနအပ

တာဝနေပးြခငး၊ နငငတကာအကအညများ ညနငးရယြခငးများက

ေဆာငရကမည။

(ဍဍ) စချနစညနးမ တရ စာနကသေဆးဝါးများ၊ တရ စာနအစားအစာများ

ထတလပြခငးနင အရညအေသး စစေဆးြခငး လပငနးများက

ထေရာကစာ ေဆာငရကမည။

(ဎဎ) ေမးြမေရးဆငရာ အေြခခ ကနးဂဏနးများ ရရေရးနင ထေရာကစာ

ကးကပေရးအတက ဌာနတငး ကမးကျင ပညာရငများ၊ ြပညတငး

ပညာရငများနင နငငတကာ ပညာရငများ ပးေပါငး၍ လစမးအား

အရငးအြမစ ဖ ဖ းေရး ေဆာငရကသားပါမည။

(ဏဏ)ေမးြမေရးဆငရာ လပငနး တးတကေအာငြမငမ ရရေရးအတက

စားကျကဖ ဖ းေရး၊ တရ စာနအစားအစာ လေလာကစာ ရရအသးြပ

နငေရးအတက သကဆငရာ ၀နကးဌာန၊ အဖအစညး အချငးချငး

နင ေပါငးစပညနငး ေဆာငရကသားပါမည။

10 

 

(တတ)ေမးြမေရးနင ေရလပငနး ဖ ဖးတးတကေရးအတက ြပညတငး

ြပညပမ အရငးအနး၊ နညးပညာပပးကညေရး၊ လပထးလပနညး

နငအည ရငးနးြမ ပနနငေရးကစများ ေဆာငရကသားပါမည။

(ထထ)ငါး၊ ပစန၊ ပစနကျား (ရခငြပညနယ အတကဦးစားေပး) နား၊ ၀က

စသညြဖင လအပေသာတရ စာနမျးေကာငးမျးသနများက ေဒသ

အလက လအပချကနငအည လေလာကစာ ြဖနြဖးေပးနငေရး

အတက စစဉေဆာငရကပါမည။

(ဒဒ) နငငြခားကမဏများ၏ ငါးဖမးသေဘာများမ ဖမးဆးရမသည

ကနကမးများက ြပညတငးသသာ ြပနလညတငပလက ြပညတငးရ

စကရများတညေထာငကာ ြပြပငထတလပမက ခငြပသည ဖကစပ

ငါးဖမးခငက ခငြပသငသည။

(ဓဓ) ြပညတငးငါးေမးြမေရး လပငနးရငများအတကလအပေသာ အရငး

အနးနင နညးပညာပပး ကညေဆာငရကေရး လပငနးစဉတင

ြပညတငး ြပညပမ ပါဝငေဆာငရကေရး ေဖာေဆာငသားပါမည။

(နန) တငးေဒသကးနင ြပညနယအသးသးရ အငးလပငနး၊ ေရေပ ေရလ

ငါးဖမးြခငး လပငနးများတင ေဒသခြပညသများ၊ လပငနးရငများ

အကားြဖစေပ ေနသည ပဋပကများအတက ြပညေထာငစအစးရ

အဖ ရးမလအပသည အကဉာဏနင အကအညများ ေဆာငရက

သားပါမည။

(ပပ) သားငါးဆငရာ က များ တးတကြဖစေပ ေစေရးအတက

အေထာကအကြဖစေစနငေသာ သကဆငရာဝနကးဌာန အသးသးမ

ထတြပနထားေသာ ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒများက ြပညသများ

ကျယကျယြပနြပန သရနငေရး ပညာေပးလပငနးများ တးချ

ေဆာငရက သားပါမည။

11 

 

၃။   ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနးတင သစေတာက နငစပလျဉး၍ မဝါဒ၊

ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစသည-

(က) ပတဝနးကျငထနးသမးေရးနငသစေတာေရးရာ

(၁) မဝါဒမာ ေအာကပါအတငး ြဖစသည-

(ကက)ေရ၊ ေြမ သဘာဝပတဝနးကျငနင ဇဝမျးစမျးကများ ထနးသမး

ကာကယေရး၊

( ခခ ) သဘာဝေတာများ ထနးသမးကာကယြခငးနင သစေတာစကခငး

များ တညေထာငြခငးြဖင ရာသဥတမတေစပး စကပျးေရးက

အေထာကအကြပေစေရး၊

( ဂဂ ) ေကျးလကေန ြပညသတ၏ အေြခခ သစေတာထကပစညး

လအပချကများ ြဖညဆညးေပးေရး၊

(ဃဃ)သဘာဝပတဝနးကျင ထနးသမးေရးနင သစေတာများ အပချပ

လပကငမတတင ြပညသအများ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရကလာ

ေစေရး၊

(ငင) သစနင အြခားသစေတာထကပစညးများ စဉဆကမြပတ ထတယ

သးစနငေရးနင ြပညသလထမ ေနအမများ ေဆာကလပရာတင

လအပလျက ရေသာ သစများက ြဖညဆညးေရာငးချေပးနငေရး၊

(စစ) သစေတာသယဇာတများ ထတယသးစရာတင အေလအလင

နညးပါး ပး သစအေြခခ စကမလပငနးများ တးတကြဖစထနး

ေပ ေပါကလာေစ ေရး၊

(ဆဆ)သစေတာက စမးေဆာငရည တးတကြမငမားေရး၊

(ဇဇ) ပတဝနးကျငထနးသမးေရးလပငနးများ အေကာငအထညေဖာေရး၊

( ၂ ) ရညမနးချကမာ သဘာဝပတဝနးကျင ထနးသမးကာကယြခငးြဖင

ေရရည ဖ ဖ းတးတကမများရရေရး အေကာငအထညေဖာေဆာငရကရန။

( ၃ ) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစသည-

(ကက)သဘာဝေတာများ ထနးသမးကာကယမည။

12 

 

(ခခ) က းဝငး/က းြပငကာကယေတာများ၊ သဘာဝ နယေြမများက

သစေတာက ပငမစမကနးပါ ရညမနးချကများနငအည တးချ

ဖ စညး သတမတမည။

(ဂဂ) သဘာဝေတာမ သစထတလပမအား ြဖညစကေပးနငေရးအတက

စးပားေရး သစေတာစကခငးများ တညေထာငမည။

(ဃဃ)ေကျးလကြပညသများ၏ အေြခခ လအပချကြဖစေသာ သစေတာ

ထကပစညး ြဖညဆညးေပးနငေရးအတက သစေတာစကခငးများ၊

ေဒသခ ြပညသအစအဖ ပင သစေတာများ တညေထာငမည။

(ငင) ေြမအေြခအေနေပးေသာ ေကျးရာများ၊ မ များတင ေကျးရာသး

စကခငးများက စမချကြဖင ြပညသလထက စညးရးစကပျ းမည။

(စစ) ေရေဝေရလ ေဒသများ ထနးသမးရနနင ဆညေြမာငး၊ တာတမများ

ေရရညတညတေစေရးအတက ေရေဝေရလစကခငးများတညေထာင

မည။

(ဆဆ)နစစဉ လထလပရားမြဖင သစပငများ စကပျ းနငေရးအတက

ပျ းပငများ ြဖန ေဝေပးမည။

(ဇဇ) သစေတာထနးသမးမလပငနးများတင ြပညသအများ ပးေပါငးပါဝင

လာေစေရးအတက ပညာေပးလပငနးများ ေဆာငရကမည။

(ဈဈ) အပပငးေဒသ စမးလနး စြပညေရးအတက သစေတာစကခငးများ

တညေထာင ထနးသမးမည။

(ညည) အပပငးေဒသအတငးရ သဘာဝေတာကျနများက ြပစထနးသမး

မည။

( ဋဋ ) သဘာဝေတာများမ ထငးထတယ သးစမက ေလ ာချနငေရးနင

ထငးအစား အြခားေလာငစာသးစေရးက ဦးတညလျက စမးအားြမင

မးဖများ၊ ေလာငစာေတာငများနင စန ပစပစညးများ ထေရာကစာ

တးြမငသးစလာေရးအတက စညးရး ေဆာငရကမည။

13 

 

(ဌဌ) အပပငးေဒသတင ေြမဆလာတကစားြခငး၊ ေြမအဆငအတနး

နမကျြခငးမ ကာကယနငေရးအတက နနးတား ဆညငယများ

တညေဆာက သားမည။

(ဍဍ) ေကျးလကြပညသများ ေသာကသးေရ ဖလေစေရးအတက ေရကန

ငယများ တးေဖာမည။

(ဎဎ) အပပငးေဒသအတငးရ ေတာငစဉေတာငတနးများ စမးလနးစြပည

လာေစေရးအတက စမချကြဖင ေဆာငရကမည။

(ဏဏ)ကနးနင သစမာများက နစစဉေတာထကအေပ အေြခခ၍ စစစ

ထတလပမည။

(တတ)ေရာငးတနးဝင သစမျ းနငအတ လသးနညးသစမျ းများက တဖက

ထတလပမည။

(ထထ)သစမဟတသည အြခားသစေတာထက ပစညးများက စမကနး

လျာထားချက ေဘာငအတငးမ ထတယ သးစမည။

(ဒဒ) ေခတမစကယနရားြဖင သစထတေရးအငအား တးြမငသားရနနင

သဘာဝ ပတဝနးကျငနင လကေလျာညေထြဖစသည ဆငြဖင

သစထတ နညးစနစက ဆကလကေဆာငရကမည။

(ဓဓ) သစထတလမးများ ေဖာကလပေရးနင သယယပေဆာငေရး

နညးစနစများ ေကာငးမနေအာင ေဆာငရကမည။

(နန) သစမထတမနင သစထတ ပးကာလ သဘာဝပတဝနးကျငအား

အကျ းသကေရာကမက ေလလာဆနးစစ ပး သဘာဝ ပတဝနးကျင

ထခကမ သကသာေစေသာ သစထတနညးလမးများက လကနာ

ေဆာငရကမည။

(ပပ) သစအေြခခ စကမလပငနးများ ဖ ဖး တးတကလာေရးအတက

လအပေသာ သစလးကနကမးရရေရး စမေဆာငရကမည။

(ဖဖ) သစအေြခခ စကမလပငနးထကကန အမညသစများ ထတလပမည

စကရ၊ အလပရသစများ ေပ ထနးလာသညနငအမ ြပညတငးအလပ

14 

 

သမားများအတက ေခတမနညးပညာသစများ ရရလာေစရန

ေဆာငရကမည။

(ဗဗ) လသးနညးသစများက နညးပညာသစများ အသးြပ၍ အဆငမ

ကနေချာ များထတလပ ပး ြပညပေဈးကကသ တငပေရာငးချ

နငေရး က းပမး ေဆာငရကမည။

(ဘဘ) ပတဝနးကျင ထနးသမးေရးဆငရာကစရပများက သကဆငရာ ဌာန၊

အဖအစညးများနင ေပါငးစပညနငး အေကာငအထညေဖာသားမည။

(မမ) ပတဝနးကျငထနးသမးေရးနင သစေတာက ဖ ဖ းတးတကေရး

အတက ပမနလပငနးခင သငတနးများအြပင ဘာသာရပဆငရာ

သငတနးများက လအပချကများနငအည ဖငလစပချသားမည။

(ယယ) ြပညတငး/ ြပညပသငတနးများ၊ အလပရေဆးေနးပများ၊ အစညး

အေဝးများသ ဝနထမးများအားေစလတမည။

၄။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင စမးအငက နင စပလျဉး၍ မဝါဒ၊

ရညမနးချက နင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ အတငးြဖစသည-

(က) စမးအင

(၁)မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ြပညတငး စမးအငလအပချက ဖလေစေရးဦးစားေပး ေဆာငရက

ေရး၊

(ခခ) စဉဆကမြပတ စမးအငက ဖ ဖ းတးတကမက အေကာငအထည

ေဖာေရး၊

(ဂဂ) စမးအင အမျ းအစားသစများနင ြပနြပည ဖး မ စမးအင

အရငးအြမစများက ကျယကျယြပနြပန အသးြပနငေရးအတက

ြမငတင ေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)စမးအငအသးြပမ စမးရည တးြမငလာေစေရးနင စမးအင ခးြခ

ေခတာေရးတက ြမငတင ေဆာငရကေရး၊

(ငင) အြခားအစားထး စမးအငအမျးအစားများက အမသးစမးအငအြဖစ

အသးြပနငေရး ြမငတင ေဆာငရကေရး၊

15 

 

(စစ) ရာေဖေတရသည ေရနနင သဘာဝဓါတေင သယဇာတများက

ထကရရာ ေဒသအပါအဝင ြပညသလထတစရပလး အကျ းရဆးနင

အထေရာကဆး ရရခစားနငမည သးစမ ြဖစေစေရး ေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)စမးအငက တင ပဂလကအပငးမ ပမပါဝငေစေရး ြမငတင

ေဆာငရကေရး၊

(၂)ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)နငငေတာ၏ စးပားေရး ဖ ဖ းတးတကေရးအတက လအပေသာ

စမးအင(ေရနနငသဘာဝဓါတေင ) များက ြဖညဆညးေပးသားရန။

(ခခ) စကမက ၊ လယယာက နင အြခားက များအတက

လအပေသာ စကေမာငးဆများ၊ ယရးယား ဓါတေြမသဇာများနင

ေရနဓါတေဗဒ ကနကမးပစညးများက ြဖညဆညးေပးသားရန။

(ဂဂ) စမးအငသးစရာတင သးစမနင ပတဝနးကျငြဖစေပ မ သဟဇာတ

ြဖစေစေရး ဦးတညလျက အသးြပမနင အေလအလင ဆးရးမ

နညးပါးေစေရးအတက စမးအင ေခတာေရး နညးလမးများ ရာေဖ

ေဆာငရကသားရန။

(ဃဃ)နငငတကာနင ေဒသတငး အဖအစညးများနင စမးအငဆငရာ ကစ

ရပများတင ပးေပါငးေဆာငရကသားရန။

(ငင) စမးအငသးစမများတင အဓက သးစမြဖစေနေသာ အမသး

ေလာငစာ သးစမတင ထငးမးေသးအြပင အြခားေလာငစာ

အမျးအစားများကလညး အစားထး သးစသားရန။

(စစ) ြမနမာနငင၏ စမးအငသးစမပစ၊ စမးအင အမျးအစား အလက

လအပချက စသညများက စဉဆကမြပတ ေလလာေနပး အချက

အလကများက အချနနငတစေြပးည ြပငဆငြပစ ထားရသားရန။

(ဆဆ)စမးအင (ေရနနငသဘာဝဓါတေင ) စမကနးများတင ေခတမ

နညးပညာများ အသးြပြခငးြဖင တငးရငးသား ပညာရငများ၏

အရညအေသး တးတကြမငမားလာေစရနနင မျ းဆကသစများ ြပစ

ပျ းေထာငသားရန။

16 

 

(ဇဇ) နငငေတာ၏ လြခ ေရးနင စးပားေရး တည ငမမက အေထာကအက

ြပမည အရစကေမာငးဆ ပမာဏများက စနစတကျ စေဆာငး

ထားရသားရန။

(၃)လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)အမျ းသားအကျ းစးပား ဖ ဖ း တးတကေစေရးအတက အဓက

လအပချကြဖစေသာ စမးအငက ပမထေရာကစာ အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကနငေရး စမကးကပကပက ေဆာငရကမည

အမျးသား စမးအငစမခနခမ ေကာမတက ဖ စညး အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကပါမည။

(ခခ) ေရနနငသဘာဝဓါတေင ြပညတငးသးစမလအပချကက အြမနဆး

ြဖညဆညးေပးနငေရးအတက နငငြခားေရန ကမဏများအား

ဖတေခ ၍ ြမနမာတငးရငးသားပင ကမဏများနင ပးေပါငးေစ ပး

ေရနေြမသစများ တးချ ရာေဖ ထတလပနငေရး ေဆာငရကပါမည။

(ဂဂ) ေရနလကယက တငးတမများက လကရ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကလျကရသည နညးလမးအတငး တငးေဒသကးနင

ြပညနယ အစးရအဖ များ၏ အနးကပ ကးကပမြဖင ဆကလက

ေဆာငရကသားနငရန လအပေသာ လပထးလပနညးများ ြပဌာနး

နငေရး ေဆာငရကပါမည။

(ဃဃ)ေရနတငးသစများတးချ ရာေဖ တးေဖာထတလပြခငး လပငနးများ

က အဓက ဦးတညေဆာငရကမညနညးတ လကရထတလပလျက

ရေသာ ေရနတငးေဟာငးများ၏ ထတလပမ ကျဆငးနနး

အနညးဆးြဖစေစေရး ထနးသမး ေဆာငရကပါမည။

(ငင) သဘာဝဓါတေငပကလငး တညေဆာကြပြပင ထနးသမးြခငး

လပငနးနင သဘာဝဓါတေင ြဖနြဖးြခငးလပငနးများက နငငေတာ

၏ စမးအင ဖလေရးနင အမျ းသားလြခ ေရး လအပချကအရ

နငငေတာ၏ ကးကပမြဖင ေဆာငရကသားမညြဖစ ပး လအပပါက

17 

 

နငငြခား ကမးကျင အဖအစညးများနင အကျးတ ပးေပါငး

ေဆာငရကပါမည။

(စစ) တငးတးေဖာြခငး၊ ဆကစမစ တငးတာြခငးစသည ဝနေဆာငမ

လပငနးများနင ပတသက၍ နငငေတာ၏ ကးကပမြဖင သးြခား

အဖ အစညးတစခက နငငြခား ကမးကျင အဖအစညးများနင

အကျးတ ပးေပါငးဖ စညးကာ နငငြခား ကမဏများမ ေခ ယသည

တငဒါများတင ပါဝငယဉ ပငနငေရး ဆကလကသးသပေဆာငရက

သားပါမည။

(ဆဆ)နငငေတာမ အနာဂတကာလတင ကမးလန ေရနလပငနးက

လပငနးတာဝနခ ေဆာငရကသအေနြဖင တာဝနယေဆာငရက

သားနငရန လအပသညများက ေလလာ သးသပ၍ စမေဆာငရက

သားပါမည။

(ဇဇ) သဘာဝဓါတေငက ေနစဉ ြပညတငးအသးြပနငရနအတက တစရက

လင ၂၇၀ ကဗေပသနး ြဖန ြဖးလျကရရာမ ၄၇၅ ကဗေပသနးအထ

ြဖန ြဖးနငရန စမေဆာငရက သားပါမည။

(စျစျ) ရခငြပညနယ၊ ကမးလနသဘာဝဓါတေင ေရသဘာဝဓါတေငေြမမ

ြပညတငးသ ကဗေပ သနး ၄၀ မ သနး ၆၀ သလညးေကာငး၊

ြပညပသ ကဗေပသနး ၁၆၀ မ သနး ၂၄၀ သ လညးေကာငး

ြဖန ြဖးေရာငးချရန စမေဆာငရကသားပါမည။

(ညည) ရတနာစမကနးမ ထငးနငငသေရာငးချေနသည သဘာဝဓါတေင

များအနကမ ြပညတငး၌ ပမသးစနငေရးအတက ကဗေပသနး ၅၀

က တးြမငရယသားရန စမေဆာငရက ထားပါသည။

(ဋဋ) ေဇာတကစမကနးမ ြပညပသေရာငးချမည သဘာဝဓါတေငများ

အနကမ ကဗေပသနး ၄၀ အား ြပညတငးသးအတက ပမရရေအာင

ေဆာငရက ခ ပးြဖစသြဖင၊ ေဇာတကစမကနးမ စစေပါငး ကဗေပ

သနး ၁၀၀ အား ြပညတငး၌ြဖန ြဖးနငေရးနင ြပညပသ ကဗေပသနး

၂၄၀ ြဖန ြဖး ေရာငးချရန စမေဆာငရကသားပါမည။

18 

 

(ဌဌ) ေရနလကယကတငးတမများ၏ လပကကအား သငေလျာေသာ

အကျယ အဝနး အရယအစား သတမတရနနင တစဦးတညးက

လပကကအများ အြပား လပကငခငြပ ြခငးများမရေစရန

သကဆငရာ တငးေဒသကး/ြပညနယ အစးရအဖများနင ညနငး

ေဆာငရကသားပါမည။

၅။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနးတင သတနငတငးထကပစညးက နင

စပလျဉး၍ မဝါဒ၊ရညမနးချက နင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(က) သတတငး

(၁)မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)နငငေတာ၏ ဓာတသတသကများအား ေခတမနညးပညာများြဖင

အဆငြမငတင၍ ေလလငဆးရးမ အနညးဆးနင အရညအေသး

ြပညမစာ ထတနငေရးသ ေရ ရေဆာငရကေရး၊

(ခခ) ပဂလကပင က ြမငမားေရးနင တငးရငးသား လပငနးရင

ဓာတသတ ထတလပသများ ထနးကား တးပားလာေရး အားေပး

ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) ကျယြပန ထနးကားလာသည ေစျးကက စးပားေရးနငအည

ဓာတသတ ထတလပမနင ေကျာကမျကရတနာေစျးကကများ

ြပညတငး၌ အေြခခငမာေပ ေပါက ပး ထကသငသညေစျးနနးများ

ရရေရး က းပမးေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)ဓာတသတသယဇာတပစညးများ သးစရာတင ြပညပမ တငသငး

ရသည ဓာတသတများကြပညတငး၌ ပမထတလပ အစားထးေရး၊

(ငင) နငငေတာ၏ လြခ ေရးနင စစေရး၌ အေရးပါသည မဟာဗျဟာ

ေြမာက ဓာတသတများကစနစတကျ ထတလပ စေဆာငးထားရ

သား ေရး၊

(စစ) ဓာတသတထတလပမေကာင ြမနမာေရေြမသဘာ၀နင ပတဝနး

ကျငထခကယယငး ပျကစးမမရေစေရးနင ေဒသခြပညသများ

ထခက နစနာမမရေစေရး အေလးထားေဆာငရကေရး၊

19 

 

(ဆဆ)ြမနမာပလများက ပမေမးြမထတလပရနနင နငငတကာေစျးကက

သ တးတကေရာငးချနငရန အားေပးြမငတငေဆာငရကေရး၊

(ဇဇ) ပဂလကပငက ြမငမားေရးေဆာငရကရာ၌ လကလပလကစား

(တစနငတစပင) ဓာတသတ ထတလပသ တငးရငးသားများက

လညး မတစာ ေထာကပအားေပး ေဆာငရကေရး၊

(၂)ရညမနးချကများမာ ေအာကပါ အတငး ြဖစသည-

(ကက)မျကေမာကအေြခအေနနင ကကညေသာ သတတငးဥပေဒ၊ ြမနမာ

ေကျာကမျကရတနာ ဥပေဒ၊ ြမနမာပလဥပေဒ၊ ြမနမာဆားဥပေဒနင

အဆပါ ဥပေဒများက ြပငဆငေရးဆ ပး၊ အတညြပနငေရးအတက

ေဆာငရကရန။

(ခခ) စးပားြဖစ ထတလပနငမည ြမနမာသတ ရတနာသကများက

စဉဆက မြပတရာေဖေဖာထတ၍ ြပညတငးြပညပ ရငးနးြမပနမ

များ တးတကလာေရး ေဆာငရကရန။

(ဂဂ) ဓာတသတ ထတလပမအတက ေပးေဆာငရမည အခနအခများ

အြပည အဝေကာကခရရေရး ကးပမးေဆာငရကရန။

(ဃဃ)အရညအေသးြမငေကျာကစမး၊ ေကျာကမျက အေချာထည လပငနး

များက နငငြခားသား လပငနးရငများနင အကျးတပးေပါငး

ေဆာငရက သားရန။

(ငင) ဘလပေြမစကရ တညေဆာကရငးနးြမပနလေသာ ြပညပနငင

များမ ကမဏများနင အကျးတ လပကငနငေရး ဖတေခ

ေဆာငရကရန။

(စစ) သနလျငခမြဖသနစငစကရတင သတရငးမ သနစင ပး သတ

များက ဆငတကြပြပငမ ြပလပရာ၌ နငငြခား အရငးအနးြဖင

လပကငနငေရး ေဆာငရကရန။

(ဆဆ)သတတငး လပငနးများေကာင သဘာဝပတဝနးကျင ထခက

ပျကစးမမရေရး ထတလပမနင ပတဝနးကျငထနးသမးမ ယဉတ

ေဆာငရကရန။

20 

 

(၃)လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစသည-

(ကက)စမကနး လျာထားချကနငအည ဓာတသတများတးတက ထတလပ

နငေရး အေလးထားေဆာငရကမည။

(ခခ) သတတငးသစများ တးချ ြခငးနင တငးေဟာငးများ ြပြပငမမးမ ၍

အရညအေသးြမငတငနငေရး ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) နငငအန ေရ၊ သတ၊ ေကျာကမျကလပကကများက ြပညသများ/

အေသးစားလပငနးရငများသ ြပနြပနနန ခေဝချထားလပကငေရး

အေလးထားေဆာငရကမည။

(ဃဃ)အေရ နင အေရ ေတာငအာရနငငများ၏ ဘမသပဆငရာ ပးေပါငး

ေဆာငရကေရးေကာမတတင အဖ ဝငအြဖစ ဝငေရာကနငေရး

ေဆာငရကမည။

(ငင) သတတငးဝနကးဌာနနင ရရားဖကဒေရးရငးနငင၏ သဘာဝ

အရငးအြမစနင ပတဝနးကျငဆငရာ ဝနကးဌာနတအကား ဘမ

ေြမပြပစ ေရးဆေရး၊ ဓာတသတသယဇာတ အရငးအြမစများနင

ေရအရငးအြမစများဖ ဖး တးတကေရးအတက နညးပညာဆငရာ

ပချဖလယေရး နားလညမ စာခနလာလကမတ ေရးထးနငေရး

ေဆာငရကမည။

(စစ) သတတငးဝနကးဌာနနင ဂျပနအမျးသားေရန၊ ဓာတေငနင သတ

တးေဖာေရး ေကာပေရးရငးတသည တနသာရတငး ေဒသကး

အတငး ခမြဖ၊ အဖ ကနက ြဖစထနးမများအား နစဖကပးေပါငး

ကာ ဒတယအကမ ကငးဆငးေလလာမများ ေဆာငရကမည။

(ဆဆ)သတတငးဝန ကးဌာနနင ကးရးယားသမတနငင အသပညာနင

စးပားေရးဝနကးဌာနတသည ြမနမာ-ကးရးယား ဓာတသတနင

သဘာဝအရငးအြမစများ ပးေပါငးေဆာငရကရန ြမနမာ-ကးရးယား

သတသယဇာတများ ပးေပါငးေကာမတ လပထးလပနညး(မကမး)

နင ကးရးယားသမတနငင ကးရးယားဘမသပနင သတသယဇာတ

ဆငရာ ဌာနနင သေတသနြပ လပငနးများ ပးေပါငးေဆာငရကရန

21 

 

သေဘာတညချက (မကမး) လကမတေရးထးနငေရး ေဆာငရက

မည။

(ဇဇ) ဓာတသတကနသတနယေြမ၊ ရတနာနယေြမများ ေဖာထတြခငးက

ေဆာငရကသားမည။

(စျစျ) သဘာဝပတဝနးကျင ထနးသမးေရး လပငနးများ စဉဆကမြပတ

ေဆာင ရကမည။

၆။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစအမျ းသားစမကနးတင စကမလကမက နင စပလျဉး၍

မဝါဒများ၊ ရညမနးချကများ နင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည-

(က) စကမ

(၁)မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည-

(ကက)ေခတမစကပျ းေရးက အေြခခ၍ စကမနငငေတာ အဆငသ

တကလမးေရး၊ လယယာအေြခခ စကမလပငနးများ၊ လယယာ

လပငနးများ၊ လယယာထတကနများ တနဖးြမင ထတလပသည

လပငနးများ ကျယကျယြပနြပနတးတကလာေစေရးနင အေသးစား

နင အလတစား စကမလပငနးများက အေလးေပး ေဆာငရကရငး

အကးစားစကမ လပငနးများ ဆကလကထေထာငေရး၊

(ခခ) အေသးစားနငအလတစား စကမလပငနးများက တနးအားေပး

ေဆာငရက ပး အကးစား စကမလပငနးများအား ဆကလက

ထေထာငြခငးြဖင ြပညပသငးကန အစားထးထတကနနင ြပညပပ

ထတကနများ တးြမငရနအတက ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) စကမက ဖ ဖ းတးတကလာေစေရးအတက ပဂလကအခနးက ၊

အစးရနင ပဂလက ပးေပါငးေဆာငရကမက ပမြမငတငေရး၊

(ဃဃ)စကမက ဖ ဖ းတးတကေစေရးအတက နညးပညာ၊ အတတပညာ

နင ရငးနးြမပနမများ ဖတေခ ပးေပါငး ေဆာငရကေရး၊

(ငင) ြပညတငးရ သယဇာတ ကနကမးပစညးများက ထေရာက အကျး

ရစာ အသးြပရနနင ြပညတငးရ အေြခခကနကမးများြဖင

တနဖးြမင ထတလပြခငးက တးြမငေဆာငရကေရး၊

22 

 

(စစ) လစမးအား အရငးအြမစများ ဖ ဖးတးတကေအာင ေဆာငရကြမင

တငေပးေရး၊ နညးပညာအဆငြမင လစမးအား အရငးအြမစများ

စဉဆကမြပတ ေလကျငေမးထတေရး၊

(ဆဆ)စမးအငက အကျးရ ထေရာကစာ အသးချေရး၊ ခးြခ ေခတာေရး

နင ြပနလည ြပည ဖး မစမးအင အသးချေရး၊

(ဇဇ) နငငေတာ၏ စကမက တင ပတဝနးကျငထနးသမးေရးက

မထခကေစသည စဉဆကမြပတ ဖ ဖးတးတကမ ြဖစေစမည

အစမးေရာင စကမလပငနးများ ပမတးတကလာေစေရး၊

(၂)ရညမနးချကများ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည -

(ကက)ေခတမစကပျ းေရးက အေြခခေသာ ကနထတလပမ၊ ဝနေဆာငမ

နင စကမလယယာက ဖ ဖ းတးတကေရးအား အရနအဟနြဖင

အမျးသားေရး ရညမနးချကြဖင ေဆာငရကက းပမးရန။

(ခခ) နငငသားများ အလပအကင အခငအလမးများ ေပ ထနးလပကင

ခငရေစရန အေသးစားနငအလတစား စကမလပငနးများ ဖ ဖး

တးတကေရးက အေလးထား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက

ရမည။ ၎ငးမတစဆင လအပမည အကးစားစကမလပငနးများက

တးချ ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည-

(ကက)ထတလပမက ၊ ဝနေဆာငမက ၊ ဘကစမဒယာ အတအခငနင

ေငေကးက တ ဟနချကညည ေဆာငရကရမည။

(ခခ) စကမလပငနးများအား ေအာကပါအတငး ဦးစားေပး/တစ ပ ငနက

တညး ေဆာငရကရမည။

- အေပါစား စကမလပငနး (ဥပမာ-အေသးစားနင အလတစား

စကမ လပငနးများ)

- ြပညပပကနြမငတငေရး/ ြပညပသငးကန အစားထး စကမ

လပငနး များ

- အလပသမား အများအြပားသးရသည စကမလပငနးများ

23 

 

- ဗဟသတအေြခခနင နညးပညာအေြခခသည စကမလပငနးများ

- ရငးနးြမ ပနမ အများအြပား သးရသည စကမလပငနးများ

(ဥပမာ-အကးစားစကမလပငနးများ)

(ဂဂ) အေသးစားနင အလတစားလပငနးဌာနများ ဖငလစ၍ အေသးစားနင

အလတစား စကမလပငနးများ တးတကမ ြဖစလာေစေရး

နညးပညာ အကအည ပပးေပးရမည။

(ဃဃ)အေသးစားနင အလတစား ေငေကးဌာန၊ အေသးစားနင

အလတစားဘဏများ ဖငလစ၍ ေအာကေဖာြပပါ ရနပေငများ

နစစဉ လျာထား သတမတ ပး ေငေကးေထာကပကညေပးရမည။

- အထးရနပေင

- လပငနးအဆငြမငတငေရးနင

ေခတမစကကရယာများအသးြပေရး ရနပေင

- အေရးေပ ေထာကပေရးရနပေင

- အြခားရနပေင

(ငင) အေသးစားနင အလတစားစကမလပငနးများ ပမဖ ဖးတးတက

ေစေရးအတက လပငနးအေထာကအကြပ အဖအစညးများ၊

တစေနရာတညးမ ခငြပ ေဆာငရကေပးသညစနစ ဖငလစ

နငေအာင စမေဆာငရကေပးရမည။

(စစ) အေသးစားနင အလတစား စကမလပငနးများ ရပတညရငသန

နငရနနင လပငနးေအာငြမငတးတကေစရန ေလာကလမးရမည

လမးေကာငးတင ဝနထပဝနပး ြဖစေစေသာ ထပဆငအခန

စညးကပြခငးများက ေလျာချ၍ အခနကငးလတခင (သမဟတ)

သကသာခငများက စစဉ ေပးရမည။

(ဆဆ)စကမက ဖ ဖးတးတကေစေရးအတက နငငေတာနင ပဂလက

စကမ လပငနးရငများ အချတအဆကမမြဖင အြပနအလန ညနငး

ေဆာငရကရမည။

24 

 

(ဇဇ) စကမလပငနးများတင ပဂလက၊ အစးရနငပဂလက ပးေပါငး

ေဆာငရကမက ပမပါဝငေစ ပး ထတလပမနင ဝနေဆာငမ

လပငနးများ ပမ လယက ေချာေမ ေစေရး လအပေသာ အခနကစနင

ဥပေဒေရးရာ ကစရပများက ပပးေပးရမည။

(ဈဈ) နငငပင၊ ပဂလကပင၊ သမဝါယမပငနင စကမဇနများရ စကရ

အလပရများအား စမးအားြပည ထတလပနငေရး (စမးအင၊

ကနကမး၊ နညးပညာနင ရငးနးေင) စသည လအပချကများက

ြဖညဆညးညနငး ကညပပး ေပးရမည။

(ညည) လတလပမနင စညးမျဉးေလျာေပါြခငးြဖင စမးရညထေရာကမ

ရလာေအာငနင တထငဆနးသစမ ရလာေအာင စမခနခေပးရမည။

(ဋဋ) စကမထတကနပစညးများ အရညအေသး တးတကလာေစေရး

အတက စချန စညနးဆငရာဥပေဒ၊ မပငခငဥပေဒ၊ ယဉ ပ ငမ

ဆငရာမဝါဒနင ယဉ ပ ငမ ဥပေဒများက ေရးဆြပ ာနးေပးရမည။

(ဌဌ) အစးရအေနြဖင လပထးလပနညး စညးမျဉးချမတေရး အာဏာနင

ဆငေသာ လပငနးများက ပပြပငြပင ေဆာငရကရမည။

(ဍဍ) မျ းတစကမ လပငနးအစအဖ များက ေတာငတငးခငမာေအာင

ေဆာငရက ေပးရမည။

(ဎဎ) စကမနညးပညာ အေြခြပထားြခငးမ သတငးနညးပညာ အေြခြပ

ဆသ ကးေြပာငးရာတင ြဖစေြမာကေအာင ပပးေဆာငရကေပး

ရမည။

(ဏဏ)စကမလပငနးများက နငငတကာနငချတဆကမ ရရေစေအာင

ကညပပး ေပးရမည။

(တတ)ကမးကျငလပသားများက စနစတကျ ေလကျငပျးေထာင ပး၊

အြပညြပညဆငရာ အသအမတြပ ကမးကျငလပသားများအြဖစ

နငငတကာအဆငမ အရညအချငး ရသများြဖစသညအထ ေလကျင

ပျးေထာငေရး နညးဗျဟာ က ကျငသးရမည။

25 

 

(ထထ)ြပညတငးသယဇာတများ အေြခခအသးြပသည ကနပစညး

အမယသစများ ထတလပေရးနင တနဖးြမင ထတလပနငေရး

ေဆာငရကရမည။

(ဒဒ) တညေဆာက ပး စကမဇနများ ဖ ဖးတးတကေစေရးနင နယစပ

ေဒသ များတငစကမဇနအသစများက လအပသလ တညေဆာက

အေကာငအထည ေဖာေပးရမည။

(ဓဓ) ဖ ဖးတးတကမ ေနာကကျေနေသာ ေဒသများ၌ အေြခခစကမ

လပငနးများအပါအ၀င အြခားစကမလပငနးများပါ ဖ ဖးလာေစေရး

အတက ေဒသနရ စကမလပငနးများက အားေပးတညေထာင

ေပးရမည။

(နန) စးပားေရး အထးဇနများ ဖ ဖ းတးတကေစေရး ေဆာငရကေပး

ရမည။

၇။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင လပစစဓာတအားက နင စပလျဉး

၍ မဝါဒ၊ ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစသည-

(က)လပစစစမးအား

(၁)မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)လပစစဓာတအား လေလာကြပညဝစာ ြဖနြဖးေပးနငေရး အတက

ရရနငသမ စမးအငအရငးအြမစများ အသးြပ၍ လပစစဓာတအား

ထတလပနငရန ေဆာငရကေရး၊

(ခခ) နငငေတာတင အနာဂတစမးအင လေလာကမရ ပး အရနစမးအင

ထားရေစေရးနင ေရရည အသးြပနငေရးအတက လပစစဓာတအား

က အကျ းရရ အသးြပနငရန ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) အရညအေသး ေကာငးမနေသာ လပစစဓာတအားက အနရာယ

ကငးရငးစာ ပလတြဖနြဖးေပးနငရန ဦးတည ေဆာငရကေရး။

(ဃဃ)လပစစဓာတအား ြဖနြဖးြခငး လပငနးများက တးတကလာေသာ

ေခတမနညးစနစများနငအည ေဆာငရကသားေရး၊

26 

 

(ငင) လပစစဓာတအားထတလပ၊ ပလတ၊ ြဖနြဖးမလပငနးများက

သဘာဝ ပတဝနးကျင ထခကမ အနညးဆး နညးလမးများြဖင

ေဆာငရကေရး၊

(စစ) တစနငငလးသ လပစစဓာတအား ပလတ၊ ြဖနြဖးေပးနငေရး

ကးပမး ေဆာငရကရနနင ြပညသလထနင ပဂလကတက က

အလက ပါဝငလာေစေရး ေဆာငရကေပးေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာေရးနစအတငး တးတက ထတလပလာနငမည

လပစစဓာတအားက ြမနမာနငငေတာ ဓာတအားစနစမ တငးေဒသ

ကးများနင ြပညနယများသ သယယ ပလတနငေရးအတက မဟာ

ဓာတအားလငးများနင ပငမဓာတအားခရများအား တညေဆာက

ရနနင သးစမည စကမလပငနး ကးများနင လပသား ြပညသများအား

ြဖနြဖးနငေရးကလညး စမချကြဖင ဆကလက ေဆာငရကရန။

(ခခ) ပငမဓာတအားေပးစနစမ အလမးကာေဝးသည ေကျးလကေဒသ

များတင ြပညသလထမ ပးေပါငးပါဝငမြဖင ဇဝေလာငစာ ကသေသာ

ြပနလည ြပည ဖး မ စမးအငသး ဓာတအားေပးစက များ တပဆင

သးစလာေစေရး နညးပညာနင မဝါဒပငးဆငရာ အကအညများ ပပး

ေပးရန။

(ဂဂ) ဓာတအားစနစမ လပစစဓာတအား မေရာကရေသးေသာ အရပ

ေဒသများတင အေသးစား ေရအားလပစစနင ဒဇယဓာတအားေပး

စကများြဖင လပစစဓာတအား လအပချကက ြဖညဆညးေပးရန။

(ဃဃ)လပစစဓာတအား ထတလပ၊ ပလတ၊ ြဖနြဖး၊ သးစေနေသာ

ြမနမာနငင ဓာတအားစနစ၏ အရညအေသးအား စချန စညနးနင

အည သတမတထားေသာ ဗအားအဆငအတငး ဓာတအား

ြပတေတာကမနင ဓာတအားေပျာကဆးမ အနညးဆးြဖင ပလတနင

ရန မမတ၏ ကမးကျငဝနထမးများနင နငငတကာမ အတတပညာ

အကအည ရယကာ ဆကလက ေဆာငရကသားရန။

27 

 

(ငင) ြမနမာနငငတင လပစစဓာတအားလအပချကက ြဖညဆညး ေပးရန

ေရအားလပစစဓာတအား ထတလပမများအြပင သဘာဝဓာတေငသး

ဓာတအားေပးစကများ ေမာငးနငေရး ေဆာငရကရနနင ေလစမးအင

နင ေနေရာငြခညသး ဓာတအား ေပးစကရများက ကျယကျယြပနြပန

စးပားြဖစ တညေဆာက၍ ဓာတအားလအပချကက အားြဖညကည

ပပးေပးရန။

(စစ) တစနငငလးရ တငးေဒသကးများနင ြပညနယများသ ဓာတအား

စနစနင ချတဆက ဓာတအားြဖနြဖးေပးနငေရး ေဆာငရကရန။

(ဆဆ) လပစစမးရရသည ေကျးရာများ အေရအတက ပမလာေစေရး ကးပမး

ေဆာငရကရန။

(၃)လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက) လကရြမနမာနငငေတာ ဓာတအားစနစတင ဓာတအား ပလတ ရာ၌

အသးြပလကရေသာ အြမငဆးဗအားမာ ၂၃၀ ေကဗ ြဖစပါသည။

ဓာတအား သးစမြမငမား၍ ဓာတအား ထတလပမ ပမများြပား

လာမည အနာဂတကာလတင အလမးကာေဝးေသာ ေဒသများသ

ဓာတအားပမာဏ များများက လပစစဓာတအား ပလတေရးလငးတင

ဓာတအားေပျာကဆးမ နညးနညးနင ပလတနငေရးအတက ၅၀၀

ေကဗ ဗအားစနစသ တးြမင အသးြပေရး ေဆာငရကသားမည။

(ခခ) လပစစဓာတအား ထတလပမ၊ ပလတမ၊ ြဖနြဖးမ၊ သးစမ တက

အချနနင တစေြပးည ထနးညကပကနငရန သတငးအချကအလက

နင ဆကသယေရး ေခတမနညးပညာသး ဓာတအား ကပကေရး

စနစက တပဆင အေကာင အထညေဖာ ေဆာငရကသားမည။

(ဂဂ) လပစစဓာတအား တးတကြဖနြဖး ေပးနငေရးအတက တငးေဒသ

ကးများ၊ ြပညနယများနင ရနကနတငးေဒသကးအတငး ဓာတအား

ြဖနြဖး ေရးလငးများနင ဓာတအားခရများက တးချ အေကာင

အထညေဖာ တညေဆာကသားမည။

28 

 

(ဃဃ)လပစစဓာတအား ြဖနြဖ းမစနစတင ဓာတအားေပျာကဆးမ ေလျာချ

နငေရးအတက နညးလမးေကာငး တစခြဖစေသာ ေခတမနညးပညာသး

မတာဖတ စနစများ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကသားမည။

(ငင) အရညအေသး ေကာငးမနပး၊ ဓာတအားေပျာကဆးမနညးေသာ ထရန

စေဖာမာများ၊ အရညအေသး ေကာငးမနေသာ ဓာတအား လငးက းများနင

ေကသးများက ဝယယ၍ တပဆငသးစြခငးြဖင ဓာတအား ပလတေရးနင

ဓာတအားြဖနြဖ းေရးတတင ဓာတအား ေပျာကဆးမ ေလျာကျရန

ဆကလက ေဆာငရကသားမည။

(စစ) ဓာတအားေပးစကရများမ ဓာတအားက ဗအားအဆငအလက

သတမတထားေသာ စချနစညနးနငအည ပလတေပးနငေရးအတက

ဓာတအားေပး စကရများ၊ ဓာတအားခရများတင ဗအားထနးည

ေပးေသာ စကပစညးများ (ရနရအကတာ၊ ကကပစတာဘန) ထပမ

တပဆငြခငးတက ေဆာငရက သားမည။

(ဆဆ)ဓာတေငတာဘငစကများသည သဘာဝဓာတေင ရရမအေပ

မတည၍ စကစမးအားြပည လညပတနငရန၊ အထးသြဖင ေရအား

လပစစစကရများ ထတလပမ ေလျာနညးသားချန ေနရာသ

ကာလများတင ဓာတအားပမ ထတလပေပးနငရန ေဆာငရက

သားမည။

(ဇဇ) ြမနမာနငငအတငး ေလစမးအငသး လပစစဓာတအား ထတလပေရး

စမကနးြဖစေြမာကနငစမး အစရငခစာအား စနစတကျ ကငးဆငး

ေလလာ ပး ြဖစေြမာကနငမ အလားလာေကာငးများ ရရပါက

မနြပညနယ၊ ကရငြပညနယ၊ တနသာရတငး ေဒသကး တတင

စမကနးချမတ ေဆာငရကသားရနနင အြခား တငးေဒသ ကးများ နင

ြပညနယများတငလညး ြဖစေြမာကနငမ အလားအလာများ စးစမး

ရာေဖသားမည။

(ဈဈ) ရနကနတငးေဒသကးနင အသစတညေဆာက လကရေသာ

သလဝါ အထးစးပားေရးဇနသ ဓာတအားေပးနငေရးအတက

29 

 

ရနကန မ အနး တင သငေတာမည တပဆငအငအား ပမာဏရေသာ

သဘာဝဓာတေင နင စနပစအပသးဓာတအားေပး စကရများကလညး

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကသားမည။

(ညည) အမနးချငးနငငများတင ကျငသးလကရေသာ ပဂလက လပစစ

ဓာတအား ထတလပမစနစ ကစတငကျငသး အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကသားမည။

၈။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင ေဆာကလပမက နငစပလျဉး၍

မဝါဒ၊ ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(က) ေဆာကလပေရး

(၁) မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)နငငေတာ၏ ြပြပငေြပာငးလလာသည နငငေရးစနစနငအည နငင

အတငးရ လမးများက နငငတကာအဆငမ လမးမကးများအြဖစ

ေပ ေပါကလာေစေရး၊

(ခခ) ြမနမာနငငနင ဆကစပလျကရသည နငငတကာ ဆကသယမ

လမးေကာငးများရ ၂၀၃၀ ခနစ နစရညစမကနး ပးဆးချနတင

တစရကပျမးမ ယာဉစးေရ (၅၀၀၀) အထက ေကျာသည လမးများ

အား (၇၂) ေပ အကျယ ကတရာကနကရစလမး၊ တစရကပျမးမ

ယာဉစးေရ (၂၅၀၀ မ ၅၀၀၀) အတငးရ လမးများအား (၄၈)ေပ

အကျယ ကတရာကနကရစလမး၊ တစရကပျမးမ ယာဉစးေရ

(၅၀၀ မ ၂၅၀၀) အတငးရ လမးများအား (၂၄)ေပ အကျယ ကတရာ

ကနကရစလမး (သမဟတ) (၂၂)ေပ အကျယ ကတရာလမး၊

တစရက ပျမးမ ယာဉစးေရ (၅၀ မ ၅၀၀) အတငးရ လမးများအား

(၁၈) ေပအကျယ ကတရာလမး၊ တစရက ပျမးမယာဉစးေရ(၅၀)

ေအာက ေလျာနညးသည လမးများအား (၁၂)ေပအကျယ

ကတရာလမးအြဖစ ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) လမးမကးများက အဆငြမငတငထားသည ယာဉသားလမး

အကျယအတငး တတားများကလညး အမတမး တတားများအြဖစ

30 

 

တညေဆာကေရးနင လမးများက တးတကေအာင ရညမနးချက

ထား ေဆာငရကမညြဖစ၍ နစစဉ (၂%) တးတကေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)စမကနးလပငနးများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရာတင

ပငလငးြမငသာမရေစရန လပငနးေဆာငရကမနင ပစညးဝယယမ

များက အပဖငတငဒါစနစြဖင ေဆာငရကရနနင အဂတလကစားမ

ကငးရငးေစရန ပညာေပးမ၊ အေရးယမများက အေလးထား

ေဆာငရကေရး၊

(ငင) ေဆာကလပေရးဝနကးဌာနတင တာဝနထမး ေဆာငလျကရေသာ

အငဂျငနယာများသည ကမာအဆငမနညးပညာများ တတကမး

ေစရန ပညာရပဆငရာ ေဆးေနးပများ၊ ြပညတငး၊ ြပညပ

ပညာသငကားေရး အစအစဉများြဖင အရညအေသး ြမငတငရနနင

သတငး အချကအလကနင နညးပညာရပများြဖင ဆကစပ

ေဆာငရကနငေရး၊

(စစ) ပဂလကလပငနးရငများနင အကျးတ ပးေပါငးေဆာငရကြခငး

အစအစဉအရ နငငသားလပငနးရငများအား ဖတေခ ၍ ေဖာကလပ

ြပြပင အဆငြမငတငြခငး၊ လပငနးလပကငြခငးနင လေြပာငး

ေပးြခငးစနစြဖင ပဂလကပင အခနးက က ြမငတငနငရန

နညပညာပငး ပပးြခငး၊ အတတပညာပငး အကအညေပးြခငး၊

ရပငခငများနင လပပငခငများ ကာကယ ေစာငေရာကေပးသားေရး၊

(ဆဆ)နငငြခားမ တကရကရငးနးြမ ပနမများ ဖတေခ ၍ ြပညတငးတင

လမး/တတားစမကနးများ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရန၊

အာရ ဖ ဖ းေရးဘဏ၊ ကမာဘဏ ေချးေငများြဖင လမး/တတားများ

အဆင ြမငတင ေဆာငရကရန၊ ြပညပနငငများမ အေထာကအပ၊

ေချးေငများ ရရေအာင ေဆာငရကေရး၊

(ဇဇ) ဆငးရနမးပါးမေလျာကျေရး ရညမနးချကက အေထာကအကြပ

ေစရနအတက ကနစညစးဆငးမ ြမနဆနေချာေမ ေစေရး၊ ေဒသခ

31 

 

ြပညသများ အလပအကင အခငအလမးများ ေပ ထနးလာနငရန

လမး/တတားများ အဆငြမငတငြခငး ေဆာငရကေရး၊

(ဈဈ) နငငေတာမ ချမတထားေသာ ေကျးလကေဒသဖ ဖးေရးနင ဆငးရ

နမးပါးမ ေလျာနညးပေပျာကေရး လပငနးစဉ(၈)ရပက အေထာက

အပေကာငး ြဖစေစမည နငငတစဝမး မ ြပဖ ဖးေရး မဝါဒများနင

မ ြပ ဖ ဖးေရးမဟာဗျဟာများ ချမတေဆာငရကေရး၊

(ညည) ြမနမာနငငတဝမးလးရ ြပညသများ၏ အေြခခလအပချက တစရပ

ြဖစေသာ ေနေရးအတက လေနမအဆငအတနး ြမငမား တးတက

ေရးနင ေဘးကငးလြခ စတချရေသာ အမရာများ၊ မ ြပများ

စနစတကျ ဖ ဖ းလာေရးအတက အဓကထား ေဆာငရကေရး၊

(ဋဋ) မ ြပဖ ဖ းေရးနင အမရာ ဖ ဖးတးတကေရး က များတင

လစမးအား အရငးအြမစ ဖ ဖ းတးတကေရးအတက ြပညတငး၊

ြပညပမ ေခတမ နညးပညာများ၊ ကမးကျငသများ အကအညြဖင

ေဆာငရကေရး၊

(ဌဌ) နငငေတာမချမတေသာ မဝါဒများနငအည ြပညသတ၏ အမရာ

လအပချကများအရ အမရာဖ ဖ းေရး နညးဗျဟာများ ချမတ၍

ရနကန မ နင မ ကးများတင အမရာစမကနးများ စနစတကျ

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရးနင တစနငငလး အတငး

အတာြဖင မ ြပဖ ဖ းေရး စမကနးများ ေရးဆေရး၊

(ဍဍ) ြပညသဝနထမးများ၏ ဘဝလြခ ေရးနင လေနမအဆငအတနး

ြမငမားေရးအတက သငေလျာေကာငးမနေသာ အမရာများက

ြဖညဆညး ေပးနငသည အမခနးပငဆငခင ရရေစမည အမရာ

စမကနးများ ေရးဆေရးနင အေကာငအထညေဖာေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)နငငတကာဆကသယမ လမး (၁၆) လမးက (၂၄) ေပ အကျယ

ကတရာလမးအဆင ေရာကရရန။

(ခခ) ေဆာငရကဆ ြပညေထာငစလမးမ ကးများ (၄၄) လမး။

32 

 

(ဂဂ) ြပညေထာငစလမးသစ(၁၉)လမးတက (၁၂)ေပအကျယ ကတရာ

လမး အဆငေရာကရရန။

(ဃဃ)၂၀၁၃-၂၀၁၄ဘ ာနစ နငငတကာဆကသယမ လမးမ ကးများ

ေပ ရ တတား ကးငယ စစေပါငး(၇၂)စငးက (၂) လမးသား (၂၄)ေပ

အကျယ သကကနကရစ တတားများအြဖစ တးြမငေဆာငရကရန။

(ငင) ၂၀၁၃-၂၀၁၄ဘ ာနစ ေဆာငရကဆ ြပညေထာငစ လမးမကး

ေပ ရ တတား ကးငယ စစေပါငး (၂၉၀) စငးက (၂) လမးသား (၂၄)

ေပ အကျယ သကကနကရစတတားများအြဖစ တးြမငေဆာငရက

ရန။

(စစ) ၂၀၁၃-၂၀၁၄ဘ ာနစ ေဆာငရကဆ ြပညေထာငစလမးသစေပ ရ

တတားကးငယစစေပါငး(၂၅) စငးက (၂) လမးသား (၂၄) ေပ

အကျယ သကကနကရစတတားများအြဖစ တးြမငေဆာငရကရန။

(ဆဆ)ြပညသတ၏ ေနထငမအဆငအတနး ြမငမားတးတကေစ ပး အလပ

အကင အခငအလမးများနင လမစးပား ဖ ဖ းတးတကေစမည

အမရာ စမကနးများ၊ စကမဇနစမကနးများ၊ အထးဖ ဖးေရး

စမကနးများနင အထးစးပားေရးဇန စမကနးများက ဖ စညးမ

ပစများ စနစတကျ ေရးဆ ေဆာငရကသားရန။

(ဇဇ) နငငတစဝမးတင မ ကးများနင မ များ၌ မ ြပလဦးေရ တးတက

လာမနငအည လအပလာမည အမရာနင အေြခခအေဆာကအအ

များက စနစတကျ ြဖညဆညးေပးနငမည မ ြပဖ စညး

တညေဆာကမနင မ ြပစမကနးပစများက သေဘာထားပစ၊ ဖ စညး

တညေဆာကမ ပစနင ဖ စညးမပစများ ေရးဆေဆာငရကရန။

(ဈဈ) နငငသားတ၏ လလားချကများနင တတနငစမးအားအလက

ေနရာ ေဒသအမျးမျးတင ေကာငးမနသငေလျာေသာ အမရာ

အမျ းမျ းက စမကနးများေရးဆအေကာငအထညေဖာ တညေဆာက

ရန။

33 

 

(ညည) မ များ စနစတကျဖ ဖ းတးတကေရးနင အမရာက ဖ ဖ းေရး

အတက အဓကလအပသည ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒ စညးမျဉးများနင

လပထး လပနညးများက ေခတနငအည နငငတကာအဆငမ

ြပ ာနးနငေရး ေဆာငရကရန။

(ဋဋ) အမျးသားစးပားေရး ဖ ဖ းတးတကေရး စမကနးများက

တစနငငလး အတငးအတာနင ဆကစပ၍ ဖ ဖ းေရးစမကနးအရ

နယေြမေဒသအန အချးညမ စာ ဘကစတးတကဖ ဖ းေရး ရရေစ

မည အမျးသားရပပငး ဆငရာ စမကနးေရးဆြခငး လပငနးစဉတင

ပါဝငေဆာငရကရန။

(ဌဌ) အစးရဝနထမးများ ဘဝေနာငေရး လြခ စတချေစရန ကယပင

အမရာများအား နစရညအရစကျေငေချးြခငးြဖင ေရာငးချသည

စနစတစရပ ထေထာငနငရန။

(ဍဍ) သကတမးလန ြပညသအမရာ/ ဝနထမးအမရာ (၄၂)ခ ြပနလည

စညပငေရး အစအစဉများအား ပဂလက လပငနးရငများနင

အကျးတ ပးေပါငးေဆာငရကြခငး စနစြဖင တငးေဒသကး/

ြပညနယ အစးရများ နင ပးေပါငး အေကာငအထညေဖာရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)(၁၂) ေပ အကျယ ကတရာလမးမ (၂၄) ေပ အကျယ ကတရာလမး

အဆင (၂၀) မင အဆငဆင တးြမင ေဖာကလပမည။

(ခခ) ေြမလမး/အမာခလမးအဆငမ (၁၂) ေပ အကျယ ကတရာလမး

အဆင (၁၁၀) မင အဆငဆင တးြမငေဖာကလပမည။

(ဂဂ) ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ နငငတကာဆကသယမ လမးေပ ရ

တတား (၃၁) စငး။

(ဃဃ)၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ ေဆာငရကဆ ြပညေထာငစလမးမ ကးများ

ေပ ရ တတား(၁၀၈) စငး။

(ငင) ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ ေဆာငရကဆ ြပညေထာငစလမးသစများ

ေပ ရ တတား (၉) စငး စစေပါငး တတား(၁၄၈) စငးအား (၂၄)ေပ

34 

 

အကျယ သကကနကရစ တတားများအြဖစ အဆငတးြမင

တညေဆာကမည။

(စစ) အမျးသားအဆင မ ြပနင ေဒသမဝါဒများနင အမျးသားအဆင

အမရာ မဝါဒများ ြပစေရးဆပါမည။

(ဆဆ)အမျ းသားအဆင မ ြပနင အမရာစစတမး ေကာကယြခငးများက

နငင တစဝမး ဦးစားေပးအစအစဉအလက ေဆာငရကပါမည။

(ဇဇ) ြမနမာနငင၏ ြပညနယ၊ တငးေဒသကး မ ေတာများ၊ လဦးေရ

တစသနးအထက မ ကးများနင မ များ၏ လကရ လမစးပားေရး

နင မ ြပေဆာငတာ အေြခအေနများ၊ အနာဂတဖ ဖ း တးတကမ

အလားအလာများက ေလလာဆနးစစ ပး မ ြပကနယကစနစ

ထေထာငရန နားလညမစာခနလာ ေရးထး ပးြဖစသည ဂျာမဏ

နငင ကလး တကသလ၏ နညးပညာအကအညြဖင မ ေပါငး (၂၀)

မက ေလလာ ပး (၃) နစအတငး မ ေပါငး (၅၆) မက ေလလာ

ဆနးစစြခငးအား ယခနစတင စတငေဆာငရက သားပါမည။

(ဈဈ) ကလသမဂ လေန မ ရာများဖ ဖ းမ အစအစဉ၏ အေထာကအပြဖင

ြမနမာနငင အငဂျငနယာအသငး၊ ြမနမာနငငဗသကာအသငးတနင

ပးေပါငးေရးဆလျကရေသာ အေဆာကအအစချနစညနး မကမး

အား ဥပေဒြပေရး ြပငဆငြခငးနင မ ြပစမကနး လမးညနချကများ

နင လပထးလပနညးများက ဥပေဒြပေရး ြပငဆငြခငး ေဆာငရက

မည။

(ညည) ကလသမဂ လေန မ ရာများ ဖ ဖ းမအစအစဉ အေထာကအပြဖင

ထေထာငထားေသာ မ ြပဖ ဖ းမဆငရာ သေတသနသပက

ြပညတငး ြပညပမ ပညာရငများ၏ အကအညြဖင မ ြပစမကနး၊

အေြခခ အေဆာကအအဆငရာ၊ သဘာဝေဘးအနရာယ တားဆးေရး

ဆငရာ၊ ေြမအသးချမဆငရာမဝါဒ၊ စမကနးေရးဆြခငး၊ စမခန ခမ

စနစနင ဘာသာရပဆငရာသငတနးများ ဖငလစသငကားပါမည၊

35 

 

မ ြပဖ ဖ းမ ဆငရာ သေတသနသပတင ပထဝ သတငးအချက

အလကယနစက တးချ ထေထာငေဆာငရကပါမည။

(ဋဋ) တငးေဒသကးနင ြပညနယအစးရအဖ များမ တငြပလာသည

မ များ၏ မ ြပစမကနးေရးဆေရး လပငနးများက စမချကများ

ေရးဆ၍ ေဆာငရကပါမည။

(ဌဌ) ရနကနတငးေဒသကး ဒဂဆပကမးတင ဝယယနငစမးရေသာ

ေရ ေြပး စမးသပအမရာ စမကနးများြဖစသည (၁၈) ထပ အမရာ

(၂၆)လး အမခနးေပါငး (၁၀၆၀၈) ပါဝငသည ဧရာဝဏအမရာ

စမကနးနင (၁၈) ထပ အမရာ (၂၂) လး အမခနးေပါငး (၈၉၇၆)ခနး

ပါဝငသည ရတနာ အမရာစမကနးများက အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကပါမည၊ တညေဆာကေရးအတက လအပမည ြပငပ

လပစစပငးဆငရာ ကနကျစရတများက ြပညပေချးေငြဖစေသာ

တရတနငင အပဇငးဘဏမ ေချးယေငြဖင အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကပါမည။

(ဍဍ) အြခားတငးေဒသကး/ ြပညနယများရ မ ကးများတင ေဒသရးခ

များနင ဝနထမးများအတက အငားချ အမရာစမကနးများက

အေကာငအထညေဖာ တညေဆာကပါမည။

(ဎဎ) ေနြပညေတာ လတေတာနငအမေတာ အေဆာကအဦြပငဆင မမးမ

ြခငးလပငနးများ ေဆာငရကပါမည။

(ဏဏ)ဝန ကးဌာနမ စမခန ခရေသာ အြခားအေဆာကအဦများ ြပငဆင

မမးမြခငးလပငနးများ ေဆာငရကပါမည။

(တတ)အစးရဌာနအချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမတစဆင

ေဆာငရကြခငး အေကာငအထညေဖာေရး လပငနးများက

ေဆာငရက သားပါမည။

(ထထ)အမရာက ဖ ဖးေရးအတက ေအာကပါဥပေဒနင လပထး

လပနညး များ ြပစြခငး-

- နယေြမေဒသဖ ဖးေရးစမကနးဥပေဒ

36 

 

- အမရာဖ ဖ းတးတကေရးဥပေဒ (မကမး)

- အေဆာကအအဆငရာ သတမတချကများ၊ အေဆာကအအ

စချန စညနး

- စေပါငးပငအေဆာကအအဆငရာဥပေဒ

(ဒဒ) ြပညေထာငစအစးရ၏သးြခားတာဝနေပးအပသည ေအာကေဖာြပပါ

အထးဖ ဖ းေရး စမကနးများက ေဆာငရကသားပါမည-

- ေနြပညေတာ အထးဖ ဖးေရးစမကနးတင လအပသည အမရာ

စမကနးနင ဖ ဖ းေရးစမကနးများက ဆကလကေဆာငရက

ပါမည။

- ရတနာပနညးပညာမ သစ စမကနးေရးဆြခငး၊ ထားဝယ အထး

စးပားေရးဇန စမကနးနင သလဝါ အထးစကမဇန စမကနး၊

ေကျာကြဖ အထးစကမဇနစမကနး အေထာကအကြပ လပငနး

များက ေဆာငရကပါမည။

- အမျးသားနယေြမေဒသ ဖ ဖးေရးစမကနးေရးဆြခငး လပငနး

စဉတင ပါဝငေဆာငရကမည။

၉။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစအမျ းသားစမကနးတင ပေဆာငေရးက နင စပလျဉး၍ မဝါဒ၊

ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည−

(က) ပေဆာငေရး

(၁) မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည− 

(ကက)ြမနမာနငင၏ ြပညတငး၊ ြပညပ ေရေကာငးပေဆာငေရးနင

ေလေကာငး ပေဆာငေရးက များ ဖ ဖးတးတကလာေစေရးအတက

လကရကျငသးေနေသာ နငငေရး၊ စးပားေရးစနစများနငအည

အြပညြပညဆငရာ ေရေကာငးအဖချပရး၊ အြပညြပညဆငရာ

ေလေကာငး အဖချပတ၏ သတမတ ြပဌာနးချကများအတငး

အစမးကနက းပမး ေဆာငရကမညြဖစ ပး ေလေကာငးပေဆာငေရး

က ဖ ဖးတးတကလာေစရန နငငြခားေချးေင၊ နငငြခား

အေထာကအပများရယ၍ လညးေကာငး၊ ပဂလက ရငးနးြမပနသ

37 

 

များနင ဖကစပေဆာငရကြခငး၊ တညေဆာကလပကင လေြပာငး

ြခငးနင ပဂလကနငအစးရ ပးေပါငးသညစနစြဖင ပးေပါငး

ေဆာငရကြခငးြဖငလညးေကာငး ေဆာငရကမည ြဖစပါသည။

ဖ ဖးတးတကေရး လပငနးများတင နငငေတာဘ ာ ရနပေငက

မြဖစမေန လအပသည အခါမသာ ကျခသးစ ေဆာငရကေရး၊

( ၂ ) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစသည− 

(ကက)လပငနးေဆာငရကမ 

- ေရေကာငး/ေလေကာငးြဖင ခရးသညနငကနစည ပေဆာငမ

ပမာဏအား နငငေတာမချမတသည နစစဉဂျဒပ တးတကမနနး

ထကပမ ရရေအာင ေဆာငရကသားရန။

- အကျ းသကေရာကမရေသာ ပေဆာငေရး ကနယကစနစအား

ေစျးကက ေတာငးဆမအရ ြဖညဆညးေပးြခငး အယအဆနင

နငငေရး၊ စးပားေရး အေြခအေန ေြပာငးလမအေပ အေြခခ၍

တညေထာငေဆာငရက သားရန။

- ေရေကာငးနင ေလေကာငး ပေဆာငေရးက များတင အများ

ပင၊ ပဂလကပငနင ဖကစပလပငနးစနစအား အြပနအလန

အကျး ြဖစထနးေစေသာ အေြခအေနများနငအည ပငလငး

ြမငသာစာ ေဆာငရကသားရန။

- ဝနထမးများ၏ လပငနးစမးေဆာငရည အစဉအမ တးတက

ေနေစရန ေလကျင ေဆာငရကေပးမည။ သနရငးေသာအစးရ၊

ေကာငးမနေသာ အပချပမစနစ ြဖစေပ လာေစေရး အရညအချငး

ြပညဝသည ဝနထမး များြဖစေအာင ေလကျင ေမးထတရန။

(ခခ)ဘ ာေရး

- မမဝနကးဌာနက ရာေဖနငသည ဘ ာေငေပ တငသာ လးလး

လျားလျားရပတညရမည။ အကယ၍ ေလေကာငးနင ေရေကာငး

ပေဆာငေရးက ဖ ဖးတးတကေရး ကးမားေသာ ရငးနးြမပနမ

များ ေဆာငရကရန မမရာေဖသည ဘ ာေငြဖင လေလာကမ

38 

 

မရပါက ြပညေထာငစအစးရ အဖထ လအပေသာ ဘ ာေင

တငြပေတာငးခ ေဆာငရကရန။

- နငငေတာအတက နစစဉ ဘ ာေင ရာေဖေပးရန။

- အသားတငရာေဖသည ဘ ာေငထမ နငငေတာသမတ၏

ခငြပချကြဖင ေအာကပါ ရငးနးြမ ပနမများ ြပလပသားရန-

- ေလယာဉများ/သေဘာများဝယယ၊ တညေဆာကြဖညတငး

ရန။

- ဆပကမး/ေလယာဉကငးများ တးချ တညေဆာကရန။

(ဂဂ)အရညအေသးမစမခနခမ

- ေခတမသတငး နညးပညာနင အေတးအေခ များ အသးြပ၍

အရညအချငး ြပညဝေသာ ဝနထမးများြဖင အရညအေသးမ၊

စမခနခမ စနစ တညေဆာကရန။

- စဉဆကမြပတ ေစာငကည သည စနစြဖင အရညအေသး အာမခ

အကြဖတြခငးအား ေဆာငရကသားရန။

- ေလယာဉ/ေရယာဉ ေမာငးနငသများနင ြပြပငထနးသမး

သများ၏ကမးကျငမ အဆငအတနးအား စဉဆကမြပတစစေဆး

ကပမတမများ ေဆာငရကသားရန။

- စမခနခမနငလပငနး ေဆာငရကသများ၏ ပငကယ

အရညအေသး ထနးသမးြမငတငရနအတက မမးမသငတနး

များ ပမနဖငလစပချ ေလကျငသားရန။

(ဃဃ)အလပအကငရာေဖခနထားေရး

- နငငသားများ အလပအကငရရေရးအတက အသားတင

ရာေဖနငသည ဘ ာေင ခငြပချကအတငးမ နငငဝနထမးနင

ပဂလက ဝနထမးများအား နစစဉတးြမင ခနထားရန။

- နငငတကာ သေဘာလငးများတင တာဝနထမးေဆာငနငရန

အတက သငေလျာသည နငငသားများအား လအပသည

39 

 

အသကေမးဝမးေကျာငး ပညာသငတနးများ ေလကျင

သငကားပချ ပး အလပအကင တးြမငရရေရး ေဆာငရကရန။

- နငငတကာေလေ ကာငးလငးများတင တာဝနထမးေဆာင

နငရနအတက အရညအချငးြပညမသည နငငသားများအား

ေလယာဉေမာငးသငေကျာငးများ တညေထာငဖငလစ ေလကျင

သငကားေပး ပး အလပအကင တးြမငရရေရး ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစသည− 

(ကက)ြပညတငးရ အြပညြပညဆငရာ ေလဆပများနင နယေလဆပများ ဖဖ း

တးတကေရး၊ ေလေကာငးက ကးကပထနးသမးမများအား အြပညြပည

ဆငရာ ြပဌာနးထားသည ဥပေဒစညးမျဉးများနငအည ြဖစေစေရး၊

ေလေကာငးအတတပညာ သငတနးေကျာငးများက အြပညြပညဆငရာ

အဆငအတနး နငအညြဖစေစေရးနင ေလဆပနင ဆကစပေဆာငရက

ရသည လပငနးများ တးချလပကငြခငးတက ေဆာငရကမည။

(ခခ) ေရေကာငးက ဆငရာ ြပဌာနးထားသည ြပညတငးနင အြပညြပည ဆငရာ

ဥပေဒ စညးမျဉး၊ စညးကမးများနငအည စနစတကျြဖစေစေရး စစစကးကပ

ြခငး၊ ေရေကာငး သားလာမ အတတပညာများ ပမတးတကြမငမားေရး၊

ပငလယေရေကာငး သေဘာသားများ၏ အရညအေသးြမငမားေရး၊

အလပအကင အခငအလမးများ တးတကေကာငးမနေရးနင ေရယာဉများ

ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရး လပငနးများက ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) ြမနမာနငင၏ အဓကြမစကးများအပါအဝင ြမစေချာငးများ၏ ေရလမး

ေကာငးေကာငးမနေရးနင ြမစေကာငးထနးသမးေရးလပငနးများ၊ ကမးပ

ကာကယေရးလပငနး၊ စမကနးဝင ြမစကးတတားကးများ ေရရညတညတ

ခငမေရးအတက ေရလမးထနးသမးြခငးလပငနး၊ ြမစေရတငစကများ

ေရရရေရးလပငနး၊ ေရလမကာကယေရးနင စကပျးေြမ ေဖာထတေရး

အတက ြမစြပ ြပင ြခငး လပငနးများအား နညးပညာနင ေခတမေရယာဉနင

အေထာကအက ပစညးများ ေပါငးစပေဆာငရကသားမညြဖစပး လအပ

ပါက နငငတကာ အကအညရယ ေဆာငရကမည။

40 

 

(ဃဃ)မးေလဝသလပငနးနင ဇလေဗဒလပငနးများအတက အေြခခ

တငးထာေရး စခနးများ၊ မနတငးြပေရဒါစခနး၊ ဂလတ တမပဖမး

စခနး၊ အထးတငးထာေရးစခနးများ တးချ ဖငလစြခငးများက

နစအလက ေဆာငရကမည။

(ငင) ကမာအဆငမ ေရေကာငးဆငရာ ေကာလပနင တကသလများ

ေပ ထနးလာေရးအတက နငငတကာအဆငမသငကားမ၊ သငယမ

အေထာကအကြပပစညးများက ထေရာကစာအသးြပ သငကား

နငေရး၊ အရညအချငးြပညဝေသာ ေရေကာငးအရာရေလာငးများ

ေမးထတ ေပးနငေရးတအား ေဆာငရကမည။

(စစ) ေစျးကက လအပချကနငအည ေလေကာငးခရးြဖင ခရးသညနင

ကနစညများ ပေဆာငနငေရးအတက ြပညတငး၊ ြပညပခရး

လမးေကာငး ကနယကတညေဆာကြခငး၊ လကရ ေလေကာငး

လငးအား ဖကစပေလေကာငးလငးအြဖစ ထေထာငေဆာငရက

ြခငး၊ ဆကစပေလေကာငးလပငနးများ တးချ အေကာငအထည

ေဖာြခငးနင ခရးသညနငကနစညများ လြခ ေရးနင ေဘးအနရာယ

ကငးရငးေရး လပငနးများက ေဆာငရကမည။

(ဆဆ)ြပညတငးေရေကာငးေရယာဉများ ေြပးဆလျကရေသာ ြမစ ကးများ

တစေလျာကရ မ ကးများအကား လနငကနပစညးများ ပေဆာင

ေရးအတက ကနယကစနစ တညေဆာကြခငး၊ ပဂလကနင အကျးတ

ပးေပါငး ေဆာငရကြခငး၊ ေရယာဉများ၏ လြခ ေရးနင

ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရး လပငနးများ တးြမင ေဆာငရကြခငး

လပငနးတက ေဆာငရကသားပါမည။ ြပညနယနငတငးေဒသကး

များအတငး ခရးသညတင ေရယာဉများနင ကနတငေရယာဉများက

စညးမျဉး စညးကမးများနငအည အနရာယကငးရငးစာ ခတေမာငး

သားလာေရး၊ ခရးသညနင ကနပစညးများ အနရာယ ကငးရငးေရး

တအတက ေရယာဉများ ဆကကပရာ မများတင ေရယာဉ

စညးကမးထနးသမးေရး အဖများက ြပညနယနငတငးေဒသကး

41 

 

အစးရအဖများ၏ ကးကပမြဖင ဖစညး ေဆာငရကသားမည

ြဖစပါသည။ ေရယာဉစညးကမး ထနးသမးေရးလပငနးများက

စနစတကျ ထနးသမး ကးကပရန ြပညတငးေရေကာငး သယယ

ပေဆာငေရး လပငနး ကးကပေရးအဖ (ဗဟ) က ဖစညးေဆာငရက

မည။

(ဇဇ) ဆပကမးေဒသ ဖ ဖးတးတကေရးအတက တးြမငေဆာငရကြခငး၊

ေရနကဆပကမးများ တးချ ေဆာငရကြခငး၊ ြပညတငး၊ ြပညပ

ဆပကမး ဆကသယမ ကနယကတးချ တညေဆာကြခငး၊ ြပညပ

သေဘာကးများ ရနကနဆပကမးသ လယကေချာေမ စာဝင၊

ထကသားလာနငေရးအတက ေရလမးေကာငးတးချ ထနးသမး

ြခငး၊ ဆပကမးနယေြမ သာယာလပေရးနင ကမာအဆငအတနးမ

ဆပကမးများအြဖစသ ေရာကရေရးတက ေဆာငရကမည။

(ဈဈ) ေစျးကက လအပချကနင လကေလျာညေထြဖစမည ေရယာဉ

များတညေဆာကြခငး၊ ြပြပငြခငးနင သေဘာတညေဆာက သည

လပငနးများအား ြပညတငး၊ ြပညပအဖအစညးများြဖင အကျးတ

ပးေပါငး ေဆာငရကြခငးလပငနးတက ေဆာငရကမည။

(ခ) ရထားပေဆာငေရး

(၁) မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည− 

(ကက)ရထားပေဆာငေရး ဝနကးဌာနသည ေခတမဖ ဖး တးတကေသာ

နငငေတာတညေဆာကရာတင ဝနေဆာငမက နင စကမက

တ၌ တးတကေအာင ေဆာငရကေရး၊

(ခခ) ေကျးလကေဒသ ဖ ဖးေရးနင ဆငးရနမးပါးမ ေလျာချေရးအတက

ကနးလမး သယယပေဆာငေရး အပငးမ အေထာကအကြပ

ေဆာငရကေရး၊

42 

 

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည− 

(ကက)ေခတမ ဖ ဖးတးတကေသာ နငငေတာ တညေဆာကရာတင

ခရးသညနင ကနစညပေဆာငေရးဆငရာ လအပချကများက

အထေရာကဆး ြဖညဆညး ေဆာငရကရန။

(ခခ) ယာဉအနရာယ၊ လမးအနရာယကငးရငးေရးေဆာငရကရန။

(ဂဂ) ေမာေတာယာဉများြဖင စးပားေရးအလငာ သယယပေဆာငေရး

ဆငရာ များ လပကငရာတင စနစတကျြဖစေစရန။

(ဃဃ)ဝနထမးများ၏ လပငနးစမးေဆာငရည အစဉအ မ တးတက

ေနေစရန ေလကျင ေဆာငရကေပးရန။

(ငင) ဝနေဆာငမက နင စကမက တတင ပထမအဆငအေနြဖင

အေရ ေတာငအာရ နငငများအတငး ဖ ဖး ပးနငငများနင တနးတ

ယဉ ပ ငနငေရး၊ ဒတယအဆင အေနြဖငဖ ဖ း ပး အေရ အာရနင

အေနာကနငငများက အမလကနငေအာင ေဆာငရကရန။

(စစ) ြမနမာမးရထား စးနငးခနင ကနစညတနဆာခနနးများက တးြမင

ေကာကခမအေပ ြပညသမယကညအားကးမ အြပညအဝရရ

ေစရန အေကာငးဆးဝနေဆာငမများြဖင ြဖညဆညးေဆာငရကရန။

(ဆဆ)အများပင၊ ပဂလကပငနင ဖကစပလပငနးစနစအား အြပနအလန

အကျ းြဖစထနးေစေသာ အ ေြခအေနများနငအည ပငလငး

ြမငသာစာ ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည−

(ကက)ရထားလမးေဟာငးများအား ဇလဖား၊ ေကျာကြဖညတငး၍ အဆင

ြမငတငြခငး၊သလမးဆကစပ ပစညးများနင ကနကရစ ဇလဖား

များ၊ ကနကရစတတားေဘာငများ၊ သမဏတတားေဘာငများ

ထတလပြခငး၊ တးချ လာေသာ ရထားလမးပငးများတင အေဆာက

အဦနငအြခား လအပချကများ ြဖညတငး ေဆာငရကမည။

(ခခ) ကသာ-ဗနးေမာ၊ ေပျာဘယ-နတေမာက-မေကး၊ မငးဘး-အမး-

စစေတ၊ ပသမ (ဘဂရက)-ရနကန (လငသာယာ)နင ဟသာတ-

43 

 

ေညာငတနး ရထားလမးေဖာကလပေရးစမကနးအား ဆကလက

ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) တညေဆာက ပး၊ တညေဆာကဆနင ထပမတညေဆာကမည

ကနကရစဇလဖား စကရ (၁၁) ရမ ကနကရစဇလဖားများ

ထတလပ ပး ရနကန-မနေလး၊ မနေလး-ြမစကးနား၊ ပခး-ေမာလမင

ရထားလမးက အဓကထား၍ လညးေကာငး၊ ကျနရထားလမးပငး

ထနးသမးထားနငရ လညးေကာငး လလယမည။

(ဃဃ) ရနကန-မနေလး ၊ မနေလး-ြမစ ကးနား ၊ ပခး-မတမ-ေမာလမင-

ေရး- ထားဝယနင ရနကန-ြပညရထားလမးပငး အဆငြမငတငေရး

လပငနးများ ေဆာငရက ပး ရထားလမး တးတက ေကာငးမနေရး၊

အဆငြမငတငေရးအြပင ဘတာရများ အဆငြမငတငေရး၊ သန ရငး

သာယာ လပေရးက ေဆာငရကမည။

(ငင) စကေခါငးသစ တညေဆာကေရးစကရနင လစးတသစ တညေဆာက

ေရး စကရတက ဆကလကတညေဆာက ပး လအပေသာ စကေခါငး

သစနင လစးတသစ များထတလပမည။

(စစ) စကေခါငးများ၊ လစးတ၊ ကနတများနင စကအရနပစညးများ

ဝယယ၍ လအပသည စကေခါငးနငတများ တညေဆာက

ြဖညတငးေရးနင အရညအေသး ေကာငးမနေရး ေဆာငရကမည။

(ဆဆ) ရနကန-မနေလးလမးပငး ရထားသားလာမ ဘေလာက စနစများ

ပမ ေကာငးမနေရး၊ ရထားများ အရနြမငတငနငေရး၊ မေတာတဆမ

ပ ေပျာကေရး ေဆာငရကမည။

(ဇဇ) ကနးလမးပေဆာငေရး ယာဉေဟာငးများ ေနရာတင ယာဉသစ/

ြပြပင ပး ယာဉများအား စအငနဂျနင ေလာငစာဆ (၂) မျ းလး

သးနငေသာ အငဂျငပါရသည ယာဉများနင အစမးေရာင နညးပညာ

ြဖစေသာ ေပါငးစပယာဉများ ေြပးဆနငေရး ေဆာငရကမည။

(ဈဈ) မ တငးဘတစကားလငး ေြပးဆြခငးအား သတငးအချကအလက

နညးပညာအသးြပ ပး ေငေပးေချသညစနစြဖင အာဆယအဆငမ

44 

 

ေြပးဆနငေရး၊ အမျးသမး သးသနစးယာဉများ ေြပးဆနငေရး

ေဆာငရကမည။

(ညည)လစမးအားအရငးအြမစ ဖ ဖ းတးတကေရးအတက ေမာေတာယာဉ

ေမာငးသငတနးေကျာငးများ၊ ေမာေတာယာဉြပငဆငေရး အလပရ

နင ေမာေတာယာဉစကြပင ဒပလမာ သငတနးေကျာငးများက

ဖငလစ ပး ေလကျငသငကားမအား အာဆယအဆငအတနးနငအည

သငကားမည။

(ဋဋ) ယာဉများ စနစတကျ စစေဆးနငရန ေခတမစကကရယာများ

တပဆငြခငး၊ ယာဉစစရ၊ ယာဉေမာငးစစကငးများ တညေဆာက

ြခငး ေဆာငရကမည။

(ဌဌ) တမးနငခနးတင ကနးလမးပေဆာငေရး ညနကားမဦးစးဌာန

ရးသစများ ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(ဍဍ) ေဒသများတနးတ ဖ ဖ းတးတကေစ ပး သယယပေဆာငေရးက

တးတကလာေစရနအတက ကချငြပညနယ မးညငး မ ၊

စစကငးတငး ကသာ မ ၊ ရနကနတငးေဒသကး ေအာငမဂလာ

အေဝးေြပးကားဝငးတတင ပေဆာငေရး စမကနးဦးစးဌာန ရးခများ

တညေဆာကမည။

(ဎဎ) ရနကန မ ပတရထားလမး အဆငြမငတငေရးေဆာငရကမည။

(ဏဏ)ယာဉအနရာယ၊ လမးအနရာယ ေလျာနညးကျဆငးေရးအတက

အြခားေသာ ဝနကးဌာနများနင ပးေပါငးေဆာငရကမည။

၁၀။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင ဆကသယေရးက နင စပလျဉး၍

မဝါဒ ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(က) ဆကသယေရး နင သတငးအချကအလကနညးပညာ

(၁)မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)လကရကျငသးေနေသာ စာတက၊ ေကးနနး၊ တယလဖနးဆငရာ

ဆကသယေရးဥပေဒ၊ နညးဥပေဒများက ေခတ၊ စနစနင ေလျာည

ေအာင ြပငဆင ေရးဆြခငး အတညြပြခငးများ ေဆာငရကေရး၊

45 

 

(ခခ) စာတက၊ ေကးနနး၊ တယလဖနး ဆကသယေရးက

တညေဆာကမ လပငနးများက ြပညတငး/ြပညပ ကမဏများအား

အစးရနင ပဂလက ပးေပါငးမပစြဖင ပါဝင ရငးနး ြမ ပနမ

ေဆာငရကခင ြပမညြဖစ ပး ဆကသယေရး ဝနေဆာငမ လပငနး

များတငလညး ြပညတငး/ ြပညပ ပဂလကက ေဆာငရကမနင

ရငးနးြမပနမက တးြမင ပါဝငေရး၊

(ဂဂ) ြမနမာဆကသယေရးလပငနးက အစးရ၏ ဘတဂျကေငက မခ

အသးြပြခငး မြပေတာသည ေကာပေရးရငးအြဖစ ဖ စညး

ေဆာငရက၍ ဝငေရာကလာမည နငငတကာ ဆကသယေရး

ဝနေဆာငမ ကမဏများနင ယဉ ပင ေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ) နငငတကာ စချနစညနးများနင ကကည ပး ေရးချယ အသးြပ

နငသည ယဉ ပ ငမရေသာ ဆကသယေရး ဝနေဆာငမလပငနး

အြဖစ ြဖညဆညးေပးနငရနအတက နငငတကာ ရငးနးြမ ပနမ

များရရရန နညးလမးများ ရာေဖ ေဆာငရကေရး၊

(ငင) နငငတကာ အေတအက ရ ပး လကရ ဆကသယေရးလပငနး

ေဆာငရကလျကရေသာ ြပညတငး/ြပညပ ဆကသယေရးကမဏ

ကးများ ပါဝငေဆာငရကရန နငငတကာ ဆကသယေရးဆငရာ

တငဒါ ေခ ယေရးချယ၍ အပငေအာပေရတာများြဖင ြပညသများ

စတက က ေရးချယသးစနငမည နညးလမးများက ရာေဖ

ေဆာငရကေရး၊

(စစ) မဘငးတယလဖနးများက နငငတကာ စချနစညနးများနငအည

ြပညသများသ အဆငဆင ေစျးနနးေလျာနညး တပဆငေပးနငရန

နင ေကျးလကေန ြပညသများအထ မဘငးတယလဖနးများ သးစ

နငရန ေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)ြပညတငး/ြပညပ စာပတကလပငနးများက သတငးအချကအလက

နညးပညာြဖငလညးေကာငး၊ ေခတမစကပစညး ကရယာများက

အသးြပ၍ ြပညတငး စာပတကလပငနးများက ပဂလကက နင

46 

 

ပးေပါငး၍လညးေကာငး၊ အစးရ/ပဂလက ဖကစပကမဏထေထာင

၍ လညးေကာငး ဝနေဆာငမအရည အေသးက တးြမငေရး၊

(ဇဇ) ဆကသယေရး စကပစညးများ ထတလပမက တင နငငသား

ရငးနးြမ ပနမနင နငငြခားသားရငးနးြမ ပနမက အချးအစား

မတစာ ရငးနး ြမပနမ အခငအလမးများ ဖနတးေပးေရး၊

(စျစျ) ေကးနနးလပငနးများက သတငးအချကအလကနင နညးပညာြဖင

တဖက၍ ဖ ဖ းမနညးပါးသည ေဒသများအတက အရန

ဆကသယေရးစနစအြဖစ ဝနေဆာငမေပးနငေရး ေဆာငရကေရး၊

(ညည) ကမးကျငဝနထမးများ ေမးထတေပးနငေရးအတက ေကးနနး

ဆကသယေရးနင စာတကသငတနးေကျာငးက အဆငြမငတင

ေဆာငရကေရး၊

(ဋဋ) မဘငးတယလဖနးများအား တပဆင အသးြပသားရာတင

နငငတကာ အဆငအတနးနငအည အသးြပနငေသာ စနစြဖစသည

က းမ ဆကသယေရး (အထးသြဖငမဘငးဆကသယေရးစနစ)

နညးပညာဆငရာ ဖ ဖးတးတကမစနစနငအထက သးစနငရန

သတမတထားရ ပး ေဆာငရကေရး၊

(ဌဌ) က းမဆကသယေရး (အထးသြဖင မဘငး ဆကသယေရးစနစ)

နညးပညာ ဆငရာဖ ဖးတးတကမစနစ မဘငးဖနးနင အငတာနက

အသးြပနငမည ကစရပများအြပင ဆကသယေရး ဝနေဆာငမများ

ြဖစသည သတငးအချကအလကနင ဆကသယေရး နညးပညာ၊

နညးပညာဆငရာ ေဂဟစနစြဖစေသာ (ဥပမာ-အစးရဌာန

အချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမတဆင ေဆာငရက

ြခငး၊ အနလငးမတဆင ဗဇာေလာကထားြခငး၊ အနလငးမတဆင

ကနပစညး ဝယယြခငး၊ အနလငးမတဆင လငစငရယြခငး၊

အနလငးမတဆင ေငေပးေချြခငးစနစ၊ အနလငးမတဆင

ေငေတာငးခြခငးစနစ စသညြဖင) တကလညး အသးြပနငရန

ေဆာငရကေရး၊

47 

 

(၂)ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစတင မ ြပတငသာမက ေကျးလကေဒသ

အထ တယလဖနး တးချတပဆငသား မညြဖစ ပး တယလဖနး

သပသညးဆ က ၂၇ ရာခငနနး ထလညးေကာငး၊ အငတာနက

ထးေဖာက သးစမက ၁၀ ရာခငနနး အထလညးေကာငး၊ တးတက

သးစနငေရး ေဆာငရကရန၊

(ခခ) ဆကသယေရးဝနေဆာငမ လပငနးများြဖစသည အငတာနက

ဝနေဆာငမက ြပညသများ စတက ကေရးချယ အသးြပနငသည

အထ ေဆာငရကရန၊

(ဂဂ) မ ြပနင ေကျးလက တယလဖနး သပသညးဆ တစ ပ ငနက

အချးည တးတကေစေရးအတက ေမ ာမနးချက အေနြဖင အသစ

ြဖစေပ လာမည ေအာပေရတာများမ လပငနးေဆာငရကရာတင

ရရမည ဝငေင၏ အချးတစခက ေနရာေဒသမေရး ဆကသယမရရ

ေစြခငး ရနပေငအြဖစထေထာင ပး ေကျးလကေဒသ တယလဖနး

သပသညးဆနင ဝနေဆာငမ လပငနးများအချးည တးတက

လာေစရန ဆကသယေရး ဥပေဒ(မကမး)တင ထညသငးေရးဆ

ထားရ ေဆာငရကရန၊

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ တင နငငြခား အေထာကအပ/ ေချးေငများ

ရယလက ဒစဂျစတယ ဆယလလာနညးပညာက အသးြပ၍

အသနင အချကအလက ဝနေဆာငမ ေပးသညစနစ (ဒတယ

မျးဆက)/ ဒစဂျစတယ ဆယလလာ နညးပညာက အသးြပ၍

အသနင အချကအလက ဝနေဆာငမေပးသညစနစ (တတယ

မျးဆက) မဘငး တယလဖနး တးချ တပဆငြခငး လပငနးက

ေဆာငရကမညအြပင ြမနမာဆကသယေရးလပငနးက နငငေတာ

ဘတဂျကေငက မခအသးြပြခငး မရေတာသည ေကာပေရးရငး

အဖအစညးအြဖစ ၂၀၁၃ ခနစမ ေြပာငးလေဆာငရက ပး၊

48 

 

ဆကသယေရး ေကာပေရးရငး၏ ကယပငရနပေငများ၊ နငငတကာ

အဖအစညးများထမ ေချးေငနင အေထာကအပများ၊ နညးပညာများ

ရယလျက လပငနးေဆာငရကမည။

(ခခ) ထအတ နငငေတာမ သတငးအချကအလကနင ဆကသယေရး

နညးပညာ ဝနေဆာငမလပငနးများက ခငြပထားသည ရတနာပ

တယလပကမဏ လမတကကလညး အများပငကမဏအြဖစ

ေြပာငးလ ဖ စညးသားမည။

(ဂဂ) ဆကသယေရး ေကာပေရးရငးမ ြမနမာတယလကနးကမဏ၊

ရတနာပ တယလပ ကမဏတနငအ ပ င ြမနမာနငငရငးနးြမ ပနမ

ေကာမရငမ ေရးချယေပးေသာ သးြခားေအာပေရတာ ကမဏ (၁) ခ

သမဟတ (၂) ခ အား ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒနငအည ဝနေဆာငမက

ယဉ ပ ငလပကင ေဆာငရကေစမည။

(ဃဃ)နငငေတာ၏ တယလဖနးသပသညးဆ ၂၇ ရာခငနနးအထ

တးတက ရရေအာင ေဆာငရကပါမည။

၁၁။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျ းသားစမကနးတင ေငေရးေကးေရးက နငစပလျဉး၍

မဝါဒ၊ ရညမနးချကနငလပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(က)ဘ ာေရးနငအခန

(၁)မဝါဒမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)နငငေတာ၏ စးပားေရးဖ ဖးတးတကေရးက ထေရာကစာ

အေထာကအကြပနငသည ေခတမဘဏလပငနးစနစ ဖ ဖ း

တးတကေရး ေဆာငရကရနနင နငငတကာနင ရငေဘာငတနး

ေဆာငရကနငရန က းပမး ေဆာငရကသားေရး၊

(၂)ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)နငငေတာအတက ထေရာကသည ဘ ာေရးမဝါဒများ ချမတ၍

နငငေတာ၏ ဘ ာေင တးတကရရေရးအတက ကးပမး

ေဆာငရက ပး လစမးအား အရငးအြမစ ဖ ဖးတးတကေရး၊

ေကျးလကေန ြပညသများ၏ ကျနးမာေရးကတးြမင ေဆာငရက

49 

 

ေပးေရးစသည က များတင အသးစရတများ တးြမငခေဝေရး၊

နငငေတာေခတမဖ ဖး တးတကမအတက ကနထတလပမ

တးတကေရးက အေထာကအက မြပသည အသးစရတများ

ေလျာချြခငးြဖင ရသးမနးေြခေငစာရငး လေငက တြဖညးြဖညး

ကျဆငးသားေစ ပး ရေငသးေင မတသည နစဖကည ရသးမနးေြခ

ေငစာရငး ြဖစေပ ေစရန။

(ခခ) နငငေတာအတက ရသငရထကေသာ အခနများ လတကငးမမရဘ

အြပညအဝ ေကာကခရရေရးနင ေခတမတးတကသည အခနဌာန

ြဖစလာေစရနနင အခနထမး ြပညသများအား ေကာငးမနေသာ

ဝနေဆာငမများက ေဆာငရကေပးြခငးြဖင ြပညသများနင အစးရ

အတက အားထားယကညေလာကေသာ အခနဌာနအြဖစ ြပြပင

ေြပာငးလနငရန။

(ဂဂ) နငငတာဝန ထမးေဆာငလျကရကေသာ နငငဝနထမးများ ပငစင

ယသညအခါ မမခစားခငရေသာ ပငစငအကျ းခစားခငများက

အြမန ရရ ခစားနငေစရန။

(ဃဃ)နငငေတာအတငး စးပားေရး၊ေငေရးေကးေရးလပငနးများ ရငသန

ဖ ဖ းေရးအတက ခငမာပြပငေသာ စညးမျဉးစညးကမးများ၊ မဝါဒ

များ၊ ေငေရးေကးေရး ပပးမနင ေငေရးေကးေရးဆငရာ အကေပး

အေထာကအကြပေရး ကးကပကပကမများ၊ ဝနေဆာငမများေပး

ေရးအတက စနစတကျ စမကနးမေဘာငများ ချမတေဆာငရကရန။

(ငင) နငငေတာ၏ ေငေကးစးဆငးလညပတမ တညငမေရးအတက

ြပညသြပညသားများထမ အပေငများစေဆာငးမ တးတကေစရန

ေဆာငရကြခငးနင ကနထတလပငနး၊ သယယပေဆာငေရး

လပငနး၊ ကနသယမလပငနး၊ ေဆာကလပေရးလပငနး၊ ဝနေဆာငမ

လပငနး က များ အရနအဟန ြမငတးတကေအာင နစတ/

နစရည၊ နစြခငးဆပ ေချးေငများ ထတေချး၊ ြဖညဆညးေပးြခငး

တက ဟနချကညည ေဆာငရကရန။

50 

 

(စစ) ြမနမာနငငေတာ ဗဟဘဏသည ြပညတငးဘဏ လပငနးတင

ဦးေဆာငဘဏတစခအေနြဖင ရပတညနငရန။

(ဆဆ)နငငေတာ၏ စးပားေရးက တးတကေရးတင နငငြခားေငေကး

ထနးသမးမလပငနးများ၊ အြပညြပညဆငရာ ကနသယမနင

ဆငေသာ နငငတကာ ေငေပးေငယ လပငနးများ၊ နငငတကာ

ဘဏများနင ရငေဘာငတနး၍ ေခတနငအည တကျြမနဆနေသာ

ဝနေဆာငမ ေပးရန။

(ဇဇ) အေြခခလတနးစားများ၏ စားဝတေနေရး ဖလေစေရးအတက

ေငေကး လအပချကအား အတးနနးသကသာစာြဖင အေထာက

အကြပေစရန။

(စျစျ) နငငပငက ၊ ပဂလကပငက များတင အာမခထားရမများ ပမ

ကျယြပန လာေစရနနင နငငပငက ၊ ပဂလကပငက များတင

ဆးရးပျကစးမများက အာမခထားရမ အတငးအတာအလက

အစားထးေပးေလျာရန။

(ညည) အသကအာမခ လပငနးအား ေခတနငဆေလ ာေအာင ေဆာငရက

သားရန။

(ဋဋ) နငငေတာ ေဈးကကစးပားေရးစနစနငအည ေငေရးေကးေရးက

ကြပ ြပငေြပာငးလ ေဆာငရကရာတင တးတကေြပာငးလလာေသာ

ေငေရးေကးေရး က အား စညးစနစတကျ ကးကပကပကမ

ြပနငေရးအတက ေရးဆ ထားေသာဥပေဒများ၊ နညးဥပေဒများအား

ြပငဆငြခငး၊ ြဖညစကြခငး၊ အသစထပမေရးဆြခငး၊ အမန နင

ညနကားချကများက ထတြပနြခငးများအား နငငတကာအဆင

အတနးနင အညြဖစေစရန။

51 

 

(၃)လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ေငေရးေကးေရးက ဖ ဖးတးတကေရးအတက ေရလပငနးစဉ

များ

- ြမနမာနငငေတာ ဗဟဘဏဥပေဒ ြပဌာနး ပးပါက ြမနမာ

နငငေတာ ဗဟဘဏ နညးဥပေဒများ ေရးဆေဆာငရက

သားမည။

- နငငြခားဘဏ လပငနးများအား ြမနမာနငငအတငး ဝငေရာက

လပကငနငေရး ပထမအဆင အေနြဖင နငငြခားဘဏနင

ြပညတငးဘဏများအား ဖကစပ လပကငခငြပမည။

- အလကထေရာနစ ဘဏလပငနး၊ မဘငး ဘဏလပငနးများအား

ေဆာငရက ခငြပမည။

(ခခ) အာမခလပငနးက ဖ ဖးတးတကေရးအတက ေရ လပငနးစဉများ

- ပဂလကက ကအာမခလပငနးလပခငြပမည။

- အာမခလပငနးလပကငခငဥပေဒသစြပဌာနးမည။

- တစဆငအာမခအဖအစညးတစရပထေထာငမည။

- ေလကျငသငကားမအဖအစညးတစရပထေထာငမည။

(ဂဂ) အေသးစားနင အလတစား စးပားေရးလပငနးများအား ေငေကး

အေထာကအကေပးမ တးတကေရးအတက ေရ လပငနးစဉများ

- သတမတချကများနင ြပညမသည အာမခပစညးလးဝ မေပး

နငေသာ အေသးစားနငအလတစား စးပားေရးလပငနးများ အား

ေငေချးေပးရန အေသးစားေငေချး အဖအစညးများ တးချ

တညေထာငမည။

- အာမခပစညး ရာနနးြပညမေပးနငေသာ အေသးစားနင

အလတစား စးပားေရး လပငနးများအတက အာမခေပးရန

ေချးေငအာမခ ေကာပေရးရငးက တညေထာငမည။

52 

 

- အေသးစားနငအလတစား စးပားေရးလပငနး များက ြမနြမန

ဆနဆန ေငထတေချးေပးနငရန ေချးေငဆငရာသတငး အချက

အလက ဗဟဌာန ကတညေထာငမည။

- အေသးစားနငအလတစား စးပားေရးလပငနးများက ထထ

ေရာကေရာက ေငထတေချးရန အေသးစားနင အလတစား

ေငေကးကမဏများ တညေထာငခငြပမည။

- အေသးစားနင အလတစား စကမလပငနးဖ ဖးေရးဘဏက

အေသးစားနငအလတစား စးပားေရးလပငနးများအား ေငေကး

ပမ ြဖညဆညးေထာကပ ေပးနငေရး ေဆာငရကမည။

(ဃဃ) ေငေပးေချမစနစဖ ဖးတးတကေရးအတက ေရလပငနးစဉများ

- ေငေကးကငတယ သးစမပမာဏ ေလာချေရးအတက ချက

လကမတများ အသးြပ၍ ေငေပးေချြခငးနင ေငေပးေချကဒများ

သးစြခငး အေလအကျင ရရေစေရးအတက အသပညာေပးြခငး၊

ယငးစနစေအာငြမငေစေရးအတက လအပချကများအားြပငဆင

ြဖညဆညး ေဆာငရကေပးမက ေဆာလျငစာေဆာငရကမည။

- ြမနမာေငေပးေချမကဒ (အမပယ)က ပထမအဆငအေနြဖင

ြပညတငးဘဏများတင စတငအသးြပရန၊ ဒတယအဆင

အေနြဖင နငငတကာ သးေငေပးေချမကဒများြဖစေသာ တရတ

ေငေပးေချမကဒ၊ ဗဇာကဒ၊ မာစတာကဒနင အာဆယကဒ

များအား ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘ ာနစတင လကခေဆာငရက

သားနင ပး၊ တတယအဆင အေနြဖင ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ ာနစ

တင ြမနမာေငေပးေချမကဒအား နငငတကာနင ချတဆက

အသးြပ သားနငေရး ေဆာငရကမည။

- ၂၀၁၃ အေရ ေတာငအာရ အားကစား ပ ငပ တငနငငြခားမ

ေငေပးေချမကဒများက ြမနမာနငငတငကျပေင(သ) နငငြခား

ေငြဖင ထတေပးနငေရး ေဆာငရကမည။

53 

 

- အကးစားေငေပးေချမ စနစများအတက ချကလကမတများ

အလအေလျာက စာရငးရငးလငးြခငးစနစ၊ အချနနင တေြပးည

စာရငးရငးလငးြခငး စနစများကလညး နငငတကာအဖအစညး

များနင ညနငး ပး ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစအတငး အေကာင

အထညေဖာမည။

(ငင) အရငးအနးေစျးကကဖ ဖးတးတကေရးအတက ေရလပငနးစဉများ

- ေငေချးသကေသခ လကမတများ လလယေရာငးဝယေရး ဥပေဒ

အား ြပဌာနး ပးေနာကတင ေငေချးသကေသခ လကမတလပငနး

ကးကပေရး ေကာမရင အားဖ စညးမည။

- ေငေချးသကေသခ လကမတများ လလယေရာငးဝယေရး ဥပေဒ

အား ြပဌာနး ပးေနာက ဂျပနဘ ာေရး ဝနကးဌာန၊ မဝါဒ

သေတသနတ ပးေပါငး၍ နညးဥပေဒ၊ စညးမျဉးစညးကမးက

ြပဌာနးနငေရး ေဆာငရကသားမည။

- အများပင ကမဏသစများ ဖ စညးေဆာငရကေရးက အားေပး

ကညသားရနနင တညရ ပးြဖစသည အများပငမဟတသည

ကမဏများအား အများပငကမဏအြဖစ ေြပာငးလေဆာငရက

ေရး၊ အလားအလာရေသာ နငငပင စးပားေရး လပငနးများက

အများပငကမဏသမဟတ ဖကစပကမဏအြဖစေဆာငရကေရး

အတက တကတနးမည။

- အစးရက နင ပဂလကက အား ပဂလကပးေပါငး

ေဆာငရကေရးအဖ (သမဟတ) အစးရနင ပဂလက ပးေပါငး

ေဆာငရကေရးအဖ သ ဖ စညး အားေပးေဆာငရကမည။

- အရငးအနးေဈးကကဆငရာ အသပညာေပးေရး လပငနးများ

ေဆာငရကသားမည။

54 

 

(စစ) အခနဆငရာဖ ဖးတးတကေရးအတက ေရ လပငနးစဉများ

- အခနရးများမ အခနစညးကပ ေကာကခသညစနစမ အခနထမး

ကယတင အခနစညးကပသညစနစသ ကးေြပာငးေဆာငရက

သားမည။

- ပထမအဆင အခနထမး ကးများရးများက ၂၀၁၃-၂၀၁၄

ဘ ာနစ အတငး စတငဖငလစနငေရး ေဆာငရကမည။

- အခနထမး ကးများရးများအတက အခနထမးများ ေရးချယြခငး၊

ဝနထမးများေရးချယ သငတနးေပးြခငးတအား ၂၀၁၃ ခနစ အတငး

ေဆာငရက သားမည။

၁၂။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင လမေရးနငစမခန ခေရး အဖအစညး

များ က ပါ ပညာေရး၊ ကျနးမာေရး၊ ကာကယေရး၊ သပနငနညးပညာတနင စပလျဉး၍ မဝါဒ၊

ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည-

(က) ပညာေရး

(၁)မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက) အေြခခပညာ

- နငငသားေကာငးများ ြပစပျးေထာငေပးေရး၊

- မသငမေနရ မလတနးပညာေရးစနစက အေကာငအထညေဖာ

ေရး၊

- တစမျ းသားလး ပညာရညြမငမားေရး၊

- တစသကတာ ေလလာသငယေသာ ပညာေရးစနစနင လအဖ

အစညး ေပ ထနးေရး၊

- ကမးကျငေသာ အသပညာရင၊ အတတပညာရင၊ နညးပညာရင

များ ေပ ထနးေရး၊

- ဒမကေရစစနစ ြပ ာနးထနးကားေရး၊

(ခခ) အဆငြမငပညာ

- နငငသားေကာငးများ ြပစပျးေထာငေပးေရး၊

- တစမျ းသားလးပညာရညြမငမားေစေရး၊

55 

 

- တစသကတာ ေလလာသငယေသာ ပညာေရးစနစနင လအဖ

အစညး ေပ ထနးေစေရး၊

- ကမးကျငေသာအသပညာရင၊ အတတပညာရင၊ နညးပညာရင

များ ေပ ထနးေစေရး၊

- ဒမကေရစစနစြပနပားထနးကားေစေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက) အေြခခပညာ

- ြပညေထာငစသမတ ြမနမာနငငသားတငး အေြခခပညာက

ေကာငးစာ တတေြမာက ပး ကျနးမာသနစမး၍ စာရတ

ေကာငးမနသည နငငသားေကာငးများ ြဖစလာေစရန။

- မျ းချစစတဓာတ ရငသနထကြမကေရးအတက အေြခခေကာငး

များ ရရလာေစရနနင တငးရငးသား အချငးချငး စညးလး

ညညတမ၊ ချစကညေလးစားမနင ရငးပငးကညမများ တးတက

ြဖစထနးလာေစရန။

- လမစးပားေရးဘဝ ဖ ဖ းတးတကေစေရးအတက အသကေမး

ဝမးေကျာငး ပညာအေြခခများ သငကားေပးရန။

- ကနထတလပမစမးအား တးတကေရးနင ထကြမကေရးအတက

အေထာကအကြပေစမည သပပညာက သငကားေပးရန။

- နငငေတာ၏ ယဉေကျးမ အနပညာ စာေပ ထနးသမးေရးနင

တးတကေရး အတက ဝဇာပညာကလညး သငကားေပးရန။

- အဆငြမငတကသလ ပညာက ဆကလကသငယနငေရးအတက

ခင မေသာ ပညာအေြခခ တညေဆာကေပးရန။

(ခခ) အဆငြမငပညာ

- ြမနမာနငင၏ ပညာရည အဆငသည အာဆယနင နငငတကာ

ပညာရညအဆင ြဖစေစရန။

- တကသလ အကးအက၏ ထေရာက ထကြမကေသာ

ေဆာငရကနငမြဖင သကဆငရာ တကသလ သငကားေရး

56 

 

ဆငရာ ပညာအရညအေသး တးတကေရး၊ အဆငမ တကသလ

ြဖစေရး၊ သေတသနြပေရး၊ နငငတကာ ဆကဆေရး ကစရပ

များက ေဆာငရကလာနငရန (ကယပင အပချပခငရတကသလ

ြဖစေပ ရန)။

- ြပညတငး တကသလများနင နငငတကာ တကသလများ

ပညာေရးအဖအစညးများ ပးေပါငးေဆာငရကေရးက ပမ

ြမငတငေဆာငရကေရး၊ ြပညတငး တကသလများတင

နငငတကာရ တကသလများ ပးေပါငး၍ ပညာရပနယပယ

အလက (စအအး) များ တညေထာငရန။

- “နငငတကာအဆငမ သေတသနလပငနး” များက ပညာေရး

က တင သာမကေအးချမးသာယာပး ေခတမ ဖ ဖ းတးတက

ေနသည နငငေတာ တညေဆာကေရးအတက လအပေသာ

အြခားေသာ က များတငလညး ေဆာငရကနငရန၊ တကသလ

များတင ေဆာငရကေသာ သေတသနလပငနးနင သေတသန

ေတရချကများသည လကေတ နယပယတင အသးချနငေသာ

အဆင ေရာကရေစရန။

- ဘကစဖ ဖး တးတက၍ လကေတ နယပယတင အသးချ

နငေသာ ပညာရငများ ေမးထတနငေရးအတက “ပဂလကပငး

ဆငရာ ရငးနးြမ ပနြခငးနင ပးေပါငးေဆာငရကြခငး”များ၊

ပဂလကနင နငငေတာ ပးေပါငးဖငလစသည သငတနးများ၊

တကသလများ တညေထာငရန၊ ြပညတငးြပညပ ပဂလကပင

တကသလများ တညေထာငရန။

- နငငေတာ၏ စးပားေရးဖ ဖ း တးတကေရးအတက တကရက

အေထာကအကြပသည စးပားေရးနယပယ အသးသးက လအပ

လျကရသည “အလယအလတတနးစား ကမးကျငသ

လစမးအား အရငးအြမစများ” ြပစပျ းေထာင ေမးထတြခငးက

ဦးစားေပးေဆာငရကရန။

57 

 

- တကသလများသည တကသလ အဂါရပနင ြပညစေသာ

ပညာရပ ဝနးကျငေကာငးများနင ြပညစသည တကသလများ

ြဖစလာေစရန။

- တကသလများသည နငငတကာ တကသလများနင ပညာေရး

ဆငရာ အဖအစညးများက အသအမတြပသည တကသလ

ြဖစေစရန။

- တကသလများက ချးြမငေသာ ဘ ၊ ဒပလမာ၊ လကမတများ

သည နငငတကာ တကသလများနင ပညာေရးဆငရာ အဖ

အစညးများက အသအမတြပသည ဘ ၊ ဒပလမာ လကမတ

ြဖစေစရန။

- တကသလများက ေမးထတေသာ ဘ ရများသည လကေတ

နယပယတင က စ အသးချနငေသာ နငငအကျ းြပ ပညာရပ

များ တတေြမာကသည ဘရများ ြဖစေစရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက) အေြခခပညာ

- မသငမေနရ မလတနးပညာေရး လပငနးများက ထေရာကစာ

အေကာငအထည ေဖာေဆာငရကမည။

- အလယတနးအဆငနင အထကတနးအဆင ေကျာငးေန မေရး

လပငနးများက ကပမတေဆာငရကမည။

- အေြခခပညာသငဆနင ပညာသင ေထာကပေကးများ ချးြမင

ေပးမည။

- အေြခခပညာ မလတနးအဆငတင ကေလးဗဟြပ သငယမ

ချဉးကပနညးြဖင ထေရာကစာ အသးြပ သငကားမည။

- ေရးဦးကေလးသငယ ဖ ဖးေရး လပငနးများက တစနငလး

အတငးအတာအရ လမးြခ မရေစမည။

- ဘကစပညာထးခနသများ ေရးချယချးြမငေရး၊ ကငးေထာက

အဖနင ကကေြခန အသငးများ ဖ စညးေဆာငရကမည။

58 

 

- ပညာေရး ဝနေဆာငမ လပငနးများတင ပဂလက က မပါဝင

ေဆာငရကနငေရးနင အရညအေသး ြပညမေသာ ကယပင

ေကျာငးများ ေပ ထနးလာမည။

- ပညာေရးစမခနခမ နင သတငးအချကအလက စနစ ဖ ဖ း

တးတကေစမည။

- အေြခခပညာ သငရးညနးတမးနင သငရးမာတကာများက နငင

တကာအဆငမ ြမငတငေဆာငရကေရးနင လကေလျာညေထ

သည ပညာရည စစေဆး တငးတာမစနစ ေပ ထနးေစမည။

- သငကားမ အရညအေသး ြမငမားေရးနင စဉဆကမြပတ

အသကေမးဝမးေကျာငး ဆရာအတတပညာ ဖ ဖးမ လပငနး

များက ြမငတင ေဆာငရကမည။

- ေကျာငးြပငပ ပညာေရး လပငနးများက ကးပမး အေကာင

အထညေဖာမည။

- အေြခခပညာ ေကျာငးများတင အရညအေသးမ သငကား

သငယမ ပတဝနးကျင ြဖစထနးေစမည။

- အေလးထား ေဆာငရကမည လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ

အတငး ြဖစပါသည-

- မသငမေနရ မလတနးပညာက ေရ ေြပး စမးသပမအြဖစ

(၄) မ နယ ေရးချယ၍ အေကာငအထညေဖာမညြဖစ ပး

တဖကမလတနးေကျာငး (၁၀၀၀) ေကျာက မလတနး

ေကျာငးခအြဖစ အဆငြမငတငေပး၍ ဆခန ဆရာများ

ြဖညဆညးေပးမည။

- နယစပေဒသ၊ ေဝးလေခါငးပါးေသာ ေနရာများ နင ဖ ဖ းမ

နညးပါးေသာ ေဒသများရ မလတနးေကျာငး (၉၀၀) ေကျာ

တင ေကျာငးသားဦးေရ နညးေသာလညး ထေရာကစာ

သငကားနငေရးအတက ဆရာများ တးချ ခန ထားမည။

59 

 

- ဆခန ဆရာ (၁၂၀၀၀)ဦး ခန ထားရန လျာထားချကမ

အဆငြမငတငေပးသည မလတနး ေကျာငးခများနင

နယစပေဒသ၊ ေဝးလ ေခါငးပါးေသာ ေဒသများရ

မလတနးေကျာငးများတင ဆရာအငအား လအပချကအရ

ခေဝ ခန ထားေပးမည။

- ကေလးများ ကယကာယဖ ဖ းေရးအတက ရကသတပတ

သငချနဇယားပါ ကာယ အချနများတင ကယခနာ

ကျနးမာေရး ေလကျငခနး၊ ကခငေရး ေလကျငခနးများ

နင သဆလပရား ကစားနညး၊ ယဉ ပငကစားနညး၊

စေပါငး ကစားနညးများြဖင အားကစား လပရားမများ

ြပလပေစမည။

- ဥပဓရပ မေကာငးသည ေကျာငးများက ဥပဓရပ ညဖျငးမ

အနညးအများ အလက အဆင သတမတ၍ ဦးစားေပး

အစအစဉအရ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစတင ေငကျပသနး

ေပါငး (၁၃၀၀၀) ေကျာ ကျခ၍ ြပြပင ေပးမည။

(ခခ) အဆငြမငပညာ

- တကသလ၊ ေကာလပများရ သပဓါတခ၊ လကေတခနးများ

တငဓါတခခနးသးပစညးများ ြဖညဆညးေပးရနနငထေရာကစာ

လကေတ သငကားနငေရးအတက ဓါတခခနးပစညးများ

ဝယယမည။

- တကသလ ေကာလပများရ ေကျာငးသား၊ ေကျာငးသ ဘကစ

ဖ ဖး တးတကေစရန အားကစားကငးများ၊ အားကစားရများ၊

အားကစား ပစညးများအား ယခ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ

အတငး ပပးမည။

- အရညအေသး အာမခစနစ တညေထာငရနနင နငငတကာ

တကသလများ၊ ပညာေရးဆငရာ အဖ အစညးများနင ပးေပါငး

ေဆာငရကမ တးချ မည။

60 

 

- တကသလဆရာ၊ ဆရာမများ၊ စမခနခေရးဆငရာ အရာထမး

များ နင ဓါတခခနး ကမးကျင ဝနထမးများ၏ အရညအေသး

ြမငတငေစမည။

- ေကျာငးသား၊ ေကျာငးသများ၏ အရညအေသး ြမငတငေစမည။

- နငငတကာအဆငမ ပညာရညြမငမားေရး ေဖာေဆာငေစမည။

- အဂလပစာသငကားမ ြမငတငေစမည။

- နငငတကာ ဆကဆေရး ဘာသာရပ၊ ဥပေဒ ဘာသာရပ၊

စးပားေရး ဘာသာရပ သငကားေရး ြမငတငေစမည။

- ပညာေရးဝနကးဌာန ေအာကရ တကသလများတင သငကား

ေရး မဟာဌာနများ ဖ စညးမည၊

- နငငေတာ၏ စးပားေရးနင စကမက ဖ ဖ းတးတကမက

တကရက အေထာကအကြပရနနင လအပေသာ အလယ

အလတ ကမးကျငပညာရငများ၊ လပသားများက တကသလ

များမ အချနတအတငး ေမးထတေပးနငရနအတက စကမ၊

သကေမးပညာရပ ေလကျငသငကားေရး သငတနးများက

အြခားဝန ကးဌာနများ၊ ြပငပလပငနးရငများနင တကသလ

များ ပးေပါငး၍ လစမးအား အရငးအြမစ ဖ ဖ းမအစအစဉြဖင

သငတနးများ တးချ ဖငလစမည။

- တကသလပညာရပ ဝနးကျငေကာငးဖနတးမည။

- နငငတကာ တကသလများနင ချတဆကနငေသာ ကနရကများ

ြမငတငေဆာငရကမည။

- တကသလဝငခင စစစေရးချယေရးစနစ ြပနလညြပငဆင မည။

- ပညာေရး ဝနေဆာငမ လပငနးများတင ပဂလကအခနး က မ

ပါဝင ေဆာငရကနငေရးအတက သကဆငရာ ဥပေဒများ

ထတြပန ြပဌာနးမည။

61 

 

- ြပညတငး ပညာသငဆများ ချးြမင၍ ဘာသာရပ အလက

ထးခ နေသာ ပညာရငများ ေမးထတမည။

(ခ) ကျနးမာေရး

(၁) မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည။

(ကက)ြပညသများ၏ ကျနးမာေရး အဆငအတနး တးတက ြမငမား

လာေစေရး၊

(ခခ) နငငေတာ၏ ဦးစားေပး ကျနးမာေရးြပဿနာများက ေြဖရငးေရး၊

(ဂဂ) မ ြပနငေကျးလကေဒသ ကျနးမာေရး ဖ ဖ းတးတကမ ကာဟချက

ေလျာနညးေစေရး၊

(ဃဃ) ေထာငစနစဖ ဖ းတးတကမ ရညမနးချကများြပညမေရး၊

(ငင) ကျနးမာေရးစနစအားြဖည ေဆာငရကြခငးက အထးအေလးေပး

ေဆာငရကေရး၊

(စစ) ကျနးမာြခငးအေပ အကျးသကေရာကမ ရေသာ လမေရး၊

စးပားေရးနင ပတဝနးကျငတနင ဆကစပလျကရေသာ အေြခအေန

များ တးတက ေကာငးမနစာ ြဖစေပ ေစေရး၊

(ဆဆ)ြပညသဗဟြပ ကျနးမာေရးဝနေဆာငမစနစ ဖ ဖ းတးတကေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)နငငသားတငး အရညအေသးြပညဝေသာ ပးြပညစသည ကျနးမာ

ေရး ေစာငေရာကမက သာတညမ ရရခစားနငေစရန။

(ခခ) တညဆကျနးမာေရးဆငရာ မဝါဒနင ဥပေဒများက လကေတ

လကနာကျငသးေရး၊ ေြပာငးလလာေသာအေြခအေနနင လကေလျာ

ညေထရေစရန ြပငဆငေရးနင လအပေသာ မဝါဒနင ဥပေဒသစ

များ ေရးဆနငေရးအတက အမမြပတ ေလလာသးသပ အကြပ

ေဆာငရကရန။

62 

 

(ဂဂ) ကျနးမာေရးမဝါဒ၊ ကျနးမာေရးစမခနခမနင စမကနးများ ချမတ

ေရးဆ အေကာငအထညေဖာရာတင အေထာကအက ြပေစေရး

အတက တကျမနကန ြပညစေသာ သတငးအချကအလကများ

အချနမ ရရနငေရးအတက ကျနးမာေရး သတငးစနစက အားြဖည

ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)ေရာဂါများနင ကျနးမာေရး အေြခအေနများအား ြပညသ

ကျနးမာေရး ြပဿနာများ အြဖစသ ေပ ေပါကလာြခငး မရေစေရး

အတက ကတငေမ ာမနး စမေဆာငရကရနနင ြပညသကျနးမာေရး

ြပဿနာအြဖစ တညရေနေသာ ေရာဂါနင ကျနးမာေရး အေြခအေန

များ ေလျာနညး ပေပျာကေစရန။

(ငင) မခင၊ ေမးကငးစနင ကေလးသငယများ ဘ၀သကတမး

တစေလျာက ကျနးမာေရး ဖ ဖ းတးတကရန။

(စစ) အေြခခ/အဓကေဆးဝါးများ၊ ကာကယေဆးနင တငးရငးေဆးဝါး

များက လေလာကစာ ရရေစေရးအတက ေဆာငရကရန။

(ဆဆ)အစားအေသာက၊ ေဆးဝါး၊ အလကနနင လသးကနပစညးများ

ေဘးကငးလြခ စတချေရး၊ လပငနးခင ကျနးမာေရး၊ ပတဝနးကျင

ကျနးမာေရး၊ ြပညသ ကျနးမာေရး ဓါတခလပငနးများ တးချ ေရး

ကေဆာငရကရန။

(ဇဇ) ြပညသအားလး၏ ဘဝသကတမး တစေလျာက ကျနးမာေရးနင

ညညတေသာ အမအကျငများက သရလကနာ ကျငသး နငေစေရး

နင ကျနးမာေရး ဖ ဖ းတးတကေစေရး ေဆာငရကရန။

(ဈဈ) ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမ အမျးအစားအလက လအပမည

ကျနးမာေရး လစမးအားစများက အရညအေသး ြပညဝစာ ေလကျင

ေမးထတြခငးနင ေမးထတထားသည စမးအားစများက နငင

အကျ းြပ ဝနထမးများအြဖစ ခန ထား တာဝနေပးအပနငေရးတက

ဟနချကည စမေဆာငရကရန။

63 

 

(ညည) အေြခခသေတသန၊ အသးချသေတသနနင ကျနးမာေရးမဝါဒ၊

ကျနးမာေရးစနစ ဆငရာသေတသနများက ဟနချကညည တးြမင

ေဆာငရကရန။

(ဋဋ) ြပညသလထ၏ ကျနးမာေရး အဆငြမငတငရာတင ကျနးမာေရး

နင နးနယဌာန၊ အဖ အစညးများ၊ ပဂလကများနင ပးေပါငး

ေဆာငရကမက ြမငတငရန။

(ဌဌ) ေြပာငးလလာသည နငငေရး၊ စးပားေရး၊ လမေရး၊ ပတဝနးကျင၊

နငငတကာ ဆကဆေရးနင နငငတကာ ကျနးမာေရး လပငနးစဉ

များနင လကေလျာညေထရသည ကျနးမာေရးစနစ ြဖစေပ လာ

ေစေရး ဦးတညေဆာငရကရန။

(ဍဍ) နငငတကာ ကျနးမာေရး လပငနးစဉများက အချနနငတစေြပးည

ြပညမေအာင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရန။

(ဎဎ) ဆငးရနမးပါးမေလျာချေရး စမချကနငအည အေြခခကျနးမာေရး

လအပချကများက ြဖညဆညးေပးရန။

(၃)လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ အတငးြဖစပါသည-

(ကက)မမနငငနင လကေလျာညေထမရ ပး ေခတစနစနင ကကညသည

ကျနးမာေရးမဝါဒနင ဥပေဒများ ချမတနငရန စစဉေဆာငရကမည။

(ခခ) ြပညသလထ၏ လအပချကအေပ အေြခခ၍က နင ေဒသအလက

ကျနးမာေရး စမကနး၊ စမချကများ ညနငးေရးဆ ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) ကျနးမာေရး စမခနခမသတငးစနစ အားြဖညေဆာငရကေရးအတက

ကျနးမာေရး သတငးအချကအလကများ စနစတကျ ြပစေရးဆငရာ

စမးရည ြမငတငေပးေရးနင ေခတမ ဆကသယေရး နညးပညာများ

အသးြပမည။

(ဃဃ)ေရာဂါ ကတငကာကယေရးနင ကးစကေရာဂါများ ကာကယ

နမနငးေရး လပငနးများ အရနအဟနြမင ေဆာငရကမည။

64 

 

(ငင) ကးစကမဟတေသာ ေရာဂါများနင ကျနးမာေရး ြပဿာနာများ

ကာကယ ထနးသမးေရး၊ ထေရာကေသာ ကသမေပးေရးနင

ြပနလည ထေထာငေရး လပငနးများက တးြမငေဆာငရကမည။

(စစ) ေကျးလက/နယစပ ေဒသနင မ ြပဆငေြခဖး ေဒသများတင ပဏာမ

ကျနးမာေရးေစာငေရာကမ နညးလမးြဖင ကျနးမာေရးေစာငေရာက

မေပးေရးနင လမးြခ မ ြမငတငမည။

(ဆဆ)မခင၊ ေမးကငးစနင ကေလးဘဝကာလများ အပါအဝငဘဝ

သကတမးတစေလာက ေရာဂါြဖစပားမ၊ မသနစမးနင ေသဆးမ

များ ေလျာနညး ကျဆငးလာေစမည။

(ဇဇ) ေကျာငးသားေကျာငးသ လငယများ အပါအ၀ငြပညသ လထ

နယပယတင ကျနးမာေရး အသပညာ တးပားေရးနင လကနာ

ကျငသးေရးကေဆာငရကမည။

(ဈဈ) ကသမအရညအေသး ြမငတငေရးနင လမးြခ မ တးတကေရး

အတက ေဆးရ၊ ေဆးေပးခနးများ တးချ ဖငလစ တညေဆာကြခငး၊

ေဆးဝါး၊ ေဆးရသးပစညးကရယာ တးချ ြဖညဆညးေပးေရးနင

ြပညသကျနးမာေရးဓါတခခနး လပငနးများတးြမငေဆာငရကမည။

(ညည) အဆငမ ပဂလကေဆးရ/ ေဆးခနးများ ဥပေဒနငအည ေပ ထနး

ေရးနင အရညအေသး ထနးသမးမည။

(ဋဋ) အစားအေသာက၊ ေဆးဝါး၊ အလကနနင လသးကနပစညးများ

အရညအေသး ြပညမ၍ အနရာယကငးရငးမည။

(ဌဌ) အဓကေဆးဝါး၊ အေြခခေဆးဝါး၊ ကာကယေဆးများ၊ တငးရငး

ေဆးဝါးများ အလအေလာကရရေရး၊ သေလာငေရး၊ ြဖနြဖးေရး

များ စနစတကျ ြဖစေစမည။

(ဍဍ) အရညအေသးြပညဝသည တငးရငးေဆးပညာရငများ ေမးထတေရး

နင အစမးထကေသာ တငးရငးေဆးများ ေဖာထတအသးြပမည။

(ဎဎ) ကျနးမာေရးေစာငေရာကမ အရညအေသးြပည၀ေစရန ကျနးမာေရး

လစမးအား အရငးအြမစ ဖ ဖးေရးအတက ြပညတငးြပညပ

65 

 

အဆငြမင ပညာများေလကျင သငကားေပးနငရန နငငတကာ

တကသလများ၊ အဖအစညးများနင ဆကသယ ပးေပါငးမက

တးြမင ေဆာငရကမည။

(ဏဏ)အရညအချငး ြပညဝေသာ ကျနးမာေရး လစမးအားစများက

နငငေတာ၏ လအပချကနင အည ေလကျငေမးထတမည။

(တတ)ကျနးမာေရး လစမးအားစများက အကျးရစာ အသးချနငေရးနင

ေဝးလေသာနယစနနယဖျား ေဒသများတင တာဝနထမးေဆာငေသာ

ဝနထမးများအတက ခစားခငနင ေထာကပေကးများ ပမရရေရးက

ေဆာငရကမည။

(ထထ)ကျနးမာေရးစနစဖ ဖ းတးတကေစရန အေြခခသေတသန၊ အသးချ

သေတသနနင ကျနးမာေရးမဝါဒ၊ ကျနးမာေရးစနစဆငရာ

သေတသနများက တးြမငေဆာငရကေရးနင ေဆးနင ကျနးမာေရး

ဆငရာ တကသလများတင သေတသန လပငနးများက တးြမင

ေဆာငရကမည။

(ဒဒ) ကျနးမာြခငးက အေထာကအက ြဖစေစသည အေြခအေနများက

တးတက ေကာငးမနေစမည။

(ဓဓ) ၀ငေငနညး ြပညသလထအတက ြပညသလထ အေြခြပ လမ

ကာကယေရး အစအစဉများ ေဆာငရကေရးနင ကျနးမာေရး

ေဖါငေဒးရငးများနင အြခားသငေလျာသည အစအစဉများ ြဖစေပ

လာေစရန ကည ေဆာငရကေပးမည။

(နန) ကျနးမာေရးနင နးနယ ဆကစပေနသည ဌာန၊ အဖအစညးများ

ပဂလကများနင ပမတးြမင ပးေပါငးေဆာငရကမည။

(ပပ) ကျနးမာေရးက တးတက ြမငမားေစရန ြပညတငးြပညပ

အကအညများအား စနစတကျအသးချမည။

66 

 

(ဂ)ကာကယေရး

(၁)မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)နငငေတာဖ စညးပအေြခခဥပေဒ အခနး(၁)နငငေတာ အေြခခမ၊

ပဒမ (၂၀)၊ ပဒမခ (က၊ င နင စ) တတင ေဖာြပထားသည အတငး

တပမေတာသည အငအားေတာငတငး ပး စမးရညထကြမကေသာ

ေခတမသည တစခတညးေသာ မျးချစ တပမေတာြဖစသည။

ြပညေထာငစ မပကေရး၊ တငးရငးသား စညးလးညညတမ

မပကေရး၊ အချပအြခာအာဏာ တညတခင မေရးတက ကာကယ

ေစာငေရာကရန တပမေတာတင အဓက တာဝနရသည။ တပမေတာ

သည နငငေတာ ဖ စညးပ အေြခခဥပေဒက ကာကယ ေစာငေရာက

ရန အဓက တာဝနရသည။

(ခခ) အေြခခ ဥပေဒနငအည ြပညေထာငစမ ပကေရး၊ တငးရငးသား

စညးလး ညညတမမ ပကေရး၊ အချပအြခာအာဏာ တညတခင မ

ေရး ဟေသာ ဒတာဝနအေရးသးပါးက ထာဝစဉေစာငထနးနငေသာ

အငအားေတာငတငး ပး ေခတမ၍ စမးရည ထကြမကေသာ

စညးကမး ြပညဝသည တစခတညးေသာ တပမေတာ တညေဆာက

မည။

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)တပမေတာသည (ကညး/ေရ/ေလ) တပဖ များက စကကတပမေတာ

(ကညး၊ေရ၊ေလ) ြဖစလာေစရနအတက

- အငအားေတာငတငးေရး

- ေခတမေရး

- စမးရညထကြမကေရး

- မျးချစြပညေထာငစတပမေတာ ြဖစေရးတက ေဆာငရကမည။

(ခခ) ဖ စညးပ အေြခခဥပေဒအရ တညေဆာကလျကရေသာ ေအးချမး

သာယာ၍ ေခတမဖ ဖ း တးတကေသာ နငငေတာ၏ ပငနက

ေြမြပင၊ ေရြပင၊ ေဝဟငအား ထာဝစဉ လြခ ငမးချမးေအာင

ကာကယ ေစာငေရာကမည။

67 

 

(ဂဂ) တပ မ စညပငသာယာေရး အဖအတက သတမတဘ ာေင ခငြပ

ချကအတငး ဘ ာေရးလပထး လပနညးနငအည သးစေစ ပး

တပ မ စညပင သာယာေရးအဖ (၉)ဖ ကလညး တပနယအတငး

စညပငသာယာေရး၊ ကျနးမာေရး၊ စညးကမး ေသဝပေရးတာဝနများ

က ေဆာငရကေစ၍ ကာကယေရးဦးစး ချပရး(ကညး) ကယစား

စစေထာကချပရးမ ဥပေဒနငအည စမ ကးကပေဆာငရကမည။

(၃) လပငနးစဉများ မာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ကာကယေရးရေငများ စနစတကျရရ ေပးသငးြခငးနင အသးစရတ

များက အေလအလငမရ အကျ းရစာအသးချေရး၊ လအပချကအရ

သးစခေသာ ေကး မများအေပ စာချပပါ ကတအတငး အရငးနင

အတး ေပးဆပမည။

(ခခ) တပမေတာ(ကညး၊ ေရ၊ ေလ) တစရပလးအတက လစာနင စရတ

များအား သတမတြပဌာနးထားေသာဥပေဒ၊ လပထး လပနညးများ

နငအည ကျခ ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) တပမေတာအတက လအပေသာရကာ၊ စကသးဆစေသာ ေထာကပ

ေရး၊ ြဖညတငးေရး၊ ပစညးများ ဝယယြဖညတငး ထတေပးမည။

(ဃဃ)စစမထမးပေဆာငေရး၊ စစပစညး ပေဆာငေရး ကစများအတက

ေဆာငရကမည။

(ငင) စစအငဂျငနယာဆငရာ ကစရပများ အတက ထနးသမးေရးနင

ြပြပငေရးလပငနးများ ေဆာငရကမည၊ ပစညးအသး အေဆာငများ

(ေလယာဉများ၊ သေဘာများ၊ ေမာေတာယာဉများ) ြပြပငထနးသမး

မည။

(စစ) တပမေတာရ တကသလများ၊ စစေကျာငးကးများအတက ေလကျင

ေရး ဆငရာကစများေဆာငရကြခငး၊ ြပညပသငတနးများသ ထးခန

သည အရာရ၊ စစသညများ ေစလတမည။

(ဆဆ)အစးရဌာန အချငးချငး လပငနးကစက အနလငးမ ေဆာငရက

နငရန ြပငဆငထားရမည။

68 

 

(ဇဇ) ၂၀၁၃ ခနစတင (၂၃) ကမေြမာက အာဆယနငင တပမေတာ

(ကညး)များ ေသနတပစ ပ ငပနင (၁၄)ကမေြမာက အာဆယ

(ကညး) တပဦးစးချပများ အစညးအေဝးအား အမရငနငငအြဖစ

လကခကျငးပမည။

( စျစျ) ကာကယေရးပစညး ထတလပေရးအရာရချပရး ကပကမေအာက

ကာကယေရးပစညး၊ စကရ၊အလပရများအား ေခတနင ေလျာညစာ

တညေဆာကေရး၊ အပချပမ၊ လေန အေဆာကအဦ များပါ

ေဆာကလပေပးေရး၊ စကပစညးများ တပဆငြဖညဆညး ထတလပ

မည။

(ညည) စမးရညအဆင ြမငတငေရးအတက ေလကျငေရးပငးဆငရာ လအပ

ချကများအား နငငတကာ တပမေတာများနင ပးေပါငးေဆာငရက

ေရး ေလကျငမည။

(ဋဋ) တပမေတာ (ကညး၊ ေရ၊ ေလ) ၌ လအပေနေသာ အပချပမ၊ လေနမ

နင နညးပညာဆငရာ အေဆာကအဦများ ေဆာကလပြခငး၊

တပတငး လမးများ ေဖာကလပြခငး အဆငြမငတငမည။

(ဌဌ) စစဆငေရးလမး၊ တတားများ ြပြပင ထနးသမးမည။

(ဍဍ) နငငြခားရ တပမေတာပင ြမနမာစစသ (ကညး၊ ေရ၊ ေလ) ရး

အေဆာကအဦများ ြပြပငထနးသမးမည။

(ဎဎ) တစမျ းသားလး၏ အသားတင ကနထတလပမတနဖး တးတကရန

အတက တပမေတာ(ကညး၊ ေရ၊ ေလ) တပရငး/တပဖ များ အလက

တစပငတစနင စကပျ းေရး၊ ေမးြမေရးနင တပမေတာ စကရ၊

အလပရများအတက ကနကမး ထတလပေရး၊ စကမကနကမး

သးနများ စကပျ း ထတလပ ေပးသငးမည။

(ဏဏ)တပမေတာမ သမးယထားသည ေြမများအတက နစနာသများအား

ေလျာေကးများ ေပးေချေရး ေဆာငရကမည။

(တတ)စစဝတ၊ ရကာနင ေဆးဝါးများသာ ထတလပေသာ တပမေတာ

စကရ၊ အလပရများအတက လအပမည စကရအေဆာကအဦ၊ လေန

69 

 

အေဆာကအဦ၊ အပချပမအေဆာကအဦများ ေဆာကလပြခငးနင

စကကရယာနင ပရေဘာဂများ တပဆငြခငး၊ ြပငဆငြခငး၊

ထနးသမးမည။

(ထထ)တပမေတာ (ကညး၊ေရ၊ေလ) အတက လအပေသာ ေရယာဉ၊

ေလယာဉအပါအဝင စစအသးအေဆာင ယနရားပစညးများ၊

လကနကခယမးများ ြဖညတငးေဆာငရကမည။

(ဒဒ) စစအငဂျငနယာဆငရာယာဉများ၊ ယနရားများနင အငဂျငနယာ

ဆငရာ ပစညးများ ြဖညတငးေဆာငရကမည။

(ဓဓ) ေဆာကလပေရးပစညး၊ လပစစပစညး၊ ဆကသယေရးပစညးများ

ဝယယ ြဖညတငး ထတေပးမည။

(နန) စစသညနင မသားစများအား ေဆး၀နထမး တပဖ ြဖင လေလာက

ေသာ ေဆးအကာအကယေပး၍ ကသေပးမည။

(ပပ) စစသညနင မသားစများအား အနညးဆးအေြခခပညာ အထကတနး

ေအာငြမငသညအထ ပညာေရး ပပးမေပးမည။

(ဖဖ) စစသညနင မသားစများအား တစဦးချငးကျနးမာ၊ ကခငရန

နင တပဖစတများ ကနးေအာငးလာေစရန၊ အားကစားနညးမျးစက

ချးြမင အားေပးမည။

(ဗဗ) စစသညမသားစများအား တပမေတာသားဘ၀က ဂဏယ လ စတ၊

မျးချစစတထကသနေရး၊ ေရဒယ၊ ရပ/သ၊ စာနယဇငး၊ မဒယာ ပပး

စစဉေပးမည။

(ဘဘ)တပ မ စညပငသာယာေရး လပငနးများက ဥပေဒနငအည

စနစတကျ ကးကပ အေကာငအထညေဖာမည။

(မမ) ေခတမ၍ အငအားေတာငတငး ပး စညးကမးြပညဝေသာ ြပညသ

မျးချစ တပမေတာတစရပ တညေဆာကနငရန ရပပငးဆငရာ၊

စတပငး ဆငရာြမငမားေရးအတက လအပချကများအား စဉဆက

မြပတ ြဖညဆညး ေဆာငရကသားမည။

70 

 

(ယယ)စမကနးလပငနးစဉများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက

ရာတင စစသညတစဦးချငးြဖစေစ၊ တပဖ လကြဖစေစ ဒတာဝန

အေရးသးပါးက အစဉဦးထပထား၍ မဝါဒ၊ ရညမနးချကများ

မေပျာကပျကေစဘ စစသညေတာကျငဝတ (၆၀)နငအည ကျင က

ေဆာငရကမည။

(ဃ) သပနင နညးပညာ

(၁) မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ြပညသလထအား တကရက အကျးြပနငသည သေတသန

လပငနးများနင သဘာဝ အရငးအြမစများက ထေရာကစာ

အသးြပနငေရးဆငရာ သေတသန လပငနးများ ရာေဖေဖာထတ

ြခငးြဖင နငငေတာ၏ စးပားေရးဖ ဖးတးတကမက အေထာက

အကြပေစေရး၊

(ခခ) ေဒသတငး သပနငနညးပညာ သငယနငမ အခငအလမးများ

တးတကရရလာြခငးြဖင လငယလရယများ၏ အသကေမး

ဝမးေကျာငးဆငရာ အခငအလမး ပမြမငမားလာ ပး အရညအေသး

ြပညဝေသာ အငဂျငနယာနင ကနပျတာ အသပညာရငအတတ

ပညာရငများ ြပစပျးေထာငေရး၊

(ဂဂ) နျကလးယား နညးပညာအား ကမးကျင တတေြမာက၍ လကေတ

အသးချနငေသာြပညသအကျးြပ သေတသနလပငနးေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)နငငေတာအတက အကျ းြပမညသေတသန နယပယအသးသးတင

သေတသနနင ဖ ဖ းေရးဆငရာလပငနးများအား ြပညတငး/ ြပညပ

တကသလများ၊ သေတသနအဖအစညးများ၊ ပဂလကလပငနးများ

နင အတလကတေဆာငရကရန။

(ခခ) နညးပညာ တကသလများနင ကနပျ တာ တကသလများက

အာဆယနငငများရ တကသလများအဆငသ ပဉမကာလတငါးနစ

71 

 

စမကနး၏ ေနာကဆးနစြဖစေသာ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ခနစတင ေရာကရ

ေစရန။

(ဂဂ) ပဂလကက အတငး နညးပညာအေြခြပသည လပငနးအသစ

များ ေပ ထနးလာေစေရးနင အလပအကင အခငအလမးသစများ

ေပ ေပါကလာေစေရးအတက နညးပညာရငများ ေလကျင ေမးထတ

သားရန။

(ဃဃ)နငငေတာ၏ရညမနးချကြဖစေသာ ဆငးရနမးပါးမ ပေပျာကေရး၊

ေကျးလကေဒသဖ ဖးေရး၊ ပတဝနးကျငထနးသမးေစာငေရာကေရး၊

ကျနးမာေရး၊ စမးအငနင စကမလပငနးများ ဖ ဖ းတးတကေစေရး

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ဇဝေလာငစာ အသးြပသေတသနလပငနးများ ေဆာငရကမည။

(ခခ) ြမနမာတငးရငးေဆးပငများ၏ အာနသင သကေရာကမက စမးသပ

ြခငး သေတသန လပငနးေဆာငရကမည။

(ဂဂ) ေကျးလကေန ြပညသများအတက သနရငးသညေသာကေရရရေရး

သေတသန လပငနးေဆာငရကမည။

(ဃဃ)သငရးညနးတမးများက အာဆယေဒသတငးအဆငနင နငငတကာ

အဆငမေစေရးအတက ြပြပငေရးဆ ပး ဘာသာရပနင ပညာရပ

ဆငရာ စာအပစာတမးများ၊ ရညညနးစာအပများ ေလလာဖတရနင

သည ေခတမအလကထေရာနစ စာကညတကများ ထေထာငေပး

မည။

(ငင) သပနငနညးပညာ ဝန ကးဌာနေအာကရ တကသလ/ ေကာလပ/ သပ/

ေကျာငးများ၏သငကားမစနစနင စာေမးပစစေဆးသည စနစများ

က ေခတကာလနငအည အာဆယေဒသတငးအဆငနင နငငတကာ

အဆငမြဖစေစရန ေဆာငရကမည။

72 

 

(စစ) နငငတကာ တကသလများတင ေဆာငရကသကသ သတငးအချက

အလကနင ဆကသယေရး နညးပညာများက အသးြပ၍ အလက

ထေရာနစ သငကားေရးစနစ ထေထာငေဆာငရကသားမည။

(ဆဆ)ဆရာ၊ ဆရာမများ၏ သငကားေရးဆငရာ စမးရညတးြမငနငရန

အတက စကမဆရာြဖစသငသပ စတငဖငလစ ပး ေနာငအချနတင

တကသလအဆငအထ တးြမငေဆာငရကမည။

(ဇဇ) အလပခငဗဟြပ သငကားမစနစ ြဖစေပ လာေစရန စကမဇနများ၊

စကရ၊ အလပရများနင ပမပးေပါငးေဆာငရက၍ ကမးကျငမ

အဆငအတနး သတမတြခငးအား အာဆယနငငများ၏ သတမတ

အဆငရရေရး ေဆာငရကသားမည။

(ဈဈ) စာသငခနး၊ အလပရ၊ စာကညတကများ၊ သငေထာကကပစညးများ

အဆင ြမငတငမည။

(ညည)တကသလများ၏ အြပညြပညဆငရာ သေတသနနငပညာေရး

ပးေပါငး ေဆာငရကမများ အရနအဟနတးြမင ေဆာငရကမည။

(ဋဋ) နငငတကာအဆငမ ြမနမာ သတငးအချကအလကနင နညးပညာ

တကသလက အနယသမတနငင အကအညြဖင မနေလးတငး

ေဒသကး၊ မနေလး မတင စမကနးကာလအတငး တညေထာင

ဖငလစ သားမည။

(ဌဌ) နျကလးယား နညးပညာ ပမအသးြပနငေရး သေတသန

ေဆာငရကမည။

(ဍဍ) အြပညြပညဆငရာ အဏြမ စမးအငေအဂျငစ ကသေသာ

အဖအစညးများနင ဆကသယ၍ ြပညတငးေဆးေနးပများ ကျငးပ

ြခငး၊ အြခားဝန ကးဌာနများအတက နျကလးယားနညးပညာသစ

များ ရရေရး ေဆာငရကမည။

(ဎဎ) နာနနညးပညာ သေတသနလပငနးများ ေဆာငရကမည။

73 

 

(ဏဏ)ေြမရားသတ၊ လသယမသတနင သတရငးများအား ဘမေဗဒ

လပငနးြဖင ရာေဖစမးသပ ထတလပြခငးတက ေဆာငရကမည။

(တတ)နထကေကာငးေသာ ြမနမာနားမျ းသစများ ေပ ထနးေအာင

ေဆာငရကမည။

(ထထ)ေဈးနနးချသာစာြဖင ြဖနြဖးေပးနငေသာ ဇဝေြမဩဇာထတလပြခငး

လပငနးနင ဘကတးရးယားနင မများအား ေမးြမမျးပားြခငး၊

အပင မျ းရးဗဇဆလများထတ၍ အပငမျ းများ မေပျာကပျကေစေရး

လပငနးများ ေဆာငရကမည။

(ဒဒ) အမျ းသားဓါတခခနးထေထာငေဆာငရကမည။

၁၃။ ၂၀၁၃−၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင လမေရးနင စမခန ခေရးက ပါ

လမေရးက များနင စပလျဉး၍ မဝါဒ၊ ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ

အတငး ြဖစပါသည-

(က) ြပနကားေရး

(၁) မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ြမနမာအသနင ရပြမငသကားက အများြပညသဝနေဆာငမ ရပသ

လငလပငနး အေနြဖင ေြပာငးလေဆာငရကေရး၊

(ခခ) တဗ နငေရဒယက အနတာေလာ စနစမ ဒဂျစတယစနစသ အဆငလက

ေြပာငးလေဆာငရကြခငး၊ ရပသလငးအသစများ တးချထတလင

သားရန ေဆာငရကေရး၊

( ဂဂ ) ြပနကားေရးနင ြပညသဆကဆေရးဦးစးဌာနအား ြပနကားေရး

ဝန ကးဌာန၏ ြပနကားေရး လပငနးနငဆငေသာ စညးမျဉး

စညးကမးများက ပငမဦးစးဌာန တစခအေနြဖင တာဝနယ

ေဆာငရက ပး ြပညသက ဗဟြပေသာ ြပညသဝနေဆာငမ အသ

ပညာေပးလပငနးများက ကျယြပနစာ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)ပနပေရးနင စာအပထတေဝေရးလပငနး၊ စာေပဗမာနဌာနခသည

ယေန နငငတကာတင တးတက ြဖစေပ ေနသည နငငေရး၊

74 

 

အပချပေရး၊ စမခနခေရးနင နညးပညာဆငရာများက ြပညသများ

သ အချနနင တစေြပးည အသေပးနငရန နငငတကာမ

ထတေဝေသာ စာအပ၊ စာေစာငများက ြမနမာဘာသာသ ြပနဆ၍

နငငတငး ထတေဝြဖနချေရးနင ြမနမာဘာသာြဖင ထတေဝေသာ

စာအပများက အဂလပဘာသာြဖင ြပညပသ ြဖနချေရး၊

(ငင) နငငပငသတငးစာများအနက ေကးမနင ြမနမာအလငး သတငးစာ

များက "အများြပညသဝနေဆာငမ သတငးစာ"များအြဖစ ေြပာငးလ

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက ပး ြမနမာအလငးအဂလပ

သတငးစာက နငငြခားသား/ နငငြခား ကမဏ၊ ြမနမာနငငသား/

ြမနမာကမဏနင ပးေပါငးေဆာငရကသည “ ဖကစပ လပငနး ”

အြဖစ ဖ စညး ေဆာငရကေရး၊

(စစ) ြပညသလထအတက ေဖျာေြဖေရးဝနေဆာငမေပးသည အဖအစညး

အြဖစရပတည ပး ရပရငေလာကအားေခတနင အညဖ ဖးတးတက

ေအာင ေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက) ြမနမာအသနင ရပြမငသကားက အများြပညသ ဝနေဆာငမ

ရပသလငလပငနးအြဖစ ေြပာငးလ ပး လအပေသာ ြပငဆငမများ

ေဆာငရကရန။

(ခခ) နငငအတငး ရပသလငစကမလပငနး ဖ ဖးလာေစရန။

(ဂဂ) အနတာေလာစနစမ ဒဂျစတယစနစသ ေြပာငးလ၍ ဘကစရပသလငး

ထတလငရန။

(ဃဃ)လတေတာရပသလငး၊ ေတာငသလယသမားရပသလငး၊ တငးရငး

သားရပသလငး အပါအဝင ပညာေရး၊ သတငးစသည က များ

အတက ရပသလငးများ တးချ ထတလငေပးရန။

(ငင) လကရထတလငေနေသာ (၂၅) နစသကတမးရ ပး အပအစတအပငး

ဝယယမရရေသာ ေရဒယအသလငစကများ ေနရာတင စကအသစ

ြဖင အစားထးလလယရန။

75 

 

(စစ) ပမနပရပေဖာြပချကစနစမ အရညအေသးြမငမားေသာ အဆငြမင

ပရပ ေဖာြပချကစနစြဖငေြပာငးလထတလငရန။

(ဆဆ)တငးရငးသား ေရဒယအစအစဉတင တငးရငးသားဘာသာများ

တးချ ထတလငြခငးနင အချနတးချ ထတလငြခငးများ ေဆာငရက

ရန။

(ဇဇ) ြမနမာပငးအစအစဉ နင တငးရငးသား အစအစဉများက အရညအေသး

ေကာငးမနစာြဖင လငထတေရး နင ဖမးယမရရေသာ ေနရာများတင

အက(ဖ)အမ လငစကရများ တညေထာငရန။

(ဈဈ) အြခား မာတမဒယာ ပလကေဖာငးများမေန၍ တဗ၊ ေရဒယ (စမတ

တဗ/ အငပတဗ) တဗများ ထတလငရန။

(ညည) ြပနကားေရး နင ြပညသဆကဆေရးဦးစးဌာနသည ြပနကားေရး

ဝန ကးဌာန၏ ြပနကားေရး လပငနးနငဆငေသာ စညးမျဉး

စညးကမးများက တာဝနယလျက ြပညသက ဗဟြပေသာ

အများြပညသ ဝနေဆာငမ အသပညာေပး လပငနးများက

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရနနင စာေပဖ ဖးေရးလပငနးများ

တးတကကျယြပန လာေအာင ေဆာငရကရန။

(ဋဋ) နငငတကာမဒယာ အဖအစညးများနင ဆကသယ၍ ြပနကားေရး

ဝန ကးဌာန၏ ြပြပငေြပာငးလေရး လပငနးများအတက လအပ

ေသာ လစမးအားအရငးအြမစ အကအညများ ရယေဆာငရကရန။

(ဌဌ) မပငခငလပငနးများ ဥပေဒနငအည မတတမးတငရနနင ကးကပ

ေဆာငရကရန။

(ဍဍ) ပနပေရးနငစာအပထတေဝေရးလပငနးသည စာေပဖ ဖ းတးတက

ေရးအတက ရနကန - မနေလးရ စာေပဗမာနစာကညတကများက

ေခတမ စာကညတကများအြဖစ တးချ ဖငလစ၍ သတငး

ဆကသယမ ကနရကများ တညေထာငေပးြခငးြဖင ြပညသအများ

ြပညတငး ြပညပရ စာေပနင သတငးအချကအလက ပညာရပများ

အလယတက ဖတရေလလာရာေဖ နငေအာင ေဆာငရက သားရန။

76 

 

(ဎဎ) ရနကနနင မနေလးရ စာကညတက အချငးချငးလပငနး

ကစရပများ ကအနလငးမ တဆငေဆာငရကြခငးြဖင ပပြပငြပင

တညေဆာကြခငးနင နးစပသည ကနပျတာ အချငးချငး

အချကအလက ဖလယနငရန ချတဆကမ ကနရက လပငနးက

ေဆာငရကသားရန။

(ဏဏ)စာေပထတေဝေရး၌ ြမနမာနငငအတက အကျးရေစမည နငငြခား

စာေပများ အထးသြဖင အဂလပဘာသာမ ြမနမာဘာသာသ ြပနဆ

ထတေဝေရးနင ြမနမာစာေပမ ြမနမာနငငြဖစေပ တးတကမ

အေြခအေနနင ယဉေကျးမေရးရာ အေကာငးအရာများက အဂလပ

ဘာသာြဖင ြပနဆ၍ ြပညပသ ြဖနချေရးေဆာငရကသားနငေရး

စာေပဌာနခလကေအာကတင ဘာသာြပနဌာနစတစခ ထားရေဆာင

ရကရန။

(တတ)ပနပေရးနင စာအပထတေဝေရးလပငနးရ သကတမးလန ပနပစက

များနင အေထာကအကြပစကများက ေခတမစကအသစကးများ

နင အစားထး ဝယယတပဆငရန။

(ထထ)သတငးနင စာနယဇငးလပငနးသည ြမနမာအလငးနင ေကးမ

သတငးစာများက အများြပညသဝနေဆာငမ သတငးစာများ အြဖစ

ေြပာငးလနငရန နငငေတာက ရာခငနနးြပည ပငဆငေသာ

"ပဂလကစးပားေရးလပငနး"အြဖစ ဖ စညးေဆာငရကရန။

(ဒဒ) ြမနမာအလငး အဂလပ သတငးစာက နငငြခားသား/နငငြခား

ကမဏ၊ ြမနမာနငငသား/ ြမနမာကမဏနင ပးေပါငး ေဆာငရက

သည "ဖကစပလပငနး" အြဖစ ဖ စညးေဆာငရကရန။

(ဓဓ) ြပညနယ/တငးေဒသကး အသးသးတင ကယပားသတငးစာတက

(၁)ခစ ဖငလစ တညေထာငနငေရး စမေဆာငရကရန။

(နန) နငငတကာတင တးတကေြပာငးလေနေသာ ရပရင၊ ဗဒယနင

ေဖျာေြဖေရးဆငရာ လပငနးများ၊ ေခတမနညးစနစများနငအည

ဖ ဖ း တးတကေစရနအတက မပငခငဥပေဒြပ ာနးချကပါအတငး

77 

 

ဌာန အဖအစညးများ၊ ရပရငအနပညာရင၊ အတတပညာရငများ၊

ပဂလက လပငနးရငများနင ေပါငးစပညနငး ေဆာငရကသားရန။

(ပပ) ြမနမာရပရငအဆငအတနး ြမငတငေရးအတက အေထာကအက

ြပမည ရကကးထတလပသည စတဒယများ ထေထာငေရးနင

ေခတမရပရငကရယာပစညးများ အသးြပနငေရးအတက ငားရမး

ေရး လပငနး ြဖစေပ လာေစေရးက အားေပးကညသားရန။

(ဖဖ) တငးေဒသကး သမဟတ ြပညနယ မ ကးများနင လစညကားရာ မ

များတင အလကထေရာနစ ကငမရာစနစက အေြခခသည

ဒစဂျစတယ ရပရင ြပသမစနစြဖငြပသနငေသာ ေခတမအဆငြမင

ရပရငရများ ေပ ထနး လာေစေရးက ကညေဆာငရကသားရန။

(ဗဗ) ြပညပမ ရငးနးြမ ပနလသများြဖင လညးေကာငး၊ ြပညတငးမ

လပငနးရငများြဖင လညးေကာငး ရပရငဇာတကား ရကကး

ထတလပ ြဖနချြခငး လပငနးများက နငငတကာအဆငနငအည

ေဆာငရကနငေရး ကညေဆာငရကသားရန။

(၃)လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ အတငး ြဖစပါသည-

(ကက) ေချးေငြဖင တညေဆာကထားေသာ စတဒယကနပလက ရ တဗနင

ေရဒယပစညးကရယာတနဆာပလာများ အတက ေချးေငြပနဆပ

မည။

(ခခ) ေချးေငြဖင တညေဆာကထားေသာ ေရဒယအသလငစက (၄၀၀

ကလဝပ ) ပေတာကေြမအတက ေချးေင ြပနဆပမည။

(ဂဂ) အေရ ေတာငအာရအားကစားပေတာအတက စကပစညးများ

ဝယယ တပဆငြခငး၊ တကရကထတလငြပသနင ပး ကငမရာ(၈)ခ

ပါေသာ ေမာေတာယဉ၊ ရကကးေရးလပငနးများ ချတဆက

အသးြပေသာ စကပစညး၊ ကငမရာများက အတဖငတငဒါေခ

ဝယယထား ပး ြဖစပါသည။ ၂၀၁၃ ခနစ၊ စကတငဘာလတင

ေရာကရမညြဖစ ပး ေအာကတဘာလ အကနခန တင အပးတပဆင

ပးြဖစပါမည။

78 

 

(ဃဃ)အေရ ေတာငအာရ အားကစားပေတာ ကာလအတက လအပေသာ

စကပစညးများ ငားရမးြခငးနင ငားရမးခ ေပးေချမည။

(ငင) ၃ ကလဝပ တဗအသလငစက ( ေတာငတငးကး ) ရပသစကရ

တးချ တညေဆာကမည။

(စစ) ၁ ကလဝပ တဗအသလငစက (အမာ) ရပသစကရ တးချ

တညေဆာကမည။

(ဆဆ)တငးရငးသား ေရဒယအစအစဉ တးချ ထတလငရနအတက ၅၀

ကလဝပလငးတ ေရဒယအသလငစက (၂စ) ဝယယ ပး

ေနြပညေတာ (တပကနး) တင (၁)စ၊ ရနကန မ (ေရကး) စကရ

တင(၁)စ တပဆငမည။

(ဇဇ) ရနကန မ (ေရကး) စကရရ ၂၅ နစေကျာကာြမင ပး အပပစညး

ဝယယမရရေသာ ေရဒယအသလငစကများ ေနရာ၌ အစားထး

တပဆငရန ၅၀ ကလဝပလငးတ ေရဒယအသလငစက (၁)စ၊

ဝယယ တပဆငမည။

(ဈဈ) ြမနမာြပညေအာကပငး တငးရငးသားအစအစဉ ထတလငေသာ

ရနကန မ (ေရကး) စကရရ ၂၅ နစေကျာကာြမင ပး အပပစညး

ဝယယမရရေသာ ေရဒယအသလငစကများ ေနရာ၌ အစားထး

တပဆငရန ၁၀၀ ကလဝပလငးတ ေရဒယ အသလငစက (၁) စ

ဝယယ တပဆငမည။

(ညည) ြမနမာပငး အစအစဉနင တငးရငးသား အစအစဉများက

အရညအေသး ေကာငးမနစာြဖင ထတလငနငေရးအတက

ရပြမငသကား ထပဆငလငစကရ (၁၃) ရတင အက(ဖ)အမ

ေရဒယအသလငစကများ တးချ တပဆငရန စကပစညး ဝယယ

တပဆငမည။

(ဋဋ) အနတာေလာဆေအာ(ဖ) လပငနးစဉအတက စကပစညးများဝယယ

တပဆငမည။

79 

 

- ရပြမငသကားထပဆငလငစကရ (၂၀) ရတင ဒဂျစတယလင

စကများ ေြပာငးလ တပဆငြခငး။

- ရပသလငးထတလငေရးအတက လအပေသာ ဘကစရပသလငး

ထတလငြခငး နညးစနစ စကဝယယတပဆငြခငး။

- ဘကစရပသလငး ထတလငြခငး နညးစနစ စကဝယယ

တပဆငပး လတေတာ ရပသလငး၊ ေတာငသလယသမား

ရပသလငးနင တငးရငးသားရပသလငးများ တးချ ၍ ထတလင

ြပသြခငး။

(ဌဌ) စာဖတရနြမငတငေရးအတက စာဖတသရပသလငး တပဆင ပး

ေလေကာငးမ လတလပစာြဖင ထတလငြပသမည။

(ဍဍ) တငးရငးသားရပသလငး ထတလငေရးအတက လအပေသာ

အတငး/အြပင စကပစညးများ ဝယယတပဆငမည။

(ဎဎ) မ နယခအသစြဖစေသာ ကရငြပညနယ၊ စကလတင ၅၀ ဝပ

ရပသလင စကရအသစ တညေဆာကမည။

(ဏဏ)ရမးြပညနယ၊မငးယ(၁၀၅ မင)တင ၅၀ ဝပ ရပသလငစကရအသစ

တညေဆာကမည။

(တတ)ရမးြပညနယ၊ မနဟးရးတင ၅၀ ဝပ ရပသလငစကရ အသစ

တညေဆာကမည။

(ထထ)အစးရဌာနအချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမ တဆင

ေဆာငရကြခငး စမကနးများတင ပါဝငနငရန အသငြပငဆင

ထေထာငြခငးလပငနးအတက လအပေသာ ကနပျတာများသ

အချကအလကေပးပေသာ ပရဂရမစနစ၊ ကနရက၊ ကနပျတာ

ခနးများ ဝယယတပဆငမည။

(ဒဒ) ပမနပရပေဖာြပချကစနစမ အရညအေသးြမငမားေသာ အဆငြမင

ပရပေဖာြပချကစနစသ ေြပာငးလထတလငနငရန လအပေသာ

စတဒယ စကပစညးများ ဝယယ တပဆငမည။

80 

 

(ဓဓ) ခရငရး(၆၆)ရးရ စာကညတကများတင အငတာနကများ

တပဆငြခငးနင အများြပညသများ အငတာနကသးစြခငးက

ဝနေဆာငမေပးနငရန ကနပျတာ (၂)စစ တပဆငေပးမည။

(နန ) ခရငရး၊ မ နယရးနင မ နယခရး (၄၁၂)ရး၌ စာဖတရန

ြမငတငေရးအတက ြမနမာအသနင ရပြမငသကားနင ပးေပါငး၍

စာဖကသ ရပသလငးများတပဆင၍ ေလလငးြဖင ထတလင

မညြဖစရာ ေလလငးမရသညရးများတင စကေတာေဘာက(စ)များ

တပဆငြခငးနင စာဖကသရပသလငးများ ကညရမစစတမး

ေကာကယ ေဆာငရကမည။

(ပပ ) ခရင(၆၆)ခတင ဘတာရ၊ သေဘာဆပ၊ ေလဆပ၊ ကားဂတများ၌

ြပညသများ အလယတက စာေပများ ဖတရနငရနအတက

စာအပစဉ အနညးဆး(၁)ခစ ြပလပ၍ စာဖတရနြမငတင

ေဆာငရကမည။

(ဖဖ) ၎ငးစာအပစဉများတင ေနစဉထတ သတငးစာများ၊ ဂျာနယများ၊

မဂဇငးများ၊ ဝတများ၊ ရပြပစာအပများနင သတ၊ ရသစာအပများ

ြဖညတငး ေဆာငရကမည။

(ဗဗ) အေရ ေတာငအာရ အားကစား ပငပများနင အာဆယဥကဌ အလည

ကျတာဝန ထမးေဆာငမည အေရးေပ လပငနးများ၊ အေရး ကး

ဧညခပများတင မတတမးဓာတပများ ကးယေဆာငရကမညြဖစရာ

ေရေြပာငး ဓာတပကးစက(၂)လး ဝယယ၍ လပငနးများ

ေဆာငရကမည။

(ဘဘ)ြပနကားေရးဝနကးဌာန၏ဝက(ဘ)ဆက(ဒ)က ဝက(ဘ)ေပ တယ(လ)

အဆငတးြမင ေဆာငရကမည။

(မမ) အစးရဌာနအချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမတဆင

ေဆာငရကြခငးစနစက လကေတလပငနးတင ေဆာငရကနငရန

အရနအဟန ြမငတငေဆာငရကမည။

81 

 

(ယယ)ပနပေရးနင စာအပထတေဝေရးလပငနးေအာကရ စာေပစစစနင

မတပတငဌာနမ အရာထမး(၃၆)ဦး၊ အမထမး(၄၁)ဦး၊ ေပါငး(၇၇)

ဦးက ြပန/ဆကဦးစးဌာန ေအာကသ မပငခငနင မတပတင ဌာနခ

အြဖစ ေြပာငးလဖ စညးမည။

(ရရ) ပနပစကများ မတပတငြခငး၊ ထတေဝခငလငစငများ ေပးအပြခငး

လပငနး များကတငးေဒသကးနင ြပညနယများ၊ မ နယများတငပါ

လပကငေဆာငရကမည။

(လလ)တငးေဒသကးနင ြပညနယအစးရများ၏ သတငးထတြပနေရးနင

ြပညသဆကဆေရး လပငနးများက ကညေဆာငရကမည။

(ဝဝ) ရကထး ပနပစက(၁)လးနင ဒဂျစတယပနပစက (၂)လးတအား

ဝယယြဖညတငးြခငးနင ပနပစကေဟာငးများေနရာတင ပနပ

စကသစများြဖင အစားထးြခငးလပငနး ေဆာငရကမည။

(သသ) မနေလးစာကညတကအား ေခတမစာကညတကအြဖစ ေပ ထနး

လာေရး ေဆာငရကမည။

(ဟဟ)နငငတကာမ ထတေဝေသာ စာအပစာေစာငများက ြမနမာ

ဘာသာသ ြပနဆ၍ နငငအတငး ထတေဝြဖန ချနငရနနင ြမနမာ

ဘာသာြဖင ထတေဝေသာ စာအပများက အဂလပဘာသာြဖင

ြပညပသ ြဖန ချြခငး လပငနးေဆာငရကနငရန ဌာနတငဘာသာြပန

ဌာန တးချ ဖ စညးြခငး၊ ဝနထမးများခန အပြခငး၊ ဘာသာြပနဆ

နငရန စာအပများ ဝယယြခငး၊ ဘာသာြပနဆြခငး၊ စာအပထတေဝ

နငရန စစဉြခငး လပငနးများေဆာငရကမည။

(ဠဠ) ရနကနနင မနေလးစာကညတကက စာကညတကအချငးချငး

လပငနး ကစရပများက အနလငးမတဆင ေဆာငရကြခငးြဖင

တညေဆာကနငရနနင နးစပသညကနပျတာ အချငးချငးအချက

အလကဖလယနငရန ကနရကဆကသယမ လပငနးစဉများ

ေဆာငရကမည။

82 

 

(အအ) အစးရဌာနအချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမ တဆင

ေဆာငရကြခငး လပငနးစဉအတက ရးချပတင အဓက ကနပျတာ

များသ အချကအလကေပးပေသာပရဂရမ (၁) ခ၊ ပနပစကရ (၇)

ရအတကအဓက ကနပျတာများသ အချကအလကေပးပေသာ

ပရဂရမ (၁) ခ၊ စာေပဗမာနရးတင အဓက ကနပျတာများသ

အချကအလကေပးပေသာ ပရဂရမ (၁) ခ၊ စစေပါငး အဓက

ကနပျတာများသ အချကအလကေပးပေသာပရဂရမ (၃) ခတပဆင

ချတဆက၍ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည။

-- လကရ စကမအလပရအား လပငနး၏ အေြခစက စကမအလပရ

အြဖစ ထေထာင၍ စကရအသးသးရ ပနပစကနင ပနပလပငနးသး

ဆငရာစကများ ြပငဆငထနးသမးရာတင လအပသည စကအရန

ပစညးများအား ြပညတငး မရရမည ကနကမးများက အသးြပ၍

ထတလပသားရန၊ အြခားဌာနများနင ြပငပမအပနေသာ စကပစညး

များ ထတလပေပးရန၊ ကယပားသတငးစာ တကခများအတက

လအပေသာ ကတငပနပပစညးကရယာ တနဆာပလာများ

ထတလပမအား နငငြခား အဆငမအရညအေသးမ တးြမင

ထတလပသားရနနင ပနပလပငနးသး အေထာကအကစကများ

တထင ထတလပ ေဆာငရကမည။

-- သတငးစာများတင တငးရငးသား စညးလးညညတေရးက

အေထာကအကြပေစေသာ သတငးများ ဦးစားေပးေဖာြပမည။

-- သတငးနင စာနယဇငးလပငနးသည ြမနမာအလငးနင ေကးမ

သတငးစာများက အများြပညသဝနေဆာငမ သတငးစာများအြဖစ

ေြပာငးလနငရန နငငေတာက ရာခငနနးြပညပငဆငေသာ "ပဂလက

စးပားေရးလပငနး" အြဖစဖစညး ေဆာငရကမည။

- - ြမနမာအလငး အဂလပသတငးစာက နငငြခားသား/နငငြခား

ကမဏ၊ ြမနမာနငငသား/ြမနမာကမဏနင ပးေပါငး ေဆာငရက

သည "ဖကစပလပငနး" အြဖစ ဖ စညးေဆာငရကမည။

83 

 

-- ေငေကးအကျးအြမတက အဓကဦးတညမထားသည အများြပညသ

အတက ဝနေဆာငမေပးသည "ပဂလကစးပားေရးလပငနး" အြဖစ

ေဆာငရကမည။

-- တငးေဒသကးနင ြပညနယမများရ ကယပား သတငးစာတကများပါ

ေရာငစ သတငးစာများ ပနပထတေဝနငေရး စမေဆာငရကမည။

-- သတငးစာဖတပရသတများ တးပားလာပး သတငးစာေစာငေရ ပမ

တးတက ပနပထတေဝနငရနနင ေကျးရာတငး သတငးစာ ေရာကရ

ဖတရနငေရးစမေဆာငရကမည။

-- နငငပငသတငးစာများအား အများြပညသ ဝနေဆာငမ သတငးစာ

အြဖစသ ေရာကရေစရနအတက ေအာကပါအတငး အဆငဆင

ြပြပငေြပာငးလ ေဆာငရက သားပါမည -

- သတငးတငဆကမပစများ ေြပာငးလြခငး။

- သတငးစေဆာငးမ၊ ေရးသားတညးြဖတမဆငရာ သငတနးများ

ဖငလစေဆာငရကြခငး။

- သတငးစာအပချပေရးအဖ ဖ စညးြခငး။

- အယဒတာလတလပခငစနစထေထာငြခငး။

- ဘ ာေရးလတလပမရေသာ စနစထေထာငြခငး။

-- သတငးတငဆကမပစများက ေအာကပါအတငး အဆငဆင

ေြပာငးလ ေဆာငရကမည-

- နငငေတာအကးအကများ၏ မဝါဒဆငရာ မနခနးများ၊ မဝါဒ

ဆငရာ သတငးများက ြပညြပညစစေဖာြပသည အြပင ပညာရင

များ၊ ြပညသများ၏ သေဘာထားအြမငများနငပါ တဖက

ေဖာြပြခငး။

- သာမနလပရားမ သတငးများက သတငးတနဖးအေပ မတည

ပး တညးြဖတ ေဖာြပြခငး။

84 

 

- လပဂလဗဟြပ ေရးသားသညစနစမ လထ စတဝငစားမ

ရေသာ သတငးအချကအလက၊ အေကာငးအရာ ဗဟြပ

ေရးသားသည စနစသ ေြပာငးလ ကျငသးြခငး။

- အများြပညသအတက စစမနေသာ စတတမ ငအြဖစ ယကည

လကခလာေအာင မ ငသးရပအေပ အြပသေဘာေဆာင

သည ေဝဖနသးသပမများက သတငးစာများတင ေဖာြပေပး

ြခငး။

- မ င(၃)ရပ၏ ေဆာငရကချကများက ြပညသလထအား

အသေပးရာတင ပမဆေဆာငမ ရေစရနအတက

ေဆာငးပါး၊ ေတဆေမးြမနးခနး စသညြဖင ပစေြပာငးလ

တငဆကြခငး။

- အေရး ကးသည အသေပးေကညာချကများအား ြပညသများ

သရနငရန ေဖာြပေပးြခငး။

- နငငတကာနင ြပညတငးေရးရာ အသအြမင တးပားေစမည

ေဆးေနးမများ ေဖာြပေပးြခငး။

-- အနလငး တင အစအစဉများ တင၍ ဝနေဆာငမေပးမည။

-- သတငးစေဆာငးမ၊ ေရးသားတညးြဖတမဆငရာ ကမးကျငမ

သငတနးများ က ေအာကပါအတငး ေဆာငရကသားမည-

- ဝနထမးများ စမးရညြမငမားေရးအတက နငငတကာ မဒယာ

အဖအစညးများနင ပးေပါငး ပး သငတနးများ ဖငလစပချြခငး။

- ဝနထမးများ လကေတလပငနးခငတင ေလကျငနငရန အတက

နငငတကာ သတငးဌာနများမ အယဒတာများက

သတငးစာတကများတင တဘက သငကားေစြခငး။ ထြပင

မမတ အယဒတာများက နငငတကာ သတငးစာများတင တဘက

ေလကျငခငရရေအာင ေဆာငရကြခငး။

- ပညာေရးဝန ကးဌာနမ ေဆာငရကေနသည သတငးစာ ပညာ

သငတနးေကျာငးက နငငတကာသငရးညနးတမး များအတငး

85 

 

သငကားနငရနအတက ယနကစကအဖ နင ပးေပါငးကည

ေဆာငရကြခငး။

-- ြမနမာအလငးနင ေကမသတငးစာများက အများြပညသဝနေဆာငမ

သတငးစာများအြဖစ ေြပာငးလရာတင လအပေသာမဝါဒများ၊

ကျငဝတများ၊ အယဒတာ များအတက လမးညနချကများ ချမတ

နငရနအတက သတငးစာ အပချပေရးအဖက သတငးစာ

ဆရာကးများ၊ ဥပေဒ ကမးကျငသများနင ဖ စညးထား ပး

ြဖစပါသည။ ထအပချပ ေရးအဖအေနြဖင ေအာကပါအတငး

ေဆာငရကသားမည-

- အများြပညသ ဝနေဆာငမ သတငးစာအြဖစ ေြပာငးလရာတင

ြမနမာနငင၏ သမေမသည ဒမကေရစအသင ကးေြပာငးေရး

အေြခအေနအေပ မတည ပး စာတညးနင သတငးေထာကများ

လကနာရမည အယဒတာလမးညနများ ေရးဆေပးြခငး၊

- သတငးစာများအတက စာနယဇငးကျငဝတက ေရးဆ သတမတ

ေပးြခငး၊

- သတငးစာများ၏ စမးေဆာငနငမက စဉဆကမြပတ ေလလာ

အကြဖတ ေထာကြပြခငး၊

- အခါအားေလာစာ သတငးေထာကများ၊ စာတညးများ၊

စာတညးမးများအား ေတဆေဆးေနးြခငး။

-- အစးရဌာနအချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမ တဆင

ေဆာငရကြခငးြဖင ဆကလက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက

ရာတင တပဆငမည ဆကစပပစညးများဝယယရန စမေဆာငရက

မည။

-- နငငတကာသတငးများ ရရနငရနနင ြပညတငးသတငးများ နငငြခား

သ ြဖန ချနငရနအတက နငငြခားသတငးဌာနများ ကယစားလယ

အဖများနင ဆကသယပးေပါငး၍ သတငးဖလယမစာချပ ချပဆ

ေဆာငရကမည။

86 

 

-- လပငနးစမးေဆာငရည တးတကြမငမားေစရနအတက လအပပါက

ြပညတငးြပညပ ကမးကျငသများ အတငအပငခများ ငားရမး

ေဆာငရကမည။

-- ေရာငစသတငးစာများ ပနပထတေဝရနအတက လအပေသာ

စကပစညးများဝယယရန စမေဆာငရကြခငးနင အာဆယဥက

တာဝနယရာတင သတငးထတြပနေရးအတက လအပမည

ပစညးများ စမေဆာငရကမည။

-- နငငတကာတင တးတကေြပာငးလေနေသာ ရပရငဗဒယနင

ေဖျာေြဖေရးဆငရာ လပငနးရပများ နညးစနစများနငအည ြမနမာ

ရပရငေလာက၌ အသပညာအတတပညာ ကမးကျငမဆငရာနင

လစမးအား အရငးအြမစများ တးတက ေြပာငးလေရးအတက

နညးပညာရပများဆငရာ ပပးေဆာငရက ရငးနးြမ ပနမညသများ

အား နငငတကာနင ဆကသယေဆာငရက၍ အရငးအနးများ

ဖတေခ ေဆာငရကမည။

-- ရပရငေလာကသားများအတက တကျခငမာသည အာမခချက

ေပးနငရန မပငခင ဥပေဒနင ရပရငဥပေဒတက ဥပေဒကမးများ

ေရးဆ ေဆာငရကမည။

-- ၂၀၁၄ ခနစ၊ အာဆယဥကဌတာ၀နယရာတင ြမနမာရပရငလပငနးမ

လကခကျငးပ ေဆာငရကရနရသည အေရ ေတာငအာရနငငများ

ရပရငေကာမရင အစညးအေဝးအတက စမေဆာငရကမည။

-- အစးရဌာနအချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမ တဆင

ေဆာငရကြခငးြဖင ဆကလက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက

ရာတင တပဆငမည စကပစညးများနင ဆကစပပစညးများ

ဝယယေရး စမေဆာငရကမည။

-- အး- ရပရငရ၊ ဒ-ရပရငရ နင သရးဒ ြပသနငမည ေခတမအဆငြမင

ရပရငရများ တညေဆာကနငေရးအတက အလပရေဆးေနးပများ

ြပလပေပးြခငးအားြဖင ြပညတငးြပညပမ ရငးနးြမပနလသည

87 

 

လပငနးရငများ ဖတေခ ြခငး၊ ြပညပမ အေထာကအပနင ေချးေင

များရရနငေရး စမေဆာငရကမည။

-- တးတကေြပာငးလလာေသာ နညးပညာများအရ ဖလငြဖင ရကကး

ြပသသည ရပရငဇာတကားများအစား အဆငြမငပရပေဖာြပချက

စနစြဖင ရကကးထတလပြပသနငေရးအတက ြပညပမနညးပညာ

ပပးမများရရေရး ေဆာငရကမည။

(ခ)သာသနာေရး

(၁)မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ြပညေထာငစသမတ ြမနမာနငငေတာတင ေနထင ကေသာ

နငငသ၊ နငငသားတငး လတလပစာ ကးကယယကညခငြပေရး၊

(ခခ) ဘာသာအချငးချငး ချစခငရငးနးစာေနထငေရး၊

(ဂဂ) ဗဒဘာသာသဃာေတာအချငးချငး ညညတေရး၊

(ဃဃ) ြပဌာနးထားသညတရားဥပေဒအတငး လကနာေဆာငရကေရး၊

(ငင) နငငေတာမ အေကာငအထညေဖာရန လမးညနသည ညနကား

ချကများ၊ အမနများ က မဝါဒအြဖစ အေကာငအထညေဖာေရး၊

(စစ) ဝန ကးဌာနအချငးချငးပးေပါငးေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ) ဝနကးဌာနေအာကရ ဦးစးဌာနများနင တကသလတသ မဝါဒများ ချမတ၍

အေကာငအထည ေဖာေစေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ပရယတသာသနာ (သငကားမ)၊ ပဋပတသာသနာ (ကျင ကအား

ထတမ) များ ပမ ထနးကားေရး ေဆာငရကရန။

(ခခ) ေထရဝါဒဗဒသာသနာေတာ သနရငးစငကယေရးလပငနး၊ ဗဒ

စာေပ၊ ယဉေကျးမများ တညတထနးကားြပနပားေရးလပငနးများ

ေဆာငရကရန။

(ဂဂ) ေကျာငးထငဘနးကး သငတနးေကျာငးများ ဖ ဖ းတးတကေရး

ေဆာငရကရန။

88 

 

(ဃဃ)အြပညြပညဆငရာေထရဝါဒ ဗဒသာသနာြပတကသလမ စာကညတကက

အလကထေရာနစ စာကညတကအြဖစ နငငတကာရ စာကညတက

များ နင ဆကသယ၍ ေထရဝါဒဗဒ သာသနာေတာဆငရာ အချက

အလကများ ဖလယနငရန။

(ငင) ခရစယာန၊ အစလာမ၊ ဟန စသည အြခားဘာသာများက တတနင

သမကညေစာငေရာကရန။

(စစ) ခရစယာန၊ အစလာမ၊ ဟန ဘာသာ နင နတကးကယမများအား

လတလပစာ ကးကယခငြပရန၊ ၎ငးတ၏ ဘာသာေရး ေနရကကးများ

ြဖစသည ခရစမတေန၊ ဘကရးအးဒေန နင ဒပါဝလေနများက နငငေတာ

အစးရ ရးပတရကများအြဖစ သတမတေပးပး ၎ငးအခမးအနား ပေတာများ

သ သာသနာေရး ဝနကးဌာနမ တကေရာက အားေပးရန။

(ဆဆ)ဘာသာေပါငးစ ချစကညေရး အစညးအေဝးများ တကေရာကရန

ဖတကားသညအခါ ဘာသာေပါငးစ တကေရာက ေဆးေနး နငေရး

စစဉေပးရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငြဖစပါသည-

(ကက)အစးရဌာန အချငးချငး လပငနးကစများ အနလငးမတဆင ေဆာငရက

ြခငးလပငနးများ တးြမငေဆာငရကရန ကနပျ တာနင ဆကစပပစညး

များကလညး လပငနး လအပချကေပ မတညအသးြပရန လအပ

ေသာေကာင နညးပညာကမဏများနင ညနငး ေဆာငရကမည။

(ခခ) သာသနာေရးဆငရာ လပငနးကစရပများ တးြမင ေဆာငရက

နငရနအတက တငးေဒသကး/ြပညနယ သာသနာေရးမးရးများ

ြပငဆငတးချ ဖ စညးရနနင ချငးတငးရငးသား ကေလးသငယများ

အေြခခ ပညာသငကားနငေရးအတက ကေလး မ ၊ ေနရဉရာ သငတနး

ေကျာငးက နစစဉ ပညာသငနစအလက ဖငလစသားမည။

(ဂဂ) နငငေတာ ဗဟသဃာဝနေဆာင အစညးအေဝးပများ၊ မဟာဘနငး

သဘင အခမးအနားပများ၊ တပဋကဓရ၊ တပဋကေကာဝဒ ေရးချယ

89 

 

ေရး စာေမးပများ၊ သာသနာေတာဆငရာ ဘတဆပေတာ ဆကကပ

လဒါနးပ နင ဆမးဆနစမး ေလာငးလပ ကျငးပသား မည။

(ဃဃ)ဗဒဘာသာ ယဉေကျးမသငတနးက နငငေတာ သဃမဟာနာယက အဖ

၏ အစအမြဖင မနယေပါငး ၃၂၅ မနယအထ တးချဖငလစနင

ေရးအတက မနယသဃနာယက အဖများက ကးကပ စစဉ

ေဆာငရကနငေစရန ၊ စမေဆာငရကသားရန နင ေနရာသေကျာငး

ပတရကများတင အမျးသား ယဉေကျးမနင စာရတပညာ ဆငရာ

သငတနးများကလညး မနယ အားလးတင သငကား သားမည။

(ငင) သာသနာြပသငတနးနင တငးရငးေဆးပညာသငတနးများက ဖငလစ

မည။

(စစ) သေတသန စာကညတက၌ စာအပနင ေပပရပကများ တးချစေဆာငး

ထနးသမး နငေရး ေဆာငရက သားမည။

(ဆဆ)ပဋကတဘာသာြပန လပငနးတင ကျမးစာအပများက အဂလပဘာသာ

သ ြပနဆမည။

(ဇဇ) ဥပါတသနေစတပရဝဏရ သာသနာဗမာနေတာ၊ ပဋကတတက၊ သဃာ

ရာမ ၄ ေဆာင၊ ေစတယပါလ စေကျာငးြပြပငမည။

(ဈဈ) နငငေတာပရယတသာသနာတကသလများရ အေဆာကအဦများ၊ ခရင

နင မနယ သာသနာေရးမးရးများ၊ ရနကနရးခရ အေဆာကအဦများ

က ြပြပငရန နင တကသလများ၏ အစညးအေဝးခနးမတင

အသးြပရန ပေအစနစ အသစလလယ တပဆငမည။

(ဂ) အားကစား

(၁) မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြမနမာအားကစားမကမာအားကစားသေရာကရေရး၊

(ခခ) တစမျ းသားလး ကျနးမာကခငေရး၊ အမျးသား လပရားမများ က

တစမျ းသားလး စတဝငစားစာြဖင ပါဝငလပရားေစေရး၊

90 

 

(ဂဂ) နငငတကာအလယ၌ နငငေတာ၏ ဂဏသကာက အားကစား

နညးြဖင ြမငတငနငမည ထးခ နထကြမတေသာ နငငဂဏေဆာင

အားကစားသမား လရညခနများ ေမးထတေရး၊

(ဃဃ)နငငေတာဖ ဖး တးတကေရး လပငနးများ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကရာတင အေထာကအက ြပေစေရးအတက တစမျး

သားလး ကျနးမာကခငလာေစရနနင အမျးသားအားကစား

လပရားမများက အဆငဆငနစအလက တးြမငေဆာငရကသား

ေရး၊

(ငင) အနးကပရညမနးချကအြဖစ ၂၀၁၃ခနစ တင အမရငအြဖစ ကျငးပ

ြပလပမည (၂၇)ကမေြမာက အေရ ေတာငအာရ အားကစား ပ ငပ

ေအာငြမငစာကျငးပနငေရးနင ြမနမာ အားကစားအဖ ေအာငြမငမ

ရရေစေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)၂၀၁၃ ခနစ နင ၂၀၁၅ ခနစ အေရ ေတာငအာရ အားကစား ပ ငပ

များတင ထကသငသည ေအာငြမငမ ဆတဆပ ရရေရးအတက

နငင ဂဏေဆာငနငကမည ထးခနထကြမကေသာ မျ းဆကသစ

လငယလရယ အားကစားသမားများက အားသစေလာငးနငရန

အတက စနစတကျ ေရးချယသားရန။

(ခခ) အားကစားတကသလတစခ ဖငလစနငေရးနင အားကစားနငကာယ

ပညာသပ (၂)ခ တးချ ဖငလစနငေရး စစဉေဆာငရကရန။

(ဂဂ) လကရအားကစားနင ကာယပညာသပ (ရနကန/မနေလး) ေကျာငး

(၂) ေကျာငးအား နငငတကာအဆငမ အဆငြမငတငေရး လပငနး

များ ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)ရနကန မ ရဒဂတကသလနင မနေလး မ ရ ရတနာပတကသလ

တတငေကျာငးသား၊ ေကျာငးသ(၅၀)ဦးစအား သပဘ (အားကစား)၊

ဝဇာဘ (အားကစား)အတက ပးတ သငကားနငေရး ပညာေရး

ဝနကးဌာနနင ညနငး ေဆာငရကရန။

91 

 

(၃)လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)တစမျ းသားလး ကျနးမာ ကခငေရးနင အားကစား ပညာေပးေရး

လပငနး ေဆာငရကမည။

(ခခ) နယေြမအန လငယမျးဆကသစ အားကစားသမားများ ရာေဖ

ေရးချယ ေဖာထတေရး လပငနး ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) နငငဂဏေဆာင ထးခ နထကြမကေသာ အားကစား သမားများ

ေပ ထက လာေစေရးအတက ြပစပျးေထာင ေလကျငေရး လပငနး

ေဆာငရကမည။

(ဃဃ)နငငတကာ ပငပများသ အဆငဆင တကလမး ယဉ ပ င ေအာငနင

ေရး လပငနးေဆာငရကမည။

(ငင) အားကစားကငး၊ အားကစားရများ ြပြပင ထနးသမးေရးနင တးချ

တညေဆာကေရး လပငနး ေဆာငရကမည။

(စစ) နငငတကာအဆငမ အားကစား ပစညးများ ထတလပြဖနြဖးေရး

လပငနး ေဆာငရကမည။

(ဆဆ)အားကစား နင ကာယပညာသပလပငနး ေဆာငရကမည။

(ဇဇ) အားကစားစမကနးနငသေတသနလပငနး ေဆာငရကမည။

(ဈဈ)ေဒသအလကအားကစားဖ ဖးတကေရးလပငနး ေဆာငရကမည။

(ညည) နငငတကာ အဖအစညးများနင ဆကသယဆကဆေရး လပငနး

ေဆာငရကမည။

(ဋဋ) အားကစားအဖ ချပအလက အားကစားအဆငအတနး တးတက

ြမငမားေအာင ေဆာငရကေရးလပငနး ေဆာငရကမည။

(ဌဌ) အားကစား ဝန ကးဌာနေအာကတင လပငနးလအပချကအရ ဦးစး

ဌာနများ ဖ စညးပ တးချ ဖ စညးေရးလပငနး ေဆာငရကမည။

(ဃ)ယဉေကျးမ

(၁)မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည-

(ကက)ြမနမာယဉေကျးမ အေမအနစများနင အမျးသားေရး လကဏာများ

မေပျာကပျကေအာင ထနးသမး ေစာငေရာကေရး၊

92 

 

( ခခ ) နငငသားအားလးတင စစမနသည ြပညေထာငစ မျးချစစတဓာတ

ရငသန ခငမာေရး၊

(ဂဂ) တငးတစပါး သရပပျကယဉေကျးမများ ထးေဖာကဝငေရာက

လာြခငးက တားဆးေရး၊

(ဃဃ)လငယထအတငး ယဉေကျးမ ကယခအား ေကာငးမနေစေရး

အတက ြပစ ပျးေထာငေရး၊

(ငင) ြမနမာရးရာ ပနး(၁၀)မျ း အနပညာများ ေဖာထတ ထနးသမးေရး၊

(စစ) နငငအချငးချငး ယဉေကျးမ ပးေပါငး ဖလယေရး အစအစဉများ

ေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)ြမနမာမမနြပကဒနများ ေရးဆထတြပနနငေရး စစစေဆာငရက

ေရး၊

(ဇဇ) ြမနမာအနသခမ ပညာရပများ အစဉအလာနငအည ကကညမ ရ-မရ

စစစေရး၊

(စျစျ) အေြခခြဖစေသာ အနပညာ အထကတနး ေကျာငးများမသည

အမျးသား ယဉေကျးမ နင အနပညာတကသလများတင အဆငြမင

အနပညာ မျ းဆက သစများက ေလကျင ေမးထတေရး၊

(ညည) သမငးဝငေရးေဟာငးေဒသများ၊ အေဆာကအအများ၊ ေရးေဟာငး

ပစညးများ ရာေဖေဖာထတ ထနးသမး ကာကယေစာငေရာကေရး၊

(ဋဋ) ြမနမာယဉေကျးမ အေမအနစများ ေဖာထတ ထနးသမးနငသည

နငအမ ယဉေကျးမ အေမအနစများ ေရရညတညတေရးနင

တစဆက တစစပတညးေသာ ခငမာသည ြမနမာသမငးစဉ

ေဖာထတေရးအတက အေထာကအက ြဖစေစေရး၊

(ဌဌ) ြပညတငး၊ ြပညပယဉေကျးမ အေမအနစများနင အသပညာ

ဗဟသတ ဆငရာ ဗဟဌာနအြဖစ ြပတကနင စာကညတက များက

ရပတည၍ သတငးအချကအလကများ ဝနေဆာငမ ေပးေရး၊

93 

 

(ဍဍ) ြပညသလထ၏ အေတးအေခ ၊ အယအဆ၊ စတေန သေဘာထား

များက တးတကေြပာငးလေနေသာ ေခတနငေလျာညေအာင

လေဆာ ပညာေပးေရး၊

(ဎဎ) ြမနမာသမငးဆငရာ သေတသနလပငနးများ ေဆာငရက၍

တစဆက တစစပတညးေသာ ြမနမာသမငးက ေရးသားြပစြခငး၊

ထတေဝြခငးများ ြပလပေရး၊

(ဏဏ)ြပညတငးြပညပမ အေထာကအထား၊ အချကအလကများ စေဆာငး

ရာေဖ စစစေပးေရး၊

(တတ)သမငးပညာရငများ ြပစပျ းေထာငေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငး ြဖစပါသည -

(ကက)အနပညာ ဦးစးဌာနတင အနပညာ မျးဆကသစများအား ေလကျင

ပျးေထာငေပးသညအေြခခေကျာငးြဖစေသာ အနပညာအထကတနး

ေကျာငးများမ အဆငြမင ေလကျငပျးေထာငေပးေသာ အမျးသား

ယဉေကျးမနင အနပညာ တကသလများအထ အနပညာရင

မျးဆကသစများက ေလကျင ေမးထတေပးရန။

(ခခ) ြမနမာတငးရငးသားရးရာယဉေကျးမဆငရာ အဆ၊ အက၊ အေရး၊

အတး နင ဆ၊ င၊ ေြပာ၊ ဇာတ၊ ြပဇာတ၊ ယမး၊ အငမ နင ဂနဝင

ဇာတကးများ၊ တငးရငးသားလမျ းတ၏ ရးရာအက ေတးဂတ

တက ေလလာ ေဖာထတ ထနးသမးရန။

(ဂဂ) နငငအချငးချငး ယဉေကျးမ ပးေပါငးဖလယေရး အစအစဉများ

ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)ြမနမာရးရာ ယဉေကျးမ စစစစ ြပသသည ပေဒသာကပများ၊

ဇာတေတာကးများ ြပညသသ တငဆကကြပေရး ေဆာငရကရန။

(ငင) မဟာဂတ သချငး က:များ၏ စာသား၊ သစဉ၊ ဆဟန၊ တးကက

များ နငငေတာမ အြဖစထားရ ထနးသမးေရးနင ြပနပားေစေရး

ေဆာငရကရန။

94 

 

(စစ) ြမနမာအနသခမ ပညာရပများ၊ ရးရာ တရယာပစညးများ၊ ထငရား

ေကျာကားေသာ အနပညာရငများ၏ အတပတများဌာန၏ မြငမး

ြပစရာ မတတမးအြဖစ ကျနရေစရနနင ြပညသများအား သရ

ေစေရး ေဆာငရကရန။

(ဆဆ)ြမနမာသမငးမတငမေခတ ယဉေကျးမ အေမအနစများ ေဖာထတ

ေလလာရာတင ကငးဆငး ေလလာရနနင ြမနမာနငင၏ ပရငးမတ

သေတသနလပငနး၊ ေကျာကေခတ၊ ေကးေခတ၊ သေခတ

ယဉေကျးမ သေတသနလပငနးများ ေဆာငရကရနနင ြမနမာေရး

မ ေဟာငးများ၊ ေရးေဟာငးေနရာများ တးေဖာသေတသနြပရန။

(ဇဇ) သမငးဝင ေရးေဟာငးေဒသများ၊ ေရးေဟာငး အေဆာကအအများ

ရာေဖေဖာထတထနးသမး၍ ဥပေဒနငအည ဇနနယေြမများ

သတမတ ကာကယေစာငေရာကရန။

(စျစျ) ေရးေဟာငးကမညးစာ (ေကျာကစာ၊ ေခါငးေလာငးစာ၊ နရမငစာ

စသည) ေရးေဟာငးပစညးများ စေဆာငး မတတမးတင သေတသန

ြပရန။

(ညည) ယဉေကျးမြပတကနင စာကညတကများ တးချ တညေဆာက

ဖငလစ၍ ခငးကျငးြပသေရးလပငနးများ၊ သတငးအချကအလက

ဝနေဆာငမလပငနးများ ေဆာငရကရန။

(ဋဋ) အမျးသားယဉေကျးမ အေမအနစများက ကမာယဉေကျးမ

အေမအနစစာရငးသ တငသငးေရးနင အမျ းသားအဆင ထနးသမး

ေစာငေရာကရန။

(ဌဌ) တစဆကတစစပတညး ခငမာသည ြမနမာသမငးစဉ ေဖာထတ

ေရးအတက အေထာကအက ြဖစေစသည ြမနမာယဉေကျးမ

အေမအနစများ ေဖာထတ၍ ေရရညတညတေအာင ထနးသမး

ကာကယ ေစာငေရာကနငရနနင လအပသည ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒ

များ ြပဌာနး ေဆာငရကရန။

95 

 

(ဍဍ) အစဉအလာကးမားေသာ ြမနမာသမငး၊ အဆငအတနး ြမငမား

ေသာ ြမနမာယဉေကျးမ၊ တငးရငးသား လမျးများ စညးလး

ညညတစာ အတတက ပးေပါငးေနထငကပ၊ ြမနမာနငင၏

လမစးပားေရးဘဝနင သဘာဝ သယဇာတပစညးများ ကယဝမ၊

ြမနမာတ၏ အစဉအလာေကာငးများ အမျးသားေရး တနဖးနင

အမျးသားေရးစနနးများ လတငး ခယကျငသး တတေအာင

ပညာေပးေရးနင အမနးချငးနငငများ အချငးချငး နားလညမ၊

ရငးနးချစခငမ စသညတက ေဖာထတရနနင သရနားလညေအာင

ေဆာငရကရန။

(ဎဎ) သမငးဆငရာ အေထာကအထားများ၊ သေတသနများ ြပလပြခငး

အားြဖင တငးရငးသားအချငးချငး စညးလးညညတေရး၊ ချစကည

ေလးစားေရးနင ရငးပငးကညေရးတ တးတကြဖစထနးေစရန။

(ဏဏ)ြမနမာသမငးက ေဖာထတြခငးအားြဖင အမျးသားယဉေကျးမ

အေမအနစက ထနးသမး ေစာငေရာကြခငး၊ သဘာဝပတဝနးကျင

က ထနးသမး ေစာငေရာကြခငး၊ လစမးအား အရငးအြမစ ဖ ဖ း

တးတကေရး ြမငမားလာေစရန က းပမးြခငး၊ အများ ြပညသပင

ပစညးများက ထနးသမး ေစာငေရာကြခငးစေသာ နငငသားတငး

ေဆာငရကရမည တာဝနများက ပမသရ နားလညနငေရး

ေဆာငရကရန။

(၃)လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ြပညတငး၊ ြပညပ အခမးအနားများတင ေဖျာေြဖတငဆကမည။

(ခခ) မျးဆကသစအနပညာရငများ ြပစပျ းေထာငေပးမည။

(ဂဂ) ြမနမာရးရာ ယဉေကျးမ အေမအနစများ ေဖာထတ ထနးသမး

နငေရး အတက ဇာတေတာကးများ တငဆကေဖျာေြဖမည။

(ဃဃ)ဂဏထးေဆာင မဟာဝဇာဘအပနငးနငရန ေဆာငရကမည။

(ငင) အမျးသားယဉေကျးမနင အနပညာ တကသလများ၌ မဟာတနး

များ စတင ဖငလစမည။

96 

 

(စစ) (၂၀)ကမေြမာက ြမနမာရးရာယဉေကျးမ အဆ၊ အက၊ အေရး၊

အတး ပ ငပ ကျငးပရနစစဉ ေဆာငရကမည။

(ဆဆ)ေရးေဟာငး သေတသနဆငရာ ကငးဆငး သေတသနြပရန၊

မ ေဟာငးများတးေဖာ သေတသနြပရနနင ေရးေဟာငးအေဆာက

အအ၊ ေစတ၊ ဂဘရား နနးေတာများ ထနးသမးမည။

(ဇဇ) အမျးသားြပတက (ေနြပညေတာ)အတက စေဆာငးထားရေသာ

ေရးေဟာငးပစညးများ၊ ပနးချ၊ ပနးပအနလကရာ ပစညးများက

ြပညတငးတငလညးေကာငး၊ ြပညပတငလညးေကာငး အထးြပပ

များ ခငးကျငးြပသရနနင အလပရ ေဆးေနးပများ ေဆာငရကမည။

(စျစျ) ြပခနးအလက ြပသပစညးများ စနစတကျ ြပသနငေရးအတက

ြပခနး ပနကပများ စနစတကျ ေရးဆရန၊ ြပလပရနကျနရေသာ

ပစတ၊ ရပလး၊ ရပကများအား ပညာရငများ၏ အကြပချကများ

ရယ ေဆာငရကမည။

(ညည) အမျးသား စာကညတက (ေနြပညေတာ)အတက စာစလပငနးများ၊

စာြပလပငနးများ၊ စာကညတက ပညာေပးလပငနးများ ကေလး

စာကညတကလပငနးများ၊ စာဖတခနးများ ဖငလစြခငးလပငနး

များ ေဆာငရကမည။

(ဋဋ) ြဒပရနင ြဒပမ ယဉေကျးမ အေမအနစများ စာရငး ေကာကယြခငး၊

စာရငးထညသငးြခငး နင ထနးသမးမည။

(ဌဌ) နငငြခားဝငေငများ တးတက ရရေစရန ယဉေကျးမ အေမအနစ

ပစညး၊ အေဆာကအဦများြဖင ကမာလည ခရးသားလပငနး

ဆေဆာငနငရန ေဆာငရကမည။

(ဍဍ) ယဉေကျးမအေမအနစများ၏ တနဖးြမငမားမ၊ ေလးစားတနဖး

ထားမသစတများ ြပညသလထတထ ပမတးပားလာေစေရး သတငး

မဒယာ သေဘာတရား လပေဆာငမတြဖင ထးေဖာက ေဆာငရက

မည။

97 

 

(ဎဎ) အမျးသားြပတက (ရနကန) အပါအဝင၊ ပဂြပတကနင ြပညနယ၊

တငးေဒသကးတ၌ရေသာ ယဉေကျးမ ြပတကများအား စနစတကျ

ြပနလည ခငးကျငးမည။

(ဏဏ)ေရးေဟာငးဘရားများ၊ လဏများရ နရေဆးေရး ပနးချများနင

ေရးေဟာငးအတခက ဆငးတေတာများအား ဓာတေဗဒနညးြဖင

ေကးခတသနစင၊ ကခင ေစရန ထနးသမးမည။

(တတ)နရေဆးေရး ပနးချရေသာ ေရးေဟာငး အေဆာကအအများနင

ေရးေဟာငး ဘရားများအား ဒဂျစတယနညးြဖင မတတမးတငမည။

(ထထ)စာရငးေကာကယရန ကျနရသည ြပညနယ/တငးေဒသကး အလက

ေရးေဟာငး အေဆာကအအများ စာရငးေကာကယြခငး၊ ထနးသမး

မည။

(ဒဒ) ြမနမာသမငး သေတသနစာေစာင အမတ(၂၃) စာအပပနပ ထတေဝ

မည။

(ဓဓ) နငငတကာ ဆကဆေရး နင ယဉေကျးမ ဆကနယမများက ေဖာထတ

သေတသနြပ ေရးသားမည။

(နန) တငးရငးသားများ၏ ရးရာယဉေကျးမ ဓေလ နင စရကလကဏာများ

သေတသနြပ ေရးသားမည။

(ပပ) ပျေခတနင ပဂေခတမ အမျ းသား ယဉေကျးမ အေြခခများ

ဆကစပ ြဖစတညခေသာ သမငးအေထာကအထားများက ရာေဖ၍

စာအပစာတမးများ ေရးသားြပစမည။

(ဖဖ) ကနးေဘာငေခတတင စးစခကေသာ ထငရားေကျာကားသည

မငးများ၏ သမငးက ေရးသားြပစ၍ ပနပထတေဝမည။

(ဗဗ) ြမနမာနငငေရးသမငး (၁၉၄၈−၁၉၅၈)က ေရးသားြပစ ပနပထတ

ေဝမည။

(ဘဘ) ပဂလက လပငနးရငများနင ပးေပါငး၍ ေရးေဟာငးယဉေကျးမ

အေမအနစ ေဒသများတင ေရးေဟာငး သေတသနဥယျာဉများ

အြဖစ တးြမင ေဆာငရကမည။

98 

 

(မမ) ကမာယဉေကျးမ အေမအနစစာရငး တငသငးမက ယနကစက၊

ြပညပနငငများ၊ နငငတကာအဖအစညးများ၏ အေထာကအပများ

ြဖင ဌာနမ ေဆာငရကမည။

(ယယ)ပဂလက လပငနးရငများနင ပးေပါငး၍ သမငး၀ငေနရာ အချက

သမငးဝငဥယျာဉ အြဖစ တးြမင ေဆာငရကမည။

(ရရ) အမျးသား ဇာတရများက ပဂလက လပငနးရငများနင အကျးတ

ပးေပါငး ေဆာငရကမည။

(လလ)ြမနမာတငးရငးသားရးရာ ယဉေကျးမ အဆ၊ အက၊ အေရး၊ အတး

ပ ငပများက တငးေဒသကးနင ြပညနယ အသးသးတင သးြခားစ

ကျငးပြပ လပြခငးနင ဗဟသ ဖတကား၍ စမးရညြပြခငး၊ ဂဏြပ

ချးြမငမည။

(ဝဝ) ေရးေဟာငးယဉေကျးမ အေမအနစများက ြပညတငး/ြပညပ

အကအညများြဖင တးြမင ေဖာထတထနးသမးမည။

(င) အလပသမား၊ အလပအကငနင လမဖလေရး

(၁)မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)သငေတာ ေကာငးမနေသာ အလပအကငရရေရးက နငငေတာ၏

ရညမနးချက တစရပအြဖစ ြမငတင ေဆာငရကေရး၊

(ခခ) နညးပညာ ေြပာငးလမမ အလပအကင ရရေရးက အားေပးြမငတင

ေဆာငရကရန နင လငယများ အလပအကင ရရေရးက ေစာင ကည

ေလလာြခငးနင တးြမင ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) နငငေတာ ဖ ဖ းတးတကေရး အစအစဉများတင ပါဝငေဆာငရက

နငရန အလပသမားများနင အလပရင အဖအစညးများ၏

စမးေဆာငရညက တညေဆာကေပးေရး၊

(ဃဃ)ယဉ ပ ငနငေသာ လပသားထ ြဖစေပ လာေစေရး အတက

ကမးကျငမ ဖ ဖ းတးတကေရး နင လပသားထ၏ ကမးကျငမ

အသအမတြပ ေဆာငရကေရး၊

99 

 

(ငင) ကမးကျငလပသားများ ေရေြပာငး လပကငနငရန လပသား

ေဈးကက သတငးအချကအလကများ ရရေရးနင အာဆယတင

သတငးအချကအလက ဖလယနငရန ေဆာငရကေရး၊

(စစ) လပငနးခင ေအးချမးသာယာေရးနင အလပသမား အခငအေရး

များ အြပညအဝ ရရရန ေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)အလပသမားေရးရာ လပငနးေဆာငရကရာတင သကလက

ထကြမကေစေရးအတက သတငးအချကအလကနင နညးပညာက

ထေရာကစာ အသးြပရန ေဆာငရကေရး၊

(ဇဇ) အာဆယနငငများအတငး မမ၏ အလပသမားေရးရာလပငနးများ

(၁၀)ပ (၁)ပခန ေနာကကျေနာငေနးြခငးက ယခ(၃)နစတာစမကနး

ကာလအတငး (၁၀) ဆတး၍ တနးအားေပး က းပမး ေဆာငရက

သားြခငးြဖင အာဆယနင နငငတကာအဆငမတနးတ လပငနးများ

က ေဆာငရကလာနငေစေရး၊

(ဈဈ) ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမ အခနးက က လကလမးမေစေရး

တးြမင ေဆာငရကေရး၊

(ညည)လမဘဝ လြခ မက တးြမင အကာအကယေပးေရး၊

(ဋဋ) နငငတကာ အသငးအဝငးနင ထေတဆကဆ၍ အေတအက များ

ဖလယေရး၊

(ဌဌ) သတငးအချကအလကနင နညးပညာက ထေရာကစာ အသးြပရန

ေဆာငရကေရး၊

(ဍဍ) လစမးအားအရငးအြမစများ ဖ ဖးတးတကလာေစရန ေဆာငရက

ေရး၊

(ဎဎ) အာမခထားသများအား အမရာပငဆငခငများ ရရေစ၍ လေနမဘဝ

တးတက ေကာငးမနလာေစေရး၊

(ဏဏ)လမဖလေရး စမကနးက တစမျးသားလး အကျ းဝငသည စမကနး

ြဖစေစ၍ လမဘဝဖလေရးက တးြမင ေဆာငရကေရး၊

100 

 

(တတ)အလပသမားများ၏ ဥပေဒပါ ရပငခငများက မနမနနင ြပညြပည

ဝဝ ရရေစရန ေဆာငရကေပးြခငးြဖင နငငေတာနင ပဂလကပင

အခနးက အားလးတင ကနထတလပမ စမးအားတးတကြမငမား

လာေစေရး၊

(ထထ)စကရ/အလပရနင လပငနး ဌာနများတင အလပသမားများ၏

လပငနးခင ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရး ကာကယ

ေစာငေရာကေပးြခငးြဖင လပသားတ၏ လမဘဝ လြခ စတချရ ပး

လပငနးခင ဆကဆေရး ပမေကာငးမန လာေစေရး၊

(ဒဒ) အလပသမားများ၏ အခငအေရးက ကာကယေစာငေရာကေရး ၊

(ဓဓ) အလပရငနင အလပသမားများအကား ဆကဆေရး ေကာငးမန ပး

လပငနးခင ေအးချမး သာယာေစရန ေဆာငရကေရး၊

(နန) အလပရငနငအလပသမား အြငငးပားမအား တရားမတစာ ေြဖရငး

ေဆာငရကေပးြခငးြဖင ရပငခငများက မတမနကနစာနင ြမနဆန

စာ ရရခစားနငလာေစေရး ၊

(ပပ) အနညးဆးအခေကးေင ဥပေဒပါကစရပများ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ဥပေဒသစပါ အာမခစနစနင အကျ းခစားခငများက အာမခထား

သများ ြပညဝ မနကနစာ ရရေစေရး ေဆာငရကရန။

(ခခ) အာမခအလပသမားများ၏ သတငးအချကအလက မတတမးစနစ

ခငမာေအာင တညေဆာကရန။

(ဂဂ) နငငတကာ ဆကဆေရးက ေကာငးမနစာ တညေဆာက၍ ပမ

ေကာငးမနေသာ စနမနာနင လပထးလပနညးများ ရရေစရန။

(ဃဃ)ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမအား တးြမငြခငးြဖင အာမခ အလပ

သမားများ၏ လေနမ ဘဝတးတကေကာငးမနေစရန။

(ငင) လမဖလေရး အမရာစနစအတက စမကနးများ အေကာငအထည

ေဖာရန။

101 

 

(စစ) ပမြပညစေကာငးမနေသာ လမဖလေရး စမကနး ြဖစေပ လာေရး

အတက စဉဆကမြပတ သေတသနြပြခငးနင အားနညးချက၊

အားသာချကများ ေဖာထတရန။

(ဆဆ)ဝနထမးများ စမးေဆာငရညြမငမားလာ ပး ရးလပငနးများ အရန

အဟန ြမငေဆာငရက နငေစရန။

(ဇဇ) စကရ၊အလပရ၊ အလပဌာနများတင အလပရငနင အလပသမား

များ စညးကမးစနစကျနစာ အလပလပနငရန နင လပငနးခင

ငမးချမး သာယာေစရန။

(စျစျ) ဥပေဒပါ ရပငခငများက အလပသမားများ ရရေစရန နင အလပရင၊

အလပသမား နင သကဆငရာ အဖအစညးများအကား မတသည

လပငနးခင ဆကဆေရး ြဖစေပ လာေစရန။

(ညည) ြပ ာနးထားသည ဥပေဒ၊ စညးမျဉး၊ စညးကမး၊ အမန၊ ညနကား

ချကများနငအည ြဖစေစရနနင အလပရင၊ အလပသမား နစဘက

စလးမ သရနားလည လကနာေစရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)အလပသမားများအတက အလပသမားဥပေဒပါ အကျးခစားခင

များ ရရေရး စညးကပ အေကာငအထညေဖာမည။

(ခခ) စကရ/အလပရနင လပငနးဌာနများတင လပငနးခငေဘးအနရာယ

ကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရးကစများ ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) လပငနးက အသးသးရ လပသားများ၏ ရပငခင နင တာဝနက

ထေရာကစာကာကယ ေစာငေရာကေပးနငေရး အလပသမားေရးရာ

ဥပေဒများက ြပနလညသးသပ၍ လကရဖ စညးပ အေြခခဥပေဒ

အာဆယပဋညာဉ၊ အြပညြပညဆငရာ အလပသမားေရးရာ အဖ၏

ြပဌာနးချကများ၊ အြပညြပညဆငရာ စနနးများနင ကကညရန

လအပသညများ ြပငဆငြဖညစက အသစ ေရးဆမည။

(ဃဃ)လပငနးခင ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရးဆငရာ

ဥပေဒအသစ ေရးဆမည။

102 

 

(ငင) အမျးသားအဆင လပငနးခင ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရးနင

ကျနးမာေရး ေကာမတ ဖ စညး ေဆာငရကမည။

(စစ) အမျးသားအဆင လပငနးခင ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရးနင

ကျနးမာေရးဆငရာ မေဘာင ချမတေဆာငရကမည။

(ဆဆ)လစမးအား ဖ ဖ းတးတကေစရန အရာထမး၊ အမထမးများက

အလပရ ေဆးေနးပများ၊ လပငနးခငမမးမ သငတနးများေပး၍

အာဆယ လပငနးခငေဘးအနရာယ ကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရး

ဆငရာကနယက အကအညြဖင ြပငပသငတနးများ ေစလတမည။

(ဇဇ) အေသးစား နင အလတစား ထတလပမ လပငနးများနင စပလျဉး

၍ လပငနးခင ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရးဆငရာ

ပညာေပးသငတနးများ ေဆာငရက၍ သေတသနနင ဓါတခခနး

စမးသပချက ေအာငြမငစာ ေဆာငရကနငရနအတက စကမဆငရာ

ကျနးမာ သနရငးေရးဓာတခခနးက အဆငြမငတငမည။

(စျစျ) ဥပေဒများ ြပငဆငေရးဆြခငးတင -

- အလပအကင နင ကမးကျငမ ဖ ဖးတးတကေရး ဥပေဒအသစ

ေရးဆမည။

- နငငြခားသား အလပသမားဥပေဒအသစ ေရးဆမည။

- ၁၉၉၉ ခနစ ြပညပအလပအကငဆငရာ ဥပေဒ ြပငဆငမည။

- ၁၉၄၈ ခနစ ဆပကမး အလပသမားများ အလပစစဉေရး

အကဥပေဒ ြပငဆငမည။

- ၁၉၄၈ ခနစ အလပအကငဆငရာ စစတမး ေကာကယြခငး

အကဥပေဒ ြပငဆငမည။

(ညည)အဓမခငးေစမ အသပညာ တးြမငေရး ေဆာငရကြခငးတင အဓမ

ခငးေစမ အသပညာေပး လကကမးစာေစာငများအား တငးရငးသား

ဘာသာစကားများြဖင အများြပညသသ ြဖနေဝရနနင တငး

ေဒသကး/ြပညနယ အသးသးတငလညးေကာငး၊ ရအရာရများ၊

တပမေတာ တပရငးမးနင အြခားအရာရများ၊ အလပသမား၊

103 

 

အရာရများ၊ အလပရ စစေဆးေရးမးများအား သငတနး/ေဆးေနးပ

များ ဖငလစပချမည။

(ဋဋ) အလပသမားနင အလပရင အဖ အစညးများနင ေဆးေနးပများ

ကျငးပမည။

(ဌဌ) အာဆယေဆးေနးပများလကခကျငးပမည။

(ဍဍ) လပသားအငအား စစတမးနမနာေကာကယြခငး ကတငြပငဆင

ြခငး၊ အေြခခအချကများ စေဆာငးြခငး၊ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ

ေမးခနးလာြပစြခငး၊ ကးကပသများနင ကငးဆငး ေကာကယသ

များအား သငတနးပချြခငး၊၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ ာနစ ကနကျေငကျပ

(၈၉.၃၂)သနး ကငးဆငးစာရငး ေကာကယြခငး၊ အစရငခစာ

ေရးသားြပစ တငြပြခငးများ ေဆာငရကမည။

(ဎဎ) လစမးအားဖ ဖ းမ အညနးကနးများ လကစစာအပြပစ ထတေဝ

မည။

(ဏဏ)အာဆယ-ဂျပန လစမးအား အရငးအြမစ ဖ ဖ းတးတကေရး

အစအစဉ ေရးဆမည။ အစအစဉတင လစမးအားအရငးအြမစ

ဖ ဖ းတးတကေစရန အာဆယအဖ ဝင နငငများအတငး နညးပညာ

ပးေပါငး ေဆာငရကရန နငငအဆငေဆးေနးပက ဂျပန အေထာက

အပြဖင ြပလပကျငးပမည။

(တတ)စကမဇန၊ ပဂလက၊ ဖကစပနင ကယတင အြခားလပငနး၊

အလပအကင အခေကးေငနင အလပချနဆငရာ စာရငးက တင

ြပငဆငြခငး၊ စာရငးေကာကယြခငးနင အစရငခစာေရးသားြပစ

ြခငးများ ေဆာငရကမည။

(ထထ)ြပညတငး အလပအကငတင အလပရဦးေရ (၃၇၄၀၀)ဦး လျာထား

ပး ြပညပ အလပအကငတင အလပရရသ (၁၅၀၀၀) ဦး လျာထား

ေဆာငရကမည။

104 

 

(ဒဒ) ထငးနငငရ ြမနမာေရေြပာငး လပသားများအတက ကည

ေဆာငရကရန။

- ြမနမာ၊ ထငးနစနငင အလပသမားေရးရာ အစညးအေဝး၊ ြပညပ

တင အလပလပကငမ ကးကပေရး ေကာမတ၏ ြပညပေရာက

ြမနမာအလပသမားများ ကာကယေစာငေရာကေရးနင ပတသက

သည အလပရ ေဆးေနးပများ ကျငးပမည။

- ယာယ ြမနမာနငငကးလကမတနင ြပညပအလပအကင

သကေသခကတြပား ထတေပးြခငးလပငနးက ၂၀၁၃ - ၂၀၁၄

ဘ ာနစ တင (၁၅၀၀၀၀၀) ဦး ေဆာငရကမည။

(ဓဓ) အလပသမား သအရာရ ထားရြခငး။

- ထငးနငငနင ကရးယားနငငတင အလပသမား သအရာရ

ထားရ၍ အလပသမား ကာကယေစာငေရာကေရး ဆငရာ

လပငနးများ ေဆာငရကမည။

- မေလးရား၊ စကာပ၊ တရတ၊ ေဆာဒ၊ ဂျပန အလပသမား

သအရာရ ထားရရန စစဉမည။

(နန) ကမးကျငမေလကျငေရးသငတနးများဖငလစေပးမည။

(ပပ) ရးသစများေဆာကလပမည။

(ဖဖ) ကမးကျငမစများ သတမတြပဌာနးြခငးဆငရာလပငနး ေဆာငရက

မည။

(ဗဗ) ၂၀၁၂ ခနစ လမဖလေရးဥပေဒ၊ နညးဥပေဒနင စညးမျဉး ဥပေဒ

များအား ပနပြဖနေဝြခငးနင ဥပေဒပါြပဌာနးချကများ အေကာင

အထညေဖာရာတင ရးလပငနး အေထာကအကြပ ရးသးပစ

စာရကစာတမးများ ပနပြဖနေဝြခငးများ ေဆာငရကမည။

(ဘဘ)၂၀၁၂ခနစ လမဖလေရးဥပေဒအရ အေကာငအထညေဖာမည လမ

ဖလေရး စမကနးအား အလပရင၊ အလပသမားများသာမက

ြပညသအားလးသရနားလည ပး ယကညမရရေစရန အသပညာေပး

ေဆာငရကသားမည။

105 

 

(မမ) ၂၀၁၂ခနစ လမဖလေရး ဥပေဒပါ လပငနးများက ကနပျတာ

စနစြဖင အေကာငအထညေဖာရာတင ရာနနးြပညေအာငြမငေစရန

လအပေသာ ကနပျတာနင ဆကစပပစညးများ ြဖညတငးရန

အတက ရးချပ၊ ရးခ၊ ေဆးရ နငေဆးခနးများအတက ကနပျတာ

နင ဆကစပပစညးများ ဝယယတပဆငသားပါမည။ စာရငးဇယား

အချကအလကများ ထားရေသာ ထနးချပကနပျတာရ အချက

အလကများ ြပနလညသးစ ြဖစေစရန အရစနစအတက ထနးချပ

ကနပျတာတစလး ဝယယသားပါမည။ ထအြပင အစးရ

အချငးချငးစနစ အေကာငအထညေဖာရန ကနယကချတဆကရန

လအပ ပစညးများ ဝယယစေဆာငး တပဆငသားမည။

(ယယ)လမဖလေရးရး ဝနထမးများ ကနပျတာပညာ နားလည တတကမး

ေစရန အချကအလကများ ထားရထညသငးေနရာတင ကနပျတာ

နညးပညာ သငတနးေကျာငး ထေထာငဖငလစ၍ အရာထမး

သငတနး (၃) ကမ၊ အမထမးသငတနး(၆)ကမ ဖငလစသငကား

ပချသားမည။

(ရရ) လမဖလေရး လပငနးများက ကနပျတာစနစအသးြပမ ေြပာငးလ

အသးချ ေဆာငရကရာတင ကနပျတာအေြခခသးစနစ ပရဂရမ

များအား လကေတ အသးချရာ၌ ပမအဆငေြပေစရန ပရဂရမများ

ြပငဆငမမးမြခငးနင ပရဂရမအား အသးြပစဉ အခကအခများ

ေပ ေပါကသညအခါ အဆငြမင ြပလပရနအတက ြပငပပညာရင

အား ငားရမး ေဆာငရကမည။

(လလ)တးတကများြပားလာေသာ အာမခထားသအားလး လမဖလေရး

အာမခ စစစေရး ကတြပားများ ထတေပးနငေရး အတက

လအပေသာ ကဒထတပရငတာနင ဖလငကးများ စေဆာငးဝယယ

သားမည။

(ဝဝ) တးချ ဖ စညးသည ဝနထမးအငအားနင ေလျာညစာ ေမာေတာယာဉ

လအပချကများ ြဖညတငးရန ရးချပအတက အဆငြမင

106 

 

ဘတစကား (၁)စး၊ အလတစား ဘတစကား (၁)စး၊ အေသးစား

ဘတစကား (၁)စး၊ ဗနကား (၂)စး ဝယယ ြဖညတငးသားပါမည။

ြပညနယ/တငးေဒသကး ရးများအတက ပစကပကား (၅)စး၊ ရးခ

များအတက ေမာေတာဆငကယ (၂၀)စး ြဖညတငး ဝယယ

သားမည။

(သသ) လမဖလေရးရး အေဆာကအဦ အဂါရပများနင ကကည၍ သစလင

ပး အဆငမေသာ ရးခများ ြဖစေစရန ဧရာဝတ တငးေဒသကး

အတငးရ ရးခ(၅)ရးနင ေဆးခနး (၅)ခနးအား ြပြပငမမးမြခငးနင

ေဆးခနးများတင တယလဖနးများ တပဆင ေဆာငရကသားပါ

မည။ ထအြပင ကခငးရးနင ေဆးခနး၊ အတကျငးေဆးခနး၊ မတ

ရးနင ေဆးခနးများအတက ေြမကကများ ဝယယြခငး၊ သာယာဝတ

မ ရးခတင ဂါလ(၈၀၀)ဆ ပလပစတစ ေရကနနင အြမင(၁၆)ေပရ

သစသားေရစင ေဆာကလပြခငး၊ ေရပကသယတနးြခငး၊ (၀.၅)

ြမငးေကာငေရအားရ ေမာတာပနတပဆငြခငး၊ ေကာလငး မ ရးခ

တင အချငး (၂)လကမရ အဝစစက ေရတငး တးေဖာြခငးများ

ေဆာငရကသားမည။

(ဟဟ)နငငတကာ ဆကဆေရးက ေကာငးမနစာ အေြခြပ၍ ပမ

ေကာငးမနေသာ စနမနာနင လပထးလပနညးများ၊ အေတအက

များ ရရေစရနနင အကျးတပးေပါငး ေဆာငရကသားနငရန

လမဖလေရးအဖ အစညးအေဝး/ညလာခများနင အငဒနးရားနငင

တင ြပလပမည လမဖလေရးအသငး အစညးအေဝးများသ

လမဖလေရးအဖ မ အဆငြမင အရာရ ကး(၂)ဦး တကေရာကသား

ပါမည။ လမဖလေရးအဖ အရာထမးများ လပငနးစမခနခမ

စမးေဆာငရညတးတကလာေစရန အြပညြပညဆငရာအလပသမား

ေရးရာအဖ မ ဦးေဆာင၍ အတလနငင၊ တရင မ ရ အြပညြပည

ဆငရာ သငတနးေကျာငးများတင ဖငလစသည သငတနးများသ

သငတနးတစ ကမလင သငတနးသား(၃)ဦးြဖင သငတနး (၂)ကမ

107 

 

ေစလတ ေလကျငသားပါမည။ အြပညြပညဆငရာ လမဖလေရးအဖ

နင လမဖလေရး အသငးအဖများသ နစစဉေကးများ ေပးသငး၍

အဖဝင နငငအြဖစ နငငတကာ လမဖလေရး လပငနးများက ပါဝင

ေဆာငရကသားမည။

(ဠဠ) ရးအဆငအတနးအလက သငတငေလျာကပတေသာ ရးသး

ပရေဘာဂများက ေနြပညေတာရ လမဖလေရးရးချပအတက

ဝယယ ြဖညတငး၍ သကဆငရာဌာနများသ ြဖနေဝေပးသားမည။

(အအ)ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမ တးြမင၍ အာမခအလပသမားများ၏

လေနမဘဝ တးတကေကာငးမနေစရန ရနကန၊ မနေလး အလပ

သမားေဆးရ ကးနင ထနးတပင တဘေရာဂါက ေဆးရ ကးများ

အတက ေခတမ ြပညစေကာငးမနေသာ ခစတခနးသးနင ေဆး

ပစညးကရယာများ ဝယယြဖညတငးသားမည။

-- အလပရ နင အလပသမား ဥပေဒစစေဆးေရး ဦးစးဌာန အေနြဖင

၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာေရးနစအတငး ေအာကပါအတငး ေဆာငရက

ပါမည။

- စစေဆးေရးလပငနးများ နင ပတသက၍ စကရ/ အလပရ

အကး၊ ဆင နင အလပဌာနများ၊ ရးငယများ တစနစပတလး

စစေဆးမည။

- အလပရ နင အလပသမား ဥပေဒစစေဆးေရး ဦးစးဌာနတင

ေဘးအနရာယကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရးသငတနးေကျာငး

ထားရ ပး လပငနးခင ထခကမ ေလျာနညး ကျဆငးေရးများ

ေဆာငရကမည။

- စကကရယာေကာင ြဖစပားမ ပမများြပားလာသြဖင စကရ/

အလပရ/ အလပဌာနများတင စကကရယာ အနရာယ

ကငးရငးေရးအတက ြပညတငး ြပညပအက အညများ ရယ၍

လပငနးခငမပျက သငတနးများ ပချသားမည။

108 

 

- အလပရင အလပသမား နစဘကစလးက ေဘးအနရာယ

ကငးရငးေရး အသစတဓါတြမငမားလာေစေရးနင လပငနးခင

ေဘးအနရာယကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရးဆငရာ ေကာမရင

များ ဖ စညး၍ ရညမနးချကများေရးဆ ေဆာငရကေစရန

ပညာေပး စညးရး ေဆာငရကမည။

-- သတငးအချကအလကများ မေဝြခငးလပငနးတင ပမကျယြပနစာ

ေဆာငရကနငေရးအတက သတငးအချကအလကနင ကနးဂဏနး

ဌာနက တးချ ေဆာငရကမည။

-- နညးပညာသး စကကရယာများ အဆငြမငတငေရးအတက

ြပညတငးြပညပ အဖအစညးများမ နညးပညာနင ေငေကး

အေထာကအပများ ရယ ေပါငးစပ ေဆာငရကမည။

-- အာဆယ လပငနးခင ေဘးအနရာယကငးရငးေရးနင ကျနးမာေရး

ဆငရာကနယကနင ပးေပါငးေဆာငရကရာတင အာဆယ(၁၀)နငင

မ အမရငနငငအြဖစ အလညကျအစညးအေဝးများ လကခကျငးပ

ကသညနညးတ ြမနမာနငငတင ၂၀၁၃ ခနစ၌ အစညးအေဝး

လကခ ကျငးပနငေရး ကတင ြပငဆင ေဆာငရကမည။

-- အလပသမားေရးရာ ဆကဆေရးဌာန အေနြဖင ၂၀၁၃-၂၀၁၄

ဘ ာနစ အတငး ေအာကပါအတငး ေဆာငရကသားမည ြဖစပါ

သည။

- ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အတငး ြပညနယရး (၂)ရးက ရခင

ြပညနယနင မနြပညနယတတင တးချ ဖငလစ သားမည။

- ခသမာဓေကာငစမ အြငငးပားမများ ဆးြဖတရာတင အမ

တစမချငးအလက ေကာငစဝငများအား ေငေကး ေထာကပြခငး

အတက ေဆာငရကမည။

- အစးရဌာနဆငရာ အလပရငနင အလပသမားတ ပါဝငေသာ

သးပငဆင အလပရ ေဆးေနးပများအတက ြပညတငး၊ ြပညပ

အကအညရယ၍ ေဆာငရကသားမည။

109 

 

- အနလငး ဝကဘဆဒမတစဆင အသပညာေပးြခငးနင ခသမာဓ

ေကာငစ၏ ဆးြဖတချကများ၊ အချကအလက၊ ကနးဂဏနး

များ တကရက ကညရနငေစရနအတက ြပညတငး၊ ြပညပ

အကအညရယ၍ ေဆာငရကမည။

(စ) လမဝနထမး၊ကယဆယေရး နင ြပနလညေနရာချထားေရး

(၁) မဝါဒများမာေအာကပါအတငး ြဖစသည-

(ကက)ဝနကးဌာနမ တာဝနယ ေဆာငရကမည လပငနးစဉများ ချမတ

ေဆာငရကေရး၊

( ခခ) တငးေဒသကးနင ြပညနယအစးရအဖ မ တာဝနယေဆာငရက မည

လပငနးစဉများ ချမတေဆာငရကေရး၊

( ဂဂ) လအပေသာဥပေဒ၊ နညးဥပေဒများ ေရးဆြပဌာနးြခငး၊ ြပနလည

ြပငဆင အတညြပြခငးများ ေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)နငငသားတငး ြမနမာရးရာလမေရး အစဉအလာေကာငး များက

ထနးသမး ေစာငေရာကေရး၊

( ငင) ြပညတငးလမေရး အဖအစညးများ၊ ေစတနာဝနထမး ပဂ လများ၊

ြပညပ လမေရးအဖ အစညးများ၊ ကလသမဂလကေအာကခ အဖ

အစညးများ၊ နငငတကာ အဖအစညးများနင ပးေပါငး၍

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရး၊

(စစ) အဆငဆငေသာ သဘာ၀ေဘးအနရာယ ကာကယ ေစာငေရာကေရး

အဖအစညးများ ဖ စညးေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)ရပရာအေြခြပ သဘာ၀ ေဘးအနရာယဆငရာ စမခနခမ လပငနး

ရပများ ချမတ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရး၊

( ဇဇ) လပငနးများက ေဖာေဆာငရာတင အြပညြပညဆငရာ စချနစညနး

များ၊ သဘာ၀ေဘး စမခနခေရးနင အေရးေပ တ ြပနေရးဆငရာ

အာဆယ သေဘာတစာချပ အေကာငအထညေဖာေရး လပငနး

အစအစဉ ၂၀၁၀-၂၀၁၅ ဘ ာနစနင ြမနမာနငင သဘာဝေဘး

110 

 

ေလျာပါးေရး လပငနးစမချက တနငအည အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကေရး၊

(ဈဈ) သဘာဝေဘးအနရာယဆငရာ စမခနခမလပငနးများ ထေရာက

ေအာငြမငစာ ေဆာငရကနငရနအတက ဦးစးဌာန၏ ဖ စညးပက

ရးချပ အပါအဝင တငးေဒသကး/ြပညနယ/ခရငရးများ အားလး

နင သငတနးေကျာငး၊ အေရးေပ စမခနခမ ဗဟဌာန၊ ေနြပညေတာ

တငးရးတက တးချ ဖ စညးနငရန တငြပေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ေရးဦး ကေလးသငယ ြပစေစာငေရာကေရး လပငနးက ေကျာငး

အေြခြပမ ရပရာအေြခြပသ တးချ ေဆာငရကရနနင အသပညာေပး

လပငနးများပမ တးြမင ေဆာငရကရန။

(ခခ) သငတနးေကျာငး အေြခြပနင ရပရာအေြခြပ ကေလးသငယ

ကာကယ ေစာငေရာကေရး လပငနးများ တးြမငေဆာငရကရန။

(ဂဂ) ကေလးသငယ အခငအေရးများဆငရာ အသပညာေပးလပငနးများ

ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)ကေလးသငယ ကာကယ ေစာငေရာကေရးစနစ အေကာငအထည

ေဖာေဆာငရကရန။

(ငင) အမျးသမးများ ေစာငေရာကေရးလပငနးအား ကတငကာကယ

ေရး၊ ကာကယေစာငေရာကေရးနင ြပနလညထေထာငေရး လပငနး

များ ပမြမငတင ေဆာငရကရန။

(စစ) အမျးသမး အခငအေရးများ ဆငရာ၊ လကနကးမဆငရာ၊ ကျား/မ

ခြခားမ ဆငရာ အသပညာေပး လပငနးများ ေဆာငရကရန။

(ဆဆ)ရပရာအေြခြပ သကကးရယအ ေစာငေရာကေရးလပငနးများ

မ နယ (၉) မ နယတင ေဆာငရကရန။

(ဇဇ) သငတနးေကျာငး အေြခြပနင ရပရာအေြခြပ မသနစမးသများ

ြပနလည ထေထာငေရး လပငနးများက တးချ ေဆာငရကရန။

111 

 

(စျစျ) မသနစမးသများ အခငအေရးဆငရာ အသပညာေပး လပငနးများ

ေဆာငရကရန။

(ညည) လမဝနထမး လပငနးများအား အစးရဌာန အဖအစညးများ၊ အစးရ

မဟတေသာ နငငတကာ အဖအစညးများ၊ ြပညတငး လမေရး

အဖအစညးများနင ပးေပါငး ေဆာငရကရန။

(ဋဋ) တငးေဒသကး/ြပညနယများရ လမဝနထမး ဦးစးဌာနမးရးများ၏

လအပချကများ ြဖညဆညး ေဆာငရကရန။

(ဌဌ) သဘာ၀ ေဘးအနရာယများေကာင လအသက၊ အးအမ ပစညးများ

ဆးရးမ ေလျာနညးေအာင ကတငစမ ေဆာငရကေပးရန။

(ဍဍ) သဘာ၀ ေဘးအနရာယများေကာင အတဒကက ေတေနရေသာ

ေဘးသင ြပညသများအား လတတေလာ သကသာေချာငချမ ရရ

ေစေရးအတက အေထာကအပေပးရန။

(ဎဎ) သဘာ၀ေဘး အနရာယများေကာင အတဒကက ေတ ေနရေသာ

ေဘးသင ြပညသများအား ေကာငးမနသည လေနမ ဘဝြပနလည

ရရေစေရးအတက ပးေပါငး ညနငး ေဆာငရကေပးရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)လမဝနထမး ဦးစးဌာနအေနြဖင ေရးဦးကေလးသငယ ဖ ဖးမြပစ

ပျးေထာငေရးဆငရာ ေဒသတငး နးေနာဖလယပများက ေမာလမင

မ နင ေတာငကး မတတင ေဆာငရကမည။

(ခခ) မခငဝငးများက တးတန မ နယနင ဗနးေမာ မ နယတတင ဖ စညး

ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) မခငဝငးေခါငးေဆာငများနင ပပးကညသများအား မဘရပရာ အသ

ပညာေပး သငတနးများအား လငေကာ မ ၊ လားရး မ ၊ ြမစကးနား

မ နင ေနြပညေတာတတင ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(ဃဃ)အသအမတြပ ကယအားကယကး မလတနး က ေကျာငးများရ

ဆရာမများအား လစာေငက တးြမငေထာကပမည။

112 

 

(ငင) ကာကယေစာငေရာကမ လအပေသာ ကေလးသငယများ အတက

ကေလး(၁၀၀)ဆ ကေလးြပစေရးဌာန (၁)အား ပသမ မတင

ဖငလစမည။

(စစ) အသက (၃-၅)နစ အရယ ကေလးများအတက မလတနး က

ေကျာငး (၄) ေကျာငးက မတ မ ၊ ဗနးေမာ မ ၊ ဖျာပ မ ၊ တာချလတ

မ တတင တးချ ဖငလစ ေဆာငရကြခငး၊ ြမနမာနငင ေရးဦး

ကေလးသငယ ြပစပျးေထာငေရးနင ဖ ဖ းမဆငရာမဝါဒက

သကဆငဆကစပသည ၀န ကးဌာနများ၊ ဦးစးဌာနများ၊

နငငတကာအစးရ မဟတေသာ အစးရအဖအစညးများ၊ လမေရး

အဖအစညးများနင ပးေပါငးကာ (၁၃-၆-၂၀၁၂)မ စတင၍ ေရးဆ

ေဆာငရကမည။

(ဆဆ)ရနကနတငးေဒသကး၊ မရမးကနး မ နယရ လမဝနထမး

အတတသငသပေကျာငးအား ညနကားေရးမ း အဆငြဖင တးချ

ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(ဇဇ) ရနကနတငးေဒသကး၊ မနေလးတငးေဒသကး၊ ရမးြပညနယ

(ေတာငကး)၊ ဧရာဝတတငးေဒသကး၊ စစကငးတငးေဒသကး၊ မန

ြပညနယနင ေနြပညေတာ ေကာငစနယေြမတတင တငးေဒသကး

နငြပညနယ လမဝနထမးရး(၇)ရးအား ညနကားေရးမ း အဆငြဖင

ဖ စညးပ တးချ ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(စျစျ) ရမးြပညနယ(ကျငးတ)၊ ရမးြပညနယ(လားရး)နင ပဂ/ေညာငဦး

တတင တဖက ြပညနယ/တငးေဒသကး၊ လမဝနထမးရး (၃)ရး

အား ဒတယ ညနကားေရးမး အဆငြဖင ဖ စညးပ တးချ ဖငလစ

ေဆာငရကမည။

(ညည)ေနြပညေတာခရင၊ ေြမာငးြမခရင၊ ဖျာပခရငတတင ခရငအဆင

လမဝနထမးရး (၃)ရးအား ဒတယညနကားေရးမး အဆငြဖင

အသစဖငလစ ေဆာငရကမည။

113 

 

(ဋဋ) ရနကနတငးေဒသကး၊ ေကာမ း မ နယရ ငကေအာစမး လငယ

သငတနးေကျာငးအား ဒတယညနကားေရးမး အဆငြဖင တးချ

ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(ဌဌ) လမ၀နထမးဦးစးဌာနေအာကရ ဌာနငယ၊ သငတနးေကျာငး

(ကေလး ြပစေရး ၊ မးယစ/ြပနထ၊ အမျးသမး သကေမးအတတ

ပညာသငေကျာငး၊ အမျးသမးများ ဖ ဖ းတးတကေရးဌာန၊ လငယ

သငတနးေကျာငး) များအား လကေထာကညနကားေရးမး အဆင

ြဖင ဖ စညးပ တးချ ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(ဍဍ) မ နယကေလးသငယ အခငအေရးဆငရာ ေကာမတများ၏

လပငနးစဉများအား မ နယ (၂၀)တင ဆကလက ေဆာငရကမည။

(ဎဎ) ေစတနာဝနထမး အဖအစညးများမ တညေထာင ဖငလစထားေသာ

ကယအားကယကး မ ကေကျာငးများ၊ ေစတနာညေကျာငးများ၊

လငယရပသာများ၊ လငယဖ ဖးေရး ပရဟတေဂဟာများ၊ ဘးဘား

ရပသာများ၊ အမျ းသမးေစာငေရာကေရးေဂဟာများနင လမဂရဏာ

ေစာငေရာကေရးလပငနးအေနြဖင ဖငလစထားေသာ မရမးေချာငး

ပရဟတေဂဟာ လမေစာငေရာကေရးလပငနးတအား ေြပာငးလလာ

ေသာ ေခတစနစနငအည အဆငတးြမငေထာကပ ေပးနငေရး

အတက စစဉေဆာငရကသားမည။

(ဏဏ)သငတနးေကျာငးများရ ကေလးသငယများအား ပညာေရး၊

ကျနးမာေရး ေစာငေရာကမနင အသကေမး ဝမးေကျာငးပညာများ

သငကားေပးမည။

(တတ)အမတငးမ သကေမးလပငနး ပညာသငေကျာငး (၁)ေကျာငးအား

ဧရာ၀တ တငးေဒသကး ဖျာပ မ နယတင တးချ ဖငလစမည။

(ထထ)အမတငးမသကေမးလပငနး ပညာသငေကျာငးများ၏အေတအက

ဖလယမ အစအစဉ အစညးအေဝးအား ေနြပညေတာတင ကျငးပ

ေဆာငရကမည။

114 

 

(ဒဒ) ရပရာအေြခြပ အမတငးမ သငတနးများအား ရနကန မ ၊ မနေလး

မ ၊ ေမာလမင မ ၊ေတာငင မ ၊ ပသမ မ နင ြမစကးနား မ တတင

(၅) ကမစ ဖငလစ ပချမည။

(ဓဓ) အမျးသမး သငတနးေကျာငးများရ ဝနထမးများ မမတ သငတနး

ေကျာငးများရ သငတနးသများ၏ စတပငးဆငရာ ြပြပင

ေြပာငးလမများ ြပလပနငေရးအတက စတလမ ဆကဆေရး

သငတနး (၂) ကမ ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(နန) အမျ းသမးေကျာငးများမ ြပငပေန သငတနးသများအတက ေနာက

ဆကတ ေစာငေရာကမ လပငနးများ ေဆာငရကြခငး၊ မသားစနင

ြပနလည ေပါငးစညးေပးြခငးနင လမေရးေစာငေရာကမ ေပးြခငး

များ ေဆာငရကမည။

(ပပ) ကျား၊ မ တနးတညမမ ဆငရာ သေဘာတရားနင အမျးသမး

အခငအေရးများအသပညာေပးမ အစအစဉများအား ကရငြပညနယ၊

မေကးတငးေဒသကး၊ ဧရာတတငးေဒသကးနင ရမးြပညနယ

(အေရ ပငး)တတင သငတနး(၄) ကမ ကျငးပ ေဆာငရကမည။

(ဖဖ) လကနကးခရသများအား ြပနလညလကခြခငး၊ မဘရပထ ြပနလည

အပနေပးြခငး၊ မသားစနင ြပနလညေပါငးစညးေရး ဆငရာ

အစညးအေဝးနင လကနကးမဆငရာ စမခနခမ သငတနး (၁)ကမ

က ရနကနတငးေဒသကးတင ကျငးပ ေဆာငရကမည။

(ဗဗ) ရနကနတငးေဒသကး ရနကန မ နင မနေလးတငးေဒသကး၊

မနေလး မ တတင သကကး ရယအများအတက ေနပငးြပစ

ေစာငေရာကေရးစငတာ (၂) ခ တးချ ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(ဘဘ) အမတငရာေရာက သကကးရယအ ေစာငေရာကေရးလပငနး

စမကနး အဆင (၄) (၂၀၁၂-၂၀၁၅)အား ဆကလက အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကြခငး၊ သကကးသချငး ကညေစာငေရာက

ေရးအဖ များနင သကကးရယအဆငရာ ေကျးလကေဒသဖ ဖးေရး

အစအစဉများအား တးချ ေဆာငရကမည။

115 

 

(မမ) မသနစမးသကငယ သငတနးေကျာငး(၁)ေကျာငးအား မနေလး မ

တင အသစ တးချ ဖငလစမည။

(ယယ)မသနစမး သက ကးသငတနးေကျာငး(၁) ေကျာငးအား မနေလးမ

တင အသစ တးချ ဖငလစမည။

(ရရ) ရပရာအေြခြပ မသနစမးသများ ြပနလည ထေထာငေရး စမကနး

လပငနးများအား ကးကပ ေဆာငရကြခငး၊ ြပနလညသးသပြခငး

ြပလပမည။

(လလ)ရပရာအေြခြပ ြပနလညထေထာငေရး ဝနထမးများအား သငတနး

ေပးမည။

(ဝဝ) မသနစမးသများ အခငအေရးဆငရာ ကလသမဂ သေဘာတစာချပ

အသပညာေပး သငတနး(၁၄)ကမ တငးေဒသကးနင ြပညနယများ

တင ဖငလစမည။

(သသ) အမျးသားအဆင လပငနးစဉ(၂၀၁၃-၂၀၁၈) ေရးဆြခငးနင

ေကာမတ ဖ စညးရန အစညးအေဝး (၄)ကမ ကျငးပမည။

(ဟဟ)၂၀၁၃ ခနစတင မသနစမးသများ အခငအေရးများဆငရာ ဥပေဒ

အား အတညြပေပးပါက ထတေဝနငေရး ေဆာငရကမည။

(ဠဠ) မသနစမးမဆငရာ အသပညာေပး လကကမးစာေစာငများ၊ စာအပ

များ ပနပ ြဖနေဝမည။

(အအ)ရနကန တငးေဒသကး၊ ကညြမငတင မနယရ ကညြမငတင

မျကမြမငေကျာငးတင တဖကထားရသည အေြခခပညာ မလတနး

ေကျာငးအား အလယတနးေကျာငး အဆင တးချဖငလစ ေဆာငရက

မည။

-- မနေလးတငးေဒသကး၊ ချမးြမသာစည မနယရမနေလး နားမကား

ေသာ ကေလးများေကျာငးတင အေြခခပညာ အလယတနးေကျာငး

(၁) ေကျာငးအသစ ဖငလစေဆာငရကမည။

116 

 

-- နားမကားသများအတက လကသေကတြပ ဘာသာစကား အသ

ပညာေပးသငတနး (၁၄)ကမအား တငးေဒသကးနင ြပညနယများ

တင သငကားေပးမည။

-- လတငးအကျ းဝငပညာေရးဆငရာ အသပညာေပး သငတနး(၂)

ကမ သငကား ေပးမည။

-- ပညာေရး ဝနထမးများအတက အထးသငတနး (၂)ကမ ဖငလစ

ေဆာငရကမည။

-- မသနစမး အနပညာပေတာ ကျငးပရန စစဉြခငးနင ကျငးပ

ေဆာငရကမည။

-- လကသေကတြပ ဘာသာစကား စမချကအပငး(၂) (၂၀၁၁-၂၀၁၄)

အား ဂျပနအြပညြပညဆငရာ ပးေပါငးေဆာငရကေရး ေအဂျငစနင

ပးေပါငး၍ ဆကလက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကြခငး၊ လက

သေကတြပ ဘာသာစကားြပနများအား ေလကျငသငတနးေပးမည။

-- မသနစမးေကျာငးများ၏ လပငနးေဆာငရကမများ ဆနးစစညနငး

သးသပ ေဆးေနးမ ေဆာငရကမည။

-- အာဆယ မသနစမး အားကစား ပငပ အတက လမဝနထမးဦးစး

ဌာနမ ေလကျင ေပးမည။

-- မသနစမးသများ အခငအေရးဆငရာ ကလသမဂ သေဘာတစာချပ

ကနဦး အစရငခစာ တငြပရန လပငနးများ ေဆာငရက မည။

-- မသနစမးသများအတက သဘာဝေဘးအနရာယ အသပညာေပး

သငတနး ဖငလစမည။

-- မျကမြမင အေကာြပငပညာ သငရးညနးတမး ြပစရနအတက

ေဆးေနးပ (၆) ကမ ကျငးပမည။

-- ေနရာသမျကမြမင အေကာြပင အေြခခ သငတနး ဖငလစြခငးနင

မျကမြမင အေကာြပင နးေနာ ဖလယပကျငးပမည။

117 

 

-- ေစတနာဝနထမး မးယစကးကပေရးမး သငတနးဖငလစြခငးနင

ေနာကဆကတ ေစာငေရာကေရး တာဝနေပးအပြခငး သငတနး (၁၀)

ကမ ဖငလစမည။

-- ရပရာအေြခြပ ြပနလညထေထာငေရး အြဖစ ေကျးရာအပစ အတငးရ

မးယစေဆး သးစသများက အဆပါ ေကျးရာအပစ များ၌ ေဆးြဖတ

ကသြခငး နင ြပနလညထေထာငေရး လပငနးများ ေဆာငရကမည။

-- အာဆယ အစညးအေဝးများ အတက ကတငညနငး အစညး အေဝး

(၃) ကမ ကျငးပမည။

-- ၂၀၁၄ ခနစတင ြမနမာနငငအေနြဖင အာဆယဥကဌအြဖစ

ေဆာငရကေနစဉ ကာလအတငး အစညးအေဝးများ (၁၀) ကမ

ကျငးပမည။

-- လမဝနထမးဦးစးဌာန၏ ယခခငြပ ဖ စညးပအငအားမာ ၂၅၁၅ ဦး

ြဖစ ပး ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာေရးနစတင ခန ပးအငအား ၂၂၀၉ ဦး

ြပညမရန လျာထား ခနအပ ေဆာငရကမည။

-- ကေလးသငယ အခငအေရးများဆငရာ အမျးသားေကာမတ၊ ြမနမာ

နငငလးဆငရာ အမျးသမးေရးရာ ေကာမတနင မသနစမးသများ

အခငအေရးများဆငရာ အမျးသား ေကာမတများ၊ လပငနး

ေကာမတနင ေကာမတအဆငဆင အစညးအေဝးများအား (၁၄)

ကမစ ကျငးပမည။

-- ြမနမာနငင ကေလးသငယများဆငရာ လပငနးအစအစဉ ၂၀၀၆-

၂၀၁၅ ဘ ာနစအား ြပနလည သးသပြခငးနင ေရ လပငနးစဉများ

ချမတမည။

-- အမျးသမးများဆငရာ ေရ လပငနးစဉနင မသနစမးသများ အခင

အေရးများဆငရာ ေရလပငနးစဉ အစအစဉများေရးဆ ချမတ

နငေရးအတက ညနငး အစညးအေဝးများ ကျငးပမည။

-- အရယမေရာကေသးသ ကေလးသငယများအား စစမထမးြခငးမ

ကာကယ တားဆး ထနးသမးေရး နညးြပသငတနး (၄)ကမ၊

118 

 

မငးအနရာယကငးရငးေရး အသပညာေပး နညးြပသငတနး

(၆)ကမ၊ ကေလးသငယ အခငအေရးများဆငရာ ကလသမဂ

သေဘာတ စာချပ အသပညာေပး ေဟာေြပာပများ ြပညနယ/

တငးေဒသကး (၇)ခတင ကျငးပမည။

-- ဌာနတငးဝနထမးများ စမးေဆာငရည ြမငတငေရးဆငရာသငတနး

များြဖစေသာ ကနပျတာ ပထမအဆင သငတနး (၃)ကမ၊ ဒတယ

အဆငသငတနး(၂) ကမ၊ ရးလပငနးနင လမ၀နထမးလပငနး

ဘာသာရပဆငရာ သငတနး (၅)ကမ ဖငလစမည။

-- ေစတနာလမဝနထမးသမားများအတက စမးေဆာငရညြမငတငေရး

ဆငရာ သငတနးများ၊ ရပရာအေြခြပ လမဝနထမး လပငနးများ

ဆငရာ အသပညာေပး သငတနးများ ဖငလစမည။

-- ၁၉၉၃ ခနစ ကေလးသငယ ဥပေဒအား ြပနလညြပငဆင အသစ

ေရးဆြခငးနငအမျးသမး အခငအေရးများ ကာကယ ေစာငေရာက

ြခငး ဆငရာ ဥပေဒ ေရးဆမည။

-- ေရဘခရငရးတင (၁)ထပ သကကနကရစရး အေဆာကအဦ (၁)လး

ေဆာကလပြခငး၊ (၂)ခနးတ(၁)ထပ သကကနကရစ ဝနထမး

အမရာ(၁)လးေဆာကလပြခငး၊ တနသာရတငး ေဒသကး၊ မတ မ

တင မလတနး ကေကျာငး ေကျာငးေဆာင (၁)လးနင (၂)ခနးတ

ဝနထမးအမရာ ေဆာကလပြခငး၊ ထားဝယ မ တင (၂)ခနးတ

ဝနထမးအမရာ ေဆာကလပြခငး၊ ပခးတငးေဒသကး၊ ေတာငင မ

တငမလတနးက ေကျာငးေဆာင(၁)လးနင (၂)ခနးတ ဝနထမး

အမရာ (၁)လးေဆာကလပြခငး၊ ပခး(အေရ )မလတနးက ေကျာငး

တးချ သကကနကရစ (၁)ထပေဆာင (၁)လးေဆာကလပြခငး၊

မနေလးတငးရး (၁)ထပ သကကနကရစရး အေဆာကအဦေဆာက

ြခငး၊ (၄)ခနးတ ဝနထမးအမရာ (၁)လးေဆာကြခငး၊ (၂)ခနးတ

(၁)ထပ သကကနကရစ ဝနထမးအမရာေဆာကြခငး၊ မနေလးမ

တင သကကးရယအများအတက ေနပငးေစာငေရာကေရးေဂဟာ

119 

 

အေဆာကအဦတစလး ေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ ၀နထမး

အမရာ (၁)လး ေဆာကလပြခငး၊ မနေလးတငး ေဒသကး၊

ချမးြမသာစည မ နယ၊ မနေလး နားမကားေကျာငးတင အေြခခ

ပညာအလယတနးေကျာငး (၂)ထပ စာသငေဆာင ေဆာကလပ

ြခငး၊ စားရပသာ(၁)ခ ေဆာကလပြခငး၊ ဧညေတေဆာငနင

လြခ ေရးဂတတ ေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ ၀နထမးအမရာ

(၁)လး ေဆာကလပြခငး၊ လကေထာကတငးရး (ပဂ/ေညာငဦး)

(၂)ခနးတ (၁)ထပ သကကနကရစ ဝနထမး အမရာ (၁)လး

ေဆာကြခငး၊ မနေလးတငးေဒသကး ေကျာကဆည မတင

မလတနး က ေကျာငးေဆာင(၁)လးနင ဝနထမးအမရာ (၁)လး

ေဆာကလပြခငး၊ မနေလး မတင မသနစမး သကငယ သငတနး

ေကျာငး၊ ေကျာငးေဆာင(၁)လး ေဆာကလပြခငး၊ ဝနထမးအမရာ

(၁)လးနင စားဖေဆာင(၁)လး ေဆာကလပြခငး၊ မနြပညနယ၊

သထခရငရး (၁)ထပ သကကနကရစရး အေဆာကအဦ

ေဆာကလပြခငး၊ မနြပညနယ လမဝနထမးရး(၁)ထပ သက

ကနကရစ ရးအေဆာကအဦ ေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ ဝနထမး

အမရာ ေဆာကလပြခငး၊ ရနကနတငးေဒသကး၊ ကညြမငတင

မ နယ၊ ကညြမငတင မျကမြမငေကျာငးတင အေြခခပညာ

အလယတနးေကျာငး (၂)ထပ စာသငေဆာင (၁)လးေဆာကလပ

ြခငး၊ စားရပသာ(၁)ခ ေဆာကလပြခငး၊ ဧညေတေဆာငနင

လြခ ေရးဂတတ ေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ ၀နထမး အမရာ

(၁)လး ေဆာကလပြခငး၊ လငသာယာအမတ(၂)မက ေြမဖြခငး

လပငနး၊ အမတ(၆)မ က စာသငေဆာငေအာကထပ(၂)ခနးအား

ြပငဆငြခငး၊ အေဆာကအဦ သပမးအသစ ြပနလည တပဆငြခငး၊

နားမကားေကျာငး (၂)ထပသကကနကရစ ဆငဝင အပါအဝင

ေဆာကလပြခငး၊ (၂)ခနးတ(၁)ထပ ဝနထမးအမရာ(၁)လး

ေဆာကြခငး၊ မးဖေဆာငနင စားရပသာ(၁)ထပ ေဆာကလပြခငး၊

120 

 

ေြမဖြခငး လပငနး၊ ချနးလငြခစညးရးကာရြခငး၊ လမဝနထမး

အတတသင သပေကျာငး(၂)ထပ သကကနကရစဆငဝငအပါအဝင

ေဆာကလပြခငး၊ ေြမဖြခငးလပငနး၊ ရမးြပညနယ၊ တာချလတ

မ တင မလတနးက ေကျာငးေဆာင(၁)လးနင (၂)ခနးတ ဝနထမး

အမရာ (၁) လး ေဆာကလပြခငး၊ လငလင မ တင မလတနး က

ေကျာငးေဆာင (၁)လးနင (၂)ခနးတ ဝနထမးအမရာ (၁)လး

ေဆာကလပြခငး၊ ေတာင ကး လမဝနထမးရး(၁)ထပ သက

ကနကရစရး အေဆာကအဦ ေဆာကလပြခငး၊ ဧရာဝတတငး

ေဒသကး၊ ပသမ မတင ကေလးြပစေရးဌာန အေဆာကအဦ

(၁)လး ေဆာကလပြခငးနင ဝနထမးအမရာ (၁)လး ေဆာကလပ

ြခငး၊ ေြမာငးြမခရင၊ လမဝနထမးရး (၁)ထပ သကကနကရစရး

အေဆာကအဦ ေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ ဝနထမးအမရာ(၁)လး

ေဆာကလပြခငး၊ တးချ မးဖေဆာင (၁)လး ေဆာကလပြခငး၊ ဖျာပ

ခရငလမ၀နထမးရး(၁)ထပ သကကနကရစ ရးအေဆာကအဦ

ေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ ၀နထမးအမရာ (၁)လး ေဆာကလပ

ြခငး၊ ဖျာပအမတငးမ သငတနးေကျာငး အေဆာကအဦ (၂)ထပ

သကကနကရစ ဆင၀ငပါ ေဆာကလပြခငး၊ မးဖေဆာငနင

စားရပသာ(၁)ထပ ေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ ၀နထမးအမရာ

ေဆာကလပြခငး၊ ဧညေတေဆာငနင လြခ ေရးဂတ ေဆာကလပ

ြခငး၊ ဖျာပမ ကေကျာငးေဆာင(၁)လးေဆာကလပြခငး၊ မးဖေဆာင

(၁)လးေဆာကလပြခငး၊ (၄)ခနးတ၀နထမးအမရာ (၁)လး

ေဆာကလပြခငးစသည ြဖညစကလပငနး(၇၈)ခ အပါအဝင ြပြပင

မမးမြခငး လပငနး(၁၁)ခ၊ စစေပါငး (၈၉)ခ ေဆာငရကသားပါ

မည။

-- ကယဆယေရးနင ြပနလညေနရာချထားေရးဦးစးဌာန အေနြဖင

လကရ ဝနထမးအငအား ဖ စညးပသည(၅၉၁)ဦး ြဖစေသာလညး

ကနသတ အငအား (၃)ပ(၂)ပ ြပညမေစေရးအတက ၂၀၁၃-၂၀၁၄

121 

 

ဘ ာနစတင (၃၆၂)ဦး ခနထားနငရန လျာထား တကချကထားခ

ပါသည။ သဘာဝေဘးအနရာယ ြဖစပားမများသည တစနစထက

တစနစ ပမ ြဖစပားလာသညအတက သဘာဝေဘး ေလျာပါးေရးနင

ြပနလည ထေထာငေရးလပငနးများ ထေရာကစာ ေဆာငရက

နငရန၊ နငငတကာအဖအစညးများနင ပးေပါငးေဆာငရကမများ

ထေရာကစာေဆာငရကနငရန တအတက ဦးစးဌာန၏ ဖ စညးပက

တးချ ြပငဆင ဖ စညးနငေရး ေဆာငရကရာတင ဦးစးဌာနရးချပ၌

ယခင ညနကားေရးမ း (၄)ဦး၊ ဌာနခ(၄)ခြဖင ေဆာငရကလျက

ရရာမ ညနကားေရးမ း (၅)ဦး၊ ဌာနခ(၅)ခ တြဖင ဖ စညးပက

တးချ ဖ စညး ေဆာငရကသားမည ။

-- တငးေဒသကး/ြပညနယ ဦးစးမးရးများတငလညး ညနကား

ေရးမ းအဆငြဖင ဖ စညးပ တးချ ဖငလစ ေဆာငရကသားမည။

-- တငးေဒသကး/ြပညနယ အသးသးရ ခရငများက ဒတယညနကား

ေရးမး အဆငြဖင ဖငလစသားမညြဖစ၍ တညေဆာက ဖငလစ ပး

ခရငရးများ ြဖစသည ြပည၊ ေကျာကြဖ၊ လားရး၊ ကျ ငးတ၊ မတ၊

လပတာ၊ ဟသာတ၊ ဗနးေမာ၊ ေမာငေတာ၊ ေြမာငးြမ၊ ဖျာပ၊

ေမာလက၊ ေကျာကမ၊ ေကာေသာငး၊ သထခရငများတင ဒတယ

ညနကားေရးမ း အဆငြဖင ဖ စညးပ တးချ ဖငလစ ေဆာငရက

သားမည ြဖစပါ သည။

-- တငးေဒသကး/ြပညနယ အသးသးရ နစစဉသဘာဝေဘးအနရာယ

ကျေရာကလယေသာ မ နယများ၌ လကေထာကညနကားေရးမ း

အဆငြဖင ဖ စညးပ တးချ ဖငလစ ေဆာငရကသားမည ။

-- သဘာဝ ေဘးအနရာယ စမခနခမဆငရာ သငတနးများ ဖငလစ

သငကား ပချနငရနအတက သငတနးေကျာငး တစခ ဖငလစ

နငေရး ညနကားေရးမ း အဆငြဖင ဖ စညးပ ထပမတးချ ဖငလစ

ေဆာငရက သားမည။

122 

 

-- သဘာဝေဘးအနရာယကေစာငကည ေလလာနငမည သဘာဝ ေဘး

ေစာငကည ေလလာေရးဌာနကလညး ညနကားေရးမ းအဆငြဖင

ဖ စညးပ တးချ ဖငလစ ေဆာငရကသားမည ။

-- ေနြပညေတာေကာငစ နယေြမအတငး ေနြပညေတာ ကယဆယေရး

နင ြပနလညေနရာချထားေရးဦးစးမးရးက ညနကားေရးမးအဆင

ြဖင တးချ ဖငလစေဆာငရကသားမည။

-- ၂၀၁၄ ခနစ၊ အာဆယဥကဌအြဖစ တာဝနယစဉ သဘာဝေဘး

စမခနခေရးနင ဆကစပေသာအစညးအေဝးများ ေအာငြမငစာ

ကျငးပနငေရးအတက ကတငအစညးအေဝး(၂) ကမ ကျငးပ

ပါမည။

-- ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘ ာနစတင အတညြပ ပးြဖစသည သဘာဝ

ေဘးအနရာယဆငရာ စမခနခမဥပေဒအရ လအပသည နညးဥပေဒ

နငစညးမျဉးများ ေရးဆ၊ ထတြပန၊ ကျငသးြခငးများက နစအလက

ေဆာငရက သားပါမည။

-- ြမနမာနငငသဘာဝ ေဘးေလျာပါးေရး လပငနးစမချကပါ ဦးစားေပး

စမကနးများ အေကာငအထညေဖာေရးနင အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကေနမ အေြခအေနက ကာလပငးအလက ဆနးစစ၍

ြမနမာနငင သဘာဝ ေဘးအနရာယ ကာကယ ေစာငေရာကေရး

အဖသ အစရငခ တငြပသားပါမည။

-- သဘာ၀ ေဘးအနရာယဆငရာ ကတငြပငဆငေရး၊ ကတင

ကာကယေရး စမချကများက ေနာကဆးအေြခအေနနင ကကည

ေအာင ေဆာငရကရနအတက ေနြပညေတာတင အစညးအေဝး

(၂) ကမ ကျငးပသားပါမည။

-- ၂၀၀၉ ခနစတင ထတြပနထားသည တည မအမန စာအပအား

ေနာကဆး အေြခအေနနင ကကညေအာငေရးဆ ေဆာငရကသား

ပါမည။

123 

 

-- သဘာ၀ေဘး အနရာယစမခနခမ အလပရ ေဆးေနးပများက

တငးေဒသကး(၄)ခနင ြပညနယ (၂)ခတင (၁)ကမစ ြပလပမည

ြဖစ ပး၊ ေရးဆ ပးေသာ သငရးညနးတမးက အသးြပ၍ နညးြပ

သငတနးက ေနြပညေတာနင သဘာ၀ေဘးအနရာယ ေလျာပါးေရး

ဆငရာ အသပညာေပး သငတနးက တငးေဒသကး/ြပညနယ

(၁၄)ခတင (၁) ကမစ ြပလပသားပါမည။

-- သဘာ၀ ေဘးအနရာယေကာင ထခကခရမများနင ဆးရးနငမများ

က ေဖာထတရန ဆနးစစအကြဖတချက ချမတြခငး အလပရ

ေဆးေနးပ (၃)ကမနင ၎ငးနငသကဆငေသာ နညးြပသငတနး (၇)

ကမအား ေဘးအနရာယ ကျေရာက လယေသာ တငးေဒသကး/

ြပညနယများတင ဖငလစသားြခငး၊ ဖ ဖ းမလပငနး စမကနးများ

တင သဘာ၀ေဘး အနရာယေကာင ဆးရးနငမ ဆနးစစအကြဖတ

ချကက ထညသငးနငရနအတက အလပရ ေဆးေနးပ (၂) ကမ

ေနြပညေတာတင ေဆာငရက သားပါမည။

-- အြပညြပညဆငရာ သဘာ၀ေဘးအနရာယ ေလျာပါးေရးေန အထမး

အမတ အခမးအနားက နစစဉကျငးပြခငးနင တနသာရတငးေဒသ

ကးနင မနြပညနယတတင ရပရာလထနငအတ ေဘးအနရာယ

တ ြပနေရး ဇာတတက ေလကျငမများ ေဆာငရက သားပါမည။

-- ေဘးအနရာယ စမခနခမ ကစများနင ပတသက၍ ြပညသလထ

အသ ပညာေပးမဆငရာ စာအပစာတမးများ၊ လကကမးစာေစာင

များ၊ ပစတာများ ပနပထတေဝ ြဖနချြခငး၊ အသပညာေပး ေရဒယ

ဇာတလမးများ၊ ရပြမငသကား အစအစဉများ ရကကးထတလင

ြခငးတ ေဆာငရကသားပါမည။

-- သဘာ၀ ေဘးအနရာယ ကာကယေစာငေရာကေရး အဖများသည

မနေလး တငးေဒသကး၊ ရခငြပညနယ၊ ဧရာ၀တတငး ေဒသကး

များသ ကငးဆငး၍ စမချကများက ဆနးစစ အကြပြခငးတ

ေဆာငရက သားမညြဖစ ပး၊ ဧရာ၀တ တငးေဒသကး၊ ဘကေလး

124 

 

မ နယတင မနတငးေဘး၊ ြပငစလ မ နယတင ဆနာမေဘးတနင

ပတသက၍ ေလလာပး သေတသန စာတမးများ ေရးသား ြပစြခငး

တ ေဆာငရက သားပါမည။

-- မနတငးအနရာယကတငြပငဆငမအစအစဉများက သကဆငရာ

တငးေဒသကး/ြပညနယ အစးရအဖ များ၊ ြပညတငး/ြပညပ

လမေရး အဖအစညးများနင ပးေပါငးေဆာငရက သားပါမည။

-- သဘာဝေဘးအနရာယေကာင ဆးရးနငေြခ ေလျာပါးေရးဆငရာ

ေဒသတငး ဆကသယမ ကနယကထေထာငေရးနင အသပညာ

ဖလယေရးအတက ဝက(ဘ)ဆကတစခ ေပ ထနးလာေစေရးနင

ပမနြပငဆင ြဖညစကမက နစစဉ ေဆာငရကသားပါမည။

-- အာဆယလသားချငးစာနာမ အကအညေပးေရး ညနငးမဌာန

အတက ရနပေင တစနစလငအေမရကန ေဒ လာ (၃၀၀၀၀)နနးနင

အာဆယ သဘာဝေဘး စမခနခေရးနင အေရးေပ ကယဆယေရး

ရနပေငအတက အေမရကနေဒ လာ(၂၀၀၀၀)က (၃)နစ ဆကတက

ရနပေင ထညဝငေရး ေဆာငရကသားပါမည။

-- အမျ းသားအဆငယဂမေဘာင ဦးစားေပး လပငနးစဉများ အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကမ အစရငခစာက ြပစ၍ ကလသမဂ

သဘာဝ ေဘးအနရာယ ေလျာပါးေရး အြပညြပည ဆငရာ

မဟာဗျဟာ သ ေပးပသားပါမည။

-- အာဆယလသားချငးစာနာမ အကအညေပးေရး ညနငးမဌာနနင

ေဘးအနရာယ စမခနခေရး လပငနးများ နးစပစာ တ ြပန

ေဆာငရကနငေရးအတက အေရးေပ လပငနး ေဆာငရကမ

ထေထာငေရး အလ ရင ရာေဖ၍ ေဆာငရကသားပါမည။

-- အေရးေပ ကယဆယေရးပစညး (၈)မျး၊ ေရသန၊ ေခါကဆ

ေြခာကများနင ြပနလည ထေထာငေရးအတက သပ၊ မးကာလပ၊

မးကာတများ ကတင၀ယယ စေဆာငးြခငး ေဆာငရကသား

ပါမည။

125 

 

-- သဘာ၀ေဘးအနရာယများ ြဖစပားလာပါက ပျကစးအမတစလး

လင ကျပ(၅၀၀၀၀)နနး၊ ဘနးကးေကျာငး တစေကျာငးလင

ကျပ(၆၀၀၀၀) နနး၊ ဆနတစြပညလင ကျပ(၈၀၀) နနး တြဖင

လညးေကာငး၊ ြမ၀တ ြပနလည လကခေရးစခနးနင ေရေမျာ

လပသားများအတက ခရးစရတ တစဦးလင ကျပ(၅၀၀၀) နနး၊

စားစရတ ေနစဉတစဦးလင ကျပ(၁၅၀၀) နနး တြဖင ေထာကပ

ေဆာငရကသားပါမည။

-- သဘာ၀ေဘးအနရာယ ေလျာပါးေရးနင အလျငအြမန တ ြပနေရး

လပငနးများေဆာငရကရန အတက ေနြပညေတာတငးရး(၁)ရး၊

ခရငရး(၂)ရးနင သေလာငရ(၂)ခ၊ နစထပတငးရး(၁)ရး၊ (၆)ခနးတ

၀နထမးအမရာ(၁)လး၊ (၄)ခနးတ၀နထမးအမရာ(၃)လး၊ (၂)ခနး

တ (၂)ထပ ၀နထမးအမရာ(၁)လးနင ဧရာ၀တတငးေဒသကးတင

သဘာ၀ ေဘးအနရာယဆငရာ စမခနခမ သငတနးေကျာငး

ဖငလစရန သငတနးခနးမ၊ ေကျာငးအပချပမးရး၊ (၆)ခနးတ

၀နထမးအမရာနင ြဖညစကလပငနး(၂၄)ခ ေဆာငရကသားပါမည။

၁၄။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင လမေရးနငစမခန ခေရး က ပါ

စမခန ခေရးက များနင စပလျဉး၍ မဝါဒ၊ ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ

အတငး ြဖစသည။

(က) ြပညေထာငစေရးေကာကပေကာမရငရး

(၁) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)အခါအားေလျာစာ ေပ ေပါကလာမည ေကာမရင လပငနးများနင

လတေတာ အသးသးတင လတေတာကယစားလယေနရာ လစလပ

ေနေသာ မဆနနယများ၌ ကားြဖတေရးေကာကပများ ကျငးပ

ြပလပရာတင လတလပ၍ တရားမတေသာ ေရးေကာကပများ

ြဖစေစေရး အတက ကးကပ ေဆာငရကေပးရေသာ ြပညေထာငစ

ေရးေကာကပ ေကာမရင၊ တငးေဒသကး/ ြပညနယ၊ ခရင၊ မ နယ

ေကာမရင အဖ ခအသးသးနင ြပညေထာငစ ေရးေကာကပ

126 

 

ေကာမရင ရးအဖများက ၂၀၁၃-၂၀၁၄ဘ ာနစ၊ အမျးသား

စမကနးရညမနးချက လပငနးစဉများက အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကမည။

(ခခ) ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစတင ြပညေထာငစ ေရးေကာကပ

ေကာမရငရး လကေအာကခ တငးေဒသကး/ြပညနယ ေကာမရင

အဖခ (၁၄) ခ၊ ေနြပညေတာ/ခရင ေကာမရငအဖ ခ (၆၇) ခနင

ကယပငအပချပခငရ တငး/ေဒသ ေကာမရင အဖ ခ (၆) ခ၏

ဖ စညးပ ခငြပချက ရရ ပး ြဖစပါသည။ ဖ စညးပ ခငြပချကအရ

တငးေဒသကး/ြပညနယ ေကာမရင အဖခ (၁၄) ခ၊ ေနြပညေတာ/

ခရငေကာမရင အဖခ (၆၇) ခနင ကယပင အပချပခငရ တငး/

ေဒသ ေကာမရငအဖ ခ (၆) ခအား ရးအဂါရပနငအည ဖ စညးနင

ေရးအတက ေဆာငရကမည။

(ခ) လတေတာရး

(၁)မဝါဒ များမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)အာဏာသးရပ၏ မလပငရငြဖစေသာ ြပညသက ဦးထပထား၍

ေခတစနစနင ကကညေသာ ဥပေဒများ ြပဌာနးေရး၊

(ခခ) ဥပေဒြပေရးတာဝနက ထမးေဆာငရာတင လမျးစ၊ ေဒသစ၊ ဝါဒစ

မထားပ ဖ စညးပ အေြခခဥပေဒနငအည ေဆာငရကေရး၊

(၂)ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)တရားဥပေဒ စးမးေရးနင တည ငမေအးချမးေရး ရရေအာင

ေဆာငရကရန။

(ခခ) လတလပြခငး၊ ညမ ြခငးနင တရားမတြခငးတက ေဖာေဆာငရန။

(ဂဂ) လတေတာ ကယစားလယများနင လတေတာရး ဝနထမးများ၏

အရညအေသး ြမငမားေရးအတက ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)ြပညေထာငစအဆင အဖအစညး အချငးချငး ညနငးေပါငးစပ

ေဆာငရကရန။

127 

 

(၃)လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညသလထက အြပညအဝ ကာကယေစာငေရာကေသာ ဥပေဒများ

ြပဌာနးနငေရး၊ ေခတနငမေလျာညေတာသညဥပေဒများကပယဖျက

ြခငး၊ ြပငဆငေရးဆြခငးနင အသစြပဌာနးြခငးေဆာငရကမည။

(ခခ) ြပညသအသ၊ ြပညသဆနနင ြပညသတ၏ ေမ ာလငချကများအား

အဆများ၊ ေမးခနးများအြဖစြဖင အပချပေရးမ ငနင တရားစရင

ေရး မ ငတက အားေပးေဆာငရကမည။

(ဂဂ) နငငေတာ၏ အခနအေကာက၊ အမျးသားစမကနးနင ဘ ာေရးရာ

ကစရပများနငစပလျဉး၍ ြပညစမနကနေသာ ဆးြဖတချကများ ရရ

နငေရးအတက ေကာမတ၊ ေကာမရငများ ဖ စညးေဆာငရကမည။

(ဃဃ)လတေတာများ၏ ေဆာငရကချကများက ြပညသများနင

နငငတကာမ လျငြမနစာ သရနငေစရန ေဆာငရကမည။

(ငင) နငငတကာ လတေတာများ၏ ေဆာငရကချကများက ေလလာ

သးသပ ပး မမတလတေတာ၏ လပငနးများ ပမတးတက

ေကာငးမနေရးအတက ေဆာငရကမည။

(စစ) လတေတာရး၏ စမကနး ေငလးေငရငး ရနပေငတင ပါရေသာ

ေဒသနယေြမများ ဖ ဖ းတးတကေရး ရနပေငအား မ နယမဆန

နယေြမများအလက မ နယများတငရကေသာ ြပညသလတေတာ၊

အမျးသားလတေတာ၊ တငးေဒသကး/ြပညနယ လတေတာများ၏

ကယစားလယများက ေဒသခ ြပညသလထများ၏ ဆနနငအည

ထေရာကစာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကပါမည။

(ဂ) ြပညေထာငစတရားလတေတာချပရး

(၁) မဝါဒ များမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ဥပေဒနငအည လတလပစာ တရားစရငေရး၊

(ခခ) ဥပေဒအရ ကန သတချကများမအပ ြပညသေရ ေမာကတင တရား

စရငေရး၊

(ဂဂ) အမများတင ဥပေဒအရ ခခေချပခငနင အယခပငခငရေရး၊

128 

 

(ဃဃ)ြပညသတ၏ အကျးစးပားက ကာကယေစာငေရာက၍ တရား

ဥပေဒစးမးေရး၊ နယေြမေအးချမးသာယာေရး တညေဆာကရာတင

အေထာကအက ြဖစေစေရး၊

(ငင) ဥပေဒက ြပညသများက နားလညလကနာ ကျငသးလာေစရန

ပညာေပးေရးနင ြပညသများက ဥပေဒက လကနာေသာ အေလ

အကျင ပျ းေထာငေပးေရး၊

(စစ) ြပညသအချငးချငးနင ပတသကေသာ အမကစများက ဥပေဒေဘာင

အတငး၌ ေကျေအး ပးြပတေစေရး၊

(ဆဆ)ြပစမကျးလနသက အေရးယအြပစေပးရာတင အကျငစာရတ

ြပြပငမက ဦးတညေရး၊

(၂) ရညမနးချက များမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ရပရာေအးချမးသာယာေရးနငတရားဥပေဒစးမးေရးေဆာငရကရန။

(ခခ) ြပညသအများက ယကည ကးစားသည ြပညသအကျ းြပ တရား

စရငေရးစနစ ေပ ထနးေရး ေဆာငရကရန။

(ဂဂ) အမအခငးများက ဥပေဒနငအည မနမနနငြမနြမန စရငဆးြဖတ

ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)တရားရးများ၏ ဂဏသကာ ြမငတငေရး ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)အကျငသလ၊ သမာဓ၊ ပညာ သကာသးရပနင ြပညစေသာ

တရားသ ကးေကာငများ ြဖစေပ လာေစေရးအတက အဘကဘကမ

ေလကျငပျးေထာငေပးေရး ေဆာငရကမည။

(ခခ) သတငးနငနညးပညာက အသးြပ၍ တရားစရငေရးလပငနးနင

တရားစရငေရးနင ဆကနယေသာ စမခန ခေရးဆငရာ လပငနးရပ

များက ထေရာကလငြမနစာ ေဆာငရကနငေရးအတက အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) တရားရးအဂါရပနငအည နငငတကာစချနမ တရားရး အေဆာက

အဦများ တညေဆာကရန ေဆာငရကမည။

129 

 

(ဃဃ)တရားေရးဝနထမးများနင တရားရးဝနထမးများ သကသာေချာငချ

ေရးအတက ဦးစားေပးလျက ဝနထမးအမရာများ ေဆာကလပရန

ေဆာငရကမည။

(ဃ) ြပညေထာငစစာရငးစစချပရး

(၁) မဝါဒမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစ စာရငးစစချပသည နငငေတာ၏ အရအသးစာရငးက

စစေဆး၍ နငငေတာသမတသ တငြပသညနငတပ ငတညး

ြပညေထာငစ လတေတာ သ အစရငခတငြပေရး၊

(၂) ရညမနးချကမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစ စာရငးစစချပရးသည ြပညေထာငစအဆငအဖ

အစညးများ၊ ြပညေထာငစဝန ကးဌာနများ၊ အစးရဌာနများ၊ အစးရ

အဖအစညးများနင ေနြပညေတာေကာငစတအတက ေငေကး

ကငတယထနးသမးမနင စာရငးြပစ ထနးသမးမ မနကနြခငး

ရ/မရ၊ စာရငးထားသပ နညးစနစ သတမတေပးြခငးနင

သတမတထားေသာစနစနငအည ကျငသးြခငးရ/မရနင လပငနး

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမတက စစေဆး၍ ပငလငး

ထငသာ ြမငသာစာြဖင အစရငခ တငြပ ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစစာရငးစစချပရးသည ဘ ာေရးနစ တစနစအတက

နစပတလည စစေဆးေရးစမချက၊ သးလပတစစေဆးေရး စမချက

များ ေရးဆ၍ စစေဆးေရး လပငနးများက မဝါဒ၊ ရညမနးချကနင

အည ေဆာငရကလျကရ ပး လစဉ လပငနးတးတကမ အစရငခစာ၊

နစစဉလပငနး ေဆာငရကမ အစရငခစာများြဖင စစစသးသပ

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကပါမည။

(ခခ) အစးရဌာနအချငးချငး လပငနးကစရပများက အနလငးမတဆင

ေဆာငရကြခငး လပငနးစဉအား အရနအဟနြမင တးချ

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကပါမည။

130 

 

(င) ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ

(၁) မဝါဒမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစသမတ ြမနမာနငငေတာ ဖ စညးပ အေြခခဥပေဒ ပဒမ

(၂၄၆) အရ လညးေကာငး၊ နငငေတာ ေအးချမးသာယာေရးနင

ဖ ဖးေရးေကာငစမ ၂၈-၁၀-၂၀၁၀ ရကေနတင ဥပေဒအမတ

(၂၄/၂၀၁၀)ြဖင ထတြပနခသည ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ

ဥပေဒပါ ြပဌာနးချကများအရလညးေကာငး၊ ြပညေထာငစရာထးဝန

အဖမ ၆-၁၀-၂၀၁၁ ရကစပါ အမနေကာြငာစာအမတ (၁/၂၀၁၁)

ြဖင ထတြပနခသည ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ နညးဥပေဒပါ

ြပဌာနးချကများအရလညးေကာငး၊ ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ

အေနြဖင တပမေတာ/ ြမနမာနငင ရတပဖ ဝငများမအပ ဝငေပါက

ရာထးအဆင အရာထမးများအား စေဆာငး ေရးချယေပးြခငး၊ နငင

ဝနထမးများအား ထေရာကစာ ေလကျငေပးြခငးများက အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချကမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)(၃၀-၃-၂၀၁၁) ရကေနတင ြပညေထာငစ လတေတာ၌ နငငေတာ

သမတကးမ‘ကနေတာတနငငကေခတမတ၊ ဖ ဖ းတ၊ တးတကတ

ဒမကေရစ နငငေတာသစအြဖစ တညေဆာကရာမာ ထးခ နတ

လစမးအားအရငးအြမစြဖစတ အသပညာရင၊ အတတပညာရငေတ

အများကးလအပမာြဖစပါတယ။ အနာဂတနငငေတာက တာဝနယ

ေဆာငရကကရမယ မျ းဆကသစလငယများအပါအဝင တစနငင

လးရ လစမးအားအရငးအြမစ ဖ ဖ းတးတကေရးဟာ အေြခခကျ

တလအပချက ြဖစပါတယ၊ ဒါေကာငကနေတာတအေနန ပညာေရး

က က နငငတကာ အဆငမ ြမငမားလာေအာင တးတကြမငတင

ေဆာငရကေပးသားမာြဖစသလ လစမးအား အရငးအြမစဖ ဖး

တးတကေရးကလညး အေလးထား အားေပးေဆာငရကသားရမာဘ

ြဖစပါတယ’ ဟ လမးညနထားရ ပးြဖစရာ ြပညေထာငစရာထးဝန

131 

 

အဖအေနြဖင လစမးအားအရငးအြမစ ဖ ဖးတးတကမက

အတက တပမေတာ/ြမနမာနငငရတပဖ ဝငများမအပ အရညအချငး

ြပညဝေသာ ဝငေပါကရာထးအဆင အရာထမးများအား စေဆာငး

ေရးချယေပးြခငး၊ နငငဝနထမးများအား ထေရာကစာ ေလကျင

ေပးြခငးများက ချမတထားရေသာ မဝါဒလမးညနချကများနငအည

ေထာကက ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ထတြပနခ ပးြဖစသည ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ ဥပေဒနင နညး

ဥပေဒပါ ြပဌာနးချကများနငအည နငငဝနထမးဆငရာ ဥပေဒ

ထတြပနနငေရးအတက ြပညေထာငစေရ ေနချပရး၊ နငငေတာ

သမတ၏ ဥပေဒအကေပးအဖ ၊ နငငေတာဖ စညးပ အေြခခဥပေဒ

ဆငရာခရး၊ နငငေတာသမတရး၊ ြပညေထာငစအစးရအဖ အစညး

အေဝးတ၏ သေဘာတခငြပချကရရ ပးြဖစ၍ အတညြပ ြပ ာနး

နငရန ြပညေထာငစ လတေတာသတငြပြခငး၊ နငငဝနထမးနညး

ဥပေဒ ထတြပနနငေရးအတက မကမး ေရးသားြပစကာ ေဖာြပပါ

အဖအစညးများသ အဆငဆင တငြပ လမးညနမ ခယေဆာငရက

ြခငး၊ နငငေတာသမတရးသ တငြပ ခငြပချကရယ ပး ဗဟဝနထမး

တကသလများ၌ ပမန/အထး သငတနးများ နစစဉဖငလစနငေရး

စမ ေဆာငရကြခငး၊ နငငေတာသမတရး၊ နငငြခားေရးရာ မဝါဒ

ေကာမတ၊ ြပညေထာငစ အစးရအဖ အစညးအေဝး (၁၁/၂၀၁၁)နင

(၂၁/၂၀၁၂)တမ သေဘာတ ခငြပချကနငအည ၂၀၁၂ ခနစ၊

ေအာကတဘာလမ စတင၍ အလညကျ ဥက တာဝနက မေလးရား

နငငထမ လေြပာငးရယကာ ၂၀၁၃ ခနစနင ၂၀၁၄ ခနစများ

တင(၁၇) ကမေြမာက အာဆယ နငငဝနထမးဆငရာ အစညး

အေဝး ကးနင ဆကစပ အစညးအေဝးများ စစေပါငး (၄)ကမက

အမရငအြဖစ လကခကျငးပ ေပးရနရြခငး၊ အရညအချငး ြပညဝ

ေသာ ဝငေပါကရာထးအဆင အရာထမးများအား စေဆာငး

132 

 

ေရးချယေပးြခငး၊ နငငဝနထမးများ၏ စမးေဆာငမ အရညအေသး

ြမငမားလာေစရနအတက ဗဟဝနထမး တကသလများ၌ ပမန/

အထး သငတနးများ ဖငလစ၍ ထေရာကစာ ေလကျငေပးြခငး၊

ဆာသာကာဝါ ငမးချမးေရး ေကာပေရးရငး၊ ကးရးယား

နငငတကာ ပးေပါငးေဆာငရကေရး ေအဂျငစ၊ ကလသမဂ

အာရနငပစဖတေဒသ စးပားေရးနင လမေရးေကာမရင၊ ကလသမဂ

အာရနငပစဖတေဒသ သတငးနငဆကသယေရးဆငရာ နညးပညာ

ဖ ဖးတးတကမ ေလကျငေရး သငတနးဌာန တကသေသာ

အဖအစညးများနင ပးေပါငး၍ ြပညတငး၌ အလပရ ေဆးေနးပ

များ ကျငးပြပလပေပးြခငး၊ ြပညတငး/ြပညပ သငတနးများ၊

ေဆးေနးပများသ ေစလတတကေရာကေစြခငး စသညတက မဝါဒ

လမးညနချကများနငအည အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကြခငး၊

အမနးချငးနငငများ၊ အာဆယနငေဒသတငး နငငများ၊ ကမာနငင

များ၌ ကျငသးလျကရေသာ နငငဝနထမးဆငရာ ဥပေဒ၊ နညး

ဥပေဒ၊ လပငနးစဉများနင မမနငင၏ ဝနထမးများနင စပလျဉး၍

ေလလာသေတသနြပြခငး၊ ဝနထမးကျငဝတ၊ စညးမျဉးစညးကမး

များက နငငေတာ သမတရးနင ြပညေထာငစ အစးရအဖ ရးတ၏

လမးညန ခငြပချကြဖင ထတြပနနငေရး ေဆာငရကြခငး စသည

လပငနးစဉများ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(စ)ဝနထမးေရးချယေလကျငေရး

(၁)မဝါဒမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ ဥပေဒပါ ြပ ာနးချကများနင

ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ နညးဥပေဒပါ ြပ ာနးချကများအရ

သတမတေပးထားေသာ တာဝနနင လပပငခငများက ထမးေဆာင

ရာတင ပးေြမာက ေအာငြမငေစရနအတက ြပညေထာငစရာထးဝန

အဖက လမးညန သညအတငး နငင ဝနထမးများ ေရးချယြခငးနင

ေလကျငြခငး ကစများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရး၊

133 

 

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)နငငေတာ၏ နငငဝနထမး အဖအစညးများအတက ဝနထမး

ေကာငးများ ေရးချယခန ထားနငေရးနင ဝနထမးများ အရညအေသး

ြပညဝေစရန ေလကျငသငတနးများေပးေရး ကစများနင စပလျဉး၍

ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖက တာဝနခ ေဆာငရကရန။

(ခခ) အာဆယနငငဝနထမးဆငရာ အဖအစညး၊ ကလသမဂအဖအစညး

များ၊ နငငတကာနင ေဒသဆငရာ အဖအစညးများနင ဆကသယ

ေဆာငရကရသည ကစများနငစပလျဉး၍ ြပညေထာငစရာထးဝန

အဖက တာဝနခ ေဆာငရကရန။

(ဂဂ) "ဝနထမးေကာငးမ နငငေကာငးမည" ဆေသာ ြပညေထာငစ

ရာထးဝနအဖ၏ ေဆာငပဒနငအည ဝနထမးေရးချယ ေလကျငေရး

ဦးစးဌာနမ ဝနထမးများအားလး အကျငစာရတေကာငးမန ပး

စဉဆကမြပတ သငယလျကရေသာ ပတဝနးကျငေကာငးတစခ

ြဖစတညေနေစရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)"ဝနထမးေကာငးမ နငငေကာငးမည" ဆသည ေဆာငပဒနငအည

နငငေတာ၏ နငငဝနထမးများ အဖအစညး၌ အရာထမးအဆင

ဝငေပါကရာထး လစလပ ေနရာများက ြပငပမ ဘရပဂ လများအား

ေရးချယခန ထားရန သကဆငရာ ဝန ကးဌာန၊ အဖအစညးများက

အဆြပညနငးသညအခါ နငငေတာအတက အရညအချငး ြပညဝ

ေသာ ဝနထမးေကာငးများ ရရနငေစရန ေကာြငာေခ ယ စစစ

ေရးချယ ေဆာငရကမည။

(ခခ) နငငဝနထမး အဖအစညးများ၌ အရာထမးအဆင ဝငေပါကရာထး

သ ေအာကတစဆငနမ ရာထးမ ဝနထမးများက ရာထးတးြမင

ေပးရနအဆြပ ညနငးသညအခါ ရာထးတးြမငေပးသညလပငနးစဉ

သည တညဆ လပထးလပနညးများနင ညညတမ ရ-မရ စစစ

သေဘာတည ချကေပးမည။

134 

 

(ဂဂ) နငငဝနထမးများအား ယငးတ၏ ရာထးအဆငအလက အေြခခ

သငတနး၊ အလယအလတ အဆငသငတနးနင မမးမသငတနးများ

ဖငလစေလကျငေပးရနအတက ဝနကးဌာန အဖအစညးများနင

ဗဟဝနထမး တကသလများအကား ေပါငးစပညနငးမည။

(ဃဃ)အာဆယဆငရာ နငငဝနထမးဆငရာ အဖ ကးတင ြမနမာနငင၏

ဆကသယရန အဖအစညးအြဖစ သတမတထားေသာ ြပညေထာငစ

ရာထးဝနအဖက ထေထာငထားသည အာဆယ လစမးအား ဗဟ

ဌာန၏ လပငနးများ က တာဝနယ စမ ေဆာငရကမည။

(ငင) အာဆယနငင ဝနထမးဆငရာအဖ ကးနင ပတသကေသာလပငနး

များက ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ၏ လမးညနမြဖင ဆကသယ

ေဆာငရကမည။

(စစ) ကလသမဂ အဖအစညးများ၊ နငငတကာနင ေဒသဆငရာ အဖ

အစညးများနင ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ တ ဆကသယ

ေဆာငရကသည လပငနးများကတာဝနယစမခန ခ လပေဆာငမည။

(ဆဆ)ဦးစးဌာနတစခ၌ရရမည လအငအား၊ ကမးကျငမနင ရပဝတ

ပစညးများ ြပညစစာ ရရေရးအတက စမခန ခလပေဆာငမည။

(ဇဇ) ေြပာငးလတးတကလျကရေသာ သတငးအချကအလက နညးပညာ

က အေြခခ၍ ရးလပငနးများ ေဆာငရကရာတင နငငတကာအဆင

လပေဆာငနငေရးအတက လစမးအား အရငးအြမစဖ ဖးေရး စမ

ခန ခ လပေဆာငေပးြခငးတအတက သာမနအသးစရတများနင

ေငလး ေငရငး အသးစရတများ ကျခ သးစနငမည။

(ဆ)ဗဟဝနထမးတကသလ (ေဖာငကး)

(၁)မဝါဒမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစသမတ ြမနမာနငငေတာ ဖ စညးပ အေြခခ ဥပေဒပဒမ

(၂၄၆)အရလညးေကာငး၊ နငငေတာ ေအးချမး သာယာေရးနင

ဖ ဖးေရး ေကာငစမ ၂၈-၁၀-၂၀၁၀ ရကေနတင ဥပေဒ အမတ

(၂၄/၂၀၁၀)ြဖင ထတြပနခသည ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ ဥပေဒ

135 

 

ပါ ြပဌာနးချကများ အရလညးေကာငး၊ ြပညေထာငစရာထးဝန

အဖမ ၆-၁၀-၂၀၁၁ ရကစပါ အမန ေကာြငာစာအမတ (၁/၂၀၁၁)

ြဖင ထတြပနခသည ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ နညးဥပေဒပါ

ြပဌာနးချကများအရ လညးေကာငး၊ ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ

အေနြဖင တပမေတာ/ြပညသရ ဝနထမးများမအပ ဝငေပါကရာထး

အဆင အရာထမးများအား စေဆာငးေရးချယေပးြခငး၊ နငင

ဝနထမးများအား ထေရာကစာ ေလကျငေပးြခငးများက အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကသားရန လမးညန မဝါဒချမတထားရသည

နငအည ဗဟဝနထမး တကသလ(ေဖာငကး)သည နငငဝနထမး

များက ေလကျငေပးသည တာဝနက အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကေရး၊

(၂)ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညသဝနထမးများသည နငငေတာ၏စးပားေရး၊ လမေရးနင

ြပညသေရးရာ စမခနခေရးတာဝနများက ထမးေဆာငရာတင မမတ

အခနးက အလက လပငနးများက ေသချာစာ နားလညသေဘာ

ေပါကလျက အဝငခငကျ ပါဝင ေဆာငရကနင ပး ြပညသတအား

အလပအေကးြပမည ဝနထမးများြဖစလာေစရန။

(ခခ) နငငေတာကာကယေရးအတက အေထာကအကြပနငရန။

(ဂဂ) စမခနခမဆငရာ လကေတ ြပဿနာရပများက စေပါငးေဆးေနးြခငး

ြဖင အေြဖရာရနနင အေတအက များက နးေနာဖလယြခငးြဖင

လပငနး ေဆာငရကမ အရညအေသးများ တးတကလာေစရန။

(ဃဃ)လပငနးပညာရပနင စမခနခမပညာရပများက သေတသန ြပလပ

ေပးြခငးြဖင စာတမးများ၊ ကျမးများ ြပစြဖနချြခငးြဖင ပညာရပ

များ တးတကဖ ဖ းေစရန။

(၃)လပငနးစဉမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)အထကေဖာြပပါ ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ၏ မဝါဒနငအည

ဗဟဝနထမး တကသလ(ေဖာငကး)၏ ရညမနးချကများက

136 

 

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကသားရန သငတနးများ လျာထား

သတမတြခငး၊ သငတနးများ လကခဖငလစြခငး၊ စနစတကျ

ေလကျငေပးြခငးနင ေလကျငေရးအတက ဝနထမးအငအား၊

ေငေကးအငအားများက စနစတကျ စမခနခြခငး လပငနးစဉ

များက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(ဇ)ဗဟဝနထမးတကသလ (အထကြမနမာြပည)

(၁) မဝါဒမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ၏ လမးညနချကအရ တပမေတာ/

ြပညသရ ဝနထမးများမအပ နငငဝနထမးများအား လပငနး

အရညအေသး တးတက ြမငမားလာေစေရးအတက ထေရာကစာ

ေလကျင သငကားေပးေရး၊

(၂) ရညမနးချကမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညသဝနထမးများသည နငငေတာ၏ စးပားေရး၊ လမေရးနင

ြပညသေရးရာ စမခန ခေရး တာဝနများက ထမးေဆာငရာတင

မမတ၏ အခနးက အလက လပငနးများက ေသချာစာ နားလည

သေဘာေပါကလျက အဝငခငကျ ပါဝငထမးရကနင ပး ြပညသတ

အား အလပအေကးြပမညဝနထမးများ ြဖစလာေစရန၊ စမခန ခမ

ဆငရာ လကေတ ြပဿနာများက စေပါငး ေဆးေနးြခငးြဖင အေြဖ

ရာရနနင အေတအက များက နးေနာဖလယြခငးြဖင လပငနး

ေဆာငရကမ အရညအေသးများ တးတကလာေစရန၊ လပငနး

ပညာရပနင စမခန ခမပညာရပများက သေတသန ြပလပြခငးနင

စာတမးများ၊ ကျမးများ ြပစြဖန ချြခငးြဖင ယငးပညာရပများက

တးတကဖ ဖးေစရန ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ၏ လမးညနချကနငအည စမခန ခေရး

အဆငနင ပညာရငအဆင ဝနထမးေလာငးများအား အေြခခ

သငတနးများေပးြခငး၊ အလယအလတတနး စမခန ခသများ

137 

 

အတက မမးမသငတနးများေပးြခငး၊ ဗဟနငေဒသဆငရာ

အာဏာပင အဖအစညးများ၏ အဖဝငများအတကလညးေကာငး၊

အဆငြမင စမခန ခသများအတကလညးေကာငး၊ စမခန ခေရး

ဆငရာကစရပများအတက ညနငးေဆးေနးပများက တာဝနယ

ကျငးပေပးရန၊ ဝနထမးများအား စမခန ခေရးဆငရာ ဘာသာရပ

များက ေလကျငပညာေပးေရးနင စပလျဉး၍ သေတသနြပလပ

ြခငးစသည လပငနးစဉများ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(စျ)ဝနထမးေရးရာဦးစးဌာန

(၁) မဝါဒမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညေထာငစသမတ ြမနမာနငငေတာ ဖ စညးပအေြခခဥပေဒ ပဒမ

(၂၄၆)အရလညးေကာငး၊ နငငေတာ ေအးချမးသာယာေရးနင ဖ ဖ း

ေရးေကာငစမ ၂၈-၁၀-၂၀၁၀ ရကေနတင ဥပေဒအမတ (၂၄/၂၀၁၀)

ြဖင ထတြပနခသည ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ ဥပေဒပါ

ြပ ာနးချကများ အရလညးေကာငး၊ ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ မ

၆-၁၀-၂၀၁၁ ရကစပါ အမနေကာြငာ စာအမတ (၁/၂၀၁၁)ြဖင

ထတြပနခသည ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ နညးဥပေဒပါ ြပ ာနး

ချကများအရလညးေကာငး ဝနထမးဆငရာကျငဝတများ၊ စညးမျဉး

စညးကမးများ၊ လပထးလပနညးများ စနနး သတမတေရးနင မဝါဒ

လမးညနချကများ ချမတနငေရးအတက ြပညေထာငစ ရာထးဝန

အဖသ အေထာကအကြပြခငး၊ ဝနထမးေရးရာ ကစရပများနင

စပလျဉး၍ သေတသန ြပလပြခငးများက အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချကမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)တညဆ ဝနထမးဆငရာ ဥပေဒများ၊ နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉး

များ၊ စညးကမးများ၊ လပထးလပနညးများနင ညနကားချကများ

က ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ ၏ လမးညနချကနငအည စမ

ခနခရန၊ ဗဟဝနထမး တကသလများနင ဝနထမး အဖအစညးများ

138 

 

တင ဖငလစသည ဌာနဆငရာသငတနးများ၌ ဝနထမးသမငး၊

ဝနထမးများ၏ တာဝနနငရပငခငများဆငရာ စညးမျဉးများ၊

ဝနထမးစညးကမး ထနးသမးေရး၊ ဝနထမးကျငဝတဆငရာ

နညးဥပေဒ များနင ဝနထမးေရးရာ စမခနခမ ဘာသာရပများက

ေဆးေနး ပချရန၊ ဝနထမးြပစဒဏ မတတမးများြပစ ပး

ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ၏ ဆးြဖတချကနငအည ြပညေထာငစ

အစးရအဖသ တငြပနငေရးေဆာငရကရန နင မတတမးတင

ထားရရန၊ ဝနထမးေရးရာ ကစရပများနင စပလျဉး၍ ဝနထမးအဖ

အစညးများမ ေမးြမနးချကများက ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ၏

ဆးြဖတချကနငအည ြပနကား ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ထတြပနခ ပးြဖစသည ြပညေထာငစရာထးဝနအဖ ဥပေဒနင

နညးဥပေဒပါ ြပ ာနးချကများနငအည နငငဝနထမးဆငရာ ဥပေဒ

ထတ ြပနနငေရးအတက ြပညေထာငစေရ ေနချပရး၊ နငငေတာ

သမတ၏ အကေပးအဖ ၊ နငငေတာ ဖ စညးပ အေြခခ ဥပေဒဆငရာ

ခရး၊ နငငေတာသမတရး၊ ြပညေထာငစအစးရအဖ အစညးအေဝး

တ၏ သေဘာတ ခငြပချကရရ ပးြဖစ၍ အတညြပ ြပ ာနးနငရန

ြပညေထာငစလတေတာသ တငြပြခငး၊ နငငဝနထမး ဆငရာ

နညးဥပေဒများ ထတြပနနငေရးအတက မကမးေရးသား ြပစကာ

ေဖာြပပါ အဖအစညးများသ အဆငဆငတငြပ လမးညနမ ခယ

ေဆာငရကမည။

(ခခ) အမနးချငးနငငများ၊ အာဆယနင ေဒသတငးနငငများ၊ ကမာနငင

များ၌ ကျငသးလျကရေသာ နငငဝနထမးဆငရာ ဥပေဒ၊ နညး

ဥပေဒ၊ လပငနးစဉများနင မမနငင၏ ဝနထမးများနင စပလျဉး၍

ေလလာ သေတသနြပြခငး၊ ဝနထမးကျငဝတ၊ စညးမျဉး

စညးကမးများက နငငေတာသမတရးနင ြပညေထာငစ အစးရ

အဖ ရးတ၏ လမးညန ခငြပချကြဖင ထတြပနနငေရး ေဆာငရက

139 

 

ြခငး၊ ဝနထမးများအား အေရးယြခငးဆငရာ ကစရပများကြပစ ပး

ြပညေထာငစ အစးရအဖ သ တငြပနငေရး ေဆာငရကရနနင

မတတမးများက စနစတကျ ထနးသမး ထားရြခငး၊ ဝနထမးဆငရာ

နညးဥပေဒများ၊ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများ၊ လပထးလပနညး

များနင စပလျဉး၍ တညဆ ြပ ာနးချကများအား ဌာနဆငရာ

သငတနးများတင ပချေပးြခငးတ ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) ြပညေထာငစ ရာထးဝနအဖ၏ ကးကပမြဖင နငငဝနထမးများ

အသအြမငဗဟသတ ကယဝေစရနအလငာ ဝနထမးဆငရာ ြပ ာနး

ချကများနင ြပညတငးြပညပ အေထေထဗဟသတများ ရရေစရန

နငငဝနထမး ဂျာနယက ( ၆ ) လ တစကမ ထတေဝမည။

(ည)ြပညထေရး

(၁) မဝါဒများမာေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညထေရးဝနကးဌာန၏ အဓကရညမနးချက တာဝနသည

နငငေတာနင ြပညသတ၏အကျ းစးပားက ကာကယေစာငေရာက

ေရး၊

(ခခ) အဆပါ အဓက ရညမနးချကတာဝနတက ေကျပနစာထမးေဆာင

နငရန ြပညထေရးဝန ကးဌာနသည စမးရည(၄)ရပြဖစသည

လပငနးစမးရည၊ လြခ ေရးစမးရည၊ စညးရးေရးစမးရညနင

အပချပေရးစမးရညတတင ထကြမကေနေရး၊

( ဂဂ ) ထကသ စမးရညထကြမကေနေစရန ဝနကးဌာနနင ကပကမ

ေအာက တပဖ /ဦးစးဌာနများသည စ(၅)ရပြဖစသည စတဓါတ

ေကာငးမနမ၊ စညးကမး ေကာငးမနမ၊ သစာေစာငသမ၊ စညးလး

ညညတမနင စမးရည ြပညဝမတ အစဉရရေနေစေရး ဦးတည

ေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)လပငနး တာ၀နများက ေဆာငရက လပကင ကရာတင အြမင

(၅)ြမင ြဖစသည နငငေရးအြမင၊ စစေရးအြမင၊ စးပားေရးအြမင၊

အပချပေရးအြမငနင နငငတကာအြမငတြဖင လပေဆာငေရး၊

140 

 

( ငင ) ဝနထမးတငး/တပဖဝငတငးသည မျ းချစစတရရမည၊ စမးရည

ြပညဝရမည၊ ေခတမရမည ဆသညအချကများနင ြပညစေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက) ြပညထေရးဝနကးဌာန

- နငငေတာလြခ ရန။

- တရားဥပေဒစးမးရန။

- ရပရာေအးချမးသာယာရန။

- ြပညသအကျးြပေဆာငရကရန။

(ခခ) ြမနမာနငငရတပဖ

- ြပညတငးလြခ ေရးနင ရပရာေအးချမးသာယာရန။

- တရားဥပေဒစးမးရန။

- မးယစေဆးဝါးအနရာယ တားဆးကာကယရန။

- ြပညသအကျးြပ လပငနးများေဆာငရကရန။

(ဂဂ) အေထေထအပချပေရး

- တရားဥပေဒစးမးရန။

- ရပရာေအးချမးသာယာရန။

- ေဒသဖ ဖ းရန။

- ြပညသအကျးြပေဆာငရကရန။

(ဃဃ)အထးစစမးစစေဆးေရးဦးစးဌာန

- စးပားေရးဆငရာြပစမများ စစမးေဖာထတအေရးယရန။

- အဂတလကစားမများအား စစမးေဖာထတအေရးယရန။

- နငငေတာလြခ ေရးသတငးများ စေဆာငးတငြပရန။

- ြပညသအကျးြပေဆာငရကရန။

(ငင) အကျဉးဦးစးဌာန

- လြခ စာထနးသမးရန။

- အကျငစာရတြပြပငေြပာငးလရန။

- ကနထတလပမလပငနးများ ေလကျငသငကားေပးရန။

141 

 

- ြပညသအကျးြပေဆာငရကရန။

(စစ) မးသတဦးစးဌာန

- မးေဘးလြခ ရန။

- သဘာဝေဘးအနရာယကာကယရန။

- ရာေဖကယဆယရန။

- ြပညသအကျးြပေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက) ြပညထေရးဝနကးဌာန

- လြခ ေရးကစရပများ တးတကေကာငးမနရမည။ အပချပမစနစ

မနကနရမည။ လပငနးစမးရညတးတကြမငမားရမည။ စတဓါတ

ေကာငးမနတးတကြမငမားရမည။ ေလကျငမမြပတ ေဆာငရက

ရမည။ ြပညသအကျးြပေဆာငရကရမည။

- ေအးချမးသာယာ ပး ေခတမဖ ဖး တးတကသည နငငေတာ

ြဖစထနး ေပ ေပါကေရးအတက အစးရအပချပေရး ဝနေဆာငမ

လပငနး ြဖစရမည။

- ြပညသအပချပေရး ဝနေဆာငမြဖစေရးက ဦးတည၍ ဘာသာရပ

ကမးကျငမ၊ ေခတမနညး ပညာများနင အေထာကအကြပမည။

- ခငမာေသာအပချပေရးယနရား တညေဆာကေရးနင အပချပေရး

ယနရား ေချာေမစာ လညပတရမည။

(ခခ)ြမနမာနငငရတပဖ

- ြပညတငးလြခ ေရး ေဆာငရကရန၊ နငငေတာ ကာကယေရး

အရန အငအားစအြဖစ လြခ ေရးတာ၀န ထမးေဆာငရန၊ မးယစ

ေဆးဝါး ချပ ငမးေရးအတက နငငတကာနငပးေပါငး ေဆာငရက

ရန၊ နငငြဖတေကျာမခငးများ တားဆးေရးအတက နငငတကာနင

ပးေပါငး ေဆာငရကရန၊ လ၊ လကနက၊ သတငး လြခ ေရး

အတက အသပညာ ေပးရန၊ အေရးက က အသငြဖစေစရန

မသားစ၀ငများအတက အေြခခစစပညာသငတနး ဖငလစ

142 

 

ေပးရန၊ မတဖကအဖအစညးများအား စညးရး သမးသငး ပး

အေြခခစစပညာများ သငကားေပးရန၊ စစစညးရးမက (၂၄)နာရ

အတငး အသငြဖစေရး ေလကျငရန၊ ြပညသစမးအားစပါ၀င

သည နငငေတာကာကယေရး အရနအငအားစ တညေဆာကရန

ေဆာငရကမည။

- မခငးကျဆငးေရး၊ မးယစေဆးဝါးပေပျာကေရးအတက မးယစ

ေဆးဝါးအနရာယ အသပညာေပးေဟာေြပာပများ၊ ဝတ၊

ေဆာငးပါး၊ ကာတနး၊ ပစတာ ပငပများက စာသငေကျာငးများ၊

နယေြမများအတငး ပမကျယြပန စာ လပရားေဆာငရက၍

နငငြဖတေကျာမခငးများ တားဆးနမနငးေရးတင လကနကးမ

တားဆးကာကယေရး အသပညာေပးေဟာေြပာမများက လထ

အတငး တးြမငေဆာငရကမည။

- ြပစမ ကတငကာကယေရး ေဆာငရကမည။ ြပစမစစမး

ေဖာထတေရး ေဆာငရကမည။ ြပစမတရားစတငေရး

ေဆာငရကမည။ အမလကကျနများ ေလျာနညးပေပျာကေရး

အေလးထား ေဆာငရကမည။ ရလပငနးနငအည ရစခနးမ း

များက အမများက တနးစ စစေဆးြခငး၊ အထကအဆငဆငမ ပမန

စစေဆး ကပမတြခငး ေဆာငရကမည။

- တပဖ ၀ငအငအား တးြမငမည။ (အရာရ/အြခားအဆင)၊

- ရတပဖ ဌာနချပရး တးချ ဖ စညးရမည။ ဦးစးဆငရာရးဌာန

များ တးချ ဖ စညးမည။ ေရးဆငရာရးဌာနများ တးချ ဖ စညး

မည။ ေထာကဆငရာရးဌာနများ တးချ ဖ စညးမည။

- ရတပရငးများ ကပကမအဖ မ းရး/ရတပရငးစ ကပကမရးများ၊

ရတပရငးများ၊ တငးေဒသကး/ြပညနယ ရတပဖ များ၊ မခငး

တပဖ ၊ သတငးတပဖ ၊ စညပငသာယာရတပဖ ၊ ရထားရတပဖ ၊

မးယစအထးတပဖများ တးချ ဖ စညးမည။ အထးတပဖ များ

ဖ စညးေရးအေနြဖင ကမာလညခရးသားလပငနး လြခ ေရး

143 

 

ရတပဖ ၊ တနြပနအကမးဖက ရတပဖ ၊ ေရနေြမရတပဖ တးချ

ဖစညးမည။

- ေြပာငးလလာေသာ နငငတကာ စချနစညနး နငအည

အဓကရဏး နမနငးေရးတပဖ များအား အဓကရဏးနမနငးေရး

လကနကများက ေြပာငးလ တပဆငေပးမည။

- ရဆကသယေရးတပဖ များ၊ အလပရများဖ စညးမည။

- ရအငဂျငနယာတပဖ များ၊ အလပရများဖ စညးမည။

- ရေဆးတပဖ များ ဖ စညးမည။

- ရစခနးများ တးချ ဖ စညးမည။

- ရစခနးမ းများအား ရာထးအဆင ြမငတငခန ထားမည။

- ရစခနးအဆငများ ြပြပငေြပာငးလ ဖ စညးမည။

- ရတပဖ ေလကျငေရးဌာန ကး၊ သပနညးပညာနင သေတသန

ဌာနကး၊ ရအရာရ အတတသငေကျာငး၊ ရအရာရ ေလကျငေရး

ေကျာငးနင ရေလကျငေရး သငတနးေကျာငးများတင တးချ

ဖ စညးမည။

- ြမနမာနငင၏ တးတကေြပာငးလလာသည အပချပစနစသစ

နငအည မ ရာများလြခ ေရး၊ မ ြပလမ အေဆာကအဦများ၊

စကရ၊ အလပရ စမကနး၊ လမးတတားဆကသယေရး

အေဆာကအဦများ၊ ေလေကာငး၊ ေရေ ကာငး၊ ရထား စသည

ပေဆာငေရးက များ၊ ြမနမာနငင၏ ကမးရးတမးများ၊

ြမစေကာငးများလြခ ေရး၊ အြပညြပညဆငရာ ဆပကမး/ေလဆပ

များနင ြပညတငးဆပကမး/ေလဆပများ လြခ ေရး၊ ကမးရးတမးနင

ြမစေကာငးတစေလာက သားလာေနသည ေလ၊ သေဘာများ

လြခ ေရး၊ ဆပကမး/ေလယာဉကငးနယေြမများ လြခ ေရး

တအတက ေရေကာငးရတပဖ နင ေလေကာငးရတပဖ တက

အသစတးချ ဖ စညး ေဆာငရကမည။

144 

 

- ကမာလညခရးသားလပငနး ဖ ဖးတးတကေရးအတက ကမာလည

ခရးသားများနင နငငြခားသားဧညသညများ၏ လြခ ေရး

အတက ကမာလညခရးသားလပငနး လြခ ေရးရတပဖက

အသစဖစညး ေဆာငရကမည။

- ြမနမာနငငအတငးရ တငးေဒသကး/ ြပညနယများတင

စးပားေရး၊ လမေရး၊ လမးပနးဆကသယေရးတက တစေြပးည

ဖ ဖး တးတကေစရနအတက ရနကန-ေနြပညေတာ-မနေလး

အြမနလမးမ ကးက ေဖာကလပ ေဆာငရကခ ပးြဖစရာ အဆပါ

အြမနလမးမ ကးတစေလာက လြခ ေရး၊ ရပရာ ေအးချမး

သာယာေရးနင တရားဥပေဒစးမးေရး လပငနးများက ထေရာက

စာ ေဆာငရကေပးနငရနအတက အြမနလမးမ ကး ရတပဖ

ကပကမရး အသစဖစညးြခငးနင (က)အဆင ရစခနး (၁၄)ခ

တအား အသစဖစညးြခငးတက ေဆာငရကမည။

- ဖ ဖးတးတကလာေသာ လဦးေရနင စးပားေရးအေြခအေနများ

အရ မခငးြဖစပားမများအား ကာကယတားဆး ထနးချပနငရန

အတက တငးေဒသကး/ြပညနယ ရတပဖမးရးများ တစေြပးည

ဖစညးြခငး၊ ခရင ရတပဖမးရးများအား ဒတယရမး ကးအဆင

ြဖင တစေြပးညဖစညးြခငး ခရငရတပဖမးရးများ၊ မ နယ

ရတပဖ မ းရးများ အသစ တးချ ြခငး၊ မမ ရစခနးများအား (က)

အဆငြဖင ထားရြခငး၊ လြခ ေရးရကငးများနင ရကငးများအား

အဆငတးြမင ဖ စညးေဆာငရကြခငး၊ ရစခနးများအား မ မ၊

နယေြမ၊ ရကငးစခနးအြဖစ အမညေြပာငးလ၍ အငအား

ြပငဆငြခငးများ ေဆာငရကမည။

- လြခေရးဆငရာ လပငနးများက တးြမငထမးေဆာင လာရ

သညနငအမ လြခ ေရးက အဓက ထမးေဆာငရနအတက ယခင

ရတပရငး (၁၆)ရငး ရခရာမ ရတပရငး(၃၄)ရငးအထ တးချ

ဖ စညးြခငးက ေဆာငရကမည။

145 

 

- အဆပါရတပရငးများက ကပကကပမတနငရနအတက ရတပ

ရငးများ ကပကမအဖ မ းရး (၃)ရးနင ရတပရငးစ ကပကမရး

(၉)ရး တက တးချ ဖ စညးမည။

- ရတပဖ ဝငများ၏ လပငနးပငး ကမးကျငမရေစရနနင

ေလကျငသား ြပညဝေစရနအတက ရေလကျငေရးဌာနကးနင

ရေလကျငေရး သငတနးေကျာငး (၇)ေကျာငးတက တးချ

ဖ စညး ေဆာငရကမည။

- တငးေဒသကး/ြပညနယ/ခရင/ မနယများအတငး တရားဥပေဒ

စးမးေရးလပငနးများ ထေရာကစာ ေဆာငရကနငရနနင

ရလပငနးစနစ ပြပငစာ အေကာငအထညေဖာနငေစရနအတက

တငးေဒသကး/ ြပညနယ/ ခရင/ မ နယများ၏ မလဖ စညးပ

များက ြပငဆငဖ စညးြခငးက ေဆာငရကမည။

- မနယရတပဖမးများအား ရမးအဆငြဖငလညးေကာငး၊ လကရ

မနယရတပဖမး ဒတယရမးများအား ဒ မနယရတပဖမးအြဖစ

လညးေကာငး ရာထးအဆင တးြမငြပငဆင ဖ စညးြခငးက

ေဆာငရကမည။

- နယေြမလအပချက အေပ မတည၍ မလကရစခနးအဆင

သတမတချက (၅)မျး ရခရာမ တရားဥပေဒစးမးေရး လပငနး

များက ပမထေရာကစာ ေဆာငရကနငရနအတက မမရစခနး၊

နယေြမရစခနးများနင ရကငးစခနး (၃)မျးြဖင ြပငဆငဖ စညး

ြခငးများ ေဆာငရကမည။

- နငငေတာစမကနး လပငနး ကးများြဖစေသာ ေရနသဘာဝ

ဓါတေင ပကလငးများ လြခ ေရးအတက ေရနေြမရတပဖက

ြပငဆငဖ စညး ေဆာငရကမည။

- ေခတမဖ ဖးတးတက လာသညနငအမ လဦးေရးတးပားလာြခငး၊

မ ြပနင ေကျးလကများဖ ဖးစညပငလာြခငး၊ ကားလမး/ရထား

လမးများ တးချ ေဖာကလပလာြခငးတေကာင လမးပနး

146 

 

ဆကသယမ ေကာငးမနလာ ပး ေမာေတာယာဉ/ရထားများက

အသးြပ၍ ခရးသားလာမများ၊ ကနစညကးသနးေရာငးဝယ

သားလာမများ ပမများြပားလာသြဖင ေမာေတာယာဉ မေတာတဆ

ြဖစမများနင ရထား/ရထားလမးများ လြခ မအြပည အဝရရ

ေစေရးတအတက ယာဉထနးရတပဖ နင ရထားရတပဖတက

ြပငဆငတးချ ဖ စညး ေဆာငရကမည။

- မရာများ သန ရငးသာယာလပေရး လပငနးများက ကာကယ

ေစာငေရာကနငေရးအတက စညပငသာယာရတပဖ က ြပငဆင

ဖ စညးြခငးများ ေဆာငရကမည။

- ြမနမာနငင ရတပဖအေနြဖင ၂၀၁၃ ခနစအတငး ကျငးပမည

အေရေတာငအာရ အားကစား ပငပ လြခ မအြပညအဝ ရရေစေရး

အတက လညးေကာငး၊ ၂၀၁၄ခနစအတငး တာဝနယေဆာငရက

ရမည အာဆယ အလညကျဥကဌ တာဝနဝတရားများက

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကနငရန အတကလညးေကာငး၊

ဖ ဖးတးတကလာေသာ နငငေတာအေနြဖင နငငတကာ

အသကအဝနးနင ထေတဆကဆလာရသညနငအမ လပငနး

တာဝနများ ပမများြပားလာသညအြပငလပငနးများက အချနမ

တကျ ြမနဆနစာ ေဆာငရကနငေရးတအတက ြမနမာနငင

ရတပဖ၏ ကးကပမ ေအာကတငရေသာ မခငးရတပဖ၊

သတငးရတပဖတအား ြပငဆငဖစညးြခငးများ ေဆာငရကမည။

- နငငအချငးချငး ြပစမဆငရာကစရပများတင ပးေပါငးေဆာငရက

နငေရးအတက နငငြဖတေကျာမခငးဌာန၊ တရားမဝင လကနကး

မလပငနးများ ေဆာငရကနငေရးအတက လကနကးမ တားဆး

နမနငး ေရးရတပဖ ၊ တရားမဝငေသာ နညးလမးြဖငရရသည

ေငေကးနင ပစညးများ ထနးချ ပနငေရးအတက ေငေကးဆငရာ

စစမးေထာက လမးေရးတပဖ တက ြပငဆငဖ စညး ေဆာငရက

မည။

147 

 

- မးယစေဆးဝါးလပငနးများ အရနအဟနြမင ေဆာငရကနငရန

အတက မးယစဗဟရးနင မးယစေဆးဝါးပေပျာကေရး

ရတပဖ က ြပငဆငဖစညး ေဆာငရကမည။

- ေခတမတးတကလာေသာ ဆကသယေရး လပငနးများေကာင

ြမနမာနငင ရတပဖတငလညး ေခတမ တးတကေသာ

ဆကသယေရးနင နညးပညာဌာန အသစတးချ ြပငဆင

ေဆာငရကမည။

- ြမနမာနငငရတပဖ အား စညးကမးကျနေသာ၊ အမန နာခတတ

ေသာ တပဖဝငများြဖစလာေစရနအတက ြမနမာနငငရတပဖတင

စညးကမး ထနးသမးေရးရတပဖ အသစတးချ ဖ စညး

ေဆာငရကမည။

- ြမနမာနငငရတပဖသ တငးေဒသကး/ ြပညနယများအတငးရ ရတပဖ

ဝငအြဖစ စတပါဝငစား ပး တာဝနထမးေဆာငလ ေသာသများ

အား ဝငေရာကနငေစရနအတက ရတပသားသစ စေဆာငးေရး

ရတပဖ အသစ တးချဖစညး ေဆာငရကမည။

- နငငေတာဖ စညးပ အေြခခဥပေဒ (၂၀၀၈ခနစ) အရ

တငးေဒသကး/ြပညနယ (၁၄)ခသာရသြဖင တဘကတငး/

ြပညနယ ရတပဖ မ းရး (၃)ရးအား ဖျကသမး၍ ြပညနယ

ဒတယတငး ရတပဖ မ းရး (လားရး၊ ကျ ငးတ) ဖ စညးပ

ြပငဆင ဖ စညးမည။

- ငမးချမးစာစေဝးခငနင ငမးချမးစာစတနးလညလညခငဆငရာ

ဥပေဒ။ ြပညေထာငစ သမတြမနမာနငငေတာ၊ ဖ စညးပ

အေြခခဥပေဒ ပဒမ၃၅၄၊ ပဒမခ(ခ)တင နငငသားတငးသည

နငငေတာလြခ ေရး၊ တရားဥပေဒစးမးေရး၊ ရပရာေအးချမး

သာယာေရး သမဟတ ြပညသတ၏ ကယကျငတရားအကျ းငာ

ြပဌာနးထားသည ဥပေဒများနင မဆနကျငလင လကနကမပါဘ

ငမးချမးစာစေဝးခငနင စတနး လညလညခင အခငအေရး

148 

 

များက လတလပစာ သးစေဆာငရကခငရသညဟ ြပဌာနး

ထားသညအေလာက နငငသားများက ယငးအခငအေရးများက

ဥပေဒနင အညသးစေဆာငရကနငရန ြပဌာနးမည။

- ငမးချမးစာစေဝးခငနင ငမးချမးစာစတနး လညလညခင

ဆငရာ နညးဥပဒ။ ငမးချမးစာစေဝးခငနင ငမးချမးစာ စတနး

လညလည ခငဆငရာဥပေဒပဒမ ၂၄၊ ပဒမခ(က)အရ နညးလမး

တကျ ေဆာငရကနငရန ြပဌာနးမည။

- ြပညသအကျးြပဝနေဆာငမကာကယေရးအကဥပေဒ။

၎ငးဥပေဒ သည ၁၉၄၇ခနစ၊ ြပညသပင ပစညးကာကယေရး

အကဥပေဒအြဖစ အေရးယေဆာငရက နငသြဖင ဆကလက

အသးြပရန မလအပေတာေကာငး စစစေတရရသြဖင ပယဖျက

မည။

- နငငေတာ၏တာဝနက တည ငမေအးချမးစာ စနစတကျ

လေြပာငးေပးေရးနင အမျးသားညလာခ လပငနးများ

ေအာငြမငစာ ေဆာငရကနငေရးက ေနာငယကဆန ကျငြခငးမ

ကာကယသညဥပေဒ။ ၎ငးဥပေဒ သညအမျ းသားညလာခနင ပါတစ

ဒမကေရစေရးေကာကပတက ေအာငြမငစာ ကျငးပ ပးစးခ ပး

ြဖစ၍ နငငေတာတာဝနအား အစးရအဖသစသ လေြပာငး

ေပးအပ ပးြဖစသြဖင ပယဖျကမည။

- မခငးကျဆငးေရးအတက တပဖဝငများက ေလကျငပညာေပးမည။

- မခငးကျဆငးေရးအတက ြပညသလထက ေလကျငပညာေပးမည။

- တပဖဝငများအား ကမးကျငမနင အရညအေသးြမငမားလာ

ေစရန ဌာနတငး/ြပငပ၌ သငတနးများ ေစလတ တကေရာက

ေစြခငး၊ ေလလာေရးခရး ေစလတြခငး၊ အလပရ ေဆးေနးပများ

ကျငးပြခငး၊ အေတအက ဖလယြခငး တြပလပ မည။

- ရတပဖ ဝငများ၏ လအခငအေရးဆငရာ ကျငဝတသကာနင

ေဆာငရန၊ ေရာငရနများ၊ ကေလးသငယများဆငရာ ဥပေဒ

149 

 

လပထးလပနညးဆငရာများနင ပတသကသည အသပညာေပးမ

များက တပဖဝငအဆငအတနး အားလးအကား သကဆငရာ

တငးေဒသကး/ြပညနယ ရတပဖအလက ကျယြပန စာ

ေဆာငရကမည။

- တရားဥပေဒစးမးေရးနင ဆကစပသညဌာနေပါငးစပါဝငေသာ

ရလပ ငနး အေထာကအကြပ အလပရေဆးေနးပများက တပဖ၊

ဌာနများအလက ကျယြပန စာ ြပလပမည။

- အမရာများတင အလကထေရာနစ ေစာငကညကရယာများ

တပဆင အသးြပ၍ လြခ ေရးတးြမငေဆာငရကမည။

- စညပငသာယာေရးေကာမတဝငများနငေပါငးစပ၍ ယာဉရပ

နားရန ေနရာများလြခ မ၊ အမရာများလြခ မအတက အေထာက

အကြပ ဒဇငးများ ြပငဆငတးြမငေပးမည။

- တးချ ေဆာငရကမည မ ြပစမကနးများတင လြခမ

နငမခငး ကတငကာကယမ အေထာကအကြပ ဒဇငးပစ

များြပငဆင တညေဆာကေရးက မ ြပေြမယာစမကနးများနင

ပးေပါငးေဆာငရကမည။

- ေခတမအလကထေရာနစ နညးပညာပစညးများ တပဆငသးစ

ေရး၊ ဖကစ၊ ကနပျတာ၊ အးေမးလ၊ အငတာနက နကဝကခ

ထေထာငြခငး၊ အငတာနကကနယကအတငးသ ၀ငေရာကြခငး၊

ေခတမအဆငြမငသး မခငးေဖ ထတြခငး (သပပစညးများ)၊

ကငမရာ၊ ဗဒယပစညးနင အသဖမးစကပစညးများ တပဆင

ြခငးများ ေဆာငရကမည။

- ရး/ဌာနများနင ဝနထမးအမယာအေဆာကအဦများ ဌာနပင

ေြမ အမညေပါက ေဆာငရကြခငး၊ တယလဖနး တပဆငသးစ

ြခငး၊ လပစစမး/ေရရရေရး ေဆာငရကြခငး၊ စာေရးကရယာ

များ ေထာကပြခငး၊ ပရေဘာဂနင ရးသးပစညးကရယာများ

ေထာကပြခငး၊ ရ၀တတနဆာများ ထတေပးြခငး၊ လကနက

150 

 

ခယမးများ ြဖညတငးေပးြခငး၊ ယာဉများြပြပငမမးမြခငးနင

အဆငြမငတပဆငြခငးများ ေဆာငရကမည။

- တပဖဝငများအား စတဓါတေရးရာ ြမငမားတကကေစေရး

ေဆာငရကေရး၊ ဝန ကးဌာနေအာကရ တပဖ န င ဦးစးဌာန

အချငးချငး စညးလးညညတေရး န ငငေတာ၏ မဝါဒနင

အည လပငနးများ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရး၊

ရတပဖ ၀င တစဦးလငြပညသ(၅)ဦး စညးရးေရး၊ ြပညသ

အားကးယကညေသာ ရတပဖ ြဖစေပ လာေရး၊ ရနငြပညသ

ခငမာစာေပါငးစညး၍ နငငေတာ ကာကယေရးအတက ကးမား

ေသာ အငအားထတစရပ ြဖစေပ လာေရး ေဆာငရကမည။

- တပဖ၀ငနင မသားစများအား ပါတနငငေရးကငးရငးေစေရး

ထနးသမး ကပမတမည။

- ဥပေဒချ းေဖါကမမရေစေရး အသပညာေပးရန၊ အမနနင

ညနကားချကများ ထတြပနေဆာငရကမည။

- မသားစစညးကမးထနးသမးေရး ေဆးေနးပများ ပမနကျငးပ

မည။

- လထအားဥပေဒေဘာငအတငး စညးကမးနင အည ေနထင

တတေစေရး ပညာေပးစညးရးမည။

- ယာဉစညးကမး၊ လမးစညးကမးထနးသမးေရး၊ လကနကး

မ တားဆးနမနငးေရး၊ မးယစေဆးဝါး အနရာယ တားဆး

ကာကယေရးတနင စပလျဉးသည အသပညာေပး ေဟာေြပာပ

များက သကဆငရာ တပဖများနင နယေြမခရတပဖများ၊

ကနးလမးပေဆာငေရး ညနကားမ ဦးစးဌာန၊ ယာဉလပငနး

အဖအစညးများ၊ အသငးအဖအစညးများနငအတ လထအတငး

ကျယြပန စာထးေဖာကေဆာငရကမည။

- ကျနးမာေရး အသပညာေပးေခါငးစဉနင ဘာသာရပများက

ေဆးေနးပ၌ ထညသငးရန၊ ရတပဖ ၀ငနင မသားစများ

151 

 

အတက ေဆးရ/ေဆးခနးများ ဖငလစေပးရန၊ ေဝးလ

ေခါငးပါးေသာ ေဒသရ တပဖ ဝင မသားစများအတက ေဆးဝါး

ေထာကပမများက တးြမင ေဆာငရကရန၊ ြပငပကျနးမာေရး

အသပညာေပးေရး အဖအစညးများနင ပးေပါငးေဆာငရက

မည။

- တပဖဝငမသားစများ၏ ပညာရညထးခနထကြမက လာေစေရး

ပပးေဆာငရကရန၊ တပဖ ဝငနင မသားစဝငများအား

နငငတကာ အဆငမ ပညာရည ြမငမားလာေစေရး ေဆာငရက

ရန၊ နမးပါးသည တပဖ ဝငမသားစများအား ရေဘာစတြဖင

အဖကဖကမ ဝငး၀နးပပး ေစာငေရာကရန၊ မသားစများအား

လမေရး၊ဘာသာေရးကစများတင ပးေပါငးပါ၀င ေဆာငရက

ေစရန၊ မသားစများစတဓါတြမငမားေစရန ေပျာပရငပများ၊

အသပညာေပး လပငနးများ စမချကချမတ ေဆာငရကမည။

- ြပညထေရး၀နကးဌာနမ အရာရကးများ စမးရညြမငတငေရး

သငတနး၊ ခရငရတပဖ မ းသငတနး၊ မ နယ ရတပဖ မး

သငတနး၊ စခနးမး သငတနး၊ တကပ၀င စညးရးေရး (အရာရ)

သငတနး၊ စေထာက (အရာရ) သငတနးများ၊ မးယစ(အရာရ)

သငတနးများ၊ အမစစ(အရာရ) သငတနးများ၊ နယထနး

(အရာရ)သငတနးများ၊ လြခ ေရးနင ေထာကလမးေရး (အရာရ)

သငတနး၊ လြခ ေရးနင ေထာကလမးေရး (အြခားအဆင)

သငတနး၊ သငးသငတနးများ (အမျးသား)၊ သငး သငတနးများ

(အမျးသမး)၊ အထးစစေကာေရး (အရာရ)သငတနး၊ ကမာ

လညခရးသည လြခ ေစာငေရာကေရးသငတနး၊ နညးပညာ

အရာရ မမးမသငတနး၊ ကမးကျငသများမမးမသငတနး၊

နညးြပ မမးမသငတနး၊ တကပ၀ငမမးမသငတနး၊ အရာခ/

အကပကးသငတနး၊ အကပငယသငတနး၊ တကစညး အကပ/

152 

 

တပသားသငတနး၊ အရာရ(ဒရအပေလာငး)သငတနး၊ ရတပသား

သစ သငတနးများ ဖငမည။

- ြပညသတ၏ အသကအးအမစညးစမက လြခ ေအာင ကာကယ

ေဆာငရကမည။

- မ ၊ ရပကကများအတငးလြခ ေရးနင တရားဥပေဒစးမးေရး

ေဆာငရကမည။

- ြပညသလထနင ပးေပါငး၍ ရလပငနးများေဆာငရကရာတင ြပညသ

လထအတငး မခငးနငဥပေဒဗဟသတများ ကျယြပန စာေရာကရေရး

အသပညာေပးလပငနးများ တးြမငေဆာငရကမည။

- ြပညသလထ ပးေပါငးပါ၀ငေသာ ရလပငနးစနစ ပြပငစာ

ြဖစေပ လာေစေရး၊ ကျယြပနစာ ေအာငြမငေရးအတက နယေြမ

ရခစနးအလက ရနငြပညသ ဆကဆမ ပမေကာငးမနေစေရး

အတက ရပမရပဖများအားရစခနး တာ၀နရသများမ ပမေတဆ

ေဆးေနးမည။

(ဂဂ) အေထေထအပချပေရးဦးစးဌာန

- အေထေထအပချပေရးဦးစးဌာနသည နငငေတာ လြခေရး

က အဓက တာဝနယေဆာငရကရသည ဌာန မဟတေသာလညး

နယေြမေဒသအသးသးတင မနယအပချပေရးမး၊ ခရင

အပချပေရးမး၊ တငးေဒသကး/ြပညနယ အပချပေရးမ း

(တငးေဒသကး/ြပညနယ အစးရအဖ ၏ အတငးေရးမ း)

တာဝနများက တာဝနယေဆာငရကရေသာ အပချပေရး

ဝနထမးများြဖစေသာေကာင နယေြမလြခ ေရးနင တရားဥပေဒ

စးမးေရး ကစများတင မမတာဝနယ ေဆာငရကရေသာ နယေြမ

အတငး လြခ ေရးဆငရာ စမချကများေရးဆ၍ သကဆငရာ

အဖအစညးများနင ေပါငးစပညနငး ေဆာငရကသားပါမည။

- ငမးချမးစာ စေဝးခငနင ငမးချမးစာစ တနးလညလညခင

ဆငရာ ဥပေဒနင နညးဥပေဒများအရ စတနးလညလည

153 

 

ခငြပမန က သကဆငရာ မ နယရတပဖ မ းက ထတေပးရာ

တင မ နယအပချပေရးမး၏ အတညြပချကြဖင ထတေပး

ြခငး၊ ြငငးဆနြခငး ြပရသြဖင အတညြပခင ြပရာတင

နငငေတာလြခ ေရး၊ တရားဥပေဒစးမးေရး၊ ရပရာေအးချမး

သာယာေရးတအေပ ဆငြခင သးသပ၍ အတညြပေပးြခငး

ေဆာငရကသားပါမည။

- ထအြပင ြပစမဆငရာကျငထးဥပေဒပဒမ ၁၄၄ အရ

တရားဥပေဒ စးမးေရးနင စညးကမးေသဝပတည ငမေရး

ပျကြပားေစမည လပရပများအား တားြမစသည အမန က

သကဆငရာ တငးေဒသကး/ြပညနယ အစးရအဖ၏ သေဘာတည

ချကြဖင မနယအပချပေရးမးက ထတြပနရပါသည။ ပဒမ ၁၂၇၊

၁၂၈ တအရ ဥပေဒနင ဆန ကျငေသာ အစအေဝးက လစခရန

အမန ေပးြခငး၊ ယငးသ အမန ေပးေသာလညး လစခမည

အေြခအေနမရလင လစခေရးအတကြဖစေစ၊ ပါဝငသများအား

တရားဥပေဒအရ အေရးယနငရနဖမးဆးေရးအတက ြဖစေစ၊

ရတပဖ အငအားက အသးြပေဆာငရကြခငး၊ ယငးသ

ေဆာငရကရာတင လစခ၍မရနငလင တပမေတာအငအားက

ေတာငးခ၍ လစခြခငးက တငးေဒသကး/ြပညနယအစးရ အဖ

၏ သေဘာတညချကြဖင အပချပေရးမး အဆငဆငမ

ေဆာငရကရန အပနငးထားပါသည။ အဆပါအမန များ

ထတြပနရာတငလညး တညဆဥပေဒ၊ လပထးလပနညးများ

နငအည ေဆာငရကပါမည။

- နယစပေဒသများမတစဆင အမနးချငးနငငများသ တရားမဝင

ကနပစညးများ သယေဆာငြခငး၊ လကနကးြခငး၊ မးယစ

ေဆးဝါး ေရာငးဝယြခငးတ ပေပျာကေစရန ဌာနဆငရာများ၊

အမျးသမးေရးရာအဖ ၊ ြမနမာနငငရတပဖ စသညတ ြဖင

154 

 

ေပါငးစပ၍ ပးေပါငး အဖ များတင ပါဝင ေဆာငရက

သားပါမည။

- အေထေထအပချပေရးဦးစးဌာနတင ရးချပ(၁)ရး၊ တငးေဒသ

ကး/ြပညနယရး (၁၄)ရး၊ ေနြပညေတာ (၁)ရး၊ ကယပငအပချပ

ခငရ တငး (၁)ရး၊ ကယပင အပချပခငရ ေဒသရး(၅)ရး၊

ခရငရး(၇၂)ရး၊ မ နယရး (၃၃၀)ရး၊ မ နယခရး (၈၄)ရးတြဖင

ဖ စညးထားပါသည။ ဌာန၏လပငနးများ ေအာငြမငေရး

ဝနထမးများ စတဓာတ တးတက ြမငမားေရးတသည အပချပမ

စနစ မနကနေရးအေပ တင မတညေနပါသည။ အပချပမစနစ

မနကနေရးအတက ေဆာငရကသားပါမည။ 

- ဝနထမးများခန ထားြခငး၊ ရာထးတးြမငြခငး ေဆာငရကရာတင

မဝါဒ လပထးလပနညးများအတငး အရညအချငးရသများက

သာခန ထားြခငး၊ ရာထးတးေပးြခငး ေဆာငရကသားပါမည။

- ဝနထမးေရးရာကစရပများ၊ ဌာန၏ လပငနးတာဝနများ

ေဆာငရကြခငး၊ ရနပ ေင သးစြခငးတတင ဥပေဒ၊

လပထးလပနညးနင အည ြဖစေစရန အဆငဆငေသာ စမ

ခန ခေရး ေကာမတများ၏ ဆးြဖတချကြဖငသာ ေဆာငရကသား

ပါမည။

- နယစပေဒသ ပမနအပချပေရးစနစထေထာငေရး ကးကပမ

ေကာမတတင ဌာနအေနြဖင အဓကေဆာငရကရေသာေကာင

မ နယခများ ဖ စညးြခငး၊ မ နယခများတင တာဝနထမး

ေဆာငေနေသာ ဝနကးဌာန (၁၁)ခတအား ကးကပ၍ လပငနး

များလညပတရနတက ေဆာငရကသားပါမည။

- ဌာနမ ကျငသးေသာဥပေဒ၊ နညးဥပေဒ၊ လပထးလပနညးများ

ကလညး ေခတကာလနငကကညေအာင ြပငဆငေရးဆသားပါ

မည။

155 

 

- ရပကကသမဟတ ေကျးရာအပစ အပချပေရးဥပေဒက

ြပညေထာငစလတေတာ၏ သေဘာတညချကြဖင ၂၀၁၂ ခနစ၊

ြပညေထာငစလတေတာ ဥပေဒအမတ။ ၁ ြဖင ၂၄-၂-၂၀၁၂

ရကေနတင ြပဌာနးခ ပး ယငးဥပေဒ ပဒမ ၃၆(ခ)တင

ြပဌာနးထားသညအတငး ရပကက သမဟတ ေကျးရာအပစ

အပချပေရးဆငရာ နညးဥပေဒက ြပညထေရးဝနကးဌာနမ

၆-၇-၂၀၁၂ ရကစြဖင ထတြပနခ ပး ယငးဥပေဒနင နညးဥပေဒ

များက ကျငသး ေဆာငရကပါမည။

- တငးေဒသကး / ြပညနယ/ ခရင/ မ နယ/ မ နယခအပချပ

ေရးမးရးများ၏ ရးလပငနးများက လပထးလပနညးများနင အည

လကနာေဆာငရကနငေစေရးအတက ထနးသမးကပမတလျကရ

ေသာ အေထေထအပချ ပေရးဦးစးဌာန၏ ရးချ ပဖစညးပအြပင

နငငတကာ အသငးအဝငးနင ထေတဆကဆနငေရးအတက

နငငတကာေရးရာ ဌာနက အသစဖ စညး ေဆာငရကပါမည။

- ဟပနခရင၊ မကမနးခရင၊ ဟားခါးခရင၊ ေြမာကဦးခရင၊

ဒကဏခရငနင ဥတရခရငတအား အသစဖ စညးြခငးများ

ေဆာငရကပါမည။

- ေနြပညေတာေကာငစရးတင ဒတယညနကားေရးမ းချပ(၁)ဦး၊

ဒတယညနကားေရးမး(၁)ဦး၊ လကေထာကညနကားေရးမး

(၂)ဦး၊ ဦးစးအရာရ(၂)ဦး၊ စစေပါငး အရာထမး (၆)ဦး၊ အမထမး

(၉၆)ဦး ထပမတးချ ခင ြပမန ရရခ ပါသည။ ေနြပညေတာ

ေကာငစ၏ လကရ ဖစညးပအငအားမာ အရာထမး (၁၆)ဦး၊

အမထမး (၁၈၈)ဦး၊ စစေပါငး (၂၀၄)ဦး ြဖစလာပါမည။

- အပချပေရးလပငနးများကတာဝနယ ေဆာငရကလျကရ

ေသာ တငးေဒသကး/ ြပညနယ အပချပေရးမးရးများရ

အပချ ပ ေရးမးများက တငးေဒသကး/ ြပညနယ အပချ ပေရးမး

လပငနးတာဝနများအြပင သကဆငရာ အစးရအဖ ၏

156 

 

အတငးေရးမ း လပငနးတာဝနကလညးေကာငး၊ လတေတာ၏

ရးလပငနး တာဝနများကလညးေကာငး၊ တာဝနေပး ေဆာငရက

ေစရာတင မလအေထေထ အပချ ပေရးဦးစးဌာန လပငနးတာဝန

များအြပင အစးရအဖနင လတေတာ၏ လပငနးများကပါ

ပမထေရာကစာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကနငရနအတက

ဒတယညနကားေရးမးချ ပရာထး အဆငသ တးြမငခန ထားပး

ဒတယတငးေဒသကး/ြပညနယ အပချပေရးမ း ရာထးက

ညနကားေရးမ း အဆငြဖင တးချ ခန အပ တာဝနေပးြခငး

များက ေဆာငရကပါမည။

- တငးေဒသကး/ြပညနယများရ ခရငအပချပေရးမ း ရးများက

အဆငခြခားြခငးမြပဘ ခရငအပချပေရးမ း ရာထးများက

ဒတယညနကားေရးမ း အဆငအြဖစလညးေကာငး၊ ဒတယ

ခရငအပချ ပေရးမး ရာထးအား လကေထာကညနကားေရးမး

အဆငအြဖစ လညးေကာငး တးြမငဖစညး ေဆာငရကပါမည။

- မနယအပချပေရးမးများအား ယခငဦးစးအရာရ အဆငမ

လကေထာကညနကားေရးမ း အဆငသ တးြမငခန ထားြခငး

များက ေဆာငရကပါမည။

- ထ ြပင မ နယအပချပေရးမးရးများတငလညး ဒတယ

မ နယ အပချပေရးမးရာထးအား ယခင ဒတယဦးစးမး

အဆငမ ဦးစးအရာရအဆငသ တးြမင ခန ထားြခငးများ

ေဆာငရကပါမည။

- ဝနထမးများ၏ လပငနးစမးရည တးတကြမငမားေစေရး

အတက အပချပေရးပညာ ဖ ဖးမသငတနးေကျာငးက

အေထေထအပချပေရးဦးစးဌာန (ရးချပ)၏ ဖ စညးပတင ဌာန

တစခအြဖစ တးချ ြပငဆင ဖ စညးပါမည။

- နယေြမေဒသ လအပချကများအရ ထေရာကေသာ အပချပမ

စနစ ရရေစေရးအတက ေဆာငရကရာတင ရမးြပညနယ အတငး

157 

 

လားရးနင ကျ ငးတတတင ဒတယ ြပညနယအပချ ပေရးမးရး

အဆင တးချဖစညး ပး ဒတယ ြပညနယ အပချပေရးမ းများက

ညနကားေရးမ း အဆငတးြမင ခန အပြခငးများ ေဆာငရက

ပါမည။

- ေကျးရာအပစများအား မ နယခအဆငသ တးြမင ေဆာငရက

ရာတငချငးြပညနယ၊ မငးတပခရင၊ ပလကဝ မ နယအတငး

ဆမးေကျးရာအပစအား ဆမး မနယခအြဖစသ လညးေကာငး၊

စစကငးတငးေဒသကး၊ ခနးခရင၊ ေလရး မ နယအတငး ဆမရာ

ေကျးရာအပစအား ဆမရာမနယခ အြဖစသလညးေကာငး အဆင

တးြမင ဖ စညးြခငးများ ေဆာငရကပါမည။

- ရပကက/ေကျးရာ အပစများအား မအဆငသ တးြမင ေဆာငရကရာ

တင ဟသာတခရငအတငး ဘတရေကျးရာအပစအား ဘတရ မ

အြဖစသ လညးေကာငး၊ ပသမခရင၊ ကျ ေပျာ မ နယအတငး

အေထာငေကျးရာအပစအား အေထာင မအြဖစသ အဆင

တးြမင ဖ စညးြခငးများ ေဆာငရကပါမည။

- ြပညနယဒတယ အေထေထအပချ ပေရး ဦးစးဌာနရး (လားရး)နင

ြပညနယ ဒတယအေထေထအပချ ပေရး ဦးစးဌာနရး(ကျ ငးတ)

တ၏ ဖ စညးပမာ အရာထမး (၅)ဦး၊ အမထမး (၃၆)ဦး၊

စစေပါငး (၄၁)ဦးြဖင တးချ ဖ စညးခင ရရေရးအတက

ြပညေထာငစအစးရအဖသ အမာစာ တငြပပါမည။

- ကယပငအပချပခငရေဒသ အေထေထအပချပေရး ဦးစး

ဌာနမး ေနရာတင ဒတယညနကားေရးမ း ရာထးအဆငသ တးြမင

ခန ထား ခငြပေရးအတက အရာထမး(၅)ဦး ဖစညးပ ရရေရး

အတက စမကနးနင ဖစညးပ စစစေရးအဖသ တငြပထားပါမည။

- ကယပငအပချ ပခငရတငး အေထေထအပချ ပေရး ဦးစးဌာနမး

ေနရာတင ညနကားေရးမးရာထးအဆငသ တးြမငခန ထား

158 

 

ခငြပေရးအတက အရာထမး(၁)ဦး ဖစညးပရရေရးအတက

စမကနးနင ဖစညးပ စစစေရးအဖ သ တငြပထားပါသည။

- ေနြပညေတာခရင အေထေထအပချပေရး ဦးစးဌာနရးနင

ေလာကကငခရင အေထေထအပချပေရး ဦးစးဌာနရးတ၏

ဝနထမးဖ စညးပ အငအားက အေထေထအပချပေရးဦးစးဌာန

ဝနထမးဖ စညးပ အငအားမ ေလာချပါမည။

- နငငတကာနင ရငေဘာငတနးနငေရးအတက အဂလပစာ

နင သတငးနင အချကအလကနညး ပညာများတင ဝနထမး

များ ကမးကျငမရလာေစေရး၊ ဌာနတငးသငတနများ ဖငလစ

ြခငး၊ အြခားဝနကးဌာနမ ဖငလစေသာသငတနးများသ

ေစလတြခငး၊ ြပညတငးရ ပဂလကသငတနးများသ ေစလတ

ြခငး၊ ြပညပနငငများသ ေစလတြခငးများ ေဆာငရကသားပါ

မည။

- မမဌာန လပငနးများ ကမးကျငေစေရးအတက ဌာနတငးတင

လပငနးခငဝငသငတနး၊ စမးရညြမငသငတနးများ ဖငလစ

ေပးြခငး၊ အလပရ ေဆးေနးပများ ြပလပ၍ အေတအက

ဖလယြခငး၊ (၆)လ တစကမအရညအချငးစစ စာေမးပများ

ြပလပြခငးတက ေဆာငရကသားပါမည။

- ထးခ န ဝနထမးများအား ဆချးြမငြခငးြဖင လပရညကငရည

ြမငမားလာ ေအာငေလကျငေပးြခငးများ ေဆာငရကသားပါမည။

- ဝနထမးများ စမးေဆာငရညြမငမားေရးအတက ေလကျင

သငကားေပးသည အပချ ပေရး ပညာဖ ဖ းမ သငတနးေကျာငး

အား လအပမည အပချပမဆငရာ ြပြပင ေြပာငးလမများ

ေဆာငရကြခငး၊ နညးြပများအား သငကားေပးရမည ဘာသာရပ

အလက ကမးကျငမရေစရန ေဆာငရကြခငး၊ ေခတမ သငရး

ညနးတမးများ ေရးဆသငကားြခငး၊ အေဆာကအဦနင အေြခခ

လအပချကများ၊ သငေထာကကပစညးများ ြဖညဆညးေပးြခငး

159 

 

တက ေဆာငရက ပး သငတနးေကျာငး၏ အဆငက ြမငတင

ေပးြခငးများ ေဆာငရကသားပါမည။

- ဝနထမးများအား ရာထးအဆင တးြမငေပးရာတင ရာထးအဆင

အလက တကေရာက ပးစးရမညသငတနး အမျ းအစားများက

သတမတထားရရာ သငတနးဆငး အရညအချငးကလညး

ထညသငးစဉးစားြခငးများေဆာငရကမည။ အေထေထအပချပေရး

ဦးစးဌာနတင ရးချပ(၁)ရး၊ တငးေဒသကး/ြပညနယ ရး(၁၄)

ရး၊ ေနြပညေတာ (၁)ရး၊ ကယပင အပချပ ခငရတငး (၁)ရး၊

ကယပငအပချပခငရ ေဒသရး (၅)ရး၊ ခရငရး(၇၂)ရး၊ မ နယ

ရး (၃၃၀)ရး၊ မ နယခရး (၈၄)ရးတြဖင ဖစညးထားပါသည။

ဌာန၏လပငနးများအတက ေအာငြမငေရး ဝနထမးများစတဓာတ

တးတက ြမငမားေရးတသည အပချပမစနစ မနကနေစရန

ေဆာငရကပါမည။ 

- အပချပေရးအရာရများက ေလကျငသငကားေပးရာတင ကနဦး

သငတနးေပးြခငး၊ လပငနးခငလကေတ ေလကျငေပးြခငး၊

ေဆာငရကေနေသာ အမတများက ကညရြခငး၊ ဌာနဆငရာ

စာေမးပများ ေြဖဆေစြခငးတရ ခ ရာ ယငးအတငးပင ေလကျင

ေပးြခငးများ ေဆာငရကသားပါမည။

- ဌာနတငး ဝနထမးများအား ဉာဏသစေလာငးသည အေနြဖင

ဌာနတငး ေဆးေနးပများ၊ ြပညတငး/ြပညပ အလပရ ေဆးေနးပ

များ၊ ေလလာေရးခရးများ ေစလတြခငးများ ေဆာငရက

သားပါမည။

- ြပညသများနင တကရကဆကဆရေသာ ေအာကေြခဝနထမး

များနင ၎ငးတက ကးကပအပချ ပရေသာ အရာထမးများ၏

ယကညချက၊ ခယချက မနကနေစေရး ပျ းေထာငေပးပါမည။

- တာဝနယ တာဝနခသည အေလအကျငက ပျ းေထာငေပးပါမည။

160 

 

- မမတာဝနယရေသာ လပငနးနငဌာနက တနဖးထားသညစတ

ြဖစေပ လာေစရနအတက ေဆးေနးပညာေပးြခငးများက ြပလပ

သားပါမည။

- ဝနထမးများ၏ တာဝနထမးေဆာငမအေပ အသအမတြပ၍

ဆေပး၊ ဒဏေပးစနစ ကျငသးပါမည။

- ဝနထမးများ စမးရည ြမငမားေစရနအတက စဉဆကမြပတ

ေလကျငေရးက ေဆာငရကနငရန အေထေထအပချပေရး ဦးစး

ဌာန၊ အပချ ပေရးပညာ ဖ ဖးမသငတနးေကျာငးက ၂၀၀၃ခနစ၊

ဇလင (၇)ရကေန၌ စတငဖငလစခပါသည။ ၂၀၀၄ ခနစ၊

စကတငဘာလ (၃၀)ရကေနတင ေလကျငေရးနင သေတသန

ဌာနလညး တးချဖစညးခပါသည။ ေလကျငေရး စမချကများ

ေရးဆ ပး ရာထးအဆငအလက သငတနးများ ေအာကပါအတငး

ဖငလစ/ေစလတပါမည။

- စမ(၁) လပငနးခင ဝငသငတနး၊ စမ(၂)သငတနး၊ စမ(၂)

မမးမသငတနး၊ စမ(၄) သငတနးများ ဖငလစပါမည။

- အလယအလတအဆင အရာထမး စမခန ခမသငတနး၊

အရာထမးငယ အေြခခသငတနး၊ အရာထမးေလာငး သငတနး၊

အရာထမး သငတနးများ ဖငလစပါမည။

- စာေရးဝနထမး အေြခခသငတနး၊ စာေရးဝနထမး ကးကပမ

တနးြမငသငတနး၊ အြခားသငတနးများဖငလစြခငး၊ ြပညတငး

အလပရ ေဆးေနးပနင အြခားဝနကးဌာနမ ဖငလစသည

သငတနးများ၊ ြပညပနငငသငတနး၊ ေဆးေနးပ၊ ေလလာေရး

များ ေစလတပါမည။

- စမ(၁) လပငနးခငဝငသငတနး၊ စမ(၂) သငတနး၊ စမ(၂) သင

လပငနးစမးရညြမငသငတနး၊ စမ(၄)သငတနး၊ ဒတယခရင

အပချပေရးမ း စမ(၄) သငတနး၊ ဒတယမနယ

အပချပေရးမ း စမ(၂)သငတနး၊ နညးြပသငတနး၊ အဂလပစာ

161 

 

အေြခခသငတနး၊ ကနပျတာ အေြခခသငတနး၊ အစးရဌာန

အချငးချငးလပငနး ကစရပများက အနလငးမ ဆကသယ

ေဆာငရကြခငးဆငရာ သငတနးများ ေဆာငရကသားပါမည။

- မ နယအပချပေရးမးများသည မမတာဝနယ ေဆာငရက

ရသည နယေြမအတငး အများြပညသအတက အဓက လအပ

သည ေကျးလက ေဒသဖ ဖ းေရး လပငနးများက ေရးချယ၍

တငြပေဆာငရက သားပါမည။

- ရနပေငခငြပချကရရ ပးေသာ လပငနးများအား သတမတချန

အမ ရာနနးြပည ပးစးရန လပထးလပနညးနငအည ေဆာငရက

သားပါမည။

- ဌာန၏ လပငနးတာဝနများ ေဆာငရကရာတင အများြပညသ

အကျ းကမထခကေစေရး တညဆဥပေဒများနငအညေဆာငရက

သားပါမည။

- နငငေတာစမကနးဝင ေဒသဖ ဖ းေရးလပငနးများ ေဆာငရက

ရာတင လပငနးေအာငြမငေရးအတက ဌာနဆငရာများနင

ေပါငးစပ ညနငး ေဆာငရကသားပါမည။

- ြပညတငးြပညပ အေထာကအပများြဖင ေဆာငရကေသာ

လပငနးများတငလညး အများြပညသ အြပညအဝ အကျးခစား

ခင ရရေရး ပးေပါငးေဆာငရကသားပါမည။

- အေြခခအပချပေရး အဖအစညးြဖစသည ရပကက/ေကျးရာ

အပစ အပချပေရးမးနင စာေရးဝနထမးများအား စမးရည

ြမငမားေရး၊ လပငနးများ ေဆာငရကရာတင မေဘာငအတငး

မ ေဆာငရကနငေရး၊ မ နယအပချပေရးမးမ အနးကပ

ကးကပ ေဆာငရကသားပါမည။

(ဃဃ) အထးစစမးစစေဆးေရးဦးစးဌာန

- ြပညတငး၌ ပျသနးလျကရသည ေလယာဉခရးစဉများတင

မသမာသများက ေလယာဉ အပငစးြခငး၊ ေဖာကခဖျကဆးြခငး

162 

 

တမ ကာကယရန၊ ေလဆပ လြခ ေရးနင ေလေကာငးြဖင ဥပေဒ

အရ တားဆးထားသည ပစညးများက ခးဝကသယယမ မြပနင

ရနအတက အြခားအဖအစညးများနင ပးေပါငး ကာကယြခငး

များ ေဆာငရကပါမည။

- ေရေကာငး၊ ကနးေကာငးမယာဉများြဖင ေဖာကခ ဖျကဆးေရး

ကရ ယာများ၊ လကနကများနင ဥပေဒအရတားဆးထားသည

ပစညးများ ခးဝက သယယမ မြပနငရနအတက အြခား

အဖအစညးများနင ပးေပါငး ကာကယြခငးများ ေဆာငရက

ပါမည။

- ေကျာကမျကရတနာြပပ အပါအဝင နငငေတာအဆင ပေတာ

များ ြပလပသညအခါများတင အြခားအဖ အစညးများနင

ပးေပါငး၍ ေထာကလမးေရး အကာအကယြပလပေပးြခငး

များ ေဆာငရကပါမည။

- နငငေတာလြခေရးအတက ေြမေပ ေြမေအာက အဖျက

သမားများနင ဆနကျငဘကအငအားစများ၏ လပရားမ

သတငး များက စေဆာငး တငြပြခငးများ ေဆာငရကပါမည။

- အေရး ကးပဂလ လြခ ေရးကစများက အြခားအဖ အစညးဝင

ဝနထမးများနင ပးေပါငးေဆာငရကပါမည။

- အထးစစမးစစေဆးေရး ဦးစးဌာနတင လကရဖစညးပအရ

အရာထမး(၂၀၂) ဦး အမထမး(၁၅၂၉)ဦး၊ စစေပါငး (၁၇၃၁)

ဦးြဖင တာဝနများ ထမးေဆာငလျကရ ပး ရာထးအဆင

အလက အဆငဆင ကးကပကပကမြဖင ဖ စညးေဆာငရက

ပါမည။

- အပချပမယနရား ေကာငးမနေစေရးအတက နငငေတာမ

ချမတထားသည ေကာငးမနေသာ အပချပေရးစနစ

ြဖစေရးနင သန ရငးေသာ အစးရ ြဖစေရးအတက

ေဆာငရကလျကရရာ အပချပေရးနင တရားဥပေဒ

163 

 

စးမ းေရးဆငရာ ဝနထမးများအား အပချပမစနစ တညမတ

မနကနစာ ေဆာငရကနငေရး ဦးစားေပး ေဆာငရကပါမည။

- လာဘေပးလာဘယ ကငးရငးေစေရးအတက ြပညထေရးဝန ကး

ဌာနအေနြဖင ေကာငးမနေသာ အပချပေရးစနစြဖစေရးနင

သနရငးေသာ အစးရတြဖစေပ လာေစရန လာဘေပးလာဘယမ

များက ကငးရငးေအာင ေဆာငရကလျကရ ပး ြပညသများ၏

အကအညက ရယေဆာငရကသားရန အထးလအပပါသည။

ြပညသများ အေနြဖင အစးရရး ဌာနများနင ဆကသယ ဆကဆ

ကရာတငလညးေကာငး၊ ရးဌာန ဝနထမးများ အေနြဖငလညး

ဝနထမးအချငးချငး၊ ဌာနအချငးချငး ဆကသယဆကဆက

ရာတငလညးေကာငး၊ လပငနး အဆငေြပ ေချာေမ ေစေရး

အတက ေငေကး(သမဟတ)ပစညး ေတာငးဆ ေပးကမးေနက

ရြခငးများ ရေနေသးပါသည။ လာဘေပးလာဘယမသည

စညးကမးြပညဝသည ဒမကေရစနငငေတာ တညေဆာကေရးတင

လကခ၍မရနငသည ဆးရားေသာ အကျငစရကြဖစသညအြပင

တငးြပညနင လမျ းဂဏသကာကပါ ထခကေစသညအတက

ဝနကးဌာန၏ ဦးေဆာငမြဖင အဓကထေရာကစာ တကဖျက

ေဆာငရကသားမည။

- နငငေတာအေနြဖင တညဆြဖစသည ၁၉၄၈ ခနစအဂတ

လကစားမ တားြမစေရးအကဥပေဒက ေခတကာလနင

လကေလျာညေထရ ပး နငငတကာ စနနးများနင ကကညသည

အဂတလကစားမ တကဖျကေရးဥပေဒအြဖစ လကရ လတေတာ

တင အသစြပငဆင ေရးဆလျကရပါသည။ အဆပါ လာဘေပး

လာဘယမများအား ထေရာကစာ အေရးယ ေဆာငရကသားရန

ြပညသများအေနြဖင တငကားလသည အေကာငးအရာများက

အေထာကအထား အချကအလက ြပညစစာြဖင တကျမနကန

စာေဖာြပ ပး အထးစစမးစစေဆးေရး ဦးစးဌာန၊ ညနကား

164 

 

ေရးမးချပနင ြပညထေရးဝန ကးဌာန၊ ြပညေထာငစဝနကး

ရး၊ ရးအဖ မးတထသ ဆကသယတငကားနငေကာငး ေဖာြပ

ထားသည သတငးထတြပန ေကညာချကက ၂၀၁၂ ခနစ၊

နဝငဘာလ(၃၀)ရကေနထတ နငငပင ြမနမာအလငးသတငးစာ၌

အတအလငး ေဖာြပခ ပး ြဖစပါသည။

- စစစေရး လပငနးများနငပတသက၍ အပးြပနအလပလပရနနင

ေလလာရန နငငြခားသ သားေရာကမညသများ၏ ေနာကေကာငး

စစစြခငး၊ အစးရဌာနအဖအစညးများတင ခနထားမညပဂလများ

၏ ေနာကေကာငးစစစြခငး၊ စာေပပနပ ထတေဝခင ေလာကထား

သများ၏ ေနာကေကာငးစစစြခငး၊ သဃာေတာများ ဘတဆပ

ေတာ ဆကကပေရး၊ လပဂလများ ဘထးဂဏထး ချးြမငအပနငး

ေရး စစစြခငးကစများ ေဆာငရကပါမည။

- အေမရကနေဒ လာေင၊ ယရေငေကး လလယသးစမများနင

ပတသက၍ ေနစဉ ြဖစေပ ေနေသာ ေငေကး လလယမ ေစျးနနး

များ၊ ေနစဉြဖစေပ ေနေသာ ေရ၊ ေရန၊ ဓါတဆ၊ ဒဇယဆတ၏

ေနစဉ ေပါကေဈးနနးများက ေလလာစစမး တငြပြခငးများ

ေဆာငရကပါမည။

- ေငေရးေကးေရးနင ပတသက၍ ြပညတငးြပညပတရားမဝင ေငလ

လပငနးများ ေဆာငရကြခငးက ေငေရးေကးေရး အကဥပေဒ

အရ အေရးယြခငးများ ေဆာငရကပါမည။

- လကရ သးစလျကရေသာ ြပညတငးသးေငနင ြပညပေငေကးများ

အတြပ ြခငး၊ လကဝယထားြခငး၊ ကငတယ အသးြပြခငးကစ

များ သတငးေပ ေပါကပါက ြပစမကျးလနသများနင ပါဝင

ပတသကသများက တညဆဥပေဒနငအည စစမးေဖာထတ

အေရးယ ေဆာငရကပါမည။

- စးပားေရးအမညခ အသငးအဖများအေနြဖင ဗဟဘဏ၏

ခငြပချကမရဘ အစရယယာများေခ ယြခငး၊ လပငနးများ

165 

 

အေကာငးြပ၍ ဗဟဘဏမ သကမတထားေသာ အတးနနး

ထက ေကျာလနစာ အကျ းအြမတများက မကလးေပး တရား

မဝင ခေဝေပးြခငး ကစရပများအား ဗဟဘဏ၏ ဥပေဒနငအည

အေရးယ ေဆာငရကပါမည။

- တရားမဝငေသာ နညးလမးြဖင ရရသညေငေကးများက

လေြပာငးြခငး၊ မေရေြပာငးနငေသာပစညးများ ဝယယပငဆင

ြခငး၊ ေရာငးဝယြခငးစသည ေငေကးမသမာမများ၊ ေငေကး

ခဝါချမများ ြပလပေဆာငရကြခငးက စစမးေဖာထတ အေရးယ

ေဆာငရကပါမည။

- ဗဟဘဏ၏ ခငြပချကမရဘ ဘဏလပငနးတစရပရပက

ေငေကးများ ရငးနးြမပန၍ တရားမဝင ေဆာငရကြခငး၊

ဗဟဘဏမ သကမတေင လလယနနးများက ေကျာလန၍

ေငေကး လလယြခငး စသညကစရပများအား စစမးေဖာထတ၍

ဥပေဒနငအည အေရးယ ေဆာငရကပါမည။

- ဝနထမးများ လပငနးစမးရည တးတကြမငမားေစေရးအတက

ဌာနတငး မမးမသငတနးများက ရာထးအဆငအလက သငတနး

များ ခြခား၍ တကေရာကေစပါမည။

- ထြပင ြပညတငး၌ ြမနမာနငငရတပဖမ ဖငလစသည ဒတယ

ရအပေလာငး သငတနး၊ စေထာက(အရာရ) သငတနး၊ မမးမ

သငတနးများ၊ ဗဟဝနထမး တကသလများမ ဖငလစသည

သငတနးများ၊ ြပညေထာင စစာရငးစစချ ပရးမ ဖငလစသည

သငတနးများသ ဝနထမးများအား အလညကျ တကေရာက

ေစြခငးြဖင လပငနးစမးရည တးတကြမငမားရန ေဆာငရက

ပါမည။

- အလားတ ြပညပနငငများတင ဖငလစပချသည မဟာမေခါငေဒသ

အတငး နယစပြဖတေကျာ အဂတလကစားမ တကဖျကေရး

ပမ အား ေကာငးလာေစေရး အလပရေဆးေနးပ၊ နငငတကာ

166 

 

အဂတလကစားမ တကဖျကေရးဆငရာအာဏာပငများအဖ၏ ဆဌမ

အကမေြမာက နစပတလညညလာခနင အေထေထအစညးအေဝး၊

အေရးေပ ဆကဘာလြခ ေရးနင ပတသကေသာ အလပရ

ေဆးေနးပစသညြဖင ြပညပအေတအက ရရေရးအတက

အလပရ ေဆးေနးပများသ ဝနကးဌာန၏ ခငြပမနြဖင အြခား

အဖအစညးဝငများနငအတ တကေရာကေစပါမည။

- လပငနးတာဝနများ ေဆာငရကရာတင လပငနးခငမပျက

ေလကျငမအြဖစ အေတအက ရသများနင ပးတ၍ လပငနး

တာဝနများထမးေဆာငရငး ေဆာငရနေရာငရန အချကများ၊

ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒ၊ အမန၊ ညနကားချက၊ လပထးလပနညးများ

ကလညး သငကားေပး ပး လကေတ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကပါမည။

- ဝနထမးများ စတဓါတေကာငးမန တးတကေစေရးအတက

ဆေပးဒဏေပးစနစ ကျငသးကာ ကးစား၍ တာဝနထမးေဆာင

သများက တစဆငြမင ရာထးများ တးေပးသကသ စညးကမး

ေဖာကဖျကသများကလညး ြပစမကျ းလနမအေပ မတည၍

အြပစေပးအေရးယမများ ြပလပပါမည။

- ဝနထမးများ စတဓါတြမငမားေရး၊ ကးစားေဆာငရကေစေရး

အတက အပတစဉ စည ေဆးေနးပများတင ေဆာငရန ေရာငရန

အချကများနင ယကညချက၊ ခယချက ခငမာေစရနအတက

ချြပရငးလငး ေဆးေနးမများ ြပလပပါမည။

- ဝနထမးများ စတဓါတြမငမားေစေရးအတက ြပညထေရး ဝနကးဌာန

လကေအာကရ အြခားတပဖဝငများနညးတ တညဝတစများ၊

ရာထး အဆငတဆပများ ေြပာငးလ တပဆငပါမည။

- ဝနထမးများ၏မသားစေရးရာ ကစရပများ၊ အခကအခများ

က ကး ကပသ အဆငဆငမ စာနာေထာကထား ေလလာပး

ကညေဆာငရကေပးြခငး၊ လအပပါက ေြပာငးေရေပးြခငးများ

167 

 

ြပလပေပးြခငးြဖင ဝနထမးများ၏ စတဓါတေရးရာ တးတက

ေကာငးမနေရးက အေထာကအကြပ ေဆာငရကပါမည။

- ဦးစးဌာန၏ အဓကလပငနးကး(၄) ရပြဖစသည စစမးစစေဆးြခငး

လပငနး၊ ဥပေဒအကေပးြခငးလပငနး၊ တရားစတငပြခငးနင

တရားရး အမလကပါြခငးလပငနး၊ သတငးေထာကလမး စေဆာငး

တငြပြခငးလပငနးများနင ပတသက၍ အေတအက ရ ဝါရင

အရာရများမ ဝနထမးငယများအား လပငနးခငအတငး အနးကပ

ကးကပ၍ စဉဆကမြပတ သငကားပချြခငးြဖင ေလကျငမများ

ြပလပ ေပးပါမည။

- အမစစလပငနးများအား ကး ကပေဆာငရကသည နညးတ

စမခနခ ေရး လပငနးများအပါအဝင အလယအလတအဆင

အရာထမးစမခနခမ သငတနးများသလညး သကဆငရာ ရာထး

အဆငအလက တကေရာကေလကျငမများ ေဆာငရကေပး

ပါမည။

- မမဦးစးဌာနမ ဝနထမးများအေနြဖင သကဆငရာ မမတ

တငးေဒသကး/ြပညနယ ရးများအလက အခါ ကး ရကကး

ေနရကများ၊ ရးပတရကများတင ြပညသေဆးရများ၊ သာသနာေရး

အေဆာကအဦများသ သားေရာက၍ သနရငးေရး လပငနးများ

ေဆာငရကပါမည။

- ဦးစးဌာနများမဝနထမးများအေနြဖင သကဆငရာြပညသ ေဆးရများ

တင ေသးလအပေနေသာ လနာများအတက ေသးလဒါနးြခငး ကစ

များ ေဆာငရကပါမည။

- မမတ တငးေဒသကး/ြပညနယရးများ ရးစကရာ ေဒသအနးရ

မလတနးေကျာငးများ၊ အလယတနးေကျာငးများတင ပညာသငကား

လျကရေသာ ေကျာငးသား/ေကျာငးသများအတက ဦးစးဌာန၏

နစပတလညေနနင အခါကးရကကး ေနရကများတင ပညာ

168 

 

သငကားေရး အေထာကအကြပ စာအပစာတမးများနင

အလ ေငများက လဒါနးြခငးများ ေဆာငရကပါမည။

(ငင) အကျဉးဦးစးဌာန

- အကျဉးေထာင၀ငဆနငမအတက အကျဉးသားအငအား များြပားလာ

မအေပ ြဖန ခထားရနငေရးအတက ေနရာလအပချကအရ “က”

အဆင ေမာလမငအကျဉးေထာငအား မလေနရာေဟာငးမ ေနရာ

သစသ ေြပာငးေရ တညေဆာကသားမည ။

- အကျဉးဦးစးဌာန ကးကပကပကမေအာကရ ဖ စညးထားေသာ

အကျဉးေထာင/စခနးများက မ ြပအေနအထား၊ လဦးေရ

သပသညးမ၊ အကျဉးေထာင အေနအထား စသညတအေပ

မတည၍ အဆငေြပာငးလ တးချ ဖ စညးြခငးများက ေဆာငရက

လျကရရာ သာယာဝတ အကျဉးေထာငက “က”အဆင မ ဗဟ

အဆငသလညးေကာငး၊ ေရဘ အကျဉးေထာငက “ခ”အဆငမ

“က”အဆငသလညးေကာငး၊ သတ အကျဉးေထာငက “ခ”

အဆင မ “က”အဆငသ လညးေကာငး၊ ဖျာပအကျဉးေထာငက

“ဃ”အဆငမ “ခ”အဆငသ တးြမင ပး၊ ပတာအ

အကျဉးေထာငက “က”အဆငမ “ဃ”အဆငသ ေလာချြပငဆင

ေဆာငရကသားမည။ ဖ စညးပတင ခငြပထားေသာ မးညငး

အကျဉးေထာငကလညး “က”အဆင အကျဉးေထာငအြဖစ

တညေဆာကဖငလစ ေဆာငရကသားမည ြဖစပါသည။

ေကျာကြဖ အကျဉးေထာငကလညး အေဆာကအဦများ တးချ

ေဆာကလပသားမည။ ထအြပင သာယာ၀တအကျဉးေထာင

အတက ၁၁ ေကဗေအ ဓါတအားလငးအား အစားထးလလယ

ြခငး၊ ေတာငင (၄)မင ေကျာကထတစခနးနင ေအာငချမးသာ

စကပျ းေမးြမေရးစခနးတတင (၆)ခနးတ ၀နထမးေနအမ

ေဆာကလပြခငး လပငနးများေဆာငရကြခငး၊ အြခား

အကျဉးေထာငတတင ပျကစးယယငးေနေသာ အေဆာကအဦများ

169 

 

နင ၀နထမးလငးများအား ြပြပငြခငးလပငနးများ ေဆာငရက

သားမည။

- အကျဉးဦးစးဌာန ကးကပကပကမေအာကရ စခနးများအေနြဖင

မ ြပေနရာ ေဒသရ လဦးေရ၊ လပငနးဆငရာ လအပချကတအရ

ြပငဆငဖ စညးရနအတက ဇငးကျ က ေကျာကထတစခနးက

“ခ”အဆငမ “က”အဆငသလညးေကာငး၊ ဘလငး အမျးသား

ေကျာကထတစခနးက “က” အဆငမ “ခ” အဆငသ

လညးေကာငး အဆငေြပာငးလသတမတရန တငြပေဆာငရက

သားမည။

- အကျဉးဦးစးဌာနတင လကရအသးြပေနေသာ ဥပေဒ၊ နညး

ဥပေဒတမာ ၁၈၉၄ ခနစတင ေရးဆခသည ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒများ

ြဖစ၍ နစေပါငး(၁၀၀)ေကျာ ကာြမငစာ အသးြပခ ပးြဖစသြဖင

ေြပာငးလလာသည ေခတစနစနင ဆေလျာမရေစရနအတက

အကျဉးေထာငဥပေဒ၊ နညးဥပေဒများက ြပငဆငေရးဆလျက ရပါ

သည။ ယငးသေရးဆရာတင ကလသမဂမ သတမတြပဌာနး

ထားသည အကျဉးသားများ ထနးသမးရာတင အနမဆးထားရ

ရမည စနနးများက အေြခခ၍လညးေကာငး၊ အြခား ြပညတငး/

ြပညပမ ပညာရငများ၏ အကြပချကများက အေြခခ၍

လညးေကာငး၊ လကေတ လပကင ေဆာငရကလျကရေသာ

အဆငြမင အရာရများနင အငမးစားယသားကေသာ အရာရ

ကးများ၏ အကဉာဏများ၊ ဥပေဒပညာရငများ၏ အကဉာဏ

များ ထညသငးေပါငးစပ၍ အသစြပနလည ေရးဆေဆာငရက

လျကရသည။ ၀နထမးများကလညး အကျဉးသား၊ အချပသား

များ ထနးသမးေစာငကပရာတင ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒများနင

အည ေဆာငရကနငေရးအတက ရာထးအဆငအလက

တကေရာကသငသည သငတနးများအား ဖငလစပချမည။

170 

 

- အကျဉးသားများ၏ လေနမအဆငအတနး တးတကြမငမားေရး

အတက ေနထငမအပငးတင ေနးေထးေသာ၊ ေလဝငေလထက

ေကာငးေသာ၊ အလငးေရာငလေလာကေသာ အပေဆာငများတင

သတမတထားသည ေနရာအကျယအဝနးအလက ထားရြခငး၊

လေလာကေသာ သးေရများ စစဉေပးြခငး၊ ေသာကေရအတက

အကျဉးေထာငများအတငး ေရသန စကရများ တညေဆာကတပဆင

ေပးြခငး၊ အာဟာရြပည၀၍ ေကာငးမနေသာ အစားအစာများအား

သန ရငးလပဆပစာ စားသးနငေအာင စစဉေပးြခငး၊ မလာစနစ

ကလညး ေရေလာငးမလာစနစသ ေြပာငးလေပးြခငး၊ အညစ

အေကးနင အနအသကများ ကငးစငေအာင ေဆာငရကေပးြခငး၊

ြပငပလေဘာငအဖအစညး၏ အေြခအေနများက မျကေြခမြပတ

ေစရနအတက ရပြမငသကားစကများ တပဆငေပးြခငး၊

သတငးစာ၊ ဂျာနယနငစာအပစာတမးများ ဖတရနငေအာင စစဉ

ေဆာငရကေပးြခငး စသညတက တးြမငလပကင ေဆာငရက

ေပးမည။

- အကျဉးသား၊ အချပသားများ၏ ကျနးမာေရးကအစဉ ေရ ရ ၍

ကးစကေရာဂါများ မြဖစပားေစေရး ကတငေဆာငရကမ

လပငနးများအြဖစ ကျနးမာေရး စစေဆးြခငး၊ ေဆးြဖနးြခငး၊

ကျနးမာေရးပညာေပး ေဟာေြပာြခငးများက လပကငေဆာငရက

ေပးလျကရပါသည။ မကျနးမာေသာ အကျဉးသားများ၊ အချ ပသား

များက အကျဉးေထာငေဆးရများတင စမးသပကသေပးြခငး၊

ြပငပြပညသေဆးရများရ သမားေတာများ၊ အထးကများနငြပသရန

လအပပါက ြပသေပးြခငး၊ အကျဉးေထာငသလညး ပငဖတြပသ

ေပးြခငး၊ ြပငပြပညသေဆးရများသ တငပကသရမညလနာများ

အား တငပကသေပးြခငး စသညတက ေဆာငရကေပးလျက

ရပါသည။ ကျနးမာေရးနင ပတသက၍ ကျနးမာေရးဝနကးဌာနနင

ညနငးကာ ဆရာ၀နနင ကျနးမာေရး၀နထမးများဦးေရ ထပမ

171 

 

တးြမငခန ထား ပး ကျနးမာေရးေစာငေရာကမ လပငနးများ

ေဆာငရကေပးလျကရပါသည။ ေဆးဝါးများကလညးနငငေတာ

ဘ ာရနပေငြဖင ၀ယယြခငး၊ အကျဉးသားများ လပအားြဖင

ကနထတလပေရးအဖ ရနပေငြဖင၀ယယြခငး စသညတြဖင ၀ယယ

ကသေပးလျက ရပါသည။ အြခားကျနးမာေရး အဖအစညးများ

ြဖစသည နယစညးမထားအဖ ၊ ပးတနေဆး ေထာကပေရးအဖ

တကသေသာ လမေရးအဖအစညးများမ အတချပငဗ/

ေအအငဒအကစ အကျဉးသားများအား ေနစဉစမးသပစစေဆးြခငး၊

ပးတန ေဆးဝါးများ တကေကးြခငး၊ နစသမပညာေပး ေဆးေနးမများ

က စစဉေဆာငရကေပးမည။

- ဘာသာတရားအဆးအမသည လ၏စတက ထနးေကျာငးနင

သြဖင အကျဉးေထာငသ ေရာကရလာေသာ အကျဉးသား၊ အချ ပ

သားများအား မမတ ကးကယရာ ဘာသာအလက လတလပစာ

ကးကယခငြပြခငး၊ ၀တြပကးကယရန ေနရာထငခငးများ

သတမတစစဉေပးြခငး၊ ဘာသာေရးပေတာများအလက ကျငးပ

နငေအာင စစဉေဆာငရကေပးြခငး၊ ဘာသာေရးဆရာများကလညး

အခါအားေလျာစာ ၀ငေရာကေဟာေြပာနငရန စစဉေဆာငရက

ေပးြခငးြဖင ယငးတ၏ အကျငစာရတများက ေြပာငးလနငေအာင

စစဉေဆာငရကေပးလျက ရပါသည။ ဗဒဘာသာ၀ငများမာ

အများစြဖစသြဖင အကျဉးေထာငများတင လစဉ တရားစခနး

ဖငလစ၍ ဝပဿနာတရားများက ရမတ ပားများနငေအာင ြပငပမ

ဆရာေတာကးများ၊ ဓမကထကများ၊ လပဂလများက ပငဖတ၍

စစဉ ေဆာငရကမည။

- အကျဉးသားများ ြပစမကျ းလနသည ြဖစစဉများက ေလလာ

သးသပရာတင အသဉာဏနညးပါးမ အသကေမး၀မးေကျာငး

အတတပညာနညးပါးမ၊ စာေပမတတမများေကာင ြဖစပားေကာငး

ေတရရပါသည။ ယငးတအေနြဖင အကျဉေထာငသ ေရာကရ ပး

172 

 

ြပနလည လတ ေြမာကသညအခါတင စာဖတတတသည အေန

အထားမျ း ေရာကရေစေရးအတက ‘အ’သးလး သငတနးများက

စဉဆကမြပတ သငကားပချေပးလျကရပါသည။ ြပငပတင ေကျာငး

တကဆြဖင ြပစဒဏကျခရသများအား အကျဉးေထာငအတငး

ေနထငစဉကာလအတငး ပညာေရးအဆကြပတမ မြဖစေစရန

အတက ပညာေရး၀နကးဌာနနင ညနငး၍ အကျဉးေထာငအတငး

အတနးပညာများ ဆကလကသငကားေစ ပး စာေမးပများေြဖဆ

နငေအာင စစဉေဆာငရကေပးလျက ရပါသည။ အကျဉးေထာငမ

လတေြမာကသညအခါတင အသကေမးမ အတတပညာ

တစရပရပ တတေြမာကပး ေကာငးမနစာ ဘ၀ရပတညနငေရး

အတက စကပျ းေရး၊ ေမးြမေရး၊ ေဆာကလပေရး၊ စကမ

လကမနင အြခားအတတပညာများကလညး သင ကားပချ

ေပးလျကရပါသည။ အကျဉးသား၊ အကျဉးသများကသာမက

အကျဉးသနင ပါလာေသာ ကေလးငယများကလညး မ က

ေကျာငးများ ဖငလစ၍ ပညာသငကားေပးြခငး ေဆာငရက

ပါမည။

- အလဟဿ ေလလငြပနးတးေနသည အကျဉသားများ၏

လပအားက အ ေြခခ၍ နငငေတာအတက တစဖကတစလမးမ

အေထာကအပ ြဖစေစရနနင ကနထတလပမ လပငနးများအား

ေအာငြမငေအာင လပေဆာငရန၊ စားေသာကေရးနင ပတသက ပး

နငငေတာအေပ မခေနမအား အမအခကငးေသာ ဘ၀

ေရာကေအာင လပေဆာငသားရန၊ အကျဉးသားများ လပအား

ြဖင ကနထတလပေရး အဖ ရနပေင တးတကြမငမားေအာင

ရညရယ၍ စကပျ းေရး၊ ေမးြမေရးနင ကနထတလပငနးများ

က လပကင ေဆာငရကမည။

- နငငေတာစမကနးဝင လပငနးကးများ၊ ြပညနယ/တငးေဒသကး

များနင လမးပနးဆကသယမ ခကခေသာ နယစပေဒသ

173 

 

များတင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေနသည

တညေဆာကြပြပငေရး၊ လမးပနးဆကသယေရးစသည ေဒသ

ဖ ဖးေရးလပငနးများတင ၀နထမးများ၏ ကးကပကပကမြဖင

အြခားဌာနဆငရာ လပငနးများနင ပးေပါငးေဆာငရကရန၊

အကျဉးသားများသည တငးရငးသားများြဖစသြဖင ၀နထမး

များအေနြဖင တငးရငးသား စညးလးညညတေရးက အေြခခ၍

ဆကဆထနးသမး ေဆာငရကရန၊ ၀နထမးများအေနြဖင

စကပျးေမးြမေရး စခနးများ၏ ပတဝနးကျငေကျးရာများ

ရ ေဒသခြပညသများနင စကပျးေမးြမေရးလပငနးများ

က အကဉာဏများ ရယေဆာငရကရန၊ စခနးများ၏အနးရ

ဆငးရနမးပါးသများ၊ အမငးမစမးသများက ဝငးက

လပအားေပး ေဆာငရကမည။

- အကျဉးဦးစးဌာနအေနြဖင ပဉမကာလတ တတယ (၅)နစ

ြဖစေသာ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ခနစမ အေြခခ၍ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ခနစထ

က အလက တးတကမရေအာင စမကနးမဝါဒများက

ဆကလက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကသားမည။

(စစ) မးသတဦးစးဌာန

- မးေဘးသတမေရး လပငနးများ ေဆာငရကမည။

- မးေဘးကတင ကာကယတားဆးေရး လပငနးများ ေဆာငရက

မည။

- မး ငမးသတေရး လပငနးများ ေဆာငရကမည။

- သဘာဝေဘးဒဏေကာင ထခကမ ေလျာနညးေစြခငး။

သကဆငရာ အဖအစညး/ဌာနများ၏ လပငနးေဆာငရကမများ

က အေထာကအကြပမည။

- သဘာဝေဘး ကတငြပငဆငြခငး။ သကဆငရာ အဖအစညး/ဌာန

များ၏ လပငနးေဆာငရကမများက အေထာကအကြပမည။

174 

 

- သဘာဝေဘးအလျငအြမန တ ြပနေဆာငရကြခငး။ သဘာဝေဘး

ကျေရာကလာပါက ရာေဖကယဆယေရး အဖများ ချကချငး

ေစလတ၍ ရာေဖကယဆယေရး လပငနးစဉများ ေဆာငရက

နငေရးအတက အသငြပငဆင ထားရမည။

- မလအေြခအေန ြပနေရာကလာေစရန ေဆာငရကြခငး။ သကဆငရာ

အဖ အစညး/ဌာနများ၏ လပငနး ေဆာငရကမများက

အေထာကအကြပြခငးများ ေဆာငရကမည။

- ရာေဖကယဆယေရး အဖများ တးချ ဖ စညးမည၊ စဖ ေလကျင

မည။

- ရာေဖကယဆယေရး လပငနးစဉများ ချမတ၍ ရာေဖကယဆယေရး

အဖများ အဆငလက ေစလတမည။

- ရာေဖကယဆယေရး လပငနးစဉများအတက အသးအေဆာငများ၊

ပစညးကရယာများ၊ သယယ ပေဆာငစရတများ၊ ရကာေငများ၊

ေဆးဝါးများ ရရေရး ေဆာငရကမည။

- အေဆာကအဦများ၊ ေဘးအနရာယ ြဖစေစေသာ ပစညးများ၊

မးေဘး လြခေရးဆငရာ သတမတချကအား လတငး

လကနာ ေဆာငရကမည။

- မးသတတပဖဥပေဒ၊ နညးဥပေဒအား ေခတနင ေလျာညစာ ြပငဆင

ေရးဆ ေဆာငရကမည။

- တပဖ ဝငအငအားတးြမငေရး (အရာရ/အြခားအဆင)။ လကရ

ြမနမာနငင၏ လဦးေရသနး (၆၀)ေပ မတည၍ သေနမးသတ

တပဖဝငအငအားနင ြပညသ၏ လကရ ဖစညးပအငအား အချးမာ

(၁:၈၃၇၁) ြဖစ ပး အငအား (၇၁၆၇)ဦးသာ ရပါသည။ တပဖ ဝင

အငအား (၁:၁၀၀၀) ြဖစေစေရးအတက အဆငလက တးချ ဖ

စညးသားရန လျာထားမည။

- တငးေဒသကး/ြပညနယ မးသတဦးစးရးများ ကပကမရးများ တးချ

ဖစညးမည။

175 

 

- ခရင မးသတဦးစးဌာနရးများ တးချ ဖစညးမည။

- မနယ မးသတဦးစးဌာနရးများ တးချ ဖစညးမည။

- ဗဟမးသတစခနးများ တးချ ဖ စညးမည။

- မ မမးသတစခနးများ တးချ ဖ စညးမည။

- နယေြမမးသတစခနးများ တးချ ဖ စညးမည။

- မးသတဦးစးဌာန၏ရးချပဖစညးပအား ြပငဆငဖစညးမည။

- တငးေဒသကး/ြပညနယမးသတဦးစးရးများ ြပငဆငဖစညးမည။

- ဗဟမးသတစခနးများ ြပငဆငဖစညးမည။

- မ မမးသတစခနးများ ြပငဆငဖ စညးမည။

- နယေြမ မးသတစခနးများ ြပငဆငဖ စညးမည။

- မးသတဦးစးဌာနက ေခတစနစနင လကေလျာညေထမ ရေစရန

အတက မးသတတပဖ၏ တာဝနချနဝတစများနင အဆငတဆပ

များ ရာထးအေခ အေဝ များ ြပငဆငေြပာငးလ သတမတမည။

- မ နယအဆငအပချပမ မမးမသငတနး၊ မးသတစခနးမ း

သငတနး၊ အရာရ(မးသတတပစမးေလာငး)သငတနး၊ ရး

လပငနး ကမးကျငမသငတနး၊ အေြခခေဆးတပစသငတနး၊

အသကကယနညးစနစ ကမးကျငမသငတနး၊ ေရြပငအသက

ကယဆယေရးသငတနး၊ ေလယာဉ မး ငမးသတေရးနင အသက

ကယဆယေရးသငတနး၊ ယာဉေမာငးသငတနး၊ စကြပင

သငတနး၊ အေြခခမးသတပညာသငတနး၊ တနးြမင မးသတပညာ

သငတနး၊ ကနပျတာသငတနး၊ အဂလပစာနင ေခတမမးသတ

ပညာသငတနး၊ အငတာနကနငအးေမးလသငတနး၊ မးသတပညာ

နညးြပသငတနး(အရာရ/အြခားအဆင)၊ အရနမးသတတပဖ ဝင

များ မမးမသငတနးတ ဖငလစသားမည။

- ဖကစ တပဆငြခငး၊ ကနပျတာတပဆငြခငး၊ အးေမးလ

တပဆငြခငး၊ အငတာနက ဝက(ဘ)ဆဒ ထေထာငြခငး၊

176 

 

အငတာနက ကနယကအတငးသ ဝငေရာကြခငး၊ ကးကပမ

ကပကမ ဗဟထနးချပ စနစထေထာငြခငးတ ေဆာငရကမည။

- ရး/ဌာနများနင ဝနထမး အမရာအေဆာကအဦများ ဌာနပငေြမအမည

ေပါကေရး ေဆာငရကမည။

- ယနစအလက မးသတစခနးများ၊ ဝနထမးေနအမနင အြခား

တညေဆာကေရး လပငနးများ ေဆာငရကမည။

- နငငေတာအတက လအပလျကရသည မးသတယာဉ/စက

များအား နငငေတာ၏ ခငြပဘ ာ ရနပေငမလညးေကာငး၊

ြပညတငး/ြပညပ အလရငများထမလညးေကာငး၊ ကယအား

ကယကး နညးလမးြဖငလညးေကာငး၊ ေဒသအာဏာပငအဖ

များ၏ စညးရးေဆာငရကမြဖငလညးေကာငး၊ မးသတဦးစး

ဌာနမ တထငထတလပြခငး စသည နညးလမး (၅) သယြဖင

ြဖညတငးမည။

- စခနးယနစအလက သတမတမးသတယာဉ အေရအတက ြပညမေရး

ြဖညတငးမည။

- သကတမးလန မးသတယာဉများအစားထး လလယြခငး

လပငနး ေဆာငရကမည။

- တငးေဒသကး/ြပညနယ၊ မေတာများတင ေရဂါလန (၅၀၀၀)ဆ

မးသတယာဉများ ြဖညတငးေရး ေဆာငရကမည။

- မးသတယာဉမရေသာ မ နယခများအား သးဘး ဆငကယ

မးသတယာဉ ြဖညတငးေရး ေဆာငရကမည။

- မးသတယာဉ၊ သးဘးဆငကယ မးသတယာဉများ ထားရရန

မသငေလျာေသာ ေဒသများအတက ေထာလာဂျ မးသတယာဉ

ြဖညတငးေရး ေဆာငရကမည။

- အေပါစားမးသတစကများ ြဖညတငးေရး ေဆာငရကမည။

- မးသတေရယာဉများ ြဖညတငးေရး ေဆာငရကမည။

177 

 

- အရနမးသတတပဖ ဝငများအတက တညဝတစေကး ေထာကပ

နငေရး ေဆာငရကမည။

- မ နယအဆငစခနးများတငတယလဖနးများတပဆငသးစမည။

- မ နယအဆငစခနးများတင လပစစမး/ေရရရေရး ေဆာငရက

မည။

- ပရေဘာဂနင ရးသးပစညးကရယာများ ြဖညတငးမည။

- မးငမးသတေရး ပစညးကရယာများ ြဖညတငးမည။

- အေရးေပ ရာေဖကယဆယေရးနင အသကကယပစညးများ ြဖညတငး

မည။

- မးသတယာဉများ ြပြပငမမးမြခငးနင အဆငြမငတငမည။

- လစဉ စကသးဆများ ြဖညတငးမည။

- ကျနးမာေရးအသပညာေပး ေခါငးစဉနင ဘာသာရပများက

လစဉ ဆနထတေဖာ ေဆးေနးပ၌ ထညသငးမည။

- တပဖ ဝငများနင မခသမသားစများ ေဆးရတက ကသမ

ခယရာ တင ေထာကပမည။

- မသားစများအား လမေရး၊ ဘာသာေရး ကစများတင ပးေပါငးပါဝင

ေဆာငရကေစမည။

- အေဆာငေနတပဖဝင (လပျ /အပျ)များ စားရပသာြဖင သကသာ

ေချာငချေရး ေဆာငရကေပးမည။

- တပဖ ဝငများ၏ သား/သမးများအား နစစဉပညာသင

စရတများ ေထာကပေပးမည။

- တပဖဝငများအား သာေရး/နာေရးကစများတင သတမတ

နနးထားြဖင ေထာကပမည။

- တကသလဝငတနး ေြဖဆမည တပဖဝငနင မသားစများအား

စာသငဝငး/ စာကျကဝငးများ ြပလပ ေဆာငရကေပးမည။

- အရန မးသတတပဖဝင အငအားတစနစလင (၁၁၅၅၀) တးချ

ဖစညးမည။

178 

 

- ရာေဖ ကယဆယေရးအဖများ တးချဖစညးမည။

- စာသငေကျာငး အေြခြပ မးေဘးကတင ကာကယေရး အသပညာ

ေပးမည။

- ေစျးများ မးေလာငမ ေလျာနညးေရးအတက အသပညာေပးြခငး၊

ေစျးအရန မးသတတပဖ ဖ စညးေလကျငြခငး၊ မးကငးများ

ချထားြခငး၊ ေနစဉသတေပး နးေဆာြခငးများေဆာငရကမည။

- ရပရာအေြခြပ မးေဘးကတငကာကယေရး အသပညာေပးမည။

- မးေဘးလြခ ေရးနင ရာေဖကယဆယေရးဆငရာ အသပညာေပး

မည။

- အရနမးသတတပဖ ဝငများအား ေလကျငပညာေပးမည။

- ရာေဖကယဆယေရးအဖဝငများအား ေလကျငပညာေပးမည။

- တပဖ ဝငများအား ကမးကျငမနငအရညအေသး ြမငမားလာ

ေစရန ဌာနအတငး/ြပငပသငတနးများ တကေရာကေစြခငး၊

ေလလာေရးခရး ေစလတြခငး၊ အလပရေဆးေနးပများ

ကျငးပြခငး၊ အေတ အ ကများ ဖလယြခငး ေဆာငရကမည။

- နငငတကာမးသတတပဖဝငများ၏ နညးပညာများ၊ ဥပေဒ၊ လပထး

လပနညးများ၊ ရာေဖကယဆယေရးဆငရာ နညးပညာများ၊ မးေဘး

လြခ ေရးဆငရာ သတမတချကများ ေလလာ၍ သေတသနြပြခငး၊

စာတမးများြပစြခငး၊ ဘာသာြပနဆြခငး၊ သငရးညနးတမးြပစြခငး

များ ြမငတင ေဆာငရကမည။

- ြပညသလထ၏ အသကအးအမ ပစညးများက မးေဘးလြခ ေရး

ေဆာငရကမည။

- ြပညသလထအတငး မးေဘးကာကယေရး အသပညာများ ပမ

စမဝင ြပန နေစေရး ေဆာငရကသားမည။

- နငငေတာ အရနအငအားအြဖစ ေလကျင ဖ စညးတညေဆာက

မည။

179 

 

(ဋ)နယစပေရးရာ

(၁) မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည။

(ကက)နယစပေဒသ တည ငမေအးချမးေရး၊

(ခခ) နယစပေဒသတင ေနထငေသာ ြပညသများ၏ လမစးပားဘဝ

ဖ ဖးတးတကေရး၊

(ဂဂ) နယစပေဒသတငးရငးသားလမျးများ၏လစမးအား အရငးအြမစ

ဖ ဖးေရး၊

(ဃဃ)ြပညေထာငစစတဓာတခငမာေစေရး၊

(ငင) ေကျးလကလမစးပားဘဝဖ ဖ းတးတကေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည။

(ကက)နယစပေဒသ၏ လြခ ေရး၊ တရားဥပေဒစးမးေရးနင နယေြမ

ေအးချမးသာယာေရး တက ထနးသမးရန။

(ခခ) နယစပေဒသ ဖ ဖးေရးအတက အေြခခအေဆာကအအများ

တညေဆာကေပးြခငးြဖင တငးရငးသားလမျ းများ၏ လမစးပား

ဘဝ ဖ ဖ း တးတကေစရန။

(ဂဂ) တငးရငးသားလငယများ၏ ဘဝေနာငေရးအတက အေြခခပညာ၊

အဆငြမငပညာနင အသကေမးဝမးေကာငး ပညာရပများသငကား

ေပးရန။

(ဃဃ)တငးရငးသား လငယများ မမေဒသ၏ ဖ ဖးေရး တာဝနများက

အသစတဓာတြဖင ထမးေဆာငေစရန။

(ငင) တငးရငးသားလမျးများ၏ ယဉေကျးမ၊ စာေပ၊ ဓေလထးစတက

ြမတနးစာ ထနးသမးနငေစရန။

(စစ) တငးရငးသားလမျးအချငးချငး ချစကညရငးနးမ ပမခင မေစရန

နင ြပညေထာငစ စတဓာတ တညေဆာကရန။

(ဆဆ)နယစပေဒသများတင ဘာသာ၊ သာသနာ ထနးကားြပနပားေစရန။

(ဇဇ) မးယစေဆးဝါးစကပျးမ လးဝချပ ငမးေစရန။

180 

 

(စျစျ) ေကျးလကေဒသ ဖ ဖ းေရးနင ဆငးရနမးပါးမ ေလျာချေရး

လပငနးစဉက ဝငးဝနး ေဆာငရကေပးရန။

(ညည) နယစပေဒသနင ေကျးလကေဒသေနြပညသများ၏ လမစးပားဘဝ

ဖ ဖးတးတကရန။

(ဋဋ) မ ြပနငေကျးလက လမစးပား ဘဝ ကာဟမကျဉးေြမာငးေစရန။

(ဌဌ) ြမနမာေကျးလကယဉေကျးမက ထနးသမးရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည။

(ကက)နယစပေဒသနင တငးရငးသားလမျးများ ဖ ဖးတးတကေရး

အတက အထးဖ ဖးေရးေဒသများ သတမတမည။

(ခခ) နယစပေဒသရ တငးရငးသားလမျးများ ဖ ဖ းတးတကေရး အတက

နစတ နစရည စမကနးများ ေရးဆမည။

(ဂဂ) နယစပေဒသနင တငးရငးသားလမျ းများ၏ ဖ ဖ းတးတကမ

အေကာငအထညေဖာေရး ဗဟေကာမတမအတညြပ ချမတေပး

ထားေသာ နစတနစရညစမကနးများက အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကမည။

(ဃဃ)နယစပေဒသနင တငးရငးသား လမျးများ၏ ဖ ဖ းတးတကမ

အေကာငအထညေဖာေရး ဗဟေကာမတက လတတေလာ

ေဆာငရကရန ချမတေပးေသာ ဖ ဖးေရး လပငနးများက အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(ငင) နယစပေဒသများ၏ လမစးပားဘဝ အေြခခ အေဆာကအအများ

ြဖစေသာ လမး/တတား လပငနး၊ ပညာေရးလပငနး၊ ကျနးမာေရး

လပငနး၊ စကပျ းေရးလပငနး၊ ေရရရေရးလပငနး၊ ေမးြမေရး

လပငနး၊ လပစစဓါတအားလပငနး ြပညသဆကဆေရး လပငနး၊

ဆကသယေရးလပငနး၊ သာသနာေရးလပငနး၊ အမရာေဆာကလပ

ေရး လပငနးများက နစအလက စမကနးများြဖင တညေထာငေပး

မည။

181 

 

(စစ) နယစပေဒသအသးသးတင ေနထငေသာ တငးရငးသားလငယများ

က အေြခခပညာ အလယတနးမ အထကတနး အထအခမပညာ

သငကားေပးမည။

(ဆဆ)အေြခခပညာ အထကတနးေအာငြမငသည တငးရငးသား လငယ

များကြပညေထာငစတငးရငးသားလမျ းများ ဖ ဖးေရးတကသလ၊

ြပညေထာငစတငးရငးသား လငယများစမးရည ဖ ဖးေရးဒဂရ

ေကာလပများတင အဆငြမငပညာများ သငကားေပးမည။

(ဇဇ) နယစပေဒသရ တငးရငးသားလငယများ အတတက ေနထင

ပညာရာမးရငး တငးရငးသား အချငးချငး ရးရာယဉေကျးမ

ဓေလထးစများက နားလညရငးနးချစကညေစ ပး ြပညေထာငစ

စတဓာတ ခင မလာေစရန ြပစပျးေထာငေပးမည။

(စျစျ) နယစပေဒသရ တငးရငးသားလငယများက ြပညေထာငစ မပ က

ေရး၊ တငးရငးသားစညးလးညညတမမ ပကေရး၊ အချပအြခာ

အာဏာတညတခင မေရးဟေသာ အသစတဓာတများ ကနးေအာငး

ေစရန ပျးေထာငေပးမည။

(ညည) အဆငြမငပညာရပများ တတေြမာက ပးချနတင ဝနကးဌာန

အသးသးတင တာဝနခနအပ၍ မမေဒသ၏ ဖ ဖ းေရးလပငနး

များက ပါဝငေဆာငရကေစမည။

(ဋဋ) နယစပေဒသရ တငးရငးသများက အမျးသမးအမတငးမ သကေမး

ပညာရပများ သငကားေပးြခငးနင သငကားတတေြမာကသည

အသကေမးဝမးေကာငး ပညာရပများြဖငကယပင စးပားေရး

ထေထာငနငသညအထ ပပး ေဆာငရကေပးမည။

(ဌဌ) နယစပေဒသများတင အေသးစား ကနထတလပငနးများနင

အေသးစား စကမလပငနးများ ဖ ဖ းတးတကလာေစရန

ေဆာငရကမည။

(ဍဍ) ေဒသတငး ကမးကျငလပသားများ ြဖစထနးလာေစရနနင အလပ

အကင အခငအလမးများ ရရေစရန ေဆာငရကမည။

182 

 

(ဎဎ) နယစပေဒသများတင စးပားြဖစ ကနထတလပငနးများ ထေထာင

ေပးြခငးြဖင ေဒသခြပညသများ၏ အလပအကငနင အခငအလမး

များ၊ လမစးပားေရးအေြခအေနများ တးတကလာေအာင အေကာင

အထညေဖာ ေဆာငရကေပးမည။

(ဏဏ)နယစပေဒသများတင ဘာသာ၊ သာသနာ ထနးကားြပန ပားေရး

လပငနးစဉများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(တတ)ဘနးစကပျးြခငးအစား စကပျးေရး၊ ေမးြမေရး၊ အမတငး စကမ

လကမ လပငနးများ ထေထာငေပးမည။

(ထထ)နယြခားနယနမတ ေကျာကတငများ၊ အထမးအမတများက

ထနးသမး ေစာငေရာကမည။

(ဒဒ) မ ြပနငေကျးလက လမစးပားဘဝ ကာဟမ ကျဉးေြမာငးေစေရး

အတက မဟာဗျဟာ အစအမများ ချမတ ေဆာငရကေပးမည။

(ဓဓ) ေကျးရာချငးဆကလမးများ၊ ခရငချငးဆကလမးများ ေဖာကလပ

ေပးမည။

(နန) ေကျးလကေဒသ သနရငးေသာ ေသာကသးေရ ရရေရး ေဆာငရက

ေပးမည။

(ပပ) ေကျးလက မးလငးေရးေဆာငရကေပးမည။

(ဖဖ) ေကျးလကကနထတလပငနးများ ေဖာထတေဆာငရကေပးမည။

(ဗဗ) ေကျးလကစးပားေရးလပငနးများ ေဖာထတေဆာငရကေပးမည။

(ဘဘ) ေကျးလကလစမးအားအရငးအြမစဖ ဖးတးတကေအာင

ေဆာငရက ေပးမည။

(မမ) ေကျးလကယဉေကျးမနင ဓေလထးစများ ေဖာထတထနးသမးမည။

(ယယ)ေကျးလကြပညသများအတက အေသးစားေချးေင လပငနးများ

ေဆာငရကေပးမည။

183 

 

(ဌ) နငငြခားေရး

(၁) မဝါဒ များမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)လတလပ၍ တကကပး ဘကမလကေသာ နငငြခားေရး မဝါဒနင

အည ကမာ ငမးချမးေရးနင နငငအချငးချငး မတဝတမပျက

ေပါငးသငး ဆကဆေရးကေရ ရ ပး ေဒသတငးနင အြခားနငငများ၊

ကမာကလသမဂ အပါအဝင နငငတကာ အဖအစညးများနင

တကကစာ ဆကလကပးေပါငး ေဆာငရကသားရနနင နငင တကာ

နင ဆကဆေရး တးြမင ေဆာငရက ပး နငငေတာအကျ း စးပား

ြဖစထနးေစေရး၊

(ခခ) ြပညပနငငများနငေသာလညးေကာငး၊ ေဒသတငး အာဆယနငင

များ နငေသာလညးေကာငး ချစကညရငးနးစာ ဆကဆလျက

နငငေတာ ၏အကျးစးပားက ထေရာကစာ အေထာကအကြပ

နငရန သတမန နညးလမးြဖင ညနငး ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) ၂၀၁၅ခနစတင ေဖာေဆာငမည အာဆယအသကအဝနး ထေထာင

ေရး လပငနးစဉများက ေဆာငရကသားေရး၊

(ဃဃ)နငငေတာ၏ ဘ ာေငက စနစတကျ အကျ းရစာ ခးြခေခတာ

သးစေရး၊

(ငင) အမနးချငး နငငများနင ချစကညရငးနးစာ ေနထငနငေရး

နယနမတ သတမတြခငးများအား ေဆာငရကရနနင မမနငငေတာ

၏အကျး၊ နငငသားတ၏အကျးက ကာကယ ေစာငေရာကေရး၊

(စစ) ြမနမာက ကမာက သရနငရန ကျယကျယြပန ြပန ေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချက များမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)နငငတကာ မျကနာစာတင ြပညပနငငများနင သတမန

ဆကဆေရး က တးြမငေစေရးအတက ြပညပနငငများတင

သရးသစများ တးချ ဖငလစနငေရး ေဆာငရကရန။

(ခခ) ြပညပနငငများနင ေသာလညးေကာငး၊ ေဒသတငး အာဆယ၊

ဘငးမစတက၊ ဂျအမအကစစေသာ အဖ ဝငနငငများနင ေသာလညး

ေကာငး၊ ပမချစကည ရငးနးစာ ဆကဆ ပး နငငေတာ၏

184 

 

နငငေရး၊ စးပားေရး၊ လမေရး၊ ကနသယေရး၊ သပနညးပညာ၊

စမးအင၊ စကပျ းေရး၊ လမးပနးဆကသယေရး စသည

က အသးသး ဘကစဖ ဖ း တးတကေအာင ကးပမး

ေဆာငရကသားရန။

(ဂဂ) ြပညပနငငများတင သရးများ အသစ ေဆာကလပြခငးနင ရ ပးေသာ

နငငပင အေဆာကအဦများက ေရရညတညတ ခင မေစေရး အတက

ြပြပငထနးသမးေရး လပငနးများကပါ ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)ြပညပနငငများရ နငငသားများအကျးက ကာကယ ေစာငေရာက

ေပးရန။

(ငင) နငငပင နယနမတ မတတငများ မမးမြခငး၊ အသစတးချ စကထ

ြခငးလပငနးများက အမနးချငးနငငများနင ညနငးေဆာငရကရန

နင ြမနမာေရပငနကမင တးြမင သတမတနငေရးအတက

တတကမးသည ပညာရငများနငညနငး ပး ေြပလညစာ ပးေပါငး

လပေဆာငရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည-

(ကက)ြပညပနငငများတင ဖငလစထားေသာ ြမနမာသရး(၃၃)ရး၊ အဖ ရး

(၃)ရး၊ ေကာငစစဝနချပရး(၄)ရး၊ စစေပါငး(၄၀)ရး ဖငလစထား

ရ ပး ြဖစရာလာမည ပဉမကာလတ ငါးနစတင သရး (၃)ရး တးချ

ဖငလစမည။

(ခခ) ပမေကာငးမနေသာ နငငတကာဆကဆေရးက အေထာကအက

ြဖစရနအတက မြဖစမေန လအပလျကရေသာ နငငြခားေရး

ဝန ကးဌာန ရးအေဆာကအဦသစအား နငငြခားေရးဝန ကးဌာန၏

လအပချကနင အည ပစေရးဆ တညေဆာကသားမည။

(ဂဂ) ငလျငဒဏေကာင ထခကပျကစးခရ ပး ဆကလကအသးြပရန

အနရာယရေနေသာ တကျ မ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦအား

အသစ ြပနလည တညေဆာကသားမည။

(ဃဃ)နယးေဒလ မ ၊ စစသရးနင ဝနထမးများ ေနအမေဆာကလပမည။

185 

 

(ငင) ကာလာလမပ မ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦဝယယမည။

(စစ) ပါရ မ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦဝယယမည။

(ဆဆ)ဆးလ မ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦ လပစစမးက းလငးများ

လလယရနနင ေရပကလငးများ မမးမမည။

(ဇဇ) လနဒန မ ၊ ြမနမာသရးသရး ဝနထမးေနအမများ အကးစား

မမးမမည။

(ဈဈ) နယးေယာက မ ၊ အဖရး အေဆာကအဦအကးစားမမးမမည။

(ညည)ဝါရငတန မ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦ အကးစားမမးမမည။

(ဋဋ) ဗယငကျနး မ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦ အကးစားမမးမမည။

(ဌဌ) ဂျကာတာမ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦ အကးစားမမးမမည။

(ဍဍ) ကငဘာရာ မ ၊ ြမနမာသရး အေဆာကအဦ အကးစားမမးမမည။

(ဎဎ) အြပညြပညဆငရာ အဖအစညးများနငေသာလညးေကာငး၊ ေဒသ

ဆငရာ အဖအစညးများြဖစေသာ အာဆယ၊ ဘငးမစတက၊

ဂျအမအကစစေသာ အဖအစညး၀င နငငများနင ပးေပါငး

ေဆာငရကြခငးြဖင နငငေတာ၏ အကျ းစးပား ဖ ဖ းတးတကေရး

အတက ေစျးကကရရေရး တးြမင ေဆာငရကမည။

(ဏဏ)ြပညပနငငများတင နငငပင အေဆာကအဦများ ေဆာကလပြခငး

ြဖင ေရရညတင ကမာနငအဝမး ကးြမငလာေသာ လေနမ စရတ

အရ တးြမငလာေသာ ရးခနး၊ ေနအမခနး ငားရမးခများက

သကသာေစေအာင နငငေတာ၏ ဘ ာက ခးြခေခတာသည

အေနြဖင ကျစလစစာ သးစမည။

(တတ)ြပညပနငငများတင ရ ပးေသာ နငငပင အေဆာကအဦများက

လညး ေရရည တညတခင မေအာင နစစဉမမးမထနးသမးမည။

(ထထ)သရးများတးချ ဖငလစြခငးြဖင ကမာလည ခရးသားလပငနးက

ကျယကျယြပန ြပန ေကာြငာေပးြခငးတြဖင ြမနမာက နငငတကာ

မ သရေအာင ေဆာငရကမည။

186 

 

(ဒဒ) နငငေတာ၏ အချပအြခာအာဏာ တညတခင မေရး နငငေတာ၏

ပငနက နယနမတအား မထပါးေစေရးအတက နစစဉ နယနမတ

မတတငများ မမးမြခငး၊ အသစစကထြခငးတက အေလးထား

ေဆာငရကမည။

(ဓဓ) ြပညပနငငများတင ေရာကရေနေသာ နငငသားများအား လအပ

သည အကအည ထေရာကစာေပးမည။

(ဍ) အမျးသားစမကနးနင စးပားေရးဖ ဖးတးတကမ

(၁) မဝါဒ များမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည။

(ကက)အရညအေသး ရေသာ စာရငးအငး ကနးဂဏနးများ ြဖစေပ ေစေရး

နင စာရငးအငးစနစ ြပြပငေရး၊

(ခခ) အမျးသားစာရငးစနစ ၂၀၀၈ သ ကးေြပာငးရာတင လအပေသာ

စးပားေရး စစတမးများ ေကာကယနငေရးအတက ဖ စညးပ

အငအား တးြမင၍ စာရငးဇယား၊ ကနးဂဏနး မနကနေရး

ေလကျင ြပငဆင ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) အမျးသားဘကစ ဖ ဖးတးတကေရးစမကနး တငသငးနငေရး

အတက ေဆာငရကေရး၊

(ဃဃ)နငငေတာတင လမစးပား ဖ ဖ း တးတကရန အေြခခ အေဆာက

အအ ဖ ဖးမတင ြပညပ ေငေကးအကအည၊ အေထာကအပနင

ကမးကျငမ အကအညများ စစညးရရေရးအတက ြပညပအဖ

အစညးများ၊ နငငများနင စးပားေရး ပးေပါငး ေဆာငရကေရး၊

(ငင) ေကျးလကေဒသ ဖ ဖးတးတကေရးနင ဆငးရမ ေလျာနညးေရး

လပငနးစဉနင နငငေတာ၏ လမစးပား ဖ ဖ းတးတကေရးအတက

အေထာကအကြပမည လပငနးစမချကများက စစစေဆာငရကေရး၊

(စစ) အာဆယစးပားေရး ေပါငးစညးေရးအတက အေထာကအကြပ

လပငနးများ ေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)နငငေတာ အစးရအဖ မ ကးကားရန လအပေသာ နငငေတာမ ေခတ

အဆကဆက ေဆာငရကခသည နငငေရး၊ လမေရးနင ယဉေကျးမ

187 

 

ဆငရာ မတတမးမတရာများအား အေထာကအကြပေပးြခငးတြဖင

နငငေတာနင ြပညသတစရပလးမ အားထားသည ေမာကနးတက

အြဖစ ရပတည ေဆာငရကေရး၊

(ဇဇ) နငငေတာအေနြဖင ေဆာငရကေသာလပငနး စမကနးများအား

ြဖစနငေချရ /မရ၊ စးပားေရးရေထာငမ အကျးအြမတရနငမ ရ/မရ

စစစေပးေရး၊

(စျစျ) အေကာငအထညေဖာ ပးေသာ စမကနးများအား စစစ သးသပ၍

အစးရ အဖသ အစရငခ တငြပေပးေရး၊

(၂) ရညမနးချက များမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည။

(ကက)အမျးသား ဖ ဖးေရးစမကနး ေရးဆနငေရးအတက သကဆငရာ

ဝနကးဌာနများ၊ ေဒသဆငရာ ြပညနယနင တငးေဒသကး အစးရ

အဖ များနင ညနငး ေဆာငရကရန။

(ခခ) နငငေတာနင ဌာနဆငရာ၊ ပဂလကအဖအစညး အသးသး၏

စးပားေရး၊ လမေရး သတငးအချကအလကများ၊ စာရငးအငးများ

က မနမနကနကနစစညး၍ မတတမး တငထနးသမး ပး နငငေတာ

သ စစစ သးသပ တငြပရန။

(ဂဂ) ဂျအမအကစ စးပားေရး ပးေပါငးေဆာငရကေရး လပငနး စမချက

များ အေကာငအထညေဖာေရးအတက သကဆငရာ က များနင

ညနငး ေဆာငရကရန။

(ဃဃ)၂၀၁၄ ခနစတင ြမနမာနငငမ အာဆယစးပားေရး ဝန ကးများ

အစညးအေဝး သဘာပတအြဖစ တာဝနယ ေဆာငရကနငေရး

အတက လအပသညများ ြပငဆင ေဆာငရကရန။

(ငင) နစနငငအချငးချငး စးပားေရး ပးေပါငးေဆာငရကမ၊ ကလသမဂ

အဖအစညးများနင ပးေပါငးေဆာငရကသည လပငနးများတင

ပးေပါငး ညနငး ေဆာငရကေပးရန။

(စစ) နငငေတာ၏ လပငနးစမကနးများအား စစစ သးသပရန။

188 

 

(ဆဆ)နငငေတာအတငး နငငြခားရငးနးြမ ပနမနင နငငသား ရငးနး

ြမ ပနမ လပငနးများ လယက ေချာေမ စာ ေဆာငရကနငြခငးြဖင

ရငးနးြမ ပနမ တးတကေစ ပး နငငေတာ ဖ ဖးတးတကမ စမကနး

များအား အေထာကအကြပရန။

(ဇဇ) ပဂလကစးပားေရးလပငနး တးချ လပကငနငေစရနအတက ကမဏ

လပငနးများ၊ အစစပလပငနးများနင စးပားေရးဆငရာ အသငးအဖ

များ ထေထာငမက အားေပး ေဆာငရကြခငးြဖင နငငေတာ၏

စးပားေရး ဖ ဖး တးတကေစရန။

(ဈဈ) ၂၀၁၃ခနစ၊ ဇနနဝါရလအတငး ပထမအကမ ြမနမာဖ ဖးေရး

ပးေပါငး ေဆာငရကမ ဖရမ ကျငးပရန။

(ညည) ၂၀၁၃ ခနစ၊ ဇနလအတငးကမာ စးပားေရးဖရမကျငးပရန။

(ဋဋ) လမစးပားအညနးကနးများက ေပါငးစတငထတြပနနငရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည။

(ကက)အမျ းသားစမကနးေရးဆရာ၌ လကရအသးြပေနေသာ ၁၉၆၈

ခနစ၊ အမျ းသားစာရငးအငးစနစ မ ၂၀၀၈ ခနစ အမျးသား

စာရငးအငးစနစသ ေြပာငးလေရးအတက သငတနးများေပးြခငး၊

ေကာကယရရသည ကနးဂဏနးများက ကနပျတာ ပရဂရမများ

ြဖင စမးသပ စာရငးေရးသငးြခငးများ ေဆာငရကမည။

(ခခ) က စမကနးတာ၀နယသည ၀နကးဌာနများနင ေဒသနရ

စမကနး တာ၀နယသည တငးေဒသကး/ြပညနယ အစးရအဖ များ

မ နငငပင၊ ပဂလကနင အသငးအဖများအတက ေကာကယထား

သည စာရငးများက ေပါငးစပညနငး၍ အမျ းသားဘကစဖ ဖ း

တးတကေရး စမကနး ေရးဆမည။

(ဂဂ) တးချ ဖ စညးထားသည ဖ စညးပနငအည လအပသည အမရာ၊

ရးခနးများ ေဆာကလပရနနင ရးအသးအေဆာင ပစညးများ၊

ေမာေတာယာဉစသည ရးအသးအေဆာငများ ပပးမည။

189 

 

(ဃဃ)ဌာနဆငရာများနင ေဒသနရဆငရာများမ စာရငးများ ရယ စစညး

ထတြပနမည။

(ငင) စာရငးအငးများ မနကနေစေရးအတက လအပမည စစတမးများ

ေကာကယမည။ လမစးပားအညနးကနးများ က ေပါငးစထတြပန

နငေရးအတက ဌာနအသးသးနင ပးေပါငးေဆာငရကမည။

(စစ) နငငတကာ စသတမတချကများနင ကကညမက စစစ ေဆာငရက

မည။

(ဆဆ)စာရငးအငး ဥပေဒအား ေခတနငေလျာညစာ ြပငဆငေရးဆ

ေဆာငရကမည။

(ဇဇ) ေမာကနးဥပေဒအသစ ေရးဆေရး ေဆာငရကမည။

(စျစျ) နငငေတာ၏ မတတမးများ ထနးသမးေဆာငရကမည။

(ဎ)လဝငမကးကပေရးနငြပညသအငအား

(၁) မဝါဒများ မာေအာကပါအတငးြဖစပါသည။

(ကက)နငငေတာတညတေရး၊ အချပအြခာအာဏာ တညတခင မေရးနင

“ကမာတည သေရ ြမနမာနငငတညရရမည၊ ကမာတညသေရ

ြမနမာလမျး တညရရမည” ဟေသာ ေဆာငပဒနငအည ဤဝန ကး

ဌာန၏ အဓကလပငနး တာဝန(၃)ရပ ြဖစေသာ လဝငမ

ကးကပေရးလပငနး၊ အမျးသားမတပတငေရးနင နငငသား

မတပတငေရးလပငနး၊ ြပညသအငအား စာရငးေကာကယ

ထနးသမးေရးလပငနး စသညလပငနးရပများအား မဝါဒအြဖစ

သတမတေဆာငရက သားမညြဖစ ပး ဝနထမးများမ မျးချစ

စတဓါတကအေြခခ၍ ဥပေဒလပထးလပနညး များနငအည ေခတမ

စနစကျသည အဆငြမင နညးပညာ အသးြပ၍ စမးရညထကြမက

ေသာလစမးအားအရငးအြမစများအား အသးချေဆာငရကသားေရး၊

(ခခ) နငငေတာစမကနးများအတက အေထာကအကြပေစမည ခငမာ

တကျေသာ လဦးေရဆငရာ စာရငးဇယားများအား ေကာကယ

ထနးသမး၍ ထေရာက မနကနစာ အသးြပနငေစေရး၊

190 

 

(၂) ရညမနးချကများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည။

(ကက)ဝနထမးများ၏ အရညအေသး တးတကလာေစေရးအတက ရာထး

အဆငအလက စမးရညြမငတငေရး မမးမသငတနးများအား

ဝန ကးဌာန၏ အစအမများြဖင ဖငလစသားရန။

(ခခ) ဝနကးဌာန၏လပငနးများက အသငသ ာနနင အနစသာရ

ေြပာငးလတးတကေရးနင ြပညသအားအသငသစြဖင ဆကဆေရး

စနစများအား ေလကျင ေဆာငရကသားရန။

(ဂဂ) နငငတကာမ ြပေလေကာငးအဖ စနနးအရ ရနကနအြပညြပည

ဆငရာေလဆပ၊ ေနြပညေတာ အြပညြပညဆငရာေလဆပ၊

တတားဦး အြပညြပညဆငရာေလဆပနင နယစပေဒသဝငေပါက

(၂၆) ေပါကတတင ခရးသား အေထာကအထားများအား စကြဖင

ဖတရ စစေဆးနငသညစနစြဖင ေဆာငရကသားနငေရးအတက

လအပသည ကနပျတာနင စကပစညးများက တပဆငေဆာငရက

သားရန။

(ဃဃ)ြပညဝင/ြပညထက စနစများလယကေချာေမေစေရးအတက ေခတမ

နညးပညာသး စကကရယာများ တပဆငြခငးနင စမးရညြပည

ကမးကျင ဝနထမးများ ေမးထတြခငးအား အဆငဆင စမချကများ

ချမတ၍ ေလကျင ေဆာငရကသားရန။

(ငင) ေြပာငးလလာေသာ ေခတစနစနငအည ြပညပမ အသပညာရင၊

အတတပညာရငများ၊ အရငးအနးများ စးဝငလာနငေရးအတက

လအပေသာစနစများက တစစထကတစစ တးချ ေဆာငရကသား

ရန။

(စစ) ၂၀၁၃ ခနစ၊ မတလ(၃၀)ရကေနမ ဧ ပလ(၁၀)ရကေနအထ စမးသပ

သနးေခါငစာရငး ေကာကယရန။

(ဆဆ)၂၀၁၃ ခနစ၊ ေအာကတဘာလ (၁)ရကေနရ လဦးေရစာရငး

တကချကရန။

191 

 

(ဇဇ) ၂၀၁၄ ခနစ၊ မတလ(၃၀)ရကေနမ ဧ ပလ(၁၀)ရကေနအထ လဦးေရ

နင အမအေကာငးအရာ သနးေခါငစာရငး ေကာကယရန။

(စျဈ) လဦးေရဆငရာ သတငးအချကအလကများက အချနနငတစေြပးည

ထတြပနနငရနအတက လဦးေရသတငး အချကအလက ဗဟဌာန

တစခ ထေထာငရန။

(ညည) လဦးေရနငအမအေကာငးအရာ သနးေခါငစာရငးဥပေဒြပဌာနးရန။

(ဋဋ) လဦးေရဆငရာ သေတသနလပငနးများ ေဆာငရကရန။

(ဌဌ) လဦးေရစာကညတကက စာကညတကအချငးချငး လပငနးကစ

ရပများက အနလငးမ ဆကသယတးြမင ေဆာငရကသားရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည။

(ကက) လဝငမ ကးကပေရးလပငနး (ြပညဝငစနစ)

- ကနဦးအဆငအြဖစ လပငနးဗဇာ ြဖင ဝငေရာကလာသများအား

ဆက ေရာကဗဇာစနစနင လယကေအာင ေဆာငရကသားပါမည။

- ြပညပခရးသညများ (အထးသြဖင ကမာလညခရးသညများ)

အတက လယကလျငြမနစာ ဝငေရာကနငေစရန ြပညဝငခင

အနလငးစနစြဖင အစားထး ေဆာငရကသားပါမည။

- နယစပအမနးချငး (၅)နငငအနက နစနငငသေဘာတစာချပ

ချပဆရန ကျနရေနေသာ အနယနငငနင သေဘာတစာချပ

ချပဆနငေရး ဆကလက ေဆာငရကသားပါမည။

- ဂျအမအကစ၊ အာဆယ၊ ဘငးစတက၊ ဧရာဝတ-ေကျာကဖရား-

မေခါငေဒသစးပားေရး ပးေပါငးေဆာငရကမဆငရာနညးဗျဟာ

အဖ စသည ေဒသတငး အဖအစညးများနင စပလျဉး၍

သကဆငရာ ဝနကးဌာနများမ ေဆာငရကေနသည လပငနး

များတင လဝငမ ကးကပေရးဆငရာ လပငနးများအား ပးေပါငး

ေဆာငရကသားပါမည။

192 

 

- အြပညြပညဆငရာေလဆပများတင ခရးသားအေထာကအထား

များအား စကြဖင ဖတရစစေဆးနငသည စနစအားတးချ

တပဆင ေဆာငရကသားပါမည။

- အြပညြပညဆငရာ ေလဆပများမ ဝငေရာက/ထကခါေသာ

ခရးသညများ၏ အချကအလကများအား အချကအလကများ

သမးဆညးသည ပရဂရမများြဖင သမးဆညးေဆာငရက

နငေရးနင စကြဖငဖတရ စစေဆးနငေသာ ခရးသား အေထာက

အထားများ စနစြဖင ေဆာငရကသားနငရန လအပမည

ကနပျတာနင စကပစညးများ ြပညြပညဝဝ တပဆငေဆာငရက

သားပါမည။

- အြပညြပညဆငရာေလဆပ၊ နယစပ ၀ငေပါက/ထကေပါကများ၊

တငးေဒသကး/ြပညနယ ဦးစးဌာနမးရး၊ ဦးစးရးချပတနင

ဆကသယနငသည ေခတမစကကရယာများ တပဆင၍ အချန

နငတစေြပးည သတငးပစနစ တညေဆာက ပး၊ နယစပေဒသ

၀ငထက သားလာမများ ထနးချပေရး ကနယကစနစ

တညေဆာကေရးအတက ေဆာငရက သားပါမည။

- ြမနမာနငငအတငးသ အေကာငးအမျးမျးြဖင ဝငေရာကခ ပး

ေနခင သကတမးတးြမငလသည နငငြခားသားများအား ေနခင

သကတမးတးြမငေပးရာတင စကြဖငဖတရနငသည ဗဇာစနစ

အား တပဆင ေဆာငရကသားပါမည။

(ခခ) နငငြခားသားများ ထနးသမးေရး

- နငငေတာ၏မဝါဒနငအည နငငေတာဖ ဖးေရးအတက ပးေပါငး

ေဆာငရကေနေသာ နငငြခားသားများနင ကမာလညခရးသည

များ စနစတကျ ရေစေရးနင လဝငမကးကပေရးဆငရာ

လပငနးများ စနစတကျရေစေရးအတက နငငြခားသား

ထနးသမးေရးလပငနးများက ဆကနယေနေသာ ဝနကးဌာန

များနငပးေပါငး၍ တငးေဒသကးနငြပညနယ အလက၊

193 

 

လမးေကာငးအလက သတငး အချကအလက နညးပညာစနစြဖင

ဆကသယ ေဆာငရက သားပါမည။

- နငငြခားသား ထနးသမးေရးလပငနး ပမေအာငြမငေရးအတက

တငးေဒသကး/ြပညနယများတင နငငြခားသားထနးသမးေရး

အဖများ ဖ စညးတာဝန ေပးအပသားပါမည။

- ြမနမာနငငတင နငငြခားသား အမေနထငခငစနစ အေကာင

အထညေဖာနငေရးအတက အမေနထငခင စနစဆငရာ

နညးဥပေဒ (မကမး)က ေရးဆလျကရရာ ၂၀၁၃ ခနစအတငး

အမေနထငခင စနစက စတင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက

သားပါမည။

- အထးစးပားေရးဇနများ ဖငလစချနတငးတင မမဌာနမ ဝနထမး

များအား ပးတတာဝနချထား ေပးသားမညြဖစ ပး၊ အထး

စးပားေရးဇနများတင တာဝနထမးေဆာငေနေသာ နငငြခား

သားများ၏ ြပညဝငခင၊ ေနခင တးြမငေရး၊ နငငြခားသား

မတပတင ကစရပများအား တစချနတညး တစ ပ ငတညး

တစေနရာတညးြဖင ေဆာငရကေပးနငေရး စမေဆာငရကသား

ပါမည။

(ဂဂ) အမျ းသားမတပတငေရးနင နငငသားမတပတငေရးလပငနး

- တငးေဒသကး/ ြပညနယအန ေမးရာပါ နငငသားများ

(တငးရငးသားများ)အား မးပငစမချကများြဖင စဉဆကမြပတ

ေဆာငရက သားပါမည။

- မးပငစမချကများတင ေမးဖားသများ အမေထာငစစာရငးအမည

တးြခငး၊ ေသဆးသများ အမညစာရငးပယဖျကြခငး၊ ေြပာငးဝင

လာသများစစစစာရငးတးြခငး၊ ေြပာငးထကသားသများ စာရငး

ပယဖျကြခငး၊ အမေထာငစလဦးေရစာရငး ေပျာကဆး/ပျကစး

မတထတေပးြခငး၊ အမေထာငစလဦးေရစာရငး ခထကြခငး၊

အသက(၁၀)နစ ြပည/အသက (၁၈)နစြပည နငငသား စစစေရး

194 

 

ကတြပား ထတေပးြခငး၊ အသက(၁၀)နစြပညမ အသက(၁၈)

နစြပည နငငသားစစစေရးကတြပား လလယထတေပးြခငး၊

နငငသားစစစေရးကတြပား ေပျာကဆး/ပျကစးမတ ထတေပး

ြခငး၊ လမျ း၊ ဘာသာစသညြဖင ြပငဆငေြပာငးလြခငးလပငနး

များက ေဆာငရက သားပါမည။

- ပငလငးထငသာ ြမငသာရမနင လာဘေပးလာဘယ ပေပျာက

ေစေရးအတက အမျ းသားေရးတာဝနအြဖစ သတမတ၍

စမချက ချမတေဆာငရကသားပါမည။

- ြပညသလထများအေနြဖငလညး၊ မမဌာန လပငနးအေပ

ပငလငးထငသာ ြမငသာရေစရနနင အြမငကညလငစာြဖင

ကငးဆငးလပငနးများ ေဆာငရကရာတင စတပါဝငစားစာ

ပါဝငပးေပါငး ေဆာငရကနငရနအတက ေရဒယ၊ ရပြမင

သကား၊ သတငးစာ၊ ဂျာနယ၊ လကကမးစာေစာငအပါအဝင

မဒယာ နညလမးမျးစတမတစဆင သနရငးေသာ အစးရအြဖစ

သကေသြပနငရန အသပညာေပးေရးလပငနးများအား တးချ

ေဆာငရကသားပါမည။

- တညဆဥပေဒ လပထးလပနညးများနငအည အစးရမဟတ

ေသာ အဖအစညးများ၊ ေနာေဝဒကသညဆငရာ ေကာငစနင

ယအနအတချစအာရ အစရသညအဖအစညးများနင ပးေပါငး၍

ြပညသအများ ကနကျစရတ သကသာစာြဖင နငငသားစစစေရး

ကတြပား လကဝယရရေစေရး ေပါငးစပေဆာငရကသားပါမည။

- ရးရမတတမးမတရာများြဖင တငဆငစစေဆးရန လအပ ပး၊

ကငးဆငးေဆာငရကြခငး မြပနငေသာ ေသးေနာြပညသများ

၏ နငငသားြဖစမ အေြခအေနများအား စနစတကျ အချနယ၍

ေဆာငရကေနမက စနစတစရပ ချမတကးကပ၍ ပငလငး

ြမငသာထငးရားစာ အသေပးြခငးတြဖင လထအေြခြပစနစက

ေဆာငရကေပးပါမည။

195 

 

- ထာဝစဉ ထနးသမးထားရနလအပေသာ မတတမးမတရာများ

အား သဘာဝေဘးအနရာယနင၊ အေမာငပ ေယာဂေကာင

ပျကစးဆးရးမ မရေစေရးအတက နညးပညာအသးြပစနစသ

တစဆင ပးတစဆင ေြပာငးလ ေဆာငရကသားပါမည။

(ဃဃ) ြပညသအငအားစာရငးေကာကယထနးသမးေရးလပငနး

- ၂၀၁၄ ခနစ လဦးေရနင အမအေကာငးအရာ သနးေခါငစာရငး

ေကာကယြခငးလပငနးအတက ကတငြပငဆငြခငးလပငနး

များြဖစသည ေြမပေရးဆြခငးလပငနး၊ သတငးနငြပနကားေရး

လပငနးများ ေဆာငရကြခငး၊ စာရငးဇယား ြပစြခငးလပငနး

များအတက လအပသည စကပစညး ကရယာများ ဝယယ

တပဆငြခငး၊ ဝနထမးများအား ေလကျငသငကားေပးြခငး၊

ေမးခနးပစပါ အချကအလကများက အသးြပသများနင ညနငး

သည အလပရေဆးေနးပ ကျငးပြခငး၊ ေမးခနးပစများ

အတညြပြခငး၊ လကစစာေစာငများြပစြခငးများက ေဆာငရက

သားပါမည။

- ၂၀၁၄ ခနစတင လဦးေရနင အမအေကာငးအရာ သနးေခါင

စာရငးေကာကယရနအတက ဗဟသနးေခါငစာရငး ေကာမရင၊

ဗဟသနးေခါငစာရငး ေကာမတနင တငးေဒသကး/ြပညနယ၊

ခရင၊ မ နယ၊ ရပကက/ေကျးရာအပစ ေကာမရငအဆငဆင

ဖ စညးြခငးနင သနးေခါငစာရငးေကာကယေရးအတက ကတင

ြပငဆငမလပငနးများ ေဆာငရကြခငးများက ေဆာငရကသား

ပါမည။

- ၂၀၁၃ ခနစ၊ စမးသပသနးေခါငစာရငး ေကာကယြခငး လပငနး

က ေတရရာအရပတင ေကာကယသညမနင တစအမတကဆငး

ေကာကယသည နညးလမးကအသးြပ၍ တငးေဒသကး/

ြပညနယ(၁၄)ခရ မ နယ(၂၀)တင မ ၊ ရပကက (၅)ခနင

ေကျးရာ (၁၅) ခတင ေကာကယသားပါမည။

196 

 

- စမးသပသနးေခါငစာရငး ေကာကယေရးအတက မ နယ

ေရးချယြခငး၊ ေရးချယထားေသာ မနယများ၏ မ နယအညနး

နင မ မ ေြမပများက ပထဝသငြပငလကဏာ အေနအထားနင

ဆငေသာသတငးအချကအလက နညးပညာသး၍ ထတလပ ပး

သကဆငရာ မ နယများသ ေပးပ၍ ရပကက၊ ေကျးရာအပစ

နယနမတပါဝငေသာ ေြမပများေရးဆြခငး ေကာကကကခနညး

နင ေကာကကကေြမပေရးဆရန သငတနးေပးြခငး၊ စာရငး

ေကာကကကခြခငး၊ စာရငးစစစာရငးေကာကများ ေရးချယ

ခနထား၍ သငတနးေပးြခငး လပငနးများက ေဆာငရကသား

ပါမည။

- စမးသပသနးေခါငစာရငး ေကာကယြခငးလပငနး ေဆာငရက

ရန ေရးချယထားေသာ ရပကကနငေကျးရာအပစ (၁)ခစတင

ေကာကကက (၅)ခစခ၍ ၂၀၁၃ ခနစ၊ မတလ(၃၀)ရကေနမ

ဧ ပလ (၁၀)ရကေနအထ (၁၂)ရကကာ ေကာကယသားပါမည။

- ၂၀၁၃ ခနစ၊ ေအာကတဘာလ(၁) ရကေနလဦးေရက ခနမနး

တကချကရနအတက ၂၀၁၂ ခနစတင ြပညသအငအားဦးစးဌာနမ

ထတြပနခေသာ လဦးေရ စာရငးနငတးနနး၊ မ နယလဝငမ

ကးကပေရးနငအမျးသား မတပတငေရးဦးစးဌာနမ (၆)လ

တစကမေပးပလာေသာ အေြခခေဒသစာရငးနင ဇယား(၈)မျး

အာရနငပစဖတေဒသ စးပားေရးနင လမေရးေကာမရငနင

လဦးေရ အညနးကနးများဆငရာ ဗျရမထတြပနေသာ

ြမနမာနငင၏ ခနမနးလဦးေရနင တးနနးတက အ ေြခခ၍

ခနမနး တကချကသားပါမည။

- ၂၀၁၄ခနစ ြပညလးကတ လဦးေရနင အမအေကာငးအရာ

သနးေခါငစာရငး ေကာကယြခငးလပငနးက ေတရရာအရပ

တင ေကာကယသညမနင တစအမတကဆငး ေကာကယသည

နညးလမးက အသးြပ၍ ြမနမာတစနငငလးတင ၂၀၁၄ ခနစ၊

197 

 

မတလ(၃၀) ရကေနမ ဧ ပလ(၁၀)ရကေနအထ ေကာကယ

သားပါမည။ စာရငးေကာကကက (၁၀၀,၀၀၀)ခန အတက

စာရငးစစလပငနး ေဆာငရကမည အထကတနးနင

အလယတနးြပ ဆရာ/ဆရာမ (၂၀,၀၀၀) ဦး၊ စာရငးေကာက

လပငနးေဆာငရကမည မလတနးြပဆရာ/ဆရာမ (၁၀၀,၀၀၀)

ဦး ြဖင ေဆာငရက သားပါမည။

- လဦးေရဆငရာ သတငးအချကအလကများက အချနနင

တစေြပးည ထတြပနနငေရးအတက လဦးေရ သတငးအချက

အလကဗဟဌာနတစခ ထေထာငရန ပထမအဆငအေနြဖင

လဦးေရ သတငးအချကအလကများဆငရာ ဝက(ဘ)ဆက(ဒ)

တစခ ထေထာငသားပါမည။

- ၂၀၁၂ -၂၀၁၃ ခနစတင အမျ းသားအဆငလဦးေရနင ဖ ဖ း

တးတကေရး ေကာမရင၏ ရးလပငနးများက ေဆာငရကရနနင

ေရ လပငနးစဉများက အေကာငအထညေဖ ေဆာငရကရန

ြပညသအငအားဦးစးဌာနတင လဦးေရ သတငးအချကအလက

နင ဖ ဖးေရးဌာနခကလညးေကာငး၊ တငးေဒသကး/ြပညနယ

များတင ြပညသအငအား လပငနးအဖ (၁၄)ဖ တးချ ဖ စညး

သားပါမည။

- ဦးစးဌာနစာကညတကအား စာကညတကအချငးချငး လပငနး

ကစရပများက အနလငးမ ဆကသယေဆာငရက သားပါမည။

(ငင) ဝနထမးစမးအင ြမငတငေရးလပငနး

- လပဂလတစဦးချငး အသငသ ာန ေြပာငးလေရးအတက

သတမတတညဝတစနင အဆငတဆပများအား သတမတ

စညးမျဉး စညးကမးများနငအည ဝတဆငေစ ပး၊ ဝတစား

ဆငယငမ၊ သန ရငးသပရပမ၊ ကညလငရငပျမ၊ လနးဆနး

တကကမ၊ နစလဖယ အသငသစ ဆကဆမများ ရေအာင

ကပမတ ေဆာငရကသားပါမည။

198 

 

- ရးပငးဆငရာ အြမငတငတယေစေရးအတက အသငသ ာန

ေြပာငးလေရးက ရးဥပဓရပေကာငးမနေရး၊ ရးမျကနာစာ

သာယာလပေရးနင ေရလျားပနးြခများ ေဆာငရကေရး၊

သန ရငးေသာ ေသာကေရအးစငထားရေရး၊ သပရပလပေသာ

ထငခများ စစဉထားရေရး၊ မ နယများအားလး တညေသာ

ဆငးဘတထားရေရး၊ ရးဆငကယ/ယာဉများအား အမတတဆပ

သေကတြဖင သပရပခန ထညမရေရးနင ထး သမဟတ ေရေဆး

လပစာသတထားေရး ကပမတေဆာငရက သားပါမည။

- ရးတငးရ စာရကစာတမးနင မတတမးအေထာကအထားများ

အား သန ရငးသပရပစာြဖင စနစတကျ ထနးသမးထားရေရး

အတက ထေရာကေသာ အစအမများြဖင ေဆာငရကသား

ပါမည။

- ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ခနစအတငး ၂၀၁၄ ခနစတင ေကာကယမည

လဦးေရနင အမအေကာငးအရာ သနးေခါငစာရငးလပငနး

အတက ေမးခနးပစများ ထားရရနနင ထပမခန ထားမည

ဝနထမးများအတက ြပညသအငအားဦးစးဌာနတင (၂)ထပ

အေဆာကအဦတစလး၊ လဝငမ ကးကပေရးနင အမျးသား

မတပတငေရးဦးစးဌာနတင မ နယရး (၂)ရး၊ မ နယခရး(၂)ရး

နင ကငးစခနး (၁၀)ခ ေဆာကလပသားပါမည။ ချငးြပညနယ၊

ဟားခါး မ နယနင ထနတလန မ နယ(၂)မ နယက ဟားခါးခရင

အြဖစ ၀နထမး အငအား (၁၇)ဦးြဖင တးချ ဖ စညးသားပါမည။

- ချငးြပညနယ၊ မငးတပခရင၊ ပလက၀ မနယ၊ ဆမးေကျးရာ

အား ဆမး မ နယခအြဖစ ၀နထမးအငအား(၁၀)ဦးြဖင တးချ

ဖ စညး သားပါမည။

- စစကငးတငးေဒသကး၊ ခနးခရင၊ ေလရး မ နယ၊ ဆမရာ

ေကျးရာအား ဆမရာ မ နယခအြဖစ ဝနထမးအငအား(၁၀)ဦး

ြဖင တးချ ဖ စညး သားပါမည။

199 

 

- ဝနကးဌာန၏လပငနးများ အနစသာရ ေြပာငးလတးတကေစ

ေရးအတက အြပညြပညဆငရာ ေလဆပများနင နယစပေဒသ

ဝင/ထက စခနးများတင တာဝနထမးေဆာငေနသည ဝနထမး

များအား အဂလပစာ၊ ကနပျတာ ပမက မးကျငေရးအတက

အသတလကခ၍ ေလကျငသငကား ပး ြပညသများနင နငငြခား

သားများအား အသငသစြဖင ဆကဆနငေရး ေဆာငရကသား

ပါမည။

- ဝနထမးများလပငနးခင ကမးကျငမ ရေစေရးအတက

ကနပျတာသငတနးနင အြခားသငတနးများ ဖငလစပချ

ေပးြခငး၊ ဌာနဆငရာ ဘာသာရပ သငတနးများ၊ အရာရများ

မမးမသငတနးများ၊ ဖငလစ ပချြခငးတ ေဆာငရကသားပါမည။

- လပငနးကမးကျငမ တးတကေစေရးနင ကနပျတာဆငရာ

ကမးကျငမ ရေစေရးအတက လပငနးအေတအက များမ

တတေြမာကေစြခငးအြပင လစဉကနပျတာ၊ အဂလပစာ

ဆနးစစ စာေမးပများ ြပလပြခငးနင နစစဉ နစတစနစအတက

အေကာငးဆး စြပဝနထမးဆ(ဥပေဒ)၊ နစတစနစအတက

အေကာငးဆးစြပ ဝနထမးဆ(ကနပျတာ)နင နစတစနစ

အတက အေကာငးဆး စြပဝနထမးဆ (အဂလပစာ)များ

ေရးချယ၍ ရာထးအဆငတးေပးြခငး အပါအဝင ချးြမငြခငးများ

က နစစဉ ကျငသး သားပါမည။

- ဗဟဝနထမးတကသလမ ေခ ယေသာ ဝနထမးအေြခခ၊ စမးရည

ြမင သငတနးများအား စဉဆကမြပတ ေစလတတကေရာကေစ

ပါမည။

- အြခားဝန ကးဌာနနင အဖအစညး အသးသးမ ဖငလစေသာ

သငတနးများ၊ ဘာသာရပဆငရာသငတနးများ၊ ြပညပသငတနး

များ၊ အလပရေဆးေနးပများသ မမတဝနကးဌာနမ ဘာသာရပ

ပချမ ကမးကျငေသာဝနထမးများက ေစလတြခငးနင ဝနထမး

200 

 

များအား သငတနးသားအြဖစ တကေရာကေစြခငးတက

ေဆာငရကေနသညအြပင ဝနထမးများ စတဓါတနင လပငနး

ပငးဆငရာ စမးရညများ ြမငမားေစေရးအတက ရာထးအဆင

အလက စမးရညြမငတငေရး မမးမသငတနးများအား ဝနကး

ဌာန၏အစအစဉြဖင စဉဆကမြပတဖငလစပချ၍ အရညအေသး

ြမငမားတးတကေစရန ေဆာငရကသားပါမည။

၁၅။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင ဝနေဆာငမက နင စပလျဉး၍ မဝါဒ

ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ အတငးြဖစသည-

(က) ဟတယနငခရးသားလာေရး

(၁) မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ဟတယလပငနးအပါအဝင ခရးသားလပငနးက သည နငငေတာ

အတက နငငြခားေငရာေဖေပးနငသည စးပားေရးက တစခ

ြဖစေစေရး၊

(ခခ) တငးရငးသားအားလး၏ ယဉေကျးမ အေမအနစများ၊ ဓေလထးစ

များ၊ ေရေြမေတာေတာင သဘာ၀ပတ၀နးကျငများက ထနးသမး

ေစာငေရာက ပး ေရရညတညတခင မေစမည ခရးသားလပငနး

အြဖစ စနစတကျ အဆငဆင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရး၊

(ဂဂ) ြပညတငးြပညပ ခရးသားလပငနး ပမဖ ဖ းတးတကလာေစရန

လအပသည ကညမများေပးေရး၊

(ဃဃ) ခရးသည ဝင/ထကမ စနစတကျ လယကအဆငေြပေစေရး၊

(ငင) ခရးသညများ သားလာရာတင လယက အဆငေြပေစေရးအတက

ခရးသားဆငရာ သယယပေဆာငေရးယာဉများ စနစတကျ ြဖစေစ

ေရး၊

(စစ) ခရးသားလပငနးနင ဆကစပေသာ ပေဆာငေရး၊ စားေသာကဆင၊

အမတတရပစညး အေရာငးလပငနးစသညတ ဟနချကညည ဖ ဖး

တးတကလာေစေရးအတက လညပတရာတင အခကအခမရ

သားလာနငေစရန အဂလပ-ြမနမာ (၂) ဘာသာ လမးညနဆငးဘတ

201 

 

များစကထေရး၊ ရပနားစခနးများတင အစားအေသာကနင သန စင

ခနးများ ေကာငးမနေအာင ေဒသဆငရာ အဖအစညးများနင

ပးေပါငး ေဆာငရကေရး၊

(ဆဆ)ခရးစဉေဒသများ ပမဖ ဖ းတးတကေစ ေရးနင ေရရညတညတ

ခင မေအာင ထနးသမးေရး၊

(ဇဇ) နငင၏ ခရးသားလပငနးက ေဒသတငးနငငများ၏ ခရးသား

လပငနးဖ ဖ းတးတကမများနင တစေြပးည ဖ ဖးတးတကေစေရး

အတက ေဒသတငးနင နငငတကာအဖအစညးများနင ပးေပါငး

ေဆာငရကေရး၊

(စျစျ) ကမာလည ခရးသားများ လြခ ေရး၊ ေဘးအနရာယ ကငးရငးေရး

တအတက လြခ ေရးေကာငးမနသည တငးေဒသကးနင ြပညနယ

အားလးသ တစဦးချငးလတလပစာ လညလညသားလာသနင

ခရးသားလပငနးကမဏများ၏ အစအစဉြဖငလညလည သားလာ

သညအဖ များ လတလပစာသားလာနငရန တငြပေဆာငရကေရး၊

(ညည) ခရးသားလပငနးြဖင ေထာငစနစဖ ဖ းတးတကေရး ဆငရာ

ရညမနးချကများြဖစေသာ ဆငးရနမးပါးမေလာချေရး၊ ကျား/မ

တနးတအခငအေရးရရေရး၊ အမျးသမးများအား ေထာကပကည

ေရးနင ေရရညတညတေသာ ဖ ဖးတးတကေရးများက ၂၀၁၅ ခနစ

တင အေကာငအထညေဖာနငေရးအတက အေထာကအပြပေစေရး၊

(ဋဋ) အာဆယစးပားေရး အသကအဝနး ရညမနးချကများ ၂၀၁၅ ခနစ

တင ြပညမရနအတက လသားအရငးအြမစ ဖ ဖးတးတကေရး၊

ကမးကျငမဆငရာ ပညာအရညအချငးများက အသအမတြပေရး၊

အေြခခအေဆာကအဦများ ဖ ဖ းတးတကေရး၊ အြပနအလန ကးလး

ဆကနယမများ တးြမငေရး၊ ေဒသတငးရ အရငးအြမစများ ဖ ဖး

တးတကေရးနင ပဂလကက ပမပးေပါငးပါဝငေရးတက ခရးသား

လပငနးြဖင အေထာကအကြပေစေရး၊

202 

 

(ဌဌ) အြပညြပညဆငရာ ခရးသားလပငနး အဖအစညးများတင

တကကစာ ပါ၀ငေဆာငရက ပး အမနးချငးနငငများနင ခရးသား

လပငနးဆငရာ ပးေပါငးေဆာငရကရန စာချပများချပဆ၍

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရး၊

(၂) ရညမနးချကမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ စမကနးကာလ ကနဆးလငြမနမာ နငငသ

ကမာလညခရးသည စစေပါငး (၁.၅၄) သနးေရာကရရန ေမ ာမနး

ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ဝနကးဌာနေအာကရ ဟတယနငခရးသား ညနကားမဦးစး ဌာနနင

ြမနမာဟတယနင ခရးသားလပငနးတ၏လပငနး ေဆာငရကမ

များက ကးကပ ကပကမည။

(ခခ) ဟတယနင ခရးသားလပငနးများ စနစတကျ ဖ ဖ းတးတကေရး

အတက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(ဂဂ) ဟတယနင ခရးသားလာေရး လပငနးဝနကးဌာန၏ ရညမနးချက

လပငနးတာဝနများ အေကာငအထညေဖာမနင စပလျဉး၍ ြပညပ

နငငများ၊ နငငတကာအဖအစညးများ၊ အြခားအဖအစညးများ၊

ပဂလကများနင ဆကသယ ေဆာငရကမည။

(ဃဃ)ဟတယနင ခရးသားလာေရးလပငနး က ဆငရာများ တးတက

ြမငမားလာေစေရးနင အတတပညာရပများ စနစတကျ တးတက

ြပနပားေစေရးတအတက အလပရေဆးေနးပများ၊ စာတမးဖတပ

များ၊ ြပပများ၊ ကနဖရငများ ကျငးပမည။

(ငင) ဟတယလပငနး(သမဟတ) တညးခရပသာလပငနး လပကငလသ

တက ပငဆငမ အြငငးမပားေရး၊ မးေဘးအနရာယကငးရငးေရး၊

ပတဝနးကျငထခကမ မရေစေရးတအတက သကဆငရာအဖ

အစညးများ၏ ေထာကခချကြဖင လပငနးလပကငခင ကတင

ေလာကထားရမညြဖစပါသည။ ထသ ေလာကထားလာလင

203 

 

အြမနဆး စစစခငြပြခငး၊ ေရးေဟာငး ယဉေကျးမနယေြမ

(သမဟတ) အြခားကန သတ ဧရယာများနင မလတကငးပါက

သကဆငရာဌာန၊ အဖအစညးများ၏ သေဘာထားရယြခငး၊

လအပပါက အထကအဖအစညးများသ တငြပြခငး၊ ြပငဆငြခငး၊

ကန သတတားြမစြခငး၊

(စစ) ဟတယလပငနး (သမဟတ) တညးခရပသာလပငနး တစခချငး၏

အမျးအစား အဆငအတနးနင လပငနးလအပချကများ သတမတ

မည။

(ဆဆ)ခရးသားလာေရးလပငနး၏ အမျးအစားနင လပငနးလအပချက

များ သတမတမည။

(ဇဇ) နငငြခားသားခရးသညများက ြမနမာနငင၏အေကာငးက ပမ

စတ၀ငစား ပး လာေရာကေလလာလစတ ပားများလာေစရန

လအပသည ြမငတငမ အစအစဉများ၊ အစအမများ ချမတေပးမည။

(စျစျ) ဟတယနင ခရးသားလာေရးလပငနးေဒသ သတမတမည။

(ညည) နငငြခားသား ခရးသညများအား ြပညဝငခင ဗဇာရရေရးနင

သကတမး တးြမငေပးေရးအတက လယကအဆငေြပေစရန

သကဆငရာအစးရဌာန အဖအစညးများနင ညနငးေဆာငရကမည။

(ဋဋ) လငစငခ၊ လငစငအသစလလယခ၊ လငစငဒဏေကးနင ဟတယ

နင ခရးသားလာေရး လပငနးဆငရာ အခနအခများ သတမတမည။

(ဌဌ) ဟတယနင ခရးသားလာေရးလပငနး ေဆာငရကချက တးတကမ

အေြခအေနက အစးရအဖ သ အခါအားေလျာစာ တငြပမည။

(ဍဍ) ြပညနယနင တငးေဒသကး အစးရအဖတမ ညနငးလာေသာ ေဒသ

ဖ ဖ းေရးဆငရာ ကစရပများက ေဆးေနးဆးြဖတ ေဆာငရကမည။

(ဎဎ) နငငေတာ ဘ ာေငအရ၊ အရအသးဆငရာ လပငနးများ၊ ဝန ကး

ဌာနရပေငမ သးစေဆာငရကရမည လပငနးရပများ၊ အေဆာကအဦ

ေဆာကလပြခငးလပငနးများ၊ ပစညးများ (နငငြခား/ ြပညတငး)

ဝယယြခငး ကစရပများအား ေဈးနနး စစစြခငးလပငနးများ၊

204 

 

ရသးမနးေြခေငစာရငး ခငြပချကများအရ အသးစရတကျခြခငး

နင ပတသက၍ လပထးလပနညးနငအည ေဆာငရကမည။

(ဏဏ)အခါအားေလျာစာ နငငေတာအကးအကများ၏ ခရးစဉများမ

ညနကားချကများအရ ေဆာငရကရမည လပငနးများ၊ နငငေတာ

အကးအကများမ တာဝနေပးအပထားသည အထးစမကနးဆငရာ

လပငနးများ၊ မေမ ာလငထားေသာ သဘာဝေဘး အနရာယများ

ကျေရာကပါက မြဖစမေန ေဆာငရကရမည လပငနးရပများက

စနစတကျ ကပမတ ေဆာငရကမည။

(တတ)ြပညေထာငစ အစးရအဖ အစညးအေဝးနင နငငြခားေရးရာ မဝါဒ

ေကာမတ အစညးအေဝးများမ ညနကားချကများအား လကနာ

ေဆာငရကမည။

(ခ) သမဝါယမ

(၁) မဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)၂၀၁၁-၂၀၁၂ မ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ အထ (၅) နစ စမကနး ဦးတညချကများ

အရ သတမတထားသည စမကနးတတယနစ ၂၀၁၃-၂၀၁၄

လျာထားချကများက ြပညမေအာင ေဆာငရကေရး၊

(ခခ) ေကျးလကေဒသဖ ဖးေရးနင ဆငးရနမးပါးမ ေလျာချေရးက အဓက

အေထာကအက ြပနငသည က တစရပ ြဖစလာေစေရး၊

(၂) ရညမနးချကများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)စမကနးကာလ နစအတငး သမဝါယမအသငးများ၏ စမကနး

အေကာငအထညေဖာမက ၄.၁ ရာခငနနး ြဖစေပ ေအာင ေဆာငရက

ရန။

(ခခ) စမကနးကာလနစအတငး သမဝါယမအသငးများ၏ ထတလပမက

က ၃.၉ ရာခငနနး၊ ဝနေဆာငမက က ၂.၃ ရာခငနနး၊ ကနသယမ

က က ၆.၁ ရာခငနနး ြဖစေပ ေအာင ေဆာငရကရန။

205 

 

(၃) လပငနးစဉများမာေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ေကျးရာတငးတင အနညးဆးအေြခခ သမဝါယမအသငး (၁)သငး

ြဖစေပ လာေအာင ေဆာငရကေပး ပး လအပေသာလပငနး

အရငးအနးေချးေငများက စဉဆကမြပတ ထတေချးေပးြခငးြဖင

ေနာင (၄) (၅) နစအတငး မမဘာသာ ရပတညလာနငေအာင

ေဆာငရကပါမည။

(ခခ) လပငနးစဉ(ကက)တင ထတေချးေပးရမည ေငေကးအရငးအနးများ

ရရေစရနအတက အများပင ေငေကးအဖအစညးတစခ/အေသးစား

ေငေချးဘဏတစခ ေပ ေပါကလာေအာင ေဆာငရက ပး ေချးေငများ

ေထာကပေပးပါမည။

(ဂဂ) ဖ စညး ပးသည အဆငဆငေသာ သမဝါယမအသငးများ ြပနလည

ရငသနေအာငနင ကနထတလပမ၊ ကနသယမ၊ ဝနေဆာငမ

စသညလပငနးများက ေငေကး၊ နညးပညာ၊ ေဈးကကကျယြပနစာ

ြဖင ေဆာငရကနငေရး ကညေဆာငရကေပးမည။

(ဃဃ)သမဝါယမတကသလ/ေကာလပများမ အမျးသားေရးစတဓါတနင

လမေရးစတဓါတ အေြခခြပညဝေသာ သမဝါယမစးပားေရးပညာက

ကမးကျင တတေြမာကသည ပညာတတများ ေမးထတေပးမည။

(ငင) သမဝါ ယမ သငတနးေကျာငးများမ အမျးသားေရးစတဓါတနင

လမေရးစတဓါတ အေြခခြပညဝေသာ အသကေမးဝမးေကျာငးပညာ

ကမးကျငသများ ေမးထတေပးမည။

၁၆။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစ အမျးသားစမကနးတင ကနသယေရးက နင စပလျဉး၍

မဝါဒ ရညမနးချကနင လပငနးစဉများမာ ေအာကပါ အတငးြဖစသည။

(က) စးပားေရးနငကးသနးေရာငးဝယေရး

(၁) ကနသယေရးမဝါဒများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ေဈးကကစးပားေရးစနစနငအည ကနသယေရးမဝါဒများက

စနစတကျေရးဆ အေကာငအထညေဖာေရး၊

(ခခ) ပကနတးချ ြမငတငေရး၊

206 

 

(ဂဂ) ေဒသတငး နငငများနငသာမက နငငတကာနင ပးေပါငး၍

ကနသယမ တးချ ေရး၊

(ဃဃ) ကနသယမပတဝနးကျင တးတကေကာငးမနေရး၊

(ငင) ြပညတငးစားသးမနင ကနထတလပငနးများအတက လအပေသာ

အေရး ကးကနစညများ ဖလေရးနင ေဈးနနးတည ငမေရး၊

(၂) ရညမနးချကမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ကနသယမက ၏ ြပညပကနသယမပမာဏက ကာလတ (၅)နစ

စမကနး၏ တတယနစြဖစေသာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ ာနစတင

စစေပါငး ကနသယမပမာဏ အေမရကန ေဒ လာသနးေပါငး

၂၅၅၅၉.၈၄ ရရေရး ေဆာငရကရန။

(၃) လပငနးစဉများမာ ေအာကပါအတငးြဖစပါသည-

(ကက)ေဈးကက စးပားေရးစနစနငအည ခငမာသည ကနသယေရးမဝါဒ

များ စနစတကျ ချမတအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရနအတက

ေအာကပါ မဝါဒများေရးဆချမတ ေဆာငရကမည။

- ြမနမာနငင၏ အဓကပကန များြဖစေသာ ဆနစပါး၊ ပမျးစ၊

ဆထကသးန၊ စကမကနကမးသးနများနင အလားအလာ

ေကာငးေသာ ပကနများ ပမထတလပ တငပနငေရးအတက

ပကနြမငတငေရး မဝါဒများ ချမတေဆာငရကရန။

- နငငတကာေစျးကက ထးေဖာကနငေရးအတက မဝါဒများချမတ

ေဆာငရကရန။

- ကနသယမလပငနးများတင တရားမတစာ ယဉ ပ ငနငေရးမဝါဒ

ချမတ ေဆာငရကရန။

- တရားမဝင ကနသယမ လပငနးများအား တရားဝင ကနသယမ

လမးေကာငးမနေပ သ ေရာကရေစေရး ဌာနဆငရာများ အသငး

အဖများနင ပးေပါငးေဆာငရကေရး မဝါဒချမတ ေဆာငရကရန။

- စားသးသ အကာအကယေပးေရးလပငနးများ ေဆာငရကေရး

မဝါ ဒ ချမတ ေဆာငရကရန။

207 

 

(ခခ) ကနသယမတးချ ြမငတငနငေရးအတက လအပမည ေအာကေဖ ြပ

ပါ ဥပေဒများ၊ လပထးလပနညးများ အသစေရးဆြပဌာနးြခငး၊

လအပသလြပနလည ြပငဆငေရးဆြခငးများ ေဆာငရကမည။

- ပကနသငးကနဥပေဒနငနညးဥပေဒများ။

- စားသးသအကာအကယေပးေရးဥပေဒ။

- ယဉ ပ ငမဥပေဒ။

- အြခားလအပေသာဥပေဒများ။

(ဂဂ) ပငလယေရေကာငး ကနသယမသာမကနယစပ ကနသယေရး

လပငနးများတးြမငေဆာငရကနငရနအတက နယစပကနသယေရး

လပေဆာငနငမည နယစပေဒသများတင နယစပကနသယေရး

စခနးများက တးချ ဖငလစ ေဆာငရကမည။

(ဃဃ)နယစပကနသယမလပငနးများက တငးရငးသား လပငနးရငများ

ကျယြပနစာနင လယကစာပါဝငလပကငနငခငရရေရး၊ တရားမဝင

ကနသယမ ေလျာနညးကျဆငးေရးအတက နယစပေဒသများတင

ပဂလတစဦးချငးအား တစဦးတညးပင လပငနးများအြဖစ

မတပတငေစ၍ နယစပကနသယမတင ပါဝငလပကငခင ရရေအာင

ေဆာငရက ေပးမည။

(ငင) ပကန၊သငးကနများက လငစငြဖငခငြပသညစနစအား ေြဖေလျာ

နငေရး တစဆင ပးတစဆင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကမည။

(စစ) ပကနတးြမငေရး ဦးစားေပးေဆာငရကရနအတက ပကနသငးကန

ဘဏဖငလစထေထာငနငေရးအပါအဝင ပကနများအတကေငေကး

ေထာကပမ အစအစဉများအား သကဆငရာ ဝန ကးဌာနများ၊ အဖ

အစညးများနင ညနငး ေဆာငရကမည။

(ဆဆ)ကနသယဖကနငငကးများတင ကနသယေရး ကယစားလယရးများ

ဖငလစ၍ ကနသယမ ြမငတငနငေရး ေဆာငရကမည။

(ဇဇ) ကနပစညး တငပေရာငးချြခငးအြပင ဝနေဆာငမလပငနးများမ

နငငြခားေင တးတကရရေရးအား ေပးေဆာငရကမည။

208 

 

(ဈဈ) ထပဆငတးတနဖးရ ကနေချာပစညးများအြဖစ တးချ ထတလပ

တငပနငေရးနင ပကန အရညအေသးြမငတင နငေရးအတက

ပဂလကက တင စကပျးေရးအေြခခ စကမကနထတလပငနး

များ၊ ေခတမဆနစကများ၊ ပခစကများ၊ ဆစကများတညေထာငနင

ေရး၊ နညးပညာနင အရငးအနးများ ရရေရးအတက ကညချတဆက

ပညာေပး ေဆာငရကမည။

(ညည) ကနေဈးနနးတည ငမေရးအတက ြပညတငးထတလပမ၊ စားသးမ

နငပလ မတအေပ မတည၍ ပကန၊ သငးကနများက ထနးညေပး

နငရနအတက ြပညတငး၊ ြပညပ ေစျးကက သတငးအချကအလက

များ၊ တကျမနကနစာရရနငေရး ေခတမသတငးအချကအလက

နညးပညာများ သးစ၍ သတငးကနယကစနစ တစရပချတဆက

တညေဆာကမည။ 

(ဋဋ) တငးေဒသကးနင ြပညနယများအကား ကနစညစးဆငးမ လယက

ေချာေမ ရန ကနစညဒငများ တးချ ဖ စညးေရးနင ေခတမဖ ဖး

တးတကေစေရး၊ နငငတကာအဆငမ ကနစညဒငများ ေပ ေပါက

လာေရး ေဆာငရကမည။

(ဌဌ) ြပညတငး၌ကနစညြပပများ တးချ ေဆာငရကနငေရးအတကအဓက

မ များတင ကနစညြပပနင ကနဗငးရငးစငတာများ ထေထာင

နငေရး ေဆာငရကမည။

(ဍဍ) လတလပမတစာ ယဉ ပ ငနငမည ကနသယမပတဝနးကျငေကာငး

ဖနတးတညေဆာကေပးရန ယဉ ပငမ ဥပေဒေရးဆနငေရး၊

တရားမဝင ကနသယမလပငနးများအား တရားဝင ကနသယမ

လမးေကာငးမနေပ သ ေရာကရေစေရး ဌာနဆငရာများ အသငး

အဖ များနင ပးေပါငးညနငး ေဆာငရကမည။

(ဎဎ) နငငတကာေစျးကကတင ြမနမာထကကနများ ေစျးကကေဝစ

ပမရရေရးအတက နငငတကာအဖအစညးများနင တးြမင ပးေပါငး

ေဆာငရကရာတင ြမနမာနငငသည ကမာကနသယေရးအဖ

209 

 

အဖ ဝငနငငတစခြဖစရာ ကမာကနသယေရးအဖ အပါ အဝင

နငငတကာ ကနသယမအဖအစညးများနင တကကစာ တးြမင

ပးေပါငး ေဆာငရကမည။

(ဏဏ)ြမနမာနငငသည ဗယကနမ၊ ထငး၊ ဘဂလားေဒရ၊ အနယ (၄) နငင

တနင နစနငငကနသယမ ပးေပါငးေဆာငရကေရး လပငနးများ

ေဆာငရကလျကရ ပး၊ အြခားနငငများနငလညးနစနငငကနသယမ

ြမငတငေရးအစအစဉများ တးချ ေဆာငရကမည။

(တတ)စားသးသများ အရညအေသး စချနစညနးြပညမေသာ ကနစညများ

က ေစျးနနးမနကနစာြဖင စားသးနငေစေရး၊ ကျနးမာေရးနင

ေဘးအနရာယကငးရငးေရး၊ ေဈးနနးအရ နစနာဆးရးမ မရေစေရး

အတက အကာအကယေပးရနအတက စားသးသ အကာအကယ

ေပးေရးဥပေဒ ေပ ေပါကလာေရး၊ ြပညနယနင တငးေဒသကး

အသးသးတင စားသးသ ကာကယေရးအဖ အစညးများ ဖ စညး

ေဆာငရကေရးနင ပညာေပး လပငနးများ ေဆာငရကမည။

(ထထ)ဆငးရနမးပါးမေလာချေရး ကနသယမက မ ပါဝငေဆာငရကရန

အတက ေကျးလကေဒသ၊ စကမလကမ လပငနးငယများမ ထတကန

နင ထကကနများ ဖ ဖးလာေရး ကညေဆာငရကမည။ ရာတစရာ

ထတကနတစမျ း ထတလပနငေရးက ေဈးကကရရေရး နငငတကာ

နင ချတဆက ေဆာငရကေပးမည။

(ဒဒ) အေသးစားနင အလတစားလပငနးများ ဖ ဖ းတးတကေရး အတက

ပညာေပးအစအစဉများ၊ ေစျးကကချတဆကေပးမ အစအစဉများ၊

နညးပညာနင ေငအရငးအနးရရေရး အစအစဉများ ေလလာ

ေဆာငရကမည။

(ဓဓ) ေဈးကကစးပားေရးစနစနငအည ပဂလကအခနးက ဖ ဖး

တးတကေရးအတက ကနသညအသငးအဖများ၊ ကနစညဒငများ၊

အများပငကမဏများ၊ အထးြပကမဏများ တးချ ဖ စညးနငေရး

ကညေဆာငရကမည။

210 

 

(နန) ပကနတးြမငေရးအတက စကပျးေရးဇနများ၊သးနဇနများ၊ ကနစည

ဒငများ၊ အထးြပကမဏများပါဝငသည ထတလပမလပငနးစဉ

တညေဆာက၍ ေရာငးသဝယသ ချတဆကနငေရးေဆာငရကမည။

(ပပ) အစးရ၊ ပဂလကမတဖက ပးေပါငးေဆာငရကမ ဖ ဖ းတးတကေရး

အားေပးြမငတင ေဆာငရကမည။

(ဖဖ) ကနသယမက အတက လသားစမးရည ြမငတငေရး ေဆာငရက

ရာတင ကနသယမဆငရာ အသပညာရပများ တးပားေစေရး၊

ဘာသာရပအလက ကမးကျငပညာရငများ ြဖစေပ လာေစေရး

အတက ကနသယေရး၊ ကးသနးေရာငး ဝယေရးဆငရာ ဘာသာရပ

များက သးြခားသငကားပချေပးမည ကနသယေရးသငတနး

ေကျာငးက ြပညတငး၊ ြပညပအဖအစညးများြဖင ပးေပါငး

တညေထာင ေဆာငရကမည။

(ဗဗ) ြပညတငး လယယာထကကန သးနများအတက အကျးအြမတ

အများဆး ရရနငသည အနမဆးသးနေဈးနနး ထနးညေပးနငေရး

နင ေရရညခငမာသည ေဈးကက ေဖာထတေရး ေဆာငရကမည။