erunhii tuluvlult ba tsag hugatsaanii tuluvlult
TRANSCRIPT
Ерөнхий төлөвлөгөө
ба
цаг хугацааны
төлөвлөгөө
11 бүлэг
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ерөнхий төлөвлөгөө
Зорилгын өргөжилт ба нөөцийн үнэлгээ
Ерөнхий ойлголт
Хамгийн сайн зохион байгуулагдсан түвшинд төлөвлөгөө
боловсруулах
Төлөвлөгөөний ач холбогдол
Нөөцийн оновчтой төлөвлөлт
Өөрчлөлтөнд уян хатан хариу үзүүлэх
Эдийн засгийн цаг хугацааны ач холбогдол үнэлэх
Ерөнхий төлөвлөгөөний зорилт
Хамгийн бага зардалаар хязгаарлагдмал нөөцийг үр дүнтэйгээр
ашиглаж эрэлтийг өндөр түвшинд хангасан төлөвлөгөөг
боловсруулах
Нөөцийн үнэлгээ
Ерөнхий төлөвлөгөөнд шийдвэрлэх нөлөөлөл үзүүлэх хүчин
зүйлсийг тусгах, үнэлэх
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөөний тойм Урт хугацааны төлөвлөлт
3~10 жилийн урт хугацааны зорилго
тодорхойлсон
Дунд хугацааны төлөвлөгөө
18 сар хүртэлх хугацааны төлөвлөгөө
Богино хугацааны төлөвлөгөө
цаг өдөр 7 хоног сарын төлөвлөгөө
Стратеги төлөв
Ү ба Б-ийн
төлөв
ҮЕТ
Өдрийн үйл-
ийн төл
Нөөц төлөв
(MRP)
ҮҮАУ
Биз таамаглал
Бүт/таамаглал
Цаг хугацааны
төлөвлөгөө
Санхүүгийн төл
Нөөцийн төл
Хүчин чадлын
төлөв
Тоо хэмжээ,
эрэлтийнтөлөв
БН/ХА-У
Төлөвлөгөө зохиох
У/Х
Д/Х
Б/Х
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Шаталсан үйлдвэрийн төлөвлөгөө
Компаний зохион байгуулалтын бүтцийг ҮТ тэй холбон авч үзвэл дээд
удирдлаг нь стратеги төлөвлөгөөг боловсруулж , доошлох тусам богино
хугацааны төлөвлөгөөг боловсруулдаг.
Дээд удирдлага нь шийдвэр гаргах эрхийг бариж
Доошлох тусам датабазын хэмжээ багасаж бүтэц нь энгийн болно.
Үйлдвэр хоорондын
Тоо хэмжээ
Бүт бүрийн улир
Алын төлөв
Сар бүрийн бүт
Нарийвчилсан төлөв
Бүт/ эрэлт
Улиралын эрэлт
Сарын эрэлт
Шийдвэрийн
төвшин
Ш/процесс Таамаглал
Компани
Менежер
Хянагч
계층적 계획 과정
Үйлдвэрийн
, хэмжээ байршил
Тоног төх/
хэмжээ
Үйлдвэрийн
хуваарь
Хүчин
Чадал
Бүт/үйл
Нарийн төлөв
Хязгаарлалт
Хязгаарлалт
Хязгаарлалт
Хязгаарлалт
타이어 회사에서 HPP의 예
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Үйлдвэрийн ерөнхий төлөвлөгөө
Үйлдвэрийн тоо хэмжээ, ажилчдын ур чадварын түвшин, нөөцийн түвшин зэргийг тэнцвэртэйгээр тэнцүүлэхэд зорилго нь оршино.,
Энгийн стратеги v.s. Нэгдсэн стратеги
(1) Ажиллах хүчний өөрчлөлт :
(2) Үйлдвэрийн тоо хэмжээний өөрчлөлт:
(3) Нөөцийн хэмжээний өөрчлөлт:
(4) Гэрээ хэлэлцээрээр дамжуулэн эрэлтийн өөрчлөлтөнд нөлөөлөх
(5) Захиалга, агуулахын хүлээх хугацааны тохиргоо
Түүхий эд
материал
Өрсөлдөгч
компани
Зах зээлийн
эрэлт
Ажиллах
хүчин
Гадааад хүчин
зүйлс
ЭЗ нөхцөл
байдал
Нөөц Тоног
төхөөрөмж
Шаардлагатай
Үйл ажиллагаа
ҮТ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Холбогдох зардал
(1) Үндсэн үйлдвэрийн зардал
Тогтмол зардал ба хувьсамтгай зардал
Үндсэн /нэмэлт ажилтай холбогдох шууд ба шууд бус зардал
(2) Үйлдвэрийн тоо хэмжээ өөрчлөлтийн зардал
Ажилд авах , сургалт, ажлаас халагдсаны зардал
(3) Нөөц хадгалалтын зардал
Нөөцийн төвшинд байгаа хөрөнгийн зардал
Хадгалалт, даатгал, татвар зэргээс хамааран үүсэх зардал
(4) Захиалгын зардал
Захиалгатай холбогдон гарах зэрдэл, итгэлцэлтэй холбогдох гарах эрсдэл зардал, складын дутагдалтай холбогдон гарах ашгын алдагдал зэрэг
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулдаг аргууд
(1) Сонголт - оролдох (Cut-and-Try) арга
Жишээ:
1Сар
400
1,800
450
1,850
22
2сар
450
1,500
375
1,425
19
3сар
375
1,100
275
1,000
21
4сар
275
900
225
850
21
5сар
225
1,100
275
1,150
22
6сар
275
1,700
425
1,850
20
L1: Анхан шатны нөөц
L2: Таамаглалт эрэлт
L3: Аюулгүй нөөц(L24)
L4: Шаардлагатай тоо хэм
(L2 + L3 - L1)
L5: Ажлын өдрийн тоо
ҮЕТ ний эрэлт
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Холбогдох зардал
Түүхий эд материалын зардал……………………. 100,000 ₮/нэгж
Нөөцийг хадгалах зардал ……………. 1,500 ₮/нэгж/сар
Нөөц хомсдолын зардал ………………………… 5,000 ₮/нэгж/сар
Гэрээ зөрчилийн зардал………………………… 20,000 ₮/нэгж
(120,000 гэрээний зардалын 100,000 нь түүхий эдийн зардалыг
тооцохгүйгээр)
Хөлсний ба сургалтын зардал…………………… 200,000₮/1 хүн
Ажлаас халах…………………………………………….. 250,000₮/1хүн
Эрэлт хөдөлмөрийн зардал…………………………. 5цаг/нэгж
Хөдөлмөрийн хөлс (1өдөрт 8 цаг),,,,,,,,…………. 4,000₮/цаг
Илүү цагийн хөлс(Хөдөлмөрийн хөлс 1.5)………………… 6,000₮/цаг
Төл1: 8 цаг тогтмол ажиллахаар, ажиллах хүчний хэмжээг өөрчлөн
сар бүр тодорхой шаардлагат хэмжээг үйлдвэрлэх
Төл 2: Тогтмол ажиллах хүчтэйгээр дараагийн 6 сарын дундаж
хүлээгдэж буй эрэлтийг хангах
Төл3: Тогтмол ажлын цаг ба тогтмол ажлын хүчийг ашиглан эрэлтийг
хангах (зах зээл үлдэнэ.)
www.zaluu.comwww.zaluu.com
계획 2 - 일정한 노동력: 재고 유지고갈 상태의 변화
월 소요 생산량 가용한생산시간(작업일수841명)
생산 단위수(2) 5
부족한단위수(1) - (3)
재고 고갈 비용(5) 5,000원
초과 단위수(3) - (1)
481,500
921,000
114,000
1,516,500
28,864,000
24,928,000
27,552,000
27,552,000
28,864,000
26,240,000
164,000,000원
1
2
3
4
5
6
1,850
(1,425 + 407)
(1,000 + 585)
( 850 + 207)
(1,150 321)
(1,850 614)
7,216
6,232
6,888
6,888
7,216
6,560
1,443
1,247
1,378
1,378
1,443
1,312
407
585
207
2,035,000
2,925,000
1,035,000
5,995,000원
321
614
76
재고 비용(7) 1,500원
생산 근무 비용(2) 4,000원
* 노동력 수준 = (8125단위 5시간/단위) (125일 8시간/일) = 41명
월 소요 생산량 생산 단위수(2) 5
하청계약단위수(1) (3)
하청계약비용
(4) 20,000원
17,600,000
15,200,000
16,800,000
16,800,000
17,600,000
16,000,000
100,000,000원
1
2
3
4
5
6
1,850
1,425
1,000
850
1,150
1,850
4,400
3,800
4,200
4,200
4,400
4,000
880
760
840
840
880
880
5,000
970
665
160
10
270
1,050
3,125
19,400,000
13,300,000
3,200,000
200,000
5,400,000
21,000,000
62,500,000원
생산근무비용(2) 4,000원
계획 3 - 일정한 최저 노동력: 하청계약
가용한생산시간(작업일수825명)
* 수요가 제일 적은 4월을 기준으로 전 기간동안 그 만큼의 노동력을 유지(25명)
월 소요 생산량 소요 생산시간(1) 5
작업자당월간 노동시간(작업일수 8)
소요작업자수(2) (3)
고용된작업자
고용 비용(5) 200,000원
해고된작업자수
_
1,500,000
4,250,000
1,250,000
0
0
7,000,000
37,000,000
28,500,000
20,000,000
17,000,000
23,000,000
37,000,000
162,500,000원
1
2
3
4
5
6
1,850
1,425
1,000
850
1,150
1,850
9,250
7,125
5,000
4,250
5,750
9,250
176
152
168
168
176
160
53
47
30
25
33
58
_
0
0
0
8
25
_
0
0
0
1,600,000
5,000,000
6,600,000원
_
6
17
5
0
0
해고 비용(7) 250,000원
생산 근무 비용(2) 4,000원
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)
계획 1 - 적량생산: 노동력 크기를 변화 * 초기 노동력 수준을 첫번째 달에 필요한 53명으로 가정
www.zaluu.comwww.zaluu.com
сар
Шаард
лагатай
үйлдвэр
ййн тоо
хэмжээ
ш/ хугацаа
(1) 5
Сарын хөд
Нийт цаг
(А/өдөр 8)
Ш/А
Жилч
ны
тоо
(2) (3)
Хөлс
ний
А чин
Хөлсний
зардал
(5) 200,000
Халагд
сан
ажилчин
_
1,500,000
4,250,000
1,250,000
0
0
7,000,000
37,000,000
28,500,000
20,000,000
17,000,000
23,000,000
37,000,000
162,500,000원
1
2
3
4
5
6
1,850
1,425
1,000
850
1,150
1,850
9,250
7,125
5,000
4,250
5,750
9,250
176
152
168
168
176
160
53
47
30
25
33
58
_
0
0
0
8
25
_
0
0
0
1,600,000
5,000,000
6,600,000원
_
6
17
5
0
0
Гэнэт халсны
зардал
(7) 250,000
Цалин
(2) 4,000원
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)
Төл 1 – Тохируулах үйлдвэрлэл : ажиллах хүчний
хэмжээг өөрчлөнө•Эхлээд ажиллах хүчнийг 35 хүн гэж үзье
www.zaluu.comwww.zaluu.com
сар
Ш/эрэлт Ажлын
тогт
мол цаг
(А/өдөр
841хүн)
Үйлд
Тоо
хэмжээ
(2) 5
Дутаг
далтай
нэгжийн
тоо
(1) - (3)
Нөөцийн
Зардал
(5) 5,000
Нэмэлт
нэгж
(3) - (1)
481,500
921,000
114,000
1,516,500
28,864,000
24,928,000
27,552,000
27,552,000
28,864,000
26,240,000
164,000,000
1
2
3
4
5
6
1,850
(1,425 + 407)
(1,000 + 585)
( 850 + 207)
(1,150 321)
(1,850 614)
7,216
6,232
6,888
6,888
7,216
6,560
1,443
1,247
1,378
1,378
1,443
1,312
407
585
207
2,035,000
2,925,000
1,035,000
5,995,000
321
614
76
Нөөцийн
Зардал
(7) 1,500
Ажлын хөлс
(2) 4,000
* Ажиллах хүчин = (8125нэгж 5цаг/нэгж) (125ө 8ц/ө) = 41хүн
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)
Төл 2 – Ажиллах хүчин тогтмол: Нөөцийн зохицуулалтын зардал
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Сар
Эрэлт
Ү-нэгж
(2) 5Цуцлаг
дсан
ажлын
тоо
(1) (3)
Гэрээний
Зардал
(4) 20,000원
17,600,000
15,200,000
16,800,000
16,800,000
17,600,000
16,000,000
100,000,000원
1
2
3
4
5
6
1,850
1,425
1,000
850
1,150
1,850
4,400
3,800
4,200
4,200
4,400
4,000
880
760
840
840
880
880
5,000
970
665
160
10
270
1,050
3,125
19,400,000
13,300,000
3,200,000
200,000
5,400,000
21,000,000
62,500,000원
Ажлын хөлс
(2) 4,000
Төл 3- Ажиллах хүчин тогтмол : хязгаарлагдмал гэрээ
Ажлын
цаг
(А/ө
825хүн)
* Эрэлт хамгийн бага 4 сард үндэслэн 25 ажилчинаар тооцоолох)
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)
www.zaluu.comwww.zaluu.com
3-н төлөвлөгөөний харьцуулалт
СтратегиТөлөвлөгөө 1 Төлөвлөгөө 2 Төлөвлөгөө 3
6,600,000
7,000,000
0
0
0
162,500,000
0
0
1,516,500
5,995,000
0
164,000,000
0
0
0
0
62,500,000
100,000,000
Хөлсний зардал
Ажлаас халах зар
Нэмэлт нөөцийн зар
Нөөц хадгал
Гэрээ цуцлалт зар
Ажлын хөлс
Нийт ажлын хөлс 176,100,000 171,511,500 162,500,000
Ажлын өдөр
20 40 60 80 100 120
Үй
лд
вэр
ий
н то
о х
эмж
ээ
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
Төл 3
Төл 2
Төл 1
Цуцлагдсан (Төл 3)
Хуримтлагдсан ажлын хэмжээ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
(2) (level production scheduling)
Японы JIT аргын дагуу нөөцийн тохиромжит хамгийн багахэмжээг хадгалах. Нийт системийн нөөц ба процессийн нөөцийг хамгийн бага байх
байлгах төлөвлөгөө.
Процесс нөөцийн хэмжээ бага болохоор бүтээгдэхүүн өөрчлөх
боломжтой.
Үйлдвэрийн системийн урсгал тогтвортой .
Нийлүүлэгчидтэй харилцах харьцаа уян хатан.
Шатлалт цагийн төлөвлөгөөний нөхцөл Үйлдвэр нь давтамжит
Систем нь нэмэлт хүчин чадал шаарддаг.
Системийн үйлдвэрийн хэмжээ нь нэгж хугацаанд тогтмол байдаг.
Борлуулалт, үйлдвэрийн хоорондын хамааралт зөрүү байхгүй.
Систем нөөцийг хадгалах зардал өндөр.
Тоног төхөөрөмжийн зардал бага.
Олон төрлийн тоног төхөөрөмж дээр ажиллаж чадах чадвартай
ажилчид.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
(3) Математик аргачлал – 최적 모형
1) Шугаман төлөвлөгөөний арга
Тээврийн аргыг ашигласан ерөнхий төлөвлөгөө
Зардал ба х/з нь шугаман хамааралтай, эрэлт ихсэх үед ашиглах
тохиромжтой.
Хөлсний ажилчин ба ажлаас халах асуудлыг тооцохгүй
xij : Хугацаа j д борлогдох бү-нийг i хугацаанд тогтмол ажилласанаар үйлдвэрлэх хэмжээ.
yij : j хугацаанд борлуулах бүт-ийг i хугацааны нэмэлт ажлаар
дамжуулан үйлдвэрлэх хэмжээ 한 양.
50 0
700 50
50 75
5
55
80
700 50
100 75
10
60
85
55
80
700 50
100 75
15
65
90
60
85
55
80
700 50
100 75
20
70
50 95
65
150 90
60
150 85
55
150 80
0
0
250 0
0
0
0
0
0
0
50
700
350
700
250
700
250
700
250
800 800 800 800 500 250 3,950
Борлуулалтын хугацаа
1 2 3 4
Үлдэгдэл
нөөц
Ашиглагдах
Гүй хэмжээ
Нийт
хэмжээ
Эхний нөөц
Тогтмол ажил
Нэмэлт ажил
Т/А
Н/А
Т/А
Н/А
Т/А
Н/А
Нийт эрэлт
1
2
3
4
Хугацаа
단위: 천원
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Тээврийн төлөвлөгөөгөөр ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгах
нэмэлт хүчин зүйл
(a) Олон төрлийн бүтээгдэхүүн
(b) Захиалгын нөөц (backlogging)
(c) Захиалга орж ирээгүйгээс борлуулалтын боломж
алдах(lost sales)
(d) Бүтээгдэхүүний чанар муудах тохиолдолд
(perishability)
(e) Гэрээний зөрчил гарах тохиолдолд (subcontracting)
(f) Туршлагаших тохиолдолд (learning effect)
2) Шугман шийдвэрийн арга (LDR; Linear Decision Rule)
1950 оны эхээр Holt, Modigliani, Muth, Simon зэрэг хүмүүс
нээсэн.
T хугацааны турш нийт зардлын хүлээгдэж буй утга (CT)
г багасгах
CT = тогтмол цалин + ажлын хөлс ба гэнэт
халагдсаны зардал + илүү цаг + Нөөцийн зардал
Эдгээр зардлууд нь 2 шатны зардлын шугманд
үндэслэнэ.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Цаг хугацааны төлөвлөгөө
Еранхий төлөвлөгөөний задаргааны процесс(dis-aggregation)
Ерөнхий төлөвлөгөөний үр дүнд ерөнхий гардаг учраас тодорхой цаг хугацаанд тодорхой бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх ёстойг илэрхийлсэн төлөвлөгөөг тусад нь боловсруулах шаардлагатай болдог.
[Жнь: ] 3 төрлийн ижил бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх цаг хугацааны
төлөвлөгөө <Ерөнхий төлөвлөгөөнд дээр үндэслэгдэнэ>
1сар 2сар 3сар
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ерөнхий таамаглал159 159 159 159 214 250 250 250 250 250 250 250
Үйл хүчин чадал 205 205 205 205 205 205 205 205 205 205 205 205
Нийт нөөц …….. 546 592 638 684 675 630 585 540 495 450 405 360
<Үйлдвэрийн процесстой холбогдох нэмэлт материал>
Таамаглал Долоо хоног
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Нийт
Бүт 1 …….. 70 70 70 70 70 80 80 80 80 80 80 80 910
Бүт 2 …….. 39 39 39 39 94 120 130 130 130 130 130 130 1,150
Бүт 3 …… 50 50 50 50 50 50 40 40 40 40 40 40 540
Нийт ……….. 159 159 159 159 214 250 250 250 250 250 250 250 2,600
эхний нөөц
Бүтээгдэхүүн 1 …… 350
Бүтээгдэхүүн 2 …… 100
Бүтээгдэхүүн 3 …… 50
500 нэгж
www.zaluu.comwww.zaluu.com
1
205
2
205
3
205
4
205
5
205
6205
7205
815055
9
205
10
17530
11
205
12
205
205 205 205 205 205 205 205 205 205 205 205 205205 205 205 205 205 205 205 205 205 205 205 205
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
주Үйлдвэрлэл
Бүт 1Бүт 2Бүт 3
Нийт ЕТ нийт дүн
Зөрүү
Цаг хугацааны төлөвлөгөө
1280266
0
2210432(50)
3140598
(100)
470
55955
50
465210
6125345160
7250215120
832014080
924021540
1016026030
1180
130195
1200
360
546 642 738 648 675 630 585 540 495 450 405 360546 592 638 684 675 630 585 540 495 450 405 360
0 +50 +100 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Тоо Нөөц
Бүт 1Бүт 2Бүт 3
Нийт нөөц ЕТ нийт дүн
Зөрүү
Цаг хугацааны төлөвлөгөөтэй холбогдох нөөцийн төлөвлөгөө
ЕТ тусгагдсанаас илүү их нөөц шаардлагатай болсон ба бүт 3 дээр чанарын гологдол гарсан.
Одоогийн ЕТ нь үүнтэй адил асуудлаас шалтгаалж тухай бүрд нь засвар оруулах
Шаардлагатай.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Цаг хугацааны төлөвлөгөөгөөг
угсрахад анхаарах зүйл
Үйлдвэрийн тоо хэмжээ ба нөөцийн хэмжээ нь ЕТ –тэй
зохицож байх ѐстой. Үйлдвэрийн процессийн бэлтгэл
ажиллагаа ба гологдол зэргийг хамгийн бага хэмжээнд
байлгах хэрэгтэй
Төлөвлөгөө хоорондын уян хатан байдлыг хамгийн сайн
холбож өгсөн байх шаардлагатай.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ерөнхий төлөвлөгөө ба цагийн төлөвлөгөөний шатлалт
холбоо хамаарал
ЕТ нь ажиллах хүчний тоо, хэмжээ мөн нийт нөөцийн
хэмжээ, эрэлтийн тоо хэмжээ зэрэг дээд шатны асуудлыг
тусгасан байх ба илүү нарийн шийдвэр гаргалтуудыг
түүнээс доод шатны цаг хугацааны нарийвчилсан
төлөвлөгөөнд тусгасан байдаг.
Цар хүрээний хувьд маш том, тайлж чадахгүй
асуудлуудыг ерөнхий зорилго зорилтыг тодорхойлж
түүнийг хэрэгжүүлэх дэлгэрэнгүй нарийвчилсан
төлөвлөгөөг боловсруулна.
ЕТ болон ЦХТ г нэгэн зэрэг хэрэгжүүлж байгаа
тохиолдолд илүү үр дүнтэй байдаг.
Үйлдвэрийн шугам ба тоног төхөөрөмж их нүсэр том
биш тохиолдолд зэрэг хэрэгжүүлэх боломжтой ба
нөгөөтэйгүүр ийм процесс нь маш төвөгтэй
гүйцэтгэхэд цаг маш их ордог.
www.zaluu.comwww.zaluu.com