erlendir vetrarferðamenn í skaftafelli 2017-2018 · Önnur svæði a-evrópa, afríka, asía,...
TRANSCRIPT
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018
atferli og viðhorf til þjónustu
Ljósmyndir: Rögnvaldur Guðmundsson. Kápumynd: Erlend fjölskylda við Svínafellsjökul.
Erlendir vetrarferðamenn
í Skaftafelli 2017-2018 atferli og viðhorf til þjónustu
Samantekt unnin fyrir Vatnajökulsþjóðgarð
ágúst 2018
Höfundur: Rögnvaldur Guðmundsson
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar ehf
Erluhrauni 4, 220 Hafnarfirði
Í veitingasal Skaftafellsstofu.
Efnisyfirlit
Helstu niðurstöður 1
1.0 Inngangur 4
1.1 Kannanir sem stuðst er við 4
1.2 Úrvinnsla 4
2.0 Erlendir ferðamenn á Íslandi 2004-2017 6
2.1 Ferðamenn með flugi og ferju, gistinætur þeirra og samsetning 6
2.2 Ferðamáti og farartæki 8
2.3 Ferðamenn með skemmtiferðaskipum 9
3.0 Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 10
3.1 Kyn, aldurshópar, menntun og búseta 10
3.2 Dvalarlengd á Íslandi og í Skaftafelli 11
3.3 Ferðamáti, farartæki og föruneyti 12
3.4 Lengd leigu á bílaleigubílum og fjöldi í bíl 13
3.5 Áður heimsótt Skaftafell 13
3.6 Ástæður heimsóknar í Skaftafell 13
3.7 Upplýsingaöflun um Skaftafell fyrir ferð 15
3.8 Gististaðir síðustu og næstu nótt 16
3.9 Efst í huga varðandi Skaftafell 17
3.10 Staðir sem skoðaðir/heimsóttir voru í nágrenni Skaftafells 18
3.11 Vitneskja um Skaftafell sem hluta Vatnajökulsþjóðgarðs 19
3.12 Notkun á þjónustu í Skaftafellsstofu 21
3.13 Notkun á fræðsluskiltunum 22
3.14 Álit á ýmsum þáttum í Skaftafelli 23
3.15 Afstaða til fullyrðinga um Skaftafell 24
3.16 Upplifun miðað við væntingar 25
3.17 Fjöldi ferðamanna í Skaftafelli 26
3.18 Áhrif af öðrum ferðamönnum á upplifun af Skaftafelli 27
3.19 Álag á náttúru Skaftafellssvæðisins vegna ferðamanna 28
3.20 Afstaða til mögulegra breytinga í Skaftafelli 29
3.21 Álit á bílastæðagjaldi 30
3.22 Mæla með Skaftafelli 31
Viðhengi: Vettvangskönnun meðal erlendra ferðamanna í Skaftafelli
veturinn 2017-2018 (enska).
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
1
Helstu niðurstöður
Þátttakendur í Skaftafellskönnuninni veturinn 2017-2018 dvöldu að jafnaði 7,6 nætur á
Íslandi. Þar af dvöldu gestir frá Asíu, Mið-Evrópu og Benelux löndunum lengst (8,4-8,8
nætur) en síðan gestir frá Suður-Evrópu og utan helstu markaðssvæða (7,5-7,6 nætur), þá
ferðamenn frá Bretlandi (7,0 nætur), Norður-Ameríku (6,7 nætur) og Norðurlöndunum
(6,1 nætur).
Um 21% svarenda gistu í Skaftafelli (eða í næsta nágrenni) að jafnaði 1,7 nótt. 79% gesta
voru hins vegar dagsgestir þar og dvöldu í Skaftafelli að jafnaði 4,9 klukkustundir. Þar með
eru einnig þeir sem fóru í jöklaferðir sem seldar eru í Skaftafelli.
Um 66% svarenda voru í ferð á eigin vegum, 18% í self drive ferð (að hluta skipulögð af
öðrum) og 16% í skipulagðri hópferð.
Um 80% voru í ferð á bílaleigubíl, 13% í hópferðabíl, 3% í áætlunarbíl en 4% í annars konar
farartæki. Þeir sem voru á bílaleigubíl leigðu þá að jafnaði í 7,3 daga. Asíubúar og íbúa
Benelux landanna leigðu þá að jafnaði lengst. Þrír voru jafnaði í hverjum bílaleigubíl að
bílstjóra meðtöldum.
Um 7% þátttakenda í könnuninni höfðu komið áður í Skaftafell.
Langflestir komu í Skaftafell m.a. til að njóta náttúrunnar (72%) en síðan til að taka myndir
(46%) eða til að prófa að ganga á jökli (42%). Um fjórðungur merkti við að heimsóknin í
Skaftafell væri liður í Suðurstrandarferð (25%), liður í hringferð um landið (22%) eða vegna
jarðfræðiáhuga (22%). Nokkru færri komu m.a. vegna áhuga á gróðurfarinu/plöntulífi
(18%).
75% svarenda í könnuninni höfðu leitað sér upplýsinga um Skaftafell áður en þeir komu.
Þeir fengu helst upplýsingar um staðinn á Google (48%) en síðan í ferðahandbókum (35%),
á Trip Advisor (26%), hjá vinum/fjölskyldu (18%) og á heimsíðu Vatnajökulsþjóðgarðs
(11%). 116 manns tilgreindu þær ferðahandbækur sem þeir notuðu. Af þeim nefndu 63,
eða 54% þeirra, Lonely Planet, 11 nefndu Guide de Routard (9%) en færri aðrar ferða-
handbækur.
Áberandi flestir gistu síðustu nótt í Vestur-Skaftafellssýslu (47%), frá Reynishverfi að
Lómagnúpi, en síðan í Austur-Skaftafellssýslu (39%), frá Skaftafelli að Lóni. Næstu nótt
ætluðu hins vegar talsvert fleiri að gista í Austur-Skaftafellssýslu (38%) en í Vestur
Skaftafellssýslu (31%). Á eftir Skaftafellssýslum gistu erlendu Skaftafellsgestirnir síðustu
eða næstu nótt Rangárvallasýslu (7-9%), á höfuðborgarsvæðinu (3-10%) eða í Árnessýslu
(2-6%) og þá frekar næstu nótt en þá síðustu.
Um 88% nefndu hvað þeim væri efst í huga varðandi Skaftafell og 57% nefndu tvennt.
Helmingi þeirra sem svöruðu var jökull efst í huga þegar Skaftafell er nefnt (50%) en því
næst náttúra (17%), foss (17%), fallegt (11%), stórbrotið (9%), ís (8%) og ganga/gönguferð
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
2
(8%). Þá nefndu allnokkrir Svartafoss (6%), jöklaganga (5%), friðsælt, fjöll og yndislegt
(4%), þjóðgarður og kalt (3%).
Rúmlega helmingur erlendu vetrargestanna fóru að Svartafossi (53%) og Skaftafellsjökli
(52%), nær fjórðungur að Hundafossi (24%) og Svínafellsjökli (23%) en einungis 2-7% að
öðrum stöðum sem spurt var um.
81% þátttakenda í könnuninni vissu að Skaftafellssvæðið væri hluti af Vatnajökuls-
þjóðgarði en 19% var ekki kunnugt um það. Asíubúum var síst kunnugt um þá staðreynd
(36%) en síðan ferðamönnum frá Benelux löndunum (25%) og Norðurlöndunum (23%).
Vitneskjan um að Skaftafell væri hluti af Vatnajökulsþjóðgarði hafði mikil áhrif á ákvörðun
14% gesta um að heimsækja Skaftafell, nokkur áhrif á 28% þeirra en engin á 39%.
Algengast var gestir nýttu sér Skaftafellsstofu til að fara á snyrtingarnar (71%). Næst til að
kaupa veitingar (40%), fá upplýsingar (37%) eða til að skoða sig þar um (21%). Fremur lágt
hlutfall keypti þar minjagripi eða bækur/kort eða borgaði fyrir tjaldstæði/sturtu. Um 7%
kváðust ekki hafa farið í Skaftafellsstofu.
Um 24% erlendu gestanna lásu alla/mestalla textana á fræðsluskiltunum í Skaftafelli, 50%
hluta þeirra, 8% skoðuðu aðeins myndirnar/teikningarnar/kortin en 8% nýttu fræðslu-
skiltin ekkert.
Þátttakendur í könnuninni voru beðnir um að gefa tíu þáttum í Skaftafelli einkunn á bilinu
1-10 (10 hæsta einkunn). Þjónusta starfsmanna fékk hæstu meðaleinkunnina (8,9) en
síðan skipulögð jöklaganga (8,8), upplýsingaþjónustan (8,6), Skaftafellsstofa í heild (8,5),
göngustígar (8,5), kvikmynd um þjóðgarðinn (8,2), fræðsluskiltin (8,2), hreinlætisaðstaðan
(8,1), merkingar (8,1) og veitingastaðurinn (8,0). Hins vegar fékk minjagripasalan lökustu
dómana (7,3).
90% svarenda voru mjög eða fremur sammála því að Skaftafell væri í villtri náttúru, 88% að
Skaftafell væri náttúrulegur/óspilltur staður, 66% sammála því að Skaftafell væri
afslappandi staður og 55% að hann væri rómantískur. Hins vegar voru einungis 5% mjög
eða fremur sammála því að Skaftafell væri óáhugaverður staður en 86% ósammála.
Um 72% þeirra sem afstöðu tóku töldu náttúrufegurðina í Skaftafelli vera umfram
væntingar, 66% að heildarupplifunin af staðnum væri betri en þeir bjuggust við og 53% að
hreinleiki staðarins væri meiri en þeir áttu von á. Einungis 1% töldu þessa þætti vera undir
væntingum sínum.
Um 71% erlendu gestanna bjuggust við mörgum gestum í Skaftafelli en 29% ekki. Um 25%
töldu ferðamenn í Skaftafelli mjög eða fremur marga á þeirri stundu sem könnunin var
framkvæmd , 51% hæfilega marga en 24% fremur fáa eða fáa.
Spurt var hvort aðrir ferðamenn í Skaftafelli hefðu haft áhrif á upplifun þátttakenda af
staðnum. Niðurstaðan er sú að 71% svöruðu því neitandi en 29% játandi; þarf af álitu 17%
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
3
að aðrir ferðamenn hefðu jákvæð áhrif á upplifun þeirra en 12% að þeir hefðu haft
neikvæð áhrif.
14% álitu að álag á náttúru Skaftafellssvæðisins vegna ferðamanna væri mikið, 28% að
það væri nokkurt, 39% að það væri lítið og 19% að það væri ekkert.
57% voru því mjög eða fremur fylgjandi að í Skaftafelli yrðu að jafnaði í boði gönguferðir
með leiðsögn en 12% vorui því andvígir. Þá voru 50% mjög eða fremur sammála því að í
Skaftafelli ætti að vera vönduð sýning en 13% voru ósammála. Hins vegar voru 26% mjög
eða fremur sammála því að hafa A la carte veitingastað í Skaftafelli en 37% ósammála.
Sömuleiðis voru 26% fylgjandi því að reisa hótel eða gistiheimili á staðnum en 40%
andvígir. Einungis 14% voru sammála því að stækka minjagripaverslunina en 51% voru
þeirri hugmynd ósammála.
Þátttakendur voru spurðir hvað þeim þætti um bílastæðagjaldið í Skaftafelli sem var 600 kr
á fólksbíl á því tímabili sem könnunin fór fram. Niðurstaðan er sú að 12% þótti það gjald
lágt eða frekar lágt, 66% hæfilegt en 22% fremur hátt eða hátt.
Um 99% þeirra sem afstöðu tóku ætluðu að mæla með Skaftafelli við aðra en 1% ekki.
Verður það að teljast býsna afgerandi niðurstaða og jákvæð.
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
4
1.0 Inngangur
1.1 Kannanir sem stuðst er við
Kafli 2.0, um erlenda ferðamenn á Íslandi 2004-2017, byggir á niðurstöðum úr könnuninni Dear
Visitors. Hana hefur fyrirtækið Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar framkvæmt meðal
brottfararfarþega í Flugstöð Leifs Eiríkssonar frá 1996 og nær stöðugt alla mánuði ársins frá
janúar 2004 og til þessa dags. Einnig á sumrin meðal ferðamanna með Norrænu. Þar hefur alltaf
verið spurt um komur í Skaftafell. Að jafnaði taka 3.000-4.000 manns þátt í könnuninni árlega.
Kafli 3.0 byggir á niðurstöðum úr vettvangskönnun meðal erlendra ferðamanna í Skaftafelli sem
RRF framkvæmdi fyrir Vatnajökulsþjóðgarð á tímabilinu september 2017 til mars 2018. Könnunin
var á þremur tungumálum, ensku, þýsku og frönsku.1 Tveir spyrlar RRF fóru í fjögur skipti í
Skaftafell tímabilinu og voru þar alls í sjö daga. Fengust 487 gild svör í könnuninni.
1.2 Úrvinnsla
Við úrvinnslu niðurstaðna úr Dear Visitors könnun RRF í kafla 2.0 eru erlendir ferðamenn einkum
skoðaðir sem heild. Jafnframt er skoðaður munur á komum erlendra gesta að sumri og utan
sumars og eftir búsetu. Erlendir ferðamenn eru þar flokkaðir eftir sex markaðssvæðum hvað
búsetu varðar. Gestir utan þeirra svæða eru hafðir saman undir heitinu önnur svæði.
Tafla 1.1 Skilgreining á markaðssvæðum
Markaðssvæði Lönd
Norðurlönd Noregur, Svíþjóð, Finnland og Danmörk.
Mið-Evrópa Þýskaland, Pólland, Tékkland, Austurríki og Sviss.
Benelux löndin Belgía, Holland og Lúxemborg.
Bretlandseyjar England, Wales, Skotland og Írland.
Suður-Evrópa Ítalía, Frakkland, Spánn, Portúgal, Grikkland …
Norður-Ameríka Bandaríkin, Kanada og Mexíkó.
Önnur svæði A-Evrópa, Afríka, Asía, Ástralía og S-Ameríka.
Þegar rætt er um tölfræðilegan áreiðanleika niðurstaðna eru svokölluð fráviksmörk notuð sem
viðmið. Fráviksmörk eru reiknuð fyrir hverja hlutfallstölu og segja til um það með hve mikilli
nákvæmni megi yfirfæra niðurstöður úrtakskönnunar á þann viðmiðunarhóp eða „þýði“ sem til
skoðunar er. Í könnuninni Dear Visitors 2017 er þýðið t.d allir erlendir ferðamenn sem komu til
Íslands með flugi eða Norrænu árið 2017, um 2.004 þúsund manns.2 Áætlað er að 1.277 þúsund
þeirra hafi komið utan sumars (64%) en 727 þúsund sumarmánuðina júní, júlí og ágúst (36%).
1. Sjá könnunina á ensku í viðhengi. 2. Hér er stuðst við talningu Ferðamálastofu meðal brottfararfarþega í Leifsstöð 2017, tölur Austfars
hf um farþega með Norrænu og upplýsingar frá Isavia um ferðamenn um flugvellina í Reykjavík, á
Akureyri og Egilsstöðum, alls um 2.226 þúsund gestir. Í þessari skýrslu verður hins vegar reiknað út frá
90% þessa fjölda og miðað við 2.004 þúsund erlenda gesti til Íslands árið 2017; 727 þúsund yfir
sumarmánuðina þrjá og 1.277 þúsund utan þess tíma. Sjá nánar í neðamálsgrein 4.
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
5
Í töflu 1.2 má sjá fráviksmörkin eftir því hve stórt úrtakið er og eftir hlutfallstölum. Taflan miðar
við 95% öryggismörk sem notuð eru í þessari samantekt.
Tafla 1.2 Fráviksmörk í úrtakskönnun - allar tölur í %
Fjöldi 5/95 10/90 15/85 20/80 25/75 30/70 40/60 50%
100 4,3 5,9 7,0 7,8 8,5 9,0 9,6 9,8
200 3,0 4,2 5,0 5,5 6,0 6,4 6,8 6,9
400 2,1 2,9 3,5 3,9 4,2 4,5 4,8 4,9
600 1,8 2,4 2,9 3,3 3,6 3,8 4,0 4,2
800 1,6 2,2 2,5 2,9 3,2 3,3 3,6 3,7
1000 1,4 1,9 2,2 2,5 2,7 2,8 3,0 3,1
1200 1,3 1,7 2,0 2,3 2,5 2,6 2,8 2,8
1300 1,2 1,6 1,9 2,2 2,4 2,5 2,7 2,7
1500 1,1 1,5 1,8 2,0 2,2 2,3 2,5 2,5
1700 1,0 1,4 1,7 1,9 2,1 2,2 2,3 2,4
2000 1,0 1,3 1,6 1,8 2,0 2,0 2,1 2,2
DæmI um notkun töflunnar:
Ef 40% svarenda í Dear Visitors könnuninni sumarið 2017 (júní-ágúst) kváðust hafa komið á
ákveðið svæði verður frávikið frá gefnu hlutfalli +/- 2,5%, miðað við um 1.500 svarendur er þá
tóku þátt í könnuninni. Ef það hlutfall hefði hins vegar verið 10% verður frávikið +/- 1,5%.
-----------------
Við úrvinnslu vettvangskönnunarinnar meðal erlendra ferðamanna í Skaftafelli veturinn 2017 til
2018 í kafla 3.0 er lögð áhersla á að skoða þá fyrst sem heild . Auk þess eru flest svörin greind
nánar eftir kyni, aldurshópum búsetu og ferðamáta gestanna. 3
3 Í þessari úrvinnslu er Asíu bætt við sem markaðssvæði. Þar eru m.a. Ísrael, Indland, Kína, Japan,
Taiwan, Hong Kong, Singapore, Suður-Kórea og önnur lönd álfunnar.
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
6
Mynd 2.1 Fjöldi erlendra brottfara frá Íslandi 2004-2017
ferðamenn með flugi og ferju og vinnandi fólk
2.0 Erlendir ferðamenn á Íslandi 2004-2017
2.1 Ferðamenn með flugi og ferju, gistinætur þeirra og samsetning
Erlendum gestum til Íslands með flugi fjölgaði verulega á árunum 2004-2007. Fjöldi þeirra stóð
síðan nokkurn veginn í stað 2008-2010 en 2011-2017 hefur verið einstaklega mikil fjölgun (20-
40% á ári). Niðurstaðan er sú að erlendum gestum til Íslands með flugi og ferju 2004-2017,
fjölgaði úr 362 þúsund í
rúmlega 2,2 milljónir, eða
rúmega sexfalt (áætlaðir rétt
um 2 milljónir árið 2017 ef
sjálftengifarþegar og erlent
verkafólk er frá talið).
Ástæður fyrir stöðnuninni
2008-2010 voru einkum þær
að í kjölfar bankahrunsins á
Íslandi fækkaði verulega fólki
sem kom til Íslands til að
vinna og einnig þeim sem
komu í viðskiptaerindum.
Jafnframt varð nokkur fækkun á ráðstefnugestum. Hina miklu aukningu síðustu árin má líklega
einkum þakka mikilli umfjöllum um Ísland í öllum helstu fréttamiðlum heimsins í kjölfar
eldgossins í Eyjafjallajökli árið 2010, mikilli aukningu á sætaframboði í millilandaflugi og meiri
fagmennsku í markaðssetningu Íslands sem áfangastaðar, svo sem markaðsátakið Inspired by
Iceland undir forystu Íslandsstofu er dæmi um. Tengt því er átakið Ísland allt árið.
Ánægjulegt er að frá 2011 hefur ferðamönnum utan sumars fjölgað mun meira en sumargestum
í júní, júlí og ágúst sem leggur grunn að bættri nýtingu fjárfestinga í greininni. Þannig voru
ferðamenn (með flugi og ferju) utan sumartíma 2017 um 64% gesta til landsins en sumargestir
36%. Þá hefur erlendu vinnuafli nú fjölgað verulega á ný síðust árin, einkum vegna uppgangs í
ferðaþjónustu og byggingariðnaði.
Gistinætur erlendra ferðamanna hér á landi voru allt fram til 2011 um helmingi fleiri að sumri en
utan þess. Frá þeim tíma hefur verulega dregið sama og árið 2017 voru erlendar gistinætur á
Íslandi heldur færri yfir sumarmánuðina þrjá en hina níu mánuði ársins. Ástæðan er mikið örari
fjölgun vetrargesta en sumargesta. Einnig hefur meðaldvöl sumargesta lítillega verið að styttast
og var t.d. um 8,7 nætur að jafnaði sumarið 2017 samkvæmt könnunum RRF en um 5,2 nætur
utan sumars (að jafnaði 6,4 nætur á ferðamann árið 2017). Þannig má áætla að árið 2017 hafi
gistinætur erlendra ferðamanna á Íslandi alls verið um 12,9 milljónir talsins; þar af um 6,3
milljónir yfir sumarmánuðina þrjá (49%) en 6,6 milljónir hina níu mánuði ársins (51%). Eru þá öll
362 376 422 486 502 494 489566
672810
997
1289
1796
2226
180
255 372430
533
692
808
182239
438
567
758
1104
1418
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Þú
sun
d
Allt árið
Sumar
Utan sumars
362 376422
486 502 494 489566
672
810
997
1289
1796
180
255 372430
533
692
182239
438
567
758
1104
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Þú
sun
d
Allt árið
Sumar
Vetur
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
7
form gistingar meðtalin; á hótelum, gistiheimilum, farfuglaheimilum, á tjaldsvæðum , hjá vinum, í
húsbílum, Airbnb, 'camper' bílum sem nú ryðja sér til rúms, tjaldi á víðavangi o.s.frv.4
Af gestum frá einstökum markaðssvæðum sem koma til landsins með flugi og ferju voru
Norðurlandabúar lengi vel fjölmennastir á ársgrundvelli. Einkum var svo að vetrarlagi, þar til
veturinn 2012-2013 þegar gestir frá Bretlandseyjum urðu heldur fleiri og hafði þá fjölgað tvöfalt
frá vetrinum 2010-2011. Veturinn 2013-2014 juku Bretar þá forystu sína verulega og enn frekar
veturinn 2014-2015. Mikil aukning á gestum frá Norður-Ameríku árið 2016 og 2017 hefur hins
vegar skilað þeim á toppinn meðal gesta utan sumars. Þá hefur gestum utan helstu hefðbundnu
markassvæða okkar einnig fjölgað mjög mikið og urðu fleiri en Bretar utan sumars 2017.
Bretar koma fremur lítið til Íslands að sumarlagi. Að sumri voru ferðamenn frá Norðurlöndum og
Mið-Evrópu (Þýskalandi, Póllandi, Sviss og Austurríki) lengi vel fjölmennastir. Frá sumrinu 2013
blönduðu ferðamenn frá Norður-Ameríku og frá löndum utan helsti markaðssvæða sér í
toppbaráttuna. Sumarið 2015 voru gestir frá Norður-Ameríku áberandi fjölmennastir gesta frá
einstökum markaðssvæðum og juku það forskot mikið sumarið 2016 og enn frekar 2017. Gestir í
hópnum „aðrir“ náðu þar öðru sætinu af Mið-Evrópubúum sumarið 2017. Ferðamenn frá Suður-
Evrópu (mest Frakkland, þá Spánn og síðan Ítalía) og Mið-Evrópu koma nú orðið svipað margir til
Íslands að sumarlagi og utan þess. Þetta má sjá nánar á myndum 2.2 og 2.3.5
Myndir 2.2-2.3 Fjöldi erlendra ferðamanna á Íslandi eftir markaðssvæðum
farþegar með flugi og ferju, sumur og vetur 2004-2017
4 Í þessari skýrslu er gert ráð fyrir að 5% erlendra brottfara frá til Íslandi árið 2016 og 10% árið 2017
hafi verið vegna sjálftengifarþega (þurfa að skipta um flugvél eða fara út af vellinum og til baka
samdægurs) og erlendra verkamanna sem ekki eru ferðamenn á Íslandi í þeim skilningi. Því er hér
miðað við 95% af heildinni, eða 1.706 þúsund ferðamenn (brottfarir) árið 2016 og 90% af heildinni,
eða 2.004 þúsund árið 2017 (1.796.000 - 90.000 árið 2016 og 2.226.000-222.000 árið 2017). 5 Í grafinu sem sýnir þróunina utan sumars eiga tölurnar við tímabilin frá september fyrra árs til maí
næsta árs (utan sumars) - nema árin 2016 og 2017 þar sem miðað er við mánuði utan sumars það ár
(janúar-maí og september-desember).
Sumar Utan sumars
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
8
Mynd 2.6 Ferðamáti erlendra sumargesta á Íslandi 1996-2017
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
´96 ´98 ´01 ´03 ´04 ´05 ´06 ´07 ´08 ´09 ´10 ´11 ´12 ´13 ´14 ´15 ´16 ´17
%
Eigin vegum "Self drive" Hópferð
Í hópnum „aðrir“ eru t.d. allir ferðamenn frá Asíu, þar með talinn mjög vaxandi fjöldi Kínverja en
einnig Japanir, íbúar Suður-Kóreu, Singapore, Hong Kong, Taívan, Indlands og Ísrael. Má gera ráð
fyrir að Asíubúar séu um eða yfir helmingur þeirra sem hér eru í flokknum „aðrir“, þ.e. um 200
þúsund gestir árið 2017. Auk þess falla í flokkinn „aðrir“ íbúar Ástralíu, fjölmargra landa í
austurhluta Evrópu og Eystrasaltsríkjanna. Þá falla þar undir öll lönd Afríku , Mið- og Suður-
Ameríku, en gestum þaðan fjölga hægar.
Sumarið 2017 voru um 33% erlendra ferðamanna sem komu til Íslands með flugi eða ferju frá
Norður-Ameríku, 19% utan helstu markaðssvæða, 17% frá Mið-Evrópu, 12% frá Suður-Evrópu,
9% frá Norðurlöndunum, 6% frá Bretlandi og 4% frá Benelux löndunum. Utan sumars 2017 var
samsetning gesta töluvert önnur. Þá voru 29% gesta frá Norður-Ameríku, 21% utan helstu
markaðssvæða, 20% frá Bretlandi, 11% frá Mið-Evrópu, 8% Norðurlandabúar og sama hlutfall frá
Suður-Evrópu en 3% frá Benelux löndunum.
Myndir 2.4-2.5 Skipting erlendra gesta á Íslandi 2017 eftir markaðssvæðum
33%
17%12%
9%
6%
4%
19%
N-Ameríka
Mið-Evrópa
Suður-Evrópa
Norðurlönd
Bretland
Benelux
Annað
29%
20%11%
8%
8%
3%
21%
Sumar Utan sumars
2.2 Ferðamáti og farartæki
Ferðamáti erlendra ferðamanna hefur
breyst mjög frá því að reglubundnar
kannanir hófust hjá Rannsóknum og
ráðgjöf ferðaþjónustunnar (RRF)
sumarið 1996. Þá skiptust ferðamenn
nánast í tvo jafn stóra hópa; annar var í
skipulagðri hópferð en hinn í ferð á
eigin vegum. Þetta breyttist svo hratt á
næstu árum þannig að sumarið 2003
voru 67% á eigin vegum, tveir af
hverjum þremur, en 33% í hópferð.
Sumarið 2011 var síðan staðan sú að um 80% voru á eigin vegum en 20% í skipulagðri hópferð.
Síðustu árin hafa svo kallaðar 'self drive' ferðir vaxið mikið, þar sem ferðin er að hluta skipulögð,
gisting bókuð fyrirfram af ferðaskrifstofum/ferðaskipuleggjendum og auk þess er oft bókaður
bílaleigubíll en ferðamennirnir keyra sjálfir. Frá sumrinu 2012 hefur RRF spurt um tíðni slíkra
1.277.000 gestir
727.000 gestir
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
9
Mynd 2.8 Fjöldi farþega með skemmtiferðaskipum til Íslands 2004-2017
45
55 55 5359
69 7062
92 92
105100 99
128
0
20
40
60
80
100
120
140
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Þú
sun
d
Mynd 2.7 Helstu farartæki erlendra sumargesta á Íslandi 1996-2017
0
10
20
30
40
50
60
70
´96 ´98 ´03 ´04 ´05 ´07 ´08 ´09 ´10 ´11 ´12 ´13 ´14 ´15 ´16 ´17
%
Bílaleigubíll Hópferðabíll Áætlunarbíll
ferða. Sumarið 2017 voru 70% svarenda á eigin vegum, 16% í 'self drive' ferð og 14% í skipu-
lagðri hópferð. Er það mjög svipuð niðurstaða og sumrin 2016 og 2015. Utan sumars 2017 er
áætlað að 73% ferðamanna hafi verið á eigin vegum, 15% í 'self drive' ferð og 12% í hópferð.
Aukið sjálfstæði erlendra gesta helst í
hendur við aukningu í notkun þeirra á
bílaleigubílum og að sama skapi minni
notkun á hópferðabílum og áætlunar-
bílum. Sumarið 1996 nýttu 50% erlendra
gesta sér hópferðabíl, 20% áætlunarbíl en
21% bílaleigubíl. Sumarið 2003 notuðu
svipað margir hópferðabíl og bílaleigubíl
(36-37%) en færri áætlunarbíl (27%).
Sumarið 2017 notuðu hins vegar um 67%
gestanna eitthvað bílaleigubíl í ferðum um Ísland, 24% hópferðabíl og 14% áætlunarbíl. Auk þess
eru ferðamenn nokkuð á eigin bílum (með Norrænu), á bílum vina/ættingja á Íslandi eða hjóla um
landið.
Þá nýttu um 65% gesta á jaðarmánuðunum 2017 sér bílaleigubíl (mars, apríl, maí, september og
október) og um 45% gesta yfir fjóra dimmustu vetrarmánuðina (janúar, febrúar, nóvember og
desember). Ef allt árið 2017 er skoðað er áætlað að um 60% ferðamanna hafi þá nýtt sér
bílaleigubíla. Mun fleiri notuðu eitthvað hópferðabíla að vetri en sumri 2017 og t.d. nær
helmingur gesta yfir helstu vetrarmánuðina fjóra en rúmlega 30% á jaðarmánuðunum.
2.3 Ferðamenn með skemmtiferðaskipum
Gott er að hafa í huga að ferða-
mönnum sem koma með skemmti-
ferðaskipum til Íslands hefur einnig
fjölgað mikið á síðasta áratug. Þannig
komu 45 þúsund erlendir skemmti-
ferðaskipagestir til Íslands árið 2004
en 128 þúsund árið 2017, sem er 2,8
földun (184%). Þessir ferðamenn
dreifast einkum á mánuðina júní til
september en koma einnig lítillega í
maí. Þeir gista nær eingöngu um
borð í skipunum en fara hins vegar mikið í ýmiss konar skoðunarferðir út frá viðkomustöðum
skipanna og/eða skoða sig um á viðkomandi þéttbýlisstað. Flestir gestir með skemmtiferða-
skipum árið 2017 voru að vanda frá Þýskalandi, Bandaríkjunum og Bretlandi. Frá byrjun þessarar
aldar hefur farþegafjöldi frá þessum þremur löndum ætíð verið mestur. 6
6 Heimild: www.faxafloahafnir.is
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
10
3.0 Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018
3.1 Kyn, aldurshópar, menntun og búseta
Konur voru 63% svarenda í Skaftafellskönnuninni en karlar 37%. Um 70% voru á aldrinum 18-35
ára, 19% voru 36-55 ára og 11% yfir 55 ára. Meðalaldur svarenda var því tæplega 35 ár. 85%
svarenda voru með stúdentspróf eða háskólagráður en einungis 15% með minni menntun en
það.
Mynd 3.1 Kyn, aldurshópar og menntun
32
53
14
11
19
70
63
37
0 10 20 30 40 50 60 70
Master/MBA/PhD
Stúdent/Bs/Ms
Grunnskólapróf
yfir 55 ára
36-55 ára
18-35 ára
Konur
Karlar
%
Um 25% svarenda voru búsettir í Suður-Evrópu og jafn margir í Norður-Ameríku, 15% í Asíu, 13%
í Mið-Evrópu og 8% á Bretlandseyjum. Einungis 3% voru frá Norðurlöndunum og sama hlutfall frá
Benelux löndunum. Þá voru 8% búsettir annars staðar, flestir í Ástralíu (3%).
Mynd 3.2 Búseta
25 25
1513
8
3 3
8
0
5
10
15
20
25
%
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
11
3.2 Dvalarlengd á Íslandi og í Skaftafelli
Þátttakendur í Skaftafellskönnuninni dvöldu að jafnaði 7,6 nætur á Íslandi. Þar af dvöldu gestir frá
Asíu, Mið-Evrópu og Benelux löndunum lengst (8,4-8,8 nætur) en síðan gestir frá Suður-Evrópu
og utan helstu markaðssvæða (7,5-7,6 nætur), þá ferðamenn frá Bretlandi (7,0 nætur), Norður-
Ameríku (6,7 nætur) og Norðurlöndunum (6,1 nætur).
Mynd 3.3 Meðaldvalarlengd á Íslandi
eftir búsetu og ferðamáta
6,9
7,5
7,8
7,6
6,1
6,7
7,0
7,5
8,4
8,6
8,8
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Hópferð
"Self drive"
Eigin vegum
Aðrir
Norðurlönd
Norður-Ameríka
Bretland
Suður-Evrópa
Mið-Evrópa
Asía
Benelux
Nætur
Um 21% svarenda gistu í Skaftafelli (eða í næsta nágrenni) að jafnaði 1,7 nótt. 79% gesta voru
hins vegar dagsgestir þar og dvöldu í Skaftafelli að jafnaði 4,9 klukkustundir. Þar með eru einnig
þeir sem fóru í jöklaferðir sem seldar eru í Skaftafelli.
Mynd 3.4 Meðaldvalarlengd dagsesta í Skaftafelli
eftir búsetu og ferðamáta
3,4
5,0
5,2
4,4
3,7
4,2
5,0
5,5
5,5
5,9
7,5
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Hópferð
"Self drive"
Eigin vegum
Aðrir
Suður-Evrópa
Mið-Evrópa
Norðurlönd
Bretland
Asía
Norður-Ameríka
Benelux
Klst
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
12
Þegar skoðuð er meðaldvalarlengd erlendra dagsgesta í Skaftafelli kemur í ljós að ferðamenn frá
Benelux löndunum dvöldu að jafnaði lengst (7,5 klst), síðan ferðamenn frá Norður-Ameríku (5,9
klst), frá Asíu og Bretlandseyjum (5,5 klst), Norðurlöndunum (5,0 klst), ferðamenn utan helstu
markaðssvæða (4,4 klst), frá Mið-Evrópu (4,2 klst) og Suður-Evrópu (3,7 klst). Þá höfðu
ferðamenn á eigin vegum eða í self drive ferð lengri viðkomu (5,0-5,2 klst) en þeir sem voru í
hópferð (3,4 klst). Konur í dagsferð dvöldu að jafnaði nokkru lengur í Skaftafelli (5,3 klst) en
karlar í (4,4 nætur). Fremur lítill munur var á dvalarlengd eftir aldurshópum en fólk yfir 55 ára
dvaldi þó að jafnaði lengst (5,6 klst).
Af þeim sem gistu í Skaftafelli eða næsta nágrenni voru 27% frá Suður-Evrópu og 26% frá Norður-
Ameríku, 13% frá Asíu, 12% utan helstu markaðssvæða, 10% frá Mið-Evrópu, 7% frá Benelux
löndunum og 5% frá Bretlandseyjum.
3.3 Ferðamáti, farartæki og föruneyti
Um 66% svarenda voru í ferð á eigin vegum, 18% í self drive ferð (að hluta skipulögð af öðrum) og
16% í skipulagðri hópferð. 7
Um 80% voru í ferð á bílaleigubíl, 13% í hópferðabíl, 3% í áætlunarbíl en 4% í annars konar
farartæki. 8
Um 48% voru með vinum/öðrum ættingjum í för og 45% með maka/sambúanda. Einungis 5%
voru með vinnufélögum, 4% með börn í föruneyti og 3% einir á ferð.
Mynd 3.5 Ferðamáti, farartæki og föruneyti
3
4
5
45
48
4
3
13
80
16
18
66
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Einn
Með börn
Vinnufélagar
Maki
Vinir/ættingjar
Annað
Áætlunarbíll
Hópferðabíll
Bílaleigubíll
Hópferð
"Self drive"
Eigin vegum
%
7. Þeir sem eru í ferð sem er að hluta skipulögð eru flestir í "self drive" ferðum. Þá sjá ferðaskrifstofur/
ferðaskipuleggjendur um að bóka bílaleigubíl, gistingu og jafnvel einhverja aðra þjónustu fyrir gestina
en þeir ákveða hvaða staði þeir heimsækja eða hvaða afþreyingu þeir stunda. 8. Um helmingur þeirra sem nefndu annað farartæki (2%) voru á puttanum.
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
13
3.4 Lengd leigu á bílaleigubílum og fjöldi í bíl
Þeir sem voru á bílaleigubíl leigðu þá að jafnaði í 7,3 daga. Asíubúar og íbúa Benelux landanna
leigðu þá að jafnaði lengst (8,1 nætur), síðan gestir frá Mið- og Suður- Evrópu (7,7-7,8 nætur) og
aðrir (7,5 nætur). Gestir frá Bretlandi og Norður-Ameríku leigðu bílana að jafnaði nokkru skemur
(6,4-6,7 nætur) og Norðurlandabúar styst (5,1 nætur).
Þrír voru jafnaði í hverjum bílaleigubíl að bílstjóra meðtöldum. Hjá Bretum var meðalfjöldinn
mestur, eða 3,3 í bíl, en minnstur hjá gestum frá Benelux löndunum, 2,7 að jafnaði.
3.5 Áður heimsótt Skaftafell
Erlendur skólahópur í Skaftafelli.
Um 7% þátttakenda í könnuninni höfðu komið áður í Skaftafell.
Mynd 3.6 Komið áður í Skaftafell
7%
93%
Já
Nei
23% Norðurlandabúa höfðu komið áður í Skaftafell, 13% ferðamanna frá Mið-Evrópu, 8% gesta
frá Norður-Ameríku en 3-6% ferðamanna frá öðrum markaðssvæðum.
3.6 Ástæður heimsóknar í Skaftafell
Spurt var: Hvers vegna ákvaðst þú að heimsækja Skaftafell? Gefnir voru átta valmöguleikar þar
sem mátti merkja við alla sem pössuðu. Auk þess gátu svarendur bætt við ástæðum fyrir komu
sinni. Svarendur merktu að jafnaði við 2,7 atriði. Langflestir komu m.a. til að njóta náttúrunnar
(72%) en síðan til að taka myndir (46%) eða til að prófa að ganga á jökli (42%). Um fjórðungur
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
14
merkti við að heimsóknin í Skaftafell væri liður í Suðurstrandarferð (25%), liður í hringferð um
landið (22%) eða vegna jarðfræðiáhuga (22%). Nokkru færri höfðu áhuga á gróðurfarinu/
plöntulífi (18%).
Mynd 3.7 Ástæður heimsóknar í Skaftafell
7
18
22
22
25
42
46
72
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Ákveðið af öðrum
Plöntur/dýralíf
Jarðsöguáhugi
Liður í hringferð
Liður í Suðurstrandarferð
Jöklaganga
Ljósmyndun
Njóta náttúrunnar
%
Aðrar ástæðu nefndar:
skoða íshelli (x5), Svartifoss (x4), mælt með (x3), útsýnisflugið, ísklifur, fossar, fuglaskoðun,
gönguferð, Interstellar aðdáandi.
Í töflu 3.1 má sjá samanburð á ástæðum gesta fyrir því að heimsækja Skaftafell eftir kyni, aldurs-
hópum, markaðssvæðum og ferðamáta.
Tafla 3.1 Ástæður heimsóknar í Skaftafell
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
% Njó
ta
nát
túri
nn
ar
Ljó
s-
myn
du
n
Jökl
agan
ga
Lið
ur
í
S.st
r.fe
rð
Lið
ur
í h
rin
gfe
rð
Jarð
sögu
-
áhu
gi
Plö
ntu
r-
dýr
alíf
Ákv
eð
ið a
f ö
ðru
m
Karl 72 45 39 23 19 19 18 7
Kona 72 47 44 26 25 25 18 7 16-35 ára 76 48 43 23 20 24 19 6
36-55 ára 67 37 44 25 28 20 16 7
> 55 ára 57 44 34 38 28 17 19 9 Norðurlönd 92 31 23 46 8 31 31 8
Mið-Evrópa 52 32 27 22 37 11 21 11
Benelux lönd 94 50 50 25 25 13 13 6
Bretland 74 54 56 26 23 33 20 12
S-Evrópa 78 53 37 35 26 21 21 3
N-Ameríka 70 52 48 16 14 26 19 5
Asía 72 37 51 16 16 22 12 10
Annað 73 39 38 30 24 19 11 5 Eigin vegum 83 46 42 25 19 25 21 4
"Self drive" 68 50 54 24 23 20 16 7 Hópferð 30 38 30 25 34 15 12 15
Meðaltal 72 46 42 25 22 22 18 7
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
15
3.7 Upplýsingaöflun um Skaftafell fyrir ferð
75% svarenda í könnuninni höfðu leitað sér upplýsinga um Skaftafell áður en þeir komu. Þeir
fengu helst upplýsingar um staðinn á Google (48%) en síðan í ferðahandbókum (35%), á Trip
Advisor (26%), hjá vinum/fjölskyldu (18%) og á heimsíðu Vatnajökulsþjóðgarðs (11%). Þá var
nokkuð um þátttakendur öfluðu upplýsinga um Skaftafell á Wikipedia (9%) og á upplýsinga-
miðstöðvum (8%). Fáir fengu upplýsingar í öðrum bókum en ferðahandbókum (4%), í greinum í
blöðum/tímaritum (3%) eða í bæklingum um þjóðgarðinn (2%).
Mynd 3.8 Upplýsingaöflun um Skaftafell fyrir heimsóknina
2
3
4
8
9
11
18
26
35
48
76
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Bæklingar um þjóðgarðinn
Greinar blöðum/tímaritum
Aðrar bækur
Upplýsingamiðstöð
Wikipedia
Heimasíða Vatnaj.þjóðgarðs
Vinir/fjölskylda
Trip Advisor
Ferðahandbækur
Upplýsinga aflað
%
Tafla 3.2 Uppýsingaöflun um Skaftafell fyrir heimsóknina
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
%
Afl
að u
pp
l.
fyri
r ko
mu
Go
ogl
e
Ferð
ahan
d-
bæ
kur
Trip
Ad
viso
r
Fjö
lsky
lda,
vi
nir
He
imas
íða
þjó
ðga
rðsi
ns
Wik
ipe
dia
Up
plý
sin
ga-
mið
stö
ð
Að
rar
bæ
kur
Blö
ð,
tím
arit
Bæ
klin
gar
um
Þjó
ðga
rð
Karl 73 49 23 24 22 9 10 5 5 3 1
Kona 78 47 42 27 16 12 8 10 4 2 3 16-35 ára 77 51 32 26 18 11 8 8 4 3 2
36-55 ára 76 44 41 32 20 12 13 7 5 3 1
> 55 ára 71 34 43 19 17 8 9 9 4 0 2 Norðurlönd 85 61 31 23 46 15 8 0 0 0 0
Mið-Evrópa 62 30 32 13 8 0 8 11 6 0 3
Benelux lönd 94 50 44 13 19 19 6 31 0 0 6
Bretland 80 49 31 28 31 18 8 9 3 6 5
S-Evrópa 72 39 48 16 13 12 12 3 6 0 1
N-Ameríka 75 50 37 38 22 13 9 10 3 4 1
Asía 86 59 20 31 21 4 7 5 7 5 0
Annað 84 73 24 38 8 16 11 11 0 5 8 Eigin vegum 84 56 40 29 20 13 9 8 4 3 2
"Self drive" 76 46 32 26 21 8 13 11 2 4 2
Hópferð 41 17 17 12 5 3 6 7 5 1 4
Meðaltal 76 48 35 26 18 11 9 8 4 3 2
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
16
Annað nefnt: ferðaskrifstofa (x5), ferðablogg (x4), leiðsögumaður (x2), Facebook (x2), Instagram
(x2), á gististað (x2), Youtube, í íshellaferð.
Svo sem sjá má af töflu 3.2 var víða umtalsverður munur á hvar fólk leitaði sér heimilda um
Skaftafell. Þannig leitaði unga fólkið (16-35 ára) sér síður upplýsinga í ferðahandbókum en þeir
sem eldri voru en nýttu sér Google hins vegar meira en þeir eldri. Fólk í skipulagðri hópferð
leitaði sér almennt mun síður upplýsinga um staðinn en sem voru á eigin vegum eða í self drive
ferð. Þá var einnig umtalsverður munur eftir búsetu fólks á því hvar upplýsinga var aflað.
116 manns tilgreindu þær ferðahandbækur sem þeir notuðu. Af þeim nefndu 63, eða 54% þeirra,
Lonely Planet og 11 Guide de Routard (9%). Þá höfðu sex notað Eyewitness Guide, fimm Top 10
Iceland eða Dumont, þrír Frommers og jafn margir Marco Polo, Michelin, Baedeker Guides,
Iceland Guide Evasion og ANWB Reisgids IJsland, tveir Rough Guide to Iceland eða Fodor´s Travel
Guide. Eftirtalið var einnig nefnt: Moon Iceland, Ulysses, Traveller, bók frá heimalandinu,
Extreme Iceland. Nokkrir nefndu að þeir hefðu nýtt sér nokkrar heimildir án þess að tilgreina þær.
3.8 Gististaðir síðustu og næstu nótt
Það er áhugavert að þekkja betur ferðamynstur viðskiptavina sinna. Því var í könnuninni spurt
hvar erlendu ferðamennirnir í Skaftafelli hefðu gist síðustu nótt og einnig hvar þeir áformuðu að
gista þá næstu. Áberandi flestir gistu síðustu nótt í Vestur-Skaftafellssýslu (47%), frá Reynishverfi
að Lómagnúpi, en síðan í Austur-Skaftafellssýslu (39%), frá Skaftafelli að Lóni. Næstu nótt ætluðu
hins vegar talsvert fleiri að gista í Austur-Skaftafellssýslu (38%) en í Vestur Skaftafellssýslu (31%).
Næst á eftir Skaftafellssýslum gistu erlendu Skaftafellsgestirnir í Rangárvallasýslu (7-9%), á höfuð-
borgarsvæðinu (3-10%) eða í Árnessýslu (2-6%) og þá frekar næstu nótt en þá síðustu.
Mynd 3.9 Hvar gist síðustu nótt og þá næstu
þeir sem svöruðu 9
2
2
2
6
10
9
38
31
1
1
2
3
7
39
47
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Annars staðar
Suðurnesjum
Múlasýslu
Árnessýslu
Höfðuðborgarsvæðinu
Rangárvallasýslu
Austur-Skaftafellssýslu
Vestur-Skaftafellssýslu
%
Síðustu nótt
Næstu nótt
9 Um 11% svöruðu ekki hvað þeir gistu síðustu nótt og 22% ekki hvar þeir áformuðu að gista næstu
nótt, enda sumir ekki enn búnir að ákveða næsta næturstað.
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
17
3.9 Efst í huga varðandi Skaftafell
Um 88% þátttakenda í könnuninni nefndu hvað þeim væri efst í huga varðandi Skaftafell og 57%
nefndu tvennt.
Helmingi þeirra sem svöruðu var jökull efst í huga þegar Skaftafell er nefnt (50%) en því næst
náttúra (17%), foss (17%), fallegt (11%), stórbrotið (9%), ís (8%) og ganga/gönguferð (8%). Þá
nefndu allnokkrir Svartafoss (6%), jöklaganga (5%), friðsælt, fjöll og yndislegt (4%), þjóðgarður og
kalt (3%).
Mynd 3.10 Efst í huga varðandi Skaftafell
2
2
2
3
3
4
4
4
5
6
8
8
9
11
17
17
50
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Villt náttúra
Útsýni
Íshellir
Kalt
Þjóðgarður
Yndislegt
Fjöll
Friðsælt
Jöklaganga
Svartifoss
Ganga
Ís
Stórbrotið
Fallegt
Foss
Náttúra
Jökull
%
Nefnt í 6 skipti: Kvikmyndin Interstellar.
Nefnt í 4 skipti: Frelsi.
Nefnt í 2-3 skipti:
Ísland, áhugavert, hreint, basalt, ljósmyndun, víðátta, hvítt, jarðsaga, Vatnajökull, jökullón,
Game of Thrones.
Auk þess nefnt:
sagan, Skaftafellsjökull, rigning, upplýsingamiðstöð, miður gott hótel, gróðurinn, hraun,
loftslagsbreytingar, eldvirkni, litirnir, svartur sandur, litbrigðin, flug yfir jökul, logn, gesta-
miðstöð, haust, blátt, ferðamenn, Secret life of Walter Mitty, óendanleiki, ský, Alaska, kraftur
náttúrunnar.
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
18
3.10 Staðir sem skoðaðir/heimsóttir voru í nágrenni Skaftafells
Í könnuninni var sýnt kort af Skaftafelli og nágrenni með 11 stöðum merktum inn og spurt hvort
fólk hefði skoðað/heimsótt þá í ferðinni. Flestir, eða rúmlega helmingur þessara erlendu
vetrargesta, fóru að Svartafossi (53%) og Skaftafellsjökli (52%), nær fjórðungur að Hundafossi
(24%) og Svínafellsjökli (23%) en einungis 2-7% að öðrum stöðum sem spurt var um.
Mynd 3.11 Staðir sem skoðaðir/heimsóttir voru í nágrenni Skaftafells
2
2
3
4
4
5
7
23
24
52
53
0 10 20 30 40 50 60
Morsárdalur
Sjónarnípa
Sólheimajökull
Morsárjökull
Verslun í Freysnesi
Hótel Skaftafell
Morsá
Svínafellsjökull
Hundafoss
Skaftafellsjökull
Svartifoss
%
Í töflu 3.3 má sjá samanburð á aðsókn að fjórum mest sóttu stöðunum eftir kyni, aldurshópum,
markaðssvæðum og ferðamáta.
Tafla 3.3 Fjórir mest sóttu staðirnir við Skaftafell
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
%
Svar
tifo
ss
Skaf
tafe
lls-
jöku
ll
Hu
nd
afo
ss
Svín
afe
lls-
jöku
ll
Karl 53 51 26 22
Kona 53 53 23 23 16-35 ára 59 51 28 24
36-55 ára 40 57 16 19
> 55 ára 40 60 10 24 Norðurlönd 92 61 62 15
Mið-Evrópa 64 48 30 25
Benelux lönd 31 56 13 31
Bretland 47 47 16 26
S-Evrópa 51 64 20 14
N-Ameríka 60 50 28 23
Asía 36 40 17 30
Annað 53 56 28 31 Eigin vegum 62 52 31 24
"Self drive" 49 45 16 25
Hópferð 21 67 6 15
Meðaltal 53 52 24 23
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
19
3.11 Vitneskja um Skaftafell sem hluta Vatnajökulsþjóðgarðs
81% þátttakenda í könnuninni vissu að Skaftafellssvæðið væri hluti af Vatnajökulsþjóðgarði en
19% var ekki kunnugt um það.
Svo sem sjá má á mynd 3.12 var Asíubúum síst kunnugt um þá staðreynd (36%) en síðan
ferðamönnum frá Benelux löndunum (25%) og Norðurlöndunum (23%).
Mynd 3.12 Vitneskja um að Skaftafell væri í Vatnajökulsþjóðgarði
eftir kyni, aldri, búsetu og ferðamáta
74
77
84
64
75
77
82
82
84
86
87
81
77
82
83
77
26
23
16
36
25
23
18
18
16
14
13
19
23
18
17
23
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Hópferð
"Self drive"
Eigin vegum
Asía
Benelux
Norðurlönd
Bretland
N-Ameríka
S-Evrópa
Aðrir
Mið-Evrópa
yfir 55 ára
36-55
16-35
Kona
Karl
%
Já Nei
Sú staðreynd að Skaftafellssvæðið er hluti af Vatnajökulsþjóðgarði hafði mikil áhrif á ákvörðun
14% gesta um að heimsækja Skaftafell, nokkur áhrif á 28% þeirra en engin á 39%.
Mynd 3.13 Vissu að Skaftafell væri hluti af Vatnajökulsþjóðgarði
og áhrif þeirrar vitnesku á ákvörðun um heimsókn
14%
28%
39%
19%
Já, hafði mikil áhrif
Já, hafði nokkur áhrif
Já, hafði engin áhrif
Nei, vissi það ekki
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
20
Miðstöð Íslenskra fjallaleiðsögumanna í Skaftafelli.
Það að Skaftafell væri hluti af Vatnajökulsþjóðgarði hafði heldur meiri áhrif á komur kvenna en
karla þangað og mun meiri áhrif á fólk yfir 55 ára aldri en þá sem yngri voru. Þá hafði það mest
áhrif á ferðamenn frá Suður-Evrópu og Norður-Ameríku en síst á gesti frá Benelux löndunum og
Mið-Evrópu. "Stimpill" Vatnajökulsþjóðgarðs hafði mest áhrif á þá sem voru á eigin vegum,
nokkru minni á þá sem voru í self drive ferð en minnst á fólk í hópferð.
Mynd 3.14 Áhrif Vatnajökulsþjóðgarðs á komur í Skaftafell
eftir kyni, aldri, búsetu og ferðamáta
13
7
16
8
6
11
17
9
5
16
17
23
19
11
14
13
19
32
30
15
25
29
24
33
39
31
31
26
18
31
29
26
0 10 20 30 40 50
Hópferð
"Self drive"
Eigin vegum
Mið-Evrópa
Benelux
Aðrir
Asía
Norðurlönd
Bretland
N-Ameríka
S-Evrópa
yfir 55 ára
36-55
16-35
Kona
Karl
%
Mikil áhrif Nokkur áhrif
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
21
3.12 Notkun á þjónustu í Skaftafellsstofu
Þegar spurt var hvaða þjónustu gestir nýttu sér í Skaftafellsstofu var áberandi aðgengast að þeir
færu á snyrtingarnar (71%). Næst til að kaupa veitingar (40%), fá upplýsingar (37%) eða til að
skoða sig þar um (21%). Fremur lágt hlutfall keypti minjagripi eða bækur/kort eða borgaði fyrir
tjaldstæði/sturtu (5-8%). Um 7% kváðust ekki hafa farið í Skaftafellsstofu.
Mynd 3.15 Notkun á þjónustu í Skaftafellsstofu
7
5
6
8
21
37
40
73
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Fór ekki í gestamiðstöðina
Kaupa bækur/kort
Borga tjaldstæði/sturtu
Kaupa minjagripi
Skoða mig um
Nýta upplýsingaþjónustu
Kaupa veitingar
Á snyrtingu
%
Í töflu 3.4 má sjá samanburð á þeirri þjónustu sem svarendur nýttu sér í Skaftafellsstofu eftir
kyni, aldurshópum, markaðssvæðum og ferðamáta.
Tafla 3.4 Notkun á þjónustu í Skaftafellsstofu
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
%
Á s
nyr
tin
gu
Kau
pa
veit
inga
r
Nýt
a u
pp
l.
þjó
nu
stu
Sko
ða
mig
um
Kau
pa
min
jagr
ipi
Bo
rga
tjal
d-
stæ
ði/
stu
rtu
Kau
pa
bæ
kur/
kort
Ekki
í
mið
stö
ðin
a
Karl 66 34 35 17 9 5 4 11
Kona 76 44 39 24 7 7 6 5 16-35 ára 74 41 38 23 7 7 4 9
36-55 ára 69 31 38 21 12 4 8 4
> 55 ára 72 49 34 17 8 6 7 6 Norðurlönd 92 39 54 28 0 0 8 0
Mið-Evrópa 65 33 37 22 8 8 2 5
Benelux lönd 81 50 31 19 6 6 0 12
Bretland 71 50 34 18 8 5 3 11
S-Evrópa 65 22 34 21 8 7 6 12
N-Ameríka 78 57 38 27 7 6 9 3
Asía 76 32 40 14 11 5 4 4
Annað 76 60 43 22 8 8 3 11 Eigin vegum 75 41 42 19 9 8 5 6
"Self drive" 77 45 37 29 6 7 1 8
Hópferð 58 32 16 22 7 0 8 8
Meðaltal 73 40 37 21 8 6 5 7
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
22
3.13 Notkun á fræðsluskiltunum
Spurt hvort fólk hefði lesið alla/mestalla textana á fræðsluskiltum í Skaftafelli, hluta textanna,
bara skoðað myndir/teikningar á þeim eða gengið framhjá án þess að skoða þau.
Niðurstaðan er sú að um 24% erlendu gestanna lásu allan/mestalla textana, 50% hluta þeirra, 8%
skoðuðu aðeins myndirnar/teikningarnar/kortin og 8% nýttu fræðsluskiltin ekkert.
Mynd 3.16 Notkun á fræðsluskiltum í Skaftafelli
18
8
50
24
0 10 20 30 40 50
Skoðaði ekkert
Skoðaði myndir/teikningar
Las að hluta
Las allt /mestallt
%
Fremur lítill munur var á notkun fræðsluskiltanna eftir kynjum, aldurshópum og markaðs-
svæðum. Þó nýttu gestir frá Norðurlöndunum og Bretlandi þau talsvert betur en gestir frá
Benelux löndunum og Asíu. Þá nýttu ferðamenn á eigin vegum fræðsluskiltin mun frekar en gestir
í skipulagðri hópferð svo sem sjá má á mynd 3.5.
Tafla 3.5 Notkun á fræðsluskiltum í Skaftafelli
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
%
Las
allt
/me
stal
lt
Las
að h
luta
Sko
ðað
i
myn
dir
/te
ikn
.
Sko
ðað
i ekk
ert
Karl 26 47 7 20
Kona 23 52 8 17 16-35 ára 22 52 7 19
36-55 ára 32 44 13 11
> 55 ára 25 51 4 20 Norðurlönd 16 69 0 15
Mið-Evrópa 21 53 15 11
Benelux lönd 19 44 12 25
Bretland 24 60 0 16
S-Evrópa 21 56 6 17
N-Ameríka 29 45 7 19
Asía 28 39 10 23
Annað 24 49 8 19 Eigin vegum 27 52 6 15
"Self drive" 19 51 13 17 Hópferð 14 44 10 32
Meðaltal 24 50 8 18
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
23
3.14 Álit á ýmsum þáttum í Skaftafelli
Í Skaftafellsstofu: starfsfólk Vatnajökulsþjóðgarðs í Skaftafelli fær góða dóma.
Þátttakendur í könnuninni voru beðnir um að gefa tíu þáttum í Skaftafelli einkunn á bilinu 1-10
(10 hæsta einkunn). Þjónusta starfsmanna fékk hæstu meðaleinkunnina (8,9) en síðan skipulögð
jöklaganga (8,8), upplýsingaþjónustan (8,6), Skaftafellsstofa í heild (8,5), göngustígar (8,5),
kvikmynd um þjóðgarðinn (8,2), fræðsluskiltin (8,2), hreinlætisaðstaðan (8,1), merkingar (8,1) og
veitingastaðurinn (8,0). Hins vegar fékk minjagripasalan lökustu dómana (7,3).
Mynd 3.17 Álit á ýmsum þáttum í Skaftafelli
meðaleinkunnir þeirra sem afstöðu tóku
7,3
7,8
8,0
8,1
8,1
8,2
8,2
8,5
8,5
8,6
8,8
8,9
5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0 8,5 9,0
Minjagripaverslun
Tjaldsvæðið
Veitingastaður
Merkingar
Hreinlætisaðstaða
Fræðsluskilti
Kvikmynd um þjóðgarðinn
Göngustígar
Skaftafellsstofa í heild
Upplýsingaþjónusta
Jöklaganga
Þjónusta starfsmanna
Einkunn
Hér ber að hafa í huga að stór hluti svarenda taldi sig ekki geta dæmt um einstaka þætti sem
beðið var um álit á og merktu við „veit ekki“. Þannig gátu 89% ekki dæmt um kvikmynd um
þjóðgarðinn sem sýnd er í hliðarsal Skaftafellsstofu og 86% ekki dæmt um tjaldvæðið. Þá töldu
64% sig ekki dómbæra á minjagripaverslunina, 62% ekki á veitingastaðinn og helmingur ekki á
jöklagöngu eða upplýsingaþjónustuna. Þá gátu 42% ekki dæmt um þjónustu starfsmanna, 35%
ekki Skaftafellsstofu í heild, 33% ekki um merkingar og 22% ekki um fræðsluskiltin. Einungis 19%
töldu sig ekki geta metið hreinlætisaðstöðuna og 17% ekki göngustígana.
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
24
Mynd 3.18 Hlutfall þeirra sem ekki voru dómbærir á einstaka þætti
17
19
32
33
35
42
50
50
62
64
86
89
0 20 40 60 80 100
Göngustígar
Hreinlætisaðstaða
Fræðsluskilti
Merkingar
Skaftafellsstofa í heild
Þjónusta starfsmanna
Upplýsingaþjónusta
Jöklaganga
Veitingastaður
Minjagripaverslun
Tjaldsvæðið
Kvikmynd um þjóðgarðinn
%
3.15 Afstaða til fullyrðinga um Skaftafell
Í könnuninni í Skaftafelli veturinn 2017 til 2018 voru settar fram fimm fullyrðingar um Skaftafell
sem erlendu þátttakendurnir voru beðnir um að lýsa sig sammála, hlutlausa til eða ósammála.
Þar voru 90% mjög eða fremur sammála því að Skaftafell væri í villtri náttúru, 88% að Skaftafell
væri náttúrulegur/óspilltur staður, 66% að Skaftafell væri afslappandi staður og 55% að hann
væri rómantískur (54%). Hins vegar voru einungis 5% því mjög eða fremur sammála að Skaftafell
væri óáhugaverður staður en 86% ósammála.10 Þetta sést betur á mynd 3.19.
Mynd 3.19 Skaftafell er...
afstaða til fullyrðinga um Skaftafell
3
20
34
47
50
2
35
42
41
40
9
34
17
10
8
22
8
5
2
2
64
3
2
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
óáhugaverður staður
rómantískur staður
afslappandi staður
náttúrulegt/óspillt
í villtri náttúru
%
Mjög sammála Fremur sammála Hlutlaus Fremur ósammála Mjög ósammála
Í töflu 3.6 má sjá samanburð á svörum gesta við fullyrðingunum um Skaftafell eftir kyni,
aldurshópum, markaðssvæðum og ferðamáta. Skoðað er hlutfall þeirra sem voru fullyrðingunum
mjög eða fremur sammála.
10. 1-7% svarenda tóku ekki afstöðu til spurningaliðanna og merktu við „veit ekki.“
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
25
Tafla 3.6 Skaftafell er...
mjög eða fremur sammála fullyrðingum um Skaftafell
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
% í vill
tri
nát
túru
nát
túru
legt
/ósp
illt
afsl
app
and
i
stað
ur
róm
antí
sku
r st
aðu
r
óáh
uga
verð
ur
stað
ur
Karl 94 87 76 54 4
Kona 87 89 77 56 6 16-35 ára 90 88 76 57 5
36-55 ára 88 89 81 50 5
> 55 ára 95 86 74 55 5 Norðurlönd 92 77 69 62 0
Mið-Evrópa 82 80 76 48 4
Benelux lönd 87 94 81 44 6
Bretland 97 82 75 61 8
S-Evrópa 95 95 82 46 6
N-Ameríka 89 88 79 69 2
Asía 90 86 67 58 9
Annað 73 94 80 32 4 Eigin vegum 91 87 79 55 5
"Self drive" 83 88 69 53 4
Hópferð 93 90 77 57 7
Meðaltal 90 88 76 55 5
3.16 Upplifun miðað við væntingar
Erlendu gestirnir voru beðnir um að meta hvort eftirtalið í Skaftafelli hefði verið betra, eins eða
verra en þeir bjuggust við:
Hreinleiki staðarins
Náttúrufegurðin
Heildarupplifun af Skaftafelli
Niðurstaðan er sú að 72% þeirra sem afstöðu tóku töldu náttúrufegurðina í Skaftafelli vera
umfram væntingar, 66% að heildarupplifunin af staðnum væri betri en þeir bjuggust við og 53%
að hreinleiki staðarins væri meiri en þeir áttu von á. Einungis 1% töldu þessa þætti vera undir
Í nágrenni Skaftafells.
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
26
væntingum sínum. Aðrir (27-43%) töldu þessa þætti eins og þeir bjuggust við. Verður þetta að
teljast mjög góð niðurstaða fyrir þjóðgarðsyfirvöld sem rekstraraðila Skaftafells.
Mynd 3.20 Upplifun erlendra ferðamanna miðað við væntingar
þeir sem afstöðu tóku 11
53
66
72
46
33
27
1
1
1
0 20 40 60 80 100
Hreinleiki staðarins
Heildarupplifun
Náttúrufegurðin
%
Meiri / betri Eins Minni / verri
3.17 Fjöldi ferðamanna í Skaftafelli
Um 71% erlendu gestanna bjuggust við mörgum gestum í Skaftafelli en 29% ekki.
Mynd 3.21 Bjuggust við mörgum ferðamönnum í Skaftafelli
75%
25%
Já
Nei
Þá voru þátttakendur spurðir hvað þeim fyndist um fjölda ferðamanna í Skaftafelli á þeirri stundu
sem þeir tóku þátt í könnuninni. Um 25% töldu þá mjög eða fremur marga, 51% hæfilega marga
en 24% fremur fáa eða fáa.
Mynd 3.22 Fjöldi ferðamanna í Skaftafelli í dag
6%
19%
51%
22%
2%
Mjög margir
Fremur margir
Hæfilega margir
Fremur fáir
Fáir
11. 4% tóku ekki afstöðu til hreinleika Skaftafells og 1% ekki til náttúrufegurðarinnar.
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
27
3.18 Áhrif af öðrum ferðamönnum á upplifun af Skaftafelli
Spurt var hvort aðrir ferðamenn í Skaftafelli hefðu haft áhrif á upplifun þátttakenda af staðnum.
Niðurstaðan er sú að 71% svöruðu því neitandi en 29% játandi; þarf af álitu 17% að aðrir
ferðamenn hefðu jákvæð áhrif á upplifun þeirra en 12% að þeir hefðu haft neikvæð áhrif.
Mynd 3.23 Áhrif af öðrum ferðamönnum á upplifun af Skaftafelli
17%
71%
12%
Jákvæð áhrif
Engin áhrif
Neikvæð áhrif
Þegar þessar niðurstöður eru greindar nánar kemur í ljós að ferðamenn frá Asíu töldu áberandi
helst, eða 40% þeirra, að aðrir ferðamenn á staðnum hefðu haft jákvæð áhrif á upplifun þeirra.
Norðurlandabúar voru hins vegar á öndverðum meiði og töldu 30% þeirra að aðrir ferðamenn
hefðu haft neikvæð áhrif á upplifunina af Skaftafelli.
Mynd 3.24 Áhrif af öðrum ferðamönnum á upplifun af Skaftafelli
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
18
16
16
8
6
10
15
13
14
14
40
14
21
16
16
18
71
75
70
62
75
74
67
75
73
76
54
78
68
70
73
68
11
9
14
30
19
16
18
12
13
10
6
8
11
14
11
14
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Hópferð
"Self drive"
Eigin vegum
Norðurlönd
Benelux
Bretland
Aðrir
S-Evrópa
Mið-Evrópa
N-Ameríka
Asía
yfir 55 ára
36-55
16-35
Kona
Karl
%
Jákvæð Engin Neikvæð
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
28
3.19 Álag á náttúru Skaftafellssvæðisins vegna ferðamanna
Erlendu ferðamennirnir í Skaftafelli voru spurðir: „Telur þú að náttúran á Skaftafellssvæðinu sé
undir álagi vegna ferðamanna?“ Niðurstaðan er sú að 14% álitu að álag á náttúru svæðisins
vegna ferðamanna væri mikið, 28% að það væri nokkurt, 39% að það væri lítið og 19% að það
væri ekkert. 12
Mynd 3.25 Álag á náttúru Skaftafellssvæðisins vegna ferðamanna
14%
28%
39%
19%
Mikið
Nokkurt
Lítið
Ekkert
Þegar þessar niðurstöður eru greindar nánar kemur í ljós að ferðamenn frá Mið-Evrópu og
Norðurlöndunum töldu helst að álag á náttúru Skaftafellssvæðisins vegna ferðamanna væri
mikið eða nokkurt (50-52%) en síst ferðamenn frá Benelux löndunum, gestir utan okkar helstu
markaðssvæða (aðrir) og frá Asíu (31-34%).
Tafla 3.7 Álag á náttúru Skaftafellssvæðisins vegna ferðamanna
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
% Mikið Nokkurt Lítið Ekkert
Karl 7 36 38 19
Kona 10 33 36 21 16-35 ára 10 31 38 21
36-55 ára 7 37 32 24
> 55 ára 4 48 37 11 Norðurlönd 8 42 50 0
Mið-Evrópa 12 40 33 15
Benelux lönd 6 25 56 13
Bretland 6 35 41 18
S-Evrópa 6 40 33 21
N-Ameríka 8 37 35 20
Asía 14 20 33 33
Annað 3 30 52 15 Eigin vegum 8 34 37 21
"Self drive" 10 32 39 19 Hópferð 5 40 36 19
Meðaltal 14 28 39 19
12. 7% tóku ekki afstöðu og merktu við „veit ekki“.
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
29
3.20 Afstaða til mögulegra breytinga í Skaftafelli
Í nýrri gestamiðstöð á Þingvöllum er vönduð margmiðlunarsýning um þjóðgarðinn.
Settar voru fram fimm hugmyndir um breytingar í Skaftafelli sem svarendur áttu að lýsa sig
sammála, hlutlausa til eða ósammála. Þær voru settar fram svo: Í Skaftafelli ætti að vera....
... stærri minjagripaverslun
... A la carte veitingastaður
... hótel/gistiheimili
... vönduð sýning
... gönguferðir með leiðsögn
Af þessum þáttum var mestur áhugi á að boðið yrði upp á gönguferðir með leiðsögn. Voru 57%
mjög eða fremur fylgjandi því en 12% andvígir. Þá voru 50% mjög eða fremur sammála því að í
Skaftafelli ætti að vera vönduð sýning en 13% voru ósammála.13 Hins vegar voru 26% mjög eða
fremur sammála því að hafa A la carte veitingastað í Skaftafelli en 37% ósammála. Sömuleiðis
voru 26% fylgjandi því að reisa hótel eða gistiheimili á staðnum en 40% andvígir. Einungis 14%
voru sammála því að stækka minjagripaverslunina en 51% voru þeirri hugmynd ósammála.
Mynd 3.26 „Í Skaftafelli ætti/ættu að vera... “
5
7
8
11
18
9
19
18
39
39
35
34
37
37
31
29
23
22
9
10
22
17
15
4
2
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Stærri minjagripaverslun
Hótel/gistiheimili
A la carte veitingastaður
Vönduð sýning
Gönguferðir með leiðsögn
%
Mjög sammála Fremur sammála Hlutlaus Fremur ósammála Mjög ósammála
13. 7-8% tóku ekki afstöðu til spurninganna og merktu við „veit ekki.“
Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar 2018
30
Þegar þessar niðurstöður eru greindar nánar kemur í ljós að ferðamenn frá Asíu voru að jafnaði
helst fylgjandi mögulegum breytingum en Norðurlandabúar síst.
Tafla 3.8 Mjög eða fremur sammála því að í Skaftafelli ætti/ættu að vera... eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
%
Gö
ngu
ferð
ir
me
ð le
iðsö
gn
Vö
nd
uð
sýn
ing
Hó
tel,
gist
ihe
imili
A la
car
te
veit
inga
stað
ur
Stæ
rri m
inja
-
grip
ave
rslu
n
Karl 55 53 29 24 14
Kona 59 49 24 27 14 16-35 ára 56 50 27 27 15
36-55 ára 70 57 22 22 13
> 55 ára 46 43 28 26 12 Norðurlönd 36 30 30 0 0
Mið-Evrópa 33 44 19 16 6
Benelux lönd 69 50 15 15 21
Bretland 62 56 19 9 6
S-Evrópa 64 55 9 10 13
N-Ameríka 59 46 29 38 10
Asía 62 60 50 47 30
Annað 53 43 28 28 18 Eigin vegum 52 49 26 30 12
"Self drive" 65 45 22 17 16
Hópferð 68 63 29 18 18
Meðaltal 57 50 26 26 14
3.21 Álit á bílastæðagjaldi
Þátttakendur voru spurðir hvað þeim þætti um bílastæðagjaldið í Skaftafelli sem var 600 kr á
fólksbíl á því tímabili sem könnunin fór fram. Niðurstaðan er sú að 12% þótti það gjald lágt eða
frekar lágt, 66% hæfilegt en 22% fremur hátt eða hátt. 14
Mynd 3.27 Álit á bílastæðagjaldi í Skaftafelli
600 kr á fólksbíl
3%9%
66%
15%
7%Lágt
Frekar lágt
Hæfilegt
Frekar hátt
Hátt
14
9% tóku ekki afstöðu til spurningarinnar og merktu við „veit ekki.“
Erlendir vetrarferðamenn í Skaftafelli 2017-2018 Atferli og viðhorf til þjónustu
31
Um 46% Norðurlandabúa þótti gjaldið fremur hátt eða hátt, 32% gesta frá Suður-Evrópu en
einungis 10% ferðamanna frá Norður-Ameríku.
Tafla 3.9 Álit á bílastæðagjaldi í Skaftafelli
eftir kyni, aldri, markaðssvæðum og ferðamáta
% Lágt Frekar
lágt Hæfi-legt
Frekar hátt
Hátt
Karl 3 5 71 14 7
Kona 3 11 63 17 6 16-35 ára 4 9 64 17 6
36-55 ára 1 7 68 15 9
> 55 ára 3 10 79 5 3 Norðurlönd 0 23 31 23 23
Mið-Evrópa 0 18 56 21 5
Benelux lönd 0 6 81 13 0
Bretland 0 3 83 8 6
S-Evrópa 2 3 63 22 10
N-Ameríka 7 6 77 8 2
Asía 4 11 60 18 7
Annað 3 12 62 14 9 Eigin vegum 4 8 65 15 8
"Self drive" 4 9 71 13 3 Hópferð 0 9 67 18 6
Meðaltal 3 9 66 15 7
3.22 Mæla með Skaftafelli
Erlendur ferðamennirnir voru spurðir hvort þeir ætluðu að mæla með Skaftafelli við aðra. 99%
þeirra sem afstöðu tóku ætluðu að mæla með staðnum en 1% ekki.15 Verður það að teljast býsna
afgerandi niðurstaða og jákvæð.
Mynd 3.28 Mæla með Skaftafelli við aðra?
99%
1%
Já
Nei
15. 1,2% tóku ekki afstöðu til spurningarinnar og merktu við "veit ekki."
VIÐHENGI
Skaftafellskönnunin 2017-2018 (á ensku)