endekse geri donbatiosgb.com.tr/dosyalar/mevzuat/mevzuat_85.doc · web viewcı miyokart...

SOSYAL SİGORTA SAĞLIK İŞLEMLERİ TÜZÜĞÜ Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 26.5.1972, No: 7/4496 Dayandığı Kanunun Tarihi : 17.7.1964, No: 506 Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 22.6.1972, No: 14223 Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi: 11, S: 2504 BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

Madde 1 - İş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik hallerinin meslekte kazanma gücünü ne oranda azaltacağı; Sigortalıların hangi hallerde çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirmiş vehangi hallerde başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda sayılacakları; İşe alıştırmanın ne yoldan ve hangi esaslara göre yapılacağı ve Sosyal Si- gortalar Kanununun 122 nci maddesinin uygulanma tarzı; Sigortalıların hangi hallerde erken yaşlanmış sayılacakları; Sosyal Sigortalar Kanununun 129 uncu maddesi gereğince kurulan Sosyal Sigor-ta Yüksek Sağlık Kurulunun, sözü edilen Kanunda belirtilenler dışında kalan ve bu Kanunun uygulanması ile ilgili bulunan görevleri ve çalışma şekil ve esasla- rı; Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı ve bu hastalıkların, işten ayrıldıktan en geç ne kadar zaman sonra meydana çıktığı takdirde o işten ileri gelmiş kabul edileceği Hakkındaki esaslar, bu Tüzükte belirtilmiştir.

Madde 2 - Bu Tüzükte geçen "Kurum" deyimi "Sosyal Sigortalar Kurumu" anla- mına gelir.

Madde 3 - İş kazasının meydana geldiği veya meslek hastalığının başladığı zaman, hizmet akdine göre yapmakta olduğu iş "Sigortalının mesleği" sayılır. Kurum, bu mesleğin tesbitinde sigortalının çalıştığı iş yerinden alınacak belgeyi esas tutabileceği gibi, bu hususu kendi yetkili elemanları vasıtasiyle inceletmeye ve buna göre karar vermeye yetkilidir.

Madde 4 - Hizmet akdine göre, bu Tüzüğün ikinci Bölümünün, D cetvelinde gös-terilen mesleklerden birinden fazlasını yapmakta olan sigortalının iş kazası ve-ya meslek hastalığı yönünden sürekli iş göremezlik durumuna girmesi halinde, bunlardan, sürekli iş göremezlik derecesinin en yükseğini vermiş olan meslek "sigortalının mesleği" sayılır. İKİNCİ BÖLÜM İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sonucu Sürekli İş Göremezlik Hallerinin Meslekte Kazanma Gücünü ne Oranda Azaltacağının Tespiti

Madde 5 - İş kazası veya meslek hastalığı sonucu husule gelen arızaların, sigortalının mesleğinde kazanma gücünü ne oranda azaltacağı, Tüzüğe ekli A,B,C, D ve E cetvellerine göre tespit edilir. (Değişik: 31/5/1985 - 85/9529 K.) A cetveli, iş kazalarının neden olduğu hastalık ve arızalarla meslek hastalıklarını ve bunların neden olduğu arızaları,vücuttaki yerlerine göre sınıflandıran ve başlıkları aşağıda gösterilen 14 lis-

teden teşekkül eder. I - Baş arızaları (kafa kemikleri, nöroloji, nöröşirürji, psikiatri arıza vehastalıkları) II - Göz arızaları III - Kulak arızaları IV - Yüz arızaları V - Boyun arızaları VI - Göğüs hastalıkları VII - Omuz ve kol arızaları VIII - El bileği ve el arızaları IX - El parmakları arızaları X - Omurga arızaları XI - Karın hastalık ve arızaları, XII - Pelvis ve alt ekstremite arızaları XIII - Endokrin, metabolizma, kollagen doku, periferik damar hastalıkları, hematolojik ve romotoid hastalıklar XIV - Deri arızaları ve yanıklar Her listede 3 kolon mevcut olup bunlardan; birinci kolon arızanın sıra numa-rasını, ikinci kolon arızanın çeşidini, üçüncü kolon arızanın ağırlık ölçüsünü gösterir. (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) B cetveli sigortalının çalıştığı işkolla-rı ve meslek veya iş çeşidi listelerini içerir. Her listede 2 kolon mevcut olup bunlardan; birinci kolon meslek veya iş çe- şitlerini, ikinci kolon meslek grup numaralarını gösterir. C cetveli, sürekli iş görememezlik simgelerini göstermekte olup, A cetvelinin listelerine paralel olarak arızanın vücuttaki yerine göre 14 tabloyu ihtiva eder. Her tablo A cetvelinin 14 listesinden birine tekabül eder ve sol kenardaki dikey kolonda arıza sıra numaraları, üstteki yatay kolonda 1 den 52 ye kadar meslek grup numaraları ve bunların kesişme noktalarında sürekli iş göremezlik simgeleri bulunur. D cetveli, arızaların ağırlık ölçülerine ve sürekli iş göremezlik simgeleri-ne göre meslekte kazanma gücünün azalma oranını bulmaya yarar. Bu cetvelin sol kenarındaki dikey kolon 0 dan 65 e kadar arıza ağırlık ölçülerini üstteki yatay kolon A dan R ye kadar arızaların sürekli iş göremezlik simgelerini, bunların kesişme noktaları 1 den 100 e kadar meslekte kazanma gücünün azalma oranını gös-terir. Bu cetvele göre bulunan oran, 38-39 yaşlarındaki bir sigortalının meslekte kazanma gücünün azalma oranıdır. E cetveli, D cetveline göre bulunan orana ve sigortalının yaşına göre meslekte kazanma gücünün azalma oranını tespite yarar. Meslekte kazanma gücünün azalma oranının hesabında, sigortalının sürekli iş göremezlik halinin raporla tesbit edildiği tarihdeki yaşı esas alınır. Bu cetvelin solundaki dikey kolon 38-39 yaşlara ait meslekte kazanma gücününazalma oranını, üstteki yatay kolon 21 den 64 e kadar olan yaşları, bunların kesişme noktaları ise meslekte kazanma gücündeki azalmanın yaşlara göre oranla- rını gösterir. (Ek: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Ancak sigortalının sağlık durumunda sürekli iş göremezlik yönünden bir değişiklik olmuş ise, bu değişikliğin raporla saptan-dığı tarihteki yaşı esas alınır.

Madde 6 - A cetveli listelerinde yazılı arızalardan birinin meslekte kazanmagücünü ne oranda azaltacağı aşağıdaki şekilde hesaplanır: a) A cetvelindeki vücudun çeşitli bölgelerine veya sistemlerine göre hazır- lanmış olan 14 arıza listesinde sigortalının arızası bulunur. Bu arızanın solun-daki arıza sıra numarası ile sağındaki arıza ağırlık ölçüsü bir tarafa kaydedilir. b) (Değişik: 12/11/1978- 7/16989 K.) B cetveli listelerinde önce sigortalı- nın işkolu, sonra bu işkolu içindeki meslek veya iş çeşidi bulunur. Bunun karşı-sındaki meslek grup numarası da bir yere yazılır. (Değişik: 12/11/1978-7/16989 K.) Sigortalının meslek veya iş çeşidi bu listelerde bulunmadığı takdirde meslek veya işinin benzeri veya en yakını esas alınır. Aynı adı taşıyan meslek veya iş çeşidi birden çok iş kolu listesinde yer al-dığı takdirde, sigortalının çalıştığı iş kolu listesindeki meslek veya iş çeşi- di esas alınır. c) Sürekli iş göremezlik simgesini gösteren C cetvelinin arızaya uygun tab- losunun dikey kolonunda yukarıda tespit edilen arıza sıra numarası ile yatay ko-lonundaki meslek grup numarasının kesiştiği noktadaki sürekli iş göremezlik sim-

gesi bulunarak bir tarafa kaydedilir. d) D cetvelinin dikey kolonunda yukarıda tespit edilen arıza ağırlık ölçüsü ile yatay kolonundaki meslek simgesinin kesiştiği noktadaki sayı, meslekte kazanma gücünün azalma oranıdır. e) Tespit edilen bu meslekte kazanma gücü azalmasının sigortalının yaşına uygun oranını bulmak için E cetvelinden yararlanılır. Bu cetvelin dikey kolonun-da bulunan meslekte kazanma gücünün azalma oranı ile üstteki yatay kolonda bulu-nan sigortalının sürekli iş göremezlik halinin tespiti tarihindeki yaşının ke- siştiği yerdeki sayı, bu yaşa uyan sürekli iş göremezlik sebebiyle meslekte kazanma gücünün azalma oranıdır.

Madde 7 - (Değişik birinci fıkra: 12/11/1978-7/16989 K.) A cetveli listelerinde yazılı arızalardan birkaçının bir arada bulunması veya eski bir arızaya yenisinin eklenmesi halinde meslekte kazanma gücünün ne oranda azalacağı, Balt- hazard formülüne göre aşağıdaki biçimde hesaplanır: a) Sigortalıdaki arızaların meslekte kazanma gücünü azaltma oranları 6 ncı maddeye göre ayrı ayrı tespit edilir. b) Bu oranlar, en yükseğinden başlanarak sıraya konur. c) En yüksek oran, sigortalının çalışma gücünün tümünü gösteren % 100 den çıkarılır. d) Bu çıkarmada kalan miktar, sırada ikinci gelen meslekte kazanma gücü azalma oranı ile çarpılır. Çarpıma, en yüksek meslekte kazanma gücü azalma oranı eklenir, böylece birinci ve ikinci arızaların meslekte kazanma gücü toplam azalma oranı bulunmuş olur. e) Sigortalının arızası 2 den fazla ise birinci ve ikinci arızaların meslek-te kazanma gücü toplam azalma oranı birinci sıraya ve üçüncü sıradaki arızanın meslekte kazanma gücü azalma oranı ikinci sıraya alınarak yukardaki işlem tek- rarlanır.

Madde 8 - (Değişik: 31/5/1985 - 85/9529 K.) A cetveli listelerinde ayrı ayrı gösterilen çeşitli arızalar, bu listelerde yer alan bir hastalık veya arızanın tabii sonucu iseler, bunlar, ayrı sebeplere bağlı arızalar gibi ele alınarak haklarında 7 nci madde hükümlerine göre işlem yapılmaz.

Madde 9 - İş kazası veya meslek hastalığı sayılmayacak bir olaydan veya do- ğuştan ileri gelmiş herhangi bir arızası bulunan sigortalının sonradan bir iş kazası veya meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezliğe uğraması halinde mes-lekte kazanma gücü azalma oranı aşağıdaki şekilde hesaplanır: a) Sigortalının iş kazası veya meslek hastalığı sayılacak veya sayılmayacak olaylardan veya doğuştan meydana gelmiş her türlü arızalarının sebep olduğu mes-lekte kazanma gücü toplam azalma oranı 6 ve 7 nci maddelere göre bulunur. b) Sigortalının iş kazası veya meslek hastalığı sayılmayacak bir olaydan veya doğuştan ileri gelmiş arızalarının sebep olduğu meslekte kazanma gücü toplam azalma oranı, (a) bendinde tespit edilen toplam orandan çıkarılır; kalan, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü azalma oranıdır. Ancak, sigortalının işe alınmadan önce mevcut olan veya işe alındıkdan sonraiş kazası veya meslek hastalığı sonucu olmayarak meydana gelen arızaları, yapmakta olduğu işteki kazanma gücüne tesir etmiyorsa bu arızalar kazanma gücü top-lam azalma oranının hesabında nazara alınmaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Sigortalıların Hangi Hallerde Çalışma Gücünün en az Üçte İkisini Yitirmiş ve Hangi Hallerde Başka Birinin Sürekli Bakımına Muhtaç Durumda Sayılacakları

Madde 10 - (Değişik: 31/5/1985-85/9529 K.) Sigortalılık süresi içinde aşağıdaki arızaların meydana gelmesi veya eski veçalışmaya engel olmayan bir arızanın aşağıda yazılı seviyelere yükselmesi yahut 1475 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesi hükmü gereğince, bedensel veya ruhsal sakatlık derecelerine uygun işlere yerleştirilenlerin, sigortalılık süresi için-de sakatlıklarının artması veya sakatlıklarına yeni hastalık veya arızaların ek-lenmesi nedeniyle çalışamayacak duruma geldiklerinin Kurum sağlık tesisleri sağ-

lık kurullarınca belirlenmesi halinde, sigortalılar, çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirmiş sayılırlar: A - BAŞ ARIZALARI (kafa kemikleri, nöroloji, nöroşirürji, psikiatri arıza ve hastalıkları) 1 - Sürekli organik ve fonksiyonel bozukluklarla birlikte olan kafatası defektleri veya kraniyoplasti yapılamayan 25 cm2 den büyük kafatası defektleri veya yaralanma sonucu kafatası içinde kalan yabancı cisimlerin neden olduğu nö- rolojik ve psişik belirtiler. 2 - Trombotik, embolik, subaraknoidal veya intraserebral kanama sonucu meydana gelmiş konuşma güçlüğü veya yürüme güçlüğü yahut nükse eğilim gösteren monopleji, monoparazi, hemipleji, hemiparezi, altern paralizi, paraziler, 3 - Değişik etiyolojilere bağlı mikst afaziler (sensoriyel-motris), 4 - Vasküler, enfeksiyöz, travmatik, tümoral kökenli iki taraflı, baston veya bir araç kullanmaya yahut başkasının bakımına gerek gösteren paraplejiler, paraparaziler, diplejiler, kuadroplejiler (sfenkter bozuklukları, nörojenik mesane vb.) 5 - Postensefalitik veya arterioskleroza bağlı, arızaları belirgin, günlük işlerin güçlükle yapılabilmesine veya hiç yapılamamasına sebep olan parkinson hastalığı (paralizi ajitan), 6 - Serebrohereditler, herododejeneratif hastalıklar (serebral palsy v.b.), 7 - Vasküller, enfeksiyöz zehirlenmeye bağlı, başkasının yardımını gerekti- recek denge bozuklukları yapan serebellar hastalıklar, 8 - Menenjit, ensefalit, menengoensefalit gibi beyin zarları veya beyin dokusu enfesiyonu sekelleri sonucu meydana gelen, fonksiyonel bozukluk yapan kafa çiftleri arızaları veya hareket sistemi bozuklukları, 9 - Ağır sirengomiyeli, skleroz lateral amiyotrofik (serebroherediter, here-dodejeneratif omirilik hastalıkları), 10 - Ağır miyastenia gravis ve miyopatiler (herediter, heredodejenaratif kashastalıkları), 11 - Orta veya ağır derecede belirgin, kronik, tekrarlayıcı, yaygın miyelin kılıfı hastalıkları (multipl skleroz), 12 - Ayda birkaç kez gelen, antipileptiklere cevap vermeyen veya zaman zamanstatüs epileptikusla seyreden grandmal epilepsi, zaman zaman genarilize nöbet- lerle seyreden jaksoniyen epilepsi veya haftada birkaz kez tekrarlayan, kontrol altına alınamayan epilepsi, 13 - Klinik, E.M.G. bulgularıyla doğrulanmış sekel poliradikülonevrit radi- külit, polinevrit, polinöropatiler, 14 - Tedaviye rağmen hafif işlerde bile çalışmaya imkan vermeyen psikozlar a) Organik psikozlar (senil demans, kronik alkolik, şizofrenik, affektif psiko-manyak-depressif paranoid), b) Organik olmayan psikozlar (depressif, eksite tipler, psikojenik paranoid), c) Nörotik bozukluklar veya kişilik bozuklukları, d) Organik beyin zedelenmesi sonucu meydana gelen ve psikotik olmayan bozukluklar (frontal lob sendromu, post kontüzyon sendromu), e) Alkol, morfin, esrar, kokain ve benzerlerine bağlı psikozlar, 15 - İdiosi veya embesilite derecesinde oligofreniler (intellijen kotien İQ 40 a kadar), 16 - Kötü tabiatlı veya ameliyat edilemez iyi tabiatlı beyin tümörleri veya kanserleri, B - GÖZ HASTALIKLARI VE GÖRME ARIZALARI 17 - Camla düzeltildikten sonra her bir gözün skiaskopik muyeneyle tespit edilen 20/100 veya daha az görmesi hali, 18 - Görüşü bozan, korneada ileri derecede bulanıklığa neden olan, tekrarla-yan, iki taraflı pterijiumlar, 19 - Görüşü bozan, tedavi edilemeyen keratit ve sekelleri veya grefon hasta-lığı, 20 - Görüşü bozan, kontakt lensten yararlanamayan, iki taraflı keratokonus, 21 - Görüşü bozan, tekrarlayan üveitler, 22 - Görüşü bozan, sık sık tekrarlayan, tedavisi güç retina kanamaları, 23 - Her iki göz yuvarlağını hareketsiz kılan ve görüş derecesini bozan orbita travmaları, iltihapları, tümörleri,

24 - Tedavi edilemeyen görüşü az veya çok etkileyen retinopatiler, retina dejeneresansları, makulopatiler. 25 - Her iki gözde periferik görme alanının 10 dereceye kadar daralması, 26 - iki taraflı, sekel halinde, tam pitozis, 27 - Çift görmeye neden olan, sekel halinde, her iki göz kaslarının paralizisi, C - KULAK-BURUN-BOĞAZ HASTALIK VE ARIZALARI 28 - Kulak akıntısı veya labirent komplikasyonu sonucu sürekli baş dönmesi ve denge bozukluğu (menier sendromu) ile seyreden, işitme cihazıyla ve tedaviylesonuç alınamayan işitme kaybı, 29 - Kulak sayvanının, dış kulak yolunun, orta kulağın ameliyat edilemeyen tümörleri, norinoma ve diğer kulak kanserleri, 30 - Dil kaybı veya konuşma ve yutmayı zorlaştıran dil harabiyeti, 31 - Burun, paranazal sinüsler, çene, ağız ve farenks kanserleri veya ameli-yat edilemeyen tümörleri, 32 - Travmalar, hastalıklar ve tümörler sonucu sürekli kanül takılmasını ge-rektirir larenks yokluğu, 33 - Ses organlarının tedavi edilemeyen ve afoni ve dispneyle birlikte olan iki taraflı hastalık, travma ve tümörleri, D - SOLUNUM, DOLAŞIM SİSTEMİ HASTALIKLARI VE SİSTEMİK HİPERTANSİYONLAR 34 - Göğüs duvarında belirgin biçim bozukluğu yaparak solunum ve dolaşım zorluğu yaratan arızalar ve ameliyat sekelleri, 35 - Etiyolojisi ne olursa olsun, klinik, radyolojik ve laboratuvar bulgu- larıyla doğrulanan ve solunum, dolaşım fonksiyonlarını ileri derecede etkileyen,sağ kalp yetmezliği, pulmoner hipertansiyon ve sağ kalp büyümesi, kronik korpul-monale, ileri derecede restriktif, obstruktif veya kombine akciğer fonksiyon bo-zukluklarıyla birlikte olan akciğer dokusunun, bronşların, akciğer zarlarının, göğüs kafesinin hastalık ve arızaları, 36 - Klinik, laboratuvar, radyolojik, E.K.G. bulgularıyla doğrulanan, dinlenme halinde veya hafif eforda fonksiyon kısıtlaması yapan iskemik kalp hasta- lıkları, kalp kapağı hastalıkları, kalp kasları veya kalp zarı hastalık ve arı- zaları, 37 - Klinik, laboratuvar, radyolojik, E.K.G. bulgularıyla doğrulanan, dinlenme halinde veya hafif eforda fonksiyon kısıtlamasıyla birlikte olan komissu- rotomi, kalp kapağı protezi, kalıcı kalp pili (pasemaker), koroner revaskülari- zasyonu, perikardioektomi, 38 - Klinik, laboratuvar, E.K.G. bulgularıyla doğrulanan, geçirilmiş, kalı-cı miyokart infarktüsü, 39 - Etiyolojisi ne olursa olsun, hipertansif ensefalopati, göz dibi bulgu- ları, böbrek veya kalp yetersizliğiyle birlikte maksima 250 mm, minima 120 mm. nin üstünde olan ve tedavi edilemeyen sistemik hipertansiyonlar, E - KARIN HASTALIK VE ARIZALARI 40 - Ameliyat edilemeyen, çalışmaya engel iç ve dış fıtıklar veya çapları 10 cm. den büyük evantrasyonlar, 41 - Sindirim kanalı hastalıkları a) Tedavi edilemeyen, sekel bırakan Crohn hastalığı, kolitis ülseroza, tü- berküloz ve kaşeksiler, b) Anal inkontinens, sürekli anüs kontrnaturalis, c) Total kolektomi, d) Karın organlarının işlevlerini yerine getirmelerini önemli derecede en- gelleyen ve çeşitli nedenlerle meydana gelmiş peritonitlerin yapışık sekelleri, 42 - Karaciğer fonksiyon testlerini ileri derecede bozan, kronik, aktif (ag-ressif) hepatitler, 43 - Değişik etiyolojili, tam teşekkül etmiş karaciğer sirozları, 44 - Karaciğer ve pankreas kanserleri ve ameliyat edilemeyen tümörleri, 45 - Böbrek fonksiyonlarını % 30 - % 60 bozan, cerrahi ve tıbbi tedavilerle kontrol altına alınamayan veya böbrek fonksiyonlarını % 60 - % 90 bozan ve tıbbitedaviye cevap vermeyen böbrek hastalıkları (nefropatiler), 46 - Hemodiyalizi gerektirir böbrek hastalıkları, 47 - Böbrek nakline rağmen böbrek fonksiyon bozuklukları, 48 - İyileşmeyen üriner sistem tüberkülozları, 49 - Üreterosigmeidostomi, üreterokutaneustomi, postoperatif sürekli üriner fistüller, inkontinanslar, ekstrofolia vezikalis, total epispadias, hipospadias,

50 - Sürekli sistostomi ve sonda kullanmayı gerektiren üretra darlıkları, 51 - Üriner sistem kanserleri ve ameliyat edilemeyen tümörleri, 52 - Penis ve testislerin beraber yokluğu, idrarın sürekli akması, F - HAREKET SİSTEMİNDEKİ KEMİK, KAS, EKLEM HASTALIK VE ARIZALARI 53 - Kürek kemiğinin sabit hale gelmesine neden olan iki taraflı omuz eklem ankilozu, 54 - Omuz yokluğuna neden olan tek veya iki taraflı kemik kaybı, 55 - Kolun bilekle omuz arasından kesilmesi (amputasyonu), kolun tek veya iki taraflı torasik amputasyonu iki bileğin kesilmesi (amputasyonu), 56 - Humerusun iki taraflı omuz yakınından psödoartrozu veya ön kol her iki kemiğinin psödoartrozu (yalancı eklemleri), 57 - Tüm belirtileriyle iki taraflı Volkman kontraktürü, 58 - Her iki elin başparmağı dahil olmak üzere sekiz parmağın kesilmesi (am-putasyonu), 59 - Omurganın hareketlerini ileri derecede kısıtlayan hastalıklar (ankiloz-lar) ve travma sekelleri, 60 - Cerrahi ve tıbbi tedavinin sonuç vermediği, norolojik belirtilerle bir-likte E.M.G. ile tespit edilen bel fıtıkları disk kaymaları, şekil bozukluğu yapmış kronik artiritler, spondiloartiritler, 61 - Kalça ekleminin iki taraflı tam ankilozu, 62 - Tek taraflı bile olsa kalça ekleminin dezartikulasyonu, uyluk kemiğininalttan tek taraflı 2/3 ünün veya iki taraflı 1/3 ünün kesilmesi (amputasyonu), 63 - İki bacağın alttan en az 1/3 ünün kesilmesi (amputasyonu), 64 - Her iki diz ekleminin 20 dereceden yukarı fleksiyon halinde ankilozu, 65 - Yassı ve uzun kemiklerin ve omurganın her çeşit aktif, akıntılı osteid-leri, G - İÇ SALGI HASTALIKLARI (endokrin) 66 - Cerrahi veya tıbbi tedavinin sonuç vermediği hipotalamik hastalıklar (diabetes insipitus, anosmi, görme bozuklukları, mental retardasyonla birlikte hipotalamusun gelişimsel bozuklukları), 67 - Genel hipofiz yetersizliğine, gelişme hormonu (STH) fazlalığına (akromegali, gigantizm) veya yetersizliğine (hipofizernanizm) bağlı hastalık veya komplikasyonlar veya hastalığa eşlik eden arızalar (anosmi, görme bozukluğu, mental retardasyon), 68 - Cerrahi ve tıbbi tedaviden yararlanamayan hipotiroidi veya hiperparati-roidi hastalıkları, paratiroid ve tiroidin yaygın karsinomları, 69 - Tedavi edilemeyen böbrek üstü bezi karsinomları ve hiperaldosteronizm ve feokromasitoma, 70 - Şeker hastalığı (diabetes mellitus) a) Organlarda arızalara ve fonksiyon bozukluklarına neden olan ve tedaviyle düzeltilemiyen şeker hastalıkları (tip II diabetes mellitus), b) Tedaviye rağmen açlık kan şekerinin sürekli olarak 200 mg. ın üstünde seyrettiği ve organlarda harabiyete neden olan şeker hastalıkları (tip I diabetes mellitus), H - METABOLİZMA HASTALIKLARI 71 - Tedavi edilemiyen osteomalasi, 72 - Tedaviye rağmen eklemlerde şekil bozukluğuna (deformite), hareket kı- sıtlanmasına, böbrek yetersizliğine neden olan gut hastalığı, 73 - Tip 2-3 osteogenezis imperfekta, 74 - Porfiria (eritropoetik) K - HEMATOLOJİK HASTALIK VE ARIZALAR 75 - Aplastik, miyelofitizik, orak hücreli anemiler, thalassamia major, paroksismal nokturnal hemoglobinuri, 76 - Tedavi edilemeyen lösemiler, 77 - Polisitemia vera, 78 - Werlhof hastalığı (idiopatik trombositopenik purpura), 79 - Von Willebrand hastalığı (psödohemofili), 80 - Pıhtılaşma faktör aktivitesi % 1 den az olan hemofililer, 81 - Sistemik intravasküler koagulasyon, 82 - Ağır zincir hastalıkları (makroglobilinemia, multipl miyolama), 83 - Kötü tabiatlı lenfoma, sarkomlar, 84 - III ve IV üncü evredeki Hodgkin,

L - RUMATOLOJİ 85 - Ağır, ileri derecede ankiloz ve hareket kısıtlanmasına neden olan veya yatağa veya tekerlekli iskemleye bağımlı kılan romatizmal hastalıklar, M - KOLLAGEN DOKU HASTALIKLARI 86 - Wegener hastalığı (nekrotizan granilomatoz), 87 - Sistemik lupus eritematodes vb., N - DAMAR HASTALIKLARI 88 - Ağır dolaşım bozukluklarına veya trofik zararlara yol açan, cerrahi ve tıbbi tedaviden yarar görmeyen, çalışmayı etkileyen, iltihabi, dejeneratif ve fonksiyonel arter, ven damar ve lenf hastalıkları, büyük damarların, periferik damar- ların ağır, tıkayıcı arter hastalıkları, anevrizmaları, arterio-venöz fistülle- ri, venöz yetmezlik, posttrombotik sendrom vb, ven hastalıkları, ağır lenf ödemisonucu meydana gelen elefantiyazisler, O - DERİ HASTALIKLARI VE ARIZALARI 89 - Vücudun % 50 sinden fazlasını kaplayan ve artropatik şekil gösteren ağırsedef hastalığı(psoriazis), 90 - İnfiltratif ve tümoral mucoid funguides, 91 - Ağır kronik evrede pemfigus, 92 - Mutulasyon evresinde cüzzam (lepra) 93 - Ağır kokulu ve çirkin görünüşlü hale dönüşen icthiosis, 94 - Yaygın ve ilerleyici meleda hastalığı, 95 - Tabanda geniş alan kaplayan hiperkeratoz ( verru-kallus), 96 - VÜcudun en az %20 sini kaplayan skleroderma, 97 - Yukarıda tespit edilen hastalık ve arızalar dışında kaldığı halde, teda-vi edilemeyen ve çalışma imkanını ortadan kaldıran bir veya birkaç hastalık veyaarıza. Yukarıda sayılmadığı halde, Tüzüğe ekli A cetvelinin listelerinde yer alan ve arıza ağırlık ölçüsü 57 olan hastalık ve arızaların meydana geldiği, meslek grup numarası 1 olan sigortalılar, C cetvelindeki sürekli iş göremezlik simgesi-nin A olması şartıyla çalışma gücünün 2/3 ünü yitirmiş sayılırlar.

Madde 11 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda sayılacağı halleraşağıda gösterilmiştir. 1 - Kuadropleji, parapleji, dipleji ve sigortalının yaşamını kendi başına yürütmesine engel porsuk hemipleji veya merkezi sinir sisteminin sfenkter bozuk-lukları ile birlikte olan diğer hastalık ve arızaları; 2 - Sürekli veya zaman zaman bir akıl hastanesinde kalmayı gerektiren ve te-davisi olanaksız akıl hastalıkları: 3 - (Değişik: 31/5/1985 - 85/9529 K.) İki gözde görme kaybı 100/100 4 - İki elin kaybı; 5 - Bir kolun omuzdan, bir bacağın kalçadan kaybı; 6 - İki bacağın kaybı (dizin alt veya üstünden): 7 - Tedavisi olanaksız bir hastalıktan ileri gelen ağır besleme bozuklukla- rı ve kaşeksiler. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İşe Alıştırma (Rehabilitasyon)

Madde 12 - Bu bölümde geçen "işe alıştırma" (Rehabilitasyon) deyimi, sigor- talılardan sürekli iş göremez veya malul hale gelmiş yahut da gelebilecekleri tıbben kabul edilenlerin, kendi mesleklerinde veya yeni bir meslekte çalışabil- melerini sağlamak amacı ile yapılan tıbbi bakım ve mesleki eğitimi ifade eder.

Madde 13 - Kurumun rehabilitasyon çalışmaları aşağıda yazılı 3 safhada yürü-tülür: a) Tıbbi rehabilitasyon: Kaybedilen fonksiyonun düzelmesine kadar süren tedavi safhası; b) İyiliğe dönüş: Çalışma alanının tespiti safhası;

c) Mesleki rehabilitasyon: Sigortalı için tespit edilen çalışma alanında ye-tiştirme, eğitim safhası. Yukarki safhaları geçiren sigortalının işe yerleştirilmesi, ilgili kamu ku- luşlarınca sağlanır.

Madde 14 - Kurum, sigortalıların rehabilitasyonunu kendi müesseselerinde, rehabilitasyon merkezlerinde yapabileceği gibi, yurt içinde aynı amaçla kurulmuşdiğer tesislerde de yaptırabilir.

Madde 15 - Kurum tarafından uygun görülecek yerlerde bölge rehabilitasyon sağlık kurulları kurulur. Bu kurullar, biri rehabilitasyon veya fizik tedavi yahut ortopedi uzmanı ol-mak üzere en az 3, en çok 5 uzman hekimden kurulur. Üyelerden Tıp Fakültesini bitiriş itibariyle en kıdemlisi, kurula başkanlık eder. Sigortalılardan hangilerinin rehabilitasyon merkezlerine gönderileceği bu kurullar tarafından kararlaştırılır.

Madde 16 - Her rehabilitasyon merkezinde bir rehabilitasyon merkezi sağlık kurulu bulunur. Bu kurul aşağıda yazılı 5 üyeden kurulur: 1 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzma- nı, yoksa fizik tedavi uzmanı, 2 - Ortopedi uzmanı, 3 - Tıbbi psikolog, yoksa ruh ve sinir hastalıkları uzmanı, 4 - İç hastalıkları veya göğüs hastalıkları uzmanı, 5 - Sosyal yardımcı veya mesleğe yöneltici yahut meslek hastalıkları uzmanı veya tecrübeli bir iş hekimi. Bunların dışında, gereken hallerde diğer uzmanlık dallarında çağrılacak uzmanlar, oy hakkı olmamak şartiyle, incelenen vaka hakkındaki görüşmeye katılır- lar.

Madde 17 - Rehabilitasyon merkezi sağlık kuruluna, üyelerden Tıp Fakültesinibitiriş itibariyle en kıdemlisi başkanlık eder. Kurul, üye sayısının çoğunluğu ile toplanır. Toplantılarda başkandan başka, fizik tedavi veya ortopedi uzmanla-rından birinin bulunması şarttır. Kararlar çoğunlukla verilir. Oyların eşitliği halinde Başkanın katıldığı taraf çoğunlukta sayılır.

Madde 18 - Sigortalılar, müdavi Kurum hekimi, Kurum sağlık tesisleri veya Kurum Sağlık İşleri Başkanlığı tarafından en yakın bölge rehabilitasyon sağlık kuruluna sevkedilirler ve en az 10 gün önce kendilerine bu kurula hangi tarihte başvuracakları yazı ile alındı karşılığında bildirilir. Rehabilitasyona tabi tutulmaları yolunda, Kurumun yetkili makamlarına yazılıolarak başvuran sigortalılar da en yakın bölge rehabilitasyon sağlık kuruluna sevkedilirler.

Madde 19 - Bölge rehabilitasyon sağlık kurullarınca, rehabilitasyon merkezlerine gönderilen sigortalılar, rehabilitasyon merkezi sağlık kurulu tarafından muayene edilerek rehabilitasyona tabi tutulması uygun görülenlerin nerede, ne suretle ve ne süre rehabilitasyona tabi tutulacaklarına karar verilir. Bu kurullar, karardan önce, sigortalı hakkında bu hususta verilmiş raporlarabağlı kalmaksızın, sigortalıyı yeniden inceleyebilecekleri gibi, herhangi bir sağlık tesisinde de incelettirebilirler.

Madde 20 - Kendilerine Kurumca yazılı bildiri gönderilen sigortalılardan işealıştırılmaktan kaçınan veya başladıktan sonra işi bırakanların, sürekli iş gö- remezlik gelirlerinin veya malullük aylıklarının yarısı, bildiride belirtilen tarihten sonraki aybaşından başlanarak alıştırma işine başlayıncaya kadar kesi- lir.

Madde 21 - İşe alıştırma (Rehabilitasyon) safhalarında, rehabilitasyon merkezi sağlık kurulu tarafından sağlık durumları, çalışmaları veya genel halleri uygun görülmeyen sigortalıların işe alıştırılmalarından vazgeçilmesine Kurumca karar verilir.

Madde 22 - Bölge rehabilitasyon sağlık kurulları ile rehabilitasyon merkez- leri sağlık kurullarınca sigortalı hakkında alınan kararlar, Genel Müdürlüğe ve sigortalıya yazı ile bildirilir.

Madde 23 - Sigortalılar, bölge rehabilitasyon sağlık kurulu kararlarına kar-şı en yakın rehabilitasyon merkezi sağlık kuruluna 30 gün içerisinde itiraz ede-bilirler. Raporu yeterli görmemesi halinde, Kurum, rehabilitasyon merkezi sağlık kuru-lundan sigortalının yeniden muayene edilmesini isteyebilir. Bölge rehabilitasyon sağlık-kurulları ile rehabilitasyon merkezi sağlık ku- rulları kararları birbirine uygun ise, bunların yeniden incelenmesi istenemiye- ceği gibi itiraz da olunamaz. İki kurul kararı arasında uyuşmazlık varsa, Kurum veya sigortalı 30 gün içinde durumun Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunda incelenmesini isteyebilir.

Madde 24 - Günlük çalışma saatleri, sigortalının kişisel durumuna ve alıştı-rılacağı işin mahiyet ve özelliğine göre, rehabilitasyon merkez sağlık kuruluncaarttırılıp eksiltilebilir. Ancak, günlük çalışma süresi 8 saati geçemez.

Madde 25 - Rehabilitasyon müesseselerinde uygulanacak eğitim programları ileçalışma esasları bir yönetmelikle tespit olunur.

Madde 26 - İşe alıştırma için gereken her türlü giderler Kurumca karşılanır.

Madde 27 - Sürekli iş göremezlik geliri ile malullük aylığı alanlardan işe alıştırmaya tabi tutulan sigortalıların bu devrelerde yedirilmeleri, yatırılma- ları ve iş elbiseleri Kurumca bedelsiz olarak sağlanır. Ancak sigortalılardan isteyenler, bulunduğu merkezin muvafakati ile bunları kendileri sağlayabilirler. İşe alıştırma müesseselerinin bulundukları yerlerde oturanlardan durumları itibariyle buralarda yatırılmaları rehabilitasyon merkezlerince gerekli görülme-yenlerin müesseselerde bulundukları zamana rastlayan yemekleri Kurumca verilir.

Madde 28 - İşe alıştırılmaya tabi tutulmak yahut bu amaçla muayene edilmek üzere başka yerlere gönderilenlerin ve gerektiğinde bunlara eşlik edecek kimselerin gidip gelme yol paraları ile zaruri giderleri yürürlükte olan mevzuata göre Kurumca ödenir.

Madde 29 - İşe alıştırma devresini tamamlayanlara bir belge verilir. Bu bel-gede ilgilinin işe alıştırıldığı müessesede elde ettiği yeterlik ve bilgi belir-tilir.

Madde 30 - Kuruma ait müesseselerde işe alıştırma devresinde elde edilen mahsul ve mamuller, kalitelerine ve benzeri tesisler mallarının piyasadaki rayi-cine göre değerlendirilerek Kurumca sattırılır veya Kurumun kendi ihtiyaçlarındakullanılır. Satışa ve kullanmaya elverişli olmayanlar usulüne göre elden çıkarı-lır.

Madde 31 - Kuruma ait olmayan özel rehabilitasyon müesseselerinde işe alış- tırmanın amaca uygun şekilde yapılıp yapılmadığı ve işe alıştırmaya tabi tutu- lanların durumu, Kurumun bu işle görevlendireceği elemanları tarafından denet- lenir. TÜZÜKLER, AĞUSTOS 1991 (Ek - 8) BEŞİNCİ BÖLÜM Erken Yaşlanma

Madde 32 - Sigortalılardan 50 yaşını doldurmuş ve fakat yaşlılık aylığından

yararlanma yaşını (55) doldurmadan, biyolojik yönden, bu yaşı doldurmuş bir insan derecesinde yaşlanmış ve çalışma gücünün bu seviyeye düşmüş olduğu bu bölüm-deki hükümlere göre tayin ve tespit edilenler, erken yaşlanmış sayılırlar.

Madde 33 - Sigortalı, erken yaşlanma iddiasını, iş yerinin bağlı bulunduğu Kurum Şube Müdürlüğüne yazılı olarak bildirir. Şube Müdürlüğü, sigortalı ile, varsa, erken yaşlanma ile ilgili diğer rapor-larını da ekleyerek, dosyasını 34 üncü maddede yazılı hastaneye gönderir.

Madde 34 - Erken yaşlanmanın tayin ve tespitine ilişkin raporlar, Kurum sağlık İşleri Başkanlığı tarafından erken yaşlanma teşhisinde yetkili kılınmış ve ilgililere duyurulmuş olan en yakın Kurum hastanelerince verilir. (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Bu hastanelerde, sigortalının erken yaş- lanma yönünden tabi tutulacağı muayene ve testlerle düzenlenecek raporun biçimi Kurum Sağlık İşleri Başkanlığınca saptanır.

Madde 35 - 34 üncü maddede belirtilen Kurum hastanelerinde yapılamayan ince-lemeler, bunları yapabilecek nitelikteki resmi kuruluşlarda yaptırılır ve elde edilen sonuçlar, ilgili hastaneye bir rapor halinde bildirilir.

Madde 36 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Düzenlenen raporlar veya raporu yeterli görülmeyen ilgililerin Kurumca yeni-den yaptırılacak muayeneleri sonucunda verilecek raporlar esas tutularak erken yaşlanma halinin bulunup bulunmadığına Genel Müdürlükçe karar verilir. ALTINCI BÖLÜM Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu

Madde 37 - Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun görevleri ve çalışma şe- kil ve esasları bu bölümde belirtilmiştir.

Madde 38 - (Değişik: 13/3/1981 - 8/2532 K.) Sosyal Sigorta Yüksek Kurulu; Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca görevlendirilecek bir ortopedi uzmanı, Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Kurum tarafından görevlendirilecek iş hekimli- ğinde tecrübeli birer uzman, Ankara Tıp Fakültelerinden seçilecek biri göğüs hastalıkları, diğeri hijyen profesörü olmak üzere 2 hekim (Bunlardan biri doçent olabilir), En yüksek kademedeki işveren kuruluşu tarafından seçilecek bir genel şirurjiuzmanı, En yüksek kademedeki işçi kuruluşu tarafından seçilecek bir iç hastalıkları uzmanı, olmak üzere 7 üyeden kurulur.

Madde 39 - (Değişik: 12/5/1991 - 91/1767 K.) Sosyal Sigortalar Kurumu SağlıkDairesi Başkanlığında raporları incelemekle görevli hekimlerle Kuruma bağlı sağ-lık tesislerinde sağlık kurulu başkanı veya üyesi olarak görev yapan hekimler Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunda görev alamazlar.

Madde 40 - Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna profesörlükte kıdemli olan üye başkanlık eder. Başkanın bulunmadığı toplantılara, Tıp fakültelerinin ikinci üyesi profesör ise o, değilse fakülteden çıkış tarihi en eski olan üye başkanlık eder.

Madde 41 - Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunda görevlendirilecek hekimle-rin hizmet süresi 3 yıldır. Süresi dolan üyeler yeniden görevlendirilebilirler. Görev yapamayacak derecede hastalanan, ölen, devamsızlık sebebiyle görevine son verilen veya herhangi bir sebeple Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulundaki görevinden ayrılan üyelerin yerine ilgili kuruluş tarafından yeni üyeler seçi- lir. Bu şekilde Kurula sonradan katılan üye, yerine seçildiği üyenin süresini tamamlar.

Madde 42 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.)

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun büro ve yazı işlerini yürütmek üzereKurum bünyesinde Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu Bürosu kurulur. Bu büro bir hekim genel sekreter ve yeteri kadar personelden oluşur. Genel Sekreter ve diğer personelin atanma işlemleri Kurum mevzuatına göre yapılır. Genel Sekreterin atanmasında Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu Baş- kanının görüşü alınır.

Madde 43 - Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun görevleri aşağıda göste- rilmiştir: A) 1 - Bu Tüzükle tespit edilmiş olan hastalıklar dışında herhangi bir hastalı-ğın meslek hastalığı sayılıp sayılmaması üzerine çıkabilecek uyuşmazlıkları, 2 - Sigortalıların sürekli iş göremezlik hallerinin tespitine ilişkin rapor-lar üzerine Kurumca verilecek kararlara karşı ilgililerin itirazlarını, 3 - Sigortalıların malüllük hallerinin tespitine ilişkin raporlar üzerine Kurumca verilecek kararlara karşı ilgililerin itirazlarını, 4 - Sürekli iş göremez veya malül durumdaki sigortalının başka birinin sü- rekli bakımına muhtaç olup olmadığına ilişkin raporlar üzerine Kurumca verilecekkararlara karşı ilgililerin itirazlarını, 5 - Sigortalıların erken yaşlanma durumlarına ilişkin raporlar üzerine Ku- rumca verilecek kararlara karşı ilgililerin itirazlarını, 6 - Çalışamayacak şekilde malül bulunan hak sahibi kimselerin malüllük durumlarının tespitine ilişkin raporlar üzerine Kurumca verilecek kararlara karşı ilgililerin itirazlarını, 7 - 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 25., 57. ve 101 inci maddelerindebelirtilenlerin kontrol muayenelerine ilişkin raporlar üzerine Kurumca verilecekkararlara karşı ilgililerin itirazlarını, 8 - 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 12 nci maddesinin (F) bendine gö-re sigortalıların yabancı bir ülkede tedavilerine ilişkin raporlarına karşı Ku- rum veya sigortalıların itirazlarını, 9 - Sigortalılar hakkındaki işe alıştırmaya ilişkin Kurul kararları ve raporlar üzerine Kurumca verilecek kararlara karşı ilgililerin itirazlarını ince- leyip karara bağlamak. B) 1 - Yurt içi ve yurt dışındaki uygulamalar, Kurula yapılan başvurmalar, Ku- rulca yapılan incelemeler, Uluslararası kuruluşların çalışmaları ve yurt gerçek-leri gözönünde tutularak, meslek hastalıkları listesinde yapılması gereken değişik- likler hakkında, 2 - Çalışma Bakanlığınca gerekli görülen hallerde Sosyal Sigortalar Kanunu- nun sağlık konularında 3 - (Değişik: 12/11/1978-7/16989 K.) 63 üncü maddenin ek fıkrasında yazılı hallerde yükümlülük süresinin aşılmasından sonra bir hastalığın meslek hastalığısayılması, 66 ncı maddenin ikinci fıkrasında yazılı hallerde üç yıllık çalışma (maruz kalma) süresinin indirilmesi ve meslek hastalıkları IV. listesinin dipno-tunda yazılı hallerde 5 yıllık yükümlülük süresinin uzatılması hakkında karar vermek; C - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) 1 - Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Ku- rulunun çalışma ve görevleriyle ilgili konularda Bakanlığa önerilerde bulunmak; 2 - Yıllık çalışma raporunu inceleyerek sonuca bağlamak; 3 - (Mülga: 13/3/1981 - 8/2532 K.)

Madde 44 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Kurul Başkanının görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir: Kurulun toplantı gün ve saatlerini, üyelerin durumlarını da gözönünde tuta- rak belirlemek, Kurula gelen dosyaları incelemek üzere Kurul üyelerine vermek, Kurul toplantılarına başkanlık etmek ve oyunu kullanmak, Kurulun yıllık çalışma raporunu Bakanlığa göndermek, Genel Sekreterin izinlerini düzenlemek.

Madde 45 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Kurul üyelerinin görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir: Toplantılara katılmak ve oyunu kullanmak, Kendilerine verilen dosyaları inceliyerek düşüncesiyle birlikte Kurula açık-lamak,

Oturum özet defterine yazılmış kararları günü gününe imzalamak,

Madde 46 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Genel sekreterin görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir. Kurula sunulacak dosyaların özetini hazırlamak, varsa eksikliklerini tamam- latmak, Kurulun toplantı gün ve saatlerini üyelere duyurmak, Büronun gereksinmelerini ve Kurul Başkanlığının isteklerini Genel Müdürlüğe duyurmak, bunları izlemek ve sonuçlandırmak, Kurum Personel Yönetmeliğindeki görevleri yerine getirmek, Kurul Başkanı ile üyelerinin huzur hakkı işlemlerini hazırlatmak, Yıllık çalışma raporlarını hazırlayarak, Kurula sunulmak üzere, Başkana ver-mek, Kurulca seçilecek eserlerden bir kitaplık meydana getirmek için gerekli iş- lemi yapmak, Büronun işlerini düzenli bir şekilde yürütmek ve Kurul çalışmaları ile ilgi-li diğer görevleri yapmak,

Madde 47 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Kurul, haftada en az bir kez ve üyelerden en az beşinin katılmasıyla topla- nır. (Mülga ikinci fıkra: 13/3/1981 - 8/2532 K.) İşlerin çokluğu karşısında haftada birden çok toplantı yapılabilir. Yıllık izinlerin, Kurul çalışmalarını aksatmayacak biçimde düzenlenmesine özen gösterilir.

Madde 48 - Çalışma Bakanlığı, Yüksek Sağlık Kurulunu, olağan toplantıları dışında da toplantıya çağırabilir. Bu husus Çalışma Bakanlığınca toplantı sebebiyle birlikte Kurul Başkanlığına yazılı olarak bildirilir.

Madde 49 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Özrü bulunan Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu üyesinin, durumunu, toplan-tıdan en geç iki saat önce Kurul Başkanına veya Kurul Genel Sekreterine bildir- mesi gerekir. Kendisine toplantıların gün ve saati yazı ile bildirildiği halde, özürsüz olarak bir ay içinde üç toplantıya katılmayan üyenin adı Sosyal Güvenlik Bakan- lığına bildirilir. Bakanlık bu üye yerine ilgili kuruluştan 41 inci madde uya- rınca yeni bir üye seçilmesini isteyebilir.

Madde 50 - Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunda incelenecek dosyalar, Ku- rum Sağlık İşleri Başkanlığınca, varsa noksanları da tamamlattırıldıktan sonra özel bir zarf içinde ve dizi pusulası ile birlikte Genel Müdürlük kanaliyle Kurula gönderilir.

Madde 51 - Kurul dosyalarda gördüğü noksanları tamamlattırabileceği gibi, ilgiliyi yeniden muayeneye sevk ederek, bir sağlık tesisinde ayakta veya yatı- rılarak müşahade altına aldırmaya yetkilidir. (Ek: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Alınacak sonuçlara göre kesin karar Kurulca verilir.

Madde 52 - Kurula gelen dosyalar, Genel Sekreterce hazırlanmış özetle birlikte Başkan tarafından, ihtisasları da gözönünde tutularak üyelere dağıtı- lır.

Madde 53 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Kurul, gerekli görürse dışardan, görüşülecek konu üzerinde rapor vermiş sağ-lık kurulunun üyesi olmayan uzman kişilerin görüşlerini alabilir.

Madde 54 - Kurulun incelenmesinden geçen her vaka için bir kartoteks fişi açılır. Bu fişlerin şekli ve içine nelerin yazılacağı Kurulca bir yönerge belir-tilir.

Madde 55 - Kurul kararları toplantıya katılanların çoğunluğuyla verilir. Oy-ların eşitliği halinde Başkanın katıldığı taraf çoğunlukta sayılır. Görüşme konusu olayla ilgili raporlarda imzası bulunan üye bu konudaki kara-

ra katılamaz.

Madde 56 - (Değişik: 12/11/1978- 7/16989 K.) Kurul kararları Kurumu bağlar. Kurul kararlarında maddi bir yanlışlık görü- lürse, Genel Müdürlük bu hususu belirten bir yazıyla dosyanın yeniden incelenme-sini Kuruldan isteyebilir.

Madde 57 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Kurulda her sayfası numaralanmış ve mühürlenmiş tutanak defteri tutulur. Alınan kararların özeti, varsa ayrışık görüşte olanlar, bu defterde gösterilir ve üyeler tarafından aynı oturum sonunda imzalanır. Bu defterin tutulmasından Başkan ve Genel Sekreter sorumludur. TÜZÜKLER, AĞUSTOS 1991 (Ek - 8)

Madde 58 - Gerekçeli kararlar ve ayrışık görüşler en geç karar tarihini iz- leyen 7 gün içinde daktilo ile yazılıp imzalandıktan sonra karar kartonunda sak-lanır. Kararlara sıra numarası verilir; kararlarda silme, karalama veya kazıma su- retiyle düzeltme yapılamaz.

Madde 59 - (Değişik: 12/11/1978-7/16989 K.) Kurul kararları ilgili yerlere ve sigortalıya yazılı olarak bildirilir.

Madde 60 - (Değişik: 12/11/1978-7/16989 K.) Sosyal Güvenlik Bakanlığınca, Kurul üyelerinin görev süresinin bitiminden bir ay önce, başka bir nedenle boşalma halinde derhal, yeni seçim yapılması hususu, Tüzüğün 37 nci maddesinde sözü geçen yerlere yazıyla duyurulur. Kuruluşlar, seçim sonuçlarını Bakanlığa ve seçilenlere yazıyla bildirirler.

Madde 61 - (Değişik birinci fıkra: 12/5/1991-91/1767 K.) Kurul başkan ve üyelerine, katıldıkları her oturum için, 200 gösterge sayısının, 657 sayılı Dev-let Memurları Kanununun 43 üncü maddesindeki tabloda yer alan göstergelere uygu-lanacak memur aylık katsayısıyla çarpılması sonucunda bulunacak tutar üzerinden huzur hakkı ödenir. (Değişik fıkralar: 12/11/1978-7/16989 K.) 53 üncü madde gereğince görüşü alınacak kimselere birinci fıkrada saptanan tutarda ücret ödenir. Ankara dışından gelenlere, ayrıca, birinci derecede bulunan Devlet memuruna ödenen yolluk tutarında ödeme yapılır. YEDİNCİ BÖLÜM Meslek Hastalıkları

Madde 62 - Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hasta- lık, sakatlık veya ruhi arıza halleri meslek hastalığıdır.

Madde 63 - Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı ve bu hastalıkla-rın, işten fiilen ayrıldıktan en geç ne kadar zaman sonra meydana çıkması halinde sigortalının mesleğinden ileri geldiğinin kabul edileceği bu bölüm hüküm- lerine ve Tüzüğe ekli meslek hastalıkları listelerine göre tespit ve tayin edilir. (Ek: 12/11/1978-7/16989 K.) Herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuvar bulgularıyla kesinleştiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin, iş- yeri incelenmesiyle kanıtlandığı hallerde, meslek hastalıkları listesindeki yü- kümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile meslek hastalığı sayılabilir.

Madde 64 - (Değişik: birinci fıkra: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Meslek hasta- lıkları, ilişik "Meslek Hastalıkları Listesinde"; A. Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları,

B. Mesleki cilt hastalıkları, C. Pnömokonyozlar ve diğer mesleki solunum sistemi hastalıkları, D. Mesleki bulaşıcı hastalıklar, E. Fizik etkenlerle olan meslek hastalıkları, olmak üzere 5 grupta toplanmıştır. (Değişik: 12/11/1978-7/16989 K.) Listenin sol kolonunda zararlı ajanın mey- danan getirdiği başlıca hastalıklar ve belirtileri, orta kolonunda yükümlülük süreleri, sağ kolonunda hastalık tehlikesi olan başlıca işler yeralmıştır. Kanunla sağlanan yardımlardan yararlanabilmek için sigortalının meslek has- talığına sebep olan işinden fiilen ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasında geçecek azami süreye yükümlülük süresi denir.

Madde 65 - (Değişik birinci fıkra:12/11/1978 - 7/16989 K.) Meslek hasta- lıkları Listesinin D grubunda yer alan bulaşıcı hastalıkların, görülen işin ge- reği olarak veya işyerinin özel koşullarının etkisiyle oluşması ve enfeksiyonun laboratuvar bulguları ile de kanıtlanması gereklidir. Meslek hastalıkları listelerinde yer almayan ve fakat görülen iş ve görev icabı olarak alındığı kesin olarak tespit edilen diğer enfeksiyon hastalıkları da meslek hastalığı sayılır. Bu husustaki teşhisin laboratuvar deneyleriyle te- yit edilmesi gereklidir. Hastalığın azami kuluçka süresi yükümlülük süresi olarak kabul edilir.

Madde 66 - (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) Pnömokonyozun meslek hastalığı sayılabilmesi için, sigortalının, havasında pnömokonyoz yapacak yoğunluk ve nitelikte toz bulunan yeraltı veya yerüstü iş- yerlerinde toplam olarak en az üç yıl çalışmış olması şarttır. Ancak, havasında yüksek yoğunlukta ve pnömokonyoz yapacak nitelikte toz bulunan yeraltı ve yerüstü işyerlerinde meydana gelmiş, klinik veya radyolojik bulgular ve laboratuvar muayeneleriyle süratli seyrettiği ve ağırlığı saptanmış olgularda Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı sağlanmak koşuluyla 3 yıllık süre indirilebilir.

EK MADDE 1 - (Ek: 31/5/1985-85/9529 K.) İş kazası veya meslek hastalığında meydana gelen arızanın, sigortalının ken-di işini veya başka bir işi yapamaz hale gelmesi sonucunu doğurduğu iş güvenliğimüfettişliğince tespit edilmişse meslekte kazanma gücü azalma oranının hesabındasürekli iş göremezlik simgesi İ olarak kabul edilir. SEKİZİNCİ BÖLÜM Son Hükümler

Madde 67 - 17/7/1964 günlü ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 135 inci maddesinin (A) bendine dayanılarak düzenlenen ve Danıştayca incelenen bu Tüzük hükümleri, Resmi Gazete ile yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 68 - Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

A CETVELİ (Değişik: 31/5/1985 - 85/9529 K.) I. Liste Baş Arızaları (Kafa kemikleri, nöroloji, nöroşirurji, psikiatri arıza ve hastalıkları) Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------- 1 Trepenasyon veya travma sonucu baş kemiklerinin açıklıkları A- 4 cm2.ye kadar (plastikle kapatılmamış) 10 B- 4-9 cm2. (plastikle kapatılmış) 10 C- 4-9 cm2. (plastikle kapatılmamış) 20 D- 9-25 cm2. (plastikle kapatılmış) 20 E- 9-25 cm2. (plastikle kapatılmamış) 30 F- 25 cm2. den geniş (plastikle kapatılmış) 30 G- 25 cm2. den geniş (plastikle kapatılmamış) 50 2 Epilepsiler A- Ayda birkaç kez gelen, antiepileptik tedavilere rağmen nöbetleri süren grandmal epilepsi 57 B- Zaman zaman statüs epileptikusla seyreden grandmal epilepsi 65 C- Sık sık tekrarlayan ve zaman zaman generalize nöbetlerle seyreden jaksoniyen epilepsi 57 D- Haftada birkaç kez tekrarlayan ve kontrol edilemeyen psikomotor epilepsi 57 3 Konuşma bozuklukları A- Dizartiriler, motor afazi 30 B- Sensoriyel afaziler 30 C- Mikst afaziler 58 D- Felçle birlikte konuşma bozukluğu 65 4 Vasküler, enfeksiyon, entoksikasyon veya travmaya bağlı denge bozuklukları, vertigo A- Günlük hayatın sürdürülmesine engel olmayanlar 10 B- Baston gerektirenler 30 C- Başkasının yardımını gerektirenler 65 5 Ekstra pramidal sistem hastalıkları A- Parkinsonizm (bazı parkinson semptomları gösteren, parkinsona benzer haller) 13 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ---------- -------------------------------------------------------- --------- B - postensefalitik veya arteriyoskleroza bağlı parkinson hastalığı (paralizi ajitan) a- Hafif 13 b- Orta 50 c- Ağır 65 6 Serebro vasküler hastalıklar A - Kalıcı parazi veya paralizi yapmayan gelip geçici iskemik ataklar 13

B - Trombotik, embolik, subaraknoidal veya intraserebral kanama sonucu oluşmuş ve sekel halini almış monoparazi, monopleji, hemiparazi, hemiplejiler, pedunkulus, pons ve bulbustaki kafa çiftleri, alternparazi, paraliziler (Weber sendromu vb.) ve konuşma bozukluğuyla birlikte paraliziler a- Hafif 35 b- Orta 57 c- Ağır 65 7 Vasküler, enfeksiyon, tümör ve travmaya bağlı paraparaziler A- Baston gerektirmiyenler 30 B- Günlük fizyolojik gereksinimlerin giderilebilmesi için iki baston veya diğer bir gereç veya başkasının yardımını gerektirenler 57 C- Enkontinensle birlikte yatağa bağımlı kılanlar 65 8 7 arıza sıra numarasında yazılı nedenlerle meydana gelen dipleji, parapleji ve kuadropleji 65 9 Menenjit, ensefalit, menengoensefalit gibi beyin zarları ve beyin dokusu enfeksiyonu sekelleri a- Hafif (günlük hayatı çok az etkileyenler) 13 b- 0rta (günlük hayatı oldukça etkileyen ve birkaç kafa çifti veya hareket sistemi bozukluğu yapanlar) 57 c- Ağır (günlük hayatı yardımcısız yürütülemeyecek derecede etkileyen ve kafa çifti felçleri, epileptik veya mental bozukluklarla birlikte olanlar) 65 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza çeşidi Ölçüsü ----------------------------------------------------------------------------- 10 Herediter, heredo-familyal dejeneratif ve henüz sebebi bilinmeyen hastalıklar A- Serebrum (kranial sinirler, serebral palsi) 65 B- Bazal ganglion (kronik progresif kore, paralizi ajitan) 50 C- Serebellum hastalıkları (Friedreich ataksisi) 60 D- Omurilik hastalıkları (skleroz, lateral amyotrofik, sirengomiyeli) a- Hafif ve orta 45 b- Ağır 65 E- Kas hastalıkları (miyastenis gravis, miyopatiler) a- Başkasının yardımını gerektirmeyenler 45 b- Başkasının yardımını gerektirenler 65 F- Miyelin kılıfı hastalıkları (multipı skleroz) a- Hafif (belirtiler kesin değil) 30 b- 0rta (kronik, tekrarlayıcı, yaygın) 57 c- Ağır (kronik, ilerleyici, yaygın) 65 11 Boyun sapının (pedunkulus, pons, bulbus) Raporda belir- travmatik, vasküler, enfeksiyoz, toksik vb. tilen bulgula- lezyonları sonucu oluşan kafa çifti parali- ra göre değer- zileri lendirilir 12 Kafa travmaları (konmosyo, kontizyo serebri), kafa kemikleri fissuru, çökme kırığı sonucu oluşan psişik bozukluklar (vertigo, amnezi, semptomatik epilepsi vb.) a- Hafif 30 b- Orta 45

c- Ağır 65 13 Travmatik, enfeksiyoz (apse), vasküler nedenlere, tümör- lere bağlı beyin arızalarıyla bunların ameliyatları sonucu meydana gelen sekeller, ameliyat edilemeyen beyin tümörleri a- Hafif 30 b- 0rta 50 c- Ağır 57 d- Kötü tabiatlı 65 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- 14 Poliradikülönevrit, radikülit, polinevrit ve polinöropatiler a- Hafif 30 b- Orta 45 c- Ağır 57 15 Psikozlar A- Organik psikozlar a- Senil demans (basit tip, depresif tip, paranoid, akut konfizyonal) 65 b- Presenil demans 45 B- Alkolik psikozlar a- Korsakof psikozu 65 b- Alkolik demans, alkolik hallusinoz 57 C- İlaç psikozları a- Tedavi edilebilen 35 b- Tedavi edilemeyen 57 D- Şizofrenik psikozlar a- Tedaviyle çalışma olanağı veren 45 b- Tedaviyle çalışma olanağı vermeyen 65 E- Effektif psikozlar (psiko-manyak depresif) a- Tedaviyle çalışma olanağı veren 45 b- Tedaviyle çalışma olanağı vermeyen 65 F- Paranoid psikozlar a- Basit 0 b- Paranoya 57 c- Parafreni 57 G- Organik olmayan psikozlar (depresif veya eksite tipler veya psikojenik paranoid psikozlar) a- Tedaviyle çalışma olanağı veren 45 b- Tedaviyle çalışma olanağı vermeyen 65 16 Nevrotik bozukluklar, kişilik bozuklukları ve başka psikotik olmayan ruhsal bozukluklar A- Navrotik bozukluklar (anksiyete, nisteri, fobik, obsesif, kompulsif, nevrotik dep- resyon, nevrasteni, hipokondirizazis, depersonalizasyon sendromu psikozları)

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- a- Tedaviyle çalışma olanağı veren 45 b- Tedaviyle çalışma olanağı vermeyen 65 B- Kişilik bozuklukları (Paranoid kişilik, affektif kişilik, şizoid kişilik, eksplozif kişilik, his- terik kişilik, astenik kişilik, sosyopa- tik kişilik ve asosyal yönü ağır basan bozukluklar) 57 17 Alkol ve ilaç (morfin, esrar, kokain, bar- butrik, omretamin) bağımlılığı a- Tedaviyle çalışma olanağı veren 35 b- Tedaviyle çalışma olanağı vermeyen 57 18 Organik beyin zedelenmesinden sonra oluşan psikotik olmayan özgül bozukluklar A- Frontal lob sendromu 65 B- Post kontuzisyon sendromu a- Tadaviyle çalışma olanağı veren 35 b- Tadaviyle çalışma olanağı vermeyen 57 19 Oligofreniler a- İdiosi(İQ 20 den küçük) 65 b- Embesilite (İQ 20-40 arası) 59 c- Debilite (İQ 40-85 arası) 25 20 Travma veya travma dışı cinsel sapma ve bozukluklar a- Tedavi edilebilen 35 b- Tedavi edilemeyen 57 A CETVELİ II.Liste Göz Arızaları (X) 1 Bir gözün 1,0, diğerinin 0 görmesi 35 2 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,1 görmesi 30 3 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,2 görmesi 25 4 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,3 görmesi 20 5 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,4 görmesi 15 6 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,5 görmesi 5 7 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,6 görmesi 3 8 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,7 görmesi 2 9 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,8 görmesi Meslekte kazanma gücünü etkilemez Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------10 Bir gözün 1,0, diğerinin 0,9 görmesi Meslekte kazanma gücünü etkilemez.

11 Bir gözün 0,9, diğerinin 0 görmesi 35 12 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,1 görmesi 30 13 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,2 görmesi 25 14 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,3 görmesi 20 15 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,4 görmesi 15 16 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,5 görmesi 10 17 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,6 görmesi 5 18 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,7 görmesi 3 19 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,8 görmesi Meslekte kazanma gücünü etkilemez. 20 Bir gözün 0,9, diğerinin 0,9 görmesi Meslekte kazanma gücünü etkilemez. 21 Bir gözün 0,8, diğerinin 0 görmesi 40 22 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,1 görmesi 35 23 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,2 görmesi 30 24 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,3 görmesi 25 25 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,4 görmesi 17 26 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,5 görmesi 14 27 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,6 görmesi 12 28 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,7 görmesi 5 29 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,8 görmesi 3 30 Bir gözün 0,8, diğerinin 0,9 görmesi Meslekte kazanma gücünü etkilemez. 31 Bir gözün 0,7, diğerinin 0 görmesi 40 32 Bir gözün 0,7, diğerinin 0,1 görmesi 38 33 Bir gözün 0,7, diğerinin 0,2 görmesi 35 34 Bir gözün 0,7, diğerinin 0,3 görmesi 30 35 Bir gözün 0,7, diğerinin 0,4 görmesi 32 36 Bir gözün 0,7, diğerinin 0,5 görmesi 20 37 Bir gözün 0,7, diğerinin 0,6 görmesi 15 38 Bir gözün 0,7, diğerinin 0,7 görmesi 12 39 Bir gözün 0,6, diğerinin 0 görmesi 45 40 Bir gözün 0,6, diğerinin 0,1 görmesi 43 41 Bir gözün 0,6, diğerinin 0,2 görmesi 40 42 Bir gözün 0,6, diğerinin 0,3 görmesi 37 43 Bir gözün 0,6, diğerinin 0,4 görmesi 30 44 Bir gözün 0,6, diğerinin 0,5 görmesi 25 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- 45 Bir gözün 0,6, diğerinin 0,6 görmesi 20 46 Bir gözün 0,5, diğerinin 0 görmesi 48 47 Bir gözün 0,5, diğerinin 0,1 görmesi 45 48 Bir gözün 0,5, diğerinin 0,2 görmesi 43 49 Bir gözün 0,5, diğerinin 0,3 görmesi 40 50 Bir gözün 0,5, diğerinin 0,4 görmesi 35 51 Bir gözün 0,5, diğerinin 0,5 görmesi 30 52 Bir gözün 0,4, diğerinin 0 görmesi 50 53 Bir gözün 0,4, diğerinin 0,1 görmesi 48 54 Bir gözün 0,4, diğerinin 0,2 görmesi 45 55 Bir gözün 0,4, diğerinin 0,3 görmesi 40 56 Bir gözün 0,4, diğerinin 0,4 görmesi 35 57 Bir gözün 0,3, diğerinin 0 görmesi 55 58 Bir gözün 0,3, diğerinin 0,1 görmesi 50 59 Bir gözün 0,3, diğerinin 0,2 görmesi 48 60 Bir gözün 0,3, diğerinin 0,3 görmesi 45 61 Bir gözün 0,2, diğerinin 0 görmesi 59 62 Bir gözün 0,2, diğerinin 0,1 görmesi 55 63 Bir gözün 0,2, diğerinin 0,2 görmesi 50

64 Bir gözün 0,1, diğerinin 0 görmesi 61 65 Bir gözün 0,1, diğerinin 0,1 görmesi 59 66 Bir gözün 0, diğerinin 0 görmesi 65 67 Travma ve çeşitli hastalıklara bağlı, sekel olarak Meslekte kazanma kalan ve görüşü bozan retina kanamaları, gücü azalma iltihapları oranları, görme derecelerine göre değerlen- dirilir. 68 Çift görmeye neden olan her iki göz kasları- nın sekel halindeki paralizisi 57 69 Bir gözün hareketsizliğine ve çift görmesine neden olan göz kaslarının sekel halindeki paralizisi 41 70 Göz yuvarlarını hareketsiz kılan ve görüş derecesini bozan, sekel bırakan orbita yaralanmaları, tümör- leri ve iltihapları a- Tek gözde 41 b- İki gözde 57 Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------71 Sekel halinde lagoftalmi a- Tek gözde 1 b- İki gözde 35 72 Optik sinir hastalıkları iltihapları, tümörleri, Meslekte kazanma gücü vasküler göz hastalıkları azalma oranları, görme derecelerine göre de- ğerlendirilir. 73 Sekel halindeki hemianopsiler (bitemporal, binazal vb.) 41 74 Sekel halindeki ektropiyon veya entropiyon a- Tek gözde 10 b- İki gözde 20 75 Göz kanalının tıkanması ve kese iltihapları a- Tek gözde 10 b- İki gözde 20 76 Sekel halinde tam pitozis a- Tek gözde 35 b- İki gözde 57 Sekel halinde yarım pitosiz a- Tek gözde 5 b- İki gözde 30 77 Şaşılık (nistagmus) Meslekte kazanma gücü azalma oranları, gör- me derecelerine göre değerlendirilir. 78 Periferik görme alanının azalması A- Görüş alanı 30¼ a- Tek gözde 5 b- İki gözde 45 B- Görüş alanı 10¼ a- Tek gözde 15 b- İki gözde 60 B- İki taraflı afak nedeniyle binoküler görmesi olanlarda, meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre % 10 eklenir. ------------------------------------------------------------------- (X) A- Anizometropi varsa, meslekte kazanma gücü azalma oranına Tüzüğün

7 nci maddesi hükümlerine göre % 2 eklenir. C- Afakın tek taraflı olması nedeniyle binoküler görmesi olmayanlarda, meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre % 12 eklenir. D- Retina kanamalarında, görme bozukluğuna bağlı meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre, a- Tek göz için % 5 b- İki göz için % 10 eklenir. E- Retina dekolmanlarında, görme bozukluğuna bağlı meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre, a- Tek göz için % 5 b- İki göz için % 10 eklenir. F- Glokomda, görme bozukluğuna bağlı meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzü- ğün 7 nci maddesi hükümlerine göre, a- Tek göz için % 10 b- İki göz için % 15 eklenir. G- Şaşılıkta (nistagmus), görme bozukluğuna bağlı meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre, a- Tek göz için % 10 b- İki göz için % 15 eklenir. H- Optik sinir hastalıklarında, görme bozukluğuna bağlı meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre, a- Tek göz için % 5 b- İki göz için % 10 eklenir. A CETVELİ III.Liste Kulak Arızaları Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------- 1 A- Her iki kulakta tedavi ve işitme cihazıyla giderilemeyen tam işitme kaybı 51 B- Bir kulakta tedavi ve işitme cihazıyla giderilemeyen tam işitme kaybı 13 C- Doğuştan (konjenital) sağır ve dilsiz 57

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------- 2 Odiometrik incelemeyle teşhis edilen iletim, sensorinöral ve mikst tip işitme kayıpları (X) 3 Plastikle düzeltilemeyen tek taraflı sayvan yok- luğu 5 4 Plastikle düzeltilemeyen iki taraflı sayvan yok- luğu 10 5 Kronik orta kulak iltihabı 10 6 Kulaklarda akıntılı, labirent komplikasyonu sonucu sürekli baş dönmeleri ve denge bozukluk- larıyla birlikte iki taraflı tam işitme kaybı 57 7 Dış kulak yolunun ve orta kulağın kötü tabiatlı tümörleri, ameliyat edilemeyen akustik nörinoma 65 8 Psikoz oluşturacak ağır kulak çınlaması (tinnitüs) 6 ----------------- (X) İşitme kayıplarının belirlenmesinde, ISO standartları uygulanır. Bu kayıplarve bunların neden olduğu meslekte kazanma gücü azalma oranları, aşağıdaki biçim-de hesaplanır: A- Bir kulağın işitme kaybı, purton odiogramda 500-1000-2000 hertz frekans- lardaki konuşma seslerinin işitme eşik değerleri, desibel cinsinden toplanıp or-talaması alınarak saptanır. 40 tan sonraki her yaş için 0,5 desibel yaşlılık de-ğeri düşülür. Bundan hata payı sabitesi olarak 15 çıkarılır. Kalan, 1,5 ile çar-pılır. Bu, bir kulağın işitme kaybı yüzdesidir. 39 yaşındaki bir sigortalının bir kulağının tam işitme kaybının neden olduğumeslekte kazanma gücü azalma oranı yukarıdaki esaslara göre belirlenen bir kula-ğın işitme kaybı yüzdesiyle çarpılarak bir kulağın kısmi işitme kaybının meslek-te kazanma gücü azalma oranı bulunur. B- İki kulağın işitme kaybı yüzdesi, iyi işiten kulağın işitme kaybı yüzde- sinin 5 katıyla, kötü işiten kulağın işitme kaybı yüzdesinin toplamının 6 ya bö-lünmesiyle bulunur. 39 yaşındaki bir sigortalının iki kulağının tam işitme kaybının neden olduğumeslekte kazanma gücü azalma oranı, yukarıdaki esaslara göre belirlenen iki ku- lağın işitme kaybı yüzdesiyle çarpılarak iki kulağın kısmi işitme kaybının meslekte kazanma gücü azalma oranı saptanır. 35 desibelden az işitme kayıpları, kısmi işitme kaybı olarak değerlendiril- mez. A CETVELİ IV. Liste Yüz Arızaları Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------- 1 Çiğneme ve konuşmayı ileri derecede güçleştiren alt ve üst çene kırıkları sekeli (x) 41 2 Dil yokluğu veya konuşma ve yutmayı zorlaştıracak derecede dil harabiyeti (x) 57 3 Tükrük bezleri kanallarının yaralanması veya hastalıkları sonucu sürekli ve tedavi edilemeyen fistül 7 4 Periferik fasial sinir paralizisi 10 5 Burun kaybı

A- Tam 40 B- Kısmi 10 6 Koklama ve tatma duygularının azalması 1O 7 Burnun kemik ve kıkırdak kısımlarının nefes al- mayı ileri derecede güçleştiren harabiyetleri 40 8 Protezle düzeltilemeyen damak defektleri A- Tam 55 B- Kısmi 37 9 Septum deviasyonu 0 10 Primer atrofik rinit (ozena) 20 11 Komplikasyonlu sinuzitler A- Osteomiyelit sekelleri 0 B- Görme bozukluğu yapan orbita absesi A Cetveli II. Listesi uygulanır. C- Mental bozukluklar yapan beyin apseleri A Cetveli I. Listesi uygulanır. 12 Ameliyat edilemeyen burun, paranazal sinüsler, çene, ağız ve farenks tümörleri 65 13 Bütün dişlerin kaybı (protez olanaksız) 20 14 Tam fonsiyon bozukluğu yapan dudak arızaları 35 ------------------- (x) Meslekte kazanma gücü azalma oranı, fonksiyonların sağlam kalışı oranında azaltılır. A CETVELİ V. Liste Boyun Arızaları Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------- 1 Larenks yokluğu sonucu sürekli kanül takıl- masını gerektiren hastalık ve arızalar 60 2 Ses organlarının tedavi edilemeyen arızaları a- Tek taraflı (disfoni) 10 b- İki taraflı (afoni) 25 c- Dispneyle birlikte afoni 57 A CETVELİ VI. Liste Göğüs Hastalıkları Pnömokonyozlar dışında kalan solunum, dola- şım hastalıkları 1 Klinik ve radyolojik bulgularla belirlenmiş, solunum ve dolaşım fonsiyonlarını etkileyen akciğer dokusunun, bronşların, plevranın, kemik kafesinin (toraks) hasta- lıkları, kaburgaların (kot) kırılma ve rezeksiyonu, akciğer fıtığı ve bunların sekelleri a- Hafif 6 b- Orta 30 c- Ağır 57 2 Solunum organlarının, (larenks, akciğer, plevra) işyeri koşullarına ve göreve

bağlı olan veya olmayan nedenlerle ortaya çıkan, uyumu bozan ve görevin yapılmasına engel olan ve tedaviyle giderilmesi umulmayan ağır tüberkülozları veya buna bağlı sekeller 60 3 Sağ kalp yetmezliği bulunmayan, fakat pulmoner hipertansiyon belirtileri olan ve sağ kalp büyümesi gösteren veya sağ kalp yetmezliğiyle birlikte kronik korpulmonale Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ a- Kompanse (nükseden) 57 b- Dekompanse (tam) 65 4 Kalp ve dolaşım hastalıkları A- Alışılmıştan daha ağır bedensel efora rağmen fonsiyon kısıtlaması olmayan 6 B- Ağır eforda fonsiyon kısıtlaması olan 30 C- Hafif eforda fonsiyon kısıtlaması olan (dekompanse) 57 D- Dinlenme halinde fonsiyon kısıtlaması olan (tam dekompanse) 65 5 İskemik kalp hastalıkları Bu listenin 4 üncü arıza A- Kronik stabil anjina pektoris sıra numarasının ilgili B- Anstabil anjina pektoris arıza çeşidine göre iş- (Akut koroner yetersizliği,intermedier lem yapılır. koroner sendromu, variant anjina vb.) C- Romatizmal kalp hastalığı (bir veya birkaç kapak afeti) D- Endokardit, miyokardit, perikardit, primer miyokardiopati vb. 6 Kalp ameliyatları A- Kapalı komissürotomi 26 B- Kalp kapağı protezi 30 C- Kalıcı pasemaker 56 D- Koroner revaskülerizasyonu 58 E- Eforu kısıtlayan perikardioektomi 30 (Bu arızalar, yukarıda yer alan arızalara Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre eklenir.) 7 Geçirilmiş stabil miyokart infarktüsü 57 8 Sistemik hipertansiyonlar A- Komplikasyonu olmayan, labil dönemde olan esansiyel hipertansiyonlar 8 B- Gunn belirtileri (Stad II), koroner sklerozu, sol ventrikül hipertrofisi ile birlikte esansiyel hipertansiyonlar 45

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ C - Tedavi edilemeyen kötü tabiatlı hipertansiyonlar 57 D - Maksime,minime tansiyon yükselmesiyle birlikte hipertansif ensefalopati,böb- rek ve kalp yetersizliğiyle birlikte kötü tabiatlı hipertansiyonlar 65 Pnömokonyozlar (x) 9 A - Düzenli veya düzensiz küçük opasiteler Tip Küçük opasitenin sıklığı (perfusion) p ve s 1/0, 1/1, 1/2 - 2/2 6 2/3, 3/2 11 3/3 16 3/4 21 q ve t 1/1 6 1/2, 2/1 11 2/2 16 2/3, 3/2 21 3/3 26 3/4 31 r ve u 1/1 6 1/2, 2/1 16 2/2 21 2/3, 3/2 26 3/3 31 3/4 36 B - Geniş opasiteler kategori Genişlik alanı (ekstend) A Büyük çapı 1-5 cm. arasında olan opasite 11 Çapların toplamı 5 cm. yi geçmeyen,herbirinin büyük çapları 1 cm.yi geçen birçok opasite- 16 B A kategorisinde gösterilen- lerden daha büyük,ancak, yüzölçümü sağ üst zon geniş- liğini geçmeyen bir opasite- 26 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ A katagorisinin gösterilen- lerden daha büyük,ancak, yüzölçümleri toplamı sağ üst zon genişliğini geçmeyen birçok opasite 46 C - Yüzölçümleri toplamı sağ üst zon genişliğini geçen bir veya birçok opasite 58

------------------------ (x) 1 - p, ortalama çapları 1,5 mm.ye kadar, q, 1,5 - 3 mm. arasında, r, 3-10 mm. arasında olan düzenli, s, ince, t, orta kalınlıkta, u, kalın,düzensiz,çizgisel (linear), opasiteleri simgelemek üzere kullanılmıştır. 2 - Her olayda dispne, eksprium uzaması,siyanoz aranır,bunlardan biri veya birkaçı varsa aşağıdaki biçimde değerlendirilerek meslekte kazanma gücü azalma oranına,Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre eklenir: a - Ancak zorlu çalışma ve ekzersizlerle meydana çıkan hafif dispne % 5 b - Olağan çalışma ve eksersizlerle meydana çıkan orta dispne % 10 c - Dinlenme halinde görülen ağır dispne % 20 Uzamış eksprium veya belirgin siyanoz a - Hafif % 5 b - Orta % 10 c - Ağır % 15 3 - Dispne, eksprium uzaması ve siyanozun klinik belirtileriyle radyolojik görünümü arasında belirgin bir çelişki olursa,akciğer fonksiyon testlerine başvurulur. Bu testlerin ortalaması değerlendirilerek meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre aşağıdaki eklemeler yapılır: a - Hafif % 10 b - Orta % 20 c - Ağır % 30 Akciğer fonksiyon testleri yapılan olaylarda dispne,eksprium uzaması,siyanoz gibi belirtiler için meslekte kazanma gücü azalma oranına ayrıca ekleme yapılmaz. 4 - Aktif akciğer tüberkülozu aşağıdaki üç katagoride değerlendirilerek meslekte kazanma gücü azalma oranına,Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre aşağıdaki eklemeler yapılır: a - Hafif (kavite bulunmayan,apeksten 2 aralığa kadar) % 10 b - Orta (yaygınlığı bir lobu aşmayan veya kaviteli olmakla birlikte tek veya toplam kavitelerin çapı 4 cm.yi geçmeyen,orta derecede ilerlemiş) % 20 c - Ağır (çok ilerlemiş,orta derece ilerlemiş olandan daha geniş alan kaplayan) % 30 5 - Pnömokonyoza bağlı sağ kalp yetmezliği (korpulmonale) aşağıdaki üç katagori-ye göre değerlendirilerek meslekte kazanma gücü azalma oranına,Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre aşağıdaki eklemeler yapılır: a - Hafif (dolaşım bozukluğu oluşmamış) % 10 b - Orta (kompanse sağ kalp yetmezliği) % 20 c - Ağır (dekopanse sağ kalp yetmezliği) % 30 A CETVELİ VII. Liste Omuz ve Kol Arızaları (x) 1 Köprücük kemiğinin,damarlarda,sinirlerde,

komşu organlarda arıza yapmayan ve düzeltilemeyen kırıkları ve ters kaynamaları a - Tek taraflı 0 b - İki taraflı 5 2 Omuz eklem ankilozu A - Kürek kemiği serbest fonksiyonel pozisyonda a - Tek taraflı 30 b - İki taraflı 45 B - Kürek kemiği fonksiyonel pozisyonda değil a - Tek taraflı 35 b - İki taraflı 50 C - Kürek kemiği sabit a - Tek taraflı 45 b - İki taraflı 65 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ 3 Omuz ve kolda çalışmayı zorlaştıran tendosinovit, bursit, periostitler a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 20 4 Geniş kemik kaybı sonucu omuz yokluğu (sallanan kol) a - Tek taraflı 57 b - İki taraflı 60 5 Yanık vb.nedenlerle koltuk altı yapışmaları a - Tek taraflı 35 b - İki taraflı 50 6 Kol kemiği (humerus) amputasyonları A - Kolun kürek kemiği hizasından dezartikülasyonu a - Tek taraflı 62 b - İki taraflı 65 B - Kolun tek veya iki taraflı torasik amputasyonu 65 C - Kolun omuzla dirsek arası amputasyonu a - Tek taraflı 60 b - İki taraflı 65 7 Ön kol amputasyonları A - Ön kolun dirsek ekleminden kaybı veya dezartikülasyonu a - Tek taraflı 58 b - İki taraflı 65 B - Ön kolun dirsekle bilek arası amputasyonu a - Tek taraflı 49 b - İki taraflı 60 8 Kol kemiği (humerus) kırıklarının kısalık yapan yanlış kaynamaları A - 2-5 cm. arası a - Tek taraflı 6 b - İki taraflı 10 B - 5-6 cm.arası a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 20

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ 9 Yalancı eklemler A - Kol kemiği (humerus) ortasından a - Tek taraflı 33 b - İki taraflı 45 B - Dirsek yakınından a - Tek taraflı 33 b - İki taraflı 45 C - Omuz yakınından a - Tek taraflı 50 b - İki taraflı 60 10 Dirsek ekleminin tam ekstansiyon veya fleksiyon halinde ankilozu a - Tek taraflı 41 b - İki taraflı 55 11 Dirsek ekleminin ekstansiyon veya fleksiyon hareketlerinin kısıtlanması (xx) A - 0¼ - 60¼ arası a - Tek taraflı 40 b - İki taraflı 55 B - 60¼ - 90¼ arası a - Tek taraflı 35 b - İki taraflı 40 C - 90¼ - 110¼ arası a - Tek taraflı 31 b - İki taraflı 45 D - 110¼ den fazla a - Tek taraflı 41 b - İki taraflı 55 12 Dirsek ekleminin ekstansiyon veya fleksiyon halinde hareket serbestisi (xx) A - 70¼ - 110¼ arası a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 19 B - 110¼ den fazla a - Tek taraflı 7 b - İki taraflı 15 13 Ön kolun tam supinasyonu a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 40

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ 14 Ön kolun tam puronasyonu a - Tek taraflı 16 b - iki taraflı 35 15 Radius kemiği arızaları A - El ve bileğe zarar verir şekilde radius kemiği kırığı a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 30 B - Dirsekte radius başı rezeksiyonu a - Tek taraflı 10 b - İki taraf1ı 20 16 Ön kol iki kemiğinin yalancı eklemleri a - Tek taraflı 35 b - İki taraflı 60 17 Ön kol kemiklerinden birinin hareketi zorlaş- tıran yalancı eklemi a - Tek taraflı 18 b - İki taraflı 25 18 Kol ve ön kol atrofileri A - 2 - 3 cm.arası ( 3 cm.dahil) 3 B - 3 - 6 cm.arası ( 6 cm.dahil) 7 C - 6 cm. den yukarı 10 19 Kol ve ön kol paralizileri (xxx) A - Bir kolun total paralizisi 57 B - Yukarı tip radiküler paralizi (Erb) 40 C - Aşağı tip radiküler paralizi (Klumpke) 52 D - N.Aksillaris paralizisi 15 E - N.Radialis paralizisi 47 F - N.Medianus paralizisi 47 G - N.Ulnaris paralizisi 47 H - N.Torasikus paralizisi 15 K - N.Serratus paralizisi 15 --------------------- (x) Bu liste,çalışan omuz ve kol için düzenlenmiş olup çalışmayan tarafın aynı arızalarında bu listede yer alan arıza ağırlık ölçüsüne göre bulunacak meslekte kazanma gücü azalma oranının 1/5 i indirilir. (xx) Bükülme kısıtlanması 0 metoduna göre belirlenir. (xxx) Birden çok sinirin paralizisindeki meslekte kazanma gücü azalma oranı, amputasyondaki meslekte kazanma gücü azalma oranından çok olamaz. A CETVELİ VIII.Liste El Bileği ve El Arızaları (X) Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ 1 El bileği dezartikülasyonu a - Tek taraflı 48 b - İki taraflı 65 2 El bileği ankilozu A - Fonksiyonel pozisyonda a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 30 B - Fonksiyonel pozisyon dışında gelişmiş ankilozlar (supinasyon,fleksiyon,akstansiyon,

pronasyon) a - Tek taraflı 30 b - İki taraflı 45 C - El bileği ekleminde ve elde,çalışmayı zor- laştıran tendosinovit,bursit ve periostitler a - Tek taraflı 12 b - İki taraflı 19 3 Navikuler psödoartrozu veya oslunatum nakrozu (Kienböck) a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 20 4 Tüm belirtileriyle Volkmann kontraktürü a - Tek taraflı 49 b - İki taraflı 60 5 El bileğinde tüm fleksör ekstansör tendon kesileri a - Tek taraflı 42 b - İki taraflı 52 ------------------------------------------------------------------------------ (x) Bu liste,çalışan el ve bilek için düzenlenmiş olup çalışmayan elin aynı arızalarında bu listede yer alan arıza ağırlık ölçüsüne göre bulunacak meslekte kazanma gücü azalma oranının 1/5 i indirilir. A CETVELİ IX. Liste El Parmakları Arızaları (X) Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ 1 A - Başparmak amputasyonu a - Karpo - metakarpal eklemden aa - Tek taraflı 24 ab - İki taraflı 30 b - Metakarpo - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 20 bb - İki taraflı 26 c - Falango - falangeal eklemden ca - Tek taraflı 16 cb - İki taraflı 22 B - Başparmak sertlikleri, ankilozları a - Karpo - metakarpal eklemde aa - Tek taraflı 13 ab - İki taraflı 16 b - Metakarpo - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 10 bb - İki taraflı 13 c - Falango - falangeal eklemde ca - Tek taraflı 7 cb - İki taraflı 10 2 A - İşaret parmağı amputasyonu a - Karpo - metakarpal eklemden aa - Tek taraflı 7

ab - İki taraflı 10 b - Metakarpo - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 7 bb - İki taraflı 10 c - Falango - falangeal eklemden ca - Tek taraflı 6 cb - İki taraflı 9 d - Distal - interfalangeal eklemden da - Tek taraflı 2 db - İki taraflı 5 B - İşaret parmağı sertlikleri,ankilozları a - Karpo - metakarpal eklemde aa - Tek taraflı 4 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ ab - İki taraflı 7 b - Metakarpo - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 4 bb - İki taraflı 7 c - Falango-falangeal eklemde ca - Tek taraflı 2 cb - İki taraflı 5 d - Distal - interfalangeal eklemde da - Tek taraflı 2 db - İki taraflı 5 3 A - Orta parmak amputasyonu a - Karpo-metakarpol eklemden aa - Tek taraflı 5 ab - İki taraflı 8 b - Metakarpo - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 5 bb - İki taraflı 8 c - Falango - falangeal eklemden ca - Tek taraflı 3 cb - İki taraflı 6 d - Distel - interfalangeal eklemden da - Tek taraflı 1 db - İki taraflı 3 B - Orta parmak sertlikleri, ankilozları a - Karpo-metakarpal eklemde aa - Tek taraflı 5 ab - İki taraflı 8 b - Metakarpo-falangeal eklemde ba - Tek taraflı 5 bb - İki taraflı 8 c - Falango-falangeal eklemde ca - Tek taraflı 1 cb - İki taraflı 4 d - Distal-interfalangeal eklemde da - Tek taraflı 1 db - İki taraflı 2 4 A - Yüzük parmağı amputasyonu a - Karpo - metakarpal eklemden

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ aa - Tek taraflı 3 ab - İki taraflı 6 b - Metakarpo - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 3 bb - İki taraflı 6 c - Falanqo-falangeal eklemden ca - Tek taraflı 1 cb - İki taraflı 4 d - Distal - interfalangeal eklemden da - Tek taraflı 1 db - İki taraflı 2 B - Yüzük parmağı sertlikleri, ankilozları a - Karpo-metakarpal eklemde aa - Tek taraflı 1 ab - İki taraflı 4 b - Metakarpo - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 1 bb - İki taraflı 4 c - Falango - falangeal eklemde ca - Tek taraflı 1 cb - İki taraflı 3 d - Distal - interfalangeal eklemde da - Tek taraflı 1 db - İki taraflı 2 5 A - Küçük parmak amputasyonu a - Karpo - metakarpal eklemden aa - Tek taraflı 2 ab - İki taraflı 5 b - Metakarpo - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 2 bb - İki taraflı 5 c - Falango - falangeal eklemden ca - Tek taraflı 1 cb - İki taraflı 4 d - Distal - interfalangeal eklemden de - Tek taraflı 1 db - İki taraflı 2 B - Küçük parmak sertlikleri,ankilozları a - Karpo - metakarpal eklemde Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ aa - Tek taraflı 1 ab - İki taraflı 4 b - Metakarpo - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 1 bb - İki taraflı 4

c - Falango - falangeal eklemde ca - Tek taraflı 1 cb - İki taraflı 3 d - Distal - interfalangeal eklemde da - Tek taraflı 1 db - İki taraflı 2 A - Başparmak ve işaret parmağının birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemden aa - Tek taraflı 30 ab - İki taraflı 45 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 20 bb - İki taraflı 30 B - Başparmak ve işaret parmağının birlikte sertlikleri,ankilozları a - Metakarpo - falangeal eklemde aa - Tek taraflı 23 ab - İki taraflı 28 b - Falango - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 13 bb - İki taraflı 18 7 A - Başparmak,işaret parmağı ve orta parmağın birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemden aa - Tek taraflı 35 ab - İki taraflı 50 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 22 bb - İki taraflı 32 B - Başparmak, işaret parmağı ve orta parmağın birlikte sertlikleri,ankilozları Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- a - Metakarpo - falangeal eklemde aa - Tek taraflı 30 ab - iki taraflı 35 b - Falango - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 15 bb - İki taraflı 20 8 A - Başparmak,işaret parmağı,orta parmak ve yüzük parmağının birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemden aa - Tek taraflı 40 ab - İki taraflı 60 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 30 bb - İki taraflı 35 B - Başparmak, işaret parmağı,orta parmak ve yüzük parmağının birlikte sertlikleri, ankilozları a - Metakarpo - falangeal eklemde aa - Tek taraflı 35 ab - İki taraflı 40 b - Falango - falangeal eklemde

ba - Tek taraflı 27 bb - İki taraflı 32 9 A - Başparmak,işaret parmağı,orta parmak, yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemden aa - Tek taraflı 43 ab - İki taraflı 60 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 33 bb - İki taraflı 38 B - Başparmak, işaret parmağı,orta parmak, yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte sertlikleri,ankilozları Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ a - Metakarpo - falangeal eklemde aa - Tek taraflı 40 ab - İki taraflı 46 b - Falango - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 23 bb - İki taraflı 28 10 A - İşaret parmağı ve orta parmağın birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo falangeal eklemden aa - Tek taraflı 20 ab - İki taraflı 30 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 6 bb - İki taraflı 10 c - Distal - interfalangeal eklemden ca - Tek taraflı 3 cb - İki taraflı 5 B - İşaret parmağı ve orta parmağın birlikte sertlikleri,ankilozları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemde aa - Tek taraflı 13 ab - İki taraflı 18 b - Falango - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 4 bb - İki taraflı 9 c - Distal - interfalangeal eklemde ca - Tek taraflı 3 cb - İki taraflı 5 11 A - İşaret parmağı,orta parmak ve yüzük parmağının birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemden aa - Tek taraflı 28 ab - İki taraflı 35 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 16 bb - İki taraflı 20

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ c - Distal - interfalangeal eklemden ca - Tek taraflı 4 cb - İki taraflı 9 B - İşaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının birlikte sertlikleri,anki- lozları a - Karpo-metakarpal veya metakarpo-falangeal eklemde aa - Tek taraflı 23 ab - İki taraflı 30 b - Falango-falangeal eklemde ba - Tek taraflı 10 bb - İki taraflı 15 c - Distal-interfalangeal eklemde ca - Tek taraflı 4 cb - İki taraflı 6 12 A - İşaret parmağı,orta parmak,yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte amputasyonları a - Karpo-metakarpal veya metakarpo-falangeal eklemden aa - Tek taraflı 35 ab - İki taraflı 57 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 18 bb - İki taraflı 25 c - Distal - interfalangeal eklemden ca - Tek taraflı 5 cb - İki taraflı 11 B - İşaret parmağı,orta parmak, yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte sertlikleri,ankilozları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemde aa - Tek taraflı 25 ab - İki taraflı 31 b - Falango - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 11 bb - İki taraflı 16 Arıza Arıza

Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ c - Distal - interfalangeal eklemde ca - Tek taraflı 5 cb - İki taraflı 8 13 A - Orta parmak ve yüzük parmağının birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemden aa - Tek taraflı 15 ab - İki taraflı 20 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 5 bb - İki taraflı 9 c - Distal - interfalangeal eklemden ca - Tek taraflı 3 cb - İki taraflı 5 B - Orta parmak ve yüzük parmağının birlikte sertlikleri,ankilozları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemde aa - Tek taraflı 11 ab - İki taraflı 16 b - Falango - falangeal eklemde ba - Tek taraflı 4 bb - İki taraflı 9 c - Distal - interfalangeal eklemde ca - Tek taraflı 3 cb - İki taraflı 5 14 A - Orta parmak,yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte amputasyonları a - Karpo - metakarpal veya metakarpo - falangeal eklemden aa - Tek taraflı 25 ab - İki taraflı 40 b - Falango - falangeal eklemden ba - Tek taraflı 13 bb - İki taraflı 20 c - Distal - interfalangeal eklemden ca - Tek taraflı 3 cb - İki taraflı 7 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası Arıza Çeşidi Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ B - Orta parmak, yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte sertlikleri, ankiloz- ları a - Karpo-metakarpal veya metakarpo-falangeal eklemde aa - Tek taraflı 14 ab - İki taraflı 31 b - Falango-falangeal eklemde ba - Tek taraflı 7 bb - İki taraflı 13 c - Distal-interfalangeal eklemde ca - Tek taraflı 3 cb - İki taraflı 5 15 A - Yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte amputasyonları a - Karpo-metakarpal veya metakarpo-falan-

geal eklemden aa - Tek taraflı 13 ab - İki taraflı 20 b - Falango-falangeal eklemden ba - Tek taraflı 9 bb - İki taraflı 16 c - Distal-interfalangeal eklemden ca - Tek taraflı 2 cb - İki taraflı 4 B - Yüzük parmağı ve küçük parmağın birlikte sertlikleri, ankilozları a - Karpo-metakarpal veya metakarpo-falangeal eklemde aa - Tek taraflı 9 ab - İki taraflı 13 b - Falango-falangeal eklemde ba - Tek taraflı 3 bb - İki taraflı 9 c - Distal-interfalangeal eklemde ca - Tek taraflı 1 cb - İki taraflı 3 16 Şekil bozukluğu yapan metakarp kırıkları A - 1 - 2 metakarp kırığı Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ---------------------------------------------------------------------- -------- a - Tek taraflı 5 b - İki taraflı 10 B - 2 den fazla metakarp kırığı a- Tek taraflı 10 b- İki taraflı 18 --------------------------- (x) 1 - Bu liste, çalışan el için düzenlenmiş olup çalışmayan elin aynı arızala- rında bu listede yer alan arıza ağırlık ölçüsüne göre bulunacak meslekte kazanma gücü azalma oranının 1/5 i indirilir. 2 - 1 inci parmağın falango - falangeal eklemden amputasyonu veya bu eklem- deki sertlik ve ankilozuyla II, II + III, II+III+IV, II+III+IV+V inci parmakların distal - interfalangeal eklemden amputasyonları veya bu eklemlerdeki sertlikleri ve ankilozlarının birleşmesi halinde, meslekte kazanma gücü azalma oranları, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre bulunur. 3 - Çeşitli parmakların çeşitli eklemlerinin (DİP,PİP,MP) listede bulunmayan birlikte amputasyonları, sertlikleri ve ankilozlarında, meslekte kazanma gücü azalma oranları, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre bulunur. A CETVELİ X. Liste Omurga Arızaları Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------1 A - Bir omurun (vertebra) ezilmesi (kompresyon) veya parçalı kırıkları (X) a - Hafif (omur yüksekliğinin 1/3 kaybı) 15 b - Orta (omur yüksekliğinin 1/2 kaybı) 22 B - Bir omurun çıkıkla birlikte ezilmesi veya parçalı kırıkları a - Servikal bölgede 40 b - Dorsal bölgede 25 c - Lomber bölgede 35

C - Bel bölgesinde indirekt muskulus kuadratus kesilmesine bağlı bir veya birkaç omur prosessüs spinozus, prosessüs transversus kırıkları 10 Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------2 Omur kırıkları sonrası veya kırıkları nedeniyle yapılmış füzyon ameliyatlarında oluşan omurların iki veya daha fazla segmentte ankilozu 33 3 Omurganın (kolumna vertebralis) kırıkları, çıkıkları veya kırık- lı çıkıkları nedeniyle oluşan omurilik (medulla spinalis) yara- lanmaları veya kesilmeleri (seksiyonları) a - Kuadropleji (XX) 65 b - Parapleji (XX) 65 4 Omurga travmalarından sonra oluşan A - Kronik radikulitler 10 B - Disk hernileri (cerrahi ve tıbbi tedaviden istifade etmemiş diskopatiler) a - Nörolojik defisit yapmamış olanlar 30 b - Nörolojik defisit yapmış olanlar 57 C - İleri derecede sertlik veya ankiloza neden olan omurga travmaları veya hastalıkları 65 5 Post travmatik veya hastalık sonucu gelişmiş A - Jibbozite 15 B - Kifoz 25 C - Kifo - iskolyoz a - Hafif 20 b - Orta 30 c - Ağır 45 ----------------------------------- (X) Her fazla omur kırığında meslekte kazanma gücü azalma oranına, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre % 5 eklenir. (XX) Parapleji ve kuadroplejinin inkontinensle birlikte olması halinde meslekte kazanma gücü azalma oranı % 100 dür. A CETVELİ XI. Liste Karın Hastalıkları ve Arızaları Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------1 Ameliyat ve plastikle düzeltilemeyen eventrasyonlar a - Hafif (çapı 5 cm.) 7 b - Orta (çapı 10 cm. ye kadar) 35 c - Ağır (çapı 10 cm. den yukarı) 57 2 A - Sindirim kanalı hastalıkları a - Ozefagusun korozif darlıkları, akalazya, kronik peptik ülserler, hiatus hernileri, post gastrektomik, postvagotomik sendromlar 27

b - Kronik, iltihabi bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı, kolit ülseroza, sekel bırakan tüberküloz vb.) 57 c - Tedavi edilemeyen anal inkontinens 60 d - Daimi anus kontrnaturalis 65 e - 1 metreden çok ince bağırsak rezeksiyonları 5 f - Hemi kolektomi 15 g - Total kolektomi 60 h - Karın organlarının işlevlerini önemli derecede bozan ve çeşitli nedenlerden ileri gelen peritonitlerin yapışık sekelleri 57 B - Karaciğer hastalıkları a - Fibrozis, minimal nekrozla birlikte karaciğer fonksiyon testleri orta veya ortadan fazla bozuk kronik ve tekrarlayan hepatitler 35 b - Fibrozis veya ağır derecede hücre harabiyetiyle birlikte karaciğer fonsiyon testleri ileri derecede bozuk olan kronik, aktif (agressif) hepatitler 60 c - Değişik etiyolojili tam teşekkül etmiş karaciğer sirozu 65 d - Safra kesesi yokluğu 1 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- C - Pankreatitler a - Kronik pankrestitler 35 b - Residivli, kronik pankrestitler 51 3 Kan hastalıkları dışındaki nedenlere bağlı splenektomi 15 4 Nefrolojik hastalıklar A - Nefrektomi a - Diğer böbrek sağlam 25 b - Diğer böbrek arızalı Arıza ağırlık ölçü- sü ropatiler için öngörülen esaslara göre bulunur B - Nefropatiler (X) Böbrek fonksiyon testleri sonuçlarına ve tedaviyi gerektirip gerektirmediğine göre a - % 10 a kadar arızalı (tedavi ve takibi gerektirmeyen) 10 b - % 10 - % 30 arızalı (sık tedaviyi ve devamlı takibi gerektiren) 45 c - % 30 - % 60 arızalı (cerrahi veya devamlı tıbbi tedavilerle tam kontrol altına alınamayan) 60 d - % 60 - % 90 arızalı (tedaviye rağmen arızalı aynen devam eden) 65 5 Hemodiyalizi gerektirir durumlar 65 6 Böbrek transplantasyonu Arıza ağırlık ölçü- sü nefropatiler için öngörülen esaslara göre bulunur. 7 Travmatik bir veya iki taraflı böbrek düşüklüğü a - Böbrek fonksiyonlarını bozmamış 0 b - Böbrek fonksiyonlarını bozmuş Arıza Ağırlık ölçü- sü nefropatiler için öngörülen esaslara göre bulunur. Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------8 Ürolojik hastalıklar A - İş gücünü etkilemeyen ve ürogenital organların fonksiyon- larınıbozmayan böbrek, üreter, mesane, üretra, prostat ve penisin şekil bozuklukları, hafif varikosel, hidrosel, doğuştan (konjenital) anomaliler, iyi tabiatlı, ameliyat edebilir tümörler, idrar akımını bozmayan, enfeksiyonsuz ve komplikasyonsuz üriner taşlar, arasıra oluşan enurezisler, kadınlarda hafif sistoseller 10 B - İş gücünü orta dereceye yakın bozacak şekilde fonksiyonel düzensizlikler yapmış ürogenital sistem anomalileri ve has- talık sekelleri, devamlı idiopatik enurezis, ameliyat ve tedavi ile giderilmeyen penis, üretra, prostat hastalıkları, arasıra dilatasyon ve sonda kullanmayı gerektiren üretra

darlıkları 35 C - Laboratuvar bulguları ile saptanan ve koruyucu tedavi ile iyileşmeyen üriner sistem tüberkülozları, üretero - sigmo- idostomi, üretero-kutaneustomi, postoperatif oluşan devamlı fistüller, inkontinensler, ekstrofolis vezikalis, total epispadias ve hipospadias, devamlı sistostomi veya sonda kullanmayı gerektiren ileri derecede üretra darlıkları 65 D - Üriner sistemin kötü tabiatlı tümörleri 65 9 Komplikasyonsuz travmatik üretra darlıkları 13 10 Penis yokluğu 19 11 Testis yokluğu a - Tek taraflı 1 b - İki taraflı 41 12 Penis ve testisin birlikte yokluğu ve idrarın sürekli akması 64 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------- 13 Overlerin yokluğu a - Tek taraflı (50 yaştan küçük) 1 b - İki taraflı (50 yaştan küçük) 41 14 Ameliyat edilemeyen prolapsus uteri 41 ----------------------------- (X) Böbrek fonksiyonları, kreatinin klirens, fenol sulfa fitaleyn (P:S:P) veya diğer laboratuvar testleriyle değerlendirilir. A CETVELİ XII. Liste Pelvis ve Alt Ekstremite Arızaları 1 Pelvis kemiklerinden birinin kırığı sonucu oluşan hafif deformiteler 5 2 Pelvis organlarına zarar vermeyen, fakat şekil bozukluğuyla kalça eklemlerinde hareket güçlüğü meydana getiren kırıklar 35 3 Pelvis kemiklerinin ürolojik ve nörolojik komplikasyonlarla birlikte olan kırıkları 50 4 Koksa-femoral eklemin 15¼ fleksiyon, 10¼ abdüksiyondan fazla olmamak üzere ankilozu a - Tek taraflı 35 b - İki taraflı 55 5 Koksa-femoral eklemin 15¼ fleksiyon, 15¼ abdüksiyondan daha fazla oluşmuş kötü durumda tam ankilozu a - Tek taraflı 40 b - İki taraflı 57 6 Koksa-femoral eklemin normal hareketlerinin % 50 sini kaybettirecek şekilde sertliği a - Tek taraflı 25 b - İki taraflı 35 7 Uyluk kemiği (femur) boynunda yerleşmiş psödoartroz, asetabular, kırıklı çıkıklardan sonra kalça ekleminde yerleşmiş tam veya yarı sertlikler a - Tek taraflı 35 b - İki taraflı 56

Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------8 Koksa-femoral eklem dezartikülasyonu veya trokanter seviyesinde amputasyon a - Tek taraflı 60 b - İki taraflı 65 9 Uyluk kemiği (femur) amputasyonları A - 1/3 üstten (proksimal) a - Tek taraflı 56 b - İki taraflı 65 B - 1/2 (ortadan) a - Tek taraflı 50 b - İki taraflı 62 C - 1/3 alttan (distal) a - Tek taraflı 45 b- İki taraflı 60 10 Uyluk kemiğinin (femur) ameliyat edilemeyen diafiz psödoartrozu a - Tek taraflı 40 b - İki taraflı 56 11 Uyluk kemiğinin boyun kırıkları A - Ortopedik uygulama ile iyileşmiş olanlar a - 2 - 5 cm. arası kas atrofisi olan aa - Tek taraflı 5 ab - İki taraflı 10 b - 5 cm. den fazla kas atrofisi olan ba - Tek taraflı 10 bb - İki taraflı 15 B - Ortopedik ameliyat sonucu a - Parsiyel protez uygulanması aa - Tek taraflı 30 ab - İki taraflı 55 b - Total protez uygulanması ba - Tek taraflı 40 bb - İki taraflı 60 C - Ameliyat edilemeyen uyluk kemiği başı nekrozu a - Tek taraflı 40 b - İki taraflı 55 Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------12 Alt bacak amputasyonları A - 1/3 üstten (proksimal) veya diz ekleminden dezartikülasyonu a - Tek taraflı 45 b - İki taraflı 60 B - 1/2 (ortadan) a - Tek taraflı 37 b - İki taraflı 57 C - 1/3 alttan (distal) veya ayak bileği dezartikülasyonu

a - Tek taraflı 33 b - İki taraflı 57 13 Ayak amputasyonları A - Tars kemikleri hizasından (chopart) a - Tek taraflı 25 b - İki taraflı 45 B - Metatarstan a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 35 14 Ayak başparmağının dipten (metatarsofalangeal) amputasyonu a - Tek taraflı 7 b - İki taraflı 15 15 Ayak parmaklarının tümünün dipten ampitasyonu a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 23 16 Ayak parmaklarının amputasyonu ve sertlikleri A - II, III, IV ve V inci parmakları birlikte dipten amputasyonu a - Tek taraflı 5 b - İki taraflı 7 B - III, IV ve V inci parmakların birlikte dipten amputasyonu a - Tek taraflı 3 b- İki taraflı 5 C - Ayak parmaklarının fonksiyon yapamayacak derecede sertlikleri, şekil bozuklukları Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- ve sikatrisleri a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 23 D - II, III, IV ve V inci parmakların fonksiyon yapamayacak derecede sertlikleri, şekil bozuklukları ve sikatrisleri a - Tek taraflı 5 b - İki taraflı 7 E - III, IV ve V inci parmakların fonksiyan yapamayacak derecede sertlikleri, şekil bozuklukları ve sikatrisleri a - Tek taraflı 3 b - İki taraflı 5 17 Ayağın tarsal kemikler arası eklemlerinde sertlik veya artrodez (tripler, subtalarvb.) a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 18 18 A - Tars kemiklerinden birinin eksikliği (aseptik nekrozu) a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 18 B - Talus ve kalkaneus kırıkları a - Tek taraflı 5 b - İki taraflı 10 19 Metatarsların travmatik şekil bozukluğu, lüksasyonu, eksikliği, travmatik pes planus a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 18 20 Bacak kısalıkları a - 10 cm. den çok 24 b - 8 - 10 cm. (8 cm. dahil) 19 c - 6 - 8 cm. (6 cm. dahil) 7 d - 4 - 6 cm. (4 cm. dahil) 1 e - 4 cm. den az 0 Arıza Arıza Sıra AğırlıkNumarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------------------21 Diz ekleminin tam ankilozu veya artrodezi A - 0¼ - 10¼ fleksiyonda a - Tek taraflı 25 b - İki taraflı 40 B - 10¼ - 20¼ fleksiyonda a - Tek taraflı 30

b - İki taraflı 55 C - 20¼ den yukarı fleksiyonda a - Tek taraflı 35 b - İki taraflı 57 22 Diz eklem hareketlerinde kısıtlanmaya neden olan sertlikler (X) A - 140¼ - 90¼ arası hareketli a - Tek taraflı 40 b - İki taraflı 60 B - 140¼ - 60¼ arası hareketli a- Tek taraflı 30 b- İki taraflı 57 C - 140¼ - 30¼ arası hareketli a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 35 D - 140¼ - 10¼ arası hareketli a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 17 E - 0¼ - 10¼ arası hareketli a - Tek taraflı 30 b - İki taraflı 57 F - 0¼ - 30¼ arası hareketli a - Tek taraflı 25 b - İki taraflı 45 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- G - 0¼- 60¼ arası hareketli a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 35 H - 0¼ - 90¼ arası hareketli a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 20 İ - 0¼ - 130¼ arası hareketli a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 15 23 Diz ekleminde gevşeme yapan ve ameliyat edilemeyen travmatik ligament, kapsül, sinoviyal, menisküs yırtılmaları a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 30 24 Diz ekleminde gevşeme yapan ve ameliyat edilemeyen travmatik ligament, kapsül, sinoviyal, menisküs yırtılmaları nedeniyle meydana gelen sarsak diz a - Tek taraflı 30 b - İki taraflı 45 25 Total veya parsiyel diz eklem protezleri uygulanmasını gerek- tirmiş diz eklemlerinin travmatik lezyonları a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 45 26 Ayak bileği ekleminin ligament, kapsül, sinoviyal yaralanmaları sonucu yerleşmiş eklem gevşekliği a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 28 27 Ayak bileğinin A - Tam ankilozu veya artrodezi a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 30 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- B - Planter fleksiyonu % 50 den az a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 25 C - Planter fleksiyonu % 50 den çok a - Tek taraflı 7 b - İki taraflı 15

28 Ayak bilek ekleminin sertliği A - Normal hareketlerin % 50 kaybı a - Tek taraflı 10 b - İki taraflı 20 B - Normal hareketlerin % 50 den çok kaybı a - Tek taraflı 15 b - İki taraflı 25 29 Diz bölgesi (femur kondilleri, tibia platosu, patella) kemiklerinde oluşan kırık ve yaralanmalardan sonra kalan genurekurvatum, genuvarum, genuvalgum gibi şekil bozuklukları A - 25¼ den çok (25¼ dahil) a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 35 B - 25¼ den az a - Tek taraflı 17 b - İki taraflı 25 30 Ameliyat edilemeyen diz kapağı (patella) kırığı, kuadrosepa kas, tendon, ligament kopması konucu ekstensiyon hareketlerinin yapılamaması a - Tek taraflı 20 b - İki taraflı 30 31 Diz kapağının fonksiyon bozukluğu yapmamış, iyileşmiş kırıklıkları a - Tek taraflı 1 b - İki taraflı 5 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- 32 Tibianın, fibulanın veya krurisin iyileş- miş, komplikasyonsuz kırıkları a- Tek taraflı 1 b- İki taraflı 5 33 Tibia, fibula, tibio-fibulanın o A-10 ye kadar angulasyon veya eksen rotas- yonu bırakarak tam iyileşmiş kırıkları a- Tek taraflı 10 b- İki taraflı 18 o B-10 den çok angulasyon veya eksen rotas- yonu bırakarak tam iyileşmiş kırıkları a- Tek taraflı 15 b- İki taraflı 22 C-Psödoartrozları a- Tek taraflı 20 b- İki taraflı D-Geniş kemik defektleri a- Tek taraflı 30 b- İki taraflı 45 34 Kalça (trokanter) ve bacakta, çalışmayı etkileyen tendosinovitler, bursitler, periostitler a- Tek taraflı 15 b- İki taraflı 20 35 Uyluk diafiz kırıklarından sonra oluşan, hareketsizliğe bağlı kas atrofileri ve bacak sinirlerinin felci dışındaki nedenlerden ileri gelen, kas kopma harabiyetlerinin kalıntısı uyluk bölgesi kas atrofileri veya hipertrofileri a- 2-3 cm. (3 cm.dahil) 3 b- 3-5 cm. (5 cm. dahil) 6 c- 5 cm.den çok 10 36 Miyozitis ossifikans a- Tek taraflı 1

b- İki taraflı 3 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------ 37 Alt bacak kırıklarından sonra oluşan, hareketsizliğe bağlı kas atrofileri, kas kopma harabiyetlerinin kalıntısı, bacak sinirleri felci dışındaki nedenlerden ileri gelen kas atrofileri, hipertrofileri a- 3 cm.ye kadar (3 cm. dahil) 3 b- 3-5 cm. (5 cm. dahil) 6 c- 5 cm.den çok 10 38 Alt tarafın sinir sistemi arızaları (pleksus lumbalis, pleksus sakralis lezyonu sonucu oluşan alt taraf periferik sinir paralizileri) A-Dejenerasyonla birlikte N. Peroneusun kısmi veya tam paralizisi 45 B-Dejenerasyonla birlikte N.İskiadiku- sun kısmi veya tam paralizisi 30 39 Post travmatik veya travma dışı enfeksiyonlar (osteomiyelit, tüberküloz, mantar vb.) A-Aktif olmayanlar a- Uzun kemiklerde aa- Tek taraflı 16 ab- İki taraflı 28 b- Omurgada ba- Servikal 30 bb- Dorsal 20 bc- Lomber 25 B-Aktif olanlar (tedaviye cevap vermeyen, akıntılı) a- Uzun kemiklerde aa- Tek taraflı 57 ab- İki taraflı 57 b- Omurgada ba- Servikal 57 bb- Dorsal 57 bc- Lomber 57 40 Kalıcı nitelikte osteoporozlar 10 ---------------------- (X) Hareket kısıtlanması 0 metoduna göre belirlenir. A CETVELİ XIII. Liste Endokrin, Metabolizma, Kollagen Doku, Periferik

Damar Hastalıkları, Hemotolojik ve Rumotoid Hastalıklar Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- 1 Endokrin hastalıkları A-Hipotalamik hastalıklar a- Devamlı replasman tedavisini gerektirir primer, sekonder diabetes insipidus 45 b- Organik nedene bağlı diabetes insipidus ba- Primer, herediter, sekonder, nefrojenik diabetes insipidus 45 bb- Multipl miyelomoya bağlı nefrojenik diabetes insipidus 65 B-Hipofizer hastalıklar a- Gelişim salgı (STH) fazlalığı aa- Gıgantizm 0 ab- Komplikasyonsuz akromegali 6 ac- Akromegali + diabetes mellitus + artropati + kompresyon belirtileri (X) b- Adrenokortikotrop hormon (ACTH) fazlalığına bağlı Cushing sendromu (hipertansiyona bağlı arterioskleroz gelişmesi sonucu kardiak komplikasyonlar) (X) c- Hipofizer nanismus 0 d- Hipofiz tümörleri, (görme, görme alanı defektleri) (X) c- Hipofizin hormon yetersizlikleri ea- Hipopitiutarizm 45 eb- Panhipopitiutarizm (Simmond kaşeksisi) 65 C-Tiroid hastalıkları a- Yaygın tiroid kanser metastazı 65 b- Nodüler, diffüz, multinodüler, toksik guatriler, subakut tiroiditler (X) ba- İyileşme 0 Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- bb- Kalıcı hipoparatroidi (replasmar tedavisi uygulanır) 45 bc- Rekurrens felci (X) bd- Kalıcı hipotiroidi (replasman tedavisi uygulanır) 45 be- Replasman tedavisi yapılamayan hipotiroidi (böbrek yetmezliği, arteriosklerotik koroner kalp yetmezliği 65 bf- Kretinizm (X) bg- Anaplastik tiroid karsinomları 65 D-Paratiroid a- Primer hiperparatiroidi aa- Böbrek yetersizliği ile birlikte 65 ab- İskelet sistemine ait deformitelerle birlikte aba- Hafif 25 abb- Ağır 60 b- Paratiroid karsinomları 65

E-Adrenal hastalıkları a- İki taraflı hiperplazi aa- Karsinomaya bağlı 65 ab- Adenomaya bağlı 25 b- Adrenal korteks yetersizliği (Addison hastalığı) 45 c- Primer hiperaldosteronizm ca- İyileşme 0 cb- Kan basıncı normalin üstünde 45 cc- Cerrahi tedaviden yararlanamayanlar (X) d- Feokromasitoma da- Pust operatif kontrol altında 45 db- Cerrahi tedaviden yararlanamayanlar 65 F-Gonad hastalıkları (X) G-İnterseksualite sendromları (X) H-Diabetes mellitus a- Diyet ve oral antidiabetikle kontrol Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü --------------------------------------------------------------------- altına alınan, organ komplikasyonu gösteren, fakat fonksiyon bozukluğu yapmamış tip II diabetes mellitus 25 b - Organlarda arızalar ve fonksiyon bozuklukları gösteren ve tedaviyle düzeltilemeyen tip II diabetes mellitus 57 c - Komplikasyon yapmamış olan, açlık kan şekeri 200 mgr.ın altında tutulabilen, ketoz ve hipoglisemi göstermeyen tip I diabetes mellitus 30 d - Açlık kan şekeri sürekli olarak 200 mgr.ın al- tında tutulamayan, organ fonksiyon bozuklukları gösteren tip 1 diabetes mellitus 57 2 Metabolizma hastalıkları A- Diffüz primer osteoporoz a - Kemikte radyolojik dekalsifikasyon mevcut, fakat spontan kırık ve şekil bozukluğu yapmayan 25 b - Radyolojik dekalsifikasyonla birlikte spontan kırıklar, şekil bozuklukları yapan 50 B- Osteomalasi Tıbbi tedaviye a - Cevap veren 0 b - Yavaş cevap veren 25 c - Cevap vermeyen 65 C- Gut hastalığı a - Tedaviyle kontrol altında tutulabilen geçiril- miş akut gut artiriti 25 b - Kronik gut artiriti ba - Eklemlerde deformite, hareket kısıtlaması yapan 45 bb - Yeterli tedaviye rağmen böbrek yetmezliği oluşturan tıbbi ve cerrahi tedaviyle düzel- tilemeyen 65 D- Alkaptanuria (Akronotik artiritin meydana getirdiği eklem fonksiyon bozuklukları) (X)

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ----------------------------------------------------------------- E- Osteogenezis imperfekta a - Tip 1-4 (işitme kaybı ve iskelet deformas- yonlarıyla birlikte) 50 b - Tip 2-3 (ağır vak'alar) 60 F- Porfiria (doğuştan eritropoetik porfiri) 60 3 Hematolojik hastalıklar A- Anemiler a - Sideroblastik (tedaviye cevap vermeyen) 25 b - Aplastik anemi (pansitopeni) 65 c - Miyelofitizik anemi 65 d - Orak hücreli anemi 65 e - Thalassemia major 65 f - Thalassemia minor 25 g - Paroksismal nokturnal hemoglobinuri 65 h - Komplikasyonlu polisitemia vera 65 i - Komplikasyonsuz polisitemia vera 57 B- Lökozlar (lösemiler) a - Kronik, lenfoid, kronik miyeloid aa- Remisyonda olanlar 35 ab- Tedaviye cevap vermeyenler 65 C- Hemorajik distezler a - Allerjik purpura 0 b - İdiopatik trombositopenik purpura (werlhof hastalığı) 65 c - Psüdohemofili (von willebrand hastalığı) 25 D- Hemofililer a - Pıhtılaşma faktör aktivitesi % 6 dan az 65 b - Pıhtılaşma faktör aktivitesi % 6 - % 30 25 E- Dissemine intravasküler kuagulasyon 65 F- Ağır zincir hastalıkları (makroglobilinemia, multiplmiyeloma) 65

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- G- Kötü tabiatlı lenioma a- Hodgkin hastalığı aa- Evre I-II 25 ab- Evre III-IV 65 b- Diğer kötü tabiatlı lenfoma ve sarkomlar 65 4 Rumatoloji A- Eklem hareketlerinde hafif kısıtlan- maya ve ağrıya rağmen günlük aktivitelerin tümüyle yapılabildiği haller 0 B- Günlük aktivitelerin hastaların ancak kendi bakımını yapabilecek kadar sınır- lanması hali a- Orta (ileri derecede hareket kısıtlan- masına neden olan) 35 b- Ağır (ileri derecede ankiloz ve hareket kısıtlanmasına neden olan) 57 c- Hastanın yatağa veya tekerlekli iskemleye bağımlı kalması hali 65 5 Kollagen doku hastalıkları A- Wegener granulomatozisi (nekrotizan granu- lomatoz) 65 B- Periartiritis nodosa (poliartiritis) 65 C- Sistemik lupus eritematosis 57 D- Komplikasyonlu ve ağır sistemik lupus eritemotosis 65 6 Periferik damar hastalıkları A- Arter hastalıkları a- Hafif (postural renk değişikliği,so- ğukluk, hafif nutrusiyonel bozukluk, intermitent ağrılarla birlikte uzun mesafede klodikasyonu olanlar ve ame- liyatı başarılı,komplikasyonsuz olanlar) aa- Tek taraflı 3 ab- İki taraflı 9 b- Orta (postural renk değişikliği, soğuk- luk, hafif nutrusiyonel bozukluk, intermitent ağrılarla birlikte kısa mesa- Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü -------------------------------------------------------------------------------- fede klodikasyonu olanlar veya bypass ameliyatı geçirenler) ba- Tek taraflı 19 bb- İki taraflı 43 c- Ağır (postural renk değişikliği,solukluk, soğukluk, devamlı klodikasyon intermitent, istirahatte şiddetli ağrılar,skleroderma, atrofi, ödem, arterlerde tıkanma,nekroz,gangren veya arter hastalıklarında ameliyat edilemeyen- ler, ameliyattan yararlanmayanlar veya kabul etme-

yenler, tıkayıcı arter hastalıkları, anevrizmalar, arteriovenöz fistüller) 65 B-Ven hastalıkları a- Hafif (variköz venler, uzun süre ayakta durmakla meydana çıkan künt ağrılar, gece gelen kramplar, lokalize oldukları yerlerde yanma, kaşıntı, dermatit), 6 b- Orta (yaygın, derin ventrombozisi geçirmiş olanlarda meydana gelen ödem, sıcaklık artması, yüzeysel venlerde belirginlikle postural renk değişikliği gösterenler) ba- Tek taraflı 29 bb- İki taraflı 43 c- Ağır (post trombotik sendrom) (yaygın ödem, belirgin sekonder varikozis, femo-ingiunal bölgede aşırı kollete- ral, deride kalınlaşma, pigmentasyon, ulserasyon, lokal sıcaklık artması veya aynı belirtileri veren venöz yetmezlik) 65 C- Kronik lenf ödemi a- Bir ekstremiteyi bütünüyle içine alan, normal ekstremiteye nazaran Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------ 10 cm.den fazla çap gösterenler aa- Tek taraflı 26 ab- İki taraflı 46 b - Elefantiazis ba- Tek taraflı 46 bb- İki taraflı 65 ------------------------------- (x) Meslekte kazanma gücü azalma oranı, arıza veya arızaların yer aldığı liste veya listelerdeki arıza ağırlık ölçüleri esas alınarak Tüzüğün 6 ncı veya 7 nci maddesi hükümlerine göre hesaplanır. A CETVELİ XIV. Liste Deri Arızaları ve Yanıklar Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------- 1 Yanıklar (x) A- Vücut yüzeyinin % 10 unu kaplayan ve plastik ameliyatla giderilemeyen keloid ve hipertrofik sikatrisler 7 B- Vücut yüzeyinin % 50 sini kaplayanlar 10 C- Vücut yüzeyinin % 50 den fazlasını kaplayanlar 13 D- Saçlı derinin yarıdan çok alanını kaplayan yanıklar ve yaralar 7 2 Deri hastalıkları A- Nüks eğilimli ekzama 5 B- Psoriazis a- Hafif (vücudun % 20 sini kaplayan ) 1 b- Orta (vücudun % 20 - % 50 sini kaplayan ) 10 c- Ağır (artropatik şekilde vücudun % 50 sinden fazlasını kaplayan ) 60 C- Mucoid funguides a- Eritem evrede 50 b- İnfiltratif ve tümoral 65 D- Pemfigus a- Kronik evre başlangıcında ( 5 yıllık ) 15 b- Kronik evrede ( 5 yıldan fazla ) 60

Arıza Arıza Sıra Ağırlık Numarası A r ı z a Ç e ş i d i Ölçüsü ------------------------------------------------------------------------------- E- Cüzzam (lepra) a- Tedavi evresinde 15 b- Mutulasyon evresinde 65 F- Eritrodermi 10 G- Doğuştan ıcthiosis a- Hafif 0 b- Ağır (kokulu ve Çirkin görünüşlü) 65 H- Darier hastalığı 1 İ-Doğuştan ve ilerleyici meleda hastalığı 57 J- Hiperkeratoz (tabanda geniş alan kaplayan verru-kallus) 65 K- Skleroderma a- Hafif (vücudun % 20 sini kaplayan ) 5 b- Ağır (vücudun % 20 sinden çoğunu kaplayan) 57 --------------------------------- (x) Yanıklar, aynı zamanda ortopedik arızalara da neden olmuşsa, meslekte kazanma gücü azalma oranı, Tüzüğün 7 nci maddesi hükümlerine göre bulunur. B CETVELİ (Değişik: 12/11/1978 - 7/16989 K.) I - AĞAÇ SANAYİİ VE ORMAN İŞLETMESİ İŞKOLLARI Kereste, tahta, kontrplak, mobilya, kibrit yapımı, doğramacılık, marangozluk ve benzerleri Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ---------------------------- ------- ----------------------------- -------Ağaç kesici usta ve yardımcı- Gemi (kayık,mavna vb.) inşaat ları 4 marangozları 21 Alet bileyiciler 6 Hasır ve sepet yapımcıları 4 Bıçkıcılar (el ile) 6 Hızarcılar 6 Bıçkıcılar (makine ile) 12 İskele kurma işçileri 10 Boyacılar ve cilacılar 6 Kalas yapımcıları 4 Budama makinesi işçileri 12 Kalite kontrolcuları ve ayırıcı- Budak kesiciler (el ile) 4 ları 10 Çıkrık yapımcıları 6 Kalıp yapıcılar (ayakkabı, şap- Damgacılar 6 ka v.b.) 4 Doğramacılar 6 Kaplama yapıcı, tabaka kesici Döşemeciler (mobilya) 4 ve hazırlayıcılar 6 Dülgerler 4 Kancacı işçiler 3 Elek yapımcıları 4 Karoser yapımcıları 6 Fıçı yapımcıları 4 Kasnakçılar 4 Fırça yapımcıları 2 Kaşıkçılar 4 Formika yapımı işçileri 4 Katrakçılar 6 Formika kaplayıcılar 4 Kibrit fabrika işçileri (ağaç ve Firezeciler 6 kimyasal maddeler) 8 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. -------------------------------- ------ ------------------------ ---------Kontrplak yapımcıları 4 Mühendisler 34 Kurşun kalem yapımcıları 4 Nakliyatçılar (su yolu ile) 10 Kutu yapımcıları 4 Nalıncılar 2 Kürdan yapımcıları 6 Presçiler 4 Marangozlar 4 Tomruk, direk ve odun hazır- Matkap, tezgah işçileri 6 layıcı usta ve işçileri 6 Mekikçiler 6 Yapay kereste yapımcıları 4

Mobilyacılar 6 Düz işçiler 1 Modelciler (her türlü tahta işi) 10 B CETVELİ II - AĞIR SANAYİİ İŞKOLLARI 1 - Demiryolları (Lokomatif ve yol yapım, onarım ve bakım) Aktarma organları yapım işçisi 20 Modelciler 16 Akü yapım ve onarım işçisi 10 Maden kaplama işçileri 16 Akü şarj işçisi 6 Polisajcılar 12 Boyacılar 20 Poliyester işçileri 12 Boya hazırlayıcılar 6 Ray ve travers döşeyiciler 24 Buji yapım ve montajcıları 16 Susta hazırlayıcılar 12 Dingil yapımcıları 16 Su vericiler (demir-çelik) 10 Dökümcüler 12 Şahmerdan operatörü 16 Demirciler 30 Şahmerdan operatörü(ağır) 9 Dizel ve elektrik motoru yapım Takım tezgahları işçileri usta işçileri 20 (torna,freze,tesviye,taşlama, Elektrik ve bobinaj işçileri 8 matkap,zımparalama,planya, Fosfatlama işçileri 20 giyotin,makas, pres) 16 Galvaniz ve galvanoplasti işçileri 16 Takım tezgahları (ağır) 19 İzoleciler 8 Uzman ustalar, nezaretciler, Kalıp ve maçacılar 6 ustabaşılar,ekip ve posta başılar 27 Kaynakçılar 16 Vinç (kreyn) işçileri 3 Kasnak geçirenler(tekerleğe) 16 Yol yapım makinelerini kulla- Lokomotif onarım ve montajcıları 16 nanlar,greyder,buldozer,eks- Lokomotif deneme merkez işçileri 15 kavatör v.b.) 41 Makas yapımcıları 16 Yardımcı işçiler 2 Motor boyacı ve vernikçileri 21 Düz işçiler 1 2 - Gemi yapım sanayii (tersaneler) Armador işçileri 12 Deniz altı gövde işçileri 19 Akü yapım ve onarım işçileri 10 Elektronik ve elektrik cihaz- Akü şarj işçileri 6 ları yapım,bakım ve taj işçi- Boru temizleyiciler (kazan) 16 leri 19 Boya hazırlayıcılar 6 Forkliftçiler 3 Boyacılar (karine) 21 Galvanoplasti ve galvaniz Cayrocular(onarım ve ayar) 19 işçileri 16 Dökümcüler 12 Gemi kazanı ve motoru ona- Dökümcüler (endüksiyon) 16 rım ve montaj işçileri(gemi Deniz postası işçileri 20 içinde) 19 Deniz altı kemere işçileri 19 Geyiççiler(bakım ve onarım) 31 Gemi gövde kaynakçıları 19 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ----------------------------------- ------ ------------------------ ---------Havuz ve dok kaptanları 19 Röntgenciler ve film değer- Havuz ve dok işçileri 16 lendiriciler 29 Karine temizleyiciler 16 Şahmerdan operatörü 16 Kazan,yapım,bakım,onarım ve montaj Şahmerdan operatörü (ağır) 19 işçileri(buharlı ve mazotlu gemi- Takım tezgahları işçileri(tor- lerde) 29 na,freze,tesviye,planya,mat- Kalıp ve maşacılar 6 kap,giyotin,pres v.b.) 16 Kaynakçılar 16 Takım tezgahları işçileri Kauçuk terkipçileri 8 (ağır gemi şaftı v.b.) 19 Kauçuktan can yeleği v.b.yapanlar 3 Uzman ustalar,ustabaşılar, Kauçuk işçileri(diğer işler) 4 nezaretçiler,ekip ve posta başılar 27 Kreyn operatörü 10 Vinç işçileri 3 Modelhane işçileri (ağaç) 16 Yardımcı işçiler 2 Pervane yapım ve onarımcıları 16 Düz işçiler 1 Raspacılar(kum ve zımpara) 16 3 - Harp Sanayii A. Mühimmat, top, otomotiv ve silah Aktarma organları yapım işçi- Modelciler 16 leri (ağır araç) 16 Şarjör yapım ve temizleyicileri 10 Bobinaj ve izoleciler 8 Tüfek yapım işçileri (piyade, Çelik ve hadde işçileri 17 makineli ve tabanca) 16

Dökümcüler 12 Tüfek deneyiciler 8 Demirciler 30 Takım tezgahları işçileri Dipçik ve kasatura sapı yapımcı- (torna,freze,tesviye,taşlama, ları (plastik) 12 matkap,zımparalama,planya, Elektrojen(jeneratör) işçileri 16 giyotin, makas, pres) 16 Elektrik usta ve işçileri(yüksek Takım tezgahları (ağır) 19 gerilim) 19 Uzman ustalar,nezaretçiler, Forklift operatörü 3 ustabaşılar,ekip ve posta- Galvanoplasti ve galvanizciler 16 başıları 27 Kalıp ve maçacılar 6 Vinç işçileri 3 Kaynakçılar 16 Yardımcı işçiler 2 Laborantlar (kimya ve fizik) 8 Düz işçiler 1 B. Parlayıcı ve Patlayıcı Maddeler Sanayii (Barut, T.N.T., Dinamit) Asitleme (nitrasyon) işçileri 10 Kaynatma dairesi işçileri 4 Barut kurutucuları(alkol ve eterle) 4 Linter(ham pamuk temizleme Barut kurutucular(vakum ve tav- makinesi) işçileri 4 lama ile) 4 Presleme işçileri 4 Barut hamur makinesi işçileri 4 Püsüs ve ambalaj kutuları Barut kesiciler 4 yapanlar 3 Barut cilalayıcılar 4 Uzman ustalar, nezaretçiler, Santrolitçiler 4 ustabaşılar ekip ve postaba- Jelatinleyiciler 4 şılar 27 Eleme işçileri 4 Yardımcı işçiler 2 Düz işçiler 1 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ----------------------------------- ------ ---------------------------- ------ 4 - Oto Sanayii Ağaç ve döşeme işçileri 6 Kalıp ve maçacılar 6 Arıza bakım servisi işçileri 7 Modelciler 10 Buji,şasi,dingil yapım işçileri 21 Motor,aktarma organları ya- Buji,şasi,dingil yapım ustaları 27 pım, onarım ve montajcıları 20 Boya hazırlayıcıları 6 Takım tezgahları işçileri Boyacılar 20 (torna,freze,tesviye,taşlama, Banyo havuzu işçileri 17 matkap,zımparalama,planya,gi- Boya(elektroforezle astar yotin,makas, pres) 16 boyası) 11 Takım tezgahları (ağır) 19 Döküm işçileri 12 Temizleyiciler(asit ve elektro- Elektrik donatım işçileri 20 lizle) 10 Fosfatlama işçileri 20 Uzman ustalar,nezaretçiler, Fren,amortisör v.b. parçala- ustabaşılar,ekip ve postaba- rın yapım ve montaj işçileri 19 şılar 27 Forklift operatörü 3 Yardımcı işçiler 2 Fırın işçileri 16 Düz işçiler 1 5 - Uçak Sanayii Açkıcı işçiler 6 Kimyasal maddelerle test Asitle temizleyiciler 10 laborantları 8 Boya yapım ve hazırlayıcılar 6 Komple iş gören büyük tezgah Borda atelyesi işçileri operatörleri 19 (göstergeciler) 31 Montaj ve demontaj atölyesi Çelik yüzey karbonlamacıları 17 işçileri 31 Demirciler (dövme,tavlama) 30 Napalm başlıkları yapım işçi- Deney makinistleri 36 leri 16 Polisaj işçileri(zımpara,keçe, Deney pilotları 50 bez ile) 12 Elektrikçiler ve elektrik Pik eritme ocağı işçileri 6 aksesuarcıları 20 Plazma sprey kaplama işçileri 21 Elektronikçiler, elektronik Radar onarımcıları 31 kalibrasyon işçileri 20 Röntgenciler (x ışınlarıyla Emayitçiler 19 materyel muayenesi) 20 Fotoğraf onarım ve bakım işçileri 31 Roket yapımcıları 16 Geyiççiler (gösterge) 31 Salmastracılar 4 Gövde onarım işçileri 19 Silah onarım ve bakım işçi- Honlamacılar 19 leri 16 İniş takımları bakım ve onarımcılar, 19 Saç sıvama atölyesi işçileri 6 Jet ekzoz tamircisi 25 Starter deneme atleyesi işçi-

Jet motoru temizleyicileri 31 leri 12 Kaplama atelyesi işçileri Takım tezgahları işçileri (elektroliz, amalgam) 16 (torna,tesviye,freze,planya, Kalıp ve maçacılar 6 taşlama,matkap,pres,giyotin) 16 Kalibrasyoncular (yakıt kalibasyon Takım tezgahları işçileri işçileri) 17 (ağır) 19 Kalite kontrolcular 17 Teknik ressam 31 Telsiz makinisti (onarım) 31 Tuz banyosu işçileri 17 Temizleme işçileri (asit- trikloretilen-elektronik) 10 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ---------------------------------- ----- ------------------------ -----------Tavlama atelyesi işçileri 30 Jet motorları özel yıkama 27 Uçak yıkama ve erozyon önleyici işçileri atölye işçileri 27 Jet yakıtı denemecileri 17 Vinç işçileri 3 Jet yakıtı denemecileri 17 Yüksek atınosferli ocak işçileri 17 Zaygle ve magnoflaksçılar 19 Düz işçiler 1 B CETVELİ III - AŞCILIK, MUHALLEBİCİLİK, FIRINCILIK,PASTACILIK ŞEKERLEMECİLİK VE BENZERİ İŞ KOLLARI Aşçılar 12 Mezeciler 12 Aşçı yardımcıları 6 Muhallebiciler 12 Börekçi ve çörekçiler 3 Nişasta yapım işçileri 12 Bulaşıkçılar 3 Pasta yapımcıları 12 Çikolata imalathane işçileri 3 Presçiler 6 Dondurmacılar 10 Şekerleme ve benzeri yapımcıları 12 Fırıncı ustaları 12 Tatlıcılar (baklava, tulumba Fırın işçileri 3 tatlısı ve benzeri ) 3 Güllaç ve benzeri yapımcıları 3 Tezgahtarlar 24 Kadayıf ve yufka yapımcıları 3 Un değirmeni işçileri 4 Makarna v.b. yapımı işçileri 3 Düz işçiler 1 B CETVELİ IV - ALKOLLÜ VE ALKOLSÜZ İÇKİLER SANAYİİ İŞKOLLARI Bira yapımı işçileri 11 meyvesiz ) içki yapımcıları 12 Boza ve şira yapımı işçileri 10 Likör yapımı usta ve işçileri 10 Çeşniciler ( şarap ) 40 Mahzenciler 4 Distilasyon usta ve işçileri 11 Maya yapım usta ve işçileri 4 Doldurucular(şişe ve fıçı) 9 Pastörizasyonda çalışanlar 10 Ezici ve sıkıcı işçiler 3 Salepçiler 10 Fermantasyonda çalışanlar 10 Sirke yapıcılar 10 Filtrasyonda çalışanlar 10 Şarap yapımında çalışanlar 11 Gazoz ve benzeri (meyveli, Düz işçiler 1 B - CETVELİ V - BİTKİSEL YAĞ SANAYİİ İŞKOLLARI Ateşçiler 3 Kazan işçileri 4 Ayakçılar 2 Kırma işçileri 4 Baskıcılar 6 Linter işçileri 4 Bezirhane işçileri 6 Makine ustaları 6 Çekirdek veya tane toplayıcılar 6 Oksijen üretiminde çalışanlar 8 Elevatör işçileri 6 Rafineciler 6 Filtreciler 6 Sawgin işçileri 4 Hamurcular 6 Taşçılar 6 Hidrojenizasyon işçileri 6 Torbacılar 3 Kalıpçılar 4 Yağ yapımı işçileri 6 Kavurma işçileri 4 Düz işçiler 1 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No.

---------------------------- ----------- ------------------------- ------------ VI - ÇAY SANAYİİ İŞKOLLARI Çay yaprak alım ve sınıflandırma Kurutucu işçiler 7 memurları 23 Makine dairesi işçileri 4 Depo işçileri 9 Makine dairesi ustaları 10 Ekip başları (çavuşlar) 4 Öğütücüler 11 Elekçi işçiler 4 Tasnifçiler 7 Elek makinesi çalıştıranlar 6 Vardiya işçileri 4 Fermantasyon işçileri 9 Yaprak ayırıcılar 7 Harmancılar 11 Yaprak serme ve kurutma İmalathane işçileri 4 çavuşları 11 Kantarcılar 3 Yaprak serme ve kurutma Kavurucular 11 işçileri 7 Kıvırıcılar (çay yaprağı) 4 Düz işçiler 1 B CETVELİ VII- ÇİMENTO SANAYİİ İŞKOLLARI Alçı ocağı işçileri 13 Kömür değirmeni işçileri 8 Ateşçiler 3 Kurutma işçisi 3 Çimento değirmeni işçileri 8 Külcüler(kuvvet santralı) 6 Çimento torbalama makinesi Numuneci 8 işçileri 4 Öğreticiler 41 Dizel jeneratör makinistleri 8 Pişiriciler 10 Döner fırın işçileri 10 Silo ve değirmen işçileri 4 Havai hat işçileri 8 Taşocağı işçileri 11 Kalker ocağı işçileri 11 Turbo jeneratör Kalsinatör usta ve işçileri 8 makinistleri 8 Kil ocağı işçileri 11 Düz işçiler 1 B CETVELİ VIII- DERİCİLİK VE DERİ MAMULLERİ İŞKOLLARI Astarcılar 3 Kazıma makinesi işleticileri 6 Av derisi işleyenler 6 Kesme makinesi işleticileri 3 Ayakabı dikicileri 6 Kıl kesme makinesi işleti- Bavul, çanta ve benzerlerini cileri 3 yapanlar 7 Koşum yapımı işçileri 6 Beyazlatıcılar 4 Kundura makinesi işleticileri3 Biçme makinesi işleticileri 6 Kürkçüler (kalifiye Deri boyacıları 4 işçiler ) 16 Deri eşya dikim ve temizleme Lastik ayakkabı yapımcıları 6 işçileri 3 Perdahcılar (kösele) 38 Deri işçileri 2 Saraçlar 3 Deri germe makinesi işletenler 8 Sayacılar 3 Deri kesiciler 3 Semerciler 3 Dikiş makinesi işleticileri 8 Şerbetçiler (tabakhane) 10 Döşemeciler (maroken v.b.) 22 Tanenleyiciler 38 Fırça makinesi işleticileri 4 Teksifciler (tabakhane) 12 Havuz dairesi işçileri 10 Temizleme makinesi işletenler3 Kavaflar 3 Topukçular (kadın ayakkabısı için) 3 Düz işçiler 1 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No Meslek veya iş çeşidi No -------------------------- ---------- ------------------------ ---------------- B CETVELİ IX- ELEKTRİK HAVAGAZI ENERJİ MERKEZLERİ VE SU TESİSLERİ İŞKOLLARI Dinamo dairesi işçileri 11 Kömür öğütme ve eleme işçileri 30 Gaz ayarcıları 40 Mühendisler 34 Hat işçileri 19 Pompa dairesi işçileri 11 Havagazı depo kontrolcuları 11 Saat muayeneci ve onarımcıları Havagazı hat teknisyenleri 19 (elektrik, havagazı, su) 11 Havagazı üretim merkezi işçileri11 Santral kablo teknisyenleri 6 Havagazı tesisat kontrolcuları 11 Su deposu ve şebekesi ustaları 11 Kablo döşeyiciler 19 Tesisat ve onarım işçileri 11 Kömür kazan dairesi işçileri 12 Düz işçiler 1 B CETVELİ X- ET, BALIK VE KONSERVE SANAYİİ İŞKOLLARI (Mezbahalar, balıkhaneler, et, sebze, meyve konserveciliği ve benzeri işyerleri)Bağırsak işlerinde çalışan Konserve sterilizasyon işçileri 8

işçiler 38 Mezbaha kesim, yüzme v.b. Balık konserveciliği işçileri 3 İşçileri 37 Balık satıcıları 3 Post yolucu işçiler 37 Balık, sünger ve diğer su Sakatat satıcıları 3 ürünleri tutanlar 16 Sakatat temizleyici ve Balık tuzlayıcı işçiler 3 hazırlayıcıları 38 Boynuz işlerinde çalışan işçiler37 Soğuk hava depolarında çalışan Deri ayırma ve istif işçileri 4 işçiler (stok yerinde) 45 Kara avcıları 16 Soğuk havalı (frigorifik) Kasaplar ve yardımcıları 37 taşıyıcılar 45 Kasaplık hayvan ayırma ve Sucuk, sosis, pastırma v.b. tartma işçileri 12 yapım işçileri 37 Kavurmacılar 3 Turşu yapım işçileri ve Kemik işçileri 4 satıcıları 10 Konserve yapım işçileri 3 Düz işçiler 1 Konserve yapım ustaları 11 Konserve muayenecileri 7 B CETVELİ XI- GENEL HİZMETLER İŞKOLLARI (Lokanta, otel, han, kahvehane, hamam, berber, salon ve benzerleri) Ahır işçileri 2 Kuaförler 16 Ayakkabı boyacıları 2 Makyajcılar 16 Bahçıvanlar 4 Manikürcüler 16 Bar artistleri 23 Otelciler ve pansiyoncular 23 Berberler 16 Pedikürcüler 16 Bilet satanlar 23 Peruk yapıcılar 16 Çayhane ve kahvehane Afişörler 13 İşçileri 3 Telefoncular (santral Garsonlar 23 memurları) 26 Genelev sermayeleri 23 Tuvalet işletenler (WC) 10 Hamamcılar (tellaklar) 22 Vestiyerciler 23 İş iderehanesi işletenler 23 Düz işçiler 1 Katipler 23 B CETVELİ XII - GİYİM EŞYASI DİKİM, TEMİZLEME, YIKAMA VE BOYAMA YERLERİ İŞKOLLARI Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ----------------------------- -------- ------------------------ --------- Apolet işçileri 4 Kola işçileri 3 Ajor, plise ve akardiyon yapanlar 12 Korse yapım işleri 3 Balina yapım işleri 4 Kravat yapım işçileri 4 Boncuk yapım işçileri 6 Kurutucular 6 Boyahane işçileri 4 Kürk yapım işçileri 16 Broderi atölyesi işçileri 3 Makastarcılar 3 Çadır yapım ve onarım işçileri Makaracılar 6 (oto örtüleri, tenteciler v.b. Mendil ve benzeri yapımcılar 4 dahil) 4 Örücüler 4 Çamaşır yıkayıcılar 6 Yapma çiçek işçileri 4 Dikiş makinesi işçileri 8 Şapka yapımcıları 12 Düğme dikiciler 6 Şapka perdahçıları 8 Düğme yapım işçileri 6 Tamirciler (çamaşır ve elbise) 7 Eldiven yapım işçileri 6 Temizleyiciler (kimyasal madde ve buharla) 8 El işleri işçileri (nakış v.b.) 12 Gömlek ve benzeri terzileri 12 Terziler 12 İlikçiler 4 Ütü dairesi işçileri 4 Kasket yapım işçileri 4 Düz işçiler 1 Kirli ve temiz elbise kabul ve teslim edenler 23 B CETVELİ XIII - İNŞAAT İŞLERİ İŞKOLLARI Alçı modelcileri 14 Kanalizasyon işçileri 23 Badana ve sıvacılar 21 Kalıpçılar 6 Betonyer makinistleri 4 Köprü işçileri usta ve yar- dımcıları 18 Boru takıcıları (su) 11 Kumcular ve eleyiciler 2

Boru takıcıları (buhar) 18 Marangozlar ve dülgerler 4 Boru takıcıları (zehirli gaz) 18 Mermerciler 6 Boyacılar (el veya tabancayla) 21 Mermer ve benzeri döşeyenler 6 Camcılar 3 Minare yapım ve onarımcıları Cilacılar (ahşap) 3 (ve benzeri işler) 18 Cilacılar (metal) 13 Motifciler 22 Cilacılar (taş) 5 Mühendisler 34 Dekoratörler 21 Nakkaşlar 18 Demirci ustaları 30 Parkeciler (tahta ve taş) 4 Desinatörler 31 Radyotörcüler 20 Duvarcı ustası 6 Sıhhi tesisatçılar 11 Duvar kağıtlayıcılar 20 Taşçılar 4 Döşemeciler ve marleyciler 4 Tenekeciler 9 Ekskavatör makinistleri 10 Tesviyeciler (beton) 6 Elektrik tesisatçıları 16 Tezyinatçılar (tahta işleri) 18 İnşaat işçileri 4 Vinç işçileri ve asansörcüler 4 İnşaat postabaşıları 6 Yapı ustaları 6 Kaldırımcılar 2 Yıkıcılar 4 Kalorifer tesisatçıları 6 Düz işçiler 1 B CETVELİ XIV - KAĞIT VE SELLÜLÖZ SANAYİİ İŞKOLLARI Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. --------------------------- ------------ ----------------------- -------- Atölyelerde çalışan işçiler 4 Kule işçileri 4 Atölye yedek parça hazırlayıcıları 8 Kurutma işileri 4 Ayırma işçileri 44 Makasçılar 4 Bagar makine işçileri 4 Makinistler 4 Bobin dairesi işçileri 4 Makine tamir ve bakım işçileri 6 Boyacılık (kağıt boyama ve Montaj işçileri 10 desenleme) işçileri 21 Ölçü aleti tamir ve bakım Buhar dairesi ve tesisatı usta ve işçileri 16 işçileri 29 Perdah işçileri 4 Cam suyu makine işçileri 4 Pişirme işçileri 7 Didikleme işçileri 7 Presçiler 8 Elyaf işçileri 7 Prot işçileri 8 Hamur dairesi işçileri 4 Rafınörler 6 Hidropulper işçileri 4 Rafayner işçileri 4 Hızar işçileri 6 Rule sarma işçileri 6 Hollender işçileri 4 Sellülöz yapım işçileri 6 İkmal dairesi işçileri 4 Silo işçileri 4 Isıtıcı işçileri 6 Su bakım ve tamir işçileri 4 Kağıt yapımı işçileri 4 Su poma istasyonları işçileri 4 Karton yapım işçileri 10 Su tesisat işçileri 11 Katrak dairesi işçileri 6 Süzgeç dairesi işçileri 4 Kavlatıcılar (odun soyma Şerit makinesi işçileri 7 işçileri) 4 Şlyfer işçileri 4 Kazan dairesi işçileri 11 Tomruk işçileri 6 Keçe işçileri 3 Tromel doldurucu işçileri 4 Kesiciler 4 Türbün dairesi işçileri 4 Kimyasal basit maddelerle Tutkal ve reçine dairesi iş- çalışan işçiler (eriyik hazırla- çileri 7 ma, elektroliz, beyazlatma, tephir, Ustalar ve ustabaşılar 23 izabe v.b. 8 Usta eğitimciler ve uzmanlar 23 Kimyasal tahriş edici ve yakıcı Usta kontrolcular 23 maddelerle (asitler,alkaliler, Vardiya işçileri 4 klor, v.b.) çalışan işçiler 10 Yoğunlaştırma işçileri 4 Kırpıntı kağıt ve paçavra işçileri 4 Yongalama işçileri 4 Konkasörcüler 8 Zamklı band yapım işçileri 8 Kompresör işçileri 2 Zarf ve kese kağıdı yapımcı- ları 10 Düz işçiler 1 B CETVELİ XV - KAUÇUK VE KAUÇUKTAN YAPILAN EŞYA SANAYİİ İŞKOLLARI Bez sarıcılar (hortum v.b.) 3 Hortum yapımcıları ve sarıcılar4 Branda örtü işleyicileri Kayış yapımcıları (hortum v.b.) 4 (hortum v.b.) 4 Dokuyucular (hortum v.b.) 4 Kauçuk yapımcıları 3 Hortum v. b. buharlayıcıları 4 Kauçuk arıtıcılar 3 Hortum v. b. kalıpçıları 4 Lastik eşya yapımcıları 4

Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ----------------------------- ------ ---------------------- -------- Parça kesicileri 3 Vakumla kurutucular Piston salmastrası yapımcıları 4 (hortum v. b.) 11 Presçiler 4 Düz işçiler 1 B CETVELİ XVI -- KİMYA VE İLAÇ SANAYİİ İŞKOLLARI Alkali ve karışımı maddeler üre- Kavurucular 11 tim işçileri 10 Kimyasal maddeler üretim Ampul doldurucu ve kapatıcılar 8 sanayii işçileri 11 Ampul kontrolcular 31 Kristalizasyon işlerinde Antibiyotik üretim işlerinde çalışanlar 8 çalışanlar 31 Laboratuvar işçileri 8 Asitler ve karışımları Makine işçileri 6 üretim işlerinde çalışan işçiler 11 Mühendisler 34 Boya yapım işlerinde çalışanlar 11 Ocakcı işçileri 10 Distilasyon işçileri 8 Öğütücüler 13 Ensektisit yapım işçileri 31 Patlayıcı madde üretim işçileri 11 Etiketçiler 3 Pomat imalathane işçileri 8 Filtrasyon işçileri 4 Propagande işlerinde çalışanlar Fırın işçileri 12 (ilaç roprezatanları) 23 Galenik preparatları Presçiler 12 hazırlayan işçiler 8 Steril çalışmalar personeli 8 Hassas makine veya cihazlar Steril çalışmalar kontrol şefle- operatörleri 10 ri 23 Hormon ve benzeri biyolojik Tablet ve draje hazırlama işçi- preparasyon hazırlayıcı ve leri 12 kontrolcuları 31 Tüp (oksijen ve benzeri) doldur- İkmalciler (malzeme) 4 ma işçileri 4 Düz işçiler 1 B CETVELİ XVII - KUYUMCULUK, OYMACILIK, AYNACILIK VE BENZERİ İŞK0LLARI Abajur yapımcıları 3 Eriticiler (kuyumculukta) 12 Ağızlık yapımcıları 2 Hakkaklar (kakmacılar) 31 Antikacılar 2 Kabartmacılar 16 Ayarcılar (kıymetli maden Kaşık yapımcıları 7 ayarlamak) 4 Kehribar işçileri 3 Ayna yapanlar 5 Kuyumcular ve mineciler 31 Bakır ve diğer kıymetli maden Kornişçiler 6 plaka gravürcüleri 31 Lüleciler 5 Bagalit ve galanit yapanlar 10 Parlatıcı ve temizleyiciler 5 Bastoncular (adi işler) 3 Saat yapımcıları 31 Bastoncular (gümüş veya altın Sedefçiler 6 işleme) 31 Sim yapımcıları 3 Cam ve elmas traşlayıcılar 16 Şemsiye yapımcıları 4 Çarhlama işlerinde çalışanlar 16 Tesbihçiler 3 Dökümcüler (kuyumculukta) 16 Yaldızcılar 15 Düğme yapımcıları 6 Düz işçiler 1 B CETVELİ XVIII - MADEN ÇIKARMA, ERİTME, TEMİZLEME VE BUNLARLA İLGİLİ İŞKOLLARI Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ---------------------- ------ --------------------- --------- Ambarcılar ve depocular 6 Halat makinesi onarıcılar 4 Araba kullananlar 2 Ham çelik işçileri 6 Ateşçiler 12 Ham fosfat deposu işçileri 4 Benzol ustaları 36 Havuz işçileri 10 Bobinciler 3 Hızarcılar 6 Boru döküm makinesi işletici- Hurdacı işçiler 4 leri 3 İngot kalıp yapanlar 6

Boru kalıpçıları 2 İngot kalıbı yapan maçacılar 10 Boru kesici işçileri 6 İngot kalıp modelcileri 12 Boru muayenecileri 4 İngot kalıp temizleyiciler 6 Cevher değerlendirme işçile- İngot temizleme işçileri 2 ri 10 İnşaat demirleri yapanlar 19 Cevher dibekleme işçileri 10 İnşaat demirleri yapım işçileri 5 Civata ve somun yapımcıları 5 İzabeciler 12 Curufcular 4 Jeneratör makinistleri 16 Çamur duba işçileri 2 Karıştırma işçileri 6 Çamur duba ustaları 12 Katran işçileri 12 Çavuşlar 6 Katlayıcılar 2 Çeliğe su verenler 10 Kaynakçılar 16 Çelik halat ayırıcılar 12 Kazan işçileri 12 Çelik halat yapımcılar 10 Kepçeciler (çelik sanayii) 10 Çelik telleri birleştirici- Kesici işçiler 2 ler 44 Kimyasal maddelerle çalışanlar 12 Daldırıcılar 4 Kireç işçileri 4 Daldırma fırını ateş işçi- Kok araba yapım ustaları 13 leri 10 Kok elek işçileri 30 Delici işçiler 2 Kok hazırlama işçileri 13 Demirciler 30 Kok klavuz ustaları 13 Direkçiler 33 Kok rampa işçileri 12 Distilasyon işçileri 11 Kok silo işçileri 4 Duvarcılar 4 Kok şerit işçileri 4 Doğrultma işçileri 4 Kompresör ustaları 36 Dökümcüler 12 Kompresör işçileri 4 Dolamit işçileri 4 Kondansörcüler 6 Döküm kasası yapanlar 5 Konveyör işçileri 2 Eğiriciler 5 Körükçüler 12 Ekip başları 6 Kule işçileri 4 Ekskavatör makinistleri 10 Kum işçileri 2 Elevatörcüler 6 Kupol tamir işçileri 6 Fırın işçileri 2 Kurşun kaynakçıları 12 Gaz ayarcılar 40 Kurutma fırını ateşçileri 10 Gaz boru döşeme ve işletme Maçacı işçiler 2 işçileri 16 Maçacı ustalar 6 Gaz temizleme işlerinde ça- lışanlar 36 Gaz tulumba usta ve işçileri 30 Haddeciler 36 Haddeciler (elle) 19 Hadde çevirenler 17 Halat makinesi işletenler 7 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ------------------------------ ------ --------------------------------- ------Maden ocağı işçileri 33 Sinter işçileri 4 Maden terkipçiyeleri Sinter ustaları 6 (halitacılar) 12 Sıcak demir kesici işçileri 6 Maden yıkama işçileri 4 Sıcak ızgara işçileri 4 Madeni levha işçileri 19 Sıyırmacılar 4 Madeni yağ arıtıcıları 11 Sodyum klor sülfat işçileri 10 Makascı işçiler 2 Somya ve mobilya yayı yapımcıları 2 Makine yağcıları 12 Sondajcılar (petrol ve maden) 10 Malzeme muayenecileri 6 Sülfat işçileri 12 Markacılar 6 Sülfat ustaları 16 Matkapçılar 6 Şalterciler 4 Mekik şartelcileri 6 Şarjcılar 4 Modelciler 14 Tabelacılar 12 Montajcılar 10 Tahlil ve kontrolcular 40 Moturcu ustalar 6 Takıcılar (çelik sanayii) 12 Muayeneci ve ayırcılar 40 Takipçiler (maden işleri) 3 Mühendisler 34 Takım yapımcıları (madencilikte Numune ustaları 9 kullanılan alet ve edevat) 16 Otomatik ızgara işçileri 2 Taşlayıcılar 4 Öğütücüler 11 Tavcılar 6 Petrol sanayii işçileri 11 Teksif işçileri 4 Pik işçileri 2 Tel döküm işçileri 7 Pik ustaları 6 Tel muayenecileri 4 Pirit işlerinde çalışan işçiler 4 Temizleyiciler 4 Ptanyacılar 6 Tertip ve sıralayıcılar 12 Pompacılar 4 Testereciler (maden) 6 Pompacılar (petrol) 11 Tolerans kontrolcuları 4 Pota tamircileri 6 Tulumbacı işçileri 4

Pota temizleyiciler 2 Tulumbacı ustalar 10 Presçiler 16 Türbinciler 4 Pürüzleyiciler (çelik sanayii) 44 Vanacılar 4 Püskürtücü işçiler 4 Vardiya işçileri 4 Ray frezecileri 16 Yıkayıcı işçiler (maden) 4 Ray yapım işçileri 4 Yüksek fırın işçileri 10 Ray matkapçıları 16 Düz işçiler 1 Sapancı işçileri 2 B CETVELİ XIX - METAL SANAYİİ İŞKOLLARI Ağ atma makinesi işçileri 4 Çinko eşya yapımcıları 7 Alüminyum eşya ve malzeme Çivi v.b. yapanlar 10 yapımcıları 7 Çocuk arabası v.b. yapanlar 10 Bakırcılar 30 Demirci ustalar 30 Balta,keser,bıçkı vb. yapanlar 10 Demirci işçileri 4 Baskül ve terazi yapımcıları 12 Demir kalıpçıları 6 Bıçakçılar ve makasçılar 10 Demir tornacıları 6 Çemberciler 2 Dökümhane işçileri 12 Çilingir ustaları 10 Emayeciler 4 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ----------------------------- ----- ------------------------------------ ------Fermuar yapımcıları 12 Musluk v.b. yapımcılar 10 Galvanizciler 16 Nalcılar 4 Havan yapım ve dökümcüleri 10 Nikelajcılar 16 Kahve değirmeni nargile v.b. Ölçü aleti yapımcıları 16 yapımcılar 10 Ocak işçileri 10 Kalaycı ustalar 8 Perdahçılar 4 Karyola imalathane ustaları 16 Presçiler 8 Kasarcılar 2 Raspacılar 4 Kaynakçı ustalar 16 Rendeciler 4 Kaynakçı işçiler 6 Saçak ustaları 6 Kepenk yapım ustaları 8 Sapan yapım ustaları 10 Kepenk yapım işçileri 2 Silahcılar, tüfekçiler 16 Kilit ve benzeri yapım ustaları 10 Sobacılar 4 Körük yapımcılar 4 Somya yapımcıları 4 Kromajcılar 16 Söndürme cihazları Kurşun eşya ve malzeme döküm yapımcıları 6 İşçileri 12 Tenekeciler 7 Madeni eşya temizleme ve onarım Zincir yapımcıları 6 ustaları 10 Düz işçiler 1 Markacılar 4 B CETVELİ XX - ONARIM İŞKOLLARI (Makine alet, edevat, cihaz ve benzerleri) Akümülatör onarım ve Kaynakçı ustaları yapımcı ustaları 10 (elektrik, oksijen) 16 Akümülatör yapım ve onarım Kaynakçı usta yardımcıları usta yardımcıları 7 (elektrik, oksijen) 6 Alet bileyicileri 6 Kurşun döküm v.b. işçileri 21 Asansör onarımcıları 10 Lehimci ustaları 21 Bıçak,makas,testere yapımcı Makine ve motor onarımcıları 8 ve satıcıları 4 Musluk ve valf onarımcıları (su) 11 Bileyiciler 6 Musluk ve valf onarımcıları Bisiklet onarımcıları 4 (zehirli gaz) 17 Bobin sarma ustaları 9 Müzik aletleri yapım ve Buhar boru takıcıları 18 onarımcıları 10 Buz dolabı onarım ve Nikelajcılar ve kornişçiler 4 montajcıları 4 Oto boyacıları 20 Buz ve soğuk hava depo ustaları 6 Oto camcıları 16 Dikiş v.b. makine ustaları 17 Oto döşemecileri 6 Dikiş v.b. makine onarımcıları 6 Oto ekzozcuları 16 Dikiş v.b. makine işçileri 8 Oto elektrikçileri 41 Elektrik v.b. motorcuları 6 Oto onarımcıları (kaportacı) 16 Gazocağı onarımcıları 6 Oto lastik onarımcıları 4 Kalem onarımcıları v.b. Perçinciler 18

(dolmakalem v.b.) 4 Pres makinesi onarımcıları 8 Karoserciler 6 Radyatörcüler 20 Radyo, teyp, pikap v.b. montaj ve onarımcıları 31 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ------------------------ ---------- -------------------------------- ---------Röntgen cihazı montaj ve Tesviyeciler (maden) 16 onarımcıları 31 Tesviyeciler (beton) 6 Saat onarımcıları 31 Tesviyeciler (ahşap) 8 Soba onarım ve kurucu ustaları 6 Tornacılar (maden) 16 Su saati onarımcıları 10 Vapur kazanı onarımcıları 29 Şemsiye onarımcıları 4 Düz işçiler 1 Telefon onarımcıları 31 B CETVELİ XXI - PALAMUT SANAYİİ İŞKOLLARI Ateşçiler 3 Koyulaştırma (teksif) işçileri 4 Elekçiler 6 Makine dairesi işçileri 4 Kurutucu ve ıslatıcılar 6 Düz işçiler 1 B CETVELİ XXII - PLASTİK, YAPAY İPEK VE BENZERİ İŞKOLLARI Ayıklayıcı ve ayırıcı işçiler 2 Macuncular 6 Bıçakçılar (plastik işkolu) 6 Malzemeciler 2 Budünöz işçileri (plastik işkolu)4 Markalama işçileri 4 Cımbızcılar 6 Pensçiler 6 Dikiciler 8 Plastik eşya yapımcıları (mutfak, Ditme işçileri 6 oyuncak, v.b.) 12 Emprime işçileri 12 Plastik boru yapımcıları 16 Enjektör işçileri 6 Plastofor işçileri 4 Formülcüler (laborant) 8 Sarıcılar 8 Hamurcular 6 Süzücü işçiler 8 Karıştırıcılar 8 Tecrit malzemesi işçileri 4 Kaynakçılar (plastik) 16 Üretme banyosu işçileri 6 Kesim işçileri 6 Vericiler 4 Kırma işçileri 4 Yancılar 9 Kompresör işçileri 2 Düz işçiler 1 Kondensçiler 6 B CETVELİ XXIII - PORSELEN, ÇİNİ VE TOPRAK SANAYİİ İŞKOLLARI Ateşçiler 11 Pişmiş toprak işçileri (alçı v. b.) 13 Bandırıcılar 4 Porselen ve çini sanayii ressamları 17 Çamurcular 4 Porselen ve çini biblo eşya yapımcı- Çini yapımcıları (porselen ve ları 13 fayans) 6 Presçiler 14 Çömlek yapımcıları 6 Şabloncular 22 Ezici ve yoğurucular 4 Tuğla, kiremit yapımcıları 4 Fırıncılar 11 Temizleyiciler 4 Modelciler 4 Düz işçiler 1 Muayeneciler 4 Oymacılar 14 B CETVELİ XXIV - SABUN SANAYİİ İŞKOLLARI (Sabun, deterjan, temizleme tozları, kozmetik ve benzerleri)

Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. -------------------------- ------------ -------------------------- -------Ayarlayıcılar (prodüksiyon Kazan işçileri kurutma işleri) 16 makinesi işleticileri 10 Deterjan işçileri 11 Kutu yapıcıları 3 Doldurucular 4 Kurutucu işçiler 4 Esanslama işlerinde çalışanlar 4 Kürekçiler 9 Etiketleyiciler 3 Pompa işçileri 4 Etiket otomatik makine işçileri 4 Pompa işletici ustaları 11 Fırın işçileri 4 Presçiler 7 Fırın ustaları 12 Sabun işçileri 6 Ham madde işçileri 4 Sabun yapım kontrolcüleri 11 Kalıp işçileri 2 Sarıcılar 7 Karışım hazırlayıcıları 11 Silo işçileri (deterjan) 4 Karıştırma makinesi işleticileri 11 Şerit v.b. makine işçileri 4 Kazan ustaları 11 Ustabaşılar (şef) 9 Kesici işçiler 2 Vakum işçileri 11 Düz işçiler 1 B CETVELİ XXV - SİNEMA, FOTOĞRAF, GAZETE, BASIMEVİ, KİTAPÇILIK, OYUNCAK VE KIRTASİYECİLİK İŞKOLLARI Baskı makinesi ustaları(otoma- Klişe freze işçileri 6 tik veya yarı otomatik) 32 Klişe yapım ustaları 10 Baskı makinesi kalfaları (oto- Klişe yapım işçileri 4 motik veya yarı otomatik) 16 Litograf işçileri 31 Baskı ustaları (el ve ayakla) 16 Mukavva kutu ve benzeri Baskı kalfaları (el ve ayakla) 6 yapanlar 10 Ciltleyiciler 4 Mürekkep yapım işçileri 23 Çinkograf ressamları 16 Okul ders araçları ya- Dizgi ustaları (elle) 16 yapımcıları 23 Dizgi ustaları (makineyle) 32 Oyuncak yapanlar 6 Dizgi kalfaları (elle) 6 Renkli baskı sanatkar us- Dizgi kalfaları (makineyle) 16 taları 16 Eritici ve kalıpçılar (harf) 12 Ressamlar 16 Film kameramanları 17 Rotatif, ofset, tifdruk Film kontrolörleri 23 makinelerinde çalışanlar 32 Film muhafaza ve sevk memurla- Sinema operatörleri 17 rı 23 Stüdyo artisleri 23 Fotoğrafçılar 23 Stüdyo işletenler 17 Gazete satıcıları 24 Stüdyo laboratuvar perso- Gazete idare memurları 16 neli 23 Gazete muhabirleri 23 Stüdyo teknisyenleri 23 Gazete yazarları 23 Tiyatro, opera ve bale artisleri 23 Tiyatro işletenler 17 Yazarlar 23 Düz işçiler 1 B CETVELİ XXVI - SÜT, TEREYAĞI, PEYNİR VE YOĞURT SANAYİİ İŞKOLLARI Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. --------------------------- --------- ------------------------------- ------- Ayran,yoğurt,peynir,tere- Soğukhava depo işçileri 4 yağı yapanlar 10 Süt sağanlar 10 Yapım uzmanları 23 Düz işçiler 1 Pastörizasyon dairesi işçileri 11 B CETVELİ XXVII - ŞEKER SANAYİİ İŞKOLLARI Arıtma işçileri 9 Süzme işçileri 4 İstifçiler 4 Şeker işçileri (pişirici ve santr- Pancar ayırma işçileri 4 füjcüler) 9 Kazan dairesi işçileri 11 Şerbetçiler (üretim, tephir v.b.) 4 Pancar otomatik yıkama işçileri 9 Konsantrasyon işçileri 9 Pancar nakliyat işçileri 4 Torbalama ve tartma işçileri 4 Pancar parçalama ve ezme işçileri 9 Türbin işçileri 9 Pancar tartma işçileri 3 Düz işçiler 1 Santrfüj dairesi işçileri 9

B CETVELİ XXVIII - ŞİŞE VE CAM SANAYİİ İŞKOLLARI Atölye ustaları (torna,tesviye, Harman dairesi işçileri 11 freze v.b.) 20 Kesme işçileri 11 Cam sanayiinin çeşitli kolla- Presçiler 11 rındaki uzmanlar 31 Soğutma dairesi kontrolcüleri 11 Depo daireleri işçileri 4 Tezyinatçılar (motif yapanlar, Finisaj işçileri 16 desinatör,dekaratör v.b.) 22 Fırın dairesi işçileri 4 Triyaj dairesi işçileri 11 Gazojen dairesi işçileri 4 Yapım dairesi işçileri (elle ça- Gazojen dairesi teknisyenleri 11 lışanlar) 11 Goble dairesi üfleyicileri 51 Yapım dairesi işçileri (otomatik Goble dairesi çubukçuları 6 makineyle çalışanlar) 12 Goble dairesi kalıpçıları 4 Düz işçiler 1 Ham maddelerle uğraşan işçiler 11 B CETVELİ XXIX - TEKSTİL SANAYİİ İŞKOLLARI Açma makinesi işçileri 3 Ayarcılar 16 Akortçular 12 Ayırıcı işçiler 4 Akort işçileri 4 Balya makinesi işçileri 4 Aktarma işçileri 4 Baskı işçileri 4 Apre işçileri (yaş) 6 Basma işçileri 4 Apre işçileri (kuru) 4 Basma tertipçileri 32 Apre kırma işçileri 6 Bez yazıcıları 12 Apre ustaları 10 Bobin işçileri 4 Atkı işçileri 4 Boyacılar 6 Atkı ustaları 8 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ----------------------- ---------- ----------------------------- -------- Boya tartan ve hazırlayan Kazan işçileri 11 işçiler 6 Keçe desinatörleri 7 Buhar dağıtım santralı işçileri 4 Keçe işçileri 3 Büküm makinesi işçileri 4 Keçe düzelticileri 7 Cer işçileri 4 Kendir döküm işçileri 4 Cımbızcı işçiler 6 Kendir dokumacıları 7 Çerçeveciler 3 Kimya laboratuvarı işçileri 10 Çırçırcılar 3 Kırpıntı makinesi işçileri 4 Damgacılar 4 Klimatizasyon işlerinde çalı- Dekatir işçileri 4 şanlar 6 Desenciler ve kontrolcuları 12 Klorlama işlerinde çalışanlar 6 Dikiciler 4 Kontrolcular 8 Dink yıkayıcıları 4 Kovacılar 4 Diyazo işçileri 4 Kumaş boyacıları 6 Dokuma tezgahı işçileri 12 Kumaş muayenecileri 4 Döküntü ayırıcıları 3 Kumaş tartıcıları 2 Döküntü kontrolcuları 4 Kumaş yıkayıcıları 4 Dürücüler 4 Kurutucular 4 Emprime ustaları 12 Leventçiler 4 Emprime işçileri 8 Lostromlar 4 Enstrüktörler 12 Makasçılar 4 Fitil işçileri 4 Makas makinesi işçileri 4 Fitil ustaları 12 Makaracılar 4 Gergef işlerinde çalışanlar 6 Masura ayıklayıcılar 3 Gravür işlerinde çalışanlar 8 Masura işçileri 4 Halka açma işçileri 4 Mekikçiler 8 Hallaçlar 4 Merserize işçileri 6 Ham kumaş muayenecileri 8 Metrajcılar 6 Hamutçular 4 Modelciler 17 Harmancılar 3 Örücüler 4 Haşılcılar 4 Parçacı işçileri 2 Istampa işçileri 8 Patlakçı işçiler 4 İğ işlerinde çalışanlar 4 Permotit ve vebolit işlerinde İkmal makinesi işçileri 3 çalışanlar 8 İp, halat v.b. yapımcıları 4 Presçiler 4 İplik boya işlerinde çalışanlar 6 Raklist işlerinde çalışanlar 4 İplikhane işçileri 3 Renk işçileri 6

İplik telef dairesi işçileri 4 Ressamlar 17 İplik yapma makinesi işçileri 4 Revizyoncu işçiler 4 İzolasyon işçileri 6 Rutubet işçileri 6 Jiger işçileri 6 Rutubet tesisat işçileri 6 Kaliteciler ve kontrolcular 8 Sargıcılar 4 Kalıpçılar 4 Serme makinesi işçileri 3 Kanalizasyon işçileri 4 Siliciler 4 Karbonizeciler 4 Silkme işçileri 4 Kasar işçileri 4 Su tesviye işçileri 6 Kasar ustaları 10 Şardoncular 4 Katlama işçileri 4 Şerit dikiciler 4 Katlama makinesi işçileri 6 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ---------------------- -------- ------------------------ --------- Şerit makinesi işçileri 4 Türbin ustaları 16 Tahar işçileri 4 Üstüpü işçileri 4 Tahar ustaları 6 ütücüler 4 Takacılar 4 Vargel makinesi işçileri 4 Takım değiştiriciler 4 Varyozcu 6 Tarak makinesi bileyiciler 17 Vater işçileri 4 Tarak makinesi işçileri 4 Vater ustaları 12 Tarak makinesi ustaları 17 Vatkalı cer işçileri 4 Tarak makinesi onarımcıları 17 Yapağı boyacıları 4 Tesisat işçileri 4 Yapağı kurutucuları 2 Tesviyeci işçileri 6 Yapağı yıkayıcıları 3 Tıraşçılar 8 Yapıştırıcılar 4 Top kesiciler 4 Yıkayıcılar 4 Torba makinesi işçileri 4 Yolluk makinesi işçileri 4 Turacı işçiler 2 Yumak yapıcıları 4 Türbin işçileri 4 Düz işçiler 1 B CETVELİ XXX - TRİKOTAJ, HALI, YORGAN VE BENZERİ İŞKOLLARI Çıkrık işçileri 4 Kağıt masura yapımcıları 3 Çorap yapım işçileri 6 Kanaviçe v.b. yapımcıları 3 Flaturacı işçiler 12 Kasarcılar 3 Hallaçlar 4 Keçe yapım işçileri 12 Halı yapım işçileri 12 Somyalı yatak yapımcıları 16 Halı iplik boyacıları 12 Trikotaj işçileri 3 Halı ressamları 17 Yazmacılar (yemeni) 3 Halı temizleyici ve yıkayıcılar 6 Yazma basıcı işçileri 4 İplikçiler 3 Yatak, yastık v.b. işçileri 4 İplik sarıcı ve boyacıları 4 Yorgancılar 22 İşlemeciler 6 Düz işçiler 1 B CETVELİ XXXI - TÜTÜN VE SİGARA SANAYİİ İŞKOLLARI Ayırıcılar (yaprak) 7 Paket dairesi işçileri 4 Çuval dikiciler 3 Presçiler 4 Çuvallayıcılar 7 Sigara dairesi işçileri 4 Diziciler (yaprak) 7 Sigara dairesi kontrolcuları 7 Filitreci işçiler (sigara) 4 Sıyırma dairesi işçileri 8 Harman işlerinde çalışanlar 4 Sıyırma dairesi ustaları 8 Kağıt dairesi işçileri 4 Tavcılar 7 Kalburcular 7 Tongacılar 7 Kıyımhane işçileri 4 Toplayıcılar 7 Kıyımhane ustaları 7 Tozcular 7 Kurutucular 7 Toz tütün çuvallayıcılar 7 Kutucular (sigara) 3 Yaprak tütün açıcılar 7 Makine dairesi işçileri 4 Yapım dairesi işçileri 4 Montajcı (sigara kutusu) 3 Yapım dairesi ustaları 8 Paçacılar 11 Düz işçiler 1 B CETVELİ

XXXII - ULAŞTIRMA İŞKOLLARI Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. --------------------------- ------------ ------------------------- ------Ahır işçileri 2 İşaret kulesi uzmanları (uçak) 50 Araba sürücüler 2 Kaptanlar 9 Araba yapım ve onarımcıları 10 Kayıkçılar 8 Ardiyeciler 2 Kayıkhane işçileri 2 At cambazları 2 Kondüktörler 49 Ateşçiler 12 Makasçılar (tren ve dekovil) 17 Benzinciler 23 Makinistler (tren ve dekovil) 41 Biçerdöğer makinistleri 41 Motorlu veya motorsuz deniz Biçerdöğer işçileri 4 taşıtları kullananlar 8 Dekovil tamircisi 6 Motorlu kara taşıtları kulla- Emanetçiler 23 nanlar 41 Frenciler (tren) 17 Muayeneciler (motorlu taşıtlar)42 Garaj işletenler 23 Nalbantlar 3 Gaz veya buhar motoru makı- Şoför ve yardımcıları 41 nistleri (gemilerde) 41 Tayfalar 2 Gişe memurları 23 Düz işçiler 1 Haberciler 9 B CETVELİ XXXIII - ÜZÜM VE İNCİR SANAYİİ İŞKOLLARI Basıcılar 3 Kükürtçüler 6 Diziciler 11 Kurutma işçileri 6 Ellemeciler 11 Makaronacılar 11 Hasır kutu örücüler 4 Markacılar 3 İstifçiler 3 Ocakçılar 4 Yapım ustaları 11 Paçal işçileri 11 Yapım işçileri 4 Telero işlerinde çalışanlar 11 Kalburcu ustaları 11 Toplayıcılar 11 Kalburcu işçileri 4 Düz işçiler 1 Kalite ayırıcılar 11 B CETVELİ XXXIV - İŞKOLLARI LİSTELERİ DIŞINDA KALAN MESLEKLER VE İŞLER Acenta memurları 23 Asansör elektrik tesisatı iş- Ambalaj malzemesi pazarlama işçi- çileri 10 leri 6 Asansör yapım işçileri 10 Ambalaj işçileri (balya) 3 Asansör montajcıları 19 Ambalaj işçileri (çemberleme) 6 Asfalt işçileri (hazırlama Ambalaj işçileri (otomatik makine) 11 eritme,yayma v.b.) 12 Ambalaj işçileri (paketleme) 6 Avukatlar 23 Ambar ve depo memurları 23 Ayakkabı boyacıları 2 Asansör çalıştıranlar (binalarda) 4 Ayniyat muhasipleri 28 Bakkaliye işçileri 23 Meslek Meslek Grup Grup Meslek veya iş çeşidi No. Meslek veya iş çeşidi No. ------------------------- ------ ------------------------- ------- Barutçular, dinamitçiler (kaya Mühendis (tarım) 34 patlatmada) 33 Mühendis (jeolog) 34 Bekçiler 9 Mühendis (sabit ve büro) 31 Bilet satanlar 23 Müzisyenler 50 Boncuk yapım işçileri 2 Muhasebeciler 23 Buz yapım yeri işçileri 10 Oto ve bisiklet levazımı sa- Büfeciler 23 tanlar 23 Çeltik işçileri 16 Oksijen v. b. yapım yeri işçileri 8 Çocuk bakıcı ve eğiticileri 23 Öğretmenler 24 Daktilolar ve stenolar 27 Programcılar (radyo, televiz- Damgacılar (lastik) 3 yon) 13 Darphane işçileri (madensel iş- Propagandistler 23 ler) 8 Posta ve telgraf dağıtıcıları 23 Darphane işçileri (kağıt işleri) 7 Presçiler (kömür sanayii) 10

Değirmenciler 2 Pres makinesi temizleyici ve Desinatörler 31 yağlayıcı işçileri 4 Diş hekimleri 24 Protezciler (ortopedik) 4 Diş yapımcıları (protezciler) 10 Pülverizasyon işçileri 21 Doktorlar (tıp) 31 Ressamlar ve heykeltraşlar (genel) 31 Ebe, hemşire v. b. 23 Röntgen ve benzeri teşhis ve Eczacılar 28 tedavi laboratuvarları personeli 24 Eczacı kalfaları 23 Sağlık memurları 23 Eksperler 24 Satıcılar 23 Havacılar (bütün uçucular) 50 Silo işçileri 6 Hayvan üretici ve terbiyecileri 10 Soğukhava deposu işçileri 4 Hayvanat bahçesi işçileri 4 Tabelacılar (boya ve yazı işi) 20 Hesap uzmanları 23 Teknikerler 31 Hurdacılar (gezici veya sabit) 4 Telgraf telefon memurları 26 İtfaiyeciler 41 Tezgahtarlar (kasap tezgahtar- Jokeyler 41 ları dahil) 23 Kaloriferciler 4 Tezyinatçılar (kaşık ve benzeri) 22 Kantarcı ve teraziciler 3 Topograf teknisyenleri 18 Kasiyerler 23 Transmisyon kayışı işçileri 7 Kimyagerler 31 Üstüpü yapımcıları 4 Kontrol memur veya uzmanları Veterinerler 31 (kalite) 23 Vinç işleten ustalar 10 Kömür dağıtım ve taşıyıcıları 11 Vinç onarımcıları 4 Kundura onarımcıları 4 Vinç işçileri 3 Kuş kafesçileri 4 Vitrin düzenleyicileri 11 Laborantlar 23 Yapma çiçekçiler 4 Laboratuvar işçileri 10 Zımpara taşı ve kağıdı ya- Mesaha ölçücüleri (topografya) 36 pımcıları 5 Müfettişler 23 Zincirciler (yapım ve satış) 3 Mühendis (her çeşit) 34 Düz işçiler 1 NOT: BU SAYFADAKİ TABLO İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GEZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2032 NCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ TABLO İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2033'ÜNCÜ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ.

NOT: BU SAYFADAKİ TABLO İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2035'İNCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ TABLO İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2035'İNCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ TABLO İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2036'NCI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADA YER ALAN V BOYUN ARIZALARI TABLOSU İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2037'NCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ.

NOT: BU SAYFADAKİ "C CETVELİ VII OMUZ VE KOL ARIZALARI TABLOSU " İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2038'İNCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ " C CETVELİ VIII EL BİLEĞİ VE EL ARIZALARI TABLOSU" İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2039'UNCU NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ "C CETVELİ II OMURGA ARIZALARI TABLOSU" İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2040' NCI NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ "TABLO" İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2041 İNCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ TABLO İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ

GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2042'NCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ " CETVEL " İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2043'ÜNCÜ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. D C E T V E L İ (Değişik: 12/11/1987 - 7/16989 K.) 38 - 39 YAŞLARINDAKİ SİGORTALININ MESLEKTE KAZANMA GÜCÜNÜN AZALMA ORANLARI Arıza ağırlık Sürekli İşgörmezlik Sımgeleri ölçüleri A B C D E F G H I J K L M N O P R -------- --- -- --- --- --- --- --- --- --- --- --- -- --- --- --- --- --- 0 3 4 5 6 7 8 8 9 9 1 1 1 1 1 2 2 2 1 5 7 9 11 13 16 18 20 22 2 2 2 2 2 2 2 2 2 6 8 10 12 14 17 19 21 23 4 2 2 2 2 2 2 2 3 7 9 11 13 16 18 20 22 24 5 3 3 3 3 3 3 3 4 8 10 12 14 16 19 21 23 25 6 3 3 3 3 3 3 3 5 9 11 13 15 17 20 22 24 26 7 4 3 3 3 3 3 3 6 10 12 14 16 19 21 23 25 27 8 6 4 4 4 4 4 4 7 11 13 15 17 20 22 24 26 28 9 6 4 4 4 4 4 4 8 12 14 16 18 20 23 25 27 29 10 7 5 5 5 5 5 5 9 13 15 17 19 22 24 26 28 30 11 9 6 5 5 5 5 5 10 14 16 18 20 23 25 27 29 31 12 10 7 6 6 6 6 6 11 15 17 19 21 24 26 28 30 32 13 11 8 6 6 6 6 6 12 16 18 20 22 25 27 29 31 33 14 12 9 7 7 7 7 7 13 17 19 21 24 26 28 30 32 34 15 13 11 8 7 7 7 7 14 18 20 22 24 27 29 31 33 35 16 14 11 9 8 8 8 8 15 19 21 23 25 28 30 32 34 36 17 15 12 10 8 8 8 8 16 20 22 24 26 29 31 33 35 37 18 16 13 11 9 9 9 9 17 21 23 25 28 30 32 34 36 38 19 17 15 12 10 9 9 9 18 22 24 26 29 31 33 35 37 39 20 18 16 13 11 10 10 10 19 23 25 27 30 32 34 36 38 40 21 19 16 14 12 10 10 10 20 24 26 28 30 33 35 37 39 41 22 20 17 15 13 11 11 11 21 25 27 29 32 34 36 38 40 42 23 21 19 16 14 12 11 11 22 26 28 30 33 35 37 39 41 43 24 22 20 17 15 13 12 12 23 27 29 31 34 36 38 40 42 44 25 23 21 18 16 14 12 12 24 28 30 32 35 37 39 41 43 45 26 24 22 19 17 15 13 13 25 29 31 33 36 38 40 42 44 46 27 25 23 20 18 16 14 13 Arıza ağırlık Sürekli İşgöremezlik Sımgeleri

ölçüleri A B C D E F G H I J K L M N O P R -------- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- 26 30 32 34 37 39 41 43 45 47 28 26 24 21 19 17 15 14 27 31 33 35 38 40 42 44 46 48 29 27 25 22 20 18 16 14 28 32 34 36 39 41 43 45 47 49 30 28 26 23 21 19 17 15 29 33 35 37 40 42 44 46 48 50 31 29 27 24 22 20 18 16 30 34 36 38 40 43 45 47 49 51 32 30 28 25 23 21 19 17 31 35 37 39 41 44 46 48 50 52 33 31 29 26 24 22 20 18 32 36 38 40 43 45 47 49 51 53 34 32 30 27 25 23 21 19 33 37 39 41 44 46 48 50 52 54 35 33 31 28 26 24 22 20 34 38 40 42 45 47 49 51 53 55 36 34 32 29 27 25 23 21 35 39 41 43 46 48 50 52 54 56 37 35 33 30 28 26 24 22 36 40 42 44 47 49 51 53 55 57 38 36 34 31 29 27 25 23 37 41 43 45 48 50 52 54 56 58 39 37 35 32 30 28 26 24 38 42 44 47 49 51 53 55 57 60 40 38 36 34 31 29 27 25 39 43 45 48 50 52 54 56 58 61 41 39 37 35 32 30 28 26 40 44 46 49 51 53 55 57 59 62 42 40 38 36 33 31 29 27 41 45 47 50 52 54 56 58 60 63 43 41 39 37 34 32 30 28 42 46 48 51 53 55 57 59 61 64 44 42 40 38 35 33 31 29 43 47 49 52 54 56 58 60 62 65 45 43 41 39 36 34 32 30 44 48 50 53 55 57 59 61 63 66 46 44 42 40 37 35 33 31 45 49 51 53 56 58 60 62 64 67 47 45 43 41 38 36 34 32 46 50 52 54 57 59 61 63 65 68 48 46 44 42 39 37 35 33 47 51 53 55 58 60 62 64 66 68 49 47 45 43 40 38 36 34 48 52 54 57 59 61 63 65 67 69 50 48 46 44 41 39 37 35 49 53 55 58 60 62 64 66 68 69 51 49 47 45 42 40 38 36 50 54 56 59 61 63 65 67 69 70 52 50 48 46 43 41 39 37 51 55 57 60 62 64 66 68 70 71 53 51 49 47 44 42 40 38 52 56 58 61 63 65 67 69 71 71 54 52 50 48 45 43 41 39 53 57 59 62 64 66 68 70 72 72 55 53 51 49 46 44 42 40 54 58 60 63 65 67 69 71 72 72 56 54 52 50 47 45 43 41 NOT: BU SAYFADAKİ "TABLO" İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2046 NCI NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ " TABLO " İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2047 NCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ " TABLO " İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ

GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2048'İNCİ NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. NOT: BU SAYFADAKİ ŞEKİL İÇİN 22.6.1972 TARİH VE 14223 SAYILI RESMİ GAZETE'YE VEYA TÜZÜKLER KÜLLİYATININ 2 NCİ CİLDİNİN 2049'UNCU NUMARALI SAYFASINA BAKINIZ. MESLEK HASTALIKLARI LİSTESİ (Değişik: 12/11/1978-7/16989 K.) (A) GRUBU KİMYASAL MADDELERLE OLAN MESLEK HASTALIKLARI A - I, a Arsenik ve bileşikleri (arsenikli hidrojen dışında) Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ---------------------------------- ----------- ------------------------------ Akut: 1 ay - Arsenikli minerallerin elde - Akut gastro-intestinal bozukluk- edilmesi, işlenmesi, lar (kusma, koleriform diare, - Sülfirik asit yapımında mide - barsak krampları, eksikoz), içinde arsenik bulunan pi- - Serebrospinal bozukluklar (baş ritin kavrulması, piritin ağrısı, bilinç bozuklukları, delir, taşınması ve depolanması, kas krampları), kavurmanın yapıldığı kurşun- Kronik: 1 yıl lu hücrelerdeki artıklar, - Lokal deri lezyonları (eritem, - Arsenik ve bileşiklerinin follikülit, ülserasyon gibi), elde edilmesi, işlenmesi, - Piroteknik, - Konjonktivit, blefarit, - İlaç sanayiinde arsenikli - Burun lezyonları (septum ülse- maddelerin kullanılması, rasyonu, delinme), - Arsenikli pedisidlerin ve - Generalize deri lezyonları kereste empermeablize edici (hıperkeratos, saç dökülmesi, maddelerin yapımı ve kulla- tırnak kırılması ve tırnaklar- nılması, da Mee çizgileri, hiperhidroz, - Bazı yapay taşların fabri- melanoz gibi), kasyonu (malachit) - Polinevritler, - Arsenik triklörür ile metal - Toksik karaciğer ve böbrek pa- yüzeylerinin brüne edilmesi, rankim zararları (ikter, albü- - Arsenikli boya maddeleri, minüri), tentür, pigment, cila, ema- - Deri, solunum yolları ve kara- ye, vernik yapımı, bunların ciğer kanserleri, özellikle yer ve duvar dö- - Periferik dolaşım bozukluğu, şemeciliği ile dokumaların akrosiyanoz, gangren. boyanmasında kullanılması, - Lastik sanayii (vulkanizas- yon), - Cam ve seramik sanayiinde arsenikli ham maddelerin kullanılması, - Tabaklıkta tüy ve kılların temizlenmesi, post ve kürk-

lerin boyanması, dirençleri- nin arttırılması, şarapçı- lık, hayvan derisi doldurma işlemleri. (Tanı için, gerektiğinde idrar, dışkı, tırnak ve saçlarda arsenik miktarı tayin edilir. B.A.L. verilerek yapılan provokasyon ile arsenüri sağlanır.) A - I, b Arsenikli hidrojen veya arsin (AsH3) Akut: 15 gün - Arsenik bileşikleri ile kir- - Baş ağrısı, karın ağrısı, lenmiş asitlere (klorhidrik nevralji, parestezi, asit, sülfürük asit gibi) - Hemoliz, hemolitik ikter metallerin aşındırılması, hemoglobinüri, anüri, akut - Kuvvetli asitler kullanarak böbrek yetmezliği, arsenikli cevherlerin işlen- mesi, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler --------------------------- --------------- --------------------------- Kronik : 1 yıl - Cüruf ve cevherlerin yaş iş-- Baş ağrısı, kas ağrısı uy- lenmesi, kusuzluk, - Ferrosilis veya mangan sili-- Anemi (basofil granunasyon- sidlerin yapımı, taşınması lu, cabot halkaları), ve kullanılmasında bu madde-- Böbrek fonksiyon bozukluğu. lere nemin etkisi, - Kimya sanayiinde kadmiumun geri kazanılması, - Kurşunlu maden cevherlerinden gümüş elde edilmesi, - Arsenikli cevherlerden asit sülfürik elde edilmesi, - Arsenikli kirlenmiş asit sülfürikden klorhidrik asit elde edilmesi, - Kuvvetli asitlerin saklandı- ğı kapların ve tankların temizlenmesi, - Asetilen yapımı, - Kuvvetli asitlerle kazanlar- daki veya borulardaki kazan taşlarının temizlenmesi. (Gerektiğinde idrarda, dışkıda, kusmukta arsenik tayini yapılır.) A - 2 Berilyum (glüsinyum) ve bileşikleri Akut : 15 gün - Cevherlerin işlenmesi ve be-- Metal humması, rilyum elde edilmesi, - Toksik berilyum pnömonisi (dispne,siyanoz,solunum - Berilyum bileşik ve alaşım- yetmezliği, röntgende önce larının elde edilmesi, milier tbc. benzeri görünüm, - Alüminyum lehim tozu (beril- sonra yaygın infiltrasyon), yum fluorür) elde edilmesi, Kronik (berilyoz) : 5 yıl - Kristal,seramik,porselen ve - Öksürük, dispne (toksikpnö- ateşe dayanıklı maddelerin moniyi izler) kronik kor pul- yapımı, monale, spontan pneumotorks, - Fluoresans ekranlar ve diğer- Deri lezyonları (dermatit, fluoresans materyal, telsiz eritem, allerjik dermatoz, tüpü, radyo lambaları, granulomlar, keloid), ampuller için flaman, lüks - Berilyum raşitizmi, gömleği yapımı, - Karaciğer fonksiyon bozukluğu, - Atom reaktör sanayiinde yanma çubuk ve maddelerinin elde edilmesi, - Füze ve uzay araçlarının yö- netim sistemleri ve ölçü ge- reçlerinin yapımı. (Gerektiğinde idrarda berilyum tayini, B - 2 dipnotunda olduğu gibi, kutan testler, solunum fonksiyon testleri yapılır; alveolar gaz difüzyonunda bozulma olup olmadığı saptanır.)

A - 3, a Karbonmonoksit Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ----------------------------- --------- --------------------------------- Akut : 15 gün - Yanlış yapılmış ve defektli ısıt-- Bilinç kaybı, kas kramp- ma sistemleri, ları, kalpte ritm bozuk- - Havagazı şebekesi tamiri, luğu, solunum yetmezliği, - Açık ocaklar, Kronik 6 ay - İçinde karbonmonoksit bulunan gaz- Nervöz ve psişik bozukluk- karışımlarının elde edilmesi, lar (uyku,bellek bozukluk- dağıtımı ve sanayide kullanılma- ları, parkinsonizm, görme sı, ve konuşma bozuklukları), - Garaj, depo ve tamirhanelerdeki - Fonksiyonel veya organik çalışmalar, kalp ve dolaşım bozukluk- - Kötü havalandırılan, kapalı yer- ları. lerde motor işletilmesi, - Özellikle, yeraltı, kapalı yer ve tünellerdeki yangın ve patlama- lar, - Metal karbonillerin elde edilmesi ve kullanılması, - Kimya sanayiinde bazı sentezler için karbonmonoksit kullanılması. (Gerektiğinde kanda karbonmonoksit veya karboksihemoglobin tayini, elektrokar-diografi, elektroensafalografi ve elektromiyografi yapılır.) A - 3, b Fosgen (karbonilklorür) Akut ve Subakut : 7 gün - Fosgen elde edilmesi, - Üst solunum yolları irri- - Kimya sanayiinde ilaç ham madde- tasyonu, öksürük, lerinin ve bazı boya maddeleri- - Akut akciğer ödemi, nin elde edilmesinde fosgen kul- Kronik : 6 ay lanımı, Non spesifik respirasyon - Yangın söndürücü olarak kullanı- sendromu, lan karbontetraklorür gibi organik klorlu bileşiklerin, kloro- forun, tetrakloretan, trikiore- tilen v.b. nin ısınması sonucu fosgen meydana gelişi, - Bu maddelerin bir ısı kaynağı ile teması sonucu (örneğin kaynak yapımı) fosgen meydana geli- şi. A- 3, c Hidrosiyonik asit, siyanidler ve siyan bileşikleri Akut : 7 gün - Sıvı hidrosiyanik asit, siyanid-- Ağızda acı badem kokusu, ler, ferro siyanat ve diğer tü- kas krampları, trismus, revlerin elde edilmesi, midriasis, - Zararlı böceklere (tarım) fare- - Dispne, siyanoz, asfeksi, bi- lere (değirmen, gemi) karşı gaz linç kaybı koma. şeklinde hidrosiyanik asit kul- lanılması. Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri Süresi başlıca işler -------------------------------- --------- --------------------------------- Subakut : 1 ay - Siyanizasyon ile asal madenle- - Baş ağrısı, baş dönmesi, bu- rin (altın,gümüş) elde edilmesi, lantı, halsizlik, - Galvanizasyon işlemlerinde siya-- Dispne, nat kullanılması (altın,gümüş, - Kas krampı nöbetleri, nikel, kadmiyum, bakır v.b. gal- Kronik : 6 ay vanizasyonu), - Ekzematiform dermatoz, - Metal döküm parçalarının ısıtı- - Konjonktivit, larak işlenmesi, - Parmaklarda ülserler, - Pleksiglas (asetosiyanhidrin) - Stenokardi (EKG değişik- yapımı, likleri), - Akrilnitrillerin pestisid olarak- Nötropenili lenfositoz, ve sentetik elyaf yapımında kul-- Nervöz belirtiler, lanılması,

- Siyanidlerin elde edilmesi, bunlarla temas ve yapay gübre olarak kullanımları, A - 4 Kadmium ve bileşikleri Akut : 15 gün - Kadmiyum elde edilmesi, - Metal döküm humması, - Kadmiyum alaşım ve bileşikleri- - Trakeit, bronşit, bronkopnö- nin yapımı, moni, - Nikel kadmiyum akümülatörlerinin- Baş ağrısı, dönmesi, şiddetli yapımı, susuzluk ve boğazda kuruluk - Daldırma, püskürtme veya elekt- duygusu, roliz yollarıyla metallere kad- - Kanlı kusma ve ishal, nuyum kaplama, - Karaciğer ve böbrek parankim - Kaplama, alaşım veya kirlilik zararları. olarak kadmiyum bulunan metal Kronik : 5 yıl eşyanın eritilmesi, lehimlenme- - Üst solunum yolları irritas- si, kesilmesi, yonu, - Atom reaktörleri için kontrol - Dişlerde sarı renk, çubuğu yapımı, - Burun mukozasında ülseras- - Kadmiyumlu boyaların (kadmiyum) yon ve atrofi, anosmi, sarısı ve kırmızısı) yapımı ve - Anemi, ve kullanılması, - Karaciğer ve böbrek paran- - Fotosel, lehim elektrodu, kadmi- kim zararları yum buharlı lambalar, donanma - Kemik değişiklikleri (osteo- fişekleri, sis bombaları yapımı. malazi ve milkman sendromu biçiminde) ve buna bağlı yü- rüme bozuklukları. (Gerektiğinde idrar, kan ve dışkıda kadmiyum tayini, aminoasidürinin saptan-ması için Haler deneyi yapılır.) A - 5 Krom ve bileşikleri - Dermatit, deride "kuş gözü" - Krom, krom alaşım ve bileşikle- görünümünde ülserler, 1 yıl rinin elde edilmesi, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------------- ----------- -------------------------------- Allerjik dermatoz ve derma- - Galvanoteknik (elektrolitik titler kromlama), - Konjonktivalarda ve üst solu- - Mineral boya maddelerinin num yollarında irritasyon, yapımı ve kullanılması(çinko - Burun septumunda ülser ve ve kurşunlu boyalar),(Özel- perforasyon, likle tekstil, halı, cam ve seramik sanayiinde) - Ösofajıt, gastrit, mide ülser- - Kerestelerin empermeablize leri(6 değerli,suda eriyen edilmesi, pastan koruyucu krom bileşiklerinin az ve uzun maddelerin yapımı ve kulla- süre ağızdan alınması ile) nılması, bitkisel zamklar ve - Bronş karsinomu, kesme yağlarının yapımı, - Hemorajik nefrit, anüri, - Tabaklık, deri ve ayakkabı - Pnömokonyoz (kromatlarla) sanayii, - Metallerin aşındırılma ve temizlenmesi, cam yapımı(sül- fokromikasit ve kromik asitle), - Boyanmış maddeleri beyazlatma suyu elde edilmesi ve kul- lanılması, - Lithografide, fotoğrafçılıkta kromik asit ve alkali kromat olarak, - Donanma fişeği yapımında, - Çimento yapımında (6 de- ğerli krom bileşikleri). (Gerektiğinde cilt testleri, idrarda krom tayini, allerjik dermatoz ve dermatitler için B - 2 dipnotunda yazılı testler yapılır.) A - 6 Cıva ve bileşikleri Cıva ve Anorganik Cıva Bileşikleri

Akut : 15 gün - Civalı maden cevherlerinin - Ağızda metal tadı, salivas- çıkarılması ve işlenmesi, yon, cıva stomatiti, - Civa destilasyonu ve fabri- - Solunum yolları irritasyonu, kasyon artıklarından civanın - Dermatoz, geri kazanılması, - Kusma, kanlı diyare barsak amalgam ve civa bileşikleri- mukozasında nekroz, nin elde edilmesi, - Önce diürezde artma, sonra - İçinde altın ve gümüş bulu- anüri, mesane tenezmi, böb- nan cevherlerin işlenmesi, rek fonksiyon bozukluğu, - Civa lambalarının floresans kronik (Hydrargyrismus) : 1 yıl tüplerin, radyo ve televiz- - Salivasyon, gingivit, diş yon sanayiinde alıcı, verici, etlerinde civa çizgisi, güçlendirici tüplerin, rönt- stomatit, sinüzit, diş dö- gen tüplerinin, flamanlı külmesi, ağız kuruluğu,yu- elektrik ampullerinin yapı- takta kızarıklık (cıva yu- mı, tağı), - Karaciğer ve böbreklerde - Redresör tüpleri ve cıva bu- fonksiyon bozukluğu, harlı lambaların yapımı, ba- kımı, onarımı, - Termometre, barometre, mano- metre gibi ölçü ve laboratuvar ge- Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------ ---------- ------------------------ - Psişik bozukluklar (erethis- reçlerinin yapımı, bakımı, ona- mus mercurialis): ajitasyon, rımı, fobiler, emosyonel labilite, - Civa, pompa ve civa vakum pom- dikkat ve bellek bozuklukları, palarının yapımı ve kullanılması, kişilik değişikliği, - Civa akümülatörlerinin yapımı ve - Tremor mercurialis (parmak, onarımı, dil ve ağız köşelerinden baş- - Elektro gereçlerde civanın ilet- layıp ekstremitelere yayılan ken olarak kullanılması, entansiyonel tremor), yazıda - Civa ve bileşiklerinin katalizatör değişme, olarak kullanılması, - Paresteziler (en çok gövdede - Civa katodlarıyla elektroliz, ve ekstremitelerin distal kı- - İçinde civa bulunan ilaçların ve sımlarında), bitki koruma maddelerinin yapı- - Konuşma bozuklukları keke- mı ve ambalajlanması, leme (en çok fısıltılı sesler- - İçinde civa olan boya ve yapıştı- de), konuşma zorluğu (psel- rıcı maddelerin yapımı ve kulla- lismus mercurialis), nılması, Organik civa bileşikleri - Civa bileşikleri veya amalgam Akut ve Subakut: 15 gün yardımı ile altınlama, gümüşle- - Anorganik civa zehirlenme- me, kalaylama, bronzlama, dal- sindeki belirtiler (daha ha- galı yüzey işleme gibi çalışmalar, fif olarak), - Şapka sanayiinde ham materyalin - Anestezi parestezi,motorik hazırlanması, fötr yapımı, (aşın- felçler, dırma, civa tuzları kullanarak Görme ve konuşma bozuklukları, hayvan derisi doldurma), Kronik : 1 yıl - Tahıl ve tohumlarla çalışma, bun- - Anorganik civa zehirlenme- ların dezenfeksiyonu, konserve sindeki gibi, edilmesi, tarla çalışmaları, keres-- Merkezi sinir sistemi bo- telerin konserve edilmesi, zuklukları (irreversibl). - İşletme ve laboratuvarlarda civa ve civalı gereçlerle çalışma, - Dişçilikte amalgamla çalışma, - Foto laboratuvarlarında çalışma. (Gerektiğinde idrar, kan ve dışkıda civa miktarı tayini yapılır.) A - 7 Manganez ve bileşikleri Akut: 15 gün - Maden cevherlerinin çıkarılması, - Solunum yolları irritasyonu, taşınması, işlenmesi (mangan ok- - Mangan pnömonisi, sitlerin parçalanması), Kronik (manganismus): 1 yıl - Alaşımların yapımı (ferro man- - Mangan parkinsonizmi (yü- gan, manganlı bakır, manganlı rüme bozukluğu, ekstremite- çinko, manganlı bronz), lerde motorik rijidite, tremor, - Potasyum permanganat elde edil- maske, yüz, yutma zorluğu, mesi ve kullanılması, salivasyon, konuşma bozuk- - Demir sanayiinde mangan kulla- luğu), nımı (manganlı çelik raspası), - Kas tonusunda artma, yazıda - Seramik ve cam sanayiinde oksi- değişme (mikrografi), dasyon ve kükürtsüzleştirme,

Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler --------------------------- ---------- ------------------------- Psişik bozukluklar (ağlama, - Manganlı boya maddelerinin ya- gülme krizleri), pımı ve kullanılması, - Karaciğer parankim zarar- - Mangan sülfatlı yapay gübrele- ları, rin yapımı, taşınması ve kulla-- Basedow sendromu. nılması, - Manganlı kaynak elektrotları yapımı ve kullanılması, - Manganlı kuru pil yapımı. (Gerektiğinde kanda, safrada, saçlarda mangan miktarı tayini, idrarda kopro-porfirin ve provoke manganüri yapılır.) A - 8, a Nitrik asit - Cilt yanıkları, 3 ay - Nitrik asit yapımı, ciltte ülserasyon, - Organik gübre, patlayıcı madde - Pigmentli sikatrisler, ke- nitrosellüloz, sentetik ipek ve loid, deri, saat camı, cila, boya - Üst solunum yolları ve göz maddeleri, kollodium yapımı, mukozasında irritasyon, - Metallerin toplanması, ayıklan-- Gözde yanık, görme kaybı, ması, fikse edilmesi, kazınma- - Akut akciğer ödemi, sı,temizlenmesi,menevişlenmesi - Kollaps, şok, galvenize edilmesi, - Ösofagusta atrezi ve perfo- - Kezzapla aşındırma, rasyon (ağızdan alınmışsa), - Keçe ve boncuk yapımı. A - 8, b Nitroz gazları ((N0, N0 2, N 2,0 ,N 2,0 3, N 2,0 5) Akut: 15 gün - A-8, a bölümünde belirtilmiş - Gözde ve solunum yollarında, nitrik asit kullanılmasıyla il- irritasyon, gili bütün işler, özellikle - Bronkopnömoni, akciğer öde- kimya sanayii, bütün nitrasyon mi (birkaç saat-2 günlük proçesleri, sülfirik asit yapı- bir latent dönemden sonra), mı, sentetik boya maddeleri, - Kusma, ishal, sentetik maddeler, patlayıcı - Methemoglobinüri, siyanoz, maddeler, ilaç yapımı, hidro- Kronik: 1 yıl karbonların nitre edilmesi, - Kronik, konjonktivit, kera- - Ark, lambaları, yüksek gerilim- tit, li elektrik v.b. kullanılması, - Kronik bronşit, anfizem, kaynak işleri, - El,saç,diş ve ciltte sarı renk, - Bakırın cilalanması,aliminyumun dişlerde çürüme, laklarla işlenmesi, metallerin aşındırılması, gravür, fotogra- vür, fötr yapımı (postların kılsızlaştırılması),otojen kaynak, galvanoplasti, - Tahtaların depolanması (silo hastalığı), - Dökümhanelerde arkla kesme iş- lemleri, - Nitrik asidin organik maddelerle (hasır, tekstil v.b.) kon- taktı, nitre edilmiş maddeler yapan Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------- ---------- ------------------------- fabrikalardaki yangınlar, sinema yangınları (eski sellüloid filmler), patlayıcı madde kazaları. A - 8, c Amonyak Akut: 15 gün - Yapay gübre yapımı, - Solunum yollarında irritas- - Üre yapımı ve bunun nitrik asit yon akut akciğer ödemi, sentezinde ve bazı sentetik for-

sekonder bronkopnömoni, mol üre reçinelerinin yapılmasın- - Keratokonjonktivit, iris at- da kullanılması, rofisi, kornea ve lens bula- - Soğutucu olarak amonyak kullanıl- nıklığı, ması ile yapay buz yapımı, - Ciltte yanıklar, - Solvay işlemi ile soda yapımı, - Sindirim sisteminde yanıklar, - Kok ve havagazı fabrikaları, boya- - Larenks ödemi, şok, cılıkta kazıma maddesi olarak kul- - Nervöz bozukluklar, koma, lanılması, Kronik: 1 yıl - Kronik bronşit, - Astmatiform krizler, - Psödomembranöz konjokti- vit. A - 9 Nikel ve bileşikleri a) Nikel ve nikel tuzları Akut: 7 gün - Alaşım yapımı (bakır, mangan, - Mide - barsak kanalında akut krom, demir ve molibdenle) ve zararlar (bulantı, kusma). bu alaşımlarla madeni para, mut- Kronik: 1 ay fak ve ev eşyası yapılması, - Mide barsak belirtileri, - Demir ve çelik sanayiinde kulla- - Dermatozlar (prurit, eritem, nılan özel çeliklerin (ferronikel) cilt ülserleri, ekzama, pig- fabrikasyonu, korrozyona dayanıklı mentasyon). çelik dökümü ve bunların tekerlek yapımı v.b. işlerde kullanılması, - Elektrogalvanizasyon (nikelleme), - Nikel - kadmiyum akümülatörleri- nin yapımı, - Kimya sanayiinde katalizatör olarak kullanılması. b) Nikel karbonil (Ni(CO) ) Akut: 15 gün - Cevherlerinden nikel elde edil- 1.Dönem: mesi, - Sendeleme, bilinç bozukluğu - Nikel ve bakır ayırma işlemleri, gibi merkezi sinir sistemin- - Saf nikel elde edilmesi, de hafif zarar belirtileri - Kimya sanayiinde bazı sentezler- - Solunum yolları irritasyonu. de katalizatör olarak kullanılması. Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------- ---------- ------------------------ 2. Dönem: - Solunum yolları irritasyonu (retrosternal delici ağrı ve siyanoz ile birlikte) - Tekrarlayıcı sakral ağrılar, - Genel durumda bozulma (halsizlik, baş ağrısı, ateş, sürek- li zayıf nabız, hipertermi), - Akciğer ödemi, subikter ve kalp yetmezliği, Kronik: 6 ay - Nöbet şeklinde astmatiform dispne, - Karaciğer fonksiyon bozuklu- ğu (ikter, kolik), - Nervöz ve psişik bozukluklar, - Anemi. (Gerektiğinde ilk günde kanda nikel, ilk iki günde kanda karbonmonoksit ve idrarda nikel tayinleri yapılır.) A - 10, a Fosfor ve anorganik fosfor bileşikleri Beyaz fosfor Akut: 15 gün - Maden cevherlerinden ve kemik- - Mide, barsak kanalı zararları lerden fosfor elde edilmesi, (bulantı, kanlı kusma), - Kimya ve ilaç sanayiinde fosfo-

- Merkezi ve preferik sinir run kullanılması, sistemi bozuklukları, - Fosforlu bronz yapımı, - Cilt ve mukozalarda yanık, - Fosforlu pestisidlerin yapımı ve Kronik: 1 yıl kullanılması, - Yorgunluk, zayıflama, iştah- - Donanma fişeği, duman çıkarıcı sızlık, sindirim bozukluğu, maddeler, yangın bombası, işaret - Deri mukoza ve retina kana- ve aydınlatma fişeklerinin yapı- maları, mı, - Osteonekroz, kemiklerde en- - Beyaz fosfordan kırmızı fosfor feksiyonlara dirençsizlik (os- elde edilmesi, teomiyelit, periostit, özellik- - Sentezle Fosforlu Gübre yapımı, le alt çene kemiğinde), - Karaciğer ve böbrek parankim zararları. Fosforlu hidrojen (PH3) Akut: 15 gÜn - Az miktarda fosfor ihtiva etmek - Baş ağrısı, bulantı, şiddetli ve nemle birlikte olmak koşulu suzluk duygusu, kusma ishal, ile Ferrosiliş mangansilis, Kal- - Dispne, siyanoz ve sıkıntı ile siyum Karbit ve Kalsiyum siyana- birlikte göğüs ağrıları mid yapımı ve kullanılması, - Ekstansor kaslarda spazm, - Tahıl silolarında ensektisit ola- ajitasyon, kramplar, delir, rak alüminyum ve çinko fosfitle- - Akut akciğer ödemi, koma rin kullanılması, - Kalsiyum karbitteki safsızlıklar- dan asetilen elde edilmesi ve kullanılması. Diğer anorganik fosfor bileşikleri (Klorlu fosfor bileşikleri) Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ----------- ----------------------- - Gözlerde, solunum yolları ve 15 gün - Özellikle kimya sanayii,grafik ağız mukozasında irritasyon sanatlar ve yapay gübre yapı- mında, fosforik asit ve anorganik fosfor bileşiklerinin kullanılması, Tetra fosfor tri sülfit - Eritem (fosfor eritemi), 1 ay - Kibrit kutularındaki sürtme - Allerjik pruriginöz dermatoz. yüzeyinin yapımı (tetrafos- fortrisülfit: P 4 S 3) (Radyolojik olarak alt çene kemiği nekrozu saptanır) A - 10, b Organik fosfor bileşikleri Akut: 15 gün - Organik fosfor bileşiklerinin - Baş dönmesi nöbetleri, mig- yapımı, ren, bulantı, iştahsızlık, sı- - Bu bileşiklerin pestisit ola- kıntı hissi, ajitasyon, baş ağ- rak kullanılması, rısı, - Böyle maddelerle bulaşmış kap-- Görme bozukluğu, salivasyon, ların gündelik hayatta kulla- miyosis, nılması, - Dispne, bronşlarda hipersek- - Bu maddelerle çalışan labora- resyon, larenks ve bronş tuvarlar. spazmı, - Bradikardi, hipotansiyon, - Ekstremitelerde, göz kasların- da, cilde kas krampları, - Şiddetli terleme, bulantı, kusma ve defekasyon ile birlikte sindirim kanalı spazmları, - Akut akciğer ödemi, solunum felci, (Kanda kolinesteraz aktivitesi tayini yapılır) (Dietil paranitrofenil thiosulfat ihtiva eden alkilfosfat zehirlenmele- rinde idrarda paranitrofenol tayin edilir.) A - 11, a Kurşun ve kurşun tuzları Akut: 1 ay - Kurşun cevherlerinden ve çinko- Sindirim sistemi zararları izabehanelerindeki kurşunlu (karın ağrısı, kusma), küller ile kurşunlu piritlerin- Karaciğer ve böbrek fonksi- kavrulmasından geri kalan ar- yon bozukluğu, tıklarından kurşun elde edil-

- Nervöz belirtiler (kramplar), mesi, işlenmesi, - Şok. - Kurşunlu eski metallerden ve eski kurşunlardan kurşunun geri kazanılması, Kronik: 3 yıl 1.Emilim dönemi: - Kurşun, kurşun alaşımları ve - Klinik belirti yoktur, kurşunlu metallerin izabesi, dökümü, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------- ---------- --------------------------- - İdrarda ve kanda kurşun art- rafine edilmesi, haddelenmesi, mıştır, - Çinko izabesi, çinko ve kurşundan - İdrarda koproporfirin ve delta külçe dökümü, aminolevülinik - asit artmış- - Kurşun bileşiklerinin yapımı, iş- tır, lenmesi, - Kanda delta aminolevülinika- - Kurşun veya kurşun alaşımları ile sit dehidraz aktivitesi azal- kaynak, lehami, kalaylama, kur- mış ve protoporfirin IX art- şun ve çinko izabehanelerindeki mıştır, çalışmalar, - Basofil noktalı eritrositler - Püskürtme ile kurşun kaplama, artmıştır, - Kurşun ve kurşun alaşımlarından - Hemoglobin azalmıştır, yapılmış bütün maddelerin yapı- - Dişetlerinde Burto çizgisi ola- mı, dökümü, temizlenmesi, yüzey- bilir. lerinin düzeltilmesi, 2.Presatürnizm (kritik başlan- - Kurşunlu eğe ve zımparalarla, gıç dönemi): eğeleme ve zımparalama işlem- - Halsizlik, ajitasyon, baş ağ- leri, rısı, baş dönmesi, kas gücün- - Kurşunlu metallerin kor haline de azalma, getirilmesi, çekme işlemleri, - İştahsızlık, kabızlık, - Kurşunlu ensektisitlerin yapımı, - Ciltte soluk - gri renk (kur- işlenmesi ve kullanılması, şun kolorit), - Kurşunlu boya, badana, cila, lak, - Normo veya hipokrom anemi, mürekkep, yapıştırıcı maddeler, 3.Satürnizm (belirli zehirlen- koruyucu laklar, boya maddeleri me): (kurşun beyazı, çinko beyazı, - Yukarıda bütün belirtiler da- krom sarısı, krom kırmızısı) ve ha da şiddetlenir, sikatiflerin (kurşun naftenat) ya-- Kurşun kolikleri, pımı, hazırlanması, kullanılması, - Polinevrit (en çok nervüs - Karma, yakma, raspa yapma, radialis felci), aşındırma, kaynak alevinde kes- - Ensefalopati (baş ağrısı, kas me, sıcak perçinle kurşun kapla- krampları, menengial irritas- ma, gemilerin ve demir yapıla- yon belirtileri, koma kurşun rın sökülmesi, onarım, eski bo- eklampsisi), yaların kazınması, 4.Geç hastalık dönemi: Kap kacak ve bazı kiremitlerin - Kronik, azotemik hipertansif yapımı, nefrit, - Kurşunlu emaye yapımı, sırlama, - Kronik ansefalopati, Kronik seramik eşyanın süslenmesi,iş- mide, barsak bozuklukları, za- lenmesi, kurşunlu materyalle cam rarları, ve diğer eşyaların emaye edilme- - Romatizmal şikayetler (kur- si, şun gutu), - Kurşunlu cam kap, bardak yapı- mı, - Kurşunlu cam dökümü, karıştırıl- ması (kristal yapımı), - Kurşunlu elmas tutucular kulla- nılarak elmas yontulması, - Kurşunlu harflerin dökümü ve kullanılması, ‚ Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler --------------------------- ---------- ----------------------- - Matbaalarda dizgi makinelerinin kullanılması (Monotip, Linotip gibi),

- Kurşunlu tozlarda kromithografi, - Bazı sentetik maddelerin yapımın- da organik kurşun bileşiklerinin kullanılması (polivilklorür için stabilizatör olarak kurşun stea- rat), - İçinde kurşun tozu, dumanı veya buharı bulunan işyerlerinde yapı- lan işler. (Kanda kurşun miktarı tayini, kurşun zehirlenmesi için en iyi indikatör- dür. Ayrıca basofil granülasyonlu eritrositlerde artma, idrarda delta aminole- vülinik asit, idrarda koproporfirin, idrarda kurşun, kanda delta aminolevülinik asit dehidraz, eritrositlerde protoporfirin IX tayinlerinden yararlanılır. Sela-tör ilaçlarla yapılan yükleme testi ile idrarda provoke kurşun miktarı tayini daha önce geçirilmiş kurşun zehirlenmelerinin tanısında yardımcı olur.) A - 11, b Organik kurşun bileşikleri ‚ (Kurşun tetraetil, kurşun tetra metil) Akut: 1 ay - Kurşun tetraetil ve metil elde - Hipotermi, hipotansiyon, bra- edilmesi, bunlarla temas içinde dikardi, vuruntu önleyici olarak bu mad- - Psikoz (delirium tremens) delerin bulunduğu akaryakıtların Kronik: 3 yıl elde edilmesi, - Psişik bozukluklar, hipereksi- - Akaryakıt tanklarının temizlen- tabilite, mesi ve onarımı, - Uykusuzluk, miyalji, baş dön- - Bu gibi akaryakıtların yanması mesi, bulantı, kusma, hipotan- ile atmosferin kirlenmesi, siyon, - İçine kurşunlu akaryakıt katıl- - Tremor, hiperrefleksi, mış yapıştırıcı v.b. maddelerin - Karaciğer ve böbrek zarar- kullanılması. ları. (Kanda ve idrarda kurşun tayini yapılır.) A - 12, a Karbon sülfür Akut: 15 gün - Karbon sülfür ve türevlerinin - Yüzde kızarma, öfori, (karbon tetraklörür) elde edilme- - Halüsinasyon delirleri, kar- si, bon sülfür rausch'u, bilinç - Karbon sülfürün çözücü olarak, kaybı, solunum felci, koma. özellikle yağların, gutaperka, re- Subakut: 1 ay çineler ve eterik yağların ekst- - Keratokonjonktivit, raksiyonunda ve çözümünde kulla- - Nöropsişik bozukluklar (baş nılması, ağrısı, agresivite, (Seksüel - Viskoz, sentetik elyaf, sellülozik davranış bozuklukları, dikkat- filmler ve selofen yapımı, te azalma, ajitasyon, depres- - Bazı yapıştırıcıların yapımı, yon, uykusuzluk). - Karbon sülfür ile kükürtün ekst- Yükümlülük Hastalık tehkilesi olan Hastalık ve belirtileri süresi başlıca işler ----------------------- ---------- ------------------------- Kronik: 1 yıl raksiyonu ve çözülmesi, bu eri- - Polinevrit (motoriksensibl), yiklerin kauçuk vulkanizasyonun-- Retrobulber optik, nevrit, sko- da ve kibrit fabrikalarında kul- tom, pupilla bozuklukları, lanılması, - Nervüs akustikus zararı, - Kauçuk eriyiklerinin karbon sül-- Piramidal ve ekstra pramidal für içinde hazırlanması ve kul- sinir zararları, lanılması, - Deprasyonlar, - Karbon sülfürlü ilaç ve kozmo- - Mide, barsak şikayetleri, tiklerin yapımı, - Hiperkolesterinemi, hiperli- - Karbon sülfür veya karbon sül- poproteinemi, fürlü maddelerin ensektisit veya- Damar sklerozu (öncelikle parazit öldürücü olarak tarımda beyin ve böbreklerde), ve tahıl silolarında kullanılma-- Gonad fonksiyonlarında bozulma, ması, - Erken ihtiyarlama, - Bazı kemirici hayvanları yokedi-- Kroner sklerozu. ci ilaçların yapımı. (Gerektiğinde idrarda iyodazid testi, gonad hormonlarının tahlili, elek- troansefalografi, elektromiyografi, odiyometri yapılır; idrarın Fehling reaktifiile kahverengi olup olmadığına bakılır.) A - 12, b Kükürtlü hidrojen

Akut: 15 gün - Sentetik elyaf sanayii (viskoz - Baş ağrısı, baş dönmesi, tit- ve selofon yapımı), reme, kas krampları, - Sanayi gazlarının elde edilmesi - Göz ve solunum yolları mu- (havagazı), kozasında irritasyon, - Klorhidrik asit, sülfürik asit, - Bilinç kaybı, solunum felci. karbon dioksit kükürtlü boyala- Subakut: 1 ay rın ve diğer kimyasal maddelerin- Baş ağrısı, baş dönmesi, uy- yapımı, ku bozuklukları, ağızda ma- - Şeker rafinerileri, deni tad, salivasyon, bulantı, - Hela ve fosseptık temizlemeleri, ishal, boşaltma sırasında ve boşaltma- - Keratokonjonktivit, fotofobi. dan sonraki çalışma ve kontrol- Görme bozuklukları göz- ler. kapağı kasları krampları - Solunum yollarında irritasyon, bronşit, kanlı balgam. Kronik (Sulfhidrismus)): 2 ay - Solunum ve sindirim sisteminde karakteristik olmayan belirtiler, - Psişik bozukluklar. A - 12, c Sülfürik asit Akut: 15 gün - Sülfürik asit üretimi, - Ciltte yanık, nekroz, - Patlayıcı madde sanayii, - Üst solunum yollarında irri- - Sentetik elyaf yapımı, tasyon, akut bronşit, - Boya ve boya maddeleri yapımı, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler --------------------------- ---------- ----------------------- - Konjonktivit, gözde yanık, - Eterler ve esterlerin üretimi, Knonik: 3 ay - Kurşunlu akümülatör fabrika ve - Ciltte sikatris, keloid, onarım yerleri, - Kornea ülserleri, keratit, gör- - Minaral ve bitkisel yağ rafineri- me zararları, leri, - Üst solunum yollarında kro- - Selülozdan glukoz elde edilmesi, nik iltihap, kronik bronşit, - Dericilik ve tabaklık, - Dişlerde dekalsifikasyon, çü- - Brom ve iyot üretimi, rüme, diş dökülmesi, - Gaz kurutma işlemleri, - Uranyum üretimi, - Sabun sanayiinde yağ asitlerinin geri kazanılması, - İlaç sanayii, - Laboratuvarlar. A - 12, d Kükürt dioksit Akut: 15 gün - Sülfürik asit üretiminde ara ürün - Üst solunum yollarında irri- olarak, tasyon, bronşit, bronkopnö- - Kağıt hamuru yapımı, nişasta sül- moni, akut akciğer ödemi, fitler ve thiosulfatların üretimi,- Konjonktivalarda irritasyon, - Şeker elyaf, deri ve tutkalların - Bulantı, kusma. işlenmesinde beyazlaştırıcı olarak, Kronik: 3 ay - Organik sentezlerde,özellikle kar-- Ciltte deskuamasyon, bonsülfür,thiofen, sulfonlar ve - Kronik bronşit, anfizem, bron- sulfanatların üretiminde, şektazi, sağ kalp yetmezliği, - Şarapçılıkta, - Koku ve tad duygusunun - Pestisid olarak kullanılması, azalması veya kaybı, - Cevherden bakır elde edilmesi ve - Parkinsonizm, refleks bozuk- işlenmesi, lukları, - Buz dolaplarında soğutucu mad- - Dişlerde çürüme ve dökülme. de olarak, - Besin maddelerinin dezenfeksiyonu, - Kok fırınları,petrol rafinerileri, kömür ve fuel-oil yakılan ocaklar, kazanlar. (Gerektiğinde idrarda sulfat miktarı tayini yapılır.) A - 13 Talyum ve bileşikleri

Akut: 15 gün - Ağır metal cevherlerinden talyum - Susuzluk duygusu, bulantı, elde edilmesi, geri kazanılması, kusma, kabızlık, alaşımlarının ve bileşiklerinin - Taşikardi, stenokardi, hiper- yapımı, tansiyon, - Talyum veya bileşiklerinin ilaç - Yüzde, konjonktivalarda, üst sanayinde, cam sanayiinde solunum yollarında hiperemi, (Özellikle optik camlar ve yapay - Parmaklarda parestezi, mücevher taşları) kullanılması, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ----------------------------- ---------- ------------------------ - Ayaklarda ağrı "burning boya ve boya maddelerinin, piro- feet", teknik maddelerin yapımı, - Uykusuzluk, - Ensektesit ve fare mücadele ila- - Assenda polinevrit, cı olarak talyum sulfat elde edil- - Saç dökülmesi, tırnaklarda mesi ve kullanılması, lunula çizgileri, - Kızılötesi ışınlara duyar fono- - Psişik bozukluklar, elektrik hücrelerin yapımı. - Korsakow sendromu, bulber paralizi, - Kafa sinirlerinde nervüs Okülomotorius ve nervüs optikus, nevrit Kronik: 1 yıl - Zayıflama, uykusuzluk, - Stomatit, anas-it gastrit, - Görme bozuklukları, - Dikkatte azalma, - Böbrek zararları (albüminüri, silindirüri, eritrositüri), - Saç dökülmesi. (Gerektiğinde idrar, dışkı, saç ve tırnakta talyum tayini yapılır.) A - 14 Vanadyum ve bileşikleri Akut: 15 gün - Cevherden ve vanadyum bulunan - Solunum yolları irritasyonu cüruftan elde edilmesi, işlenme- (ses kısıklığı, yutakta kuru- mesi, luk, kuru öksürük, dispne, - Ferromangan yapımında kullanılan göğüsde daralma duygusu), vanadyum pentoksidin hazırlanma- - Akut bronşit, bronkopnömoni, sı, - Dilde ve ekstremitelerde ti- - Demir ve çelik tasfiyesi, ferro- pik yeşil - siyah renk, manganlı özel çelik yapımı, - Alüminyum cevherlerinin işlenme- Kronik: 1 yıl si, Kronik bronşit (anfizemli ve- - Kimya sanayiinde katalizatör veya emfizemsiz), ya oksidasyon maddesi olarak - Nörolojik, psişik bozukluklar kullanılması, (parmaklarda tremor, depres- - Çeşitli mürekkep, boya maddeleri yon), kurutucu maddeler ve fotoğraf- - Kalpte fonksiyonel bozukluk- çılık maddelerinin yapımı, lar (çarpıntı), - Petrolden elde edilen akaryakıt - Ekzematiform dermatoz. (Özellikle ağır yağ) ile çalışan kazan, ocak, baca ve türbinlerin temizlenme ve onarımı. A - 15, Halojenler A - 15, a Klor Akut: 15 gün - Klor elde edilmesi ve sıvılaştı-1. Dönem: rılması, - Göz ve üst solunum yolları - Sıvı klorun taşınması ve bununla mukozasında irritasyon, ök- temas, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler

------------------------------- ------------ -------------------------- sürük krizleri,göğüste sıkış- - Kimya ve ilaç sanayiinde ma hissi, klor türevlerinin yapımı, 2. Dönem : - Metal yüzeylerinin klor- - 48 saat süren latent dönem, hidrik asit ile aşındırıl- ması, 3. Dönem: - Hipoklorürlere (klorlu su)- Akut akciğer ödemi,şok, asit etkisi ile klor atom-- Taşikardi,hipotansiyon,oligoüri. larının açığa çıkması. Kronik: 3 ay - Göz ve üst solunum yolları muko- zasında irritasyon,kronik bron- şit,anfizem, - Atipik mide,barsak şikayetleri. A-15,Halojenler A-15, b Brom Akut: 15 gün - Bromun deniz suyundan ve - Klorda olduğu gibi üç dönem deniz tuzunun,yosunun ve vardır,belirtileri daha hafif- sanayide potasyum tuzları- tir,solunum sistemi belirtileri nın işlenmesinden kalan daha az,sindirim sistemi belir- artıklardan elde edilmesi, tileri daha sıktır, - Ciltte yanıklar,nekrotik ülseras- - Brom türevlerinin yapımı, yonlar, - Bromun kimya sanayiindeki Kronik: 3 ay bazı sentezlerde oksidasyon maddesi olarak kulla- - Ekzama,akne,deride ülserasyon. nılması. A-15,Halojenler A-15,c İyot 3 ay - Deniz alglarından,Şili gü- Deride,göz ve üst solunum herçilesinden ve petrol yolları mukozasında irritas- rafinerlerindeki çeşitli yon, işlemler sırasında iyot elde edilmesi, - Gözlerde yanık, - Akne,pemfigus. - İyot ve iyot bileşikleri- nin kullanılması,(örneğin kimya,ilaç sanayii ve fo- toğrafçılık.) A-15,Halojenler A-15 d,Fluor Akut: 15 gün - Fluorhidrik asit ve alkali- Cilt ve mukozada yanık,doku fluorürlerin elde edilme- zararları (bir latent süre- si,kullanılması, den sonra ağrılı derin nekrozlar,doku kaybı), - Kryolit banyosunda elektroliz ile alüminyum elde - Solunum yollarında irritas- edilmesi, - Döküm parçalarının aşın- dırılması ve çeliğin par- latılması (fluorhid- Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------------- ---------- ---------------------------- yon,akut akciğer ödemi, rik asit ve tuzları), - Kramplar,felçler, - Cam ve porselenin dağlanması, - Akut böbrek zararları, camın matlaştırılması,kristal-- Akut kalp ve dolaşım bozukluk- lerin parlatılması,döküm par- ları çalarının ve çeliğin temiz- Kronik: 1 yıl lenmesi (fluorhidrik asit ve - Fluor kaşeksisi (fluoroz), tuzları), - Dişlerde lekeler (güve yeniği - Fluor bileşiklerinin pestisid görünüm),çürükler, ve kereste konserve edicisi - Osteoskleroz ve osteomalazi olarak kullanılmaları, benzeri kemik değişiklikleri - Amonyum flüorür ile emaye ya- (öncelikle kostalar,kolonna pımı, vertebralis ve pelvisde), - Düşük küllü filtre kağıdı ya- - Eklem bağlarında kireçlenme, pımı, eklem hareketlerinde sınırlanma - Temizlik tozu yapımı (sodyum (Morbus Bechtrew benzeri), silisyum fluer bileşikleri), - Zayıflama,anemi, - Özel çimento türlerinin yapımı

- Deride kuruluk,tırnaklarda kırılma, (kalsium fluorür), - Böbrek fonksiyon bozukluğu. İçinde fluor bileşikleri bulunan sanayii artıkları (örneğin süperfosfat ve petrol sanayii). (Gerektiğinde idrarda fluor miktarı tayini yapılır.) A- 16 Alifatik veya alisiklik hidrokarbonlar (Petroleter ve benzinin bileşiminde bulunan petroleter,petrol benzini,kerosin,diesel yağı,fuel oil v.b.gibi) Akut: 15 gün - Ham petrolün distile ve rafine- Baş dönmesi,kulak çınlaması, edilmesi, rausch hali,koma,Pnömoni, - Hidrokarbonların yapılarını plörit. değiştirmeye hizmet eden kra- Kronik: 1 yıl king ve reforming işlemleri. - Komedon,akne,follikülit, - Distilasyon ürünlerinin çözü- - Fotosensibilite,cilt kanseri cü,yakıt maddesi,yağları temizleyici ve yanma maddesi olarak kullanılması, - Bu maddelerin depolandığı kap, tank v.b.nin temizliği. A- 17 Alifatik ve alisiklik halojenli hidrokarbonlar (Metil klorür,kloroform, karbon tetraklörür 1,1,1 ve 1,1,2 triklor etan,tetrakloretan,trikloretilen,perk-loretilen metan ve etanın fluorlu ve klor-fluorlu türevleri,metil bromür, klorbrom metan,DDT-DDD,heksaklor sikloheksan,aldrin,dieldrin,endrin,texafen, vinil klorür, tetra fluor etilen,kloropen v.b.) A - 17 1. Doymuş alifatik halojenli hidrokarbonlar a. Metil klorür, metil bromür Akut: 15 gün - Bu gruptaki bileşiklerin ara - Konjonktivalarda ve solunum veya son ürün olarak elde irritasyon, edilmesi ve kullanılması, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ---------- -------------------------------- - Baş dönmesi,nistagmus,mid- - Kuru temizleme işleri. riasis,ışığa karşı pupilla ref- - Bunların yağ,cila,lak,reçine, leksi kaybı,konuşma bozukluk- vernik,bitum,kükürt,balmumu, ları,intentionel tremor, sentetik elyaf (sellüloz) için yürüme bozuklukları, çözücü olarak kullanılmaları,me- - Fobi,somnolans delir, tallerin temizlenmesi ve yağsız- - Kas krampları,pareziler, laştırılması,boyama işleri, - Jackson tipi epilepsi, - Soğutucuların içinde soğutma - Böbrek zararları (oligoüri, maddesi olarak,bunların yapımı anüri,albüminüri,üremi), ve onarımı, - Beyin ödemi,akut akciğer - Ensektisit olarak kullanılmaları ödemi, (özellikle spray şeklinde), - Tedaviye cevap vermeyen ge- - İlaç sanayiinde çeşitli dezenfek- neralize tremor (kalıcı). siyon maddeleri anestetik ve an- Subakut 1 ay tiseptiklerin yapımında, - İntestinal ve nervöz bozuk- - Boyacılıkta kullanılan maddelerin luklar, çözücü,inceltici ve aşındırıcı ( düzeltici) olarak yapımı ve kullanılması - Miyokloni, Kronik: 1 yıl - İntestinal bozukluklar (bu- - Yangın söndürücü maddelerin ya- lantı,kusma,kolik,diyare), pımı ve kullanılması, - Nörolojik belirtiler (baş ağ- (Bu maddelerin bazıları yüksek rısı,somnolans,koordinasyon sıcaklık derecelerinde veya alevle bozukluğu,tremor,felçler). temasta fosgen vb. A - 3,b de ol- duğu gibi toksit halojen türevleri meydana getirirler). b. Tetraklor etan ve karbon tetraklorür Akut 15 gün - Konjonktivalarda ve solunum yolları mukozasında irritasyon, - Bulantı,kusma,baş dönmesi,

somnolans, - Hepatonefrit (latent bir dö- nemden sonra) Kronik: 3 ay - Dermatozlar. A - 17, II. Doymamış alifatik halojenli hidrokarbonlar a. Trikloretilen,tetrakloretilen Akut: 15 gün - Baş ağrısı,dönmesi,uyuşuk- luk, - Mukoza irritasyonları, - Somnolans,narkoz, Kronik : 6 ay Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ------------- --------------------------- - Yorgunluk, tremor, karakter değişikliği, - Dermatozlar, - Ani kalp durması - Trikloretilen alışkanlığı A - 17,III. Halojenli alfatik ve alisiklik ensektisitler (DDT, Aldrin,Dieldrin v.b.) Akut: 15 gün - Tremor,lokal ve generalize kramplar,felçler, Kronik: 1 yıl - Blefarokonjonktivit, - Dermatozlar, - Nörolojik bozukluklar, - Hipoplastik anemi (son ikisi daha çok hekzakloroheksanla olur). A - 17, IV. Metan ve etanın klor ve fluorlu türevleri (fluoranlar) - Bu maddelerin şimdiye kadar in- sanlarda zehirleyici etkileri görülmemiştir.Ancak ısıtılmala- rında zehirleyici halojen maddeler açığa çıkar. A - 17, V. Sentetik maddelerin halojenli monomerleri (vinil klorur ve kloropren gibi) Akut: 15 gün - Somnolans,bilinç kaybı Kronik: 1 yıl - İntestinal ve nörolojik bozukluklar, Alopesia (öncelikle klorop- renle), - Parmaklarda Raynaud sendromu tipinde vasomotor bozukluklar,falankslarda ak- roosteoliz,dermatozlar (vi- nilklorür polimerizasyonu sı- rasında). (Gerekirse idrarda Fujiwara reaksiyonu ile bazı klorlu alifatik hidrokarbon-ların tri ve per gibi parçalanma ürünlerinin saptanması yoluna gidilir.) A - 18, a Alkoller - Konjonktivalarda ve üst so- - Alkol ve bunların halojenli lunum yollarında irritasyon, bileşiklerinin elde edilmesi,

Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------ ----------- -------------------------------- - Narkotik etki. - Boya,cila,vernik,doğal ve sente- Metil alkol tik reçine,kimyasal temizleme Akut : 15 gün maddeleri,leke çıkarıcılar için - Baş ağrısı, bulantı, kusma, çözücü ve üretici yapımı ve kul- siyanoz,taşikardi,akut akci- lanılması, ğer ödemi,koma. - Verniklerin,elektrik malzemesin- - Görme bozukluğu, deki yalıtıcı manroların (diase- - Nefropati,hepatopati,nöro- ton alkol),anilin boyalarının pati. (metanol) yapımı ve işlenmesi, Kronik : 1 yıl - Kozmetik,parfüm ve sabun yapı- - Konjonktivalar ve üst solunum mı, yollarında irritasyon. - Meyve esanslarının elde edilme- - Baş ağrısı,baş dönmesi, si, - Dispeptik şikayetler, - İlaç sanayii, - Fotofobi,görme azlığı,mid- - Antifriz,fren sıvısı,sentetik riasis,papilla ödemi. yağlama maddeleri,koruyucu cam ekran yapımı, - Lastik sanayii ve yapay deri yapımı, - Kereste konserveleme maddelerinin yapımı ve kullanılması (dia- seton alkol), - Sentetik elyaf sanayiinde sellü- loid ve sellüloz asetat için çözücü olarak ve temizleme ve çözünleme maddesi olarak kulla- nılması, - Bazı sentetik kumaş ve örtülerin yapımı, - Şapka yapımı (hasır şapka), - Formalhedit elde edilmesi (metanol), - Tohumculukta su çekici ve bakteriostatik olarak, - Petrokimya sanayii (rafineriler), - Füzelerde yakıt olarak (propa- nol), - Patlayıcı madde sanayiinde (Gerektiğinde kanda ve idrarda metil alkol ve formik asit miktarları tayin edilir.) A - 18, b Glikoller Akut : 15 gün - Glikol,poliglikoller,bunların - 12 saatlik latent süreden türevleri ve asetatların elde sonra edilmesi, - Nörolojik belirtiler (bacak- - Kimya sanayiinde çeşitli organik larda zayıflık,kramplar), sentez işlemlerinde ara ürün ola-- Karaciğer ve böbrek zarar- rak,öncelikle cila,reçine,sellü- ları (ikter,hematüri), loz bazına dayanan ve çabuk kuruyan Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ----------------------------- ----------- --------------------------------- - Akut böbrek yetmezliği, - vernik ve bazı boya pigment,not- - Akut akciğer ödemi. rosellüloz ve sellüoz asetat için Kronik: 1 yıl çözücü olarak, - Rinit,kronik konjonktivit, - Çeşitli ilaçlarda sıvağ (sulfona- - Karakteristik olmayan hema- mid,antibiotik,asetilkolin) deo- tolojik bulgular, dorant,dezenfeksiyon maddesi, - Baş ağrısı,baş dönmesi,nis- bakteriostatik (klima cihazların- tagmus, da hava sterilizasyonu için) - Ruhsal bozukluklar,kişilik gliserin yerine, bozuklukları. - Kozmetik sanayii (sabun,krem,

yüz kremleri), - Antifriz,fren sıvısı ve hidrolik yağ yapımı, - Besin maddeleri sanayiinde çeşitli esans ve ekstrelerin yapımı, - Tekstil sanayiinde dokuların yumuşatılması,boyamaya,basma işle- mine hazırlanması,çeşitli sentetik kuvvetlendirici maddeleri yapımı, çeşitli sentetik kumaş ve yapıştı- rıcıların yapımı - Fotoğraf sanayiinde bazı plak ve filmlerin yapımı, - Patlayıcı madde sanayii,sentetik lastik maddeleri, - Tütün sanayiinde kurutma maddesi olarak,gazların kurutulması için (ancak propilenglikol nem muhafaza edici olarak da kullanılır.) - Yeraltı havagazı borularının izolasyonu (etilenglikol katılarak.) A - 18,c Eter ve türevleri - Somnolans,baş ağrısı,baş - Eterin ve halojenli türevlerinin dönmesi,bulantı,kusma, elde edilmesi, Etilen oksit ve dioksan 1 yıl - Kimya sanayiinde balmumu,yağ, - Göz,burun ve yutakta ir- lastik,reçine,cila ve nitrosellü- ritasyon, loz için çözücü olarak,organik - Baş ağrısı,baş dönmesi,bu- sentezlerde ara maddesi ve kuru- lantı,kusma. tucu olarak,kollodyum yapımında - Karaciğer stazı,böbrek yet- nikotin ekstraksiyonunda, mezliği, - İlaç sanayiinde alkaloidlerin elde- Akut akciğer ödemi,Halojen edilmesi,sterilizasyon maddesi ve türevleri (özellikle diklor- anestezik olarak, dietil eter) Sentetik elyaf sanayiinde sellüloz- Solunum yollarında şiddetli asetatın ve yapay ipeğin çözücüsü irritasyon, olarak,dokumaların boya ve basma - Akut kemopnömoni, işlemlerine hazırlanması, A - 18, d Ketonlar (aseton,bukanon,metilizobutil keton,sikloheksanon v.b.) Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- --------- -------------------------------- - Parfümeri,lastik,fotoğraf ve - Ayakkabı sanayiinde temizleyici, plastik sanayiinde, - Bazı özel yakıtların yapımı, - Dumansız barutla patlayıcı madde yapımı, - Boya ve cilalar için çözücü ve kazıyıcı (düzeltici) olarak, Perakut: 2 gün - Ketonların ve türevlerinin elde - Şiddetli irritasyon (salivas- edilmesi, yon,gözyaşı akması,öksürük), - Kimya sanayiinde ekstraksiyon baş dönmesi,bulantı,kusma, maddesi,temel madde veya ara ürün koma. olarak kullanılması,cila,vernik, Akut : 15 gün reçine,yapıştırıcı maddeler,boya Göz ve üst solunum yolları maddeleri,yağlar,kollodyum,sellü- mukozası irritasyonu, loz astetat,asetilen için çözücü - Bulantı,kusma,baş dönmesi, olarak, baş ağrısı. - Sentetik elyaf sanayiinde,yapay Kronik : 6 ay ipek ve yapay deri yapımı,kumaş- - Baş dönmesi,baş ağrısı, ların boyama,basma işlemlerine halsizlik, hazırlanması, - Kabızlık - Sellüloid yapımı, - Göz ve solunum yollarında - İlaç sanayiinde kloroform,iodo- irritasyon, form,bromoform,sulfonal yapımı, - Dermatozlar. - Parfümeri ve kozmetik sanayii, - Yapay lastik ve patlayıcı madde dumansız barut) yapılan yerler,

- Eğlence maddeleri sanayii. A - 18, e Organik esterler (Alifatik asitlerin esterleri - asetat,formiat,laktat,butirat - aromatik ve anorganik asitlerin esterleri,ftalatlar,mineral asitlerin esterleri - dimetil sülfat,metil silikat,nitrik asit esterleri - nitrogliserin gibi) Akut : 7 gün - Organik esterlerin yapımı, - Mukozalarda irritasyon, - Kimya sanayiinde nitro cilaları Kronik : 6 ay sellüloz asetat,doğal ve sentetik- Konjonktivada hiperemi,kor- reçineler,lastik,yağ,balmumu,bo- neada kuruma,kornea ülseri, ya maddeleri,vernik,emaye,mürek- gözyaşı akması,fotofobi, kep için çözücü,plastikleştirici,- Solunum yollarında irritas- yapıştırıcı,aseton yerine organik yon,öksürük,retrosternal ya- sentezlerde ara ürün. kıcı,ağrı,dispne, - Yapay deri sanayii, - Sindirim sistemi şikayetleri. - Duvar,zemin döşeme malzemesi 1. Dimetil Sulfat yapımı,yapay tahta,yapay döşe- Akut : 7 gün melik kumaş yapımı, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------------- ---------- -------------------------------- (fosgen intoksikasyonuna - Parfümeri(tırnak cilası,parfüm), benzer), - Besin maddeleri sanayii (meyva -Mukozalarda irritasyon, esansları), -Latent bir süre, - Kırılmaz cam yapımı, -Cilt ve gözde yanık, - Benzine ve motor yağlarına vu- -Akut akciğer ödemi runtuya karşı triorto-kresilfos- -Hepato - nefrit,hepatore- fat katılması, ral yetmezlik, - İlaç sanayiinde çeşitli bakterios--Trakeit,kronik bronşit, talikler ve inhalasyon maddeleri -Görme bozuklukları için sıvağ olarak, (yanık sonucu). - Seramik ve kereste sanayiinde Kronik : 1 yıl yapı işlerinde çimento,alçı,ref- -İnatçı trakeit ve bronşit, rakter tuğla için sarsıntılardan -Ciltte derin lezyonlar,kalıcı ve asitlerden koruyucu olarak lokal analjezi, (metil silikatlar) -Konjonktivit,keratit, II. Metil silikat -Korneada dejeneratif bozukluklar,görme azlığı veya kaybı. 1 yıl A - 19, a Organik asitler (Formik asit,asetik asit, oksalik asit) Akut : 7 gün - Organik asitlerin ve tuzların (ase--Konjonktiva,solonum yol- tat,oksalat,formiat) elde edilmesi, ları mukozası ve ciltte, yanıklar,lezyonlar, - Tekstil sanayiinde aşındırma,temiz--Dermatozlar 2 ay leme,soldurma,boyama,basma işlemle--Astmatiform bronşit 1 yıl ri, Oksalik asit (oral) 1 yıl - Kimya sanayiinde organik sentezler -Epigastriumda ağrı,şid- için,mürekkep,boya,cila ve vernik detli kusma, yapımı,kurşun tuzlarının, -Nervöz bozukluklar,tremor, sabunun,sentetik parfümlerin ha- tetanik kramplar,trismus, zırlanması,asetik asit,anhidritle- felçler,koma, rinin yapımı,bazı sentetik elyafın -Böbrek zararları (hemoglo- (sellüloz asetat) ve metal aseta- binüri,eritrositüri,idrarda tın hazırlanması, oksalik asit kristalleri). - Besin maddeleri sanayiinde sirke yapımı,besin maddesi konservecili- ği,şarap mayalandırma, - Metal sanayiinde (öncelikle için- de demir bulunmayan metaller), - İlaç sanayiinde (aspirin yapımı), - Kauçuk sanayiinde (pıhtılaştırma maddesi olarak), - Leke çıkartıcıların özellikle po-

tasyum tetra oksalatın "Sorrel tuzu" yapımı, - Tabaklıkta, - Fotoğraf sanayiinde. - 2073 - A - 19, b Aldehitler Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ----------------------------- ------------- ------------------------------- Akut : 15 gün - Aldehitlerin ve bileşiklerinin -Gözlerde ve üst solunum yol- elde edilmesi, ları mukozasında irritasyon - Organik sentezlerde ve monomer (konjonktivit,rinit,keratit, olarak sentetik madde sanayiinde trakeit), (bakalit,üreformal reçineleri,ga- lalit,sellüloit yapay,kehribar), -Akut akciğer ödemi,bron- kopnömoni, - Yapay ipek liflerinin aşındırma-Astmatiform bronşit 3 yıl ve sertleştirilmesinde(formol),-Ekzematiform dermatit ve kumaşlara buruşmayacak özellik ürtiker, 2 ay verilmesi, -Epidermiste kalınlaşma,ter - Lastik sanayiinde (çeşitli vul- bezlerinin yok olması,nöro- kanizasyon işlemleri), dermatit,tırnaklarda kırılma, - Formolün dezenfeksiyon maddesi, ekstremitelerde cerahatlanma deodorant,bakteriostatik,tarım- ve hiperestezi, 1 yıl da zararlı böceklere karşı,şar- Furfurol bon sporlarının yok edilmesinde-Nörolojik belirtiler: 1 yıl (deri,pamuk,kürklerde)anatomik tremor,nevrit. preparatların konserve edilmesinde,fotoğraf sanayiinde jela- tin tabakalı plaka ve filmlerin sertleştirilmesinde kullanılma- sı, - Asetaldehitin sirke yapımında ve ayna gümüşlemede kullanılma- sı, - Akroleinin sabun sanayiinde, yağlı boya yapımında,kemikler- den tutkal çıkarılmasında, ısıtılmış ve yağlanmış materyalin lehimlenmesinde,yağlama yağlarının hazırlanmasında,gal- vanoplastide kullanılması, - İlaç sanayiinde;hekzametilen telramin,kloraldehit,paralde- hit yapımı, - Yakıt maddesi ve ensektisit olarak metasetaldehit yapımı ve kullanılması. A - 20, a Alifatik Hidrokarbonların Nitro Türevleri Nitrometan ve Nitroetan - Cilt göz ve solunum yolları - Organik sentezlerde, mukozasında irritasyon, 1 yıl - Reçine,balmumu,yağ,boya mad- 1 nitropropan,2 (nitropropan) - Mukozalarda irritasyon, 1 yıl deleri,nitrosellüloz için çözü-- Narkotik belirtiler, zü olarak, - Baş ağrısı,baş dönmesi,kusma, - Füze yakıtı olarak, - Organik esterler,sellüloz,yağ, - Karaciğer zararları balmumu,bazı boya maddeleri ve Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ------------ -------------------------------- (Sürekli olabilir), reçine için çözümü, -Methemoglobinemi, -Bazı sıva ve lakların,özellikle korruzyondan koruyucu olanların, cila,tutkal,sentetik maddeler ve

çeşitli ensektisitlerin yapımı. Tetranitrometan Akut : 1 yıl -Trinitrotoluen ve diğer patlayıcı -Mukozalarda irritasyon, maddelere katılır. -Bronşit,pnömoni,akut akci- ğer ödemi. Kronik : -Nervöz bozuklukları,bradikardi -Methemoglobinemi, -Karaciğer ve böbreklerde yağlı dejeneresans Nitroparatinin klorlu türevleri -Mukozalarda özellikle solu- -Pestisit ve fungusit olarak, num yollarında şiddetli irri- -Organik sentezlerde, tasyon, 1 yıl -Çözücü olarak. -Kronik bronşit,akut akciğer ödemi,akciğerlerde fibrosis, -Methemoglobinemi. A - 20, b Nitrik asit esterleri (nitroglikol ve nitrogliserin gibi) Akut: 15 gün -Patlayıcı madde yapımı,bu mad- -Şiddetli baş ağrısı,baş dön- delerin karıştırılması,kartuşların mesi krizleri,bulantı,sarhoş- doldurulması, luk hissi,yüzde kızarma,ge- -Defektli,eskimiş,patlamamış kar- nel sıcak basması duygusu, tuşlarla çalışma (maden ocakla- uykusuzluk, 15 gün rında,cephane depolarında v.b) -Bradikardi,hipotansiyon ste- -İlaç sanayiinin bazı dalları. nokardi, -Pisişik bozukluklar (depres- yon,delir), -Bu belirtilerin hafta başında artması (pazartesi hastalığı), maruziyetten ve temasın ke- silmesinden 1 - 2 gün sonra ani ölümler, -Parmak uçlarında ve tırnak altında tedaviye dayanıklı ülserler. -Ekzama, Kronik : 1 yıl -Nevralji,tremor,baş ağrısı, baş dönmesi, -Alkole tahammülsüzlük. A - 21, a Benzol (benzen) ve Homologları (benzol, toluol, ksilol, kumol-Kümen v.b.) Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------------ ------------ ------------------------------ Perakut: 3 gün - Taş kömürü katranından hava-- Kronik hak krampları parazi,bilinç gazı ve kok fabrikalarında kaybı periferik damarlarda spazm, kataliz veya distilasyonla solunum felci. - Benzol ve homologlarının elde edilmesi Akut: 15 gün - Benzol ve homologlarının - Bilinç bulanıklığı (benzol rausch'u), çözücü, inceltici ve kuru baş ağrısı, baş dönmesi, kaslarda temizleme maddesi olarak fibrilasyon, kullanılmaları, yağsızlaş- Kronik 3 ay tırma ve ekstraksiyon işlem-- Yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, leri, temizleyici maddelerin- Mide - barsak şikayetleri yapımı, lastik sanayiinde - Lökopoez, eritropoez, trombopoezde 1 ay çözücü, boya maddeleri, lak, tek veya birlikte zararlar (nötro- cila, vernik yapımında in- penili lökopeni, trombopeni, kapil- celtici olarak, lastik vul- ler frajilite, anemi (çoğukez nor- kanizasyonda, su geçirmez mokrom, hipo veya aplastik), hemora- elbise, ayakkabı, hasır jik diatezekimoz, purpura, kanamalar), şapka yapımı, tutkal ve bazı- Enfeksiyonlara dayanıksızlık (nekro- 3 ay yapıştırıcı maddelerin yapı- tik anjin, akciğer komplikasyonları), mı, boya, lak, cila, vernik,- Agranulositoz, panmiyelofitizi, 3 yıl reçinelerin kullanılmasında

inceltici olarak, foto gra- vürcülükteki mürekkeplerde, ofset baskıda, cila mancun- larının yapımında, linolyum, mukavva, sanayiinde, ayna yapımında, - Lökozlar, 10 yıl - Yağ ve greslerin ekstraksi- Benzol homologları yonunda, Kronik: 6 ay - Saat ve duyar ölçü gereçle- - Çabuk yorulma, baş ağrısı, bulantı, rinin yapımı, aşındırma ve alkole tahammülsüzlük, yağsızlaştırılması, - Ciltte orthoerjik irritasyon belir- - İlaç sanayii, parfüm yapımı, tileri. - Yakıt maddeleri sanayii. (Gerektiğinde idrarda fenol, kanda benzol, idrarda sulfat tayini toluol için idrarda hippurik asit tayini yapılır.) A - 21, b Naftalin ve homologları (naftalin, metil naftalin, asetil naftalin v.b.) Akut: 1 ay - Taş kömürü katranının desti-- Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, lasyonu ile naftalin elde kusma, edilmesi, - Hemoliz,hemoglobin - Ftalik asit, hidre naftalin-- Anemi (Heinz cisimcikleri ile). ler (dekalin, tetralin) ve sentetik maddelerin yapımın- da naftalin kullanılması, bazı ilaç ve bazı boya mad- Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtiler süresi başlıca işler ----------------------------------- ---------- --------------------------------- Keratitis punktiforme, mercekte delerinin yapımında ara ürün ve göz sinirlerinde zararlar, olarak, - Ciltte eritem, akne. - Ensektisit (güvelere karşı) ve kereste konserve ediosı olarak kullanılması. A - 22 Aromatik hidrokarbonların halojen türevleri Genel olarak: - Klorbenzol, diklorbenzol, hek- - Göz ve solunum yolları mukoza- saklorbenzol, klortolucl, ben- sında irritasyon, 1 yıl zilklorür, benzilbromür, klor - Dermatoz naftalin, klordifenil v.b. nin - Karaciğer ve böbrek zararları, yapımı ve kullanılması. - Merkezi sinir sistemi - Merkezi sinir sistemi zararları, Klorbenzol - Somnolans, bilinç kaybı, yüz ve - Organik sentezlerde çözücü ekstremite kaslarında kontrak- 1 yıl olarak siyonlar. - Ciltte eritem Ortodiklorbenzol - Merkezi sinir sisteminde dep- - Organik sentezlerde, ressif etki, 1 yıl - Ensektisit ve leke çıkarıcı olarak - Karaciğer ve böbrek zararları Paradiklorbenzol - Burun ve göz mukozasında - Ensektisit ve leke dezenfektan irritasyon, 1 yıl olarak, - Baş dönmesi, kusma, - Karaciğer zararları ( İkter, siroz). Heksaklorbenzol - Bullöz dermatoz, 1 yıl - Organik sentezlerde, - Fotosensibilite vet porfiri, - Ensektisit, funfusit olarak,

- Göz ve üst solunum yolları - Tahıl tohumlarının konserve mukozasında irritasyon. edilmesi. Klortoluol - Göz mukozasında irritasyon. - Yapım ve kullanılması. Benzilklorür ve benzilbromür Yükümlülük Hastalık tehlikesi olanHastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------ ------------------- ----------------------------- Gözlerde ve üst solunum yol- - Boya sanayii,tabaklık, larında irritasyon, 1 yıl parfümeri,ilaç ve foto sanayii. - Deri ve mukozalarda yanık ve nekroz. Klornaftalin - Yüz, açık cilt ve elbise ile - Sentetik balmumu, temizlik irrite olan yerlerde akne, maddeleri,vernik kondansa- prurit, 1 yıl tör yapımı, - Baş dönmesi, bulantı, - Ensektisit ve yağlama mad-- Karaciğer zararı,ikter. desi olarak. Klordifenil - Akne. 1 yıl - Kullanma alanı klornaftalin gibidir,çoğukez onunla karıştırarak kullanılır. A - 23, a Fenol, tiofenol,bunların homologları ve halojenli türevleri A - 23, a I Fenol homologları ve halojen türevleri A. Fenol - Bunların türevlerinin ön- Akut: 15 gün celik'e Nitro türevlerinin- Lokal yanıklar, nekroz (fe- yapımı (trinitrofenol,pik- nol gangreni), rin asidi, melinit gibi patlayıcı maddeler), - Baş ağrısı, baş dönmesi aji- - Tahtanın kreosot veya kar- tasyon, kulak çınlaması, bolineum ile işlenmesi (bu delir, solunum felci iki maddede kreosol ve fenol çoktur) ve pentaklor- Kronik: 1 yıl fenol kullanılması, - Solunum yolu irritasyonu - Fenollü reçineler gibi sentetik reçinelerin - Bulantı, kusma, ishal yapımı (bakelit polıepok- - Böbrek ve karaciğer zarar- sid reçinesi, polikarbo- ları, nat) - Allerjik ekzama 2 ay - Sentetik elyaf yapımı B. Difenol (polyamid vb.) - Dermatoz, depigmentasyon. 1 yıl - Ham petrol rafineleri, - Keratit. - Temizleyici maddelerin, C. Pentaklorfenol ve tuzları boya maddelerinin yapımı, - Dermatoz 1 yıl ensektisit yapımı ve bun- - Kabızlık, terleme krizleri, larla temas (özellikle dispne, klorfenol) - İlaç sanayii (karbol asidi) - Böbrek zararı (oligüri). - Kerestenin karbolineum ile empermeablize edilmesi (kreosol ve fenol), - Taş kömürü katranının iş- lenmesi, havagazı ve bazı sentetik maddelerinin ısınması sonucu. (Gerektiğinde idrarda glukronik asit ile birleşmiş veya sulfat olarak atılan fenol miktarı ve fenilsülfürik asit tayini yapılır.) A - 23, a II Naftol, homologları ve halojen türevleri Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan

Hastalıklar ve belirtiler süresi başlıca işler --------------------------------- -------------- ------------------------------- Konjonktivalarda ve solunum - Bazı reaktiflerin ve boya mad- yolu mukozasında irritasyon, delerinin yapımı, 15 gün - Lastik sanayii, - Merkezi sinir sistemi zararla- - Parfüm yapımı, rı, 1 yıl - İlaç sanayii. A - 23, b Alkil, aril ve alkilariloksitlerle alkilarilsülfitlerin halojenli türevleri (etilenklorhidrin, epiklorhidrin, dikloretiler, iperit "hardal gazı" v.b.) - Ciltte ve solunum yolları muko- - Kimya sanayiindeki bazı orga- zasında irritasyon, 1 yıl nik sentezlerde ara ürün ola- - Ciltte ödem, bül ve nekrotik rak bu maddelerin elde edilme- ülserler, si ve kullanılması (etilenglu-- Konjonktiva ve kornea zararları, kol, etilendioksit v.b.) körlük, - Cila ve reçine yapımında çözü- cü, tekstil ve metal sanayiin-- Kronik bronşit, bronşektazi, ak- de yağsızlaştırıcı olarak, ciğer apsesi ve akciğer ödemi, - Ensektisit, fungusit olarak - Hiperkeratoz, Klor aknesi, sikatris, kullanılması, nekrotik ülserler, - İrritan savaş gazları yapımı, - Merkezi sinir sistemi zararları bunların depo edilmesi. (somnolans, delir). A - 23, c Hidrokinonun oksidasyon ürünleri ve Benzokinon - Ciltte depigmentasyon ve aller- 1 yıl - Fotoğrafçılıkta banyo maddesi jik dermatoz, olarak ıhidrokinon),(Bazı bi- - Göz zararları (üç dönemde): yolojik koşullarda hidrokinon,a.Konjonktiva ve korneada irri- benzokinona dönüşür.) tasyon, korneada lekeler, göz kapaklarında pigmentasyon, b.Kornea erozyonları, düzensiz ve gözlükle düzeltilemeyen astig- matizm, c.Birkaç yıl sonra (kronik dönem): kornea ülserleri (ulkus serpens) keratektazi, renk körlüğü, görme azlığı ve kaybı. A - 24 Aromatik amin ve hidrazinler, bunların halojenli, fenollü ve nitro veya sulfo türevleri (Anilin, anilinin nitro ve nitrose türevleri, fenilendiamin ve homologları, difenilamin ve homologları "zenzidin", naftilamin, arematik hidrazin türevleri, fenil - hidrazin gibi) Akut: 30 gün I - Bu maddelerin yapımı ve kim-- Baş ağrısı, kaslarda ağrı, ya sanayiinde sentetik boya kusma, bradikardi, hipetan- maddeleri ile birçok diğer siyon, somnolans,stenokardi, organik sentezlerde ara ürün olarak kullanılmaları, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ------------- ------------------------------- Hemoliz,anemi(eritrositler- - İlaç sanayiinde ensektisit(sul- de Heinz cisimcikleri),si- fonamid)yapımı v.b., yanoz, - Bazı türevlerin yapımı ile las-- Methemoglebinemi(anilin ile) tik sanayiinde reaksiyon hız- Kronik : 1 yıl landırıcı ve oksidasyon frenle-- Baş ağrısı,baş dönmesi,so- yici olarak kullanılmaları, lukluk,febiler, - Bazı patlayıcı maddelerin yapı-- Gözde irritasyon,konjonk- mı(tetril), tivit, keratit. - Deri,ayakkabı sanayii,kürkçü- - Subikter,hemolitik anemi, lükte,saç ilaçları yapımında, - Allerjik dermatoz,ciltte kağıt sanayiinde ve berberlikte granulom ve nekroz, boya maddesi olarak kullanılma-- Mesane tömörleri(sisteskopi ları, ve biopsi ile kesinleşmiş), 10 yıl - Fotoğrafçılıkta banyo maddesi olarak (P-aminofenol), (Kanda methemoglobin, diazo reaksiyonu ile idrarda aromatik amin tayini yapılır.)

A - 25 Aromatik hidrokarbonların ve fenellerin nitro türevleri (Benzol, toluol, ksilol ve fenolün nitro türevleri) Nitrotoluol (özellikle trinit- rotolu) 1 yıl - A 24 deki tehlike kaynakları, - Methemoglobinemt, siyanoz, - Patlayıcı madde sanayii (nit- hemoliz, hemolitik anemi, robenzel, trinitrotobuol, di- eritrositlerde Heinz cisim- nitrofenol), cikleri, - Tarımda zararlı bitkilerle - Karaciğer parankim zararı, mücadele ilaçları (dinitroor- mide-barsak şikayetleri, tokrezol), - Polinevrit, - Bazı siyah sulfon boyalarının Dinitrobenzol yapımı (dinitrofenol) - Methemoglobinemi, 1 yıl - Hepatit, akut sarı karaciğer atrofisl, Klornitrobenzol - Methemoglobinemi, ikter, hemoliz, hepatit, 1 yıl - Ciltte sensibilizasyon, papü- lovesiküler effloresans, der- matitis, eksfoliativa genera- lisate. Dinitrofenol - Ciltte sarırma büllü eritem, ellerde ve bileklerde cilt ül- serleri, 1 yıl - Merkezi hipertermi, norvöz bozuklukları, - Böbrek fonksiyon bozukluğu. (Gerektiğinde metabolizma ürünlerinin-aminenitrofenol-idrarda terrien reaksiyonu ile tayini yapılır.) B GRUBU (MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI) B - 1 Deri Kanserleri ve Prekanseröz Deri Hastalıkları (Kurum, zift, katran, asfalt, antrasen, mineral yağlar, parafin ve benzeri mad-delerle) Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ---------------------------- ------------- ---------------------------- - Eritem, pruriginöz dermatit, - Taş kömürünün distilasyonu kahverengi lekeli pigmentas- (kok ve havagazı fabrikala- yon (melanoz), folikülit, cilt- rı), te katran papillaları 2 ay - Yanma gazlarını ve dumanı - Hiperkeratoz gibi cilt lezyon- toplayan, dışarı atan, ocak, ları şömine, bacaların bakımı, te- mizliği, onarımı, - Bu lezyonların kanserleşmesi 5 yıl - İçinde % 8-10 oranında zift bulunan kömür tozundan briket yapımı, - Caddelerin katranlanması ve asfaltlanması, gemilerin ka- lafatı, - Sıcak zift ve silikat karışı- mından boru, levha, yer döşe- meleri ve çeşitli kapların yapımı, - Bitümlü malzeme, ziftli kağıt ve kartonlar, empermeabl tekstil ürünleri ve izolasyon maddesi olarak kullanılacak diğer malzemenin yapımı, - Kerestenin katran veya antrasen yağları ile empermeablize edilmesi, - Bazı boya maddeleri ve verniklerin yapımı, - Sık sık mineral yağlarla yağ- lanması gereken makinelerle yapılan kesme (mekanik sanayii) ve dokuma (tekstil sanayii) işlemleri. B - 2 Kanserleşmeyen cilt hastalıkları

(Diğer bölümlerde bahsedilmeyen maddelerle) A - Toksik orijinli hipererjik Kimyasal etkenler ekzema veya dejeneratif ekza- - Metal, metaloidler ve bileşikle- ma, 2 ay ri nikel, kobalt, cıva, vanadyum, arsenik, beliryum, altı değerli krom, B - Allerjik orijinli hipererjik ekzama veya sensibilite ekzaması, - Alkaliler; çimento, çeşitli de-C - Çeşitli orijinli ender dermatoz şekil- terjanlar, temezlik maddeleri, leri, oksidasyon maddeleri renksizleş- tiriciler, - Mineral yağlar, zift, bazı aromatik - Organik çözücüler organik klor hidrokarbonların klor türevleri ile türevleri, terpentin ve diğer olan akne, terpenler, alkilize kumel türev- - Dermatomikozlar, leri (para- metil isopropilben- zol) ve Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler --------------------------------- ----------- --------------------------------- - Işınların (ültraviyole, ter- bunların substitisyon ürünleri, mik, iyonize) etkisi ile - Formaldehit, beksametilentetra- olan dermatozlar, min, fenol, stirol, epoksid reçi- - Toksik materyalde yabancı nelerinin yapımı ve ara ürünleri; cisim etkisi olan maddeler- sentetik madde yapımında ek ve le (beliryum, anilin, as- dolgu maddeleri ve ara ürünleri, best) ortaya çıkan dermatoz- - Aromatik hidrokarbonların bazı lar, halojenli ve nitro, klornitro, - Arsenik hiperkeratozu, yine- amino, azo, hidroksi ve sulfo leyen mekanik irritasyonlar türevleri, v.b. - Bazı sentetik boya maddeleri, - Fenetiazin türevleri (klorpro- mazin), antibiotikler (strepto- misin, kloramfenikol, pensilin, neomisin v.b.) bazı ilaçlar, - tetramelithiuramid sülfit, dit- hickarbonad gibi kauçuk sanayiinde kullanılan bazı yardımcı maddeler, - Organik fosfor, civa ve kükürt türevleri gibi bazı pestisidler, ensektisit olarak kullanılan bü- tün klor türevleri, - Vanilin, primel, ekzotik tahta çeşitleri, kinin gibi bazı bitkisel maddeler, Fiziksel etkenler : - Metal ve cam çapakları, cam pamu- ğu, asbest hayvan ve insan saçı, kılı v.b. - Işınlar (ültraviyole) ve termik zararlar (soğuk, sıcak), - İyonize ışınlar, Cilt için patojen mikroorganizma- lar : - Ciltte bakteriyel enfeksiyon veya mantar hastalığı yapabilen mikro- organizmalar, - Bazı koşullarda (sıcaklık ve nem) Cilt için patojen olan saprodit- ler : (Bu etkenlerle temasa gelinen bü- tün işler tehlike kaynağı sayı- (Kesin tanı için lır.) 1. Ayrıntılı kişisel anamnez ve iş anemnezi, 2. Klinik bulgu, özellikle hastalığın lokalizasyonu, 3. Epikutan ve intrakutan testler, 4. Testler negatif ise, aynı işin yinelenmesiyle ortaya çıkacak nüks- lerin saptanması önemlidir.

5. Orthoerjik dermatozlarda testler negatiftir; tanı ilk iki ölçüye göre konur, 6. Yağ (oil) aknesi tanısı anamneze, lezyonun karakteristik lokalizasyon ve görünümüne bakarak konur. 7. Klorlu hidrokarbonlarla olan aknelerde yeni maruz kalıştan önlenmelidir her yeni maruz kalıştan çok uzun bir zaman sonra ağır ve inatçı residiv- ler ortaya çıkabilir.) C GRUBU PNÖMOKONYOZLAR VE DİĞER MESLEKİ SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI (X) C - 1, a Slikoz ve silikotuberküloz Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ----------- -------------------------------- Dispine, öksürük, balgam gö- - Silisli maden cevheri ve taş- ğüste ağrı, 10 yıl ların delinmesi, çıkarılması,- Sağ kalp yetmezliği, kronik taşınması, kor pulmonale, - Silisli maden cevherleri ve - Akciğerlerde infiltrasyon, taşların parçalanması, öğü- fibrosis, tülmesi, elenmesi ve her tür-- Tüberküloz ile kombinasyon lü işlenmesi, - Silisli taşların, (şist ocak- ları) kesilmesi, perdahlanma- sı, düzeltilmesi, - Silisli perdahlayıcı, temizleyici ve benzeri maddelerin yapımı, bunlarla çalışma, - Korund, cam, porselen, taş, seramik ve ateşe dayanıklı maddelerin yapımı, - Kumtozu kullanılan dökümha- nelerde çalışma (çapak gider- me, yüzey düzeltme, kumlama), - Silisli maddelerden yapılmış zımpara taşları ile perdahlama, parlatma, düzeltme, - Kumlama püskürtücüleriyle pas temizleme ve parlatma, - Kumlu zımpara taşlarının ya- pımı, - Sanayi fırınlarının yapımı ve onarımı (baca duvarcıla- rı), - Silikatlı ve silisli mineral (Kesin tanı için : tozlarla çalışma. 1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisi (35x35 cm. veya hiç olmazsa 10x10 cm. lik film), 2. Yeterli solunum ve dolaşım fonksiyon testleri (röntgen bulgusu karakteristik olmadan da fonksiyonlar bozulmuş olabilir.) 3. İş anamnezi ve işyeri incelemesi, 4. Tüberküloz için bakteriolojik inceleme yapılır. (X) Radyolojik teşhis uluslararası pnömokonyoz klasifikasyonuna göre yapılır. C-1,b Asbestoz Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------------- ------------ ---------------------------------- irritasyon öksürüğü, dispne, - Asbest ve asbestili toprak çı- göğüs ağrısı, balgam, 10 yıl karılması, kullanılması, Elyaf- lı materyalin hazırlanması: - Akciğerde fibroz plevra plak- levhalaştırma,eğirme,örme v.b. ları, plevral ve plevra ile pe- rikard arasında yapışıklıklar, - Asbest artıklarının işlenmesi, kireçlenmeler, - Kronik bronşit, anfizem, plö- - Asbestli doku, karton ve ka- rit, ğıtların yapımı, - Sağ kalp yetmezliği, kronik - Asbestli çimento (eternit) ve kor pulmononale, elyaflı çimento ürünlerinin - Bronşiyal kanserler, plevra yapımı ve bunlarla çalışma

ve peritonda mesotheliom, (kesme, delme, frezeleme, per-- Kornea, yutak ve larinkade dahlama), ülserasyon, - Isı ve ses izolasyonu işleri, - Elin volar yüzünde, ayak ta- - Yapılarda asbestli maddelerle banında asbest papillaları yapım ve yıkma çalışmaları, - Fren balatası yapımı, - Borulara asbestli koruyucu materyalin veya ateşe dayanık- lı boyaların püskürtülmesi, - Talk yerine özellikle lastik sanayinde öğütülmüş asbest tozu kullanılması (bazı talk çeşitlerinde de asbest var- dır.) (Kesin tanı için : 1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisinden, 2. Yeterli solunum ve dolaşım fonksiyon testlerinden, 3. Balgamda ve asbest papillarında asbest cisimciklerinin mikroskobik olarak görülmesinden yararlanılır). C - 1, c silikatoz (Asbest dışındaki silikat tozları) Akut : - Minarallerin çıkarılması, elde - Dispne, edilmesi, Akut : 1 ay - Parçalama, öğütme, torbalama - Akciğer grafisinde difbüz le- ve taşıma (talk değirmenleri), keler, - Lastik sanayi, (temel madde Kronik : 10 yıl % 60 talk ve % 40 lastiktir.) Bronşil, dispne - Kağıt ve linolyum sanayii kar- - Akciğerlerde infiltrasyon, ton fabrikaları bazı elyaflı özellikle orta ve alt akciğer çimento türleri, alanlarında küçük taneli - Deri ve kürklerin işlenmesi, nodüler görünüm ve ağ şeklinde - Personel ve seramik sanayi fibroz veya opal gölgeler, (kaolin), ilerlemiş vakalarda anfizemli - Elektrokimyada izalasyon mad- büyük alanlar ve subplevral deleri, akümülatörler. plaklar Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ------------ -------------------------------- - Anfizem, sağ kalp yetmezliği - Parfüm ve kozmetik maddeler ya- kronik kor pulmonale. pımı, sabun fabrikaları, mücev- her yontulması, - Kimya ve ilaç sanayii, permuti- tin suları yumuşatıcı olarak, betonitin absorban olarak kul- lanılması, - Metal sanayiinde olivin ve zir- kon tuzlarının dökümcülükte aşındırma ve dökme işlemlerinde kullanılması, betonit kullanıl- ması, (Kesin tanı için : - Bazı boya maddelerinin yapımın- da pigment olarak (ultramarin). 1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisinden, 2. Balgamda talk cisimcikleri bulunmasından yararlanılır.) C - 1, d Sideroz - Öksürük, eforla dispme, az - Demir cevheri ve okrun elde muközlü balgam, 5 yıl edilmesi, parçalanması işlenme-- Fibrojen olmayan sideroz si, (elektrik ark kaynakçıların- - Okr tozunun parlatıcı olarak da) kullanılması (ayna yapımı) - Radyolojik olarak arborizas- - Dökümhaneler, haddehaneler, yonda artma,düğümcük şek- - Elektrik , ark kaynağı, elek- linde opal görüntü, miller trik kaynağı v.b. ile kesme, yayılma, perdahlama, (demir parçaları- - Anfizem, sağ kalp yetmezliği, nın), - Fibröz sideroz (cevher ve okr - Mağnetik demir oksid yapımı ve madencilerinde) kullanılması. - Radyolojik olarak makromo düler

infitrasyon, psödotümöral görü- nüm, - Sağ kalp yetmezliği. C - 2 Alimünyum ve bileşikleri ile (toz veya duman) bronko-pulmomal hastalıkları - Öksürük, nefes darlığı, 3 yıl - Cevherinden alimünyum elde - Bronşit, edilmesi, özellikle boksitten - Non spesifik respiratuvar alüminyum oksidinin elektolitik sendrom, ergitme yolu ile elde edilmesi - En fazla akciğerlerin üst (yapay koruma elde edilmesi). ve orta alanlarında lokalize - Alüminyum tozu elde edilmesi, olan, sınırları iyi belir- özellikle ufalama, eleme ve lenemeyen, bazen çizgi ve karıştırma ile yağsız ince toz leke, bazen dumanlı yüzeyler haline getirilmesi, biçiminde görünüm, perihiler - Alüminyum alaşımlarının yapımı, bölgelerin veapekslerin mu- - Boksit eritme fırınlarındaki sap olmaması, ilerlemiş va artıklarda bulunan pigmentten kalarda plev- mat- Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler -------------------------------- ------------ --------------------------------- ra adhezyonları, subplevral baacılıkta kullanılan bazı boya- büller, spontan pnömotoraks, ların elde edilmesi, adhezyonlar sonucu bronşlarda - Alüminyum hidratın kağıt fabri- deformasyon, kalarında kullanılması (alümin- - Anfizem, sağ kalp yetmezliği, yum sulfat hazırlanması), pis kronik kor pulmonale. suların temizlenmesi, tekstil sanayiinde empermeabilze edici madde olarak, petrol rafinele- rinde bazı katalizörlerin yapımı ve kullanılması, cam yapımı ve alüminyum ve bileşiklerin çeşit- li alaşımlarda kullanıldığı sanayi dalları. C - 3 Sert metallerin tozları ile olan bronkopülmoner hastalıklar - Öksürük, balgam, dispne, - İçine az veya çok tantal veya bronşit, astmatiform nöbet- titan karbid de katılmış wolfram ler, 3 yıl karbit başta olmak üzere basıt - Anfizem, akciğerlerde infilt- veya kompleks metal karbitlerin rasyon, fibrosis, hiluslarda ince toz haline getirilmesiyle genişleme ile birlikte ağ biçi- ham materyal yapımı, minde veya nodüler görünüm, - Sinterleme işlemi için metal to-- Anfizem, kronik for pulmonele, zunun kobalt tozu ile karıştı- sağ kalp yetmezliği, rılması, - Dermatoz. - Elde edilen karışımın sıkıştı- rılarak şekillendirilmesi, - Ön sinterme ve sinterleme işlem- leri, elmas veya korund çarkı ile düzeltme çalışmaları. C - 4 Thomas cürufu ile olan bronkopulmonal hastalıklar - Akut, subakut veya kronik - Thomas cürufunun yapay gübre bronşit, 3 yıl olarak kullanılması için parça- - Antibiotiklere resistans lanması, öğütülmesi, ambalajlan- pnömoni ve bronkopnömoni. ması, taşınması, depolanması, diğer maddelerle karıştırılması, serpilmesi, - Thomas cürufunun ısı geçirgenli- ğini azaltıcı tabaka olarak kullanılması. C - 5 Mesleki bronşiyal astma - Astma nöbetleri (dispne, 1 yıl Toksik - hipererjik biçim: bazı özellikle ekspirasyonda kimyasal maddelerin solunması zorluk), nöbet aralarının ile: normal olması. - İzosiyanat, akrolein, formol, klor platinat, parafenilendia- min, dia-

Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ---------------------------------- ------------ --------------------------------- Anfizem, kronik korpulmonale. zometan, fitalik asit anhidridi, risin, gom arabik, ipeca cuanhae ekstresi gibi. (Kesin tanı için: 1. İşyeri incelemesiyle etkeni saptanır. 2. Provokasyon testleri le nöbetçi etkenle provoke edilir. 3. Yeterli solunum fonksiyon testleri yapılır.) C - 6 Bissinoz - İş haftası birinci gününde gö- 15 gün - Pamuk tozu ile temas, pamuk iş- ğüs sıkışması duygusu, dispne, lenmesiyle ilgili çalışmalar, öksürük, balgam, konjonktiva- öncelikle tekstil sanayiinde larda ve burun mukozasında ir- çırçır, harman - hallaç, tarak, ritasyon, ateş "pazartesi ateşi", vater bölümleri, - Bu belirtilerin sıklaşması, sü- - Keten ve kendir işlenen işyerle- rekli hale gelmesi, ri, fabrikalar, özellikle bunla-- Dispne, anfizem, kronik obs- rın ıslatma, soyma, yumuşatma ve trüktiv akciğer hastalığı tab- iplik bölümleri. losu, 3 yıl - Sağ kalp yetmezliği, kronik korpulmonale. 3 yıl (Tanı için yeterli solunum fonksiyon testleri yapılır.) D GRUBU MESLEKİ BULAŞICI HASTALIKLAR D 1. Helminthiasis - Ankilostomiasis 3 ay - Tünel ve yeraltı maden işleri, - Necatoriasis 3 ay pirinç tarlalarında, killi, nemli toprak zeminde çalışmalar. D 2. Tropik hastalıklar - Malarya, 40 gün - Bu gibi hastalıkların saptandığı- Amobiasis, 30 gün ve tedavi edildiği sağlık örgüt-- Sarı humma, 10 gün lerinde ve kurumlarında veya bu - Veba, 10 gün hastalıkların patojen ajanları - Rekürrent ateş, 12 gün ile çalışılan laboratuvarlardaki- Dank, 10 gün sağlık görevlerinde ve araştır- - Leishmanioz, 7 ay malarında çalışmalar. - Frambosie, 8 hafta - Lepra, 25 yıl - Lekeli humma, 20 gün - Riketsiöz, 20 gün D 3. Hayvanlardan insana bulaşan hastalıklar - Bruselloz, 6 ay - Hayvan gütme, bakma, terbiye et-- Tetanoz, 30 gün me, veterinerlik hizmetleri, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ----------------------- ------------------------- Şarbon, 30 gün - Hayvanlardan elde edi- - Salmonella enfeksiyonları, 30 gün len materyelle veya hay-- Weli hastalığı, 14 gün van artıklarıyla yakın - Kuduz, 2 yıl temas, bunların işlenme-- Ornithozlar, psittakoz, 30 gün si, saklanması, taşınma-- Rekurrent ateş, 12 gün sı (ahır, mezbaha, hay- - Şap hastalığı, 10 gün van taşımacılığı, vete- - Çiçek, 12 gün riner hastaneleri, kasap- Q humması, 30 gün sakadatçı, sucukçu, et - Lekeli humma, 20 gün ve balık konserveciliği,

- Ekinokok humması, 1 yıl süt ve süt mamullerinin - Ruam, 1 ay işlenmesi, mutfak işle- - Bovin tipi tüberküloz. 1 yıl ri, hayvan derisi, kılı, yelesi, yünü, kemik v.b. nin işlendiği, toplandı- ğı, yok edildiği v.b. yerlerdeki çalışmalar.), - Laboratuvarlarda bu has- talıkların etkenleriyle veya hastalanmış hayvanlardan alınmış biyolojik materyalle yapılan ça- lışmalar. D 4. Meslek gereği enfeksiyon hastalıklarına özellikle maruz kişilerdeki enfeksiyon hastalıkları - Viral hepatit, 6 ay - Hastane, dispanser, - Tüberküloz, 1 yıl poliklinik araştırma la- boratuvarı v.b. sağlık kurumlarında çalışmalar. E GRUBU FİZİK ETKENLERLE OLAN MESLEK HASTALIKLARI E- 1 İyonlayıcı ışınlarla olan hastalıklar 1 - Elektromanyetik ışınlar (röntgen ve gama ışınları) 2 - Korpüsküler ışınlar (alfa, beta ışınları, nötron ve protonlar), La- ser ışınları I. Akut ışın sendromu 2 ay - Röntgen ışınları, radyo- a. 400 radlık doz ile (1 rad: iyo- aktif elemanlar, siklotronnize ışın etkisindeki cismin bir ve betatron gibi hızlandı-gr. nın soğurduğu 100 erg'lik rıcılarla tıbta tanı ve enerjiye eşittir): tedavi, 1 inci faz (inisyal faz): iki-üç - Sanayi röntgenografisi, günlük bir süre ile bulantı, kus- - Kristallografi, ma, yorgunluk, geçici hiperlökositoz, - Gama ışınları fotografi- lenfopeni, si, 2 nci faz (latent faz): üç haftalık bir - Kalınlık ve kapanma öl- süre içinde genel belirtiler azalır, len- çümleri, fopeni artar, sonra ilerliyen ağır bir gra- - Sondaj ve yer saptama nulositopeni, tromboteni ve orta derecede gereçleri, bir anemi, - Radyoindikatörler, 3 üncü faz (kritik faz): üç haftalık bir süre - Elektrostatik yüklerin ile genel belirtiler: ateş, enfeksiyon odakları, yok edilmesi, adinami, baş ağrısı, granulositopeni, trombo- - Luminasan boyalar, neni artar, - Cerrahi gereçlerin sterilizasyonu, - Besin maddelerinin kon- - serve edilmesi, - Bazı analiz yöntemlerinin uygulanışı, - Radyoaktif minerallerin çıkarılması ve işlenmesi, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------ ---------- -------------------------------- rajiler ve mide- barsak kanalı - Reaktörlerde araştırma ve ener- şikayetleri, ji sağlama, 4 üncü faz: olgu iyiye giderse - Radyoaktif maddelerin elde edil-dinlenme fazında belirtiler ve mesi ve kullanılmasına yarayan hematolojik dinlenme fazında belirtiler kuruluşlar, ve 4 üncü faz: olgu iyiye giderse - Işınlandırılmış atom yakıtları- hematolojik değişiklikler geriler, veya nın tekrar işleme sokulması, ağırlaşan enfeksiyon veya kanamalarla - Atom artıklarının yokedilmesi,

ölüm. - Radyoaktif materyalin taşınması,b. 700-800 rad'lık ve daha yüksek doz - Araştırma laboratuvarları. ile: Mide-barsak kanalı bozuklukları çok belirlidir, genellikle letaldir, - Birkaç bin rad ile adinami, ataksi, kramplar ile ilk 48 satte ölüm. c. 200 rad ile: hastane tedavisi gereklidir. d. 75 rad altında: görünür, klinik belirti yoktur, sadece kan tablosunda bazı değişiklikler olur. 2. Deri ve mukozalara etki 3 ay - Sınırlı bir deri bölgesine ve 500 rad'dan aşağı bir ışınlama söz konusu ise organ zararı yoktur. - 600 rad'dan on-ondört gün sonra eritem ondört günde kaybolur, hiperpigmentasyon bırakır, - 800 rad ile eritem, deskuamasyon, en fazla üçüncü haftadadır, altı haftada kaybolur, kalan pigmentasyon daha çok ve daha süreklidir (kuru dermit), Eksüdatif ışın dermiti: Bir defalık 100 rad'lık dozdan sonra olur, eritemli büllü, eksudalı deskuamasyon 2 inci derece yanık, 2 ayda spontan sikatris meydana gelir, pigmentasyon ve telen- jektaziler kalır. Gerçek ışın dermiti: ağrılı ülserler var- dır, bunların sikatrisleşmesi aylar sürer ve ağır zararlar kalır. Akut ışın dermiti: kısa sürede birkaç bin rad ile olur, hemen ağrılı bir hiperemi, birkaç saatte Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ----------- --------------------------------Kızarma, şişme ve radyodermit. Geç ışın zararları : bir defada 500 rad'a maruz kalan bir cilt kısmında sonradan en ufak bir doz bile (örneğin güneş ışınları) ağır zararlara yol açar, 5 yıl - Kronik radyodermitte ciltte epitelyoma spinesellülare ge- lişebilir. 3. Göze etki: 5 yıl - 500 rad ile bir haftada göz kapağı iltihabı ve konjonktivit, daha sonra kornea ilti- habı, nekroz, telanjektazi, bulbusda ülserasyon, ret- raksiyon, maruz kalma uzar- sa lensde bulanıklık. 4. Hemetopoeze etki (kronik) : 10 yıl - Spesifik değildir; panmiye- lopati, aplastik anemi, löko- peni, lökositoz. - Lökozlar. 5. Kemiklere etkı 10 yıl - Nekroz ve spontan fraktürler

- Kötü tabiatlı (maligne) tü- mörler, osteosarkom, parana- sal sinüslerde, processus mas- toidus'de tümörler, 6. Akciğer kanseri : 10 yıl - Bronşiyal karsinom gibi, 7. Gonadlara etki : 2 yıl - Geçici veya sürekli sterilite, amenore, oligo veya azosper- mi, fertiliteyi azaltan en küçük doz 150 rad'dır. Kesin tanı için: 1. Dıştan etki yapan ışınların ölçülmesi, parsiyel ve global dozimetri, 2. İç kontaminasyonun ölçülmesi için total veya parsiyel beden spektromet- risi yapılır. 3. Işına maruz kalınan işlerde çalışanların özel kuruluşlar tarafından sü- rekli denetimin ve hastalıkları halinde bu denetimi sonuçlarından yararlanılır.) E - 2 Enfraruj ışınları ile katarakt - Lensin arka kutbundan başlı- 3 yıl - Cam sanayiinde ergimiş cam, çe- yan bulanıklık, ön kapsüldeki lik yapımında ve dökümhanelerde, yüzeysel lamellerinin ayrıl- ergimiş ve akkor haline gelmiş ması, bulanıklığın bütün lense her türlü maden karşısında ça- yayılması, görme zorluğu, lışma, haddehaneler, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------- ----------- --------------------------------- - Yüz cildinde kahverengi, kır- - Saç yapımı, karpit yapımı, mızı pigmentasyon, telenjek- - Ergimiş materyalin içinde bulun- taziler. duğu kaplar (ergitme fırınları, potalar). E - 3 Gürültü sonucu işitme kaybı - Korti organındaki sensor- 6 ay - Çekiçle, özellikle hava basınçlı yel hücrelerin zarara uğra- çekiçlerle kaporta ve perçin iş- masına ve kokleadaki deje- leri, neratif değişikliklere bağlı, - Metallerin, saç levhaların had- çoğu kez iki taraflı irrever- delenmesi, perdahlanması, yüzey- sibi,maruz kalma sona erdik- lerinin düzeltilmesi, buhar ka- ten sonra ilerlemeyen işitme zanlarındaki kazan taşlarının zorluğu veya kaybı, gürül- parçalanıp çıkarılması, hava bas- tüye uzun süre maruz kalmada malı kumla temizleme ve metal püs- iki dönem vardır : kürtme işlemleri, a. İşitme yorgunluğu : - Kakma, zımbalama, çekişleme, per- - Salt sensoryel, geçici bir işit- çinleme, me azlığıdır, - Bazı testereler ve planya makine- b. Manifestasyon dönemi : leri, - İşitme azlığı veya kaybı irre- - Dokuma tezgahlarında mekik vurma- versibidir, odiogramda tipik sı, tekstil sanayiinde gürültü olarak başlangıçta 4000 Hz. yapan diğer makine ve tezgahlar, lik frekanslarda -V- şeklinde - Maden cevherlerinin parçalanması, bir düşme görülür, sonra bu kırma değirmenler, çekiçli, bil- 500-2000 Hz. lik frekans alan- yalı değirmenler, titreşimli elek- larına da yayılır; konuşmayı ler, işitme zorluğu bu alanlarda - Metal taşıyıcıların otomatik yük- ortalama 35 desibellik bir lenmesi, işitme azalmasına uyar. - Taş kesme, - Gaz türbinleri, kompresörler, as- piratörler, - Şahmerdan, buldozer, ekskavatör gibi gürültülü araçlarla yapılan çalışmalar (cadde,ev yapımı v.b.) - Motorların (pistonlu, jet v.b.) muayene edildikleri ve onarıldık- ları, teste tabi tutuldukları iş- yerleri, - Tarak dubaları, demiryolu, deniz- yolu araçlarında kullanılan diezel

motorları makine daireleri, - Havayolları (yer personeli, makinistler, uçucu personel v.b.) - Taşınabilir motorlu testerelerle ağaç kesimi, - Müzikçiler (caz). (I - Gürültü zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesi için gürültülü işte en az iki yıl, gürültü şiddeti sürekli olarak 85 desibelin üstünde olan işlerde en az 30 gün çalışılmış olmak gereklidir. II - Kesin tam için: 1 - Bilateral eşit odiogramı Yapılmalıdır. Değerlendirme sırasında 40 ya- şından sonra her yaş için yarım desibellik düşme fizyolojik azalma olarak hesaplanmalıdır. 2 - Odiometre, konuşma ve ton odiometresi olarak yapılmalıdır, fısıltı se- si ile yapılan konuşma odiometrisinin değeri yoktur. 3 - İş yerinde sağlığa zarar verecek derecede gürültü bulunduğu saptanma- lıdır. 4 - Varsa işe girişte ve periodik kontrol muayenelerinde çekilmiş odiog- ramlardan da yararlanılmalıdır. 5 - İşitme zararına yol açan travmatik, toksit, medikamentöz ve dejeneratif diğer etken ve nedenler giderilmelidir.) E - 4 Hava basıncındaki ani değişmelerle olan hastalıklar. Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ---------------------------------- ----------------- ------------------------- Akut: 3 gün - Yükseklerdeki uçuşlarda - normal basınçtan yüksek basın- uçak iç basıncının ani ca ani geçişte baş ağrısı, ku- olarak düşmesi, lak ve diş ağrıları (özellikle - Yüksek basınçlı ortamda sağlam olmayan dişlerde), den (caisson) çalışma, ge bozukluğu, - Solunum cihazları taşı- - Normal basınçtan alçak basınca yan dalgıçlar, ani geçişte kulaklarda, yüz si- - Bunların süratle normal nüslerinde, ağrı, karın ağrıla- basınçlı ortama geçmele- rı, bilinç kaybı, ri (son iki durum için). - Yüksek basınçtan normal basın- ca ani geçişte kaşıntı, subku- tan anafizem, kas ve eklem ağ- rıları, dispne, kulak çınlaması, - İşitme kaybı, baş dönmesi, hipertermi, ödem, taşikardi, stenokardi, asfeksı, gaz am- bolosi, sonucu miyokard infark- tüsü, nervöz bozukluklar, (öfo- rı, psişik bozukluklar, epilepsi, felçler), - Felçler (en çok alt ekstremi- terlerde) ve (Menier sendromu kalıcıdır) Geç zararlar: 10 yıl - Kemik nekrozları, epifizlerde deformasyon (en fazla pelvis ve omuz kemik ve eklemlerinde) (Gerektiğinde rutin radyografik muayene yanında femur ve humerus başı tomografisinden yararlanılır.) E - 5 Titreşim sonucu kemik - eklem zararları ve anjönöratik bozukluklar Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ----------------------------- ------------------ ------------------------------

- Sırt ve bel ağrıları, ver- - Yapı makina ve araçlarını tebralarda artrozik değiş- kullanma, meler, disk hernisi, visse- - Helikopterle uçuş, roptoz, 2 yıl - Zeminde titreşime yol açan - Dirsekte kemik-eklem zarar- sabit makineler, ları (eklem aralığında da- - Elle kullanılan hava kompre- ralma, ekzostoz, osteoliz, sörlü gereçler (testere, ostooskleroz). Ayni şeyler freze, zımparalama, perdah- daha ender olarak omuz ve lama, delme v.b. makineleri) el eklemlerinde görülür, bunların madenlerde, taş - El bilek kemikleri zarar- ocaklarında, tersanelerde ları: çelik sanayiinde, metalurji- ağrı, el gücünde azalma, os- de, yapı işlerinde, ormancı- teokondroz, Kienböck hasta-- lıkta kullanılmaları, lığı, fraktür, psödoartroz, Ayakkabı sanayiinde, derile- - Vasomotor bozukluklar, par- rin düzeltilmesinde vibras- maklarda iskemi, sensi bilite, yonlu makina kullanılması. bozuklukları, ağrı, Raynaud sendromu, ender olarak gangren, - Yüksek frekanslı vibrasyon- larda (dakikada 10.000 - 50.000 gibi) : elde ve parmaklarda trofik ve sensitiv bozukluklar, parestezi, kramplar, kaslarda atrofi, ( Tanı için: 1. Kemik- eklem zararlarında; radyografik inceleme, 2. Anjionorotik bozukluklarda; a. Termoelement aracılığı ile orta parmağın dorsal yüzünde cilt sıcaklığı ölçümü " vardiyanın sonunda başlangıçtakinden 5-6 C¼ fazla olmalı" b. Bağlanarak 2 dakika dolaşımı durdurulmuş parmağın tekrar ısınması için 75 saniyeden fazla zaman geçmesi, c. Parmak pletismografisi, gibi yöntemlerden de yararlanılır.) E - 6, a Sürekli lekal baskı sonucu artiküler bursaların hastalıkları - Aşağıda belirtilen bölgeler- 3 ay - Diz çökerek yapılan çalışma- deki burs cidarlarında kalın- lar (yer temizleyicileri, laşma, eksuda, hemoraji, hig- parke döşeyiciler, bahçivan- rema, kronik bursit, kireçlen- lar, bazı onarım işleri, kal- me, hareket zorluğu, üstteki dırım döşeyicileri), ciltte indurasyon, iltihap, - Ata binenlerde, ağrı, fistül. - Terzilerde, - Bursitis prepatellaris, - Marangozlarda, - Dizin iç yüzeyinde bursit, - Madencilerde, - Eksternal malleolar bursit, - Dirsek dayalı olarak çalışan- - Presternal bursit, larda, Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ------------------------------ --------------- ------------------------------ - Boyun vertebraları prosessus spinalislerinde (önce- likle servikal 7 de) ve supakremiyodeltoidal bursit, - Retro-olekraneat bursit, E - 6, b Aşırı yükleme sonucu veter, veter kılıfı ve periest hastalıkları A. Tendosinovit - Aşağıda belirtilen bölge- 3 ay - Garson, kasiyer, ciltci, lerde lokal şişme, ağrı piyanist, dikişçi, daktilo, hareket lokal şişme, ağrı, arabacı, çamaşırcı v.b. hareket zorluğu, palpas- - Sürekli kaldırma, çekme iş- yonla krepitasyon. (par- leri, ağır eşya taşıma, kü- makta ve en fazla başpar- rek çekme, makta), - Piyanist, duvarcı, trampet- - Ekstansor kasların veter çilerde, kılıfının daralması ile - Kolun iş gereği sürekli ab- sitenozan tendosinovit düksyon durumunda olduğu gelişebilir sponton ve- hallerde,

ya basma ile şiddetli, ağrı, ilerleyen ve irreversibi hareket sı- nırlanması (Quervain hastalığı) - Dirsek tendosinoviti - Müskülüs fleksor karpi radiyalis ve müskü- lüs ekstansor karpi ulnaris tendesineviti, - Müskülüs supraspinatus, müskülüs tibiyalis ante- riyör tendosineviti. B. Periostit - Kasların kemikleri ya- 3 ay - Uzun saplı gereçlerle (çe- pıştıkları yerlerdeki kiç, uzun tornavida, somun priost'un aşırı yük- anahtarları v.b.) çalışma- lenmesi ve yineleyen larda, taş kırma, duvarcı- periost yırtılmaları lık, toprak kazımı, elle sonucu lokalize ve şid- ağır kaldırma v.b. işlerde. detli ağrı, hareket - Ön kol kaslarının aşırı yük- zorluğu, epikondilit lenmesini gerektiren işler, (tenis dirseği) - Uzun zaman yürüyen veya - Metatarsların periostiti, ayakta duranlarda, - Olekranalji (triseps ala- - Yıkma çekiçleriyle çalışan- nında periostit), larda, - 2 ve 3 üncü metakarp böl- - Raspa, perdahlama v.b. iş- gesi, ön kol fleksor kas- lerde. ları periostit, - Ayrıca omuzda, Aşil veteri bölgesinde, krista ilyaka ve vertabraların prosessus apinalislerinde de periostit olabilir. E - 6, c Maden ocağı ve benzeri işyerlerindeki meniskus zararları Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri Süresi başlıca işler ------------------------------ -------------- -------------------------------- - Yineleyen mikrotravmalarla 3 ay - Uzun süre diz çökerek veya çö- meniskus, kısmen veya tama- melerek yapılan işler (maden men eklem yüzeyinden ayrıl- ocağı işçileri, yer döşemecile- ma, ağrı, ani eklem hare- ri, parkeciler, kaldırım döşe- ketsizliği, eklem faresi yiciler v.b.) oluşumu. E - 6, d Fazla zorlama sonucu vertebra prosessuslarının yırtılması - Boyun alt ve göğüs üst böl- - Kürekle çalışma, gelerindeki vertebralar - Ağır yük taşıma. presuslarında yırtılmalar, ağrı ve hareket zorluğu 1 ay E - 6, e Sürekli lokal baskı sonucu sinir felçleri (genellikle yüzeysel seyreden motor sinirlerde) - - Aşağıda belirtilen sinirle- 6 ay - Hava kompresyonlu gereçlerle rin seyrettiği yerlerde yor- çalışma, gunluk, parestezi, uyuşma, - Dirseklere dayanarak veya avuç- karıncalanma, motorik felç ve lardan güç alınarak yapılan iş- trofik bozukluklar, ler; süt sağma, klişecilik, cam - Nervus ulnaris ve nervus me- kesme ve yontma keski ile ça- dianus felci lışma, ayakkabıcılık, telefon - Karpal tünel sendromu (nervus santralcılığı, medianus felci ile ilgili) - Ağaç kesme, demircilik kürekle - Nervus torasikus longus, ner- çalışma, spor (disk, çekiç, vus dolsalis skapula, nervus cirit), aksillaris felçleri, - El bileğinin sürekli, aşırı - Nevrus fibularis kommunis ekstansiyonu ile yapılan işler felci, (ütü, çamaşır yıkama, kumaş ve- - Nervus tibialis felci, ya başka maddeleri kesme, biç- - Nevrus radialis felci (ender). me, bisiklete binme.) - Ağır yüklerin omuzda taşınması (hamallık, mobilya, çuval taşı- ma), - Uzun süre çömelerek çalışma (taş parke döşeme, asfaltlama

işleri, bahçivanlık, kundura mağazası tezgahtarlığı). - Yere dayanarak diz çökmüş durumda çalışma (parke, fayans, v.b. döşeme, bahçıvanlık). - Müskülüs brakiyoradiyalis'in yineleyen kontraksiyonu ile yapılan işler (trampet çalma, şöförlük v.b.) (Kesin tanı için elektrodiyagnostikten yararlanılır.) E - 6, f Kas krampları Yükümlülük Hastalık tehlikesi olan Hastalıklar ve belirtileri süresi başlıca işler ---------------------------------- ----------- --------------------------------- İş gereği yapılması gereken - Belirli kas veya kas grupları- hareket ile ilgili kas veya nın sürekli olarak aynı hare- kas gruplarında tonik kramp ketinin yapılması sonucu yük- oluşumu 1 ay lendiği haller (daktilo, te- leks, telgraf maniplesi, v.b. ile çalışma), müzisyenler (keman, piyano v.b.) bale yapanlar, devamlı yün ve pamuk eğirme v.b. E - 6 grubundaki bütün arızalarda kesin karar için etraflı bir iş analizi ve arıza ile saptanan çalışma şekli arasında tam bir uygunluk gereklidir. E - 7 Maden işçileri nistagmusu - Çok defa rotasyon nistagmusu, - Yeraltında uzun süre çalışan- bazen vertikal, ender olarak larda, horizontal veya eğri nistagmus- - Karanlıkta uzun süre çalışan- tur. Yukarı bakma ile artar, larda, aşağı bakma ile azalır; frekan- - Gözün uzun süre belli bir nok- sı dakikada 100-400 arasındadır. 6 ay taya bakmasını gerektiren işlerde, (lokomotif, makinist v.b.) - Görme bozukluğu, baş dönmesi, akomodasyon bozukluğu, güvensiz- lik duygusu.

------------------------------------------------------------------------ | 26.5.1972 TARİH VE 7/4496 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARI | | İLE YÜRÜRLÜĞE KONULAN TÜZÜĞE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN | | TÜZÜKLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTEREN ÇİZELGE | |----------------------------------------------------------------------| | | | Ek ve Değişiklik Getiren Tüzüğü | | Yürürlüğe Koyan Kararnamenin | |----------------------------------------------------------------------| | | | Farklı Tarihte | Yürürlüğe | | Tarihi | Numarası | Yürürlüğe Giren | Giriş Tarihi | | | | Maddeleri | | |--------------|--------------|--------------------|-------------------| | 12.11.1978 | 7/16989 | - | 23.3.1979 | | 13.3.1981 | 8/2532 | - | 8.4.1981 | | 31.5.1985 | 85/9529 | - | 3.7.1985 | | 12.5.1991 | 91/1767 | - | 26.5.1991 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | ------------------------------------------------------------------------ TÜZÜKLER, AĞUSTOS 1991 (Ek - 8) --------------------------------------------------------------------------- | | | 26.5.1972 TARİH VE 7/4496 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARI | | İLE YÜRÜRLÜĞE KONULAN TÜZÜĞE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN | | TÜZÜKLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTEREN ÇİZELGE | | | |-------------------------------------------------------------------------| | Ek ve Değişiklik Getiren Tüzüğü | | Yürürlüğe Koyan Kararnamenin | |-------------------------------------------------------------------------| | | | Farklı Tarihte | Yürürlüğe | | Tarihi | Numarası | Yürürlüğe Giren | Giriş Tarihi | | | | Maddeleri | | |-------------|--------------|---------------------|----------------------| | | | | |

| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |-------------------------------------------------------------------------| ÿ

endekse geri donbatiosgb.com.tr/dosyalar/mevzuat/mevzuat_85.doc · web viewcı miyokart...

Documents