7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

1/23

GAZMEND SOPA

E DREJTA PROCEDURALE CIVILE

P-1. Procedurat civile gjye!ore

E drejta procedurale civile permban rregulla mbi organizimin e gjykatave i d!e te organeve

"e kane per detyre te ba!kpunojne me gjykata# Ajo poa!tu permban ed!e rregulla perraportet procedurale te cilat krijo!en midi ubjekteve procedurale#

Llojet e "rocedurave gjye!ore civile$

Procedura #o$te!ti%ore e!te ecuri "e ndi"et me ratin e d!enie e mbrojtje gjy"eoreper te drejten ubjective# Proceduren i terei e perbejne veprimet te cilat i kryejne ubjketet e

nje procei kontetimor# %eto veprime i kryejne tri ubjekte kryeore te proceit gjy"eor&

paditei' i pdaituri' d!e gjykata#Padite e!te peroni i cili para"et kerkee ne gjykate me "ellim "e ti jepet mbrojtja

gjy"eore per te drejten e tij ubjective civile#

( paditur e!te peroni kunder te cilit kerko!et mbrojtja gjy"eore#Gjykata e!te ubjekti i trete i cili me ane te vendimit e jep mbrojtjen gjy"eore ne )jale#

Me kontet kuptojme ituaten kur nje peron pretendon e i takon nje e drejteubjektive civilendaj peronit tjeter* ndera ky e mo!on ekzitimin e aj #

Procedura "er%&arue!e$ perbe!et prej veprimeve te cilat i kryejne ubjektet e intereuara&kreditori +paditei, ne njeren ane d!e debitori +i padituri, ne anen tjeter # %jo procedure vi!et

ne veprim ne baze te vendimit me te cilin gjykata e ka detyruar te paditurin "e te illet ne

menyre te caktuar# Nee i padituri nuk ka vepruar ne menyre te tille mbrenda a)atit te caktuar*ate!ere paditei ka te drejte "e me kerkee ti drejto!et gjykate kompetente per ekzekutimin e

vendimit me d!une#

Procedura jo#o$te!ti%ore - perbe!et nga veprimet procedurale "e kry!en nga ubjektet ecaktuara me "ellim te rregullimit te nje raporti te caktuar* te ndry!imit te tatuit te nje

peroni* t!emelimit apo ndry!imit te nje te drejte paurore* etj

'uri%et juridi#e

Gjykatat jane te pavarura d!e ato u!trojne )unkionin e tyre ne baze te ku!tetute* ligjit d!e

akteve tjera juridike# Procedura kontetimore* jokontetimore d!e permbaruee rregullo!en

ekkluzivi!t me ligj* prandaj mund te t!u!et ed!e e ligji e!te burim kryeor#

P-(. Procedura #o$te!ti%ore

%onteti juridiko civil lind ne me te dy peronave# .ileine e paleve ne gjykim ata e )itojnene momentine para"itje e padie ne gjykate# Per ekzitimin e proceit kontetimor nevojitet

ekzitimi i tri ubjekteve& palet d!e gjykata# Palet ndergjygjee jane& i padituri d!e paditei#

Paditei me padi e cakton te paditurin# Gjy"tari per zgjid!jen e kontetit te paleve cakto!et

nga ligi d!e me aktin mbi ndarjen vjetore te puneve ne gjykate# Pervec ketyre tri ubjektevene procein kontetimor mund te para"iten ed!e ubbjkete te tjera i& per)a"euei ligjor i

pale* prokurori publik* de!mitaret* ekpertet* interpreti d!e procembajtei#

P-). Pari%et e "rocedure! #o$te!ti%ore

Ne proceduren kontetimore nji!en /0 parime& 1*parimi i publicitetit' (*parimi i degjimit te

paleve' )* parimi i diponibilitetit' +*parimi i e vertete materiale' ,*parimi i vlereimitliri!t te provave' * parimi i ndermjeteie' * parimi i !)rytezimit me mirebeim te

veprimeve procedurale' /*parimi i oralitetit' 0*parimi i d!enie e ndi!me juridike pale e

paud!ezuar' d!e 1*parimi i ekonomie e gjykimit#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

2/23

Pari%i i "u&licitetit - me ku!tetute e!te parapa e !"yrtimi i ce!tjeve ne gjykate be!etpubiki!t# Poa!tu me ku!tetute jane parapa ratet ne te cila mund te perja!to!et publiku* e

keto jane ratet kur e!te ne pyetje ruajtja e )!e!teie * moralit* intereit te pale e mitur#

Pari%i i degji%it te "aleve$ipa ketij parimi gjykata ka per detyre "e para e ta japvendimin meritor* cdonjere pale t1ia jap mundeine "e ta para"e mendimin e vet kid!ur me

ce!tjne mbi te cilen vendoet#

Pari%i i di!"o$i&ilitetit $ ipa ketij parimi* paditeit i nji!et e drejta "e proceduren e

inicuar me padi ta per)undoj me ter!e"je te padie apo me !e"je dore nga kerkeepadia* apome pajtim gjy"eor +ujdi,#

Pari%i i !e vertete! %ateriale $ Sipa ketij parimi* para e te mirret vendimi meritor*

gjykata du!et "e me aktei te vertetoj gjendjen )aktike ne te licen mbe!tetet kerkeepadia#

Pari%i i vlere!i%it liri!2t te "rovave-ipa ketij parimi* gjykata du!et "e liri!t ti vlereoj

provat* pra nuk e!te e lid!ur me ndonje rregull per vlereim te provave#

Pari%i i "a$der%jete!i!e $ ipa ketij parimi* gjykata me ane te !"iave peronalenjo)to!et me natyren d!e permbajtjen e mjeteve provuee* pra pa ndermjeteimin e tjeterkujt

vendo per vleren e provave# %y parim nuk zbato!et ne proceduren intancionale epe te ne

vendoet ne baze te !kreave#

Pari%i i !23ryte4i%it %e %ire&e!i% i te drejtave "rocedurale$ ipa ketij parimi titullari i

nje te drejte nuk gu2on "e ta ke"perdor ate# Pra ipa ketij parimi* titullarit i nji!et nje edrejte me "ellim "e te !)rytezo!et per ate "e e!te dedikuar e jo per "ellime te tjera# %emi

ke"perdorim te autorizimeve procedurale p#! kur kreditori ngre padi duke menduar edebitori nuk do te mud ta bind gjykaten e e ka !lyer bor2!in * pai nuk ka kurr)are prova!

per nje gje te tille# Gjykata mund ta denoj me te !olla palen* per)a"euein e aj d!e

nder!yrein nee me veprimet procedurale e kane ke"perdorur rende ndonje te drejte#

Pari%i i oralitetit $ Per komunikim midi paleve ekzitojne dy )orma& )orma orale d!e

)orma me !krim# 3orma orale ekziton kur gjykata paleve d!e palet gjykate ia !pre!in

mendimet drejtperdrejt me goje' d!e )orma e !kruar ekziton kur palet kerkeat* !krimet*propozimet e tj i perpilojne me !krim#

Pari%i i d2e$ie! !e $di2%e! juridi#e "ale! !e "aud2e4uar $ %y parim tregon e gjykata

e!te e obligue!me "e ta ud!ezoj palen e cilat veprime procedurale du!et ti kryej i d!e tanjo)toj me paojat e mokryerje e ketyre veprimeve# Pra ky ud!ezim ka te beje vetem me

veprimet procedurale e jo ed!e per te drejtat materialo juridike#

Pari%i i e#o$o%i!e !e gjy#i%it$ Sikure cdo aktivitet ed!e aktiviteti procedural du!et te

kry!et ne ko!e a me te !kurter* me a me pak pune d!e a me pak !ar2!ime e ne anen tjeterte jete e)ika#

P-+. 5o%"ete$ca e gjy#atave

Gjykatat kane tri lloj kompetenca!& kompetenca lendore* tokeore d!e )unkionale#

5o%"ete$ca le$dore$ e!te ai lloj kompetence ne baze te e cile gjykatat kane te drejte

d!e detyre te gjykojne dia ce!tje juridike per !kak te llojit* natyre d!e vlere e objektit te

tyre#5o%"ete$ca to#e!ore $ e!te ai lloj kompetence ne baze te e cile gjykata "e e!te

kompetente ne pikpamje lendore* mund te gjykoj ndonje ce!tje juridike "e ka lid!je me

territorin ku kjo gjykate e z!villon veprimtarine e aj# Pervec me ligj* kompetenca tokeoremund te cakto!et ed!e me mareve!je te paleve * e ne ratet e parapara me ligj ed!e me

vednim te gjykate e larte# %ompetenca tokeore e caktuar me ligj e!te e )orme e

pergjit!!me oe e poacme# Ndera kompetenca tokeore e poacme e!te oe ekkluziveoe e zgjed!ur oe ndi!mee oe retorzive#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

3/23

Kompetenca tokesore e pergjithshme Sipa keaj kompetence* paditei mund ta ngripadine kunder te paditurit ne gjykaten ne territorin e e cile pala e paditur e ka vendbanimin

apo vend"endrimin#

Kompetenca tokesore ekskluzive Me rregullat per kete komptenece* cakto!et gjykata e cilaekkluzivi!t do te jete kompetente "e ta zgjid! kontetin konkret# %ontete te tilla jane ato te

cilat kane te bejne m e endet e paluajt!me* d!e ne keto rate gjykata ekkluzivi!t

kompetente jane ato ne territorin e e cile gjindet endi i palujet!em#

Kompetenca tokesore e zgjedhur Per kete kompetence* paditei autorizo!et "e te zgjed! epadine a do t1ia para"ee gjykate e cila ka kompetence tokeore te eprgjit!!me* apo

gjykate te cilen e ka caktuar ligji ipa intereit te te paditurit# %ontete e tilla jane ato

)amiljare* kontetet lid!ur me u!"imin ligjor* etj#Kompetenca tokesore ndihmese Me rregullat per kete kompetence mundeo!et caktimi i

gjykate "e do te jete kompetente ne ratet ne te cilat nuk mund te zbato!en rregullat "e

vlejne per kompetencen e pergjit!!me tokeore %e!tu pra mundeo!et "e paditei padineta para"et ne gjykaten e !tetit tone* ed!epe per te paditurin nuk ekziton kompetenca e

pergjit!!me tokeore #

Kompetenca tokesore retorsive Nee ne !tetin e !uaj !tetai i jone mund te paditet negjykatene cila ipa 4P% nuk do te i!te kompetente* ate!ere ed!e kunder !tetait te !tetit

te tille ne vendin tone mund ti para"itet padia ne baze te te njejtit kriter#5o%"ete$ca 3u$#cio$ale Me rregullat e keaj kompetence cakto!et kompetenca e

gjykatave per vendoje per mjetet e goditje e vendimeve apo per kryerjen e puneve tecaktuara# Pra ipa ketij parimi be!et ndarja e itancave midi gjykatave te ndry!me* apo

ndarja e puneve midi kryetarit te trupit gjykue d!e trupit gjykue ne terei#

5o%"ete$ca #o$tra#tuale Palet me marreve!je ne me tyre* mund te vendoin "e nece!tjen e tyre juridike te gjykoj gjykata e cila ipa rregullave ligjore nuk do te i!te

kompetente pikpamje tokeore per nje gje te tille#

5o$3li#ti $e lid2je %e #o%"ete$ce$ %ur gjykata te cile i e!te para"itur padia*kontaton e nuk e!te kompetente * ajo me aktvendim !pallet jokompetente d!e

lenden ia dergon gjykate per te cilen mendon e e!te kompetente# Nee ed!e kjo

gjykate mendon e nuk e!te kompetente* ate!ere krijo!et kon)likti i kompetencave#Ne rate te tilla* gjykata e dyte* pa d!ene vendim lenden ia dergon gjykate me te larte

"e e!te ed!e e perba!ket per gjykatat ne kon)likt* e pataj kjo gjykate vendo e cila

e!te gjykata kompetente# %ur bien ne kon)likt dy gjykata* ate!ere kon)liktin e zgjed!

gjykata e "arkut e te njejtit territor i gjykatat komunale# %ur ato i takojne ddygjykatave te "arkut* ate!ere kon)liktin e zgjed! gjykata upreme d!e kunder vendimit

te keaj gjykate nuk lejo!et ankimi* epe e!te i natyre adminitrative#

5o%"ete$ca e gjy#atave $e #o$te!tet %e ele%e$t $der#o%&etar $ Perku)izimi ikompetence ne me te gjykatave tona d!e atyre te !uaja be!et ipa rregullave mbi

kompetencen gjy"eore nderkombetare#%ompetencen nderkombetare du!et dalluar nga ajo

tokeore# 5regullat per kete kompetence gjykate one i japin pergjegje ne pyetjen e a

e!te kompetente apo jo per ce!tjen juridike me element te !uaj#.aktimi i kompetence tokeore nga gjykata e larte $ .aktimi i kompetence tokeore nga

gjykata e larte be!t ne )orme te delegimit apo ne )orme te ordinimit#

Sipa rregullave te delegimit* gjykata e larte e cakton gjykaten e cila do te gjykoj ce!tjenjuridike ne vend te gjykate e cila e!te e parapare me 4P% i kompetente#

Ordinimi be!t kur ipa dipozitave te ligjit nuk mund te kontato!et e cila gjykate e !tetit

tone e!te kompetente ne pikpamje tokeore# Ne rat te tille ate e cakton Gjykata Suprememe propozim te atij "e mendon me ngre padi#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

4/23

Va42di%i i #o%"ete$ce! $ %ompetencen e aj gjykata e cmon duke i marre paray!rret!anat "e ekzitojne ne momentin e ngritje e padie#Ndry!imet "e kane ndod!ur pa

momentit

P-,. Per&erja e gjy#ate! d2e "erja!2ti%i i gjytarit $ga gjy#i%i

Per&erja e gjy#ate! $ Me perberje te gjykate kuptojme perberjen ne te cilen ajo gjykon

lid!ur me nje ce!tje# Me dipozita per perberjen e gjykate para!i!et e a do te gjykoj trupigjykue apo gjy"tari i vetem# 6rupi gjykue i gjykate e !kalle e pare perbe!et prej tre

anetarevedy nga te cilet jane porot* ndera i treti e!te gjy"tar pro)eional#

Gjykata e !kalle e dyte gjit!mone vepron ne trup gjykue te perbere prej tre gjy"tarevepro)eional#

%ur vendo per revizion apo per kerkeen per mbrojtje te ligj!merie* trupi gjykue i

jgykate upreme perbe!et prej 7 gjy"tareve pro)eionale#

Perja!2ti%i d2e re#u4i%i i gjytarit $ga gjy#i%i $ Ne gjykim mund te ekzitojne

rret!ana te ndry!me te cilat mund te jellin ne dy!im objektivitetin d!e paaneine e

gjy"tarit# Dia nga rret!anat e tilla e perja!tojne gjy"tarin e2 lege nga gjykimi* kure tetjerat ndikojne "e me vendim te kryetarit te gjykate te be!et rekuzimi i gjy"tarit# S!ka"e te

perja!timit te gjy"tarit ne ligj jane te numruara takativi!t d!e !pre!imi!t# 5ate tte tillakemi p#!# kur gjy"tari e!te pale oe per)a"eue i pale* ba!kreditor apo ba!kdebitor i

pale* kur e!te i gjinie e gjakut me palen +ne vije te drejte pa ku)i e ne vije te tert!orte derine !kallen e katert* etj,#

P-. Palet d2e "er3ae!i%i i tyre $e gjy#i%

Palet $e "roce!i$ #o$te!ti%or $ Ne procein kontetimor gjit!mone para"iten dy pale'

paditei d!e i padituri# Subjekti i e drejte +peroni )izik apo juridik, e )iton cileine e pale

paditee apo te paditur me vet )aktin e para"itje e pdie ne gjykate# ( padituri pra be!etpale pa vullnetin e tij#

Peroni )izik* zoteine per te "ene pale e )iton nga momenti i lindje* ndera peroni juridik

"e nga momenti i regjitrimit te tij ne regjitrin perkate#Peroni )izik zoteine per te vepruar +zoteine procedurale, e )iton ne mo!en /8 vjecare #

Pala nen mo!en /8 vjece nuk e ka zoteine per te vepruar* por kete e kryen ne emer d!e

llogari te tij per)a"euei ligjor +prindi apo kujdetari,#

Per3ae!ue!it e "aleve $ Ekzitojne tri lloj per)aeuei! te paleve& per)a"euei ligjor*per)a"euei i peronit juridik d!e per)a"euei me procure#Perfaqesuesi ligjor$ jane prindi d!e kujdetari# %eta per)a"eue nuk i emeron vete pala#

Autorizimet e per)a"eueit ligjor dalin drejtperdrejte nga ligji apo nga organi i kujdetarie#6e miturin i cili nuk e!te nen kujdetari e per)a"eojne te dy prinderit d!e ata "e te dy

)to!en ne gjykim* mirepo* per)a"eimi konidero!et i rregullt ed!e nee ne gjykim para"itet

vetem njeri prej prinderve# E njejta vlen ed!e per peronat mad!orte cileve u e!te vaz!duar

e drejta prindore# Per)a"euei ligjor ka te drejte "e ne emer te pale ti kryej te gjit!aveprimet procedurale #Perfaqesuesi i personit juridik$ Peronat juridik marrin pjee ne "arkullimin juridik perme

peronave )izik # %eta per)a"eue zakoni!t cakto!en me tatutin e tyre d!e ata kryejneveprime procedurale ne emere te peronave juridik#Perfaqesuesi me procure- Pala ka te drejte "e gjykimin ta percjell peronali!t apo perme

per)a"eueit te zgjed!ur#Autorizimi per per)a"eue "u!et procure# Prokura mund te jete epergjit!!me* "e d#m#t!# e per)a"euei autorizo!et "e ti kryej te gjit!a veprimet

procedurale* ndera prokura e vecante e!te ajo ne te cilen cakto!en vetem nje numer i

caktuar i veprimeve#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

5/23

Legjitimimi i perfaqesuesit $ Per)a"euei e!te i detyruar "e gjykate t1ia para"et prokurenme !krim "y! ne ratin e pare te kryerje e veprimit procedural# Per)a"euei me procure

mund takaloj prokuren e tij ed!e ne peronin tjeter* d!e ne ate rat* ai peron nuk e

per)a"eon per)aeuein e pare por e per)a"eon palen# Ed!e pala ka te drejte "e te para"itetne 9ance gjy"eore e ba!ku me per)a"euein e tij#

P-. Ve"ri%et "rocedurale

:eprimet procedurale mund te jene me !krim d!e gojore# Palet veprimet e tyre i kryejne neinterein peronal* ndera veprimet e gjykate jane akte juridike te organit !teteror#

Ve"ri%et "rocedurale te gjy#ate! $ Si veprime procedurale te gjykate numero!en&

ud!e!e"ja e proceit gjy"eor' perpilimi i proceverbaleve' vendoja per ce!tjet e natyreprocedurale d!e materiale' dergimi d!e dorezimi i !kreave te ndry!me# ;ellimi i te gjit!a

ketyre veprimeve e!te d!enia e vendimit meritor mbi kerkepadine#

Ve$do!ja d2e ve$di%et gjye!ore$ Me vendo ne proceduren kontetimore* do te t!otte)ormulo!et nje urd!er konkret i !tetit# :endoja e!te nje operacion mendor d!e logjik me

te cilen gjendja )aktike e kontatuar gjate procedure vi!et ne nje norme te caktuar# :endimin

e )ormulon d!e e !"ipton gjy"tari individual apo kryetari i trupit gjykue ne emre te trupitgjykue#

5riteret e #la!i3i#i%it te ve$di%eve gjye!ore $ :endimet gjy"eore mund te jenedetyruee* konitutive apo declarative# Pataj ndarje tjeter e vendimeve e!te ndarja ne baze

te norm materiale* ku vendimet mund te jene materialo-juridike oe proceduralo-juridike #:endimet poa!tu mund te jene vendime te !kalle e pare apo te !kalle e dyte# Sipa

)orme vendimet nda!en ne aktvendime d!e aktgjykime# Me aktgjykim gjykata gjit!nje

vedno per kerkeepadine* ndera me aktvendim gjykata vendo per ce!tje te tjeraprocedurale#

D2e$ia e ve$di%eve-6rupi gjykue vendo me ane te votimit "e be!et pa ke!illimit lid!ur

me ce!tjen per te cilen du!et vendour# Per ce!tjet me pak te rendei!me* trupi gjykuemund te vendo ne lokalin ku e!te duke u mbajtur gjykimi* pra pa u ter!e"ur )are* ne prani

te paleve# Per d!enien e cdo vendimi nevojitet !umica abolute e votave te anetareve te

trupit gjykue#:eprimet derejtuee te gjykate $ :eprimet derejtuee ne te !umten e rateve kane )ormen e

aktvendimeve#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

6/23

apo atij me procure# :etem ne ratet e parapara me ligj komunikimi i be!et drejtperdrejtpale#

%ur per)a"eue i pale e!te avokati* komunikimi "u!et i rregullt ikure kur !krea i

dorezo!et pale peronali!t#%ur pala e!te peron juridik* !krea i dorezo!et punetorit te autorizuar per pranimin e

pote#

=!tarakeve d!e puneroreve te policie komunikimi i letert!irjeve u be!et perme komande

e tyre apo eprorit te drejtperdrejt#Me ligj e!te parapa "e !krea per te cilen nuk e!te parapa dorezimi peronal* komunikimi

mund ti be!et ed!e epronit tjeter d!e ajo ka e)ekt ikure ti i!te dorezuar vete adreatit# %ur

adreati nuk gjindet ne !tepi* me ligj lejo!et "e !krea ti dorezo!et cdo anteari te )amiljee tij te mo!e mad!ore# Nee ne banee nuk gjindet aku!* ate!ere !krea mund tim

dorezo!et )"iut por vetem nee )"iu pajto!et me nje gje te tille#

Per !kreat "e kane rendei me te mad!e i padia* aktjgykimi* urd!erea per pagee*aktvendimi kunder te cilit nuk lejo!et ankea * e!te parapa dorezimi peronal adreatit#

Ve$di d2e #o2a e #o%u$i#i%it$ %omunikimi be!et ne dite pune d!e ate gjate dite#

%omunikimi me ane te pote be!et ed!e gjate )etive# Si vend komunikimi ligji e permendbaneen e adreatit* lokalin e pune apo lokalin gjy"eor nee ai ndod!et ne te# Nee adreati

re)uzon ta pranoj !kree* ate!ere komunikuei e!te i detyruar t1ia tregoj d!e ta leje ate nelokalin e pune d!e kjo gje kontato!et ne de)teene komunikimit#

De)tea e komunikimit e!te document publik "e !erben i prove per komunikimin e kryer#De)eta du!et te perpilo!et ikure kur kry!et apo nuk kry!et komunikimi# Ne de)tee

!eno!et& !krea "e e!te dorezuar* adreati* raporti midi adreatit d!e marreit i d!e data

e komunikimit d!e ne )und nen!krimi i marreit d!e komunikueit# Nee re)uzo!et pranimii !kree* ne de)tee !eno!et !kaku i re)uzimit#

P-/. D2e$ia e $di2%e! juridi#e

Ne proceduren kontetimore* d!enia e ndi!me juridike perbe!et nga kryerja e veprimeve

procedurale nga ana e gjykate e cila e gjykon ce!tjen konkrete# Ne te !umten e rateve

object i ndi!me juridike e!te marrja e provave* k"yrja direkte e endit te paluajt!em*marrja ne pyetje e de!mitareve* etj# %jo d!enie e ndi!me be!et vetem ipa lutje e

gjykate e cila e gjykon ce!tjen# Ne pikpamje )unkionale* kompetente per d!enien e

ndi!me juridike e!te gjykata komunale* ndera ne pikpamje territoriale* kompetente e!te

gjykata ne territorin e e cile du!et marre prova#

7di2%a juridi#e $der#o%&etare$ Gjykatat tona jane te detyruara "e tu japin ndi!me

juridike gjykatave te !uaja* nee nje gje e tille e!te parapa me kontrate nderkombetare i d!e

kur ekziton reciprociteti# Objekt i d!enie e ndi!me mund te jene marrja e provave d!ekomunikimi i !kree# 4utja dergo!et ne menyre diplomatike# 4utja du!et te perpilo!et ne

gju!en zyrtare te gjykate e cila du!et te kryej veprimin# %ompetence per d!enien e ndi!me

juridike nderkombetare e!te gjykata komunale#

P-0. Ve"ri%et "rocedurale te "aleve

:eprimi procedural i pale !erben per venien ne veprim* z!villim apo per)undim te proceit

kontetimor# Ai drejto!et ka! gjykata e nepermjet aj ed!e pale kunder!tare# 6e veprimiprocedural me rendei e!te mani)etimi i ja!tem i vullnetit e jo vullneti i mbrend!em#

Ve"ri%et "rocedurale te #u!2te4uara d2e te "a#u!2te4uara$ :eprimi procedural du!et

te jete i percaktuar d!e i "arte# :eprimet procedurale te paku!tezuara jane ato veprime tecilat nuk mund te kry!en duke u ku!tezuar me ndonje ngjarje e cila mund te ndod! me

vone#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

7/23

Ve"ri%et "rocedurale te $jea$!2%e d2e te dya$!2%e $ :eprimi procedural i paleparimi!t e!te njeaneor# Ate e kryen njera pale oe tjetra d!e ai prod!on e)ekt procedural pa

paur nevoje "e ta aprovoj gjykata apo pala tjeter#

Mirepo dia veprime prod!ojne e)ekte relevante vetem ne"o)tee keto veprime kry!en nga tedy palet# %eto jane pra veprime te dyan!me# ( ketille i !embull e!te pajtimi gjy"eor

lid!ur me kontetin e objektit#

Ve"ri%et %e e3e#t te drejt"erdrejte d2e te tert2orte 8 :eprime procedurale me e)ekt te

drejtperdrejte jane ato veprime te cilat vetvetiu pa vendim gjy"eor * krijon nje ituatete re ne procedure# 6e tilla jane p#! !e"ja dore nga kerkeepadia * po!imi i

kerkeepadie* ter!e"ja e ankee* etj#

:eprime procedurale me e)ekt te tert!orte jane ato veprime te cilat ndikojne ne proceinkontetimor perme aktivitetit te gjykate#

Ve"ri%et "rocedurale te revo#ue!2%e d2e te "arevo#ue!2%e - :eprimet procedurale te

parevokue!me jane veprimet me e)ekt juridik te drejteperdrejte# Ato nuk mund te revoko!enepe krijojne ituate te re procedurale# 6e gjit!a veprimet e tjera * pra veprimet me e)ekt te

tert!orte mund te revoko!en #

9or%a e ve"ri%eve "rocedurale$ Nee me ligj nuk e!te parapa e ne cilen )porme du!ette kry!en veprimet procedurale* ate!ere vlen rregulli e palet i kryejne ato veprime gjate

9ance gjy"eore gojari!t * ndera ja!te eancave gjy"eore i kryejne me !krim# Diaveprime te paleve gjit!mone kry!en me !krim* e te tilla jane p#!# padia* pergjigja ne padi*

mjetet e goditje e vendimeve* etj#

Para!2tre!at d2e "roce!ver&alet e i 4eve$de!oj$e ato$ Para!treat jane !krea ne te

cilat palet d!e pjeemarreit e tjere ne gjykim i kryejne veprimet procedurale# Si para!trea

konidero!en ed!e kumteat te cilat i be!en gjykate# Para!treat du!et te jene tekuptue!me d!e ta permbajne tere ate "e e!te e nevoj!me per te vepruar gjykata# Me

rendei e!te "e para!trea te permbaje emrin e gjykate e cile i dergo!et* pro)eionin d!e

vendbanimin e paleve i d!e te epr)a"eueit kigjor te tyre* objektin e kontetit* perbajtjen edeklarate* d!e nen!krimin e paleve apo per)a"eueit te tyre#

Pjeet perberee te para!tree $ Para!trea perbe!et prej > pjeeve& pjee !yree'

permbajtje e deklarate' d!e nen!krimit te para!trueit#Pjesa hyrese-permban emrin e gjykate* numrin e doje e lende' emertimin e pale'

per)a"eueit ligjor apo atij me procure' vlera e objektit te kontetit' emrin e

para!tree' numrin e kopjeve d!e te !kre"ve "e i ba!kangjiten para!tree* me

verejtje e a jane kopje apo origjinal#Permbajtja-e para!tree perbe!et nga deklarata te cilen pala ia para!tron gjykate#

Deklarata mund te kete rendeine e kerkee* propozimit apo kumtee# %ra!a keaj ne )und

te deklarate mund te trego!et ed!e propozimi i plae lid!ur me kerkeen e aj#Nenshkrimi- kur pala peronali!t e perpilon para!treen* ate!ere ajo ed!e e nen!kruan ate#

E po "e e para!treen e perpilon avokati +i per)a"eue me procure, ate!ere ne vendin ku

vjen nen!krimi i pale !kru!et me maikne emri i pale* ndera nen!krimi i avokatit vi!et

nen margjinen e pjee !yree d!e vuloet#Zakoni!t para!trea dorezo!et ne dy !embuj * njeri per gjykaten e tjetri per palen

kunder!tare#

Dorezimi i parashtreses ne gjykate$ Zakoni!t para!tra dorezo!et ne zyren e pranimit tegjykate peronali!t nga pala apo peroni tjeter# Nepunei i zyre e verteton pranimin duke e

vene vulen e pranimit d!e duke e !enuar daten e pranimit# Para!trea mund ti dergo!en

gjykate ed!e perme pote me leter te zakon!me apo rekomande# %ur para!trea de!o!etme leter te zakon!me* ate!ere i dite e dorezimit konidero!et dita kur vi!et vula pranuee e

gjykate# Ndera kur para!trea dergo!et me leter rekomande* i date e dorezimit ne gjykate

konidero!et dita e dorezimit ne pote#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

8/23

P-1. 5o2a d2e ve$di i #ryerje! !e ve"ri%eve "rocedurale

A3atet - Per kryerjen e veprimeve procedurale i te gjykate a!tu ed!e te paleve* 4P%

para!e! eancat d!e a)atet# A)atet zakoni!t cakto!en per kryerjen e veprimeve procedurale

me !krim* ndera enacat per kryerjen e veprimeve procedurale me goje#

A)atet ligjore d!e gjy"eore $ A)at "u!et ditanca ko!ore mbrenda e cile du!et te kry!etnje veprim i caktuar procedural# A)atet e caktuara nga ligji nuk mund ti ndry!ojne a gjykata

e apala# A)at ligjor e!te a)ati per para"itjen e ankee* propozimi per kt!imin ne gjendjn e

mepar!me# A)atet gjy"eore i cakton gjykata p#!# per korigjimin e para!treave* perdorezimin e dokumentit* etj# A)atet ligjore "u!en a)ate prekluzive* epe pa kadimit te tyre

nuk mund te kry!et veprimi procedural# 6e gjit!a a)atet e kane diten e )illimit d!e te )undit#

Si njei ko!ore te cilat ligji d!e gjy"i i caktojne a)atete jane ditet* muajt* d!e vitet# %urdergo!et para!trea* i dite e )illimit te numerimit te a)atit merret dita e neerme# Nee dita e

)undit e a)atit bie te dielen apo diten e )ete* ate!ere a)ati mbaron ne diten e pune "e vjen#

:ea$ca gjye!ore$ S9ance "u!et pjea e ko!e gjate e cile ubjektet e proceit kryejneveprime procedurale# Seancen e cakton gjykata e2 o)icio # %emi eanca te domodo!me d!e

eanca )acultative# Seanca e domodo!me e!te enaca per !"yrtimin kryeor te ce!tje*dnera ato )acultative jane enacat pergatitore* etj# Peronat "e du!et te jene te prani!em ne

9ance i t!erret gjykata perme letert!irjeve ne te cilen trego!et ko!avendi d!e lenda# %joletert!irje du!et te dorezo!et me e paku 8 dite para dite ne te cilen mba!et# :endimi me te

cilen cakto!et apo !ty!et eanca nuk mund te goditet me ankee#

5t2i%i $e gje$dje$ e %e"ar!2%e$ %ur pala per !ka"e te arye!me nuk ka mundur te vijne 9ance* e "e keto !ka"e mund te jene +emnudja* akidenti* pri!ja e automobilit*

ver!imi* termeti* etj*, * ate!ere pala ka te drejte "e nga gjykata te kerkoj kt!imin ne gjendjen

e mepar!me# %ete kerkee pala du!et ta para"e mbrenda a)atit /7 ditor nga dita ne te cilene!te !e"ur pengea per kryerjen e veprimit procedural# Pa kalimit te > muajve nga dita e

moard!je ne 9ance apo nee nuk kry!et veprimi procedural* ate!ere pala nuk ka te drejte

te kerkoj kt!imin ne gjendjen e mepar!me#

P-11. Pre4u%i%et 6"ara#u!2tet* "rocedurale

Prezumime procedurale i gjejme tek dipozitat ligjore te cilat bejne )jale per gjykaten* palet*

objektin e kontetit d!e per padine#

Pre4u%i%et "rocedurale lid2ur %e gjy#ate$ ja$e; /, kompetenca nderkombetare e

gjykate one' d!e ?, kompetenca tokeore* )unkionale d!e lendore #

Pre4u%i%et "rocedurale te "aleve ja$e$ ekzitimi i pale' zoteia e pale per te "ene palendergjygjee' zoteia procedurale e paleve d!e prr)a"eimi ligjor i rregullt' per)a"eimi i

erponit juridik d!e ekzitimi i procure e rregullt' autorizimi procedural per ndjekjen e

ce!tje ne gjy"#

Pre4u%i%et "rocedurale lid2ur %e o&je#ti$ e #o$te!tit ja$e $ /, moekzitimi igjy"vareie e dy)i!t per te njejten ce!tje' ?, moekzitimi i vendimit te )orme e prere

per kerkeepadine' >, te mo kete !e"ur dore paditei nga kerkeepadia ne ndonje proce

tjeter' @,moekzitimi i ujdie procedurale lid!ur me objektin e kontetit' 70 ekzitimi iintereit per mbrojtje juridike#

Pre4u%i%i lid2ur %e "adi$e- lid!ur me padine ekziton vetem nje rpezumim* e ai e!te "e

rregullia e padie#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

9/23

P-1(. Padia d2e llojet e "adive

Padia e!te veprimi i pare procedural me te cilin vi!et ne levizje procei kontetimor# Padine

e para"et paditei d!e ai me padi kerkon nga gjykata mbrojtje juridike te caktuar# %ete

mbrojtje juridike gjykata e jep me vendimin e aj# Padia du!et ti kete keto elemente&

1*kerkeen per mbrojtje juridike' (* )aktet ne te cilat mbe!tetet kerkeepadia' )*bazen

juridike te kerkeepadie' +*objektin e kontetit#

Llojet e "adive$ Padite i ndajme ipa dy kritereve& kriterit materialo juridik' d!e kriterit

proceduralo juridik# Sipa "ellimit te paditeit padite i ndajme ne padi detyrimi* padivertetimi d!e ne padi ndry!imi#

Padi detyri%i 6#o$de%$atore*- Me kete lloj padie* paditei kekron nga gjykata "e me

aktgjykim ta ur)!eroj te paditurin "e ne dobi te paditeit ta permbu! nje pretim +detyrim,#P#!# ta dorezoj nje end* te paguaj nje !ume te !olla!* etj#

Padi verteti%i 6$jo2jeje< declarative*$Padi njo!jeje "uajme padine me te cilen paditei

nga gjykata kerkon "e me aktgjykim te kontato!et e ekziton apo nuk ekziton mared!eniajuridiko civile e caktuar apo nje e drejte ubjective* apo te vertetoj e a e!te nje document

autentik oe nuk e!te autentik#

Padi ndry!imi- Me kete lloj padie nga gjykata mund te kerko!et "e ajo me aktgjykim tat!emeloj nje raport juridik * mandej "e ta ndry!oj permbajtjen e raportit ekzitue apo "e ta

anuloj ate# Si padi e tille e!te padia me te cilen kerko!et zmad!imi i mjeteve per u!"im icaktuar me pare me aktgjykim#

5u$der"adia $ %underpadia e!te padi e pale e paditur kunder paditeit# Me ane tekunderpadie i padituri ne te njejten gjykate d!e ne te njejtin proce e para!tron

kerkeepadine e tij te vecante# Pale e paditur kudnerpadia i !erben i mjet mbrojte#

4igji i nje! tri lloj kunderpadi!' #o$e#!e= #o%"e$!ue!e= d2e "rejudiciale#Kunderpadine konekse - i padituri mund ta para"e nee ne me te kerkee e per)!ire me

kudnerpadi d!e aaj te per)!ire me padi nuk ka dallim a i perket baze juridike# %e!tu

p#!# nee paditei me padi kerkon "e i padituri t1ia dorezoj endin* i padituri me kunderpadimund te kerkoj "e paditei t1ia paguaj cmimin blere te endit#

Kunderpadine kompensuese $ mund ta para"e i padituri nee kerkea e tij mund te

kompeno!et me kerkeen e paditeit#Kunderpadine prejudiciale$ i padituri mund ta para"et kur i takon e drejta "e te kerkoj

kontatimin e nuk ekziton raporti juridik apo e drejta ubjective "e jane bere kontetuee

gjate gjykimit# P# !# Me kete lloj kunderpadie* i padituri mund te kerkoj nga gjykata "e me

aktgjykim te kontatoj e enid te cilin paditei kerkon "e ti kt!e!et* e!te i tij +te paditurit, ejo i paditeit#

5er#e!e"adia 6"etitu%*$ Petitumi i padie e!te kerkee# %ete kerkee paditei e mbe!tet

ne pretendimin e i takon autorizimi "e nga gjykata te kerkoj vendim per paojen juridike ecila buron nga gjendja )aktike# Me ane te kerkeepadie paditei e )ormulon mendimin

+propozimin, e i du!et te duket dipozitivi i aktgjykimit me te cilin prano!et ajo* p#!# ato

"e kane te bejne me kamaten* !penzimet gjy"eore* etj#

Ter2eja e "adi!e d2e 2eja dore $ga #er#e!e"adia $ Pervec me vendim gjy"eorprocedura mund te per)undoj me ter!e"jen e padie d!e !e"jen dore nga kerkeepadia#Terheqja e padise$ e!te veprim me te cilin paditei deklaron e nuk de!iron "e gykata te

vendo per t!emeline e kerkepadie e tij# Padia e ter!e"ur konidero!et e nuk e!tengritur anje!ere * prandaj ka mundei te ngritet pereri# Deklarata per ter!e"jen e padie

nuk mund te revoko!et# Nee padia ter!i"et nga avokati * pra per)a"euei me procure*

ate!ere ai du!et te kete autorizim te vecante# 6er!e"ja e padie mund te be!et deri ne )und te!"yrtimit kryeor te ce!tje# Deklarata per ter!e"jen e padie mund te be!et gojari!t d!e

me goje#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

10/23

Heqja dore nga kerkesepadia$ e!te veprim me te cilin paditei deklaron e pergjit!mone!e" dore nga e drejta "e gjykata ti jep mbrojtje juridike# %ete veprim ai ka te drejte ta beje

deri ne per)udnim te !"yrtimit kryeor# Pel"imi i te paditurit nuk e!tei nevoj!em#

Po "e e paditei e para"et te njejten padi* gjykata e !ud! po!te ate i te palejue!me# Ed!e!e"ja dore nga kerkeepadia mund te be!et gojari!t gjate 9ance* d!e me !krim ja!te

9ance gjy"eore#

Pajti%i 6ujdia* gjye!ore$ Pajtimi gjy"eor e!te kontrate e cila lid!et ne me te paleve me

te cilen kontrate ata i rregullojne te drejtat ubjektive me te cilat ata diponojne# %jo kontratelid!et ne )orme te !kruar* ne gjykaten e ce!tje d!e ate gjate z!villimit te procedure lid!ur

me padine# Sipa ligjit* pajtimi gjy"eor ka cileine e aktgjykimit te )orme e prere#

Marreve!ja e paleve )utet ne proceverbal# =jdia konidero!et e e!te arritur kur te dy palete nen!kruajne proceverbalin e le2uar# Palet kane te drejte te kerkojne nga nje kopje te

proceverbalit * epe ky proceverbal ka rendeine e dokumentit ekzekutiv#

P-1). 'a!2#i%i i #er#e!e"adive d2e i !u&je#teve "rocedurale

%erkeepadia e per)!ire ne nje padi mund te jete e t!je!te* kur me te kerko!et nga gjykata

"e te vendo lid!ur me nje ce!tje juridike* d!e mund te jete e perbere kur kerko!et nga

gjykata "e te vendo lid!ur me dia ce!tje juridike# Ne ratin pra kur kerkeepadia e!te eperbere* ate!ere ajo mund te jete cumulative d!e eventuale

'a!2#i%i #u%ulativ i #er#er!e"adive- %y ba!kim i padive be!et ate!ere kur paditei menje padi i para"et dia kerkeepadi kunder te paditurit d!e i propozon gjykate "e me nje

aktgjykim te vendo lid!ur me to# Ne te !umten e rateve* keto kerkeepadi e kane te njejtenbaze juridike# Si !embull per kete kemi p#!# padia e peronit te demtuar ne )atke"eine e

komunikacionit* me crat ai kerkon cdemtim per automjetin e demtuar' per d!imbjet e

!kaktuara d!e per )rikene !kaktuar# Ne ratet kur kerkeepadite nuk e kane te njejten bazejuridike* ate!ere ba!kimi kumulativ e!te i lejue!em vetem ne baze te kompetence

lendore d!e tokeore te gjykate#

'a!2#i%i eve$tual i #er#e!e"adive$ Paditei mund ti ba!koj dy apo me !ume kerkea "ekane lid!je midi tyre* a!tu "e gjykata te pranoj me aktgjykim kerkeen e permendur ne

piken dy +eventualen, vetem nee kontaton e e!te e pat!emelte kerkea e permendur ne

padi ne piken nje# 5ad!itja e kerkeave ne padi du!et te jete e caktuar nga vete paditei#Gjykata e cile i para"itet padia du!et "e te kete kompetence lendore d!e tokeore# Nee

gjykata e pranon te t!emelte kerkeen e permendur ne piken nje* ate!ere nuk vendo )are per

kerkeen e permendur ne piken dy# E nee kerkea e pare trego!et e pat!emelte* ate!ere

gjykata kalon ne vendoje per piken dy#

P-1+. 'a!2#e$dergjygje!ia

Ba!kendergjygjeia nenkupton kur me nje procedure kontetimore te vetme per)!i!en diaraporte procedurale * i d!e ne ratin kur me nje padi dia perona para"iten i padite apo i

te paditur#

Me rregullat per intitutin e ba!kendergjygjeie arri!en dy "ellime& ekonomia e gjykimit

d!e iguria juridike# Ba!kendergjygjeia ka karakter )akukltativ d!e ajo e!te e detyrue!mevetem perja!timi!t#

Ba!kendergjygjeia "u!et active kur ne cileine e paditeit para"iten !ume perona#

Ndera ajo e!te paive kur me teper ubjekte para"iten ne cileine e te paditurit# Nderaba!kendergjygjeia e!te e dyan!me kur ed!e i padite ed!e i te paditur para"iten !ume

perona#

Ekzitojne tri lloje te ba!kendergjygjeie& ba!kendergjygjeia primare d!e e mevon!me'materiale d!e )ormale' d!e ba!kendergjygjeia ligjore#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

11/23

'a!2#e$dergjygje!ia "ri%are d2e e %evo$!2%e$ Ba!kendergjygjeia primare "u!et ajoe cila t!emelo!et ne momentin e ngritje e padie# %jo ba!kendergjygjei varet nga vullneti

i paditeit#

Ba!kendergjygjeia e mevon!me t!emelo!et pa ngritje e padie nee deri ne per)undimte !"yrtimit kryeor paditeit primar i ba!ko!et paditei tjeter* apo nee padia zgjero!et

duke e per)!ire ed!e nje te paditur tjeter#

'a!2#e$dergjygje!ia %ateriale d2e 3or%ale$ Ba!kendergjygjeia materiale ekziton ne

ato rate kur midi ba!kednergjygjeie* "y! para e te )illoj procei kontetimor * ekzitonlid!ja e c"ktuar juridike apo reale#

Ba!kednergjygjeia )ormale ekziton ne ratet ne te cilat midi ba!kendergjygjeve ja!te

d!e para proceit kontetimor nuk ekziton a lid!ja juridike a reale# 5ate te tilla p#!#kemi kur nga dia te paditur kerko!et pagimi i "irae per baneat te cilat ata i !)rytezojne

vec e vec#

'a!2#e$dergjygje!ia ligjore$ Me 4P% e!te parapa mundeia e ba!kendergjygjeie perdia ituata juridike# 6e tilla jane p#!# ba!kendergjygjeia me te paditurin eventual*

ba!kendergjygjeia e debitorit kryeor d!e e dorezanit* etj#

Po4ita "rocedurale e &a!2#e$dergjygje!i!e$ Ba!kendergjygjeia i e)ekt te perba!ket eka ate e dy apo me teper gjykime ne pikpamje )ormale z!villo!en i nje aktivitet procedural#

Pozita e ba!kendergjygjeve mund te jete e ndry!me d!e varei!t nga pozita kemiba!kendergjygjeine e t!je!te d!e unike#

Te bashkendergjygjesia e thjeshte pozita procedurale e nje ba!kendergjygjei nuk varet ngapozita procedurale e ba!kendergjygjeit tjeter# .donjeri nga ta e!te pale e pavarur ne

gjykim d!e veprimet apo moveporimet e njerit nuk !kojne a ne dem e a ne dobi te

ba!kendergjygjeit tjeter#6ek ba!kednergjygjeia unike e!te karakteritike e konteti mund te zgjid!et vetem ne

menyre te njejte ndaj te gjit!e ba!kendergjygjeve te cilet e perbejne nje pale unike#

P-1,. Pje!e%arrja e "er!o$it te trete $e gjy#i%

Peroni i trete mund te nder!yj ne gjykim ne ratet kur aktgjykimi i d!ene !trien e)ekte ed!e

ndaj tij* pra peronit te trete i cili nuk ka "ene pjeemarre ne gjykim# Ne keto rate peronitte trete du!et mundeuar "e te marre pjee ne gjykim per ti mbrojtur ineterat e tij# Nder!yrja

ne gjykimit e !uaj mund te be!et me iniciativen e peronit te trete apo ne baze te lajmerimit

te cilin gjykata ia dergon peronit te terte ipa iniciative e pale#

Pje!e%arrja e $der2yre!it te 4a#o$!2e%$ nder!yrei i zakon!em nder!yn ne gjykimin e!uaj duke iu ba!kuar njere nga palet me "ellim "e ta ndi!moj d!e ta kontrolloj menyren ne

te cilen pala e ndjek ce!tjen ne procedim# Nder!yrei nuk e!te a pale e a per)a"eue i

pale e ciole i ba!ko!et# Nder!yrei i zakon!em mund te nder!yj ne gjykim deri neper)undimin e gjykimit me aktgjykim te )orme e prere# %ur ndonjera nga palet e

kunder!ton nder!yrjen e peronit te trete* per kete vedno gjykata#

Pje!e%arrja e $der2yre!it %e "o4ite te &a!2#e$dergjygje!it u$i# $ Peronii trete "e

nder!yn ne gjykimin e !uaj e )iton poziten e nder!yreit me pozite te ba!kendergjygjeitunik* ate!ere kur aktgjykimi "e du!et te jepet prod!on e)ekte juridike ed!e dnaj nder!yreit

ikure ndaj paleve#

7der2yre!i i llojit te veca$te 6!ui ge$eri!* $ Nder!yrja e prokurorit publik ne gjykimin e!uaj mund te be!et Cnee ekziton dy!imi e njera pale apo te dy palet i !)rytezojne te

drejtat e tyre me "ellim "e te pamundeojne zbatimin e normave te detyrue!me apo me

"ellim "e tu !mangen detyrimeve )inanciare ndaj ba!keie#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

12/23

P-1. >2villi%i i "rocedure! #o$te!ti%ore

:enia ne veprim e procedure kontetimore $ procei kontetimor vi!et ne veprim ne

momentin e para"itje e padie ne gjykate# Procei kontetimor kalon neper kater )aza te

z!villimit& 3aza e pare +procedura pergaditore, )illon pa para"itje e apdie ne gjykate d!embaron kur cakto!et eanca per !"yrtim kryeor# 3aza e dyte e!te !"yrtimi kryeor d!e ai

z!villo!et me nje apo dia enaca# 3aza e trete e!te d!enia e vednimit meritor d!e dergimi i

vendimit paleve ndergjygjee# 3aza e katert e!te !"yrtimi i vendimit te !kalle e pare

ipa ankee# Mund te ndod! "e procei te per)undoj "y! ne )azen e pare* p#!# kur !ed!etpo!te padia apo kur ter!i"et padia#

Paraitja e "adi!e $e gjy#ate- Padia mund te para"itet ne gjykate ne dy menyra# E para kur

!krea dorezo!et drejperdrejte ne gjykate* d!e e dyta kur ajo dergo!et perme pote#Ekziton ed!e menyra e trete e ajo e!te kur kerkeepadia para"itet gojari!t# Padia e

para"itur ne gjykate e inicon procein kontetimor#

S!"yrtimi paraparap i padie e!te nen)aze e detyrue!me e pergatitje e !"yrtimit kryeor#%ete e ben kryetari i kolegjit apo gjy"tari i vetem# %ete e ben gjy"tari per te veri)ikuar e a

jane permbu!ur rpezumimet procedurale per paar"itjen e padie# Ne keto rate gjy"tari

mund ta pranoje pra nee jane eprmbu!ur ku!tet* apo mund ta !ed! po!te ate#

?ed2ja "o!2te e "adi!e$ %ete e ben kryetari i trupit gjykue me aktvendim nee kontaton

e e!te )jala per kontetin i cili nuk bie ne kompetence gjy"eore ne pergjit!ei* apo "e nuk!yn ne juridikionin tone# %under aktvendimit me te cilin !ed!et po!te padia lejo!et

ankea e poacme#%ur kontato!et e padia e!te e lejue!me* ate!ere gjykata ia dergon nje kopje te padie te

paditurit me kerkee "e te prgjigjet me !krim ne lid!je me te' e dyta e!te "e menje!ere

mund ta caktoj eancen pregaditore' d!e e treat e!te "e te cakto!et eanca e pare per!"yrtim kryeor#

Dergi%i i "adi!e "ale! !e "aditur$%ur gjykata kontaton e nuk ka pengea procedurale*

ate!ere ajo urd!eron "e nje kopje e padie ti dergo!et pale e paditur # Dergimi i p)ie be!etipa rregullave te parapara per dorezimin peronal adreatit# Nga momenti i dorezimit )illon

te ec gjy"evareia#

Pergjigja me !krim ne padi $ i apdituri pergigjet me !krim ne padi kur nje gje te tille ekerkon gjykata d! zakoni!t kjo be!et mbrenda a)atit /7 ditor# Me kete eprgjigje i padituri

mund ta kontetoj kerkeepadine* apo ta po!oj ate# %ur i padituri prgjigjet ne kerkeepadi*

ate!ere gjykata nuk mund te jell aktgjykim per !kak te mungee nga eanca kryeore#

:ea$ca "ergatitore$ Seanca pergatitore cakto!et vetem ne ce!tjet juridike te cilat jane nekompetence te trupit gjykue# Seancen pergatitore e cakton kryetari i trupit gjykue me

aktvendim# %jo 9ance nuk e!te e detyrue!me# Ajo cakto!et vetem ne ratet e komplikuara#

Mungea e njere pale nuk e pengon punen ne 9ance# Ne e"ancen pergatitore* gjykata neba!kpunim me palet du!et ti evitojne te gjit!a pengeat d!e te pergatiin materialin e

nevoj!em per !"yrtimin kryeor# %jo 9ance z!villo!et me dyer te !apura d!e ipa parimit

te kontradiktoritetit# %ryetari i trupit gjykue e pari e !ap eancen d!e konaton e a kane

ard!ur palet# Pataj vaz!do!et me !ko"itjen e padie +nee jane te prani!em te dy palet, #Se pari paditeo e !ko"it padine e pataj i padituri e jep mbrojtjen e tij# Ne eancen

pergatitore mund te merren provat vetem me "ellim te d!enie e vendimeve mbi ce!tjet e

natyre procedurale # Aktgjykimet te cilat mund te mirren gjate 9ance pergatitore jane&aktgjykimi ne baze te po!imit' aktgjykimi per !kak te mungee e pale e paditur'

aktgjykimi me te cilin re)uzo!et kerkepadia ne rat te mungee e paditeit#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

13/23

P-1. :2yrti%i #rye!or i ce!2tje! juridi#e

%ete 9ance e cakton kryetari i trupit gjykue menje!ere pai te arrije padia ne gjy"* natyri!t

pai "e te kontatoj e nuk ka nevoj te mba!et eanca pergatitore* apo pa per)undimit te

9ance pergatitore# 6!irrja per kete 9ance mund te be!et gojari!t +pa per)undimit te9ance pergatitore, apo me !krim me ane te letert!irrjeve ku cakto!et data *ora d!e vendi i

mbajtje e eance# Seanca cakto!et me aktvendim#%ryetari i trupit gjykue e ben planin per

!"yrtimin e ce!tje# Ai mund te urd!eroj "e palet peronali!t te marrin pjee ne 9ance

ed!e pe kane per)a"eue#S!"yrtimi kryeor e!te )aza "endrore e procedure kontetimore# Ate e perbejne veprimet

procedurale te gjykate d!e te paleve# Seancen e !ap kryetari i kolegjit d!e ai me pataj e

!pall objektin e !"yrtimit* mandej kontaton e a kane ard!ur palet# %ur kontaton e diaprej paleve nuk kane ard!ur* ate!ere ai e veri)ikon e a jane )tuar ata ne menyre te rregullt

apo jo i d!e a mo e kane aryetuar mungeen# %ur kontato!et e t!irrja e paleve nuk e!te

bere ne menyre te rregullt* ate!ere eanca !ty!et d!e cakto!et per nje dite tjeter# Mungea paarye nuk e pengon mbajtjen e !"yrtimit kryeor# Ne rat e mungojne te dy palet e t!irrura

ne menyre te rregullt* ate!ere be!et pezullimi i proceit# Aktgjykimi per !kak te mungee

e pale e paditur +me propozim te paditeit, mund te be!et vetem gjate 9ance e pare te!"yrtimit kryeor e jo ed!e ne eancat e mevon!me* d!e ate vetem kur nuk e!te mbajtur

eanca pergatitore apo kur e!te para"itur pergjigj me !krim ne padi#Ne !"yrtimin kryeor )lajen pa kryetarit e merr paditei i cili e para!tron me goje kerkee

e tij* e pa tij e merr i padituri i cili pergjigjet ne padi# Bieda e paleve vaz!don gjate gjit!e!"yrtimit# Nga deklaratat e paleve gjykata njo)to!et me kerkeat e paleve * me )aktet

relevante i d!e me provat#

Gjykata e per)undon !"yrtimin kryeor kur konideron e e!te !"yrtuar mja)t objekti igjykimit# Pa per)undimit te !"yrtimit* trupi gjykue zakoni!t ter!i"et d!e )illon

ke!illimin d!e votimin# :endimi per)udnimtar mund te jete i natyre procedurale p# ! kur

me te !id!et po!te padia* apo i natyre materialo juridike p# !# Prano!et apo re)uzo!etkerkeepadia# Ne rate me te komplikuara gjykata mund ta !tyej d!enien e vendimit per 8

dite nga dita e per)udnimit te !"yrtimit kryeor#

P-1/. Procedura "rovue!e d2e te "rovuarit

O&je#t i te "rovuarit - be!en vetem )aktet relevante "e jane kontetuee midi paleve* pra

kur palet lid!ur me to !pre!in mendime te kudnerta# Nuk ka nevoje te provo!en )aktet e

po!uara nga palet i d!e )aktet e dituar boteri!t +)aktet notore,# Si )akte notore konidero!enato )akte per te cilat dijne nje rret! i gjere njerezi! #

Mjet provue $ "uajme cdo burim nga i cili me ane te organeve te !"iave n2jerrim njo!uri

per verteteine e t!enie e ekziton apo nuk ekziton nje )akt per te cilin lid!et paojajuridike# Me ligj i mjete provuee para!i!en& k"yrja e drejperdrejte' dokumenti'

de!mitaret' ekperti' d!e palet#

%e"yrja e drejteperdrejte $ ky mjet provue !erben per te vene gjy"tarin apo kolegjin ne

mundei "e te marre dijeni peronali!t per gjendjen d!e cileine e peronave apo endeve#%jo prove mund te kry!et jo vetem perme !"iave te te pamurit* por ed!e perme !"iave

te degjimit# %y mjet provue nuk perdoret ed!e a" !pe!* epe me te provo!en vetem )aktet

ne ko!en e ta!me* e keto rralle jane te kontetue!me midi paleve#

Do#u%e$tet 6"rovat !2#re!ore*$ Dokument "u!et objekti material ne te cilin me ane te

!enjave e!te !pre!ur nje mendim# Dallojme dokumentet publike d!e jopublike#

Dokumenti publik e!te ai te cilin e ka le!uar organi apo intitucioni !teteror# Dokumentjopublik e!te cdo document tjeter#

:arei!t nga permbajtja dikumenti mund te jete dipozitiv apo provue# Dokumenti

dipozitiv e permban veprimin juridik +kontraten * o)erten* tetamentin* etj,* ndera

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

14/23

dokumenti provue provon e ne te kaluaren e!te lid!ur gojari!t nje veprim juridik# %etendry!e mund ta "uajme ed!e document in)ormative#

De!2%itaret$ de!mitar e!te peroni i cili i jep gjykate deklarate ne lid!je me )aktet ne te

kaluaren# Parimi!t cdo peron* pavarei!t nga mo!a e tij ka zotei per te "ene de!mitar#Per de!mi te rreme de!mitari pergjigjet penali!t# Gjykata nuk gu2on ta pye ide!mitar

peronin i cili me de!mine e tij mund ta zbuloj nje ecret u!tarak apo !teteror# Per kete

nevojitet leja e atij organi#

De!mitari ka te drejte "e te mo jap de!mi ne keto rate'/,per ate "e pala ia ka beuar i per)aeueit te vet' ?, per ate "e pala ia ka beuar i rre)yeit

te vete' >, per ate "e ka marre dijeni i mjek apo "e i e!te beuar i avokat#

Ne dia rate de!mitari ka te drejte "e te mo pergjigjet ne dia pyetje* kur me to iekpozo!et ndionje turpi te mad!' demit te mad! material apo ndjekje penale# Gjykata mund

te urd!eroj ed!e jelljen e d!un!me te de!mitarit i cili ed!e pe i )tuar rregulli!t nuk ka

ard!ur ne gjykate# De!mitarin e tille gykata mund ta denoj ed!e me gjobe# De!mitarit itakon te !perble!et per !penzimet e ud!etimit* te u!"imit d!e te )jetje i d!e per )itimin e

!umbur#

E#!"ertet$ Ekperti i emeruar e!te i detyruar ti pergjigjet t!irrje e gjykate d!e tapara!troj mendimin e tij# Prova me ane te ekpertit merret ne 9ance gjy"eore ne te cilen ai

gojari!t e para"et mendimin e tij i cili gjit!mone du!et te aryeto!et# Gjykata ekpertizenmund tia beoj ndonje initutcioni * per !embull pitalit# Mendimin e ekpertit gjyata e

vlereon liri!t ikure ed!e provat e tjera#

Palet !i %jet "rovue!$ %ur palet !erbejne i mjet provue* ate!ere roli i tyre e!te i

ngjaj!em me ate te de!mitareve# Gjykata mund ta perdor kete mjet provue por ed!e nuk

e!te e detyrue!me# Gjykata vendo te marre ne pyetje vetem njeren nga palet nee e!te ebindur e pala tjeter nuk ka dijeni per )aktin kontetue# %y mjet provue nuk e!te i

beue!em epe interei i paleve dikton "e ato mo ta )lain gjit!mone te verteten#

C%uarja e "rovave$ 3aza e te provuarit per)undon me cmuarjen e provave# Gjykata i cmonprovat ipa bindje e lire# Gjykata i cmon provat nje nga nje d!e me kujde e me ndergjegje

Ne proceduren ne te cilen cmuarjen e provave e ben trupi gjykue* ate!ere cmuarja e provave

be!et ipa parimit te !umice e provave#

P-10. 7dalja e "er#o!2%e e "rocedure!

Ndalja e perko!!me e procedure be!et ne dy )orma& ne )orme te pezullimit d!e ne )orme te

nderprerje#

7der"rerja e "rocedure!$ S!ka"et e nderprerje 4P% i ndan ne dy grupe& Ne grupin e pare

bejne pjee ngjarjet ja!teprocedurale per !kak te te cilave nderprerja be!et ipa )u"ie

ligjore +e2 lege,# Grupin e dyte te !ka"eve e perbejne rret!anat ne te cilat gjykata mevendimin e aj mund te nderprej proceduren#

Nderprerja e procedures sipas fuqise ligjore$ %ete lloj nderprerje e !kaktojne&

- vdekja e pale te cilen nuk e per)a"eon per)a"euei me procure te pergjit!!me'

- vdekja e per)a"eueit ligjor te pale + e pala nuk ka per)a"eue me procure,- mbarimi i ekzitimit te pale e cila e!te peron juridik +rati i )alimentimit,

- ndalja e pune e gjykate per !kak te lu)te* termetit* ver!imit* epidemie* etjNderprerja e procedures me vendim te gjykates$ Gjykata e nderpren proceduren&

- ne"o)tee ka vendour "e te mo e zgjid! vete ce!tjen paraprake

- nee pala ndod!et ne territorin "e e!te izoluar per !kak termeti* ver!imi

- ne lid!je me propozimin per rivendojen e gjendje e mepar!me- nee vendimi meritor per kerkeepadine varet nga pergjigja ne pyetje e a e!te kryer

veper penale d!e ku! e ka kryer ate#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

15/23

Pe4ulli%i i "rocedure!$ Pezullimi i procedure kontetimore !kakto!et me vullnetin epaleve* vullnet ky i !)a"ur !pre!imi!t apo ne menyre konkludente# S!ka"et per te cilat

mund te vie deri te pezullimi i procedure jane&

- kur te dy palet ne 9ance gojari!t apo me ane te !kree deklarojne e de!irojne "eprocedura te pezullo!et

- kur te dy palet e t!irrura rregulli!t nuk vijne ne gjykate

- kur njera pale mungon nga eanca* e ajo "e e!te e prani!me e propozon pezullimin

- kur nga enaca mungon i padituri e paditei nuk e propozon d!enien e aktgjykimit per!kak te mungee ed!e pe jane ploteuar te gjit!a ku!tet tjera#

P-(. Per3u$di%i i "rocedure! #o$te!ti%ore

Ne te !umten e rateve procedura kontetimore merr )und me vendim gjy"eor* me te cilin

prano!et apo re)uzo!et kerkeepadia# E)ekt te njejte ka ed!e vendimi me te cilin gjykata e

!ed! po!te padine per !kak e nuk ekzitojne ku!tet e natyre procedurale#:endimin me te cilin prano!et apo re)uzo!et kerkeepadia e!te vendim meritor* epe me te

per)undon ce!tja juridike ne t!emel# Ndera vendimi me te cilin !ed!et po!te kerkeepadia

e!te vendim i natyre procedurale epe me te gjykata nuk !pre!et ne t!emel te ce!tje#Procedura mund te per)undoj ed!e me veprime diponibile te paleve& me ter!e"jen e padie*

me !e"jen dore nga kerkeepadia' i d!e me pajtimin +ujdine, procedurale te paleve#

P-(1. A#tgjy#i%i d2e llojet e a#tgjy#i%eve

Me aktgjykim gjykata vendo per t!emeline e kerkeepadie e cila e!te object i gjykimit#

Sipa llojit te mbrojtje aktgjykimi mund te jete denue* vertetue oe tran)ormue#

Aktgjykimi me te cilin re)uzo!et kerkeepadia gjit!mone e!te vertetue#

A#tgjy#i%i de$ue!$ "u!et aktgjykimi me te cilin prano!et kerkeepadia d!e detyro!et i

padituri "e te permbu! pretimin e detyruar ne dobi te paditeit# Me te cakto!et a)ati per

ekzekutimin vullnetar te pretimit# %y a)at zakoni!t e!te /7 ditor# %y lloj i aktgjykimitmund te be!et document ekzekutiv#

A#tgjy#i% vertetue!$ "u!et aktgjykimi me te cilin gjykata ne dipozitivin e tij e nje!

vetem "enien apo mo"enien e nje mared!enie juridike* te nje )akti juridik* te nje te drejteapo verteteine oe joverteteine e nje dokumenti# %ete aktgjykim gjykata e jep kur kontaton

e kerkeepadia e!te e t!emelte apo nuk e!te e t!emelte#

A#tgjy#i%i tra$!3or%ue! $ "u!et aktgjykimi me te cilin prano!et i e t!emelte

kerkeepadia e para!truar me padi tran)ormimi# Me kete aktgjykim gjykata e ndry!on apoe anulon raportin juridik nga i cili per palet dalin te drejta d!e detyrime# %y aktgjykim

ndikon ndaj te gjit!eve +erga omne,# Nderka" ai me te cilin re)uzo!et kerkea e paditeit

ndikon vetem midi paleve +inter parte,#Aktgjykimi ipa rendeie e per)undimit mund te jete de)initive apo i ndermjet!em#

A#tgjy#i%i de$i3i$itiv $ "u!et aktgjykimi me te cilin gjykata vendo ikure mbi

t!emeline a!tu ed!e mbi larteine e kerkeepadie#

Aktgjykimi de)initive e!te i plote nee e per)!in gjit!e kerkeepadine * ndera i pje!em"u!et aktgjykimi de)initive i cili ku)izo!et ne nje peje te kerkeepadie#

A#tgjy#i%i i $der%jet!2e%$ e!te ai aktgjykim me te cilin gjykata vendo vetem per

t!emeline e baze juridike e jo ed!e per larteine +aine, e kerkepadie#

P-((. Pje!et "er&ere!e te a#tgjy#i%it

Aktgjykimi i !artuar me !kirm perbe!et nga tri pjee& pja !yree' pjea urd!erueedipozitivi' >, pjea aryetuee#

?yrja e a#tgjy#i%it "er%&a$&!enimin e aktgjykimi jepet ne emre te popullit* emrin e

gjykate* emrin d!e mbiemrin e kryetarit d!e anetareve te trupit gjykue' emrin* mbiemrin*

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

16/23

pro)eionin d!e vendbanimin e paleve' te per)a"eueve te tyre ligjor d!e me procure'tregimin e !kurter te objektit te kontetit' diten e per)undimit te !"yrtimit kryeor' i d!e

diten kur e!te d!ene aktgjykimi#

Di!"o4itivi i a#tgjy#i%it "er%&a$;vendimin e gjykate me te cilin prano!et apo re)uzo!etkerkeepadia ne lid!je me ce!tjen kryeore d!e kerkimet akeore# %jo vlen ed!e per

kunderpadine nee ne lid!je me te e!te vendour ne te njejtin aktgjykim# Ne dipozitiv

gjykata e )ut vendimin ed!e per !prenzimet gjy"eore# Pervec keaj me aktgjykim

per)!i!en ed!e vendimet& mbi ekzitimin apo moekzitimin e kerkee e paditurit perkompenim' mbi kerkeen incidentale per vertetim' etj#

7e ar!yeti%i$ e a#tgjy#i%it gjy#ata !"jego$& kerkeepadine d!e )aktet mbi te cilat ajo

e!te bazuar' aryet me te cilat i padituri mbro!et' mjetet e ulmit te metejme ne lid!je membrojtjen e te paditurit' )aktete vendimtare te cilat jane kontetuee d!e ato "e nuk ja ne

kontetuee' cilat prova i ka marre gjykata' rezultatin e te provuarit' cmuarjen e provave te

marra d!e aryet provuee* gjendjen )aktike te cilen e ka marre per baze me ratin e marrjee vednimit#

Aktgjykimi per !kak te mungee d!e aktgjykimi po!ue du!et te permbajne !ka"et te cilat

e juti)ikojne d!enien e aktgjykimit te tille#

Ve$di%et e 3or%e! !e "rere$:endimi i )orme e prere ka domet!enien e ai vendim nuk

mund te goditet me me mjet te zakon!em goditjeje d!e me )orme te prere kupto!et e)ekti ivendimit i akt juridik#

:endimi i !kalle e pare merr )ormen e prere&/- kur nuk e!te bere ankea kunder ketij vendimi mbrenda a)atit te caktuar me ligj

?- kur pala !e" dore nga e drejta e ankimit'

>- kur ankea e para"itur e!te ter!e"ur'@- kur ankea e para"itur me vendim te gjykate e !kalle e dyte re)uzo!et i e

pat!emeluar d!e vendimi i !kalle e pare re)uzo!et'

:endimi i gjykate e !kalle e dyte menje!ere be!et i )orme e prere epe kunder tijnuk lejo!et ankea#

:ednimi be!et i )orme e prere ne kuptimin material ne momentin kur be!et i prere ne

kuptimin )ormal ndaj te dy paleve#

P-(). Procedura !i"a! %jeteve te goditje! !e ve$di%eve

Gjy"tari ado i mire i kujde!em d!e i pregaditur "e te jete* ai mund te gaboj ne d!enien e

vendimeve# %ete gabim ai mund ta beje i me ratin e cmuarje e provave !tu ed!e meratin e zbatimit te nirmave# Per kete arye e!te parapa "e perme mjeteve te goditje te

be!et !"yrtimi i ce!tje nga nje gjykate tjeter#

Mjet te goditje "uajme mjetin procedural me te cilin pala apo peroni tjeter i autorizuar ngagjykata kompetente kerkon "e ta anuloj apo ndry!oj vendimin per te cilin pretendon e e!te

i padrejte#

Ekzitojne mjetet e goditje e zakon!me d!e mjetet e ja!tezakon!me#

Me mjetet e zakon!me goditen vendimet te cilat nuk kane marre )ormen e prere* ndera mete dytat goditen vendimet e )orme e prere#

Mjete te zakon!me me te cilat goditet aktvendimi d!e aktgjykimi e!te ankea* d!e mjeti

me te cilin goditet urd!erpagea e!te prapeim +kunder!timi,#Si mjete te ja!tezakon!me juridike jane' revizioni kunder aktgjykimit* revizioni kunder

aktvendimit* kerkea per mbrojtjen e ligj!merie* d!e propozimi per pereritjen e

procedure#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

17/23

P-(+. A$#e!a #u$der a#tgjy#i%it

Ankea e!te mjet i rregullt i goditje kunder aktgjykimit te !kalle e pare pa perja!tim# E

drejta e ankimit kunder aktgjykimit e!te e garantuar me ku!tetute# %jo ankee prod!on

e)ekt upenziv* epe e pengon aktgjykimin "e te merr )ormen e prere# Ankea e!te mjetuniveral i goditje epe me te pala ka te drejte "e te atakoj cdo aktivitet te gjykate# Ne kete

apect ku)izime kane aktgjykimi i cili mirret per !kak te mungee d!e aktgjykimi ne baze

te po!imit#

9or%a d2e "er%&ajtja e a$#e!e!$ Ankea be!et ne )orme te aktit te !kruar# Pervecelementeve "e du!et ti permbaje cdo para!tree* ankea du!et te trego!en ed!e&

/,aktgjykimi kunder te cilit be!et ankea' ?, deklarata nga e cila !i!et e a goditet

aktgjykimi ne terei apo vetem ne pjeen e caktuar' >,!ka"et e ankimit' @, nen!krimi ipale "e e ben ankimin# E!te e rpe)erue!me "e ankea te permbaje ed!e propozimin per

vendim te cilin gjykata e larte du!et ta jep ipa mendimit te ankueit +propozimi i ankee,#

:2#aet e a$#i%it$ S!ka"et per te cilat be!et anikim nda!en ne tri grupe&

1*!keljet eenciale te dipozitave procedurale'(*vertetimi i gabuar apo jo i plote i gjendje

)aktike' )*zbatimi i gabuar i gjendje materiale#

A-:2#eljet e!e$ciale te di!"o4itave "rocedurale$ :eprimi procedural i cili nuk e!te kryerne pajtim me dipozitat procedurale e!te jo i rregullt d!e ka te meta )ormale# Gjykata mund

te gaboj pra duke e zbatuar gabimi!t dipoziten procedurale apo duke mo e zbatuar ate )are#Ne te dy ratet t!u!et e gjykata ka bere !kelje te ligjit# S!kelje eenciale jane ato !kelje te

cilat jane ne lid!je kauzale me vendimin e padrejte# Per nga rendeia e tyre* me"e nuk jane tenjejta* !keljet eenciale nda!en ne& !kelje eenciale abolute d!e !kelje eenciale relative#

Shkeljet esenciale relative- jane p#!# re)uzimi i paarye!em i propozimit te pale per

!)rytezimin e ndonje mjeti provue e "e nje gje e tille ka ndikuar "e gjendja )aktike te moverteto!et ne menyre te plote' pataj momarrja e pel"imit te pale per caktimin e ekpertit'

etj#

Shkelje esenciale absolute$ jane ato !kelje per !kak te te cilave gjit!mone du!et anuluarvednimin e d!ene# %ur kemi !kelje te tilla* aktgjykimi gjit!mone anulo!et# S!keljet

eenciale abolute nda!en ne tri grupe&

/, !keljet e dipozitave te prezumimeve procedurale?, !keljet "e kane te bejne me dia parime te procedure kontetimore

>, !keljet e rregullave te vendoje d!e te vendimit#

1.:2#eljet e di!"o4itave te "re4u%i%eve "roceduralenda!en ne tri grupe&

/,ne !keljet e prezumimeve ne lid!je me gjykaten ku !yjne +perberja jo e rregullt egjykatave* gjy"tari i perja!tuar* d!e jokompetenca gjy"eore,'

?,ne lid!je me palet !yjne +pazoteia per te "ene pale' pazoteia per te vepruar d!e

per)a"eimi jo i rregullt i paleve,'>,ne lid!je me objektin +ekzitimi i prezumimeve procedurale negative,

(.:2#eljet e #a$e te &ej$e %e di!a "ari%e te "rocedure! #o$te!ti%ore-ketu !yjne&

!kelja e parimit te pandermejeteie* !kelja e parimit te degjimit te dy paleve

ne procedure* !kelja e parimit te kontradiktoritetit* !kelja e parimit tepublicitetit#

).:2#elja e rregullave te ve$do!je! d2e te ve$di%it$!kelje te tilla jane& vendoja ne

kunder!tim* d!enia e aktgjykimit ne baze te po!imit pa "ene ploteuar ku!tet per nje gje tetille* d!enia e aktgjykimit ne baze te mungee pa u ploteuar ku!tet* tejkalimi i

kerkeepadie#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

18/23

'-5o$!tati%i i ga&uar a"o jo i "lote i gje$dje! 3a#ti#e 8 Gjendja )aktike nuk e!tekontatuar rregulli!t* ne"o)tee gjykata gabimi!t e ka vertetuar ndonje )akt

relevant d!e te rendei!em oe kur nje )akt te tille nuk e ka vertetuar )are#

C->&ati%i i ga&uar i $or%e! %ateriale $ Me !kelje oe zbatim jo te drejte te ligjitmaterial kuptojme kur gjykata nuk e ka zbatuar ndonje norme juridike-materiale te cilen

e!te da!ur ta zbatoj# Ne keto rate vendimi mund te goditet d!e anulo!et#

P-(,. Procedura d2e ve$di%et !i"a! a$#e!e!Procedura ipa ankee z!villo!et ne dy ekione#Ne te parin vepron gjykata e !kalle e

pare* ndera ne te dytin gjykaya e !kalle e dyte#

Ankea gjit!mone i dorezo!et gjykate e cila e ka d!ene aktgjykimin e goditur# Se pari ajodu!et te kontatoj e a e!te para!truar ankea me ko!e* pra mbrenda a)atit ligjor prej /7

dite!* e pataj te kontatoj e a e!te e plote d!e e lejue!me#

Ankeen e para"itur pa kalimit te a)atit* apo ankeen e palejue!me oe jo te plote* gjykata e!ed! po!te me ane te aktvendimit#

%under aktvendimit me te cilin !ed!et po!te ankea* lejo!et ankim i poacem#

Nje ekzemplar te ankee* natyri!t nee pra ajo e!te ne rregull* gjykata ia dergon palekunder!tare* e cila mbrenda a)attit prej 8 dite! ka te drejte por nuk e!te e detyruar "e me

!krim te pergjigjet ne ankee# Pai "e te arrij kjo pergjigje* apo ed!e nee nuk arrin* pai "ete kaloj a)ati prej 8 dite!* gjykata e !kalle e pare lenden ia dergon gjykate e !kalle e

dyte#Gjykata e !kalle e dyte* para e te vendo ne lid!je me ankeen e pergatit ce!tjen# %ete e

ben relatori* te cilin e cakton kryetari i trupit gjykue te gjykate e !kalle e dyte#

Gjykata e !kalle e dyte* apo e ankimit mund te merr vendim oe te natyre procedurale oete natyre meritore# :endimi i natyre procedurale e!te ai vendim i cili nuk ka te beje

drejtpredrejte me kerkeepadine# Per !kak te rendeie procedurale ky vendim jepete ne

)orme te aktvendimit#:endimi i natyre meritore e!te ai vendim i cili ka te beje drejtperdrejte me kerkeepadine*

d!e ky vendim jepet ne )orme te aktgjykimit# ( tille e!te p# !# Aktgjykimi me te cilin

re)uzo!et ankea d!e verteto!et aktgjykimi i !kalle e pare#Gjykata e !kalle e dyte* pa d!enie e vendimit ipa ankee* ia kt!en lenden !kalle e

pare# %jo pataj ua dergon paleve nga nje kopje te vendimit e poa!tu ed!e nder!yreve nee

ata ekzitojne#

P-(. Revi4io$i #u$der a#tgjy#i%it d2e a#tve$di%it

Revi4io$i #u$der a#tgjy#i%it$ 5evizioni e!te mjet i goditje e ja!tezakon!me me te

cilin pala e godite aktgjykimin e )orme e prere te gjykate e !kalle e dyte te d!ene ipaankee kunder aktgjykimit te !kalle e pare per !kak te !kelje e ligjit#

S!ka"et per para"itjen e revizionit nga pala jane& !keljet eenciale abolute te dipozitave

procedurale d!e zbatimi i gabuar i e drejte materiale# 5evizioni nuk lejo!et per !kak te

kontatimit te gabuar apo jo te plote te gjendje )aktike#Ne kontetet pauroro juridike me rendei te poacme ociale* revizioni e!te i lejue!em pa

marre paray! objektin e kontetit# 6e tilla jane& /,kontetet ne lid!je me u!"imin ligjor' ?,

kontetet ne lid!je me mared!enien e pune' >, kontetet ne lid!je me te drejtene autorit'@,kontetet ne lid!je me proneine indurtriale#

%ompetente oer vendoje ne lid!je me revizionin e!te gjykata upreme# A)ati per paar"itjen

e revizionit e!te >0 dite nga dita kur pale i e!te dorezuar aktgjykimi i !kalle e dyte# Aa)ati per para"itjen e revizionit e a revizioni i para"itur nuk e !tyjne ekzekutimin e

vendimit #

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

19/23

Revi4io$i #u$der a#tve$di%it 8Palet mund te para"ein reviion kunder aktvendimit tegjykate e !kalle e dyte me te cilat per)undon procedura ne menyre te prere#

Mirepo* nee e!te )jala per aktvendime te cilat jepen ne kontetet ne te cilat nuk lejo!et

revizioni kunder aktgjykimit * ate!ere revizioni nuk lejo!et a kunder aktvendimeve te tilla#4igji para!e! "e revizioni kunder aktvendimit lejo!et gjit!mone ne keto dy rate&

/,kunder aktvendimit te gjykate e !kalle e dyte me te cilen !ud!et po!te ankea'

?, kunder aktvendimit te gjykate e !kalle e dyte me te cilin verteto!et aktvednimi i

gjykate e !kalle e pare me te cilin e!te !ed!ur po!te revizioni#

P-(. 5er#e!a "er %&rojtje$ e ligj!2%eri!e 65@L*

%jo kerkee e!te mjet goditjeje jo upenziv* por i ku)izuar me te cilin prokurori publik egodit vendimin e )orme e prere per !kak te !kelje e ligjit apo kontrate nderkombetare#

%ompetent per ngritjen e %M4 e!te Prokurori Publik i %oove# 4id!je me kete kerkee

vendo Gjykata Supreme# Nuk e!te me rendei e a e!te bere vendimi i )orme e prere ne!kalle te pare apo ne !kalle te dyte# %jo vlen ed!e kur jane ne pyetje aktvendimet# %M4

mund te para"itet ne a)at mbrenda 0 dite! nga dita kur vendimi e!te bere i )orme e

prere#Nee kunder vendimit te !kalle e dyte e!te para"itur revizioni* a)ati per para"itjen e %M4

e!te >0 dite d!e )illo nga dita kur prokurorit publik i dorezo!et nje kopje e revizionit#

P-(/. Per!eritja e "rocedure!

Sipa ligjit* cdo procedim i per)udnuar me vendim te )orme e prere mund te pereritet

ipa propozimit te pale* kur per nje gje te tille jane ploteuar ku!tet e parapara me ligj#

Propozimi per pereritjen e procedure e!te mjet i ja!tezakon!em i goditje i ku)izuar*joupenziv d!e i dyan!em#

S!ka"et ne baze te te cilave pala mund te kerkoj pereritjen e procedure nda!en ne tri grupe&

/, !keljet me te renda te dipozitave procedurale' ?, veprat penale te pjeemarreve neprocedure te cilat kane mundur te ndikojn ne permbajtjen e vendimit' d!e >, )aktetd!e provat

e reja#

:2#eljet %e te re$da te di!"o4itave "rocedurale$ Pereritja e procedure per keto !ka"emund te kerko!et ne ratet&

- per !kak te pjeemarrje e gjy"tarit te perja!tuar ne d!enien e vendimit te )orme e

prere'

- per !kak e pale nuk i e!te d!ene mudneia e marrje pje ene gjykim- per !kak te mungeave te cilat kane te bejne me zoteine per te "ene pale ne gjykim#

Ve"rat "e$ale$ Pereritja per !ka"e te ketij lloji mund te propozo!et&

- nee vendimi e!te bazuar ne t!eniet e de!miatereve apo te ekperteve te cilet kane"ene te rreme

- nee vendimi i d!ene e!te bazuar ne dokumentin e )ali)ikuar apo te rreme

- nee vendimi i d!ene e!te paoje e vepre penale te kryer nga gjy"tari* gjy"tari porot*

per)a"euei ligjor apo me procure oe pala kudner!tare#9a#tet d2e "rovat e reja$ Nga ky lloj pereritja kerko!et kur&

- vendimi "e goditet e!te ne kudner!tim me vendimin e d!ene me !eret

- vendimi e!te bazuar ne nje vendim te gjykate oe te nje organi tjeter "e me vone e!teanuluar apo ndry!uar#

- %ur pala merr dijeni epr prova apo )akte te reja#

A)ati per para"itjen e propozimit per pereritje te procedure e!te >0 dite d!e )illon nga ditakur pala merr dijeni per !kakun e preeritje* por jo me vone e 7 vite nga dita kur vendimi

merr )ormen e prere# Nje kopje te propozimit per pereritje te procedure gjykata ia dergon

pale kunder!tare e cila mund te pergjigjet me !krim ne a)at prej /7 dite!#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

20/23

Propozimin per pereritjen e procedure i dorezo!et gjykate e cila e ka d!ene vendimin e!kalle e pare d!e kompetente per te vendour per kete e!te poa!tu gjykata e !kalle e

pare# Moard!ja e paleve ne eancen per propozimin per pereritjen e procedure nuk e

pezullon gjykimin# Pa !"yrtimit te propozimit gjykata e jep vendimin#Propozimin e pat!emelt per pereritje te procedure gjykata e re)uzon me aktvendim#

P-(0. Procedurat e "o!ac%e #o$te!ti%ore

4P% i ka rregulluar dia procedura te poacme& Proceduren e zgjid!je e konteteveekonomike' proceduren e zgjid!je nga mard!enia e pune' proceduren ipa padie per

!kak te pengim poedimit' proceduren per d!enien e urd!erpagee' proceduren per

zgjed!jen e konteteve me vlere te vogel' procedura per zgjid!jen e konteteve marteore'procedura per zgjid!jen e konteteve prindore' procedura per vendoje per ruajtjen d!e

edukimin e )emijeve#

Procedura $e #o$te!tet %arte!ore d2e 3a%iljare$ %eto procedura te poacme jane terregulluara me 4igjin mbi marteen d!e mared!eniet )amilajre# %y ligj t!ot e ne proceduren

ne kontetet marteore* ne kontetet nga mared!eniet ndermjet prinderve d!e )emijeve* ne

kontetet per u!"im d!e ne kontetet paurore ndermjet anetareve te )amilje zbato!endipozitat e 4igjit mbi proceduren kontetimore nee me ligj nuk e!te caktyar ndry!e#

Procedura e 4gjid2je! !e #o$te!teve %arte!ore$ %jo procedure vi!et ne veprim me ane tepadie apo me ane te propozimit te perba!ket per !kurorezim me marreve!je# Me keto

mjete kerko!et ndry!imi i tatutit te ba!ke!oreteve me ante te anulimit te martee apo meane te !kurorezimit# Me padi mund te kerko!et ed!e vertetimi e mared!enia e caktuar e!te

martee apo n uk e!te martee# Aktgjykimi me te cilin anulo!et martea apo vendoet

!kurorezimi prod!on e)ekt e2 nunc +ne te ard!men, d!e erga omne +per te gjit!e,#

Procedura e 4gjid2je! !e #o$te!teve "ri$dore$ Procedura ipa te cilave zgji!en keto

konette vi!et ne veprim me keto lloj padi!& /, me padi per vertetimin e ameie apo ateie'

?, me padi per kunder!timin e ameie d!e ateie' >, me padi per anulimin e deklarate mete cilen e!te njo!ur ateia' @, me padi te peronit "e e konideron veten at te )emijee lindur

ja!te martee e me te cilen ai e kudner!ton ateine e peronit tjeter#

Procedura "er ve$do!je "er ruajtje$ d2e edu#i%i$ e 3e%ijeve $ Per ruajtjen d!eedukimin e )emijeve vendoet gjate ekzitimit te martee* idomo kur prinderit jetojne

ndama# Per kete vendo organi i kujdetarie# %ompetenca e gjykate per nje gje te tille

para!i!et kur para aaj gjykate !tro!et ce!tja e zgjid!je e martee apo ce!tja e

kontatimit e nuk ekziton martea#Ne kontetet prindore gjykata e2 o))icio vendo per u!"imin e )emijeve te mitur te

perba!ket* apo te )emijeve te mo!e mad!ore por te paa)te per pune#

Procedura $e #o$te!tet "er !2#a# te "e$gi% "o!edi%it$ Ne kete procedure mundeo!etrivendoja e !pejte d!e e)ikae e gjendje )aktike te crregulluar pa e !"yrtuar vete te drejten

e poedimit# Poeduei padine du!et ta ngrej mbrenda a)atit prej >0 dite!* nga dita e marrje

e dijenie per pengimin d!e penguein* e me e voni nje vit nga dita e pengimit#

Ne keto rate kompetence ekkluzive ka gjykata ne territorin e e cile gjindet endi ipaluajt!em# :endimi mbi kerkeepadine jepet ne )orme te aktvendimit# Ekzekutimi i

deyture!em mund te kerko!et vetem mbrenda >0 diteve#

Procedura e d2e$ie! !e urd2er"age!ave $ Ne kete procedure* gjykata ne baze tepretendimit te paditeit e i padituri ia ka bor2! nje !ume te caktuar te !olla! * jep vendim

me te cilin i padituri urd!ero!et "e mbrenda a)atit te caktuar te paguaj bor2!in# :endimi i

d!ene* nee nuk anulo!et ipa mjetit te goditje +kunder!timit, e )iton cileine edokumentit ekzekutiv# E pataj ne baze te ketij vendimi ekzekutiv mund te inico!et procedura

permbaruee# =rd!erea epr pagimin e bor2!it e!te aktvendim te cilin ligji e "uan

urd!erpagee mandatum# %ur kerkea ne te !olla e!te me e mad!e e ajo e caktuar me ligj*

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

21/23

p#!# mbi /000dm* ate!ere urd!erea jepet vetem po "e e padie i ba!kangjitet dokumentiorigjinal apo kopja e veri)ikuar#

Procedura e 4gjid2je! !e #o$te!teve e#o$o%i#e 6tregtare* $ Ne keto kontete* gjykata e

!kalle e dyte vepron ne trup gjykue prej dy gjy"tareve pro)eional d!e nje gjy"tariporot# Ne keto kontete padia gjit!mone i dergo!et te paditurit me kerkee "e me !krim te

pergjigjet ne padi# Ne kontetet ekonomike* nee dy palet mungojne ne eancen pregatitore

apo ne !"yrtimin e pare kryeor* ate!ere nuk !kakto!et pezullimi i procedure por vetem

!ty!et eanca# E nee nuk viujne a ne eancen e dyte* ate!ere konidero!et e e!teter!e"ur padia#

Ar&itra42et 6gjy#atat e 4gjed2ura*$ arbitraz!i e!te intitucion jo!teterore i perbere prej

nje apo me !ume ubjekte! * te cilit palet me marreve!je ia beojne zgjid!jen e njekonteti me ane te vednimit te cilin ligji e barazon me aktgjykimin e )orme e prere

Arbitrat e arbitraz!it i zgjed!in vete palet# :endimi i arbitraz!it jepet ne )orme te aktgjykimit#

Ekzitojne arbitraz!et intitucionale + te per!er!me, d!e ato ad !oc + te perko!me,#Arbitraz!et e per!er!me zakoni!t )ormo!en prane Odave ekonomike# Arbitraz!i i

perko!em )ormo!et me kontrate ne me te paleve per zgjed!jen e vetem nje konteti-pra atij

konkret# Ndera arbitraz!i i per!er!em e!te organizate permanente e t!emeluar me "ellim"e ta kryej )unkionin gjy"eor a !ere "e palet i para"iten me kerkee per zgjid!jen e

konettit#

P-). Procedura "er%&arue!e

Procedura kontetimore i procedure e pergjit!!me njo!jeje d!e rpocedura permbaruee i

procedure e realizmit te d!un!em jane ngu!te te lid!ura njera me tjetren#

Parimet e procedure permbaruee jane& parimi i legalitetit rigoroz )ormal' parimi i mbrojtjee debitorit' d!e parimi i prioritetit* barazie d!e ekkluzivitetit#

Pari%i i legalitetit rigoro4 3or%al $ %y parim ka te beje me rregullat per n2jerrjen e

aktvendimit mbi lejimin e ekzekutimit# Sipa tij gjykata e ekzekutimit nuk ka tager tele!o!et ne vlereimin e ligj!merie materiale d!e te rregullie e dokumentit # %jo e!te

ke!tu epe nuk lejo!et gjykimi i ri midi paleve te njejta per ce!tjen juridike per te cilin

ekziton vendimi i )orme e prere# Sipa ketij parimi ekzitimi i kredie d!e legjitimimi ipaleve mund te provo!et vetem me ane te dokumentit te provuar# %jo do te t!ote e kalimi i

kredie apo i debie ne peronin tjeter pa d!enie e vendimit meritor du!et te provo!et me

document publik#

Pari%i i %&rojtje! !e de&itorit$ Me kete parim kuptojme e realizimi i d!un!em i krediee kreditorit i cili be!et gjate procedure permbaruee nuk gu2on t1i vej ne pyetje lirine*

jeten* krenarine e a ekzitencen ekonomike te debotiroti#

Pari%i i "rioritetit< &ara4i!e d2e i e#!#lu4ivitetit $ Ne ratin ne te cilin para"iten diakreditore "e tentojne ti realizojne kredite ne te !olla mbi te njejtin object te debitorit* ate!ere

para"itet nevoja "e te cakto!en raportet midi ketyre kreditoreve# Per kete "ellim ne

proceduren permbaruee e!te parapa parimi ko!or ipa te cilit rkeditore i realizojne kredite

e tyre ndaj te njejtit debitor dipd rad!e e )itimit te e drejte per realizim#

P-)1. :u&je#tet e "rocedure! "er%&arue!e

Ne proceduren permbaruee i ubjekte procedurale para"iten& gjykata* palet d!epjeemarreit e tjere#

Gjykata e!te ubject kryeor ne proceduren permbaruee# :eprimet e ekzekutimit i kryen

vete* por ed!e nepermjet organeve ndi!mee "e veprojne ipa ud!ezimeve te aj# Si organendi!mee te gjykate jane& re)erentet e ekzekutimit* !erbimi i kontabilitetit* zyrat e gjykate

per regjitra te toke* organet e policie* etj#

Palet ne kete procedure jane dy' kreditori d!e debitori#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

22/23

Pjeemarre ligji e "uan peronin i cili ne proceduren permbaruee e realizon ndonje tedrejte te tij apo intere juridik e nuk e!te a kreditor a debitor# Si pjeemarre e!te

kreditori i iguruar me peng* titullari i e drejte apo i barre reale mbi objektin e ekzekutimit*

ba!keia !o"erore* etj#

Do#u%e$ti e#4e#utiv$ Dokument ekzekutiv e!te !krea "e permban aktin juridik me te

cilin verteto!et ekzitimi i kredie# Nga dokumenti ekzekutiv del detyra e gjykate "e ipa

propozimit te kreditorit ta caktoj d!e zbatoj ekzekutimin# Dokumenti e!te i per!tat!em per

ekzekutim nee ne te jane te !enuar& kreditori* debitori* objekti* vellimi d!e ko!a epermbu!je e detyrimit# .ilei te dokumentit ekzekutiv kane keto akte juridike& aktgjykimi*

aktvendimi* urd!erpagea * vendimi i !uaj gjy"eor d!e vendimi i arbitraz!it te !uaj#

@jetet e e#4e#uti%it$ Mjete te ekzekutimit jane metoda me te cilat gjykata me d!une erealizon kredine e kreditorit# 6e tilla jane p# !# S!itja e endeve te luajt!me apo te

paluajt!me te debitorit* bartja e kredie ne te !olla e debitorit ne kreditorin* etj#

Mjetet per realizmin e kerkeave jo ne te !olla jane& dorezimi d!e dergimi i endeve teluajt!me* detyrimi per veprim* moveprim apo peim* detyrimi per kt!imin e punetorit ne

pune* detyrimin per d!enien e deklarate#

O&je#ti i e#4e#uti%it$ Objekt i ekzekutimit jane endet d!e te drejtat e debitorit mbi tecilat mund te zbato!et ekzekutimi# Ne proceduren e ekzekutimit per realizimin e rekdie ne te

!olla* endet d!e te drejtat e debiotirt !endrro!en ne te !olla +me ane te !itje, d!e objectekzekutimi be!en te !ollat e tij# %ur kredia e kreditorit nuk perbe!et ne te !olla* ate!ere

object i ekzekutimit jane endet e caktuara te debitorit apo pjeet e paurie e tij#

P-)(. Procedura !igurue!e

Ekzekutimi me )orce i nje vendimi me "ellim te realizimi te kerkee e kreditorit mund telejo!et vetem pai "e te be!et ekzekutiv dokumenti# ;ellimi i procedure iguruee e!te "e

te rriten gjaat per realizimin e kerkee e kreditorit d!e zvogelimi i rrezikut "e i kanoet

realizimit te keaj kerkee#

Llojet e %jeteve !igurue!e- 4igji i para!e! tri lloje te mjeteve iguruee&/, te drejten e pengut mbi endin e paluajt!em' ?, maat paraprake d!e >, maat e

perko!!me#

E drejta e "e$gut %&i !e$di$ e "aluajt!2e%$ kete mjet igurimi kreditori e propozon me"ellim "e te bej preion mbi debitorin "e ta permbu! detyrimin ne te !olla# Gjykata e cakton

me vendimin e aj kete mae iguruee vetem ne baze te dokumentit ekzekutiv per)ekt# E

drejta e pengut !u!et ipa dipozitave me te cilat e!te parapa !uarja e detyrimeve juridikocivile#

@a!at "ara"ara#e$ Maa paraprake i !erben kreditorit per igurimin e kredie ne te !olla#

Per caktimin e mae iguruee du!et te ploteo!en dy ku!te& "e te ekzitoj vednimigjy"eor mbi kerkeen ne te !olla por i cili ende nuk e!te bere document ekzekutiv' d!e "e

kreditori ta beje te beue!em rrezikun e pa caktimin e keaj mae kerkea ne te !olla do te

pengo!ej "e te realizo!ej* apo do te ve!tero!ej realizimi i keaj kerkee# =rd!erpagea

mund te !erbeje i baze per caktimin e mae paraprake* por vetem nee e!te meb!tetur necek apo kambial

Si maa paraprake "e mund te cakto!en jane& regjitrimi i ndeve te luajt!me te debitorit'

ndalimi i kontabilitetit !o"eror "e debitorit t1ia kaloj nga 2!irollogaria !umen e te !ollaveper te cilen e!te !"iptuar me vendimin e gjykate maa paraprake#

Sipa propozimit te debitorit gjykata e per)undon proceduren iguruee nee debitori e

deponon ne gjykate !umen e te !ollave te detyruara* nee debitori e bind gjykaten e krediae kreditorit e!te realizuar* d!e nee me vendim te )orme e prere kontato!et e kredia nuk

ka ekzituar#

7/26/2019 e Drejta Procedurale Civile (1)

23/23

@a!at e "er#o2!2%e $ %eto maa jane mjet i perko!em igurimi# %eto maa mund tecakto!en para )illimit* gjate z!vilimit apo pa per)undimit te procedure kontetimore# Me

maat e perko!!me mund te iguro!en i kredite ne te !olla a!tu ed!e ato ne jo te !olla# Si

maa te perko!!me gjykata mund te caktoj& ndalimi i debitorit "e ta ngarkoj apo tjeterojendin e paluajt!em' ndalimi i debitorit "e te diponoj me endet e luajt!me d!e lenia e

tyre ne ruajtje* ndalimi i kontabilitetit !o"eror "e nga 2!irollogaria e debitorit te kaloj

!umene caktuar te !ollave ne 2!irollogarine tjeter#

P-)). Procedura jo#o$te!ti%ore

Procedura jokontetimore e!te ajo procedure e cila nuk e!te kontetimore# %jo procedure

perbe!et prej nje varg procedura! te poacme ne te cilat zgjid!en ce!tjet juridike ku nukekziton konteti midi ubjekteve te e drejte#

Pari%et e "rocedure! jo#o$te!ti%ore$ Per inicimin e procedure jokontetimore ne dia

ce!tje juridike vlen parimi i di!"o4ivitetitkure ne te tjerat ai i o3icialitetit#Sipa parimit te dipozivitetit gjykata vendo ne baze te kerkee e ubjektit te intereuar "e

nuk e!te organ !teteror* ndera ne ratet tjera* iniciativen per zgjid!jen e ce!tje juridike

jokontetimore e merre gjykata * organi i kujdetarie apo prokurori publik#

Parimi i oralitetit nuk vlen ne !umicen e rateve dermuee# Mozbatimi i parimit te oralitetitka ndikuar "e me ligj te para!i!et kur palet nuk vijne ne 9ance* nuk pengo!et procedimi i

ce!tje nga ana e gjykate#

Parimi i publicitetit nuk vlen ne procedurat ne te cilat vendoet per tatuin peronal apo)amiljar#

:u&je#tet e "rocedure! jo#o$te!ti%ore$ Subjekte te keaj procedure jane& gjykata* organet

ndi!mee te gjykate d!e palet# Nder!yrei ne kete procedure para"itet rralle!ere#Per zgjid!jen e ce!tjeve te natyre jokontetimore ipa kompetence lendore jane gjykatat

komunale# Ne gjykaten e !kalle e pare competent e!te gjy"tari i vetem# 6rupi gjykue

vepron vetem ne ce!tjet baneore d!e ne ato per caktimin e kompenimit per paurine e

ekpropriuar# %ompetenca tokeore cakto!et ne baze te vendbanimit apo vend"endrimit teperonit ne intere te te cilit z!villo!et procedura#

Llojet e "rocedurave jo#o$te!ti%ore$ .e!tjet jokontetimore nda!en ne dy grupe#

7e gru"i$ e "are -bejne pjee procedurat ipa te cilave rregullo!et tatui peronal apotatui )amiljar# Ne kete grup !yjne& procedura per !e"jen e zoteie per te vepruar' procedura

e !pallje e vdekje e peronit te z!dukur' procedura per vaz!dimin e te drejte prindore'

procedura per !e"jen d!e kt!imin e te drejte prindore' d!e procedura per d!enien e leje permartee#

7e gru"i$ e dyte - bejne pjee procedurat ipa te cilave rregullo!et menyra e vendoje

mbi raportet paurore juridike # Ne kete grup !yjne& procedura per !"yrtimin e paurietra!igimore' procedura per ndarjen e endit apo te paurie e perba!ket' procedura per

rregullimin e me2!ave' procedura per perpilimin* ruajtjen d!e anulimin e dokumentit#

Ve$di%et d2e %jetet e goditje! !e ve$di%eve- :endimet "e jepen ne proceduren

jokontetimore kane )ormen e aktvendimit# Aktvendimi i !kalle e pare kunder tecilitlejo!et ankea e poacme du!et ta kete pjeen !yree* dipozitivin d!e pjeen aryetuee#

%jo vlen ed!e per vendimet e gjykate e !kalle e dyte#

%under cdo vendimi meritor lejo!et anke e poacme e cila du!et te u!tro!et ne a)at prej /7dite!#

Ne proceduren jokontetimore* anea nuk ka rreptei!t karakter devolutiv* epe vete

gjykata e !kalle e pare ka targe "e ta ndry!oj vendimin e aj te goditur me ankee#Nee gjykata e !kalle e pare nuk vepron ke!tu* ate!ere ajo dojen e lende ia dergon

gjykate e !kalle e dyte #