سةردار قادر

ليستي طؤِران

كانديدي ذماره

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )395( سێشەممە 2013/9/17

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

سه ركرده كان ده نگ به كام كاندیدی لیسته كانیان ده ده ن؟

«« 3کاندیدی دڵخوازی سه رکرده کان 12 »» 17 »»

په كه كه نوێنه ری ده نێرێته په رله مانی كوردستان

بانگه شه ی هه ڵبژاردن له سلێمانی «« 5په که که و هه ڵبژاردنی په رله مانته ق و تۆق

بانگه شه ی هه ڵبژاردنی له سلێمانی كز نه كرد

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

له یه که م رۆژی پایزدا هه مو هێزه کان چاوه ڕێی به هارن

18 »»

ریکالم

ریکالم

ریکالم

ریکالم ریکالم

3 »»

یه كێتی : ئه مجاره یان یه كه م ده بین

پارتی : گۆڕان دوه م بێت، هاوكێشه كان ده گۆڕدرێنیه كگرتو: ده نگه كانی 2010مان به سهگۆڕان: پێشبڕكێمان له گه ڵ پارتییه

ئۆپۆزس����یۆن ئام����اژه به وه ده ك����ه ن كه هێزه ئه منی����ه كان له هه ڵمه تی هه ڵبژاردندا بێالیه ن نه بون و له الیه ن یه كێتی و پارتیه وه به كارده هێنرێن، بریكاری وه زیری ناوخۆش

ئه و تۆمه ته ره تده كاته وه .ئاوێنه ، سلێمانی : حه مه تۆفیق ره حیم، هه ڵسوڕاوی بزوتنه وه ی گۆڕان به ئاوێنه ی راگه یان����د، "هه م����وو ك����ه س ده زانێت كه هه ردو له الی����ه ن ئه منیه كان دام����وده زگا حیزبه ده س����ه اڵتداره كه وه به كارده هێنرێت بۆ بانگه ش����ه ی هه ڵب����ژاردن به جلوبه رگی

مه ده نیه وه "

وتیش����ی "به ش����ێك له هێزه ئه منیه كان هێرشیان كرده س����ه ر الیه نگرانی گۆڕان و ته قه ش����یان لێك����ردن، ئه گه ر ئاس����ایش و س����لێمانی له هه ولێر و ناوخ����ۆ هێزه كانی مه به س����تیان پاراستنی ئارامی بوایه ، ئه وا مامه ڵه یه ك����ی یه كس����انیان له گه ڵ هه موو

الیه نه كان ده كرد".س����ه رۆكی لیس����تی كۆمه ڵی ئیسالمی ، "به داخ����ه وه ك����رد، ب����ه وه ئام����اژه ی له هه ندێك ش����وێن بێرێزی ك����راوه به هێزه ئاس����ایش و پێش����مه رگه و ئه منی����ه كان و حزب����ه ده س����ه اڵتداره كان به كاریانهێناون

بۆ بانگه ش����ه ی هه ڵبژاردن، به ش����ێك له و هێزانه بێالیانانه مامه ڵه یان كردووه ، به اڵم به ش����ێكیان نه یانتوانیوه بێالیه نی خۆیان

بپارێزن".له الیه ن خۆیش����یه وه ، بریكاری وه زیری ناوخۆی هه رێم، جه الل كه ریم ره تیكرده وه هێزه كانی ناوخۆ تێوه گالبن له بانگه شه كانی هه ڵبژاردنداو به ئاوێنه ی راگه یاند، "له كاتی ده وامی ره س����میدا هیچ كه سێك بۆی نیه بانگه شه بكات، به اڵم كه سێك كه مۆڵه تی پش����وی هه یه له ماڵه وه هه رچیه ك بكات

ئێمه ناتوانین هیچی پێبڵێین".

ئۆپۆزسیۆن: هێزه ئه منیه كان بێالیه ن نه بون

تایبه‌ت(395( سێشه ممه 22013/9/17

ریکالم

3(395( سێشه ممه ‌2013/9/17هه‌نوکه

ئا: هێمن مامه ند

شه ممه ی داهاتو یه كه م رۆژی پایزه ، به اڵم هه مو هێزه سیاسییه كانی

هه رێمی كوردستان به یه كه م رۆژی به هارو سه ركه وتنی خۆیانی ده زانن

له و هه ڵبژاردنه چاره نوسسازه ی

ده كه وێته ئه و رۆژه وه . گۆڕان ده ڵێت له سه رتاسه ری هه رێمدا نزیكه ی 40 كورسی دێنین و پێشبڕكێمان

له گه ڵ پارتییه . یه كێتیش پێیوایه ئه مجاره یان له سه رتاسه ری هه رێم یه كه م ده بن. پارتیش به دودڵیه وه ده ڵێت، ئه گه ر گۆڕان دوه م بێت، هاوكێشه سیاسیه كان ده گۆڕێت.

به رپرس���ی مه جید، س���ه ید ب���رزۆ باژێره وانی هه ولێری بزوتنه وه ی گۆڕان ده ڵێت، ئاوێن���ه ب���ۆ له لێدوانێكی���دا "چ���وار س���اڵی راب���ردو بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان ده ی���ان پ���رۆژه و خزمه ت���ی پێشكه ش���كردو دژی ده ی���ان گه نده ڵی وه س���تایه وه ، له به رامب���ه ردا یه كێ�تی و

پارت���ی ده یان گه نده ڵیی���ان زیادكردو دواین گه نده ڵیشیان ئینقالبه كه ی 30ی

حوزه یران بو".هاوكات سه رپه رش���تیاری بانگه شه ی هه ڵبژاردنی گۆڕان له سنوری پارێزگای هه ولێ���ر، د. محم���ه د كیان���ی ئه وه ی "ئه مجاره ی���ان راگه یان���د، به ئاوێن���ه بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان له سه رتاس���ه ری 40 نزیك���ه ی كوردس���تان هه رێم���ی هه ولێریش له ش���اری دێنێت و كورسی له یه كێتی زیاتر كورسی و ده نگ دێنن و پێش���بڕكێیه كه یان له گ���ه ڵ پارتیی���ه ،

نه وه كو یه كێتی ".له به رامب���ه ردا ئه ندام���ی مه كته ب���ی سیاس���ی و به رپرس���ی مه ڵبه ندی سێی هه ولێری یه كێتی نیشتیمانی كوردستان،

له بایه خی پی���ره ، ئه حمه د س���ه عدی وته كانی به رپرسانی بزوتنه وه ی گۆڕان كه مده كات���ه وه و به ئاوێن���ه ی راگه یاند، "بزوتنه وه ی گۆڕان له هه مو ش���وێنێك ئاس���تی جه ماوه رییان دابه زیوه و ئه مه مه حاڵه ئه وان له هه ولێر له یه كێتی زیاتر كورس���ی و ده نگ بێنن، ئ���ه م جاره یان یه كێتی له هه رێمی كوردس���تان یه كه م

ده بێت".پارت���ی به رپرس���ێكی ه���اوكات دیموكرات���ی كوردس���تان چاوه ڕوان���ی هه ڵده بژێرێت و ب���ۆ ئاوێنه وتی ،"ته نیا پێن���ج رۆژ ماوه با چ���اوه ڕێ بكه ین و

بزانین چی روده دات".ئه و به رپرس���ه ی پارتی كه نه یویست ن���اوی بهێنرێت، نه یش���ارده وه ، "ئه گه ر

گۆڕان له یه كێتی زیاتر كورسی بهێنێت، سیاس���یه كان هاوكێش���ه به راس���تی پێكهێنان���ی مه س���ه له ی ده گۆڕێ���ت و حكومه تی���ش زۆر دواده كه وێت، چونكه ئ���ه و كاته گۆڕان ده بێت���ه هێزی دوه م و به مش���ێوه یه ش پۆستی جێگری سه رۆك وه زیرانیان ده وێت، كه ره نگه ئه مه بڕێك دۆخه ك���ه ئاڵۆزترب���كات و یه كێتی ئه مه

قه بوڵنه كات".یه كگرت���وی خۆیش���یه وه الی بۆ هه وڵده دات كوردس���تان ئیس���المی به ده ستهێنانه وه ی ده نگه كانی هه ڵبژاردنی )%11.68(ی رێ���ژه ی ك���ه )2010)كرد. كوردس���تانی هه رێمی ده نگه كانی له وباره یه وه د. محه مه د ئه حمه د، ئه ندامی مه كته بی سیاس���یی یه كگرت���و ده ڵێت:

"ئێمه هه وڵده ده ین هه مان رێژه ی ده نگه به ده ستهاتوه كانی هه ڵبژاردنی په رله مانی بگره به ده ستبهێنینه وه و عێراق )2010( زیاتریش، چونكه ئ���ه و ده نگانه ده كاته

12 كورسی له هه رێمی كوردستان".زانس���ته مامۆس���تای له به رامب���ه ردا سیاس���یه كان له زانكۆی سه الحه دین، د. كام���ه ران مه نتك، ده ڵێ���ت، "من له گه ڵ به رامبه ر ئۆپۆزیسیۆنه كان ئه وه م الیه نه به یه كێت���ی و پارت���ی تۆزێ���ك به هێزبن و یه كێتی و پارتیش ژماره ی كورسیه كانیان هاوس���ه نگیه كه تاوه ك���و دابه زێ���ت، رابگیرێ���ت، ئه گه رن���ا بزوتنه وه ی گۆڕان ببێت�ه هێ���زی دوه م و یه كێتی الوازبێت، هه مان س���یناریۆكانی رابردومان دێته وه

به رچاو".

ئا: ئاسۆ سه راوی

ده بێت له ناو كۆمه ڵێك كاندیدی لیستی حیزبه كه یاندا، سه رۆكی حیزبه كان، ده نگ به كام كاندید یان بده ن؟ سه رۆكی هه ردو حیزبه ئیسالمیه كه )یه كگرتوو كۆمه ڵ( له وباره یه وه خۆیان یه كالییكردۆته وه ، به رپرسی یه كه می پارتی و گۆڕانیش

تائێستا نه زانراوه و یه كێتیش له ده ره وه ی ئه م هاوكێشه یه دا ده مێنێته وه ، چونكه

به هۆی نه خۆشیه وه سكرتێره كه ی له ده ره وه ی واڵته و هاوسه ره كه ی و دو جێگره كه ی بۆچونی جیاوازیان هه یه .

زانینی ئه وه ی مه س���عود بارزانی ده نگ به كام كاندیدی لیسته كه ی ده دات، ئاسان نیی���ه ، چونك���ه ئه وانه ی لێ���وه ی نزیكن، هه میشه وه ها وه س���فی بارزانیان كردوه ، كه مترین جار بۆچونی خۆی به راس���ته وخۆ له س���ه ر بابه تێكی دیاریك���راو ده رده بڕێت، وه ك كه س���ێكی نزیكی ده ڵێ���ت "ده نگدان خ���ۆی له خۆیدا نهێنیی���ه ، بارزانیش خۆی یه كێكه له و كه س���انه ی زۆر نهێنی پارێزه ، نه خۆی ئه و نهێنیه ده دركێنێ ، نه كه س���ه نزیكه كانیش���ی راش���كاوانه ده توان���ن ئه و پرس���یاره ی ئاراس���ته بكه ن داخۆ ده نگ

به كام كاندید ی پارتی ده دات".له هه ڵبژاردن���ی س���اڵی 1992 كاتێ���ك بارزانی له گه ڵ سێ ركابه ری تر )تاڵه بانی و د.مه حمود عوسمان و عوسمان عه بدولعه زیز(

چوه كێبڕكێوه ، س���ه ركرده كانی تر له كاتی به به رچاوی كامێراوه ده نگیاندا، ده نگداندا به اڵم بارزانی پشتی كردۆته كامێراو ئینجا

ده نگی داوه .له دواین كۆنگره ی پارته كه شیدا )13مین كۆنگره (، بارزانی به ئاش���كرا پش���تگیری كه س���ێكی دیاریك���راوی نه ك���رد بۆ بون به ئه ندام���ی س���ه ركردایه تی حیزبه ك���ه ی ، به اڵم مه س���ه له كه بۆ نێچیرڤ���ان بارزانی برازاو زاوای به جۆرێكی تره ، ده نگۆی ئه وه هه یه نێچیرڤان ده نگ به كه س���ێكی گه نجی

لیسته كه ی بدات.تاڵه بانی ، سكرتێری گشتیی یه كێتی كه له ئێستادا به هۆی نه خۆشیه وه له ده ره وه ی واڵته ، وه ك ش���ۆڕش ئیسماعیلی به رپرسی ده زگای هه ڵبژاردن���ی ئ���ه و حزبه باس���ی ده كات، "مافی ده نگدانی نییه ، تا بزانرێت له ن���او لیس���ته كه یدا ده نگ به كام كه س���ه

ده دات".هاوس���ه ری ئه حمه د ئیبراهی���م هێ���رۆ تاڵه بان���ی و ئه ندام���ی مه كته بی سیاس���ی له سه ركرده كانی یه كێك وه ك له ئێس���تادا ئه و حیزبه ده ناس���رێت. چه ند كه س���ێكی نزیك ل���ه و خاتون���ه ئه وه یان ب���ۆ ئاوێنه به كه س���ی ده نگ "پێده چێت دركان���دوه ، یه كه می لیسته كه ئه رس���ه الن بایز بدات". ب���ه اڵم ئه م���ه ب���ۆ كۆس���ره ت ره س���وڵی جێگ���ری یه كه می تاڵه بانی راس���ت نییه ، چونك���ه كوڕه كه ی )ده رب���از( كه یه كێكه له كاندیده كان، ن���ه ك ده نگی خۆی به ڵكو

له هه وڵدایه ده نگی ئه ندامانی حیزبه كه شی بۆ كۆبكاته وه ، هه رچی د.به رهه می جێگری دوه می تاڵه بانیه ، تائێس���تا روننییه ده نگ

به كام كاندیدی حیزبه كه ی ده دات.رێكخ���ه ری گش���تی بز وتن���ه وه ی گۆڕان به ئاشكرا تائێس���تا نه وشیروان مس���ته فا ئه وه ی باسنه كردوه كه ده نگ به كام كاندیدی لیس���ته كه ی ده دات، ب���ه اڵم دیاریكردن���ی س���ه رۆكی لیس���ته كه د.یوس���ف محه مه د به ره زامه ندی شه خسی خۆی بوه ، ئه مه ش ئ���ه و ئه گ���ه ره به هێز ده كات كه مس���ته فا ده نگ به كه سی یه كه می لیسته كه ی بدات، به اڵم هێشتا ئه وه ش روننییه ، چونكه وه ك كه س���ێكی نزیكی باسیكرد "له دانیشتنێكدا نه وشیروان مس���ته فا وتویه تی ته نها ده نگ به لیس���تی گ���ۆڕان ده ده م، هیچ كاندیدێك

دیاری ناكه م".هه ریه ك له ئه مینداری گش���تی یه كگرتو محه مه د فه ره ج و ئه میری كۆمه ڵی ئیسالمی عه لی باپیر ئه وه ی���ان یه كالكردوه ته وه كه

چۆن ده نگ ده ده ن.ئه مینداری یه كگرتو له لێدوانێكی تایبه تدا ب���ۆ ئاوێنه ئاماژه ی به وه دا كه ته نها ده نگ به لیس���ته كه ده دات و له ناو لیسته كه ش���دا

كه سێك دیاری ناكات. ئه میری كۆمه ڵی ئیس���المیش له میانه ی كۆبونه وه یه كی له گه ڵ كاندیدانی حیزبه كه ی له س���لێمانی باس���ی له وه ك���ردوه ده نگ به كاندیدێكی دیاریكراو نادات، به ڵكو ته نها ده نگ به لیستی كۆمه ڵی ئیسالمی ده دات.

ئا: سۆران كامه ران

له گه ڵ نزیكبونه وه له رۆژی ده نگدان، بانگه شه كانی هه ڵبژاردن له هه رێمی

كوردستاندا گه رموگوڕتر ده بن و له سه ر ئاستی عێراق و ناوچه كه ش دو بۆچونی

جیاوازو دژبه یه كی دروستكردوه كه گوزارشت له شیعه و سوننه ده كات.

ئیس���المی و حیزبی ب���ااڵی ئه نجومه نی ده عوه كه دو قه واره ی سیاس���ی به هێزن، نوێنه رایه ت���ی زۆرین���ه ی ش���یعه ده كه ن و به ناڕاس���ته وخۆ پێیانباش���ه ك���ه یه كێتی سه ركه وتن به ده ستبهێنێت و هیچ الریشیان گۆڕان. بزوتن���ه وه ی له س���ه ركه وتنی نیه عێراقیه و له لیس���تی هه ری���ه ك ه���اوكات موته حی���دون ك���ه دو كوتل���ه ی گه وره ن و نوێنه رایه ت���ی زۆرینه ی س���وننه ی عه ره بی ده ك���ه ن له عێ���راق، پێیانباش���ه پارت���ی

سه ربكه وێت. د. عه م���ار ئه لعانی چاودێری سیاس���ی ك���ه نیش���ته جێی به غدای���ه ، له لێدوانێكی تایبه ت���دا به ئاوێن���ه ی راگه یان���د، "پارتی چانسی بردنه وه ی زیاتره و عه ره بی سوننه له سه ر ئاس���تی ناوچه كه پێیانباشه پارتی

س���ه ركه وتن به ده س���تبهێنێت، س���وننه ی دڵخۆش���ن به هه مانش���ێوه عێراقی���ش

به سه ركه وتنی پارتی ". چاودێره سیاس���یه كه زیاتر هۆكاره كانی ئه و پێخۆشبونه ی سوننه كانی رونكرده وه و وتی ، "پارتی چه ند هه ڵوێس���تێكی هه بوه خۆپیش���اندانی پاڵپش���تیكردنی له وان���ه ناوچه ئه نبارو له پارێزگاكانی س���وننه كان سوننه نش���ینه كان و هه ڵوێس���تی به رامبه ر حكومه ته ك���ه ی به ش���ار ئه س���ه دو گرتنه باوه ش���ی عه ره ب���ی س���وننه له هه رێم���ی كوردس���تان و چه ند هه ڵوێس���تێكی دیكه ی

مێژویی ".د. عه مار ئاماژه ی به وه ش���دا كه هه رچی به ره ی دژه س���وننه یه له عێراق، پێیانباشه به ده س���تبهێنێت و س���ه ركه وتن یه كێت���ی هی���چ الرییه كیش���یان نیه له س���ه ركه وتنی بزوتنه وه ی گۆڕان، "چونكه یه كێتی هێزێكه هه میشه له رابردوش���دا له ئێرانه وه و نزیكه ئێران هاوكاری كردوه و په یوه ندیه كی باشی هه بوه و هه مان روانینیان هه یه بۆ گؤڕان".

له به رامبه ردا ش���ێخ عه م���ار محه مه د كه نوێن���ه ری گ���ه وره مه رجه عی ش���یعه كانی عێراق، ئایه تواڵ عه لی سیس���تانیه له شاری كه ركوك، به ئاوێنه ی راگه یاند، "مه رجه عی

ش���یعه كان به فه ڕمی و نافه ڕمی پاڵپش���تی هیچ كوتله و قه واره یه كی سیاسی ناكات نه

له عێراق و نه له هه رێمی كوردستان".ش���ێخ عه مار داوای له گه ل���ی كورد كرد كه "به ش���داری هه ڵبژاردن���ه كان بكه ن بۆ ئه وه ی په یامێك بۆ جیهان بنێرن كه ئه وان تینوی دیموكراسین، چونكه میلله تی كورد به درێژایی مێژو غ���ه دری لێكراوه و خاوه ن مێژویه كی پڕ س���ه روه رین، ئێمه ش دوعای

سه ركه وتنیان بۆ ده كه ین".

له‌یه‌كه‌م‌رۆژی‌‌پایزدا‌هه‌مو‌هێزه‌كان‌چاوه‌ڕێی‌‌به‌هارن

سوننه‌ی‌‌عێراق‌ده‌خوازێت‌پارتی‌‌هه‌ڵبژاردن‌بباته‌وه‌وسه‌ركرده‌‌كان‌ده‌نگ‌به‌كام‌كاندیدی‌‌لیسته‌كانیان‌ده‌ده‌ن؟شیعه‌ش‌خواستی‌‌به‌الی‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتیدایه‌‌

ریکالم

یه كێتی : ئه مجاره یان یه كه م ده بینگۆڕان: پێشبڕكێمان له گه ڵ پارتییه

پارتی : هاوكێشه سیاسیه كان ده گۆڕدرێنیه كگرتو: ده نگه كانی 2010مان به سه

له دیدی شیعه وه یه كێتی و گۆڕان له ئێرانه وه نزیکترن

هەنوکە(395( سێشه ممه 42013/9/17

ئا: هاوكار حسێن

هێزه سیاسیه كانی هه رێم په نا بۆ كه سایه تیه ئاینیه كان ده به ن بۆ راكێشانی ده نگی

جه ماوه رو به رزكردنه وه ی بااڵنسی هێزیان، به شێك له چاودێرانیش پێیانوایه زۆرێك

له و مامۆستا ئاینیانه ی له رابردودا چونه ته په رله مانه وه ، مزگه وت و پێگه جه ماوه ریه كانیان

له بیركردوه ، وته بێژی ئه وقافیش ده ڵێت، شوێنی مامۆستای ئاینی مزگه وته نه ك

په رله مان.

به ش����ێك له چاودێران پێیانوایه ، مامۆستایانی ئاین����ی بۆیه له س����ه ره تاوه چونه ت����ه حوجره و دام����ه زراوه و په یمانگه ئاینی����ه كان، تا دواجار ئاینیه كه ی����ان په یام����ه مزگه وت����ه وه له رێ����ی زۆرێك به اڵم بگه یه نن، به ش����وێنكه وتوه كانیان له و مامۆستا ئاینیانه ی له رابردوو ئێستادا وه ك كه سایه تیه كی ئاینی ده ركه وتون له مزگه وته كاندا، له كۆتاییدا له س����ه ر الیه نێكی سیاسی خۆیان بۆ په رله مان كاندیدكردوه و له وێش����ه وه تاڕاده یه كی زۆر بێده نگی و بێهه ڵوێس����تییان له سه ر مه سه له چاره نوسس����ازه كان هه ڵبژاردوه و ئه و بابه تانه ی پێش����تر له مزگه وته كان����ه وه ره خن����ه ی توندیان

لێگرتوه ، له په رله مان لێی بێده نگ بون. رۆش����نبیرو چاودێری سیاسی ، فوئاد مه جید میس����ری ، له گ����ه ڵ ئ����ه وه ی نكوڵیك����رد حزبی عه لمانی بونی هه بێت له هه رێمی كوردس����تاندا، به اڵم پێیوایه ، "ئه و ره خنه یه زیاتر ئه و حزبانه ده گرێت����ه وه كه خۆیان ناون����اوه عه لمانی نه ك حزبه ئیسالمیه كان، چونكه ئه وه ی ئیسالمیه كان )كاندی����ده ئیس����المیه كان( ئه گه ر مێزه ریش����ی به س����ه ره وه نه بێ����ت، به ش����اراوه یی مێ����زه ری به سه ره وه یه ، واته ئه گه ر مێزه ریشی به سه ره وه

نه بێت وه ك مه الیه ك بیرده كاته وه ".مامۆس����تا ئه و له ب����اره ی خۆكاندیدكردن����ی ئاینیان����ه وه ، میس����ری ده ڵێ����ت، "پره نس����یپی دیموكراسی وایه كه نابێت رێگری بكرێت له وه ی ئه و كه سانه خۆیان كاندید بكه ن، چونكه مافی

هاواڵتیبون و خۆكاندیدكردنیان هه یه ". زۆرێكی����ش له چاودێ����ران رایانوای����ه كه ئه و هێزان����ه ی بانگه ش����ه ی عه لمانیب����ون ده ك����ه ن له هێزه ئیس����المیه كان زیاتر له هه وڵی راكێشانی كه س����ایه تیه ئاینیه كاندان بۆ ناو لیسته كانیان له كاتی هه ڵبژاردندا، مه جید میسری دیاریده یه كی

له وج����ۆره بۆ حزبه ئیس����المیه كان به ئاس����ایی ده زانێ����ت، به اڵم ب����ۆ حزب����ه "عه لمانیه كان"، ده ڵێت: "به حس����ابی خۆی����ان ده یانه وێت به ڕه له ژێر پێی حزبه ئیس����المیه كان بێننه ده ره وه ، یان بۆ ئه وه یه هه س����تی خه ڵ����ك بوروژێنن كه گوایه ئه مانیش پش����ت به كه سانی ئاینی و مه الو

پێشنوێژه كان ده به ستن". نه جمه دی����ن ق����ادر، مامۆس����تایه كی ئاینیه و له ئێس����تادا كاندیده بۆ په رله مانی كوردس����تان له سه ر لیس����تی یه كێتی نیشتمانی كوردستان. ئه و ده ڵێت، "زۆرجار پرس����ی ئاینی دێته ئاراوه ئه گه ر كه س����ی پسپۆڕ له ش����وێنه كه ی نه بێت، ره نگه ئه و پرسانه وه كو خۆی جێبه جێنه كرێت یان به سه ردا تێبپه ڕن، بۆیه بونی مامۆستایانی

ئاینی له په رله مان پێویسته ".هاوكات وته بێژی وه زاره تی ئه وقاف، مه ریوان نه قش����به ندی پێیوایه كاری مامۆستایانی ئاینی له مزگه وته كان����ه نه ك په رله م����ان، به اڵم حاجی كاروان كه پێش����تر بانگخوازێك����ی ئاینی بوه و له ئێستاش����دا كاندیده له سه ر لیستی یه كگرتوی ئیسالمی كوردستان، بۆچونی پێچه وانه ی هه یه و ئه و پێیوایه ، "مامۆس����تای ئاینی كاریگه رترین توێژه له س����ه ر كۆمه ڵگه بۆ داڕش����تنی یاس����ا و

به دواداچونی كێشه و گرفته كانی خه ڵك، ناكرێت رۆڵی مامۆس����تای ئاینی ته نه����ا له ناو مزگه وتدا به ڕودا په رله مانی����ان ده رگای قه تیس����بكرێت و

دابخرێت". هاوكات چاودێره سیاسیه كه ش به ته نزه وه ئه م بۆچون����ه ی حاجی كاروان پشتڕاس����تده كاته وه و روده كاته وه حزبه عه لمانیه كان و ده ڵێت: "ئه گه ر مه الی����ه ك بۆ ئه وه ده هێنێت ب����ۆ په رله مان كه نوێنه رایه تی دین بكات، ئه وا حزبه ئیسالمیه كان به زی����اده وه نوێنه رایه تی دی����ن ده كه ن، چونكه ئیسالمیه كان هه ركه س����ێك كاندید بكه ن ئه گه ر

مه الش نه بێت له جه وهه ردا هه ر مه الیه ". به اڵم كاندی����ده ئاینیه ك����ه ی یه كێتی له گه ڵ ئه م بۆچونه ی مه جید میس����ری ناكۆكه و ده ڵێت "زوڵمه ئه گ����ه ر وابیربكرێته وه یه كێتی ته نها بۆ به رژه وه ندییه كی كاتی بیری له مامۆستای ئاینی كردوه ته وه ، چونكه چه ندین مزگه وت له گونده كاندا دروستكراون و یه كێتی ده ستپێشخه ربوه تێیانداو

یارمه تی مامۆستایانی ئاینی داوه ".له باره ی رێگرتن له به كارهێنانی كه سانی ئاینی له الیه ن حزب����ه سیاس����یه كانه وه ، وته بێژه كه ی وه زاره ت����ی ئه وق����اف، ده ڵێ����ت: "وه زیره كانی هه ریه كه یان پێش����ودا له كابینه كانی ئه وق����اف

س����ه ر به حزبێكی دیاریكراو ب����ون و وه زاره تیش به ش����ێوه ی سیس����تماتیك كارن����اكات، چونكه ئه گه ر له س����ه ر هه ندێك رێنمایی و یاسای نه گۆڕ كاربكات ره نگه زۆر ش����ت بكرێت، به اڵم له گه ڵ هاتنی وه زیره كاندا گۆڕانكاری ده هێنن به س����ه ر

سیاسه تی وه زاره تدا". هیچ خولێكی په رله مانی هه رێمی كوردس����تان نه ب����وه زیاتر له )3( مه الو مامۆس����تای ئاینی له هه ڵبژاردنی په رله مان����ه وه ، ن����او نه چوبێتنه ئه مجاره شدا )خولی چواره م( كه بڕیاره )21(ی ئه م مانگه ئه نجامبدرێت، نزیكه ی 15 مامۆستاو كه س����ایه تی ئاینی خۆیان كاندیدكردوه له سه ر

لیسته جیاجیاكان بۆ چونه ناو په رله مان.نه قشبه ندی پێیوایه كاتێك مامۆستایانی ئاینی ده چنه نێو ملمالنێ سیاسیه كانه وه ، تاڕاده یه ك پێگه و رێزه جه ماوه ریه كانیان له ده س����تده ده ن و پێیباش����ه ،" هی����چ مامۆس����تایه كی ئاینی كاری سیاس����یی له ناو مزگه وتدا نه كات و كه س����ێكیش سیاس����ه ت ده كات بچێت����ه ده ره وه ی مزگه وت، چونكه ش����وێنی كاری هه ر مامۆستایه كی ئاینی

مزگه وته و له و شوێنه ش رێزی هه یه ". حاج����ی كاروان، پێش����تریش له هه ڵبژاردن����ی په رله مان����ی عێ����راق )2010( وه ك كاندیدێك����ی یه كگرتو خۆی پااڵوتبو، به اڵم نه یتوانی ده نگی پێویست به ده س����تبهێنێت تا بچێته په رله مانی عێراق. ئه و له گه ڵ ئ����ه م بۆچونه ی وته بێژه كی وه زاره تی ئه وقافدا نی����ه ، چونكه ئه و متمانه ی زۆری به خۆی هه یه و به شانازییه وه ده ڵێت، "من بۆ ئه وه بانگخواز نه بوم كه ناوبانگ په یدابكه م، له ئاینده شدا له كاری بانگخوازی ساردنابمه وه ، من به رنامه ی ده ساڵی تر له ژیانی ئاینده م داناوه كه سااڵنه چ به رنامه و وتارێك پێشكه شبكه م، چۆن

زیاتر كاری خێرخوازیه كه م په ره پێبده م". له رابردودا زۆرێك له و كه س����ایه تی و مامۆستا ئاینیانه ی به هۆی پێشكه ش����كردنی وتاره كانیان له رێگه ی ده زگاكانی راگه یاندن و مزگه وته كانه وه ، جه ماوه رێك����ی به رفراوانیان ل����ه ده وری خۆیاندا كۆكردبۆوه و كاریگه ری گه وره یان هه بو له س����ه ر رای گش����تیی ، ب����ه اڵم پێگ����ه ی جه ماوه ری����ی ئ����ه م ج����ۆره كه س����ایه تیانه له الی����ه ن حزب����ه سیاس����ییه كانه وه به كارهێنراوه بۆ په یداكردنی په رله مان. ده نگ و مسۆگه ركردنی كورسیه كانی له گ����ه ڵ چونی ئه م كه س����ایه تیه ئاینیانه ش بۆ ن����او په رله مان، "وه ك چیرۆكه كۆنه كان له یادان

چونه وه ".

مه الو مامۆستا ئاینیه كان مزگه وت ده كه نه قوربانی په رله مان

زوڵمه ئه گه ر وابیربكرێته وه

یه كێتی ته نها بۆ به رژه وه ندییه كی كاتی

بیری له مامۆستای ئاینی كردوه ته وه

كاتێك مامۆستایانی ئاینی ده چنه نێو

ملمالنێ سیاسیه كانه وه ، تاڕاده یه ك پێگه و

رێزه جه ماوه ریه كانیان له ده ستده ده ن

به ڕێزان/ جێگرانی سكرتێری گشتی + ئه ندامانی سه ركردایه تیی و مه كته بی سیاسی

)ی ن ك (

ساڵوێكی گه رم،

به م چه ند دێڕه واز له كاری سیاسی ده هێنم له ناو ) ی ن ك(دا، كه به درێژایی 31 ساڵ كاری ڕێكخستن، پێشمه رگایه تیی، ئه منیی، ئیداری���ی و ئیعالمیم تێدا كردووه . له و پێناوه ش���دا، زیندانیی، ژیانی سه ختی پێشمه رگایه تیی و ته حه دی گه وره ی ش���ه ڕگه ی ئه نفاله كان و دوای ئه نفاله كانیش���م وه ك ڕێكخه ری كه رتێكی پێش���مه رگه بینیوه و له كونه كۆتری كوێستان و شێخ

ته ویلی گه رمیانی جافایه تیدا، بریندار بووم.هه رگیز بۆ پله و پۆس���ت و پاره ، خۆده رخستن و ناوو ناوبانگ كارم نه كردووه . بۆخۆم كوڕی خێزانێكی ده وڵه مه ندو ناوداری شاری س���لێمانی بوم، وه ك هه مو خێزانێكی تری پێشمه رگه ، ئه وانیش زه حمه ت���ی ڕۆژگاره كانی )به عس(یان چه ش���تووه ، ئه ركی خۆم و هاوڕێكانیشمیان له خه رجیی، هاموشۆی ناوشار، ئیختیف���ای دوای ئه نفال و س���ه روه ختی ڕاپه ڕین له سه رش���ان

بووه . هه شت ساڵه و هێزی بااڵده ستی ناو ئێوه ، یه كێتی له پێشڕه وو پێشه واوه هێنایه دوای هێزه كانی تری هه رێمی كوردستانه وه . ئه وان، هه مو وزه و تواناو س���ه روه رییه كانی یه كێتییان بۆ خۆو الی خ���ۆو له ناوخ���ۆدا بۆ ملش���كاندن و ده رپه ڕاندنی ئه وی تر به هه ده رداو نه یانتوانی پیرۆزیی كه رامه تی هاوڕێكانیان بپارێزن،

سه رمایه ی خوێنی شه هیده كانیشیان تااڵنفرۆش كرد.هه ش���ت س���اڵه و ئێمه ومانان به ئومێدی به ڵێنی س���كرتێری گشتیی له پێش كۆنگره به ئاماده بونی 25 كادری پێشكه وتوو، دوای كۆنگ���ره ش كه زۆرێ���ك له هاوڕێكانمان لێیان بیس���ت، ئه بوای���ه چواریه كی قی���اده كۆنه كان بهێڵێت���ه وه و ئه وانی تر له سه ركردایه تی دوربخاته وه ، به اڵم به داخه وه ، زانیاریی هه ڵه و به مه به س���ت به هه ڵه ئاراس���ته كردنی و دواجار بڕیاری هه ڵه ، ئه ویش���یان له وه رگرتنی بڕیار دواخس���ت و ئێمه شیان بێ هیوا

كرد.ئه و حوكمڕانه بااڵده س���تانه ی ناو ئێوه )كه بۆ خۆم گومانم له یه كێت���ی بونیان هه یه (، یه كێتیان والێكرد له هه مو ش���تێك بچێ ته نها له یه كێتی نه بێ! هه ربۆیه چیتر من شه ره فمه ند نیم

له گه ڵ ئه وانه دا كار بكه م.ئان و س���اتی ئه م هه ڵوێس���ته م، پێش هه ڵب���ژاردن، ته نها په یوه ن���دی به شكس���تی چاوه ڕوانكراوی یه كێتییه وه له س���ه ر ده ستی ئێوه ، كه نه ده مه وێت به شدار بم تیایداو نه ده شمه وێت هه ندێك له هاوڕێ دێرینه كانم له ئاینده دا، گلله یی جێهێش���تنی

سه روه ختی ئه و شكسته م لێبكه ن.له مڕۆوه من ئازادم له ده نگ و ڕه نگ و س���ه نگی هه ڵوێس���ت و بڕیاری خۆم. هه رتێكۆشه ری میلله ته كه م ده بم، بۆ ئامانجه كانی گ���ۆڕان و ڕیفۆرمی سیاس���ی، ئیداریی و ئابوری له ده س���ه اڵت و

كۆمه ڵی كورده واریدا، له ده ره وه ی )ی ن ك( خه بات ئه كه م.

عه بدولره زاق شه ریف لێپرسراوی ڕاگه یاندنی مه كته بی سیاسی ی ن ك

ده ستله کارکێشانه وه

ریکالم

هێزه كانی پێشمه رگه له كه ركوك به زۆر به شداری بانگه شه و

هه ڵبژاردنیان پێده كرێت ئا:‌سۆران‌كامه‌ران

پارتی‌‌و‌یه‌كێتی‌‌به‌جیا‌هێزه‌كانی‌‌ب����ۆ‌ به‌كارده‌هێن����ن‌ پێش����مه‌رگه‌‌بانگه‌شه‌ی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‌خۆیان‌و‌داوایان‌لێده‌كه‌ن‌ده‌نگیان‌پێبده‌ن،‌له‌كاتێك����دا‌وه‌زاره‌تی‌‌پێش����مه‌رگه‌‌ئازادن‌ هێزه‌كانیان‌ رایگه‌یان����دوه‌،‌

له‌وه‌ی‌‌ده‌نگ‌به‌كێ‌ده‌ده‌ن.به‌پێی‌‌ئه‌و‌زانیاریانه‌ی‌‌ده‌س����ت‌ئاوێنه‌‌كه‌وت����ون،‌هێزه‌كانی‌‌لیوای‌‌له‌س����نوری‌‌ پێش����مه‌رگه‌‌ یه‌ك����ی‌‌قه‌ره‌هه‌نجیرو‌س����ه‌رداغلوو‌زنجیره‌‌چیای‌‌هه‌نجیره‌و‌چه‌ند‌ناوچه‌یه‌كی‌‌له‌ناوچه‌‌كێشه‌له‌س����ه‌ره‌كان،‌ دیكه‌‌رۆژانه‌‌به‌به‌رگی‌‌مه‌ده‌نیه‌وه‌‌له‌الیه‌ن‌به‌كارده‌هێنرێن‌ پارتیه‌وه‌‌ یه‌كێتی‌‌و‌بانگه‌ش����ه‌ی‌‌ له‌هه‌ڵمه‌ته‌كان����ی‌‌

هه‌ڵبژاردندا.‌یه‌كێ����ك‌له‌و‌پێش����مه‌رگانه‌ی‌‌كه‌‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌‌نانبڕینی‌‌لێكراوه‌‌ئه‌گه‌ر‌به‌ش����داری‌‌بانگه‌ش����ه‌‌ن����ه‌كات‌بۆ‌لیستی‌‌پارتی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌به‌رپرس����ه‌كه‌مانه‌وه‌‌ "له‌الی����ه‌ن‌ئاگاداركراوینه‌ته‌وه‌‌له‌وه‌ی‌‌به‌به‌رگی‌‌ئاهه‌نگی‌‌ به‌ش����داری‌‌ مه‌ده‌نی����ه‌وه‌‌لیستی‌‌پارتی‌‌بكه‌ین‌و‌ده‌نگ‌بده‌ین‌به‌پارتی‌،‌ژماره‌یه‌ك‌پێش����مه‌رگه‌ی‌‌دیكه‌شمان‌هه‌یه‌‌كه‌‌به‌رپرسه‌كه‌یان‌یه‌كێتی����ه‌،‌به‌هه‌مانش����ێوه‌‌داوایان‌

لێكراوه‌‌ده‌نگبده‌ن‌به‌یه‌كێتی‌".ئ����ه‌و‌كه‌س����ه‌،‌ك����ه‌‌نه‌یویس����ت‌بكرێ����ت،‌ ئاش����كرا‌ ناس����نامه‌ی‌‌پێشمه‌رگه‌یه‌‌له‌لیوای‌‌یه‌كی‌‌فه‌وجی‌‌دوو‌ئاش����كرایكرد‌"ناڕه‌زایه‌كی‌‌زۆر‌له‌ناو‌ریزه‌كانی‌‌پێش����مه‌رگه‌‌هه‌یه‌‌و‌مه‌حاڵه‌‌ده‌ن����گ‌به‌پارتی‌‌و‌یه‌كێتی‌‌بده‌ی����ن،‌چونك����ه‌‌ئێم����ه‌‌له‌هێڵی‌‌ته‌ماس‌و‌ناوچه‌‌دابڕاوه‌كانین،‌به‌اڵم‌مانگان����ه‌‌موچه‌كانم����ان‌‌500هه‌زار‌دین����اره‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌له‌هه‌مو‌ماف‌و‌

ئیمتازێك‌بێبه‌شكراوین".هه‌ڵبژاردن����ه‌‌ ل����ه‌‌ ئه‌گه‌رچ����ی‌‌په‌رله‌مانیه‌ك����ه‌ی‌‌21ی‌‌ئه‌م‌مانگه‌دا‌كه‌ركوك‌ هاواڵتیان����ی‌‌ )ئه‌یل����ول(‌ماف����ی‌‌ده‌نگدانیان‌نی����ه‌،‌به‌اڵم‌بۆ‌قه‌ره‌باڵغكردنی‌‌بانگه‌شه‌و‌كۆبونه‌وه‌‌هه‌ری����ه‌ك‌ جه‌ماوه‌ریه‌كانی����ان،‌له‌یه‌كێتی‌‌و‌پارت����ی‌‌به‌جیا‌الیه‌نگرو‌ش����اره‌وه‌‌ له‌م‌ خۆیان‌ ئه‌ندامان����ی‌‌ده‌ب����ه‌ن‌ب����ۆ‌هه‌ولێرو‌س����لێمانی‌.‌یه‌كێتی‌‌له‌ڕێ����گای‌‌مه‌ڵبه‌ندی‌‌دوی‌‌كه‌ركوك‌و‌پارتیش‌له‌رێی‌‌لقی‌‌سێ-

‌وه‌‌ئه‌و‌كارانه‌‌ئه‌نجامده‌ده‌ن.‌سه‌رچاوه‌یه‌ك‌له‌مه‌ڵبه‌ندی‌‌دوی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌ له‌كه‌رك����وك‌ یه‌كێت����ی‌‌راگه‌یاند‌"له‌ڕێ����گای‌‌رێكخراوه‌كانی‌‌س����ه‌ر‌به‌یه‌كێتی‌‌و‌ئۆرگانه‌كانیه‌وه‌،‌

یه‌كێت����ی‌‌الیه‌نگران����ی‌‌كۆده‌كاته‌وه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بچنه‌‌هه‌ولێرو‌س����لێمانی‌‌تا‌بانگه‌ش����ه‌‌بۆ‌لیس����تی‌‌یه‌كێتی‌‌

بكه‌ن".ئه‌و‌سه‌رچاوه‌‌ئه‌وه‌شی‌‌ئاشكراكرد‌ك����ه‌‌بۆ‌هه‌ر‌كه‌س����ێك‌"بڕێك‌پاره‌‌دابینك����راوه‌‌بۆ‌كڕین����ی‌‌به‌نزین‌بۆ‌ئه‌و‌كه‌س����انه‌ی‌‌ئۆتۆمبێلیان‌هه‌یه‌و‌به‌ئااڵو‌لۆگۆی‌‌یه‌كێتیه‌وه‌‌بانگه‌شه‌‌

لیستكه‌ی‌‌ده‌كه‌ن".‌له‌خول����ی‌‌چواره‌م����ی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستاندا‌كه‌‌بڕیاره‌‌)21(ی‌‌ئه‌م‌مانگه‌‌ئه‌نجامبدرێت،‌یه‌كێتی‌‌و‌پارتی‌‌به‌ش����دارییانكردوه‌و‌ جیا‌ به‌لیستی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌ك����ه‌ش‌ میكانیزم����ی‌‌به‌سیس����تمی‌‌نیمچه‌ك����راوه‌‌به‌رێوه‌‌

ده‌چێت.

ئا:‌ئاوێنه

رێكخراوترین‌ به‌گه‌وره‌ترین‌و‌ په‌كه‌كه‌‌الیه‌نی‌‌سیاس���ی‌‌كوردی‌‌داده‌نرێت،‌كه‌‌جگه‌‌له‌باكور‌ئێستا‌ئه‌وو‌هاوشێوه‌كانی‌‌بااڵده‌س���تن،‌ له‌رۆژئاوای‌‌كوردس���تان‌له‌رۆژهه‌اڵت���ی‌‌كوردس���تانیش‌"پژاك"‌هێزێك���ی‌‌ئاماده‌ك���راوی‌‌په‌كه‌كه‌ی���ه‌‌و‌هه‌نوك���ه‌ش‌له‌باش���وری‌‌كوردس���تان‌له‌هه‌وڵ���ی‌‌ئه‌وه‌دایه‌‌له‌رێگ���ه‌ی‌‌پارتی‌‌له‌په‌رله‌مانی‌‌ نوێنه‌ری‌‌ چاره‌س���ه‌ره‌وه‌‌

كوردستاندا‌هه‌بێت.‌په‌كه‌كه‌‌یه‌كێكه‌‌له‌و‌هێزه‌‌كاریگه‌رو‌رێكخراوانه‌ی‌‌كه‌‌بۆ‌زۆربه‌ی‌‌روداوه‌كانی‌‌ئه‌م‌چه‌ندس���اڵه‌ی‌‌رابردوی‌‌كوردستان‌پ���ان‌و‌به‌رنامه‌ی‌‌هه‌ب���وه‌،‌روداوێكی‌‌روین���ه‌داوه‌‌ له‌كوردس���تاندا‌ گ���ه‌وره‌‌)به‌تایبه‌تی‌‌له‌باكورو‌رۆژئاواو‌رۆژهه‌اڵتی‌‌كوردس���تان(‌كه‌‌په‌كه‌كه‌‌نه‌یویستبێت‌جێپه‌نجه‌ی‌‌خۆی‌‌له‌س���ه‌ر‌جێبهێڵێت،‌ئێس���تا‌میدیاكانی‌‌په‌كه‌كه‌‌پشتیوانی‌‌خۆی���ان‌بۆ‌ئه‌و‌لیس���ته‌‌ده‌رده‌بڕن‌كه‌‌دیموكراتی‌‌ پارتی‌‌چاره‌سه‌ری‌‌ له‌الیه‌ن‌كوردستانه‌وه‌‌بۆ‌كێبڕكێی‌‌هه‌ڵبژاردنی‌‌داهاتوی‌‌كوردس���تان‌پێكهێنراوه‌،‌ئایا‌په‌كه‌ك���ه‌‌له‌خولی‌‌چواره‌می‌‌په‌رله‌مانی‌‌

كوردستاندا‌نوێنه‌ری‌‌ده‌بێت؟له‌وه‌اڵمی‌‌ئه‌م‌پرسیاره‌دا،‌سكرتێری‌‌پێشوی‌‌پارتی‌‌چاره‌سه‌ری‌‌دیموكراتی‌‌

به‌ئاوێنه‌ی‌‌ گوڵپی‌‌ فایه‌ق‌ كوردس���تان‌راگه‌یان���د‌ك���ه‌‌"ئێم���ه‌‌وه‌ك‌نوێنه‌ری‌خه‌ڵكی‌باش���وری‌كوردستان‌ده‌چینه‌‌ب���ه‌اڵم‌ كوردس���تانه‌وه‌،‌ په‌رله‌مان���ی‌له‌روی‌فكری‌و‌ستراتیچی‌نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌‌

له‌په‌كه‌كه‌‌نزیكین".ئ���ه‌و‌وتی‌‌"له‌روی‌فكرو‌س���تراتیژی‌بیروبۆچونی‌ الیه‌نگ���ری‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌‌په‌كه‌ك���ه‌‌ده‌گری���ن،‌ب���ه‌اڵم‌ل���ه‌روی‌رێكخس���تنێكی‌ وه‌ك‌ رێكخس���تنه‌وه‌‌

سه‌ربه‌خۆ‌كارده‌كه‌ین‌له‌باشور".كۆنگره‌ی‌ "له‌چوارچێوه‌ی‌ وتیش���ی‌‌نه‌ته‌وه‌ی���دا،‌ده‌مانه‌وێ���ت‌هه‌مو‌هێزه‌‌پارچه‌ی‌ چ���وار‌ له‌هه‌ر‌ كوردیی���ه‌كان‌ئه‌وه‌ی‌ بنه‌مای‌ له‌س���ه‌ر‌ كوردس���تان‌ك���ه‌‌كێش���ه‌ی‌ك���ورد‌یه‌ك‌كێش���ه‌یه‌‌په‌یوه‌ندییه‌كیان‌هه‌بێت‌به‌ش���ێوه‌یه‌ك‌ك���ه‌‌ه���اوكاری‌یه‌كت���ری‌بك���ه‌ن‌بۆ‌ئ���ه‌و‌ كێش���ه‌كان‌و‌ چاره‌س���ه‌ركردنی‌كێش���انه‌ی‌هه‌یه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌كێشه‌ی‌تر‌داگیركه‌ری‌ واڵتانی‌ نه‌بێت‌و‌ دروس���ت‌بكات‌ پارچه‌یه‌ك‌ كوردس���تان‌كوردی‌

به‌دژی‌كوردی‌پارچه‌یه‌كی‌تر".گوڵپی‌‌ئاماژه‌ی‌‌ب���ه‌وه‌ش‌كرد‌كه‌‌"‌په‌كه‌ك���ه‌‌بزوتنه‌وه‌یه‌ك���ی‌ئایدۆلۆژی‌و‌سیاس���ی‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌‌له‌هه‌ر‌چوار‌پارچه‌كه‌ی‌كوردستان‌و‌بڕوای‌به‌سنوره‌‌ئه‌و‌هه‌ڵوێسته‌ی‌ نیه‌‌ ده‌س���تكرده‌كان‌به‌كورده‌كان���ی‌ به‌رامب���ه‌ر‌ هه‌یه‌ت���ی‌

باشور،‌له‌دیدێكی‌نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌‌سه‌یری‌بابه‌ته‌كه‌ی‌كردوه‌.

س���ه‌باره‌ت‌به‌هه‌ڵوێستیشیان‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌هێزانه‌ی‌توركیا‌كه‌‌له‌باشور‌هه‌ن‌

گه‌ر‌بچنه‌‌په‌رله‌مان���ه‌وه‌،‌گوڵپی‌‌وتی‌‌‌له‌داواكارییه‌كانی‌ یه‌كێ���ك‌ "له‌رابردودا‌ئێم���ه‌‌چ‌وه‌ك‌پارتی‌چاره‌س���ه‌رو‌چ‌وه‌ك‌كه‌سایه‌تیه‌كانی‌په‌كه‌كه‌‌له‌باشور‌پێمانواب���وه‌‌هی���چ‌به‌ڵگه‌ی���ه‌‌نیه‌و‌بۆ‌بونی‌ئه‌و‌هێزانه‌‌له‌باش���ور‌له‌به‌رئه‌وه‌‌به‌به‌رده‌وام���ی‌داوا‌ده‌كه‌ی���ن‌كه‌‌ئه‌و‌

هێزانه‌‌له‌باشور‌نه‌مێنن."ده‌رب���اره‌ی‌‌ئ���ه‌وه‌ش‌ك���ه‌‌ئه‌گ���ه‌ر‌له‌په‌رله‌مان���ی‌‌داهات���ودا‌نوێنه‌رت���ان‌هه‌بێ���ت‌ئۆپۆزیس���یۆن‌ده‌ب���ن‌ی���ان‌به‌ش���داری‌ده‌س���ه‌اڵت‌ده‌كه‌ن،‌گوڵپی‌‌وتی‌‌"براده‌رانی‌لیستی‌ئێمه‌‌هه‌مویان‌بڕوایان‌وایه‌‌كه‌‌ئێمه‌‌ئۆپۆزیسیۆن‌بین،‌به‌اڵم‌نازانی���ن‌له‌ئاینده‌دا‌چۆن‌ده‌بێت‌ئایا‌الیه‌نی‌ئۆپۆزیس���یۆن‌سه‌رده‌كه‌ون‌یان‌ده‌س���ه‌اڵت‌ئه‌گه‌ر‌ئۆپۆزیس���یۆن‌س���ه‌ركه‌ون‌ئێمه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئۆپۆزیسیۆن‌

ده‌بین".وتیش���ی‌‌"ج���اران‌ئ���ه‌و‌گله‌ییه‌مان‌له‌س���ه‌ربو‌ك���ه‌‌ئێمه‌‌وێن���ه‌ی‌عه‌بدواڵ‌ئۆجه‌الن‌به‌رزده‌كه‌ینه‌وه‌،‌به‌اڵم‌ئێستا‌ه���ه‌ر‌ش���وێنێك‌بچی���ن‌داوای‌وێنه‌ی‌لێده‌كه‌ن.‌ئه‌مه‌‌ عه‌بدواڵ‌ئۆجه‌النم���ان‌گۆڕانكارییه‌كی‌س���ه‌یره‌‌له‌و‌ماوه‌یه‌داو‌مانای‌وایه‌‌مه‌یلێك‌هه‌یه‌‌به‌الی‌ئێمه‌دا،‌ئه‌گه‌ر‌به‌گشتی‌ئیشه‌كان‌به‌شێوه‌یه‌كی‌سروشتی‌بڕوات‌به‌ڕێوه‌‌له‌و‌باوه‌ڕه‌دام‌

بچینه‌‌په‌رله‌مان".

5)395(‌سێشه‌ممه‌‌2013/9/17کوردستانی

ئایا په كه كه نوێنه ری ده بێت له په رله مانی كوردستان؟

ئاگاداری‌خوێنه‌رانی‌به‌رێزی‌گۆشه‌ی‌ژورێک‌له‌‌ئاوێنه‌ی‌به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌که‌ین،‌که‌‌به‌هۆی‌سه‌رقاڵییه‌وه‌‌له‌م‌ژماره‌یه‌دا‌گۆشه‌که‌ی‌نانوسێت،‌له‌گه‌ڵ‌داوای‌لێبوردندا

‌ئا:‌خالید‌محه‌مه‌دزاده‌

لێپرسراوی‌‌راگه‌یاندنی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌نیشتمانی‌‌كوردستان‌)جان‌كورد(‌

ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌كورد‌له‌سوریا‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌خه‌باتی‌‌كردوه‌‌بۆ‌به‌شه‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌كوردستان،‌ئه‌وه‌نده‌‌خه‌باتی‌‌بۆ‌كێشه‌ی‌‌خۆی‌‌له‌سوریا‌نه‌كردوه‌،‌ئه‌مه‌ش‌به‌زیانی‌‌

خۆی‌‌شكاوه‌ته‌وه‌.

‌لێپرس���راوی‌‌راگه‌یاندنی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ره‌تیده‌كاته‌وه‌‌ كوردس���تان‌ نیشتمانی‌‌ش���ه‌ڕی‌‌گه‌وره‌‌كوردس���تانی‌‌سوریای‌‌گرتبێته‌وه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"جگه‌‌له‌هه‌ندێك‌ش���ه‌ڕی‌‌ نه‌بێت،‌ س���نوری‌‌ ناوچ���ه‌ی‌‌به‌رف���راوان‌له‌كوردس���تان‌نیه‌،‌به‌اڵم‌له‌هه‌ندێك‌شوێن‌شه‌ڕی‌‌بچوك‌له‌نێوان‌)په‌یه‌ده‌(‌و‌هێزه‌كانی‌‌س���ه‌ر‌به‌قاعیده‌‌

هه‌یه‌".له‌ش���ێوازی‌‌ ره‌خنه‌‌ ك���ورد(‌ )جان‌كۆنترۆلكردنی‌‌كوردس���تانی‌‌رۆژئاواش‌له‌الیه‌ن‌)په‌یه‌ده‌(وه‌‌ده‌گرێت‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌ده‌س���تی‌‌ به‌هێزه‌.‌ حیزبێكی‌‌ "په‌یه‌ده‌‌به‌س���ه‌ر‌هه‌مو‌هه‌رێمی‌‌كوردی‌‌گرتوه‌‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌بۆش���ایی‌‌سیاسی‌‌و‌ئه‌منی‌‌

هه‌بو".ئ���ه‌وه‌ش‌ له‌س���ه‌ر‌ جه‌غ���ت‌ ئ���ه‌و‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌"سیاس���ه‌تی‌‌په‌یه‌ده‌‌بۆ‌ك���وردی‌‌رۆژئاوا‌هه‌م‌س���ودی‌‌هه‌یه‌،‌هه‌م‌زیان.‌بۆ‌نمون���ه‌‌په‌یه‌ده‌‌ده‌ڵێت‌سوریا‌ له‌شه‌ڕی‌‌ ده‌س���تێوه‌ردان‌ ئیمه‌‌ناكه‌ین،‌ب���ه‌اڵم‌روخانی‌‌حكومه‌ته‌كه‌ی‌‌ئه‌سه‌د‌به‌سودی‌‌كورده‌‌و‌ئه‌وان‌ده‌بێت‌به‌ش���داربن‌تیایدا‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌س���به‌ی‌‌ئۆپۆزیس���یۆنی‌‌س���وریا‌كورد‌بێبه‌ش‌نه‌كات،‌باش���ه‌‌دواتر‌ئه‌گه‌ر‌س���وپای‌‌ئازاد‌بێته‌‌س���ه‌ر‌ده‌سه‌اڵت،‌پێتناڵێت‌ب���ۆ‌له‌گه‌ڵ‌من‌دژی‌‌ئه‌س���ه‌د‌ش���ه‌ڕت‌نه‌كرد؟‌ئه‌مه‌‌له‌داهاتودا‌به‌زیانی‌‌كورد‌

ده‌شكێته‌وه‌".ئ���ه‌و‌ئه‌وه‌ش���ی‌‌رونك���رده‌وه‌‌ك���ه‌‌حیزبه‌كانی‌‌رۆژئاوای‌‌كوردس���تان‌زۆر‌په‌رت‌و‌باَون‌و‌هۆكاره‌كه‌شی‌‌خسته‌‌ئه‌ستۆی‌‌حیزبه‌‌گه‌وره‌كانی‌‌‌پارچه‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌كوردس���تان‌كه‌‌ه���ه‌ر‌كامه‌یان‌

پشتی‌‌حیزبێكی‌‌رۆژئاوایان‌گرتوه‌.جان‌كورد‌كه‌‌سااڵنێكه‌‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌واڵت‌ژیاوه‌‌له‌س���ه‌ر‌پرسی‌‌داخستنی‌‌س���نور‌له‌نێوان‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌و‌رۆژئ���اوا،‌وتی‌‌"م���ن‌وه‌ك‌خۆم‌دژی‌‌

ئه‌وه‌م‌سنور‌له‌نێوانمان‌هه‌بێت،‌ئێمه‌‌یه‌ك‌نه‌ته‌وه‌ین،‌به‌اڵم‌داخستنی‌‌سنور‌بڕیارێكی‌‌سیاس���ی‌‌بو،‌دی���اره‌‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌بونی‌‌كێش���ه‌‌له‌نێوان‌پارتی‌‌و‌په‌ی���ه‌ده‌.‌ته‌نانه‌ت‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌ئ���ه‌و‌هاوكاریانه‌ی‌‌نێردراوه‌‌بۆ‌رۆژئاوا‌په‌یه‌ده‌‌ده‌س���تی‌‌به‌سه‌ردا‌گرتوه‌.‌ئه‌م���ه‌ش‌وا‌ده‌كات‌خه‌ڵك‌رو‌

له‌باشور‌بكات".ج���ان‌كورد‌ك���ه‌‌ه���اوكات‌چه‌ندین‌وت���اری‌‌ره‌خنه‌ی���ی‌‌له‌س���ه‌ر‌خه‌باتی‌‌كورده‌كانی‌‌س���وریا‌هه‌یه‌،‌وتی‌‌"كورد‌له‌سوریا‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌خه‌باتی‌‌كردوه‌‌بۆ‌به‌شه‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌كوردستان،‌ئه‌وه‌نده‌‌خه‌باتی‌‌بۆ‌كێش���ه‌ی‌‌خۆی‌‌له‌س���وریا‌

نه‌كردوه‌".س���وریا‌ "له‌كوردس���تانی‌‌ وتیش���ی‌الوازه‌‌و‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌ هۆش���یاری‌‌ك���وردی‌‌رۆژئ���اوا‌زیاتر‌كوردس���تانی‌‌بیریانكردۆت���ه‌وه‌و‌ب���ۆ‌پارچه‌كانی‌‌تر‌به‌ه���ه‌زاران‌گه‌نجی‌‌ خه‌باتیانك���ردوه‌،‌

ك���ورد‌زانكۆیان‌به‌جێهیش���ت‌و‌چونه‌‌باكور‌بۆ‌خه‌باتی‌‌په‌كه‌كه‌،‌ته‌نانه‌ت‌بۆ‌

كوردی‌باشوریش‌خه‌باتیانكردوه‌".جان‌ئه‌وه‌‌ناشارێته‌وه‌‌كه‌‌ئه‌مه‌‌زیانی‌‌بۆ‌كێش���ه‌ی‌‌كوردیش‌له‌سوریا‌هه‌بوه‌‌و‌داوا‌ده‌كات‌كورده‌كانی‌‌سوریا‌سیاسه‌تی‌‌س���ه‌ربه‌خۆیان‌هه‌بێت‌له‌ناو‌سیاسه‌تی‌‌نیش���تمانی‌‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ كوردی���دا،‌كوردس���تان‌�‌س���وریا‌كه‌‌ساڵی‌‌2006 له‌ئه‌مه‌ری���كا‌دامه‌زراوه‌‌و‌كار‌ده‌كات‌بۆ‌روخانی‌‌رژێمی‌‌به‌عس‌له‌سوریا،‌به‌اڵم‌له‌رۆژاوای‌‌ سه‌ربازی‌‌ مه‌یدانی‌‌و‌ چاالكی‌‌

كوردستان‌نیه‌.جان‌جه‌غت‌ل���ه‌وه‌ش‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌سه‌ربه‌خۆبن‌و‌ ناتوانن‌ رۆژئاوا‌ "كوردی‌‌ئه‌م���ه‌ش‌ده‌گه‌ڕێنیت���ه‌وه‌‌ب���ۆ‌ب���اری‌‌حیزب���ی‌‌ ده‌س���تێوه‌ردانی‌‌ ئاب���وری‌‌و‌پارچه‌كانی‌‌تر‌كه‌‌وایكردوه‌‌گرێدراوبن‌بۆیه‌‌ كوردستان‌،‌ دیكه‌ی‌‌ به‌به‌شه‌كانی‌‌ناتوانن‌سیاسه‌تی‌‌سه‌ربه‌خۆیان‌هه‌بێت‌

به‌رامبه‌ر‌به‌رۆژئاوا".

"سیاسه تی په یه ده بۆ كوردی رۆژئاوا هه م سودی هه یه ، هه م زیان"

ئه‌گه‌رچی‌‌له‌م‌هه‌ڵبژاردنه‌دا‌هاواڵتیانی‌‌

كه‌ركوك‌مافی‌‌ده‌نگدانیان‌

نیه‌،‌به‌اڵم‌بۆ‌قه‌ره‌باڵغكردنی‌‌

بانگه‌شه‌و‌كۆبونه‌وه‌‌

جه‌ماوه‌ریه‌كانیان،‌هه‌ریه‌ك‌له‌یه‌كێتی‌‌و‌

پارتی‌‌به‌جیا‌الیه‌نگرو‌ئه‌ندامانی‌‌خۆیان‌له‌م‌شاره‌وه‌‌ده‌به‌ن‌بۆ‌هه‌ولێرو‌

سلێمانی‌

ئێمه‌‌وه‌ك‌نوێنه‌ری‌خه‌ڵكی‌

باشوری‌كوردستان‌ده‌چینه‌‌په‌رله‌مانی‌

كوردستانه‌وه‌،‌به‌اڵم‌له‌روی‌

فكری‌و‌ستراتیچی‌نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌‌

له‌په‌كه‌كه‌‌نزیكین

كورد‌له‌سوریا‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌

خه‌باتی‌‌كردوه‌‌بۆ‌به‌شه‌كانی‌‌

دیكه‌ی‌‌كوردستان،‌ئه‌وه‌نده‌‌خه‌باتی‌‌بۆ‌كێشه‌ی‌‌خۆی‌‌له‌سوریا‌نه‌كردوه

کچه‌‌گه‌ریایه‌کی‌په‌یه‌ده‌‌له‌‌رۆژئاوای‌کوردستان

ئا: هاوکار حسێن

به پێی به ڵگه نامه یه كی نهێنی كه وێنه یه كی ده ست ئاوێنه كه وتوه

ئه ڵقه یه ك له به رپرسانی سه ره وه ی یه كێتی و پارتی ماوه ی چه ند ساڵێكه

بازاڕێكی ره شیان دروستكردوه له كه ركوك و به ویستی خۆیان یاری به نرخی سوته مه نیه وه ده كه ن، له م رێگه یه شه وه سه روه ت و سامانێكی

زۆریان سه ریه ك ناوه .

به ڵگه نامه كه ئاماژه به وه ده كات كه یه كێك ل���ه و س���ه ركرده بااڵیانه ی له و دۆسیه وه تێوه گالوه ، كۆسره ت ره سوڵ عه ل���ی جێگری س���كرتێری گش���تیی یه كێتی نیشتمانی كوردستانه ، هاوكات پرسیاری ئه وه ش���ی وروژاندوه ، "چۆن به ڕێوه به رێك���ی به رهه مه نه وتیه كان كه پێشتر له خانویه كی كرێدا ژیاوه ، پاش یه ك س���اڵ ده بێته خاوه نی خانویه كی

2.5 ملیۆن دۆالری ؟".به پێ���ی به ڵگه نامه یه كی ویكیلیكس، ه���ه ردو حزب���ی یه كێت���ی و پارتی له و بازرگانی���ه دا هێزه كان���ی پێكهاته كانی ئاسایش و پێش���مه رگه یان تێوه گالندوه به مه به س���تی كارئاس���انی . هاوكات بۆ په رده پۆش���كردنی ئ���ه و كارانانه ی���ان خۆپیشاندانێك به س���ازدانی هه ستاون له كه رك���وك ك���ه دوات���ر گ���ۆڕا ب���ۆ بۆ سوتێنرا فه رمانگه یه ك توندوتیژی و له ناوبردنی ئه و تۆمارانه ی تایبه ت بون

به زانیاریه كان له باره ی نه وته وه .س���ه رچ���اوه ی�����ه كی ب�����ه وت���ه ی متمانه پێك���راوی ن���او به ڵگه نامه ك���ه ، یه كێتی نیشتمانی كوردستان 10 ملیۆن لیتر نه وت )كیرۆس���ین(ی به ش���ێوه ی قه رز وه رگرتوه و دواتر فرۆشتویه تیه وه

به وه ش ئاماژه ی به ئێران. سه رچاوه كه ك���ردوه یه كێت���ی "قازانجێك���ی زۆری هاواڵتیانی له كاتێكدا ناوه ، س���ه ریه ك ژێر ده سه اڵتی به رده وام گله ییان هه یه

له نه بونی سوته مه نی ".له به ش���ێكی دیك���ه ی به ڵگه نامه كه دا ئاماژه ب���ه وه دراوه كه ئ���ه و ته نكه ره نه وتان���ه ی یه كێتی و پارت���ی مامه ڵه ی پێوه ده كه ن، "له رێگه یاندا بۆ كه ركوك له دوری نزیكه ی 3 كم دور له شاره كه وه ده وه س���تن كه لێره دا چه ند خه زانێكی 36 هه زار لیت���ری جێگیركراون. بڕێك ل���ه و گازۆلین���ه كواڵێتی ب���ه رزه ی ناو تانكه ره كان ده گوازرێته وه بۆ خه زانه كان تا تێك���ه ڵ به بڕێك���ی زۆر له گازۆلینی كواڵێت���ی خ���راپ و چه ن���د جۆرێك���ی جیاوازی تر بكرێت. پاشان به شی زۆری ره وانه ی به رزه كه كواڵێتی سوته مه نیه ئێران و توركیا ده كرێته وه . سوته مه نیه به نزینخان���ه به س���ه ر خراپه ك���ه ش

حكومیه كاندا دابه شده كرێت".

ده قی به ڵگه نامه كه ی ویكیلیكس:بابه ت: گه نده ڵی رێكخ���راوو به رفراوان

له دابه شكردنی سوته مه نیداسه رچاوه : كه ركوك

به روار: 26ی شوباتی 200606KIRKUK46 : ئای دی

پوخته :ئه ڵقه یه ك���ی گه نده ڵی ته واو رێكخراو ڕه شی بازاڕێكی به ڕێوه بردنی خه ریكی س���وته مه نیه له كه ركوك، یاری به نرخی س���وته مه نیه وه ده كات و ب���ۆ س���ودی تایبه ت���ی له رێگ���ه ی بارهه ڵگره كانه وه ره وان���ه ی توركی���ا و ئێران���ی ده كات. ئه و رێكخراوه س���ه ر به ه���ه ردو حزبی یه كێتی نیش���تمانی كوردستان و پارتی پێكهاته كانی كوردس���تان و دیموكراتی ئاسایش و پێش���مه رگه ن. هه وڵه كان بۆ په رده پۆش���كردنی ئ���ه م كارانه یان بوه هۆی دروس���تبونی خۆپیش���اندانه كه ی )1(ی ش���وبات له كه رك���وك كه گۆڕا ب���ۆ توندوتیژی و له ئه نجام���دا كوژرانی لێكه وت���ه وه . النیك���ه م )3( كه س���ی )تێبین���ی : زانی���اری ناو ئ���ه م په یامه جی���اوازه وه س���ه رچاوه یه كی له چه ند وه رگی���راوه ، به تایب���ه ت له س���ه ركرده زۆر به اڵم مه س���یحیه كانه وه ، عه ره ب و كوردیه وه له دو سه رچاوه ی به تایبه تتر كه به ش���ێكن له و ئه جێندایه و به ڵگه ی

سه لمێنه ری چڕوپڕیان الیه (.له دابه ش���كردنی به رفراوان گه نده ڵی

سوته مه نیدا: فه رمانڕه واكه ، هه ردو حزبه سیاسیه به ه���اوكاری پارت���ی ، یه كێت���ی و هێ���زی پێش���مه رگه و داموده زگاكان���ی ئاس���ایش، بازاڕی ره شی سوته مه نیان له كه ركوك كۆنترۆڵكردوه به مه به س���تی به ده ستهێنانی زۆرترین سودی ماددی و رێگه گرتن له ئاشكراكردنی ئه و چاالكیانه . سیس���تمێك هه ی���ه ك���ه پێیده وترێت به نزینخان���ه ی ئه هل���ی )بازرگان���ی ( و به نزینخانه كان���ی س���ه ر به حكوم���ه ت، نرخی بازرگانیه كان���دا له به نزینخان���ه سوته مه نی سێ ئه وه نده به رزتره ، به اڵم له به نزینخانه س���وته مه نی دابینكردنی حكومیه كان���دا به جۆرێ���ك كه م���ه كه "پێویسته به درێژایی رۆژێك له چاوه ڕوانی سه ره دا بوه س���تیت"، ئه مه ش زۆرینه ی خه ڵك���ی ناچ���ارده كات په ناب���ه رن بۆ بازاڕی ره شی س���وته مه نیه كان. بڕێكی زۆری ئه و سوته مه نیه ی بۆ به نزینخانه حكومیه كان ته رخانده كرێت كه نزیكه ی )%25 ب���ۆ %50( ده بێت، بۆ س���ودی تایبه ت���ی له ب���ازاڕی ره ش���ی ناوخۆدا بازرگان���ی پێوه ده كرێت ی���ان له رێگه ی ته نكه ری گواس���تنه وه ی سوته مه نیه وه ره وانه ی ئه و واڵتانه ی ده وروبه ر ده كرێت

كه نرخی سوته مه نی تێیاندا به رزتره .ب���ه وه ئام���اژه س���ه رچاوه كانمان

ده كه ن ك���ه ئه م ئاس���تی هه ماهه نگیه بۆ دابه ش���كردنی سوته مه نی و ئاسایش پێویس���تی به تێوه گالنی سیاسی هه یه ل���ه "ئاس���ته بااڵكان���دا". له كاتێك���دا نه یانویس���ت س���ه رچاوه كان زۆرینه ی ناوبهێنن، به اڵم یه كێك له یاریده ده رانی به ڕێوه به ری وێس���تگه یه كی سوته مه نی وتی ، "ئه مه په یوه ندی به الیه نی سه ره وه هه یه ، كۆسره ت ره سوڵ عه لی )جێگری سكرتێری گش���تیی یه كێتی نیشتمانی بۆ یه كێتی پاڵێ���وراوی كوردس���تان و جێگری سه رۆكایه تی هه رێم( ئه م جۆره خه ڵكانه ی دامه زراندوه . سه رچاوه یه كی تر ئاماژه ی به وه كرد كه "پێویسته خه ڵك دابه شكردنی كۆنترۆڵی كێ سه یربكات س���وته مه نی و ئاسایش���ی كردوه . چۆن ئ���ه و ژم���اره زۆره ی ته نكه ران���ه به ناو ئ���ه و هه مو خااڵنه ی پش���كنیندا تێپه ڕ ده بن؟" هاوكات س���ه رچاوه ی س���ێیه م وتی ، "ش���ته كه ئاسانه : ش���وێن پاره كه وتنه . چ���ۆن به ڕێوه به ری كۆمپانیای دابه ش���كردنی به رهه مه نه وتیه كان كه پێشتر له خانویه كی كرێدا ژیاوه ، پاش یه ك س���اڵ ده بێته خاوه نی خانویه كی )تێبین���ی : دۆالری ؟" ملی���ۆن 2.5پارت���ی كۆنترۆڵی خاڵه كانی یه كێتی و پش���كنین و دام���وده زگا ناوخۆییه كانی وه زاره تی نه وت و تۆڕه كانی دابه شكردنی

سوته مه نیان كردوه (.

پرۆسه كه چۆن به ڕێوه ده چێتبه رهه مه ته نك���ه ر زۆری ژماره یه كی س���وته مه نی پااڵوته كراوه كان���ی له توركیاوه ده گوازن���ه وه بۆ كه ركوك. نوس���راو و مۆری ره س���می له دامه زراوه حكومیه رێگه پێدراوه كاندا كارئاس���انی ده ك���ه ن بۆ پرۆس���ه ی دابه ش���كردنی له و كه س���ه رچاوه یه ك س���وته مه نی . ب���واره دا كاریكردوه باس���ی له وه كرد كه ه���ه ر كارتێكی كاركردن���ی ته زویر له الیه ن دامه زراوه ناوخۆییه كانی بواری ن���ه وت ب���ڕی 2500 دۆالری تێده چێت. ئه م ته نكه رانه له رێگه یاندا بۆ كه ركوك له دوری نزیكه ی 3 كم دور له شاره كه وه ده وه س���تن كه لێره دا چه ند خه زانێكی 36 هه زار لیت���ری جێگیركراون. بڕێك ل���ه و گازۆلین���ه كواڵێتی ب���ه رزه ی ناو تانكه ره كان ده گوازرێته وه بۆ خه زانه كان تا تێك���ه ڵ به بڕێك���ی زۆر له گازۆلینی كواڵێت���ی خ���راپ و چه ن���د جۆرێك���ی جیاوازی تر بكرێت. پاشان به شی زۆری ره وانه ی به رزه كه كواڵێتی سوته مه نیه ئێران و توركیا ده كرێته وه . سوته مه نیه

به نزینخان���ه به س���ه ر خراپه ك���ه ش حكومیه كان���دا دابه ش���ده كرێت، ی���ان له بازاڕی ره شدا س���اخده كرێته وه ، یان دابه شده كرێت به س���ه ر چه ند گروپێكی نزیك له خۆیان به وش���ێوه یه ی پێش���تر له س���ه ری رێككه وت���ون )ب���ۆ نمونه ، پۆلیس، هێزی س���ه ربازیی و داموده زگا بڕێكی مانگان���ه دیكه حكومیه كان���ی وه رده گرن(. س���وته مه نی دیاریك���راو به به نزین���ه وه ه���ه ر گه نده ڵیه ك���ه ناوه ستێت، به ڵكو سه رجه م جۆره كانی س���وته مه نی ده گرێت���ه وه . س���ه ره ڕای قاچاغچیان���ه ، ئ���ه م هه ڕه ش���ه كانی ئه وه ی متمانه پێكراو س���ه رچاوه یه كی ئاش���كراكرد كه 10 ملی���ۆن لیتر نه وت )كیرۆسین( به ش���ێوه ی قه رز دراوه ته كوردس���تان. نیش���تمانی یه كێت���ی پاش���ان ئه م نه وته فرۆشراوه به ئێران. س���ه رچاوه كه ئاماژه ی به وه ش كرد كه "ئه م حزبه )یه كێتی ( قازانجێكی زۆری سه ریه ك ناوه ، له كاتێكدا هاواڵتیانی ژێر ده س���ه اڵتی یه كێتی به رده وام گله ییان هه یه له نه بونی سوته مه نی ." )تێبینی : له س���وته مه نیه یه كێك���ه كیرۆس���ین

گه رمكه ره وه سه ره كیه كان(.

خۆپیشاندانی توندوتیژ – پالنێكی رێكخراو

سه رجه م س���ه رچاوه كانی له سه ره وه س���ه رچاوه كانی پێك���را، ئاماژه ی���ان پۆلیس���یش هاوڕان له س���ه رئه وه ی كه خۆپیش���اندانه خوێناوییه ك���ه ی )1(ی ش���وباتی كه ركوك له روی سیاسییه وه پ���الن بۆدان���راو ب���وو ه���اوكات ب���ۆ په رده پۆشكردنی سوتاندنی تۆماره كان و دزینی ه���ه زاران كۆبۆنی س���وته مه نی ب���و له دو ناوچ���ه ی دیاریكراوی س���ه ر به نوس���ینگه ناوخۆییه كان���ی ئیداره ی ن���ه وت. س���وتێنه ره كان ته نی���ا ئ���ه و شوێنه ی ئۆفیسه كه یان كرده ئامانج كه تایبه ت بو به زانیاری له باره ی ته نكه ره توركیی���ه كان و تۆماره كان���ی تایب���ه ت

به دابه شكردنی سوته مه نی .

پوخته نرخی سوته مه نی حكومی به رزبوه ته وه . هه رچه نده بڕی سوته مه نی له به نزینخانه حكومی���ه كان كه مه و له بازاڕی ره ش���دا زۆره ، نرخ���ی س���وته مه نی حكومیش له به رزبونه وه دای���ه ، ئه مه ش ناڕه زایه تی خه ڵكی زی���اد ده كات. به ش���ێوه یه كی گش���تیی ، گه نده ڵ���ی ف���راوان بێزاری و بێئومێدی جه ماوه ریی به رزده كاته وه .

ئایدن مه عروف سه لیم ئه ندامی مه كته بی سیاسی به ره ی توركمانی و

كاندیدی به ره ی توركمانی بۆ هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردستان له و دیمانه تایبه ته دا، ئاماژه به وه

ده كات ئه گه ر بێت و وه كو هه ڵبژاردنی ساڵی 2009 ساخته كاری له لیسته كانی توركمان بكرێت ئه وه قه بوڵی ناكه ن و

هه ڵوێستیان ده بێت، هه روه ك ئاماژه ش به وه ده كات كه به ره ی توركمانی

ده یه وێت به پاڵپشتی پرۆژه ی حكومه تی هه رێمی كوردستان بۆ

كه ركوك ببێته هه رێمێكی سه ربه خۆ.

ئا: هێمن مامه ند

ئاوێنه : پێتوایه له رابردو نوێنه ره كانی پارتی یه كێت���ی و پاش���كۆی توركمان ب���ون و هیچیان بۆ نه ت���ه وه ی توركمان

نه كردوه ؟ئ���ه وه به ڵ���ێ مه ع���روف: ئای���دن حه قیقه تێك���ه و هه مو گه لی توركمانیش ئ���ه وه ده زانن، كه ته نان���ه ت له ماوه ی ئه و چوار س���اڵه ی رابردو پرۆژه یه كیان ب���ۆ نه ت���ه وه ی توركمان پ���ێ نه بوه ، یاخود به الیه نی كه م���ه وه نه یانتوانیوه

كوردس���تان هه رێم���ی له ده س���توری ئه وه بچه س���پێنن كه توركمان دوه مین

نه ته وه یه له هه رێمی كوردستان.ئاوێنه : باس���ت له وه كرد كه له روی توركمان نه ت���ه وه ی پێكه���ات ژماره و دوه مین نه ته وه یه له هه رێمی كوردستان، ئایا بۆ نه ته وه یه ك كه دوه مین نه ته وه بێت له هه رێمی كوردستان پێتوانییه ئه و پێنج كورس���یه ی كه وه ك كۆتا دانراوه

رێژه یه كی كه مه ؟ ئایدن: به ڵێ به دڵنییایه وه ئه و رێژه یه كه مه و، ئێمه له ئێس���تاوه پرۆژه یه كمان هه یه ، بۆ ئ���ه وه ی له خول���ی داهاتوی په رله مان بیخه ین���ه رو ئه ویش ئه وه یه له په رله مانی توركم���ان كۆتای رێژه ی كوردس���تان بكرێ���ت به 10كورس���ی و، پارێزگاكانیش ئه نجومه نی بۆ هه روه ها بكرێت ب���ه 3كورس���ی و له ئه نجومه نی كورس���یمان س���لێمانیش پارێ���زگای

هه بێت؟ 2009/7/25 له هه ڵبژاردنی ئاوێن���ه : هه ندێ���ك الیه نی توركم���ان ره خنه یان له پارتی گرت ب���ه وه ی كه بۆ الیه نێكی توركمان ساخته كاریان كردوه ، ترستان له وه نییه كه ئه مجاره ئه م س���یناریۆیه

دوباره بێته وه ؟

هی���چ تائێس���تا ئێم���ه ئای���دن: لێره و به اڵم نه بینی���وه ، خروقاتێكمان له وێ باس���ی ئه وه ده كرێت كه پارتی دروس���تكردوه ، توركمانی لیس���تێكی به هه رح���اڵ ئێمه ته ماش���ای ئه نجامی هه ڵبژاردن ده كه ین، ئه گه ر بێت و هه مان س���یناریۆی 2009 دوباره بێت���ه وه ئه وه ئێمه به هیچ شێوه یه ك قه بوڵی ناكه ین و

هه ڵوێستمان ده بێت.ئاوێنه : پێشووتر په یوه ندیتان له گه ڵ پارتی باش نه بوو، رێگه به ئێوه نه ده درا په رله مان���ی هه ڵبژاردن���ی به ش���داری به ره ی ئۆفیس���ی بكه ن و كوردس���تان توركمانی���ش له هه رێم���ی كوردس���تان داخرا، ئێستا ئۆفیستان له هه ولێر هه یه و رێگه تان پێدراوه به شداری هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردستان بكه ن، پێتانوانییه ئ���ه وه ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی كه پارتی په یوه ندی له گه ڵ توركیا باشه و ئێوه ش له گه ڵ په یوه ندیه كانتان هۆی���ه وه به م

پارتی چاكبۆته وه ؟ئایدن: بێگوم���ان ئه مه ده وری خۆی هه یه ، به اڵم رۆڵ���ی به ره ی توركمانیش

بۆ ئه م ئاشتبونه وه یه گرنگ بوه .ئاوێن���ه : پێش���وتر دژی ئه وه بون كه كه رك���وك بگه ڕێت���ه وه س���ه ر هه رێمی

كوردستان، ئێستاش هه مان هه ڵوێستتان هه یه ، یان هه ڵوێستتان گۆڕاوه ؟

ئای���دن: ئێم���ه له گ���ه ڵ ئه وه ین كه به پاڵپشت و ده عمی حكومه تی هه رێمی هه رێمێكی بكرێته كه ركوك كوردستان

سه ربه خۆ.ئاوێن���ه : ئێ���وه له 31ی ئ���اب چه ند ئه ن���دام و الیه نگرێكتان بێسه روش���وێن كراون، چاره نوس���ی ئه و كه س���انه چی

به سه رهات؟ئای���دن: دوای ئ���ه وه ی ت���ۆ وه كو رۆژنامه نوس���ێك له 31ی ئابی س���اڵی راب���ردو راپۆرتێكت له س���ه ر توركمانه بێسه روش���وێنه كانی 31ی ئ���اب كرد، وه زاره تی له رێگ���ه ی هه رێم حكومه تی ش���ه هیدان 38 كادی���ری ئێمه ی وه كو شه هید هه ژماركردو موچه ی شه هیدانه ی

بۆ بڕینه وه .ئاوێن���ه : پێتانوای���ه وه ك���و به ره ی توركمانی ك���ه یه كه مجاره به ش���داری له هه ڵبژاردن���ی په رله مانی كوردس���تان ده كه ن، ده توانن كورسی به ده ستبێنن و

بگه نه په رله مان؟ئای���دن: به ڵێ به دڵنایی���ه وه له كۆی پێنج كورسیه كۆتاكه ی په رله مان سێ

تا چوار كورسی به ده ستدێنین.

رۆژی قه زاوه تكردن

ب���ه رده م ده چین���ه ئه وكات���ه ی له هه مو ده نگ���دان، س���ندوقه كانی وه ك بونم���ان زیات���ر كاتێ���ك هاواڵتی به رجه س���ته ده بێ، چونكه بونه وه ری هه مومان ده توانین وه ك هاوماف و هاوبه ش قس���ه ی خۆمان بكه ین و به ده نگه كانمان به ش���داریی له ره س���مكردنی نه خشه ی سیاسیدا له ب���ه رده م ل���ه و رۆژه دا بكه ی���ن. هه مومان هه ڵبژاردن، سندوقه كانی له پل���ه و پای���ه ، ره ن���گ و ره گ���ه ز روتده بین���ه وه و هاوكوف���ی یه كت���ر بڕیارده ده ین. كه له بنكه ی ده نگداندا بڕیارمانداوه كه واته ده بین، ئاماده س���ه ره كیی مافێكی خاوه ندارێتیی خۆمان بكه ین. ئه و كاته ی لیس���تی دڵخوازی خۆمان هه ڵده بژێرین، واته چێژ له ئازادترین له حزه كانی ژیانمان ده بینی���ن، ك���ه ده نگه كانیش���مان س���ندوقه كانی ن���او ده خه ین���ه به په ڕه یه كی ئاینده هه ڵبژاردنه وه ، س���پی و نوكه قه ڵه مێك ده سپێرین و وه ك پارچه په رش���وباڵوه كانی ئه و ئاینده ی���ه ، س���ندوقه كانیان لێ پڕ ده كه ین. ئه و رۆژه ی هاواڵتی ده نگ ده دات، ئ���ه و رۆژه ی���ه كه قه زاوه ت ل���ه وردو درش���تی سیاس���یی واڵت )پاداش���ت و پره نس���یپی ده كات و س���زا( له ده سه اڵت ده س���ه نێته وه و ده یخات���ه وه ده س���تی خۆی، خۆی له سه ر كورسیی دادوه ر داده نیشێ و حاكمانی سیاسیی واڵت له به رده میدا له چاوه ڕوانی���ی تۆمه تب���ار وه ك بڕیاری ئه ودا ده وه س���تن. ده توانێ بێدادییه كان له خراپ���ه و رێگری���ی بكات و رێخۆش���كه ر بێت بۆ چاكه و دادوه ری���ی، دژ به س���ه ركوتكردن بوه س���تێته وه و ئازادیی هه ڵبژێرێ. به هێزه سیاسییه كان په ند ده رس و ب���ه رده م بیانخات���ه ب���دات و به خۆداچون���ه وه و راس���تكردنه وه ی خواروخێچییه كانیان. ئه و رۆژه رۆژی كه واته ده س���ته بژێر، نه ك عه وامه ده س���ته بژێری هه مدیس���ان بۆچی سیاسیی بتوانن چاوه كان نابیناكه ن، مێش���كه كان كه ڕكه ن، گوێچكه كان ئازاده كان ئیراده ی تاكه بشۆنه وه و سه رمه سته كاندا حه ش���اماته له ناو ئیفلیج و ده سته مۆ بكه ن و هه ر كه سه رۆژی حاكمیه ت���ی خ���ۆی نه ژیێت؟ بۆ ده ب���ێ ده نگه كانمان هی خۆمان نه بێ و هه ر سه دای هاتوهاواری ناو ئه ش���كه وته دابڕاوه كانی حه قیقه ت ئ���ه ی بۆچی س���اده بون و بێ���ت؟ س���اخته كان، كاتیی و خاكیبون���ه بتوان���ن رابردوم���ان له بیربه رنه وه و ده نگه كانی هه ڵبژاردنمان به با بده ن؟ بۆ چیتر كڕیاران���ی ده نگ و ویژدان بتوان���ن دیموكراس���ی له ماناكان���ی به تاڵبكه نه وه و سندوقه كان پڕبكه ن بۆ ده بێ چاوسورو له گاڵته جاڕیی؟ ده نگه كانمان بكارن زه بربه ده ستان بكه نه خۆراكی سه ر سفره ی چه وری خۆی���ان و گاڵته به ئاینده مان بكه ن. بۆ هه ر ته نیا نمایشی سه ر ته خته ی ببینی���ن و قه ره باڵغ���ه كان ش���انۆ كه والیس���ه كان نه خوێنین���ه وه ؟ بۆ نه توانین جیاكاریی له نێوان به ڵێنی درۆو راس���ت، دروش���می پوچ و پڕ، هاژوه���وژو خه مخۆری���ی بكه ی���ن و راستییه كان له ناو بازاڕی سیاسه ت

نه دۆزینه وه ؟ئاخ���ر ئ���ه و رۆژه ه���ه ر خۆمان و ده توانی���ن ل���ه وێ س���ندوقین.. به ده س���تی خۆمان بڕیار له ئازادی و ئاینده ، دیموكراس���ی و سه رفرازیی، ئاوه دانی���ی واڵت و رۆحه كان بده ین. بیسه لمێنین كه خوێنی ناو جه سته ی سیاس���ییمان، پڕه له ژیان و جوڵه و راده ماڵێ. خڵت���ه كان گرێ و هه مو بیركردنه وه م���ان، رۆژه ، ئ���ه و روه كان، له ره ن���گ و وردبونه وه مان به به الش ناچێ و جێی خۆی ده گرێ.. ئه فاڵتون ده ڵێ:" ئێمه شێتین گه ر ده مارگیرین بیربكه ینه وه ، نه توانین بیربكه ین���ه وه ، نه مان���ه وێ گ���ه ر كۆیله ین گه ر نه وێرین بیربكه ینه وه "، بۆی���ه ناحه قییه كی گه وره به رامبه ر خۆمان و نیشتیمان ده كه ین، ئه گه ر ئه و رۆژه بیرنه كه ینه وه و قسه ی دڵی ده توانین و چونكه نه كه ین، خۆمان

ده مانه وێ و ده وێرین.

تایبه‌ت)395( سێشه ممه 662013/9/17

kawamuhamad@yahoo.com

57

به‌ڕێوه‌به‌رێكی‌‌كرێچی‌‌له‌ماوه‌ی‌‌ساڵێكدا‌بوه‌ته‌‌خاوه‌نی‌‌خانویه‌كی‌‌‌2.5ملیۆن‌دۆالری‌

ویكلیكس: ئه ڵقه یه ك له به رپرسانی بااڵی یه كێتی و پارتی بازاڕێكی ره شیان بۆ نه وت دروستكردوه

" گه ربێتو وه كو هه ڵبژاردنی 2009 ساخته كاری له لیسته كانی توركمان بكرێت، قه بوڵی ناكه ین و هه ڵوێستمان ده بێت

یه كێتی و پارتی كۆنترۆڵی

خاڵه كانی پشكنین و داموده زگا

ناوخۆییه كانی وه زاره تی نه وت و

تۆڕه كانی دابه شكردنی

سوته مه نیان كردوه

ئایدن مه عروف سه لیم

پۆسته‌كانی‌‌توركی‌نزیك���ه ی ماوه ی س���اڵێكه به وه كاله ت ناوه ندییه و هه ش���ت بانكی پارێ���زگاری ساڵیش���ه س���ه رۆكی دیوان���ی چاودێری پارله مانتاران و چاودێران عێراقه ، دارایی له وه ده پرسن چۆن ده كرێت ده زگایه كی ته نفیزی و چاودێری له یه ك كاتدا له ده ستی یه ك كه سدا بێت، كه ناوی عه بدولباست

توركیه .عه بدولباس���ت توركی س���ه عید عه لی ساڵی )1953( له شارۆچكه ی حه دیسه ی س���ه ر به پارێ���زگای ئه نب���ار له دایكبوه و خاوه نی شه ش منداڵه . له ساڵی )1976( ئاب���وری له زانكۆی كۆلێ���ژی كارگێڕی و موسته نس���ریه ل���ه به غ���دا ته واوكردوه ، ساڵی )1981( ماسته رو ساڵی )1996( دكتۆرای له ئابوری گشتی له هه مان زانكۆ

به ده ستهێناوه .ته واوكردنی ل���ه دوای ه���ه ر ناوب���راو خوێندنه كه ی چوه ته ناو كاری حكومی و له س���ه رده می رژێمی پێش���وی عێراقه وه چه ندی���ن پۆس���تی جی���اوازی حكومی له ماوه ی س���ااڵنی به جۆرێك وه رگرتوه . )1973 - 1979( وه كو مولحه قی ئابوری له وه زاره تی ده ره وه ی عێراق كاریكردوه . به اڵم به هۆی پس���پۆڕی و شاره زاییه كه وه له وه زاره ت���ی ده ره وه وه گوازراوه ته وه بۆ بۆ وه زاره تی دارایی و له ماوه ی س���ااڵنی )1979 - 2001( له و وه زاره ته كاریكردوه . به دوای ئه وه شدا گوازراوه ته وه بۆ دیوانی س���ه رۆكایه تی كۆمارو له سااڵنی )2001 - 2003( وه كو شاره زا له فه رمانگه ی ئابوری

دیوانی سه رۆكایه تی كاریكردوه .له دوای تورك���ی به ختی ئه س���تێره ی روخان���ی رژێم���ی به عس���یش له الی���ه ن له س���اڵی )2003( ئه مریكاوه هێزه كانی هه ر روه و هه ڵكشان بوه ، چونكه له سااڵنی )2004 - 2005( كراوه ت���ه وه زیری مافی مرۆڤ، به اڵم له س���اڵی )2005( ده ستی له تشرینی كێش���اوه ته وه و له پۆسته كه ی یه كه می ئه و س���اڵه دا كراوه ته سه رۆكی دیوان���ی چاودێ���ری دارای���ی . ئه رك���ی س���ه ره كی ئه م ده زگایه ش به دواداچون و خه رجكردن و له چۆنێت���ی لێكۆڵینه وه یه به كارهێنانی بودج���ه و داهاتی ئه م واڵته

له الیه ن داموده زگا حكومیه كانه وه .توركی سه رباری پۆسته حكومیه كانی ، له چه ند زانكۆیه كی عێراق وانه ی وتۆته وه و ماس���ته رنامه و ده ی���ان سه رپه رش���تی دكت���ۆرای كردوه . س���اڵی رابردو كاتێك ناوه ندی بانك���ی پارێ���زگاری حكومه ت سینان ش���ه بیبی له پۆس���ته كه ی البرد، ئه نجومه نی وه زیرانی عێراق له كۆبونه وه ی ژم���اره )45( له )2012/10/16( توركی راسپارد ببێته پارێزگاری بانكی ناوه ندی به وه كاله ت. كه چی دوای نزیكه ی ساڵێك تائێس���تا تورك���ی ه���ه ر به وه كاله ت له و پۆس���ته دایه ، نه ئه وه یه ده س���به رداری پۆس���تی س���ه رۆكی دیوان���ی چاودێری دارایی ببێت، نه ئه وه شه به فه رمی بكرێته

پارێزگاری بانكی ناوه ندی .س���ه رچاوه ی هه ندێ���ك له ئێس���تادا رۆژنامه وان���ی باس له وه ده ك���ه ن توركی ل���ه بانكی ده س���ت له كاركێش���انه وه ی ناوه ندی داوه ته سه رۆك وه زیرانی عێراق نوری مالیكی ، هۆكاره كه شی گه ڕاندۆته وه بۆ ئه وه ی ناتوانێت هه ردو پۆس���ته كه ی پێك���ه وه به ڕێوه به رێت، ك���ه یه كێكیان

چاودێرییه و ئه ویتر جێبه جێكارییه .قانونی بواری شاره زایه كی به بۆچونی كۆكردن���ه وه ی ه���ه ردو پۆس���تی بانكی ناوه ن���دی و چاودێری دارایی له ده س���تی یه ك كه سدا، پێچه وانه ی قانونه ، چونكه هیچ رێس���ایه كی عه قڵ���ی و قانونی رێگه به وه نادات كه س���ێك خ���ۆی چاودێری كاره كان���ی خۆی بكات، ئه مه جگه له وه ی كاركردن به وه كال���ه ت بۆ ماوه ی نزیكه ی س���اڵێك ناقانونیه . له ئێستاشدا ده نگۆی ئه وه له ئارادایه كه جێگ���ری پارێزگاری بانكی ناوه ندی د.ئه حمه د بریهی بكرێته پارێ���زگاری بانكه ك���ه و كۆتایی به ماوه ی

وه كاله تی توركی بهێنرێت.بڕی���ارده ری لیژنه ی ئاب���وری و دارایی پارله م���ان مه حما خه لی���ل، توركی به وه تۆمه تب���ار ده كات ك���ه دوای ده رهێنانی عێ���راق له ژێ���ر به ندی حه وت���ی نه ته وه دراوی به های نه یتوانیوه یه كگرتوه كان، عێراقی به رزبكات���ه وه ، بۆیه بڕیاریانداوه تورك���ی بانگهێش���تی پارله م���ان بكه ن و له سه ر ئه و بابه ته لێپێچینه وه ی له گه ڵدا بكه ن، هه روه ه���ا بۆ تاوتوێكردنی دانانی سیاسه تێكی دروست بۆ بودجه ی ساڵی

داهاتو كه بڕه كه ی )130( ملیار دۆالره .

7 )395( سێشه ممه 2013/9/17 عێراق

پرۆفایل

ئا: ئاوێنه

له به رانبه ر وه رگرتنی بڕی سه د ملیۆن دینار به قه رزو پێشكه ش نه كردنی

به ڵگه نامه ی پێویست، بانكی رافیده ین نوسراوێك ئاراسته ی سه رۆكایه تی پارله مانی عێراق ده كات و ماوه ی

مانگێك مۆڵه ت به پارله مانتاران ده دات تاوه كو سه نه دی خانوو بهێنن له ره هن

دایبنێن، به پێچه وانه وه موچه كانیان راده گرێت، له لیستی ئه و بانكه شدا

ناوی هه ژده پارله مانتاری كوردی خولی ئێستاو حه ڤده پارله مانتاری خولی

پێشو هه یه .

بانك���ی رافیده ین/ لق���ی ئه میندارێتی گش���تی ئه نجومه نی وه زی���ران )386(، ل���ه )1984( به ژم���اره نوس���راوێكی )2013/8/22( ب���ۆ فه رمانگه ی دارایی ئه نجومه نی نوێنه رانی ناردوه و كۆپیه كی ده س���ت ئاوێنه كه وتوه . له نوسراوه كه دا بانكه ك���ه پارله مان ئ���اگادار ده كاته وه كه س���ه دان پارله مانتاری خولی ئێستاو پێش���وی پارله مان، قه رزیان وه رگرتوه و به ڵگه ی خانو )سند عقار(یان پێشكه ش له ماوه ی له كاتێك���دا ده بوایه نه كردوه ، شه ش مانگدا ئه و به ڵگه یه یان پێشكه ش بكردایه و ئێستا ئه و ماوه یه به سه رچوه .

به وت���ه ی س���ه رچاوه یه كی پارله مانی ئاگادار ب���ۆ ئاوێنه ، هه رچه ن���ده بانكی رافیده ی���ن )90%( س���و ده خاته س���ه ر ئ���ه و قه رزه ی ده ی���دات، كه چی نزیكه ی چل پارله مانت���اری كورد ك���ه دوانیان له هه مانكاتدا مامۆس���تای ئاینین و سه ر به یه كێت���ی نیش���یتمانی كوردس���تان و یه كگرتوی ئیس���امیان، قه رزی س���ه د ملیۆن دین���اری یاخود )150( ملیۆنیان

راكێشاوه .رافیده یندا بانك���ی له نوس���راوه كه ی هات���وه "بڕیارمان���داوه تا ی���ه ك مانگی تر مۆڵه ت بده ی���ن به پارله مانتاران، بۆ ئ���ه وه ی س���ه ردانی بانكه كه مان بكه ن و به ڵگ���ه ی خانو پێش���كه ش بك���ه ن بۆ ئه نجامدان���ی رێوش���وێنه كانی )ره هنی خان���و( به پێی رێنماییه كان���ی كارگێڕی گش���تی بانكی رافیده ین، به پێچه وانه وه ناچار ده بین به ده س���ت به سه ر موچه ی

خۆی���ان و كه فیله كانیان���دا بگرین"، ئه م نوسراوه واژوی حس���ێن عه لی محێسن به ڕێوه ب���ه ری بانك���ی رافیده ی���ن/ لقی ئه میندارێتی گشتی ئه نجومه نی وه زیران

به سه ره وه یه .نوس���راوه كه ش گه یش���تنی دوای دارای���ی فه رمانگ���ه ی به پارله م���ان، پارله مان���ی عێراق به نوس���راوێك كه بۆ سه رۆكی پارله مان و هه ردو جێگره كه ی و سه رۆكی دیوان و نوسینگه ی راوێژكاران و فه رمانگه كانی س���ه ر به دیوان و به ش���ی وردبینی و چاودێری ناوخۆیی و نوسینگه ی الی كۆپیه ك���ی ن���اردوه و ئاسایش���ی ئاوێنه یه ، نوسراوه كه ی بانكی رافیده ینی

له گه ڵ لیستی ناوه كان هاوپێچ كردوه .به پێی لیس���ته كه ی بانكی رافیده ین، له كۆی هه شت پارله مانتاری فراكسیۆنی گۆڕان چ���وار پارله مانتاری���ان قه رزیان وه رگرت���وه ، به جۆرێ���ك هه ریه ك���ه له د.ش���ۆڕش حاجی ، د.محه م���ه د كیانی ، شایان محه مه د بڕی سه د ملیۆن دینارو كوێس���تان كه ریم ب���ڕی )150( ملیۆن

دیناریان وه كو قه رز وه رگرتوه .به یه كێتی س���ه ر پارله مانتاره كان���ی نیش���تیمانی كوردس���تان، ك���ه قه رزی س���ه د ملی���ۆن دیناری���ان ل���ه و بانكه وه رگرت���وه بریتی���ن له : ئااڵ ته حس���ین تاڵه بانی ، حه س���ه ن جیهاد، د.س���امان ف���ه وزی ، ماجی���د ئیس���ماعیل محه مه د )مه ال ماجیدی حه فید و فه رهاد ره سوڵ )حاك���م فه رهاد(. له ب���اره ی وه رگرتنی ئ���ه و ق���ه رزه وه ، ئاوێن���ه چه ندینج���ار په یوه ندیكرد ب���ه مه ال ماجیده وه ، به اڵم

وه اڵمی په یوه ندییه كانی نه دایه وه .به پارت���ی س���ه ر پارله مانتاران���ی دیموكراتی كوردستانیش كه قه رزای ئه و بانكه ن بریتین له : موحس���ین سه عدون كه جێگری سه رۆكی لیستی هاوپه یمانی كوردستانیش���ه ، مه حم���ا خه لی���ل كه بڕی���ارده ری لیژنه ی دارای���ی پارله مانه ، قاس���م حسێن، س���ه بری ده روێش، النه محه م���ه د، په ری���زاد ش���ه عبان، جوله

حاجی و نه سرین ئه نوه ر.له كۆی چوار پارله مانتاری یه كگرتوی

ئیسامی كورستانیش ته نها پارله مانتار عوزێ���ر حافز نه زیر "مه ال عوزێر" قه رزی س���ه دو په نجا ملیۆن دیناری له و بانكه به وه رگرتن���ی وه رگرت���وه . س���ه باره ت ئه و ق���ه رزه ، ئاوێن���ه په یوه ندی به مه ال عوزێره وه كرد، به اڵم كه س���ێكی نزیكی رایگه یان���د مامۆس���تا له كۆبونه وه دایه و

لێدوان نادات.به پێ���ی لیس���تی ناوه كان���ی بانكی پارله مانتاران���ی ته نه���ا رافیده ی���ن، خول���ی ئێس���تای پارله م���ان نین كه به ڵگه یان پێش���كه ش نه كردوه ، به ڵكو خول���ی پارله مانت���اری ژماره ی���ه ك پێشوی پارله مانیش هه ن كه قه رزاری بانكه ك���ه ن. پارله مانت���اره كورده كانی ناو ئه و لیس���ته ش بریتی���ن له : عادل ب���ه رواری كه جگه ل���ه وه ی پارله مانتار بوه بۆ ماوه یه كیش راوێژكاری سه رۆك وه زیران���ی عێراق ن���وری مالیكی بوه ، سه رتیپ محه مه د، گیان كامل حه سه ن به س���یر، ڤیان سدیق مس���ته فا، ژیان ئه نوه ر ره ش���ید میران، عومه ر عه زیز

قادر، له یا محه مه د قه هره مان، ئه حام ئه سعه د، ئازاد عومه ر حه سه ن، ئاسیا ئه حمه د، دره خشان محه مه د، ئه بله حه د ئه فرایم س���اوا، عه لی حسێن به لۆ كه ئێس���تا راوێژكاری وه زاره تی س���امانه هه رێمی حكومه ت���ی سروش���تیه كانی كوردس���تانه ، بوخاری عه ب���دواڵ، تانیا ته ڵعه ت گلی ، عاس���ی حس���ێن و رابحه

حه مه د عه بدواڵن.وه رگرتن���ی قه رز له بانك له الیه ن ئه و پارله مانتاران���ه وه له كاتێكدایه موچه ی مانگانه ی هه ر په رله مانتارێكی عێراقی )11500000( ملی���ۆن دیناری عێراقیه ، واته نزیكه ی ده هه زار دۆالری ئه مریكی "ی���ه ك ده فت���ه ر"، مانگانه س���ه رجه م په رله مانت���اران ك���ه ژماره یان )325( پارله مانتاره بڕی س���ێ ملیۆن و )250( ه���ه زار دۆالر وه رده گ���رن، س���ااڵنه ش ده كاته )39( ملیۆن دۆالری ئه مریكی. موچ���ه ی خولێكی چوار س���اڵی هه مو ملیارێك و ده گات���ه پارله مانتارانی���ش

)872( ملیۆن دۆالر.

دو مه الی تێدایه و مۆڵه تی مانگێكیان ده درێتی هه‌ژده‌‌پارله‌مانتاری‌‌كورد‌قه‌رزاری‌‌بانكی‌‌رافیده‌ینن

له كۆی چوار پارله مانتاری

یه كگرتوی ئیسامی ته نها پارله مانتار عوزێر حافز نه زیر

"مه ال عوزێر" قه رزی سه دو په نجا ملیۆن دیناری له و

بانكه وه رگرتوه

ئا: بارام سوبحی

جێگری سه رۆك كۆماری عێراق كار بۆ ئه نجامدانی كۆبونه وه ی نیشتیمانی

ده كات، لیستی عێراقیه بایكۆتی ده كات و تائێستاش رون نیه ئایا الیه نه

كوردییه كان به شدارده بن یان نا، پارله مانتارێكی لیستی عێراقیه ده ڵێت

"چاوه ڕوان ناكه م بڕیاری گرنگی لێ ده ربچێت". پارله مانتارێكی كوردیش

رایده گه یه نێت كێشه كانی عێراق به ته نها كۆبونه وه یان كۆنگره یه كی نیشتیمانی

چاره سه ر ناكرێت.

،)2013/9/19( ل���ه بڕیاروای���ه كه س���ایه تی و )350( به ئاماده بون���ی سه ركرده ی زۆربه ی الیه نه سیاسیه كانی عێراق كۆبونه وه ی نیش���تیمانی ئه نجام بدرێ���ت، ئ���ه م كۆبونه وه ی���ه له الی���ه ن عێراق���ه وه نیش���تیمانی هاوپه یمان���ی پش���تیوانی لێده كرێت و جێگری سه رۆك كۆم���اری عێ���راق خوزه ی���ر خوزاع���ی لێبڕاوان���ه كار ب���ۆ ئه نجامدانی ده كات، بۆ ئه و مه به سته ش س���ه ردانی هه رێمی له گ���ه ڵ الیه ن���ه ك���ردو كوردس���تانی به ده سه اڵت و كوردس���تان سیاسیه كانی

ئۆپۆزسیۆنه وه كۆبونه وه ی ئه نجامدا. مه واتن���ی كوتل���ه ی پارله مانت���اری س���ه ر به ئه نجومه ن���ی بااڵی ئیس���امی عه زیز عگێلی ، رایده گه یه نێت س���ه رجه م الیه نه كانی ناو هاوپه یمانی نیش���تیمانی كۆكن له سه ر ئه نجامدانی ئه و كۆبونه وه یه ، داواش له س���ه رجه م الیه ن���ه كان ده كات به رژه وه ندی عێ���راق بكه نه ئه وله ویه تی

ئ���ه و البردن���ی "له پێن���اوی خۆی���ان ده كه ن، له عێراق هه ڕه شه مه ترسیانه ی مه ترس���یداره و قۆناغ���ه ئ���ه م چونكه هه مو بۆچونی به یه كڕیزی و پێویس���تی الیه نه په یوه ندیداره كان هه یه ". ده رباره ی كۆبونه وه كه ش دواخس���تنی ئه گ���ه ری ده ڵێ���ت "گرنگ ئه نجامه كانێتی ، نه وه كو

كاتی ئه نجامدانی ".ناوب���راو، ك���ه پارته ك���ه ی یه كێك���ه له الیه نه كانی ناو هاوپه یمانی نیشتیمانی شیعه كان، ئاشكرای ده كات تائێستا ته نها لیس���تی عێراقیه رایگه یاندوه به شداری به به شداری ناكات، هه رچی س���ه باره ت الیه نه كوردیه كانیش���ه ده ڵێت "تائێستا

بۆچونی خۆیان رانه گه یاندوه ".هه وڵ���ه كان ب���ۆ ئه نجامدان���ی ئ���ه و كۆبونه وه یه له كاتێكدایه تائێستا دیارنییه ئایا الیه نه سیاسیه كان ده گه نه ئه نجام و له سه ر ئاشتبونه وه و یه كبونی نیشتیمانی رێكده كه ون، یاخود له پێناوی گه یش���تن هه ڵپه سێراوه كان پرس���ه به چاره سه ری

ئاماده ن سازش بۆ یه كتر بكه ن. پارله مانتاری هاوپه یمانی كوردس���تان ئازاد ئه بوبه كر، ئه نجامدانی كۆبونه وه ی نیشتیمانی بۆ هێوركردنه وه ی بارودۆخی پڕ له گرژی ئێستا به باش و گرنگ ده زانێت، تاوه كو هه مو الیه نه كان پێكه وه هاوكاری یه كتر بكه ن و س���ه ركرده كان كۆببنه وه ، به رێگه چ���اره و "گه یش���تن له پێن���اوی نه خش���ه رێگایه ك بۆ چاره سه ری كێشه

هه ڵپه سێراوه كان".ناوبراو، نیگه رانی خۆی ناش���ارێته وه له وه ی كه له رابردودا كۆبونه وه و رێكه وتنی زۆر هه ب���وه و به ئه نج���ام نه گه یش���توه ،

له باره ی ئ���ه م كۆبونه یه ش���ه وه ده ڵێت "چاوه ڕوان ناكه م الیه نه كان س���ازش بۆ یه كتر بكه ن، كێشه كانی عێراقیش به ته نها كۆبونه وه یان كۆنگره یه كی نیش���تیمانی چاره س���ه ر ناكرێت"، ه���ه روه ك پێیوایه كێشه هه ڵپه سێراوه كانی ئێستای عێراق له م خوله ی ئێستای پارله ماندا چاره سه ر

نابن و ده كه ونه خولی داهاتوه وه .به ش���ێك له پارله مانتاران سه ركه وتنی كۆبونه وه كه به بونی نیه تی الیه نه كانه وه جێبه جێكردنی رایده گه یه نن گرێده ده ن، به بۆچون و په یوه س���ته رێكه وتن���ه كان

نیه تی باشی الیه نه كانه وه .ئه ح���راری كوتل���ه ی پارله مانت���اری س���ه ر به ره وتی س���ه در ئه میر كینانی ، كۆنگرانه كۆبون���ه وه و ئ���ه م پێیوای���ه پێویس���تن، چونكه له ڕوی مه بده ئیه وه هۆكاری له یه كتر "دابڕانی سه ركرده كان ئه نج���ام نه دان���ی كۆبونه وه كان���ه ، كه كۆبون���ه وه و دیداریش نه بو ئه وا قه یران و گرفته كان زیاتر ده بن، بۆیه كۆبونه وه كه به هه نگاوێكی ئه رێنی ده زانم و بڕوام وایه

به ئاراسته یه كی دروستدا ده ڕوات".له ب���اره ی پابه ندب���ون به په یماننامه و رێكه وتنه كانیش، كینانی ده یبه ستێته وه له كات���ی الیه ن���ه كان باش���ی به نی���از رێكه وتن���ه كان "هه م���و ئه نجامدانی���دا به پێی بنه مای نیه ت باش���ی به دیدێت، به ڕاش���كاوی بڵێم ئێستا ئه مه نییه ، به و پێی���ه ی زۆرینه ی الیه نه سیاس���یه كان به رژه وه ندییه كانیان رێكده كه ون كاتێك له س���ه ر به رژه وه ن���دی الیه نه كان���ی تر

داده نێن".لیستی عێراقیه كه ركابه ری سه ره كی و

سه رس���ه ختی حكومه ته كه ی ئێس���تای ن���وری مالیكی���ن، وێ���ڕای راگه یاندنی كۆبون���ه وه ی ل���ه به ش���دارنه بونیان نیش���تیمانی ، له هه مانكات���دا چاوه ڕوان ناكه ن كۆبونه وه كه بڕی���اری گرنگی لێ بكه وێت���ه وه و كاریگه ری به س���ه ر دۆخی

سیاسی واڵته وه هه بێت.پارله مانتاری لیس���تی عێراقیه س���الم دلی ، ب���ه دوری ده زانێت به ش���داربوانی

كۆبونه وه كه بگه ن���ه ئه نجامی دڵخوازی خۆیان و بتوانن سازانی نیشتیمانی "كه ئاواتی هه موو الیه نه كان���ه به دیبهێنن". رایده گه یه نێ���ت راش���كاوانه پاش���ان چاوه ڕوان ناكات ئه و كۆبونه وه یه بڕیاری ره نگدانه وه ی ده ربچێ���ت و ل���ێ گرنگی ئه رێن���ی له س���ه ر پرۆس���ه ی سیاس���ی هه بێ���ت، به هۆكاری ئه وه ی "پرۆس���ه ی سیاس���ی پێویس���تی به كۆبونه وه نییه ، به ڵكو پێویستی به رێكاری راسته قینه ی دیفاكت���ۆ هه ی���ه ، وه كو گه ڕان���ه وه بۆ

رێكه وتنامه ی هه ولێر".لیستی پارله مانتاره ی ئه و به بۆچونی عێراقیه ، كۆبونه وه ی نیشتیمانی له ئاست نابێت و كۆبونه وه یه كی بچوك ناوه كه یدا ده بێ���ت، هه روه ها ئاماژه ب���ه وه ده كات به ته نه���ا كۆبونه وه یه ك ب���ه س نییه بۆ چاره سه ری كۆی پرسه هه ڵپه سێراوه كانی گرنگه كان قانون���ه په كخس���تنی وه كو له نمون���ه ی قانونی لێبوردنی گش���تی و یاس���ای حیزبه كان و قانونی نه وت و غاز، كه ماوه یه كی زۆره له پارله مانی عێراقن و به ه���ۆی رێكنه كه وتن���ی نێ���وان الیه نه

سیاسیه كانه وه په سه ند نه كراون.له به ش���ێكی دیك���ه ی لێدوانه كه ی���دا، ناوب���راو ره خنه له وه ده گرێ���ت له كاتی ئه نجامدان���ی كۆبون���ه وه ی ئاماده كاریدا هێزه سیاسیه كاراكانی سه ر گۆڕه پانی سیاسی به شدار نه بون، سه رباری ئه وه ی سوننه شاره خۆپیشانده رانی داواكاری نش���ینه كانی عێراق كه بۆ ماوه ی زیاتر له هه ش���ت مانگه به رده وامه ، نه خراوه ته به رنامه ی كاری كۆبونه وه كه وه و ئاماژه ی

پێنه كراوه .

كێشه‌كانی‌‌عێراق‌به‌كۆبونه‌وه‌و‌كۆنگره‌ی‌‌نیشتیمانی‌‌چاره‌سه‌ر‌ناكرێت

دابڕانی سه ركرده كان

له یه كتر هۆكاری ئه نجام نه دانی

كۆبونه وه كانه ، كه كۆبونه وه و دیداریش نه بو ئه وا قه یران و

گرفته كان زیاتر ده بن

دو به ڵگه نامه ی په یوه ست به بابه ته که وه

ئابووری(395( سێشه ممه 2013/9/17 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئاسۆ سه راوی

"ئه و به رنامه یه ی زۆرێك له حیزبه كان بۆ باشبونی ئابوری هه رێم خستویانه ته

ڕو، نه ك به 4ساڵ به 20ساڵیش جێبه جێ ناكرێت". شاره زایه كی ئابوری

وه ها ده ڵێت.

زۆرێك له حیزب و قه واره كان له ئێستای چه ندی����ن هه ڵبژارن����دا، بانگه ش����ه ی په یم����ان ده ده ن، بۆ باش����بونی ئابوری هه رێ����م و به رزبون����ه وه ی داهات����ی تاك له م هه رێمدا، به اڵم به بڕوای ش����اره زای ئاب����وری و ئه ندام����ی مونت����ه دا ئابوری كوردس����تان محه مه د كه ریم، زۆرترینی ئه و قس����انه بۆ بانگه شه ی هه ڵبژاردنه ، ده ڵێ����ت "به رنامه ی زۆرێكی����ان، ته نها وه ك )ئینش����ایه ك( وای����ه و ده ڵێنه وه ، بۆ ته نها ئه س����ته مه و جێبه جێكردن����ی

راكێشانی سه رنجی ده نگده ره ".به ڵێنه جۆراوجۆره كان

ئه و به ڵێنانه ی به ش����ێك له حیزبه كان بانگه ش����ه ی له ئێس����تای ده ی����ده ن هه ڵبژارن����دا ب����ۆ باش����بونی ئاب����وری تاك، داهاتی به رزبون����ه وه ی هه رێ����م و به م جۆره ی����ه كاندیدێكی پارتی ده ڵێت "نه وت ده كه ینه كلیلی خۆش����گوزه رانی هاواڵتیان". كاندیدێكی یه كێتی "كار بۆ زیادكردنی ژماره ی به نداوه كان ده كه ین و كش����توكاڵ ده بوژێنین����ه وه و رێ����گاكان دوس����اید ده كه ین". س����ه رۆكی لیستی یه كگرتوش ده ڵێت "هه وڵ بۆ زیادكردنی به ش����ه بودجه ی وه به رهێنان����ی هه رێم ده ده ی����ن له 31% بۆ زیاتر". س����ه رۆكی لیس����تی بز وتن����ه وه ی گۆڕانیش ده ڵێت "ب����ۆ روبه روبون����ه وه ی گه نده ڵی����ه كان، ده س����ته كانی دیوانی چاودێری دارایی و نه زاهه چ����االك ده كه ینه وه ، كه رته كانی ن����ه وت و غ����از ده خه ینه ژێ����ر چاودێری لیس����تی س����ه رۆكی په رله مان����ه وه ". كۆمه ڵ����ی ئیس����امی ده ڵێ����ت "س����ود له كه س����انی پسپۆڕ و ش����اره زای بواری ئابوری وه رده گرین و له ش����وێنی شیاودا دایانده نێین، ه����اوكات كار ده كه ین بۆ ئه وه ی قه رزی درێژخایه ن به بێ س����ود، بدرێت����ه هاواڵتی����ان بۆ دروس����تكردنی

پڕۆژه ی بازرگانی گه وره ".

پارتی : كار بۆ كه مكردنه وه ی رێژه ی بێكاری و هه ژاری ده كه ین

كاندیدی پارتی بۆ په رله مانی داهاتو د.ئاراس قادر خۆش����ناو، كه پس����پۆڕه له بواری كارگێڕی و دارایی، ئاماژه به وه ده كات، له به رنامه یاندا هه یه له په رله مانی داهاتو كار له بواری نه وتدا زیاتر بكه ن و بیكه نه كلیلی خۆشگوزه رانیه كی باشتر ب����ۆ هاواڵتیان، به جۆرێ����ك وه ك خۆی ده ڵێ����ت "كار بۆ ئ����ه وه ده كه ین رێژه ی بێ����كاری كه م بكه ین����ه وه بۆ خوار 5% و رێژه ی هه ژاریش بۆ خوار4% دابه زێنین". ده ركردنی له رێگای راشیده گه یه نێ ئه و چه ند یاس����ایه كه وه پشتگیری به رهه می خۆماڵی ده كه ن "هه وڵده ده ین، رابونێكی پیشه س����ازی و له بواره كان����ی گ����ه وره كش����توكاڵی و وه به رهێناندا بكه ین". ئه و كاندی����ده ی پارتی ئ����ه وه ش ده خاته ڕو دامه زراندن����ی به بواره كان����ی گرنگ����ی كۆمپانیا پش����كدار و گه ڕانه وه ی زیاتری متمانه ده كه ن بۆ بانكه كان، به جۆرێك بانكه كانی هه رێم به بانكه جیهانیه كانه وه ئ����ه وه ش كه له ب����اره ی ببه س����تنه وه . به رپرس����ێكی پارتی وتویه تی "هه وڵ بۆ دۆالری 500ت����ا1000 موچه ی بڕینه وه ی ده ده ی����ن بۆ هه ر خێزانێكی هه ژار". ئه و كاندیده ی پارتی وت����ی "له به رنامه كه ی پارتیدا شتی وه های تێدا نییه ، بڕینه وه ی پ����اره ش ب����ۆ خه ڵك����ی به راس����ته وخۆ هه ڵئاوس����ان له بازاڕدا دروست ده كات، باش����تر وایه پاره بكرێت����ه پرۆژه نه ك

راسته وخۆ بدرێته هاواڵتیان".

یه كێتی : ژماره ی به نداوه كان زیاد ده كه ین

نیش����تمانی یه كێت����ی كاندی����دی كوردستان، د.عیزه ت س����ابیر له باره ی به رنامه ئابوریه كانی لیسته كه ی ، ئاماژه به وه ده كات له په رله مانی داهاتو كار بۆ كوردستان ئابوری ژێرخانی بوژانه وه ی ده كه ن، هاوكات هه وڵیش بۆ زیادكردنی

به نداوه كان����ی كوردس����تان ده ده ن، بۆ بوژانه وه ی زیات����ر و ئاوێكی گلدانه وه ی به رهه می زیادكردنی كه رتی كشتوكاڵ و ماس����ی ، ئه و وتیش����ی "پرۆژه یاسمان ئاماده كردوه بۆ به دوس����ایدكردنی هه مو ئ����ه و جه خت كوردس����تان". رێگاكانی ل����ه وه ش ده كات����ه وه ك����ه ه����ه وڵ بۆ نه هێش����تنی نادادپ����ه روه ری له موچه دا ده ده ن به تایب����ه ت وه ك ئه و وتی "ئه و چی����ن و توێژان����ه ی موچه ی����ان كه م����ه له خانه نش����ینان و خاوه ن به شێك وه ك پێداویس����تیه تایبه ت����ه كان". د.عیزه ت به بڕوابونێكی ته واو هێما به وه ش ده كات كه به رنامه كه یان بۆ هه ڵبژاردن له واقعه وه زۆر نزیك����ه و هیچ جۆره خه یاڵێكی تێدا نابینێ "بۆ هه مو ئه و به رنامه ی دامانناوه ، پانی یه ك ساڵه و چوار ساڵه مان هه یه ، هه ندێ یاسا ده ستكاریكردنی یه ك رۆژی پێویسته به نمونه له یاسای وه به رهێناندا هاتوه كه )كۆمپانیا ئ����ازاده له هێنانی كرێكاری بیانی (، ده كرێت هه مواری ئه و یاس����ایه بكرێت، به و جۆره ی لێبكه ین كه ده بێت كۆمپانی����اكان ته نها له %10

كرێكاره كانیان بیانی بن".

گۆڕان: ده زگاكانی دیوانی چاودێری دارایی و نه زاهه چاالك ده كه ین

سه رۆكی لیس����تی بزوتنه وه ی گۆڕان ب����ۆ هه ڵبژاردنی په رله مان د. یوس����ف محه م����ه د ئام����اژه ب����ه وه ده كات، كه ده زگاكان����ی چاالككردن����ی له رێ����گای ده س����ته ی دارایی و چاودێ����ری دیوانی روبه روی گش����تیه وه داواكاری نه زاهه و گه نده ڵیه كان ده بن����ه وه ، هه روه ها وه ك خۆی باسی ده كات هه وڵ بۆ نه هێشتنی قۆرغ����كاری له بازاڕه كاندا ده ده ن و هه لی

كاری یه كسان بۆ هه موان ده ره خسێنن، ئ����ه و وتیش����ی "له رێ����گای گرنگیدان پیشه سازی كش����توكاڵ و به كه رته كانی ده بوژێنین����ه وه ، ئاب����وری ژێرخان����ی باجدان����دا له سیس����تمی دادپ����ه روه ری

ده چه سپێنین". سه رۆكی لیس����تی بزوتنه وه ی گۆڕان هێمای به وه ش����دا ك����ه كار بۆ ئه وه ش ده ك����ه ن سیاس����ه تی نه وت����ی هه رێ����م ش����ه فاف و رونبێت، ده ش����ڵێت "كارێك ده كه ی����ن كۆمپانیاكان����ی ن����ه وت و غاز بخرێنه ژێر چاودێری و ركێفی په رله مانی به چۆنێتی س����ه باره ت كوردستانه وه ". دابه ش����كردنی داهات����ی نه وتی����ش وتی "ده بێ����ت داهاتی نه وت بكرێت به س����ێ به سه ر راس����ته وخۆ به شێكی به شه وه ، هاواڵتیان����دا دابه ش����بكرێت، به ش����ێكی تریش����ی له س����ندوقێكدا ب����ۆ نه وه كانی داهاتو هه ڵبگرێت و به ش����ه كه ی تریشی بۆ بوژان����ه وه ی ژێرخانی ئابوری هه رێم ته رخ����ان بكرێ����ت". ناوبراو ئه وه ش����ی به كه رت����ی گرنگ����ی ك����ه خس����ته ڕو گه ش����تیاری ده ده ن و ده یكه ن به یه كێك

له سه رچاوه كانی داهات.

یه كگرتو: كار بۆ ئه وه ده كه ین سود له كانزاكانی تریش وه ربگرین

سه رۆكی لیستی یه كگرتوی ئیسامی به رنامه ی له ب����اره ی باوه موراد مه ولود حیزبه كه ی بۆ گه شه پێدانی ئابوری هه رێم له چوار ساڵی ئاینده دا، ئه وه ده خاته ڕو كه كار بۆ ئه وه ده كه ن، به شه بودجه ی وه به رهێنان له 31% زیاد بكه ن و داهاتی تاكه ك����ه س به رزبكه ن����ه وه و ئه و ده ڵێت "ئێم����ه له گه ڵ ئه وه نین هه ر هاواڵتیه ك چه ند موچه یه كی كه می هه بێت، به ڵكو

پێویس����ته هاواڵتیان موچه یه كی باشی شایس����ته یان پێبدرێت، تا شه رفمه ندانه پێی بژین، نه ك چه ند موچه یه كی كه می پچڕ پچ����ڕ، له الیه ن ئ����ه م حیزب و ئه و حیزبه وه بۆی����ان ببڕدرێته وه ". هه روه ها تیش����ك ده خاته سه ر بوژانه وه ی الیه نی كش����توكاڵی هه رێم، ئ����ه وه ش له رێگای هێنان����ی كۆمپانی����ای تایبه تمه ندی ئه و بواره ، مه ولود باوه موراد وتیش����ی "كار بۆ ئ����ه وه ده كه ین جگه له نه وت س����ود له كانزاكانی تری ئه م هه رێمه وه ربگرین، چونكه به ب����ڕوای ئێم����ه هه رێمه كه مان چه ندی����ن ج����ۆر كانزای ت����ری به نرخی تێدایه كه ده كرێت به دوایاندا بگه ڕێین و س����ودیان لێوه ربگرین". هه روه ها باسی له وه ش كرد كه وه ك چۆن سااڵنه چه ند حكومه تدا له كه رت����ی كه س����ێك هه زار داده مه زرێ ، ژماره كه ی ده زانرێ ، ده بێت ئ����ه وه ش رونبێت س����ااڵنه چه ند هه زار كه س له ده س����تی كار ده چێته ده ره وه و خانه نش����ین ده كرێت "ده بێت مه سه له ی خانه نشینی له و قه یرانه ی ئێستا رزگار بكرێ����ت ك����ه نادادپه روه ریه ك����ی زۆری

تێدایه ".

كۆمه ڵ : كار بۆ ئه وه ده كه ین، كوردستان بكه ینه به رهه مهێن، نه ك

به ته نها به كارهێن لیس����تی كۆمه ڵی ئیسامی سه رۆكی م����ه ال م����ه ڕوان گه اڵڵی ، جه خ����ت له وه ده كاته وه كه وه ك كۆمه ڵی ئیس����امی ، هه وڵ ب����ۆ بۆژانه وه ی الیه ن����ی ئابوری هه رێم ده ده ن و س����ود له كار و ئه زمونی كه سانی شاره زای ئه و بواره وه رده گرن "چونك����ه یه كێ����ك له كێش����ه كانی ئه م س����ود ئه وه یه ئێس����تا، ده س����ه اڵته ی

له توانای كه سه كان به شێوه یه كی گشتی وه رناگرێ����ت، به ڵك����و له س����ه ر بنه مای دڵس����ۆزی بۆ حیزبه كار و پرۆژه ده داته كه سه كان و كه متر حساب بۆ شاره زایی و ئه زمون و لێهاتویی كه سه كان ده كرێت ". كێشه یه كی تری ئه م هه رێم به بڕوای مه ال له دابه ش����كردنی نادادپه روه ریه مه ڕوان سه روه ت و سامانی ئه م هه رێمه "یه كێك ئاینده س����اڵی له چوار له كاره كانم����ان له دابه شكردنی دادپه روه ریه گه ڕانه وه ی داهاته كانی ئه م هه رێمه و سودمه ندبونی داهاتان����ه ی هه مانه ". ل����ه و هه موان����ه ئیسامی لیس����تی كۆمه ڵی س����ه رۆكی ئه وه ش ده خاته ڕو ك����ه له ئایینده دا كار بۆ ئه وه ده كه ن قه رزی درێژخایه ن به بێ سوو، بدرێته هاواڵتیان بۆ دروستكردنی پڕۆژه ی بازرگانی . ئه و وتیشی "كار بۆ ئه وه ده كه ین ب����ه و بودجه زه به الحه ی هه مان����ه پ����رۆژه ی گ����ه وره ی بازرگانی دروست بكرێت، به جۆرێك ئه م هه رێمه بكه ین����ه هه رێمێك����ی به رهه مهێن نه ك

به ته نها به كارهێن بێت".

"له جیاتی به رنامه ی ئیش و كار، به رنامه ی قسه و ئینشا داده نێن"

ش����اره زایه كی بواری ئابوری قس����ه ی زۆرێك له كاندیدی لیس����ته كان، به ته نها ده زان����ێ و هه ڵب����ژاردن به بانگه ش����ه ی ده ڵێ����ت "ئ����ه و به رنامه ی����ه ی زۆرێ����ك له حیزبه كان بۆ باشبونی ئابوری هه رێم و له بانگه ش����ه دا خس����تویانه ته ڕو نه ك به ناكرێت". جێبه جێ به 20ساڵیش 4ساڵ كوردستان و ئابوری مونته دای ئه ندامی شاره زای بواری ئابوری محه مه د كه ریم ل����ه و بڕوایه دای����ه زۆرێك ل����ه و حیزبانه له جیات����ی هه ڵبژاردن����ه كان له نزی����ك

به رنامه ی ئیش و كار، به رنامه ی قس����ه و )ئینش����ا( داده نێن و، ئه و وتی "ئه وه ی ب����ه الی ئه وان����ه وه گرنگه ئه و قس����ه و ئینشایانه یه ، كه چه ند سه رنجی خه ڵكی راده كێش����ێ ، ئه مه ش نه ریتێكه له واڵته دواكه وتوه كان����دا بونی هه یه ، خه ڵكیش كه متر به دوای ئ����ه و به ڵێنانه دا ده چێت كه حیزب����ه كان پێش هه ڵبژاردن پێیانی ده ده ن". ئه و به تایبه ت تیشك ده خاته س����ه ر ئه و به ڵێنانه ی كاندیدانی حیزبه ده ده ن، به خه ڵك����ی ده س����ه اڵتداره كان ده ڵێت "باشه خۆ 22س����اڵه ده سه اڵت داهاتێكی حیزبه كانیانه وه یه و به ده ست زۆری ئه م واڵته یان له به رده ستبوه ، بۆچی ئه و چاكسازیه ی ئێس����تا باسی ده كه ن نه یانكردوه ؟ كێ ده ستی گرتبون؟ ئه گه ر ده ش����ڵێن ئیش كراوه ، راس����ته منیش ده ڵێم هه ندێ ئیش كراوه ، به اڵم پرسیار ئه وه یه ئ����ه و داهاته زۆره ی هاتۆته ئه م هه رێمه وه چه ند بوه ؟ ئه وانیش چه ندیان كردوه ؟". ئه و شاره زایه ی بواری ئابوری به پێویستیش����ی ده زانێ ده رفه ت بدرێته كوردستانیش ئۆپۆزیسیۆنه كانی الیه نه تا بزانرێ ئه و په یمانه ی ئه وان به خه ڵكی ده ده ن ك����ه چون����ه ن����او حكومه ته وه و داهاتیان له به رده ستبو چه ندی جێبه جێ ده كه ن. له باره ی ئ����ه وه ش چ الیه نێكی به چاكسازی پێویس����تی هه رێم ئابوری ئێس����تا و كاندیدان����ی ت����ا به په له ی����ه په رله مانتاران����ی داهاتو كاری له س����ه ر بك����ه ن، ئه و وتی "جا چ الیه كی باش����ه هه تا كاری له س����ه ر نه كه ن، به بڕوای من 20ساڵه ئابوری هه رێم له شارێگای خۆی الیداوه ، النی كه م پێویس����تی به 10ساڵ كاركردنه تا الیه نێكی نیش����تمانپه روه ر

بتوانێ راستی بكاته وه ".

بۆ‌چاكکردنی‌‌ئابوری‌‌هه‌رێم،‌حیزبه‌كان‌به‌رنامه‌ی‌‌خۆیان‌ده‌خه‌نه‌ڕو"ئه و به رنامه یه ی زۆرێك له حیزبه كان دایانڕشتوه ، نه ك به 4 ساڵ به 20 ساڵیش جێبه جێ ناكرێت"

دوکانێک له شه قامی مه وله وی که ئااڵی لیسته کان ده فرۆشێت فۆتۆ: رامان عومه ر

كه رته كانی نه وت و

غاز ده خه ینه ژێر چاودێری په رله مانه وه

كارده که ین بۆ گه ڕانه وه ی دادپه روه ری

له دابه شكردنی داهاته كانی هه رێم

20ساڵه ئابوری هه رێم له شارێگای

خۆی الیداوه ، النیكه م پێویستی به 10ساڵ كاركردنه

تا الیه نێكی نیشتمانپه روه ر

بتوانێ راستیبكاته وه

نه وت ده كه ینه

كلیلی خۆشگوزه رانی

هاواڵتیان"

پرۆژه یاسمان ئاماده كردوه بۆ

به دوسایدكردنی هه مو رێگاكانی كوردستان

ده بێت مه سه له ی خانه نشینی له و

قه یرانه ی ئێستای رزگار بكرێت

9 (395( سێشه ممه 2013/9/17 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

كاندیدانی ژماره 100ی لیسته كان، له و بڕوایه دان به ختێكی باشیان هه یه كه ئه و ژماره یان پێدراوه ، كاندیدی ژماره 100ی پارتی ده ڵێت "هه ست ده كه م به شێك له كاندیده كانی تر ئیره ییم پێده به ن". كاندیده كه ی یه كێتیش رایده گه یه نێ ، به هۆی

جوانی ژماره كه مه وه زیاتر ناسراوم، كاندیده كه ی بز وتنه وه ی گۆڕانیش

ئاماژه به وه ده كات، هه ندێ له كاندیده كان داوای گۆڕینه وه ی

ژماره كه یان لێكردوه .

پارتی : ژماره ی ئۆتۆمبیل بوایه پاره ی باشی ده كرد

كاندیدی ژماره 100 پارتی د.فرسه ت س���ۆفی عه لی كه مامۆستای زانكۆیه ، چۆنێتی پێدانی ژماره ی سه د له الیه ن باس رونده كات���ه وه و لیس���ته كه یه وه ل���ه وه ده كات جگه له ژم���اره ی 1تا 5 كه راس���ته وخۆ بۆ چه ن���د ئه ندامێكی مه كته بی سیاسی و سه ركردایه تی پارتی ته رخانك���راوه ، ژماره كان���ی تر به پێی ریزبه ندی لقه كانی پارتی دابه شكراوه . ئ���ه و ده ڵێ���ت "لقی ی���ه ك له ژماره 6 وه ی وه رگرت���وه ، به و س���یفه ته ی من كاندی���دی لق���ی 26 ی گواڵنی پارتیم كه دوا لق���ی پارتی���ه ، له ناوچه كانی باڵه كایه تی و چۆمانه ، به پێی ریزبه ندی لقه كان كه وتمه ئاخره وه و ژماره 100م

به ركه وت".ناوب���راو ئه وه ش ده خاته ڕو كه دوای وه رگرتنی ئه و ژماره ی���ه ، له خه ڵكانی شاره زای بواری هه ڵبژاردنی پرسیوه و نه ك ژماره كه ی ك���ه پێیانڕاگه یاندوه هه ر كێشه ی تێدا نییه ، به ڵكو زۆریش باش���ه "له خه ڵكانی ش���اره زای بواری هه ڵبژاردنم پرس���ی ، وتیان ژماره 100 یه كێك���ه له ژماره جوان و باش���ه كان، به تایبه ت ئاسانه ، چونكه دۆزینه وه ی بۆ كه سانی نه خوێنده وار، له گه ڵ رێزم

بۆ كه سانی نه خوێنده وار".د.فرسه ت س���ۆفی ئه وه ناشارێته وه كه به شێك له كاندیده كانی تری پارتی ئیره ی���ی جوانی ژماره ك���ه ی پێده به ن "هه س���ت ده كه م به ش���ێكیان ئیره ییم

ژماره كه نییه ناحه قیشیان پێده به ن، جوانه ، ئه گه ر ژماره ی ئۆتۆمبیل بوایه پاره ی باشی ده كرد". له باره ی ئه وه ش كه كاندیدی ژماره ی 100ی لیسته كانی تر ده ناس���ێ ئ���ه و وتی "كاندیده كه ی د.سلێمان جه عفه ر گۆڕان بزوتنه وه ی ده ناس���م و هاوڕێم���ه و هاوپیش���ه مه و

مامۆستای زانكۆیه ".

گۆڕان: هه ندێ له كاندیده كانی تر خۆزگه به ژماره كه م ده خوازن

بزوتنه وه ی 100 ژم���اره ی كاندیدی گۆڕان د.س���لێمان جه عف���ه ر محه مه د به ش���ێوه ی ده كات، ب���ه وه ئام���اژه هه ڵب���ژاردن ئ���ه و ژماره ی پێ���دراوه ، له س���ه ره تادا ناش���ارێته وه ئ���ه وه كه مێ���ك دڵته ن���گ بوه ب���ه وه ی دوا ژم���اره ی ریزبه ندی لیس���ته كه ی بوه ، سه رچاوه ی له وه وه هه سته ش���ی ئه و گرتوه "س���ه ره تا وتم له وانه یه هه ندێ له خه ڵك���ی وا لێكدان���ه وه ی بۆ بكه ن،

دواوه ن، له ریزبه ن���دی ئه وان���ه ی گرنگیی���ان كه مت���ر حیزبه كانی���ان دواوه ، ده یانخات���ه بۆی���ه پێده دات، به اڵم وانه ب���و، چونكه به ركه وتنی ئه و ژماره ی���ه به من به هه ڵب���ژاردن بوه ". د.سلێمان له و بڕوایه دایه كاندیده كانی تری لیس���ته كه ی )به تایبه ت ئه وانه ی له سه رو ژماره په نجاوه ن و ژماره كه یان رێك نییه " خۆزگ���ه به ژماره كه ی ئه و "له س���ه ره تادا هه ندێكیان ده خ���وازن بگۆڕینه وه ، داوایان ده كرد ژماره ك���ه به اڵم كه له گرنگییه كه ی تێگه یش���تم، ن���ه ك پێی خه مب���ار نه ب���وم، به ڵكو

دڵخۆشیش بوم".

یه كێتی : دره نگ فۆڕمم پڕكرده وه بۆیه 100م به ركه وت

كاندی���دی ژماره ی 100 یه كێتی هیوا عه ب���دواڵ ئاماژه ب���ه وه ده كات، له دوا ساته كانی ناونوس���ین بۆ كاندیده كان هه ربۆی���ه پڕكردۆت���ه وه ، فۆڕم���ی

ل���ه و بڕوایه دای���ه ئ���ه وه بوبێته هۆی ئ���ه وه ی ژماره 100ی به نس���یب بێت. "یه كس���ه ر دروش���مه كه ی خۆمم به م ج���ۆره ناونا، ژماره ی س���ه د، له %100 ب���ۆ خزمه تگ���وزاری ". ناوبراو ئه وه ش ده خات���ه رو هه ن���دێ له كاندیده كان���ی لیسته كه ی ناوه كه ی نازانن، به اڵم وه ك خۆی ده ڵێت "كه ده مبینن یه كس���ه ر پێمده ڵێن كاندیدی ژماره 100 چۆنی ". هیوا ئه وه ش ده خاته رو، له به ر زۆریی سه رقاڵی خۆی فریانه كه وتوه كاندیدی ژماره 100ی لیسته كانی تر بناسێ "پڕ به دڵ حه زم ده كرد كاندیدانی ژماره ی 100ی لیسته كانی تر بناسم، پشتیوان به خوا ئه و ژماره یه بۆ من و هاوڕێكانی تریشم له لیسته كانی تر ده بێته مایه ی

به ختێكی باش".

ئیسالمیه كان ژماره 100 یان نییه هه ردو حیزبه ئیسالمیه كه یه كگرتوو ژماره ی كاندیدی ئیس���المی كۆمه ڵی

س���ه دیان نییه ، هه ر الیه نه ش���یان بۆ ئه وه پاساوی خۆیان هه یه .

سه رۆكی لیس���تی یه كگرتو مه ولود باوه م���ڕاد له وباره یه وه ئام���اژه به وه لیسته كه یان كاندیدانی هه مو ده كات، ژماره ی���ان قورع���ه ، به هه ڵب���ژاردن و پێدراوه . ئه و ده ڵێ���ت "دوا ریزبه ندی لیس���ته كه كاندیدی ژماره 76 ئه ویش مامۆس���تا عومه ر به رێزم���ان ب���رای كاروانیه ئه ویش به قورعه ئه و ژماره ی لیس���ته كه له به رئ���ه وه ی پێ���دراوه ، كراوه یه وه رگرتنی ژم���اره كان هێنده گرنگیی���ان نیی���ه ، گرنگ كه س���ه كه خۆیه تی ". له ب���اره ی ئه وه ش چۆنه تا كاندی���دی ژماره ی 100 نه رۆیش���تون؟ ئه و وتی "پێمانوابو ئه وه نده به سه بۆ

یه كگرتو".س���ه رۆكی لیستی كۆمه ڵی ئیسالمی مه ال م���ه ڕوان گه اڵڵی ، ئام���اژه به وه ده كات ك���ه ئ���ه وان وه ك كۆم���ه ڵ تا كاندیدی ژماره 92ی���ان هه یه ئه ویش

)نامی���ق نانه كه لی (یه ناوبراو ئه وه ش رونده كاته وه كه ده رگایان بۆ خه ڵكانی تا كردۆته وه س���ه ربه خۆش بێالیه ن و بچ���ن له لیس���ته كه یاندا خۆیان كاندید بكه ن "به اڵم س���ه ره نجام هه ر ئه و 92

كه سه ده ستنیشانكران".

شاره زایه ك: ژماره 100 بۆ ده نگده ر ئاسانتره

شاره زا و خوێندكاری ماسته ر له بوای هه ڵبژاردن دارا ره ش���ید جه خت له وه ده كاته وه كه له لیستی كراوه دا كه سه كان گرنگن، نه ك ژماره كان، چونكه خه ڵكی ده نگ به كه سه كان ده دات نه ك ژماره ، به اڵم ئه وه ش ناش���ارێته وه كه هه ندێ ژماره له پڕۆس���ه ی هه ڵبژارندا گرنگی خۆیه هه یه ، به نمونه ش باسی له ژماره 100 ك���رد كه له دوای ژم���اره یه كه وه ژماره ی 100 ژماره یه كی رێك و جوانه و بۆ ده نگده ر ئاس���انتر له به ر ده كرێت

به تایبه ت بۆ كه سانی نه خوێنده وار.

كاندیدانی‌‌ژماره‌ی‌‌100ی‌‌لیسته‌كان،‌ده‌ڵێن‌به‌ختمان‌هه‌یه‌!كۆتایی‌‌لیسته‌كان،‌به‌ختیان‌له‌هه‌ڵبژاردندا‌چۆن‌ده‌بێت؟

هه ست ده كه م به شێكیان

ئیره ییم پێده به ن،

ناحه قیشیان نییه ژماره كه جوانه

پشتیوان به خوا ئه و ژماره یه بۆ من و هاوڕێكانی

تریشم له لیسته كانی تر ده بێته مایه ی

به ختێكی باش

دیمه نێک له بانگه شه ی هه ڵبژاردن فۆتۆ: رامان عومه ر

ئا: شاهۆ ئه حمه د

كۆیه وه كو قه زایه ك له هه رێمی كوردستان به هه ر پێنج ناحیه كه یه وه

خاوه نی زۆرترین كاندیده بۆ په رله مانی كوردستان، كاندیدێكی كۆمه ڵی ئیسالمی له كۆیه ده ڵێت "بونی زۆرترین كاندید له م شاره ده بێته هۆی په رتبونی ده نگی

هاواڵتیان" له به رامبه ردا كاندیدێكی یه كێتی نیشتیمانی كوردستانیش

رایده گه یه نێت "هه ر ناوچه یه ك كاندیدی زۆر دابنێت له ئه نجامدا هیچ

كه سێكی ناچێته په رله مان".

كاندیدی كۆمه ڵێ ئیس���المی له كۆیه ری���از محه مه د له لێدوانێك���ی بۆ ئاوێنه وتی "له كۆیه ، كه سی به تواناو ئه دیب و سیاسه تمه دار و كه سی شاره زا زۆره بۆیه ئه مه ش وای له حزبه كان كردوه زۆرترین كاندید ل���ه م ناوچه یه دی���اری بكه ن، به اڵم له گ���ه ڵ ئ���ه وه ش زۆری كاندید ل���ه م ده ڤه ره ده بێته ه���ۆی په رتبونی ده نگی هاواڵتیانی قه زای كۆیه ئه مه ش وا ده كات كه متری���ن كاندی���د بچێت بۆ

په رله مان".ناوب���راو ئام���اژه ب���ه وه ش ده كات، كۆمه ڵی ئیس���المی له و ناوچه یه ، سێ كاندیدی دیاری كردوه "راسته دوانیان دانیش���توی ئ���ه م ش���اره نی���ن به اڵم پشتیانبه ستوه به خه ڵكی ئه م ناوچه یه ، به اڵم ئه گه ر ته نیا یه ك كاندید هه بوایه

ئه وا ئه گه ری ده رچونی زیاتر ده بو".نیش���تیمانی یه كێ�ت���ی كاندی���دی

كوردس���تان گ���ۆران ئازاد ئ���ه وه ی بۆ ئاوێن���ه رونك���رده وه ه���ه ر ناوچه یه ك كاندیدی زۆر دابنێت، ده نگه كانی په رت ده بێت و دواجار هیچ كه س���ێكی ناچێته په رله م���ان، "ئه مه ش ل���ه روی زه ربه ی سیاس���یه وه ئه وه یه ، ئه و ناوچه یه بێ نوێن���ه ر ده بێت له ماوه ی چوار س���اڵی په رله مان���ی چاودێرێكی نابێت تا داواو گله ییه كانی بباته په رله مانی كوردستان

بۆیه من پێموایه هه مو حزبه كان له كۆیه له س���ه روی هه مویانه وه یه كێتی و دوه م گ���ۆڕان، دواتر ئه وان���ی تریش هه مان به وه ی دوباره كردوه ت���ه وه هه ڵه ی���ان زۆرترین نوێنه ریان داناوه له م شاره دا"

.كاندیده كه ی یه كێتی پێیوایه ش���اری كۆی���ه له روی سیاس���یه وه ش���ارێكی زیندوه هه م���و حزب���ه كان ئاماده ییان

له و ناوچه ی���ه هه یه ، بۆیه ئه مه ش وای كردوه زۆرترین كاندید دابنرێت، به اڵم سه باره ت به وه ی بۆ حزبه كان زۆرترین كاندیدی���ان هه یه "ئ���ه وه ده گه ڕێته وه بۆ هه ڵ���ه ی حزبه كان". گ���ۆران ئازاد ده ش���ڵێت "ئه گ���ه ر له هه ڵبژاردنه كانی 21 ئه یلول ده نگه كانی خه ڵكی ش���اری كۆیه په رتبێت، له هه ر لیستێكدا ئه وا هیچ كاندیدێكی یه كێتی به ده نگی كۆیه

ناچێته په رله مانی كوردستان".هه ر له وباره یه وه كاندیدی بزوتنه وه ی گ���ۆڕان قاره مان قادر بۆ ئاوێنه ده ڵێت "هه ر قه زایه ك به له به رچاوگرتنی چه ند خالێك كاندیدی هه یه ، كۆیه ش پشكی ش���ێری له دانانی كاندی���د وه رگرتوه و تاكه قه زایه له كوردس���تان كه رێژه ی

كاندیدانی به مشێوه یه بێت".ناوبراو وتیش���ی "بزوتنه وه ی گۆڕان

له سنوری قه زای كۆیه 3 كاندیدی دیاری كردوه ، به اڵم له وانیه به هه مو حزبه كان ته نی���ا كاندیدێك یان دو كاندید بچێته په رله مانی كوردستان، به اڵم ئه گه ر به و شێوه یه زۆر نه بوایه ره نگ بو، چوار بۆ

پێنچ كاندید ده ربچوایه ".ل���ه الی خۆی���ه وه حه م���زه محه مه د كاندیدی یه كگرتوی ئیسالمی كوردستان كه تاك���ه كاندی���دی حزبه كه یتی له و ناوچه ی���ه ره تی ده كاته وه زۆری دانانی كاندید له سنوری كۆیه كاریگه ری له سه ر ده نگی هاواڵتیان هه بێت، چونكه وه ك ئه و وتی "له گه ڵ رێزم زۆربه ی لیسته كان تازه دروستبون و له سه دا 95% خه ڵكی

شاری كۆیه نایانناسێت".ئه و بۆچون���ی وایه زۆری كاندید له و ناوچه ی���ه كار ناكات���ه س���ه ر نه چونی كاندی���د ب���ۆ په رله مانی كوردس���تان، "چونكه زۆرب���ه ی ئه وانه ی خۆیان له و ده ڤ���ه ره كاندید كردوه ، خه ڵكی نازانن كێن" بۆیه باوه ڕی وایه ئه و كه س���انه ده چن���ه په رله مان كه ل���ه الی خه ڵكی

كۆیه ناسراون.له ق���ه زا گه وره كانی یه كێك���ه كۆیه هه ریه ك���ه كوردس���تان هه رێم���ی له ناحیه كان���ی )ته قت���ه ق و ئاش���تی و سكتان و دێگه ڵه و سیگركان( سه ر به و قه زایه ، به پێ���ی زانیاریه كانی ئاوێنه ش له س���نوری كۆیه و ده وروبه ری نزیكه ی 61 هه زار هاواڵتی مافی ده نگدانی هه یه له الی���ه ن حزب و لیس���ته جیاوازه كانی ئ���ه و ناوچه ی���ه وه 36 كاندی���د دیاری كراون بۆ په رله مانی داهاتوی هه رێمی

كوردستان.

كۆیه‌،‌خاوه‌نی‌‌زۆرترین‌كاندیده‌‌بۆ‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌هه‌ر‌ناوچه‌یه‌ك‌كاندیدی‌‌زۆربێت‌ئه‌گه‌ری‌هه‌یه‌‌كه‌سی‌‌نه‌چێته‌‌په‌رله‌مان"

له سنوری كۆیه و ده وروبه ری نزیكه ی 61 هه زار هاواڵتی مافی ده نگدانیان

هه یه

شه قامێک له کۆیه فۆتۆ: شاهۆ

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(395( سێشه ممه 2013/9/17 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (395( سێشه ممه ‌2013/9/17ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

ره نگه هه س���ت به ماندوێت���ی بكه یت و كاره كانت به باش���ی نه كه یت. به شێكی ئه و ماندوێتی���ه ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی ماوه یه كه خۆت به ته واوه تی س���ه رقاڵی

كێشه ی خێزانه كه ت كردوه .

ئ���ه م چه ند رۆژه به خ���ت یاوه رته و زۆرین���ه ی هه له كان���ت ب���ۆ دێت���ه مه هێڵه وریابه به اڵم به رده س���ت، كاره كان���ت بچ���وك خاڵێك���ی

تێكبدات.

وا هه س���تده كه یت كه توشی دڵته نگی بوی���ت و ناتوانی���ت له س���ه ر پێیه كانی خ���ۆت بڕۆی���ت، ب���ه اڵم هه رگیز خۆت به كه م مه زان���ه و دڵنیابه رێڕه وی خۆت

ده گریت.

ته ندروس���تیت تۆزێ ناڕه حه تت ده كات به ه���ۆی ئ���ه وه ی ماوه یه ك���ه خ���ۆت س���ه ردانی باشتره پشتگوێخس���توه . خۆتدا به بارودۆخی بكه یت، پزیش���ك

بچۆره وه .

كاتێك���ی خ���ۆش له گه ڵ دۆس���تانت به سه رده به یت و هه س���ت به ئاسوده یی زیات���ر بایه خ���ی گ���ه ر ده كه ی���ت. به هاوڕێكانت بده ی دڵنیابه ئاسوده تر

ده بیت.

باش���ترین ه���ه ل هاتۆته پێش���ت بۆ ئ���ه وه ی ش���ته كان به باش���ی ش���ته كان هه وڵب���ده ببینی���ت. له خۆت تێكنه ده یت و بڕوا به خۆت

بكه .

به هۆی ده بێت دارایت ده س���كه وتێكی ئ���ه و هه م���و خۆماندوكردن���ه ت ك���ه ئه نجامت���داوه ، نوێیه ك���ه ت له پ���رۆژه به شێك له و پارانه بۆ كه سێكی نزیكت

خه رجده كه یت.

كێش���ه یه ك ده كه وێت���ه نێ���وان تۆو كه سێكی نزیك له خێزانه كه ت، ره نگه هه ندێك له و گرفتانه به هۆی كێشه ی رۆژی ش���ه ممه بێ���ت، دارایی���ه وه

به خته .

له ش����وێنی خۆتب����ه ئ����اگاداری كاره كه ت له وانه یه كه سێك بیه وێت زیان����ت پێبگه یه نێ����ت. ژیرانه بیر بكه وه كه چۆن خۆت له و كه س����ه

به دوربگریت.

كات����ت هه ن����دێ له به رئ����ه وه ی له به رده س����ته بۆ پشودان ئه وه زۆر بكه یته وه و، له داهاتوت بیر گرینگه بناغه یه كی باش بۆ خۆت دروس����ت

بكه یت.

كه س����ێكی نزیك له ناو هاوڕێكانت پێویستی به تۆ هه یه بۆ یارمه تیدان یارمه تی ئه كرێ����ت ب����ۆت تاوه كو بده بۆ ئ����ه وه ی متمان����ه ی خۆت

نه دۆڕێنی .

قرژاڵدوانه‌‌

له به رده مدایه ، خۆشت هه فته یه کی به مه رجێک ک���ه هه وڵبده یت له گه ڵ نزیکتری���ن که س���ه کانتا کاته کانت به سه ربه ریت و خۆت له وه زیاتر بۆ

پاره هیالک نه که یت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

خانمان���ی ك���ورد به تایبه تی/واڵتانی دورگه ی عه ره بی زۆرترین به كارهێنه ری میكیاج���ن به گش���تی, ب���ه اڵم ئه وه ی به رده وامه به كارهێنه رانی���ان باوه زۆر له كاتێك ته نها سااڵنه زۆرترین كۆنفراس و كۆبونه وه و هاوكاری تێگه یاندنی خانمان ده كات كه بۆ به كارنه هێنانی میكیاج, به هۆش���یاركردنه وه یان له وه ی كه هه ر ج���ۆره میكیاژێك ده بێ���ت چی بكرێت ت���ا به رهه مدێت و چ���ۆن به رهه مه كانی

جیاده كه یته وه ؟ئێمه لێره وه هه وڵده ده ین كه بتوانین زۆرترین سودتان پێبگه یه نین به كه مترین ڕیزبه ن���د, تاوه كو بتوانیت هه میش���ه

ڕوكراوه و گه ش بیت ده بێت ئاگاداری:ده م و پاككردن���ه وه ی ئ���اگاداری •چ���اوت بیت: پاككردن���ه وه ی به كرێمی پاككردن���ه وه یاخود س���ابونی تایبه ت ب���ه ده م و چ���اوت, ئ���ه وه ش له ڕێگه ی خوێندنه وه ی پێكهاته كانی به رهه مه كه وه ده زانی���ت كه كامیان زۆرترین س���ودی

لێوه رده گریت بۆ پێستت.• خواردنی سه وزه لێوت سورده كات: له كاتێك���دا كه خوێن���ت پاكبێت لێوت

زیات���ر س���ورو تێربێت, ك���ه ئه مه ش واده كات بتوانیت ته نها بریقه ی )لماع( لێ���و به كاربهێنی���ت, نه ك هه میش���ه

سوراو.• كه مترین ئه ساس���ی س���پیكردنه وه به كاربهێنه : به اڵم بۆ ئه وه ی كه س���ه ر هه وڵبده ده ربچێت به ب���ه رزی ڕومه تت ڕه نگێكی تر بكه به كه می وه ك په مه یی ی���ان جه رگ���ی ته نها له س���ه ر ڕومه تت نه ك هه م���و ده م و چاوت, كه واده كات

رومه تت به رزبێته وه .• هه وڵمه ده كه هه ر چونه ده ره وه یه كت چ���اوت ڕه ش بكه ی���ت: له جێگای ئه وه هه سته به كڕینی برژانگی ده ستكرد,كه ناچاریش گه شتربێت, چاوت واده كات نابیت ك���ه دوای ه���ه ر به كارهێنانێك به كلینكس���ی پاكبكه یته وه برژانگ���ت تایب���ه ت, هه مو ئه مانه ڕویه كی جوانت ده دات���ێ به بێ ئ���ه وه ی ك���ه كاتێكی زۆرت له ده س���تبچێت, پاره یه ك���ی زۆر خه رجبكه ی���ت, ئ���ازاری پێستیش���ت بده ی���ت. ت���ۆش خۆت بێب���ه ش مه كه چونكه ره نگه ته نها كه مێك ڕاوێژكاری و

یارمه تیت پێویست بێت.

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

كه مكردنه وه ی میكیاژ ...

به ره و جوانی!Percy Jackson: Sea of Mon� .100

stersElysium .9Planes .8

One Direction: this is us .7Instructions Not Included .6Lee Daniels’ The Butler .5

We’re The Millers . 4

3. فیلم���ی )Riddick( له هه فت���ه ی دوه می نمایشكردنیدا هاته پله ی سێیه م ئه م فیلمه ب���ڕی زیاتر له )26( ملیۆن دۆالری گه ڕانده وه كه ته واوی كاتی ئه م فیلمه ته نها )10:59( یه , س���ه ركه وتنی فیلمێك���ی خه یاڵی له مڕۆدا ده گه ڕێته وه ب���ۆ هه ڵبژاردن���ی ئه كته رێكی ته نه���ا به رهه مهێنانێكی له گه ڵ خۆشه ویس���ت باش ب���ۆ به رهه مه كه , ئ���ه م فیلمه ش هه مو ئه م خااڵن���ه ی تێدایه , هه رچه ند ڕوداوه كانی ئه م فیلمه خه یاڵین و دورن له ڕاستییه وه به اڵم هه میشه ئه م فیلمانه چێ���ژو تایبه تمه ندی خ���ۆی هه یه الی

هه وادارانی.

The Family( .2( فیلمێكی كۆمیدی/هات���ه نمایش���یدا ئاكش���نه ,له یه كه م ڕیزبه ندی سێ فیلمه یه كه مه كانی جیهان به پله ی دوه م, ئه گه ر تا ئه مڕۆ نه تتوانی بوو, ب���ۆت نه گونجابو, ئاره زوت نه بو كه بچیت بۆ س���ه یركردنی فیلمێك كه The( ته واوی داواكارییه كانت پڕبكاته وهFamily( هه مو كوالیتییه كی فیلمێكی سه ركه وتوی تێدایه , سه ره ڕای ئه وه ش )ڕۆبیرت دی نیرۆ( )میش���ێل فایفه ر( ئه كته ری س���ه ره كی ئه م فیلمه ن, كه چیتر پێویست ناكات زانیاری تر بزانیت ته نها به س بێت ناوهێنانی دو ئه كته ری فیلمه ئه وان,ئ���ه م به ناوبانگ���ی وه ك له یه ك���ه م هه فته یدا ب���ڕی زیاتر له )5(

ملیۆن دۆالری گه ڕانده وه .

10. دیاره فیلمه ترسناكه كان بینه رێكی یه كجار پله یه كییان داگیركردوه , ئه م )Insidious: chapter2( هه فته یه ش كه فیلمێكی ترس���ناكه ب���اس له چه ند گیانێك���ی تر ده كات ك���ه بونیان هه یه له ن���او خێزانێكدا كه به پل���ه ی یه كه م دێت, ته نها له یه كه م هه فته یدا نمایشیدا بڕی زیات���ر له )20( ملی���ۆن دۆالری گه ڕانده وه , كه ئه مه ش سه ركه وتنێكی گه وره یه له كاتێكدا تێچونی ته واوی ئه م فیلم���ه 10/4 داهاته كه یه تی.. به هیوای

كاتێكی خۆش.

به ز)به ز( نویترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

له فه یسبوکه وه

ئایا خه ڵك ده نگ به جوانی کاندیدی ژن ده دات؟

ئا: ئاوێنه

كاندیده ژنه كانی هه ڵبژاردنی خولی چواره می په رله مانی كوردستان،

ئاماژه به وه ده ده ن كه خه ڵك ده نگ به جوانیه كانیان نادات و باس له وه ش

ده كه ن هاواڵتیان به رنامه و كاریان به الوه گرنگتره له جوانی روكه ش،

به اڵم به شێك له گه نجان ده ڵێن "جوانیش سیحری خۆی هه یه بۆ

ده نگدان".

س���ه ره ڕای ئه وه ی نزیك���ه ی 8 هه زار ده نگی هێنا، ب���ه اڵم به خت یاوه ری نه بو په رله مانی دواهه می���ن هه ڵبژاردن���ی بۆ عێ���راق بچێت���ه په رله مان���ه وه ، ئه وه ش به ه���ۆی الوازی ئه و حیزبه ی كه كاندیدی

كردبو . كاندی���ده ژنه كانی ئ���ه م هه ڵبژاردنه ی په رله مانی كوردستان كه ژماره یان 364 ئافره ت���ه ئاماژه ب���ه وه ده ده ن كه ئه وان نایه نه وێت له س���ه ر بنه مای جوانیه كه یان ده ن���گ به ده س���تبهێنن و باس���یش له وه

ئا: ئاوێنه

كچه ئه كته ری بواری شانۆ، سانا تۆفیق، ئاماژه به وه ده دا كه هه میشه و به به رده وامی بیری ته پوتۆزو عاره قی

ناو هۆڵه كانی پرۆڤه ی شانۆكان ده كات و باس له وه ش ده كات سه ره ڕای

ئه وه ی چه ندینجار پێی وتراوه به شداری فیلمی سینه مایی بكات به اڵم

ئه و ئاماده نه بوه كاری تێدا بكات.

سانا كه ماوه ی ش���ه ش ساڵه كاری ش���انۆ ده كات و به یه كێ���ك له ئه كته ره له س���لێمانی بواری ش���انۆ دیاره كانی ناسراوه باس له وه ده كات كه سه ره تای كاری ش���انۆی بۆ ئ���ه وه ده گه ڕێته وه خ���ۆی بینه رێكی باش���ی ش���انۆ بوه و ده ڵێت: خۆم بینه رێكی باشی شانۆبوم و بواره كه م زۆر ب���ه الوه خۆش بوه بۆیه

بڕیارمدا كاری تێدا بكه م. ئه و ئه كته ره به ش���داری له شانۆكانی )نامه یه ك له دۆزه خه وه (كه له كوردستان و واڵتی ئه ڵمانیا نمایش���كراوه و ش���انۆی )له س���ه ده تاریكه كان شه و درێژتربو( هه روه ها شانۆی )دواهه مین شه ممه (و

چه ند شانۆیه كی تردا به شداربوه . ئ���ه و پێش���یوایه هه مو س���اته كانی ش���انۆ بۆ ئه و یاده وه رییه كی خۆش���ه و ده ڵێت: شانۆ خۆش���ترین هه ستی پێ به خشیوم، هه مو س���اته كانی شانۆ بۆ به به رده وامی یادگارییه كی خۆشه و من بیری ته پوتۆزو عاره قی ناو هۆڵی پرۆڤه ده ك���ه م، چونكه ش���انۆ ژیانێكی نوێی

پێبه خشیوم و تێڕوانینیشی گۆڕیوم.هاوس���ه رگیری ژیان���ی س���انا

س���ه ره تای ب���وه و به خۆشه ویس���تی په یوه ندی نێوان خۆی و هاوس���ه ره كه ی كه ك���وردی خۆرئاوایه ده گه ڕێته وه بۆ په یمانگای هونه ره جوانه كان و ده ڵێت: مێرده كه م زۆر خ���ۆش ده وێت چونكه

باشترین هاوڕێمه .ئه و ئه كته ره ئام���اژه به وه ش ده دات له ئێستادا ره وش���ی شانۆ له كوردستان باش نی���ه و ره خنه ش ل���ه وه ده گرێت ش���انۆش له كاروبای ده س���تی حیزب ره وش���ی ش���انۆ وتیش���ی: وه رداوه و باش نی���ه ، چونكه لیژن���ه ی هونه ری نی���ه ، به تایبه ت���ی له الی���ه ن وه زاره تی هه ڵس���ه نگاندن ت���ا رۆش���نبیرییه وه بۆ ش���انۆكان ب���كات و بڕیار له س���ه ر ده س���تێوه ردانی بدات، نمایش���كردنی ح���زب و الوازی رۆش���نبیری و نه بون���ی كه س���انی پس���پۆڕ و ش���اره زا له بورای هون���ه ردا له وه زاره تی رۆش���نبیر بۆته

گرفتی گه وره بۆ شانۆكاران. ئه وه ی مایه ی سه رنجه سانا له بواری دراماو فیلمدا تائێستا به دیارنه كه وتوه و خۆش���ی باس له وه ده كات ته نها وه ك س���تافی هونه ری به ش���داری دو كورته فیلمی ك���ردوه و ئاماژه ش به وه ده كات چه ندین جار داوای ئه وه یان لێكردوه كه به شداری فیلم بكات و وتیشی: له ئێستادا نامه وێت كار له بواری سینه مادا بكه م، له به ر ئه وه ی زیاتر من ئه كته ری شانۆم نه ك دراما و س���ینه ماو له و بواره ش���دا

ده توانم رۆڵێكی باش بگێڕم.ئه ندامی س���تۆدیۆ تۆفی���ق، س���انا ئه كته ره ، بڕوانام���ه ی دبلۆمی هونه ری له بواری ش���انۆدا هه یه و ئێستا پیشه ی

مامۆستای هونه ره .

سانا: بیری ته پوتۆزو عاره قی ناو هۆڵی پرۆڤه ده كه م

ده كه ن كه خه ڵك زۆر له وه وشیارتره كه ده نگ به جوانی بدات.

كاندیدی یه كێتی نیشتیمانی كوردستان، ژماره 83 ، هه ریار جه میل، ئاماژه به وه ده دات ئه و ده یه وێت به توانای خۆی بچێته په رله مان و خزمه تی ژنانی واڵته كه ی بكات و وتیشی: راسته جوانی روكه ش نه ك ته نها له كوردستان به ڵكو له هه مو دنیادا گرنگه ، به اڵم ئه وه ی گرنگتره به المه وه ئه وه یه كه به رنامه كانت جوانتر و گرنگتر بێت و بایه خ به ژیان���ی خه ڵك ب���ده م، چونكه جوانی ئه وه ش له روكه ش و گرنگتره به رنامه كان ده كات تۆ نمونه یه كی باشتر الی خه ڵك

دروست بكه یت. هاوش���ێوه ی هه ری���ار، كاندیدی ژماره 96ی بزوتن���ه وه ی گۆڕان، رۆزا مه حمود، ئاماژه به وه ده دات ئه و له گه ڵ ئه وه دانیه ده نگ به جوان���ی ئافره تان بدرێت و وتی: ئێس���تا خه ڵك خ���ۆی وش���یاره و ده نگ به كه س���ێك ده ده ن كه دڵس���ۆزبێت بۆ میلله ته ك���ه ی نه ك جوانیه كه ی، بۆیه من ب���اوه ڕم به هیچ كام له وانه نیه كه یه كێك

هه بێت له سه ر ئه و بنه مایه ده نگبدات.ئ���ه و باس ل���ه وه ش ده كات ده نگده ران ده زان���ن به به رپرس���یار خۆی���ان له ده نگه كانیان و باوه ڕی به وه ش نیه به و ش���ێوه یه ده نگبدرێت و وتیشی: ده نگده ر ده ن���گ به كه س���ێك ده دات ك���ه تواناو

پسپۆڕی هه بێت نه ك جوانیه كه ی.س���یڤان که گه نجێکی 19 ساڵه ئاماژه ب���ه وه ده کات که به الی ئ���ه وه وه جوانی ئه وه ی ب���ۆ هان���ده ره کاندیده کانی���ش ده نگی���ان بدات���ێ، ئه و وت���ی "جوانیش

سیحری خۆی هه یه بۆ ده نگدان".

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

مام جه بار ئاغا ئه و پیاوه ریشسپییه كه له ته مه نی 18 ساڵییه وه بژێوی

ژیانی له سه ر هه الجی و دروستكردنی له باد بوه ، سه ره ڕای پیربون و چونه

ته مه نه وه به اڵم هێشتا ماندو نه بوبو، وه ك خۆی وتی خۆشه ویستی پیشه كه

وای كردوه كه هه تا كۆتایی ژیانی به رده وامبێت و ماندو نه بێت.

ئ���ه و پی���اوه به ته مه نه له س���ه ره تای س���ااڵنی حه فتاكانه وه س���ه رقاڵی ئه و پیش���ه یه یه ، ئه و بۆ ئاوێن���ه وتی "ئه و كات���ه ی كه منداڵب���وم چه ند هه الجێك له وانه وه گونده كه مان )عه لیان( هاتنه

فێری پیشه كه بوم، دوای چه ند ساڵێك خۆم ده س���تم به هه الجی ك���رد، به اڵم به پاره و پول نا، به ڵكو بۆ مااڵن له بادو فه ره نج���ی و كوڵه بادم دروس���ت ده كرد له به رامبه ر پێدان���ی ئاژه لێك یان رۆنی

خۆماڵی و جلوبه رگدا".به دروستكردنی سه رقاڵبو هه رچه نده له بادێك، له گه ڵ جواڵندنی ده سته كانیدا له باده ك���ه ، لولكردن���ی خ���وری ب���ۆ وت���ی "چه ندین س���اڵه بژێ���وی ژیانی خێزانه ك���ه م له س���ه ر ئ���ه م كاره بوه ، به رده وامم بۆ ئه وه ی ده ست له حزبه كان

پاننه كه مه وه ".ته نگ���ی پیرب���ون ته مه ندرێ���ژی و پێهه ڵچنیب���و، دو ك���وڕی هاوكاریبون له كاره كه یدا، حه مه ی ته مه ن 12 ساڵی

كوڕی له ناو تۆزی شیكردنه وه ی خوریدا ون بوبو.

هێمنی كوڕه ته مه ن 33 س���اڵه كه ی باس���ی له وه كرد كه زۆر ج���ار له گه ڵ باوكی���دا كار ده كات، چیرۆكی ئه وه ی گێڕایه وه باوكی كاتێك هاوس���ه رگیری ك���ردوه له س���اڵی 1979 له بادێكی بۆ خۆی دروس���تكردوه ، به اڵم كاتێك من ژیانی هاوس���ه ریم پێكهێنا له 2010 ئه و

له باده ی به دیاری پێبه خشیم.م���ام جه ب���اری ته م���ه ن 58 س���اڵ له بینایه كی كۆندا سه رقاڵی ئه و كاره یه ، چه ند له بادێكی یه ك نه فه ری ته واوكردبو، به دی���واره وێرانه كاندا هه ڵیواس���یبون، ئاماده یكردب���ون كڕی���اره كان بیب���ه ن، وه ك خ���ۆی وتی ئه گ���ه ر له یه ك رۆژدا

200 له بادی���ش ته واوبكه ین به رناكه وێت نیگه رانییه كه ی ته نه���ا فرۆش���تن، بۆ ئ���ه و پی���اوه نه بونی ش���وێنێك بو بۆ تائێستا كاره كه ی، چونكه جێگیربونی چه ندین ش���وێنی گۆڕی���وه ، خۆزگه ی ده خواست ته نها شوێنێكیان بۆی دابین

بكردایه و هیچی تر.نزیكه ی 50 ساڵ كاركردن و هاوڕێیه تی له گ���ه ڵ خ���وری و چی���خ و مه كین���ه ی ش���یكردنه وه ی خ���وری و مه قه س���تدا، نه یتوانیب���و جه بار ئاغ���ا ماندو بكات و له گه ڵ ئاماژه ی ده س���ته كانیدا باس���ی له وه كرد خۆشه ویس���تی پیش���ه كه وای ك���ردوه هه الجی ماندوی نه كات، به ڵكو رۆژێك ئه و كاره نه كات ماندو ده بێت، تا ژیانی به رده وام بێت به رده وام ده بێت.

40 ساڵه هه الجی ده یژه نێت

دڵنیا ره زازی كچی هونه رمه ند ناس����ر ره زازی و مه رزی����ه فه ریق����ی بوه دایك و

به یه كه م منداڵی شادبو.)لۆالن( خان بوه كچی نۆبه ره ی خاتو دڵنیا ره زازی هونه رمه ند . سه رچاوه یه كی نزیك له كچه گۆرانیبێژ "دڵنیا ره زازی"

رایگه یاند "ئێواره ی رۆژی پێنجش����ه ممه Danderyd“ " له نه خۆش����خانه ی 9�5سوید، واڵتی پایته ختی له ستۆكهۆڵمی دڵنی����ا بو به دای����ك ، منداڵه كه ی كچه و له الی����ه ن هونه رمه ندی گه وره "ناس����ری

ره زازی" ناونرا " لۆالن".

دڵنیا ره زازی بو به دایك

جوانی کاندیده کان کاریگه ری نیه بۆ ده نگدان فۆتۆ: ئاراس

مام جه بار هه ر خه ریکی هه الجییه فۆتۆ: ئیحسان

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(395( سێشه ممه 2013/9/17 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (395( سێشه ممه ‌2013/9/17ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

ره نگه هه س���ت به ماندوێت���ی بكه یت و كاره كانت به باش���ی نه كه یت. به شێكی ئه و ماندوێتی���ه ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی ماوه یه كه خۆت به ته واوه تی س���ه رقاڵی

كێشه ی خێزانه كه ت كردوه .

ئ���ه م چه ند رۆژه به خ���ت یاوه رته و زۆرین���ه ی هه له كان���ت ب���ۆ دێت���ه مه هێڵه وریابه به اڵم به رده س���ت، كاره كان���ت بچ���وك خاڵێك���ی

تێكبدات.

وا هه س���تده كه یت كه توشی دڵته نگی بوی���ت و ناتوانی���ت له س���ه ر پێیه كانی خ���ۆت بڕۆی���ت، ب���ه اڵم هه رگیز خۆت به كه م مه زان���ه و دڵنیابه رێڕه وی خۆت

ده گریت.

ته ندروس���تیت تۆزێ ناڕه حه تت ده كات به ه���ۆی ئ���ه وه ی ماوه یه ك���ه خ���ۆت س���ه ردانی باشتره پشتگوێخس���توه . خۆتدا به بارودۆخی بكه یت، پزیش���ك

بچۆره وه .

كاتێك���ی خ���ۆش له گه ڵ دۆس���تانت به سه رده به یت و هه س���ت به ئاسوده یی زیات���ر بایه خ���ی گ���ه ر ده كه ی���ت. به هاوڕێكانت بده ی دڵنیابه ئاسوده تر

ده بیت.

باش���ترین ه���ه ل هاتۆته پێش���ت بۆ ئ���ه وه ی ش���ته كان به باش���ی ش���ته كان هه وڵب���ده ببینی���ت. له خۆت تێكنه ده یت و بڕوا به خۆت

بكه .

به هۆی ده بێت دارایت ده س���كه وتێكی ئ���ه و هه م���و خۆماندوكردن���ه ت ك���ه ئه نجامت���داوه ، نوێیه ك���ه ت له پ���رۆژه به شێك له و پارانه بۆ كه سێكی نزیكت

خه رجده كه یت.

كێش���ه یه ك ده كه وێت���ه نێ���وان تۆو كه سێكی نزیك له خێزانه كه ت، ره نگه هه ندێك له و گرفتانه به هۆی كێشه ی رۆژی ش���ه ممه بێ���ت، دارایی���ه وه

به خته .

له ش����وێنی خۆتب����ه ئ����اگاداری كاره كه ت له وانه یه كه سێك بیه وێت زیان����ت پێبگه یه نێ����ت. ژیرانه بیر بكه وه كه چۆن خۆت له و كه س����ه

به دوربگریت.

كات����ت هه ن����دێ له به رئ����ه وه ی له به رده س����ته بۆ پشودان ئه وه زۆر بكه یته وه و، له داهاتوت بیر گرینگه بناغه یه كی باش بۆ خۆت دروس����ت

بكه یت.

كه س����ێكی نزیك له ناو هاوڕێكانت پێویستی به تۆ هه یه بۆ یارمه تیدان یارمه تی ئه كرێ����ت ب����ۆت تاوه كو بده بۆ ئ����ه وه ی متمان����ه ی خۆت

نه دۆڕێنی .

قرژاڵدوانه‌‌

له به رده مدایه ، خۆشت هه فته یه کی به مه رجێک ک���ه هه وڵبده یت له گه ڵ نزیکتری���ن که س���ه کانتا کاته کانت به سه ربه ریت و خۆت له وه زیاتر بۆ

پاره هیالک نه که یت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

خانمان���ی ك���ورد به تایبه تی/واڵتانی دورگه ی عه ره بی زۆرترین به كارهێنه ری میكیاج���ن به گش���تی, ب���ه اڵم ئه وه ی به رده وامه به كارهێنه رانی���ان باوه زۆر له كاتێك ته نها سااڵنه زۆرترین كۆنفراس و كۆبونه وه و هاوكاری تێگه یاندنی خانمان ده كات كه بۆ به كارنه هێنانی میكیاج, به هۆش���یاركردنه وه یان له وه ی كه هه ر ج���ۆره میكیاژێك ده بێ���ت چی بكرێت ت���ا به رهه مدێت و چ���ۆن به رهه مه كانی

جیاده كه یته وه ؟ئێمه لێره وه هه وڵده ده ین كه بتوانین زۆرترین سودتان پێبگه یه نین به كه مترین ڕیزبه ن���د, تاوه كو بتوانیت هه میش���ه

ڕوكراوه و گه ش بیت ده بێت ئاگاداری:ده م و پاككردن���ه وه ی ئ���اگاداری •چ���اوت بیت: پاككردن���ه وه ی به كرێمی پاككردن���ه وه یاخود س���ابونی تایبه ت ب���ه ده م و چ���اوت, ئ���ه وه ش له ڕێگه ی خوێندنه وه ی پێكهاته كانی به رهه مه كه وه ده زانی���ت كه كامیان زۆرترین س���ودی

لێوه رده گریت بۆ پێستت.• خواردنی سه وزه لێوت سورده كات: له كاتێك���دا كه خوێن���ت پاكبێت لێوت

زیات���ر س���ورو تێربێت, ك���ه ئه مه ش واده كات بتوانیت ته نها بریقه ی )لماع( لێ���و به كاربهێنی���ت, نه ك هه میش���ه

سوراو.• كه مترین ئه ساس���ی س���پیكردنه وه به كاربهێنه : به اڵم بۆ ئه وه ی كه س���ه ر هه وڵبده ده ربچێت به ب���ه رزی ڕومه تت ڕه نگێكی تر بكه به كه می وه ك په مه یی ی���ان جه رگ���ی ته نها له س���ه ر ڕومه تت نه ك هه م���و ده م و چاوت, كه واده كات

رومه تت به رزبێته وه .• هه وڵمه ده كه هه ر چونه ده ره وه یه كت چ���اوت ڕه ش بكه ی���ت: له جێگای ئه وه هه سته به كڕینی برژانگی ده ستكرد,كه ناچاریش گه شتربێت, چاوت واده كات نابیت ك���ه دوای ه���ه ر به كارهێنانێك به كلینكس���ی پاكبكه یته وه برژانگ���ت تایب���ه ت, هه مو ئه مانه ڕویه كی جوانت ده دات���ێ به بێ ئ���ه وه ی ك���ه كاتێكی زۆرت له ده س���تبچێت, پاره یه ك���ی زۆر خه رجبكه ی���ت, ئ���ازاری پێستیش���ت بده ی���ت. ت���ۆش خۆت بێب���ه ش مه كه چونكه ره نگه ته نها كه مێك ڕاوێژكاری و

یارمه تیت پێویست بێت.

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

كه مكردنه وه ی میكیاژ ...

به ره و جوانی!Percy Jackson: Sea of Mon� .100

stersElysium .9Planes .8

One Direction: this is us .7Instructions Not Included .6Lee Daniels’ The Butler .5

We’re The Millers . 4

3. فیلم���ی )Riddick( له هه فت���ه ی دوه می نمایشكردنیدا هاته پله ی سێیه م ئه م فیلمه ب���ڕی زیاتر له )26( ملیۆن دۆالری گه ڕانده وه كه ته واوی كاتی ئه م فیلمه ته نها )10:59( یه , س���ه ركه وتنی فیلمێك���ی خه یاڵی له مڕۆدا ده گه ڕێته وه ب���ۆ هه ڵبژاردن���ی ئه كته رێكی ته نه���ا به رهه مهێنانێكی له گه ڵ خۆشه ویس���ت باش ب���ۆ به رهه مه كه , ئ���ه م فیلمه ش هه مو ئه م خااڵن���ه ی تێدایه , هه رچه ند ڕوداوه كانی ئه م فیلمه خه یاڵین و دورن له ڕاستییه وه به اڵم هه میشه ئه م فیلمانه چێ���ژو تایبه تمه ندی خ���ۆی هه یه الی

هه وادارانی.

The Family( .2( فیلمێكی كۆمیدی/هات���ه نمایش���یدا ئاكش���نه ,له یه كه م ڕیزبه ندی سێ فیلمه یه كه مه كانی جیهان به پله ی دوه م, ئه گه ر تا ئه مڕۆ نه تتوانی بوو, ب���ۆت نه گونجابو, ئاره زوت نه بو كه بچیت بۆ س���ه یركردنی فیلمێك كه The( ته واوی داواكارییه كانت پڕبكاته وهFamily( هه مو كوالیتییه كی فیلمێكی سه ركه وتوی تێدایه , سه ره ڕای ئه وه ش )ڕۆبیرت دی نیرۆ( )میش���ێل فایفه ر( ئه كته ری س���ه ره كی ئه م فیلمه ن, كه چیتر پێویست ناكات زانیاری تر بزانیت ته نها به س بێت ناوهێنانی دو ئه كته ری فیلمه ئه وان,ئ���ه م به ناوبانگ���ی وه ك له یه ك���ه م هه فته یدا ب���ڕی زیاتر له )5(

ملیۆن دۆالری گه ڕانده وه .

10. دیاره فیلمه ترسناكه كان بینه رێكی یه كجار پله یه كییان داگیركردوه , ئه م )Insidious: chapter2( هه فته یه ش كه فیلمێكی ترس���ناكه ب���اس له چه ند گیانێك���ی تر ده كات ك���ه بونیان هه یه له ن���او خێزانێكدا كه به پل���ه ی یه كه م دێت, ته نها له یه كه م هه فته یدا نمایشیدا بڕی زیات���ر له )20( ملی���ۆن دۆالری گه ڕانده وه , كه ئه مه ش سه ركه وتنێكی گه وره یه له كاتێكدا تێچونی ته واوی ئه م فیلم���ه 10/4 داهاته كه یه تی.. به هیوای

كاتێكی خۆش.

به ز)به ز( نویترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

له فه یسبوکه وه

ئایا خه ڵك ده نگ به جوانی کاندیدی ژن ده دات؟

ئا: ئاوێنه

كاندیده ژنه كانی هه ڵبژاردنی خولی چواره می په رله مانی كوردستان،

ئاماژه به وه ده ده ن كه خه ڵك ده نگ به جوانیه كانیان نادات و باس له وه ش

ده كه ن هاواڵتیان به رنامه و كاریان به الوه گرنگتره له جوانی روكه ش،

به اڵم به شێك له گه نجان ده ڵێن "جوانیش سیحری خۆی هه یه بۆ

ده نگدان".

س���ه ره ڕای ئه وه ی نزیك���ه ی 8 هه زار ده نگی هێنا، ب���ه اڵم به خت یاوه ری نه بو په رله مانی دواهه می���ن هه ڵبژاردن���ی بۆ عێ���راق بچێت���ه په رله مان���ه وه ، ئه وه ش به ه���ۆی الوازی ئه و حیزبه ی كه كاندیدی

كردبو . كاندی���ده ژنه كانی ئ���ه م هه ڵبژاردنه ی په رله مانی كوردستان كه ژماره یان 364 ئافره ت���ه ئاماژه ب���ه وه ده ده ن كه ئه وان نایه نه وێت له س���ه ر بنه مای جوانیه كه یان ده ن���گ به ده س���تبهێنن و باس���یش له وه

ئا: ئاوێنه

كچه ئه كته ری بواری شانۆ، سانا تۆفیق، ئاماژه به وه ده دا كه هه میشه و به به رده وامی بیری ته پوتۆزو عاره قی

ناو هۆڵه كانی پرۆڤه ی شانۆكان ده كات و باس له وه ش ده كات سه ره ڕای

ئه وه ی چه ندینجار پێی وتراوه به شداری فیلمی سینه مایی بكات به اڵم

ئه و ئاماده نه بوه كاری تێدا بكات.

سانا كه ماوه ی ش���ه ش ساڵه كاری ش���انۆ ده كات و به یه كێ���ك له ئه كته ره له س���لێمانی بواری ش���انۆ دیاره كانی ناسراوه باس له وه ده كات كه سه ره تای كاری ش���انۆی بۆ ئ���ه وه ده گه ڕێته وه خ���ۆی بینه رێكی باش���ی ش���انۆ بوه و ده ڵێت: خۆم بینه رێكی باشی شانۆبوم و بواره كه م زۆر ب���ه الوه خۆش بوه بۆیه

بڕیارمدا كاری تێدا بكه م. ئه و ئه كته ره به ش���داری له شانۆكانی )نامه یه ك له دۆزه خه وه (كه له كوردستان و واڵتی ئه ڵمانیا نمایش���كراوه و ش���انۆی )له س���ه ده تاریكه كان شه و درێژتربو( هه روه ها شانۆی )دواهه مین شه ممه (و

چه ند شانۆیه كی تردا به شداربوه . ئ���ه و پێش���یوایه هه مو س���اته كانی ش���انۆ بۆ ئه و یاده وه رییه كی خۆش���ه و ده ڵێت: شانۆ خۆش���ترین هه ستی پێ به خشیوم، هه مو س���اته كانی شانۆ بۆ به به رده وامی یادگارییه كی خۆشه و من بیری ته پوتۆزو عاره قی ناو هۆڵی پرۆڤه ده ك���ه م، چونكه ش���انۆ ژیانێكی نوێی

پێبه خشیوم و تێڕوانینیشی گۆڕیوم.هاوس���ه رگیری ژیان���ی س���انا

س���ه ره تای ب���وه و به خۆشه ویس���تی په یوه ندی نێوان خۆی و هاوس���ه ره كه ی كه ك���وردی خۆرئاوایه ده گه ڕێته وه بۆ په یمانگای هونه ره جوانه كان و ده ڵێت: مێرده كه م زۆر خ���ۆش ده وێت چونكه

باشترین هاوڕێمه .ئه و ئه كته ره ئام���اژه به وه ش ده دات له ئێستادا ره وش���ی شانۆ له كوردستان باش نی���ه و ره خنه ش ل���ه وه ده گرێت ش���انۆش له كاروبای ده س���تی حیزب ره وش���ی ش���انۆ وتیش���ی: وه رداوه و باش نی���ه ، چونكه لیژن���ه ی هونه ری نی���ه ، به تایبه ت���ی له الی���ه ن وه زاره تی هه ڵس���ه نگاندن ت���ا رۆش���نبیرییه وه بۆ ش���انۆكان ب���كات و بڕیار له س���ه ر ده س���تێوه ردانی بدات، نمایش���كردنی ح���زب و الوازی رۆش���نبیری و نه بون���ی كه س���انی پس���پۆڕ و ش���اره زا له بورای هون���ه ردا له وه زاره تی رۆش���نبیر بۆته

گرفتی گه وره بۆ شانۆكاران. ئه وه ی مایه ی سه رنجه سانا له بواری دراماو فیلمدا تائێستا به دیارنه كه وتوه و خۆش���ی باس له وه ده كات ته نها وه ك س���تافی هونه ری به ش���داری دو كورته فیلمی ك���ردوه و ئاماژه ش به وه ده كات چه ندین جار داوای ئه وه یان لێكردوه كه به شداری فیلم بكات و وتیشی: له ئێستادا نامه وێت كار له بواری سینه مادا بكه م، له به ر ئه وه ی زیاتر من ئه كته ری شانۆم نه ك دراما و س���ینه ماو له و بواره ش���دا

ده توانم رۆڵێكی باش بگێڕم.ئه ندامی س���تۆدیۆ تۆفی���ق، س���انا ئه كته ره ، بڕوانام���ه ی دبلۆمی هونه ری له بواری ش���انۆدا هه یه و ئێستا پیشه ی

مامۆستای هونه ره .

سانا: بیری ته پوتۆزو عاره قی ناو هۆڵی پرۆڤه ده كه م

ده كه ن كه خه ڵك زۆر له وه وشیارتره كه ده نگ به جوانی بدات.

كاندیدی یه كێتی نیشتیمانی كوردستان، ژماره 83 ، هه ریار جه میل، ئاماژه به وه ده دات ئه و ده یه وێت به توانای خۆی بچێته په رله مان و خزمه تی ژنانی واڵته كه ی بكات و وتیشی: راسته جوانی روكه ش نه ك ته نها له كوردستان به ڵكو له هه مو دنیادا گرنگه ، به اڵم ئه وه ی گرنگتره به المه وه ئه وه یه كه به رنامه كانت جوانتر و گرنگتر بێت و بایه خ به ژیان���ی خه ڵك ب���ده م، چونكه جوانی ئه وه ش له روكه ش و گرنگتره به رنامه كان ده كات تۆ نمونه یه كی باشتر الی خه ڵك

دروست بكه یت. هاوش���ێوه ی هه ری���ار، كاندیدی ژماره 96ی بزوتن���ه وه ی گۆڕان، رۆزا مه حمود، ئاماژه به وه ده دات ئه و له گه ڵ ئه وه دانیه ده نگ به جوان���ی ئافره تان بدرێت و وتی: ئێس���تا خه ڵك خ���ۆی وش���یاره و ده نگ به كه س���ێك ده ده ن كه دڵس���ۆزبێت بۆ میلله ته ك���ه ی نه ك جوانیه كه ی، بۆیه من ب���اوه ڕم به هیچ كام له وانه نیه كه یه كێك

هه بێت له سه ر ئه و بنه مایه ده نگبدات.ئ���ه و باس ل���ه وه ش ده كات ده نگده ران ده زان���ن به به رپرس���یار خۆی���ان له ده نگه كانیان و باوه ڕی به وه ش نیه به و ش���ێوه یه ده نگبدرێت و وتیشی: ده نگده ر ده ن���گ به كه س���ێك ده دات ك���ه تواناو

پسپۆڕی هه بێت نه ك جوانیه كه ی.س���یڤان که گه نجێکی 19 ساڵه ئاماژه ب���ه وه ده کات که به الی ئ���ه وه وه جوانی ئه وه ی ب���ۆ هان���ده ره کاندیده کانی���ش ده نگی���ان بدات���ێ، ئه و وت���ی "جوانیش

سیحری خۆی هه یه بۆ ده نگدان".

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

مام جه بار ئاغا ئه و پیاوه ریشسپییه كه له ته مه نی 18 ساڵییه وه بژێوی

ژیانی له سه ر هه الجی و دروستكردنی له باد بوه ، سه ره ڕای پیربون و چونه

ته مه نه وه به اڵم هێشتا ماندو نه بوبو، وه ك خۆی وتی خۆشه ویستی پیشه كه

وای كردوه كه هه تا كۆتایی ژیانی به رده وامبێت و ماندو نه بێت.

ئ���ه و پی���اوه به ته مه نه له س���ه ره تای س���ااڵنی حه فتاكانه وه س���ه رقاڵی ئه و پیش���ه یه یه ، ئه و بۆ ئاوێن���ه وتی "ئه و كات���ه ی كه منداڵب���وم چه ند هه الجێك له وانه وه گونده كه مان )عه لیان( هاتنه

فێری پیشه كه بوم، دوای چه ند ساڵێك خۆم ده س���تم به هه الجی ك���رد، به اڵم به پاره و پول نا، به ڵكو بۆ مااڵن له بادو فه ره نج���ی و كوڵه بادم دروس���ت ده كرد له به رامبه ر پێدان���ی ئاژه لێك یان رۆنی

خۆماڵی و جلوبه رگدا".به دروستكردنی سه رقاڵبو هه رچه نده له بادێك، له گه ڵ جواڵندنی ده سته كانیدا له باده ك���ه ، لولكردن���ی خ���وری ب���ۆ وت���ی "چه ندین س���اڵه بژێ���وی ژیانی خێزانه ك���ه م له س���ه ر ئ���ه م كاره بوه ، به رده وامم بۆ ئه وه ی ده ست له حزبه كان

پاننه كه مه وه ".ته نگ���ی پیرب���ون ته مه ندرێ���ژی و پێهه ڵچنیب���و، دو ك���وڕی هاوكاریبون له كاره كه یدا، حه مه ی ته مه ن 12 ساڵی

كوڕی له ناو تۆزی شیكردنه وه ی خوریدا ون بوبو.

هێمنی كوڕه ته مه ن 33 س���اڵه كه ی باس���ی له وه كرد كه زۆر ج���ار له گه ڵ باوكی���دا كار ده كات، چیرۆكی ئه وه ی گێڕایه وه باوكی كاتێك هاوس���ه رگیری ك���ردوه له س���اڵی 1979 له بادێكی بۆ خۆی دروس���تكردوه ، به اڵم كاتێك من ژیانی هاوس���ه ریم پێكهێنا له 2010 ئه و

له باده ی به دیاری پێبه خشیم.م���ام جه ب���اری ته م���ه ن 58 س���اڵ له بینایه كی كۆندا سه رقاڵی ئه و كاره یه ، چه ند له بادێكی یه ك نه فه ری ته واوكردبو، به دی���واره وێرانه كاندا هه ڵیواس���یبون، ئاماده یكردب���ون كڕی���اره كان بیب���ه ن، وه ك خ���ۆی وتی ئه گ���ه ر له یه ك رۆژدا

200 له بادی���ش ته واوبكه ین به رناكه وێت نیگه رانییه كه ی ته نه���ا فرۆش���تن، بۆ ئ���ه و پی���اوه نه بونی ش���وێنێك بو بۆ تائێستا كاره كه ی، چونكه جێگیربونی چه ندین ش���وێنی گۆڕی���وه ، خۆزگه ی ده خواست ته نها شوێنێكیان بۆی دابین

بكردایه و هیچی تر.نزیكه ی 50 ساڵ كاركردن و هاوڕێیه تی له گ���ه ڵ خ���وری و چی���خ و مه كین���ه ی ش���یكردنه وه ی خ���وری و مه قه س���تدا، نه یتوانیب���و جه بار ئاغ���ا ماندو بكات و له گه ڵ ئاماژه ی ده س���ته كانیدا باس���ی له وه كرد خۆشه ویس���تی پیش���ه كه وای ك���ردوه هه الجی ماندوی نه كات، به ڵكو رۆژێك ئه و كاره نه كات ماندو ده بێت، تا ژیانی به رده وام بێت به رده وام ده بێت.

40 ساڵه هه الجی ده یژه نێت

دڵنیا ره زازی كچی هونه رمه ند ناس����ر ره زازی و مه رزی����ه فه ریق����ی بوه دایك و

به یه كه م منداڵی شادبو.)لۆالن( خان بوه كچی نۆبه ره ی خاتو دڵنیا ره زازی هونه رمه ند . سه رچاوه یه كی نزیك له كچه گۆرانیبێژ "دڵنیا ره زازی"

رایگه یاند "ئێواره ی رۆژی پێنجش����ه ممه Danderyd“ " له نه خۆش����خانه ی 9�5سوید، واڵتی پایته ختی له ستۆكهۆڵمی دڵنی����ا بو به دای����ك ، منداڵه كه ی كچه و له الی����ه ن هونه رمه ندی گه وره "ناس����ری

ره زازی" ناونرا " لۆالن".

دڵنیا ره زازی بو به دایك

جوانی کاندیده کان کاریگه ری نیه بۆ ده نگدان فۆتۆ: ئاراس

مام جه بار هه ر خه ریکی هه الجییه فۆتۆ: ئیحسان

C M Y K

بیروڕا(395( سێشه ممه 122013/9/17 birura.awene@gmail.com13 (395( سێشه ممه 2013/9/17 birura.awene@gmail.comبیروڕا

به شی دووه م و كۆتایی

له به ش���ی یه كه می ئه م نووس���ینه دا پێمان له سه ر ئه و ڕاستییه داگرت كه له هه ڵبژاردن���ی ئه م جاره ی په رله ماندا كۆمه ڵگای ئێمه له به رده م دوو پرۆژه ی سیاسیدا وه ستاوه . یه كه میان، پرۆژه ی دوو هێزه ده سه اڵتداره كه ی كوردستانه ك���ه خواس���ت و پالن���ی دامه زراندنی سیاسیی"یان "سوڵتانی سیسته مێكی پڕۆژه یه ش ئه م س���ه ركه وتنی هه یه و سیاسی دیكتاتۆرییه تێكی ته نها نه ك دروس���تده كات، به ڵك���و كوردس���تان ژێرده س���تی چه ند ده خاته به ته واوی خێزانێك���ی سیاس���ییه وه . پ���رۆژه ی دووهه میش���یان، پ���رۆژه ی ده رچوونه ده س���تپێكردنه س���وڵتانیزمه و ل���ه و به ره و گواس���تنه وه " "قۆناغ���ی ب���ه نیشتیمانیی و پلورال و سیس���ته مێكی له ڕێ���گای بكرێ���ت ك���ه یاس���ایی، ده س���توریی و ڕیفۆرم���ی كۆمه ڵێ���ك س���ه ره كییه وه یاس���ایی ده زگای���ی و سیس���ته مه ترس���ناكه كانی ڕهه ه نده س���وڵتانییه كه و په یوه ندییه ناوه كیی و ده س���تكاریبكرێت و ده ره كییه كان���ی بگۆڕدرێت. له هه مانكاتدا پێمان له سه ر ئ���ه و خاڵه داگرت ك���ه بهه یچ پێوه رو له هیچ ئاستێكدا ڕاست نییه جیاوازییه پارتی هێزێكی وه ك نێوان گه وره كانی دیموكراتی كوردس���تان و هێزێكی وه ك بزوتنه وه ی گ���ۆڕان، یان هێزێكی وه ك نیش���تیمانی كوردس���تان و یه كێت���ی هێزێك���ی وه ك یه گرت���وی ئیس���المی نه بینرێن و هه موویان له یه ك سه به ته دا ش���ت" "ی���ه ك كۆبكرێن���ه وه و وه ك مامه ڵه بكرێن و بنرخێنرێن. به بۆچوونی سوڵتانییه كه ی سیاسییه پرۆژه ئێمه له وه كه وت���ووه یه كێت���ی پارت���ی و یاسایی و پرۆژه یه كی سیاسیی كراوه و پل���ورال بێت، ل���ه وه كه وتوه ئومێدی ئه وه م���ان پێیبێ���ت، به بێ فش���اری س���ه رله نوێ به بێ به رده وام، گه وره و داڕش���تنه وه ی نه خش���ه ی سیاسه ت و په یوه ندییه كان���ی ده س���ه اڵت، ه ی���چ گۆڕانێكی ڕاس���ته قینه ی تێدا بكرێت. گ���ه ر واز له پارتی و یه كێت���ی بهێنرێت به رده وامبن و ئه مڕۆی���ان به ش���ێوه ی له س���ه ر هه م���ان ن���ه زم و به هه م���ان عه قڵیی���ه ت حوكمڕانب���ن، گ���ه ر ئه و بهه ۆیه وه س���تراتیژییه "ی "ڕێكه وتنه له كوردستاندا سیاسیی سوڵتانییه تی هه ڵنه وه شێنرێته وه ، سه قامگیركراوه ، گه ر "هه موو" یان "بڕێك" له ده سه اڵت یه كێكی���ان ی���ان له هه ردووكی���ان نه سێندرێته وه ، واته گه ر هاوكێشه یه كی دابه ش���كردنی په یوه ن���دی و نوێ���ی ده سه اڵت له كوردستاندا نه یه ته كایه وه ، ئه وا له س���ااڵنی داهاتوودا، سه رجه می ئه و په راوێ���زه سیاس���یی و ئابوریی و فه رهه نگیی���ه ناحیزبییان���ه ی ك���ه تا ئه م���ڕۆش ه���ه ن، بچووكترده كه نه وه و زیات���ر داگیرده كه ن و له وانه ش���ه هه ر نه یانهێڵن. به مه ش ته نها سیسته مێكی سیاس���یی ده س���ه اڵتگه رترو داخراوتر به ك���رده وه به ڵك���و دروس���تناكه ن، كوردستان بۆ سیسته مێكی بنه ماڵه یی و خێزان���ی له ش���ێوه ی ئیماره ته كان���ی خه لی���ج و ش���ێخه گه نده ڵه كان���ی ئه و ناوچه یه ، ده گ���ۆڕن. به بۆچوونی ئێمه سه ركردایه تی له كوردس���تاندا ئه وه ی ئه م پرۆژه سوڵتانییه ده كات به پله ی یه كه م پارتییه ، به اڵم پارتی ناتوانێت ئ���ه م پرۆژه ی���ه پیاده بكات و به ته نها هه میشه پێویس���تی به "شه ریك"ێكی الوازو ب���ه "برابچووك"ێكی سیاس���یی بێنوزه و بێئیراده هه یه و ده بێت. ئه مڕۆ ئ���ه و "ش���ه ریكه الواز" و "برابچووك���ه نیش���تیمانی یه كێت���ی بێنوزه "ی���ه هه ڵبژاردنی ده ش���ێت كوردس���تانه ، ئه مجاره ئه و شه ریكه بچووكه له پارتی بس���ێنێته وه و دۆخێكی وا دروستبكات له كوردستاندا سیاس���ی" "برابچووكی

بوونی نه مێنێت.

ته مه ندرێژیی حوكمڕانێتی و مه ترسییه كانی

به ده ر له مه ترس���ییه كانی ئه و پرۆژه سوڵتانییه كه دوو هێزه بااڵده سته كه ی كوردس���تان خه ریك���ی دامه زران���دن و به ك���رده وه س���ه قامگیركردنین، س���ه لماوه ، هه ر هێزو كه س و الیه نێك ماوه یه ك���ی درێژ له س���ه ر ده س���ه اڵت بمێنێت���ه وه ، ته نانه ت له و واڵتانه ش���دا گه شه یه كی تیایدا دیموكراسییه ت كه گه وره ی ك���ردوه و مێژوویه كی درێژیان له گ���ه ڵ سیس���ته می په رله مانتاری���دا هه ی���ه ، ده بنه هێزو گروپ و كه س���انی نابه رپرس���یار. گه ن���ده ڵ و بێب���اك و ڕاس���ته وخۆ ئۆرگانی و په یوه ندییه كی حوكمڕانی و م���اوه ی درێژیی له نێوان

گه نده ڵیی و ڕووب���ه ری گه وره بوون���ی ده س���ه اڵتی سیاس���ییدا خراپه كاریی هه ی���ه . ه���ه ر هێزێك ب���ۆ ماوه یه كی درێژ حوكمڕان بوو، خراپبه كارهێنانی ده س���ه اڵت ده بێت به به شێك له ئاكاری سیاس���یی ئه و هێ���زه و خۆبه زلزانین و په راوێزخس���تنی ده نگه كان���ی ت���ری به به ش���ێك ده بێ���ت كۆمه ڵ���گاش له ئه زموونه سیاسییه كه ی. هه ستكردن

به م ڕاس���تییه ساده یه یه وایكردوه كه م ڕاسته قینه دیموكراس���یی كۆمه ڵگای هه بێت، له پ���اش ماوه یه كی دیاریكراو ده سه اڵتداره كانی نه گۆڕێت، ئه و توێژه ده س���ه اڵتدارو ئه و هێزه سیاس���ییانه تازه نه كاته وه كه حوكمڕانن و گروپێك سزانه دات و گروپێكی تر سه روه رنه كات. حوكمی درێژی ئه م ی���ان ئه و گروپی سیاس���یی له هه ر ش���وێنێكی دونیادا ڕووب���دات مه ترس���یداره ، چونكه ئه و گروپ���ه له و ماوه درێ���ژه دا ده توانێت به شێكی گه وره ی تواناو كه ره سته كانی حوكمڕانیی بخات���ه خزمه تی مانه وه ی ه���ه واداره به رژه وه ندی���ی خ���ۆی و

سیاسییه كانییه وه . له واڵتی ئێمه دا ژیانی سیاسیی پارته نه ك له حوكمڕانی���دا بااڵده س���ته كان ته نه���ا ژیانێكی هێجگار درێژه ، به ڵكو به رپرس���ه ده س���ه اڵتدارێتی ته مه نی سیاسییه كانیش به شێوه یه كی ترسناك درێژه . كۆمه ڵێك كه س���ایه تی و خێزان هه ن له وه ته ی هه ن سه ركرده ی پارته ده زگاكانی س���ه رۆكی سیاسییه كان و حوكمڕانی���ن، له ئێستاش���دا كار ب���ۆ ب���ۆ مناڵه كانی���ان ده س���ه اڵتدارێتی ئه م له كوردس���تاندا ده كه ن. داهاتوو دۆخه جۆرێك له كه س���ایه تی سیاسیی به رهه مهێناوه ك���ه قه ناعه تی ته واوی به وه هه یه كۆمه ڵگای كوردس���تان له و باشتر به رهه مناهێنێت و له ویش داناترو لێزانت���رو دڵس���ۆزتر دروس���تناكات. كۆمه ڵێ���ك ته نه���ا ئه م واقیع���ه ش كه سایه تی دروستناكات كه خۆیان وه ك بوونه وه ری موقه ده س ده بینن، به ڵكو هه موو سیسته مه سیاسییه كه ده خه نه خزمه تی ئه وه وه ك���ه وه ك بوونه وه ری مامه ڵه ی���ان موق���ه ده س ده گم���ه ن و له گه ڵدابكرێ���ت. ئ���ه م دۆخه وایكردوه ئ���ه م سیاس���ییه پی���رو ته مه ندرێژو ڕوانینێكی ته نها خۆبه موقه ده س���زانه پ���ڕ س���وكایه تی و پ���ڕ نزمنرخاندنی دروس���تنه بووبێت، له ال نه یاره كانیان به ڵك���و هه مان ڕوانینی���ان بۆ هه موو كۆمه ڵ���گاو س���ه رجه می ئ���ه و گروپه تریش كۆمه اڵیه تییان���ه ی سیاس���ی و هه بێت كه ده شێت له گه ڵ بااڵده ستیی بچووكه دا ده س���ته ئ���ه م به رده وامی هاوڕانه ب���ن. ئ���ه م دۆخه یه وایك���ردوه عه قڵیی���ه ت و خه یاڵ و س���ایكۆلۆژیای به ش���ێوه یه كی به دیكتاتۆرب���وون ترس���ناك له ن���او توێژه س���وڵتانییه بههێزو كوردس���تاندا سیاس���ییه كه ی گه وره ببێ���ت. پێیانوابێت جگه له وان كه س ش���ایانی حوكمڕان���ی ئه و واڵته نییه و دوای خۆش���یان جگه له منداڵ و مافی تر كه س���وكاره كانیان كه س���ی

ئه وه ی نییه حوكمڕانبێت.كاتێ���ك گروپێ���ك ی���ان خێزانێكی سیاس���یی دیاریكراو س���ااڵنێكی درێژ ده مێنێت���ه وه و ده س���ه اڵت له س���ه ر سیاسییه كه ش واڕێكده خه ن سیسته مه كه وه زیف���ه ی س���ه ره كیی بریتیبێ���ت سیاس���یی و پێگ���ه ی له پاراس���تنی به رژه وه ندیی���ه مادییه كانی���ان، ل���ه م ج���ۆره حاڵه تانه دا ته نه���ا دوو ڕێگاو ئام���راز ب���ۆ به رپاكردن���ی گۆڕانكاری بریتیی���ه یه كه می���ان ده مێنن���ه وه : كۆمه اڵیه تیی و یاخیبوونی له ڕاپه ڕین و په نابردن���ه ب���ۆ توندوتیژی���ی، ك���ه به خوێنڕش���تنی ده ش���ێت ئه م���ه ش زۆرو پش���ێوی كۆمه اڵیه تی و سیاسیی دووهه میش���یان كۆتاییبێت. گ���ه وره بریتیی���ه له گۆڕانكاریی له رێگای هێزی له ڕێگای نموون���ه بۆ ده ره كیی���ه وه ، جه نگێك���ی ده ره كیی���ه وه له گه ڵ ئه و ده س���ه اڵتدارێتییه دا، وه كو له ئه زموونی جیهانی هه ندێ واڵتان���ی به عس���یزم و عه ره بیدا بینیمان، كه یه كێك له ئه گه ره بههێزه كانی ئه م جۆره گۆڕانكارییانه ش ناوخ���ۆی ش���ه ڕێكی دروس���تبوونی ئاش���كرایه راس���تییه كی بێكۆتاییه . ده سه اڵت كه ی له وه دا سه ركه وت ببێت به ده س���ه اڵتێكی سوڵتانیی سته مگه رو دیكتات���ۆر، ده زگاو ئاب���وری و میدیاو كه دروس���تكرد گروپی چه كداری وای ئه و سوڵتانییه ته بپارێزێت، ئیتر نه ك به خۆشیی خۆی ناڕوات و واز له ده سه اڵت ناهێنێ���ت، به ڵكو ئاماده یه هه موو ئه و پرسیار كه الیه نانه ش وێرانبكات هێزو له شه رعییه ت و به رده وامبوونی ده كه ن. ه یچ دیكتاتۆرێك نییه ئه وه نده كراوه و دڵف���راوان بێ���ت به ئ���اره زووی خۆی به جێبهێڵێت. ده س���ه اڵت كورس���یی سیسته می س���وڵتانی ده توانێت زیاد

له ش���ێوه یه كی هه بێ���ت، ب���ۆ نموونه هه ڵب���ژاردن و سیس���تمی ده ش���ێت ده نگدانی تێدابێت، به اڵم ئه م سیستمه به جۆرێك دابڕێژرێت و به كاربهێنرێت كه ببێت به به شێك له ستراتیژی پاراستنی ئامرازێكبێت سوڵتانییه كه و ده سه اڵته به مان���ه وه ی، ش���ه رعییه تدان ب���ۆ ن���ه ك میكانیزمێك بێت ب���ۆ گۆڕین و ریفۆرمكردنی ئه و سیسته مه . له دونیای ئێمه دا كولتووری نوێی سته م و شێوازی ئیشكردنی سوڵتانیزمی سیاسیی له م یاس���ایه بێبه ری نییه ؛ له چه ند ساڵی رابردوودا ده سه اڵتدارانی ئێمه ش رێسا دیموكراس���ییه كانیان وه كو ماس���كێك بۆ ش���اردنه وه ی وێنه ی راس���ته قینه ی خۆیان به كارهێناوه و له م ڕێگایه شه وه له ره خن���ه ی خۆی���ان هه وڵیان���داوه ناوه وه و ده ره وه بپارێزن. له مڕۆش���دا ئه م ماس���كه یان ن���ه ك ته نها لێ بووه به هه قیقه ت���ی خۆی���ان، به ڵك���و ه یچ هه قیقه تێك���ی تر ل���ه ده ره وه ی بوونی نابین���ن. درێژیی سیاس���یی خۆیاندا م���اوه ی حوكمڕانی یه كێت���ی و پارتی له كوردس���تاندا وایكردوه ئه م دوو هێزه خۆیان وه ك دوو هێ���زی نه مر ببینن و ده سه اڵتێكی ده سه اڵته كه ش���یان وه ك له وه دا كێشه كه نمایشبكه ن. ئه به دی نیی���ه حیزبێ���ك خ���ۆی وه ك هێزێكی نه م���ر ببینێ���ت، به ڵك���و له وه دای���ه ده س���ه اڵتێكی ده س���ه اڵته كه ی وه ك ئه به دی ببینێت و له هه وڵی ئه وه شدابێت ئه م به ئه به دیبوونه به س���ه دهها ڕێگای

نایاسایی بسه پێنێت. له دونیای ئه مڕۆدا زۆرێك له سوڵتان و دیكتاتۆره نوێكان به زمانێك ده دوێن كه له زمانی دیموكراسه كان زۆر جودا نییه ؛ ئه وانیش ب���اس له كۆمه ڵگای مه ده نیی ده كه ن، باس له قبوڵكردنی جیاوازی و پلورالی���زم ده ك���ه ن، ب���اس له گرفتی گه نده ڵیی و پێداویستی ریفۆرم ده كه ن، باس له خه ونه نیشتیمانییه گه وره كان ده كه ن، یه كڕی���زی و ته بایی نه ته وه یی ده بێته زمانی قسه كردنی سیاسییان، باس له مافه كانی م���رۆڤ ده كه ن و دژ له گه ڵ توندوتی���ژن و به چاره س���ه ری رێگاچاره ی ئاش���تی و پێكه وه ژیاندان. هه موو ئه م ناس���ینه وه ی خۆشحااڵنه درۆو ده له س���ه و ماس���كانه له دونیای ئێمه دا مه س���ه له یه كی زه حمه ت نییه ، بااڵده سته كانی هێزه درێژه سااڵنێكی كوردس���تان مۆدێلێكیان له حوكمڕانی سوڵتانیی س���ه روه ركردوه كه هه موو كه سێكی ئاس���ایی توانای تێگه شتنی ئ���ه وه ی تیادا دروس���تبووه ، درۆكان و ماسكه كانیان به ئاس���انی بناسێته وه و ڕووكاره ڕاس���ته قینه سوڵتانییه كه یان ببینێ���ت. ئاش���كرایه ه���ه ر هێزێ���ك ب���ۆ ماوه یه ك���ی درێژ حوكم���ڕان بوو ن���ه ك ته نه���ا درۆكان���ی به ئاس���انی ئاش���كراده بێت، به ڵكو ه یچ نرخێكیش بۆ ئ���ه و مژده و به ڵێنان���ه نامێنێته وه ك���ه وه ك ڕس���تێك درۆ به كۆمه ڵگای ئه دا. ئه م واقیعه سیاس���ییه كه ئه مڕۆ له وێنه ی سوڵتانیزمی سیاسییدا خۆی به رجه س���ته ده كات، كێش���ه ی نه مانی متمانه ی به ده سه اڵت و به ده سه اڵتداران

له دونیای ئێمه دا دروستكردووه .

ده ستورو شه رعییه تی سوڵتانیزمكه ده ڵێین سیاسه ت به ئاراسته یه كی ده كات ئ���ه وه ب���ۆ كار س���تراتیژی سیسته مێكی سوڵتانیی دابمه زرێنێت، مه به س���تمان له وه یه كه عه قڵییه تێكی ده س���ه اڵتگه ر له پشتی ئه م خواسته وه كارده كات. عه قڵییه تێ���ك، خوازیاری ئه وه یه ، بۆ نموونه ، به هه ر نرخێك بووه ده ستورێك به دڵی خۆی بۆ كۆمه ڵگای كوردس���تان تێپه ڕێنێ���ت، بۆئ���ه وه ی ده س���ه اڵتدارێتییه ئ���ه م پایه كان���ی س���وڵتانییه به یاس���اییبكات و كۆتایی به و قۆناغه ده س���ه اڵتدارێتییه بهێنێت كه بیریاری ئه ڵمانی كارل ش���میت به ناودێڕی كۆمیس���اریی" "دیكتاتۆریی یاساییه كه ی فه لس���ه فه گه ر ده كات. كارل ش���میت له س���ه ر دیكتاتۆرییه ت بڵێی���ن ده توانی���ن چڕبكه ین���ه وه ، دیكتاتۆرییه ت الی ئ���ه م بیریاره دوو فۆرمی هه ی���ه : یه كێكیان "دیكتاتۆری كۆمیس���اری "ی���ه و ئه وی تریش���یان یان سیاده یه . "دیكتاتۆری سه روه ر"، دیكتاتۆری كۆمیس���اریی ئه و فۆرمه یه له حوكمڕان���ی كه دوس���ه اڵت له ڕێگای راگه یاندنی باری نائاساییه وه ده ستور له كارده خ���ات و بۆ ماوه یه ك���ی نادیار

هه ڵیده سپێڕێت. له م دۆخه دا ده سه اڵت هێزێكه به بێ ده س���تورو به بێ یاس���ا كارده كات. بیانووی بۆ ئه م كاره ش���ی ئه وه یه ك���ه دۆخێك���ی زۆر تایبه تی له ئارادایه سیاس���یی و كۆمه اڵیه تی���ی ده س���تور به وه ده كات پێویس���ت كه له كاربخرێت، بۆئه وه ی خودی ده ستور بپارێزرێ���ت. ئه م فۆرمه له دیكتاتۆریی بانگه شه ی ئه وه ده كات كه هه ڵپه ساردنی نیشتیمانی و پێداویستییه كی ده ستور نه ته وه ییه و كارپێنه كردنیشیی ته نها بۆ ماوه یه كی دیاریكراوه ، واته كه ی دۆخی سیاس���یی ئاس���اییبووه وه و مه ترسی كۆمه اڵیه ت���ی و ئاساییش���ی له س���ه ر سیاس���یی و نه ته وه یی نه م���ا، ئه وده م ده س���تور ده گه ڕێته وه و ده سه اڵتداران ده س���تور به پێ���ی یاس���او به پێ���ی

حوكمڕانیده كه ن. دیكتاتۆرییه تیش ت���ری فۆرمه كه ی بریتیی���ه له "دیكتاتۆریی س���ه روه ر"، كارل ش���میت ئه مه ی���ان ب���ه و فۆرمه كه پێناس���ده كات له دیكتاتۆریی���ه ت تیایدا ده ستوره كۆنه كه له كارده خرێت و ده س���تورێكی نوێ داده نرێت، تاوه كو ش���ه رعییه تی نوێیه ك���ه ده س���ه اڵته لێوه وه ربگرێت. واته خۆی سیاس���یی ئه ركی ده س���توره تازه ك���ه ئه وه نییه به رگ���ری له سیس���ته مێكی سیاس���ی ك���راوه و دیموك���راس ب���كات، به ڵكو ب���ۆ ئ���ه وه ده نووس���رێت تاوه كو ئه و ده سه اڵته دیكتاتۆرییه نوێیه بپارێزێت و شه رعییه تی سیاس���یی پێببه خشێت. نووس���ینی ده س���تور لێره دا به شێكه له پرۆس���ه ی به خشینی س���ه روه ریی و ڕه وایه تی به و ده سه اڵته دیكتاتۆرییه ی

دروستكراوه .ئێم���ه دا له كوردس���تانی س���وڵتانیمان ده س���ه اڵتدارێتییه كی هه یه كه چه ند س���اڵێكه ده ستورێكی سوڵتانییانه ی به شێوه یه كی یه كالیه نه تێپه ڕاندووه ، به اڵم پاش دروستبوونی ده ربڕین���ی دوای ئۆپۆزیس���یۆن و به و به رامب���ه ر زۆر ناڕه زایه تییه ك���ی ده س���توره كه ناچارب���وو ده س���توره باس بهێڵێت���ه وه و هه ڵپه س���راوی به كاری ب���كات و له هه مواركردن���ه وه ی پێنه كات. ئه وه ی جێگای سه رنجه ئه و ڕاس���تییه یه كه هه یكه لی سیس���ته می له كوردس���تاندا فه رمانڕه وایه ت���ی له س���ه ر بناغه ی ئه و پڕۆژه ده ستوره ده ستورێكی كه وه ك وتمان داڕێژراوه ، س���وڵتانییه و تیایدا س���ه رۆكی هه رێم به كرده وه بووه به سوڵتانێكی سیاسی بێش���ه ریك. ده سه اڵتی س���ه رۆك له م ده س���توره دا له لوتكه دای���ه و توان���ای ده س���تكاریكردنی وردو درشتی دونیای سیاس���یی ئێمه ی هه ی���ه به بێئه وه ی ڕێگرێ���ك هه بێ���ت ب���ه ر له ویس���ت و بگرێت. سه رۆك حه زه كانی خواست و له هه ردوو دۆخه كه دا، واته هه م له دۆخی بوونی ده س���تورێكی ره شنووس و هه م له دۆخ���ی هه ڵپه س���اردنیدا، فۆرمێكی زۆر تایبه تی فه رمانڕه وایه تی ده بینین كه به ش���ێوه یه كی به رچ���او له دۆخی "باری نائاس���ایی"ه وه نزیكه . هۆكاری ئه م���ه ش ئه وه یه نه بوونی ده س���تورو هه بوون���ی "فه راغی ده س���توریی" له هه رێمدا به "ده ستورێكی كۆمیساریی" نه هاوكۆیی سیاسی و كه پڕكراوه ته وه نیش���تیمانیی له سه ره و نه كۆمه ڵگاش ده نگی له س���ه رداوه ، ب���ه اڵم هاوكات هه م���وو سیس���ته مه سیاس���ییه كه ی له س���ه ر بیناكراوه . یه كێك له كۆڵه كه س���ه ره كییه كانی سوڵتانیزمی سیاسی له كوردستاندا دروستكردنی ئه و دۆخه له غیابی كه تایبه ته یه ، ده س���تورییه ده س���توردا ه���ه م س���وڵتانێك و هه م سیستمێكی س���وڵتانی دروستكردوه و ده یه وێت هه ڵبژاردنیش���ه وه له ڕێگای به كورتی پێببه خش���ێت. ڕه وایه ت���ی ئێمه ڕه شنووسی ده ستورێكمان هه یه له سه ره و سیاس���یی نه یه كده نگی كه ن���ه كۆمه ڵ���گاش ده نگ���ی پێ���داوه ، كه چی ئه و سیس���ته مه سه رۆكایه تییه بیناكراوه كه له س���ه ر س���وڵتانییه ی ئه م���ڕۆ له كوردس���تاندا حوكمڕان���ه و به رپرس���ه له كۆی قه یرانه سیاس���ی و ئابوریی و كۆمه اڵیه تییه كانی كۆمه ڵگای ئێم���ه . ئێمه ئ���ه م دۆخه نائاس���اییه فۆرمه له و كوردس���تان زۆرتایبه ته ی ده س���ه اڵتدارێتییه دا پۆلبه ندده كه ی���ن كه كارل ش���میت به "دیكتاتۆرییه تی ناودێڕیده كات. وات���ه كۆمیس���اریی" ده سه اڵتێك كه ڕه شنووسی ده ستورێكی داڕش���تووه و بۆخ���ۆی تایبه ت���ی س���ااڵنێكه له دۆخێكی باری نائاساییدا هێش���تویه تییه وه ، به هه ڵپه س���اراوی س���وڵتانییه كه سیس���ته مه بۆئه وه ی ده س���تكاریكردن و له مه ترس���یی س���ه رله نوێ داڕش���تنه وه ی له الی���ه ن ناڕازییه كانی هێ���زه ئۆپۆزیس���یۆن و كۆمه ڵگای ئێمه وه ، بپارێزێت. ئامانجی كۆتایی هێ���زه حوكمڕانه كه ش ئه وه یه ئ���ه م ده س���توره كۆمیس���ارییه و ئه م ده س���ه اڵتدارێتییه س���وڵتانییه بكات ئیداری���ی سیاس���یی و به واقیعێك���ی یاساكانی له داهاتووش���دا چه س���پاو و ناو ئه و ده س���توره كۆمیسارییه بكات به یاس���ای پێكه وه ژیان���ی سیاس���ی و مۆدێلی حوكمڕانیی له دونیای ئێمه دا. ئه م ده س���توره كۆمیسارییه كه پارتی به پله ی یه ك���ه م نوێنه رایه تی ده كات، س���ه ره كی ئامانج���ی ده س���تورێكه بنیاتنان و سه روه ركردنی سیسته مێكی س���وڵتانیی مۆدێرن���ه ك���ه به كرده وه هه موو هێزێكی ناسوڵتانی بكات به برا

بچووكێكی سیاسیی گوێڕایه ڵ.

دۆخێكی مه ترسیدارئه و مه ترس���ییه ی س���ه ره وه ، واته مه ترس���ی دروس���تكردنی ده ستورێك كه سوڵتانیزمی سیاسیی بسه پێنێت، مه ترس���ییه كی راگ���وزه ر نییه ، به ڵكو مه ترس���ییه كی هه مییش���ه ییه له سه ر سیس���ته می چه ش���نی داڕش���تنی سیاس���یی بۆ داهات���ووی كۆمه ڵگای مه ترسییه یه به م هه س���تكردن ئێمه . وای له ئێم���ه كردوه ئ���ه م هه ڵبژاردنه له نێ���وان دوو پ���رۆژه ی سیاس���ییدا

پۆلێنبكه ین. یه كه میان پرۆژه یه كه كار سیسته مێكی سه قامگیركردنی له سه ر سیاسیی ده كات كه چ له ناوه ڕۆك و چ له شێوه دا سوڵتانگه رایه و ده یه وێت له داهاتووشدا ئه م سوڵتانیزمه سیاسییه دووه میش���یان بكات. به ده س���توریی پرۆژه یه یه و ئ���ه م ده س���تكاریكردنی به سیس���ته مێكی گۆڕینێتی هه وڵدانی په رله مانیی و سه رهه ڵدانی ده ستپێكێكی راس���ته قینه بۆ "قۆناغی گواستنه وه ". له دیدی ئێمه دا هه ڵبژاردنی ئه مجاره ی كوردس���تان بریتیی���ه له هه لێ���ك بۆ خس���تنی ئه م پ���رۆژه س���وڵتانییه ی ده س���ه اڵت و له هه لێك بۆ خستنه گه ڕی بۆ گه ڕانه وه گرنگ���ی س���ه ره تایه كی

قۆناغی گواستنه وه .ئێمه رامانوایه ئه وه ی پێیده گوترێت "قۆناغی گواستنه وه " له سوڵتانیزمه وه بۆ سیس���تمێكی یاس���ایی و ك���راوه و ئێم���ه دا له دونی���ای نیش���تیمانی وێرانكراوه ، گ���ه ر دۆخه كه نه گۆڕێت و به ش���ێوه ی ئه مڕۆك���ه ی به رده وامبێت ئ���ه وا قۆناغه كه به ت���ه واوی ده گۆڕێت ب���ۆ قۆناغ���ی چه س���پاندنی زیات���ر و س���وڵتانیزمی قووڵتری هه مه الیه نتر و سیاسیی له كوردستانی باشووردا. به بێ گۆڕینی نه خشه سیاسییه كانی ئه مڕۆ و به بێ ده ستكاریكردنی په یوه ندییه كانی ده سه اڵت له كوردستاندا زه حمه ته باس

له "قۆناغی گواستنه وه " بكه ین.

به بۆچوونی ئێمه ، یه كێك له گرنگترین پایه كانی ئه م قۆناغی گواس���تنه وه یه ده س���تورێكی له دانان���ی بریتیی���ه ك���ه دیموكراس���یی په رله مانتاری���ی كۆمه اڵیه تی و سیاس���یی و پلورالیزمی ئه تنی و ئایین���ی و كولتووریی له واڵتی رێزیلێبگرێ���ت. بپارێزێ���ت و ئێم���ه دا سیاس���یی و پ���ڕۆژه ئ���ه م پ���اش پرۆس���ه گرنگ���ه ش كۆمه اڵیه تیی���ه گرنگه كان���ی ت���ر ده س���تپێده كه ن كه بریتین له جیاكردنه وه ی راس���ته قینه ی دابڕانی له یه كت���ری، ده س���ه اڵته كان كایه ی ده س���ه اڵتی سیاسیی له كایه ی

ئابووری و هه ڵوه شاندنه وه ی سیاسه تی كۆماندۆئاس���ای واڵت، ئابووری���ی وات���ه رێگه گرت���ن له هه م���وو ش���ێوه ته كنیكێك���ی كۆنترۆڵكردنی ئابووری و سامانی نیش���تیمانیی له الیه ن حیزب و دامه زراندنی سیاسییه كانه وه ، خێزانه دام���وده زگای حكوم���ی نیش���تمانیی حیزبی���ی و له هه یمه ن���ه ی دوور ئایدیۆلۆژیی، به نیشتمانییكردنی هێزی بێالیه نكردنیان ئه منی و س���ه ربازیی و ل���ه رووی ئایدیۆلۆژی و سیاس���ییه وه ، ده سته به ركردنی ته واوی ئازادی بیروڕا ده ربڕین و هتد؛ به كورتی هه نگاونان بۆ داڕش���تنی زه مینه بۆ دامه زراندنی ئه و سیس���ته مه ی له زانسته سیاسییه كاندا باش". "فه رمانڕه وایه تیی پێیده ڵێ���ن له سیسته می ش���تانه یه ئه م نه بوونی كوردس���تاندا ئێس���تای سیاس���یی زۆرێك به پێچه وانه ی وامانلێ���ده كات، له راڤه كردن و ئه و گوت���اره باوه ی كه هه یه ، بڵێین، كوردس���تان له "قۆناغی گواستنه وه "دا ناژی. به ڕای ئێمه قۆناغی كه ده ستپێده كات كاتێك گواستنه وه كۆتایی به م پ���رۆژه فه رمانڕه وایه تییه س���وڵتانییه بێت و له سه ر كه الوه كانی س���ه ره تایه كی فه رمانڕه وایه تییه ئه م نوێ بۆ ژیانی سیاس���ی و كۆمه اڵیه تی و فه رهه نگی ده س���تپێبكرێت. بۆیه ئه و گوتاره سیاس���ییه ی كه بانگه ش���ه ی ئه وه ده كات گوایه ئێمه له ئێستادا له "قۆناغی گواس���تنه وه "داین گوتارێكی چونك���ی وه هم���ی چه واش���ه كه ره ، ئه وه مان بۆ دروستده كات كه ده توانین له ناو ئه م سیس���ته مه سیاسییه دا، كه به ڕای ئێمه س���وڕی سیاس���یی خۆی به سیس���ته مێكی بووه ته واوكردووه و سوڵتانیی، ریفۆرمی سیاسیی و ئیداریی پیاده بكرێ���ت و حوكمڕانێتییه كی باش دروس���تبكرێت. ئه م بۆچون���ه له وێدا كۆتای���ی پێدێت كه هی���چ یه كێك له و باسمانكردن له س���ه ره وه فاكته رانه ی كوردستاندا حكومڕانێتی له ئێس���تای ئام���اده نییه ، وات���ه نه ده س���تورێكی دیموكراسی هه یه ، نه لێكجیاكردنه وه ی هه ی���ه ، له یه كت���ری ده س���ه اڵته كان نه سیاسه ت و ئابوورییه كی نیشتیمانیی هه یه ، نه كایه ی سیاسی و كایه ی ئابوری له یه كتر جیاكراونه ته وه و هتد… هه موو ئه و په یك���ه ر و پێكهاته سیاس���ییه ی ته مه نی له م���اوه ی یه كێتی پارت���ی و زیاتر له بیس���ت ساڵ فه رمانڕه وایه تیی پیمانده ڵی���ت دروس���تیانكردووه ، خه می هه ره س���ه ره كیی ئ���ه م پرۆژه له داهاتووشدا له ئێس���تا و سیاس���ییه پایه داركردن���ی دروس���تكردن و به رده وامیدانه سیاسیی و سوڵتانیزمی له ده س���ه اڵتدارێتیی فۆرم���ه ب���ه م نایاسایی و درێژكردنه وه ی سیاس���ی. ناده ستورییانه ی ماوه ی سه رۆكایه تیی پاس���اوكردنی بارزان���ی و مه س���عود به وه ی نایانه وێت فه راغی ده س���توری دروس���تببێت، ده ركه وتێك���ی گرنگی ئه م مۆدێله سوڵتانییه یه كه ئه مڕۆكه

له كوردستاندا ئاماده یه .هه ڵبژاردنه ئ���ه م ئێمه به بۆچوونی س���ه ره تایه كی گرنگ���ه ب���ۆ گوتن���ی فۆرم���ه ئ���ه م ب���ۆ "نه خێر"ێ���ك له ده س���ه اڵتدارێتی كه به ش���ێوه یه كی له گه ڵ هه ڵس���وكه وت ته عوسوفییانه یاس���ا و مافه كانی ت���اك و گروپه كانی كۆمه ڵ���گای ئێم���ه دا ده كات. وات���ه هه یه ده سه اڵتدارێتیمان سیسته مێكی كه پێویس���تی به كام یاس���ابێت ئه وه یاسابێت له كام ڕقیش���ی ده رده كات و

ڕێگریی له تێپه ڕاندنی ده كات. ب���ه ڕای ئێم���ه ئ���ه م هه ڵبژاردن���ه گرنگییه ك���ه ی ته نها ل���ه وه دا نییه كه ب���ه م ده س���ه اڵتدارێتییه جووتحیزبی و نه خێر، بگوترێت تاكفه رمانڕه وایه تییه به ڵكو له وه ش گرنگتر بریتییه له گوتنی س���ه رۆكایه تیی و به سیسته می نه خێر رێگه گرت���ن له وه ی بارزانی جارێكی تر به پێی ده س���تور خۆی هه ڵبژێرێته وه . به ڕقبوونه وه په یوه ندی مه سه له كه ش نییه ، له پارته كه یه وه ی���ان له بارزانی به ڵك���و په یوه ن���دی ب���ه وه وه هه ی���ه ئه و نه هێڵدرێت هیچ ده س���ه اڵتدارێك ماوه درێژه ده س���ه اڵتداربێت و ڕێگاش بۆ جۆرێكی تایبه ت له پشتاوپشتكردنی ده س���ه اڵت خۆش���بكات. بۆی���ه ئه م هه ڵبژاردن���ه ده بێ���ت به بارۆمه ترێكی گرنگ���ی سیاس���یش ب���ۆ پێوانی بڕ و ڕاده ی توانا بۆ مانه وه ی سه رۆكایه تی بارزانی وه كو س���وڵتانێكی به نایاسایی

دانراو له لوتكه ی هه ره می ده س���ه اڵتی كوردس���تاندا. ئێس���تای سیاس���ی ئه وه بۆ كۆمیس���اریی دیكتاتۆریه تی دروس���تنابێت ك���ه دوای ماوه ی���ه ك دیموكراس���ییه تمان له فه رمانڕه وایه تی وه كو چه پكه گوڵێك بۆ بهێنێت، به ڵكو تاجه گوڵینه كه دروستده بێت بۆئه وه له سه ر گۆڕی دیموكراسییه ت دابنێت و پایه كان���ی سیس���تمه س���وڵتانییه كه دیموكراسیی گه وره تربكات. به هێزتر و ش���تێك نیی���ه بتوانین بۆ س���به ینێ ته ئجیلی بكه ین و سوڵتانیزمیش شتێك نییه به خۆش���ی خ���ۆی ماڵئاواییمان لێب���كات. به بۆچوونی ئێم���ه خه ونی دیكتاتۆرییه ت���ه ئ���ه م س���ه ره كی له كوردس���تاندا كۆمیس���ارییه دیكتاتۆرییه ت���ه س���ه روه رییكردنی له فۆرمه س���وڵتانییه كه یدا، ده ش���ێت هه نگاوێكی ئه مج���اره ش هه ڵبژاردنی گرنگبێت له كرده ی ڕێگرتن له وه دیهاتنی

ئه م خه ونه .

كۆتاییئێمه هۆش���مه ندین به و راس���تییه ی نه خشه و كه گۆڕین و ده ستكاریكردنی مۆدێل���ی سیاس���یی له واڵت���ی ئێمه دا كارێك���ی ئاس���ان نییه ، ئ���ه و توێژه دروس���تبووه ئه م���ڕۆ س���وڵتانییه ی له به رژه وه ن���دی و واز به ئاس���انی میكانیزم و ناهێنێت و ده س���ه اڵته كانی هه ڵبژاردنی���ش هه لومه رجه كان���ی له كوردستاندا پڕن له ته گه ره و ئه گه ری ته زویر و ترس���اندن و كڕین���ی ویژدان. ئه وه ی ئێمه له م نووسینه دا مه به ستمان بوو به یانیبكه ین دیوه تیۆرییه كه ی ئه م هه ڵبژاردنه یه كه ده شێت سبه ی ببێت به واقیعێكی سیاسی و كۆمه اڵیه تیی، ئه و ئه مجاره ی هه ڵبژاردنی كه راستییه یه په رله مانی كوردستان، چ بۆ هێزه كانی ئۆپۆزیسیۆن و چ بۆ دواڕۆژی سیاسیی كۆمه ڵگای ئێمه ، پێكۆڵێكی )ته حه دا( سیاس���یی گه وره یه ، چونكی هه ڵگری هه موو ئه گه ره كان���ه و بارۆمه ترێكه بۆ پێوانی متمانه ی سیاسیی و ئه خالقیی به هێ���زه سیاس���یی و كۆمه اڵیه تیی���ه جیاوازه كان���ی كۆمه ڵگای ئێمه . به ڕای ئێمه ، دونیای سیاسیی له واڵتی ئێمه دا سیاس���یی له دونیای ڕووه وه ل���ه زۆر ئه و واڵتانه ده چێت كه ده شێت له ڕێگای هه ڵبژاردن���ه وه ، كۆمه ڵ���گا له قۆناغی سوڵتانیزمه وه تێپه ڕێنرێت بۆ قۆناغی گواستنه وه "ش "قۆناغی گواستنه وه . پرۆسه یه كی ئاڵۆزی پڕ ته گه ره و ڕێگر و ئه گه ری جی���اوازه . "گواس���تنه وه بۆ دیموكراسییه ت" وه كو پرۆسه و "خودی سیسته م، خۆی" وه ك دیموكراسییه ت دووش���تی جی���اوازن. یه كه میان هێما ب���ۆ پرۆس���ه یه كی ئاڵ���ۆز ده كات كه هێزی جیاواز و دیدی جیاواز و پرۆژه ی جیاوازی تێدایه و ئه مانه ش له ملمالنێی له س���ه ر پرۆژه ی ناكۆكدان گ���ه وره و حوكمڕانی و مۆدێل���ی دروس���تكردنی به داموده زگاییكردن���ی چه ش���نی به رقه راربوون���ی فه رمانڕه وایه تی���ی. دیموكراس���ییه ت وه ك سیسته م مانای س���ه ركه وتنه به س���ه ر هه م���وو ئ���ه و كێشانه و مانای به یاساییكردنی ته واوی مۆدێل���ی ملمالنێكان و دروس���تكردنی نیش���تیمانیی چوارچێوه یه ك���ی ده گه یه نێ���ت كه هێزه سیاس���ییه كان به رپرس���انه مامه ڵه ی له گه ڵدا بكه ن. كه ده ڵێین ئه م هه ڵبژاردنه ده توانێت كۆمه ڵ���گای ئێم���ه بخات���ه ب���ه رده م "قۆناغ���ی گواس���تنه وه "، ده مانه وێت به ره و ده توانی���ن ده كرێت و بڵێی���ن، قۆناغێك بڕۆین كه شكس���ت به پرۆژه ئه گ���ه ری بهێنێ���ت و س���وڵتانییه كه هه نگاونان به ره و داڕشتنی سیستمێكی سیاسیی كراوه و یاسایی گه وره بكات. له س���ه ره تادا گواس���تنه وه " "قۆناغی دیموكراس���ی، نه دیكتاتۆرییه و ن���ه دیكتاتۆرییه ت و ره گه زه كان���ی ه���ه م ه���ه م ره گه زه كانی دیموكراس���ییه تی ده ستنیش���انی ئه وه ش���ی تێدای���ه ، دواده ره نجامی پرۆس���ه سیاس���ییه كه ده كات، ملمالن���ێ و به رژه وه ندییه كان و بڕیاری عه قاڵنی و به رپرسیارانه ی هێزه سیاس���ی و كۆمه اڵیه تییه كانه به رامبه ر ب���ه دوارۆژی سیاس���ی و كۆمه اڵیه ت���ی پێكه وه ژیانمان. چه شنی كوردستان و ده ش���ێت ئه م قۆناغی گواس���تنه وه یه تاك���ه زه مانه تێك بێت ب���ۆ رێگاگرتن كوردس���تان تری له دابه ش���بوونێكی به س���ه ر زۆن و ناوچه و ده سه اڵتدارێتی

لۆكاڵی���ی و ناوچه ی���ی و كولت���ووری و ئابووریی نوێدا و ده س���پێكێكیش بێت بۆ سه رخستنی پرۆژه ی دروستكردنی نیش���تیمانییه كان و چوارچێ���وه سیاسیی كۆمه ڵگایه كی دروستكردنی ك���ه به رژه وه ندییه نیش���تیمانییه كان بخاته پێش به رژه وه ندییه به رته سك و

خێزانی و حیزبییه كانه وه . ئه و گوتاره ی بانگه شه ی ئه وه ده كات په رله مان، ئه مجاره ی هه ڵبژاردنی كه ده س���ه اڵتێكی له نێوان هه ڵبژاردن���ه سیاس���ییدا، ئیس���المی دیكتاتۆری و گوتارێكی نابه رپرس���یار و تاڕاده یه كی گوت���اره ئ���ه م چه واش���ه كه ره . زۆر ده مانخات���ه ب���ه رده م دوو ئه گ���ه ری مه ترس���یداره وه و ئ���ه و راس���تییه مان لێده ش���ارێته وه كه كۆمه ڵ���گای ئێمه كۆمه ڵگایه ك���ی پلوراله و دید و ڕوانین و خ���ه ون و پرۆژه ی سیاس���یی جیاوازی تێدایه . گه ر بمانه وێت دیموكراس���یی رێكخس���تن و به پرنس���یپی بكه ی���ن به ڕێوه بردن���ی كۆمه ڵگا ده بێت هه موو هێزه كان مافی به ش���داریی سیاسییان له داڕشتنی دواڕۆژی ئه م كۆمه ڵگایه دا خۆش���به ختانه وه كچۆن هه بێ���ت. هێزه كانی ده سه اڵت هیچكامیان به ته نها ناتوان���ن حوكمڕانب���ن، هی���چ یه كێك له و هێزانه ی ده ره وه ی ده س���ه اڵتیش، به گ���ه وره و بچووك���ه وه ، به عه لمانیی و توانا و ئ���ه و به ته نها ئیس���المییه وه ، ده س���ه اڵته جه ماوه ریییه یان نییه كه پرۆژه ی سیاسیی و ئه جێندای سیاسیی خۆیان تاكڕه وانه بسه پێنن. ئاشكرایه دواڕۆژی كوردستان به م هه ڵبژاردنه وه نه به ستراوه و ئه م هه ڵبژاردنه ش كۆتایی مێژووی سیاس���یی نییه له كۆمه ڵگای ئێم���ه دا، ب���ه اڵم ئ���ه م هه ڵبژاردن���ه ده توانێت كۆتایی به ته مه نی ئه م پرۆژه س���ه ره تایه كی بهێنێت و س���وڵتانییه دامه زراندن���ی پ���ڕۆژه ی ب���ۆ ن���وێ كۆمه ڵگایه ك���ی سیاس���یی پل���ورال و له جێگه یدا نیش���تیمانیی دادپه روه ر و ك���ه چه مكی پرۆژه ی���ه ك دابنێ���ت، به پێوه ری بكات هاونیش���تیمانیبوون

راسته قینه بۆ كوردبوونمان.

ئه م هه ڵبژاردنه سه ره تایه كی

گرنگه بۆ گوتنی "نه خێر"ێك

بۆ ئه م فۆرمه له ده سه اڵتدارێتی كه به شێوه یه كی ته عوسوفییانه هه ڵسوكه وت له گه ڵ یاسا و

مافه كانی تاك و گروپه كانی

كۆمه ڵگای ئێمه دا ده كات. واته سیسته مێكی

ده سه اڵتدارێتیمان هه یه كه پێویستی

به كام یاسابێت ئه وه ده رده كات و

ڕقیشی له كام یاسابێت ڕێگریی

له تێپه ڕاندنی ده كات

له کۆمەڵگای کوردیدا کۆمەڵێک

ناو و کەس و خێزانی سیاسیی دیارکراو دەیەها

ساڵە جڵەوی دەسەاڵتی

سیاسی و ئابوری و سەربازیان

لەدەستدایە و بەشێکی زۆری گەندەڵبوونی سیستمەکەش

پەیوەندی بەدرێژی ماوەی حوکمڕانی ئەم هێزانەوە هەیە

لەهه ر شوێنێکی دونیادا، تەنانەت

لە کۆمەڵگا دیموکراسیەکانیشدا،

چەندە گروپ و هێز و کەسە

دەسەاڵتدارەکان ماوەی درێژ لەسەر دەسەاڵت مانەوە،

چەندە ماوەی حوکمڕانییەکەیان

درێژببێتەوە، ئەوەندە زیاتر

گەندەڵتر و بێباکتر و نابەرپرسیارتر دەبن

ئه و گوتاره سیاسییه ی كه

بانگه شه ی ئه وه ده كات گوایه

ئێمه له ئێستادا له "قۆناغی

گواستنه وه "داین گوتارێكی

چه واشه كه ره ، چونكی وه همی

ئه وه مان بۆ دروستده كات كه ده توانین له ناو ئه م سیسته مه

سیاسییه دا، كه به ڕای ئێمه سوڕی

سیاسیی خۆی ته واوكردووه و بووه

به سیسته مێكی سوڵتانیی،

ریفۆرمی سیاسیی و ئیداریی

پیاده بكرێت و حوكمڕانێتییه كی باش دروستبكرێت

ئاراس فه تاحمه ریوان وریا قانع

رێبین هه ردی

خۆشبەختی بەبێ هاوکاری یارمەتی ئەوانی دی، مومکین نیە"رامین جهانبگلو"

م����رۆڤ بونەوەرێک����ە ناتوانێ����ت بەب����ێ حەکایەتێک بژی. هەرکەس����ەو پێویس����تی لەپیناوی����دا ک����ە هەی����ە بەچیرۆکێ����ک تێئەکۆش����ێت و ئ����ەژی و مانای����ەک بەژیانی ئەبەخش����ێت. م����رۆڤ تاک����ە بونەوەرێکە کە پێویس����تی بەمانایەک هەی����ە لەژیاندا. مانایەک کە ئاراس����تە نەک ه����ەر بەژیانی، بەڵک����و بەرەفتارو کردارەکانیش����ی ئەدات. مرۆڤ بونەوەرێکی مەبەس����تدارە. لەهەمو ش����تێکدا کە ئەیڵێت، یان ئەنجامی ئەدات یان تەنانەت ئەیبیس����تێت. مەبەس����تێکی هەیە یان بەدوای مەبەس����تێکدا ئەگەڕێت، بەبێ بونی ئەم مەبەس����تە مرۆڤ لەتوانایدا نیە ن����ە کار ب����کات نە گ����وێ بگرێت و نە قس����ە بکات. مرۆڤ ئەو شتانە ئەبیستێت و ئەڵێت کە گرنگییان پێئ����ەدات، گرنگییان لەمەبەس����تەکانیەوە لەبەرئەوەی پێئەدات نزیکن. ئەم چیرۆک و مەبەس����تانە ئەوەندە ب����ۆ مرۆڤ گرنگن ک����ە ئامادەیە لەپێناویدا چەندان سەختی و ئازار بچێژێت و لەپێناویدا هەموو ش����تێک بکات. ب����ەاڵم چیرۆکەکان هەرگی����ز تەواونابن.. مرۆڤ هەر ئەوەندەی بەمەبەستێکی گەیش����ت، دەیان مەبەست و ئامان����ج و چیرۆکی تازە بۆ خۆی دروس����ت ئەکات. پاس����کال راستی گوتبوو "ئارەزووە بچوکەکان����ی مرۆڤ گەر بێنە دی، تەنها بۆ ماوەیەکی کەم تەحەمول ئەکرێن". خۆشیی گەیش����تن بەمەبەس����ت هەمیش����ە کاتیەو راگوزەر، دروس����تکردنی چیرۆک و ئامانجی تازە ئەزەلی و هەمیش����ەیی. گابریل گارسیا لەوەسیەتنامەکەیدا کاتێک گوتبوو راستی وتبوی ئەو کەس����انە هەڵ����ەن کە وا ئەزانن خۆش����بەختی لەگەیش����تن بەلوتکەدای����ەو تێناگەن خۆش����بەختی نەک لەلوتکە بەڵکو لەو رێگەدایە کە بەرەو لوتکە ئەیگرینە بەر. خۆشبەختی مرۆڤ لەرێگەی تێکۆشاندایە، نەک لەبەدەستهێنانی ئامانجی تێکۆشاندا. ئەو کاتەی ئامانجەکان دێنە دی، تەنها بۆ ماوەیەک خۆشی بەمرۆڤ ئەبەخشن و دواتر ئەبنە بەش����ێک لەرۆتین����ی ژیان کە توانای لەزەت بەخشینیان روو لەکزی ئەکات. بەاڵم م����رۆڤ بونەوەرێکە ب����ەردەوام حەکایەتی تازەو مەبەس����تی ت����ازەو چاوەڕوانی تازە

لەژیان دروست ئەکات. ژیان بەبێ حەکایەتێ����ک مەحاڵە. بەاڵم رەنگ����ە وەک چ����ۆن خۆش����بەختی مرۆڤ لەپێن����اوی حەکایەتدای����ە، ئ����اواش رەنگە کارەس����اتی ژیان ل����ەم حەکایەتەوه بێت. چونک����ە بەدبەختی م����رۆڤ لەوەدایە وەک چ����ۆن حەکایەتێک����ی بۆ ژیان پێویس����تە، ه����ەرواش رەنگە هەم����ان حەکایەت ببێتە ه����ۆی مردنی. خەڵکانێک����ی زۆر لەپێناوی ئەو حەکایەتەدا ئامادەن نەک بمرن، بەڵکو ئامادەن ئ����ازار بدەن، ئەش����کەنجە بدەن و تەنانەت بکوژن. پارادۆکسی گەورەی ژیانی مرۆڤیش ئەمەیە بۆ خۆشبەختی پێویستی بەحەکایەتە، بەاڵم رەنگە هەمان حەکایەت ببێت����ە هۆی ئەوەی ژیانی ببێتە جەهەنەم. س����ەردەمێک س����ارتەر وتب����وی جەهەنەم ئەوی ترە. ئ����ەوی تر کە حەکایەتیکی ترو وێنەیەکی ترو مەبەس����تێکی تری بۆ ژیان هەیە کە ناکۆکە بەخەون و جیهانبینی ئێمە. بەرکەوتن بەوی تر، بەرکەوتنە بەو شتانەی کە ئەش����ێت نەک ناکۆکبن بەئامانجەکانی ئێم����ە، بەڵک����و هەندێکج����ار وەک رێگرێک لەبەردەمماندا دەرئەکەون. بەاڵم گەر ئەوی دی جەهەن����ەم بێ����ت، ئ����ەوە رێگەیەک بۆ نزیکبونەوە لەبەهەشت نیە لەرێگەی ئەوی دیەوە نەبێت. ئەوی دی هەمیش����ە هەیە.. لەوێدا وەستاوەو ئەژی. لەبەردەمماندایەو هەرگی����ز ناتوانین نادی����دەی بگرین. ئەوی دی هەمیش����ە هەیە. ئ����ەوی دی ناکۆتایەو

ئەزەلیەو بۆ هەمیشە هەیە. ئێمە هەمیش����ەو ب����ەردەوام بەئەوی دی گەمارۆ دراوی����ن. لەگەڵیاندا ئەژین، بەریان ئەکەوی����ن و هەرگی����ز رزگاربونم����ان لێ����ی نیە. راس����تترە بڵێین ژی����ان هیچ نیە جگە لەگەڵبون لەوانی دیدا. لێرەوە هەر چیرۆک و حەکایەتێ����ک، هەر مەبەس����ت و ئامانجێک بیەوێت بەسەر ئەوی دیدا بازبدات و نادیدەی بگرێت، تەنها جەهەنەم بۆ خۆی و ئەوی دی دروس����ت ئەکات. گەر مرۆڤ بێ حەکایەت ن����اژی، ئەوا بێ ئەوی دی����ش ناژی.. ئەوی دی لەگەڵمان����ەو هەر حەکایەتێکیش ئەوی دی لەبەرچ����او نەگرێت، ن����ەک نابێتە هۆی خۆشبەختی ئینس����ان، بەڵکو ئەبێتە هۆی

ئەوەی ژیانی ببێتە جەهەنەم. لێرەوە هەم����وو ئەو چیرۆک و حەکایاتانە جێگەی گومانن ک����ە ئه وە لەبەرچاو ناگرن ئەوی دی هەیەو رێگەیەکیش بۆ بەختەوەری نیە، گەر بەفەرامۆشکردن و سڕینەوەی ئەوی دیدا بڕوات. بەراستیش ئەوە سەیرە بەناوی گەڕان بۆ خۆش����بەختی مرۆڤەوە، دۆخێک

دروس����ت بکرێت کە مرۆڤەکان تیایدا هیچ حس����ابێکیان بۆ نەکرابێت، حەکایەتەکانی م����رۆڤ تا ئ����ەو کاتە بەنرخ����ن کە مژدەی ژیانێکی باش����تریان بۆ م����رۆڤ پێێە، ئەو کات����ەش زۆر بێنرخ����ن ک����ە حەکایەتەکان لەژیانی مرۆڤ����ەکان بەنرختر ئەبن. مرۆڤ ئامانجەکانی پیرۆزە، ب����ەاڵم تا ئەوکاتەی لەخزمەت����ی مرۆڤدایە، ب����ەاڵم هەمان ئەو ئامانجانە نەگریس����ن، گ����ەر لەگیان و رێزی

ئینسانەکان بەنرخترو گەورەتر بژمێرین.راستیەکەی ئەوەیە چی حەکایەتی مرۆڤ هەیە، ئەبێت تا ئەوکاتە وەک حەکایەتێک جێی رێزو ستایش بێت کە لەپێناوی مرۆڤدا بێت، ئەو کاتەش لەچیرۆک و خەونەوه ئەبن

بەکابوس کە مرۆڤ لە پێناویاندا بێت.

رێزگرتن لەوی دی، تەماشانەکردنی وەک دوژم����ن، دورکەوتنەوە لەرق و کینە، ئەمانە ئەو پێش����مەرجانەن کە ئەبێت س����ەردێڕی س����ەرەکی هەم����وو ئ����ەو حه کایەتانە بێت کە مرۆڤ ئەیەوێ����ت لەپێناویاندا بژی. بێ ئ����ەوی دی، بێ رێزگرتن لەب����ون و دەنگ و رای ئەوی دی، هەم����وو حەکایەتێک جگە تر هیچ����ی جەهەن����ەم، لەدروس����تکردنی بەرهەمناهێنێ����ت. ئەم����ە ئەنوس����م و چاوم لەسەر بانگەش����ەی هەڵبژاردنی الیەنه کانی کوردس����تانە کە تیایدا لێرەو لەوێ هەندێک روداوی قێ����زەون و ناش����یرین رویان����دا کە دەاللەت لەس����ڕینەوەو رێزنەگرتنی هەندێک کەس بۆ بەرامبەر ئەکات. روداوگەلێک کە هەموو ش����تەکان ئەڵێن ن����ەک بەرنامە بۆ داڕێ����ژراو، بەڵکو بەرهەم����ی توڕه یی و کارو کاردانەوەی ئەو س����اتەوەختانەیە کە تیایدا

رویاندا. یەکێ����ک لەگرنگرتی����ن وانەکانی ئەخالق ئەوەیە ک����ە هەرگیز رەفتارێک نەکەین، کە حەزناکەین کەس بەرامبەر خۆمان بیکات. هەموان ئەبێت ئەو راستیەمان لەبەرچاوبێت الیه نگ����ری هەموو هێزەکانی کوردس����تان، هاواڵت����ی ئەم واڵته ن و وەک ی����ەک مافیان هەیەو وەک یەکیش ئازادن لەوەی الیەنگری لەکێ ئەکەن. نابێت هەرگیز ژیان لەپێناوی چیرۆکەک����ەی خۆمان����دا، ئەوانی دی وەک جەهەنەم تەماش����ا ب����کات. هەموان ئەبێت ئەوەیان لەبیربێت دواجار هەمومان هاواڵتی یەک واڵتی����ن و قەدەرمان پێکەوە بژین.. چ باش����تر ئەو پێکەوە ژیان����ه پڕبێت لەرێزو خۆشەویستی و دوربێت لەهەموو دوژمنکاری و رق و کینەی����ەک. هەڵب����ژاردن رێگەیەک����ی دۆستانەیە بۆ ئه وەی لەبری ئەوەی بەرق و کینە روبەڕوی یەک بینەوە، برایانە لەسەر سندوقی دەنگدان دەنگی خۆمان بەو هێزە بدەین ک����ە بڕوامان پێیەت����ی. هەڵبژاردن ئەلتەرناتیڤی شەڕو رقە، نەک جێگرەوەی. رێگەیەک����ە بۆ ئ����ەوەی واز لەدوژمانیەتی و کینە بێنی����ن، نەک درێ����ژەی پێبدەین. چ براوەو چ دۆڕاوی ئ����ەم هەڵبژاردنە، براوەو دۆڕاوی کاتی����ن و ئەتوانین لەپاش ٤ س����اڵ جیگۆڕک����ێ بەجێگەکانیان بکەین. لێرەوەو لەم س����اتەوەختانەدا ک����ە هەندێک رۆحی ش����ەرانگێزی لەهەندێکدا زیندوو ئەبێتەوە، لەسەر هەمومانە بیری بخەینەوە کە هەموو ئەم گەمەیە هیچ نی����ە جگە لەکۆبونەوەی ئاشتیانەی هەموو هاواڵتیان لەسەر خوانی ی����ەک واڵت و یەک چارەن����وس و یەک ژیان. بەیەک رس����تە کەس نابێ����ت لەیادی بچێت ئێم����ە هەموو ب����رای یەکی����ن و وەک یەک ماف و بەش����مان لەواڵتدا هەیە. ناچونیەکی ت����ا ئەوکاتە جێگ����ەی رێزو ستایش����ە کە سەرنەکێش����ێت بۆ دژایەت����ی و دوژمنایەتی ئەو کەسانەی بڕوایان بەو سیاسەتە هەیە. م����رۆڤ نرخ����ی زۆر گەورەترە ل����ەو بڕواو ئامانجان����ەی بڕیارە بۆ خۆش����بەختکردنی هاتبن. تا ئەوکاتەش بەنرخن کە بەس����ەر تەرم و جەس����تەی برینداری هیچ مرۆڤێکی

تردا نەڕۆن.

خۆشبەختی لەگەڵ ئەوانی دیدا

ئەو کەسانە هەڵەن کە وا

ئەزانن خۆشبەختی لەگەیشتن

بەلوتکەدایەو تێناگەن خۆشبەختی لەو

رێگەدایە کە بەرەو لوتکە ئەیگرینە بەر

هه ڵبژاردن له نێوان سوڵتانیزمی سیاسیی و قۆنـــــــــــــــــاغی گواستنه وه دا

C M Y K

بیروڕا(395( سێشه ممه 122013/9/17 birura.awene@gmail.com13 (395( سێشه ممه 2013/9/17 birura.awene@gmail.comبیروڕا

به شی دووه م و كۆتایی

له به ش���ی یه كه می ئه م نووس���ینه دا پێمان له سه ر ئه و ڕاستییه داگرت كه له هه ڵبژاردن���ی ئه م جاره ی په رله ماندا كۆمه ڵگای ئێمه له به رده م دوو پرۆژه ی سیاسیدا وه ستاوه . یه كه میان، پرۆژه ی دوو هێزه ده سه اڵتداره كه ی كوردستانه ك���ه خواس���ت و پالن���ی دامه زراندنی سیاسیی"یان "سوڵتانی سیسته مێكی پڕۆژه یه ش ئه م س���ه ركه وتنی هه یه و سیاسی دیكتاتۆرییه تێكی ته نها نه ك دروس���تده كات، به ڵك���و كوردس���تان ژێرده س���تی چه ند ده خاته به ته واوی خێزانێك���ی سیاس���ییه وه . پ���رۆژه ی دووهه میش���یان، پ���رۆژه ی ده رچوونه ده س���تپێكردنه س���وڵتانیزمه و ل���ه و به ره و گواس���تنه وه " "قۆناغ���ی ب���ه نیشتیمانیی و پلورال و سیس���ته مێكی له ڕێ���گای بكرێ���ت ك���ه یاس���ایی، ده س���توریی و ڕیفۆرم���ی كۆمه ڵێ���ك س���ه ره كییه وه یاس���ایی ده زگای���ی و سیس���ته مه ترس���ناكه كانی ڕهه ه نده س���وڵتانییه كه و په یوه ندییه ناوه كیی و ده س���تكاریبكرێت و ده ره كییه كان���ی بگۆڕدرێت. له هه مانكاتدا پێمان له سه ر ئ���ه و خاڵه داگرت ك���ه بهه یچ پێوه رو له هیچ ئاستێكدا ڕاست نییه جیاوازییه پارتی هێزێكی وه ك نێوان گه وره كانی دیموكراتی كوردس���تان و هێزێكی وه ك بزوتنه وه ی گ���ۆڕان، یان هێزێكی وه ك نیش���تیمانی كوردس���تان و یه كێت���ی هێزێك���ی وه ك یه گرت���وی ئیس���المی نه بینرێن و هه موویان له یه ك سه به ته دا ش���ت" "ی���ه ك كۆبكرێن���ه وه و وه ك مامه ڵه بكرێن و بنرخێنرێن. به بۆچوونی سوڵتانییه كه ی سیاسییه پرۆژه ئێمه له وه كه وت���ووه یه كێت���ی پارت���ی و یاسایی و پرۆژه یه كی سیاسیی كراوه و پل���ورال بێت، ل���ه وه كه وتوه ئومێدی ئه وه م���ان پێیبێ���ت، به بێ فش���اری س���ه رله نوێ به بێ به رده وام، گه وره و داڕش���تنه وه ی نه خش���ه ی سیاسه ت و په یوه ندییه كان���ی ده س���ه اڵت، ه ی���چ گۆڕانێكی ڕاس���ته قینه ی تێدا بكرێت. گ���ه ر واز له پارتی و یه كێت���ی بهێنرێت به رده وامبن و ئه مڕۆی���ان به ش���ێوه ی له س���ه ر هه م���ان ن���ه زم و به هه م���ان عه قڵیی���ه ت حوكمڕانب���ن، گ���ه ر ئه و بهه ۆیه وه س���تراتیژییه "ی "ڕێكه وتنه له كوردستاندا سیاسیی سوڵتانییه تی هه ڵنه وه شێنرێته وه ، سه قامگیركراوه ، گه ر "هه موو" یان "بڕێك" له ده سه اڵت یه كێكی���ان ی���ان له هه ردووكی���ان نه سێندرێته وه ، واته گه ر هاوكێشه یه كی دابه ش���كردنی په یوه ن���دی و نوێ���ی ده سه اڵت له كوردستاندا نه یه ته كایه وه ، ئه وا له س���ااڵنی داهاتوودا، سه رجه می ئه و په راوێ���زه سیاس���یی و ئابوریی و فه رهه نگیی���ه ناحیزبییان���ه ی ك���ه تا ئه م���ڕۆش ه���ه ن، بچووكترده كه نه وه و زیات���ر داگیرده كه ن و له وانه ش���ه هه ر نه یانهێڵن. به مه ش ته نها سیسته مێكی سیاس���یی ده س���ه اڵتگه رترو داخراوتر به ك���رده وه به ڵك���و دروس���تناكه ن، كوردستان بۆ سیسته مێكی بنه ماڵه یی و خێزان���ی له ش���ێوه ی ئیماره ته كان���ی خه لی���ج و ش���ێخه گه نده ڵه كان���ی ئه و ناوچه یه ، ده گ���ۆڕن. به بۆچوونی ئێمه سه ركردایه تی له كوردس���تاندا ئه وه ی ئه م پرۆژه سوڵتانییه ده كات به پله ی یه كه م پارتییه ، به اڵم پارتی ناتوانێت ئ���ه م پرۆژه ی���ه پیاده بكات و به ته نها هه میشه پێویس���تی به "شه ریك"ێكی الوازو ب���ه "برابچووك"ێكی سیاس���یی بێنوزه و بێئیراده هه یه و ده بێت. ئه مڕۆ ئ���ه و "ش���ه ریكه الواز" و "برابچووك���ه نیش���تیمانی یه كێت���ی بێنوزه "ی���ه هه ڵبژاردنی ده ش���ێت كوردس���تانه ، ئه مجاره ئه و شه ریكه بچووكه له پارتی بس���ێنێته وه و دۆخێكی وا دروستبكات له كوردستاندا سیاس���ی" "برابچووكی

بوونی نه مێنێت.

ته مه ندرێژیی حوكمڕانێتی و مه ترسییه كانی

به ده ر له مه ترس���ییه كانی ئه و پرۆژه سوڵتانییه كه دوو هێزه بااڵده سته كه ی كوردس���تان خه ریك���ی دامه زران���دن و به ك���رده وه س���ه قامگیركردنین، س���ه لماوه ، هه ر هێزو كه س و الیه نێك ماوه یه ك���ی درێژ له س���ه ر ده س���ه اڵت بمێنێت���ه وه ، ته نانه ت له و واڵتانه ش���دا گه شه یه كی تیایدا دیموكراسییه ت كه گه وره ی ك���ردوه و مێژوویه كی درێژیان له گ���ه ڵ سیس���ته می په رله مانتاری���دا هه ی���ه ، ده بنه هێزو گروپ و كه س���انی نابه رپرس���یار. گه ن���ده ڵ و بێب���اك و ڕاس���ته وخۆ ئۆرگانی و په یوه ندییه كی حوكمڕانی و م���اوه ی درێژیی له نێوان

گه نده ڵیی و ڕووب���ه ری گه وره بوون���ی ده س���ه اڵتی سیاس���ییدا خراپه كاریی هه ی���ه . ه���ه ر هێزێك ب���ۆ ماوه یه كی درێژ حوكمڕان بوو، خراپبه كارهێنانی ده س���ه اڵت ده بێت به به شێك له ئاكاری سیاس���یی ئه و هێ���زه و خۆبه زلزانین و په راوێزخس���تنی ده نگه كان���ی ت���ری به به ش���ێك ده بێ���ت كۆمه ڵ���گاش له ئه زموونه سیاسییه كه ی. هه ستكردن

به م ڕاس���تییه ساده یه یه وایكردوه كه م ڕاسته قینه دیموكراس���یی كۆمه ڵگای هه بێت، له پ���اش ماوه یه كی دیاریكراو ده سه اڵتداره كانی نه گۆڕێت، ئه و توێژه ده س���ه اڵتدارو ئه و هێزه سیاس���ییانه تازه نه كاته وه كه حوكمڕانن و گروپێك سزانه دات و گروپێكی تر سه روه رنه كات. حوكمی درێژی ئه م ی���ان ئه و گروپی سیاس���یی له هه ر ش���وێنێكی دونیادا ڕووب���دات مه ترس���یداره ، چونكه ئه و گروپ���ه له و ماوه درێ���ژه دا ده توانێت به شێكی گه وره ی تواناو كه ره سته كانی حوكمڕانیی بخات���ه خزمه تی مانه وه ی ه���ه واداره به رژه وه ندی���ی خ���ۆی و

سیاسییه كانییه وه . له واڵتی ئێمه دا ژیانی سیاسیی پارته نه ك له حوكمڕانی���دا بااڵده س���ته كان ته نه���ا ژیانێكی هێجگار درێژه ، به ڵكو به رپرس���ه ده س���ه اڵتدارێتی ته مه نی سیاسییه كانیش به شێوه یه كی ترسناك درێژه . كۆمه ڵێك كه س���ایه تی و خێزان هه ن له وه ته ی هه ن سه ركرده ی پارته ده زگاكانی س���ه رۆكی سیاسییه كان و حوكمڕانی���ن، له ئێستاش���دا كار ب���ۆ ب���ۆ مناڵه كانی���ان ده س���ه اڵتدارێتی ئه م له كوردس���تاندا ده كه ن. داهاتوو دۆخه جۆرێك له كه س���ایه تی سیاسیی به رهه مهێناوه ك���ه قه ناعه تی ته واوی به وه هه یه كۆمه ڵگای كوردس���تان له و باشتر به رهه مناهێنێت و له ویش داناترو لێزانت���رو دڵس���ۆزتر دروس���تناكات. كۆمه ڵێ���ك ته نه���ا ئه م واقیع���ه ش كه سایه تی دروستناكات كه خۆیان وه ك بوونه وه ری موقه ده س ده بینن، به ڵكو هه موو سیسته مه سیاسییه كه ده خه نه خزمه تی ئه وه وه ك���ه وه ك بوونه وه ری مامه ڵه ی���ان موق���ه ده س ده گم���ه ن و له گه ڵدابكرێ���ت. ئ���ه م دۆخه وایكردوه ئ���ه م سیاس���ییه پی���رو ته مه ندرێژو ڕوانینێكی ته نها خۆبه موقه ده س���زانه پ���ڕ س���وكایه تی و پ���ڕ نزمنرخاندنی دروس���تنه بووبێت، له ال نه یاره كانیان به ڵك���و هه مان ڕوانینی���ان بۆ هه موو كۆمه ڵ���گاو س���ه رجه می ئ���ه و گروپه تریش كۆمه اڵیه تییان���ه ی سیاس���ی و هه بێت كه ده شێت له گه ڵ بااڵده ستیی بچووكه دا ده س���ته ئ���ه م به رده وامی هاوڕانه ب���ن. ئ���ه م دۆخه یه وایك���ردوه عه قڵیی���ه ت و خه یاڵ و س���ایكۆلۆژیای به ش���ێوه یه كی به دیكتاتۆرب���وون ترس���ناك له ن���او توێژه س���وڵتانییه بههێزو كوردس���تاندا سیاس���ییه كه ی گه وره ببێ���ت. پێیانوابێت جگه له وان كه س ش���ایانی حوكمڕان���ی ئه و واڵته نییه و دوای خۆش���یان جگه له منداڵ و مافی تر كه س���وكاره كانیان كه س���ی

ئه وه ی نییه حوكمڕانبێت.كاتێ���ك گروپێ���ك ی���ان خێزانێكی سیاس���یی دیاریكراو س���ااڵنێكی درێژ ده مێنێت���ه وه و ده س���ه اڵت له س���ه ر سیاسییه كه ش واڕێكده خه ن سیسته مه كه وه زیف���ه ی س���ه ره كیی بریتیبێ���ت سیاس���یی و پێگ���ه ی له پاراس���تنی به رژه وه ندیی���ه مادییه كانی���ان، ل���ه م ج���ۆره حاڵه تانه دا ته نه���ا دوو ڕێگاو ئام���راز ب���ۆ به رپاكردن���ی گۆڕانكاری بریتیی���ه یه كه می���ان ده مێنن���ه وه : كۆمه اڵیه تیی و یاخیبوونی له ڕاپه ڕین و په نابردن���ه ب���ۆ توندوتیژی���ی، ك���ه به خوێنڕش���تنی ده ش���ێت ئه م���ه ش زۆرو پش���ێوی كۆمه اڵیه تی و سیاسیی دووهه میش���یان كۆتاییبێت. گ���ه وره بریتیی���ه له گۆڕانكاریی له رێگای هێزی له ڕێگای نموون���ه بۆ ده ره كیی���ه وه ، جه نگێك���ی ده ره كیی���ه وه له گه ڵ ئه و ده س���ه اڵتدارێتییه دا، وه كو له ئه زموونی جیهانی هه ندێ واڵتان���ی به عس���یزم و عه ره بیدا بینیمان، كه یه كێك له ئه گه ره بههێزه كانی ئه م جۆره گۆڕانكارییانه ش ناوخ���ۆی ش���ه ڕێكی دروس���تبوونی ئاش���كرایه راس���تییه كی بێكۆتاییه . ده سه اڵت كه ی له وه دا سه ركه وت ببێت به ده س���ه اڵتێكی سوڵتانیی سته مگه رو دیكتات���ۆر، ده زگاو ئاب���وری و میدیاو كه دروس���تكرد گروپی چه كداری وای ئه و سوڵتانییه ته بپارێزێت، ئیتر نه ك به خۆشیی خۆی ناڕوات و واز له ده سه اڵت ناهێنێ���ت، به ڵكو ئاماده یه هه موو ئه و پرسیار كه الیه نانه ش وێرانبكات هێزو له شه رعییه ت و به رده وامبوونی ده كه ن. ه یچ دیكتاتۆرێك نییه ئه وه نده كراوه و دڵف���راوان بێ���ت به ئ���اره زووی خۆی به جێبهێڵێت. ده س���ه اڵت كورس���یی سیسته می س���وڵتانی ده توانێت زیاد

له ش���ێوه یه كی هه بێ���ت، ب���ۆ نموونه هه ڵب���ژاردن و سیس���تمی ده ش���ێت ده نگدانی تێدابێت، به اڵم ئه م سیستمه به جۆرێك دابڕێژرێت و به كاربهێنرێت كه ببێت به به شێك له ستراتیژی پاراستنی ئامرازێكبێت سوڵتانییه كه و ده سه اڵته به مان���ه وه ی، ش���ه رعییه تدان ب���ۆ ن���ه ك میكانیزمێك بێت ب���ۆ گۆڕین و ریفۆرمكردنی ئه و سیسته مه . له دونیای ئێمه دا كولتووری نوێی سته م و شێوازی ئیشكردنی سوڵتانیزمی سیاسیی له م یاس���ایه بێبه ری نییه ؛ له چه ند ساڵی رابردوودا ده سه اڵتدارانی ئێمه ش رێسا دیموكراس���ییه كانیان وه كو ماس���كێك بۆ ش���اردنه وه ی وێنه ی راس���ته قینه ی خۆیان به كارهێناوه و له م ڕێگایه شه وه له ره خن���ه ی خۆی���ان هه وڵیان���داوه ناوه وه و ده ره وه بپارێزن. له مڕۆش���دا ئه م ماس���كه یان ن���ه ك ته نها لێ بووه به هه قیقه ت���ی خۆی���ان، به ڵك���و ه یچ هه قیقه تێك���ی تر ل���ه ده ره وه ی بوونی نابین���ن. درێژیی سیاس���یی خۆیاندا م���اوه ی حوكمڕانی یه كێت���ی و پارتی له كوردس���تاندا وایكردوه ئه م دوو هێزه خۆیان وه ك دوو هێ���زی نه مر ببینن و ده سه اڵتێكی ده سه اڵته كه ش���یان وه ك له وه دا كێشه كه نمایشبكه ن. ئه به دی نیی���ه حیزبێ���ك خ���ۆی وه ك هێزێكی نه م���ر ببینێ���ت، به ڵك���و له وه دای���ه ده س���ه اڵتێكی ده س���ه اڵته كه ی وه ك ئه به دی ببینێت و له هه وڵی ئه وه شدابێت ئه م به ئه به دیبوونه به س���ه دهها ڕێگای

نایاسایی بسه پێنێت. له دونیای ئه مڕۆدا زۆرێك له سوڵتان و دیكتاتۆره نوێكان به زمانێك ده دوێن كه له زمانی دیموكراسه كان زۆر جودا نییه ؛ ئه وانیش ب���اس له كۆمه ڵگای مه ده نیی ده كه ن، باس له قبوڵكردنی جیاوازی و پلورالی���زم ده ك���ه ن، ب���اس له گرفتی گه نده ڵیی و پێداویستی ریفۆرم ده كه ن، باس له خه ونه نیشتیمانییه گه وره كان ده كه ن، یه كڕی���زی و ته بایی نه ته وه یی ده بێته زمانی قسه كردنی سیاسییان، باس له مافه كانی م���رۆڤ ده كه ن و دژ له گه ڵ توندوتی���ژن و به چاره س���ه ری رێگاچاره ی ئاش���تی و پێكه وه ژیاندان. هه موو ئه م ناس���ینه وه ی خۆشحااڵنه درۆو ده له س���ه و ماس���كانه له دونیای ئێمه دا مه س���ه له یه كی زه حمه ت نییه ، بااڵده سته كانی هێزه درێژه سااڵنێكی كوردس���تان مۆدێلێكیان له حوكمڕانی سوڵتانیی س���ه روه ركردوه كه هه موو كه سێكی ئاس���ایی توانای تێگه شتنی ئ���ه وه ی تیادا دروس���تبووه ، درۆكان و ماسكه كانیان به ئاس���انی بناسێته وه و ڕووكاره ڕاس���ته قینه سوڵتانییه كه یان ببینێ���ت. ئاش���كرایه ه���ه ر هێزێ���ك ب���ۆ ماوه یه ك���ی درێژ حوكم���ڕان بوو ن���ه ك ته نه���ا درۆكان���ی به ئاس���انی ئاش���كراده بێت، به ڵكو ه یچ نرخێكیش بۆ ئ���ه و مژده و به ڵێنان���ه نامێنێته وه ك���ه وه ك ڕس���تێك درۆ به كۆمه ڵگای ئه دا. ئه م واقیعه سیاس���ییه كه ئه مڕۆ له وێنه ی سوڵتانیزمی سیاسییدا خۆی به رجه س���ته ده كات، كێش���ه ی نه مانی متمانه ی به ده سه اڵت و به ده سه اڵتداران

له دونیای ئێمه دا دروستكردووه .

ده ستورو شه رعییه تی سوڵتانیزمكه ده ڵێین سیاسه ت به ئاراسته یه كی ده كات ئ���ه وه ب���ۆ كار س���تراتیژی سیسته مێكی سوڵتانیی دابمه زرێنێت، مه به س���تمان له وه یه كه عه قڵییه تێكی ده س���ه اڵتگه ر له پشتی ئه م خواسته وه كارده كات. عه قڵییه تێ���ك، خوازیاری ئه وه یه ، بۆ نموونه ، به هه ر نرخێك بووه ده ستورێك به دڵی خۆی بۆ كۆمه ڵگای كوردس���تان تێپه ڕێنێ���ت، بۆئ���ه وه ی ده س���ه اڵتدارێتییه ئ���ه م پایه كان���ی س���وڵتانییه به یاس���اییبكات و كۆتایی به و قۆناغه ده س���ه اڵتدارێتییه بهێنێت كه بیریاری ئه ڵمانی كارل ش���میت به ناودێڕی كۆمیس���اریی" "دیكتاتۆریی یاساییه كه ی فه لس���ه فه گه ر ده كات. كارل ش���میت له س���ه ر دیكتاتۆرییه ت بڵێی���ن ده توانی���ن چڕبكه ین���ه وه ، دیكتاتۆرییه ت الی ئ���ه م بیریاره دوو فۆرمی هه ی���ه : یه كێكیان "دیكتاتۆری كۆمیس���اری "ی���ه و ئه وی تریش���یان یان سیاده یه . "دیكتاتۆری سه روه ر"، دیكتاتۆری كۆمیس���اریی ئه و فۆرمه یه له حوكمڕان���ی كه دوس���ه اڵت له ڕێگای راگه یاندنی باری نائاساییه وه ده ستور له كارده خ���ات و بۆ ماوه یه ك���ی نادیار

هه ڵیده سپێڕێت. له م دۆخه دا ده سه اڵت هێزێكه به بێ ده س���تورو به بێ یاس���ا كارده كات. بیانووی بۆ ئه م كاره ش���ی ئه وه یه ك���ه دۆخێك���ی زۆر تایبه تی له ئارادایه سیاس���یی و كۆمه اڵیه تی���ی ده س���تور به وه ده كات پێویس���ت كه له كاربخرێت، بۆئه وه ی خودی ده ستور بپارێزرێ���ت. ئه م فۆرمه له دیكتاتۆریی بانگه شه ی ئه وه ده كات كه هه ڵپه ساردنی نیشتیمانی و پێداویستییه كی ده ستور نه ته وه ییه و كارپێنه كردنیشیی ته نها بۆ ماوه یه كی دیاریكراوه ، واته كه ی دۆخی سیاس���یی ئاس���اییبووه وه و مه ترسی كۆمه اڵیه ت���ی و ئاساییش���ی له س���ه ر سیاس���یی و نه ته وه یی نه م���ا، ئه وده م ده س���تور ده گه ڕێته وه و ده سه اڵتداران ده س���تور به پێ���ی یاس���او به پێ���ی

حوكمڕانیده كه ن. دیكتاتۆرییه تیش ت���ری فۆرمه كه ی بریتیی���ه له "دیكتاتۆریی س���ه روه ر"، كارل ش���میت ئه مه ی���ان ب���ه و فۆرمه كه پێناس���ده كات له دیكتاتۆریی���ه ت تیایدا ده ستوره كۆنه كه له كارده خرێت و ده س���تورێكی نوێ داده نرێت، تاوه كو ش���ه رعییه تی نوێیه ك���ه ده س���ه اڵته لێوه وه ربگرێت. واته خۆی سیاس���یی ئه ركی ده س���توره تازه ك���ه ئه وه نییه به رگ���ری له سیس���ته مێكی سیاس���ی ك���راوه و دیموك���راس ب���كات، به ڵكو ب���ۆ ئ���ه وه ده نووس���رێت تاوه كو ئه و ده سه اڵته دیكتاتۆرییه نوێیه بپارێزێت و شه رعییه تی سیاس���یی پێببه خشێت. نووس���ینی ده س���تور لێره دا به شێكه له پرۆس���ه ی به خشینی س���ه روه ریی و ڕه وایه تی به و ده سه اڵته دیكتاتۆرییه ی

دروستكراوه .ئێم���ه دا له كوردس���تانی س���وڵتانیمان ده س���ه اڵتدارێتییه كی هه یه كه چه ند س���اڵێكه ده ستورێكی سوڵتانییانه ی به شێوه یه كی یه كالیه نه تێپه ڕاندووه ، به اڵم پاش دروستبوونی ده ربڕین���ی دوای ئۆپۆزیس���یۆن و به و به رامب���ه ر زۆر ناڕه زایه تییه ك���ی ده س���توره كه ناچارب���وو ده س���توره باس بهێڵێت���ه وه و هه ڵپه س���راوی به كاری ب���كات و له هه مواركردن���ه وه ی پێنه كات. ئه وه ی جێگای سه رنجه ئه و ڕاس���تییه یه كه هه یكه لی سیس���ته می له كوردس���تاندا فه رمانڕه وایه ت���ی له س���ه ر بناغه ی ئه و پڕۆژه ده ستوره ده ستورێكی كه وه ك وتمان داڕێژراوه ، س���وڵتانییه و تیایدا س���ه رۆكی هه رێم به كرده وه بووه به سوڵتانێكی سیاسی بێش���ه ریك. ده سه اڵتی س���ه رۆك له م ده س���توره دا له لوتكه دای���ه و توان���ای ده س���تكاریكردنی وردو درشتی دونیای سیاس���یی ئێمه ی هه ی���ه به بێئه وه ی ڕێگرێ���ك هه بێ���ت ب���ه ر له ویس���ت و بگرێت. سه رۆك حه زه كانی خواست و له هه ردوو دۆخه كه دا، واته هه م له دۆخی بوونی ده س���تورێكی ره شنووس و هه م له دۆخ���ی هه ڵپه س���اردنیدا، فۆرمێكی زۆر تایبه تی فه رمانڕه وایه تی ده بینین كه به ش���ێوه یه كی به رچ���او له دۆخی "باری نائاس���ایی"ه وه نزیكه . هۆكاری ئه م���ه ش ئه وه یه نه بوونی ده س���تورو هه بوون���ی "فه راغی ده س���توریی" له هه رێمدا به "ده ستورێكی كۆمیساریی" نه هاوكۆیی سیاسی و كه پڕكراوه ته وه نیش���تیمانیی له سه ره و نه كۆمه ڵگاش ده نگی له س���ه رداوه ، ب���ه اڵم هاوكات هه م���وو سیس���ته مه سیاس���ییه كه ی له س���ه ر بیناكراوه . یه كێك له كۆڵه كه س���ه ره كییه كانی سوڵتانیزمی سیاسی له كوردستاندا دروستكردنی ئه و دۆخه له غیابی كه تایبه ته یه ، ده س���تورییه ده س���توردا ه���ه م س���وڵتانێك و هه م سیستمێكی س���وڵتانی دروستكردوه و ده یه وێت هه ڵبژاردنیش���ه وه له ڕێگای به كورتی پێببه خش���ێت. ڕه وایه ت���ی ئێمه ڕه شنووسی ده ستورێكمان هه یه له سه ره و سیاس���یی نه یه كده نگی كه ن���ه كۆمه ڵ���گاش ده نگ���ی پێ���داوه ، كه چی ئه و سیس���ته مه سه رۆكایه تییه بیناكراوه كه له س���ه ر س���وڵتانییه ی ئه م���ڕۆ له كوردس���تاندا حوكمڕان���ه و به رپرس���ه له كۆی قه یرانه سیاس���ی و ئابوریی و كۆمه اڵیه تییه كانی كۆمه ڵگای ئێم���ه . ئێمه ئ���ه م دۆخه نائاس���اییه فۆرمه له و كوردس���تان زۆرتایبه ته ی ده س���ه اڵتدارێتییه دا پۆلبه ندده كه ی���ن كه كارل ش���میت به "دیكتاتۆرییه تی ناودێڕیده كات. وات���ه كۆمیس���اریی" ده سه اڵتێك كه ڕه شنووسی ده ستورێكی داڕش���تووه و بۆخ���ۆی تایبه ت���ی س���ااڵنێكه له دۆخێكی باری نائاساییدا هێش���تویه تییه وه ، به هه ڵپه س���اراوی س���وڵتانییه كه سیس���ته مه بۆئه وه ی ده س���تكاریكردن و له مه ترس���یی س���ه رله نوێ داڕش���تنه وه ی له الی���ه ن ناڕازییه كانی هێ���زه ئۆپۆزیس���یۆن و كۆمه ڵگای ئێمه وه ، بپارێزێت. ئامانجی كۆتایی هێ���زه حوكمڕانه كه ش ئه وه یه ئ���ه م ده س���توره كۆمیس���ارییه و ئه م ده س���ه اڵتدارێتییه س���وڵتانییه بكات ئیداری���ی سیاس���یی و به واقیعێك���ی یاساكانی له داهاتووش���دا چه س���پاو و ناو ئه و ده س���توره كۆمیسارییه بكات به یاس���ای پێكه وه ژیان���ی سیاس���ی و مۆدێلی حوكمڕانیی له دونیای ئێمه دا. ئه م ده س���توره كۆمیسارییه كه پارتی به پله ی یه ك���ه م نوێنه رایه تی ده كات، س���ه ره كی ئامانج���ی ده س���تورێكه بنیاتنان و سه روه ركردنی سیسته مێكی س���وڵتانیی مۆدێرن���ه ك���ه به كرده وه هه موو هێزێكی ناسوڵتانی بكات به برا

بچووكێكی سیاسیی گوێڕایه ڵ.

دۆخێكی مه ترسیدارئه و مه ترس���ییه ی س���ه ره وه ، واته مه ترس���ی دروس���تكردنی ده ستورێك كه سوڵتانیزمی سیاسیی بسه پێنێت، مه ترس���ییه كی راگ���وزه ر نییه ، به ڵكو مه ترس���ییه كی هه مییش���ه ییه له سه ر سیس���ته می چه ش���نی داڕش���تنی سیاس���یی بۆ داهات���ووی كۆمه ڵگای مه ترسییه یه به م هه س���تكردن ئێمه . وای له ئێم���ه كردوه ئ���ه م هه ڵبژاردنه له نێ���وان دوو پ���رۆژه ی سیاس���ییدا

پۆلێنبكه ین. یه كه میان پرۆژه یه كه كار سیسته مێكی سه قامگیركردنی له سه ر سیاسیی ده كات كه چ له ناوه ڕۆك و چ له شێوه دا سوڵتانگه رایه و ده یه وێت له داهاتووشدا ئه م سوڵتانیزمه سیاسییه دووه میش���یان بكات. به ده س���توریی پرۆژه یه یه و ئ���ه م ده س���تكاریكردنی به سیس���ته مێكی گۆڕینێتی هه وڵدانی په رله مانیی و سه رهه ڵدانی ده ستپێكێكی راس���ته قینه بۆ "قۆناغی گواستنه وه ". له دیدی ئێمه دا هه ڵبژاردنی ئه مجاره ی كوردس���تان بریتیی���ه له هه لێ���ك بۆ خس���تنی ئه م پ���رۆژه س���وڵتانییه ی ده س���ه اڵت و له هه لێك بۆ خستنه گه ڕی بۆ گه ڕانه وه گرنگ���ی س���ه ره تایه كی

قۆناغی گواستنه وه .ئێمه رامانوایه ئه وه ی پێیده گوترێت "قۆناغی گواستنه وه " له سوڵتانیزمه وه بۆ سیس���تمێكی یاس���ایی و ك���راوه و ئێم���ه دا له دونی���ای نیش���تیمانی وێرانكراوه ، گ���ه ر دۆخه كه نه گۆڕێت و به ش���ێوه ی ئه مڕۆك���ه ی به رده وامبێت ئ���ه وا قۆناغه كه به ت���ه واوی ده گۆڕێت ب���ۆ قۆناغ���ی چه س���پاندنی زیات���ر و س���وڵتانیزمی قووڵتری هه مه الیه نتر و سیاسیی له كوردستانی باشووردا. به بێ گۆڕینی نه خشه سیاسییه كانی ئه مڕۆ و به بێ ده ستكاریكردنی په یوه ندییه كانی ده سه اڵت له كوردستاندا زه حمه ته باس

له "قۆناغی گواستنه وه " بكه ین.

به بۆچوونی ئێمه ، یه كێك له گرنگترین پایه كانی ئه م قۆناغی گواس���تنه وه یه ده س���تورێكی له دانان���ی بریتیی���ه ك���ه دیموكراس���یی په رله مانتاری���ی كۆمه اڵیه تی و سیاس���یی و پلورالیزمی ئه تنی و ئایین���ی و كولتووریی له واڵتی رێزیلێبگرێ���ت. بپارێزێ���ت و ئێم���ه دا سیاس���یی و پ���ڕۆژه ئ���ه م پ���اش پرۆس���ه گرنگ���ه ش كۆمه اڵیه تیی���ه گرنگه كان���ی ت���ر ده س���تپێده كه ن كه بریتین له جیاكردنه وه ی راس���ته قینه ی دابڕانی له یه كت���ری، ده س���ه اڵته كان كایه ی ده س���ه اڵتی سیاسیی له كایه ی

ئابووری و هه ڵوه شاندنه وه ی سیاسه تی كۆماندۆئاس���ای واڵت، ئابووری���ی وات���ه رێگه گرت���ن له هه م���وو ش���ێوه ته كنیكێك���ی كۆنترۆڵكردنی ئابووری و سامانی نیش���تیمانیی له الیه ن حیزب و دامه زراندنی سیاسییه كانه وه ، خێزانه دام���وده زگای حكوم���ی نیش���تمانیی حیزبی���ی و له هه یمه ن���ه ی دوور ئایدیۆلۆژیی، به نیشتمانییكردنی هێزی بێالیه نكردنیان ئه منی و س���ه ربازیی و ل���ه رووی ئایدیۆلۆژی و سیاس���ییه وه ، ده سته به ركردنی ته واوی ئازادی بیروڕا ده ربڕین و هتد؛ به كورتی هه نگاونان بۆ داڕش���تنی زه مینه بۆ دامه زراندنی ئه و سیس���ته مه ی له زانسته سیاسییه كاندا باش". "فه رمانڕه وایه تیی پێیده ڵێ���ن له سیسته می ش���تانه یه ئه م نه بوونی كوردس���تاندا ئێس���تای سیاس���یی زۆرێك به پێچه وانه ی وامانلێ���ده كات، له راڤه كردن و ئه و گوت���اره باوه ی كه هه یه ، بڵێین، كوردس���تان له "قۆناغی گواستنه وه "دا ناژی. به ڕای ئێمه قۆناغی كه ده ستپێده كات كاتێك گواستنه وه كۆتایی به م پ���رۆژه فه رمانڕه وایه تییه س���وڵتانییه بێت و له سه ر كه الوه كانی س���ه ره تایه كی فه رمانڕه وایه تییه ئه م نوێ بۆ ژیانی سیاس���ی و كۆمه اڵیه تی و فه رهه نگی ده س���تپێبكرێت. بۆیه ئه و گوتاره سیاس���ییه ی كه بانگه ش���ه ی ئه وه ده كات گوایه ئێمه له ئێستادا له "قۆناغی گواس���تنه وه "داین گوتارێكی چونك���ی وه هم���ی چه واش���ه كه ره ، ئه وه مان بۆ دروستده كات كه ده توانین له ناو ئه م سیس���ته مه سیاسییه دا، كه به ڕای ئێمه س���وڕی سیاس���یی خۆی به سیس���ته مێكی بووه ته واوكردووه و سوڵتانیی، ریفۆرمی سیاسیی و ئیداریی پیاده بكرێ���ت و حوكمڕانێتییه كی باش دروس���تبكرێت. ئه م بۆچون���ه له وێدا كۆتای���ی پێدێت كه هی���چ یه كێك له و باسمانكردن له س���ه ره وه فاكته رانه ی كوردستاندا حكومڕانێتی له ئێس���تای ئام���اده نییه ، وات���ه نه ده س���تورێكی دیموكراسی هه یه ، نه لێكجیاكردنه وه ی هه ی���ه ، له یه كت���ری ده س���ه اڵته كان نه سیاسه ت و ئابوورییه كی نیشتیمانیی هه یه ، نه كایه ی سیاسی و كایه ی ئابوری له یه كتر جیاكراونه ته وه و هتد… هه موو ئه و په یك���ه ر و پێكهاته سیاس���ییه ی ته مه نی له م���اوه ی یه كێتی پارت���ی و زیاتر له بیس���ت ساڵ فه رمانڕه وایه تیی پیمانده ڵی���ت دروس���تیانكردووه ، خه می هه ره س���ه ره كیی ئ���ه م پرۆژه له داهاتووشدا له ئێس���تا و سیاس���ییه پایه داركردن���ی دروس���تكردن و به رده وامیدانه سیاسیی و سوڵتانیزمی له ده س���ه اڵتدارێتیی فۆرم���ه ب���ه م نایاسایی و درێژكردنه وه ی سیاس���ی. ناده ستورییانه ی ماوه ی سه رۆكایه تیی پاس���اوكردنی بارزان���ی و مه س���عود به وه ی نایانه وێت فه راغی ده س���توری دروس���تببێت، ده ركه وتێك���ی گرنگی ئه م مۆدێله سوڵتانییه یه كه ئه مڕۆكه

له كوردستاندا ئاماده یه .هه ڵبژاردنه ئ���ه م ئێمه به بۆچوونی س���ه ره تایه كی گرنگ���ه ب���ۆ گوتن���ی فۆرم���ه ئ���ه م ب���ۆ "نه خێر"ێ���ك له ده س���ه اڵتدارێتی كه به ش���ێوه یه كی له گه ڵ هه ڵس���وكه وت ته عوسوفییانه یاس���ا و مافه كانی ت���اك و گروپه كانی كۆمه ڵ���گای ئێم���ه دا ده كات. وات���ه هه یه ده سه اڵتدارێتیمان سیسته مێكی كه پێویس���تی به كام یاس���ابێت ئه وه یاسابێت له كام ڕقیش���ی ده رده كات و

ڕێگریی له تێپه ڕاندنی ده كات. ب���ه ڕای ئێم���ه ئ���ه م هه ڵبژاردن���ه گرنگییه ك���ه ی ته نها ل���ه وه دا نییه كه ب���ه م ده س���ه اڵتدارێتییه جووتحیزبی و نه خێر، بگوترێت تاكفه رمانڕه وایه تییه به ڵكو له وه ش گرنگتر بریتییه له گوتنی س���ه رۆكایه تیی و به سیسته می نه خێر رێگه گرت���ن له وه ی بارزانی جارێكی تر به پێی ده س���تور خۆی هه ڵبژێرێته وه . به ڕقبوونه وه په یوه ندی مه سه له كه ش نییه ، له پارته كه یه وه ی���ان له بارزانی به ڵك���و په یوه ن���دی ب���ه وه وه هه ی���ه ئه و نه هێڵدرێت هیچ ده س���ه اڵتدارێك ماوه درێژه ده س���ه اڵتداربێت و ڕێگاش بۆ جۆرێكی تایبه ت له پشتاوپشتكردنی ده س���ه اڵت خۆش���بكات. بۆی���ه ئه م هه ڵبژاردن���ه ده بێ���ت به بارۆمه ترێكی گرنگ���ی سیاس���یش ب���ۆ پێوانی بڕ و ڕاده ی توانا بۆ مانه وه ی سه رۆكایه تی بارزانی وه كو س���وڵتانێكی به نایاسایی

دانراو له لوتكه ی هه ره می ده س���ه اڵتی كوردس���تاندا. ئێس���تای سیاس���ی ئه وه بۆ كۆمیس���اریی دیكتاتۆریه تی دروس���تنابێت ك���ه دوای ماوه ی���ه ك دیموكراس���ییه تمان له فه رمانڕه وایه تی وه كو چه پكه گوڵێك بۆ بهێنێت، به ڵكو تاجه گوڵینه كه دروستده بێت بۆئه وه له سه ر گۆڕی دیموكراسییه ت دابنێت و پایه كان���ی سیس���تمه س���وڵتانییه كه دیموكراسیی گه وره تربكات. به هێزتر و ش���تێك نیی���ه بتوانین بۆ س���به ینێ ته ئجیلی بكه ین و سوڵتانیزمیش شتێك نییه به خۆش���ی خ���ۆی ماڵئاواییمان لێب���كات. به بۆچوونی ئێم���ه خه ونی دیكتاتۆرییه ت���ه ئ���ه م س���ه ره كی له كوردس���تاندا كۆمیس���ارییه دیكتاتۆرییه ت���ه س���ه روه رییكردنی له فۆرمه س���وڵتانییه كه یدا، ده ش���ێت هه نگاوێكی ئه مج���اره ش هه ڵبژاردنی گرنگبێت له كرده ی ڕێگرتن له وه دیهاتنی

ئه م خه ونه .

كۆتاییئێمه هۆش���مه ندین به و راس���تییه ی نه خشه و كه گۆڕین و ده ستكاریكردنی مۆدێل���ی سیاس���یی له واڵت���ی ئێمه دا كارێك���ی ئاس���ان نییه ، ئ���ه و توێژه دروس���تبووه ئه م���ڕۆ س���وڵتانییه ی له به رژه وه ن���دی و واز به ئاس���انی میكانیزم و ناهێنێت و ده س���ه اڵته كانی هه ڵبژاردنی���ش هه لومه رجه كان���ی له كوردستاندا پڕن له ته گه ره و ئه گه ری ته زویر و ترس���اندن و كڕین���ی ویژدان. ئه وه ی ئێمه له م نووسینه دا مه به ستمان بوو به یانیبكه ین دیوه تیۆرییه كه ی ئه م هه ڵبژاردنه یه كه ده شێت سبه ی ببێت به واقیعێكی سیاسی و كۆمه اڵیه تیی، ئه و ئه مجاره ی هه ڵبژاردنی كه راستییه یه په رله مانی كوردستان، چ بۆ هێزه كانی ئۆپۆزیسیۆن و چ بۆ دواڕۆژی سیاسیی كۆمه ڵگای ئێمه ، پێكۆڵێكی )ته حه دا( سیاس���یی گه وره یه ، چونكی هه ڵگری هه موو ئه گه ره كان���ه و بارۆمه ترێكه بۆ پێوانی متمانه ی سیاسیی و ئه خالقیی به هێ���زه سیاس���یی و كۆمه اڵیه تیی���ه جیاوازه كان���ی كۆمه ڵگای ئێمه . به ڕای ئێمه ، دونیای سیاسیی له واڵتی ئێمه دا سیاس���یی له دونیای ڕووه وه ل���ه زۆر ئه و واڵتانه ده چێت كه ده شێت له ڕێگای هه ڵبژاردن���ه وه ، كۆمه ڵ���گا له قۆناغی سوڵتانیزمه وه تێپه ڕێنرێت بۆ قۆناغی گواستنه وه "ش "قۆناغی گواستنه وه . پرۆسه یه كی ئاڵۆزی پڕ ته گه ره و ڕێگر و ئه گه ری جی���اوازه . "گواس���تنه وه بۆ دیموكراسییه ت" وه كو پرۆسه و "خودی سیسته م، خۆی" وه ك دیموكراسییه ت دووش���تی جی���اوازن. یه كه میان هێما ب���ۆ پرۆس���ه یه كی ئاڵ���ۆز ده كات كه هێزی جیاواز و دیدی جیاواز و پرۆژه ی جیاوازی تێدایه و ئه مانه ش له ملمالنێی له س���ه ر پرۆژه ی ناكۆكدان گ���ه وره و حوكمڕانی و مۆدێل���ی دروس���تكردنی به داموده زگاییكردن���ی چه ش���نی به رقه راربوون���ی فه رمانڕه وایه تی���ی. دیموكراس���ییه ت وه ك سیسته م مانای س���ه ركه وتنه به س���ه ر هه م���وو ئ���ه و كێشانه و مانای به یاساییكردنی ته واوی مۆدێل���ی ملمالنێكان و دروس���تكردنی نیش���تیمانیی چوارچێوه یه ك���ی ده گه یه نێ���ت كه هێزه سیاس���ییه كان به رپرس���انه مامه ڵه ی له گه ڵدا بكه ن. كه ده ڵێین ئه م هه ڵبژاردنه ده توانێت كۆمه ڵ���گای ئێم���ه بخات���ه ب���ه رده م "قۆناغ���ی گواس���تنه وه "، ده مانه وێت به ره و ده توانی���ن ده كرێت و بڵێی���ن، قۆناغێك بڕۆین كه شكس���ت به پرۆژه ئه گ���ه ری بهێنێ���ت و س���وڵتانییه كه هه نگاونان به ره و داڕشتنی سیستمێكی سیاسیی كراوه و یاسایی گه وره بكات. له س���ه ره تادا گواس���تنه وه " "قۆناغی دیموكراس���ی، نه دیكتاتۆرییه و ن���ه دیكتاتۆرییه ت و ره گه زه كان���ی ه���ه م ه���ه م ره گه زه كانی دیموكراس���ییه تی ده ستنیش���انی ئه وه ش���ی تێدای���ه ، دواده ره نجامی پرۆس���ه سیاس���ییه كه ده كات، ملمالن���ێ و به رژه وه ندییه كان و بڕیاری عه قاڵنی و به رپرسیارانه ی هێزه سیاس���ی و كۆمه اڵیه تییه كانه به رامبه ر ب���ه دوارۆژی سیاس���ی و كۆمه اڵیه ت���ی پێكه وه ژیانمان. چه شنی كوردستان و ده ش���ێت ئه م قۆناغی گواس���تنه وه یه تاك���ه زه مانه تێك بێت ب���ۆ رێگاگرتن كوردس���تان تری له دابه ش���بوونێكی به س���ه ر زۆن و ناوچه و ده سه اڵتدارێتی

لۆكاڵی���ی و ناوچه ی���ی و كولت���ووری و ئابووریی نوێدا و ده س���پێكێكیش بێت بۆ سه رخستنی پرۆژه ی دروستكردنی نیش���تیمانییه كان و چوارچێ���وه سیاسیی كۆمه ڵگایه كی دروستكردنی ك���ه به رژه وه ندییه نیش���تیمانییه كان بخاته پێش به رژه وه ندییه به رته سك و

خێزانی و حیزبییه كانه وه . ئه و گوتاره ی بانگه شه ی ئه وه ده كات په رله مان، ئه مجاره ی هه ڵبژاردنی كه ده س���ه اڵتێكی له نێوان هه ڵبژاردن���ه سیاس���ییدا، ئیس���المی دیكتاتۆری و گوتارێكی نابه رپرس���یار و تاڕاده یه كی گوت���اره ئ���ه م چه واش���ه كه ره . زۆر ده مانخات���ه ب���ه رده م دوو ئه گ���ه ری مه ترس���یداره وه و ئ���ه و راس���تییه مان لێده ش���ارێته وه كه كۆمه ڵ���گای ئێمه كۆمه ڵگایه ك���ی پلوراله و دید و ڕوانین و خ���ه ون و پرۆژه ی سیاس���یی جیاوازی تێدایه . گه ر بمانه وێت دیموكراس���یی رێكخس���تن و به پرنس���یپی بكه ی���ن به ڕێوه بردن���ی كۆمه ڵگا ده بێت هه موو هێزه كان مافی به ش���داریی سیاسییان له داڕشتنی دواڕۆژی ئه م كۆمه ڵگایه دا خۆش���به ختانه وه كچۆن هه بێ���ت. هێزه كانی ده سه اڵت هیچكامیان به ته نها ناتوان���ن حوكمڕانب���ن، هی���چ یه كێك له و هێزانه ی ده ره وه ی ده س���ه اڵتیش، به گ���ه وره و بچووك���ه وه ، به عه لمانیی و توانا و ئ���ه و به ته نها ئیس���المییه وه ، ده س���ه اڵته جه ماوه ریییه یان نییه كه پرۆژه ی سیاسیی و ئه جێندای سیاسیی خۆیان تاكڕه وانه بسه پێنن. ئاشكرایه دواڕۆژی كوردستان به م هه ڵبژاردنه وه نه به ستراوه و ئه م هه ڵبژاردنه ش كۆتایی مێژووی سیاس���یی نییه له كۆمه ڵگای ئێم���ه دا، ب���ه اڵم ئ���ه م هه ڵبژاردن���ه ده توانێت كۆتایی به ته مه نی ئه م پرۆژه س���ه ره تایه كی بهێنێت و س���وڵتانییه دامه زراندن���ی پ���ڕۆژه ی ب���ۆ ن���وێ كۆمه ڵگایه ك���ی سیاس���یی پل���ورال و له جێگه یدا نیش���تیمانیی دادپه روه ر و ك���ه چه مكی پرۆژه ی���ه ك دابنێ���ت، به پێوه ری بكات هاونیش���تیمانیبوون

راسته قینه بۆ كوردبوونمان.

ئه م هه ڵبژاردنه سه ره تایه كی

گرنگه بۆ گوتنی "نه خێر"ێك

بۆ ئه م فۆرمه له ده سه اڵتدارێتی كه به شێوه یه كی ته عوسوفییانه هه ڵسوكه وت له گه ڵ یاسا و

مافه كانی تاك و گروپه كانی

كۆمه ڵگای ئێمه دا ده كات. واته سیسته مێكی

ده سه اڵتدارێتیمان هه یه كه پێویستی

به كام یاسابێت ئه وه ده رده كات و

ڕقیشی له كام یاسابێت ڕێگریی

له تێپه ڕاندنی ده كات

له کۆمەڵگای کوردیدا کۆمەڵێک

ناو و کەس و خێزانی سیاسیی دیارکراو دەیەها

ساڵە جڵەوی دەسەاڵتی

سیاسی و ئابوری و سەربازیان

لەدەستدایە و بەشێکی زۆری گەندەڵبوونی سیستمەکەش

پەیوەندی بەدرێژی ماوەی حوکمڕانی ئەم هێزانەوە هەیە

لەهه ر شوێنێکی دونیادا، تەنانەت

لە کۆمەڵگا دیموکراسیەکانیشدا،

چەندە گروپ و هێز و کەسە

دەسەاڵتدارەکان ماوەی درێژ لەسەر دەسەاڵت مانەوە،

چەندە ماوەی حوکمڕانییەکەیان

درێژببێتەوە، ئەوەندە زیاتر

گەندەڵتر و بێباکتر و نابەرپرسیارتر دەبن

ئه و گوتاره سیاسییه ی كه

بانگه شه ی ئه وه ده كات گوایه

ئێمه له ئێستادا له "قۆناغی

گواستنه وه "داین گوتارێكی

چه واشه كه ره ، چونكی وه همی

ئه وه مان بۆ دروستده كات كه ده توانین له ناو ئه م سیسته مه

سیاسییه دا، كه به ڕای ئێمه سوڕی

سیاسیی خۆی ته واوكردووه و بووه

به سیسته مێكی سوڵتانیی،

ریفۆرمی سیاسیی و ئیداریی

پیاده بكرێت و حوكمڕانێتییه كی باش دروستبكرێت

ئاراس فه تاحمه ریوان وریا قانع

رێبین هه ردی

خۆشبەختی بەبێ هاوکاری یارمەتی ئەوانی دی، مومکین نیە"رامین جهانبگلو"

م����رۆڤ بونەوەرێک����ە ناتوانێ����ت بەب����ێ حەکایەتێک بژی. هەرکەس����ەو پێویس����تی لەپیناوی����دا ک����ە هەی����ە بەچیرۆکێ����ک تێئەکۆش����ێت و ئ����ەژی و مانای����ەک بەژیانی ئەبەخش����ێت. م����رۆڤ تاک����ە بونەوەرێکە کە پێویس����تی بەمانایەک هەی����ە لەژیاندا. مانایەک کە ئاراس����تە نەک ه����ەر بەژیانی، بەڵک����و بەرەفتارو کردارەکانیش����ی ئەدات. مرۆڤ بونەوەرێکی مەبەس����تدارە. لەهەمو ش����تێکدا کە ئەیڵێت، یان ئەنجامی ئەدات یان تەنانەت ئەیبیس����تێت. مەبەس����تێکی هەیە یان بەدوای مەبەس����تێکدا ئەگەڕێت، بەبێ بونی ئەم مەبەس����تە مرۆڤ لەتوانایدا نیە ن����ە کار ب����کات نە گ����وێ بگرێت و نە قس����ە بکات. مرۆڤ ئەو شتانە ئەبیستێت و ئەڵێت کە گرنگییان پێئ����ەدات، گرنگییان لەمەبەس����تەکانیەوە لەبەرئەوەی پێئەدات نزیکن. ئەم چیرۆک و مەبەس����تانە ئەوەندە ب����ۆ مرۆڤ گرنگن ک����ە ئامادەیە لەپێناویدا چەندان سەختی و ئازار بچێژێت و لەپێناویدا هەموو ش����تێک بکات. ب����ەاڵم چیرۆکەکان هەرگی����ز تەواونابن.. مرۆڤ هەر ئەوەندەی بەمەبەستێکی گەیش����ت، دەیان مەبەست و ئامان����ج و چیرۆکی تازە بۆ خۆی دروس����ت ئەکات. پاس����کال راستی گوتبوو "ئارەزووە بچوکەکان����ی مرۆڤ گەر بێنە دی، تەنها بۆ ماوەیەکی کەم تەحەمول ئەکرێن". خۆشیی گەیش����تن بەمەبەس����ت هەمیش����ە کاتیەو راگوزەر، دروس����تکردنی چیرۆک و ئامانجی تازە ئەزەلی و هەمیش����ەیی. گابریل گارسیا لەوەسیەتنامەکەیدا کاتێک گوتبوو راستی وتبوی ئەو کەس����انە هەڵ����ەن کە وا ئەزانن خۆش����بەختی لەگەیش����تن بەلوتکەدای����ەو تێناگەن خۆش����بەختی نەک لەلوتکە بەڵکو لەو رێگەدایە کە بەرەو لوتکە ئەیگرینە بەر. خۆشبەختی مرۆڤ لەرێگەی تێکۆشاندایە، نەک لەبەدەستهێنانی ئامانجی تێکۆشاندا. ئەو کاتەی ئامانجەکان دێنە دی، تەنها بۆ ماوەیەک خۆشی بەمرۆڤ ئەبەخشن و دواتر ئەبنە بەش����ێک لەرۆتین����ی ژیان کە توانای لەزەت بەخشینیان روو لەکزی ئەکات. بەاڵم م����رۆڤ بونەوەرێکە ب����ەردەوام حەکایەتی تازەو مەبەس����تی ت����ازەو چاوەڕوانی تازە

لەژیان دروست ئەکات. ژیان بەبێ حەکایەتێ����ک مەحاڵە. بەاڵم رەنگ����ە وەک چ����ۆن خۆش����بەختی مرۆڤ لەپێن����اوی حەکایەتدای����ە، ئ����اواش رەنگە کارەس����اتی ژیان ل����ەم حەکایەتەوه بێت. چونک����ە بەدبەختی م����رۆڤ لەوەدایە وەک چ����ۆن حەکایەتێک����ی بۆ ژیان پێویس����تە، ه����ەرواش رەنگە هەم����ان حەکایەت ببێتە ه����ۆی مردنی. خەڵکانێک����ی زۆر لەپێناوی ئەو حەکایەتەدا ئامادەن نەک بمرن، بەڵکو ئامادەن ئ����ازار بدەن، ئەش����کەنجە بدەن و تەنانەت بکوژن. پارادۆکسی گەورەی ژیانی مرۆڤیش ئەمەیە بۆ خۆشبەختی پێویستی بەحەکایەتە، بەاڵم رەنگە هەمان حەکایەت ببێت����ە هۆی ئەوەی ژیانی ببێتە جەهەنەم. س����ەردەمێک س����ارتەر وتب����وی جەهەنەم ئەوی ترە. ئ����ەوی تر کە حەکایەتیکی ترو وێنەیەکی ترو مەبەس����تێکی تری بۆ ژیان هەیە کە ناکۆکە بەخەون و جیهانبینی ئێمە. بەرکەوتن بەوی تر، بەرکەوتنە بەو شتانەی کە ئەش����ێت نەک ناکۆکبن بەئامانجەکانی ئێم����ە، بەڵک����و هەندێکج����ار وەک رێگرێک لەبەردەمماندا دەرئەکەون. بەاڵم گەر ئەوی دی جەهەن����ەم بێ����ت، ئ����ەوە رێگەیەک بۆ نزیکبونەوە لەبەهەشت نیە لەرێگەی ئەوی دیەوە نەبێت. ئەوی دی هەمیش����ە هەیە.. لەوێدا وەستاوەو ئەژی. لەبەردەمماندایەو هەرگی����ز ناتوانین نادی����دەی بگرین. ئەوی دی هەمیش����ە هەیە. ئ����ەوی دی ناکۆتایەو

ئەزەلیەو بۆ هەمیشە هەیە. ئێمە هەمیش����ەو ب����ەردەوام بەئەوی دی گەمارۆ دراوی����ن. لەگەڵیاندا ئەژین، بەریان ئەکەوی����ن و هەرگی����ز رزگاربونم����ان لێ����ی نیە. راس����تترە بڵێین ژی����ان هیچ نیە جگە لەگەڵبون لەوانی دیدا. لێرەوە هەر چیرۆک و حەکایەتێ����ک، هەر مەبەس����ت و ئامانجێک بیەوێت بەسەر ئەوی دیدا بازبدات و نادیدەی بگرێت، تەنها جەهەنەم بۆ خۆی و ئەوی دی دروس����ت ئەکات. گەر مرۆڤ بێ حەکایەت ن����اژی، ئەوا بێ ئەوی دی����ش ناژی.. ئەوی دی لەگەڵمان����ەو هەر حەکایەتێکیش ئەوی دی لەبەرچ����او نەگرێت، ن����ەک نابێتە هۆی خۆشبەختی ئینس����ان، بەڵکو ئەبێتە هۆی

ئەوەی ژیانی ببێتە جەهەنەم. لێرەوە هەم����وو ئەو چیرۆک و حەکایاتانە جێگەی گومانن ک����ە ئه وە لەبەرچاو ناگرن ئەوی دی هەیەو رێگەیەکیش بۆ بەختەوەری نیە، گەر بەفەرامۆشکردن و سڕینەوەی ئەوی دیدا بڕوات. بەراستیش ئەوە سەیرە بەناوی گەڕان بۆ خۆش����بەختی مرۆڤەوە، دۆخێک

دروس����ت بکرێت کە مرۆڤەکان تیایدا هیچ حس����ابێکیان بۆ نەکرابێت، حەکایەتەکانی م����رۆڤ تا ئ����ەو کاتە بەنرخ����ن کە مژدەی ژیانێکی باش����تریان بۆ م����رۆڤ پێێە، ئەو کات����ەش زۆر بێنرخ����ن ک����ە حەکایەتەکان لەژیانی مرۆڤ����ەکان بەنرختر ئەبن. مرۆڤ ئامانجەکانی پیرۆزە، ب����ەاڵم تا ئەوکاتەی لەخزمەت����ی مرۆڤدایە، ب����ەاڵم هەمان ئەو ئامانجانە نەگریس����ن، گ����ەر لەگیان و رێزی

ئینسانەکان بەنرخترو گەورەتر بژمێرین.راستیەکەی ئەوەیە چی حەکایەتی مرۆڤ هەیە، ئەبێت تا ئەوکاتە وەک حەکایەتێک جێی رێزو ستایش بێت کە لەپێناوی مرۆڤدا بێت، ئەو کاتەش لەچیرۆک و خەونەوه ئەبن

بەکابوس کە مرۆڤ لە پێناویاندا بێت.

رێزگرتن لەوی دی، تەماشانەکردنی وەک دوژم����ن، دورکەوتنەوە لەرق و کینە، ئەمانە ئەو پێش����مەرجانەن کە ئەبێت س����ەردێڕی س����ەرەکی هەم����وو ئ����ەو حه کایەتانە بێت کە مرۆڤ ئەیەوێ����ت لەپێناویاندا بژی. بێ ئ����ەوی دی، بێ رێزگرتن لەب����ون و دەنگ و رای ئەوی دی، هەم����وو حەکایەتێک جگە تر هیچ����ی جەهەن����ەم، لەدروس����تکردنی بەرهەمناهێنێ����ت. ئەم����ە ئەنوس����م و چاوم لەسەر بانگەش����ەی هەڵبژاردنی الیەنه کانی کوردس����تانە کە تیایدا لێرەو لەوێ هەندێک روداوی قێ����زەون و ناش����یرین رویان����دا کە دەاللەت لەس����ڕینەوەو رێزنەگرتنی هەندێک کەس بۆ بەرامبەر ئەکات. روداوگەلێک کە هەموو ش����تەکان ئەڵێن ن����ەک بەرنامە بۆ داڕێ����ژراو، بەڵکو بەرهەم����ی توڕه یی و کارو کاردانەوەی ئەو س����اتەوەختانەیە کە تیایدا

رویاندا. یەکێ����ک لەگرنگرتی����ن وانەکانی ئەخالق ئەوەیە ک����ە هەرگیز رەفتارێک نەکەین، کە حەزناکەین کەس بەرامبەر خۆمان بیکات. هەموان ئەبێت ئەو راستیەمان لەبەرچاوبێت الیه نگ����ری هەموو هێزەکانی کوردس����تان، هاواڵت����ی ئەم واڵته ن و وەک ی����ەک مافیان هەیەو وەک یەکیش ئازادن لەوەی الیەنگری لەکێ ئەکەن. نابێت هەرگیز ژیان لەپێناوی چیرۆکەک����ەی خۆمان����دا، ئەوانی دی وەک جەهەنەم تەماش����ا ب����کات. هەموان ئەبێت ئەوەیان لەبیربێت دواجار هەمومان هاواڵتی یەک واڵتی����ن و قەدەرمان پێکەوە بژین.. چ باش����تر ئەو پێکەوە ژیان����ه پڕبێت لەرێزو خۆشەویستی و دوربێت لەهەموو دوژمنکاری و رق و کینەی����ەک. هەڵب����ژاردن رێگەیەک����ی دۆستانەیە بۆ ئه وەی لەبری ئەوەی بەرق و کینە روبەڕوی یەک بینەوە، برایانە لەسەر سندوقی دەنگدان دەنگی خۆمان بەو هێزە بدەین ک����ە بڕوامان پێیەت����ی. هەڵبژاردن ئەلتەرناتیڤی شەڕو رقە، نەک جێگرەوەی. رێگەیەک����ە بۆ ئ����ەوەی واز لەدوژمانیەتی و کینە بێنی����ن، نەک درێ����ژەی پێبدەین. چ براوەو چ دۆڕاوی ئ����ەم هەڵبژاردنە، براوەو دۆڕاوی کاتی����ن و ئەتوانین لەپاش ٤ س����اڵ جیگۆڕک����ێ بەجێگەکانیان بکەین. لێرەوەو لەم س����اتەوەختانەدا ک����ە هەندێک رۆحی ش����ەرانگێزی لەهەندێکدا زیندوو ئەبێتەوە، لەسەر هەمومانە بیری بخەینەوە کە هەموو ئەم گەمەیە هیچ نی����ە جگە لەکۆبونەوەی ئاشتیانەی هەموو هاواڵتیان لەسەر خوانی ی����ەک واڵت و یەک چارەن����وس و یەک ژیان. بەیەک رس����تە کەس نابێ����ت لەیادی بچێت ئێم����ە هەموو ب����رای یەکی����ن و وەک یەک ماف و بەش����مان لەواڵتدا هەیە. ناچونیەکی ت����ا ئەوکاتە جێگ����ەی رێزو ستایش����ە کە سەرنەکێش����ێت بۆ دژایەت����ی و دوژمنایەتی ئەو کەسانەی بڕوایان بەو سیاسەتە هەیە. م����رۆڤ نرخ����ی زۆر گەورەترە ل����ەو بڕواو ئامانجان����ەی بڕیارە بۆ خۆش����بەختکردنی هاتبن. تا ئەوکاتەش بەنرخن کە بەس����ەر تەرم و جەس����تەی برینداری هیچ مرۆڤێکی

تردا نەڕۆن.

خۆشبەختی لەگەڵ ئەوانی دیدا

ئەو کەسانە هەڵەن کە وا

ئەزانن خۆشبەختی لەگەیشتن

بەلوتکەدایەو تێناگەن خۆشبەختی لەو

رێگەدایە کە بەرەو لوتکە ئەیگرینە بەر

هه ڵبژاردن له نێوان سوڵتانیزمی سیاسیی و قۆنـــــــــــــــــاغی گواستنه وه دا

بیروڕا(395( سێشه ممه 142013/9/17 birura.awene@gmail.com

مژده ، م���ژده ، ئه بیت به حاكم

دالوه ر سۆفی

سه یربێت ناونیشانێكی ڕه نگه بۆ نوس����ینێك، به اڵم ڕاستیه كه وه ك مان����گ دی����اره ، ئام����اژه ی په نجه ك����ه ن����اوێ، په نج����ه ی هه ڵبگره بۆ ئ����ه و ڕۆژه ی تیایدا

ئه بیت به حاكم.

له ماوه ی ته مه نی هه مو تاكێكی كۆمه ڵ����دا، به تۆی خوێنه ری ئه م دو دێڕه ش����ه وه ، عومر باقی بێت چه ن����د جارێك ئه توان����ی حاكم بیت، بۆ نمون����ه )1500( هه زارو پێنچ س����ه دو چه ن����د ڕۆژێكه بۆ هه ڵبژاردنی ڕابوردو ده نگمانداوه ، به اڵم پاش ئه م ماوه یه كه چوار ساڵ زیاتره ، جارێكی تر بازه كه بوینه وه به سه رمانه وه نیشته وه و ئه م تاكێكی هه م����و به حاك����م. كۆمه ڵه ك����ه ته مه نی له س����ه رو هه ژده ساڵه وه بێت ئه و ڕێگه یه ی

پێدراوه ڕۆژێك ببێته حاكم.

نیه ، ئاس����ان دادگاییه ئ����ه م له به رئه وه ی بڕیارێكه س����ه خته ! كه یس����ێكی ئاڵ����ۆز دادوه ر هه ر خۆت����ی، پارێ����زه ر ه����ه ر خۆتی داواكاری گش����تی ه����ه ر خۆتی، ب����ه تاوانلێك����راو تاوانب����ارو كه له پچ����ه ی جه ڕی����وه وه وان له به رده ستتدا ئیتر خۆتو ویژدانت، لێبوردن به ده ست تۆیه ، بڕیار الی ئیعدامیش ئه گه ر حوكمی تۆیه ، ب����ده ی ڕه وایه ، ئه گه ر ئیعدامه كه سه ربازی بێت به گوله بێت ئه بێت خۆت جێبه جێكاربیت، ئه بێ خۆت په نج����ه بنێی����ت به په له پیتكه ی تفه نگه ك����ه دا، جا بۆی����ه هه مان په نجه به كاربێن����ه بۆ ده نگدان، تفه نگه كه فڕێبده ره زبڵخانه كه وه ، باوی نه ما ڕۆژ ڕۆژی قه ڵه م و ڕۆژی ده نگدان����ه ، تكایه ئه م دو س����ێ وردبه ره وه ب����اش ماوه ، ڕۆژه ی له م ه����ه زارو پێنچس����ه د ڕۆژه ی له ته مه نت ڕۆشتوه ، وردو درشتی یادت، بهێن����ه ره وه كه یس����ه كه له یه كجیابكه ره وه ، خراپ چاك و به رژه وه ن����دی ته نه����ا س����ه یری خۆت مه كه . به رژه وه ندی گشتی س����پی ڕه ش و له به رچاوبگ����ره ، په نجه به یه ك له یه كجیابكه ره وه ئه توان����ی حوكمێك بده ی مێژوت دی����اری ب����كات، ده ستنیش����انی ئاین����ده ی خ����ۆت و كۆمه ڵه كه ت

بكه ی.نیه ئاسان قه زاوه ت خه ڵكینه ورد بڕوانن س����ه رنج له ش����ریتی عومری ڕابردوتان بده ن سه رسام مه بن چاك بزانن ئه م پرۆس����ه یه هه روا س����اده نیه ت����ۆ حاكمیت

حاكم..

گه رچی ئێس���تا له كوردس���تاندا ته نها هه ڵبژاردن وه ك پرۆسه یه كی دیموكراتی دیموكراتی دی كایه كان���ی ماوه ته وه و له گرێژنه هێنراونه ته ده ر، شێوێنراوه و به اڵم كێش���ه كه له وه دایه هه ڵبژاردنیش له به رده م له ش���ێوه كان به ش���ێوه یه ك هه ڕه ش���ه ی كۆمه ڵێك هێزو ده سه اڵتی بیرته س���ك و هزر چه قبه ستودا خه ریكه به هه م���ان ده رددا ده برێت، پرۆس���ه ی كوردس���تان ئه مجاره ی هه ڵبژاردن���ی به جی���ا له هه ڵبژاردنه كانی دی هه ندێك لیستی تازه و كه سایه تی تازه ی هێنایه گه رموگوڕییه ك و ك���ه گۆڕه پانه كه وه . به پرۆسه كه و به خشیوه ره نگاڵه ییه كی زۆربه یان ئومێدێكی گه وره یان هه یه كه بتوانن كورسی په رله مان به ده ستبهێنن، له گه ڵ ئه وه ی ئه م لیسته تازانه كێشه ی

گه وره ی م���ادی و مه عنه وی و ئیعالمی و الیه نگیرو نه بونی شوێن )وه ك مه ڵبه ندو لق( ب���ۆ خۆنمایش���كردن و ئه نجامدانی چاالك���ی وه ك حیزب���ه گه وره كانی���ان ئ���ه م قۆرت و نییه ، س���ه ره ڕای هه مو ته گه رانه كۆمه ڵێك كێش���ه ی الوه كیان بۆ دروس���تكراوه كه هاونیشتمانیانیان

راراكردوه و شكیان خستونه ته دڵ.تۆمه تانه ل���ه و هه ندێك هه وڵده ده م بخه م���ه به رده م خوێن���ه ران بۆ ئه وه ی ئه و یارییه بێمانایه ی هه ندێك لیس���ت

ده یكه ن ئاشكرابن.

1- تۆمه تی ئه وه ده ده نه پاڵ لیس���ته تازه كان كه گوایه س���ه ر به ده سه اڵتن و كار ب���ۆ ئ���ه وان ده ك���ه ن و له الی���ه ن ده س���ه اڵته وه ك���ڕراون به تایبه تی كار بۆ )یه كێتی و پارتی( ده كه ن، گه رچی ئه م تۆمه ت���ه زۆر الوازه به تایبه تی بۆ هه ندێك له و لیسته تازانه كه زۆر له وه

گه وره ترن بكڕدرێن.

پڕوپاگه نده یه ی ئه و باڵوكردنه وه ی -2ك���ه ده نگ���ی ئ���ه م لیس���ته تازان���ه به پرۆس���ه كه خزمه ت به فیڕۆده چێت و ناكات و ئه م ده نگان���ه بچێت بۆ ئه وان باش���تره ، له راستیدا ئه م پڕوپاگه نده یه چونك���ه دوره ، له راس���تییه وه زۆر

ئاش���كرایه وه ك ئه مجاره هه ڵبژاردنی نیمچه كراوه یه و ده نگده ر له هه ر شوێنێك به لیسته كه و ده نگبدات ده توانێت بێت هه مو ده نگه كان كۆده كرێته وه و ده نگی ش���وێنێك له هه ر كاندی���ده كان هه مو بێ���ت ده توانن ببن به یه ك و كورس���ی به ده ستبهێنن، ئه گه ر یه كێك له م لیسته تازانه ژماره ی ده نگی���ان نزیكببێته وه وات���ه نه گات���ه ژماره ی كورس���ییه ك، ده نگه كانی���ان ناچێ���ت بۆ لیس���تێكی گ���ه وره به ڵكو له لیس���ته گه وره كانه وه ده نگیان بۆ دێت تا ژماره كه یان ده بێت

به ده نگی پێویست بۆ كورسییه ك.

3- ش���ێواندنی ناوبانگ���ی كاندیده كان به پیالنێكی داڕێژراو، وه ك باڵوكردنه وه ی ئه وه ی كه گوایه هه ندێك له كاندیده كان ئه ندام���ی فاڵن���ه حی���زب و الیه ن���ن و جیابونه ته وه ، یان ئه وه ی ئه م كاندیده له ژێ���ره وه كار ب���ۆ حیزب���ه كۆنه كه ی ده كات، كار گه یشتۆته ئه وه ی تۆمه تی جاسوس���ی ئیقلیمیش ده درێته پاڵیان وه ك كارك���ردن به ئیع���ازی توركی���او

ئێران.

٤- ده ركردن���ی چه ن���د وتارخوێنێ���ك خۆی���ان له به رئ���ه وه ی له وت���اردان كاندیدكردوه له س���ه ر یه كێك له لیسته

محه مه دو مامۆس���تا وه ك ت���ازه كان، دكتۆر عه بدولفه تاح له لیستی چاكسازی و

گه شه .

5- نه بونی كه ناڵێكی سه ربه خۆ وایكردوه كه ئه م لیس���ته تازانه نه توانن ریكالم بۆ خۆیان بكه ن به شێوه یه كی به رچاو، گرانی كه ناڵه سه ربه خۆكانیش خاڵێكی

تره بۆ كپبونی ده نگ و ره نگیان.

٦- ناونانی ئه م لیستانه به لیستی بچوك خاڵێكی ت���ره ب���ۆ بچوككردنه وه یان و له الی���ه ن ته ماش���اكردنیان ب���ه الواز هاونیشتمانیانه وه ، له كاتێكدا هه مو ئه و )لیسته له گۆڕه پانه كه دان لیس���تانه ی گ���ه وره كان( س���ه ره تا ئه وانیش بچوك

بون.

له پرۆسه ی كشانه وه پڕوپاگه نده ی �7هه ڵب���ژاردن، ك���ه گوایه فاڵن لیس���ت كشاوه ته وه له پرۆسه كه ، دیاره ئه مه ش چونك���ه له راس���تییه وه ، دوره زۆر هه ریه كه له و لیس���تانه بڕی 50 ملیۆن دیناری وه ك بارمت���ه داناوه و به نیازی به ش���داریكردن له په رله م���ان هاتونه ته گۆڕه پانه كه وه ، ئ���ه وه ی ئێمه ئاگامان لێبێت هیچ لیستێك نیازی كشانه وه ی

نیه .

سوهه یب جه میل

به درێژایی چوار ساڵی رابردو هه رسێ الیه ن���ی " یه كگرتو، گۆڕان، كۆمه ڵ" ئۆپۆزیس���یۆنبونی خۆیان راگه یاندو، به خیتابێك���ی تون���دو ره خنه گران���ه له میانی راگه یاندنه كانیان سه نگه ریان له كابینه ی حه وته می حكومه تی هه رێم گرت و، دنیایه ك له گله یی و گازنده یان به ڕوی س���ه رۆكی حكومه ت و هه ردو الیه نی ده س���ه اڵت هه ڵڕشت و شتێك نه ما له ڕوپه ڕه ی وێبس���ایت و گۆڤارو رۆژنامه كانیان بیخه نه رو.. هه رس���ێ الیه نی ئۆپۆزیس���یۆن دروشمی نا بۆ فه رمییان خیتابی كرده گه نده ڵییان و ئه وه نده به ته شه ننوجییه وه دابه زین هیچ شتێك نه ما تیشكی بخه نه سه ر، له داموده زگاكان���ی ده س���توه ردان حكوم���ه ت و به هه ده ردانی س���امانی سروشتی هه رێم و حه سانه ی به رپرسان و به فیڕۆدان���ی داه���ات و خێروبێری هه رێ���م و گه ش���ته به رده وامه كان���ی كابینه ی���ه و، ئ���ه م وه زیره كان���ی حه په لوشكردنی بودجه یه كی زه به الح

ب���ۆ ئیفادو راب���واردن و هتد.. به اڵم ئ���ه وه ی جێ���ی س���ه رنج و تێڕامانه واده ی نزیكبون���ه وه ی له ده م���ی هه ڵبژاردنه كانی په رله مانی كوردستان و ئه نجومه ن���ی پارێزگاكان هه رس���ێ الیه ن���ی ناوبراو به ره ب���ه ره له خیتابه ج���ۆره پوكان���ه وه و تونده كانی���ان ش���لگیرییه ك هاته كایه وه ! ئه گه رچی بزوتنه وه ی گ���ۆڕان جۆره خیتابێكی ره خنه گرانه په ی���ڕه و ده كات ئه ویش له ئێستادا خۆی له قه ره ی ره خنه كان الده دات و، جۆره نه رمییه ك په یڕه و ده كات كه الیه نی ده س���ه اڵت بریندار ن���ه كات.. كۆتا لێدوان���ی رێكخه ری جۆرێ���ك بزوتنه وه ك���ه گش���تی له ماڵئاواییكردنی له ئۆپۆزیس���یۆنه وه هه ردو به هه مانش���ێوه پێوه دی���اره ، الیه نه ئیسالمییه كه ش خه ریكه خۆیان له ق���ه ره ی ئه و بابه تان���ه به دوربگرن كه به هۆی���ه وه س���ه رانی یه كێتی و پارت���ی ناڕه ح���ه ت ده بن، س���ه رانی هه رس���ێ الیه نی ئۆپۆزیس���یۆن باس له پێكهاته ی حكومه تی ئاینده ده كه ن و، به تاسه وه ته مه ننای به شداریكردن

له حكومه تێك���ی ئینتیقالی ده كه ن و چاویان بڕیوه ته پۆس���ت و كورس���ی ك���ه بێگوم���ان دوچ���اری قه یران���ی دارایی بونه ت���ه وه ، كه ئه گه ر توانای

ماددیان ك���ه م بێ���ت له هه مان ده م نییه ! ئۆپۆزیس���یۆنبونیان توان���ای عێراق به گشتی و هه رێمی كوردستان به تایبه تی له ژێر بڕیارو راسپارده كانی كۆم���اری ئێران���ه وه كاروباره كان���ی ده بات به ڕێوه ، ئه م هه رێمه ی ئێمه ش شه تره نجێكه به ده ست ئه و واڵته وه و، دانه دانه ی ش���ه تره نجه كان به ده ستی "قاسم سلێمانی" یه و "كش و مات" یان پێده كات! دیاره " قاس���م سلێمانی" ئێرانی مانگانه و سه رۆكی پاسدارانی چه ندین جار له گه ڵ سه رانی ده سه اڵت كۆبۆته وه و، نه خشه و پالنی چوارساڵی داهاتوی بۆ داڕشتون تاوه كو به هه مو ئۆپۆزیسیۆن به به شداری الیه كه وه و، حكومه تێك���ی ئینتیقالی پێكبهێنن.. ناوبراو ده زانین الیه كیش���مان هه مو ب���ۆ خه می ئه م هه رێم���ه ی ئێمه ئه م كارانه ناكات، به ڵك���و بۆ خه می برا شیعه كانی ناوه ڕاس���ت و باشور ئه م ده ستپێش���خه رییانه ده كات چونك���ه ئه گه ر ره وش���ی ئێره ناهه مواربێت و درزی تێبكه وێت ئه وا كارده كاته سه ر ره وشی ناوه ڕاس���ت و باشورو ره نگه

حكومه ته ك���ه ی مالیكی���ش دوچاری شكست ببێته وه ! له كۆتاییدا هه رسێ ئۆپۆزیسیۆن خۆیان دوچاری الیه نی ناماق���وڵ ن���اكاراو، سیاس���ه تێكی له چوارس���اڵی ئه وه ی ده كه ن���ه وه و، راب���ردو خه باتی���ان بۆ ك���ردو بۆی تێكۆشان هه موی كه فوكوڵ و قسه ی س���ه رزاره كیی ب���ون و، ش���تێكیان كۆمه ڵگا كه تاكی به ده س���ته وه نه دا ش���انازی پێوه ب���كات، چونكه ئه وان ب���ه رده وام س���ه ركۆنه ی حكومه تیان گش���ت گه نده ڵی ب���ه وه ی ده ك���رد جومگه كان���ی حكومه تی گرتۆته وه .. ئ���ه ی بۆچ���ی ئه مج���اره له په یمانی خۆی���ان په ش���یمانده بنه وه و، ب���اس ن���وێ حكومه تێك���ی له پێكهات���ه ی ده ك���ه ن؟! دڵنی���ام هه رس���ێ الیه ن خۆیان له ئۆپۆزیس���یۆنبون داده ماڵن و به وپه ڕی حه ماس���ه ته وه به شداری ده كه ن ئینتیقال���ی له حكومه تێك���ی هی���چ ئۆپۆزیس���یۆنبون چونك���ه مه نفه عه تێكی پێنه به خش���ین و بگره

په شیمانیش بون له وه ی كردیان! كه واته : بای بای ئۆپۆزیسیۆن!

توانا ته ها

ئه گه ر كه س���ێك ی���ا الیه نێك هه ڵگری بیروباوه ڕێك���ی ئینس���انی بێ���ت، هیچ س���ڕینه وه و یه كت���ر ب���ۆ هان���ا كات ش���ه ڕكردن نابات، ئه گه ر واڵتێك هه مو ته نه���ا هه ڵبژاردن دیموكراس���ییه كه ی بێت، له و واڵته دیموكراتییه تم پێ شك نایه ت، تا داڵده ی یه كسانخوازو فیكری رۆش���ن بدات، دوای ئ���ه وه ی له واڵتی خۆمان بانگه شه ی هه ڵبژاردن دیاریكرا، هه ندێك پێش���تریش نه ریتێك وه ك���و الیه ن هه وڵی ناش���یرینكردنی یه كتریان داو بۆ سڕینه وه ی یه كتر تێكۆشاون، كه زۆر جار كار گه یشتۆته سوكایه تیكردن

به مرۆڤ.ئێس���تاش جارێك���ی ت���ر، كوردانی باش���ور له رێگه ی ده نگدانه وه روبه ڕوی ئه ویش ده بنه وه ، مه زن پڕۆس���ه یه كی هه ڵبژارادن���ی ئه و الیه نه یه كه به خۆیان متمانه ی���ان پێیانه ، گرنگه هۆش���یاری ئه وه مان هه بێت، كه باشوری كوردستان هه رگیز به قه د ئێس���تا جێگه ی بایه خ و

رێزی واڵتانی جیهان نه بوه ، له به رئه وه پێویس���ته له س���ه ر حیزب و الیه نه كان رێگه ی ئه وه نه ده ن الیه نگرانیان جنێو به وه ی دیكه بده ن و پۆس���ته رو وێنه ی بانگه شه ی یه كتر بسڕنه وه ، چونكه به م جۆره ره فتارانه ته نها الیه نه كه ی خۆیان ناش���یرین ده كه ن و وا نیشانی خه ڵك و ش���ه قام ده ده ن كه به شێوه یه كی خراپ په روه رده كراون، حیزبه كانیانه له الیه ن ئه و حیزبه ی كه هه مو بانگه ش���ه ی بۆ رۆحی پته وكردنی قبوڵك���ردن و یه كتر دیموكراس���ی به ره و خۆشه ویس���تیی و رۆش���تنه ، به یه ك ره فتاری ناشایسته ی هه م���وی حیزب���ه ئ���ه و ئه ندامێك���ی ته واوی واباشتره بۆیه به تاڵده بێته وه ، الیه نه كان ئه ندام و الیه نگیرانیان له سه ر ئه وه رابێنن خۆیان له هه ر جۆره كارێكی ناشارستانی و نه شیاوو دور له بنه ماكانی له به ر كه س دوربگرن، یه كترقبوڵكردن

نا ته نها له به ر خۆیان. چه ند رۆژێكه بانگه شه ی هه ڵبژاردن بۆ په رله مانی كوردستان ده ستیپێكردوه ، چه ن���ده جوان ب���و الیه نگرانی حیزب و

الیه نه كان به یه كده نگ و ره نگ و یه كزمان، ئه كردو الیه نه كانیان بۆ بانگه ش���ه یان له پۆس���ته ری "ترافیك"زیاتر له ی���ه ك س���ه رتاپای ئه بینی ، الی���ه ن ده ی���ان ش���ارو ش���وێنه كان به ره نگ و پۆسته ر رازاونه ت���ه وه ، هه موی���ان له ژێ���ر ئااڵی كوردستان بانگه شه بۆ خۆیان ده كه ن، كه چ���ی به چاوی خۆم چه ند كه س���ێكم بینی پۆس���ته ره كانی خۆی���ان لێده داو ئه وان���ی دیكه یان ب���ه ده م جنێودانه وه لێده كردن���ه وه ، ئ���ه وه پێمانده ڵێت ئه و كه س���انه كه ئه و جۆره ره فتاره ده كه ن خ���اوه ن هزرێكی ته واو نه خۆش���ن، كه زۆرب���ه ی ج���ار گۆڕینی دی���دگای ئه م ده نگدانه وه هه ڵبژاردن و له رێگه ی تاكه كارێكی ئه س���ته م بێت، به شداریكردنی سیاس���ی هاواڵتییان له ژیانی سیاسیدا، ته نیا به ند نییه به بونی شێوازو گرنتییه ده ستوری و یاس���اییه كان و بونی الیه نی سیاسی و مه ده نییه كان وه كو هه ڵبژاردن، په رله مان، پارت و رێكخراو، هه ستكردن ده كرێ���ت ك���ه به به رپرس���یاریه تی هۆش���یاری سیاس���ی الی هاواڵتیی���ان

یه كترقبوڵكردن و به گرنگی س���ه باره ت به شداریكردنی سیاسی و رۆڵیان له ژیانی

سیاسیدا بخوڵقێت. ل���ه م چوارشێوه یه ش���دا هه ری���ه ك له خێ���زان و پ���ه روه رده و هۆكاره كان���ی راگه یان���دن و هه ڵمه ته كانی هه ڵبژاردن و ك���ۆڕو كۆبون���ه وه ی گش���تی ، رۆڵێكی له باڵوكردن���ه وه ی كاریگ���ه ر ئێج���گار هۆش���یاری سیاس���ی و په روه رده كردنی كولتورییه كاندا به پاڵن���ه ره سیاس���ی ده بینن. به شداریكردنی هه مو چاالكییه له رێگه یان���ه وه ك���ه سیاس���ییه كان هاواڵتیی���ان فه رمانڕه واو نوێنه ره كانیان پاڵن���ه ره كاریگ���ه ری هه ڵده بژێ���رن، كولتورییه كانی به شداریكردنی سیاسی ، به نده به كاریگه ری چه ندین شوێن، الیه نه سیاس���ییه كان له به رژه وه ن���دی خۆیان عه شیریه تگه ریان ناوچه گه ری و نه ریتی زیندوكرده وه ، بۆیه ده بینین كه س���ێتی كارا زیاتر له كه س���ێتی ناكارا پێشوازی له پاڵن���ه ره كولتوریه كان ده كات. ئه مه ئه وپه ڕی ناشیرینه كه سێك خۆی به الوه هۆشیاربێت و له به رژه وه ندی خۆی چه ند

گه نجێك ناچار بكات كاری ناشارستانی ئه نجامبدات.

ئێمه ئه و نه وه تازه یه پێویس���تیمان له وه ی به وه یه كۆمه ڵگه یه ك���ی جیاواز ئێس���تا له گۆڕه پانه كه هه یه دروس���ت بكه ی���ن، كۆمه ڵگه ی���ه ك ئاوازێكی نوێ به گ���وێ هه ڵبژاردندا ب���دات. ئاوازێكی هاوچه رخ كه وه اڵمی خواستی سه رده م بداته وه و چاو له داهاتو ببڕێت، با رێگه نه ده ین كه سانی كۆنه پارێز ئه م پڕۆسه جوانه ناش���یرین بكه ن، چونكه ئه وه ی نه ك له دۆڕاندنیه تی ئ���ه دات په الم���ار سه ركه وتن، هێرش و په الماردان نیشانه ی ترسنۆكیه زاده ی هۆشیاری نییه ، حه قه به توندی دژی ئه وه بوه ستینه وه كه هیچ ك���ه س و الیه نێك بۆی نه بێت، په الماری ئه وه ی تربدات و یه كتر ناشیرین بكه ن و یه كت���ر بس���ڕنه وه ، چونك���ه هه مومان به یه كه وه جوانین و به یه ك ده نگ و ره نگ ده بێت كۆمه ڵگه یه كی جوان و ته ندروست بێنینه كایه وه و رێگ���ه به یه كتر بده ین س���ندوقی ده نگدان قه باره ی الیه نه كان

یه كالبكاته وه .

قه یران و قۆرتی به رده م لیسته تازه كان

ب������ای ب������ای ئۆپۆزیسیۆن!

ئ�ه وه ی پ�ه المار ئ�ه دات ل�ه دۆڕاندنیه تی ن�ه ك سه رك�ه وتن

باڵوكردنه وه ی ئه و پڕوپاگه نده یه ی كه ده نگی ئه م لیسته

تازانه به فیڕۆده چێت و خزمه ت به پرۆسه كه ناكات و ئه م ده نگانه

بچێت بۆ ئه وان باشتره ، له راستیدا ئه م پڕوپاگه نده یه زۆر له راستییه وه

دوره

ئه وه ی له چوارساڵی رابردودا ئۆپۆزیسیۆن

خه باتیان بۆ كردو بۆی تێكۆشان

هه موی كه فوكوڵ و قسه ی سه رزاره كیی

بون

به چاوی خۆم چه ند

كه سێكم بینی پۆسته ره كانی خۆیان لێده داو ئه وانی دیكه یان

به ده م جنێودانه وه لێده كردنه وه

سیروان ئه نوه ر

15 (395( سێشه ممه 2013/9/17 tandrostyawene@gmail.comتەندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

تەڵەی بیمەی تەندروستی

زۆرب���ەی کاندیدەکان���ی ئ���ەم وەرزەی دەدەن زیات���ر گرنگیەک���ی هەڵب���ژاردن کێشەکانی. تەندروس���تی و بەسیس���تمی تەندروستی، سیس���تمی نەخۆش���یەکانی لەنەبونی داهات و دەستێوەردانی حیزبیی و پ���رۆژەکان و تەواونەکردن���ی بازرگان���ی و گەندەڵی و کوێرکردن���ی هاواڵتیان و مردنی بەکەرەس���تەیەک ب���ون نەخۆش..هت���د ب���ۆ بانگەش���ەی هەڵب���ژاردن. لەپاڵ ئەم گرنگیپێدانە، هەژارییەکی کوشندە هەیە لەو بەرنامەو پالنانەی کە کاندیدەکان و قەوارە سیاسیەکانیان هەیانە بۆ سیستمەکە. ئەم هەژاریە وایکردوە کە هەندێک دەستەواژەی دیاریکراو بەکاربهێنرێت بۆ پڕکردنەوەی ئەو بەرنامەو لەوردەکارییەکانی نوقستانیانەی پ���الن و س���تراتیژی کاندیدو لیس���تەکاندا هەی���ە. یەکێک ل���ەو دەس���تەواژانەی کە بەچڕی دەبینرێ���ت و دەگوترێتەوە، بیمەی

تەندروستیە. ق���ەوارە سیاس���یەکان و کاندیدەکانیان، لەمس���ەری چەپەوە بۆ ئەوپەڕی ڕاس���ت، لەئیسالمیەوە بۆ عیلمانی، لەلیبراڵەوە بۆ بۆ سونەتیەکانەوە لەهێزە کۆنزەرڤاتیڤ، هێزە کراوەکان، زۆربەیان یەک وشە دوبارە دەکەنەوە کە بیمەیە. کەس���ێک زانیاری و لەسیاس���ەت و فراوان���ی باگراوەندێک���ی سیستمی تەندروستی نەبێت، وا تێدەگات کە بیم���ەی تەندروس���تی دەرمانی هەمو دەردەکانی سیستمەکەیەو هەر کە بیمەمان هێنایەکایەوە ئیتر هەمو کێشەکان کۆتاییان

پێدێت.ئ���ەوەی زۆربەی ئەو کاندیدو لیس���تانە بیریانچوەت���ەوە، ئەوەی���ە کە لەڕاس���تیدا ئێمە لەکوردس���تاندا سیس���تمێکمان هەیە بۆ بیمەی تەندروس���تی. کێشەکە نەبونی بیمەی تەندروس���تی نیە، بەڵکو کێشەکە س���ەقەتی ئەو سیس���تمەیەو ش���ێواندن و دەستکاریکردن و بەکارهێنانێتی بۆ قازانجی تایبەت. دەتوانی���ن بەدڵنیایەوە بڵیین کە لەکوردس���تاندا بیمەی تەندروستی هەیە. لەبنەڕەتدا، سیستمەکەی ئێمە سیستمێکی گش���تییەو لەسەرەتای دامەزراندنیەوە وای بۆ پالندانرابو کە حکومەت و کەرتی گشتی گەرەنت���ی تەندروس���تی هاواڵتیان بکەن و حکومەت، لەکاتی پێداویس���تیدا، لەقاسەو داهاتی خ���ۆی خەرجیی بۆ تەندروس���تی ب���ۆ هاواڵتیان دابینب���کات. بەجۆرێک کە هاواڵتی���ان ئەگەرهات���و نەخۆش���کەوتن، پێویس���تییان بەوە نەبێت ک���ە لەگیرفانی خۆی���ان خەرجیی لەتەندروس���تیدا بکەن. پاش���ماوەی ئ���ەو سیس���تمە لەبەش���ێک تەندروس���تیەکاندا بنکە لەنەخۆش���خانەو دەبینرێت، کە یا پارە لەهاواڵتیان وەرناگرن یاخ���ود پارەیەکی کەمی���ان لێوەردەگرن لەبەرامب���ەر ئ���ەو خزمەتەی ک���ە ڕەنگە لەبازاڕدا خەرجییەکی زیاتری پێویستبێت. دەبێ���ت ئ���ەوە بگوترێت، کە ئەو بەش���ە لەناوچون دەچێت و لەسیس���تمەکە بەرەو دەس���تی تەماح و قازانج���ی ئابوری لەڕێی کۆمەڵێ���ک )بدعە(ی وەکو >سیس���تمی نیمچە تایبەت<ەوە خەریکە بنبڕدەکرێت. چڵێسیی و تەماحی بەرپرسەکانی سیستمی تەندروس���تیی وایکردوە ک���ە چاویان بەو داهات���ە کەم���ە هەڵنەیەت ک���ە حکومەت هاواڵتیان���ی خەرجدەکات و بۆ بێبەرامبەر ب���ون هاونیش���تیمانیان لەئەنجام���دا بەسەرچاوەی سەرەکی داهاتی تەندروستی

لەباتی حکومەت خۆی. هەمان ئ���ەو بەرپرس و دەس���ەاڵتدارانە لەڕێ���ی باڵوکردنەوەی بیرۆک���ەی بیمەوە، مەبەستیان لەیەک جۆری ئەو بیمەیەیە کە ئەویش هێنانی کۆمپانیای کەرتی تایبەتە بۆ فەراهەمکردنی ئەو کااڵیە. لەمەشدا بەیک ب���ەرد دو چۆلەکە دەک���وژن. بەدیوێکیدا، حکومەت لەئەرک���ی دابینکردنی داهات بۆ خزمەتی تەندروستی ڕزگاردەکەن و هاواڵتی و سەرچاوەی وەکو دەچەس���پێنن نەخۆش س���ەرەکی داهات، بەمەش بوارێکی زۆرتر دروس���تدەکەن بۆ تااڵنبردنی داهاتەکە بۆ خۆیان و بزنسەکانیان. بەدیوەکەی تریشدا، چانس���ێكی گەورەت���ری دەوڵەمەندبون بۆ ئیمزاکردنی لەڕێی دروس���تدەکەن خۆیان گرێبەست لەگەڵ ئەو کۆمپانیاو بزنسانەی ب���واری بیمە ک���ە خۆیان ش���ەریکایەتیان دەبێ���ت لەگەڵیاندا )وەکو چ���ۆن لەگەڵ کەرەس���تەی دەرم���ان و کۆمپانیاکان���ی پزیش���کی و دروس���تکردنی نەخۆشخانە...

هتد کردویانە(. بەکورت���ی، بیرۆکەی بیم���ە تەڵەیەکی پارتە تەندروستی و بەرپرسانی کوشندەی سیاسیەکانیانە بۆ دۆشینی هەرچی زیاتری سیستمی تەندروستی و لەڕێی ئەوەیشەوەو تااڵنکردن و بەتاڵکردنی گیرفانی هاواڵتیان بۆ مەبەست و قازانجی تایبەتی خۆیان. ئەو کاندیدەی نەکەوێتە ئەو تەڵەیەوە، ده نگی

من بۆ خۆی مسۆگەر دەکات.

ئاماده کردنی: د.دلێر ڕەئوف هەڵەدنی

کاتێک کەسێک نەخۆش دەکەوێت و سەردانی نەخۆشخانە دەکات و هەندێ

کات لەنەخۆشخانە دەمێنێتەوە بۆماوەی چەند ڕۆژێک یان زیاتر وەک چۆن پێویستە نەخۆس ڕێز لەپزیشک و

کارمەندانی تەندروستی بگرێت، هەروەها نەخۆش مافی خۆیەتی کە

ڕێزی لێبگیرێت و هاوکاری تەواو بکرێت تا چاکدەبێتەوە.

1. نەخۆش مافی هەیە سەرجەم ئەو خزمەتگوزاریە پزیش����کیانەی بۆ بکرێت

بەپێی بارودۆخی نەخۆشەکە.2. نەخ����ۆش مافی خۆیەت����ی ڕێزی لێبگیرێ����ت بەبێ جی����اوازی بیروباوەڕو

ئاین و بیروبۆچونی سیاسی.3. نەخۆش مافی خۆیەتی ژینگەیەکی ئارام و ئاسایش����ی بۆ خۆی و خێزانەکەی

دابینبکرێت.٤. پاراستنی دڵنیایی و نهێنی نەخۆش

لەڕێگەی:- نەخ����ۆش مافی خۆیەتی بپرس����ێت دەربارەی ئەو کەسانەی سەردانی دەکەن

جگە لەکەسانی چاودێری تەندروستی.- نەخ����ۆش ماف����ی خۆیەتی نەیەوێت گفتوگ����ۆ یان بینین لەگەڵ کەس����انێک ب����کات ک����ە پەیوەندی����ان بەچاودێری

پزیشکیەوە نیە.- تەنها کەس����انی چاودێری پزیشکی دەتوانن فایل و دۆکیومێنتی نەخۆشەکە

ببینن.- نەخ����ۆش ماف����ی خۆیەت����ی ئەگەر

داوا ب����کات بگوازرێتەوە لەژورێکەوە بۆ ژورێکی تر ئەگەر بێزاربو لەدەنگەدەنگ و

کەسانی سەردانی دەکەن.5. نەخ����ۆش مافی خۆیەتی داوابکات توش����بو لەکەس����انی جیابکرێت����ەوە بەمەبەستی گوازراوەکان بەنەخۆش����یە

پاراستن ئەگەر پێویستی کرد.٦. نەخۆش مافی خۆیەتی پزیش����کی چارەس����ەرو کارمەن����دەکان بناس����ێت و

گفتوگۆیان لەگەڵ بکات.7. نەخۆش مافی خۆیەتی پەیوەندی ب����کات بەک����ەس و کاری����ەوەو ئەگ����ەر نەخۆشەکە زمانی قسەکردنی جیاوازبو

پێویستە ئاسانکاری بۆ بکرێت.٨. پێویس����تە نەخۆش و خێزانەکەی زانیاری����ان پێبدرێت دەرب����ارەی ماف و لەنەخۆش����خانەو بەرامب����ەر ئەرکی����ان

پزیشک.خۆیەت����ی ماف����ی نەخ����ۆش .9پەیوەندی بکات بەپزیشکێکی پسپۆڕی دەربارە وەربگرێ����ت زانی����اری ترەوەو

نەخۆشیەکەی.10. نەخۆش و خێزانەکەی پێویس����تە دەربارەی جۆری پێبدرێ����ت زانیارییان دەربارەی وەریدەگرێت و دەرمانەی ئەو

جۆری ئەو خواردنەی کە دەیخوات.11. ئەگەر نەخۆشەکە گوازرایەوە بۆ ش����وێنێکی تر بۆ تەواوکردنی چارەسەر زانیاری یەکەم نەخۆشخانەی پێویستە

تەواوبدات بەنەخۆشەکە.12. ئەگەر ناخۆش����یەک یان شتێکی بێزارکەر ڕویدا لەنێوان نەخۆش و ستافی هەبێت کاریگەری نابێت نەخۆش����خانە

لەسەر چارەسەرکردنەکە.

ئا: كورده عه بدولكه ریم

زۆرینه ی لیست و كاندیده تایبه تمه نده كانی بواری پزیشكی به ڵێنی جۆراوجۆر ده ده ن به وه ی

له كاتی سه ركه وتنیان بۆ په رله مان كارده كه ن بۆ پێشخستنی سیستمی

ته ندروستی ، چاودێرێكی ئه و بواره ش ده ڵێت، "به رنامه ی سه رجه م كاندیده كان بۆ پینه كردنی كاره كانه و

هیچیان پرۆژه یه كی چاكسازی ته ندروستی باشیان پێشكه شنه كردوه ".

د. هه ژار مه عروف، پزیشكی پسپۆری بواری ده رونی و كاندیدی لیستی گۆڕان بۆ په رله مانی كوردستان، به درێژی باس له به رنامه ی خۆی و لیستی بزوتنه وه كه ی ته ندروس����تی و كه رت����ی ب����ۆ ده كات به ئاوێن����ه ی راگه یان����د، "ئ����ه وان چه ند به رنامه یه كیان هه یه ، له وانه ش دڵنیایی دانانی الصحی (، ته ندروستی )التأمین كوالێت����ی كۆنترۆڵێك����ی خۆماڵی باش بۆ ئ����ه و ده رمانان����ه ی دێن����ه هه رێمی كوردس����تان، هه روه ها پێویسته پشكی ده رمان ك����ه له وه زاره تی ته ندروس����تی عێراق ده نێردرێت بۆ هه رێم، به پش����كی پاره بدرێت به خۆمان بۆئه وه ی بتوانین

باشترین جۆره ده رمانی لێبكڕین".ئه و كاندیده ی گ����ۆڕان زیاتر ده چێته ورده كارییه كانی به رنامه كه یه وه و ده ڵێت، له كاره كانمان په ره پێدانی "به شێكی تر ستافی ته ندروس����تیه له رێی زیادكردنی ژماره یان و بایه خدان به بواری ته ندروستی تایبه ت كه رتی جیاكردنه وه ی ده رونی و له كه رتی گشتی و بایه خدان به هۆشیاری

ته ندروستی ". د.ه����ه ژار نایش����ارێته وه ك����ه ته نها له كه رتی "چاكس����ازی به ئۆپۆزس����یۆن ته ندروس����تیدا ناكرێت، به ڵكو پێویسته

ده سه اڵتیش به شداربێت".هاوكات د.ره هیڵ فه ره یدون كه خاوه نی ماسته ره له بواری كارگێری ته ندروستی و كاندیدی یه كێتی نیشتیمانی كوردستانه ، س����ه باره ت به رنامه ی خۆی و حزبه كه ی چه ندی����ن به ڵێنی دڵخۆش����كه ری پێیه پێیوایه ته ندروس����تی و پێشخستنی بۆ خزمه تی ته ندروستی كراوه ، به اڵم به پێ پێویس����ت نه بوه و ده ڵێت، "سیس����تمی ته ندروستی له ئێستادا بونی نیه و یاخود سیستمێكه له كاركه وتوه ، ره نگه خولی

ئێس����تا نه یتوانیبێت به باشی چاكسازی له بواری ته ندروس����تیدا بكات، به ڵگه ش ب����ۆ ئه م����ه رودان����ی چه ندی����ن هه ڵه ی ته ندروس����تیه ك����ه به هۆی����ه وه خه ڵكی گیانیان له ده ستداو نه بینرا هیچ كه سێك بانگبكرێت����ه په رله م����ان و لێپێچینه وه ی

له گه ڵ بكرێت".ناوبراو باس����ی له وه كرد وه ك لیستی نوێنه رێكی پزیش����كیان یه كێتی هی����چ له خولی سێیه می په رله ماندا نه بوه ، بۆیه ئه گه ر وانه بوایه "ده یانتوانی باش����ترین خزمه تگ����وزاری پێش����كه ش بك����ه ن كه حیزبه كانی ت����ر هه یانبوه و نه یانتوانیوه

بیكه ن".هێڵ����ه یه كێت����ی كاندیده ك����ه ی گشتیه كانی به رنامه ی خۆی و حزبه كه ی بۆ كه رتی ته ندروس����تی ئاشكراده كات و به رنامه یه كم����ان "چه ن����د ده ڵێ����ت، هه ی����ه له وان����ه دانانی زانیاری له س����ه ر نه خۆشخانه كان، نه خۆش و ته ندروستی له كه رتی تایبه ت كه رتی جیاكردنه وه ی گش����تی ، دانانی بیمه ی ته ندروستی بۆ له كاتی كه مده رامه تن و كه س����انه ی ئه و پێویستدا ناتوانن سود له خزمه تگوزاریی پێشخس����تنی وه ربگرن، ته ندروس����تی الیه نی خۆپاراستن، بایه خدان به پزیشكی

خێزان����ی كه ئه مه له هه م����و دونیا هه یه له كوردستان بونی نیه ".

د. ره هێڵ ره خنه ی ئه وه شی هه یه كه "بودجه ی هه رێم بۆ ته ندروستی زه به الح بوه ، به اڵم هیچ س����تافێكی ته ندروستی به پێی پێویس����ت سودی لێوه رنه گرتوه ، خزمه تگوزاریی����ه ده رماڵ����ه و ل����ه روی

ته ندروستیه كان".لیستی كۆمه ڵی ئیسالمیش كاندیدێكی بواری پزیش����كی هه یه به ناوی د. سادق عه زیز خۆش����ناو. ئه و باس له وه ده كات ئه مجاره حیزبه كه یان "به رنامه ی تۆكمه و دڕێژراوی پێیه بۆ بواری ته ندروس����تی له وانه ، جیاكردن����ه وه ی كه رتی تایبه ت له كه رتی گشتی ، باڵوكردنه وه ی هۆشیاری ته ندروس����تی له ش����وێنه گش����تیه كان و قوتابخانه ، دانانی سیستمی خۆپاراستن له س����ه رجه م نه خۆشخانه كان، گرنگیدان به پزیشكی خێزان، دانانی یاسایه ك بۆ مافی نه خۆش و كارمه ندان، هاوتاكردنی ده رماڵه كان و بایه خدان به ئاستی زانستی پزیشكان و كارمه ندان و كردنه وه ی خول

له ده ره وه بۆیان". د. سادق هه مان ره خنه ی كاندیده كه ی یه كێت����ی هه ی����ه و ده ڵێ����ت، "بودجه ی به واڵتان����ی به ب����ه راورد ته ندروس����تی

دراوس����ێ و ته نانه ت وه زاره ته كانی تری هه رێم����ی كوردس����تان، زۆر كه مه . بۆ نمون����ه بودج����ه ی وه زاره ت����ی ناوخۆو وه زاره ت����ی پێش����مه رگه دو هێن����ده ی وه زاره ت����ی ته ندروس����تیه ، له كاتێك����دا ئه مه ریكا هێ����زی س����ه ربازی بودجه ی كه هێزێكی زه به الح����ه ، هاوتایه له گه ڵ

بودجه وه زاره تی ته ندروستی".هه روه ها عوس����مان مه حمود قوربانی كاندیدی پزیش����كه و یاری����ده ده ری كه به مش����ێوه یه ئیس����المیه یه كگرت����وی باس����ی له پ����رۆژه ی حزبه ك����ه ی ده كات له بواری ته ندروس����تیدا: " دابه شكردنی پزیشك و خزمه تگوزاریه ته ندروستیه كان به ش����ێوه یه كی یه كس����ان له س����ه رجه م ناوچه كان����ی كوردس����تان، ب����ۆ ئه وه ی كه مترین په ستان بخرێته سه رخه ڵكانی ناوچه دوره ده سته كان و ئاسانكردنی ئه و ده رمان و دابینكردنی خزمه تگوزارییانه . پێداویس����تی پزیش����كی بۆ س����ه رجه م ناوچه كان، باشتركردنی جۆری ده رمان له نه خۆش����خانه گشتیه كان، دابینكردنی

ئامێری پزیشكی بۆ قه زاو ناحیه كان".ئاوێنه چه ند جارێك هه وڵیدا وته ی د. ساسان عه ونی كاندیدی پارتی دیموكراتی س����ه باره ت وه ربگرێ����ت كوردس����تان

به پرۆژه ی چاكسازی ته ندروستی ، به اڵم په یوه ندییه كان بێوه اڵم بون.

س����ه باره ت به م به ڵێ����ن و به رنامانه ی خولی لیس����ته كانی سه رجه م كاندیدی داهاتوی په رله مانی كوردستان، د. ئه فرام شاره زای چاودێرو حه س����ه ن، محه مه د بواری پزیش����كی ، به ئاوێنه ی راگه یاند، "به رنامه ی س����ه رجه م كاندیده كان ته نها هیچیان كاره كانه ، پینه كردنی قسه یه و پرۆژه یه ك����ی چاكس����ازی ته ندروس����تی

باشیان پێشكه ش نه كردوه ".د. ئه فرام به ڵگه ی ئه وه ده هێنێته وه ب����ۆ وته كانی كه پێش����تر "س����ه رجه م له په رله م����ان كاندیدی����ان لیس����ته كان كه موكورتیه كانی����ش ب����ه اڵم هه ب����وه ، په ره یانس����ه ندوه ، ئه گه ر ده سه اڵت ئه و هه مو خول����ه ی بڕیوه و نه یكردوه و هه مو شتێكی له به رده ستدا بوه ، ئێستا به چی

جێبه جێی ده كات؟". هاوكات پرسیاری ئه وه ش ئاراسته ی بۆچ����ی ك����ه ده كات ئۆپۆزیس����یۆن ته ندروستی به رپرس����انی "قبوڵیكردوه بانگهێشتی په رله مان نه كراوه له كاتێكدا ئه و هه مو كه موكورتیانه بونیان هه بوه ، وه ك كوێرب����ون و م����ردن به دوپش����ك و

ده رزی و ده رمانی بێكوالێتی ؟".

مافەکانی نەخۆش

كاندیده كان مژده ی دڵخۆشكه ریان پێیه بۆ ته ندروستی و چاودێرێكیش ده ڵێت بۆ پینه كردنی كاره كانیانه

ته نها به ئۆپۆزسیۆن "چاكسازی

له كه رتی ته ندروستیدا

ناكرێت، به ڵكو پێویسته

ده سه اڵتیش به شداربێت

سیستمی ته ندروستی له ئێستادا بونی نیه و

یاخود سیستمێكه له كاركه وتوه ،

ره نگه خولی ئێستا نه یتوانیبێت به باشی چاكسازی له بواری ته ندروستیدا بكات

دیمه نێک له بانگه شه ی هه ڵبژاردن فۆتۆ: رامان عومه ر

به شداریكردن له پرۆسه ی هه ڵبژاردنی گش���تی و ده نگدان، یه كێك���ه له و ڕێگاو میكانیزمان���ه ی ك���ه له الیه ن به ش���ێك له هێزو ڕێكخراوه كانی ڕه وتی ئیس���امی سیاسییه وه ، بۆ گرتنه ده ستی ده سه اڵت و فه رمانڕه وایی به سیس���ته می گه یش���تن واڵتانه ی له و به تایبه ت���ی گیراوه ته به ر، ك���ه ته نها ی���ه ك زه مینه و ی���ه ك ڕێگاو ی���ه ك میكانیزمه و یه ك ه���ۆكار هه یه ، ب���ۆ به ڕێوه بردن���ی ناكۆك���ی و ملمانێ ، له پێناوی گه یش���تن به ده سه اڵت؛ ئه ویش

ڕێبازی دیموكراسی .ڕێب���ازی له بنه ماكان���ی یه كێ���ك دیموكراسی ، بریتییه له ملمانێ به ڕێگای ئاش���تی ، له چوارچێوه ی یاسادا )یاسای هه ڵبژاردن و یاسای پارته سیاسییه كان(، دور له به كارهێنان���ی هێ���زو زه بروزه نگ و توندوتیژیی ، بۆ گه یش���تن به ده سه اڵت، پارت���ه هێ���زو س���ه رجه م له نێ���وان سیاس���ییه كاندا، به پارت���ی فه رمانڕه واو

پارته كانی ئۆپۆزیسیۆنه وه .

ئیسامی سیاسی و دیموكراسی هێزه كانی ئیس���امی سیاس���ی ، یه ك دیدو تێڕوانینی هاوبه شیان نییه ؛ له سه ر دیموكراس���ی و ڕێبازی په یڕه ویكردن���ی به ش���داریكردن له پرۆس���ه ی هه ڵبژاردنی گشتی و ده نگدان بۆ گه یشتن به ده سه اڵت، به ڵكو دابه ش ئه بن به سه ر دو ئاراسته دا، ئاراس���ته ی یه ك���ه م؛ ئه و هێزان���ه ن كه دیموكراس���یخوازیی به ڕێبازی باوه ڕیان هه ی���ه ، وه كو میكانیزم���ه و هۆكارێك بۆ گه یشتن به ده س���ه اڵت، له مڕوه وه خۆیان وه ك���و هێزێكی خوازیاری دیموكراس���ی قۆناغ���ی ئه یان���ه وێ پیش���انئه ده ن و ب���ۆ ملمانێك���ردن ئۆپۆزیس���یۆنیی و گه یشتن به ده س���ه اڵت، به سودوه رگرتن و دیموكراسی هه لی زه مینه و قۆستنه وه ی تێبپه ڕێنن و چه ندی پێیانبكرێ ؛ گوشارو فشار بخه نه سه ر ده سه اڵت و سیسته می فه رمانڕه وای���ی ، بۆ ڕه خس���اندنی هه ل و ب���ۆ زیات���ر، دیموكراس���ی زه مین���ه ی كاركردن و تێكۆش���ان و ملمانێی خۆیان له گه ڵ نه ی���ارو ڕكابه ره كان، هه روه ها بۆ

گه یشتن به ده سه اڵت.ئاراس���ته یه كی ئاراس���ته یه ؛ ئ���ه م ق���ۆن���اغ���ی دیم�وك���راس���یخوازیی له ئاراسته ی جیاوازتره ئۆپۆزیسیۆنییه و په ی���ڕه و دیموكراس���ی ، ك���ه له قۆناغی گه یش���تن به ده س���ه اڵت و پیاده كردن���ی به رجه س���ته ده س���ه اڵتدا؛ ده رئه كه وێ و ئه بێت، هێزه كانی ئیس���امی سیاس���ی ناتوانن ببنه هێزی په یڕه و دیموكراسی ، چونكه كێش���ه و گرفت���ی ئایدیۆلۆژییان له گ���ه ڵ چه مك���ی دیموكراس���ی هه یه ، په یڕه ویك���ردن و ل���ه ڕوی به تایبه ت���ی

پراكتیزه كردنه وه .ئاراس���ته ی دوه م؛ ئ���ه و هێزانه ن كه به شێوه یه كی ڕه ها، چه مكی دیموكراسی ڕه تئه كه نه وه ، نه وه كو هۆكارو میكانیزمه ، بۆ گه یش���تن به ده سه اڵت؛ باوه ڕیان پێی هه یه ، ن���ه وه كو ئامان���ج و پراكتیكیش به په یڕه ویكردنی باوه ڕیان له ده سه اڵتدا؛

دیموكراسی هه یه .ئه م ئاراسته یه له سه ر چه ندین بنه ماو ه���ۆكاری ئایدیۆلۆژی���ی و لێكدان���ه وه ی ئایینیی ، نه ك هه ر ڕێبازی دیموكراس���ی خراپ و به بیدعه یه ك���ی ڕه تئه كات���ه وه و زیانبه خش���ی له قه ڵه مئ���ه دات، به ڵك���و بنه مای له س���ه ر ئ���ه كاو ته كفیریش���ی ك���ردن و دژایه ت���ی ته كفیرك���ردن؛ ڕاگه یاندنی ش���ه ڕ له دژی دیموكراس���ی ؛ به ن���اوی جیهادێكی پی���رۆزه وه ؛ ئه كاته ئه ركێكی ش���ه رعی و سه ره كی سه رشانی

موسوڵمانان و خۆیان. ل���ه م س���ۆنگه یه وه ئه توانی���ن بڵێین ئ���ه م ئاراس���ته یه ، له الی���ه ك چه مك���ی دیموكراس���ی ئه خاته خان���ه ی دوژمنی ئایینه وه ، له الیه كی تریش داكۆكیكه ران و په یڕه وكه رانیش���ی ئه خاته خانه ی كافرو پێشێلكه رانی ش���ه رع و الده ران له ڕێبازی

ئیسام.دیموكراس���ی له ئه ده بیاتی ئیس���امی به كفرێكی به بیدعه ، به گشتی ؛ سیاسیدا ڕۆژئاوای���ی ، به داهێنراوێك���ی گ���ه وره ، به ڕێبازێكی جاهیلیی ، به ئایدیۆلۆژیایه كی تاغوتی���ی ، ب���ه الدان له ش���ه رع، به نامۆ به ئایینێكی ئیس���امی ، به كۆمه ڵگ���ه ی

داهێنراوی ت���ازه ی ئه لته رناتیڤی ئایینی ئیسام، به هۆكارێك بۆ پارچه پارچه كردنی له كۆتاییش���دا، ئیس���ام و ئوممه ت���ی به زه وتكردن و ڕه تكردنه وه ی ده س���ه اڵتی ڕه هایی خ���وا، له س���ه ر زه وی ، له الیه ن

مرۆڤه كانه وه ؛ له قه ڵه مدراوه .ئه گه ر له م قۆناغانه ی دواییدا، له الیه ن هه ن���دێ له هێزه كانی ڕه وتی ئیس���امی له سه ر كرابێ هه ڵوێس���ته سیاسییه وه ؛ چه مكی ته كفیركردن���ی ڕه تكردن���ه وه و دیموكراس���ی ، ئه وا ئه و هه ڵوێس���ته یه ؛ به ش���ێوه یه كی ڕێژه یی بوه ، ئه ویش بۆ دابه ش���كردنی دیموكراس���ی بۆ دو بوار، بواری یه كه م؛ دیموكراسی وه كو زه مینه و هۆكارو میكانیزم و هۆكار، بۆ گه یش���تن به ده سه اڵت، بواری دوه م؛ په یڕه ویكردن و به كردار دیموكراسی به رجه س���ته كردنی

له سه ر زه مینه ی واقیع.ئیس���امی له هێزه كان���ی به ش���ێك سیاس���ی ؛ له س���ه ر ئه و بنه مای���ه ی كه ئه شێ سود له زه مینه و هه لی دیموكراسی وه ربگیرێ ، وه كو هۆكارو میكانیزمه یه ك بۆ گه یشتن به ده س���ه اڵت، خۆیانكردۆته هێزی دیموكراس���یخوازو گوشار ئه خه نه سه ر ده س���ه اڵت، بۆ ڕه خساندنی ئازادی ڕه هاو بێس���نور، تاكو له سایه یدا، بواری هه بێ بێس���نوریان ڕه هاو قس���ه كردنی له سه ر ده سه اڵت و نه یاره كانیان، هه روه ها بۆ ئه وه ی ڕێبازی بانگه ش���ه و ش���ێوازی به فراوانت���ر میدیاكانی���ان، كاركردن���ی هه ڵمه ت بباته س���ه ر ده سه اڵت و نه یارو

ڕكابه ره كانیان.

ئیسامی سیاسی و قۆرخكردنی ئایین

هێ���زو ڕێكخ���راوو پارته كان���ی ڕه وتی ئیس���امی سیاس���ی ؛ به گش���تی و به بێ جیاوازیی ، له س���ه ر بنه مای قۆرخكردنی ئایینی ئیس���ام، بانگه ش���ه بۆ خۆیان ئه ك���ه ن و خۆیان ئه ناس���ێنن، به جۆرێك هه ریه كێك له ئه وان، له ڕێبازو سیاسه ت و هه وڵئه دا خۆی���دا، كاركردنی به رنامه ی به ش���ێوه یه ك ق���ه واره سیاس���ییه كه ی بناس���ێنێت؛ گوای���ه ق���ه واره و هه ڵگری له مڕوه وه ئیس���امه ، ئایینی ناسنامه ی خ���ۆی وه ك���و په یڕه وك���ه ری ڕێب���ازی نیشانئه دا، ئیسام ئایینی ڕاسته قینه ی ئه یه وێ تێگه یشتن و تێڕوانینی كۆمه ڵگه ب���ۆ چۆنیه ت���ی پابه ندب���ون و چۆنیه تی بخاته ئیس���ام؛ ئایینی جێبه جێكردنی خزمه تی ئاراس���ته ی كاركردنی خۆیه وه و به هۆیه وه ئه و بڕوایه الی تاكی موسوڵمان دروس���تبكا، كه قه واره سیاس���ییه كه ی ئ���ه و؛ ق���ه واره ی ڕاس���ته قینه ی ئایینی گرێدراوه ئیسام، ئیسامه و چاره نوسی به چاره نوس���ی ق���ه واره سیاس���ییه كه ی ئه وه وه ، ئه یه وێ بانگه ش���ه وا بۆ خۆی ب���كا، گوای���ه به هێزیی و س���ه ركه وتن و بااڵده ستی ئه و، به سه ر هێزه كانی تردا؛ به هێزیی و س���ه ركه وتن و بااڵده ستییه بۆ

ئایینی ئیسام.ڕه وتی ئیسامی سیاسی ، بانگه شه كردن بۆ ئیسام، ئه خاته خزمه تی بانگه شه كردن بۆ قه واره سیاس���ییه كه ی ، هه ر هه نگاوو ته كتیك و هه ڵوێست و سیاسه ت و پانێك؛ ك���ه بۆ به رژه وه ندی و ئامانجی سیاس���ی كار دایئه ڕێ���ژێ و خ���ۆی قه واره ك���ه ی له پێناویدا ئه كا، له سه ر بنه مای ئیجتیهاد؛ ده قێك له قورئ���ان، یان له فه رموده یه كی

ته فس���یرێك ته ئویلێك و یان په یامبه ر، موجته هی���دو ڕای ی���ان له قورئ���ان، موفه س���یرێك، یان فه توایه ك، كه بواری داش���كاندنه وه و ڕاكێش���انی تیایه به الی به رژه وه ن���دی و ئامانجه سیاس���ییه كانی خۆیدا، له ئه ده بیاتی ده وڵه مه ندی ئایینی ئیسامدا، به ش���ێوه ی بژاركردن، به دڵ و به خواس���تی خۆی ، به گوێره ی گونجان و یه كگرتن���ه وه ی له گ���ه ڵ به رژه وه ندیی���ه ه����ه ڵئه بژێرێ���ت و سیاس���ییه كانیدا؛ ته ئویلی له س���ه ر ئ���ه كا، تاك���و بیكاته ده مامكێك بۆ ئه و سیاس���ه ته ، یان ئه و ته كتیك���ه ، یان ئه و هه ن���گاوه ، یان ئه و هه ڵوێس���ته ی كه ئه یگرێته به ر، ئه توانین بڵێی���ن هه ڵبژاردنی ده ق���ی ئایینی، بۆ مامه ڵه ك���ردن و كارپێك���ردن الی ڕه وتی ئیسامی سیاسی ، گرێدراوه به به رژه وه ندی دوای قۆناغ���ی ئه كه وێت���ه سیاس���ی و دیاریكردنی به رژه وه ندییه سیاسییه كان و دوای بڕیاردان له سه ر چۆنیه تی پاراستن و به رژه وه ندییه گه شه پێدانی تۆكمه كردن و

سیاسییه كان.ل���ه م ڕوانگه یه وه جی���اوازی و گۆڕانی هه ڵوێست و سیاسه ت و ته كتیك و دروشم و میكانیزمه و هۆكارو شێوازی به ڕێوه بردنی هێزه كان���ی الی ملمان���ێ ، ناكۆك���ی و ئیس���امی سیاسی به گش���تی و ته نانه ت الی یه ك هێزیش، له هێزه كانی ئیسامی سیاس���ی؛ ئه گه ڕێته وه بۆ ئه و ئیجتیهادو ته ئویله ی كه ئیس���امی سیاسی ، له ناو ده قه كانی ئایینی ئیسامدا ئه یكا، به دڵ و به خواس���تی خۆی ، ب���ۆ له به رچاوگرتن و ئامانجه به رژه وه ن���دی و خزمه تكردن���ی

سیاسییه كان.الی ئیس���ام، ئایین���ی ده قه كان���ی هێزه كانی ئیس���امی سیاس���ی ؛ هۆكارو میكانیزم���ه ن بۆ ئامان���ج و به رژه وه ندی سیاس���ی ، ن���ه ك ئامانج و س���تراتیژیی ئایین���ی ، هه ربۆیه هێزه كانی ئیس���امی هێ���زی ك���ه له به رئ���ه وه ی سیاس���ی ، سیاس���یین، ملمانێ و ناكۆكی له س���ه ر ده س���ه اڵت، له نێوان ئه وانیش���دا هه یه ، قه واره ی له یه ك نه یانتوانی���وه هه ربۆیه سیاس���یدا، به یه كگرتوی���ی كاربك���ه ن، به هه ماهه نگی ، نه یانتوانی���وه ، ته نانه ت یان له چوارچێوه ی به ره یه كی یه كگرتودا، ی���ان به پێكهێنانی لیس���تێكی هاوبه ش، له پرۆس���ه ی هه ڵبژاردندا، س���نورێك بۆ جیاوازی و ناكۆكی و ملمانێكانی نێوانیان دابنێن، هۆكاری س���ه ره كیش ئه وه یه كه جیاوازی به رژه وه ندی سیاسی نێوانیان، ڕێگرو كۆس���په له به رده م پێكهاتن، یان

یه كگرتنه وه یان، بۆیه ناتوانن پێكبێن.ئیسامی سیاسی ، له ئاراسته و ڕێبازی بانگه شه و له پرۆسه ی خۆیدا، كاركردنی ئه ندامه كانی���دا، په روه رده كردن���ی له ئه ده بیاتی ڕێكخراوه ییدا، له ناس���اندنی ئایدیۆلۆژی���ای قه واره سیاس���ییه كه یدا، به ڕێوه بردنی له كاتی له هه ڵوێسته كانیدا، بۆنه و له كاتی ملمانێكانی���دا، ناكۆكی و جه ژن و مه راس���یم و ئه ركه ئایینییه كاندا، له ناو مزگ���ه وت و ناوه ندو داموده زگاكانی قۆرخكردنی هه وڵی ئیس���امدا؛ ئایینی ئایینی ئیس���ام ئه داو ئه یه وێ ؛ هه ست و تاك���ی ئایین���ی خۆڕس���كی س���ۆزی موس���وڵمان، بخات���ه ژێ���ر كاریگه ریی و جڵه وی ئاراس���ته كردنی خۆیه وه و بیكاته پاراستن و به پاس���اوی له خۆی ، به شێك گه شه پێدان و به هێزكردن و بااڵده ستكردنی

ئایینی ئیسام.له كاتێكدا كه هی���چ هێزو ڕێكخراوێكی ئیس���امی سیاس���ی؛ ته نان���ه ت ی���ه ك دانه ش���یان له جیهانی ئیس���امیدا، تاكو له چوارچێ���وه ی نه یتوانیبێ���ت ئێس���تا له ن���او ك���ه خ���ۆی ، ئیجتیهاده ك���ه ی ئیجتیهادێك���ی ت���ری ن���او یه كێك له دو ئایینزا س���ه ره كییه كه ی ئیسام )شیعه و په لبهاوێژێت بێته ده رێ و س���وننه (دایه ، ب���ۆ له ئامێزگرت���ن و ئاوێته ب���ون له گه ڵ ئایینزاكه ی ن���او ت���ری ئیجتیهادێك���ی خۆی، ی���ان نه یتوانیبێت ئیجتیهاده كانی ن���او ئایینزاكه ی خ���ۆی یه كبخات، یان نه یتوانیبێ���ت ئیجتیه���اده ئایینزای���ی و ئیس���ام، ئاین���زا س���ه ره كییه كه ی دو له چوارچێوه ی یه ك قه واره دا؛ یه كبخات و ڕزگاری بكات له و پچڕپچڕی و دابه شبون و لێكترازانانه ی كه به سه ر ئایینی ئیسام و دو ئایینزاكه ی���دا هات���وه ، له كاتێكدا كه هه موش���یان ناكۆكن له گ���ه ڵ یه كتریی ، هیچ الیه كیان، هیچ الیه كی تر په س���ه ند ناكات، هه رگیزیش مافی ئه وه به یه كتری ن���اده ن ك���ه بانگه ش���ه ی خاوه ندارێتی ڕێبازی ڕاس���ته قینه ی ئایینی ئیسام بۆ خۆی���ان ق���ۆرخ بكه ن؛ ئیت���ر چۆن هه ر هێزو ڕێكخراوێكی ئیسامی سیاسی، ڕێ به خۆی ئه دا به ناوی ئایینی ئیسامه وه ؛ خۆی بناسێنێت و بانگه شه بۆ خۆی بكاو له ناو ئه و هه مو ئیجتیهادو ئایینزاو ڕێبازو كۆمه ڵه و ده ستانه ی ناو ئایینی ئیسام و

پ���ارت و ڕێكخراوه كانی تری ئیس���امی سیاس���یدا، تاكڕه وان���ه جڵ���ه وی خۆی به سه ر ئایینی ئیسامدا بسه پێنێت و ئه و خۆسه پاندنه ش به سه ر كۆمه ڵگه دا بكاته

ئه مری واقیع؟!له بنه ڕه ت���دا، سیاس���ی ئیس���امی هێزێك���ی سیاس���یی ئیجتیهادیی ناو یه كێ���ك ل���ه دو ئایینزاكه ی ئیس���امه ، ئه و نه ك هه رگیز ناتوانێت گوزارش���ت و نوێنه رایه تی هه مو ئایینی ئیسام بكات، نوێنه رایه تی گوزارشت و ناتوانێت به ڵكو هه م���و موس���وڵمانانی ن���او ئایینزاكه ی خۆش���ی ب���كات، ڕونتر؛ ب���ۆ هێزه كانی ئیسامی سیاس���ی، له ناو خۆیاندا مافی ڕاس���ته قینه ی ڕێبازی په یڕه ویكردن���ی ئیس���ام، ب���ۆ یه كت���ری ڕه تئه كه نه وه و له یه كت���ری وه رئه گرن���ه وه و له یه كت���ری زه وتئه كه ن، یان بۆ هێزه كانی ئیسامی ئه وه یان خۆیان���دا، له نێوان سیاس���ی، س���اغنه كردۆته وه ك���ه كامی���ان هێزی په یڕه ویكردن���ی ڕێبازه ڕاس���ته قینه كه ی

ئایینی ئیسامه ؟!بۆ هیچ هێزێكی ئیس���امی سیاس���ی، ناتوانێ���ت، هه رگیزی���ش نه یتوانی���وه و موس���وڵمانی س���وننه و موس���وڵمانی ش���یعه ، له ڕیزه كانیاندا به ب���ێ جیاوازی

كۆبكاته وه ؟!ئایه هیچ هێزێكی ئیس���امی سیاسی، ئه توانێت خۆی له ئایینزایی به دوربگرێت و پرانس���یپه ئایینزاییه كان نادیده بكات و

ئایینزاكه ی تر په سه ندو قایلبكات؟!ئایه هێزه كانی ئیسامی سیاسی، هێزی ئایینی ئیس���امن، یان هێزی سیاس���ی، سیاس���ییه كانی هێزه س���ه رجه م وه كو

تر؟!

ئیسامی سیاسی وبانگه شه ی هه ڵبژاردن

پرۆس���ه ی هه ڵب���ژاردن، وه كو یه كێك له بنه ماكانی سیس���ته می دیموكراس���ی ، ڕێگایه كی ڕه واو یاس���ایییه بۆ گه یشتن سیاس���ییه كان هێ���زه به ده س���ه اڵت، ب���ۆ دروس���تكردنی كاریگه ریی له س���ه ر ده نگده ران، په یڕه وی پرۆسه ی هه ڵمه تی بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردن ئه ك���ه ن، تیایدا بانگه ش���ه ب���ۆ به رنام���ه ی هه ڵبژاردنی قه واره كه ی���ان و ناس���اندنی خۆی���ان و

پاڵێوراوه كانیان ئه كه ن.له بنه ڕه ت���ه وه ، سیاس���ی ئیس���امی هێزێك���ی سیاس���ییه و له ژێ���ر ده مامكی ئاییندا، ش���ه رعییه ت ئه دا به سیاسه ت و ته كتیك و پ���ان و هه نگاوو ئامانجه كانی ، هه روه ه���ا له س���ه ر بنه مای س���ه پاندنی قه واره كه ، ئامانجه كان���ی به رژه وه ندی و به سه ر به رژه وه ندی و ئامانجه كانی ئایینی ئیسامدا؛ مامه ڵه له گه ڵ ئایینی ئیسامدا

ئه كاو هه ڵوێست وه رئه گرێت.هه ڵمه تی له كاتی سیاس���ی ئیسامی بانگه شه ی هه ڵبژاردندا، له هه مو كاتێكی ت���ر زیات���ر؛ پێویس���تی به به كارهێنان و ئایین���ی قۆرخكردن���ی خس���تنه گه ڕو ئیس���ام، بۆ كاركردنه س���ه ر هه س���ت و س���ۆزو ناخی ده نگده ران هه ی���ه ، تاكو له ژێ���ر ده مامكی كۆكردن���ه وه ی ده نگ، بۆ سه رخس���تن و بااڵده ستكردنی ئایینی كافران و به سه ر موس���وڵمانان ئیسام و عه لمانییه كاندا، زۆرترین ده نگ بۆ قه واره

سیاسییه كه ی كۆبكاته وه .سیاس���ی ئیس���امی ڕه وت���ی له به ڕێوه بردنی بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردندا، به ڕاسته وخۆو ناڕاس���ته وخۆ، به ئاشكراو ئه یه وێ به ڕه هایی ؛ به ڕێژه یی و به نهێنی ، تابلۆی دیمه نێ���ك بخاته به رده می تاكی موس���وڵمان، كه تیایدا الیه نی به رامبه رو ڕكابه ری خۆی ، ل���ه و ناكۆكی و ملمانێی ده س���ه اڵت، له س���ه ر هه ڵبژاردن���ه دا به دوژمنی ئایینی ئیس���ام بناس���ێنێت، ن���ه ك قه واره یه ك���ی سیاس���ی ڕكابه ر، هه روه ه���ا ئه ی���ه وێ تاكی موس���وڵمان قایلبكا به وه ی كه موس���وڵمان، ئه بێ بۆ به رگری و سه رخس���تنی ئایینی ئیسام؛ به رگری و كۆش���ش و هه وڵی سه رخستنی ق���ه واره سیاس���ییه كه ی ئه م، به س���ه ر قه واره سیاسییه ڕكابه رو به رامبه ره كاندا بدات، ب���ۆ هێنانه دی ئ���ه م ئامانجه ش، ئه بێ تاكی موس���وڵمان ئینتیما بۆ ئه م قه واره سیاسییه ی ئه و بكاو له پرۆسه ی هه ڵبژاردن���دا ده نگ���ی پێب���داو كار بۆ

سه رخستنی بكات!ڕه وتی ئیس���امی سیاسی ، له هه رێمی ب���ه رده وام عێراق���دا، كوردس���تانی له پرۆس���ه كانی هه ڵبژاردن���دا، له س���ه ر قۆرخك���ردن و قۆس���تنه وه و بنه م���ای به كارهێنان���ی ئایین���ی ئیس���ام، ب���ۆ كاركردنه سه ر هه س���ت و سۆزی ئایینی تاكی موسوڵمان، له هه ڵمه تی بانگه شه ی هه ڵبژاردن���دا، هه وڵیداوه و ویس���تویه تی خوێندن���ه وه و پێناس���ێكی ت���ر بۆ ئه و ناكۆكی و ملمانێیه له س���ه ر ده س���ه اڵت،

له گه ل نه یاره كانیدا وێنابكاو په خشی بكا له ژێر ده مامكی به سه ر موس���وڵماناندا، ناكۆكی و ملمانێ له نێوان ئیسام و كفر.

له هه رێمی سیاس���ی ئیسامی ڕه وتی كوردس���تانی عێراقدا، له كاتی هه ڵمه تی له ڕێگای چ هه ڵبژاردن���دا، بانگه ش���ه ی میدیا، چ له ڕێگای داڕش���تنی دروش���م و به رنام���ه ی هه ڵب���ژاردن، چ له ڕێگ���ه ی كۆڕو كۆبون���ه وه ، چ له ڕێگه ی بانگه وازو وتاری ناو مزگ���ه وت و بۆنه ئایینییه كان، ته نانه ت ئه گه ر پێویستیشی به ده ركردنی فه ت���واو ڕێنمای���ی ئایینی���ش هه بوبێ ، نه كردوه درێغییان له الیه ن خۆیان���ه وه ، له قۆرخك���ردن و به كارهێنان���ی ئایین���ی ئیس���ام، وه كو ه���ۆكارو میكانیزمه یه ك له بانگه شه ی هه ڵبژاردندا، له دژی ڕكابه رو

نه یاره كانیان.به كارهێن���ان و قۆرخكردن���ی ئایین���ی ئیس���ام، له كاتی هه ڵمه تی بانگه ش���ه ی ن���وێ نییه ، هه ڵبژاردن���دا، ڕێبازێك���ی له الی���ه ن ڕه وت���ی ئیس���امی سیاس���ی له الیه ن به ڵكو هێنرابێت؛ له كوردستاندا هێ���زو ڕێكخراوه كان���ی تری ئیس���امی ئیس���امدا له جیهان���ی سیاس���ییه وه به كارهاتوه ، ئه وكاته ی كه به ش���دارییان

له پرۆس���ه ی هه ڵبژاردندا كردوه ، یه كێك له هۆكاره س���ه ره كییه كان كه بوه هۆی به ده س���تهێنانی ده نگێكی زۆر، له الیه ن ب���ه ره ی ڕزگاریی ئیس���امی له جه زائیر، له هه ڵبژاردن���ی كۆتایی س���اڵی )1991(دا؛ بریت���ی ب���و له به كارهێنان���ی چه ند له كاتی چه واشه كار، ئایینی دروشمێكی هه ڵمه تی بانگه شه ی هه ڵبژاردنداو یه كێك له دروش���مه دیارو كاریگه ره كانیان بریتی بو له دروشمی )ده نگه كه ت له هه ڵبژاردندا گ���ه وره له ودنی���ا خ���وای ئه مانه ت���ه ، لێتئه پرسێته وه و دادگاییت ئه كا كه ده نگت به ك���ێ داوه (، به هه مانش���ێوه هێزه كانی ئیسامی سیاس���یش له میسرو له تونس و له پاكس���تان و... له یه مه ن و له عێ���راق و هتد، له كاتی هه ڵمه ته كانی بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردندا، دروشمی قۆرخداریی ئایینی ئیسامیان، به ڕوی نه یارو ڕكابه ره كانیان به رچاویان پێ ده نگ���ی به رزكردۆته وه و

كۆكردۆته وه .

چه ند نمونه یه ك له قۆرخكردنی ئایین1 - به ڕێ���ز س���ه اڵحه دین محه م���ه دی یه كگرت���وی پێش���وی ئه مین���داری ئیسامیی كوردستان، له ئه كاونتی خۆی باڵوكردۆته وه وتارێكی ل��ه فه یس���بوك، هه ڵبژاردن )به ش���داری به ناونیش���انی )ده نگدان ئه ڵێ : له بڕگه یه كیدا ئه ركه (، ش���ایه تیدان و ئه مانه تسپاردنه به كه سێك كه گه وره ترین جیه���اد ئه نجام ده دات(، له بڕگه یه كی تریشدا ئه ڵێ : )به پێویستی خه ڵك���ی له س���ه رجه م داوا ئه زان���م بك���ه م... كوردس���تان ش���ه ره فمه ندی به گوڕوتینه وه وه ك ئه ركێكی ش���ه رعی و نیش���تمانی خۆیان به ره و س���ندوقه كانی هه ڵبژاردن بڕۆن و... الی خۆمه وه لیستی 105 )لیس���تی یه كگرت���وی ئیس���امی كوردس���تان – نی���از س���ه عید عه لی ( به خاوه ن���ی پ���رۆژه ی ... ده بینم و ... ن���ۆره ی هاواڵتیانی به ڕێزه ك���ه ئه ركی ده نگیانبده نێ (، به جێبهێن���ن و خۆی���ان هه روه ها له بڕگه یه كی ت���ردا ئه ڵێ : )بۆ یه كگرتوی ئازیزه كان���ی براو خوش���كه ئیس���امی كوردس���تان س���ه نگه ردارانی

پاسه وانی ئیسامی ڕاسته قینه (.به ڕێز سه اڵحه دین محه مه د له م وتاره یدا وه كو ڕابه رێكی ئایینی ، داوا له ده نگده ران ئ���ه كا؛ ده نگه كانیان بده ن به پاڵێوراوانی یه كگرتوی ئیس���امیی ، به و پاس���اوه ی ك���ه ئ���ه وان ئه ركی گه وره تری���ن جیهاد بۆ ئیس���ام ڕائه په ڕێن���ن، له هه مانكاتدا به ڕێبازی ئیسامیی ؛ یه كگرتوی ڕێبازی ڕاسته قینه ی ئایینی ئیسام ئه ناسێنێت و پاسه وانی به سه نگه ردارانی ئه ندامه كانی ئایینی ڕاس���ته قینه یه ی ڕێب���ازه ئ���ه و ئیس���ام له قه ڵه م���داوه ، كه مه به س���تی لێی یه كگرتوی ئیس���امییه ، ناوبراو له م وتاره یدا، به ئاش���كرا قۆرخكردنی ئایینی ئیس���امی پێ���وه دیاره ب���ۆ یه كگرتوی هه وڵی���داوه به هۆی���ه وه ئیس���امیی و وایده ربخا، كه ئیسام له م هه ڵبژاردنه دا ئیس���امی و یه كگرتوی له ملمانێدای���ه و ئه ندامه كانی وه كو سه نگه ردارو پاسه وان

به رگری لێئه كه ن.2- یه كێك له دروش���مه كانی یه كگرتوی ئیسامی كوردستان، بریتییه له دروشمی ژم���اره )19(و به م جۆره یه ؛ )ده نگدانت به لیس���تی 105، پاراس���تنی ش���وناس و نه ته وه كه مانه (، ئیس���امی ناس���نامه ی هه ڵبژاردن���ی له به رنام���ه ی هه روه ه���ا یه كگرتوی ئیس���امییدا، ك���ه له ماڵپه ڕو میدیاكانیاندا باڵوكراوه ته وه ، له بڕگه یه كی )ئێمه هاتوه ؛ به رنامه كه یاندا سه ره تای به مه رجه عیه تی ئیسامی ... ئه م پرۆژه یه

جێبه جێ ده كه ین(.ئه و دروشمه و ئه و بڕگه یه ، له به رنامه ی یه كگرتوی ئیس���امیی ب���ۆ هه ڵبژاردن، خ���ۆی له خۆی���دا قۆرخكردن���ی ئایینی هێزێكی هی���چ له كاتێك���دا ئیس���امه ، ئیس���امی سیاس���ی ، مافی قۆرخكردنی ئایینی ئیسامی نییه به سه ر ئه وانی تردا، چونكه هه مویان له سه ر بنه مای ئیجتیهاد، له ن���او ئیجتیهادێكی ت���ر، له ناو یه كێك له دو ئایینزا س���ه ره كییه كه ی ئیس���ام؛ دامه زراون و ته نها بۆیانهه یه گوزارش���ت و نوێنه رایه تی ئ���ه و ئیجتیهاده بكه ن، كه تایبه ت���ه به خۆیان و باوه ڕیان پێی هه یه و جیاوازت���ره له ده یان ئیجتیه���ادو ڕێبازو ئایینزای تر له ئیس���امدا، كه ناكۆكیشن هی���چ له هه مانكاتیش���دا، له گه ڵی���دا، ئیجتیهادێك، له الیه ن ئیجتیهاده كانی ترو ڕێبازو ئایینزاكانی تره وه ، په س���ه ندكراو نیی���ه و به ڕێبازی ڕاس���ته قینه ی ئایینی

ئیسامی نازانن و ڕه تی ئه كه نه وه .له په یام���ی كۆمه ڵ���ی ئیس���امی -3كوردستان بۆ هه ڵبژاردن، كه له ماڵپه ڕی باڵوكراوه ته وه ، كۆمه ڵنیوز(دا )ئاژانسی هاتوه ؛ )لیستی كۆمه ڵ كه به به رنامه یه كی ئامانج���داره وه له پێن���اوی به رژه وه ندیی ئام���اده ی ت���ۆدا... دنی���ای دین���ی و هه ڵگرتنی ئه و ئه ركه ی���ه (، له بڕگه یه كی تریش���دا هات���وه ؛ )ڕۆژی 21ی 9 ڕۆژی ش���ایه تیدانه ، بیرتنه چێت ش���ایه تی بۆ كێ ده ده یت... ده نگ به لیس���تی )104(

ی كۆمه ڵی ئیس���امی بده ی ،. لیستێكه له پێناوی ... ئیسامه تی (، هه روه ها به ڕێز مه كته بی ئه ندام���ی گه رمیانی دڵش���اد سیاسی كۆمه ڵی ئیس���امی ، له وتارێكدا كۆمه ڵنیوز(دا له ماڵپه ڕی )ئاژانس���ی كه )قورئان به ناونیش���انی ؛ باڵوكراوه ته وه به رزترینه و هیچی به سه ردا به رزنابێته وه (، ئیس���امیش خه ڵك���ی ( وتویه ت���ی ؛ به پێویس���تی شه رعی سه رش���انی خۆی ده بینێ و ده زانێ بۆ ڕێگرتن له پیانه كان و به رگریكردن له ئاین و... پاراستنی بچێته مه یدان و ده نگ بۆ ئیسامییه كان بدات و به زمانی حاڵیش بڵێ ، به ڵێ بۆ ئیسام و له هه م���ان هه روه ه���ا ئیس���امیه كان(، ماڵپ���ه ڕدا، دروش���مێك باڵوكراوه ت���ه وه

به ناونیشانی .

تایبه‌ت)395( سێشه ممه 162013/9/17

بانگه‌شه‌ی‌‌هه‌ڵبژاردن‌و‌قۆرخكردنی‌‌ئایین؛‌له‌الیه‌ن‌ئیسالمی‌‌سیاسییه‌وه

نیاز سه عید عه لی

ڕه وتی ئیسامی سیاسی

له به ڕێوه بردنی بانگه شه ی

هه ڵبژاردندا، به ڕاسته وخۆو ناڕاسته وخۆ،

به ئاشكراو به نهێنی ، به ڕێژه یی و

به ڕه هایی ؛ ئه یه وێ تابلۆی دیمه نێك بخاته به رده می

تاكی موسوڵمان، كه تیایدا الیه نی

به رامبه رو ڕكابه ری خۆی ، له و

ناكۆكی و ملمانێی هه ڵبژاردنه دا

له سه ر ده سه اڵت، به دوژمنی ئایینی ئیسام بناسێنێت

بۆ هیچ هێزێكی ئیسامی سیاسی،

نه یتوانیوه و هه رگیزیش ناتوانێت،

موسوڵمانی سوننه و

موسوڵمانی شیعه ، له ڕیزه كانیاندا به بێ جیاوازی

كۆبكاته وه ؟!

(395( سێشه ممه 2013/9/17 komalayatyawene@gmail.com17کۆمه‌اڵیه‌تی

پێوه‌رێك‌بۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌ئه‌مجاره‌مان

رێكخراوه سیاس����ه ت چاالكیه ك����ی مرۆڤ پێی هه ڵده س����تێت بۆ بره ودان به و بایه خه كۆمه اڵیه تیانه ی به الیه وه گرنگ����ن. هه ڵب����ژاردن جۆرێك����ه له و چاالكیه ك����ه ماناو روخس����اری ئه و

بایه خانه به رچاو ده خات.چه ند ساڵێك له مه وبه رو له كۆششی ئه زمون����ی به دیموكراتیزه كردن����ی خه ڵك����دا هه ڵبژاردن ك����را به ئامێری جه مس����ه رگه ریی دو حیزب����ی زلهێزو سیاس����یه كانی هێزه دوركه وتنه وه ی تر كه پێش����تر به هه مویان له شێوه ی رێس����ای كوردس����تانیدا ب����ه ره ی به رجه سته به جۆرێك فره پارتایه تیان كردب����و. كاتی مامه ڵه ك����ردن له گه ڵ ئه نجام����ی هه ڵبژاردن، تێكه ڵه یه ك له س����ه لیقه ی نه بونی كه مته جروبه یی، سیاس����ی و به رژه وه ن����دی ته س����كی هه ڵبژاردنێكی به رهه م����ی حیزب����ی، خس����ته باوه ڕپێكراوی به راده ی����ه ك گێژاوی هاوكێشه یه كی گومانلێكراوه وه . ئه وه بو هاتین ده ستكاریه كی ناقۆاڵی رێس����ایه كی دیموكراتیم����ان كرد كه به زیان����ی دیموكراس����ی گه ڕای����ه وه و ئه زمونی خه ڵكیش����ی چه واش����ه كرد. ئه مجاره پاس����اوی نه بونی ته جروبه و سه لیقه ی سیاسیمان به ده سته وه نیه . كه حیزبی به رژه وه ندیی ده مێنێته وه ده شێت له روی ئه زمونی چه ند ساڵه و ره چاوكردن����ی به رژه وه ندیی بااڵتردا،

كاڵبوبێته وه !هه ڵبژاردن كردارێكه ئه رك ده خاته ئه س����تۆی هه ردو الیه نی پرۆس����ه كه ، وات����ا پاڵێوراوان و ده نگ����ده ران. وه ك چاالكیه ك ك����ه تاكی كۆم����ه ڵ وه ك به ش����داریی راس����ته وخۆ ده نگ����ده ر ل����ه رۆڵ و هه روه ه����ا تی����اده كات و، كاردانه وه ی ش����یاوی ده س����ه اڵته وه ، ده كرێت ئه م ك����رداره وه ك ئه ركێكی دیموكراتی، ره وایی زیاتر به سیستمی یاخ����ود ببه خش����ێت، حوكمڕان����ی به پێچه وان����ه وه مای����ه ی ناوزڕاندن����ی جۆرێ����ك ته نان����ه ت سیس����تمه كه و

شه رمه زاری بێت بۆ هه موان.هه ڵبژاردنی ئه مجاره ی كوردس����تان زیاتر وه ك پرۆس����ه یه كی نوێ سه یر ده كرێ����ت، چونكه تێیدا به ئاش����كرا "ش����ه ڕ" ی ده س����ه اڵت نێوان گروپی به رپاكراوه . ئۆپۆزیسیۆن حوكمڕان و پاش چوار ساڵ له رۆڵی به هه ڵستكاری ده ره وه ی له ن����اوه وه و ده س����ه اڵت په ڕله ماندا، ئه مڕۆ ئۆپۆزیس����یۆن داوا له ده نگ����ده ر ده كات وه ك كاندیدێكی ده س����ه اڵتخواز س����ه یربكرێت. به مانا ده نگده ر بانگ ده كات بڕیار له س����ه ر شایس����ته یی ب����دات وه ك حوكمڕانی ئه وه ی ش����ایه تحاڵی پ����اش ئاینده ، ده س����ه اڵتداربوه گروپ����ی ئ����ه دای ب����ه م مانای����ه وه ك ئۆپۆزیس����یۆن. به ره نگاربونه وه یه ك����ی هه ڵب����ژاردن، دروس����ت و ئاش����تیانه ی نێوان گروپی ده سه اڵتدارو به ره ی ئۆپۆزیسیۆنه بۆ له پێناو مانه وه راكێشانی ده نگده ران له ده سه اڵت بۆ گروپی یه كه م و سه ندنی

ده س����ه اڵت ب����ۆ الیه ن����ی دوه م. ئه م به ره نگاربونه وه ی����ه وه ك میكانیزمێك رێزنامه و به پێی رێكخراوه و به یاس����ا ئ����ه دای دیموكراس����یانه ، وه ك ئه رك ده كه وێته ئه س����تۆی ئ����ه و دوالیه نه . به ئاس����تی پابه ندبون به و رێزنامه یه و پرۆس����ه كه ، به ڕێوه چون����ی ج����ۆری راده ی لێهاتویی سیس����تمی سیاسی و ره وایی ده نگده رو شارستانیی ئه دای

پڕۆسه كه دێته هه ڵسه نگاندن.به ب����ڕوای م����ن مان����او ئامانجێكی س����ه ره كیی ئه م هه ڵبژاردنه به ستراوه به ئه جێنداو قۆناغێكی چاره نوسسازه وه كه پاشتر ده بێت هه رێمی كوردستان بۆی ئاماده بێ����ت. جۆری پێوه ندیمان له گ����ه ڵ ناوه ند له روی سیس����تمێكی فیدراڵیه وه كه هێش����تا س����ه روبه ندی بابه تی كێش����ه و هه روه ها نه گیراوه و زۆری نێ����وان كه جێگه ی مش����تومڕو خوێندن����ه وه ی جیاوازو ته نانه ت نیازو مه به ستی ش����اردراوه و گومانلێكراون، ژینگه یه كن خولقێنه ری هه مو ئه مانه كه تێی����دا هه رێم و عێراق����ی ده وڵه ت به ره وڕو ده بنه وه . به ش����ێك له خودی هه ڵبژاردن الیه نه كان����ی به رنام����ه ی ده شێت تێگه یاندنی خه ڵكی كوردستان بێ����ت له و كێش����ه و بابه تان����ه و پالنی چاره س����ه ركردنیان. به پیره وه چون و هه ڵبژاردن وه ك ستانده ردێكی ره وایی سیس����تمی حوكمڕانی و پیش����انده ری گ����وڕو تینی ژیانی سیاس����ی هه رێم، ده توانێ����ت فاكت����ه ری كاریگه ربێ����ت ك����ه یه كخس����تنه وه ی ناوماڵی كوردو كارامه ی����ی هه یب����ه ت و س����ه لماندنی حوكمڕانیه ك����ه ی كه بۆ قۆناغی دواتر

زۆر پێویستن.ناوه ن����ده ئه م����ڕۆی پرس����یاری ئای����ا ك����ه ئه وه ی����ه سیاس����یه كان توخم����ی ئه مج����اره هه ڵبژاردن����ی لێده كه وێت����ه وه ؟ وه رچه رخانێك����ی به مانایه كی تر، ئایا وه ك پاڵێوراوان و بانگه ش����ه ی هه ڵب����ژاردن ج����اڕی بۆ ئه ده ن، تۆ بڵێیت ش����تێكی كتوپڕی و ئه گه ر به ڕێوه بێت؟ چاوه ڕواننه ك����راو هاتو ئه مه له قه ده ری سیاسی هه رێمدا داهاتوی په رله مانی بێگومان. رویدا، كوردستان دامه زراوێكی زۆر سه رقاڵ و ئیراده یه كی چونك����ه ده بێ����ت، كارا جه م����اوه ری كه ئ����ه و وه رچه رخانه ی به په رۆش����ه وه خوڵقاندبێ����ت، به رجه سته كردنی خواست و ئاواته كانی له په رله م����ان و حكومه تێكی نوێ داوا ده كات. ئه زمونی س����ه ختی كورستان بڕواناكه م ئه وه نده له گوڕوتین كه وتبێت كه به ئه ركی خۆمان كارا نه كرێته وه و هه ر ئه م ئه ركه ش����ه ك����ه هه ڵبژاردنی داهاتو ته وزیمی ده كات له س����ه ر هه ر الیه نێك����ی ب����راوه . ده كرێ����ت هه ردو الیه نی خۆبه كاندیدكه ری ده س����ه اڵت و ئۆپۆزیس����یۆن، په ند له م په رۆش����ی و

چاوه ڕوانیه ی خه ڵك وه ربگرن.وا مه زه نده ده كرێت كه به ره وپیرچونی خه ڵك بۆ هه ڵبژاردن����ی داهاتو، واتا رێژه ی ده نگدان له ئاستێكی به رزدابێت. ئه مج����اره جیاوازی����ی زیات����ر نێوان به رچاوده كه وێت و ئه ڵتێرنه تیڤ����ه كان له وانه یه خه ڵك له ئاستی هۆشیاریه كی زیات����ره وه رو له پڕۆس����ه كه بك����ه ن.

ئه وه یه هه ڵب����ژاردن تایبه تمه ندیه كی كه به ئه نجام یه ك الیه ن براوه ده بێت. له هه ڵبژاردنێك����ی ره وادا، ئه وه تاكی ده نگده ره گره و له سه ر ده نگدانه كه ی خ����ۆی ده كات و هه ره وه ه����ا توان����ای كاندیدو له هه ڵس����ه نگاندنی خۆیه تی بانگه ش����ه یاندا كه ده نگده ر دروستی و چانس����ی گره وه كه ی زام����ن ده كات. ئه مه ش هه موی راسته وخۆ په یوه سته به ش����ێوازو ناوه ڕۆك����ی بانگه ش����ه ی پاڵێوراوانه وه . هه ندێك جار روئه دات كه فش����ارو جۆری بانگه ش����ه ده چنه به گومان نامۆو ده نگده ر ش����ێوازێك ده كه ن و به ئه نجام له هه س����ت و ئه ركی ده نگ����دان ده یڕه نجێن����ن، ه����ه روه ك چۆن له رێگای ئه دایه كی شایس����ته وه ئاس����تێك ده توان����ن كاندی����ده كان له به ن����ده واری و رێزگرتن له هه س����ت و خواستی خه ڵك نیشانبده ن و راده یه كی به رزتر له پێوه ندی و چاالكی بجوڵێنن

نێوان خۆیان و هاواڵتیان.ئه ركی حوكمڕانی كارێكی ئاس����ان نیه . ئه وه ی ده س����ه اڵتی به ده س����ته بێگومان به م راستیه ئاشنایه و ئه وه ی چاوه ڕوانی ده سه اڵتیشه ، پێویسته لێی میكانیزمێكی هه ڵبژاردن به ئاگابێت. ده س����توری و یاس����اییه خه ڵكی واڵت له رێی ده نگدان����ه وه به كاریده هێنن بۆ بڕیاردان له ده س����ه اڵت و پرس����ینه وه له گۆڕین����ی، ئه گه ر پێویس����تبو. له م روانگه یه وه سه ركردایه تیه ك، حیزبێك

یاخ����ود ده س����ه اڵتێك ك����ه پێش����تر له رێگای پرۆسه یه كی باوه ڕپێكراوه وه حوكمی به ده س����تهێنابێت، بۆ ماوه ی دیاریك����راوی حوكمڕانیه ك����ه ی مافی خۆیه تی ده سه اڵتداربێت. به اڵم ئه گه ر له ماوه ی ئه و حوكم����ه دا، وه فاداری و متمانه ی خه ڵكی له ده س����تدا، ناشێت چیتر الف����ی ره وایی ده س����ه اڵته كه ی وه ك بارمته ی مانه وه ی له ده س����ه اڵتدا سه یربكرێت، به تایبه تی چونكه راده ی به ره وابینینی خه ڵك بۆ ئه و مه ڵبه ندی ده سه اڵته له ئاس����تی خۆی نامێنێت. هه روه ه����ا گروپێك����ی ئۆپۆزیس����یۆن ده توانێت ته نه����ا به زه خیره ی ئه ركی ئۆپۆزیسیۆنیی خۆی، پشتبه ستوبێت له راكێشانی ده نگده ر به الی خۆیدا. خۆ ئه گه ر هاتو ب����ه ره وڕوی به رامبه رێكی كارامه یی ك����ه بێته وه ده س����ه اڵتدار خۆی بسه لمێنێت و پیشانده ری كاری ئه وا بێت، به رهه مێن و خزمه تگ����وزار ئه ركی ئۆپۆزیس����یۆن وه ك كاندید بۆ ده س����ه اڵت له به رامب����ه ر ده نگده راندا

سه ختتر ده بێت.پڕۆسه یه كی ئه داكردنی هه ڵبژاردن واڵتێ����ك له رێگای����ه وه دیموكراتی����ه ش����ێوه ی حوكمڕانیی خۆی به جیهانی پڕۆسه یه دا له م ده ناسێنێت. ده ره وه به كارهێنان����ی ئازادانه ی تاكی كۆمه ڵ بۆ مافێكی سروش����تیی خۆی، رێساو خواستێكی جیهانیه و له م روانگه یه وه به پێوه ری ئه و ئازادیه جیهانی ده ره وه ره وایی ئه و حوكمڕانیه ده سه لمێنێت. ئێمه ی ك����ورد كه چاوم����ان له زیاتر به جیهانیبون����ی كێش����ه كه مانه و ب����ۆ پش����تگیری و زه مانات����ی نێوده وڵه تی هه وڵئه ده ین ده بێت هۆشیاربین چۆن ئه ركی ئه مڕۆو كۆشش����ی نمایش����ی ده كه ین. س����به ینێمان حوكمڕانی����ی هه ڵبژاردنێكی ره واو ئازاد فاكته رێكی گرنگی به ده ستهێنانی سۆزو پاڵپشتی

ده ره وه ده بێت.پێشبڕكێ و بانگه ش����ه ی پاڵێوراوان هه ستێكی تایبه ت له شااڵوی هه ڵبژاردندا واڵتان����ی له زۆرب����ه ی ده هه ژێنێ����ت و پابه ند به نه ریت و ئاكاری شارستانی و رێزنامه ی خودی پڕۆسه كه وه ، بۆنه ی ئاهه نگی و ژینگه یه ك����ی هه ڵب����ژاردن فێستیڤاڵی دروست ده كات. ته نانه ت زۆرج����ار روئ����ه دات ك����ه هه ڵبژاردنی crisis( واڵتێك له قۆناغێكی چه ڵه مهelection( دا ئه نجام ئه درێت، به اڵم دروستیی پڕۆسه كه و خۆشی و هێمنی كاریگ����ه ری فاكت����ه ری ژینگه ك����ه ی ره واندنه وه ی ئ����ه و چه ڵه مه یه ده بن. به اڵم موخاب����ن الی ئێمه هه ندێكجار "نه ریت"و ئاسه واری هه رێمی و ناوچه یی هه ڵوێس����تی كردارو پاس����اوی وه ك توندوتیژ په نایان بۆ ده برێت. كاتێك له س����ایه ی ئارامیداو به ملكه چبون بۆ پێداویستیه كانی پڕۆسه ی هه ڵبژاردن، الیه ن����ه كان خۆی����ان یه كالده كه نه وه و بژارده ی خۆیان ئاشكرا ده كه ن، ئێمه ی تێكڕای تاك و گروپی ناو كۆمه ڵ مافی ئه وه مان نیه ده ستدرێژی بكه ینه سه ر ك����ه س و فاكته ری گێره ش����ێوێن بین له وه ی بێجگه ئه مه له پڕۆس����ه كه دا، ك����ه بیروكرداری توندوتی����ژ له خۆیدا

هه ڵوێستێكی الوازه .

ئامادەبوانی بەڕێزهاوڕێ و خۆشەویستانی شێرکۆ

بەناوی خ���ۆم و ئەندامانی ئەنجومەن و سەرجەم نووس���ەرو کارمەندانی دەزگای سەردەمەوە خۆشهاتنی چلەی ماتەمینی کاک ش���ێرکۆ بێکەس���تان لێدەکەم، کە بێگوم���ان ئێوەیش وەک ک���ەس و کارو هاوڕێ و دۆس���تە هەرە نزیکەکانی، بەم کۆس���تە گەورەیە دڵی پ���ڕ لەژان و زامی بەس���وێتان وەک ش���ەپۆلی شیعرەکانی ئەم گەورە شاعیرە لەهەڵچوون و کەف و کوڵدای���ەو دانامرکێت. ش���ێرکۆ بەتەنیا نەڕۆش���ت بەڵک���وو ئێم���ەی لەتەنیاییا بەجێهێشت. تەنیایی لەو هەموو پەیژەی گزن���گ و لەو هەموو دارس���تانی وش���ەو ڕەنگاڵەییەکانی. پەیڤ���ە لەش���ەبەنگی تەنیای کردی���ن لەپرچ���ی ڕەش و درێژ درێژی ئەنفال و شان و ملە خۆاڵوییەکەی هەڵەبج���ەو پێن���ج ه���ەزار نێرگزی الڵ. تەنیای���ی لەش���ەوانی اللە بەدەس���تانی ماملێ و ڕیژنە بارانی بەیانیانی ش���یعری کوژاوەکان���ی لەچ���را گلەی���ی ت���ازەو ئێس���تای چیا. ئێمە بێ ئ���ەو تەنیاین، وەک مامزێک���ی عاش���ق ک���وژراوو وەک چاوەڕوانیەک���ی بێهۆدەو وەک هەتاوێکی ئاوارەی ناو خانوە چۆڵەکەی ئێس���تای ش���ێرکۆ، تەنانەت پاییزی ئەمس���اڵیش خەیاڵێکی ترس���اوەو هەر لەدڵی شکاوی ئێمە دەچێت. ئێس���تا، شەوانە، لەهیچ کەناڵێکەوە. ن���ە تریفەی تەزیوی مانگ دەبینین، نە ئەو شیعرانەمان گوێ لێیە کە لەسەر گەواڵە هەوری کۆچەرو تەوێڵی گردۆڵکەی ڕووتەن و گەردن و سەرسنگی درەخت���ی ڕوت و قووت بۆ ش���ەهیدو بۆ ئازادی و بۆ پێش���مەرگە دەوتران، ئێستا گێژەڵۆکەی ناو هەناوی یەکەبەیەکەمان، خەونە هەس���ت و پەژمووردەکانی گوڵە ه���اواری حەس���رەتیمان تۆراوەکان���ی بارانێک���ی وش���ەو باخچەیەک���ی ئارامی پ���ڕ لەگوڵ���ی خۆشەویس���تی و ماڵێکی خنجیالنەی بەڕازو نیازی شیرکۆیە، ئەو شیعری کرد بەماڵی خۆی و بەنیشتمان و بەس���ەنگەرو بەجێژوان. بۆیە نەخشەی ش���یعری ش���ێرکۆ هی���چ ش���ارو گوندو ش���ەقام و کۆاڵن و لووتکەو پێ دەش���ت و ئاس���مان و ڕووب���اری سەرانس���ەری ئەم واڵتی کوردەی نەب���واردوە. لەئامەدەوە تا قامیش���لو، لەمەهابادەوە بۆ حەمرین. هی���چ ڕوخس���ارێکی بەدارو ب���اری ئەم شارەیش���ی لەکۆنەوە تائێستا فەرامۆش نەکردوە. ش���یعری ش���ێرکۆ مێژوویەکی ڕتووش���ی ش���اری ب���ێ ڕاس���تەقینەو ناش���رینیەوە، بەجوان���ی و س���لێمانیە بەشکس���ت و س���ەربەرزیەکانیەوە. بۆیە ئەم ش���ارە، مێژوونووس���انی دەبێ���ت ت���ا دەیانس���اڵی تریی���ش لەپەیڤی ئەم شاعیرەوە س���ەرچاوەی زانیاری خۆیان دەوڵەمەندو ڕاس���تگۆیانە مامەڵە لەگەڵ ک���ەس و ڕووداوی���دا بک���ەن. ئەمەی���ش ئەرکی ڕاس���تەقینەی ئەدیب و نووسەرو ئازاکانیەتی. بەهەڵوێس���ت و ش���اعیرە ش���ێرکۆ ئامارگرێکی ب���ێ وێنەی خەم و کۆس���تەکانمان بوو. کۆستی بەخەرمان مەمکی س���ووتاوو ملیۆن���ان زەنگیانەو ه���ەزاران ملوانک���ەو بازن���ی دەس���ت و موس���تیلەو ش���انەی قژو گوارەی گوێی ژنە ئەنف���ال کراوەکانم���ان. ئامارگیریی بەدبەختیەکانی مێ���ژووی کۆن و نوێمان کە لەئاوێنەی س���ەدان شکست و غەدرو تۆڵەو خۆفرۆش���ی و پیالن و دۆستایەتی دوژمندا خۆی دەبینێت. تاقە ئاسۆیەکی ڕوون���اک ک���ە بۆ خ���ۆی هێش���تبوەوە دووبارەنەبوونەوەی ئەو مێژووە قێزەونە ب���وو، ب���ەاڵم زۆریی���ش بەگومانبوو کە

دووبارە نەبێتەوە!ه���اوڕێ و خۆشەویس���تانم، من لێرەدا بەئەرکی خۆمی دەزانم ڕاستیەک بڵێم کە

بەرئەنجامی ٤0 ساڵ تەمەنی هاوڕێیەتیمە لەگەڵ شێرکۆ بێکەسدا. هاوڕێیەتیەکی بێ پەردەو دوور لەهەر بەرژەوەندی دەست کەوتێک. ش���ێرکۆ وەک مرۆڤێک هەرگیز ڕقی ئەستورو درێژخایەنی لەکەس نەبوو، زۆر لەو کەس���انەی دەناسی کە ئەویان دەکرد. دژایەتیان نەدەویس���ت و خۆش ئیتر لەب���ەر ئیرەیی پێب���ردن بەو توانا مەزنەی کە س���ەدان و هەزاران الپەڕەی ناوازەی پێبەخش���یوین و تا دەیش���هات بەپاساوی یان لەگەشەکردندابوو، زیاتر سیاس���یەوە کە دەکرا لەهەندێک بڕگەی مێژووییدا خ���ۆی لەو کەنارانە دابێت کە بەبەرژەوەندیی نەتەوەکەی زانیوە. بەاڵم ئەو نە باس���ی ئەو کەسانەی دەکردو نە ڕقی لێهەڵدەگرتن. تەنانەت کە پرسیارو ڕاوێژی لەبارەیانەوە پێبکرایە بەویژدانەوە ڕای خۆی لەس���ەر دەوتن. ش���ەریعەتی شێرکۆ ویژدانێک بوو پڕ لەخۆشەویستی و لێبووردن. لێوان لێ و لەس���ۆزی مرۆڤانە ک���ە بۆ ئەم س���ەردەمەو لەدنیایەکدا کە تاریکیی پ���ێ دزەی کردۆتە ش���ەقامی دڵ و گۆشە پەنامەکیەکانی هەستمانەوە کارێکی ئاسان نیە، من بۆیە ئەمە دەڵێم، تا مێژووی تایبەتیی هەر کەس���ێکمان، هەر تاکێکمان، وەک مێژووە نوغرۆکەی ڕابووردوی سیاس���یی گەلەکەمان لەسەر بەدحاڵیب���وون چەواش���ەکردن و درۆو بەرپرس���یاربین هەموویش بنیاتنەنرێ و لەڕاس���تکردنەوەی. دەمەوێ���ت ئەوەیش بڵێم ک���ە ش���ێرکۆ دڵێک���ی مندااڵنەی پەپوولە ئاسای هەبوو، خۆشباوەڕیەکەی تاڕادەی���ەک بوو کە هەندێک جار بەزیان ب���ۆ خ���ۆی بگەڕێت بەاڵم ل���ەدوای هەر بەر نەیدەتوانی دیسان پەشیمانیەکەوە لەسۆزی ئایندەی خۆی بگرێت و جارێکی تر نەچێتەوە سەر وانەی پڕ لەبەرائەتی جوان���ی و دەس���تبەرداری منداڵ���ی و لێبوردنەکان���ی بێت. وەک خۆی دەڵێت: من چی بڵێم! خوا ئەزانێ، پەپوولەیەک لەدڵمدایە، هەموو جارێ. خوێنی س���ەر ڕوخس���اری چقڵی ئەم جەستەیە بەباڵ ئەس���ڕێ و، بەئەسپایی ئەیانخاتەوە ژێر زەوی و، ئەڵێ بەشکوو تۆوی گوڵێکیان تیاماب���ێ و، دوای بارانێک، بێنەوە الی خۆشەویس���تی. من جارێکی تر بەناوی دەزگای س���ەردەمی ماڵ���ە ئاوەدانەکەی شێرکۆ بێکەسەوە س���وپاس بۆ هەموو خۆشویس���ت و ش���ێرکۆیان ئەوان���ەی ئازادی و جوانیان شیعریان خۆشویست و

خۆش دەوێت.

تێبینی: ئه م���ه ده قی ئه و وتاره یه که مامۆستا ره ئوف بێگه رد له چله ی شێرکۆ

بێکه سدا خوێندیه وه .

شێرکۆ‌دڵێکی‌مندااڵنەی‌پەپوولە‌ئاسای‌هەبوو

شیعری شێرکۆ مێژوویەکی

ڕاستەقینەو بێ ڕتووشی شاری

سلێمانیە بەجوانی و ناشرینیەوە، بەشکست و

سەربەرزیەکانیەوە

له م پڕۆسه یه دا به كارهێنانی

ئازادانه ی تاكی كۆمه ڵ بۆ مافێكی سروشتیی خۆی، رێساو خواستێكی

جیهانیه و له م روانگه یه وه

به پێوه ری ئه و ئازادیه جیهانی ده ره وه ره وایی ئه و حوكمڕانیه

ده سه لمێنێت

کاندیدی بزوتنه وه ی گۆران ژماره 117

ئه‌رکمان‌رووبه‌رووبونه‌وه‌ی‌گه‌نده‌ڵکارانه‌

سه‌ردار‌حسێن‌سۆفی)د.سه‌ردار‌عه‌زیز(

کاندیدی ژماره

گۆرانگۆڕان38GORRAN

ریکالم

شه فیق قه زاز

ره ئوف بێگه رد

تایبه‌ت(395( سێشه ممه 2013/9/17

بۆچی ده نگ به گۆڕان ده ده مه وه ؟

ئه حمه د موفتی

ئه گه رچی له هیچ هه ڵبژاردنێكی ڕابوردودا دوجار له سه ریه ك ده نگم به هه مان كیانی سیاس����ی ن����ه داوه ، به اڵم بۆ هه ڵبژاردن����ی 9/21 بڕیارموایه كه ده نگ

به بزوتنه وه ی گۆڕان بده مه وه و چانسی دوهه میان بده مێ.ئه م دوباره ده نگدانه وه یه م بۆ ئه م بزاوته سیاس����یه له به رئه وه نیه كه ئه م بزاوته یاریزانێكی لێهاتوو كاریگه ربو له مه یدانی پڕ ڕوداوو كێشمه كێشی چوار س����اڵی ڕابوردوی كوردس����تان، نه خێر هه مو ده زانین كه ئه م بزاوته ته نانه ت له هه ندێ ڕوداوو هه لومه رجدا به بیانوی جۆراوجۆر په رچه كرداری هێنده ساردبو ئه گه یشته ڕاده ی بێهیواكردن. یاخود ده نگدانه وه م به م بزاوته له به رئه وه نیه كه نمونه یه كی جوانی ش����ه فافیه ت و ڕۆش����نیم دیبێ له دروستكردنی بڕیاری سیاس����ی و ئیداری و دارایی بزوتنه وه كه یاندا، نه خێر چوار ساڵی ته مه نی ئه م بزاوته پڕبو له و بڕیارو مه وقیفانه ی كه ده نگده رو خه ڵكی كوردستان به گشتی و چاودێران سه ریان لێده رنه ده كرد له لێڵی و ناڕۆشنیدا. دوباره ده نگدانه وه م به م بزاوت����ه له به رئه وه نیه كه گۆڕان فراكس����یۆنێكی په ڕله مانی كارای هه بوبێت كه هه ڵوێس����ته ی له س����ه ر هه مو مه س����ه له ناقۆاڵكان هه بوبێت و ڕۆڵی بوبێت له به رده م بڕیاره چاره نوسسازه كاندا، نه خێر فراكسیۆنی گۆڕان له چوار ساڵی ڕاب����وردودا له وه زیاتر نه بون كه به ش����ێك بن له پێكهاته ی ئس����وڵیی هێمنی په ڕله مانی كوردس����تان و له زۆرێك له حاڵه ته كان����دا ئه كته رێكی دوره په رێزی كه نارگی����ری نێگه تیڤب����ون كه بای����ی دو هێنده ی هه ڵوێس����ته جوانه كانیان، هه ڵوێس����تی نێگه تیڤ و په ڕله مانتاری بێهه ڵوێستیان هه بو هیچ نه بێ له ئاست ئیمتیازات����ه تایبه ته كانی خۆیان و گه وره ترین كارێك ك����ه ئه مان كردبێتیان به گش����تی )وه ك خودی رێكخه ری گشتی ئه م بزوتنه وه یه وتی ( ئه وه بوه كه هاواڵتی كوردی خس����ته به رده م ماف و ئیمتیازاته كانی ، له كاتێكدا ئه م كاره به موچه ی چوار س����اڵی 25 ئه ندام په ڕله مان كه وت له سه ر بودجه ی هاواڵتی . ده نگدانم به گۆڕان له به ر هیچ یه كێك له مانه نیه ، به ڵكو زۆر به ساده یی له به ر ئه مه ی����ه كه الیه نه كانی ده س����ه اڵت نه یانتوانی قه ناعه ت به ده نگده ر بكه ن كه ئه دای خۆیان جیاوازه له چاو زه مه نی پێش 7/25و سیاس����ه تیان به گش����تی ڕو له گۆڕانه ، به هیچ ش����ێوه یه ك به و ئاراسته یه كاریاننه كرد كه وه ك ئه وه ی له رابوردودا هه ڵه بوبن و له مه وبه دوا ده گۆڕێن، هه ڵبه ت ئه گه ر خۆشیان به هه ڵه

نه زانن، ئیتر چی چاك بكاته وه ؟ئێمه چاوه ڕێمان له ده س����ه اڵت ئه كرد كه پاش 7/25 هه س����ت به خه ته ری بڕیاری خه ڵك بكات و هه ڵمه تێكی كۆنتڕۆڵكردن و پاش����ان ڕیشه كێش����كردنی گه نده ڵی ئی����داری و دارای����ی به رپاب����كات له داموده زگاكان����داو چاوه ڕێبوین شه فافیه ت له داهات و س����ه رچاوه كان پیاده بكات و مه حس����وبیه ت نه هێڵێت و شه فافیه ت له ئیداره ی ملمالنێ ده ره كیه كان په یڕه و بكات، ئیدی كه ئه مانه و جۆره ها كێشه ی تر له س����ه ر پشتی كیسه ڵ به ڕێوه چون، بۆ كه سێكی وه ك

من ده بو ده نگبده مه وه به گۆڕان.گۆڕانی����ش ده بێ����ت له وه بگات كه میلله ت ئه و 20 س����اڵه ی كه به خش����ی به یه كێت����ی و پارتی ، هه رگیز نایبه خش����ێته گۆڕان، له به رئه مه چوار س����اڵی داهات����و، چه ند بۆ یه كێتی و پارتی یه كالك����ه ره وه بێت، هێنده ش بۆ گۆڕان و

الیه نه كانی تری ئۆپۆزیسیۆن.

ریکالم ریکالم

ریکالم

ئا: ئاراس عوسمان

تای بانگه شه كانی هه ڵبژاردن له سلێمانی له چه ند رۆژی رابردودا تا ئاستی گیانله ده ستدان و برینداربون

به رزبۆوه ، به جۆرێك شه وانه هه وادارو الیه نگرانی قه واره سیاسیه كان شه قامه كانی شاره كه پڕده كه ن

له ده نگ و ره نگ، هاوكات رودانی چه ند حاڵه تێكی نه خوازراو سه دای

بانگه شه كارانی له سلێمانیدا كپ نه كرد.

له سه ره تادا لیژنه یه كی ئه منی له شاری س���لێمانی پێكهات ب���ۆ كۆنترۆڵكردنی روداوی نه خوازراو له كاتی به رێوه چونی بانگه شه هه ڵبژاردنداو بڕیاردرا الیه نگرانی هێزو قه واره سیاس���یه كان تا كاتژمێر 11ی شه و به رده وامبن، به اڵم زۆرێكیان پابه ن���دی رێنمایه كان نه ب���ون و دواتر بڕیاردرا كاتژمێرێك كاتی بانگه ش���ه ی ش���ه وانه درێژبكرێته وه ، له ئێستاش���دا ش���ه وانه هه وادارو الیه نگرانێكی زۆری هێزه جیاجیاكان به دروشمی جیاوازه وه

به لیستی دڵخوازی خۆیاندا هه ڵده ڵێن و كه ژاوه كانی���ان تا دره نگانێكی ش���ه و له شه قامه كانی تویمه لیك، سه هۆڵه كه ، به رده م لقی چواری پارتی و ش���ه قامی س���ه ره كی به رده م مه كۆی س���ه ره كی

گۆڕان، دێن و ده چن. هه ڵس���وڕاوی بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان

سه ركه وتی كوبه ، به ئاوێنه ی راگه یاند" ئه و كه س���انه ی به ش���داری هه ڵبژاردن ده كه ن ئه م ج���ۆره گرژیان���ه ی كاتی بانگه ش���ه ناتوانێت ترس���ێك دروست بكات له الیان، له به رئ���ه وه ده نگده ران الیه نگ���ری ئه م هێزانه ن كه به ش���دارن

له پرۆسه ی هه ڵبژاردندا".ئ���اوات محه مه د، قایمقام���ی قه زای له ب���اره ی س���لێمانی مه رك���ه زی توندوتیژیه كان���ی ش���ه وانی راب���ردوی سلێمانیه وه ، بۆ ئاوێنه رایگه یاند" ئه و جۆش و خرۆش و ئازادیه ی له م شاره دا هه یه و به تایبه ت له م كاتی بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردنه ، له ناوچه كانی دیكه نه بوه ، هه م���و الیه ن���ه كان به رپرس���یارن له و روداوه نه خوازراوان���ه ی ك���ه رویانداوه

له سلێمانی ".تاری���ق جه وهه ر، وته بێژی لیس���تی یه كێتی له س���ه ر روداوه كان بۆ ئاوێنه ده ڵێت: ره نگه سكااڵ بكه ین له سه ر ئه و هێزانه ی توندوتیژییان دروس���تكردوه ، یه كێتی ش���ه هیدی داوه و بۆته قوربانی كوش���تن و ل���ه روداوی بانگه ش���ه كه ، برینداربون���ی هاواڵتیان���دا بزوتنه وه ی

گۆڕان ده ستپێشخه ربوه ."ئه و پێیوایه گۆڕان هه ڵسوڕاوه كه ی پاراس���تنی ئه ركی داموده زگایان���ه ی له ژێ���ر له سه رش���انه ، هاواڵتیان���ی ده س���تی حزبی ده سه اڵتدایه ، ئاسایش ده زگایه ك���ی حزبیه و ئه گ���ه ر حكومی بوایه به ش���داری ئه و كارانه ی نه ده كرد ك���ه رویان���داوه ، بۆی���ه كاره كانی���ان له ملمالنێدایه و له پشته وه ئه و كارانه یان پێده كرێت بۆ ئاژاوه و ترس دروستكردن

له ناو خه ڵكیدا". بانگه شه كانی ده ستپێكردنی له رۆژی ئاماده كردن���ی ت���ا هه ڵبژاردن���ه وه ئه م هه واڵ���ه ، دو ك���ه س به ناوه كانی روپاك عوم���ه رو رێژه ن ك���وژراون كه ش���ه هید وه كو بڕیاریداوه حكوم���ه ت بكرێت، هه روه ها له گه ڵ���دا مامه ڵه یان 19 ك���ه س برینداربون كه 9 كه س���یان ئاسایش���ن. پۆلی���س و له هێزه كان���ی به فیش���ه ك و له برینداره كان زۆرێكیش چه قۆ به ركه وت���ون، بۆ برینداره كانیش هه ریه كێكیان بڕیاری���داوه حكوم���ه ت پێویس���تی به چاره س���ه ربێت ره وانه ی

ده ره وه بكرێت.

ته ق و تۆق بانگه شه ی هه ڵبژاردنی له سلێمانی كز نه كرد18

هه مو الیه نه كان به رپرسیارن له و روداوه

نه خوازراوانه ی كه رویانداوه

له سلێمانی

(395( سێشه ممه 2013/9/17 19تایبه‌ت

ونبونپرسگه ی بۆ بیگه ڕێنێته وه دۆزیویه تیه وه هه رکه س ونبوه ، اسماعیل( ره سوڵ )بابا به ناوی عێراقی پاسپۆرتێکی *

ئاوێنه .

* باجێکی زانکۆی سلێمانی ـ به شی ئه ندازیاری، به ناوی )به رهه م عبدالرحیم عبدالله( ونبوه ، هه رکه س دۆزیویه تیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

دۆزیویه تیه وه هه رکه س ونبوه ، ابراهیم( عبدالکریم )شا خه وان به ناوی سلێمانی بازرگانی ژوری ناسنامه یه کی *بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

ریکالم ریکالم

ئا: سۆران كامه ران

ده ردی باڵباڵێن و ده ستله كاركێشانه وه ، به سه ختی

ئه ندام و الیه نگرانی پارتی له كه ركوك ده گرێته وه و له ماوه ی ته نها

هه فته یه كدا چه ندین ئه ندامی ئه و حزبه ده ستیانله كاركێشاوه ته وه

كه له ناویاندا كادرێكی ئه نجومه نی سه ركردایه تی هه یه .

كادیرانـــه ی لـــه و یه كێـــك ده ستیله كاركێشاوه ته وه ناوی عه باس جه میلـــه ، كه كادرێكـــی پارتی بوه و وه ك خۆی ده ڵێت ماوه ی 22 ســـاڵ ئه ندامـــی ئـــه و حیزبه بـــوه و پێش دوایـــن ده ستله كاركێشـــانه وه كه ی پۆســـت كه هه یبو ئه ندامی مه كته بی ئه نجومه نی ســـه ركردایه تی گه رمیان

بوه .جه میـــل له لێدوانێكیدا بـــۆ ئاوێنه رایگه یاند، "پاش به سه ربردنی ماوه ی 22ســـاڵ له نـــاو پارتی ، گه یشـــتمه قه ناعه تێـــك كه نادادپه روه ری هه یه ، به تایبه ت به رامبه ر خه ڵكی كه ركوك و ئه ندامان و الیه نگری پارتی له كه ركوك، ئه مه جگه له وه ی ئه و به رپرســـانه ی نادادپه روه رانـــه زۆر له كه ركوكـــن

مامه ڵـــه له گه ڵ ئه نـــدام و الیه نگرانی پارتی ده كه ن".

ره خنه و گله یی پارتیه كان له كه ركوك ته نها له چوارچێوه ی ئه ندام و الیه نگرانی ئه و حیزبه دا قه تیـــس نه بوه ، به ڵكو داخزاوه بۆ ناو راگه یاندنكارانیشـــی . له م چوارچێوه یه شـــدا هه ژار ره شید، راگه یانـــدكاری پارتـــی له كه ركـــوك "ره خنه كانی راگه یانـــد به ئاوێنـــه ی ئێمه به رپرسه كانی پارتی ده گرێته وه له كه ركـــوك، چونكـــه تـــا ئێســـتا نه یانتوانیوه له گـــه ڵ خه ڵكی خۆیان دابنیشـــن یان گوێ له ئه ندام و كادری

پارته كه ی خۆیان بگرن".ئـــه و گۆڕینـــی داوای ناوبـــراو له كه ركوك و كرد پارتی به رپرسانه ی رایگه یاند: "ئه گه ر به رپرسی یه كه می پارتی له م شـــاره فاشل بێت، هه مو ئه وانـــه ی خواره وه ش فاشـــل ده بن، بۆیـــه ئه گـــه ر گۆڕانـــكاری نه كرێت له كه ركوك، پارتی له ده موچاوه كانی ده بێـــت خراپتـــر له مـــه حاڵـــی

له شاره كه دا".به زیاتـــر په یوه نـــدی ئاوێنـــه كـــرد پارتیـــه وه له به رپرســـێكی له كه ركوك، به اڵم به پاساوی جیاجیا هیچ یه كێكیـــان ئاماده نه بون لێدوان

بده ن له سه ر بابه ته كه .

به پێی ئه و زانیاریانه ی كه ده ســـت ئاوێنه كه وتـــون له كه ركوك، ناكۆكی نێـــوان پارتیـــه كان زیاتـــر له نێوان لقی ســـێ و ئه نجومه نی سه كردایه تی به شـــێوه یه ك چڕبوه ته وه ، گه رمیان كه بونه ته دو كوتله و هه ر یه كێكیان ئه مه ش كارده كات. به ئاڕاســـته یه ك وایكردوه ته نها له مساڵدا زیاتر له )50( ده ســـت له كه ركوك پارتـــی كادری له كاربكێشنه وه یان په یوه ندی بكه ن به رێكخســـتنی الیه نه سیاســـیه كانی

دیكه وه .په رله مانیه كـــه ی له هه ڵبژاردنـــه عێراقدا )2010(، له كۆی 12 كورسی په رله مانی له كه ركوك كه شه شـــیان بـــه ر كـــورد كـــه وت، پارتـــی بوه خاوه نی ته نها یه ك كورسی، ئه مه ش نیگه رانـــی به رپرســـانی بـــااڵی ئه و سكااڵیانه ی ئه و لێكه وته وه و حزبه ی ئاڕاســـته ی مه كته بی سیاسی پارتی كرابـــو، ئاماژه یان به خراپی مامه ڵه ی لقی ســـێی پارتـــی كردبـــو له گه ڵ خه ڵكـــی كه ركـــوك، له به رامبـــه ردا مه كته بی سیاسی بڕیاریدا ئه نجومه نی ســـه ركردایه تی گه رمیـــان له شـــاری كه ركـــوك دابمه زرێنێـــت و جێگۆڕكێ به چه ند به رپرسێكی خۆی بكات له و

ناوچه یه دا.

ئا: سارا قادر

زیاتر لەدە رۆژە بەکارهێنەران و بازرگانانی مادە هۆشبەرەکان

لەزیندان مانیان لەخواردن گرتوەو بەشێکیشیان وەک بەڕێوەبەری چاکسازی وتی" بەدەر لەیاسا

دەمی خۆیان دوریوە"، بەرپرسانی بەرێوەبەرایەتی چاکسازیش لیژنەی

تایبەتیان دروستکرد بۆ سزادانی ئەو کەسانەی دەمیان دوریوە.

زیاتـــر لـــە 100 ئێرانـــی لەزیندانی لەســـەر بەندکـــراون چاکســـازی بازرگانیکـــردن و بەکارهێنانـــی مـــادە کەســـیان 35 کـــە هۆشـــبەرەکان بازرگانن و ئەوانەی تریش بەکارهێنەری مـــادە هۆشـــبەرەکانن. بازرگانـــەکان لەهەمـــوان نیگەرانتـــرن لـــەوەی کە حکومەتـــی عێراقـــی کار بەبڕیـــاری ژمارە )90(ی ســـاڵی 2012 ناکات کە بەپێـــی ئەو بڕیـــارە ڕێکەوتننامەیەک هەیـــە لەنێوان واڵتی ئێـــران و عێراقدا کە تۆمەتبارو حوکمدراوەکانی هەریەک لـــەو دو واڵتـــە رەوانـــەی واڵتەکانی خۆیان بکرێنەوە بەبێ ئەوەی هەریەک لـــەو واڵتانە بۆیانهەبێت دەســـتکاری حوکمەکان بکەن، واتە گەر کەســـێک حوکمی بیســـت ســـاڵی لەدادگایەکی ئەوە ســـەپابو بەســـەردا عێراقیـــدا بنێردرێتـــەوە بـــۆ ئێـــران بەمەرجێ هەمانســـزا وەربگرێـــت و دەســـتکاری

سزاکەی نەکرێت. ئەمـــە لەکاتێکدایـــە ئـــەو بڕیارە لەالیەن بازرگانان و بەکارهێنەرانی مادە ڕاڤەکراوەو بەهەڵە هۆشـــبەرەکانەوە بەهەڵـــە لێیتێگەشـــتون بەپێی وتەی یاساناســـێک بڕیارەکە بەم جۆرەیە " گەر کەسێکی ئێرانی لەئێراندا تاوانێکی ئەنجامـــداو خاکی خۆی جێهێشـــت، بەرەو عێراق هـــەاڵت ئەوە بەپێی ئەو ڕێکەوتننامەیە دەبێت عێراق ڕادەستی ئێرانی بکاتـــەوەو حوکمەکەی لەواڵتی لێئەنجامداوە تاوانەکـــەی کـــە خۆی تەواو بکات" ، یاساناســـەکە جەختی

لەوە کردەوە ئەو تاوانبارانە دەیانەوێت یاســـاکە بەو جـــۆرە ڕاڤـــە بکەن کە ئەگەرنا" لەبەرژەوەنـــدی خۆیاندایـــە تاوانیکردو لەکـــوێ تاوانبارێک هەمو زەرەری بەدەوڵەت یان خەڵکی گەیاند دەبێت لەو شـــوێنە ســـزابدرێت و هەر

لەوێش سزاکەی تەواو بکات". ســـەید وەفا یەکێکە لەو زیدانیانەی بەتاوانـــی بازرگانیکـــردن بەتریاکەوە حوکمی بیستساڵی بەسەردا دراوە، ئەو پیاوە تەمەن 3٨ ســـاڵە باریکە الوازە بەروخســـاریەوە تەواو ماندوبونی کە بـــۆ بـــو بەحەســـرەتەوە دیاربـــو گەڕاندنەوەی بۆ ئێران و وتی" راســـتە مـــن تاوانبارکـــراوم بەبازرگانی کردن تەنها بەاڵم هۆشـــبەرەکانەوە بەمادە 195 گرام تریاکـــم پێگیراوەو حوکمی

20 ساڵیان بەسەردا سەپاندم".دەرۆژ پـــاش کـــە پیـــاوە ئـــەو لەناننەخـــواردن تەواو بێهێزو بێتاقەت ببو، بـــەاڵم لەگەڵ ئەوەشـــدا لەگەڵ هاوڕێکانی ناو زیندانی بڕیاریاندابو کە تا وەاڵمی تەواو وەرنەگرنەوە ئەمجارە دەســـت لەمانگرتن هەڵبگرن چونکە، ئەو بـــڕوای تەواوی بەوە هەیە کە ئەو ڕێکەوتننامەیـــەی نێوان عێراق و ئێران دەیانگرێتـــەوە" گـــەر ئێمـــە لەواڵتی خۆمـــان حوکم تـــەواو بکەین تەواوی ژیانمـــان دەگۆڕێـــت لـــەوێ هەر 1/٤ ی حوکمەکەت تەواوکـــرد بەکەفالەت مانگێ لەماڵەوە دەبیت، دواتر بەشەو لەمـــاڵ دەبیـــت و بـــەرۆژ لەزیندان و، بەرۆژ دەتوانـــی لەکارگە یان لەوەڕگا یـــان هەر کارێکـــی تر بکەیـــت بۆیە گەر ئێمە بدرێینـــەوە بەئێران تەواوی ژیانمان خۆشـــتر دەبێت جگە لەوەی دەتوانین زو زو کەسوکارمان ببینین. ئەو ئاخێکی هەڵکێشا بۆ کچە تەمەن حەوت ســـااڵنەکەی کە تەمەنی تەنها ســـاڵێ بوە، باوکی دەســـتگیرکراوەو ئێســـتا بۆتە حەوت ساڵ تەنها سێجار باوکـــی بینیـــوە" لەمـــاوەی شـــەش ساڵدا ســـێجار کچەکەمم بینیوەو زۆر نامناســـێتەوەو شـــەرمم لێدەکات کە

لەگەڵی دەدوێم".

سەید باســـی لەوە کرد کە نزیکەی پەنجـــا کەســـی ئێرانی زیاتـــرن کە مانیانگرتوە، بەاڵم تەنها پێنج کەسیان دەمیاندوریـــوە " ئێمـــە لەگەڵ ئەوەدا ناشارستانیمان بەرەفتارێکی نەبوین و زانـــی، بەاڵم ئەوان بەویســـتی خۆیان کردویانەو ئێســـتاش دەمدورینەکەیان

کردۆتەوە".دیارە کێشەی ئەوانەی بەبه کارهێنان یان بازرگانیکردنی مادە هۆشبەرەکان لەناو زیندانـــدان زۆرە، کاروان حەمە فەرەج، مـــاوەی نۆ ســـاڵە توێژەری دەرونیەو کار لەگەڵ زیندانیان دەکات، ئەو نیگەرانە لەوەی کە هەرچەندە زۆرتر دڵنەوایی زیندانیان بکەن ئەوان ڕێگەی وردتر بەکاردەهێنن بۆ هێنانە ژورەوەی مادە هۆشـــبەرەکان هـــەر لەحەبەوە تـــا هەمو جۆرەکانی تـــر "چەندینجار بەنهێنی لەڕێگەی مەمکەمژەی منداڵ، دایبی، پێاڵو، جەســـتەی شـــاراوەی ژنان قەڵەمی جـــاف و مەعجونیدانەوە هێناویانەو دەستمان بەسەردا گرتوە". ســـەبارەت بەســـزادانی ئەو پێنج کەســـەی دەمیان دوریبو بەڕێوەبەری چاکسازی گەوران "ئاوات شێخ کەریم"، باســـی لەوە کرد کە ئەوان ئاسایشی زیندانیان شێواندوە" نەک لەبەرئەوەی لەبەرئـــەوەی بەڵکـــو مانیانگرتـــوە کارێکیان کـــردوە کە رەنگە لەدەرەوە توندوتیـــژی و چاولێکەری لێبکەوێتەوە جگـــە لـــەوەی بەهەمـــو شـــێوەیەک مۆبایـــل لەنـــاو زیندانـــدا قەدەغەیە، ئـــەوان مۆبایلیـــان بردۆتـــە ژورەوەو وێنەی خۆیانیـــان پێگرتوەو دواتریش بۆ ناردویانە ئینتەرنێتـــەوە لەرێگەی میدیـــاکان کە ئەمـــە کارێکی بەدەرە لەیاســـاو ڕێنماییەکانـــی نـــاو زیندان بۆیـــە داوماننەتە لیژنـــەی تایبەت تا ئیجرائاتیان لەگەڵ بکەن، زۆرجار ئێمە تا ئەوپەڕی مرۆڤانە مامەڵەیان دەکەین بۆیە وادەکەن، بڕوا ئەکەن تائێســـتا 1٤ تـــا 15 هەزار حەبی هۆشـــبەرمان لەنـــاو زینداندا دەستبەســـەرداگرتوە کـــە بەقاچاخ و لەڕێگەی جوداوە دزەی

کردوە".

پارتی له كه ركوك توشی ده ردی ته كه تول و وازهێنانی به كۆمه ڵ ده بێت

بازرگانانی مادە هۆشبەرەکان داوا دەکەن بنێردرێنەوە بۆ ئێران

ریکالم

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

ریکالم

ریکالم

ریکالم