สารบญ

ค�าน�า6

บทน�า: สรางงานทใช12

1. ถงหรอยง30

2. เงนหรอความหมาย64

3. ปญหาคออะไร100

4. งานทวมหวเอาตวไมรอด130

5. กรอบความคด ความทรหดอดทน และ ARC ในหนาทการงาน

156

6. อ�านาจและการเมอง182

7. ลาออกท�าไม ออกแบบใหมดกวา!206

8. ลาออกอยางสวยงาม252

9. กาวตอไป276

10. เปนนายตวเอง290

บทสงทาย: ปลอยใหตวเองมความสข316

กตตกรรมประกาศ322

บนทกทายบท326

รจกผเขยน334

รจกผแปล335

6 Designing Your Work Li fe

ยงมขอจ�ำกด ยงตองออกแบบ

หลงจากไดแปลหนงสอDesigning Your Life: คมอออกแบบชวต

ดวย Design Thinkingกบส�านกพมพbookscapeไปเมอเกอบสองปกอน

ดฉนไดมโอกาสพบกบบล เบอรเนตต และเดฟ อวานส ทสหรฐอเมรกา

และไดทราบขาววาอาจารยทงคก�าลงเขยนหนงสออกเลมทน�าเอาแนวคด

จากหนงสอDesigning Your Lifeมาปรบใชกบ“ชวตการท�างาน”

ตอนแรกททราบขาวกคดสงสยวาเรองราวของหนงสอเลมทสองน

จะแตกตางหรอตอยอดกบเลมกอนหนานทเลาถงการออกแบบชวตไว

คอนขางครบถวนและชดเจนอยแลวอยางไร

หลงจากทอานDesigning Your Work Life: คมอออกแบบชวต

ทใช-งานทชอบ ดวย Design Thinking เลมนจบ ดฉนไดค�าตอบวาใน

หลายๆบรบทเสนแบงระหวางงานกบชวตนนบางเหลอเกนนนเปนเพราะ

คนเราใชสดสวนในชวตไมนอยในแตละวนไปกบการท�างาน ดงนนการ

ออกแบบชวตการท�างานจงเปนสวนหนงของการออกแบบชวตดวยเชนกน

แตคนเรามกคดวาชวตเปนของเรา และเราออกแบบได ขณะท

ชวตการท�างานนนมกมขอจ�ากดมากกวามเจานายมลกนองหรอมเรอง

ปากทองเปนขอจ�ากดในการออกแบบ

ทวาขอจ�ากดเหลานนท�าใหเรายงตอง“สรางสรรคกวาเดม”

ค�าน�า

Bil l Burnet t and Dave Evans 7

ดฉนเชอวาหลายคนอาจหยบหนงสอเลมนขนมาอานเพราะ

ตองการหา“ค�าตอบ”เพอแกไขปญหาการท�างานของตวเองหรอเพอเพม

คณภาพชวตการท�างานใหสนกและนาตนเตนยงขน

เชนเดยวกบหนงสอDesigning Your Life เลมกอนหนาน…

หนงสอDesigning Your Work Lifeเลมนกคงไมมค�าตอบให

แตจะมาชวนใหทกคน“ตงหลก”และ“ตงค�าถาม”

เพอหาค�าตอบในการออกแบบทงชวตและการท�างานดวยตว

คณเอง

เมษ ศรพฒนำสกล

ผแปลหนงสอDesigning Your Life:

คมอออกแบบชวตดวย Design Thinking

ส�าหรบทกคนทลกจากทนอนในตอนเชาแตงตว และออกไปท�าหนาทของตนใหส�าเรจทกวน

ขอบคณส�าหรบทกสงทคณท�าเราหวงวาคณจะไดพบวธการท�างานอยางมเปาหมายมความหมาย และมความสขมากขนจากหนงสอเลมน

เพราะนนคอสงทคณสมควรไดรบ

ส�าหรบอไลซา เคซย และเบนลกๆ ทยอดเยยมของผม

เปนความสขอยางยงทไดเหนลกเรมตนชวตวยผใหญและเรมออกแบบชวตของตวเอง

-- บล เบอรเนตต

ส�าหรบเดฟและคม รอบบและครสซลซาและดอนน เกบและนโคล และโรซ

เปาหมายแรกสดและส�าคญทสดในการออกแบบชวตของพอคอการเปนพอทด พอตองขอบคณลกทกคนอยางมากทท�าใหความปรารถนาสงสดของพอกลายเปนจรง

การไดรวมเตนร�าไปตามจงหวะชวตของลกและลกๆ ของลกคอความสขทสดของพอ

-- เดฟ อวานส

แปลโดย

นรา สภคโรจน

คมอออกแบบชวตทใช-งานทชอบ ดวย Design Thinking

How to Thrive and Changeand Find Happiness at Work

Designing Your WORK Life

by

Bill Burnett and Dave Evans

บทน�ำ

สรางงานทใช

Bil l Burnet t and Dave Evans 13

เรำสองคนไดเขยนหนงสอเลมหนง

ไมใชเลมนผมหมายถงอกเลมซงคณอาจไดอานแลวหรออาจจะ

ยงไมเคยอาน ในเลมดงกลาว เราสองคนสอนใหคนน�ากระบวนการคด

เชงออกแบบ (design thinking) มาออกแบบชวต แสดงใหคนมากมาย

รวาจะลกจากโซฟามาสรางตนแบบชวตสวนตวและชวตการท�างานใน

รปแบบใหมทตางออกไปไดอยางไร เราไดจดเวรกชอปทองกบแนวคด

หลกในหนงสอ และมโอกาสไดพบผอานนบพนทบอกวามนท�าใหชวต

ของพวกเขาเปลยนแปลงไปในทางทดขน คนเหลานไดแบงปนเรองราว

ของพวกเขากบเราซงไดกลายมาเปนสวนหนงในเรองราวของเราสองคน

ดวยเชนกนหลายคนทไดอานและรกหนงสอDesigning Your Life: คมอ

ออกแบบชวตดวย Design Thinking คอคนทอยในชวงหวเลยวหวตอ

พวกเขาเดนทางมาถงจดหกเหส�าคญจดหนงในบรรดาจดหกเหมากมาย

ของชวต และตองการความชวยเหลอในการตดสนใจวาควรจะกาวตอไป

ในทางใด ควรจะท�าอะไร และส�าหรบหลายคนอาจรวมถงค�าถามวาควร

14 Designing Your Work Li fe

จะเปนใครดวยสงทพวกเขาตองท�าคอพยายามจนตนาการ ถงอนาคต

หลากหลายแบบหรอวธทท�าใหความฝนกลายเปนจรง

หนงสอเลมนนเกยวของกบจนตนาการ

สวนเลมนเกยวของกบการท�าจนตนาการใหเปนจรง

เราไดยนหลายคนบอกวาแผนโอดสซยทเราแนะน�านนยอดมาก

แตเปนไปไมไดทพวกเขาจะทงทกอยางแลวหนไปเปนครสอนด�าน�าตาม

เกาะในบาฮามาสเพราะพวกเขายงมภาระทตองจดการอยางคาประกน

คาผอนบานคาน�าคาไฟและลกกยงเรยนหนงสออยดวย

พวกเขาจงขอใหเราสองคนเขยนหนงสออกเลมทตางจากเดม

พวกเขาอยากไดหนงสอทใชไดกบชวตปจจบนของตนเปนหนงสอ

ทใหเครองมอและไอเดยทจะชวยใหเจรญกาวหนาในหนาทการงาน

ปจจบนสถานทท�างานเปลยนแปลงไปตลอดเวลา เมอบรษท

ตางๆพากนพฒนาใหคลองตวขนและพรอมขยบปรบเปลยนอยางวองไว

ยงกวาเดมเพอใหกาวทนการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของตลาดจงเปน

เรองยากขนเรอยๆทจะคาดเดาวาในอนาคตสถานทท�างานของเราจะเปน

อยางไรภมทศนทเปลยนแปลงอยตลอดเวลานท�าใหคนท�างานกลายเปน

ผนยามความสขและความส�าเรจของตวเองมากขนทกขณะ แตทงนก

ขนอยกบผจดการและบรษททชาญฉลาดซงจะตองหาวธพบกบพนกงาน

ครงทางและคอยสนบสนนทรพยากรตางๆ (เชนหนงสอเลมน) เพอชวย

สรางวฒนธรรมทท�าใหพนกงานผเปลยนแปลงอยเสมอสามารถปรบตว

ไปตามความตองการทเปลยนแปลงอยเสมอขององคกร ซงองคกรกตอง

ปรบตวไปตามความตองการของตลาดทเปลยนแปลงอยเสมออกทอดหนง

อยางไรกตาม คนสวนใหญตองการเครองมอเพอสรางความส�าเรจให

ตวเองครงแลวครงเลาในขณะทพวกเขาเปลยนแปลงและเตบโตขนในฐานะ

มนษย (ความตองการนจะสงเปนสองเทาส�าหรบคนทเปนนายตวเองซง

มมากขนเรอยๆ)นอกจากนยงเหนไดชดเจนวาคนท�างานรนมลเลนเนยล

และรนGenZจะตองการประสบการณการท�างานทมความหมายและ

ท�าใหพวกเขารสกวาสงทตนท�ามผลกระทบตอโลก

Bil l Burnet t and Dave Evans 15

เราทกคนตางตองการใหชวตของเราเปยมความหมายและสราง

ผลกระทบบางอยาง

คนสวนใหญใชเวลาเกอบทงวนในทท�างานดงนนจงไมนาแปลกใจ

เลยทสถานทท�างานจะเปนทแรกทเรามองหาความหมายและการสราง

ผลกระทบทวางานสวนมากเปนเพยงภารกจนอยใหญทตองท�าใหลลวง

หรอธรกรรมทตองจดการใหเสรจเทานน เรองความหมายหรอการสราง

ผลกระทบเปนสงทผจดการสวนใหญไมสะดวกใจทจะเอยถงอยางไรกตาม

เมอใดทคณเปนนกออกแบบชวตการท�างานของคณเอง คณจะสามารถ

ชวยใหเจานายและบรษทท�าใหงานของคณกลายเปนสงทคณอยากท�า

หรอหากคณเปนเจาของธรกจ คณกสามารถปนแตงซ�าแลวซ�าเลาจน

มนกลายเปนงานทมความหมายและสรางผลกระทบ ไมวาจะเปนลกจาง

หรอเจาของธรกจ คณออกแบบชวตการท�างานของคณได กระบวนการ

คดเชงออกแบบเปนวธคดส�าหรบคนอยางคณ ไมวาคณจะเปนคนรบ

เงนเดอนหรอคนจายเงนเดอน หนงสอเลมนอดแนนดวยไอเดยและ

เครองมอทไมเพยงแตจะชวยสรางชวตทมความหมายแตยงสรางความสข

มากขนในวนท�างานทกๆวนดวย

ปจจบนนสถานทท�างานไมไดแคปรบเปลยนไปเทานน แตยง

เปลยนลกลงไปถงโครงสราง เศรษฐกจทเนนงานรบจางอสระชวคราว

(Gig Economy) ปญญาประดษฐ และหนยนตไมไดก�าลงจะเขามา

มบทบาท แตมนมาถงแลวและก�าลงตงทาจะเปลยนแปลงทกอยางทเรา

รเกยวกบงาน เพราะฉะนนคนท�างานทฉลาดจงตองเตรยมตวเพอจะได

เจรญกาวหนาตอไปในโลกยคใหมแหงเทคโนโลยหนงสอเลมนมเครองมอ

ทน�าไปใชไดจรงมากมายซงจะชวยใหคณรบมอสถานทท�างานในอนาคต

ไดอยางนกออกแบบผสรางสรรค

หากคณไดอานDesigning Your Lifeหนงสอเลมนจะใหไอเดย

ใหมๆเพมเตมในทศนคตแบบนกออกแบบของคณเพอชวยสรางชวตการ

ท�างานทมความสขไมวาแผนโอดสซยของคณจะเปนอยางไรกตามแตถา

คณไมไดอานหนงสอเลมแรกของเรา(หรออานแลวแตไมไดท�าแบบฝกหด)

16 Designing Your Work Li fe

กไมเปนไร หนงสอเลมนสมบรณในตวมนเองอยแลว และพรอมจะชวย

ใหคณใชกระบวนการคดเชงออกแบบในการออกแบบชวตการท�างาน

เพอทคณจะไดมความสขและอมเอมใจมากขนขณะทใชเวลา40,50หรอ

60ชวโมงตอสปดาหไปกบการท�างานโดยไมจ�าเปนตองเปลยนงานหรอ

อาชพ นอกจากวาคณตองการเปลยนจรงๆ ซงหากเปนเชนนน เรากจะ

บอกคณดวยเชนกนวาควรท�าอยางไร

เอาละถงเวลาลกขนจากโซฟาและพาตวเองใหหลดพนจากงาน

ทคณตดแหงกอยเสยทพดงายๆ วา ถงเวลาแลวทจะท�าใหงานทท�าอย

เปนงานทใชส�าหรบคณ!

มบำงอยำงทมนไมใช

บอนนอาย30ตงแตจบมหาวทยาลยเธอเปลยนงานมาแลวหางานทกงาน

จะเรมตนแบบเดยวกน ชวงแรกๆ กดด นาตนเตน และรสกวางานนจะ

ตองเปนงานทใชส�าหรบเธออยางแนนอน ทวาทกงานจบลงดวยความ

ผดหวงไมมงานไหนเปนไปตามทคาดไวซงบอนนเองกไมรวาท�าไม“งานน

ไมเวรกส�าหรบหนนะคะ” บอนนบอกพอแมแบบนทกครงทเธอไปขอยม

เงนเพอจายคาเชาบาน เธอรดวาเหตผลทเธอลาออกนนชางคลมเครอ

แตพยายามแทบตายกไมสามารถระบใหชดเจนไปกวา “มบางอยางทมน

ไมใชแตฉนไมรวาคออะไร”

หลยสเปนผบรหารระดบกลางในบรษทขนาดกลางแหงหนง

เขาท�างานทนมา 15 ปแลว ทกวนหลยสจะขนรถไฟไปถงทท�างานตอน

8.15น.เปะหลยสรบผดชอบทมขายทมหนงซงนงเรยงกนอยางมระเบยบ

ในคอกแตท�างานกนอยางวนวายไรระเบยบ หลยสมหนาทจดการและ

สรางแรงกระตนใหพวกเขาทวาวนแลววนเลาเขาจะเดนเขามาในแผนก

และมองไปรอบๆราวกบเปนคนแปลกหนาทพลดหลงเขามา

นไมใชบรษทของฉน

Bil l Burnet t and Dave Evans 17

ไมมอะไรทมความหมายกบฉนทงสน

หลยสออกจากทท�างานทนทหลงเลกงานเพอจบรถไฟเทยว

17.15น.กลบบานเขามลกสองคนซงก�าลงเรยนมธยมตนมบานทตอนน

ผอนมาไดหนงในสามแลว ระหวางนงรถไฟกลบบาน หลยสพงศรษะกบ

กระจกมองดโลกเคลอนผานไปพรอมกบสงสยวาเขามาถงจดนไดอยางไร

ในขณะทเสยงเพลงของวงทอลกกงเฮดส(TalkingHeads)ดงวนไปวนมา

อยในหว

And you may ask yourself, well

How did I get here?

คณอาจถามตวเองวา

ฉนมาถงจดนไดอยางไร

มารเปนหมอทประสบความส�าเรจเปนผเชยวชาญระดบแนวหนา

ในสาขาของเธอแมจะเบอหนายเตมทแตมารกไมอาจตดสนใจทงอาชพ

แพทยทไปไดสวยราจฟท�างานทเขารกแตงานชางหนกหนาจนเขารสก

วาไมเคยมเวลาพอแมแตเวลาจะทอกยงไมมบรซเปนคนขบรถใหบรการ

แอปพลเคชนเรยกรถและยงรบเลนดนตรเพอหาล�าไพเสรมดวยแมเขาจะ

ชอบทก�าหนดเวลาท�างานของตวเองไดตามใจชอบแตไมชอบทรายไดนน

ไมแนนอน ไมมเสนทางกาวหนาในอาชพการงานทชดเจน พดอกอยาง

กคอไมม“อาชพทแทจรง”เจนนเฟอรเปนหวหนาแผนกทรพยากรบคคล

ในบรษทเทคโนโลยชนน�าแหงหนงเธอรวาพนกงานในบรษทไมไดมความ

ผกพนกบงานและไมมประสทธภาพเทาทควรแตความรทเธอเคยสงสมมา

ตอนเรยนรงานไมไดสอนวาจะชวยพวกเขาอยางไรด เธอจงไดแตนงเกบ

ใบประเมนผลงานประจ�าปแยๆของพนกงานเขาแฟมใบแลวใบเลา

ทกคนทกลาวมาไมมความสขกบการท�างานและตางกมเรองราว

แยๆเกยวกบงานของตนทงนนงานนคงไมเวรกส�าหรบฉน ผมไมเหมาะ

กบงานน คงยากทจะเปลยนแปลงหรอแกไข แตฉนไมรวาจะอยหรอไปด

แลวฉนควรท�าอยางไรตอดละ

18 Designing Your Work Li fe

ควำมเชอผดๆ: ทนไมเหมาะกบฉน

ปรบมมมองใหม: คณสามารถท�าให (เกอบ) ทกทเหมาะกบคณ

เมอคณไมมใจผกพนกบงำน

ถาคณท�างาน40ชวโมงตอสปดาห50สปดาหตอป(อกสองสปดาหไป

พกรอนแบบกระเบยดกระเสยรสไตล“อเมรกน”)เปนเวลา40ปคณจะ

ท�างานรวมทงสน80,000ชวโมงหรอมากกวานนหลายคนทอานหนงสอ

เลมนอยท�างานเฉลยมากกวา 50 ชวโมงตอสปดาหและท�างานมากกวา

50ปซงหมายความวาตลอดชวตคณท�างานทงสนกวา125,000ชวโมง

กลาวไดวาไมมอะไรในชวตทกนเวลาและพลงงานของคณไปมากกวางาน

อกแลว

กระนนกตาม ผลส�ารวจของแกลลป (Gallup) ปรากฏใหเหน

ครงแลวครงเลาวาราว69เปอรเซนตของคนท�างานชาวอเมรกนไมมใจ

ผกพนกบงาน[ในจ�านวนนครอบคลมทงผท“ไมผกพนเฉยๆ”(disengaged)

กบพวกท“ไมผกพนอยางแรงกลา”(activelydisengaged)โดยแสดงออก

อยางโกรธเกรยวและขนเคอง]จ�านวนคนท�างานทวโลกทไมมความสขใน

สถานททตนใชเวลาสวนใหญในชวตนนสงอยางนาตกใจถง85เปอรเซนต

คนเหลานไปถงทท�างานอยางซงกะตาย และมกจะพดวางานของตน

“นาเบอหนายหรอชวนหดห” เราไมไดหมายถงแคพนกงานออฟฟศหรอ

ผใชแรงงานทใชแรงกายท�างานแบบเดมซ�าๆหรอพนกงานรานฟาสตฟด

ทตองท�างานซ�าซากในรานเบอรเกอรแถวบานคณวนแลววนเลาเทานน

ระหวางตระเวนบรรยายและจดเวรกชอปเกยวกบหนงสอDesigning Your

Life ทวประเทศ เราสองคนไดฟงคร ผบรหาร โคช แพทย ทนตแพทย

เกษตรกรนายธนาคารชางตดผมผเชยวชาญการลงทนในหนนอกตลาด

Bil l Burnet t and Dave Evans 19

บรรณารกษนกบนเฮลคอปเตอรของกองทพนกกายภาพบ�าบดคนขบ

รถบรรทกขาราชการและทนายความ(ความจรงแลวมทนายความจ�านวน

มากทเดยว)คนเหลานมทงชายและหญงวยหนมสาววยกลางคนวยชรา

คนโสดคนแตงงานแลวพอหมาย/แมหมายเรยกไดวาคนทกอาชพและ

ทกเพศทกวยพดเปนเสยงเดยวกนวา

ฉนเกลยดงานของฉน!

อยางทบอกไปแลว ปญหาคนท�างานทไมมใจผกพนเปนปญหา

ทเกดขนทวโลกในหลายประเทศยงแยกวาอเมรกาดวยซ�าชาวญปนกวา

93เปอรเซนตบอกวาตวเองอยในประเภทไมผกพนถงขนาดมศพทเฉพาะ

หลากหลายค�าไวเรยกงานทสดแสนจะทนวา พนกงานชาจก (社畜)

แปลไดวา“แรงงานววควายในองคกร”หรอ“แรงงานทาสในองคกร”และ

ไคฉะ โนะ อน (会社の犬) แปลวา “หมาของบรษท” นอกจากนยง

ถงขนาดมค�าเฉพาะอยางค�าวาคาโรช(過労死)ซงแปลไดวา“การตาย

เนองจากท�างานหนกเกนไป” บอยครงในญปนยงมขาวการฆาตวตาย

ของคนมชอเสยงซงไมอาจทนรบสภาพการท�างานทโหดรายและชวโมง

การท�างานอนยาวนานไมจบสน

ฉะนนขอใหคดไวเถอะวาคณยงโชคด เพราะยงมสถานการณ

เลวรายกวาทคณเจอมใครบางละทอยากจะท�างานเหมอนววเหมอนควาย

มหลายเหตผลทคนไมมความสขกบการท�างาน

เพราะงานของฉนมนนาเบอ …

เพราะนายของฉนชอบจจจดการทกเรอง …

เพราะบรษทไมเคยใหความเหนวางานทฉนท�าเปนอยางไรบาง …

เพราะฉนคดวาฉนเลอกอาชพผด …

เราไดยนเสยงของคณและเราอยตรงนเพอบอกคณวาบางทมน

อาจไมแยอยางทคดกได ถาคณมงานท�า อยางนอยกนบเปนจดเรมตน

และถอวาคณโชคดแลวเพราะถงอยางไรคณกมความมนคงมรายไดพอ

จนเจอและมพนททคณจะเรมออกแบบงานของตวเองใหมมคนอกมากท

20 Designing Your Work Li fe

ไมมงานประจ�าตองเลยงชพโดยรบจางท�างานชวคราวไปเรอยๆบางคน

จดเปนประเภท“ตกงานเรอรง”ตามทเหนๆกนในสถตแรงงานทงหลาย

นนแหละคอสถานการณทสาหสจรงๆ โชคดทหนงสอเลมนมไอเดยและ

เครองมอมากมายทเปนประโยชนส�าหรบทกคนไมวาจะอยในสถานการณ

ใดกตาม

ถาคณยงไมมงานท�า หนงสอเลมนมเครองมอชนยอดทจะชวย

ใหคณไดงานทด และยงชวยใหแนใจไดอกดวยวางานในอนาคตของคณ

จะเปนงานทคณสามารถเรยนรท�าประโยชนและพฒนาไปเปนคนอยาง

ทคณตองการจะเปน

ปรชญาของเราคอคณคอผออกแบบชวตและงานของตวเอง

และดวยกระบวนการคดเชงออกแบบน คณจะสามารถท�าใหชวตและ

หนาทการงานของคณดขนไดอยางมาก คณจะสามารถเปลยนแปลง

ปฏกรยาทเจานายมตอคณ เปลยนความรสกทคณมตองาน และยงอาจ

จะสรางผลกระทบตอวฒนธรรมการท�างานในบรษทของคณไดอกดวย

เราเชอวาทกคนสามารถเรยนรวธออกแบบทจะชวยใหเจรญกาวหนาใน

หนาทการงานหรอสรางสถานทท�างานทดขนส�าหรบทกคนไดและขาวด

กคอมนไมไดยากเลย

ควำมเชอผดๆ: ฉนเปนแคฟนเฟองตวเลกๆ ในเครองจกรเทานน

ปรบมมมองใหม: ฉนเปนคนโยกทมผลตอการท�างานของ

เครองจกร

ปรบมมมองใหมอกขน: ฉนเปนมนษย ไมใชเครองจกร ฉนสมควร

จะไดท�างานทสรางสรรคและนาสนใจ

Bil l Burnet t and Dave Evans 21

คดอยำงนกออกแบบ

กอนทคณจะเรมตนออกแบบชวตการท�างานหรอออกแบบงานทท�าอย

ใหมอกครงสงแรกทควรท�าคอคณตองเรยนรวธการคดอยางนกออกแบบ

ซงเราจะบอกใหทราบตอไปวาท�าอยางไร แตกอนอนคณจะตองเขาใจ

สงส�าคญมากขอหนง นนคอ ในการออกแบบชวตการท�างาน โปรดจ�า

ไววานกออกแบบจะไม คด วธมงไปขางหนา แตจะสราง เสนทางเดน

ไปขางหนา และเพอการน คณตองเขาใจและลงมอปลกฝงทศนคตของ

นกออกแบบในตวคณเสยกอน ในหนงสอเลมแรกของเรา กระบวนการ

คดเชงออกแบบเกยวของกบทศนคตหาประการ แตส�าหรบหนงสอเลมน

เรามทงหมดหกประการ(ซงขอทเพมมานบเปนทศนคตพเศษทส�าคญมาก)

ทศนคตเหลาน ไดแก ความสงสยใครร ความกระตอรอรนทจะลงมอท�า

การปรบมมมอง ความเขาใจในกระบวนการ การรวมมอกนอยางลกซง

และทศนคตพเศษอกประการคอการบอกเลาเรองราว

จงสงสยใครร พยายามสงสยใครรเกยวกบผคน

งานและโลกเพราะนกออกแบบตองเรมจากการ

มความคดแบบผเรมตน (beginner’smind) โดย

ตงค�าถามอยเสมอวา“ท�าไม”ความสงสยใครรเปน

ธรรมชาตของมนษยและเปนบอเกดของพลงงาน

ทจะท�าใหเราลงมอท�าสงตางๆหรอผลกดนใหเรา

ออกไปเจอะเจอผคนทนาสนใจความสงสยใครร

คอทศนคตทส�าคญทสดของนกออกแบบ เพราะ

มนคอพลงทกระตนใหเราตงค�าถามและลงมอท�า

ทงยงเปนจดเรมตนของกจกรรมการออกแบบ

ทงหลายทงมวล ขอใหทงความแคลงใจทมเหต

มผลไวทบานกอน(สงนจะมประโยชนในภายหลง

22 Designing Your Work Li fe

เมอคณตองประเมนทางเลอกอนยอดเยยมทงหลาย

แลวสงสยใครรเขาไว โลกภายนอกชางนาสนใจ

เสยนกระไร! เมอใดทคณสนใจผคนและสงตางๆ

อยางแทจรง(ซงหมายถงมความสงสยใครรนนเอง)

ใครตอใครจะยนดพดคยกบคณ จ�าไวว าการ

แสดงความ สนใจเปนสงทนาสนใจ

ทดลองท�ำ นคอขนตอนของความกระตอรอรน

ทจะลงมอท�า ซงความสงสยใครร และค�าถาม

ในใจของคณจะกลายเปนการกระท�าในชวตจรง

ในหนงสอDesigning You Lifeเราไดอธบายวธ

การสรางตนแบบผานบทสนทนาและประสบการณ

ไปแลวในหนงสอเลมนเราจะสอนวธพาคณแอบ

ยองไปดอนาคตเพอจะไดรวาอะไรทเหมาะกบคณ

ทงทบานและทท�างาน เมอใดทคณมทศนคต

เชนน คณจะมเรองใหลองท�า มคนใหลองคย

หรอมประสบการณใหมๆ ใหลองสมผสเสมอ

ในหนงสอเลมนเราจะมอบกลยทธในการ“ทดลอง

ท�าสงตางๆ”นกออกแบบทงหลายจะสรางหนทาง

กาวเดนไปขางหนาและคนพบวาอะไรทใชส�าหรบ

พวกเขาไมวาเรองงานหรอชวตสวนตวโดยอาศย

ความกระตอรอรนทจะลงมอท�านนเอง

ปรบมมมองปญหำ การปรบมมมองคอแนวคด

หลกทส�าคญมาก ทนททคณเชยวชาญการปรบ

มมมอง คณจะไมมวนตดกบดกตางๆ อกตอไป

นกออกแบบจะเรมดวยการปรบมมมองปญหาท

เขามาใหมเสมอเพราะมนมกไมใชปญหาทแทจรง

Bil l Burnet t and Dave Evans 23

หนงสอเลมนเปนหนงสอเกยวกบโลกของการ

ท�างานและปญหาเลวรายสารพด ซงเราเรยกวา

“ความเชอผดๆ” หมายถงความเชอทไมเปน

ความจรง ไรประโยชน หรอท�าใหชวตของคณ

ตดหลม นคอความเชอเกยวกบงานและชวตท

ใชกบคณไมไดอกตอไป เราจะสอนวธการปรบ

มมมองผดๆ เหลานใหม เพอท�าใหมนกลายเปน

ความทาทายทคณจดการไดคณยอมหวงใหตวเอง

ปรบมมมองปญหาไดอยางเชยวชาญเพราะมนคอ

ทศนคตส�าคญทจะชวยใหคณแกปญหาสารพด

ไดอยางเชยวชาญเชนกน มค�ากลาวเกาแกทวา

“เมอคณนยามปญหาไดถกตอง เทากบวาคณ

ไดแกปญหาไปแลวเปลาะหนง”การปรบมมมอง

จะชวยใหแนใจวาคณนยามปญหาไดถกตอง

และท�าใหคณสามารถแกปญหาหรอจดการกบ

ความทาทายทงในการท�างานหรอในชวตของคณ

ไดอยางวเศษ การปรบมมมองใหมคอแนวคดท

ส�าคญมาก ดงนนในเนอหาสวนใหญของบทท 3

เราจะพดถงวธปรบมมมองใหม อนเปนพลงท

ยงใหญในการออกแบบ

เขำใจวำนคอกระบวนกำร ในกระบวนการคด

เชงออกแบบบางครงจะมสารพดไอเดยผดขนมา

เราเรยกชวงนวา “ระยะเคนสมอง” ซงกคอชวง

จดประกายความคดเสาะหาสารพดไอเดยทงไอเดย

ดๆ ไอเดยแยๆ และไอเดยบาบอ ในชวงเวลาอน

นอกเหนอจากน คณอาจจดจอกบมมมองหรอ

ตนแบบบางอยางทคณอยากลองท�าดแตในระยะ

24 Designing Your Work Li fe

เคนสมองน คณจะมงจดจอกบค�าถามทเขาทา

หรอไอเดยเฉพาะเจาะจงทคณอยากทดลอง การ

จดประกายความคดกบการจดจอเปนกระบวนการ

คดเชงออกแบบสองสวนทแตกตางกนอยางสนเชง

และเปนเหตผลทนกออกแบบตองลงมอท�าอยาง

ระมดระวง คณตองรวาเมอไรคอชวงจดประกาย

ความคดและเมอไรทตองจดจอตองรวาเมอไรควร

ตงค�าถามเพมเตมและเมอไรควรยอมรบขอมลท

ตกผลกมาแลวเดนหนาไปตามเสนทางทวางไว

เรองนจะส�าคญเปนพเศษถาคณท�างานออกแบบ

กนเปนทม เพราะหากจะกาวหนาได ทกคนตอง

เดนไปในทศทางเดยวกน คณตองใส ใจกบ

กระบวนการเพอใหแนใจวาคณไดท�าทกอยางท

จ�าเปน ไดศกษาคนควาเพอใหเกดความเขาอก

เขาใจไดเคนสมองออกไอเดยและพรอมส�าหรบ

การตดสนใจทถกตอง

ขอควำมชวยเหลอ หากคณตองการคดหาวธ

เปลยนประสบการณในการท�างานเสยใหม แคนง

ขบคดคนเดยวทบานคงไมพอ คณตองออกมา

มปฏสมพนธกบโลกการท�างานและคนท�างาน

คณตองขอความชวยเหลอ เราเรยกขนตอนนวา

“การรวมมอกนอยางลกซง”(radicalcollaboration)

ซงเมอผนวกกบความกระตอรอรนทจะลงมอ

ท�าแลว ผลลพธทไดคอการเรยนรอยางรวดเรว

โอกาสทจะสรางตนแบบมากมายและอาจรวมถง

ประสบการณเปลยนชวตบางอยางดวยการออกไป

Bil l Burnet t and Dave Evans 25

สมผสโลกภายนอกและพดคยกบกล มคน

หลากหลายซงก�าลงท�าสงตางๆทคณสงสยใครร

นนเปนเรองส�าคญมาก นคอการคนควาขอมล

เพอการออกแบบของคณ เมอคณไดรวมมอ

กบใครอยางลกซงคณจะพบวาคณไมไดโดดเดยว

ยงมคนอกมากมายทถามค�าถามและกงวลใจ

ในเรองเดยวกบคณเราสองคนขอเนนย�าวาเมอใด

ทเปาหมายหลกเปนเรองงาน การออกแบบจะ

เปนกระบวนการทตองรวมมอกน และคณจะได

ไอเดยชนเลศหลายไอเดยจากคนอน เพยงแต

คณตองยอมออกปากขอความชวยเหลอ จาก

ประสบการณของเรา เมอใดกตามทคณกาว

ออกไปหาโลก โลกกจะกาวเขามาหาคณ แลว

ทกสงทกอยางกจะเปลยนไป

บอกเลำเรองรำว นคอทศนคตพเศษทเพม

ขนมาเมอคณมทศนคตในการบอกเลาเรองราว

คณจะมองหาโอกาสทบทวนบทสนทนาและ

ประสบการณ รวมทงหาวธใหมๆ เพอบอกเลา

เรองราวของคณกบโลกเสมอ เราทกคนชอบ

ฟงเรองราวดๆ ซงหากคณมความสงสยใครร

กระตอรอรนทจะลงมอท�าและเคยสรางตนแบบ

มาแลวมากมาย คณจะมเรองราวใหเลาไมรจบ

การเปนนกเลาเรองชนยอดเปนสงทเรยนรกนได

และทนททคณเรยนรทกษะนคณกจะสามารถใช

การบอกเลาเรองราวเปนวธส�าคญในการสราง

ความสมพนธกบผอน หรอชวยออกแบบชวต

26 Designing Your Work Li fe

และหนาทการงานของคณ สงทตลกกคอ เมอใด

กตามทคณเรมปรปาก โลกจะโตตอบกบคณดวย

เรองราวของมนเองไมวาในรปแบบของมตรภาพ

โอกาสทางการงาน หรอกลวธสรางสรรคในการ

บรรลเปาหมายจ�าไดไหมวาเราไดบอกไวในหวขอ

ความสงสยใครร วา การแสดงความสนใจเปน

สงทนาสนใจ ซงเปนเรองจรงแทแนนอนและอก

ครงหนงของแนวคดนกคอความนาสนใจเปนสงท

นาสนใจเชนกนนคอหวใจส�าคญของการบอกเลา

เรองราวเมอใดทคณผนวกความสงสยใครรอยาง

แทจรงเขากบความสามารถในการบอกเลาเรองราว

ไดอยางยอดเยยม คณจะมเครองมออนทรงพลง

ในการออกแบบแตกอนทโลกจะตอบสนองคณได

คณตองเปดปากบอกเลาเรองราวของตวเองกอน

หลงจากนเราจะแสดงใหคณเหนวาท�าไดอยางไร

เตมควำมเซกซใหชวต

เมอคณเรยนรทศนคตใหมอยางการบอกเลาเรองราวคณจะไดใชประโยชน

จากกระแสประสบการณอนทรงพลงของมนษยการบอกเลาเรองราวเปน

ธรรมชาตอยางหนงในววฒนาการมนษยมนคอวธทเราท�าใหประสบการณ

และชวตของตวเองมความหมายและเปนวธเชอมสมพนธกบอกฝายลซา

บอรโตลอตต(LisaBortolotti)ศาสตราจารยดานปรชญาของมหาวทยาลย

เบอรมงแฮม ประเทศองกฤษถงขนาดบอกวาการเลาเรองราวชวยเตม

เสนหดงดดทางเพศ ซงชวยเพมโอกาสในการสบพนธ ขณะท ดร.พอล

เจ. แซก (Paul J. Zak) ผอ�านวยการศนยศกษาประสาทเศรษฐศาสตร

(Center for Neuroeconomics Studies) มหาวทยาลยบณฑตศกษา

Bil l Burnet t and Dave Evans 27

แคลรมอนต ไดท�าการวจยซงบอกวา “เรองราวทจบใจสามารถเปลยน

ทศนคต ความเหน และพฤตกรรมของคนได” การเลาเรองราวใหมๆ

โดยเฉพาะเมอเลาใหตวเองฟง เปนวธอนทรงพลงทจะเปลยนแปลง

ประสบการณทคณมตองานได

เรองนนาจะเปนเหตผลวาท�าไมมนษยยคหนทงชายและหญงจง

นงลอมรอบกองไฟ(ซงเปนเทคโนโลยใหมลาสดในยคนน)แลวเรมบอกเลา

เรองราวนบจากนนมนษยกไมเคยหยดเลาเรองราวอกเลยเรองราวดๆและ

นกเลาเรองชนเลศเปนทตองการเสมอไมวาจะรอบกองไฟหนาไมโครเวฟ

ในออฟฟศหรอมานงขางสนามขณะทลกๆของคณแขงฟตบอลในหนงสอ

เลมนเราจะบอกวธการเปนนกเลาเรองทเกงกาจแกคณ

อยากเซกซพราวเสนหขนใชไหมเลาเรองของคณส

แตถาหากคณยงไมพอใจกบเรองราวของคณในตอนน ไมตอง

กงวลไป เราจะชวยคณออกแบบชวตการท�างานอยางทคณตองการ

ซงระหวางนนคณจะไดเขยนเรองราวชวตขนใหมดวย เราจะชวยใหคณ

ใชชวตบนโลกใบนดวยความสงสยใครรมากขนกลาลองผดลองถกมากขน

และปลกฝงความกระตอรอรนทจะลงมอท�าใหแกคณทสดแลวเราตองการ

ใหคณเปนคนทเตมไปดวยพลงสรางสรรคและมใจผกพนกบงานทกอยาง

ทท�า ความจรงกคอ หากคณไมมความสขกบงานอยางแทจรง คณยอม

ไมมความสขกบชวตอยางแทจรงดวย

และนนไมใชวถของชวตทควรจะเปน

คณตองมความสขในสงทท�ามความสขกบชวตการงานของคณ

ขณะเดยวกนโลกกตองการคนท�างานทมความสขและมใจผกพนมากขน

ตลอดหนงสอเลมนเราสองคนจะเลาเรองราวของตวเองเรองราว

ของผอานเรองราวของผเขารวมเวรกชอปรวมไปถงเรองราวของผทได

ใชไอเดยและเครองมอการออกแบบชวตมาปรบเปลยนและออกแบบงาน

อาชพหรอองคกรของพวกเขาอกครงพวกเขาคอคนแบบเดยวกบคณท

สามารถท�าใหงานของตนกลายเปนงานทใชเราจะเผยใหเหนวธออกแบบ

28 Designing Your Work Li fe

ชวตการท�างานทมประสทธภาพ สรางความรสกผกพน เปยมไปดวย

ความหมายและสนกสนาน

คณจะมความสขกบการท�างานในอนาคต เพยงแตคณตองรวธ

แอบยองไปดอนาคตแบบทตองการเทานน

มาเรมกนเลยดกวา…