demo­cracy in americaROMEO CASTELLUCCISOCÌETAS

1

INHOUD CONTENTS INFO 02

CREDITS 03

SCHRIJVER CLAUDIA CASTELLUCCIOVER DEMOCRACY IN AMERICA 05THE WRITER CLAUDIA CASTELLUCCION DEMOCRACY IN AMERICA 09

ALEXIS DE TOCQUEVILLE –DE NACHTMERRIE VAN DEDEMOCRATIE 06ALEXIS DE TOCQUEVILLE –THE NIGHTMARE OF DEMOCRACY 12

OVER DE ARTIEST 14ABOUT THE ARTIS 15

FOCUS DEMOCRATIE FOCUS DEMOCRACY 16

HOLLAND FESTIVAL 2017 20

WORD VRIENDJOIN US 22

COLOFONCOLOPHON 24

2

INFOZO 4.6, MA 5.6, Di 6.6SUN 4.5, MON 5.6, TUE 6.6 aanvang starting time20:008 pm

locatie venueStadsschouwburg Amsterdam, Rabozaal

duur running time1 uur 45 minuten, geen pauze1 hour 45 minutes, no interval

taal languageItaliaans met Nederlandse en Engelse boventitelingItalian with Dutch and English surtitles

inleiding introductiondoor by Judith Wendelzo 4.6, ma 5.6, di 6.6 – 19:15Sun 4.6, Mon 5.6, Tue 6.6 – 7.15 pm

meet the artistmet with Romeo Castelluccimoderator Judith Wendelma 5.6 – na de voorstellingMon 5.6 – after the performance

contextza 3.6 t/m zo 25.6Sat 3.6 until Sun 25.6Stadsschouwburg AmsterdamHet Parlement van de DingenThe Parliament of Things

ma 5.6, 19:00Mon 5.6, 7 pmStadsschouwburg AmsterdamDemocratische crisisDemocratic crisis

wo 7.6, 17:00Wed 7.6, 5 pmStadsschouwburg AmsterdamReclaiming Democracy

vr 9.6, 17:00Fri 9.6, 5 pmStadsschouwburg AmsterdamGroup Talk: Democracy

3

CREDITSvrij geïnspireerd op freely inspired on Alexis de TocquevilleDe la démocratie en Amérique

regie, decor, licht, kostuumsdirection, set design, light, costume Romeo Castellucci

tekst text Claudia Castellucci, Romeo Castellucci

muziek music Scott Gibbons

castOlivia Corsini, Giulia Perelli, Gloria Dorliguzzo, Evelin Facchini, Stefania Tansini, Sophia Danae Vorvila en met and withLois Alexander, Sofie Roels, Cecile Lassonde, Michele Even, Libby Ward, Audrey Aspers, Camilla Monga, Jeanne Collin, Elise Moreau, Anna Heuer-Hansen, Viràg Arany, Roberta Ruggiero

choreografie geïnspireerd opchoreography inspired by de folk tradities uit Albanië, Griekenland, Botswana, Engeland, Hongarije, Sardinië the folk traditions of Albania, Greece, Botswana, England, Hungary, Sardinia

choreografische interventie choreographic interventions Evelin Facchini, Gloria Dorliguzzo, Stefania Tansini, Sophia Danae Vorvila

regieassistent assistant director Maria Vittoria Bellingeri

repetitor rehearsal directorEvelin Facchini

sculpturen en mechanismenstage sculptures and mechanisms Istvan Zimmermann, Giovanna Amoroso

realisatie kostuums costume realisation Grazia Bagnaresi

schoeisel footwear Collectif d’Anvers

stage managerPierantonio Bragagnolo

toneelknechten stage-hands Pierantonio Bragagnolo, Andrei Benchea, Filippo Mancini

operator lichttafellighting board technician Giacomo Gorini

operator geluidstafelsound board technician Paolo Cillerai

techniek boventitelingsubtitle video technicianMatteo Braglia

kleedster costumes keeper Elisabetta Rizzo

fotograaf photographer Guido Mencari

technische regie technical direction Eugenio Resta

4

technische productie technicalproduction staff Carmen Castellucci, Francesca Di Serio, Gionni Gardini, Daniele Magnani

decorateur decorator Silvano Santinelli

hoofd productie production supervisor Benedetta Briglia

promotie en distributie promotion and distribution Valentina Bertolino, Gilda Biasini

productieassistent production assistant Giulia Colla

administratie administration Michela Medri, Elisa Bruno, Simona Barducci

economisch advies economic consultant Massimiliano Coli

productie production Socìetas

coproductie coproduction deSingel International Artcampus, Wiener Festwochen, Festival Printemps des Comédiens à Montpellier, National Taichung Theatre (Taiwan), Holland Festival (Amsterdam), Schaubühne (Berlin), MC93 - Maison de la Culture de Seine-Saint-Denis à Bobigny with Festival d’Automne à Paris, Le Manège - Scène nationale de Maubeuge, Teatro Arriaga Antzokia de Bilbao, São Luiz Teatro Municipal (Lisbon), Peak Performances Montclair State University (NJ-USA)

met medewerking vanwith the participation of Théâtre de Vidy (Lausanne), Athens and Epidaurus Festival

met steun van with support by Ministero Beni e Attività Culturali, Regione Emilia Romagna, Comune di Cesena

wereldpremière world premiereAntwerpen, 8 maart 2017

5

SCHRIJVER CLAUDIA CASTELLUCCI OVER DEMOCRACY IN AMERICA‘De plannen voor deze voorstelling dateren van voor de verkiezing van Donald Trump. We wilden reflecteren op de democratie. Terwijl die in Europa wortelt in het antieke Griekenland, wortelt ze in de Verenigde Staten in het puritanisme. Mijn broer Romeo, die Democracy in America regisseert, heeft me gevraagd een tekst te schrijven over twee arme puri-teinse boeren en twee indianen in het Amerika van 1900. Daarbij nam ik als uitgangspunt Over de democratie in Amerika, het beroemde reis-verslag van de 19e-eeuwse Franse schrijver Alexis de Tocqueville. Verder heb ik me verdiept in auteurs als John Steinbeck, die de armoede tijdens de Grote Depressie glashelder beschrijft, en in de taal van de Ojibweg, de indianen die vooral in Noord-Amerika en Canada leven.Dat heeft tot twee dialogen geleid. In de ene vragen twee indianen zich af: ‘Is het een goed idee om Engels te leren, zodat we met de blanken kunnen communiceren?’ In de andere voer ik twee boeren op. Ze leven in extreme armoede. Hun kinderen ogen veel ouder dan ze zijn, door ontbering en uitputting. Naast hun huisje in het bos trachten ze gewas-sen te kweken, maar er groeit amper iets. Toch schikken ze zich in hun lot, omdat ze de aarde respecteren en denken: ‘Dit is Gods wil.’We leven in historische tijden, waarin we een alternatief zoeken voor de rituelen en religies van weleer. Je zou in het theater een substituut voor de misviering kunnen zien: mensen gaan er op in een wereld die niet meer – of nog niet – hun wereld is. Maar: theater vormt géén gemeen-schap, reikt géén oplossingen aan. Zelfs als het de polemiek niet schuwt, blijft het spektakel.’

Bron: Knack nr. 9, 1-3-2017, www.knack.be

6

ALEXIS DE TOCQUEVILLE – DE NACHTMERRIE VAN DE DEMOCRATIEdoor Vincent Kouters

De relatie tussen Alexis de Tocqueville (1805-1859) en de democratie is ingewikkeld. De Franse filosoof en politicus zag zowel de voordelen als de gevaren van een samenleving die gestoeld is op de waarden gelijk-heid, rechtvaardigheid en vrijheid. De Tocqueville wordt geroemd om zijn meesterwerk De la démocratie en Amérique (1835-1840). Hierin presen-teert hij de nog prille democratie van de Verenigde Staten als lichtend voorbeeld. Tegelijk verzet hij zich in het eerste deel van dit boek tegen ‘de tirannie van de meerderheid’ en het ‘milde despotisme’ waartoe dit kan leiden.

De Tocqueville en zijn belangrijkste boek kennen de laatste jaren een op-leving. In 2011 verscheen voor het eerst de Nederlandse vertaling: Over de democratie. In het nawoord noemt hoogleraar rechtsfilosofie Andreas Kinneging dit ‘hét boek over de democratie’. Ook premier Mark Rutte heeft meerdere malen te kennen geven dat Alexis de Tocqueville zijn ‘lievelingsfilosoof’ is. Actuele vraagstukken rond burgerschap, centralisa-tie, de verhouding tussen rechtstaat en democratie en de opkomst van het populisme hebben ervoor gezorgd dat de in hoge mate voorspel-lende analyse van De Tocqueville weer in het middelpunt van de belang-stelling staat.

De Tocquevilles ideeën zijn het beste te begrijpen in het licht van zijn biografie. De Tocqueville was van adellijke komaf. Zelf had hij de Franse revolutie niet meegemaakt, maar de gebeurtenissen rondom de Franse Revolutie in 1789 vormden een ongekend familietrauma. Zijn voor-ouders leefden lange tijd op hun Normandische landgoed. Maar toen de Tocqueville werd geboren was deze adellijke levensstijl grotendeels vernietigd. Slechts de herinnering resteerde. Hij schreef over zijn moeder dat ze graag een bekend koningsgezind lied zong, over het verdriet van Lodewijk XVI en zijn dood, waarmee ze iedereen in tranen achterliet. De Franse Revolutie werkt door in het complete gedachtegoed van De Tocqueville. Zijn thema was de worsteling van zijn land, en bij uitbreiding de westerse wereld, met de overal gestaag oprukkende gelijkheid. Wat hem betreft stond deze waarde op gespannen voet met die andere pijler van de revolutie: vrijheid.

7

In 1848 schreef hij mee aan de grondwet van de tweede Franse republiek en een jaar later was hij kort minister van Buitenlandse Zaken. Maar na de staatsgreep van Lodewijk Napoleon in 1851 hield hij het actieve politieke leven voor bekeken. Al in 1830 maakte hij zijn grote reis door Amerika, die hij beschreef in De la démocratie en Amérique. Net als veel Europese tijdgenoten herkende De Tocqueville in de Verenigde Staten de belichaming van de moderne, democratische samenleving. Hij schrijft: ‘Ik erken dat ik in Amerika meer dan Amerika heb gezien; ik heb er een beeld gezocht van de democratie zelf, van haar neigingen, van haar karakter, van haar vooroordelen, van haar hartstochten; ik heb haar wil-len leren kennen, al was het maar om althans te weten wat wij van haar moesten verwachten of vrezen.’

In Amerika was de democratie een groot succes. Alle klassen liepen er door elkaar, stelde De Tocqueville vast, iedereen volgde zijn of haar eigen belang zonder ook maar enige noemenswaardige bemoeienis van de staat. Hij stelde vast dat in een land als de Verenigde Staten de meer-derheid niet alleen een democratisch vastgestelde macht, maar ook een grote morele macht heeft.

Dat verontrustte hem. De morele kwaliteit van een wet of principe hing volgens hem niet af van het aantal mensen dat erin gelooft. Of nu een volk of een koning het gezag over een land heeft, democratie of aristo-cratie, als één instantie alle macht krijgt, dan ligt daar de kiem van de tirannie. Die kiem zag De Tocqueville ook in Amerika: ‘Wat mij in Amerika het meest tegen de borst stuit, is niet de extreme vrijheid die er heerst, maar de weinige waarborgen die men er vindt tegen de tirannie.’

De Tocqueville zag goed wat de democratie zo aantrekkelijk maakte, namelijk de belofte om vrijheid én gelijkheid voor iedereen te doen toenemen. Maar als iedereen gelijk is en er geen elite overblijft, dan is er niemand die de zaken overstijgt, niemand van enige importantie die de belangen behartigt van het land. En dan ligt ‘de lege plek van de macht’ open voor het grijpen door om het even wie, door de eerste de beste ijdele despoot. Hij zag zijn gelijk bevestigd, toen later in zijn eigen land Napoleon III de macht greep.

Gelijkheid brengt middelmatigheid voort. Dat is de crux van De Tocquevilles betoog. Hij schrijft: ‘Toen alleen de rijken horloges bezaten, waren die vrijwel allemaal voortreffelijk. Nu maakt men er bijna alleen nog van middelmatige kwaliteit, maar iedereen heeft er een.’ Nog duisterder is hij over de uiteindelijk gevolgen voor het volk in een democratie. De demo-cratie werpt de mens ‘steeds op zichzelf terug en dreigt hem ten slotte geheel en al op te sluiten in de eenzaamheid van zijn eigen hart.’

8

De analyse van De Tocqueville is nog altijd relevant. Onze maatschappij wordt nog altijd gedomineerd door waarden als gelijkheid en vrijheid. De vraag hoe we die met elkaar in overeenstemming gaan brengen, is het probleem van deze tijd.

9

THE WRITER CLAUDIA CASTELLUCCI ON DEMOCRACY IN AMERICA‘The plans for this production predate Donald Trump’s election. We wanted to reflect on democracy. Whereas Europe is rooted in ancient Greece, the United States is rooted in Puritanism. My brother Romeo, who is directing Democracy in America, asked me to write a text about two poor Puritan farmers and two Indians in the America of 1900. I took the nineteenth-century French writer Alexis de Tocqueville’s famous trave logue Democracy in America as a starting point for this. I also im-mersed myself in writers such as John Steinbeck who lucidly described the poverty of the Great Depression, and in the language of the Ojibwe, Native Americans who predominantly live in North America and Canada.This resulted in two dialogues. In one of them two Native Americans won-der: ‘Is it a good idea to learn English so we can communicate with the whites?’ In the other I present two farmers, who live in extreme poverty. Deprivation and exhaustion make their children look much older than they are. They try growing crops next to their cabin in the woods, but hardly anything grows. Yet they are resigned to their fate, because they respect the earth and think: ‘This is God’s will.’We live in historic times, in which we are looking for an alternative to the rituals and religions of the past. You might see theatre as a substitute for the celebration of mass: people get absorbed in a world that is no longer – or is not yet – their world. Theatre, however, is not a community and does not present solutions. Even if it does not avoid controversy, it is still spectacle.’

Source: Knack nr. 9, 1-3-2017, www.knack.be.

© G

UID

O M

ENCA

RI

12

ALEXIS DE TOCQUEVILLE – THE NIGHTMARE OF DEMOCRACYby Vincent Kouters

Alexis de Tocqueville’s (1805-1859) relationship with democracy is com-plex. The French philosopher and politician saw both the benefits and dangers of a society based on the values of equality, justice and free-dom. De Tocqueville is famous for his masterpiece Democracy in America (1835-1840), in which he presents the United States’ fledgling democracy as a shining example. Yet in the first part of this book he takes issue with ‘the tyranny of the majority’ and ‘timorous’ despotism which this may result in.

There has been a revival of interest for De Tocqueville and his most important book in recent years. The first ever translation into Dutch was published in 2011 with the title Over de democratie. In the epilo-gue Andreas Kinneging, professor of the philosophy of law, calls it ‘the ultimate book about democracy’. The Dutch Prime Minister Mark Rutte has indicated several times that Alexis de Tocqueville is his favourite philosopher. Topical issues related to citizenship, centralisation, the rela-tionship between the constitutional state and democracy, and the rise of populism have ensured that de Tocqueville’s highly predictive analysis is once again the focus of much interest.

De Tocqueville’s ideas are best understood in light of his biography. He was of noble birth, and even though he had not experienced the French Revolution, the events of the 1789 revolution were the cause of an unpre-cedented family trauma. His ancestors had lived at their Norman estate for many years. This aristocratic lifestyle had largely been destroyed by the time de Tocqueville was born. Only its memory remained. He wrote that his mother liked to sing a well-known royalist song, about Louis XVI’s sorrow and his death, which left everyone in tears. All of De Tocqueville’s philosophy is imbued with the French Revolution. His central theme was his country’s struggle, and by extension that of the western world, with the steady advance of equality everywhere. In his view this value was at odds with the revolution’s other pillar: freedom.

He was one of the authors of the Second French Republic’s constitution in 1848 and he was briefly foreign minister a year later. He withdrew

13

from active political life after Louis Napoleon’s coup in 1851. In 1830 he made his journey across America, which he described in Democracy in America. Like many European contemporaries, De Tocqueville saw the United States as the epitome of a modern, democratic society. He wrote: I confess that in America I saw more than America; I sought the image of democracy itself, with its inclinations, its character, its prejudices, and its passions, in order to learn what we have to fear or to hope from its progress.

American democracy was a great success. De Tocqueville argued that all classes inrtermingled, with everyone pursuing his or her own interest free of significant state interference. He noted that in a country like the United States the majority not only wielded democratically mandated power, but also great moral power.

This disturbed him. In his opinion, the moral quality of a law or principle did not depend on the number of people who believed in it. Regardless of whether the people or a king has authority over a country, or whether it is a democracy or an aristocracy, the concentration of all power in a single body is the source of tyranny. De Tocqueville saw this in America: ‘In my opinion the main evil of the present democratic institutions of the United States does not arise, as is often asserted in Europe, from their weakness, but from their overpowering strength; and I am not so much alarmed at the excessive liberty which reigns in that country as at the very inadequate securities which exist against tyranny.’

De Tocqueville saw clearly what was so attractive about democracy – that is, the commitment to increase everyone’s freedom and equality. But if everyone is equal and there is no elite, then there is no one who transcends things and no one of any importance who represents the inte-rests of the country. And then ‘the empty place of power’ is up for grabs by anybody – by any vain despot. He saw his argument confirmed when Napoleon III later seized power in his own country.

The crux of De Tocqueville’s argument is that equality produces mediocrity. He wrote: ‘When none but the wealthy had watches, they were almost all very good ones: few are now made which are worth much, but everybody has one in his pocket.’ He is even more pessimistic about democracy’s ulti-mate consequences on people. Equality ‘tends to isolate them from each other, to concentrate every man’s attention upon himself’.

De Tocqueville’s analysis is still relevant. Our society is still dominated by values such as equality and freedom. The question of how we reconcile them with each other is the problem of our era.

14

OVERDE ARTIEST

Beeldenstormer, theatertovenaar of duivelskunstenaar, de Italiaanse regis-seur Romeo Castellucci (Cesena, 1960) is het allemaal al eens genoemd. Zijn typerende theaterstijl – weinig tekst, veel imponerend, symbolisch beeld, vol verwijzingen naar de klassieke kunst- en literatuur geschiedenis – heeft hem tot een geliefde festivalkunstenaar gemaakt. Het Holland Festival introduceerde hem in 1998 in Nederland met Giulio Cesare, een Shakespearebewerking met een opvallende cast: onder anderen een stok-oude man, twee anorexiapatiënten en een man zonder stembanden die via een microfoontje in zijn hals communiceerde. Andere voorstellingen op het Holland

Festival waren: Genesi, from the museum of sleep (1999), een duistere verbeelding van het scheppingsverhaal met onder anderen zijn eigen kinderen op het to-neel, Il combattimento (2000) en On the Concept of the Face, Regarding the Son of God (2011). In Frankrijk probeerde een actiegroep de laatste te verbieden we-gens godslastering. Blasfemisch of niet, spraakmakend is Castellucci altijd.

In 1981 richtte Castellucci met zijn vrouw en collega-theatermaker Chiara Guidi, zijn zus Claudia en broer Paolo het gezelschap Socìetas Raffaello Sanzio op. Ze vernoemden het naar de renais-sanceschilder Rafaël. In de jaren negentig maakte Castellucci diverse voorstel-lingen op basis van klassieke teksten, zoals Gilgamesh (1990) en Oresteia (1997) en Hamlet (1992). Vervolgens begon hij aan de drie jaar durende, monumentale theatercyclus Tragedia Endogonidia:elf delen die werden opgevoerd in tien verschillende Europese steden. In 2008 maakte Castellucci op het Festival d’Avignon een trilogie op basis vanDante’s La Divina Commedia. In 2016 maakte hij The Minister’s Black Veil, een monoloog met de Amerikaanse acteur Willem Dafoe. Castellucci werkt daar-naast in toenemende mate als opera-regisseur bij grote huizen: Orphée et Eurydice (2014, Wenen en Brussel), Jeanne d’Arc au Bûcher (2017, Opera de Lyon), Tannhäuser (2017, München). Castellucci’s werk is wereldwijd in meer dan vijftig landen te zien geweest.

© S

LAVA

FIL

IPPO

V

15

ABOUT THEARTISTIconoclast, theatre magician or diabo -lical artist, the Italian director RomeoCastellucci (Cesena, 1960) has been called all these things. His characteristic theatre style – little text, much impressive, symbolic imagery, imbued with references to classical art and literary history – has made him a popular festival artist. The Holland Festival introduced him to the Netherlands in 1998 with Giulio Cesare, a Shakespeare adaptation with a remark-able cast: including a very old man, two anorexics and a man without vocal cords who used a microphone in his neck to communicate. Other performances at the Holland Festival were: Genesi, from the museum of sleep (1999), a dark rep-resentation of the creation story which included his own children on stage,Il combattimento (2000) and On the Concept of the Face, Regarding the Son of God (2011). An action group in France tried to have On the Concept of the Face, Regarding the Son of God banned for being blasphemous. Blasphemous or not, Castellucci is always controversial.

He founded the theatre company Socìetas Raffaello Sanzio in 1981 with his wife and fellow dramatist Chiara Guidi, his sister Claudia and his brother Paolo. They named it after the renaissance painter Raphael. In the 1990s Castellucci made several performances based on classical texts, such as Gilgamesh (1990), Oresteia (1997) and Hamlet (1992). Then he em-barked on his monumental three-year theatre cycle Tragedia Endogonidia: it consisted of eleven parts which were

performed in ten different European cit-ies. Castellucci made a trilogy based on Dante’s Divine Comedy at the Festival d’Avignon in 2008. In 2016 he made The Minister’s Black Veil, a monologue with the American actor Willem Dafoe.Castellucci is also regularly directing operas at major houses: Orphée et Eurydice (2014, Vienna and Brussels), Jeanne d’Arc au Bucher (2017, Opera de Lyon), Tannhäuser (2017, Munich).Castellucci’s work has been performed in more than fifty countries across the world.

16

My Country: a work in progressNational Theatre of Great Britain7 – 8.6Stadsschouwburg Amsterdam

Octavia. TrepanationBoris Yukhananov, Dmitri Kourliandski, Stanislavsky Electrotheatre15 – 16.6Muziekgebouw aan ’t IJ

ManifestoJulian Rosefeldt, Cate Blanchett4 – 25.6Casco Amsterdam

NkenguégiDieudonné Niangouna13 – 14.6Stadsschouwburg Amsterdam

Simple as ABC #2: Keep Calm & ValidateThomas Bellinck16 – 17.6Frascati

The GabrielsRichard Nelson,The Public Theater9 – 11.6Frascati

Demolishing Everything with Amazing SpeedDan Hurlin, Dan Moses Schreier21 – 23.6Compagnietheater

The Tempest SocietyBouchra Khalili13 – 14.6Frascati

The NationEric de Vroedt,Het Nationale Theater5 – 8.6Muziekgebouw aan ’t IJ

Democracy in AmericaRomeo Castellucci, Socìetas4 – 6.6Stadsschouwburg Amsterdam

17

FOCUS: DEMOCRATIEEen aantal festivalkunstenaars kijkt dit jaar naar de problemen waar westerse democratische landen mee te maken heb-ben. De Franse filosoof Alexis de Tocqueville bewonderde de democratie vanwege de maatschappelijke gelijkheid. Ook zag hij de gevaren ervan. Regisseur RomeoCastellucci maakt dit jaar Democracy in America, naar het gelijknamige boek (1835) van De Tocqueville. In The Gabriels be-schouwt regisseur Richard Nelson het af-gelopen Amerikaanse verkiezingsjaar door de ogen van een doodgewone familie. Andere kunstenaars richten zich op de problematiek in democratische naties, zoals de vluchtelingenkwestie in de voorstellingen van regisseurs Dieudonné Niangouna en Thomas Bellinck. Weer anderen tonen de dreiging van geweld (Demolishing Everything with Amazing Speed), tirannie (Octavia) of het vorm-geven aan activisme (The Tempest Society). Filmregisseur Julian Rosefeldt kijkt in Manifesto naar de relatie tussen kunst en samenleving. Twee nationale theater-huizen met elk een eigen staat van de natie: My Country van National Theatre uit Londen en The Nation van Het Nationale Theater uit Den Haag. Beide voorstellin-gen tonen een verscheurd land waarin nie-mand, van politici tot burgers, verantwoor-delijkheid lijkt te durven nemen. Ten slotte zijn er voorstellingen waarin democratie in de vorm is doorgevoerd: het publiek kan – als het dat wil – actief betrokken worden, als voorbijganger, deelnemer of activist. Deze kunstenaars moedigen het publiek aan om de aloude hiërarchie tussen het publiek en de artiesten ter discussie te stellen.

FOCUS:DEMOCRACYAt this year’s festival several artists are looking at the problems faced by Westerndemocracies. The French philosopher Alexis de Tocqueville admired democracy for its social equality. He saw its dangers too. Director Romeo Castellucci is making Democracy in America, based on DeTocqueville’s eponymous book (1835). In The Gabriels, director Richard Nelson reflects on the recent American election year through the eyes of an ordinary family. Other artists focus on controver-sies in democracies, such as the issue of refugees in directors Dieudonné Niangouna and Thomas Bellinck’s performances. Others address the threat of violence (Demo lishing Everything with Amazing Speed), tyranny (Octavia), or shapingactivism (The Tempest Society). In Mani-festo the film director Julian Rosefeldt examines the relationship between art and society.We are presenting two national theatre production companies, each with its own state-of-the-nation piece: My Country; a work in progress by the National Theatre in London, and The Nation by the Dutch National Theatre in The Hague. Both performances show divided countries in which no one, from politicians to citizens, seems to dare to take responsibility. We also believe that it is important to explore democracy of form. Members of the audience can get actively involved as a passer-by, parti cipant, or activist, if they so wish. Our artists encourage you to question the old hierarchy between the audience and the artists.

18

internationaalpodiumkunstenamsterdam

3 – 25 juni 2017download deapp van het festival

19

VRIENDENHet Holland Festival heeft het getroffen – met Vrienden die zich betrokken voelen bij kunst, die het werk van artiesten van wereldklasse willen volgen en die het festival steunen in de ambitie om nieuw werk te blijven presenteren, initiëren of (co)produceren. Vrienden vormen het hart van het festival en hun genereuze steun helpt om elk jaar een toonaangevend programma te maken. Het verheugt ons dat we u deze voorstelling mede dankzij de Vrienden van het Holland Festival kunnen tonen.

Ruth Mackenzie en Annet Lekkerkerker, directie Holland Festival

FRIENDS The Holland Festival is lucky – with Friends who are passionate about art, welcoming to our world class artists, ambitious to help the festival to present, commission and (co)-produce brilliant new work. Friends are the heart of the festival and their generous support helps the festival to create an exciting programme each year. We are delighted to be able to present this performance with support from the Friends of the Holland Festival.

Ruth Mackenzie and Annet Lekkerkerker,board Holland Festival

20

HOLLAND FESTIVAL 2017directieRuth Mackenzie, artistiek directeur Annet Lekkerkerker, zakelijk directeur

raad van toezichtMartijn Sanders, voorzitter,Gert-Jan van den BerghMavis CarrilhoBen NoteboomJet de RanitzTom de Swaan

Het programma van het Holland Festivalkan alleen tot stand komen door subsidies,bijdragen van sponsors en fondsen en door de gewaardeerde steun van u, ons publiek.

hoofdbegunstiger Fonds 21

subsidiënten Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gemeente Amsterdam

fondsen, sponsors en instellingenStichting Ammodo, BankGiro Loterij Fonds, Rabobank Amsterdam, VSBfonds, Casa, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Dioraphte, Fonds Podiumkunsten, Kempen & Co, European Cultural Foundation, Brook Foundation, Westergasfabriek/MeyerBergman, Bruil, Clifford Chance LLP,BPD Cultuurfonds, Automobielbedrijf Van Vloten, Garuda Indonesia, Goethe-Institut, Lloyd Hotel, Volkshotel, Wilhelmina E. Jansen Fonds, Ambassade van Canada, Amerikaanse Ambassade Den Haag, Institut Français des Pays-Bas, Google Arts & Culture, Hofsteestichting, Hellingman & Zn.

HF BusinessBeam Systems, De Nederlandsche Bank N.V., DoubleTree by Hilton, G&S Vastgoed, ING Groep, Loyens & Loeff, Ngage Media, Ten Have Change Management, WPG Uitgevers B.V.

jubileumsponsorsAhold Delhaize, Heineken, KLM, KPMG,NS, Pon

mediapartnersNTR, VPRO

board of governorsDe genereuze, meerjarige verbintenis van de Governors is van groot belang voor de internationale programmering van het Holland Festival en met name voor het aangaan van internationale coproducties.

G.J. van den Bergh en C. van den Bergh-Raat, Jéhan van Dijk, Bernard en Ineke Dijkhuize, Jeroen Fleming, P. Gerla, H.J. ten Have en G.C. de Rooij, J. Kat en B. Johnson, Ton en Maya Meijer-Bergmans, Françoise van Rappard-Wanninkhof, M. Sanders,A.N. Stoop en S. Hazelhoff, Tom de Swaan, Elise Wessels-van Houdt, H. Wolfert enM. BrinkmanGovernors die anoniem wensen te blijven.

hartsvrienden R.F. van den Bergh, Kommer en Josien Damen, Sabine van Delft-Vroom, Huub A. Doek, J. Fleury, Tex Gunning, V. Halberstadt,Wendy van Ierschot, Isaäc en Francien Kalisvaart, Giovanna Kampouri Monnas, Luuk H. Karsten, Frans en Willeke Koffrie, Kristine Kohlstrand, Joost en Marcelle Kuiper, Monique Laenen en Titus Darley, Cees Lafeber, Emma Moloney, Sijbolt Noorda en Mieke van der Weij, Ben Noteboom, Robert Jan en Mélanie van Ogtrop-Quintus, Jeroen Ouwehand,

21

Marinus Pannevis en Caroline Polak, Anthony en Melanie Ruys, Rob van Schaik en Wijnanda Rutten, Patty Voorsmit

beschermersLodewijk Baljon en Ineke Hellingman, Irma Boom en Julius Vermeulen, S. Brada, Frans en Dorry Cladder-van Haersolte, J. Docter en E. van Luijk, L. Dommering-van Rongen, Marry de Gaay Fortman, E. GranpréMoliere, M. Grotenhuis, S. Haringa, J. Houwert, R. Katwijk, R. Kupers en H. vanEeghen, J. Lauret, A. van der Linden-Taverne, F. Mulder, Adriaan en Glenda Nühn-Morris, G. van Oenen, H. Pinkster, Pim en Antoinette Polak, H. Sauerwein, C.W.M. Schunck, I.R. Snelleman en A. Vreugdenhil,K. Tschenett, Wolbert en Barbara Vroom,P. Wakkie, A. van Wassenaer, Martine Willekens, O.L.O. en Tineke de Witt Wijnen-Jansen Schoonhoven

begunstigersB. Amesz, A. van de Beek en S. van Basten Batenburg, E. Blankenburg, Ellen Birnie, Co Bleeker*, K. Bodon, Wim Boerman, Jan Bouws, E. Bracht, W.L.J. Bröcker, F. van den Broek, G. Bromberger, Rachel van der Brug, D. de Bruijn, M. Daamen, J. Dekker, M.H. Dijkgraaf, M. Doorman, Chr. van Eeghen*, J. van der Ende, Ch. Engeler*, E.L. Eshuis*, E. de Graaff Van Meeteren, F. Grimmelikhuizen, D. Grobbe, Annelies Heidstra en Renze Hasper, J. Hennephof, G. van Heteren, L. van Heteren, B. van Heugten, S. Hodes, J. Hopman*, J. Houtman,E. Hummelen, Yolanda Jansen, P. Jochems, Jan de Kater, J. Keukens, P. Krom, A. Ladan*,M. Le Poole, M. Leenaers, K. Leering,T. Liefaard, A. Ligeon, Hanna van der Linden, T. Lodder, Ken Mackenzie, A. Man,D. van der Meer, E. van der Meer-Blok,A. de Meijere, E. Merkx, Jaap Mulders*,H. Nagtegaal, La Nube, Kay Bing Oen*,

P.M. Op de Coul, E. Overkamp enA. Verhoog, P. Price, F. Racké, H. Ramaker,S. van de Ree, Wessel Reinink, L. Remarque-van Toorn, M. Roozen, G. Scheepvaart,A. Schneider, H. Schnitzler, G. Scholten,E. Schreve-Brinkman, Steven Schuit,P. Smit, G. Smits, A. Sonnen, K. Spanjer,W. Sorgdrager en F. Lekkerkerker, K. Spanjer,C. Teulings, H. Tjeenk Willink, A. Tjoa,Y. Tomberg, H. van der Veen, M.T.F. Vencken,R. Verhoeff, R. Vogelenzang, F. Vollemans, M.M. de Vos van Steenwijk, A. Wertheim,M. van Wulfften Palthe, M. Yazdanbakhsh, P. van der Zant, Marian van Zijll Langhout, M.J. Zomer, P. van Zwieten en N. Aarnin* extra bijdrage

jonge begunstigersKai Ament, Helene Bakker, Aram Balian, Ilonka van den Bercken, Maarten Biermans, Femke Bijlsma, Femke Blokhuis, Jasper Bode, Quirijn Bongaerts, Marcha van der Boon, Melanie Bosveld, Maarten van Boven*, Jonne ter Braak, Tessa Cramer, Snezana Djordjevic, Sandra Geisler, Matthijs Geneste, Susan Gloudemans, Marte Guldemond, Pieter Guldemond, Hagar Heijmans, Brendon Humble, Jort van Jaarsveld, Bram de Jaeger, Daan de Jong, Ytha Kempkes, Marc Koehler, Bas Köhler, Judith Lekkerkerker, Gustavo López, Pieter van der Meché, Frans Muller, Britt Ootes, Boris van Overbeeke, Menzo Reinders, Jasper Roodenburg, Peter Ruys, Guus Schaepman, Gijs Schunselaar, Monica Sette, Reinout Steenhuizen, Farid Tabarki, David van Traa, Frank Uffen, Helena Verhagen, Tristen Vreugdenhil, Danny de Vries* extra bijdrage

liefhebbersAlle 665 Liefhebbers.

Vrienden die anoniem wensen te blijven.

22

WORD VRIENDHet Holland Festival heeft uw steun nodig. Als Vriend draagt u bij aan het succes en de bloei van het festival. Liefhebber - vanaf € 55 per jaarU ontvangt dit programmaboek gratis, u heeft voorrang bij de kaartverkoop en u krijgt korting op tickets.

Begunstiger - vanaf € 250 per jaar (of€ 21 per maand)Uw bijdrage komt rechtstreeks ten goede aan de internationale programmering van het Holland Festival. Als Begunstiger heeft u recht op vrijkaarten en andere aantrekkelijke privileges.

Jonge Begunstiger - vanaf € 250 per jaar (of € 21 per maand)Ontvang dezelfde privileges als deBegunstigers én neem deel aan een speciaal programma waarin je elkaar ontmoet en voorstellingen geselecteerd zijn die je niet mag missen.

Beschermer - vanaf € 1.500 per jaar (of€ 125 per maand)Als dank voor uw aanzienlijke bijdrage aan de internatio nale programmering van het Holland Festival ontvangt u een uitnodiging voor de openingsvoorstelling en voor exclusieve bijeenkomsten, naast vrijkaarten en andere privileges.

Hartsvriend - vanaf € 5.000 per jaarAls Hartsvriend van het Holland Festival nodigen we u uit om dichter bij de makers te komen. Met gelijkgestemden en gasten van het festival verwelkomen we u graag op speciale gelegenheden en geven u een blik achter de schermen.

JOIN USThe Holland Festival needs your support. Join us now as a festival Friend andcontribute to the festival’s ongoingsuccess and growth.

Liefhebber - from € 55 annually You will receive programme books such as this one for free, have access to advance ticket sales and get discounts on tickets.

Begunstiger - from € 250 annually(or € 21 per month) Your contribution goes directly to the Holland Festival’s international program-ming. As a Begunstiger, you have a right to free tickets and other attractive privileges.

Jonge Begunstiger - from € 250 annually (or € 21 per month)Receive the same privileges as the Be-gunstigers and also take part in a special programme in which you meet each other at selected shows that are too good to miss.

Beschermer - from € 1.500 annually(or € 125 per month) As thanks for your considerable contribu-tion to the Holland Festival’s international programming, you receive an invitation to the opening performance and exclusive gatherings in addition to free tickets and other privileges. Hartsvriend - from € 5.000 annually We invite Holland Festival Hartsvrienden to become more closely acquainted with the makers of the Festival and meet like-minded people and guests.

23

GeefwetSinds 1 januari 2012 is het nog aantrek-kelijker om het Holland Festival te steunen vanwege de Geefwet die tot 1 januari 2018 van kracht is. De Geefwet houdt in dat giften aan culturele ANBI’s met 25% verhoogd mogen worden tot een maxi-mum aan schenkingen van € 5.000 per jaar. Schenkt u meer dan € 5.000, dan kunt u het resterende bedrag voor het reguliere percentage (100%) aftrekken van de inkomstenbelasting.De voordelen van de Geefwet gelden voor alle belastingplichtigen (particu-lieren en bedrijven) en zijn van toepas-sing op zowel eenmalige als periodieke schenkingen.

Voordeel van een periodieke schenkingEen eenmalige gift is beperkt aftrekbaar voor de belasting. Het totaal van de gif-ten op jaarbasis dient hoger te zijn dan 1% (drempel), met een minimum van € 60 en kan tot maximaal 10% (plafond) van het inkomen worden afgetrokken. Een periodieke gift is een gift waarbij voor een periode van ten minste vijf opeenvol-gende jaren een gelijke uitkering wordt gedaan, vastgelegd in een periodieke akte. De gift is volledig aftrekbaar zonder aftrekdrempel of aftrekplafond.

Wilt u ook Vriend van het Holland Festival worden? Ga voor meer informatie en een aanmeldformulier naar hollandfestival.nl (Steun HF) of neem vrijblijvend contact op met Nicole Mooij op 020 – 788 21 14.

Donations to the Festival are tax-deductible Between 1 January 2012 and 1 January 2018, a special tax law is in effect which makes it more advantageous to make charitable donations. Called the ‘Geef-wet’, this law allows you to claim your deductions to cultural organizations with ANBI status with an additional 25% for tax benefits (a total of 125%). The Holland Festival has such an ANBI status. The fis-cal advantage applies to donations that total a maximum of € 5.000 annually. If you donate more than € 5.000 to regis-tered charities, you can deduct the remai-ning amount for the regular percentage (100%). The advantages of the Geefwet apply to all taxpayers (private parties and businesses) and are applicable to both individual and periodical gifts.

Advantages of a periodical gift Restrictions apply to deductions for indivi-dual gifts. Individual gifts are tax-deduc-tible when the total amount of gifts given in one year surpasses 1% of your income, with a minimum of € 60. The amount given above the minimum threshold is tax-deductible. The maximum deductible amount is 10% of your threshold income. There are fiscal benefits for periodical gifts with an annuity construction for five years and upwards. If you choose to sup-port the Holland Festival for a minimum of five years, your gift will be fully tax-deductible. If you would like to become a Friend of the Holland Festival, go to our website hollandfestival.nl (Support HF) for more information or call Nicole Mooij for an informal talk without obligations:020 – 788 21 14.

24

COLOFON COLOPHONHolland FestivalPiet Heinkade 51019 BR Amsterdamtel. +31 (0)20 – 788 21 00info@hollandfestival.nlwww.hollandfestival.nl

eindredactie en opmaak editorial and lay-out Holland Festival

tekst textClaudia Castellucci, Vincent Kouters

vertaling translationBrendan Monaghan ontwerp design thonik

omslagfoto cover photo Guido Mencari druk printing Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

© Holland Festival, 2017 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Holland Festival.No part of this publication may be reproduced and/or published by any means whatsoever without the prior written permission of the Holland Festival.

PROMISED ENDS: THE SLOW ARROW OF SORROW AND MADNESSDerrick Ryan Claude Mitchell,Saint GenetZA 10.6, ZO 11.6, MA 12.6 – 20:30Westergasfabriek, Zuiveringshal West

NKENGUÉGIDieudonné NiangounaDI 13.6, WO 14.6 – 20:00Stadsschouwburg Amsterdam

DEMOLISHING EVERYTHING WITH AMAZING SPEEDDan Hurlin, Dan Moses SchreierWO 21.6, DO 22.6, VR 23.620:30Compagnietheater

LADY EATS APPLEBack to Back TheatreZA 24.6, ZO 25.6*20:30, *15:00 & 20:30Stadsschouwburg Amsterdam

887Ex Machina / Robert LepageVR 16.6, ZA 17.6 – 20:00,ZO 18.6 – 15:00Stadsschouwburg Amsterdam

PHOBIARAMADries VerhoevenMA 12.6 t/m DI 20.6vanaf 15:00Mercatorplein

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: