de imitatione christi mibazva qristesi · imatac-ki, romelnic qristes ... gata-vebis semdeg...

492
DE IMITATIONE CHRISTI mibaZva qristesi amierkavkasiis samociqulo administracia Tbilisi 2007

Upload: vanphuc

Post on 28-Jul-2018

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

DE IMITATIONE CHRISTI

mibaZva qristesi

amierkavkasiis samociqulo administraciaTbilisi 2007

ISBN 978-9941-0-0179-6

De imitatione ChristiqarTuli Targmani mama a. mRebriSvilisa

pirveli gamocema 1890

xelaxali gamocema 2007

xelaxali gamocemis redaqtori: a. WeliZe m.i.

kompiuteruli momsaxureba: d. sayevriSvili

© amierkavkasiis laTinuri wesis kaTolikeTa samo-ciqulo administracia, g. abesaZis q. 6, 0105 Tbi-lisi.

3

x e l a x a l i g a m o c e m i s

w i n a s i t y v a o b a am wignis qarTveli mkiTxvelisaTvis SeTava-

zebis mTavari mizezi dResac igive rCeba, rac mTargmnelma saukuneze meti xnis win gaacxada Tavis winasityvaobaSi miseuli Targmanis pir-veli gamocemisas. amJamad ki Cven gvamoZravebs ara mxolod is, rom dRevandel mkiTxvels kidev erTxel SevaxsenoT esoden saxelganTqmuli as-ketikuri Txzuleba, aramed, pirvel yovlisa, survili, rom Tanamedrove morwmunes xelT hqondes saukuneebis manZilze aqtualuri da STamagonebeli sulieri saxelmZRvanelo. da kidev: arcTu ukanaskneli motivi, ris gamoc xelaxla vbeWdavT wigns, romelsac ewodeba De imitatione Christi, aris pativis migeba misi qarTu-

4

lad mTargmnelis, mama a. mRebriSvilisa da misi saxiT yvela im sasuliero pirTa xsovnis mi-marT, romlebic XIX-XX saukuneebis manZilze uangarod emsaxurebodnen RmerTsa da ers. es Targmani, garda yvelafrisa, marTlmadidebel-Ta da kaTolikeTa Soris im dros arsebuli megobrobisa da TanamSromlobis erTi metyveli nimuSia: qarTveli kaTolike mRvdlis Targmans redaqtirebas uwevs qarTveli mwerali n. lo-mouri.

samarTlianoba moiTxovs aRiniSnos im anon-im mTargmnelTa Rvawlic, romelTac aranaklebi Sroma gauweviaT da bevrad ufro adre uTargm-niaT es wigni qarTulad; am TargmanTa ulamazes xelnawerebs Cvenamde mouRwevia. dRes iqneba Tu xval, maTi wignad gamoqveynebac gveimedeba...

mRebriSviliseuli Targmani am xelaxal gamocemaSi ucvleladaa daculi; gasworda mx-olod aSkara stamburi Secdomebi; SevcvaleT sasveni niSnebi, isic zogierT SemTxvevaSi, xolo bibliuri teqstebis citirebas Tanamedrove saxe miveciT.

xelaxali gamocemis redaqtori

`qristesTan Sedgomasa zeda~ De imitatione Christi-s erT-erTi adreuli anonimuri Targmanis xelnaweris gverdi.

DE IMITATIONE CHRISTI

LIBRI QUATUOR.

mibaZva qristesi

Txzuleba

T o m a k e m f e l i s a

oTx wignad

naTargmni laTinuridam

p. a . mRebriSvilisagan

g o r ia. kalandaZis da i. yanCavelis stamba

1890

w i n a s i t y v a o b aes saxel ganTqmuli Txuzuleba: `mibaZ-

va qristesi~ am Jamad pirvelad daibeWda qarTuls enazed. marTalia, zogierTa pa-tivcemul da Sromis-moyvare pirTa wina-Tac ucdiaT am wignis gadmoReba qarTulad, magram radganac maTs SromaSi, samwuxarod, bevri imisTana naklulevanebani moipoebian, romelnic ara mcireds Rirsebas ukargven moxsenebuls Txzulebas, amis gamo mec kvalad ganvizraxe Targmna misi. am nairad Cvens samSoblo enazedac gveqmneba is wigni, romelic evropiul, amerikul da TiTqmis yvela aziurs enazed aris naTargmni.

10

am wignis avtori aris didebuli Toma kemfeli, romelic scxovrebda meTxuTmete saukuneSi. Toma kemfeli daibada 1380 wel-sa, sofels kempSi; mSobelni misni Raribi glexi-kacebi iyvnen da amis gamo sakuTaris xarjiT maT ar SeeZloT aRezardaT Tavi-anTi niWieri Svili. amitom igi misces erTs saswavlebelSi, sadac Rarib bavSebs, sazoga-doebis xarjzed zdidnen. rodesac maRal niWierma Tomam am skolaSi swavla daamTa-vra, igi gaxda wevrad, gangebiTa RvTisa, erT im mecnierTa sazogadoebisa, romelsac maSindeli ganaTlebuli da gul-mxurvale berebi Seadgendnen. aq miiRo beroba da iwyo Tvisi wmida da didad sasargeblo moR-vaweoba. mometebulad mwerlobas aqcevda igi yuradRebas da am asparezzed man gamoiCina gasaocari niWi, codna da Segneba saRmrTo werilisa. man daswera aszed meti sxva da sxva Txuzulebani, romelTa Soris yvelazed warCinebuli da didebulia: `mibaZva qris-

11

tesi~. erTi is garemoeba, rom es wigni dRes mTlad dedamiwis zurgzed mofenilia, cxa-dad aCvenebs mis Rirsebis sivrce-sidides. hkiTxulobT am wigns da mis simSvenieriT aRtacebulma aRar iciT ras miaqcioT umTa-vresi yuradReba - azrTa siRrme-siuxves, Tu maRal grZnobaTa sitkboebas, poeziis dide-bulebas, Tu enis sinarnares...! gul gaxsniT vaRviareb Cems sisustes: kargad vici, rom es didebuli wigni ufro metad momzadebulis da niWieris mTargmnelis Rirsi iyo. guli mewoda, rodesac vxedavdi, rom mTlad de-damiwis zurgze TiTqmis aRar aris imisTana qristianT eri, romelsac Tavis samSoblo enazed ar hqondes moxsenebuli Txuzuleba. imaTac-ki, romelnic qristes mcnebiT ga-naTlebulan axlos xanebSi, ukve ori da sami Targmani am wignisa SeuZeniaT, da Cven-ki, Zvelis droidganve qristesTvis tanjulT da wamebulTa, ver SeviZeliT Cvenis RvTis metyveluris literaturis gamdidreba am

12

wignis mimatebiTa; am garemoebam gamabed-vina Sevsdgomodi Targmansa. yvelaferi nelnela da cotcotaobiT iwyoba... Cemzed winadac bevrs ucdiaT am wignis Targmna... dRes mec vcade da amiT saqmem, cotad Tu bevrad, win waiwia. iqmneba, RmerTma inebos da Cems Semdeg gamoCndes ufro Rirseuli mTargmneli am wignisa da Seamsos is na-kli, romelic me Tavidgan ver avicdine. mx-olod imas ki vityvi, rom araferi cda ar damizogavs: rac-ki Rone mqonda, yvelaferi movixmare moxsenebulis Sromis xeirianad damTavrebisaTvis. `qristes mibaZvis~ Targ-mna daviwye 1883 wels laTinuridam, gaTa-vebis Semdeg wavikiTxe, magram ver momewona... amitom xelaxlad daviwye Targmna: radgan dedanSi zogierTi azrebi metad Rrmad ar-ian gamoTqmulni, maTs gagebas didi mec-adineoba da fiqri unda, amitom aq moviS-vele ori franguli Targnamic... vadarebdi am sams wigns erTmanerTs, vikvlevdi sima-

13

rTles da am nairad didis sifrTxiliT gadmomqonda dednis Sinaarsi qarTulad. amaTi SemweobiT saqme ufro marjved wavida. 1885 welSi gavaTave es meored naTargmni; magram, Cemda samwuxarod, radgan qarTuli, Cemi samSoblo ena, xeirianad ar vicodi, vinaidgan siymawvilidam mokidebuli ucxo qveyanaSi avizarde, amitom es enis ucod-inaroba Targmans Zalian daetyo; vigrZne ra es, mivhye xeli qarTulis literaturis Seswavlas, ramac male didi Semweoba gami-wia: ufro kargad momzadebulma mesame-jer daviwye Targmna. am dros Sevitye, rom `qristes mibaZvis~ ori rusuli Targmanic iyo. movixmare es wignebic, romelTac karga SesamCnevaT gamiadviles Cemi Sroma. gavaTave mesamed, magram mainc kidev dids gansxvave-bas vxedavdi dedansa da Cems naTargmns Sua. moxsenebul 1885 wlidam 1888 wlamde kidev samjer gadmoviRe... ukanaskvneli Targmani kargad meCvena, magram mainc Cems Tavs ver

davemyare da amitom ganvizraxe meCvenebina romelime qarTulis enis mcodnesaTvis Cemi Sroma. vaCvene kidec mravals pirebs. swored am dros gavicani b. niko lomouri, romel-sac vaCvene es Cemi Sroma da gavucxade Cemi ganzraxva. b. lomourma siamovnebiT aR-miTqva Tvisi Semweoba. am droidam mokide-buli mTeli ori weliwadi orTavem erTad viwyeT am Txzulebis kiTxva-sworeba. jer gadvikiTxeT da SevasworeT pirveli ori wigni; Semdeg es ori ukanaskneli wignica... am gvaris Zmuris daxmarebisaTvis guliTads madlobas vuZRvni bat. lomours.

mTargmneli

15

wigni pirveli

sasargeblo darigebanisulieri cxovrebisaTvis

T a v i Iqristes mibaZvazed, da maszed, Tu viTar unda moviZuloT soflis yovelive amaoe-

bani.

1. `romelic Semomidges me, ara vidodes bnelsa, aramed aqvndes naTeli cxovrebisa~ (ioan. 8, 12), ityvis ufali. eseni arian qristes sityvebi, romlebiTac gvirCevs igi, rom cx-ovrebasa da znesa missa mivebaZoT, ukeTu gvnebavs viqmneT WeSmaritad ganaTlebulni da yoveli sibnelisagan gulisa Tavisuf-

16

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

alni. maS, umTavresi mecadineoba Cveni unda iyves miqceuli maszed, rom maradis qriste iesos cxovrebazed vfiqrobdeT.

2. moZRvareba qristesi uaRres-ars yvela wmidanebis moZRvarebazed; da igi, romel-sac eqmneba WeSmariti suli qristesi, da-faruls mananasa hpovebs mas Sina. magram moxdeba xolme, rom mravalni Tumca xSirad ismenen saxarebasa, xolo mcired aRiZvrian misgan, radgan ara aqvsT maT suli qristesi. romelsa hnebavs sruliad gulisxma-hyos si-tyvani qristesi, da STahxvdes maT, misTvis saWiroa mTeli cxovreba Tvisi cxovrebasa missa miamsgavsos.

3. ras gargebs Sen, ukeTu brZnulad bWobde samebazed, xolo ara gqondes sim-dable, uromlisodac ver saTno eyofvi samebasa? WeSmaritad, maRali sityvebi ver hyofen kacsa wmidad da marTlad, aramed saTnoebiani cxovreba Seiqms mas sayvarlad

17

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

RvTisa. is ufro mirCevnia, rom vgrZnobde gulis Semusvras, vidre rom vicode gan-marteba misi. zepirad rom icode mTeli da-badeba da yoveli Tqmulebani filosofos-Ta, ras gargeben Sen igini, ukeTu ara gaqvs siyvaruli RvTisa da madli misi? `amaoeba amaoTa da yovelive amao ars~ (ekkl. 1, 2), Tvinier siyvarulisa RvTisa da mxolod mis winaSe msaxurebisa. uaRresi sibrZne masSia, rom moiZulos kacma sofeli ese da mi-iswrafides zeciurisa sameufoisaken.

4. maS, amao ars Zieba warmavalisa simdid-risa da sasoebis damyareba maszed. amao ars kvalad Zieba pativisa da maRalis xarisxisa. amao ars Sedgoma xorcielTa wadilTa da ndoma imisTana risame, romlisaTvisac Sem-dgomSi ficxelad unda davisajnoT. amao ars, rom kaci dRegrZelobas natrobdes da saTnoian cxovrebazed ki ara zrunavdes. amao ars zrunva mxolod awmyo cxovrebazed da

18

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

uyuradRebod datoveba momavalisa. amao ars Seyvareba mswrafl warmavalisa, da ar mis-wrafeba iqiT, sadac ars sixaruli saukuno.

5. xSirad moigonebde am sityvebs: `ver gaZReba Tvali cqeriTa da arca yuri aRivseba smeniTa~ (ekkl. 1, 8). maS ecade moaSoro Seni guli yovelsave xilulsa, da miaqcio igi uxilavTaken. vinaidgan, romelnic mihyvebian grZnobaTa, igini gaabiwiereban sinidissa Tvissa da hkargven madlsa RvTisasa.

T a v i I ITavmdablobazed.

1. yovels kacs bunebiT aqvs survili codnis SeZenisa, magram ras argebs mas es codna, Tu masTanve ar eqmneba SiSi RvTisa? ubralo glexi kaci, romelic RmerTs msax-urebs gulwrfelad, WeSmaritad, umjobesia ampartavan filosofoszed, romelic Tavis

19

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

Tavzed ki ar zrunavs, aramed scdilobs gamoikvlios ciur mnaTobTa svlani. igi, romelic WeSmaritad scnobs Tavis Tavsa, Seuracx-hyofs mas da qeba misTvis sasiam-ovno rodiRa iqmneba. rom vicode yovelive is, rac-ki am qveynierobazed aris da siy-varuli-ki ara mqondes, ras gamomadgeba es winaSe RvTisa, romelman unda msajos Cemis saqmeebis-dagvarad?

2. daacxre SenSi nametani survili cod-nis SeZenisa, ramTu masSi moipoebian mrav-alni cTomilebani da gabneuleba goneb-isa. mecnierTa hnebavsT miCneul-iyvnen da iwodebodnen sxvaTagan brZnebad. xolo bevri ram aris imisTana, romlis codna mcire rames, anu sruliad arafers ar ar-gebs sulsa; amisTvis friad ugunuria igi, romelic garda sulis cxovnebisa eZiebs sxva raimes. mraval metyveleba ver gaaZRobs sulsa; umanko cxovreba-ki aRavsebs mas six-

20

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

aruliTa, da ubiwo sinidisi mianiWebs dids sasoebas RmerTzed.

3. ravdenaTac ufro bevri da ufro kar-gad ici, imdenad ufro ficxelad iqmnebi gansjili, ukeTu siwmindiT ar icxovreb. nu gaampartavandebi, rac unda didi mec-nieri da gamocdili iyve, aramed geSinodes Senis codnis-dagvarad. ukeTu ggonia, rom Sen bevri ram ici, kargad da safuZvlianad gesmis yovelive, masTanve icode isica, rom arian kvalad mravalni raimeni da ufro metnic, romlebic Sen ar ici. Tavi did ramed nu mogaqvs, aramed maradis gaxsovdes umecreba Seni. risTvis unda racxvide Sens Tavsa sxvebzed ukeTesad, rodesac mravalni arian Senzed mecnierni, da Senzed ufro naTlad esmisT sjuli RvTisa. ukeTu gnebavs Seiswavlo da icode raime WeSmaritad sas-argeblo, ecade, rom aravin gicnobdes da arafrad gracxviden Sen.

21

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

4. is aris umaRlesi swavla da friad sasargeblo gakveTili, rom kargad icnas kacma Tvisi Tavi da SeiZulos igi. igi aris didi brZeni da yovlisfriT sruli, romel-ic Tavis Tavs arafrad racxavs da sxvebs-ki dids pativsa scems. ukeTu naxo vinme cxadad Semcode, anu momqmedi didis danaSaulobisa, Sen mainc ar unda Seracxo Tavi Seni maszed ukeTesad, radgan ar ici, raodens xans darCebi mag wmida cxovrebaSi. Cven yovelni uZlurni varT, magram nurasodes nu ifiqreb, rom Sen-zed ufro uZluri sxva iyves vinme.

T a v i I I IWeSmaritebis moZRvrebazed.

1. netavi imas, romelsac TviT WeSmarite-bam aswavos, ara gamoxatulebisa da warmav-ali sityvebis saSvalebiT, aramed pirdapir

22

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

TaviT TvisiT. Cveni Sexeduleba da grZnoba xSirad gvacduneben da mciresa hxedven. ras gamogvadgeba Cven didis gulsmodginebiT gamokvleva RrmaTa da dafarulTa raimeTa, romelTa ucodinaroba ar dagveyvedreba dResa mas gankiTxvisasa? didi ugunurebaa, rodesac ar vzrunavT saWiro da sasargeblo saganTa codnisaTvis da guls-vmodginevobT im raimeTaTvis, romelnic aRZvren CvenSi amao cnobis moyvareobas da mavnebelni ar-ian CvenTvis, Tvalni gvaqvs da ver vxedavT.

2. da ras gamogvadgeba Cven msjeloba zogadsa da kerZoobazed? romelsac dau-sabamo sityva elaparakeba, igi Tavisufalia mravalgvar usafuZvlo azrebisagan. mx-olodi sityvisagan warmosdgeba yovelive da yovelive mas mxolozed laparakobs, da es aris `dasabami, romelic gvelaparakeba Cven~ (ioan. 8, 25). uamisod aravis SeuZlian gulis-xma-hyos, anu simarTliT gansajos

23

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

raime. visTvisac yovelive mxolodia, vinc yovelsave miawers mxolodsa, da yovelsave xedavs mxolosa masSi, mas SeuZlia moipovos simtkice gulisa, da mSvidobiT daemkvidros RvTisaTana. hoi RmerTo-WeSmaritebav! hyav, raTa viqmne me SeerTebuli SenTana samara-diso siyvaruliTa. xSirad vbezrdebi bevris kiTxvisa da smenisagan. SenSi aris yovelive, raica msurs da menatreba. dasdumdnen yo-velni moZRvarni da yovelni gaCenilni winaSe Sensa; aramed mxolod Sen ubnobde CemTan.

3. ravdenaTac ufro Semokrebuli aqvs kacs Tvisi azrebi da uzakvelia guliTa, imdenad ufro advilad STaxvdeba maR-alTa raimeTa, vinaidgan zecidgan miiRebs igi gulis-xmierebis naTelsa. suli ubiwo, uzakveli da mtkice arasodes ar gaibneva mraval saqmeebisa-gamo, vinaidgan yovelsa iqms igi didebisaTvis RvTisa, da cdilobs gainTavisuflos Tvisi Tavi yovelnair sa-

24

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

pirado Ziebisagan. imisTana ra gabrkolebs da gawuxebs Sen, rogoraTac daumorCile-beli gulis-Tqma Seni? keTilis-myofeli da RvTis moSiSi kaci pirvelad Tavis TavSi ga-nagebs yovelsave mas, risac saqmiT gakeTeba surs. es saqmeebi ver miaqceven mas borot wadierebaTaken. aramed igi awarmoebs maT keTil-gonierebis Tanaxmad. vin ibrZvis im kaczed ficxelad, romelic cdilobs Tvisi Tavis Zlevasa? pirveli Cveni mecadineoba unda miqceuli iyves maszed, raTa vsZlioT Tavsa Cvensa da yovel dRe umetes ganvmt-kicdebodeT da warvematebodeT keTilSi.

4. ama qveyniurs yovelnairs sisrules Tana sdevs raime naklulevaneba, da TviT naTelic Cvenis sibrZnisa, cotad Tu bev-rad moculia wyvdiadiTa. simdabliT cnoba Cvenis Tavisa ufro SeucTomeli, RvTisaken mimavali, gza aris, vidre Rrma codnaTa gamokvlevani. ar aris gasakicxavi mecnier-

25

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

eba, arca ubralo codna raimeTa; codna viTarca codna keTilia da dawesebuli aris RvTisagan; magram mainc umetes amisa unda gverCivnos keTili sinidisi da saTnoebiani cxovreba. magram, radgan mravalni ufro codnis SeZenasa cdiloben, vidre saTnoian cxovrebasa, amis-gamo xSirad scdebian da araviTari, anu friad mcire nayofi moaqvT.

5. ax! ukeTu egodeni eSromaT biwiere-bis amosafxvrelad TavianT gulidam, da mis nacvlad STaenergaT masSi saTnoebani, raoden guls-modgineoben sajibro kamaTo-baSi; WeSmaritad, aRar iqmneboda amodeni siborote da sacTuroba xalxSi, da arcaRa egodeni zneobiTi mouZlureba monastrebSi. WeSmaritad, gankiTxvis dRes imas ki aravin mogvTxovs, Tu ra wagvikiTxavs, aramed Tu ra gvimoqmedia; arca imas – Tu viTari mWe-vr-metyvelebiT gvilaparaknia, aramed _ Tu viTari siwmidiT gvicxovria. axla mipasuxe:

26

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

sad arian is maswavlebelni da moZRvarni, romelTac Sen icnobdi, vidre cocxal-ni iyvnen da mecnierebiT hyvavodnen? dRes sxvebs daupyriaT maTi adgili, magram ar vi-ci-ki axsovsT maT igini, Tu ara. TavianTi si-TavianTi si-cocxlis dros iginica ramed iTvlebodnen, magram dRes-ki xsenebac aRar aris maTi!

6. ax, ra uecrad hqreba ama sofliuri dideba! netavi cxovreba maTi Sesaferi yo-filiyo maTis codnisa! maSin yoveli swavla da wakiTxuli nayofieri iqmneboda maT-Tvis. vin mosTvlis, ravdenni iRupebian am soflad amao mecnierebiT, romelic au-Zlurebs maTSi survils RvTis msaxurebisas! radgan didi saxelis SeZenas ufro rCeu-loben, vidre Tavmdablobas, amisgamo gan-qardebian igini gulis-TqmaTa Sina TvisTa. igi aris WeSmaritad didi, romelsac aqvs didi siyvaruli. igi aris WeSmaritad didi, romelic scnobs Tvis Tavsa umciresad da

27

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

ara rad miaCnia dideba da pativi. igi aris WeSmaritad brZeni, romelic Seracxs nagvad am qveyniur didebaTa, misTvis, raTa qriste SeiZinos (filip. 3, 8). igi aris WeSmari-tad ganswavluli, romelic hyofs nebasa RvTisasa da uar hyofs nebasa Tvissa.

T a v i I Vmaszed, Tu viTaris mofiqrebiT unda

iqceodes adamiani.

1. ar unda verwmunebodeT yovelsave, ra-sac gavigonebT, anu rac fiqrad mogviva, aramed yvelaferi unda ganvsajoT sifrTxi-liT da moTminebiT RvTis survilis-dagva-rad. saubedurod, xSirad ufro gveadvileba borotis rwmena da Tqma sxvebis Sesaxeb, vi-dre sikeTisa; esred uZlur varT Cven! ara-med yovlisfriT sruli adamianebi advilad

28

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

rodi irwmuneben yovels gagonils ambebs: vinaidgan ician sisuste kacisa, romelic ma-rad midrekilia borotebisken, da advilad Semcode sityviTa.

2. didi sibrZnea, rodesac kaci ar aris aCqarebuli Tavis moqmedebaSi, arca da-Jinebuli Tavis azrebSi. amgvarive sibrZnea kvalad, rodesac kaci ar erwmuneba yov-els gagonils sityvebs da arca Cqarobs gardasces sxvaTa yovelive igi, rac gaugonia da daujerebia. brZensa da keTil sindisian kacsa rCeva SehkiTxe da ufro misdie Senzed ukeTesis darigebasa, vidre sakuTari Wkuis zraxvasa. keTilis cxovrebiT kaci Seiqm-neba brZeni RvTis dagvarad da gamocdili mraval nairad. ravdenaTac kaci ufro Tavm-dabali da morCili iqmneba winaSe RvTisa, imdenad ufro meti sibrZne da mSvidoba eqmneba mas yovels saqmeSi.

29

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

T a v i VsaRmrTo werilis kiTxvazed.

1. saRmrTo werilSi unda veZiebdeT WeSmaritebas da ara mWevr-metyvelebas. is azri unda amovikiTxoT saRmrTo weril-Si, romliTac igi aris dawerili. ufro sargebloba unda veZioT masSi, vidre si-narnare leqsTa. mdabiod dawerili sasul-iero wignebic imgvaris kmayofilebiT unda aRmovikiTxoT, rogoraTac maRalis xelovnebiT Sedgenilni da Rrma azrebiT savse Txzulebani. nu mixedav Sen damweris saxelis Rirseulebas, nurca mis didsa anu mciresa swavlasa; aramed mxolod siyvar-ulman WeSmaritebisaman migizidos Sen mis sakiTxavad. nu eZieb visgan aris Tqmuli; ar-amed Seismine raica aris Tqmuli.

2. adamianebs bolo eRebaT, xolo ̀ WeSmar-

30

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

iteba uflisa hgiebs ukunisamde~ (fs. 116, 2). mraval gvarad da pir uTvnelad laparakobs RmerTi CvenTan. saRmrTo werilis kiTxvis dros xSirad vnebas gvaZlevs Cven cnobis moyvareoba: Cven gvsurs dawvrilebiT gamo-vikvlioT da SevityoT is, rasac mxolod Tvali unda gadavavloT. ukeTu gsurs hpovo sargebloba, aRmoikiTxe simdabliT, gul-wrfelobiT, sarwmunoebiT da nurasodes nu eZieb moipovo saxeli mecnierisa. gamoikiTxe wmidaTa kacTagan guls-modginebiT da is-mine maTgan pasuxi dumiliT. nu gahkicxav TqmulTa igavTa moxucebulTagan, rameTu igini umizezod ar arian Tqmulni.

T a v i V Iurigo survilebis Sesaxeb.

1. rodesac moisurvebs kaci raimes uwesod, mswrafl Seiqmneba mousvenari. ampartavani

31

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

da vercxlis moyvare verasodes ver ganis-veneben. glaxaki da mdabali suliTa scxovre-ben dids myudroebaSi. romelsac jer kidev ara sruliad moukvdenia Tavi Tvisi, advi-lad ganicdeba da iZleva TviT msubuqTa da mdabalTa raimeTaganac. romelic uZluria suliTa da jer kidev xorcieli bunebiT, da sagrZnobiero raimeTa zeda midrekil, misTvis friad samZimo aris sruliad gane-Soros ama sofliur wadierebaTa. amisgamoa, rom xSirad moiwyens, rodesac ganSordeba maT, da advilad ewyineba, Tu raime winaaRm-degoba SeemTxva.

2. da ukeTu Seudgeba igi Tavis wadier-ebaTa, maSinaTve sinidisi winaaRudgeba da hyvedris mas, rameTu mihyva igi gulisTqmaTa TvisTa da ver hpova misgan gansveneba, romel-sac eZiebda. WeSmariti simSvide gulisa moipoeba vnebaTa winaaRmdeg brZoliTa da ara maTda msaxurebiTa. amisTvis kacsa xor-

32

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

cielsa ara aqvs mSvidoba gulisa, arca imas, romelic Sesdgomia gareSe raimeTa; aramed imas, romelic gulmxurvale da sulieria.

T a v i V I Imaszed, Tu viTar unda eridebodes ada-miani ampartavanebas da amao sasoebasa.

1. amaoebaa, romelic Tvis sasoebas daam-yarebs kaczed anu sxva raime gaCenilzed. sircxvilad nu miiCnev, rom ieso qristes siyvarulisaTvis sxvas emsaxurebode da glaxakad gamoCnde am qveyanazed. nu miendo-bi Sens Tavsa, aramed sasoeba Seni daamyare RmerTzed. ecade ravdenaTac-ki SegiZlia, hyo keTili da RmerTi iqmneba Semwe Senis keTilis nebisa. nu miendobi Sens codnas, nurca sxvebis gamocdilebas, aramed sasoe-ba Seni iyves damyarebuli RvTis madlzed,

33

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

romelic Seeweva mdabalTa da dascems am-partavanTa.

2. nu iqadi Senis simdidriTa, ukeTu Segikrefia Sen igi; nurca Zlieris megobre-biTa; aramed sasiqadulo Seni iyves RmerTi, romeli gvaniWebs yovelsave, da garda ama yovelTa, hnebavs TviT Tavi Tvisic mogvces Cven. nu gaampartavandebi Senis tanadobiTa, nurca simSvenieriTa, mciredi sneuleba Ses-cvlis da daamaxinjebs mas. nu mogwons Tavi imiTi, rom moxerxebuli da niWieri xar, rom amiTi ar ganarisxo RmerTi, romelsac mouniWebia yovelive, rac-ki SenSi keTilia.

3. Sens Tavs sxvebzed ukeTesad nu Cara-cxav, vai Tu yvelaze usaZagles gamoCnde winaSe RvTisa, romelmac uwyis yovelive, rac-ki adamianis gulSia. nu gaampartavande-bi Senis keTili moqmedebiTa, vinaidan didi gansxvavebaa RvTisa da adamianis msjavrTa Soris: xSirad rac moswonT kacTa, sZuls

34

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

RmerTsa. ukeTu raime keTil TvisebaTa xe-davde SenSi, _ simdablis dacva Tu ginda, _ gaxsovdes, rom sxvaTa Senzed umetesi aqvsT igini. is-ki ar gavnebs Sen, rom yvelaze uka-nasknelad Caracxo Tavi Seni, aramed didi mavnebeli is iqmneba, ukeTu erTs vismeze-dac maRlad daayeno Seni Tavi. Tavmdabali maradis myudroebaSia; xolo ampartavanis gulSi xSirad Suri da mrisxanebaa.

T a v i V I I Imaszed, Tu viTar unda eridebodes ada-miani metis-met daaxlovebas xalxTan.

1. `yovels kacs nu ganucxadeb Sens gu-lis pasuxsa~ (zir. 8, 22), aramed mxolod brZenTa da RvTis moSiS kacTa daekiTxe Sens saqmezed. xSirad nu iqmnebi axalgazdebTan da eris-kacebTan. mdidrebs nu mieferebi, da

35

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

didkacebTan yofnas eride. mdabalTa, mSvid-Ta, RvTis moSiSTa da keTil-zneobian kacTa dauaxlovdi, da sulisaTvis sasargeblo sa-gnebzed imusaife maTTan.

nurc erTs dedakacs nu dauaxlovdebi, aramed saerTod yovelni keTilni dedani Seavedre RmerTsa. natrobde daaxlovebas mxolod RmerTTan da angelozebTan; xolo kacTagan gacnobas eride.

2. yvelani unda gviyvardnen; magram yve-lasTan daSinaureba-ki ar varga. xSirad moxdeba xolme, rom kaci, romelic Tavis keTilis saxeliT aris ganTqmuli gacnobam-disin, sruliad hkargavs Tvis RirsebaTa Cvens TvalSi, rodesac daaxlovebiT gavic-nobT mas. zogjer gvgonia, rom Cvenis daax-lovebiT vasiamovnebT sxvebs, magram kidec maSin vxdebiT ara sasiamovnoni, radgan amiT sruliad gavacnobT maT Cvens uzneobasa.

36

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

T a v i I XmorCilebasa da qveSevrdomobazed.

1. umjobesia, rom sxvebs vemorCilebodeT da ufrosis xel-qveiT vscxovrebdeT, vidre Tavisufalni viyvneT. isa sjobs, Cven sxvebs vemorCilebodeT, vidre brZanebel viyvneT sxvebisa. mravalni morCilebaSi arian ufro daWirebis gamo, vidre siyvarulisa; amisTvis igini xSirad swuxan da drtvinven; verasodes ver moipoveben igini sulis Tavisuflebas, ukeTu yovlis guliT ar daemorCilebian TavianT umfrosebs siyvarulisaTvis RvTi-sa. irbine sadac ginda; versad ver hpoveb Sen gansvenebasa, ukeTu simdabliT ar dae-morCilebi winamZRvris kanonTa. mravalni hgonebden gaumjobesobasa TavianTi mdgo-mareobisas gamocvliT adgilisa, magram mostyuvdnen.

37

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

2. WeSmaritad, yovels kacs uyvars, rom Tvisi survilisa mebr imoqmedos, da ufro maTken miswevs guli, romelnic misi azri-sani arian, aramed ukeTu RmerTi imyofeba Cvens Soris, saWiroa, rom uarvhyoT zogjer Cveni sakuTari nebac keTilmSvidobisaTvis. vin aris misTana brZeni, romelman yovelive sisruliT icodes? maS didaT nu miendobi Sens sakuTar Wkuas, aramed siamovnebiT is-mine sxvaTa msjelobac. ukeTu safuZvliania Seni azri, magram dastoveb mas siyvaruli-saTvis RvTisa, da sxvebis azrs mihyvebi, amiT ufro mets isargebleb.

3. me xSirad gamigonia, rom ufro usaS-iSroa sxvaTagan rCevis miReba, vidre micema. zogjer moxdeba, rom azri erTisa da me-orisac safuZvliania, magram, ukeTu ar da-eTanxmebi sxvebsa, rodesac amas Txoulobs saqme, anu goniereba, es aris niSani amparta-vanebisa da kerpobisa.

38

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

T a v i Xmaszed, Tu viTar unda eridebodes ad-

amiani mometebuls laparaksa.1. moeride ravdenaTac SesaZlo iyves

kacTa yayansa, rameTu saqveyniero saqmee-bzed laparaki didad dagviSlis, ragind gulis simSvidiTac iyves igi moxdenili amitom, rom advilad SevibilwviT da dav-tyvevdebiT amaoebiTa. netavi mravaljer mdumareba damecva da kacTa sazogadoeba-Si ar gavreulviyavi! magram, rad gviyvars amdeni laparaki da esred xSirad musaifi, rodesac iSviaTad ise gavaTavebT baass, rom ar davimZimoT sinidisi? misTvis gviyvars esred erTmaneTTan musaifi, rom miT gvinda nugeSi vceT erTmaneTsa da vcdilobT sxva-da-sxva zraxvaTagan daRaluls Cvens guls Sveba mivsceT. Cven siamovnebiT vlaparakobT da vfiqrobT imgvar sagnebzed, romelnic

39

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

Zlier gviyvaran da gvenatrebian, anu imis-Tanebzed, romelnic Cvenda sawinaaRmdegod migvaCnia.

2. magram, vai Cven! xSirad amaod vnatru-lobT da tyuilad veZebT: vinaidgan es gar-egani nugeSiniscema gvaSorebs Cven Sinagansa da RvTiurs nugeSiniscemasa. amitom marad unda vmRviZarebdeT da vloculobdeT, rom ubralod ar dagvekargos dro. Tu saWiroa laparaki da dro nebas gaZlevs, ilapar-ake sulisaTvis sasargeblo sagnebzed. cudi Cveuleba da daudevroba Cveni sa|TnoebaSi warmatebisaTvis didad gviSlian Sekavebas Cvenis enisas.

magram, gulmxurvaled saubari sasuli-ero sagnebzed didad sasargebloa warmate-bisaTvis sulisa, umetesad iq, sadac erTis azriT da erTis suliT dakavSirebul\ni RvTisaTana, erTurTs esaubrebian.

40

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

T a v i X Imaszed, Tu viTar unda veZiebdeT mSvi-dobasa da guls vmodgineobdeT war-

matebasaTvis.

1. dids mSvidobas SeviZenT, ukeTu ar CavereviT sxvebis sityvebsa da saqmeebSi, romelnic sruliad Cven ar Segvexebian. gana SeiZleba didxans dahyos myudro cxovrebaSi im kacma, romelic ereva sxvebis saqmeebSi, garTulia gareSe sagnebSi da iSviaTad zru-navs Tavis Tavzed? netar arian wrfelni gu-liTa, rameTu maT moeliT didi mSvidoba.

2. ranairad Seiqmnen egred srulni zo-gierTa wmidani, da egred gamWvretelni Rv-TiurTa saqmeTa? ase, rom igini scdilobdnen srulebiT moekvdinaT TavianT TavSi ama sofliurni wadilni da miT SeiZles sru-lis guliT RmerTTan SeerTeba, da yovl-

41

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

iTurT TavisufalTa mxolod TavianT sulis cxovnebisaTvis iSromes. magram Cven metis metad garTulni varT uweso ndomaTa Sina da didad vzrunavT warmaval rameTaTvis. iS-viaTia, rom sruliad dagveZlios erTi rome-lime Cveni biwierebac ki, da yovels cismare dRes gveSromos warmatebisaTvis; amitomac varT Cven esred gulcivni da unaRvlelni.

3. ukeTu sruliad mogvekvdina Tavi Cveni, da Sinagan Tavisufalni vyofilviyaviT, maSin SegveZlo STamxvdarviyaviT RvTiur raimeTa, da gvecno sitkboeba ganWvretisa. magram ume-tesi da upirvelesi damabrkolebeli mizezi amisa is aris, rom datyvevebulni varT Cven vnebaTa da gulisTqmaTagan da ar vscdilo-bT SevudgeT wmidanebis saTnoebian kvalsa. rodesac SegvemTxveva raime TviT mciredi ubedureba, mswrafl vecemiT suliTa da kacTagan veZiebT nugeSiniscemasa.

4. ukeTu mxned vyofilviyaviT brZo-

42

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

laSi, rogoradac hSvenis kacsa Zliersa, WeSmaritad vixilavdiT Sewevnasa RvTisasa, gardamosuls Cvenzed zecidgan. vinaidgan, igi, romelic gvaZlevs brZolis SemTxvevas, - raTa Zleva SevimosoT, - maradis mzad aris aRmogviCinos Semweobaca mebrZolTa da wmidasa madlsa zeda misTa msasoebelTa. ukeTu mxolod gareSe wesebis aRsrulebaSi iqmneba Cveni RvTis msaxurebrivi warmateba, maSin mswrafl bolo moeReba Cvens gul-mxurvalebasac. maS culi xis fesvebs mou-marjvoT, raTa, ganwmendilTa vnebaTagan, davimkvidroT sruli mSvidoba.

5. ukeTu weliwadSi erTi biwiereba main-ca aRmogvefxvra Cveni gulidam, male Se-viqmnebodiT srulni kacni. magram xSirad winaaRmdeg amisa, Cven vxedavT, rom Cvenis moqcevis dros ufro ukeTesi da ubiwoni viyaviT, vidre mraval wliuri varjiSobis Semdeg. gulmxurvaleba da warmateba dRiTi

43

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

dRe ufro unda aRorZinebul iyos CvenSi; magram dRes isic did saqmed miaCniaT, Tu rom winandeli gulmxurvalebis mciredi nawili mainc SerCenia vismes. ukeTu da-sawyisSi mciredi Zala dagvetana Cvenis TavisaTvis, maSin SemdgomSi SegveZlo yove-live gveqmna advilad da siamovnebiT.

6. Znelia datoveba TvisTa CveulebaTa, ma-gram ufro umetesad Znelia qceva winaaRmdeg Tvisis nebisa. magram, ukeTu mcire da msubuq raimeTaTvis ver giZlevia, maS rogor unda dasZlio udidesi? dasawyisSive winaaRu-deg Sens borot midrekilebaTa da dastove cudni Cveulebani, Torem igini SeumCnevlad migiyvaneben Sen udidess siZnelesTan. ax, netavi icode Tu viTars mSvidobas SeiZen SenTvis, da ragvars sixaruls mohfen sxvebs Senis keTilis qceviT; darwmunebuli var, rom maSin didis gulsmodginebiT imecadineb Senis sulieris warmatebisaTvis.

44

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

T a v i X I Imaszed, Tu viTar sasargeblo arian winaaRmdegi SemTxvevani adamianisTvis.

1. sasargebloa CvenTvis, rodesac Zneli da winaaRmdegi raime SegvemTxveva, vinaidgan eseni xSirad gamoafxizleben kacsa da miT scnobs igi Tavis gandevnilobas, da aRar daamyarebs Tavis sasoebas qveyniurs raime-zed. margebelia CvenTvis, rodesac viTmenT winaaRmdegobas, anu cuds da usafuZvlo azrs Seadgenen Cvenzed, maSinac-ki, rodesac moqmedeba da ganzraxuleba Cveni keTilni arian; vinaidgan eseni xSirad Cven simdables SegvaCveven da amao medidurobisagan dagvi-farven. rameTu, maSin ufro veZiebT RmerTs Cvens Sinagans mowmed, rodesac kacni Cven Seuracxgvyofen da keTils ar moelian Cven-gan.

45

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

2. amisTvis imgvarad unda hqondes kacs sasoeba Tvisi RmerTzed damyarebuli, rom aRar esaWiroebodes mas kacTagan nugeSinis-cema. rodesac keTil-saTnoiani kaci Sewux-ebuli da gancdilia, anu boroti fiqre-biT itanjeba, maSin ufro kargad scnobs igi saWiroebas RvTisas, da mixvdeba, rom uimisod veraviTari keTilis qmna mas ver SeuZlia. maSin swuxs igi, oxravs da iTxovs xsnas ubedurebisa misgan, romliTac itan-jeba igi. am dros swyindeba mas gangrZoba Tvisi sicocxlisa da natrobs sikvdilsa, raTa `ganvides am cxovrebidgan da imyofo-bodes qristesTan~ (filip. 1, 24). amdros cxadad xedavs igi, rom sruli uSiSroeba da namdvili mSvidoba am qveynad SeuZle-belia.

46

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

T a v i X I I Imaszed, Tu viTar saWiroa moTmineba

sacdurebaSi.

1. vidremdis am qveyanazed vscxovrobT, SeuZlebelia Seuwuxeblad da usacdurod yofna. amisTvis sweria iobis wignSi: `cx-ovreba kacisa am qveyanazed brZolaa~ (iob. 7, 1). amisTvis yovelni unda gaufrTxild-nen sacdurebaTa, da mRviZarebdnen locvi-Ta, raTa ar iqmnan Sepyrobil eSmakisagan, romelsac arasodes ar sZinavs, aramed, `vi-Tarca lomi darbis da eZebs, rom vinme STanTqas~ (1 petr. 5, 8). aravin aris imisTana sruli da arc ise wmida, rom zogjer mainc ar SemTxvevodes gansacdeli: vinaidgan aras gziT ar SegviZlia sruliad ganvTavisuf-ldeT maTgan.

2. magram, ragind mZime da Semawuxebel-

47

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

nic unda iyvnen sacdurebani, mainc didad sasargebloni arian kacisaTvis: igini simda-bles SeaCveven kacs, gaswmenden da swurTnian mas. yovelTa wmidaTa mravali Seviwroeba da sacdurebani gamoiares da friad waremat-nen, xolo romelTac ver daiTmines daisa-jnen da warwymdnen. arc erTi monazonTa kreba ar aris esoden wmida, arca misTana gamartoebuli adgili, sadac ar iyvnen sac-durebani da winaaRmdegobani.

3. sinam kaci cocxalia, mas ar SeuZlia sruliad gainTavisuflos Tavi sacdurebaT-agan, vinaidgan gulisTqmaTa Sina vSobil-varT, da amitom CvenSivea mizezi sacdure-bisa. mogvSordeba Tu ara erTi gansacdeli, anu Sewuxeba, mswrafl meore mogvevlineba; da esred maradis gvaqvs raime dasaTmeni: rameTu sikeTe netarebisa Cvenisa davhkar-geT. mravalni cdiloben sacdurebaTagan

48

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

gaqcevas da ufro Rrmad-ki vardebian maTSi. gaqceva ver mogvaniWebs gamarjvebasa; aramed moTminebiT da srulis simdabliTa davi-morCilebT yovelTa mterTa.

4. igi, romelic mxolod garegnulad erideba sacdurebaTa da fesvTa misTa ar amohkafavs dids veras isargeblebs, aramed ufro xSirad SeemTxvevian mas sacdurebani da umetes vnebas miiRebs. nel-nela moT-nel-nela moT-minebiTa, simtkiciT da SewevniTa RvTisaTa ufro sZlev, vidre ficxelobiTa da mouT-menlobiT. xSirad rCeva SehkiTxe sxvaTa, rodesac sacdurebaSi xar da mkacrad nu moepyrobi maT, romelnic gancdilni ar-ian, aramed nugeSi ec ise, rogoradac Senis TavisaTvis gindodes.

5. dasawyisi yovelTa borotTa sacdure-baTa arian Cveni sulis daudgromeloba da simcire sasoebisa RmerTzed. rameTu, rogo-radac utimono navi RelvaTagan mimota-

49

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

cebul iqmneba, agredve kaci moSvebuli da Tavis keTil ganzraxvaTa damtovebeli mrav-algvarad iqmneba gancdili. saxmili gamo-saxmili gamo-scdis rkinas (zir. 31, 30). xolo sacdureba gaswmends kacsa marTalsa. xSirad TviT Cvenc ar viciT sakuTari Zala Cveni, aramed sac-duri gamoaCens mas. magram, mRviZared unda viyveT, gansakuTrebiT sacduris dasawyisSi; vinaidgan maSin ufro advilad daiZleva mteri, rodesac sruliad davuxSavT mas Se-savals sulisas, da karebze mogvadgeba Tu ara mswrafl gared zRudisa ganvaZevT mas. amisTvis ZvelTagan Tqmulia:

`winaaRudeg borotsa, TviT missa dasawyisSia.vidremdis fesvi gaudgams, Zmao, mas Sens

gulSia,

mciredRa argebs sneulsa, wamali mosarCenia,rodesac gancxoveldebis sulis wamwymedi senia~

iovidi

50

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

rameTu winapirvel marto ganzraxva warmoudgeba fiqrsa; mas ukan cxoveli gamoxatuloba, Semdgom siame da uweso Zvra da ukanaskvnelad waritacavs Tanxmobasac. amnairad nel-nela sruliad Seipareba Cven sulSi boroti mteri igi, Tu rom dasawyis-Sive ar aRmovuCineT mas winaaRmdegoba. da ravdenaTac uyuradRebod vstovebT mas, im-denad dRiTi-dRe ufro vuZlurdebiT Cven, da mteri Cveni-ki Zlierdeba.

6. zogni, pirvel TavianT moqcevis Jams, iTmenen ficxel sacdurebaTa, sxvani-ki bo-los dros; arian imisTananic, romelnic TiTqmis mTels TavianT sacocxleSi itan-jebian maTgan. zogierTnic ufro msubuqad arian gancdilni: aseTia brZnuli da sa-marTliani gangeba RvTisa, romelmac uwyis mdgomareoba da Rirseuleba yovelis kacisa, da romelic yovelsave ganagebs sacxoneblad rCeulTa TvisTa.

51

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

7. amisTvis arasodes sasoeba ar unda davkargoT gansacdelSi, aramed ufro mxu-rvaled unda vevedrebodeT RmerTsa, raTa Segvewios yovels Cvens ubedurebaSi. WeSmar-itad sarwmuno ars RmerTi, ambobs wmida mociquli pavle, da hyofs gansacdelisaTana Cvens gamoxsnasac, raTa SegveZlos daTmenad misi (1 kor. 10, 13). maS davimdabloT Tavi Cveni winaSe mtkicesa xelsa qveSe RvTisasa (1 petr. 5, 6) yovel sacdursa da ubedurebaSi, rameTu, mdabalTa suliTa acxovnebs ufali, da aRamaRlebs maT (fsalm. 33, 17).

8. sacdurebasa da ubedurebaSi gamoCnde-ba warmateba kacisa, vinaidgan maTiT gan-mravldebian Rirseulebani da ufro cxadad gamosCndebian saTnoebani. rasakvirvelia, rom RvTis moyvaruli da gul-mxurvale iyves kaci, rodesac ara grZnobs igi raime Sewuxebasa! magram rodesac kaci ubedure-baSi moTminebiT da simtkiciT dahyofs, ma-

52

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

Sin imedia, rom igi miaxwevs umaRless sis-rulemdi. zogni ficxel gamocdaTa mxned daiTmenen, xolo msubuqTa da yovel-dRi-urTa rameTagan-ki xSirad marcxdebian: es imisTvis, raTa daimdablon Tavi da msubuqT raimeTa Sina gamocdilebiT scnan TavianTi uZlureba, da mZime SemTxvevaSi aRar miend-non TavianT Tavsa.

T a v i X I Vmaszed, Tu viTar unda eridebodes ad-amiani sxvebzed umarTebulo msjelo-

bas.1. mTeli Seni yuradReba miaqcie Sens

Tavsa da sxvebis moqmedebaTa gansjas eride. romelic ganikiTxavs sxvaTa, amaoa Sroma misi; vinaidgan xSirad styuvdeba kaci da advilad scodavs: xolo romelic ganikiTx-avs da gamoiZiebs Tavis Tavsa, igi maradis nayofierad moqmedobs. xSirad vmsjelobT

53

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

Cven sxva da sxva sagnebzed Cvenis gulisTqme-bisaebr, rameTu Tavmoyvareoba Cven nebas ar gvaZlevs, rom ganvsajoT igi WeSmaritebis dagvar. ukeTu azri da survili Cveni mara-dis iyvnen miqceul RvTisaken, maSin advilad aRar SevSfoTdebiT, ukeTu saqme nebisaebr Cvenisa ar wagvemarTeba.

2. aramed, xSirad xdeba, rom saidumlo ram damarxuli Cvens gulSi, anu sxva raime gareSe sagani gvizidven TavianTken. mravalni pirovnebaTa TvisTa eZieben TavianT saqmeSi, da TviT ki ver amCneven amas. imaT hgoniaT, rom mSvidobiT scxovreben, sinam yovelive maTi nebisa da survilisaebr xdeba; magram, Tu saqme ise ar mouaT, rogorc undaT, ma-SinaTve aRSfoTdebian da moiwyenen. azrTa da grZnobaTa sxva-da-sxvaobisa gamo xSirad Camovardeba xolme uTanxmoba megobarTa da moqalaqeTa, RvTis-msaxurTa da keTil-mor-wmuneTa Soris.

54

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

3. Znelad daitoveba Zveli Cveuleba, da aravis surs, rom mas amxilon umetes missa, rasac TviTa scnobs.ukeTu Sen ufro Sens Wkuasa da gamWriaxobas miendobi, vidre yo-vlad SemZlebels ieso-qristes Zalasa, Zne-lad da gvian Seiqmnebi ganaTlebuli kaci; vinaidgan RmerTs hnebavs, rom sruliad mas davemorCiloT da aRgznebulis siyvaruliT yovels gonierebazed ufro metad avmaRl-deT.

T a v i X Vsiyvarulisagan nawarmoebel saqmeTa-

zeda.1. ara viTaris saqveyniero raimisaTvis,

arc visime siyvarulisaTvis, ar unda Caidi-no boroteba, aramed zogjer TviT keTili saqmec-ki unda gadavdoT da anu SevcvaloT ufro sxva ukeTileszed sargeblobisaTvis daWirebulTa. amiTi im keTil saqmes-ki ar

55

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

movspobT, aramed ukeTileszed SevcvliT. usiyvarulod Cadenili saqme araferSi ar aris gamosadegi, xolo siyvarulisagan nawarmoebi, ragind umciresi da ubralo ram iyves, dids nayofs gamoscems.vinaidgan RmerTi umetes yuradRebas aqcevs ara saqmis raodenobas, aramed azrsa momqmedisas.

2. mravals moqmedobs igi, visac didi aqvs siyvaruli. bevrs akeTebs igi, romelic keTilad moRvaweobs. igi moRvaweobs keTi-lad, vinc ufro sazogadoebas emsaxureba, vidre Tavis nebasa. xSirad Cven saxorcielo survili siyvaruli gvgonia; Zriel iSviaTia, rom bunebiTi midrekileba, Cveni sakuTari neba, imedi viTarime sasyidlisa da survili raime kmayofilebis miRebisa ar iyvnen Car-Tulni Cvens moqmedebaSi.

3. romelsac aqvs WeSmariti da sruli siy-varuli, igi araferSi ar eZiebs Tavis sarge-blobas; aramed natrobs mxolod, rom yov-

56

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

els rameSi RmerTi ididos. mas aravisi ara Surs ra, imitom rom ar uyvars ara viTari sapirado siamovneba, arca eZiebs Tvisi Tavis gamxiarulebas; aramed natrobs netarebas RvTisaTana, romelic ars uaRres yovelTa keTilTa. igi aravis miakuTnebs raime keTils; aramed yovels miawers RmerTs, romelic ars wyaro yovelTa keTilTa da saukuno gan-sveneba yovelTa wmidaTa. ax! ukeTe hqondes vismes mcireodeni naperwkali WeSmaritis siyvarulisa, igi cxadad igrZnobs, rom yo-velive qveyniuri savsea amaoebiTa.

T a v i X V Imaszed, Tu viTaris SewynarebiT unda vucqerodeT sxvebis naklulevanebaTa.

1. ukeTu ver moaxerxo Senis Tavis, anu sxvebis gasworeba, moicade moTminebiT, vid-remdis RmerTma ganagos sxvanairad. vin icis,

57

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

iqneba es iyves friad sasargeblo savarjiSo gasamtkicebelad Senis moTminebisa, urom-lisod arafrad Rirs yoveli Sroma Cveni. ma-gram Sen mainc-ki simdabliT unda SesTxovde RmerTs Semweobasa, raTa simSvidiT daiTmino esodeni gaWirvebuli mdgomareoba Seni.

2. ukeTu amxilo vismes erTxel, anu or-jer da man ar gisminos Sen, nu SeekamaTebi imas, aramed yovelive miande RmerTsa, romel-sac SeuZlia Secvla borotisa keTilzed, raTa aRsruldes neba misi yovelTa monaTa Soris TvisTa da iyos igi didebuli. ecade simSvidiT daiTmino sxvaTa naklulevaneba da yovelnairi uZlureba, radgan SenSic bevri ramea imisTana, romelnic unda daiTminos sxvebma. ukeTu Seni Tavi ver gagisworebia ise, rogoradac Sen ginda, maS rogor SegiZlia Sescvalo sxvebi Senis survilisamebr? Cven gvinda, rom sxvebi iyvnen srulni da TviT-ki ar visworebT sakuTar naklulevanebaTa.

58

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

3. Cven gvinda, rom sxvebi ficxelad iqm-nen mxilebulni, da TviT-ki ar gveameba, rom vinmem gvamxilos. Cven savnebelad migvaCnia, rodesac sxvebs dids Tavisuflebas aZleven; xolo TviT-ki ar gvinda, rom vinmem risame uari gviTxras. Cven gvinda, rom sxvebi kanon-Ta Sina iyvnen mkacrad dakrZalulni, xolo Tavisa CvenisaTvis-ki ara viTari Seiwroeba ar gvsurs. aqedam cxadia, rom ise ar vepyro-biT Cvens moyvass, rogorc Cvens Tavs. ukeTu yvelani srulni yofiliyvnen, maSin visganRa unda dagveTmina raime RvTis gulisaTvis?

4. aramed RmerTs misTvis ganuwesebia es-red, raTa viswavoT ̀ daTmena erTmaneTis nak-lulevanebaTa~ (gal. 6, 2), vinaidgan aravin aris unaklulevano, aravin aris utvirTo, arca misTana, rom sruliad kmayofili iyves Tvisis Tavisa, da arca imisTana mecnieri, rom sxvaTa sibrZne ar esaWiroebodes; aramed saWiro ars, rom erTmanerTs davuTminoT,

59

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

erTmanerTs nugeSs-vscemdeT, erTmanerTs SeveweodeT, vmoZRvrideT da vamxnevebdeT. ubedurebaSi ufro cxadad gamoCndeba, vin raoden saTnoebiania. vinaidgan SemTxveva-ki ar auZlurebs kacsa, aramed aCvenebs rogor-ic aris igi.

T a v i X V I Imonazonurs cxovrebazed.

1. saWiroa iswavo Zleva Senis Tavisa mravals raimeSi, Tu ginda mSvidobiT da Tanxmad icxovro sxvebTan. ubralo saqme ar aris, rom vinmem icxovros monastersa da sazogadoebaSi ise, rom aravin moimduros da amgvarad ganataros mTeli Tavisi sic-ocxle. netareba imas, vinc keTilad icx-ovrebs da bednierad daasrulebs iq Tavis sicocxles. Tu ginda amgvarad icxovro da waremato, gandevnilad da mwirad Caracxe

60

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

Seni Tavi am qveyanazed. sulelad unda iyve Seracxuli qristesTvis, ukeTu gnebavs iqo-nio monazonebrivi cxovreba.

2. tanisamosis gamocvla da TmaTa aRkveca dids arafers argeben kacsa; aramed zneTa gamocvla da sruli mokvdineba TvisTa vneba-Ta Sehqmnian namdvil monazonsa. romelic, garda RvTisa da Tvisi sulis cxovnebisa, ufro sxva raimes eZiebs, igi maradis ga-nusvenebeli da mwuxare iqmneba. imas ver SeuZlia didxans mSvidobianad icxovros, romelic ar imecadinebs, raTa daimciros Tvisi Tavi da yvelas daumorCilos igi.

3. morCilobisaTvis mosulxar aqa da ara mbrZaneblobisaTvis. icode misTvis xar mowodebuli, raTa moiTmino da iSromo da ara imisTvis, rom amao Seqcevasa da uqmad yofnaSi gaataro dro. ai aq gamoicdebian kacni, rogorc oqro quraSi. aq aravis Seu-Zlia icxovros, vinc ar isurvebs yovlis

61

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

guliT, rom daamdablos Tvisi Tavi siyvar-ulisaTvis RvTisa.

T a v i X V I I IwmidaTa mamaTa samagaliTo cxovre-

bazed.

1. mixede cxovel magaliTebs wmidaTa ma-maTa, romlebSiac brwyinavda WeSmariti sis-rule da RvTis msaxureba, da maSin dainaxav, rogor mcirea da TiTqmis ara rai, rasac Cven vakeTebT. ax! ra gamoCndeba Cveni cx-ovreba, ukeTu SevadaroT igi maTs cxovre-bas. wmidaTa da qristes moyvasTa msaxures ufalsa SimSiliTa da wyurviliTa, siciviTa da SiSiSvliTa, SromiTa da sarjeliTa, mR-viZarebiTa da marxviTa (b.kor. 28), locviTa da wmidiTa ganzraxvebiTa, devnulebiTa da ginebiTa mravalTa.

2. ax! razom mravalni da ficxelni tan-

62

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

jvani daiTmines mociqulTa, wamebulTa, aRmsarebelTa, qalwulTa da sxvaTa mraval-Ta, romelTac isurves Sesdgomoden kvalsa qristessa. maT moiZules sulni Tvisni ama sofelsa, raTa saukuno cxovrebaSi moepo-vaT igini (ioan. 12, 25). ax! viTaris mkacri mWidroebiTa atarebdnen TavianT sicocx-les wmida mamani udabnoebSi! viTar didi da ficxeli sacdurebani daiTmines maT! ravdeni Sewuxeba misdgomiaT mtrisagan! vi-Taris gulmxurvalebiT xSirad evedreboden RmerTs! rogor ficxelad marxulobdnen, vi-Tari gulsmodgineba da aRgznebuli natvra hqondaT maT sulieri warmartebisaTvis! vi-Tar ficxelad iomes da daimorCiles vnebani Tvisni, viTari wmida da wrfeli azri hqon-daT maT RvTis samsaxurSi. dRe muSaobdnen, xolo Rame loculobdnen, Tumc Sromis drosac-ki gulSi loculobdnen.

3. yovels dros sasargeblod xmarobdnen;

63

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

yoveli saaTi eCvenebodaT maT friad mokled samsaxurisaTvis RvTisa; xSirad ise warita-cebodnen yovlad tkbili ganWvretisagan zeciurTa raimeTa, rom xorciulis sazr-dos miRebasac iviwyebdnen. uar hyves yovel simdidre, yoveli Rirseba, yoveli pativi, yovelni megobarni da naTesavnic; qveyniurs aras ndomobdnen. imasac-ki friad mciresa xmarobdnen, rac aucileblad saWiro iyo sicocxlisaTvis da amasac mwuxarebiT as-rulebdnen. igini iyvnen yovliTurT glax-akni qveyanazed, magram friad mdidarni madliTa da saTnoebiTa. garegnobiT iyvnen Ratakni, xolo Sinagan savse madliTa da RvTiuris nugeSinis cemiTa.

4. qveynisaTvis iyvnen ucxoni, aramed maxlobelni da sarwmuno megobarni RvTi-sa. maT arafrad miaCndaT TavianT Tavi da qveynisaganac iyvnen Seuracxyofilni; ma-gram winaSe RvTisa iyvnen patiosanni da

64

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

sayvarelni. WeSmaritis simdabliTa da morCilebiTa scxovrebdnen, siyvarulsa da moTminebaSi iyvnen da amisTvis dRiTi-dRe sulierad warematebodnen da winaSe RvTisa uxvad madls iZendnen. igini iyvnen moce-mulni xatad yovelTa RvTis msaxurTaTvis, amisTvis maTma magaliTma umetesad unda aR-gvZras Cven warmartebisaTvis, vidre gul-grilTa xilvam dagvauZluros Cven.

5. ax! viTari gulsmodgineba hqoniaT yo-velTa berTa, pirvel dasawyisSi TavianTi wmida dawesebulebisa. viTari gulmxurva-leba locvaSi! raodeni momSurneoba saT-noebisaTvis! rogori erTguloba monastris wesebis dacvaSi! viTari pativiscema da mor-Cileba umfrosebisa da maT mier dawesebul kanonTa! dResac mowmoben maTis cxovrebis kvalni, Tu rogor WeSmaritad wmida da srulni kacni yofilan igini, romelTac esred gmirulad uomiaT da fex-qveS dau-

65

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

TrguniaT sofeli. dRes-ki igi aris didad Seracxuli, romelic ar arRvevs kanonebsa, romelic moTminebiT tvirTulobs mas, rac Tavis nebiT miuRia.

6. hai, hai! viTars gulgrilobas da uzrun-velobas vxedavT exlandels Cvens cxovrebaSi! ra Cqara gamqrala pirvandeli gul-mxurva-leba Cveni da dRes sicocxlec-ki mogvwyenia, amitom rom gul-civni varT da Sroma gveza-reba. RmerTma inebos, rom aRar iyves SenSi ase sruliad miZinebuli wadili saTnoebaSi warmatebisa, ra-ki naxe egodeni samagaliTo cxovreba gulmxurvale mamaTa!

T a v i X I Xmaszed, Tu viTar unda wurTvides Tavis

Tavs keTili monazoni.

1. cxovreba keTili monazonisa yoveli saTnoebiT unda iyves Semkuli da rogorc

66

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

garegnobiT eCveneba igi kacTa, amnairive unda iyves Sinagan. magram, ufro umjobesi iqmneba, rom Sinagani siwmide misi aRemate-bodes garegans, radgan zedamxedveli Cveni aris RmerTi, romelsac unda Tayvansa vscem-deT yvelgan da yovelTvis da mis winaSe vidodeT angelozebrivis ubiwoebiT. yo-vel dRe unda ganviaxlebdeT Cvens pirvels aRTqmasa da aRvsZvrideT CvenSi imgvarsave gulsmodginebasa, rogoric gvqonda Cvenis moqcevis pirvels dRes da vityodeT: “Se-mewie me, ufalo RmerTo Cemo, raTa keTi-lad davicva aRTqma ese Cemi da siwmidiT gemsaxuro Sen; momec me Zala, rom dRes daviwyo sruliad aRsruleba maTi, vinaidgan aqamomde araferi ara gamikeTebia-ra.

2. ravdenaTac ufro mtkice iqmneba es Cveni gardawyvetileba, imdenad ufro warvematebiT saTnoebaSi, da romelsac unda didad warematos, mas udidesi gulsmodgi-

67

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

neobaca esaWiroeba SromaSi. ukeTu isic-ki, romelsac mtkice gardawyvetileba aqvs, xSirad uZlurdeba, maS rogor miaRwevs igi Tavis mizans, romelic iSviaTad, anu gul-civad hyofs raime aRTqmas? mravalnairad SegvemTxveva Cven xolme Cvenis aRTqmis dar-Rveva: TviT mcireodeni daudevrobac-ki, Cvens suliers varjiSobaSi, Znelad gaivlis uzianod. ganzraxuleba marTalis kacebisa ufro dafuZnebulia maTs sibrZnezed-ki ara, aramed RvTis madlzed, romelzedac sasoeben yovelis saqmis dasawyisSi. radgan kaci ganizraxs, xolo RmerTi ganagebs (igav. 16, 1); rameTu gza kacisa ar aris mis xelSi (ier. 10, 23).

3. ukeTu, romelime keTilmsaxurebisa-Tvis, anu sulieri sargeblobisaTvis moy-vasisa davstovebT raime Cveulebrivs var-jiSobasa, advilad SeiZleba Sesruleba misi SemdegSi. xolo ukeTu davstovebT mas gul-

68

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

civobisa da daudevrobis gamo, es iqmneba didi Secdomileba da didi vnebaca mohyveba mas. rac unda frTxilad viyveT, mainc ad-vilad SevscdebiT mravals rameSe, magram mainc raime mtkice gardawyvetilebas unda davadgeT da mometebulad winaaRmdeg im cTomilebaTa, romelnic ufro uSlian Cvens warmatebas. unda gamovikvlioT xolme da gavisworoT rogoraTac Sinagani yofacx-ovreba, agreTve garegani saqcieli Cveni, vinaidgan erTica da meorec didad uSlian Cvens keTils warmatebas.

4. ukeTu ar SegiZlia xSirad Caufiqrde Sens Tavsa, ecade hyo ese dReSi erTxel mainc; diliT anu saRamoTi. diliT gardawyvite – rogor unda icocxlo im dRes; xolo saRamozed gamoiZie sinidisi Seni, ganixile sityvani, saqmeni da zraxvani Senni im dRis ganmavlobaSi, iqmneba mravalgzis Segewyinos miT RmerTi da moyvasi. Seimose saWurveli,

69

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

rogoraTac mxne molaSkreman, winaaRmdeg eSmakis manqanebaTa, moiZule avmucloba Seni da maSin advilad daimorCileb sxeulis yo-vels wadierebas. nurasodes nu iqmnebi cu-dad, aramed ikiTxe, swere, iloce, keTilis safiqrebels miecemode, anu iSrome sayov-elTao sargeblobisaTvis. magram keTil-gonivrulad unda moviqceT saxorcielo wurTvaSiac, radganac miReba maTi yvelas ernairad ar SeuZlia.

5. romeli varjiSobac yvelasTvis ar aris dadebuli, imas nu iqm yvelas winaSe; sjobia dafarulad hyo igi. frTxilad iyav, zarmacoba ar gamoiCino sazogado saqmeSi da metis-meti guls-modgineba sakuTari saqmisaTvis. aramed jer aRasrule kargad da erTgulad movaleoba Seni da Semdgom, ukeTu dagrCes Tavisufali dro, moixmare igi Senis sakuTaris keTilis saqmisTvis. erTnairi wurTva ar gamodgeba yvelasTvis;

70

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

zogisaTvis erTia Sesaferi da sxvebisaTvis meore. agreTve sjobs droisa da Jamis dag-var wurTvebic Seicvalon; radgan zogi maTganis aRsruleba dResaswaulebSi ufro gamosadegia da sxvebisa-ki ubralo dReebSi. zogi gvesaWiroeba gansacdelSi da sxvani-ki mSvidobisa da gansvenebis dros. zogi gamogvadgeba mwuxarebis Jams da sxva, rode-sac mxiarulni varT.

6. sauflo dResaswaulebSi unda ganviax-lebdeT sakeTilmsaxuro wurTvaTa da didis guls-modginebiT viTxovdeT Sewevnasa wmi-danebisas. erTis dResaswaulidgan meore dResas\waulamde unda ganvemzadoT imgvar-ad, TiTqo gansulad viyveT am cxovrebidam, da mimTxvevad saukunesa mas dResaswaulsa. amisTvis unda vecadoT, rom umxurvalesad ganvemzadoT ama wmida dReebSi; vicxovroT umetesis gulsmodginebiT da mtkiced dav-icvaT yvela kanonebi, rogoradac moswraf-

71

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

eni miRebad Sromis sasyidlisa RvTisagan. 7. magram, Tu misagebelis Jami jer ar

damdgara, gvrwamdes, rom Cveni exlandeli ganmzadeba ar aris sakmao da verc gavmxdar-varT jer Rirsni im didebisa, romelic gan-mzadebulia CvenTvis RvTisagan. maS vecadneT, rom ukeTesad movemzadoT im soflisaTvis. `netar-ars, - ityvis wmida maxarebeli luka, - igi mona, romlisa movides ufali misi da hpovos igi esred momqmedi~. ̀ WeSmaritad ge-tyvi Tqven, rameTu yovelTa zeda monagebTa misTa daadginis igi~ (luk. 12, 43).

T a v i X Xmaszed, Tu viTar unda gviyvardes gan-

martoebiTi cxovreba da mdumareba.1. eZie marjve dro, raTa izruno Senis

TavisTvis da xSirad fiqrobde RvTis keTils moqmedebazed. amao cnobis moyvareobas

72

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

eride. waikiTxe imisTana wignebi, romelTac ufro sinanulzed mogiyvanon, vidre gagar-Ton. moeride usargeblo da mometebuls la[paraks, usargeblo siaruls nacnobebTan, axali ambavebis da Worebis smenas da sak-marisad hpoveb marjve dros, raTa ifiqro keTils raimezed. uudidesni wmidanni, ravdenaTac SesaZlebeli iyo eridebodnen kacTa sazogadoebas da RvTis gulisaTvis ganmartoebuls cxovrebas rCeulobdnen.

2. viRacas uTqvams: yovels dros, rode-sac kacTa Tana vimyofebi, saxlSi vbrunde-bi raime naklulevanebiT (seneka, epist. 7). amas Cvenc xSirad vgrZnobT sakuTaris gamocdilebiT, yovel xangrZlivis musai-fis Semdeg. sruli mdumarebis dacva ufro advilia, vidre imisa, rom kacma laparakis dros meti ara sTqvas ra. ufro advilia saxlSi dafarulad cxovreba vidre gared sakmaod Tavdaculad yofna. maS, visac unda,

73

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

rom ewios Sinagans da suliers cxovrebas, saWiroa misTvis, raTa msgavsad iesosi, kac-Ta krebulisagan ganvides. aravis SeuZlia uSiSrad gamoCndes xalxSi, ukeTu ar ey-vareba mas dafaruli cxovreba. aravis Seu-Zlia uSiSrad ilaparakos, ukeTu mdumareba ar eyvareba. aravis SeuZlia uSiSrad sxve-bis umfrosad iyves, ukeTu TviT ar uyvars qveSevrdomoba. aravis SeuZlia uSiSrad mbrZaneblobdes, ukeTu pirvel TviT ar uswavlia morCileba. aravis SeuZlia uSiS-rad mxiarulobdes, ukeTu ar emowmeba mas keTili sinidisi.

3. uSiSroba wmidanebisa dafuZnebuli iyo maradis RvTis SiSzed. Tumc didad Semkulni iyvnen igini mravalis saTnoebiTa da madliTa RvTisa ganaTlebulni, magram mainc frTxilobdnen da simdableSi iyvnen. xolo uSiSroba ukeTurTa warmovals maTis ampartavanebisa da amayobisagan da bolos

74

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

motyuebulni rCebian misgan. nurasodes nu dahpirdebi Sens Tavs uSiSrad yofnas am cx-ovrebaSi, Tu gind gegonos Seni Tavi keTili beri, gina gulmxurvale meudabnoeli.

4. romelnic saukeTesod yofilan Ser-acxulni kacTagan, xSirad dids xifaTs SemTxvevian metis-metis mindobilobiT Tavi-anTs Tavzed. amisTvis ufro sjobs mraval-TaTvis, rom xSirad sacdursa da brZolaSi iyvnen, raTa didis myudroebiT ar gaampar-tavndnen da uwesod ar miidrikon garegani nugeSiniscemaTaken. hai, hai! ravdenad ubiwo eqmneba adamians sinidisi, ukeTu arasodes ar eZiebdes sawuTro mxiarulebasa da arca gaerTobodes saqveyniero raimeSi. ax! viTars dids mSvidobasa da gansvenebaSi iqmneba kaci, ukeTu moiSorebs Tavidan yvela amao mzrun-velobasa, imecadinebs mxolod Seyvarebisa-Tvis RvTisa da Tavis sulis cxonebisaTvis da Tvis sasoebas daamyarebs RmerTzed.

75

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

5. mxolod is Seiqmneba zeciuri nuge-Siniscemis Rirsi, romelic Seinanebs WeSma-ritis guliTa. Tu ginda, rom WeSmaritis guliT Seinano, Sedi Sens senakSi, dastove yvela saqveyniero zrunva da rogoradac fsalmunSi weria, Sens sarecelzed Seina-ne (fsalm. 4, 4); Sens senakSi ipovni imas, rasac xSirad Sen imis gared hkargav. senakSi yofna sasiamovnoa, ukeTu didxans darCebi masSi; mosawyenia, Tu rom xSirad gamodix-ar iqidgan. ukeTu Senis moqcevis pirveli dRidganve Seiyvareb masSi yofnas, imieriT is Seiqmneba Seni sayvareli megobari da tk-bili nugeSinismcemeli.

6. dumilsa da myudroebaSi waremateba keTil-morwmune suli da gulis-xmas hy-ofs saRmrTo-werilis saidumloebaTa. im-aSi ipovnis igi cremlis wyaros, romliT ganibans da ganswmends yovel-Rame Tavis Tavsa da imdenad ufro dauaxlovdeba Tavis

76

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

Semoqmedsa, ravdenaTac ufro ganSordeba saqveyniero zrunvasa. maS vinc moSordeba megobrebsa da nacnobebs, mas dauaxlovde-ba RmerTi wmida angelozebiTurT. ufro sjobs ucnobelni viyveT da vzrunvideT Cvenis sulisaTvis, vidre saswaulTa viqmo-deT da Cvenis TavisTvis-ki aras vfiqrob-deT. qebis Rirsia is beri, romelic Zvirad gamodis gared, kacTa dasanaxavad erideba da arc TviT unda rom vinme naxos.

7. rad ginda xilva misi, ris qonvac aRkrZalulia? sofeli ese ganvlis da yove-li gulisTqmac misi (1 ioan. 2, 17). boroti gulisTqma navardobazed giwvevs Sen; magram rodesac gaivlis is dro, sinidisis damZime-bisa da gulis aRSfoTebis meti sxva ra da-grCeba Sen misgan? xSirad mxiarulad gamo-dis kaci gareT da mwuxare brundeba Sin da mxiarulad gatarebuls saRamos mosdevs xolme samwuxaro dila. asea yoveli xorcie-

77

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

li mxiaruleba; pirvelSi tkbilia, magram Semdgom swylulavs da mohklavs kacsa. ras naxav Sen sxvagan misTanasa, romelsac aq ver xedavde? aha cai da dedamiwa da yoveli is nivTierebani, romliTac Sesdgeba yovelive.

8. ras naxav Sen sadme misTana rames, romelsac SeeZlos maradis yofna mzis qveS? iqneba ggonia, rom gasZRebi rodisme, magram amas Sen verasodes ver ewevi. ukeTu TvaliT ixilo yovelive arsi ama qveynisa, ra warmogidgeba Sen win, Tu ar amao Crdi-li? aRimaRle Tvali Seni zecad RvTisa mi-aRimaRle Tvali Seni zecad RvTisa mi-marT, da iTxove misgan moteveba codvaTa da daudevrobaTa SenTa. dauteve amaoeba amao-Ta; xolo Sen hyav igi, rac SenTvis RmerTs ubrZanebia. Sedi senakSi, Seikete kari, da mouwode SenTan sayvarels iesos. masTan im-yofe Sens sadgomSi, vinaidgan egodens mSvi-dobas Sen versad ver naxav. ukeTu arasodes ar gamosuliyavi gared da ar gesmina sa-

78

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

qveyniero raimeni, ufro mSvidobiT icxo-vrebdi, magram radgan siamovnebiT ismine saqveyniero axali ambebi, imisTvis dahkarge gulis mSvidoba.

T a v i X X IWeSmaritis guliT Senanebazed.

1. Tu ginda rom moipovo raime warmateba, RvTis geSinodes; nu geyvareba Tavisufali cxovreba; aramed kanonsa daumorCile yove-li Seni grZnobani da nurasodes nu Seudge-bi Seusabamo mxiarulebas. iqonie WeSmari-ti sinanuli da geqmneba gulmxurvalebac. sinanuli mravals keTils SesZens sulsa; xolo mxiaruleba-ki daakargvinebs mas. sak-virvelia, rogorRa unda mxiarulebdes kaci am qveyanazed, rodesac dafiqrdeba da sc-nobs eqsoriobasa Tvissa da im saSiSroebaTa, romlebiTac garemo-moculia suli misi.

79

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

2. ugunurebisa da Cvenis naklulevanebis uyuradRebod datovebis gamo vera vgrZnobT Cveni sulis ubedurebas: xSirad kidevac viciniT, rodesac ufro unda vstirodeT. WeSmaritad Tavisufleba da sruli sixaru-li mxolod RvTis SiSsa da keTils sinidis-Sia. bednieria is, vinc moiSorebs Tavidgan yvela im mizezebs, romelnic mis fiqrebs aqeT-iqiT gaitaceben da Seudgeba WeSmari-tis guliT Senanebas. netavi imas, romel-ic moiSorebs Tavidgan yovelsave mas, rac daamZimebs da gaabiwierebs miss sinidissa. ibrZole vaJkacurad; Cveuleba CveulebiT daiZleva. Tu Sen SegiZlia moSorde kacTa, isini ufro advilad mogSordebian, raTa hyo saqmeni Senni.

3. sxvebis saqmeebs Sen xels nu axleb da nurc maRalTa pirTa saqmeebSi gaerevi. ma-radis Sens Tavzed geWiros Tvali da pir-

80

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

velad daarige Seni Tavi da Semdeg Seni moyvasi. nu Seswuxdebi, Tu kacTagan kargad vera xar miRebuli; aramed Seswuxdi didad, mxolod misTvis rom saqcieli Seni ar aris esoden kanonieri da ara xar ise gabrTxile-buli, rogoradac Sehferis RvTis msaxursa da WeSmarits monazons. xSirad margebeli da saimedoa, rom am cxovrebaSi moklebuli iyves kaci mravals nugeSiniscemas da mom-etebulad saxorcielos. xolo, ukeTu Rv-Tiuri nugeSiniscema ara gvaqvs, anu Zlier iSviaTad gveZleva Cven igi, es Cveni bralia amitom, rom WeSmaritis guliT Senaneba ar gvinda da arca amao da garegans nugeSinis-cemas vstovebT.

4. scan, rom uRirsi xar RvTiuri nugeSi-niscemisa da ufro Rirsi xar didi Sewuxeb-isa. rodesac kaci miecema WeSmaritis guliT sinanuls, maSin misTvis yovliTurT Semabez-

81

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

rebeli da mwarea sofeli. saTnoebiani kaci mravals hpoulobs samwuxaros da satirels Tavis cxovrebaSi. vinaidgan Tavis Tavs iZiebs Tu moyvassa, igi igrZnobs, rom aravin ar aris umwuxarod am qveyanazed da ravdenaTac ufro kargad gamoiZiebs Tavis Tavs, imdenad ufro didad Seswuxdeba. sagani WeSmariti sinanulisa da guliTadi wuxvilisa arian codvani, da biwierebani Cvenni, romlebiTac imgvarad garemoculni varT, rom iSviaTad SegviZlia ganvizraxoT zeciurni raimeni.

5. ukeTu xSirad fiqrobde ufro sikvdilzed, vidre dRegrZelobazed, eWvi ar aris umetesis gulsmodginebiT imec-adineb cxovrebis gamocvlisaTvis. ukeTu warmoidgende kvalad jojoxeTis an gan-sawmedelis mosalodnels satanjvels, vgoneb sixaruliT daiTmen yovels Sromasa da tanjvasa da arcaRa SeuSindebi raime

82

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

simkacresa. magram radgan yovelive ese ar aris Canergili Cvens gulSi da jer kidev gviyvars siamovnebiT cxovreba, amitom ase gulgrilni da unaRvlelni varT.

6. xSirad uZlurni varT suliTa da ami-tom ase swuxs sabralo sxeuli Cveni. maS evedre simdabliT ufalsa, raTa moganiWos Sen madli Senanebisa da sTqvi msgavsad wi-naswarmetyvelisa: maWame me ufalo puri cremliTi da masvi me cremlTa sawyauliTa (fsalm. 79, 5).

T a v i X X I Imaszed, Tu viTar unda vfiqrobdeT ma-radis Cvens sabralo mdgomareobazed.

1. yvelgan da yovelTvis sabralo iqm-nebi, ukeTu RvTisaken ar miiqcevi. risTvis moiwyen, rodesac ar moxdeba rame imgvarad, rogorc Sen ginda? vis usruldeba yove-

83

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

live Tavis nebisaebr? arc me, arc Sen da arc aravis sxvas am qveyanazed. imisTana ar-avin ar aris am qveyanazed, romelsac ara hqondes raime mwuxareba, anu Sewuxeba, gind iyos xelmwife. vin aris yvelazed bednieri? cxadia, mxolod is, romelsac SeuZlia daiTminos raime RvTisaTvis.

2. mravalni uZlurni da sneulni ityvian: ai es kaci raoden bednieria! ravdenad mdi-daria! rogori didebuli! raoden Zlieri da amaRlebuli! magram miaqcie Tvali Seni zeciur sikeTeTa da maSin dainaxav, rom sruliad araferia am soflis yoveli dideba, aramed yovliTurT usafuZvlo da Semabez-rebeli raimea, amitom, romelsac unda SeZe-na misi, man unda didi Sroma da SiSi gamoi-aros. bedniereba kacisa ar mdgomareobs am wuTi sofliur sikeTeTa siuxveSi; vinaidgan igi zomieric sakmarisia misTvis. WeSmaritad

84

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

didi sacodaobaa qveyanazed cxovreba. ravde-naTac ufro ecdeba kaci, raTa sulierad icxovros, imdenad ufro mwared eCveneba mas sofeli, vinaidgan maSin ufro kargad igrZnobs da cxadad dainaxavs uZlurebas da ganxrwnilebas kacobriul bunebisas. rameTu Wama, sma, mRviZareba, Zili, gansveneba, Sroma da sxva yovelni bunebiTni saWiroebani didi ubedureba da tanjvani arian keTilmorw-mune kacisaTvis, romelic guliT natrobs xsnasa TvisTa xorcielTa saWiroebaTagan da ganTavisuflebas codvisagan.

3. friad SeWirvebulia am qveyanazed Sina-gani (adamiani oris bunebisagan Sesdgeba: _ sulierisa da xorcielisa. sityvani _ `Sinagani kaci~_ aRniSvnen suliers bunebas: xolo xorcieli bunebis aRsani-

Snavad ixmarebian sityvani: _̀ garegani kaci~. mTargmn.) kaci xorcielTa saWiroebaTagan. amis gamo lmobierebiT SesTxovda winaswarmetyveli daviTi daxsnasa maTgan da ambobda: urvaTa

85

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

CemTagan gamomiyvane me ufalo (fsalm. 24, 17). magram, vai maT, romelnic ver scnoben amgvars TavianTs ubadrukebas! da umetesad vai maT, romelTac uyvarsT kidevac gansaxr-wneli da sabralo cxovreba ese. vinaidgan, Tumc zogni mware SromiTa da kar-da-kar wanwaliT Zlivs iZenen cxovrebisaTvis saWi-ro raimeTa, magram mainc ise SeuyvarebiaT igi, rom Tu-ki SesaZlo iyves saukunod csovreba maTi am qveyanazed, aq cxovrebas irCevdnen da sruliad aRar izrunavdnen sasufevelisaTvis RvTisa.

4. ax! viTar ugunurni da guliT urw-munoni arian igini, rameTu ise gastkbobiaT maT sofeli, rom garda am qveyniur raimeTa, sxva veRarafers vera scnoben! magram, maTda saubedurod, bolos scnoben sabraloni, Tu viTar amao da sazizRari raime hyvare-biaT maT. xolo wmidani RvTisani da keTil-

86

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

morwmune megobarni qristesi arasodes ar aqcevdnen yuradRebas xorciul kmayofile-baTa da arca mas, raica brwyinavda am qvey-anazed; aramed fiqri da sasoeba maTi iyvnen miqceulni saukuno sikeTeTa zeda. yoveli survili maTi maradis miiswrafeboda zecad ucvalebel da uxilavis mimarT, raTa xil-ulTadmi siyvaruls ar daemdablebina igini miwad. nu warikveT, Zmao, suliers cxovre-baSi warmatebis imeds: jer kidev dro da Jami gaqvs.

5. raT stoveb xvalisaTvis Seni gardawy-vetilebis aRsrulebaSi moyvanas? aRsdeg, mswrafl daiwye da sTqvi: aha esera, aw ars dRe igi Sromisa, aw ars dRe igi brZolisa da Jami marjve cxovrebis gaumjobesobisa (2 kor. 6, 2). rodesac tanjvasa da mwuxarebaSi xar, ai maSin aris dro Rirseulad sasyidlis damsaxurebisa. Sen jer cecxli da wyali unda

87

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

ganvlo, sinam ewio adgilsa gansasvenebelsa (fsalm. 65, 11). ukeTu Sens Tavs Zalas ar daa-tan, vera sZlev biwierebasa. vidremdis am xr-wnads xorcSi varT, ar SegviZlia ucodvod vicxovroT; verc mouwyenrad da umwuxarod SegviZlia viyveT. Tumc vnatrobT gansvenebas yovelnair ubedurebaTagan, magram, rodesac warvmwymideT codviTa umankoeba Cveni, maSin masTanve davkargeT Cveni WeSmariti netare-baca. amisTvis unda viqonioT moTmineba da movelodeT ganuzomels mowyalebasa RvTisa: vidremdis warxdes usjuloeba da dainTqas mokvdavi igi cxovrebisagan (fsalm. 56, 1; 2 kor. 5, 4).

6. ax! ra saSinelia uZlureba kacisa, romelic midrekilia maradis biwierebazed! dRes mixval, aRsarebas ityvi da xval isev vardebi imav codvaSi. am wams pirobas sdeb, rom frTxilad viqmnebio da meore wams-ki

88

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

imgvarad iqcevi, TiTqo araferi ar aRgeTq-vas. maS simarTle moiTxovs, rom davimdab-loT Tavni Cvenni da arasodes ar miviCnioT igi did ramed, radganac ase uZlurni da daudgromelni varT. SeiZleba erTs wuT-Siac warvswymidoT Cvenis uzrunvelobiT yoveli igi, raica madlis mier da Semdgom egodeni mware Sromisa Zlivs SegviZenia.

7. ukeTu axlave ase gulgrilni varT, rogor unda viyveT maS bolos dros? vai Cven, Tu vemzadebiT mosvenebisaTvis im gvar-ad, TiTqo mSvidobians da myudro droSi viyveT maSin, rodesac Cvens yofa-cxovreba-Si kvalic ara sCans WeSmaritis ubiwoebisa! kargi iqmneboda, rom xel-axlad gagvwrTni-den keTil saqcielSi, rogoradac morCil-Ta, im imediT, rom Cven maSin gavisworebT saqcielsa da umetesad warvemartebiT sul-iers cxovrebaSi.

89

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

T a v i X X I I Imaszed, Tu viTar maradis unda fiqrob-

des adamiani sikvdilze.1. male unda gamoesalmo am wuT sofels.

maS Caukvirdi kargad Sens mdgomareobas. dRes cocxalia kaci da xval-ki aRarsad sCans, ra-ki migvefareba igi Tvalidgan, male TviT xsenebaca misi hqreba. ax! ugrZno-blobav da gulficxelobav kacisa! rameTu awmyosaTvis zrunavs mxolod da momavalzed ki ar fiqrobs. yovel saqmesa da ganzrax-ulebaSi imgvarad unda moiqce, rogoradac wamis-wams sikvdilis momlodine. ukeTu ge-ukeTu ge-qmneba keTili sinidisi, maSin didaT aRar SegeSindeba sikvdilisa. sjobia moveridoT codvasa, vidre gveSinodes sikvdilisa. uke-Tu dRes ara xar mzad, xval rogor iqmne-bi? xvalindeli dRisa ara viciT ra. riT ici, ukeTu xval cocxali iqmnebi.

90

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

2. ras gvargebs xangrZlivi sicocxle, Tu ase nakleb ganvisworebT mas? ax! dRegrZelo-ba maradis ar aris sasikeTo, aramed xSirad igi ufro codvas gvimatebs. RmerTman inebos, rom erTi dRe mainc keTilad gagvetarebinos am qveyanazed. mravalni welTa aRricxven Ta-vianTi moqcevis dRidgan, magram nayofi maTis moqcevisa - cxovrebis gaumjobesoba-ki xSir-ad mciredi aqvsT. ukeTu saSiSoa sikvdili, iqneba xangrZlivi sicocxle ufro saSiSo iyves. netareba im kacs, romelsac maradis Tval-win aqvs warmodgenili Tavisi sikvdi-lis wami, da yovel dRe emzadeba sikvdil-isaTvis. ginaxavs rodisme sulTa-mbrZoli adamiani? icode Senc igive mogelis.

3. rodesac dila gagiTendes, warmoidg-ine, rom SeiZleba daRamebas veRar moeswro; xolo saRamozed darwmunebuli nu iqmnebi, rom dila gagiTendes. maS yovelTvis mzad iyavi da imgvarad icxovre, rom sikvdil-

91

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

ma moumzadebels arasodes ar mogaswros. mravalni ixocebian ucbad da moulodne-lad; vinaidgan aravin ar icis dro, rodis unda movides Ze kacisa (luk. 12, 40). rode-sac mova is ukanaskneli wami, maSin sul sxvanairad dainaxav mrTels Sens warsuls cxovrebas da didaT Seswuxdebi, rom esoden daudevneli da mconare yofilxar.

4. rogor bednieri da gonieria is kaci, romelic axlave cdilobs icxovros im gvarad, rogoradac sikvdilis wams sasur-veli iqmneba misTvis! didi imedi eqmneba sikvdilis wams im kacs, romelsac sruliad mouZulebia es sofeli, aRgznebuli natvra hqonia saTnoebaSi warmatebisa, Seuyvarebia kanonieri cxovreba, uSromia mosananieblad codvaTa, dauzarebeli yofila morCilebi-saTvis, uar uyvia Tvisi Tavi da dauTmenia yoveli ubedureba ieso qristes siyvaruli-saTvis. bevri keTili SegiZlia hyo, sinam

92

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

janmrTeli xar, magram dasneulebuli ar vici-ki ris gakeTebas SeiZleb. Znelad rom sneulebas vinme gaesworebinos, rogoradac iSviaTia, rom mravaljer wmidaTa adgilTa TayvaniscemiT vinme wmida gamxdariyves.

5. Sens sasoebas nu daamyareb megobrebsa da moyvasebzed da nurca gardasdeb momav-lisaTvis Senis sulis cxonebis saqmes, radgan kacni ufro male dagiviwyeben, vid-re Sen ggonia. sjobs axlave, sinam marjve dro gaqvs, izruno da raime keTili saqme waimZRvaro, vidre imedi sxvebis Semweobazed iqonio. Tu rom axla TviTon Sen ar izrunav Senis TavisaTvis, maS SemdegSi viRa izrunavs SenTvis? ai, axla es dro SenTvis daufasebe-lia. `aha esera aw ars Jami igi Sewynarebisa (...) aw ars dRe igi cxovrebisa.~ (2 kor. 6, 2) magram vai Sen! ukeTu keTilad ver moix-mareb am dros, romelsac SeuZlia Rirsi gyos saukunod cxovrebisa. mova dro, rom

93

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

natrobde erTs dRes, anu erTs saaTs gasas-woreblad Senis cxovrebisa, magram ar vici miiReb Sen mas, Tu ara.

6. ax! sayvarelo Zmao, rogoris xifaTisa-gan, viTaris saSiSroebisagan SegiZlia daix-sna Seni Tavi, ukeTu SiSi da molodini sikvdilisa maradis ganuSoreblad geqm-neba. exlave ecade icocxlo im gvarad, rom sikvdilis dros ufro gixarodes, vidre geS\inodes. exlave iswavle mokvdineba Senis Tavisa am qveyanazed, raTa icxovro Semdgom qristesTan. exlave iswavle Seuracxeba yo-velivesi, raTa Semdgom kadnierad SegeZlos wasvla qristesTan. exlave gaikanone Seni xorci, raTa Semdgom mtkice imedi gqondes.

7. ax! ugunuro! ras fiqrob Sens dRe-grZelobazed, rodesac Senis sicocxlisa erTi dRisac-ki darwmunebiT ara ici ra? Zriel bevrni mostyuvdnen am gvaris fiqre-biT da uecrad-ki moespoT maT sicocxle.

94

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

ravdenjer gagigonia, rom esa da es max-viliT momkvdara, is wyalSi damxCvala sxva maRlidgan Camovardnila da Tavi gasCexia; bevri sufrazed momkvdara, zogi gardacv-lila TamaSobis dros, erTi cecxlSi damw-vara; meore avazakTa wera gamxdara, mesame umsxverplia Wirsa da esred yvela kacis dasasruli ki sikvdilia. `da dReni misni, viTarca aCrdili warvlen~ (iob. 14, 2; fsalm. 143, 4).

8. vin mogixsenebs Sen Semdgom Senis sikvdilisa, anu vin ilocavs SenTvis? maS aRsdeg mswrafl, aRsdeg, sayvarelo Zmao, exlave daiwye da hqmen yovelive, ris qmnac saWiroa, vinaidgan Sen ar ici arca dro Senis sikvdilisa da arca Sedegi misi. sinam dro gaqvs, Seikribe saunje ukvdavi; garda Senis cxovrebisa nuraferzed nu ifiqreb da mxolod RvTiur raimeTaTvis izrune. pativi ec wmidaTa RvTisaTa da hbaZvide saqmeTa

95

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

maTTa da amiT gaixade igini Sens megobre-bad, raTa sikvdilis Semdeg Segiwynaron maT Sen saukuneTa maT sayofelTa. (luk. 16, 9).

9. icxovre qveyanazed, viTarca mogzaur-man da mwirman, romelTac ama soflisa ara enaRvlebaT ra. daicev guli Seni Tavisu-flad da aRamaRle igi maradis RvTisadmi, rameTu ara gaqvs Sen aq sayofelad qala-qi (ebr. 13, 14). vedrebani, sulTqmani da cremlni Senni marad dRe aRavline zecad, raTa suli Seni, Semdeg Senis sikvdilisa, ganvides uflisa mimarT. amen.

T a v i X X I VgankiTxvasa da sasjelzed codvilTa.

1. yovels Sens moqmedebaSi saxeSi iqonie Sedegi misi da is, Tu viTar unda warsdge winaSe im saSineli msajulisa, romlisa-Tvis araferia dafaruli, saCuqrebiT igi

96

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

ar moisyideba da arca bodiSs Seiwynarebs, aramed yovels simarTlisaebr ganikiTxavs. ax, sawyalobelo da ugunuro codvilo! ra pasuxi unda ago yovels Sens borot mo-qmedebaTa mcodne ufalsa, rodesac zogjer ganrisxebulis kacis erTi Sexedvac-ki gaTr-Tolebs? risTvis axlave ar emzadebi gank-iTxvis dRisaTvis, rodesac veravin ver gaga-marTlebs; veravin ver dagifaravs, vinaidgan maSin yvelas Tavisi sakmarisi tvirTi eqmneba. axla Sroma Seni iqmneba nayofieri, gode-ba Seni keTil-Sewynarebul, sulTqma Seni Sesmenil, cremli Seni damakmayofilebel RvTisa da ganmwmendel codvaTa SenTagan.

2. didsa da macxonebels ganwmedas aqve gaivlis sulgrZeli kaci, rodesac Seurac-xebas iRebs, magram igi ufro swuxs sxvis borotebazed, vidre Tavis Seuracxebazed; rodesac mterTaTvis loculobs siamovne-biT da wmidis guliT Seundobs SecodebaTa;

97

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

rodesac maradis mzad aris TviT moiTxo-vos Sendoba sxvebis winaSe; rodesac ufro ibralebs, vidre mrisxanebs, rodesac Zalas atans Tavis Tavs da scdilobs, rom sxeuli Tvisi sruliad daumorCilos sulsa. sjobs axlave gaiwmidos kaci codvebisagan da gai-sworos man cTomilebani, vidre dastovos gawmeda maTi momavalis cxovrebisaTvis. WeS-WeS-maritad didad vscdebiT, rom Cvens sxeuls ase uzomod viyvarebT.

3. ra unda STanTqas maS im cecxlma, Tu ar codvani Senni? ravdenaTac axla dazogav Sens Tavs da Seudgebi nebasa sxeulisas, im-denad ufro mkacrad daisjebi SemdegSi da imdenad ufro mets nivTierebaTa Semoikreb dasawvelad. yovelni TavianT codvisa da siborotis dagvarad daisjebian. zarmacni gaxurebuli SanTiT iqmnebian iq dajgvlem-ilni. xolo nayrovanni saSinelis SimSiliTa da wyurviliT daitanjebian. iq meZavni da

98

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

uwminduris siamovnebis moyvarulni aduRe-buls kuprsa da myrals gogirdSi iqmnebian STayrilni, xolo memSurneni simwarisa-gan satanjvelTa iRmuileben rogoraTac ZaRlni gacofebulni.

4. ar iqmneba misTana biwiereba, romelsac Tavisi sakuTari satanjveli ara hqondes. iq ampartavanni saSineli sircxvilisagan iqm-nebian Tavzar dacemulni da Zunwni uka-nasknels siRatakes gamoivlian. erTi saaTis satanjveli iq ufro saSineli iqmneba, vidre aq asi wlis yovlad ficxeli sakanonoebi. iq ar aris dasjilTaTvis araviTari gan-sveneba da arca nugeSi, xolo aq-ki zogjer mainc SeiZleba SromaTagan ganisvenos kacma da moyvasTagan nugeScemuli iqmnes. axla izrune da itire Senis codvebisaTvis, rom im gankiTxvis dRes uSiSrad iyve netarTa-Tana; rameTu maSin dadges didis kadniere-biT marTali winaSe maWirvebelTa TvisTa da

99

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

Seuracx-myofelTa salmobaTa misTa (sibrZ. 5, 1). maSin aRsdgeba da iqmneba msajulad is, romelic aw Tavmdablad emorCileba msja-vrsa kacTasa. maSin glaxaksa da mdabalsa didi imedi eqmnebaT, magram ampartavanni iTrToleben SiSiTa.

5. maSin gamoCndeba, rom mxolod is yofila, am qveyanazed brZeni, romelsac Seuracxeba miuRia da sulelad Caracxu-la qristesTvis. maSin yovelive mwuxareba, romelic adamians moTminebiT utvirTnia, iqmneba sasiamovno, xolo yovelman usju-loman daiyos piri Tvisi (fsalm. 106, 42). maSin ganixarebs yoveli moSiSi RvTisa, xolo usjulo iqmneba mwuxare. maSin ufro ixarebs xorci Sewuxebuli, vidre xorci igi, romelic yofila maradis gancxromaSi. maSin gamobrwyindeba ZaZa, xolo gaSavdeba Zvirfasi tanisamosi. maSin ufro didebuli iqmneba glaxakuri qoxi, vidre mooqroebuli

100

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

palati. maSin ufro gamodgeba mtkice moT-mineba, vidre yoveli Zliereba ama soflisa. maSin ufro amaRldeba wrfeli morCileba, vidre yoveli ama soflis veragoba.

6. maSin ufro ixarebs keTili da ubi-wo sinidisi, vidre samecniero filosofia. maSin simdidreTa Seuracxebas ufro didi fasi eqmneba, vidre ama sofliur yovelsave saunjes. maSin gulmxurvale locva ufro didad nugeSsa gcems, vidre aq miRebuli sx-va-da-sxva gemrieli saWmlebi. maSin mdumare-baSi gatarebuli Seni cxovreba ufro mets sixaruls SegZens, vidre aqauri xangrZlivi musaifi. maSin keTilmoqmedebani Senni um-etesad eRirebian, vidre Seni mSvenieri mrav-alsityvaobani. maSin ufro sasiamovno iqm-neba mWidro cxovreba da ficxeli sakanono, vidre yoveli kmayofileba soflisa. maS ec-ade axla daiTmino msubuqi sasjelebi, Tu ginda, rom Semdgom umZimesTa gadaurCe. ax-

101

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

lave gamoscade aq is, rac unda daiTmino Semdgom. ukeTu aq mciredi ver mogiTmenia, maS rogor unda daiTmino iq saukuno satan-jveli? ukeTu dRes mcireds Sewuxebas ase moTminebidgan gamohyevxar, maS raRa unda dagmarTos Sen jojoxeTis cecxlma? merw-mune ar SegiZlia erTad orgvari sixaruli iqonio: ase rom am qveyanazedac gancxromaSi iyve da Semdgom iqac qristesTan ixaro.

7. Tu Sen dRemde pativsa da uwmidurs siamovnebaSi gicxovria, ras gamogadgeba Sen yoveli ese, ukeTu uceb sikvdili Seg-emTxvas? maS, garda RvTis siyvarulisa da mxolod misda msaxurebisa, `yovelive amao ars~ (ekkl. 1, 2). xolo romelsac WeSmari-tis guliT uyvars RmerTi, mas ar eSinia arc sikvdilisa, arc satanjvelTagan, arca gank-iTxvisa da arcaRa jojoxeTisa, vinaidgan WeSmariti siyvaruli kadnierebas mogvcems RvTis winaSe wardgomisas. magram romelsac

102

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

jer kidev codva uyvars, mas, rasakvirvelia, eSineba sikvdilisa da gankiTxvisa. Tu siyvar-uli RvTisa ver mogaSorebs Sen borotisa-gan, isic kargi iqmneba, ukeTu SiSi geeniisa mainc Segakavebs Sen; vinaidgan, romelic arafrad miiCnevs SiSsa RvTisasa, igi keTil-Si ver ganemtkiceba, aramed mswrafl eSmakis safrxeSi STavardeba.

T a v i X X Vmaszed, Tu viTaris gulsmodginebiT unda vcdilobdeT mTelis Cvenis cx-

ovrebis gasworebas.

1. mRviZared da gulsmodgined iyavi RvTis samsaxurSi da xSirad ifiqre, Tu risTvis mosulxar Sen aq monasterSi da risTvis dag-itovebia sofeli. imisTvis ara, rom icocx-lo RvTisaTvis da sulieri kaci Seiqmne? maS gulsmodgined eswrafebode Sens warmatebas,

103

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

rameTu male miiReb sasyidels Senis Sromi-saTvis da maSin, Seni sulis amosvlis dros, veRar igrZnob SiSsa da verc mwuxarebas. aq mcires iSromeb da miT-ki dids gansvenebas da samaradiso netarebas moipoveb SemdegSi. ukeTu WeSmaritis erTgulobiT moekidebi Sens saqmes, uTuod RmerTic erTguli da uxvi iqmneba sasyidlis moniWebaSi. didi im-edi unda gqondes imisi, rom miaxwev gamar-jvebasa, magram eride sruliad am imedzed damyarebasa: amiT SeiZleba dazarmacde da anu gaampartavnde.

2. erTxel erTi naRvliani kaci, rom-lis gulSi imedi da SiSi mudam ebrZodnen erTmanerTs, rodesac aRelvebuli Seiqmna mwuxarebisagan, Sevida eklesiaSi, daemxo sakurTxevelis win, daiwyo locva da ambob-da Tavis gulSi: `ax! netavi vicode, RvTis samsaxurSi mtkiced davrCebi Tu ara?~ da mswrafl amis pasuxad, mis suls moesma Rv-

104

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

Tiuri sityva ese: ̀ ras iqmodi, ukeTu gcod-noda Sen eg? rasac maSin iqmodi, exla hyav da SiSi aRarafrisa geqmneba~. maSin nugeSin-cemulman da gamxnevebulman Tavis Tavi mi-ando RvTis nebas, da dascxra imaSi yoveli samwuxaro mRelvareba. imieridgan dauteva cnobis moyvareoba da aRar eZiebda, Tu ra moeloda mas SemdegSi; aramed ufro imas scdilobda, rom gaego saTno da yovlad sruli neba RvTisa da mis dagvarad daewyo yoveli keTili saqme da aResrulebina igi.

3. ̀ esevd ufalsa da hyav sitkboeba, daem-kvidro qveyanasa da daemwyso simdidresa zeda missa~ (fsalm. 36, 3) erTi rame ubrkolebs mravalTa warmatebasa da gulsmodgined Sromasa cxovrebis gasasworebelad; ai es: eridebian Sromis siZneles da samZimod miaCniaT brZola. WeSmaritad, isini ufro warematebian saTnoebaSi, romelnic didis gulsmodginebiT scdiloben sZlion mas,

105

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

rac ufro samZimoa, rac ufro usiamovnoa maTTvis. rameTu ravdenaTac ufro sZlevs kaci Tvis Tavsa da Tvis vnebaTa moakvdens, imdenad ufro waremateba saTnoebaSi da ufro uxvad miiRebs madlsa.

4. magram Sroma, romliTac unda moakvdi-nos da dasZlios kacma Tavisi vnebani, yvelas erTnairi rodi aqvsT. gulsmodgine moR-vawe, Tundac rom vnebani mravalni hqondes, ufro waremateba saTnoebaSi, vidre meore, romelsac, Tumca keTil zniania igi, magram gulsmodgineba ki mciredi aqvs. Cvenis cx-ovrebis gasasworeblad ori ramea ufro saWiro: pirvelad - raTa Zala davatanoT Cvens Tavsa da ganveSoroT im biwierebaTa, romelTaken umetesad midrekilia susti buneba Cveni; da meored - raTa gulsmodg-ined vimecadinoT SeZenisaTvis im saTnoe-baTa, romelnic ufro gvesaWiroebian Cven. gansakuTrebiT imecadine, raTa moerido da

106

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

sZlio im cdomilebaTa, romelnic ufro metad gezizRebian sxvebSi.

5. yoveli SemTxveviT isargeble Seni Tavis warmatebisaTvis, rodesac xedavde, anu ismende raime keTils magaliTsa, Senc aRigznebode surviliT misda misabaZavad. xolo ukeTu saZraxisi raime ixilo sxvaSi, gafrTxildi, rom Senc ara hyo igive, anu ukeTu odesme Cagidenia raime misTana, ec-ade mswrafl Seinano Sen igi. rogoradac Sen adevneb Tval-yurs sxvebsa, Senc egredve geqcevian sxvebi. raoden siamovnebas da sitk-boebas grZnobs kaci, rodesac xedavs ZmaTa gulmxurvaleTa, RvTis moyvareTa, keTil-zneobianTa da gulsmodginebiT damcvelTa TavianTis wesebisa! xolo raodnad samwux-aro da samZimoa xilva maTi, romelnic uri-god atareben cxovrebas da ar asruleben im TavianT movaleobasa, romlisaTvisac arian mowodebulni! ravdenad mavnebelia, rode-

107

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

sac gulgrilad ekidebian TavianT wodebis movaleobas da etanebian im gvar saqmeebs, romelnic maTs mdgomareobas ar Sehferis.

6. gaxsovdes aRTqma Seni da maradis Tval-win gqondes xati jvarcmulisa. rodesac warmoidgen ieso qristes cxovrebas, didad Segrcxveba, rom ufro metad ar scdilxar, raTa cxovreba Seni dagemsgavsebina misi cx-ovrebisaTvis, Tumc didi xania dasdgomixar gzasa RvTisasa. beri, romelic gulsmodg-inebiT da sasoebiT fiqrobs ieso qristes yovlad wmida cxovrebasa da vnebazed, ux-vad hpoebs imaSi yovelsave, raica misTvis sasargeblo da gamosadegia da aRar iqmneba imisTvis saWiro, rom garda iesosi, sxva uke-Tesi raime eZios. ax! ukeTu jvarcmuli ieso Semovidodes Cvens gulSi, viTar mswrafl da sakmaod ganswavlulni SeviqmnebodiT.

7. gulmxurvale beri yovelsave kmayo-filebiT Seiwynarebs da aRasrulebs, raica-

108

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

ki mas ebrZaneba. bersa mconaresa da gul-grilsa mwuxareba mwuxarebazed emateba da yovlis mxriv iTmens igi tanjvasa, imitom rom Sinagans nugeSiniscemas moklebulia, xolo gareganis Zieba-ki aRkrZalulia mis-Tvis. bersa, romelic cxovrobs ara wesi-saebr, moelis didi ubedureba. romelic eZiebs Semsubuqebas da gansvenebasa, igi ma-radis aRSfoTebuli iqmneba, vinaidgan xan erTi ar moewoneba da xan meore.

8. rogor scxovreben egoden mravalni sxva berebi gamomwyvdeulni monastrebSi ficxeli kanonebis qveS? iSviaTad gamodian gared, ganmartoebulni cxovreben, sazrdo maTi ars glaxakuri, ZaZiT arian Semosilni, bevrs muSaoben, cotas laparakoben, gvian iZineben, adre dgebian, didxans loculoben, xSirad kiTxuloben da yvelaferSi mtkiced asruleben wesebs. mihxede berebs (...) da molozanTa sxva-da-sxva wesisaTa, Tu rogor

109

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

yovel Rames dgebian, ugaloben da aqeben RmerTsa fsalmunebiTa. maS, grcxvenodes Sen, rom amgvar wmida saqmeSi esred mco-nare xar, im dros, rodesac esoden berTa simravle RaRadebs qebasa RvTisasa.

9. ax! ra kargi iqmneba, rom Sens cx-ovrebaSi sxva saqme ara gqonoda ra, garda imisa, rom aqebde ufalsa RmerTsa yovlis guliTa da piriTa SeniTa. ax! ukeTu arc Wama yofiliyo SenTvis saWiro arasodes, arca sma da arca Zili, aramed SegZlebo-da maradis qeba RvTisa da varjiSoba Sens suliers saqmeSi! maSin umetesad bednieri iqmnebodi, vidre dRes, rodesac daumonave-bixar sxeulis saWiroebaTa. inebos RmerTma, rom damcxraliyven CvenSi amgvarni saWiroe-bani da izrdebodes suli Cveni mxolod im sulieris sazrdeliTa, romelsac, ax! Cvenda samwuxarod, Zriel iSviaTad vRebulobT!

10. rodesac kaci miaRwevs im sisrulemde,

110

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni I

rom aRar eZiebs qmnulebaTagan nugeSinis-cemasa, mxolod maSin sruliad igrZnobs RvTis sitkboebasa, maSin kmayofili iqm-neba yvelafriT, rac-ki unda SeemTxves. ma-Sin arc mravali raimisaTvis ganixarebs igi da arc mcirezed Seswuxdeba; aramed sru-lis sasoebiT Tvis Tavs miandobs RmerTsa, romelic aris misTvis yovelive yovelsa Sina, winaSe romlisa ara rai ganhqardeba da arca mokvdeba, aramed yovelni cxovel arian da yovels wamis yofasa missa dauy-onebliv emorCilebian.

11. gaxsovdes maradis sabolovo Seni, da gaxsovdes, rom dakarguli dro aRar dagi-brundeba. Tvinier Sromisa da gulsmodg-inebisa Sen ver SeiZen saTnoebaTa. ukeTu gulgrilobas daiwyeb, igrZnob mwuxarebasa. xolo ukeTu gulmxurvalebas miecemi, dids mSvidobas hpoveb da madli RvTisa da siy-varuli saTnoebisa Svebas mogcemen SromaSi.

111

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

gulmxurvale da mecadine kaci maradis yo-velis saqmisaTvis mzad aris.

yoveli saZnelo da gasaWiris muSaobis atana ufro advilia, vidre SebrZole-ba winaaRmdeg vnebaTa da cdomilebaTa. romelic ar erideba mcireTa cdomilebaTa, Tanda-Tan umZimesTa Sina Cavardeba (zir. 19, 1). saRamoobiT yovelTvis mxiaruli iqmnebi, ukeTu dRe keTilad gagitarebia. Tval-yu-ri adevne Sens Tavs, gaamxneve da gaafrTx-ile Seni Tavi; sxvebma rac unda Caidinon, Sen mainc zrunvide Sens Tavzed. ravdena-Tac ufro Zalas daatan Sens Tavs, imdenad ufro warematebi.

112

wigni meore

darigebani saxelmZRvanelodSinagani cxovrebisaTvis

T a v i ISinagans saubarzed.

1. aha egera sasufeveli RvTisa Soris Tqvensa ars (luk. 17, 22). `moiqeciT yovli-Ta guliTa TqveniTa uflisa mimarT, ityvis ufali~ (ioel. 2, 12). dauteveT sabralo sofeli ese da suli Tqveni hpoebs gansvene-basa. iswave Seuracyofa yovlisave garegani-sa, zrunvide mxolod SinaganisaTvis da ixi-lav sasufevelsa RvTisasa, gardmomavalsa Senzeda. vinaidgan `sasufeveli RvTisa ars

113

simarTle da mSvidoba da sixaruli suliTa wmidiTa~ (rom. 14, 17), romeli ara miecema usjuloTa. mova SenTan qriste da aRgav-sebs yovlis nugeSiniscemiTa TvisiTa, ukeTu Sen gaumzadeb mas savanesa Sens gulSi. yo-veli dideba da samkauli misi gulsa Sina ars (fsalm. 44, 13), da masSi hnebavs mas gansveneba. xSirad ewveva igi Sinagans kacsa, saubrobs masTan sitkboebiTa, aRavsebs mas nugeSiscemiTa, uxvad aniWebs mSvidobasa da eqceva mas, rogoradac guliTadi megobari.

2. aRsdeg, morwmune sulo, ganumzade guli Seni siZesa mas, raTa movides da daim-kvidros SenTana.rameTu ityvis macxovari^: `ukeTu vismes uyvarde me, sityvani Cemni daimarxnes, da mamamanca Cemman Seiyvaros igi, da movideT missa da misTana davsdgeT~ (ioan. 14, 23)\. maS ganuRe guli Seni qriste-sa da daxSe Sesavali misi yovelive sxvisaT-vis. ukeTu qriste iqmneba SenTan, Seiqmnebi mdidari da sruliad kmayofili. igi TviT

114

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

izrunebs Senis yovelive saWiroebisaTvis da adamianebzed sasoebis damyareba SenTvis sa-Wiro aRar iqmneba. kacni advilad gamoicv-lebian da Semweoba maTi uZlurdeba; xolo qriste hgiebs ukunisamde (ioan. 12, 34), da bolomdi ganuyrelad iqmneba SenTan.

3. mokvdavsa da uZlurs kaczed nu daam-yareb Sens sasoebas, Tundac rom igi iyves SenTvis didad sasargeblo da sayvareli (ier. 17, 5); agreTve nu Seswuxdebi didad imisi mterobiT da winaaRmdegobiT. dRevandeli Seni momxre, xval SeiZleba mowinaaRmdege gaxdes, rameTu adamianebi qarisaveb male icvlebian. daamyare yoveli sasoeba Seni RmerTzed da mxolod igi iyves sagani Senis SiSisac da siyvarulisac. igi iqmneba mosar-Cle Seni saWiroebis dros da moaqcevs yo-velsave Sens sasargeblod. ara gaqvs Sen aq sayofelad qalaqi (ebr. 13, 14), da sadac-ki unda iyve, gaxsovdes, ucxo xar da mgzavri;

115

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

versad ver hpoeb gansvenebasa, vidremdis ar eRirsebi Sinagans SeerTebas qristesTan.

4. aq gareSemo Sensa ras aTvaliereb? aq ar aris Seni gansvenebis adgili, aramed caTa Sina ars samyofeli Seni, xolo yov-elsave ama qveyniursa mimavali mgzavriviT ucqire. yovelni ganvlian da Senc maTTan ganvli. gaufrTxildi, nu miekarebi maT, vai Tu Segipyran da wargwymidon. yoveli Seni ganzraxva mihmarTe uzenaessa, xolo vedre-basa Sensa maradis aRavlende qristesTan. ukeTu Sen ar SegiZlia ganWvreta umaRle-sisa da zeciurisa, warmoidgine vneba qris-tesi da wmidaTa wylulebaTa Sina misTa scxovrebde siamovnebiT. ukeTu Sen mih-marTav sasoebiT qriste iesos saRmrToTa wylulebaTa, romelnic arian uZvirfases-ni niSanni misi vnebisa, maSin Sen advilad daiTmen mwuxarebasa: arca bevrs inaRvli, ukeTu kacTa Seuracxgyon Sen da maTgan

116

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

Senis saxelis upatiurad xsenebasac advi-lad daiTmen.

5. TviT qristec-ki iyo qveyanazed Seu-racxyofili kacTagan da dids gaWirve-baSi myofi, datovebuli Seiqmna nacnobTa da megobarTagan, rodesac mas hkicxavdnen. qristem ineba vneba da Seuracxyofa da Sen-ki hbedav mcire ramezed Civils! qristes hyvandnen mterni da cilismwamebelni da Sen ginda, rom yvelani Seni megobarni da keTilis-myofelni iyvnen! saidgan unda dag-virgvindes Seni moTmineba, Tu-ki raime gan-sacdeli ar SegemTxveva? ranairad gaxdebi Sen megobari qristesi, ukeTu araviTaris winaaRmdegobis daTmena ar ginda? yovelive daiTmine qristesTan da qristesTvis, ukeTu ginda, rom sufevde qriste iesosTan.

6. ukeTu Sen erTxel mainc Rrmad Cagex-edna iesos gulSi da cotad mainc gegrZno imisi aRgznebuli siyvaruli, maSin ar mi-

117

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

aqcevdi yuradRebas arca sakuTars mos-venebas da arca Sewuxebasa, aramed umetes gaixarebdi, rom iTmen Seurcxebas, vinaidgan siyvaruli iesosi aswavebs kacs Tvisis Tavis uarisyofasa. romelsac uyvars ieso da WeSmariteba, vinc namdvil Sinagani kacia da uweso ndomaTagan ganTavisuflebuli, mas advilad SeuZlia dauaxlovdes RmerTsa, suliT amaRldes ufros Tvisi Tavisa da hpovos tkbili gansveneba.

7. romelica scnobs yovelsave maTis bunebis dagvarad da ara sxvaTa azrisa da Tqmulebisa mixedviT, igi WeSmaritad brZe-nia da ganswavluli umetes RvTisa mier, vidre kacTagan. visac SeuZlia svla Sinaganis gziT da mcired pativsa-scems garegansa, igi ar eZiebs adgilsa da arcaRa elodeba dros sakeTilmsaxuro varjiSobisaTvis. Sinagani kaci advilad Semoikrebs azrebs, vinaidgan sruliad arasodes ar ganibneva gareSe sa-

118

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

gnebSi. mas ver SeaSinebs garegani Sroma, verca saqme, romelic zogjer SeemTxveva xolme adamians, aramed SemTxvevis dagvar moeqceva igi mas. romelic Sinagan keTilad ganwyobili da momarTulia, igi yuradRe-bas ar aqcevs saocarTa da bilwTa moqmede-baTa kacTasa. ravdenaTac kaci ufro metad gahyveba gareSe sagnebs, imdenad ufro mas fiqrebi aereva da sxva-da-sxva dabrkole-bebs SeemTxveva.

8. ukeTu Sen iyve keTilad gmnwyobili da sufTa, yovelive geqmneba Sen sasargeblod da warmatebulad. bevri ram Sen ar mog-wons da xSirad gaSfoTebs imitom, rom jer kidev sruliad ar mogikvdinebia Seni Tavi da ar ganSorebulxar yovelsave ama qvey-niursa. ise Zriel veraferi ver wahbilwavs da SeaSfoTebs adamianis gulsa, rogoraTac uwmiduri siyvaruli qmnulebaTa. ukeTu Sen uars hyof garegans nugeSiniscemaTa, maSin

119

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

SegeZleba ganWvreta zeciurisa da xSirad imxiaruleb Sinaganis SvebiTa.

T a v i I ITavmdablad morCilebazed.

1. didad nu genaRvleba, vin gesarCle-ba, anu vin aris Seni winaaRmdegi, aramed imecadine da moiqec imnairad, raTa Rmer-Ti yovels Sens saqmeSi SenTan iyves. keTili sinidisi iqonie da RmerTi Sen dagicvavs. vinaidgan, visac RmerTi Semwed hyavs, mas ve-ras avnebs veraviTari siborote kacTa. uke-Tu mdumarebiT moiTmen, ueWvelad ixilav Sewevnasa RvTisasa. TviT man uwyis dro da saSvaleba Senis gamoxsnisa da amisTvis mas unda miando Seni Tavi sruliad; rameTu RvTisagan ars Sewevna da xsna Cveni yovelis SeSfoTebisagan. xSirad didad margebelia

120

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

CvenTvis, rom sxvebma icodnen naklulevane-bani Cvenni da gvamxeldnen, raTa miT ganem-tkicos CvenSi didi simdable.

2. rodesac kaci Tvisis naklulevanebis danaxviT daimdablebs Tavsa, maSin igi advi-lad daamSvidebs sxvaTa da daakmayofilebs ganrisxebulTa maszed. mdabals RmerTi mfarvelobs da ixsnis: mdabali uyvars da nugeSsa scems; mdabali kacis winaSe muxls idreks (mdabali kacisken ixreba - gamomc.), mdabals aRavsebs uxvad madliTa TvisiTa da damdablebulsa aRamaRlebs didebisa-Tvis. mdabals gamoucxadebs saidumloebaTa TvisTa, tkbilad iwvev\s da izidavs mas Tavi-saken. mdabali marad damSvidebulia, rag-ind SemaSfoTebeli ram SeemTxves: vinaidgan scxovrobs igi RmerTTan da ara qveyanazed. nu ggonia waremato saTnoebaSi, ukeTu Sens Tavs yvelazed umciresad ar Caracx.

121

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

T a v i I I IkeTils da mSvidobis myofels kaczed.

1. jer Seni Tavi daamSvide da Semdgom SegeZleba sxvebis damSvideba. mSvidobis myofeli kaci umetes sasargebloa, vidre mswavluli. kaci, TvisTa vnebaTa mimdevari, TviT keTil saqmes gardacvlis borotad da advilad irwmunebs borotsa. keTili da mSvidobis-myofeli kaci-ki yovelsave ke-Tilad gardaaqcevs. visac mtkice mSvido-ba moupovebia, igi sxvazed ar eWvneulobs, xolo romelic ukmayofiloa da aRSfoTe-buli, igi maradis Relavs sxva-da-sxva iWv-neulobiTa, arc TviT ganisvenebs da arcaRa sxvaTa aZlevs mosvenebasa. igi xSirad ambobs da hyofs mas, romlis Tqma da moqmedeba ujeroa da stovebs mas, rac misTvis ufro sasargebloa. sxvis movaleobas sCxreks da

122

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

Tavisazed-ki arc-ki fiqrobs. jer Sens Tavzed iyav gulsmodginebiT da Semdgom ufro simarTliT SegeZleba miaqcio igi Sens moyvaszed.

2. Sens saqmes-ki kargad gamoesarClebi da gaamarTleb da sxvebisagan Tavis gamarTle-bac-ki ar ginda Seiwynaro. ufro samarT-liani iqmneboda, rom braldebulad dage-saxa Seni Tavi da gagemarTlebina moyvasi Seni. ukeTu ginda dagiTminon sxvaTa, Senc dauTmine maT. Sexede, Tu rogor jer kidev Sorsa xar WeSmaritis siyvarulisa da sim-dablisagan; rameTu mSvidi mxolod Tavis Tavs ganurisxdeba da hyvedris da ara sxvas. didi saqme ar aris, ukeTu Sen icxovreb qveyanazed patiosan da mSvidobis moyva-re xalxTan: es yvelas moswons, yvelasTvis advilia am gvari cxovreba, yvelas uyvars igini, vinc imis dagvarad fiqroben. magram mSvidobiT cxovreba avznian, borot, garyv-

123

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

nil da mowinaaRmdege adamianebTan, _ ai es aris madliT mosili moqmedeba, mamacuri moRvaweoba da saqme, Rirsi didis qebisa.

3. arian zogni, romelnic TviTac mSvi-dobiT scxovreben da sxvebTanac mSvidobiT arian. arian misTananic, romelnic TviTac moklebulni arian mSvidobasa da sxvaTac ar asveneben, igini yvelasTvis samZimo arian da TavianTi TavisaTvis xom ufro metad. arian kvalad zognic, romelnic TviTac stkbebian mSvidobiT da mecadineoben, raTa sxvebsac mianiWon mSvidoba. magram am savaglaxo cx-ovrebaSi mSvidoba Cveni unda mdgomareobdes umetesad masSi, raTa yovelive daviTminoT simdabliT, vidre imaSi, rom ar vgrZnob-deT winaaRmdegobas. visac ufro metad Seu-Zlia daTmena, mas meti mSvidobac eqmneba; man sZlia Tavsa Tvissa; igi meufea qveynisa, megobari qristesi da memkvidre zecisa.

124

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

T a v i I Vgulis siwmidesa da azris umankoebazed.

1. kacs aqvs ori frTa, romliTac SeuZlia afrena yovelive am qveyniurisagan, ese igi: gulwrfeloba da umankoeba. gulwrfeloba unda iyves azrebSi da umankoeba grZnobaSi. gulwrfeloba eZiebs RmerTsa da umankoeba hpoebs da Seitkbobs mas. arc erTi keTili saqme Sen ar gagiZneldeba, ukeTu Sinagan iqmnebi Tavisufali uweso ndomaTagan. Sen iqmnebi Tavisufal Sinagan, rodesac ar moi-surveb da ar eZieb sxva arafersa, garda mxolod RvTis mosawonsa da moyvasis sa-sargeblo saqmesa. ukeTu guli Seni iqmneba wrfeli, maSin yoveli dabadebuli iqmneba SenTvis cxovrebis sarked da wignad moZR-varebisa. yovelive qmnuleba, ragind mcire-di da dabalic-ki unda iyves, warmogvidgens RvTis saxierebas.

2. ukeTu Sen yofiliyavi Sinagan keTili

125

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

da wmida, maSin yovelives daubrkolebliv ixilavdi da WeSmaritad gulisxmas hyofdi. guli wmida sWvrets casa da qvesknelsa. yo-veli kaci gareSe sagnebze sjis imgvarad, rogorc TviT aris Sinagan. ukeTu aris qve-yanazed raime sixaruli, ueWvelia igi ars sakuTreba ubiwo gulisa da ukeTu ars rai-me mwuxareba da ubedureba, ueWvelia igi aris sakuTreba borotis sinidisisa. rogo-raTac rkina Cavardnili cecxlSi hkargavs Jangsa da cecxls daemsgavseba, agreTve kaci, sruliad RvTisaken miqceuli, hkargavs mco-narebasa da gardaiqceva axal kacad.

3. rodesac kaci daiwyobs gulgrilobas, maSin mciredi Sromisac eSinia da kmayo-filebiT Seiwynarebs garegans nugeSinisce-masa. xolo, rodesac daiwyebs sruliad Tvi-si Tavis Zlevasa da mxned daadgeba RvTiurs gzas, maSin igi sul ubralo ramed miiCnevs mas, rac winad samZimo egona.

126

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

T a v i VTvisi Tavis ganxilvazed.

1. Cven metis metad ar unda davendoT Cvens Tavs, vinaidgan xSirad moklebulni varT xolme madlsa da gulisxmierebasa. Cven gvaqvs mcire naTeli da am mciresac xSirad vkargavT Cvenis uzrunvelobiTa. xSirad Cven verc-ki vamCnevT, Tu raodnad brmani varT gonebiT. xSirad borotebas CavdivarT, magram ufro didi siborote is aris, rom Tavsac vmarTlulobT. zogjer xorciul vnebaTa-gan varT aRelvebulni da Cven-ki es keTil gulsmodginebisagan gvgonia. sxvaTa mcire SecTomilebasac-ki vamxilebT da Cvensas didsac-ki yuradRebas ar vaqcevT. sxvebisagan moyenebul Sewuxebas Cven saCqarod vgrZnobT da samZimod gveCveneba; xolo mas-ki yuradRe-basac ar vaqcevT, Tu raoden Sewuxebas iT-menen sxvani Cvengan. romelic dawvrilebiT

127

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

da piruTnevelad ganixilavs Tavis namoqme-darsa, igi mkacrad aRar ganikiTxavs sxvaTa.

2. Sinagans kacs ufro metad miaCnia zrunva Tavis Tavzed, vidre sxva raimezed. da, romelic guls modgined fiqrobs Tavis Tavzed, mas advilad SeuZlia mdumarebdes sxvebzed. veRasodes ver iqmnebi Sinagani, ke-Tili da RvTis moyvaruli, sinam mdumarebas ar daicvav sxvaTa Sesaxeb da gansakuTrebiT yuradRebas ar miaqcev Sens Tavzed. ukeTu Sen izrunav RvTisaTvis da Senis TavisaTvis, maSin mcireds gavlenas moaxdens Senzed yo-velive is, rasac Sens gareSe dainaxav. Tu ar Senis TavisaTvis, maS visTvis unda iyve? ras gamogadgeba Sen, ukeTu yvelafers Tvalyurs adevnebde da Senis TavisTvis-ki ar zrunavde? Tu ginda iqonio mSvidoba da WeSmariti er-Toba RmerTTan, saWiroa yovelive dautevo da mxolod Sens Tavzed ifiqro.

128

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

3. didad gargebs, ukeTu dauteveb Jamiers mzrunvelobasa, magram didad gavnebs, ukeTu Jamier raimeTa did ramed Caracxav. nura-sfers nu miiCnev nurc amaRlebulad, nurc didebulad, nurc sasiamovnod da nurc sasargeblod, garda RvTisa da raica ars RvTisagan. Seracxe amaoebad yovelive nuge-Siniscema, romelic-ki warmosdgeba qmnule-baTagan. RvTis mosiyvarule sulsa ezizReba yovelive garda RvTisa. mxolod RmerTi ars saukuno, ganuzomeli, aRmavsebeli yovlisa, nugeSinismcemeli sulisa da WeSmariti si-xaruli gulisa.

T a v i V IkeTili sinidisis mxiarulebazed.1. dideba keTilis kacisa aris mowmoba ke-

Tilis sinidisisa (2 kor. 1, 12). iqonie keTili sinidisi da maradis iqmnebi mxiaruli. keTil

129

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

sindiss bevris atana SeuZlia da ubedureba-Siac-ki didad mxiarulia. boroti sinidisi maradis SiSs da mousvenrobaSia. tkbilad ganisveneb ukeTu guli Seni ar gyvedris raimes. mxolod maSin gaixareb, rodesac raime sikeTes Caiden. borotTa arasodes ara aqvsT WeSmariti sixaruli da verc grZnoben Sinagans mSvidobasa, radgan `ar aris six-aruli uTnoTaTvis, ityvis ufali RmerTi~ (es. 57, 21). da ukeTu maT giTxran: myudroe-baSi varT, boroti ver mogvekareba Cven da vis SeuZlia vneba Cveni-o? nu erwmunebi maT (ier. 5, 12), vinaidgan risxva RvTisa uceb aRsdgeba maTzed da miT ganqardebian saqmeni maTni da zraxvanica maTni warwymdebian.

2. kaci rom tanjvaSi iyves da am yofiT iqadodes, es Zneli ar aris misTvis, visac Seuyvarebia igi, rameTu romelic amnairad iqadodes, iqadis igi jvariTa uflisa Cven-isa ieso-qristesiTa (rom. 5, 3; gal. 6, 14).

130

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

dideba, romelsac kacni erTmanerTs aZlev-en, mswrafl warmavalia. ama sofliurs didebas maradis Tan mosdevs mwuxarebaca. dideba keTilis-myofelTa maTs sinidisSia da ara kacTagan qebaSi. sixaruli marTalTa RvTisagan ars da RvTisa mimarT da uxariaT maT WeSmaritebisaTvis. romelsac enatreba dideba WeSmariti da saukuno, igi ar zru-navs Jamieris didebisaTvis; magram romelic eZiebs, anu guliT ar Seuracxyofs warmav-als didebasa, sCans mas nakleb uyvars zeciu-ri dideba. mas guli maradis damSvidebuli aqvs, romelic ar aqcevs yuradRebas arc Tavis qebasa da arc Zagebas.

3. romelsac wmida sinidisi aqvs, igi ad-vilad SeiZens mSvidobasa da myudroebas. kacTa qebiT Sen wmida ver gaxdebi da verc maTis ZagebiT Seiqmnebi Sen cudi. rac xar, is xar da verc kacTa sityviT gaxdebi im-azed ukeTesi, rac xar winaSe RvTisa. ukeTu

131

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

kargad scnob Sens Sinagans vinaobas, ma-Sin dids yuradRebas aRar aqcev, Tu ras amboben Senzed kacni. `kaci xedavs pirsa, xolo RmerTi gulsa~ (1 mef. 16, 7). kaci xedavs moqmedebasa, xolo RmerTi azrsa mo-qmedebisasa. romelic maradis keTilad mo-qmedebs da Tvisi Tavi did ramed ar miaCnia, igia WeSmaritad suliT mdabali. romelic ar eZiebs nugeSiniscemasa gaCenilTagan, mas aqvs didi ubiwoeba da sasoeba RmerTzed.

4. romelic ar eZiebs araviTars garegans mowmobas Tavis sasargeblod, sCans mas Tvisi Tavi sruliad miundvia RvTisaTvis. is-ki ar aris Rirseuli, romelic Tavis Tavsa emow-meba, - ityvis wmida mociquli pavle, - ar-amed igi, romelsac ufali ewameba (2 kor. 10, 18). romelic guliT maradis RmerTTan aris SeerTebul da romelime gareganis si-yvarulisagan ar aris damonavebuli, igia Sinagani kaci.

132

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

T a v i V I Imaszed, Tu viTar unda gviyvardes

yvelazed mometebulad ufro ieso.

1. netareba imas, romelsac esmis rai ars Seyvareba iesosi da Seuracxyofa Tvisi Tavisa iesosaTvis! visac unda Seyvareba iesosi, man unda dautevos sxva yoveli guliTadi mego-bari, vinaidgan iesos hnebavs, rom yvelazed ufro mxolod igi iyves Seyvarebuli. siy-varuli qmnilebaTadmi macTunebeli da cva-lebadia, magram siyvaruli iesosadmi sarw-munoa da ucvalebeli. romelic daendoba dabadebulTa, maTTanve daecema, xolo vinc daendoba iesos saukunod mkvidr iqmneba. is giyvardes da igi iyolie Sens megobrad; rodesac sxva yvelani mogSordebian, igi ar mogSordeba Sen da arca inebebs ara-sodes, rom wawymde Sen saukunod. mova dro,

133

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

rodesac, ginda Tu ar ginda, unda saukunod gamoesalmo am wuTis sofelsa.

2. SeerTebuli iyav iesosTan cocxali iyve, Tu mkvdari, sarwmuno ars igi; Caabare mas Seni Tavi. mas mxolosa SeuZlia Sewevna Seni, rodesac sxva yvelani mogSordebian Sen. es Seni sayvareli im gvari Tvisebisaa, rom Sen-Tan ucxo vismes yofnas ar Seiwynarebs, ar-amed hnebavs, rom mxolod man daipyras Seni guli da Sig ganisvenos, rogoradac mefe samefo taxtzed ganisvenebs. ukeTu dagecva Seni guli Tavisuflad yovelTa qmnilebaT-admi siyvarulisagan, maSin ieso siamovnebiT icxovrebda SenTan. dakargulad Caracxe yo-velive, rac gimoqmedia kacTaTvis da ara iesosTvis. nu mieyrdnobi lerwamsa da dids imeds nu iqonieb misgan, romelic qarsac-ki ver uZlebs, radgan ̀ yoveli xorci Tiva ars da yoveli dideba kacisa, viTarca yvavili Tivisa Camocviva~ (es. 40, 6).

134

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

3. advilad mostyuvdebi, ukeTu mxolod kacis garegans Sexedulebas umzer. ukeTu kacisagan eZieb nugeSiniscemasa da sarge-blobasa, xSirad zaralis mets veras naxav. ukeTu yovels rameSi iesos eZieb, ueWvelia iesos hpoveb da ukeTu Sens Tavs eZieb, cxa-dia, imasve hpoveb, magram hpoveb mas Sens wasawymedlad. radgan kaci, romelic ar eZiebs iesos, ufro dids vnebas aZlevs Tavsa Tvissa, vidre yovelni misi mowinaaRmdegeni da mrTeli qveyana erTian.

T a v i V I I IuguliTadess megobrobazed iesosTan.

1. rodesac iesoa CvenTan, maSin yovelive advilia da saZnelod ara migvaCnia ra; ma-gram rodesac CvenTan ar aris ieso, maSin yovelive samZimoa. rodesac ieso ar elapar-akeba Sinagan Cvens guls, sxva yoveli nug-

135

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

eSiscema ubraloa; magram ukeTu ieso mx-olod erTs sityvasa ityvis, mswrafl dids nugeSiniscemas vigrZnobT. ai, xedav rogor maSinve wamodga fexzed mariami da mirboda im adgilidgan, sadac ijda da stiroda, rodesac uTxra mas marTama: `moZRvari mo-sul-ars da giwods Sen~-o? (ioan. 11, 28). bednieria is wami, rodesac ieso mogviwodebs Cven cremlTagan sulieris sixarulisaTvis! rogor ulmobeli da ficxeli xar uiesod! rogor ugunuri da cudi xar, rodesac na-trob, garda iesosi, sxva raimes! gana amiTi mTels qveyanazed mets ara hkargav?

2. uiesod ra unda moganiWos Sen qveyanam! cxovreba uiesod mware jojoxeTia; magram iesosTan, - tkbili sasufevelia. rode-sac ieso SenTan aris, vercerTs mters ver SeuZlia Seni vneba. romelic hpoebs iesos, hpoebs igi did saunjes, anu ufro uked - sikeTes, umetes yovelTa sikeTeTa. xolo

136

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

romelic dahkargavs iesos, igi dahkar-gavs imisTana dids raimes, romelic mTels qveyanas aRemateba. yvelazed uRatakesi is aris, romelic uiesoTa scxovrobs, xolo yvelazed mdidari igia, vinc iesosTan keTi-lad aris ganwyobili.

3. didi mecnieri is aris, romelsac Seu-Zlia icxovros iesosTan da didi keTilgo-nierebaa saWiro, rom ieso maradis TavisTan iyolios kacma. iyav mdabal da mSvidobis myofeli da ieso iqmneba SenTan. iyav keTil-moSiSi da mSvidi da ieso imkvidrebs Sen-Tan. mswrafl gagSordeba ieso da dahkargav madlsa missa, ukeTu gared daiwyeb cqeras. xolo ukeTu ganiSoreb da dahkargav mas, vi-Ras mihmarTav da vis mosZebni Sens megobrad? umegobrod Sen ar SegiZlia bednierad icx-ovro; da Tu ieso ar geyoleba yovels mego-brebzed ufro daaxlovebul megobrad, Sen iqmnebi maradis mwuxare da unugeSo. maS

137

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

ugunurad iqcevi, ukeTu sxva raimezed gaqvs sasoeba da sxvazed gixaria. umjobesia mTeli qveyana Seni mteri iyves, vidre rom ieso iyves Sengan Sewyenili. maS yvela sayvarels vismezed ufro ieso giyvardes.

4. giyvardes yvelani iesosTvis, xolo ieso-ki Tavis TavisaTvis. mxolod ieso-qriste unda giyvardes gansakuTrebulis siyvaruli-Ta: radgan mxolod igia yvelaze ukeTesi da sarwmuno megobari. yvelani megobarni, Tu mterni giyvardes misTvis da masSina; da maT yovelTaTvis iloce, raTa yovelTa scnan da Seiyvaron igi. nurasodes nu moisurveb, rom gansakuTrebiT Sen iyve Seyvarebuli, anu qe-buli; vinaidgan es mxolod ekuTvnis RmerT-sa, romelsac msgavsi ara hyavs. nu moisurveb kvalad, rom sxva vinmem daipyras Seni guli da nurca Sen daipyrob siyvaruliT sxvebis gulsa; aramed mxolod ieso iyves Sensa da yvela keTilis kacebis gulSi.

138

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

5. iyav ubiwo da Tavisufal Sinagan, da nu iqmnebi dasakuTrebuli qmnulebaTagan. Sen unda warudgino RmerTsa guli wmida da ubiwo, ukeTu gnebavs moicalo da ix-ilo, Tu viTar tkbil ars ufali. xolo amas Sen ver miaxwev, ukeTu madli misi ar moiweva Senzeda da igi TviT ar migizidavs Sen im gvarad, rom ganTavisuflebuli da daxsnili yvela raimisagan mxolod masTan SeerTde. vinaidgan rodesac madli RvTisa movals kaczed, maSin yvelaferi SeuZlia mas, da rodesac ganSordeba misgan, maSin Seiqmneba igi glaxaki da uZluri da da-tovebuli mxolod tanjvisaTvis. amgvars yofaSiac kaci ar unda daeces suliT da ar unda dahkargos sasoeba, aramed gulmSvidad daemorCilos nebasa RvTisasa da yovelive daiTminos sadideblad ieso-qristesi; zam-Tars mohyveba xolme zafxuli, Rames dRe da qariSxals haerTa Sezaveba.

139

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

T a v i I Xsruliad unugeSo mdgomareobazed.1. Zneli ar aris moZuleba kacobriulis

nugeSiniscemisa, rodesac gaqvs nugeSinis-cema RvTiuri. magram didi da friad didi saqmea, ukeTu SesZlo cxovreba Tvinier ka-cobriul da RvTiuris nugeSiniscemisa da didebisaTvis RvTisa, morCilebiT daiTmino eseTi sabralo mdgomareoba gulisa, ar eZio araferSi Seni pirovneba, arca yuradRebas aqcevde sakuTars Rirseulebas. ra gasakvir-velia, ukeTu mxiaruli da gulmxurvale iyve, rodesac moiwevis Senzeda madli? eseTi Jami yvelasTvis sanatrelia. metad tkbilia mgzavroba, rodesac win migiZRvis madli RvTisa. gana sakvirvelia, rom ver igrZno veraviTari simZime tvirTvisa, rodesac mi-hyevxar yovlis SemZlebels da win migiZRvis uzenaesi winamZRoli?

140

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

2. friad sasiamovnoa sxvisagan nugeSinis-cemis miReba, radgan kacisaTvis Znelia Tavis Tavzed xelis aReba. sZlia sofels wmida lavrenti wamebulma, msgavsad Tvisi say-vareli mRvdel-mTavrisa, rameTu yovelive rac-ki am qveynad mas eCveneboda damatk-bobelad, moiZula da simSvidiT daiTmina, siyvarulisaTvis qristesi, ganSoreba wmida siqsTo mRvdel-mTavrisagan, romelic mas sasoebiT uyvarda. siyvarulisaTvis Semoqme-disa sZlia kacTadmi siyvarulsa da saTno yofa RvTisa amjobina kacTa nugeSinisce-masa. amave nairad iswavle Senca datoveba usaWiroesis da usayvarlesis megobrisa siyvarulisaTvis RvTisa. nurc didad Ses-wuxdebi, ukeTu Senma megobrebma dagtovon Sen; icode, rom odesme Cven yovelni unda ganvSordeT erTmanerTs.

3. didxans da bevri unda ebrZodes kaci Tavis Tavsa, sinam sruliad daimorCileb-

141

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

des mas da yovels Tvis survilsa miaqcevdes RvTisadmi. rodesac kaci daendoba Tavis Tavs, igi advilad miidrikeba kacobriuls nugeSiniscemaTaken. magram romelsac WeSmar-itad uyvars qriste da gulsmodginebiT Seudgeba keTilsaTnoebaTa, igi ar eZiebs amgvars nugeSiniscemaTa da arca sagrZnobi-ero sitkboebaTa, aramed umetesad natrobs, raTa, qristes siyvarulisaTvis, daiTminos ficxelni gamocdani da mkacri Sromani.

4. maS rodesac miiReb RvTisagan suli-ers nugeSiniscemasa, Seiwynare Sen igi didis madlobiTa da icode, rom eg aris saCu-qari, naboZebi RvTisagan da ara sasyideli Senis moRvaweobisa. amiT nu gaamaydebi da nu miecemi metis mets sixarulsa da nurc did raimed miiCnev Sens Tavsa, aramed im wyalobisaTvis ufro daimdable Tavi Seni da iyav frTxili da moSiSi yovels Sens saqmeSi, rameTu gaivlis es dro da mas mo-

142

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

hyveba sacdureba. rodesac es nugeSinis-cema mogSordeba Sen, maSinve nu miecemi sasowarkveTilebasa, aramed simdabliT da moTminebiT moelode moxedvasa Senzeda zeciT, rameTu RmerTs SeuZlia xelaxlad dagibrunos Sen umetesi madli da nugeSi-niscema. aq arc rame axalia da arc ucxo maTTvis, romelnic gamocdilni arian gzasa zeda RvTisasa, vinaidgan, TviT udidesT wmi-danebs da Zvelis drois winaswarmetyvelTac xSirad gamoucdiaT am gvari cvlileba.

5. misgamod, erTma maTganma, rodesac igrZno moaxloveba madlisa, sTqva: `me vsTqvi gangebulebasa (rodesac uxvad Se-viZine yovelive, vsTqvi: axla ki verafers veRar SeuZlia Cemi SeSfoTeba. mTargm.) Cem-sa; ara SeviZra ukunisamde~ (fsalm. 29, 6). xolo rodesac grZnobda madlis ganSore-basa, ityoda xolme: `gare miaqcie piri Seni Cemgan da SevsZrwundi~ (fsalm. 29, 7).

143

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

magram sasoebas ar warikveTda igi, aramed mxurvaled evedreboda RmerTsa da ityoda: `me Sendami ufalo xma vyo da RvTisa Cemisa mimarT viloco~ (munve 8). bolos, igi Se-moikrebs Tavis locvebis nayofsa da aRvi-arebs, rom Sesmenil iqmnen vedrebani misni da ityvis: `esma ufalsa da Semiwyala me da ufali iqmna mwe Cemda~ (munve 10). magram raSi mdgomareobs Sewevna ese? ̀ miaqcie - am-bobs TviTve -_ glovai Cemi sixarulad Cemda; ganxeTqe ZaZai Cemi da gare Semartye me six-aruli~ (munve 11). ukeTu esred epyroboda RmerTi didTa wmidaTa, maS Cven uZlurTa da glaxakTa risTvis unda davkargoT sasoe-ba, rodesac varT zogjer gulmxurvaled da zogjer gulgrilad, vinaidgan suli mova da wava Tavis survilisamebr. amisTvis ityvis netari iobi: mixedav mas ciskrad da msTvad ganscdi mas (iob. 7, 18).

6. maS risi imedi unda mqondes, razed

144

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

unda davamyaro Cemi sasoeba, Tu ar mxolod RvTis mravals mowyalebazed da mosal-odnels zeciurs madlzed? vinaidgan verc yofna keTil kacebTan, anu gulmxurvale ZmaTa da WeSmarit megobrebTan, arca kiTxva sasuliero wignebisa, anu mSvenier Txzule-baTa; verc smena damatkbobel saeklesio galobaTa da qebaTa, yovelive ese bevrs ve-ras gamomadgebian da verca ras Semewevian, ukeTu ganSorebul-ars Cemgan madli RvTisa da sakuTars siglaxakeSi datovebul-var. maSin yvelazed ukeTesi is iqmneba, rom moT-minebiT vicxovro: uar vhyo Tavi Cemi da mivendo nebasa RvTisasa.

7. arasodes ar Semxvedria imisTana RvTis moSiSi da keTil-morwmune kaci, romelsac-ki ar gamoecados odesme ganSoreba madlisa da ar egrZnos Semcireba gulmxurvalebisa. arasodes ar yofila arc erTi wmida ise

145

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

amaRlebuli da ise ganaTlebuli RvTisagan, romelsac anu pirvelSi da anu bolos ar Sexvedrodes raime sacdurebani. igi veras-dros ver eRirseba maRalTa da RvTiur-Ta raimeTa ganWvretas, romelsac, RvTisa siyvarulisaTvis, ar gamouvlia raime sac-durebani. vinaidgan sacdureba sazogadod niSania momavalis nugeSiniscemisa. amitomac zeciuri nugeSiniscema aRTqmulia maTTvis, romelnic gamoivlian sacdurebaTa: ̀ romel-man sZlios _ ityvis ufali _ mivsce mas Wamad xisa misgan cxovrebisa~ (gamocx. 2, 17).

8. RvTiuri nugeSiniscema miecema kacs misTvis, raTa mxned daiTminos SeWirvebani; Semdgomad amisa moevlineba mas macdureba raime, raTa ar gaampartavandes Tavis keTil saqmeTa gamo. eSmaks arasodes ara sZinavs, arca xorcia jer kidev mokvdinebuli: ami-saTvis nu dascxrebi da yovels wams emza-

146

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

debode brZolisaTvis, vinaidgan marjvniv Tu marcxniv SemozRuduli-xar maradis daucxromel mterTagan.

T a v i Xmaszed, Tu viTar unda vmadlobdeT RmerTsa mis mraval mowyalebisaTvis.

1. rad eZieb gansvenebasa, rodesac Sromi-saTvis Sobilxar? ganemzade umetesad moT-minebisaTvis, vidre nugeSiniscemisaTvis; sat-virTvelad jvarisa, vidre sixarulisaTvis. vin aris misTana qveynieri kaci, romelman kmayofilebiT ar Seiwynaros nugeSiniscema da sulieri sixaruli, ukeTu SesaZlo iyves maradis maTi miReba? sulierni nugeSinis-cemani uaRres arian ufros yovelTa qvey-niurTa sitkboebaTa da yovelTa xorciul gancxromilebaTa. rameTu yovelni qvey-niurni siamovnebani anu bilwni arian, anu

147

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

amaoni; mxolod sulierni siamovnebani arian patiosan da mosawonar, Sobilni madlisagan da ubiwo sulSi gadmomdinare RvTisagan. magram arvis ar SeuZlia, survilisamebr Tvisisa, maradis iqonios RvTiuri nugeSin-iscema ese, vinaidgan sacdurebani arasodes gvanebeben Tavs.

2. xolo dids winaaRmdegobas uwevs zeciurs moxedvas Cvenzeda cru Tavisuf-leba Cvenis gonebisa da didi imedis qonva Cvens Tavzed. RmerTi keTilad moqmedebs, rodesac gvaZlevs madlsa nugeSiniscemisas, xolo kaci iqceva borotad, rodesac yov-elsave misgan miRebulad ara scnobs da mis-Tvis ar uZRvnis mas madlobas. amisTvis niWni madlisa ar gardmodian Cvenzed; vinaidgan Cven umadurni varT maT momniWebelis winaSe da daviwyebuli gvyavs igi, romelic ars da-sabami maTi. rameTu madli maradis gadmo-

148

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

dis maszed, romelic Rirseulis madlobiT miiRebs mas; xolo ampartavansa waerTmeva igi, rac eZleva mdabalsa.

3. ar minda imisTana nugeSiniscema, romelic aRxocavs Cems gulSi sinanulsa, da arcaRa veZieb imisTana ganWvretas, romelic dahbadavs CemSi ampartavanebas. vinaidgan ara yoveli maRali wmidaa, arca yoveli sitk-boeba keTilia; arca yoveli ndoba ubiwoa da arca yoveli, raica Cven mogvwons saT-no eyofis RmerTsa. sixaruliT Seviwynareb madlsa mas, romelic myofs me mdabals da RvTis moSiSsa da romelic momaniWebs me mxneobas, raTa advilad uar vhyo Tavi Cemi. visac miuRia niWi madlisa da gamoucdia ganSoreba misi, igi verasodes ver gahbedavs raime keTilis miTvisebas, aramed mas Tavi Tvisi miaCnia glaxakad da yovels sikeTes moklebulad. `mieci RvTisa RmerTsa~ (maT. 22, 21) da Seni SenTvis daitove, ese igi:

149

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

hmadlobde RmerTsa misi madlisaTvis da mx-olod Sens sakuTrebad scnobde codvaTa da sasjelsa ama codvaTaTvis.

4. `moved da dasjed ukanasknelsa adg-ilsa~ (luk. 14, 10) da aRyvanil iqmnebi umaRless adgilzed, vinaidgan maRali uda-blod ar iqmneba. TviT wmidannica, umaR-lesni winaSe RvTisa, umciresad racxven TavianT Tavsa; da raoden ufro ididebi-an, imdenad ufro simdabliTa scxovroben. savseni arian WeSmaritebiTa da zeciuris didebiTa da ar eZieben igini amao dideba-sa. dafuZnebulni da damtkicebulni arian RvTisaTana da amitom sruliad SeuZlebe-lia maTi gaampartavaneba. yovels miRebuls sikeTes racxven igini RvTisagan moniWebu-lad, didebas erTmanerTisagan ar eZieben, aramed undaT dideba igi, romelic RvTisa-gan ars; yvelazed mometebulad natroben, rom mxolod RmerTi iyves didebul maTsa

150

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

da yovels wmidaTa Soris da maradis misken miiswrafian suliT.

5. maS iyav madlier mciresaTvis da Seiqmnebi Rirsi udidesis miRebisaTviT um-ciresi miiCnie udidesad da sul ubralo - SesaniSnav saCuqrad. ukeTu mivxedavT mom-niWebelis Rirsebas, arc erTi niWi, misgan boZebuli, ar SeiZleba Cairacxos mcired, anu ubralo ramed, vinaidgan mcire ar aris igi, rasac gvaniWebs uzenaesi RmerTi. Tu ginda sasjeli da gvemulebaca moiRos man Cvenzed, sasiamovnod unda migvaCndes igic; vinaidgan yovelsa, raisac moiRebs igi Cven-zed, Cvens sacxoneblad hyofs mas. romelsac surs dacva RvTis madlisa, igi unda iyves madlieri madlisaTvis, rodesac miiRebs mas, da momTmeni, rodesac ganeSoreba igi misgan. evedros, raTa kvalad daubrunos mas igi da amieridgan iyves fxizeli da mdabali, raTa xelmeored ar dahkargos igi.

151

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

T a v i X Imaszed, Tu viTar mcirea iesos jvaris

moyvareTa ricxvi.

1. iesos aw mravali hyavs Tvisi zeciuris sasufevelis moyvarulni, magram misis jvaris mtvirTvelni-ki cotani arian. mravali hyavs moyvarulni nugeSiniscemisa, xolo mciredni mwuxarebisa. mravalsa hpoulobs tablazed Tana moziareTa, xolo mciredTa TvisTan memarxuleTa. yvelas unda qristesTan ix-aros; xolo mciredni arian, romelTac-ki undodesT misTvis raimis daTmena. mraval-ni Seudgebian qristes gantexadmde purisa; xolo mciredni - Sesmadmde vnebisa bar-Zimisa. mravalni Tayvansa scemen saswaulTa misTa, xolo mciredTa hnebavsT gakicxulad sikvdili masTan jvarzed. mravalTa uyvarsT ieso, vidremdis SeemTxvevaT maT raime ube-dureba. mravalni aqeben mas da akurTxeben,

152

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

vidremdis miiReben misgan raime nugeSinis-cemasa. xolo rodesac ieso miefareba da droebiT stovebs maT, igini mswrafl iwyeben drtvinvas, anu eZlevian sasowarkveTilebas.

2. magram igini, romelTac uyvarsT ieso iesosTvis da ara sakuTaris nugeSinis-cemisaTvis, akurTxeben mas mwuxarebasa da ubedurebaSiac amgvarad, rogoradac dids nugeSiniscemaSi. da Tundac rom ar moisur-vos araviTari nugeSiniscema maTTvis, igini mainc ar dascxrebian qebisagan misisa da maradis madlobasa swirven mas.

3. ax! viTar yovlad SemZlebelia iesosad-mi ubiwo siyvaruli, romelSiac ar aris CarTuli araviTari angariSi da Tavmoyvar-eoba! sasyidliT dadginebulT muSakTa ar emsgavsebian isini, romelnic maradis nug-eSiniscemas eZieben? gana igini cxadad ar aCveneben, rom TavianTi Tavi ufro uyvarT, vidre qriste, rodesac fiqroben mxolod

153

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

TavianT gansvenebasa da sargeblobazed? sad moiZieba misTana kaci, romelsac uangarod surdes samsaxuri RvTisa.

4. Znelad moipoeba imisTana sulieri kaci, rom ganZarcul iyves yovel am qveyniur raimeTagan. vis SeuZlia ipovos WeSmaritad glaxaki suliTa, romelic ganSordebodes yovelsave qmnulebaTa? `uZvires ars qvisa mraval sasyidlisaTa~ (igav. 31, 10) da kidis kidemde ars igi saZiebeli. mTeli Tavisi qoneba rom misces kacman, es mainc arafrad ar gamoCndeba masTan. Tu ginda ficxelad gaikanonos Tavi, mainc kidev mcire iqm-neba ese. ukeTu SeiZinos yovelnairi codna, mainc Sors iqmneba igi. gina Tu hqondes mas didi saTnoeba da aRgznebuli mxurvaleba, mainc jer kidev bevri akldeba mas; akldeba mas umTavresad erTi ram, romelic misTvis yvelazed ufro usaWiroesia. - ra aris esa? isa, rom dastovos yovelive, dastovos

154

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

da uar hyos sruliad Tavis Tavi da aRar iqonios araviTari siyvaruli Tvisi Tavisa. da rodesac aRasrulos yovelive, rasac Tavis movaleobad scnobda, hgonebdes, rom sruliad ara gaukeTebia ra.

5. rac-ki did ramed eCveneba, nurasodes nu Caracxavs mas didad, aramed aRviaros man Tavi Tvisi WeSmaritad usargeblo monad, viTarca ityvis WeSmariteba: `odesac hyoT brZanebu-li Tqvenda, hsTqviT, viTarmed monani varT uxmarni, romeli Tana gvedva yofad, vhyaviT~ (luk. 17, 10). maSin SeiZleba gaxdes WeSmari-tad glaxaki da Rataki suliTa da SeeZleba Tqma, msgavsad winaswarmetyvelisa: `rameTu mxolod Sobil da glaxak var me~ (fsalm. 24, 16). xolo yvelazed mdidari, yvelazed uZlieresi da yvelazed Tavisufali is aris, romelsac SeuZlia uaris yofa Tavis Tavisa da yovelTa raimeTa da romelic Sehracxavs Tavsa Tvissa yvelazed ukanasknelad.

155

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

T a v i X I Iwmida jvaris samefo gzasazeda.

1. mravalTa samZimod eCvenebian es sity-vebi: `uar hyavn Tavi Tvisi, da aRiRen jvari Tvisi da~ Seudeq iesosa (maT. 16, 24; luk. 9, 23). aramed ufro samZimo iqmneba im uka-nasknels dRes smena am sityvebisa: `warvediT Cemgan, wyeulno, cecxlsa mas saukunesa~ (maT. 25, 41). xolo romelnic aw sixaruliT moi-smenen da Seudgebian wmida jvaris xmasa, maT aRar SeeSindebaT, rodesac gaigoneben sau-kunod dasjis ganCinebasa. saxe ese wmida jva-risa gamoCndeba caSi, rodesac mova ufali gansjad soflisa (maT. 24, 30). maSin yovelni msaxurni jvarisa, romelnic am cxovrebaSi ebaZebodnen jvarcmulsa, warsdgebian didis imediT msajuli qristes winaSe.

2. maS rad geSinia jvaris aRebisa, rom-lis mier Sedian zeciurs sufevaSi? jvari

156

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

ars cxoneba, jvari ars cxovreba; jvari ars safarveli winaaRmdeg mterTa: jvari ars gardmomavleneli zeciur sitkboe-bisa, jvarSia Zliereba gonebisa; jvarSia sixaruli sulisa, jvarSia uaRresoba saT-noebisa; jvarSia sisrule siwmidisa. gareSe jvarisa ar SeiZleba cxoneba sulisa, arca imedi saukuno cxovrebis mopoebisa. maS aR-iRe jvari Seni, Seudeq iesosa, da Sexval saukuno cxovrebaSi. is wina giZRoda Sen datvirTuli jvariTa, romelzedac mokvda SenTvis, misTvis, rom Senc itvirTo jvari Seni da natrobde sikvdilsa maszed. rameTu, ukeTu mokvde masTan, misTanave scxondebi (rom. 6, 8), da ukeTu masTana ziar iqmnebi tanjvaSi, didebaSiac masTana ziar iqmnebi.

3. am nairad yovelive damyarebulia jvarsa da maszed sikvdilzed. ara ars sxva gza cxovrebisa da WeSmaritis da Sinaganis mSvidobisa, ukeTu ara gza wmidisa jvarisa

157

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

da yovel dRiur mokvdinebisa. wadi, sadac gsurs, eZie, rac ginda, versad ver hpoveb esodens maRals da esodens uSiSars gzas, rogoric aris gza wmidisa jvarisa. gan-age da daadgine yovelive ise, rogoradac gnebavdes da hgonebde: verafers ver hpoveb garda imisa, rom Sen unda maradis iTmende raime satanjvelsa an nebiT da an uneb-urad da am nairad yovelgan hpoveb jvarsa; vinaidgan anu sxeulSi grZnob satkivarsa da anu sulSi raime SeSfoTebasa.

4. zogjer RvTisagan iqmnebi datove-buli da zogjer moyvasTagan daCagruli da ufro samwuxaro is aris, rom Seni Tavi TviT Senve gagixdeba samZimod. amasTanave ar geqmneba Sen saSualeba ganTavisuflebisa da arca nugeSi Semsubuqebisa, aramed sinam-disin RvTis nebaa, unda daiTmino Sen igi. xolo RmerTs hnebavs, raTa iswavlo Sen un-ugeSod daTmena mwuxarebisa, mas sruliad

158

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

daumorCilo Tavi Seni da mwuxarebis daT-meniT Seiqmne ufro Tavmdabali. mxolod igi igrZnobs guliTa qristes vnebasa, romelic mis msgavsad gamoivlis raime satanjvelsa. am nairad yovelTvis ganmzadebulia jvari da yovelgan gelis Sen. sadac ginda gaiqce misgan, versad ver daemalebi mas, vinaidgan saca waxval, yvelgan Tan dagaqvs Tavi Seni da maradis hpoeb Tavsa Sensa. miiqec, saiTac gindodes: ginda Sens zeviT, ginda Sens dab-la, gnebavs Sens Sinagan, gnebavs Sens gared; yvelgan hpoeb jvarsa da yvelgan saWiro iqmneba SenTvis moTmineba, ukeTu gnebavs iqonio mSvidoba gulisa da Rirs Seiqmne saukuno gvirgvinisa.

5. ukeTu Sen siamovnebiT itvirTav jvarsa, igic gitvirTavs Sen da migiyvans sanetarels adgilas, sadac bolo moeRebaT yovels Sens tanjvaTa. xolo ukeTu ugulod itvirTav jvarsa, umetesad daimZimeb tvirTsa da miT

159

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

ufro dastanjav Sens Tavs da tvirTs-ki mainc ver aicileb Tavidgan. ukeTu erTs jvars gaeqce, usaTuod meores ipovi da iqm-neba es ufro mZimec iyves pirvelzeda.

6. nu Tu ggonia, rom Tavidan aicdi-no igi, rac verc erTs mokvdavs ver au-cilebia? romels wmidans ucxovria am qveyanazed, romelsac ar etvirTos jvari da Sewuxeba? vinaidgan TviT ufali Cveni ieso-qriste, vidre scxovrebda am qveynad, arc erTs saaTs ar yofila Seuwuxeblad da utanjvelad: ̀ anu ara esred jer iyo vnebad qristesa da Sesvlad didebasa Tvissa?~ (luk. 24, 26). maS viTar eZieb am jvaris sameufo gzis gareSe sxva gzasa.

7. mTeli sicocxle qristesi iyo jvari da wameba; Sen-ki eZieb gansvenebasa da six-arulsa? scdebi, scdebi, ukeTu nacvlad tan-jvaTa daTmenisa sxva raimes eZieb; vinaidgan mTeli mokvdavi cxovreba ese Cveni savsea

160

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

salmobiTa da garemozRudvilia jvrebiTa. da xSirad raoden ufro waremateba kaci sulierad, imdonad samZimo xdeba jvari misi; vinaidgan, raoden ufro cxovelia siy-varuli, egoden ufro mware iqmneba grZnoba Tvisis gandevnilobisa.

8. magram esodens mwuxarebaSi myofi ar aris moklebuli am mwuxarebis Semamsubu-qebels nugeSiniscemasa: rameTu icis, rom am gvarad tvirTva jvarisa didad gaumravlebs mas damajildoebels nayofsa. vinaidgan odes igi nebiT daemorCileba jvarsa, yove-live mwuxareba Seecvleba mas tkbil imedad RvTiur nugeSiniscemisa. da raoden ufro Seswuxdeba sxeuli satanjveliTa, egoden ufro gaZlierdeba suli Sinaganis nug-eSiniscemiTa. da xandisxan survili jvar-cmulis qristes mimsgavsebisa ise Seayvar-ebs kacs mwuxarebisa da tanjvaTa daTmenas, rom amieridgan aRar unda ujvrod da use-

161

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

nod icxovros, vinaidgan man darwmunebiT icis, rom ravdenaTac ufro mravals da mZime tanjvaTa gamoivlis siyvarulisaTvis RvTisa, imdenad ufro aamebs RmerTsa. es saTnoeba ar aris kacobrivi, aramed madlia qriste-iesosi, romelic SemZlebel ars da moqmedebs adamianis susts sxeulzed iseT nairad, rom gulmxurvaled Seayvarebs da Seawynarebinebs mas, rac ufro TviT bunebiT SemaZrwunebeli da mosaridebelia.

9. winaaRmdegia kacobrivi bunebisa Sey-vareba da tvirTva jvarisa, dasja da da-morCileba sakuTaris sxeulisa, ltolva didebaTagan, nebiT daTmena SeuracxebaTa da moZuleba Tavis Tavisa da survili, raTa yvelasagan gakicxul iyves, daTmena yo-velnair zaralisa da ubedurebaTa da ar natvra ara viTari bednierebisa am qvey-anazed. ukeTu mixedav Sens Tavs, dainaxav, rom amis msgavss, sakuTaris ZaliT, Sen ve-

162

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

rasfers ver SeiZleb. xolo ukeTu esvide ufalsa, miiReb zecidgan Zalsa, romliTac daimorCileb sofelsa da sxeulsa Sensa. TviT eSmakis mterobisac-ki ar SegeSindeba, ukeTu SeWurvil iqmnebi sarwmunoebiTa da aRbeWdili qriste-iesos wmida jvariTa.

10. maS ganamzade Tavi Seni, rogora-dac qristes morwmune da keTil monaman, raTa itvirTo uSiSrad jvari uflisa Senisa, romelmanc ineba maszed mimsWvalva da sikvdili Senis siyvarulisaTvis. ganem-zade satvirTvelad mravalnair SeWirvebaTa da ubedurebaTa am sabralo cxovrebaSi; rameTu yovelive ese usaTuod SegemTxveva Sen suyvelgan, sadac-ki unda Seifaro Tavi Seni. es ase unda iqmnas, da veraviTaris sxva raime saSualebiT ver gadurCebi am mwux-arebaTa da borotTa senTa, aramed unda daiTmino Sen igi. maS Sesvi mxiarulebiT barZimi ese macxovrisa Senisa, ukeTu gnebavs

163

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

megobroba misi da wildebuleba masTan. mi-ande RmerTsa nugeSiniscema Seni; rogorc mas hnebavs ise, hyos. xolo Sen ganemzade dasaTmenad SeWirvebaTa da miiTvale igini udides nugeSiniscemad: `rameTu ... ver Rirs arian vnebani igi amis Jamisani, mermisa mis Tanadidebisa, romel gamoCinebad ars Cvenda momarT~ (rom. 8, 19).

11. rodesac mixval iqamdisin, rom SeWir-vebani tkbilad da sasiamovnod geCvenebian qristes siyvarulisaTvis, maSin Caracxe Tavi Seni bednierad: Sen hpove samoTxe qveyanazed. xolo sinamdisin tanjva jer kidev samZi-moa SenTvin da scdilob misgan gardarCe-nas, iqmnebi ubeduri da sadac unda waxvide, yvelgan Tan gamogyveba igi.

12. ukeTu ganamzado Tavi Seni tanjvisa da sikvdilisaTvis, im gvarad, rogoradac saWiroa, mswrafl tkbilad geCvenebian igini da hpoeb mSvidobasa. Tundac rom wartace-

164

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni II

buli iqmne, msgavsad wmida mociquli pav-lesi, mesame cadmde, maSinac-ki ar SegiZlian uSiSrad yofna mravalnair SewuxebaTagan. `me uCveno mas, - sTqva iesom wmida mo-ciquls pavlezed, - ravden Rirdes misa vnebad saxelisa CemisaTvis~ (saqme 9, 16). maS, Sen unda itanjo, ukeTu gnebavs Seiyvaro ieso da maradis msaxurebde mas.

13. inebos RmerTman, rom saxelisaTvis iesosi Rirs iqmne raime tanjvaTa daTmenisa! ai WeSmariti dideba Seni! aha udidesi six-aruli yovelTa wmidaTa RvTisaTa! da ai keTili magaliTi moyvasisaTvis! Tumc yvela aqebs moTminebasa, magram moTminebis msur-velni-ki cotani arian. saWiroa daiTmino Senc mciredi raime qristesTvis, rodesac xedav, rom sxvani ufro mwared itanjebian soflisaTvis.

14. darwmunebiT icode, rom cxovreba Seni unda hgavdes momakvdavisa cxovrebasa

165

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

da raoden ufro moikvdinebs kaci Tavis Tavs, imdenad ufro dauaxlovdeba igi RmerTsa. aravis ar SeuZlia Segneba zeciur movlenaTa, ukeTu ar moiwadinebs yovel-nair winaaRmdegobaTa daTmenas qristesa-Tvis. imazed sasiamovno arasferia RvTisa-Tvis da arca imazed margebeli SenTvis am qveyanazed, rogoradac sixaruliT tanjva qristesaTvis. ukeTu Senzed iyves damokide-buli arCevnis moxdena, SenTvis umjobesi iqmneba arCeva tanjvisa qristes gulisaTvis, vidre mravalTa nugeSiniscemaTa: vinaidgan maSin umetesad miebaZebi qristesa da msgavsi gaxdebi yovelTa wmidaTa; rameTu Rirseba da saTnoebaSi warmateba Cveni mravals six-arulsa da nugeSiniscemaSi-ki ar mdgomar-eobs, aramed masSi, raTa simtkiciT daviTmi-noT didni urvani da mwuxarebani.

15. ukeTu yofiliyo sxva umjobesi da ufro margebeli saSualeba kacTa cxonebi-

166

saTvis, vidre tanjva, qriste uTuod gvac-nobebda Cven Tvisis sityviTa da magali-TiT. xolo igi mowafeTa TvisTa da yovel misda Sedgomis msurvelTa cxadad aswavebs jvaris tvirTvasa da ambobs: `romelsa un-des Semodgomad Cemda, uar-hyavn Tavi Tvisi, da aRiRen jvari Tvisi da momdevdin me~ (luk. 9, 23). maS, Semdgom ama yovelTa si-tyvaTa amokiTxvisa da ganxilvisa, vhyoT es ukanaskneli daskvnaca: `viTarmed mravliTa WiriTa jer-ars Cvenda Sesvlad sasufevelsa RvTisasa~ (saqme 14, 22).

167

wigni mesame

Sinagans nugeSiniscemazed

T a v i Iqristes Sinagans saubarzed morwmune

sulTan.1. m o r w m u n e s u l i : `vismino me, ras-

ac metyodes ufali RmerTi Cemi~ (fsalm. 84, 8).

q r i s t e : netar ars suli, romelic usmens ufalsa, rasac igi Sinagan esaubre-ba mas, da miiRebs mis pirisagan nugeSinis mcemel sityvasa! netar arian yurni, romel-nic ismenen tkbil RvTiur STagonebaTa, da daxSul-arian ama qveyniur STagonebisaTvis!

168

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

WeSmaritad netar arian yurni, romelnic ismenen ara gareSe xmasa, aramed Sinagans, romelic aswavebs maT WeSmariteba! netar arian Tvalni, romelnic daxSul arian yo-vlisa gareSisaTvis da mxedvelni Sinaganisa! netar arian, romelnic gasWvreten Sinagansa, da yovel dRiuris varjiSobiT ufro da ufro mecadineoben, raTa SeeZlosT gulis xmis yofa zeciurTa saidumloebaTa! netar arian, romelnic mxiarulis guliT mecadin-eoben RvTisaTvis da ganeSorebian yovelsave ama sofliur damabrkolebel garemoebaTa!

m o r w m u n e s u l i : gulis-xma hyav ese yoveli, hoi sulo Cemo, da dahxSe karni Senis mgrZnobierobisa, raTa ismino, rasac getyvis Sen ufali RmerTi Seni.

2. q r i s t e : amas ityvis sayvareli Seni: `mxsneli Seni var me~ (fsalm. 34, 3); me var mSvidoba da cxovreba Seni. maradis CemTan iyavi da hpoveb mSvidobasa; dauteve yovelive

169

Sinagans nugeSiniscemazed

warmavali da eZie saukuno. yovelive ama sofliuri macdurebis meti sxva ra aris? da ras gargeben Sen yovelni dabadebulni, ukeTu dambadebelman dagtovos Sen? maS uar hyav yovelive da iyavi morwmune da saTno sayofeli winaSe Senis Semomqmedisa, raTa miemTxvio WeSmaritsa netarebasa.

T a v i I Imaszed, Tu viTar saidumlod saubrobs

WeSmariteba sulTan.

1. m o r w m u n e s u l i : sTqvi, ufalo, da gismens mona Seni (1 mef. 3, 9). `mona Seni var: mecnier myav me, da gulis-xma vhyvne wamebani Senni~ (fsalm. 118, 125). misdrike guli Cemi sityvaTa mimarT pirisa SenisaTa (munve 36). gadmovides, viTarca cvari, mc-neba Seni (rjl. 32, 2.). Zeni israelisani eubnevodnen moses: Sen gviTxari yovelive da

170

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

RmerTi nu gvelaparakeba Cven, Torem yvelani gavswydebiT (gam. 20, 19). eseTi ar aris, ufa-lo, eseTi, vedreba Cemi; aramed simdabliT da gul-mxurvalebiT gevedrebi, rogoradac winaswar-metyveli samuil: sTqvi, ufalo, da gismens mona Seni (1 mef. 3, 9). mose nu melaparakeba me, nurca vinme sxva winaswar-metyvelTagani, aramed mxolod Sen, ufalo da RmerTo Cemo, romeli xar TviT maswavle-beli da ganmanaTlebeli yovelTa winaswar-metyvelTa: vinaidgan uimaTod Sen SegiZlia maswavlo me yovelive srulebiT; da uSenod-ki igini verafers ver margeben me.

2. maT SeuZliaT gardmocema sity-vebisa; magram-ki ar SeuZliaT moniWeba gulisxmierebisa. igini mSvenierad lapara-koben; magram ukeTu Sen sdumno, igini ver aRsZvren gulsa. igini gvaZleven werilTa, xolo Sen gvicxadeb maTs azrsa. igini gard-mogvcemen saidumloebaTa; xolo Sen gagvage-

171

Sinagans nugeSiniscemazed

bineb maTs mniSvnelobaTa. igini gvicxade-ben Sens brZanebaTa; xolo Senis SemweobiT Cven vasrulebT maT. igini gviCveneben gzasa, xolo Sen gvamxneveb, raTa vidodeT maszed. igini moqmedoben garegan, xolo Sen wvrTni da gananaTleb gulTa. igini rwyaven, xolo Sen aRorZineb. igini gvaswavlian sityvebs, xolo Sen gvaZlev gulisxmierebasa.

3. maS mose-ki nu ilaparakebs CemTan, ar-amed TviT Sen, ufalo RmerTo Cemo, sauku-no WeSmaritebav, miTxari yovelive, raTa ar movhkvde, ise rom ar gamoviRo raime nayofi, odes mxolod garegan viqmne ganswavluli da ara Sinagan aRgznebuli. nurca meqm-nebian me sasjelad is sityvebi, romelnic vismine da ki ar aRvasrule; vscani da ar Seviyvare; virwmune da ki-ar davimarxe. ma-Sasadame sTqvi, ufalo, da gismens mona Seni, - rameTu sityvani saukuno cxovrebisa gaqvs Sen (1 mef. 3, 9; ioan. 6, 68). meuben me, raTa

172

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

amiT nugeSinisce sulsa Cemsa, gaswmido mTe-li cxovreba Cemi, da vadido da vugalobde miT wmidasa saxelsa Sensa ukunisamde.

T a v i I I Imaszed, Tu viTaris krZalviT unda moismendes kaci RvTis sityvebs da mravalni-ki yuradRebas ar aqceven mas.

1. q r i s t e : ismine, Zeo Cemo, sityvani Cemni, sityvani yovlad tkbilni, romelnic uaRres arian ama qveyniur filosofosTa da brZenTa yvela swavlazed. `sityvani Cemni sul arian da cxovreba~ (ioan. 6, 63) da ka-cobriul gonebiT gamouZiebel arian. maTSi aravin ar unda eZiebdes amao kmayofilebasa, aramed unda ismendes mdumarebiT da miiReb-des maT srulis simdabliTa da siyvaruliT.

2. m o r w m u n e s u l i : da vsTqvi: `ne-tar ars kaci, romelic ganswavlo Sen, ufa-

173

Sinagans nugeSiniscemazed

lo, da amcno sjuli Seni da miT mianiWo mas mSvidoba dReTa borotTa~ (fsalm. 93, 10. 11) da ar iqmnas igi unugeSod datoe-buli am qveynad.

3. q r i s t e : me, ityvis ufali, dasa-bamidan vaswavebdi winaswar-metyvelTa, da aqamomdec vaswaveb yovelTa kacTa, xolo mravalni dayruebulan: ar esmisT Cemi si-tyvebi da gakerpebulan guliTa. mravalni ufro siamovnebiT usmenen qveyanasa, vidre RmerTsa; ufro advilad mihyvebian sxeulis wadilsa, vidre RvTis survilsa. warmavalTa da mcire raimeTa aRuTqvams maT qveyana da iginic didis gulmodginebiT msaxureben mas; me aRvuTqvam umaRless da saukunesa da amas-ki ver mixvedria adamianis guli. vin memsaxureba me, vin memorCileba yvelaferSi im gvaris erTgulebiT, rogoradac msaxu-reben sofelsa da emorCilebian mTavarTa soflisaTa? grcxvenodes sidono, sTqva zR-

174

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

vaman. (es. 23, 4) xolo, ukeTu gsurs Sei-tyo mizezi misi, ai es aris: kacni, mciredis sargeblobis gulisaTvis, Sors gzas gaiv-lian da saukuno cxovrebis SeZenisaTvis-ki mravalTa fexis gadadgmac ezarebaT. sul mcire sargeblobis misaRebad aqeT-iqiT da-wanwaleben; xandisxan erTis groSis gulisa-Tvis samarcxvino davidarabas astexen; ubra-lo nivTis da mcire sargeblobisaTvis dRe da Ram mosvenebas ar aZleven TavianT Tavs.

4. magram, vai sircxvilo! ucvalebelis ke-Tilisa, daufasebelis saCuqrisa, umaRlesis patiosnebisa da dausrulebelis didebisa-Tvis-ki TiTis ganZrevac ar undaT. grcxven-odes, maS monao zarmaco da maradis bedis mondurao, rameTu xedav, rom igini Tavi-anT Tavis warwymedas ufro mieswrafebian, vidre Sen Sens cxonebasa. igini amaoebazed ufro xaroben, vidre Sen WeSmaritebazed. maT xSirad atyuebs sakuTari imedi, xolo

175

Sinagans nugeSiniscemazed

aRTqma Cemi aravis ar moatyuebs da msasoe-belni Cemzeda aras dros unugeSo ar darCe-bian. me mivcem, rac aRmiTqvams da aRvas-ruleb, rac miTqvams, ukeTu sikvdiladmde erTgulad veyvarebi vismes (ioan. 15, 9. 10). me var damjildoebeli yvelanair keTilisa da ficxeli gamomcdeli keTil-msaxurTa CemTa.

5. Cainerge Sens gulSi Cemi sityvebi (2 kor. 3, 3) da guls-modginebiT ifiqre xol-me maszeda: vinaidgan didad gamogadgebian Sen igini gansacdelis Jamsa. rasac kiTxvis dros ver mixvdebi, mas gagagebineb, rodesac moval SenTan. or-nairad mivxedav rCeul-Ta CemTa: gancdiTa da nugeSiniscemiT. ors gakveTils vaZlev maT yovel dRe; erTiTa vamxel SecdomilebaTa maTTa da meoriT vaswaveb saTnoebaSi warmatebas. `romelman Seuracx-myos me, da ar Seiwynaros sityvani Cemni, hyavs mas msajuli Tvisi, romelman sa-jos igi ukanasknelsa dResa~ (ioan. 12, 48).

176

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

l o c v a ,romliTac unda viTxovdeT RvTisagan gul-mxurvalebis madlis moniWebasa.

6. m o r w m u n e s u l i : ufalo, RmerTo Cemo! Sen xar yoveli sikeTe Cemi. xolo vin var me, rom vbedav SenTan saubarsa? me var erTi uglaxakesi monaTa SenTagani da sul ukanaskneli matli, amazed ufro Rataki da sazizRari, vidre rogoric mgonia me Cemi Tavi. aramed moixsene, ufalo, rameTu ara rai var, araferi ar SemiZlia da arc ara maqvs rame. mxolod Sen xar keTili, marTali da wmida; Sen yovelive SegiZlian, Sen xar momniWebeli yovlisa da aRmavsebeli yov-elTa, mxolod codvilsa dastoveb uarar-aod. `moixsene mowyalebani Senni, ufalo!~ (fsalm. 24, 6) da aRavse guli Cemi madliTa SeniTa, romelsa ara gnebavs, raTa saqmeTa SenTa ganvlon uqmad.

177

Sinagans nugeSiniscemazed

7. rogor unda daviTmino es sabralo cx-ovreba, ukeTu ar gamaZliereb mowyalebiTa da madliTa SeniTa! nu momarideb pirsa, Sens mosvlas nu damigvianeb, da nurc Sensa nuge-Siniscemasa momakleb; vai, Tu uamaTod suli Cemi Seiqmnas viTarca miwa, urwyavi Sens winaSe (fsalm. 142, 6). `maswave me, ufalo, raTa vhyo neba Seni~ (fsalm. 142, 10); maswave, raTa Rirseulad da simdabliT viqceode Sens winaSe, rameTu Sen xar sibrZne Cemi da WeSmaritad micnob me uwinares qveynis Seqm-nisa da TviT Cemis dabadebisa mican me.

T a v i I Vmaszed, Tu viTaris simdabliTa da WeSmaritebiT unda vidodeT RvTis wi-

naSe.1. q r i s t e : Zeo Cemo, simarTliT iare

Cems winaSe da ubiwo guliT meZiebde me mar-adis. romelic simarTliT ivlis Cems winaSe,

178

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

daculi iqmneba igi yvela nair borotebaTa Tavs-dasxmisagan da WeSmariteba ixsnis mas uSjuloTa safrxisa da cilis wamebaTagan. ukeTu WeSmaritebama gaganTavisufla Sen, WeSmaritad Tavisufali iqmnebi da ara vi-Tar yuradRebas aRar miaqcev kacTa usarge-blo laparaksa.

2. m o r w m u n e s u l i : ufalo, WeSmar-itebaa rasac ambob, gevedrebi, meyos me sit-yvisaebr Senisa. Senma WeSmaritebam maswavos me, man damicvas da damifaros me sanetaro aRsasruladmde. man mixsnas me yovelTa borot gulisTqmaTa da uweso survilTagan, raTa vidode Sens winaSe sruliad Tavisu-falis guliTa.

3. q r i s t e : me gaswaveb Sen, ity-vis WeSmariteba, raic WeSmariti da saT-no sayofelia Cems winaSe. Sens codvebzed fiqrobde didis zizRiTa, da mwuxarebiT,

179

Sinagans nugeSiniscemazed

da Tu raime keTilic Cagidenia, misgamo did ramed nu Caracxav Sens Tavs. icode, Sen xar codvili, da sxva araferi; mona mravalTa vnebaTagan datyvevebuli. TviT bunebiT mid-rekili xar ara raiobisaken, xSirad ecemi, advilad iZlevi, mswrafad SekrTebi da mou-Zlurdebi xolme. imisTana araferia SenSi, romliTac-ki SegeZlos Tavis qeba, magram iseTi-ki bevri rama gaqvs, romlisaTvis unda Searcxvino Seni Tavi: vinaidgan daSorebiT ufro uZluri xar, vidre Sena ggonia.

4. maSasadame, nurafrad nu Caracxav TviT saukeTeso Sens saqmeebsac-ki. nu CasTv-li nurafers didad, nurca Zvirfasad da sakvirvelad, nurca pativiscemis Rirsad, nurca umaRlesad, nurca Rirsad qebisa da sanatrelad, garda mxolod imisa, raic saukunoa. yvelazed ufro mometebulad saukuno WeSmariteba iyves SenTvis sasiamovno

180

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

da yvelazed ufro sazizRrad migaCndes Sen sul ukanaskneli uRirseba Seni. nurafers nu SeuSindebi imodnad, nurafers gahkicxav imgvarad, da nurca gaeqcevi nurafers im-nairad, rogoraTac Sens sakuTars codvaTa da biwierebaTa. eseni ufro samwuxaroni unda iyvnen SenTvis, vidre yovelive danak-lisi ama qveyniuri. zogni gul-wrfelad ar iqcevian Cems winaSe, aramed amayuris cnobis moyvareobiT undaT Seityon saidumloe-bani Cemni da STaxvdnen umaRless gangebas RvTisas, maSin, rodesac dauviwyniaT Tavi-anT Tavic da Tvisi sulis cxonebac. igini xSirad vardebian dids sacdurebasa da codvebSi TavianT ampartavnebisa da amayuri cnobis-moyvareobis gamo, amisaTvis `gare mivaqcev pirsa Cemsa maTgan.~

5. geSinodes RvTis samarTlisa, TrTode yovlis-SemZlebelis risxvisagan. xolo eride

181

Sinagans nugeSiniscemazed

uzenaesis saqmeTa gamoZiebas; aramed gamoi-Zie usjuloebani Senni da scan, Tu viTar Semcode xar, da viTar gul-grili keTil moRvaweobisaTvis! zogni wignebzed amyare-ben sasoebas, zogni xatebzed, zogierTni garegan niSnebzed da saxezed. zogni maRvi-areben mxolod piriTa da ara guliTa.

arian imisTana adamianebic, romelnic ga-naTlebulan gonebiTa da gawmendilan gu-liTa: igini yovlis mecadineobiT eZieben saukunosa, msofliurs raimezed smenac-ki emZimebaT da bunebis usaWiroes moTxovnile-baTac-ki mwuxarebiT msaxureben: ai eseni ar-ian igini, romelTac esmiT, rasac eubneva maT suli WeSmaritebisa. esmiT, rom igi as-wavebs maT msofliur raimeTa Seuracxebas, da zeciurTa Seyvarebas; soflis uaryofasa da dRe da Ram zecis natvras.

182

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i Vmaszed, Tu viTar sakvirvel-momqmedia

RvTiuri siyvaruli.1. m o r w m u n e s u l i : gakurTxeb Sen,

mamao zeciero, mamao uflisa Cemisa ieso qristesao, rameTu Rirs myav me glaxaki mox-senebisa. hoi mamao mowyalebisao, da Rmer-To yovlis nugeSiniscemisao (2 kor. 1, 3), gmadlob Sen nugeSinis cemisaTvis, romel-sac zogjer momivlen xolme, Tumca Rirsi ara var am nugeSiniscemaTa. gakurTxeb Sen maradis da gadideb mxolod Sobili Zisa Senisa da nugeSinismcemeli suli wmidisa-Tana ukuniTi ukunisamde. hoi ufalo Rmer-To Cemo! moyvarulo Cemo wmidao! rodesac ewvevi Cems guls, mTeli Cemi Sinagani arseba aRivseba sixaruliTa. Sen xar dideba Cemi da mxiaruleba gulisa Cemisa; Sen xar sasoeba da Tav-Sesafari Cemi gaWirvebis dRes.

183

Sinagans nugeSiniscemazed

2. magram radgan jered kidev uZluri var Sens siyvarulSi da usrulo saTnoe-baSi, amisTvis saWiroa CemTvis nugeSiniscema Seni da miT ganmtkiceba Cemi. maS momxede me xSirad da maswave wminda sjuli Seni. mix-sen me borot vnebaTa CemTagan, da gahkurne guli Cemi yovelnair uweso wadierebaTagan, raTa gaikurnos suli da gaiwmidos guli Cemi, rom miT SeviZlo Seyvareba Seni, ganv-Zlierde moTminebaSi da movipovo simtkice.

3. didi saqmea siyvaruli da amasTanave didi sikeTec. mxolod mas SeuZlian Sem-subuqeba yovelive mZime tvirTisa, da yo-velsave uTanasworobas erTnairad Seiwyn-arebs. rameTu igi zidavs Tavis tvirTsa da ki ara hgrZnobs miss simZimesa da yovelsave simwares gardaaqcevs sasiamovno sitkboe-bad. gul-wrfeli siyvaruli iesosadmi didi saqmeebisaken gviwvevs Cven da aRgviZravs sis-ruleSi warmatebis survils. siyvaruli ma-

184

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

radis ze aRemarTeba, da ubralo mdabali raime mas ver daipyrobs. siyvaruli eZiebs Tavisuflebas, da ar hnebavs, rom mas Seexon raime am qveyniuri wadierebani, raTa mis Si-nagans mxedvelobas win araferi ar aefaros, raTa ar iqmnas Sepyrobili Jamier sikeTisa-gan, rom am qveyniurma raime usiamovnebam ar daauZluros igi. araferi ara aris ra siyvarulzed utkbilesi, maszed uZlieresi, maszed umaRlesi, maszed ufarToes\i, maszed unetaresi, maszed usrulesi da ukeTilesi arc zecas da arc qveyanazed; rameTu siy-varuli RvTisagan ars Sobili, da mxolod RmerTSi SeuZlian mas gansveneba, rameTu igi ars uaRresi ufros yovelTa dabadebulTa.

4. romelsac uyvars, igi frinavs, mieswra-fis da uxaria; Tavisufalia igi da dapy-roba misi arafers ar SeuZlia. igi dasT-mobs yovelsa yovlisaTvis, da aqvs yovelive yovelsa Sina, rameTu ganisvenebs igi masSi,

185

Sinagans nugeSiniscemazed

romelic aris uaRres yovelTa, romlisagan momdinareobs da gamovals yoveli keTili. igi aqcevs yuradRebas saCuqris momniWebels, romelic yovels sikeTezed ufro udidesia, da ara saCuqrebs. xSirad siyvarulma ar icis zoma, aramed zomazed ufro metad aRegzneba. siyvaruli ara grZnobs tvirTis simZimes, Sromas ar erideba, rac SeuZlian imazed ufro metis gakeTeba surs; mas Seu-Zlebelad ara miaCnia-ra, aramed yovelive SesaZlod da Sendobilad hgonia. maSasad-ame, siyvaruls yovelive SeuZlian, da bevrs imisTana rames akeTebs, romlis aRsruleba yovlad SeuZlebelia usiyvarulod.

5. siyvaruli mRviZarea da ZilSiac-ki fxizlobs. daRalva mas ver auZlurebs; Se-viwroeba ar awuxebs; saSiSrobas ar SeuS-indeba, aramed, rogoraTac cxoveli cecxli da aRgznebuli ali, zemored miiswrafis da yovelsave ganvlis daubrkolebliv.

186

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

romelsac uyvars, man icis mniSvneloba siyvarulisa. godeba aRgznebili sulisa es-mis RmerTsa, romelsac SeRaRadebs esred: RmerTo, RmerTo Cemo! siyvarulo Cemo! Sen sruliad Cemi xar da mec sruliad Seni.

6. gamamtkice me siyvarulSi, raTa igrZnos gulman Cemman sitkboeba siyvarulisa, dadnes igi siyvaruliT da scuravdes masSi. raTa dapyrobil viqmne siyvaruliTa da warta-cebuli mxurvalebisa da gancvifrebisagan, ze avmaRlde ufros Tavisa Cemisa. raTa gi-galobde galobasa siyvarulisasa; mogdevde Sen sayvarelsa Cemsa zecad, da daSvres suli Cemi Sendami siyvarulis qebiTa da RaRadebiTa. raTa Segiyvaro Sen Cems Tavzed umetesad, da TviT Tavica Cemi da iginica, romelTac Sen WeSmaritad uyvarxarT, Seviy-varo Sens gamo, rogoradac ityvis Sen mier gardmocemuli mcneba siyvarulisa.

7. siyvaruli ars mswrafli, wrfeli,

187

Sinagans nugeSiniscemazed

saxieri, gamamxiarulebeli da sasiamovno; Zlieri, damTmeni, sarwmuno, brZeni, sul-grZeli da mxne, da arasodes ar maZiebeli Tvisi Tavisa. rameTu, romelic eZiebs Tavsa Tvissa, igi moklebulia siyvarulsa. siyvar-uli ars frTxili, mSvidi da marTali, ar aris igi ganazebuli, arca ugunuri da arca amaoebis maZiebeli: igi ars fxizeli, ubiwo, Seuryeveli, wynari da dacul grZnobebiani. siyvaruli ars pativismcemeli da morCili umfrosTa, xolo Tavisi Tavisa damamdable-beli da Seuracx-myofeli. igi ars mosavi da madlieri RvTisa, maszea mindobili da maszedve aqvs damyarebuli sasoeba Tvisi, maSinac-ki, rodesac ara grZnobs ara viTar sitkboebas RvTisagan, vinaidgan siyvarulic-ki ar aris Tavisufali mwuxarebisagan.

8. romelic ganmzadebuli ar aris yov-lisave dasaTmenad da yvelaferSi Tavis say-varlis nebas ar misdevs, igi ar aris mosiy-

188

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

varule. visac uyvars, man yovelive simware da SeWirveba unda siamovnebiT miiRos say-varelis gulisaTvis da ara viTar winaaRm-deg SemTxvevaSi ar unda uRalatos mas.

T a v i V Iim niSnebzed, romliTac icnobeba

WeSmariti mosiyvarule.1. q r i s t e : Zeo Cemo! jer kidev ara xar

Sen Seuryeveli da keTil-gonieri mosiyvar-ule.

2. m o r w m u n e s u l i : ratom, ufa-lo?

3. q r i s t e : imitom, rom sul ubralo winaaRmdegobis gamo anebeb Tavs Sens dawyo-bilebaTa da metis meti sixarbiT eZieb nug-eSinis cemasa. mtkice mosiyvarule Seuryeve-lad dgas yovelnairs sacdurebaTa Soris, da ara swams mzakvruli STagonebani mtri-

189

Sinagans nugeSiniscemazed

sa; da rogoraTac bednierebaSi, ise ube-durebaSi erTnairad uyvarvar mas.

4. keTil-gonieri mosiyvarule imdenad sayvarlis moniWebuls saCuqars ar afasebs, ramdenadac momniWebelis siyvarulsa. igi ufro metad afasebs siyvarulsa, vidre am siyvarulis nayofsa; da sayvareli Tvisi mi-aCnia yovels misgan moniWebul saunjeTa uZvirfasesad. did sulovani mosiyvarule ar kmayofildeba saCuqriTa, aramed yovels mis kmayofilebas me Sevadgen. amisTvis, jer saqme sruliad ar aris gafuWebuli, Tu rom xandixan Cems, anu Cemis wmidanebis Sesaxeb ara gaqvs iseTi mxurvale grZnoba, rogoric gsurs. is keTili da tkbili survili, romel-sac xandisxan Sena grZnob, aris Sedegi Cemis madlis gavlenisa da winaswar gemos gaReba zeciur didebis sitkboebisa; am grZnobas agre rigad ar unda daemyaro, vinaidgan igi rogorc mova, ise wava. xolo brZola

190

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

bunebis borot mRelvarebaTa winaaRmdeg da Seuracxeba eSmakis manqanebaTa aris niSani keTil-msaxurebisa da didis Rirseulebisa.

5. maSasadame, nu SegaSfoTeben Sen nura viTari ucxo ocnebani, romlis sagansac-ki unda Seexebodnen. mtkiced daadeq Sens ganzraxulebas da wrfel azrebs, romelnic gaqvs RvTisa mimarT. macTurebad nu Caracx, Tu rom Sen xandisxan uceb igrZno sulieri aRtaceba, da Semdeg amisa swrafadve STa-varde Cveulebrivs saZagels mdgomareobaSi; vinaidgan es saZageli mdgomareoba ufro Sens uneburad aris warmomdgari, vidre Senis nebiTa, da Tu es mdgomareoba usiam-ovnoa SenTvis, da ewinaaRmdegebi mas, amiTi ki ar avneb Sens Tavsa, aramed SeiZen dids Rirsebas.

6. icode, rom uZvelesi mteri kacisa xmarobs yovels RonisZiebas, raTa amofxvras SenSi yovelive keTili survili da daga-

191

Sinagans nugeSiniscemazed

tovebinos Sen yovelive saRvTismsaxuro wvrTnani, ese igi: msaxureba wmindaTa, yov-lad sasargeblo warmodgena vnebaTa CemTa, da codvaTa SenTa, siwmindiT dacva gulisa da mtkice gardawyvetileba Sesaxeb saTnoe-baSi warmatebisa. is scdilobs aRZras SenSi mravali boroti zraxvani da miT dagaRonos da SegaZrwunos Sen, raTa xeli agaRebinos gulmxurvale locvisa da saRmrTo weri-lis kiTxvisagan. mas sZuls keTili aRsareba Seni; da ukeTu misTvis SesaZlo iyves, xels agaRebinebda wminda ziarebis miRebisagan. nu erwmunebi mas, da nurca geSinian misi, Tumca xSirad macTunebels safrxes gigebs igi Sen. masve ukan daubrune is boroti da uwminduri ganzraxvani, romelTac gagonebs igi da uTx-ar mas esred: warved Cemgan, sulo ara wmind-ao; grcxvenodes, ubadruko; rogorc sCans yovlad uwminduri unda iyve, rom amgvars biwierebaTa magoneb. ganmeSore, sazizRaro

192

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

macTuro, ar geqmneba Sen CemTan ara viTari saziaro: aramed ieso iqmneba CemTan, viTarca Zlieri molaSkre, da Sen iqmnebi Sercxve-nili. CemTvis ufro umjobesia movhkvde da daviTmino yovelnairi tanjva, vidre dag-eTanxmo Sen. daCumdi, gaikminde xma; (mark. 4, 39) amieridgan aRaras gagigoneb, ranairi tanjvac-ki ginda SemamTxvio. ufalia gam-naTlebeli, da macxovari Cemi, visi unda meS-inodes? ufalia mfarveli cxovrebisa Cemisa: visgan unda SevsZrwunde? (fsalm. 26, 1. 3). ukeTu aRsdges Cemzeda laSkari, ar SeeSin-deba Cems guls, rameTu ufali aris mwe Cemi da msxneli Cemi (fsalm. 18, 14).

7. ibrZole, viTarca mxne molaSkreman, da ukeTu uZluroebis gamo, odesme daece, winandelzed ufro mtkiced xelmeored Se-moikrife Zala, da iqonie imedi, rom Cemgan miiReb ufro umetes madlsa; eride momete-bulad amao kmayofilebas da ampartavnebasa.

193

Sinagans nugeSiniscemazed

amaT mravalni SehyavsT SecdomilebaSi, da samudamod abrmaveben. iyves Senda gamafrTx-ilebel da momniWebel samaradiso Tavmda-blobisa ese viTari daRupva ampartavanTa kacTa, romelTac TavianT Tavi didi rameebi egonaT.

T a v i V I Imaszed, Tu viTaris TavmdablobiT unda hfarvides kaci RvTisagan miniWe-

buls madlsa.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, WeSmaritad dids SegZens, ukeTu TavdablobiT dahfarav gul-mxurvalebis madlsa, ar gaampartavndebi miT, bevrs ar ilaparakeb maszed da didramed ar Caracxav mas; aramed umetesad Seuracxhyof da uRirsad icnob Tavsa Sensa am madlisa-Tvis. metad ar unda daendos kaci sulis amgvars mdgomareobas, vinaidgan SeiZleba

194

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

male winaaRmdegad Seicvalos igi. rodesac madli RvTisa gardmovals Senzeda, gan-izraxvide Tu raoden sabralo da sacodavi xdebi, odes is Sen Tavs ganebebs. warmateba suliers cxovrebaSi mxolod imaSi-ki ar mdgomareobs, rom stkbebode nugeSinis-cemis madliTa, aramed masSi, rom simSvidiT, TavganwirulobiT da sul-grZelobiT daiTmino mokleba misi da ar moeqce gul-grilad arca locvasa da arc samudamod xeli aiRo im sasuliero varjiSobisagan, romelsac Sen yovel dRe asrulebdi; ar-amed SeZlebis dagvarad ecade siamovnebiT Seasrulo yovelive, rac SesaZloa da Sens movaleobas Seadgens, da ar moiqce uzrun-velad imisgamo, rom igrZno gul-griloba da SeSfoTeba sulisa.

2. mravalni mswrafl mouTmenlobas da sasowarkveTilobas miecemian xolme, rode-

195

Sinagans nugeSiniscemazed

sac saqme ise ar waremarTebaT, rogorc maT hnebavsT; vinaidgan mudam kacis nebazed rodia misi gza da kvali (ier. 10, 23); ar-amed RmerTi ars momniWebeli wyalobis da nugeSiniscemisa, rodis, raodeni, visTvis da ranairadac mas hnebavs. mraval ugunurTa imave gul-mxurvalebis madliT daRupes Ta-vianTi Tavi, radgan ganizraxes imazed metis qmna, risac SemZlebel iyvnen; daiviwyes sis-uste Tvisi da gahyvnen ufro TavianT gu-lis wadilsa, vidre gonivruls mosazre-basa. radgan maT TavianTs Tavzed Seadgines ufro didi azri, vidre hnebavda RmerTsa, amitom mswrafl dahkarges madli. igini, romelTac undodaT dabinaveba zecaSi, Seiqmnen glaxakni da yovliTurT damdable-bulni, raTa amgvarad daglaxakebulTa da damdablebulTa iswavlon, rom sakuTaris frTebiT ar SeuZliaT maT frena; aramed Cems frTebzed unda hqondesT damyarebuli

196

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

imedi. romelnic axlad dasdgomian RvTis gzasa da amitom gamoucdelni arain, isini, ukeTu ar Seismenen rCevas brZenTasa, advi-lad dahkargven gzasa da daiRupebian.

3. rameTu, romelnic TavianT sakuTars gulis-zraxvaTa ufro Seudgebian, vidre rCevasa gamocdilTa kacTasa, ubeduri Se-degi eqmnebaT maT, ukeTu ar ganSordebian TavianT sakuTars msjelobasa. iSviaTia, rom imaT, romelTac TavianT Tavi mecnieri hgo-niaT, simdabliT Seiwynaron darigeba sxveb-isagan. umjobesia, rom mcire codna hqondes kacsa, iyves Tavmdabali da wrfel gulis-xmieri, vidre - saunje sibrZnisa da amiTi ampartavnobdes. isa sjobs SenTvis, rom mciredi gqondes, vidre mravali, radgan SeiZleba amiT gaampartavnde. ugunurad iqceva, romelic Tavis Tavs yovliTurT mxiarulebas miscems, iviwyebs Tavis war-

197

Sinagans nugeSiniscemazed

suls sisawylesa da umanko SiSsa RvTisasa, romelic gvafrTxilebs raTa ar davhkargoT ukve moniWebuli madli. arc is aris keTil-gonieri, romelic gansacdelisa da ube-durebis Jams sasoebas warikveTs da miecema imgvars azrebsa da grZnobaTa, romelnic ar SeSvenian Cemzed msasoebelsa.

4. romelsac mSvidobianobis dros metis metad Seuyvarebia uSiSrad cxovreba, igi brZolis Jams mouZlurdeba da SeSindeba. ukeTu gcodnoda maradis simdabliT da zomierad cxovreba da keTil-gonivrulad dagecva da gemwyso Seni suli, ase advilad aRar Cavardebodi sacdursa da codvaSi. gax-sovdes marad es mSvenieri darigeba: rodesac savse xar gul-mxurvalebiTa, maSin warmoidg-ine, ra mogiva, ukeTu es madli wagerTvas Sen. da Tu swored ase mogivides, maSin nu Seg-eSindeba: SeiZleba xel meored dagibrundes

198

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

is madli, romelic me droebiT agxade Sens gasabrTxilebelad da Cems sadideblad.

5. xSirad ufro sasargeblo iqmneba SenTvis amgvari gamocda, vidre maradis, Senis nebisaebr, bednierad cxovreba. Rirse-ba adamianisa imaSi-ki ar mdgomareobs, rom mravali Cvenebani da nugeSiniscemani mieR-os, anu daxelovnebuli iyves saRmrTo weri-lis codnaSi, anu umaRless xarisxamde iyves asuli, - aramed masSi, rom hqondes WeSmar-iti Tavmdabloba da savse iyves RvTaebrivi siyvaruliTa; maradis eZiebdes ubiwo da uangaro azriT didebasa RvTisasa, arafers mniSvnelobas ar awerdes Tavis Tavs, gul-wrfelad Seuracxhyofdes mas, da sxvaTagan moZuleba da damcireba ufro metad miaC-ndes, vidre pativiscemiT moqceva maTgan.

199

Sinagans nugeSiniscemazed

T a v i V I I Imaszed, Tu viTaris TavmdablobiT

unda viqceodeT RvTis winaSe.

1. m o r w m u n e s u l i : aw viwyo sit-yvad uflisa mimarT, rameTu me var miwa da nacari (dab. 18, 27). ukeTu did ramed Sevracxo me Cemi Tavi: aha Sen sdgaxar Cems winaSe da usjuloebaTa CemTac Cems winaaRm-degad hmowmon, da aba riRaTi gavimarTleb Tavs? magram, ukeTu Cems Tavs davamcrob, Cavracxav arafrad, dids azrs ar viqonieb Cems Tavzed, da warmovidgen, rom miwa var da sxva araferi; maSin Semeweva me madli Seni, naTeli Seni dauaxlovdeba Cems guls; da yoveli Tavmoyvareobaca Cemi, rac unda mciredi iyves, saukunod dainTqmeba Cemis ara-raobis ufskrulSi. iq damanaxveb me rac var, rac viyavi da rac gavxdi; vinaidgan araferi ar vyofilvar Turme, da me-ki ar vicodi

200

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

es. ukeTu Cems amarad damtoveb me, maSin yo-veliTurT ara rai da uZluri viqmnebi; ma-gram ukeTu momxedav, mswrafl gavZlierdebi da aRvivsebi axalis madliTa. didi sakvirve-lebaa WeSmaritad, rom ase uecrad aRmadgen da am gvarad Semiwynareb saxierebiTa SeniTa, rodesac simZimis gamo Cemis tvirTisa mara-dis miwisaken mivizidebi.

2. amas siyvaruli Seni moqmedobs, romel-ic miuxedavad mafrTxilebs me, mravalsa daWirebaSi mSvelis, sacdurebaTagan mifar-avs, da WeSmaritad uricxv ubedurebaTa-gan mixsnis me. uzomod Seviyvare Cemi Tavi miT davRupe igi; xolo rodesac geZieb, da ubiwo siyvaruliT Segiyvareb Sen mxolosa, maSin gpoulob Senc da Cems Tavsac, da am siyvarulma cxadad damanaxva sruli ara raioba Cemi. hoi gamouTqmelo sitkboebao! Cemzed moiRe isodeni wyaloba, romlis Rirsi me sruliad ar viyavi, ver gavbedavdi

201

Sinagans nugeSiniscemazed

mis Txovnas da verc imeds viqoniebdi miss miRebazed.

3. kurTxeul iyavn, RmerTo Cemo, radgan Tumca uRirsi var me yvela sikeTisa, magram didebuleba da dausrulebeli mowyaleoba Seni mainc maradis keTils aniWebs umadurT-ac da imaTac, romelnic ufro ganSore-bulni arian Sengan. migvaqcie Sensken, raTa viyvneT sikeTis damxsomebelni, mSvidni da keTil moSiSni: rameTu Sen xar momniWebeli cxovrebisa, simxne da Zliereba Cveni.

T a v i I Xmaszed, Tu viTar yovelsave unda mivawerdeT RmerTsa, romelic aris

Cveni saboloo.1. q r i s t e : Zeo Cemo, Tu ginda, rom

WeSmaritad netari iyve, Sens uaRress da uka-nasknel sabolood me unda migaCnde. amgvari

202

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

azri gaswmends Sens wadierebas, romelic xSirad midrekilia uwesod Sensken da da-badebulTaken. radgan ukeTu, eZeb romelsame SemTxvevaSi, Sens Tavs, mswrafl daglaxakdebi da gaxmebi. amisaTvis, upirvelesad, yovelive me unda momawero, rogoradac umTavress mizezsa, romlisaganac migiRia yvelaferi. yovelive scan gardmosulad uaRresis ke-Tilisagan; amisaTvis yovelive me unda momawero, radgan me var dasabami maTi.

2. Cemgan, rogoradac cxovelis wyarosa-gan, iReben wyalsa cxovrebisasa pataranica da didnic, glaxaknica da mdidarnic; da romelnic memsaxurebian me Tavisuflad da TavianTis nebiT, madlis wil madlsa mi-iReben Cemgan (ioan. 1, 16). magram, romelic uCemod eZiebs didebis mopoebas, anu rome-lime sapirado keTilisagan moelis Tavis kmayofilebas, igi verasodes ver miaxwevs WeSmarits sixarulsa, da verc SeiZens gu-

203

Sinagans nugeSiniscemazed

lis Tavisuflebasa; aramed maradis iqmneba igi bevrnairad Sewuxebuli da naRvliani. maS, nuraviTar sikeTes nu miawer nurc Sens Tavs da nurca sxva vinme kacsa, aramed yove-live miawere RmerTsa, radgan uimisod kacs araferi ara aqvs ra. yovelive me mimicia da msurs, rom yovelive ukanve damibrundes, da madlobis gardaxdasac ficxelad moviTxov.

3. es aris WeSmariteba, romlisagan ga-nidevneba yovelive amao dideba. da rodesac Semova gulSi zeciuri madli da WeSmariti siyvaruli, aRar iqmneba imaSi araviTari Suri da Seviwroeba, da verc iuflebs maszed sak-uTari siyvaruli; radgan siyvaruli RvTisa sZlevs yvelafers da sulis Zalas gaacxov-lebs. Tu Sen keTil-gonieri xar, mxolod me unda viyve Seni sixaruli da imedic; `ram-eTu aravin ars saxier, garna mxolod Rmer-Ti~ (mark. 10, 18), romelsac yvelazed ufro metad Sehferis qeba da kurTxeva.

204

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i Xmaszed, Tu viTar tkbilia RvTis sam-saxuri imisTvis, vinc sofels moi-

Zulebs.

1. m o r w m u n e s u l i : axla kidev davi-wyeb laparaks, ufalo, da ar davCumdebi; Cumad vesaubrebi RmerTsa Cemsa, ufalsa da meufesa Cemsa, romelic ars maRalTa Sina: `viTar mraval-ars wyaloba sitkboebisa Senisa, ufalo, romel daumarxe moSiSTa SenTa!~ (fsalm. 30, 20); magram imaTTvis raRa iqmnebi, romelTac uyvarxarT, da romelnic yovelis guliT gemsaxurebian Sen? WeSmari-tad gamouTqmelia sitkboeba Senis cqerisa, romelsac mianiWeb Sens SemyvarebelTa. amiT ufro miCvene sitkboeba Senis siyvarulisa, rom arsad ra viyavi da gamaCine, rodesac gza dabneuli Senzed moSorebuli viyavi,

205

Sinagans nugeSiniscemazed

mamiwode, raTa memsaxura SenTvis, da mamcne, raTa Semeyvarebine Sen.

2. hoi wyarov saukuno siyvarulisao! ra unda vsTqva Senzed? rogor unda dagiviwyo Sen, rodesac Rirsi myavi kidev moxsenebisa gaxrwnili da mkvdari? imodena wyaloba miyavi me monasa Sensa, rom yoveliTurT moulodneli iyo igi CemTvis; da imisTana sikeTe da megobroba aRmomiCine, romlebi-sac me sruliad Rirsi ar viyavi. am wyalo-bis samagierod ra unda mogago Sen? yvelas xom ar SeuZlia datoveba yvelafrisa, mi-toveba soflisa da berad Sedgoma? gana didi ramea, rom me Sen gemsaxuro, rodesac yvela gaCenils sdevs es movaleobad? is ki ar aris didi rame, rom me Sen gemsaxuro; magram didi da sakvirveli ai es aris, rom CemisTana glaxaki da uRirsi Rirsi gamxade Senis samsaxurisa, da Sens sayvarels msaxu-rebTan Tana ziari myavi.

206

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

3. aha, yovelive Senia, rac me maqvs da riTac gemsaxurebi; magram WeSmaritad Sen ufro mets samsaxurs miwev, vidre me Sen. aha, caica da deda-miwac-ki kacTa samsax-urisaTvis Segiqmnia, da marad mzad arian Sens winaSe, da asruleben yovel dRe, rac-ki gibrZanebia maTTvis. es kidev cotaa; an-gelozebic-ki kacTaTvis dagidgenia msaxu-rad. magram, am yovelives iman gadaaWarba, rom TviT Senc-ki inebe, raTa kacTaTvis gemsaxura da Sehpirdi `miecemad suli Seni saxsrad mravalTa~ (mark. 10, 45).

4. amodena auarebelis wyalobisaTvis sa-magiero ra unda mogago Sen? netavi Se-maZlebina, rom mTels Cem sicocxleSi Sen gemsaxuro! netavi erTs dRes mainc Sema-Zlebina imgvarad gemsaxuro, rogorc Rirsi xar! WeSmaritad Rirsi xar yovelnairis sam-saxurisa da pativis cemisa, da saukunod qebisa. WeSmaritad Sen xar ufali Cemi, da

207

Sinagans nugeSiniscemazed

me var glaxaki mona Seni, romelic valde-buli var gemsaxurebode Sen Cemis yovelis SeZlebiT da ar unda davscxre arasodes Senis qebisagan. es minda, amas vnatrob: da sxva, rac makldes, gevedrebi, is Sen Seavso.

5. amazed didi pativi da dideba sxva aRa-raferia kacisaTvis, rom Sen gemsaxuros da SenTvis moiZulos yvelaferi. radgan isini aRivsebian Senis madliTa, romelnic Tavian-Tis nebiT ikisreben Sens yovlad wmida sam-saxurs. isini hpoveben suli wmidis yovlad tkbils nugeSiniscemasa, romelnic Seni siy-varulisaTvis uars hyofen yovels xorciul siamovnebas. isini SeiZenen dids Tavisufle-bas gulisas, romelnic Senis saxelis guli-saTvis viwro gzas Seudgebian, da yovelsave saqveyniero zrunvas Tavs daanebeben.

6. hoi madliT Semosilo da tkbilo RvTis samsaxuro, romliT sruliad Tavisu-fali da wmida xdeba kaci! oh! ra saRmr-

208

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

To mdgomareobaa monazonebrivi samsaxuri, romelic kacs xdis angelozebis Tanaswors, RvTis mosawons, eSmakTa SemaZrwunebels da yovelTa morwmuneTagan saqebels. oh! am-bor-sayofelo da maradis sanatrelo mon-ebav, romelic SesZen kacsa yovlad uaRress sikeTes da saukuno sixaruls.

T a v i X Imaszed, Tu viTar unda vikvlevdeT da vazomierebdeT Cvenis gulis wadier-

ebaTa.1. q r i s t e : Zeo Cemo, jer kidev bev-

ri rame unda iswavlo Sen, romelic jer aqamomde ar gqonia kargad Seswavlili.

m o r w m u n e s u l i : miTxari, rai ars, ufalo?

q r i s t e : isa, rom mTeli Seni survili daamyaro Cems nebazed da arc iyve moyvaruli

209

Sinagans nugeSiniscemazed

Senis Tavisa, aramed imasa natrobde mxolod, rom aRsruldes neba Cemi. xSirad Seni gulis wadierebani aRgagzneben da saswrafod gi-taceben Sen xolme, magram saWiroa am dros Caukvirde da gaigo, - Cemis didebisaTvis xar ufro agre aRZruli, Tu Senis sakuTaris sargeblobisaTvis? ukeTu me var magis mize-zi, maradis kmayofili darCebi Sen, ranaira-dac unda ganvago me igi; magram Tu Senis Tavis zrunva iqmneba imaSi damaluli, icode Segawuxebs da aRgaSfoTebs Sen igi.

2. maS gafrTxildi, maSinve ar miendo Seni gulis survilebs, sinam me ar Seme-kiTxo; radgan, SeiZleba is raime, romelic pirvelSi sasiamovnod geCvena da gulsmodg-inebiT eZie, mermed sazizRari gamodges da Seinano. amisTvis yovels wadierebas maSi-naTve ar unda Seudges kaci, Tundac rom keTilad eCvenos igi; agreTve arc unda im-ave wams gaeqces mas, rac pirvelSi winaaRm-

210

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

degad eCvena. amitom saWiroa zogjer Tavis dakaveba TviT keTils mecadineobasa da sur-vilebSiac, radgan vai Tu nametaris sul-swrafobiT daibne, anu Senis uzomo qceviT vinme daabrkolo, anu SeiZleba kidevac sxvis winaaRmdegobam Sen SegaSfoTos da suliT daece.

3. amisTvis saWiroa Zaladoba moixmaros kacma da mxned winaaRudges survilebis mimzidvelobas da yuradReba ar miaqcios mas, Tu ra swadia, anu ra ar swadia sx-euls, aramed ufro imas ecados, rom suls daumorCilos igi, Tundac rom es mas ar eamebodes. iqamdis unda ebrZolos mas, sinam ar daimorCilos im gvarad, rom aRaraferSi winaaRmdegi aRar gauxdes, mcirezed dak-mayofildes, mdabali rame sasiamovnod mi-iCnios da TviT ujero ramezedac-ki aRar sCiodes.

211

Sinagans nugeSiniscemazed

T a v i X I Imaszed, Tu viTar unda viswavloT moT-mineba da vebrZodeT borots gulis-

TqmaTa.1. m o r w m u n e s u l i : vxedav, ufalo

RmerTo Cemo, rom Zriel saWiroa CemTvis moTmineba, radgan bevrs usiamovnobas SevemTxvevi xolme am cxovrebaSi. rac unda vecado uSfoTveli cxovrebis mopoebisa-Tvis, mainc Tavidgan ver amicilebia brZo-la da mwuxareba.

2. q r i s t e : agrea, Zeo Cemo, amitom arc me mnebavs, rom eZio Sen im gvari myudro cxovreba, romelic sruliad Tavisufali iyves gamocdisa da winaaRmdegobisagan. ma-gram igic mSvidobad CasTvale, rodesac Sewuxebuls yofaSi Cavarde da mravals tanjvaSi gamoicado. ukeTu ityvi, bevri

212

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

tanjvis atana ar SemiZliao, maS rogor unda gauZlo Sen gamwmedels cecxls? ors borotSi yovelTvis umciresi unda airCio. maS, Tu ginda saukuno tanjvas gadurCe, ec-ade axlandeli ubedureba RvTis gulisaTvis moiTmino. iqmneba ggonia, iyves imisTana vin-me am wuTi-sofelSi, rom sul arafers anu cota rames iTmendes? romelnic ganebier-ebulni nazad cxovreben, imaTSiac-ki ver naxav maggvars vismes.

3. magram SeiZleba sTqva: igini dids gancxromaSi arian, TavianT nebazed scx-ovroben da amitom agre rigad did ramed aRar miaCniaT TavianTi mwuxareba.

4. vsTqvaT egrea, vsTqvaT imaT aqvsT yve-laferi, rasac-ki moisurveben, mere, Sen rogor ggonia: didxans gastans maTi am gvari yofa? ise gaqrebian am soflis mdidarni, ragoradac kvamli da saxsenebelic-ki aRar

213

Sinagans nugeSiniscemazed

darCeba maTis warsulis Svebisa. magram nu ggonia, rom es maTi gansvenebac Seuwuxe-blad, utanjvelad da uSiSrad iyves. icode, xSirad im SvebasTan mwuxarebac da tanjvac mravali aqvsT, da samarTlianadac mosdisT esa, radgan uwesod eZieben da misdeven mxi-arulebas, amisTvis utanjvelad da SeuS-foTeblad ver stkbebian miT. oh! rogor mokle, viTar macTuri, ravdenad Seusabamo da bilwni arian yoveli es kmayofilebani! magram ise damTvrali da dabrmavebulia maTgan xalxi, rom veRar mimxvdara amas da rogoradac pirutyvni, xrwnadi cxovrebis mcireodeni sitkboebisaTvis suls iwymeden. Sen-ki, Zeo Cemo, `kvalsa gulis-Tqmisa Seni-saTa nu xval, da nebaTagan SenTa daeyene~ (zir. 18, 30). `iSvebd uflisa mimarT, da man mogces Sen Txovai gulisa Senisa~ (fsalm. 36, 4).

214

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

5. xolo Tu ginda, rom namdvilis kmay-ofilebiT dastkbe da uxvad iqmne Cemgan dasaCuqrebuli nugeSiniscemiT, Seuracxhyav yovelive am qveyniuri, uar hyav yovelive am sofliuri sitkboeba, da maSin gakurTx-eb da gagamdidreb Sen nugeSiniscemiTa, da ravdenadac ufro moSordebi gaCenilTagan yovelgvars nugeSinis-cemas, imdenad ufro damatkbobels da WeSmarits nugeSinisce-maTa hpoeb CemSi. magram, pirvelSi-ki, si-nam amas eweode, didi Sewuxeba da brZola unda gamoiaro. gajiqebuli Cveuleba didad giwinaaRmdegebs, magram keTilis CveulebiT damarcxdeba igi. xorci idrtvinavs, magram sulis mxurvalebiT isic damorCildeba. Zv-elis droebis gvelic gamogcdis, da Seg-awuxebs; magram locviT gansdevni mas. garda amisa, sasargeblo SromiT umTavress Sesav-als dauxSob mas.

215

Sinagans nugeSiniscemazed

T a v i X I I ITavmdablurs morCilebazed xelqveiT-

Ta, qriste-iesos magaliTisa-mebr.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, romelic cdilobs Tavidan aicilos morCileba, mas moakldeba madlica da romelic eZiebs TavisTvis gan-sakuTrebiT rames, igi hkargavs imasac, rac yvelas aqvs miniWebuli. romelic srulis nebiT da mowadinebiT ar daemorCileba Tavis meufroses, sCans, rom imas jer kidev ar hy-olia Tavisi sxeuli sruliad damonavebuli, aramed igi xSirad drtvinavs da ewinaaRmdege-ba mas. maS daemorCile saswrafod Sens meu-froses, Tu ginda, rom daimorCilo sxeuli. radgan advilad SeiZleba daZleva garedgan modgomilis mterisa, rodesac Sinagani kaci ar iqmneba dauZlurebuli. Sen ar gyavs sxva imisTana Zrieli da sulis damRupveli mteri,

216

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

rogoric aris TviT Seni Tavi, rodesac imas da Sens Soris ar sufevs sruli Tanxmoba. aucileblad saWiroa, sruliad Seuracxhyo Seni Tavi, Tu ginda, rom sZlio xorcsa da sisxlsa. radgan jer kidev agre uwesod giy-vars Seni Tavi, amisaTvisac giZneldeba dau-morCilo igi sxvis nebas.

2. gana didi saqme iqmneba, rom Sen, mtver-ma da ara raiobam, RvTis gulisaTvis kacs daemorCilo, rodesac me, yovlis SemZle-belma da yovlad uzenaesma, romelman yove-live ara raisagan Sevqmen, Senis gulisaTvis simdabliT davemorCile kacTa? ase misTvis davimdable da yvelazed ufro davimcire me Tavi, rom Senc amis mixedviT sZlio Sens ampartavnebas. iswavle, mtvero, morCileba! iswavle, miwav da talaxo, simdable da fex-qveS gaeSale yvelasa. iswavle Senis nebis damonaveba da iyav yvelaferSi morCili.

217

Sinagans nugeSiniscemazed

3. ganurisxdi Sens Tavs, da nu moiTmen imis amayobas, ise daamdable da daamcire Seni Tavi, rom yvelas SeeZlos zed gar-davla da gaqelva misi quCis talaxsaviT. ra gaqvs saCivleli, gamousadegaro kaco? risTvis iCen winaaRmdegobas, rodesac gamx-ileben Sen, saZagelo codvilo, romelsac uangariSod Segiwyenia RmerTi da mrav-aljer Rirsi gamxdarxar jojoxeTisa? ma-gram Segiwyale Sen, radgan suli Seni pati-osania Cems winaSe; Segiwyale, raTa scna, Tu rogor Segiyvare Sen da maradis madlieri iyve Cemis mowyalebisaTvis; raTa Seudge ma-radis sruls morCilebas da WeSmarits sim-dables da moTminebiT itvirTo Seuracxyo-fa Senis Tavisa.

218

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X I Vmaszed, Tu viTar saWiroa vfiqrobdeT RvTis miuwdomels gankiTxvazed, raTa rom Cvenis keTilis moqmedebiT ar

gaavmpartavndeT.

1. m o r w m u n e s u l i : saSiSari xma Senis gankiTxvisa mesmis, ufalo, da saS-inelebisa misgan TrTian yovelni Zvalni Cemni da friad eSinia Cems suls. Tav-zari mecema, rodesac davfiqrdebi, rom: `arca cai ars wmida Sens winaSe~ (iob. 15, 15). ukeTu angelozebSiac-ki hpove simrude da ar dazoge igini, maS Cems Tavs raRa iqmneba? (iob. 4, 18). cis varskvlavebic-ki Camocvind-nen qveyanazed (gamocx. 6, 13), maS me mtverma raRa unda vifiqro Cems Tavzed? romelTa saqmeni saqeburad sCndnen, Cacvindnen uf-skrulSi, da romelnic angelozebis puriT

219

Sinagans nugeSiniscemazed

ikvebebodnen, vnaxe me isini, rom Rorebis saWmelic-ki enatrebodaT.

2. ukeTu xels aiReb Cvenzed, ufalo, maSin sruliad aRarsad ar darCeba ara viTari siwmide. usargeblo Seiqmneba yove-live sibrZne, ukeTu dastoveb mis marTvas. yoveli Zala usargeblo Seiqmneba, ukeTu Sen ar dagvifarav. arc ubiwoebaa usaS-iSro, ukeTu Sen ar iqmnebi mcveli misi. arc Cveni sifrTxile Rirs ramed, ukeTu Sen ar iqmnebi mfarveli Cveni; radgan datove-bulni Sengan vixCobiT da viRupebiT, da Senis moxedviT-ki vscocxldebiT da fexze vsdgebiT. daudgromelni varT, magram Senis wyalobiT vmtkicdebiT, gulcivni varT, ma-gram Sen mier aRvegznebiT.

3. oh! rogor ar unda vscnobde am Cems simdaresa da araraiobas! gana kidev ramed unda mimaCndes, Tu raime keTilia CemSi? maS, rodesac ase miuwdomelia samarTali

220

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Seni, ufalo, rogor Rrmad ar unda davim-dablo me Cemi Tavi, rodesac simdarisa da ara raiobis mets sxva arafers ar Sevadgen? hoi ganuzomelo uaRresobav! ax zRvao Tvalgardauwdomelo, romlis SedarebiT me srulebiT ara rai var! maS, rogorRa unda avmpartavnobde? gana SeiZleba, rom kvalad daimedebuli viyve Cems keTils moqmede-bazed? yvela amao dideba gaqreba, rodesac ganmikiTxam me.

4. SenTan SedarebiT gana SeiZleba ramed gamoCndes kaci? gana SeiZleba, Tixam Tavi iqos meWurWlis win? (es. 29, 16). rogor SesaZlebelia kidev amaod medidurobdes is kaci, romlis gulic sruliad RvTis nebazea damyarebuli? mrTels qveyanasac ver SeuZlia misi gaampartavneba, romel-sac WeSmaritebisaTvis daumorCilebia Tavi-si Tavi. verc kacTa qebani Sescvlian mis gulsa, romelsac Tavisi yoveli sasoeba

221

Sinagans nugeSiniscemazed

RmerTzed aqvs damyarebuli. radgan TviT qebis mTqmelnic-ki sruliad ara rai arian; aramed yovelni ise ganqardebian, rogorc xma maTis sityvebisa, magram `WeSmariteba uflisa hgies ukunisamde~ (fsalm. 116, 2).

T a v i X Vmaszed, Tu rogor unda moviqceT, anu ras unda vityodeT, rodesac guliT

gvwadia raime.1. q r i s t e : Zeo Cemo, yovels SemTxveva-

Si ase ityode: `ukeTu es SenTvis sasiam-ovno iqmneba, ufalo, Sesruldes amgvarad; ukeTu amiT iqmnebi Sen didebuli, ufalo, asruldes igi Seni saxeliT. ukeTu xedav, ufalo, rom es, rasac, me vnatrob, CemTvis Sesaferi da sasargebloa, mommadle, geve-drebi Senis didebisaTvis. magram ukeTu sc-nob, rom igi CemTvis savnebelia da Cemis su-

222

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

lis sacxonebelad is ver Semeweva, momaSore me amgvari survili~. radgan yvela natvra ar aris suli wmidis STagonebiT, Tumca-ki kacs marTal da keTilad eCveneba. WeSmari-tad Zneli gamosacnobia: rodesac rames natrobs kaci, amas keTili suli agonebs mas, Tu boroti suli, an iqmneba isev Tvi-Tonve iyves amis mizezi. pirvelSi bevrs ise hgonebiaT, rom keTilis sulisagan yofilan aRZrulni, magram bolos ugrZvniaT, rom motyuebulni yofilan.

2. amisaTvis rodesac kaci grZnobs raime survils, yovels dros RvTis SiSiT da mda-balis guliT unda inatros da iTxovos igi. gansakuTrebiT ufro me unda momendos, vidre Tavis nebas, da ityodes: `Sen ufro kargad ici yovelive, ufalo, rogorc sjo-bia, rogorc Sen gnebavs, ise Sesruldes yo-velive.~ `miboZe, rac Sen gnebavs, ramdenic da rodesac Sen gnebavs.~ ̀ imgvarad momepyar,

223

Sinagans nugeSiniscemazed

rogorc amjobino, ra nairadac ufro ge-siamovnebodes, da rogorc Svenodes ufro Sens uaRress didebas.~ `damadgine, sadac Sen gnebavs, da momixmare ise, rogorc Sen gesiamovneba.~ `Sens xelSi var, rac gnebavs, is miyavi.~ `ai, Seni mona var; mzad var me yvelafrisaTvis: radgan me minda vicocxlo SenTvis, da ara CemTvis; netamc-ki Rirseu-lad da srulad aRvasrulebde mas.~

l o c v aRvTis nebis SesrulebisaTvis.

3. m o r w m u n e s u l i : mommadle me madli Seni, yovlad keTili ieso, `raTa CemTan iyos mSromeli~ (sibrZ. 9, 10) da CemTan daiTminos bolomdi. inebe, rom mara-dis is vinatro da vindomo, romelic ufro Seni mosawoni da sasiamovnoa. Seni neba iy-ves Cemi nebaca, da Cemi neba maradis Sensas

224

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

misdevdes da yvelaferSi mas eTanxmebodes. maradis Tanxma viyve SenTan ndomaSiac da ar ndomaSic, ase rom mindodes, rac Sen gnebavs, da rac Sen ar gnebavs, is arc me mindodes.

4. es wyaloba miyav, rom am sofliur yvela ramisaTvis mkvdari viyo da Seviyvaro Seuracxeba da moZuleba am qveyanazed, Seni siyvarulisaTvis. inebe, rom yovels sasur-velzed umetesad SenSi menatrebodes gan-sveneba, da Cemma gulmac SenSi hpovos mSvi-doba. Sen xar WeSmariti mSvidoba gulisa, Sen xar erTad erTi gansveneba misi; Sens gareSe yvelaferi samZimoa da yvelaferSi mousvenrobaa. `mSvidobiT maszeda davwve da daviZino~ (fsalm. 4, 8), ese igi: SenSi, romeli xar uaRresi da saukuno saxiereba. amin.

225

Sinagans nugeSiniscemazed

T a v i X V Imaszed, Tu viTar WeSmarits nugeSinis-cemas mxolod RmerTSi unda veZiebdeT.

1. m o r w m u n e s u l i : yoveli Cemi ne-tareba da nugeSinis-cema zecas aris da ara am qveyanazed. Tundac rom yovelive am sof-liuri kmayofileba me mqondes da SemeZlos mopoeba yovel nairis sitkboebisa, mainc darwmunebiT mecodineba, rom yvela es didx-ans ver gastans. maS verasodes ver naxam, Sen sulo Cemo, sruls nugeSiniscemas da WeSmar-its kmayofilebas, Tu ar mxolod RmerTSi, romelic aris nugeSinis mcemeli glaxakTa da mfarveli mdabalTa. cota kidev moiTmine, sulo Cemo, da moucade RvTiurs aRTqmasa, da uxvad dagxvdeba zecas yvela sikeTe. ]ukeTu uwesod moindomeb sawuTros, dahkargav maSin zeciursa da saukunos. Jamieri marto sax-mareblad aris gamosadegi, magram sanatre-

226

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

li-ki saukuno unda iyves. Jamieri raime Sen ver dagakmayofilebs, radgan imisTvis ara xar Sen gaCenili.

2. Tunda kidevac rom gqondes yvela Jamieri sikeTe, mainc amiTi Sen bednieri da netari ver Seiqmnebi, radgan marto RmerT-Sia Seni yvela netareba da bedniereba, ami-tom rom igia Semomqmedi yvelafrisa. me im sitkboebazed ki ar vlaparakob, romelsac aqeben am qveynis ugunuri mosiyvaruleni, aramed imisTanazed, romelsac moelian qristes keTilni da morwmune monani; mis sitkboebasa aqve igrZnoben xolme RvTis moSiSni da guliT wmidanni, romelTa mo-qalaqoba caTa Sina ars (filip. 3, 20). yovelive kacobriuli nugeSiniscema amaoa da mokle; magram namdvili da WeSmariti nugeSiniscema is aris rodesac TviT WeSmar-iteba gvagrZnobinebs Sinagan. RvTis moy-varul kacsa yovelgan Tan hyavs Tavisi nug-

227

Sinagans nugeSiniscemazed

eSinismcemeli ieso, da eubneva mas: `CemTan iyavi yovelgan da yovelTvis, ufalo ieso! es iyves CemTvis nugeSiniscema, rom guliT vnatrobde unugeSod datovebas kacTagan.~ `ukeTu Seni nugeSiniscema momakldeba me, iy-ves neba Seni, xolo es samarTliani gamocda Cemi ufro dids nugeSiniscemad Semecvalos me, vinaidgan ara sruliad ganrisxne, arca ukunisamde Zviri ixseno (fsalm. 102, 9)~.

T a v i X V I Imaszed, Tu rogor yovelive zrunva

Cveni unda davamyaroT RmerTzed.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, neba momeci ise mogepyra, rogorc me minda, me vici SenTvis rogorc sjobs. Sen kacobriulad fiqrob, da kacobriulis gulisTqmebisamebr sji mraval raimezed.

228

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

2. m o r w m u n e s u l i : marTals brZaneb, ufalo, Sen ufro metad zrunav CemTvis, sinam me Cemis TavisaTvis. amisaTvis didad Semcdaria igi, romelic Tavis zrunvas Sen-zed ar daamyarebs. ufalo, oRond neba Cemi wrfelad da mtkiced iyves SenTan SeerTe-buli, da sxvafriv rogorc gnebavdes, ise momepyari. ra rigadac unda momepyra, mainc keTili iqmneba CemTvis. Tu gind sibneleSi damtove, mainc gadideb; Tu gnebavs naTelSi mamyofe, mainc gadideb. nugeSinsamcem, mainc gadideb, mtanjav, mainc gadideb.

3. q r i s t e : Zeo Cemo, ai swored magre unda moiqce, Tu ginda, rom me momdevde. ise unda iyve gamzadebuli SewuxebisaTvis, rogoradac sixarulisaTvis. ise unda giy-vardes siRaribe da sisawyle, rogoradac simdidre da siuxve.

4. m o r w m u n e s u l i : yovelsave siam-ovnebiT daviTmen, ufalo, rasac-ki momiv-

229

Sinagans nugeSiniscemazed

len. yovelsave erTnairad miviReb Sengan ke-Tili iyos Tu boroti, sitkboeba iyves Tu simware, sixaruli iyves Tu Sewuxeba; rac unda SememTxves, yvelafrisaTvis madlobas Semogwirav. mixsen me yvelanairis codvisagan da maSin SiSi aRar meqmneba sikvdilisa da arca jojoxeTisa. oRond saukunod nu mo-miZuleb, da nu amoSli Cems saxels cxovre-bis wignidan da sxva ranairi Sewuxebac unda momadges verafers ver damaklebs me igi.

T a v i X V I I Imaszed, Tu viTaris moTminebiT unda vitvirToT am qveyanazed yvelanairi

ubedureba, qristes magaliTisamebr.1. q r i s t e : Zeo Cemo, zecidgan imisTvis

gardmovedi, rom Sen mecxovnebine. Seni siy-varulisaTvis da ara Cemi saWiroebisaTvis mi-viRe me Seni uZlurebani, rom geswavla Senc

230

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

moTminebiT da uCivlelad daTmena Jamieris ubedurebisa. Cemis Sobidgan, vidre jvarzed sikvdilamde erTs wamsac ar vyofilvar Seu-wuxeblad. vicxovre ukiduress siRaribeSi; yvedrebani mravali daviTmine; SeSfoTeba da gakicxva simSvidiT Seviwynare. romelTac sikeTe vuyavi, umadurobiT gardamixades. me saswaulebs vmoqmedebdi da sxvebi mgmobdnen. me vmoZRvridi da isini mkicxavdnen.

2. m o r w m u n e s u l i : radgan Sen amgvaris moTminebiT icxovre, ufalo, da amiTi upirveles yovlisa, aRasrule Seni mamis brZaneba, simarTle moiTxovs, rom me, sabralo codvilmac, moviTmino yove-live, avasrulo Seni neba, da ravden xansac gnebavs, vitvirTo es mZime da mware sicocx-le Cemis cxonebisaTvis. Tumca Zneli ram aris am qveyanazed cxovreba, magram Senis madliT didad damjildoebelic aris. Senma magaliTma da wmidanebis moRvaweobis kval-

231

Sinagans nugeSiniscemazed

ma sasiamovno da advilad asatani hyves igi uZlurTaTvis. axla ufro didad sanugeSoc gaxda igi, vidre Zvels aRTqmaSi, radgan maSin daxSuli iyo kacTaTvis bWe zecisa, da TiTqmis veravin ver scnobda cxovrebis gzas, da amisTvis mciredni eZiebdnen sasuf-evelsa RvTisasa. TviT marTalnic-ki ver Se-diodnen sasufevelSi, Tumca Rirsni iyvnen cxonebisa, sinam ar gaitanje da Senis wmida sikvdiliT ar dagvixseni.

3. oh! rogori madlobis Rirsi xar Cem-gan, rom miCvene me da agreTve yovelTa mor-wmuneTa WeSmariti gza saukuno didebisa! Seni cxovreba CvenTvis gza aris, da wmida moTminebiT movdivarT SenTan, romeli xar gvirgvini Cveni. ukeTu Sen ar wagvZRolodi win da ar geswavlebina CvenTvis, vin Se-mogidgeboda Sen? ax, ramdeni darCebodnen ukan, ukeTu win ar hqonodaT Seni didebu-li magaliTebi! ai, jer amodona saswaulebi

232

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

gvinaxavs da qadagebani gagvigonia Sengan da mainc kidev gul-grilni varT, maS rogorRa unda SemogdgomodiT maSin, ukeTu amisTana didi naTeli ara gvqonoda?

T a v i X I XSeuracxebaTa daTmenazed, da im niS-nebzed, romlebiTac icnobeba WeSmar-

iti moTmineba.

1. q r i s t e : ras ambob, Zeo Cemo? war-moidgine Cemi tanjvani da sxva wmidanebisac da maSin veRar gahbedav Civils. raSi mdgo-mareobs Seni mxneoba? jer erTi wveTi sisx-lic ki ar dagiRvria. Seni tanjvani Zriel ubraloni arian, SedarebiT imaT tanjvas-Tan, romelTac daiTmines imdeni boroteba, imdeni sacdurebani, imdeni ubedurebani,

233

Sinagans nugeSiniscemazed

SeWirvebani da sxva da sxva mwuxarebani. sxvebis ficxeli tanjvani unda warmoidg-ino, rom Seni msubuqni advilad daiTmino. da Tu isini Sen geCveneba samZimod, gafrTx-ildi, vin icis, iqmneba Seni sulmokleobaa amis mizezi. msubuqi iyvnen Tu mZimeni, ec-ade yovelTvis moTminebiT itvirTo igini.

2. ravdenadac ufro ganemzadebi moT-minebisaTvis, imdenad ufro did sibrZnes gamoiCen, da didi jildos Rirsic Seiqmnebi. maTi daTmenac aRar gagiWirdeba, rodesac ganmzadebuli xar, da brZolaSi gamoicdebi. nurasodes nu ityvi: `me ar minda moviTmino ama da am kacisagan esa da es Seuracxeba; amgvari ram arc mosaTmenia Cemgan, radga-nac metis metad mawyevina, da imgvars ram-esa mwamebs, rac me fiqradac ar momsvlia, sxvisagan advilad avitan yvelafers, risac-ki moTmineba SesaZlebeliao.~ didi sulelobaa

234

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

magis Tqma, radgan kacis pirovnebas ucqeri, misgan miRebuli wyena gaxsoms da imas-ki ar fiqrob, rom mag moTminebaSi didi saTnoe-baa da magiTi SeiZleba moipovo gvirgvini.

3. is ar aris WeSmariti momTmeni, romel-ic moiTmens mxolod mas, rac mas unda da visganac unda. WeSmariti momTmeni ar aqcevs yuradRebas, romeli kacisagan mosdis mas wyena; ar ikiTxavs: misi ufrosia, misi Tanas-woria, Tu maszed mdabali; keTili da wmida kacia, Tu garyvnili da uRirsi, - aramed sul erTia misTvis, visaganac unda iyves, da ranairi winaaRmdegobac unda SeemTxves, maradis kmayofilebiT Seiwynarebs, rogora-dac RvTisagan movlenils saCuqars. rode-sac RvTis gulisaTvis daiTmens kaci raime Sewuxebas, rac unda mciredi iyves igi, dau-jildoebels ar dastovebs mas.

235

Sinagans nugeSiniscemazed

4. maS, brZolisaTvis maradis mzad iya-vi, Tu ginda, rom gaimarjvo. ubrZolve-lad, icode, veravin ver miiRebs moTminebis gvirgvins. Tu Sewuxebas ar Seiwynareb, sCans arc gvirgvini ginda, da Tu ginda, rom dag-virgvinde, mxned iome da Sewuxebani daiT-mine. uSromelad gansveneba ar iqmneba, da ubrZolvelad gamarjveba.

5. m o r w m u n e s u l i : gevedrebi, ufa-lo, madliTa SeniTa gamiadvile me igi, rac bunebiTad SeuZlebelad meCveneba me. xom uwyi, ufalo, rogor susti var moTmine-baSi; TviT mciredi winaaRmdegobac kmara, rom sulmokleobaSi Camadgos. inebe, ufalo, rom Seviwynaro da Seviyvaro Senis saxelis didebisaTvis yoveli ubedureba, romeli SememTxveva me, radgan SenTvis tanjva da Sewuxeba didad Semewevian me cxonebisaTvis.

236

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X Xmaszed, Tu viTar unda vscnobdeT da vaRviarebdeT Cvens sakuTars uZlure-

bas da am cxovrebis sivaglaxes.

1. m o r w m u n e s u l i : vaRviareb bral-sa Cemsa, vaRviareb Cems uZlurebas Sens win, ufalo (fsalm. 31, 5). xSirad mciredi raime sasowarkveTilebaSi magdebs da maRonebs. gardavwyvet, mxned moviqceviTqo, magram rogorc SememTxveva mciredi sacduri Tu ara, maSinve didad vwuxdebi. xSirad sul ubralo ram dids sacdurs SemamTxvevs xol-me, da rodesac uSiSrad mgonia me Cemi Tavi, da misTanas arafersa vgrZnob, amdros uceb vxedav, rom sruliad mcire mizezisgamo-ki TiTqmis damxobili var.

2. maS, ixile, ufalo, simdable da uZlureba Cemi, romelic SenTvis cxadni

237

Sinagans nugeSiniscemazed

arian. Semiwyale da `mixsen me Tixisagan, raTa ara davinTqa~ (fsalm. 68, 14) da ar davimarxo saukunod. mxolod es mawuxebs da marcxvens me Sens win, rom Zriel mid-rekili var Secodebazed, da imodena Zala ara maqvs, rom vewinaaRmdego gulis-TqmaTa. amiTi vgrZnob ufro Cems uZlurebas, rom Zriel xSirad da advilad momdian saZage-li fiqrebi, da metad Znelad mSordebian igini.

3. hoi! yovlad Zrieli RmerTo is-railisao, momSurneo morwmune sulTao! ixile Sroma da Wiri monisa Senisa da Seewie mas yovels saqmeSi. ganmaZliere me, ufalo, Senis zeciuris ZaliTa, raTa Zvelma kacma da sabralo sxeulma, romelic jer kidev ar aris damorCilebuli sulisagan, Cemzed ar iuflon, romelsac unda vebrZode, sinam suli midgia am sabralo wuTi-sofelSi. vai,

238

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

ra cxovrebaa es cxovreba! savsea igi mwux-arebiTa da ubedurebiTa! yvelanairi safrxe da mteri amaSia. jer pirveli Sewuxeba, anu sacduri ar damcxrala, da hxedav, meore modis. jer pirvel mterTan ar gagiTavebia omi, da hxedav, rom sxva ufro mravalni moulodnelad Tavs dagsxmian.

4. maS rogor unda Seiyvaros kacma am-gvari cxovreba, rodesac ase mwarea, da eqvemdebareba amodens ubedurebaTa da sal-mobaTa? gana amgvar yofas sicocxle unda eTqvas, rodesac amodona sikvdilisa da Wiris mizezia? magram mainc kidev uyvarsT igi, da mravalni misgan moelian sitkboebas. am samduravsac-ki gaigonebT xSirad: cru da matyuaria sofelio; magram mainc misi gamosalmeba aravis ar unda; radgan gulis-Tqmas daumorCilebia kaci. am wuT-sofelSi zogi ram cxovrebas gvayvarebs da zogi-ki

239

Sinagans nugeSiniscemazed

imas gvaZulebs. `gulis-Tqma xorcTa da gu-lis-Tqma TvalTa da silaRe amis cxovrebi-sa~ (1 ioan. 2, 16) sofels gvayvareben; magram maT mosdeven Wirni da salmobani, romelnic gvaZuleben da gvazizReben qveyanas.

5. magram, vai rom am wuTi sofliT ga-tacebuli suli iZleva biwierebis sitkboe-biTa, da netarebad miaCnia am biwierebaSi yofna, amitom, rom ar uxilavs, ar ugrZv-nia sitkboeba RvTisa, da didad mSveniereba saTnoebisa! xolo romelTac sZulT sofeli da cdiloben wminda morCilebiT emsaxuron RmerTs, igini scnoben RvTiur sitkboebas, romelic aRTqmulia soflis uaris my-ofelTaTvis, da cxadad hxedven, rom didad Semcdaria da mravalnairad motyuebuli sofeli.

240

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X X Imaszed, Tu viTar marto RmerTSi unda veZiebdeT gansvenebasa da ara sxva ama

qveyniur sikeTesa da siamovnebaSi.

1. m o r w m u n e s u l i : yvelazed ufro da yovels SemTxvevaSi RmerTSi unda eZiebde gansvenebas, sulo Cemo, rameTu igia saukuno gansveneba yvela wmidanebisa.

inebe, yovlad tkbilo da sayvarelo ieso, rom yvela gaCenilebzed ufro SenSi ganvis-veno me, da ar veZio arasodes Cemi gansveneba arc janis-simrTelesa da simSveniereSi; arc didebasa da pativSi; arc SeZlebasa da Rirse-baSi; arc mecnierebasa da gulis xmierebaSi; arc simdidresa da xelovnebaSi, arc six-arulsa da SvebaSi; arc keTils saxelsa da qebaSi; arc sitkboebasa da nugeSiniscemaSi; arc imedis qonvasa da dapirebaSi; arc Rir-

241

Sinagans nugeSiniscemazed

seulebasa da natvraSi; arc romelime Sen-gan misaRebels jildosa da saCuqrebSi; arc gancxromasa da lxinSi, romelic-ki SesaZle-belia kacTaTvis, da bolos, erTi sityviT, arc angelozebsa da mTavar angelozebSi; arc zeciur mxedrobaSi; arc xilulTa da uxilavTa Soris da arcaRa Sens garda sxva raimeSi, RmerTo Cemo.

2. radgan Sen yvelazed ufro ukeTilesi xar, ufalo RmerTo Cemo; Sen mxolod xar maRali; Sen yovlad Zlieri; Sen yovlad damakmayofilebeli; Sen yoveli siuxve; Sen yovlad tkbili da yovlad nugeSinism-cemeli; Sen yovlad mSveniereba da yovlad sayvareli; Sen yovlad patiosani da yov-lad didebuli ufros yovelTa, romelSi ars erTbamad da savsebiT yoveli sikeTe, maradis iyo da iqmneba. amisaTvis rac rom momce, Sens garda, anu rac unda gamom-

242

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

icxado Senzed da an aRmiTqva, mainc cota iqmneba da ver damakmayofilebs me igi, sinam Sen ar gixilav da samudamod ar davemkvid-rebi SenTan. radgan Cemi guli verasodes ver datkbeba da ver dakmayofildeba, sinam yvela sikeTeze da gaCenilebzed ufro Rir-seuli ar gaxdeba da SenSi ar ganisvenebs.

3. hoi! qriste-ieso! sayvarelo siZeo Cemo, mosiyvaruleo wmidao, da meufeo yov-elTa dabadebulTao! vin Semasxas me frTebi (fsalm. 54, 7) WeSmariti Tavisuflebisa, rom aRmovfrinde da ganvisveno SenTan? ax! ro-dis meRirseba, rom yvelaferi davstovo da gulis xma vhyo, Tu rogor tkbili xar Sen, ufalo RmerTo Cemo! rodis unda SeverTde me ise SenTan, rom Senis siyvaruliT warta-cebuli Cems Tavs veRar vgrZnobde, aramed mxolod Sena ggrZnobde im gvaris sakvir-veli saSualebiT, romlis cnoba yvelas

243

Sinagans nugeSiniscemazed

ar SeuZlia. magram axla-ki xSirad vkvnesi, da tanjviT viTmen am Cems sabralo mdgo-mareobas. bevrnairs ubedurebaSi vvardebi xolme am savaglaxo cxovrebaSi, romelic xSirad maSfoTebs, mtanjavs, da naTels mix-Sobs; xSirad miSlis da magvianebs, gzebs mixlarTavs da Tavisuflebas ar maZlevs, rom SenTan movide da tkbili ambori giyo, romliTac xaroben netarTa sulni. ixile, ufalo esodeni Cemi sulTqma, mwuxareba da gaWirvebuli mdgomareoba da Semibrale.

4. hoi ieso, saukuno didebis brwyinvale-bao, (ebr. 1, 3) da am savaglaxo cxovrebaSi myofTa nugeSo! Sens win me xma veRar amo-miRia, da dumili Cemi saubrobs SenTan. ase rad igvianebs ufali, da ar modis CemTan? (luk. 12, 45). movides CemisTana sabralosTan da gamamxiarulos, gamomiwodos xeli da gamomixsnas me, sawyalobeli, Sewuxebisagan.

244

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

modi ufalo, modi; uSenod verc erTs dRes da verc erT saaTs ver gavatareb mxiaru-lad: radgan Sen xar Cemi sixaruli da uSe-nod CemTvis lxinic ki amoa. me ubeduri daborkilebulis tyvesaviT sapyrobileSi vzivar, sinam Senis mosvliT naTels ar mom-fen, megobrulis TvaliT ar momxedav da ar gamanTavisufleb.

5. sxvebma Sens nacvlad rac undaT, is eZion; me-ki Sens garda sxva araferi ar me-siamovneba da verc gamamxiarulebs; radgan Sen xar RmerTi Cemi, Cemi imedi da saukuno cxovreba. ar davscxrebi da arc davCumdebi Txovnisagan, sinam me Seni madli ar dami-brundeba da ar etyvi amas Cems gulsa:

6. q r i s t e : ai, aq var, radgan momiwode, ager movdivar SenTan. radgan stirodi da mnatrobdi, da radgan Tavi daimdable da guliT Seinane, Semewyale da amitom movedi SenTan.

245

Sinagans nugeSiniscemazed

7. m o r w m u n e s u l i : da mec vupas-uxe: misTvis mogiwode da ginatre, ufalo, da SenTvis yvelaferi uar vyavi, radgan pirvelad Sen aRmiZari me es survili. maS, kurTxeul iyavn, ufalo, rom Senis mraval mowyalebiT esodeni sikeTe miyavi me, Sens monas. amaze meti raRa unda giTxras, ufa-lo, monaman Senman? marto isRa rCeba, rom Sens win Rrmad Tavi daimdablos, da maradis axsovdes mas Tavis usjuloeba da araraioba. radgan imisTana araferia mTels zeciursa da qveyniurs sakvirvelebaTa Soris, romeli gemsgavsos Sen: saqmeni Senni keTil arian, gankiTxvani Senni WeSmarit, da gangeba Seni sufevs yovelsa zeda (dab. 1, 13; fsalm. 18, 9; sibrZ. 14, 3). maS Sen qeba da dideba, hoi sibrZneo mamisao! gaqebdes da gakurTxebdes maradis piri Cemi, suli Cemi da yovelni dabadebulni erTbamad.

246

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X X I Imaszed, Tu viTar maradis unda gvaxs-ovdes RvTis uTvalavi keTilis yofani.

1. m o r w m u n e s u l i : gaxsen, ufalo, guli Cemi, raTa Seiwynaros man sjuli Seni, da maswavle me Sens kvalzed siaruli (2 mak. 1; fsalm. 24, 4); hyav, raTa gulisxma vyo neba Seni, gulsmodginebiT gamoviZio da didis pativiscemiT movixseno, TviTveu-lad Tu saerTod yovelni wyalobani Senni, Cemdamo qmnulni, da Rirseuli madloba gardagixado maTTvis. namdvilad vscnob da kidevac vaRviareb, rom me ar SemiZlia TviT imave mciredis wyalobisaTvis Rirseuli qeba Segasxa. me yvela am moniWebul wyalo-baTa Rirsi ara var, da rodesac Sens dide-bulebas warmovidgen, aRaraferi sCans Cemi suli masTan.

2. yovelive sikeTe, rac-ki moipoeba CemSi,

247

Sinagans nugeSiniscemazed

sulieri Tu xorcieli, Sinagani Tu gare-gani, bunebrivi Tu zesTa bunebrivi, yvela Seni wyalobaa, da miT cxadad sCans, rom xar keTilis-myofeli, saxieri da mowyale, rom-lisagan migviRia ese yovelive. Tumc zogs mravali miuRia, da zogs mciredi, magram mainc yovelive Senia, da uSenod-ki SeuZlebe-lia, rom vinmem TviT mcire raime SeiZinos.

visac mravali miuRia, iman Tavis Rirse-bas rodi unda miaweros igi, arc sxvazed ufro meti unda egonos Tavisi Tavi, da arc Taviszed naklebs unda dascinodes; radgan is aris yvelazed didi da yvelazed ukeTesi, romelsac sxvazed naklebi hgonia Tavisi Tavi da siTamdabliT da gulmxur-valebiT madlobas Semogwiravs. da, romel-sac sxvazed ufro ukanasknelad da uRir-sad hgonia Tavisi Tavi, is umetesis miRebis Rirsi Seiqmneba.

3. xolo romelsac mciredi miuRia, arc

248

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

unda is Seswuxdes imisTvis, arc unda iCiv-los da arc unda sxvisi SeSurdes; aramed Sen unda mogmarTos da ufro unda adi-dos saxiereba Seni, rom ase uxvad, ase mu-qTad, ase miuxedavad, da Tavisuflad arigeb Sens mowyalebasa. yovelive Sengan aris da amisTvis yvelaferSi Sen unda ididebode. Sen ufro kargad ici, vis ra unda mieces; is Cveni saqme ar aris, risTvis erTs ufro meti aqvs meorezed; amis ganxilva Sen gekuTnis, radgan Sens win gansazRvrilia TviTveulis Rirseuleba.

4. amisTvis, esec didi wyalobaa CemTvis, ufalo RmerTo Cemo, rom CemSi bevri ar moipoeba imgvari raime, romelsac adami-anebi didad afaseben, da mravals qebasa da didebas Seasxmen. rodesac kaci xedavs Tavis siRatakesa da ukanasknelobas, maSin ar unda Seswuxdes da suliT daeces, aramed ufro unda gaixaros da inugeSos, radgan Sen,

249

Sinagans nugeSiniscemazed

RmerTo Cemo, daSinaurebul da maxlobel megobrebad agirCevia Ratakni, mdabalni da am qveynad yvelasgan moZulebulni. amis mowame TviT Senni mociqulni arian, romelnic yo-vels qveyanazed mTavrebad daadgine (fsalm. 44, 16). qveyanazed icxovres udrtvinvelad; igini iyvnen Tavmdabalni, gulwrfelni, uborotoni da uwyinarni. tanjvis drosac-ki uxarodaT, rom Seni saxelisaTvis amisi Rirsi Seiqmnen, (saqme 5, 14) da amgvarad Sei-yvares maT yvelanairi Seuracxeba, romelic sZuls sofelsa.

5. amnairad, yvelazed sasixarulo mx-olod is unda iyves misTvis, romelsac uy-varxar da ucvnia Seni keTilmoqmedebani, raTa aRsruldes masSi Seni neba da sauku-nidgan gansazRvrili saTno-yofa Seni. amaSi iseTs kmayofilebas da nugeSiniscemas unda hpoulobdes igi, rom undodes yvelazed umdablesad yofna imgvaradve, rogoradac

250

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

sxvebs yvelazed warCinebuli mdgomareoba enatrebaT; iseTis simdabliTa da kmayo-filebiT unda ijdes ukanasknels adgils, rogoradac sxvebi sapatio adgilzed; imde-nad unda surdes Seuracxeba da yvelasgan damdableba: ar hqondes arc aravisagan pa-tiviscema, arc raime saxeli, ravdenad sxve-bi eZeben amaRlebas, did saxels da am sof-liurs pativiscemas. radgan yvelazed ufro unda irCios, rom Seni neba aRsruldes, da Sen iyve didebuli, da amaT ufro didi nug-eSi da sixaruli unda mianiWon mas, vidre yvela wyalobam, romelic miuRia Sengan da anu unda miiRos.

T a v i X X I I IoTxs saSualebazed, romliTac Seu-

Zlian kacs moipovos didi mSvidoba.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, me minda gaCveno

251

Sinagans nugeSiniscemazed

axla Sen mSvidobisa da namdvilis Tavisuf-lebis gza.

2. m o r w m u n e s u l i : aasrule, ufa-lo, rasac brZaneb da siamovnebiT mogismen.

3. q r i s t e : ecade, Zeo Cemo, rom ufro sxvisi neba Seasrulo, vidre Seni.

yovelTvis cota amjobine bevrs.yovels dros bolo adgili irCie, rom

yvelazed ukan iyve.marad imas natrobde da is iTxove, rom

sruliad aRsruldes Senzed RvTis neba.ai, vinc amgvarad moiqceva, is dasdgomia

mSvidobisa da gansvenebis gzas.

4. m o r w m u n e s u l i : am Sens mok-le sityvebSi didi sisrule sCans, ufalo. mokled arian naTqvami, magram savsea azre-biTa da uxvad aris masSi keTili nayofi. ukeTu erTgulad davicvam mas, ise advilad rodiRa SevSfoTdebi. radgan, rodesac vi-

252

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

grZnob mousvenrobasa da Sewuxebas, maSinaTve vscnob, rom gardavsulvar am moZRvarebi-sagan. magram radgan Sen yovelive SegiZlia, da maradis keTil warmateba gsurs sulisa-Tvis, aRamate CemSi Seni wminda madli, rom SeviZlo Seni brZanebis aRsruleba da amiT Cemi suli vacxovno.

v e d r e b acudi fiqrebis mosaSoreblad.

5. ufalo `RmerTo Cemo, nu ganeSorebi Cemgan, RmerTo Cemo, Sewevnasa Cemsa moxeden!~ (fsalm. 70, 12) radgan aTas nairi fiqrebi Tavs damsxmian, da SiSiT suls mixuTaven.

ise rogor unda vebrZolo me imaT, rom araferi mevnos; anu ranairad unda Sevmus-ro me igini?

6. magram me win wagiZRvebio, meubnevi, qveynis mTavarTa davamdableb, sapyrobilis

253

Sinagans nugeSiniscemazed

karebs gagiReb da saidumloebs gamogicx-adebo (es. 45, 2).

7. amisrule, rasac brZaneb, ufalo, da maSin-ki, daginaxven Tu ara, momSordebian yvela boroti fiqrebi. Cemi mxolodi imedi da nugeSiniscema is aris, rom gaWirvebis dros Sen mogmarTo, Sen mogendo, mxurvale guliT mogiwodo da Sengan Sewevnas moT-minebiT movelode.

l o c v a ,romliT RvTisagan unda viTxovdeT

gonebis ganaTlebas.8. gaminaTle guli Cemi, keTilo ieso, da

gafante misgan yoveli sibnele, daacxrome CemSi borot cTomilebani da Semusre Zala sacdurTa, romelnic sicocxles miWirveben. Zlierad ibrZole CemTvis, da daimorCile es boroti mxeci, romel ars macTunebeli

254

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

gulis-Tqma, raTa `iyos mSvidoba ZaliTa SeniTa~ (fsalm. 121, 7) da qebani mravalni ismodes Sens wmida karavSi, ese igi umanko sinidisSi. ubrZane qarsa da Relvas, uTxari zRvas, rom damSviddes, qariSxals, rom das-cxres da aRar iqrolos da iqmneba didi myudroeba.

9. `gamoavline naTeli Seni da WeSmar-iteba Seni~ (fsalm. 42, 3) da maSin ga-naTldeba qveyana, radgan mec urwyavi da unayofo qveyana var, sinam ar gamanaTleb. gadmoavline zecidgan madli Seni: daname Cemi guli zeciuris cvariTa; moiyvane wvima keTil moSiSebisa, raTa moirwyos piri qvey-anisa da gamoiRos uxvebiT keTili nayofi. aRadgine codviT datvirTuli goneba Cemi, da Cemi survili zecisken miaqcie, raTa gavZRe zeciuris netarebis sitkboebiTa da mwuxarebad miviCnio saqveyniero zrunvani.

10. aswie Cemgan da momaSore yvela Jamieri

255

Sinagans nugeSiniscemazed

kacTa nugeSiniscema, radgan gaCenils ver-afers ver SeuZlia Cemi sruliad dakmayo-fileba da nugeSiniscema. SenTan SemaerTe siyvarulis mtkice kavSiriT, radgan marto Sen sakmarisi xar Senis SemyvarebelisaTvis, da uSenod-ki misTvis yovelive amao da us-argebloa.

T a v i X X I Vmaszed, Tu rogor unda moveridoT cnobis-moyvarebiT sxvebis yofa-qce-

vis gamoZiebas.

1. q r i s t e : nu iqmnebi cnobis moyvare, Zeo Cemo, da usargeblo mzrunvelobas Tavi daanebe. ras gargebs Sen amis, anu imis cqera? `Sen me Semomideg~ (ioan. 21, 22). Sen ra genaRvleba, rogori kacia esa, anu is; es ras akeTebs, anu is ras ambobs? Sen

256

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Senis saqmeebis pasuxis gebaSi xar, da ara sxvebisa. maS Tavs rad iwuxeb? me yvelaferi vici, yvelas guls vxedav da vici, vinc ras fiqrobs, vinc ras natrobs, da vis ra azri aqvs. maS yovelive me momande da Sen my-udrod iyavi. Tavi daanebe, vinc rac unda qmnas. bolos yovelive maT win daxvdebaT. isini me ver momatyueben.

2. nu ginda amao saxelis dideba; yvelas nu dauSinaurdebi da nurc daaxlovebuls megobrobas iqonieb vinme kerZo pirTan. radgan eseni Sens fiqrs gaabneven da guls dagibneleben. yovelsave Cemis gulis pasuxs Tavisuflad getyvi da gamogicxadeb, Tu rom Cemi mosvlisaTvis guls-modginebiT ifxizleb, da moval Tu ara, Sens gulSi kars gamiReb. gabrTxildi, mRviZared iyavi, maradis iloce, da yvelaferSi Tavmdablad moiqeci.

257

Sinagans nugeSiniscemazed

T a v i X X Vmaszed, Tu raSi mdgomareobs gulis namdvili mSvidoba da sulis WeSmari-

ti warmateba.

1. q r i s t e : me miTqvams, Zeo Cemo, rom me Tqven Cems mSvidobas dagitovebT, Cems mSvidobas mogcemT, magram imisTana mSvido-bas ki ara, rogorsac sofeli gaZlevs (ioan. 14, 27). mSvidobas yvelani natroben, magram WeSmaritis mSvidobis SeZenisaTvis-ki yvela-ni ar mecadineoben. Cemi mSvidoba mxolod maTSi ganisvenebs, romelnic mSvidni da mda-balni arian guliTa. Seni mSvidoba imaSi iqmneba, rom mravali rame moiTmino. ukeTu Cemsas moismen da rasac getyvi aasruleb, dids mSvidobas SeiZen.

2. m o r w m u n e s u l i : maS, rogor moviqce, ufalo?

258

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

3. q r i s t e : yovels Sens sityvasa da saqmeSi frTxilad iyavi; yovelTvis imas cdilobde, rom me masiamovno, da Cems garda sxva araferi ar inatro da arc eZio. amis-garda sxvebis sityvebsa da saqmeebs advilad nu gaasamarTleb; rac Senzed ar aris mon-dobili, nurc imisTana saqmeSi gaerevi; da maSin ise xSirad da advilad rodiRa aRS-foTdebi. magram ise, rom arasodes ar Seg-enTxvas raime aRSfoTeba, anu ar daiTmino raime tanjva gulisa, an Sewuxeba sxeulisa am wuTi-sofelSi Sen amas ver moeswrebi; am-gvari bedniereba marto zecas aris. namdvi-li mSvidoba imaSi nu ggonia, rom verafers Sewuxebas ver grZnobde, arc is varga, Tu zogjer usiamovneba ar SegemTxveva vinmes-gan; verc imiTi Seiqmnebi sruli bednieri, rom yvelaferi rogorc Sen ginda, ise Seg-isruldes. nurc imiTi didi vinme gegoneba Seni Tavi, anu gansakuTrebiT RvTisagan Sey-

259

Sinagans nugeSiniscemazed

varebuli, ukeTu SenSi xedav dids gulmxu-rvalebasa da sitkboebas; radgan amiT ar icnobeba saTnoebis namdvili mosiyvarule, arc amaSi mdgomareobs kacis warmateba da sisrule.

4. m o r w m u n e s u l i : maS raSia, ufa-lo?

5. q r i s t e : imaSi, rom yovlis guliT RvTis nebas Seswiro Seni Tavi; aRaraferSi ar eZio Seni sargebloba; arc didSi da arc pataraSi, arc JamierSi da arc saukunoSi. aramed yovelive ganurCevlad Seiwynare, yvelafrisaTvis madrieli iyavi, bednierebi-sTvisac da ubedurebisTvisac da yovelsave erTnairis TvaliT ucqerode. ukeTu mxned iqmnebi da imeds ar dahkargav, rodesac Sen nugeSiniscema mogakldeba, aramed ufro ganemzadebi umetesis mosaTmenad; arasodes ar gamousarCldebi Sens Tavs: rogorc Tu amisTana tanjva SenTvis usamarTlod iyos

260

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

movlenili; aramed Tayvansascem da aqeb, yo-vels SemTxvevaSi, Cems marTl msajulobas da wmida gangebas, ai, maSin dasdgomixar WeSmarits da namdvil mSvidobis gzasa, da amdros SegiZlia didi imedi iqonio; rom kvalad mnaxav da gaixareb. da Tu ukeTu SeiZleb da Sens Tavs srulebiT uars hyof, maSin icode, rom ravdenadac SesaZlebelia, uxvad SeiZen mSvidobas am wuTis sofelSi.

T a v i X X V Isulis Tavisuflebis uaRresobazed, romelic SeiZleba moipovos kacma ufro gulmodgine locviT, vidre

wignebis kiTxviT.1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, srul-

ma adamianma yovelTvis zeciurs sagnebzed unda ifiqros, da sxva yvela saqveyniero zrunvas Tavi daanebos, zarmacobis gamo-

261

Sinagans nugeSiniscemazed

ki ara, aramed rogoradac gaCenilTa uweso siyvarulisagan sruliad Tavisufalman.

2. damifare gevedrebi, yovlad saxiero ufalo RmerTo, saqveyniero zrunvaTagan, rom didad ar viyo maTSi garTuli; sax-orcielo mraval saWiroebaTagan mixsen me, vaiTu siamovnebisagan gatacebuli Seviqmne; yvela sulieri gansacdelisagan damix-seni, rom nametari Sewuxebis gamo mxneoba ar davkargo. mxolod im raimeTagan-ki ar gTxov damixsna, romelTac amaoeba soflisa gaSmagebiT eZiebs, aramed im ubedurebaTaga-nac, romelnic am mokvdavi bunebis Sesaxeb sayovelTaod warTqmul wyevis gamo sZevs tvirTad sulsa monisa Senisa da uSlis sulieris Tavisuflebis SeZenas, romelsac igi natrobs.

3. hoi, RmerTo Cemo, gamouTqmelo sitk-boebao! simwared Semicvale yovelive xor-

262

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

ciuli nugeSiniscema, romelic saukuno netarebis siyvarulisagan maSorebs, mza-krulad mizidavs im awmyo da sagrZnobiero raimeTaken, romelTac mxolod moCvenebuli Sexeduleba aqvsT keTilisa. nu viqmnebi daZ-leuli, RmerTo Cemo, nu viqmnebi daZleuli xorcisa da sisxlisagan, nurca motyuebuli soflisa da mis amao didebisagan, da nur-caRa gaimarjvos eSmakma Cemzed Tavis mzakv-robiT. brZolaSi momec mxneoba, SewuxebaSi moTmineba da simtkice moTminebaSi. nacvlad sofliuris yvela nugeSiniscemisa momfine me madli Senis wmidis sulisa, da saxor-cielo siyvarulis samagierod, aRavse Cemi guli Senis siyvaruliTa.

4. saWmeli, sasmeli, Casacmel-dasaxu-ri da yvela rac-ki xorcisaTvis saWiroa, gulmxurvale kacisaTvis samZimoni arain. Semewie, rom amgvari saWiroebani zomierad

263

Sinagans nugeSiniscemazed

vixmaro da didis natvriT ar veZio. sul datoveba maTi SeuZlebelia, radgan bunebis gamozrdac saWiroa; magram nametanis Ziebas da sasiamovno rameebis mopoebas Seni wmida sjuli gvikrZalavs, radgan amiTi xorci ga-Zlierdeba da suli dauZlurdeba. gevedrebi, ufalo, raTa yvela amgvars SemTxvevaSi Seni wmida marjvena meweodes me, rom Tavidan viSorebde yovels uzomierobas.

T a v i X X V I Imaszed, Tu viTar bednierebas gvakar-

gvinebs Cveni Tavmoyvareoba.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, Tu ginda, rom me mTlad Seni viyve, Senc unda yovelive me damiTmo, ase rom SenTvis aRaraferi ar daitovo. icode, Seni Tavmoyvareoba ufro metad mavnebelia SenTvis, vidre yvela saqvey-

264

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

niero raimeni. ravdenadac ufro Seiyvareb, anu inatreb rames, imdonad ufro migizida-vs Sen igi. ukeTu gabrTxildebi, urigod da uwesod arafers ar Seiyvareb, yvelafrisagan Tavisufali iqmnebi. imisTanas nurafers nu inatreb, rom misi Senaxva SenTvis Seufer-ebeli iyves. imisTanas nurafers nu iqonieb, rom Sen Segawuxos da Sinagani Tavisufleba mogispos. sakvirvelia, risTvis yovelis gu-liT me ar momendobi da yvelafers me ar momandob, rac-ki genatreba da ris qonebac SegeZleba?

2. tyuil-ubralod agre risTvis swuxar? magodena Sromas tyuilad risTvis swev? Sen Cemis nebis Sesrulebas ecade da yvelaferi kargad iqmneba. ukeTu xan erTs dauwyob Ze-bnas da xan meores; xan aq gendomeba yofna da xan iqa, da amgvarad Sens sargeblobas da Sens kmayofilebas mihyvebi, yovelTvis

265

Sinagans nugeSiniscemazed

Sewuxebuli iqmnebi da mosveneba ar geqmneba; radgan TiTo wuni yvelaferSia da yvelgan SeiZleba winaaRmdegoba SegemTxvas.

3. maS, is ufro sjobs SenTvis, rom yvela Jamieri raimeni moiSoro da uari hyo, sinam SeiZino da gaimravlo igini. amaSi ara marto fuli da simdidre unda igulisxmo, aramed ampartavnuli Zieba pativisa da survili amao didebisa, romelnic sofelTan unda dasruldnen. adgili ver dagifaravs, ukeTu gul-mxurvaleba ara gaqvs; verc garedgan SeZenili mSvidoba gasZlebs didxans, ukeTu Sens guls safuZvlad ara gaqvs mtkice ni-adagi, ese igi: Cemzed ara xar damyarebuli, SegiZlia adgili gamoicvalo, magram amiT Sen ukeTesi ver gaxdebi. radgan mova ra SemTxveva da daemorCilebi Tu ara imas, xel axlav dagxvdeba igive, rasac eridebodi, da iqmneba es uwindelzed uaresic iyves.

266

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

v e d r e b amopoebisaTvis gulis ubiwoebisa

da zeciuris sibrZnisa.

4. m o r w m u n e s u l i : gamamtkice me, RmerTo, sulis wmidis madliTa.

momec me Sinagan ganmaZlierebeli Zala, rom usargeblo zrunva da Sewuxeba Tavidgan moviSoro; ar viqne gatacebuli saqveyniero raimeTa SeZenis surviliTa: ranairic unda iyvnen es raimeni, ginda ubralo da Tunda Zvirfasi; aramed yvelaferi da TviT Cemi Tavic-ki warmavalad Cavracxo.

radgan yvelaferi rac-ki cis qveSeT moipoveba, amaoeba da mwuxarebaa sulisa-Tvis (ekl. 1, 14). oh, ra brZenia is, vinc ase fiqrobs!

5. momec me, ufalo, zeciuri sibrZne, raTa yvelazed mometebulad Sen geZio da gpovo, da yvelazed ufro Sen gicna da

267

Sinagans nugeSiniscemazed

Segiyvaro. da sxva yovelive, Seni sibrZnis dagvarad, ise vscna, rogoric aris. Semew-ie, rom brZnulad moverido mzakvar kacs da mowinaaRmdeges moTminebiT gavuZlo. radgan didi brZenia igi, romelic qariviT warmaval sityvas ar ahyveba, da arc siri-nozis*) momxiblav xmas yuradRebas miaqcevs. vinc amgvaris sifrTxiliT imgzavrebs, gzas uSiSrad gaivlis.

*) sirinozi mezRapreTagan warmodgenilia qal-Tevzad, romelic Tavis momxiblavis xmiT ityuebda menaveTa zRvaSi uxilavi kl-deebisaken dasaRupavad.

268

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X X V I I IwinaaRmdeg mZraxvelTa enisa.

1. q r i s t e : nu gewyineba, Zeo Cemo, Tu Senzed vinme borots azrs Seadgens, anu cuds ityvis. Sen ufro cudic unda gegonos Seni Tavi, da aravis ar unda racxavde Sen-zed uaresad. ukeTu sulierad icxovreb, did yuradRebas aRar miaqcev qarisaviT warmaval sityvebs. didi sibrZnea imaSi, rom icodes kacma dumilis dacva winaaRmdegs SemTxveva-Si, guliT me mommarTos, da rodesac mas borotad gaasamarTleben sxvebi, ar ewyinos.

2. Seni bedniereba kacTa sityvebisagan-ki ar Sesdgeba. imaT Tugind cudi sTqvan Sen-zed, Tugind kargi, Sen mainc isev is iqmnebi, rac xar. WeSmariti bedniereba da namdvi-li dideba marto CemSia. is SeiZens dids mSvidobas, romelic ar eZiebs kacTagan arc

269

Sinagans nugeSiniscemazed

mowonebas da arc maTi dawunebiT Seswux-deba. uweso siyvarulisagan da usafuZvlo SiSisagan warmosdgebian gulis mousvenroba da gonebis dafantva.

T a v i X X I Xmaszed, Tu viTar unda vevedrebodeT

da vadidebdeT RmerTsa SewuxebaSi.

1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, sauku-nod kurTxeuli iyves Seni saxeli, rom me amgvari gansacdeli da Sewuxeba momivline. amas xom Tavidgan ver avicileb; maS isev Sen unda mogmarTo, rom Semewio da Sen es me keTilzed Semicvalo. ubedurebaSi var, ufalo, da amisaTvis guli miwuxs; magram Cemi boroti vneba ufro tanjvas mimatebs me. axla raRa vsTqva, mamao sayvarelo, rodesac amisTana SewuxebaSi var? `mixsen me Jamisa amisagan~ (ioan. 12, 27).

270

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

magram imisTvis dadga CemTvis amisTana Zneli dRe, raTa rom ukanasknelad damda-blebuli ganmaTavisuflo da amiTi idido Sen. Cemi xsna inebe, ufalo (fsalm. 39, 13), Torem me sabralom aba ra vqmna? an Sens garda sxvas vis mivmarTo. am Sewuxebuls mdgomareobaSiac moTmineba momeci, ufalo. Semewie me, RmerTo, da maSin aRar SeuS-indebi ranairadac unda vitanjo.

2. an axla raRa vsTqva? Seni neba as-ruldes, ufalo (maT. 26, 42). me am tan-jvisa da Sewuxebis Rirsi vyofilvar da amisTvis kidevac unda moviTmino; magram es wyaloba miyavi, rom moTminebiT mainc gavuZlo, sinam es qariSxali gardaivlides da ukeTesi dro damidgebodes. Sens yovlad Zriel marjvenas SeuZlia, rom es sacduri momaSoros da misi sificxe daacxros, raTa rom ar davece; amisTana wyaloba xom mrav-aljer giqmnia Sen CemTvis, RmerTo, Cemo

271

Sinagans nugeSiniscemazed

mwyalobelo (fsalm. 58, 16).da ravdenadac ufro es CemTvis Znelia,

imodnad ufro advilia Senis uzenaesis mar-jvenisaTvis (fsalm. 76, 10).

T a v i X X Xmaszed, Tu viTar unda viTxovdeT Sew-evnasa RvTisagan da movelodeT mis

madlis dabrunebasa.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, me var ufali gamaZlierebeli Senis Sewuxebis Jams. me mommarTe, rodesac SewuxebaSi iyve. misTvis ara gaqvs zeciuri nugeSiniscema, radgan locviT CemTan momarTvas agvianeb. mis nacv-lad, rom guls modgined me mevedro, Sen sxvagan eZieb nugeSiniscemas da gamxiarule-bas. magram egeni verafers ver gargeben Sen, sinam ara scnob, rom mxolod me var mxs-neli mosavTa CemTa (fsalm. 16, 7), da Cems

272

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

garda veravisagan ver miiReb verc sakmao Semweobas, arca keTils darigebas da arc raime saimedo RonisZiebas. magram, exla-ki, rodesac suli moibrune Semdeg gaWirvebisa, ganZlierdi am Cemis mowyalebis xilviTa. rameTu axlos var, ityvis ufali, raTa ganvaaxlo yovelive; da ara mxolod ise, rogorc pirvelSi iyo, aramed davumato ufro sxva Rirsebac.

2. gana CemTvis aris rame saZnelo? anu, gana imaT vgevar, romelnic dahpirdebian da ki ar aasruleben?

eg aris Seni sarwmunoeba? ideg mtkiced da Seuryevelad. sul-grZeloba da mxneoba iqonie da Tavis drozed nugeSiniscema mogecema. me damicade, me: moval da gagkur-nam Sena (maT. 8, 7). sacdureba gtanjavs Sen da usafuZvlo SiSi guls gixeTqavs. raSi gamogadgeba, rom mosalodnelis SemTxvevi-saTvis exlave naRvlob? eg xom ufro mwux-

273

Sinagans nugeSiniscemazed

arebas mogimatebs? gana im dRis mwuxareba-ki ar kmara? im dRes TviTon aqvs Tavis sakmarisi mwuxareba (maT. 6, 34). amao da usargebloa, rom kaci mosalodnel raimi-saTvis Sewuxdes, an mxiarulobdes, radgan SeiZleba is srulebidac ar moxdes.

3. kacobriuli susti bunebaa mizezi imi-sa, rom adamiani xSirad styuvdeba ocnebiT; aqedgan sCans, rom is jer kidev sulmo-klea, radgan ase advilad ugonebs mtris mzakvrul STagonebaTa. mtrisaTvis sul er-Tia sicruiT mogatyuebs da SegacTens Tu WeSmaritebiT; awindel raimeTa siyvaruliT dagamarcxebs, Tu mosalodnelis SiSiT. `nu SeZrwundebian gulni Tqvenni, nuca SeeSin-debaT~ (ioan. 14, 1 da 27), me merwmuneT da Cems mowyalebazed gqondesT imedi. rodesac ggonia ganSorebulixar Cemgan, ai swored ufro maSin var SenTan axlos. rodesac sruliad daRupuli ggonia Seni Tavi, icode

274

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

maSin ufro didi SesaZini mogelis. rode-sac raime saqme ukuRmarTad wagivides, nu warmoidgen, rom yvelaferi gaTavebuliyos SenTvis. awindelis Senis mdgomareobiT nu gazomam mTlad Sens cxovrebas, da nurc ise miecemi mwuxarebas, viTomc aRaraferi imedi xsnisa aRar iyves.

4. rodesac Cemgan mogevlineba droebiT raime Sewuxeba, anu mogakldeba sanatreli nugeSiniscema, maSin imas ki nu ifiqreb, rom sruliad daviwyebuli myvande Sen; ar-amed amgvari saSualebiT moipoveba sasuf-eveli caTa. isa sjobs SenTvis, da sxva Cemi msaxurebisTvisac, rom amgvaris SewuxebiT gamoicadoT, vidre, rom yovelive Tqvenis nebisaebr aRgisruldeT. me vici yvela Seni saidumlo ganzraxvani; isa sjobs bevrad Senis cxonebisaTvis, rom zogjer gulmxu-rvaleba sruliad dagexSos, rom keTilis dawinaurebiT ar gaampartavnde da imisTana

275

Sinagans nugeSiniscemazed

rame ar gegonos Seni Tavi, rac ara xar. rac momicia, SemiZlia ukanve wagarTva, da roca mnebavs, warTmeuli isev dagibruno.

5. rodesac gaZlev rames, Cemsas gaZlev, da Tu garTmev, Sensas arafers garTmev, radgan `yoveli mocemuli keTili da yovelive niWi sruli zegardmo ars~ Cemgan mocemuli (iak. 1, 17). rodesac Sewuxebas, anu usiamovno ram-es mogivlen, nu daiwyeb Civils da imeds nu gardaiwyvet; kidev male moval da nugeSin-sagcem da mwuxarebas sixarulzed Segicvli. Tumc amgvarad gepyrobi, magram marTali var mainca da Rirsi didis qebisa.

6. ukeTu simarTliT gamoiZieb da kargad dafiqrdebi, ubeduri SemTxveva egred aRar gagamwarebs, aramed gaixareb kidec da mad-lobas Semomwirav; ase gaSinje - sasixaru-lodac-ki miiCnev, rom ase gtanjav da ar me-bralebi. `viTarca Semiyvara me mamaman, meca Segiyvaren Tqven~ (ioan. 15, 9). ai es vuTxar

276

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Cems sayvarels mowafeebs, rodesac warvav-line igini mTels qveyanazed brZolisaTvis da ara Jamieri sixarulisaTvis, Seuracxy-ofisaTvis da ara didebisaTvis; SromisaTvis da ara cudad yofnisaTvis; ara gansvenebisa-Tvis, aramed raTa mravali nayofi gamoeRoT moTminebiTa (luk. 8, 15). maS gaxsovdes Senc es sityvebi, Zeo Cemo.

T a v i X X X Imaszed, Tu viTar unda moviZuloT yo-velive gaCenili, raTa vpovoT yovelTa

dambadebeli.1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, jer

kidev didad saWiroa CemTvis Seni Zlieri madli, sinam ar Seviqmnebi ise sruli, rom veravin da veraferma ver SeiZlon Cemzed ufloba. radgan sinam imaTgan Tavs ar dav-ixsni, ar SemiZlia Tavisuflad SenTan amov-

277

Sinagans nugeSiniscemazed

frinde. ai, isic amgvars Tavisuflebas na-trobda, romelic ambobda: vin Semasxas me tredsaviT frTebi, rom avfrinde da ganvis-veno? (fsalm. 54, 6). vin aris im kacisTana mosvenebuli, romelsac ara aqvs boroti Tvali? anu misTana Tavisufali, romelic qveyanazed arafers ar natrobs? amisaTvis yvelaferzed unda xeli aiRos kacma, Tavisi Tavic unda srulebiT uarhyos, da rodesac miaxwevs amgvars sisrulemdis, maSin scnobs, rom Sen xar Semomqmedi yovelTa da arafriT ara gevxar gaCenilebs. magram romelic yov-elTa gaCenilTagan ar aris ganTavisuflebu-li, mas ver SeuZlia Seignos saRmrTo sagnebi. amisaTvis yvelas ar ZaluZs ciur raimeTa ganWvreta, radgan yvelas ver SeuZlia war-maval gaCenilTa Tavidgan moSoreba.

2. amisTvis metad saWiroa Zlieri madli, raTa mis SemweobiT amaRldes suli da aR-vides zecad. xolo, ukeTu kaci suliT ar

278

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

aris amaRlebuli da yovelTa dabadebulT-agan Tavisufali da arc sruliad RmerT-Tan SeerTebuli, iman rac unda icodes, anu hqondes, es yovelive arafrad ar Rirs. ma-radis iqmneba igi yvelazed ukanaskneli da miwasTan gasworebuli, romelic sxva rames ufro didad miiCnevs, vidre mas mxolosa, romelic aris ganuzomeli da saukuno ke-Tili. radgan, garda RvTisa yovelive ara raia, da arc arafrad misaCnevia. didi gan-sxvavebaa im kaceb Sua, romelTagani erTia RvTiuris sibrZniT ganaTlebuli da gul-mxurvale, xolo meore saqveyniero mec-nierebiT ganaTlebuli. zegardamo RvTisa-gan movlinebuli sibrZne daSorebiT maRla sdgas im codnazed, romelic moipoeba ada-mianis xerxiTa da mecadineobiT.

3. mravalni natroben zeciur saidum-loebaTa ganxilvas, magram samwuxarod imas-ki aravin aqcevs yuradRebas, rac amis mis-

279

Sinagans nugeSiniscemazed

axwevad saWiroa. amisi didi mizezi is aris rom gareSe niSnebsa da sagrZnobiero sag-nebs dids mniSvnelobas aweren, xolo Tavi-anTi Tavis sruls mokvdinebazed-ki didad ar zrunven. ver gamigia, ra aris amis mize-zi, ase rad xdeba, anu ra gvaqvs miznad Cven, rodesac sasuliero pirebad viwodebiT, ma-gram mdabalis da warmaval raimeTaTvis-ki bevrs vSromobT da didad vmecadineobT, da Cveni Sinaganis keTil mdgomarebisaTvis-ki TiTqmis sruliad arafers ara vfiqrobT.

4. ax! zogjer cotaodnad Zlivs Cavu-fiqrdebiT xolme Cvens Tavs, magram swrafl isev sxva sagnebzed gadadis Cveni azri, da amnairad ficxelad arasodes ar viZiebT Cvens moqmedebaTa. ar vaqcevT yuradRebas, saiT arian miqceulni Cveni gulisTqmani, da arca vtiriT, rom ase biwierebiT savsea mTeli Cveni arseba. radgan gairyvna yoveli xorcieli (dab. 6, 12; 7, 17), amisTvis moxda

280

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

qveyanazed waryvna. radgan Cveni Sinagani gulisTqmani ganxrwnilni arian, amis gamo maTgan warmomdgari yoveli Cveni moqmede-banic biwierni unda iyvnen, aqedgan sCans, rom dagvikargavs Cveni yoveli Sinagani Zala. nayofi ubiwo gulisa aris wmida cxovreba.

5. yvelas is unda Seityos, vis ra gauke-Tebia; magram imas ki aravina kiTxulobs, Tu raodeni saTnoebaa mis moqmedebaSi. yvela mas scdilobs Seityos, vin aris Zlieri, vin mdidari, vin mSvenieri, vin aris mec-nieri, vin ganTqmuli mwerali, vin kargis xmiT momRerali da vin keTil Sromis moy-varuli; magram imas-ki aravina kiTxulobs, vin aris glaxaki suliTa, momTmino, mSvidi, saxieri da keTili. buneba kacisa garegans ucqeris, magram madli-ki Sinagans arsebas aqcevs yuradRebas. pirveli xSirad styu-vdeba, meore-ki RmerTzea msasoebeli, da amitom arca styuvdeba igi.

281

Sinagans nugeSiniscemazed

T a v i X X X I ITvisi Tavis uaris yofazed da gulis

TqmebaTa mokvdinebazed.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, ver SeiZen sruls Tavisuflebas, sinam uars ara hyof Sens Tavs. datyvevebul arian yvela igini, romelnic eZeben sakuTrebas, arian Tav moyvarulni, xarbni, amao cnobis moyvarulni, usaqmod mawanwalani, maZiebelni ufro TavianTis kmayofilebisa, vidre ieso qristesi; Tumca keTili ganzraxvani maT xSirad mosdisT, magram maradis unayofod rCebian igini. radgan yvela, rac ar warmosdgeba RvTisa-gan, ganqardeba. daixsome kargad es mokle, magram azriT savse sityvebi: dastove yve-laferi, da hpoveb yovelsave. uar hyav Senni gulisTqmani da hpoveb gansvenebasa. Cau-fiqrdi am sityvebs, da rodesac Seasruleb amaT, maSin gaigeb yvelafers.

282

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

2. m o r w m u n e s u l i : ufalo, es erTi dRis saqme ar aris, da arc bavSuri Tama-Sobaa, radgan am mokle sityvebSi moTavse-bulia yovelive monazonebrivi sisrule.

3. q r i s t e : Zeo Cemo, Sen maSinve guls nu gaitex da ukan nu dadgebi, rodesac giCveneb im gzas, romelzedac dadiodnen wmida mamebi; aramed Sen ufro umaRlesi-saken unda miiswrafide, da Tu es saqmiT ar SegiZlia, guliT mainc unda natrobde mas. ax, ra kargi iqneba, rom es yvela ase agixdebodes Sena, da miaxwevde iqamdis, rom aRar giyvardes Seni Tavi, arc dadiode Sens nebazed, aramed morCilebiT asrulebde Cems nebas, da im winamZRvrisas, romelic me dam-iniSnavs SenTvis! maSin Seiqmnebi Cemi mosa-woni, da mTeli Seni cxovrebac sixarulsa da mSvidobaSi gaivlis. jer kidev bevri ram unda dastovo, da Tu Cemis gulisaTvis yve-

283

Sinagans nugeSiniscemazed

la imaT srulebiT ar moiZuleb, ver miiReb, rasac mTxov. girCev, iyido Cemgan cecxliT gawmendili oqro, da maSin gamdidrdebi, ese igi, miiReb zeciurs sibrZnes, romelic das-Trgunavs yovelsave ama qveyniursa. es ufro gerCios, vidre saqveyniero sibrZne, kacTa-gan mowoneba da sakuTari Tavmoyvareoba.

4. Cemi saTqmeli es aris: dastove yove-live, rac adamianebs Zvirfasad miaCniaT, da Sen mdabali rameebi airCie. radgan zeciuri sibrZne maT mdabali da ubralo rame hgo-niaT da amitom TiTqmis srulebiT daviwye-buli aqvsT igi: WeSmarits sibrZnes ar uy-vars Tvisi Tavis gamoCena, da arc qveynisagan qebas eZiebs. mravalni hqadageben mas piriT, xolo saqmiT yovliTurT Sors arian misgan. magram WeSmaritad es is Zvirfasi margali-tia, romelic dafarulia mravalTaTvis.

284

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X X X I I ICveni gulis daudgromelobazed, da maszed, Tu viTar yovels saqmeSi miznad

RmerTi unda viyolioT.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, nu endobi Seni gulis grZnobaTa, radgan igini xSirad sul sxva da sxvanairad icvlebian. Senda uneburad amgvars yofaSi unda iyve sinam cocxali xar: zogjer mxiaruli, zogjer mowyenili; xan damSvidebuli, xan aRSfoTebuli; am wams gulmxurvale, meore wams gul-civi; zogjer gulmodgine, zogjer zarmaci; xan keTilgo-nieri, xanac msubuqis Wkuisa.

magram kaci brZeni da suliT ganaTle-buli-ki yvela am cvlilebaTa Seuryeve-lad udgia wina, da sruliad yuradRebas ar aqcevs arc Tavis grZnobebs da arc mas, Tu saidgan warmosdgeba es daudgromeloba; aramed mTeli Tavisi Wkua goneba miqceuli

285

Sinagans nugeSiniscemazed

aqvs jerovan da sanatrel aRsasrulisaken. cxadia, rom mas SeuZlia Seuryevelad idges amodona sxva da sxva gvar SemTxvevaTa Soris, romelsac Tvisi keTil gonierebis Tvali maradis Cemsken aqvs moqceuli.

2. xolo, ravdenadac es Tvali umanko iqneba, imdenad ufro mtkiced daudgeba cxovrebis mraval gvars qariSxals. magram mravals ubneldebaT gonebis wrfeli Tva-li, amitom rom ra wams Sexvdebian raime sa-siamovnos, maSinaTve kmayofilebiT dauwye-ben xolme cqeras; radgan iSviaTia imisTana sruliad Tavisufali kaci, romelic Tavisi sapirado sargeblobis maZiebeli ar iyves. am-nairad uriebi midiodnen beTaniaSi marTasa da mariamTan ara marto iesos gulisaTvis, aramed raTa lazareca enaxaT (ioan. 12, 9). amisTvis unda gaiwmidos kacma Tvisi gonebis Tvali da maradis Cemsken hqondes moqceuli, da ar iyves sxva arafris macqerali.

286

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X X X I Vmaszed, Tu viTar RvTis moyvaruli ka-cisaTvis yvelazed ufro utkbilesi

RmerTia.1. m o r w m u n e s u l i : ai, RmerTi Cemia,

da amiTi yvelaferic Cemia. amazed meti raRa minda? anu amazed ukeTess sxvas raRas vinatreb? oh, ra sasurveli da tkbilia es sityva! magram imaTTvis-ki ara, romelTac sofeli anu sofliuri rame uyvarsT, ar-amed marto maTTvis, romelTac RmerTi uy-varsT! RmerTi Cemia da amiTi yvelaferic Cemia! vinc mixvdeba, sakmarisia misTvis es sityvebi da mosiyvarulesTvis sasiamovnoa maTi xSiri ganmeoreba. SenTan, RmerTo Cemo, yvelaferi sasiamovnoa, uSenod-ki yovelive usiamovno xdeba. Sen xar myudroeba gulisa, mSvidoba da didi sixaruli misi. Sen aswav-li mas yvelaferzed safuZvlians msjelo-

287

Sinagans nugeSiniscemazed

bas da yvelgan Sens qebas. uSenod yovelive advili mosawyenia; da Tu ginda, rom sas-iamovno da gemrieli iyves rame, maSin Senis wmida madliT unda iqmnes igi Sezavebuli da Senis sibrZnis mariliT Segemebuli.

2. visac Seni sitkboeba ugemebia, mas raRa unda eCvenos tkbilad? da visac es sitkboe-ba ar ugrZnia, misTvis sadRa ra unda iyves WeSmaritad sasiamovno. magram brZenni ama soflisa da avxorcni Zriel Sors dganan Sens sibrZnezed; radgan sibrZne maTi amaoebaa, da vnebaTa Sedgoma sikvdilia. xolo romelnic moiZuleben yovelsave sofliursa, TavianT sxeuls moakvdenen, da amgvarad Semogidgebi-an Sen, ai eseni unda CaiTvalon did mecnier-ebad; radgan amaoebas uars hyofen WeSmar-itebisaTvis da xorcs sulisaTvis. ai eseni grZnoben, WeSmaritad, RvTis sitkboebas, da rac-ki gaCenilebSi sikeTe moipoveba, yvela amas aweren didebasa dambadebelisas. magram didi gansxvavebaa sitkboebaSi gamCenisa da

288

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

gaCenilisa; saukunoebisa da Jamierisa, Seu-qmnelisa da qmnulisa.

3. hoi naTelo saukuno, romeli uaRresob yovels gaCenilebzed sibrwyinvaliTa! gamo-abrwyinve zeciT elva, romelman sruliad gafantos sibnele Cemis gulisa. gaswmidos, gaamxiarulos, gaanaTlos da gaacxovelos suli Cemi da yoveli Zalni misni, raTa six-aruliT gatacebuli SenTan SeerTdes. ox! rodis dadgeba CemTvis es sasurveli da san-etaro wami, rom meCveno da gavZRe Senis cqeriTa da Sen iqmne CemTvis yvelaferi! si-nam ar momeniWeba me esa, sixaruli Cemi ar iqmneba sruli. vai Cems Tavs! jer isev cocx-alia CemSi Zveli kaci; jer kidev ar aris jvarcmuli da sruliad mokvdinebuli. jer kidev xorci suls sCagravs; jer kidev saS-ineli brZola aris maT Soris da ar aZlevs igi Tavisuflebas sulsa, raTa imefos aman mSvidobiT.

289

Sinagans nugeSiniscemazed

4. xolo Sen, romeli xar meufe zRvaTa da mis RelvaTa damamSvidebeli, (fsalm. 88, 9) aRsdeg, modi da Semewie me (fsalm. 43, 26). gafante warmarTni, romelnic damza-debulan brZolisaTvis (*fsal. 67, 29) da Semusre igini Senis ZlierebiTa. gamoiCine Seni dideba, gevedrebi, ufalo, da adide marjvena Seni, (ivd. 9, 11; zir. 36, 6) radgan CemTvis, Sens garda ar aris sxva imedi da arca TavSesafari, ufalo RmerTo Cemo.

T a v i X X X Vmaszed, Tu viTar SeuZlebelia, rom kacs ar eSinodes gansacdelisa am cx-

ovrebaSi.1. q r i s t e : Zeo Cemo, SeuZlebelia ise

icocxlo, rom SiSi arafrisa ara gqondes; aramed, sinam cocxali xar, maradis saWiro iqmneba SenTvis sulieri far-xmali. yov-

290

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

lis mxriv mtrebi gyavs Semortymuli da marjvniv Tu marcxniv eomebi maT. amisTvis, Tu yovlis mxriv ara gaqvs afarebuli moT-minebis fari, male miiReb maTgan Wrilobas. amasTanave, ukeTu guliT maradis CemTan ar iqmnebi SeerTebuli im azriT, rom yovelive daiTmino CemTvis, verasodes ver gauZleb Sen ficxels oms da verc daimsaxureb netarebis gvirgvins. maS unda gaapo mteri vaJkacurad da mZlavris marjveniT dasce yoveli mow-inaaRmdege Seni. rameTu romelman sZlios, mieces mas saWmelad manana (gamocx. 2, 17), xolo mxdals moelis didi ubedureba.

2. ukeTu am cxovrebaSi eZieb gansvenebasa, maS ranairad unda moipovo Sen gansveneba saukuno? sjobs gaemzado umetesad moT-minebisaTvis, vidre gansvenebisaTvis. WeSmar-its mSvidobas am qveyanazed nuki eZieb, zecas eZie. nu moeli mas nurc kacTagan da nurc sxva romelsame dabadebulTagan; aramed

291

Sinagans nugeSiniscemazed

RvTisagan moelode. RvTis siyvarulisaTvis siamovnebiT unda daiTmino yovelive: Sroma, mwuxareba, sacdureba, devnuleba, Sewuxeba, siRatake, sneuleba, usamarTlod mopyroba, Seuracxeba, cilis wameba, damcireba, yve-dreba, mxileba da moZuleba. ai, yovelive ese SegZenen Sen saTnoebas; eseni gyofen Sen qristes WeSmarits molaSkres da gangimzade-ben zeciurs gvirgvins. mciredis SromisaTvis me mivageb saukuno saCuqars, da warmavalis SeuracxebisaTvis dausrulebels didebas.

3. iqmneba ggonia, rom yovelTvis, Senis survilisamebr, gqondes sulieri nugeSin-iscema? eg yovelTvis Cems wmidanebsac ara hqoniaT; maT itvirTes mravalni Sewuxebani, aTasnairni sacdurebani da didi ubedure-bani. da yovelive ese sulgrZelobiT daiT-mines; igini daimedebulni iyvnen maradis RmerTzed da ara TavianT Tavzed; darw-munebulni iyvnen, rom aqaurni tanjvani

292

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

verasodes ver iqmnebodnen imgvaris Rirse-bisa, rom daemsaxuraT is saukuno dideba, romelic maT moelodaT (rom. 8, 19). nu Tu Sena gsurs erTbaSad miiRo yvela is, rac sxvebs mwaris cremliT da didis vai-vaglax-iT Zlivs moupovebiaT? elode ufalsa, va-Jkacurad moiqec, da gamxnevdi: guls nu gaitex, nu daixev ukan, aramed Seni suli da xorci RvTis didebas Seswire. me uxvad gadgixdi yvela amas, da yovels Sens Sewux-ebaSi SenTan viqmnebi.

T a v i X X X V IwinaaRmdegad kacTa usamarTlo gank-

iTxvisa.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, Sen yovlis guliT RmerTs miende, da kacTa gankiTxvisagan nu SegeSindeba, ukeTu sinidisi gemowmeba, rom RvTis moSiSi da umanko xar. Zriel kargia

293

Sinagans nugeSiniscemazed

da netarebaa swored, rom amgvarad itanje-bodes kaci, da arc Znelia es guliT mdaba-li kacisaTvis, romelic daimedebulia ufro RmerTzed, vidre Tavis Tavzed. zogni bevrs laparakoben, da amitom yvelaferi ar unda daujeros maT kacma. magram arc is SeiZleba, rom yvelani kmayofili hyvandes kacs; Tumc didad cdilobda mociquli pavlec, rom yvelasTvis esiamovnebina RvTis gulisaTvis da yvelasTvis yovelive gaxda, magram mainc gankiTxuli iqmna kacTa samsjavroSi; xolo amisTvisac ar Seswuxda (1 kor. 9, 23. 43).

2. rac-ki xelidan gamouvidoda, yovelive hyo, raTa daemoZRvra da ecxonebina sxvani; magram amiTi zogjer mainc ver aicdenda xolme Tavidgan gankiTxvasa da moZule-basa mravalTagan (1 kor. 9, 22). amisTvis yvelaferi RmerTs miando, romlis winaSe cxadia yovelive da simdabliT da moT-minebiT ifaravda Tavis Tavs maTs winaaRm-

294

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

degad, romelni ityodnen maszed usjuloe-basa, anu romelni zraxvidnen amaoebasa da sicruesa TavianTis gulis dagvarad. Tumc zogjer marTlulobda Tavs, magram es imi-tom, rom Tavisi siCumiT uZlurni ar dab-rkolebuliyvnen.

3. maS Sen mokvdavi kacisa rogor unda geSinodes? is dRes aris da xval gaqreba. geSinodes RvTisa da maSin kacisa aRar Seg-eSindeba. ras dagaklebs Sen adamiani Tavisi sityviTa, anu usamarTlobiT? imiTi is Tavis Tavs ufro avnebs, vidre Sen; da vinc unda iyves, versad ver wauva igi RvTis gankiTxvas. Sen maradis Tval win gyvandes warmodgeni-li RmerTi da frTxilad iyavi Civilisa da samduravisagan. magram Tu dainaxo, rom Seu-racxyofili da gaupatiurebuli xar umiz-ezod, nu ganrisxdebi, rom mouTmenlobiT sasyideli ar Seimciro; aramed guliT me mommarTe zecas, radgan me var, romeli vix-

295

Sinagans nugeSiniscemazed

sni Seuracxebisa da usamarTloebisagan, da mivageb yvela kacs maTis moqmedebisamebr.

T a v i X X X V I Inamdvils da sruls Tvisi Tavis uaris yofazed, romliT SeiZineba Tavisuf-

leba gulisa.1. q r i s t e : Zeo Cemo, uar hyav Tavi Seni

da maSin mipovni me. nurafers nu indomeb, nuraviTars sakuTrebas nu iqonieb, da yo-velTvis ufro mets SeiZen. radgan, rode-sac sruliad da samudamod uars hyof Sens Tavs, ufro siuxviT miiReb Cems madls.

2. m o r w m u n e s u l i : ufalo, ram-denjer unda uar-vhyo Cemi Tavi? anu raSi unda mdgomareobdes es uaris yofa?

3. q r i s t e : maradis da yovels dros; yvela rameSi, mcireSiac da didSiac; erTi sityviT minda, rom sruliad Rataki iyve.

296

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

sxvanairad rogor SeiZleba Sen me mekuTn-ode da me Sen, ukeTu rogoradac Sinagan, agreTve garegans moqmedebaSiac sruliad mokvdinebuli ar geqmneba Seni neba? ravde-nadac male Seudgebi am saqmes, imdenad ufro saumjobeso iqmneba SenTvis; da ravdenadac ufro Seni Tavis uaris-yofa namdvili da sruli iqmneba, imdenad ufro Cemi mosawoni iqmneba da mravals SeiZen.

4. zogni Tumc uars hyofen TavianTs Tavs, magram ara ise, rogorc unda; radgan yo-vliTurT RmerTzed ar arian mindobilni; aramed kidev TavianTs Tavzed zrunven. zog-nic, Tumc pirvelSi sruliad uars-hyofen mas, magram Semdgom, rodesac SeemTxvevaT gansacdeli, isev ukan ubrundebian TavianTs Tavs da amisaTvis ver warematebian saTnoe-baSi. amgvarni verasodes ver SeiZenen wmi-da gulis namdvils Tavisuflebas da verc iqonieben CemTan tkbils megobrobas, sinam

297

Sinagans nugeSiniscemazed

TavianTs Tavs sruliad uars ar hyofen da me ar Semomwirven mas, uromlisod SeuZle-belia sruliad Cveni SeerTeba.

5. bevrjel miTqvams SenTvis da kidev ge-tyvi: uar hyav da moiZule Seni Tavi da uxvad SeiZen saukuno mSvidobas. yvelaferi unda dastovo, Tu ginda rom yovelive SeiZino; nurafers nu eZieb, nurafers nuRar dai-bruneb ukanve, mtkiced mxolod CemTan iya-vi SeerTebuli da mec SenTan viqmnebi. Seni guli iqmneba Tavisufali da mas sibnele ve-Rar miekareba. amas ecade, es iTxove, da imas natrobde, rom yovel nair sakuTrebisagan Tavisufali iyve, da rogoradac iesoa Ra-taki, Senc ise Rataki Seudge mas, moakvdino Seni Tavi, rom saukunod CemTan icxovro. maSin dascxrebian yvela amao ocnebani, us-afuZvlo fiqrebi da gardanameti zrunva. maSin mogSordeba uzomo SiSi da mokvdeba uweso siyvaruli.

298

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X X X V I I Imaszed, Tu rogor unda moviqceT gar-egans saqmeebSi da viTar unda mivmar-

TavdeT RmerTsa gansacdelis dros.

1. q r i s t e : imas ecade, Zeo Cemo, rom yovelgan da Sens yovels garegans saqmesa da SromaSi Tavisuflad daicva Seni guli, da Sen iyve patroni Senis Tavisa; yovelive Sen unda gemorCilebodes, da ara Sen imaT. ufali unda iyve da marTveli Senis saqmisa da ara msaxuri da mona. Tavisufali da nam-dvili israeli unda iyve, raTa memkvidre Seiqmne im mamulisa, da im Tavisuflebisa, romliTac xaroben Svilni RvTisani (gal. 3, 26. 29); igini Sors arian awmyozed da ganizraxven saukunoebas; warmavalTa xedven marcxena TvaliT, magram marjvena Tvali maradis zecas aqvsT miqceuli; ar arian datyvevebulni JamierTa keTilTagan, aramed

299

Sinagans nugeSiniscemazed

keTilis aRsasrulisaTvis xmaroben maT, rogorc gauwesebia RmerTsa da daudgenia uzenaess Semomqmedsa, romelsac uTavbolod araferi ar gauCenia.

2. xolo, ukeTu arc erTs SemTxvevaSi yuradRebas ar miaqcev romelsame garegans movlenas da siamovnebiT ar dauwyeb cqeras yvelafers, rasac gaigoneb anu dainaxav, ar-amed yovels SemTxvevaSi Sexval mosesTan ka-ravSi da SeekiTxebi ufalsa; ismen zogjer misgan saRmrTo pasuxsa da gamoxval gan-swavluli, Tu rogor unda moiqce aw-myosa da momavalSi; radgan mosec yovels saeWvo da gasaWirs SemTxvevaSi maradis ka-ravs mimarTavda xolme, da locviT iTx-ovda Semweobas saxifaTo mdgomareobaSi da kacTa siborotisagan ganTavisuflebas; amave nairad Sedi Senc gulis saidumloebaSi da didis vedrebiT iTxove Sewevna RvTisagan. imitom isu da Zeni israelisani mostyuvd-

300

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

nen gabaonelTagan, rogoradac vkiTxulobT saRmrTo werilSi, radgan pirvelSi ufals ar SeekiTxnen (ieso 9, 13. 14); aramed ad-vilad daijeres maTi tkbili sityvebi da maTi cru moqmedebiT Sescdnen igini.

T a v i X X X I Xmaszed, Tu viTar kaci ar unda iyves aC-

qarebuli moqmedebaSi.1. q r i s t e : yovels dros me momande Seni

saqme, Zeo Cemo, da me kargad vawarmoveb mas Tavis drozed. moucade Cems gankargulebas da dainaxav, Tu ravdenad sasargeblo iqmneba es SenTvis.

2. m o r w m u n e s u l i : ufalo, didis siamovnebiT mogandob Sen yovelsave Cems saqmes, radgan me imodona sibrZne ara maqvs, rom kargad vawarmovo isini. ax! netavi ar iqmneba, rom amas iqiT Tavi davanebo yov-

301

Sinagans nugeSiniscemazed

els amgvars mzrunvelobas da yoveliTurT movando Tavi Cemi Sens wmida nebas!

3. q r i s t e : xSirad xdeba, Zeo Cemo, rom kaci erTs rames natrobs guliT da misTvis mousvenrobaSia; magram SeiZens Tu ara, masukan sul sxva TvaliT Sescqeris; es imitom, rom survili daudgromelia, xSirad erTidan meorezed gardadis. maS didi saqmea, rom SeiZlos kacma TviT mcire rameSiac-ki Tvisi Tavis uaris yofa.

4. WeSmariti warmateba kacisa Tvisi Tavis uaris yofaSia, da romelsac uar uyvia Tvi-si Tavi, ai, is aris marTla Tavisufali da mosvenebuli. magram uZvelesi mteri, radgan winaaRmdegia yvela keTilisa, ar iSlis Tavis siborotes; aramed dRe da Rame dids mzakvrobas xmarobs, rom gaufrTxilebeli rogorme moatyuos da Tavis maxeSi gaabas, amisTvis: `iRviZebdiT da ilocevdiT, raTa ara SexvideT gansacdelsa~ (maT. 26, 41).

302

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X Lmaszed, rom kacs TavisgniT ara aqvs ar-aviTari sikeTe, romliTac-ki SeeZlos

Tvisi Tavis qeba.

1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, ̀ rai ars kaci, rameTu moixsene misi? anu Ze kacisa, rameTu moxedav mas.~ (fsalm. 8, 4). imisTana ra Rirseuleba naxe kacSi, rom dagisaCuqre-bia Senis madliT? ra simarTle maqvs, ufa-lo, rom vCivode, rodesac momiZuleb? anu gemdurebode, rodesac saTxovars ar amis-ruleb? WeSmaritad, saWiroa davfiqrde da vsTqva, rom araferi ara var, ufalo, araferi ar SemiZlia, da arc raime keTilia CemSi; ar-amed yovliTurT uZluri da glaxaki var da TandaTan ufro sisawyleSi mivdivar; da Tu Sen ar Semewevi da ar gaamxneveb Cems guls, sulac gavgrildebi da davsustdebi.

303

Sinagans nugeSiniscemazed

2. xolo Sen maradis erTi da igive xar (fsalm. 101, 12. 27), da saukunod darCebi keTili, marTali da wmida; yovelsa hyof keTilad, simarTliTa da siwmidiT, da sibrZniT ganageb yovelsa. ise susti var, rom ufro mexerxeba ukan CamorCena, vidre win wasvla, amitom erTs mdgomareobaSi yofna mudam ar SemiZlia: dReSi Svidnairad unda Sevicvalo xolme. magram, rodesac Sesawevnelad gamomiwodeb Sens Zliers mar-jvenas, maSinaTve saukeTesod icvleba Cemi mdgomareoba. radgan mxolod Sen SegiZlia, kacis mouxmareblad, Semewio da gamaZliero im gvarad, rom arasodes aRar Seicvalos sxvaferad Cemi saxe, aramed mxolod Sensken moiqces Cemi guli da SenSi gaisvenos.

3. maS, ukeTu uars vhyof yovels kaco-brivs nugeSiniscemas, raTa gulmxurvaleba SeviZino, anu, radgan aravisagan ara maqvs

304

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

nugeSiniscema da damWirne var Sen mogZebno, maSin SeiZleba imedi viqonio, Sens madlzed, rom axalis nugeSiniscemiT gamamxiaruleb me.

4. gmadlob, wyarov yovlis sikeTisao, keTilwarmatebisaTvis, romelsac momivlen me. me amaoeba var Sens win da sxva sruliad araferi. kaci var daudgromeli da uZlu-ri. maS riTi unda viqebde Tavsa? anu ris gamo unda veZiebde me Cems pativs? imisTvis, rom araferi var? es xom ufro umetesi araraoba iqmneba CemTvis? WeSmaritad didi mavnebeli senia da didi amaoebaa cru Tavis qeba: radgan mogvaSorebs igi Cven WeSmari-tis didebisagan da zeciurs madls dag-vakargvinebs. arc Sen gesiamovneba is kaci, romelsac Tvisi Tavi moswons, da romelic kacTagan qebas eZiebs, igi zeciurs madls moklebuli iqmneba.

305

Sinagans nugeSiniscemazed

5. imaSia WeSmariti dideba da wmida sixaruli, rom kaci Sengan ididos da ara Tvisi Tavisgan; Senis saxeliT uxarodes da ara Tvisi saTnoiani moqmedebiT, da arcaRa gaCenilTagan miiRos raime kmayofileba, Tu ar mxolod SenTvis. Seni saxeli unda iy-ves qebuli da ara Cemi: Senni saqmeni unda iyvnen didebulni da ara Cemi; Seni wmida saxeli unda ikurTxebodes, xolo Cemzed araviTari qeba ar unda iTqmodes kacTa-gan. Sen xar dideba Cemi; Sen xar `sixaruli gulisa Cemisa~ (fsalm. 118, 111). SeniT unda viyve me qebuli da mxiaruli maradis. xolo me uZluroebis meti araferi ara maqvs sas-iqadulo (2 kor. 12, 5).

6. uriebma eZion dideba erTmanerTisagan; me didebas mxolod RvTisagan veZieb (ioan. 5, 44). radgan yoveli kacobrivi dideba da yoveli Jamieri pativi, da yoveli uaR-

306

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

resoba soflisa, SedarebiT Sens saukuno didebasTan, amaoeba da sisulelea. hoi si-marTle da mowyalebao Cemo! RmerTo Cemo da netaro samebao! Sen mxolosa gSvenis qeba, pativi, Zali da dausrulebeli dideba saukunoebidgan da ukunisamde.

T a v i X L Imaszed, Tu viTar unda moviZuloT yo-

velive Jamieri pativi.

1. q r i s t e : nu Seswuxdebi, Zeo Cemo, ukeTu sxvebs aqeben da pativsa scemen, da Sen-ki dagamcireben da Seuracxgyofen. gu-liT me mommarTe zecas, da maSin aRar Ses-wuxdebi, rodesac Seuracxgyofen Sen qvey-anazed kacni.

307

Sinagans nugeSiniscemazed

2. m o r w m u n e s u l i : brmani varT, ufalo, da soflis amaoebiT advilad vsty-uvdebiT. ukeTu kargad davfiqrdebi, me ar-avisagan ar mimiRia arasodes usamarTloeba, da arc simarTle maqvs, rom Sens winaaRm-degad vCivode. magram Rirsi-ki var, rom yovelni dabadebulni me mdevnidnen, radgan mravalgzis didad Semiwyenixar Sen. amisgamo simarTle moiTxovs, rom yovelnairad gak-icxuli da Seuracxyofili viyve; xolo Sen-ki unda iyve qebuli, pativcemuli da dide-buli. da sinam ar gavemzadebi im gvarad, da guliT ar vinatreb, rom Seuracxyofili da moZulebuli viyve yvela gaCenilTagan da arafrad Caracxuli, SeuZlebelia movi-povo gulis mSvidoba, gavnaTlde suliT da sruliad Sen SemogierTde.

308

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

T a v i X L I Imaszed, Tu viTar Cvens mSvidobas

kacTagan ar unda movelodeT.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, Tu Sens mSvidobas vinme kacisagan moeli, imitom rom Seni da imisi xasiaTebi udgebian erTmanerTs da tk-bilad scxovrobT, maradis mousvenebeli da Sewuxebuli iqmnebi. magram, ukeTu mihmar-Tav WeSmaritebas, romelic cxovel ars da sufevs ukunisamde, advilad daiTmen mego-bris moSorebas da miss sakvdilsac-ki. meg-obruli siyvaruli unda iyves damyarebuli Cemzed, da mxolod CemTvis unda giyvardnen yvela isini, vinc saTnoian kacebad geCvenebi-an da romelnic Rirsni arian am qveyanazed Seyvarebisa. uCemod megobroba araferSi ar aris gamosadegi da verc didxans gastans; da arc SeiZleba, rom siyvaruli iyves wmida,

309

Sinagans nugeSiniscemazed

da WeSmariti, romelsac me ar SevakavSireb. imodnad unda moakvdino SenSi survili ka-cobrivis siyvarulisa, rom ravdenadac-ki SeiZleba natrobde kacTa amxanagobisagan ganSorebas; ravdenadac ufro kaci moSore-buli iqmneba saqveyniero nugeSiniscemisagan, imdenad ufro dauaxlovdeba igi RmerTsa. ravdenaTac ufro Rrmad daimdablebs da Seuracxyofs Tavis Tavs, imdenad ufro am-aRldeba igi RmerTTan.

2. xolo, romelic Tavis Tavs miawers raime sikeTes, igi dauSlis gardamosvlas RvTis madlisas Tavis gulSi; radgan suli wmidis madli maradis mdabals guls eZiebs. ukeTu daamciro Seni Tavi da gaCenilTa si-yvaruls moSorde, mec uxvad dagasaCuqreb Cemis madliTa. da rodesac-ki kmayofilebiT dauwyeb gaCenilebs cqeras, icode dambade-belic Sen mogaridebs Tavis madlians Tvals. maS ecade yvelaferSi Seni Tavi daimor-

310

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Cilo siyvarulisaTvis \dambadebelisa, da maSin SegeZleba icna kargad RmerTi. rac unda mcire iyves sagani Senis siyvarulisa, ukeTu uweso grZnobiT dauwyeb mas cqeras, igi mogaSorebs umaRless sikeTesa da avnebs Sens sulsa.

T a v i X L I I IwinaaRmdeg am qveyniur cru mecniere-

bisa.1. q r i s t e : Zeo Cemo, frTxilad iyavi,

ar mostyuvde kacTa mSvenieris da tkbi-lis sityvebiT; radgan mWevrmetyvelebiT-ki ver movigebT sasufevelsa RvTisasa, aramed keTil-moqmedebiT (1 kor. 4, 20). yuradReba miaqcie Cems sityvebs, romelnic guls aRanTeben da gonebas anaTleben; sinanuls aZleven da WeSmarits nugeSiniscemas aniWe-ben. nurasodes nu waikiTxav Cems sityvebs im ganzraxviT, rom swavluli da brZeni gamo-

311

Sinagans nugeSiniscemazed

sCnde, aramed raTa moiSoro Senni biwier-ebani; radgan es ufro sasargeblo iqmneba SenTvis, sinam axsna mraval Znel kiTxvebisa.

2. rac unda bevri ikiTxo da iswavlo, mainc gaxsovdes, rom me vaZlev yvelas mec-nierebas (fsalm. 93, 80); me var, romelic ise gavanaTleb da goniers vyof yrmebs (fsalm. 118, 130), rom vera-kaci ver moaxerxebs amas. romelTanac me visaubreb, is maSinve brZeni Seiqmneba da didad waremateba suliTa. vai maT, romelnic sxva da sxva axalis ambebis Setyobas-ki cdiloben, da imas, Tu rogor unda memsaxurnen, bevrs arafers dasde-ven. mova dro, rodesac gamoCndeba qriste, moZRvarTa moZRvari, angelozTa ufali, da moismens TviTveulisagan gakveTils, ese igi gamoiZiebs yovel maTganis sinidiss. ma-Sin xelSi eWireba mas anTebuli lampari da ise daCxreks ierusalems, da bnelisagan dafaruls yvelafers gamoaaSkaravebs; maSin

312

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Tavis gamarTlebisaTvis gvianRa iqmneba.3. me var, romeli mdabals im zomamde

avamaRleb gonebiT, rom Seignebs saukuno WeSmaritebis mraval saidumloebaTa, rom-lis msgavsi ar SeuZlia iswavlos sxvam aTis wlis SromiT saswavlebelSi. me vas-wavli Cumad, aur-daurevlad azrebisa, ar veZieb masSi Cems didebas, da arc mraval nair damtkicebaTa warmodgeniT. me vaswav-li saqveyniero raimeTa SeZulebas, awmyos uaris yofas, saukunois Ziebas, zeciuris gulisxmis yofas. Tavis moridebas pativis-cemisagan, sacdurebaTa daTmenas, Cemzed sasoebis qonebas, Cems garda sxva arafris natvras da yvelazed ufro mometebulad Cems Seyvarebas.

4. romelTac Semiyvares me yovlis gul-iTa, maT Seignes RvTiuri saidumloebani da sakvirvelad laparakobdnen. imaT ufro bev-ri gaakeTes, rom yvelaferi dastoves, vid-

313

Sinagans nugeSiniscemazed

re rom SeeswavlaT dawvrilebiT yovelive. zogs Cveulebriv sagnebzed velaparakebi da zogsac maRals rameebzed. erTs tkbilis igavebiT da magaliTebiT gavacnob Cems Tavsa da sxvebs didis brwyinvalebiT gamoucxadeb saidumloebaTa. wignebi yvelas erTnairad emusaifebian, magram yvelas erTnairad-ki ar swurTnian. radgan me var maswavlebeli Sinagan WeSmaritebisa, gamomcdeli gulisa, mcnobeli ganzraxvaTa, mwarmoebeli saqmisa da damsaCuqrebeli TviTveulisa TavianTis Rirsebisamebr.

T a v i X L I Vmaszed, Tu viTar didad ar unda iyves

kaci garegan sagnebSi garTuli.1. q r i s t e : bevri ramea, Zeo Cemo,

romelic sjobia ar icode. sjobs, rom mkvdrad Caracxo Seni Tavi am qveyanazed da

314

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

qveyana SenTvis jvarcmulad (kor. 3, 3; gal. 6, 14). bevr rames Tval yuri unda moari-do, da ufro mometebulad unda fiqrobde Sens Sinagans mosvenebazed. sjobia usiamovno sagnebs Tvali moarido da bevrjel ufro samjobinoa, rom sxvas azri dauTmo, sinam SekamaTebiT awyenino. ukeTu mtkiced iqnebi RmerTTan SeerTebuli da maradis warmodge-nili geqneba misi samarTali, advilad daiT-men sxvisagan daZlevas.

2. m o r w m u n e s u l i : ax, sadamdis mi-aRwia, ufalo, Cvenma sisawylem! Jamiers Tu rames davkargavT, maSinaTve vstiriT; mcire-di SesaZenisaTvis dids Sromas da Sewuxebas vswevT; da sulis wawymedisaTvis TiTqmis sruliad arc vswuxvarT. bevrjel gvaviw-ydeba isa, da Tu gvagondeba rodesme, isic mometebulad gvian. ubralo, anu usargeblo raimesaTvis-ki didad vzrunavT; da romelic marTla didad saWiroa, misTvis-ki bevri ara

315

Sinagans nugeSiniscemazed

gvenaRvleba ra, radgan kaci erTob gar-Tulia saqveyniero kmayofilebaSi, da masSi rCeba samudamod, Tu ar Caukvirda kargad Tavis mdgomareobas.

T a v i X LVmaszed, Tu viTar yvela kacs ar unda verwmunebodeT, da rogor advilad

SeiZleba Sescdes kaci sityvaSi.

1. m o r w m u n e s u l i : mwuxarebaSi Se-mewie me, ufalo, radgan Semweoba kacisa bevrs veras miSvelis (fsalm. 59, 11). ram-denjer movstyuebulvar imaTgan, visganac didi imedi mqonda me. da bevrjel visi im-edic sruliad ara mqonda, misgan mimiRia nugeSiniscema! maS amao aris kaczed imedis damyareba; xolo marTalTa xsna Sens xelSia, RmerTo. kurTxeul iyavn, ufalo RmerTo Cemo, yovelisaTvis, raic-ki SememTxveva me.

316

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

uZlurni varT da daudgromelni; advilad vstyuvdebiT da vcvaladobT.

2. vis SeuZlia ise gafrTxilebuli da windaxeduli iyves yvela SemTxvevaSi, rom arasodes mostyuvdes da arc gaSfoTdes? ma-gram, romelic Sen mogendoba da wmidis gu-liT geZiebs, ufalo, is ise advilad rodiRa Sescdeba; da ukeTu Cavardes igi raime SewuxebaSi, rogoric unda iyves es Sewuxeba, Sen mainc male ixsni mas, anu nugeSinsascem, radgan arasodes samudamod ar daiviwyeb mosavTa SenTa (fsalm. 9, 10). iSviaTia imi-sTana sarwmuno megobari, romelman yovels SemTxvevaSi namdvili megobroba gagiwios. mxolod Sen xar, ufalo, yovels SemTxvevaSi sarwmuno da Sens garda sxva aravin aris.

3. oh, ra brZeni yofila is wmida suli, romelsac uTqvams: `goneba Cemi ganmtkice-bul da dafuZnebul ars qristeSio~ (wmin-da agaTa). ukeTu mec ase vyofilviyavi, kaco-

317

Sinagans nugeSiniscemazed

brivi SiSi amgvarad xom veRar SemaSfoTebda da verc mware sityvebi amaRelvebdnen? vis SeuZlia, rom yvelaferi win da win scnas, anu yvela ubedurs SemTxveulebas winadve kar-gad gaufrTxildes? ukeTu zogjer winadve cnobili ubedurebac-ki Zriel gvawuxebs, maS raoden ufro didad ar unda Segvawux-os moulodnelma ubedurebam? maS risTvis ar viyavi me, sabralo, winadve gafrTxile-buli da rad daujere yvelas ase advilad. imisTvis, rom kacni varT uZlurni, Tumc-ki sxvebs angelozebad vgonivarT da angeloz-ebs gveZaxian. maS Sens mets sxva viRas unda verwmuno, ufalo, radgan Sen xar imgvari WeSmariteba, rom arc aravis moatyueb da arc mostyuvdebi. magram, winaaRmdeg amisa, `yoveli kaci cru ars~ (fsalm. 115, 2); yvela uZluria, daudgromeli da gaubrTxilebeli mometebulad laparakSi, ase rom maSinac-ki Znelad unda davijeroT misgan, rodesac si-

318

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

marTlis saxe adevs miss naTqvams.

4. raodeni sibrZnea im sityvebSi, romel-ic gviTxari: moerideT kacTa, radgan saxlo-baca ki mteria misi (miq. 7, 6; maT. 10, 36) da nu erwmunebiT yvelas, romelnic getyvian: ai aq aris, anu iqa (maT. 24, 23; luk. 17, 23). yovelive ese Sevigne Cemis ubedurebiT; da netavi axla mainc gavfrTxildebode da ise ugunurad aRar moviqceode! zogjer kacs uTqvams CemTvis: ai, frTxilad iyavi, icode: aravis ar uTxra es Cemi sityvebio. mec frTxilad var, da mgonia, rom marTla saidumlod aris daculi misi naTqvami; ma-gram bolos vxedav, rom TviTon imas ve-Rar mouTmenia, romelic me mafrTxilebda, gaucivar meca da Tavisi Tavic da wasula. damifare me, ufalo, amgvari cru da msubuq gonebiani kacebisagan, raTa ar Cavarde maTs xelSi da mec maTsaveb cudi araferi ar

319

Sinagans nugeSiniscemazed

Cavidino. maTqmevine me mtkice da WeSmariti sityvebi da pirferobisagan damifare me. rac sxvebSi ar momwons, mas yovelnairad unda veridebode mec.

5. ax! ravdens keTilsa da mSvidobas Sevi-ZenT, ukeTu sxvebis Sesaxeb Cumad viqmnebiT, yvelafers advilad ar virwmunebT, rac gagvigonia saidumlod SevinaxavT, yvelas Cvns guls ar gavuSliT, da maradis geZiebT Sen, gulTa mxilvelo; ar avyvebiT yvelas si-tyvas, aramed vinatrebT, rom yovelive Cvens Sinagan da Cvens gareSe aRsruldes Senis wmida nebisaebr! ax! rogor uSiSrad iqmneba CvenSi daculi zeciuri madli, ukeTu Tavi-dan avicilebdeT yovelsave ama qveyniurs didebasa da arca vinatrebdeT arafers mis-Tanas, rac xalxs sakvirvel ramed eCveneba; aramed guls modginebiT unda veZiebdeT mas, rac asworebs Cvens cxovrebas da aRor-Zinebs CvenSi sasoebas. bevrma didi vneba mi-

320

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

iRo imisagan, rom yvelam Seityo maTi saT-noiani cxovreba da aqes igini. xolo sxvebs mravals metad argo, rom dafaruli iyvnen maTi keTili saqmeni am xrwnils cxovre-baSi, romelic savsea sacdurebiTa da aris gamudmebuli brZola.

T a v i X LV Imaszed, Tu rogor unda vsasoebdeT RmerTzed, rodesac usamarTlod vi-

kicxebiT.

1. q r i s t e : mxned iyav, Zeo Cemo, da Cemzed gqondes sasoeba. sityvisa rogor unda SegeSindes? ubralo qaria, romelic, Tumca-ki haerSi grialobs, magram qvasac-ki veras aklebs. Tu rameSi damnaSave xar, ecade, rom es Secdomileba rogorme gaisworo, da Tu sinidisi wmida gaqvs, maSin moigone, rom

321

Sinagans nugeSiniscemazed

valdebuli xar daiTmino yovelive es RvTis gulisaTvis. Tumc sityvebiT Sewuxeba yvela Sewuxebazed advili dasaTmenia, magram Sen es didramed geCveneba, radgan amazed umZi-mesis daTmena SenTvis SeuZlebelia. ai, xedav amisTana ubralo rame rogor maSinve ty-viasaveb xvdeba Sens guls! es imitom, rom jer kidev xorcieli susti kaci xar da am qveyniur pativiscemas ufro mets yuradRe-bas aqcev, vidre gekuTvnis. radgan geSinia sasacilo ar gaxde, amitom ar geameba, rom vinmem Seni urigoba gamxilos, da cdilob dahfaro igi.

2. magram Tu kargad Caukvirdebi Sens Tavs, dainaxav, rom jer isev cocxalia Sen-Si soflis siyvaruli da cdilob mosawoni iyve kacTagan. radgan, rodesac eridebi Seu-racxebas da Sens naklulovanebaTa mxilebas, sCans sruliad ara gaqvs WeSmariti simdable da arc sruliad mokvdinebuli xar qveyni-

322

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

saTvis, da arc qveyanaa SenTvis jvarcmuli (gal. 6, 14). magram ismine Cemi sityvebi, da maSin aRar Seswuxdebi aTasnairi cilic rom dagwamon. rac unda didi siborote sTqvan Senzeda, ra dagakldeba Sen imiTi, ukeTu yuradRebas ar miaqcev da sul ubra-lo Caladac-ki ar CasTvli? bewvsac ver mogakleben Tmidgan.

3. magram romelsac Tavisi guli ara hyavs damorCilebuli da arc RmerTi hyavs mara-dis Tvalwin warmodgenili, mas TviT ubra-lo dacinvac-ki didad aaSfoTebs. xolo, romelsac Cemzed aqvs sasoeba damyarebuli, da Tavis sakuTars msjelobazed ar aris dandobili, mas sruliad aravisi ar eSinia; radgan me var msajuli yovelTa; CemTvis araferia dafaruli; me yvela namdvilad vici rac momxdara; vxedav vin aris dam-Cagvreli da vin daCagruli. Cemi naTqvamia ai es sityvebi: rameTu gancxaddebian mrav-

323

Sinagans nugeSiniscemazed

alTa gulTa zraxvani (luk. 2, 35; 1 kor. 4, 5), da rogorc miTqvams, isec asruldeba. me unda gavsajo bralianica da ubraloc; ma-gram mnebavs pirvelSi Cemi dafaruli msja-vriT gamovscado me igini.

4. kacTa mowmoba xSirad Semcdaria, ma-gram Cemi samarTali WeSmaritia da maradis Seucvleladve darCeba. sazogadod mraval-TaTvis dafarulia igi, magram zogTaTvis-ki gancxadebulia. igi arasodes ar mostyu-vdeba da arc aravis ar moatyuebs; Tumca-ki umecarTa samarTliani ara hgoniaT esa. maS yvela ramis gasamarTleba me unda momandon da TavianTs gonierebas aravin ar unda dae-myaros. marTali ar Seswuxdeba arasodes, rac unda SeemTxvas imas RvTisagan (igav. 12, 21). Tu gind usamarTlodac gasajon, bevrs arafers inaRvlis; arc imisTvis gaixarebs agre rigad, ukeTu zogni mas sruliad gaamarTleben. radgan iman icis, rom me var

324

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

gulTa da TirkmelTa gamkiTxveli (fsalm. 7, 9) da piruTneveli msajuli, da ara kacTa Sexedulebis dagvarad gamkiTxveli. vinaidgan rac xalxs bevrjer saqebrad miaC-niaT, is Cems win xSirad Secdomilebaa.

5. m o r w m u n e s u l i : ufalo RmerTo, msajulo marTalo, Zrielo da sulgrZe-lo, romeli scnob kacis uZulurebasa da siborotes, Sen xar Cemi Zala da mTeli sa-soeba; radgan Cemi sinidisi bevrs verafersa mSvelis. rac SenTvis cxadia, is CemTvis da-farulia; amisaTvis simdabliT unda moviqce yovels dros da simSvidiT unda daviTmino, rodesac raimes mamxileben. momiteve me sax-ierebiTa SeniTa, ukeTu rodesme amgvarad ar movqceulvar da kidev momimate madli, rom ufro mtkice iyves Cemi moTmineba. isa sjobs, rom Senis uxvis mowyalebisagan move-lode Cemi codvebis motevebas, sinam udana-Saulo megonos Cemi Tavi, romelic CemTvis

325

Sinagans nugeSiniscemazed

dafarulia. Tugind CemSi vera viTars dana-Saulobas ver vxedavde, mainc ver gavbedav Tavis gamarTlebas (1 kor. 4, 4), radgan, Tu ar Senis mowyalebiT, xorcieli veravin ver gamarTldeba (fsalm. 142, 2).

T a v i X LV I Imaszed, Tu viTar saukuno cxovrebisa-Tvis yvela ubedurebani unda daviTmi-

noT.1. q r i s t e : Zeo Cemo, mag Sromam, romel-

ic Cemis gulisaTvis Tavzed agiRia, guli ar gagitexos, arc Sewuxebas SeuSinde. moigone Cemi dapireba da maradis nugeSiniscemuli iqmnebi. me SemiZlia aRuricxveli da ganu-zomeli sikeTiT dagsaCuqro Sen. dids xans ar gaswevs Seni amgvari Sroma am qveyanazed, arc yovelTvis ase mwuxare iqmnebi; cota kidev moiTmine da male bolo moeRebaT mag Sens

326

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

ubedurebaTa. mova dro, rodesac sruliad moisveneb yovelis Sromisa da Sewuxebisagan. yovelive, rac-ki JamTa viTarebasTan gaiv-lis, mokle da ubralo ram aris.

2. guls modgined Seudeqi Sens saqmes, erTgulad iSrome Cems venaxSi da me viqm-nebi Seni sasyideli. swere, ikiTxe, igalobe, oxvride, mdumarebde, ilocvide, da yoveli usiamovneba mxned daiTmine; radgan imisTana netarebaa saukuno cxovreba, rom amazed um-etesi Sewuxebac rom daiTmino, mainc kidev cota iqmneba. mogiva mSvidoba erTs dRes, romelic daniSnulia RvTisagan, da maSin aRar iqmneba aRarc dRe da aRarc Rame; ar-amed iqmneba samaradiso naTeli, dausrule-beli brwyinvaleba, Seuryeveli mSvidoba da WeSmariti gansveneba. maSin aRar ityvi: vin damixsnis am mokvdavi sxeulisagan? (rom. 7, 24) da aRarc kvnesiT warmosTqvam: vai me! rogor gagrZelda CemTvis wuTisofeli!

327

Sinagans nugeSiniscemazed

(fsalm. 119, 5) radgan sikvdili daiTrguneba Tu ara, maSinve dadgeba saukuno cxovreba; gaqreba yvela mwuxareba da mis adgils dai-Wers sanetaro sixaruli, tkbili da bed-nieri amxanagoba.

3. ox! Sen rom ixilo is dideba, romli-Tac zecaSi dagvirgvinebulni arian wmidani, is bedniereba, romliTac stkbebian igini, romelnic erTs dros, am qveyanazed, yvelasa-gan moZulebulni iyvnen da, ase gaSinje, si-cocxlis Rirsadac-ki ar iyvnen Caracxulni, maSin eWvi ar aris, rom simdabliT miwasTan gaaTanasworeb Sens Tavs da imas ufro irCev, rom yvelas xelqveiTi iyve, vidre brZanebeli erTi vinmesi. Tavis dReSi aRar inatreb am qveyanazed raime bednierebas; aramed ufro gaixareb, rom RvTis gulisaTvis itanje-bode, da did didebad Caracxavdi, rom ara-frad iyve miCneuli kacTagan.

4. ax! ukeTu kargad gqondes Segnebuli

328

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

es WeSmaritebani da Rrmad iyvnen igini Sens gulSi Canergilni, gana kidev gabedavdi ramezed saCivris warmoTqmas? gana saukuno cxovrebisaTvis yovelive siZnele ar unda daviTminoT? gana ubralo ramea dakargva anu mopoeba RvTis sasufevelisa? maS am-oixede zecisaken: ai me var aqa da yvela Cemi wmidanebic CemTan arian. radgan maT am qvey-anazed didi brZola daiTmines, misTvis axla uxariaT, nugeSiniscemulni arian, aRaraf-risa eSiniaT, da tkbilad ganisveneben CemTan ukunisamde mamisa Cemisa sasufevelSi.

T a v i X LV I I Isaukuno netarebazed da am cxovrebis

sivaglaxezed.1. m o r w m u n e s u l i : hoi sanetaro

samkvidrebelo zeciuro qalaqiso! ox! brwyinvale dReo saukunoebisao, romelsac

329

Sinagans nugeSiniscemazed

verasodes ver Segexeba sibnele Ramisa, ar-amed maradis uzenaesi WeSmaritebis sxivebiT kaSkaSeb! dReo, maradis mxiarulo, maradis mSvidobiano da saukunod ucvalebelo! ax! rodis gamiTendebi, rom dasruldes CemTvis yvela es wuTiereba! wmidanebisaTvis ukve gaTenebula es dRe da misis saukunod brwyinvale sxivebiT stkbebian igini; xolo am qveynad jer isev mogzaurni Soridan, rogoradac sarkeSi, Sescqerian mas.

2. zeciurni moqalaqeni grZnoben, raoden sasixaruloa is dRe: xolo evas gamodevnil-ni Svilebi-ki godeben, radgan mware da dauTmenelia es cxovreba. dReni am qvey-anazed mokle da mavnebelni arian da savse mwuxarebiTa da vaebiT. kaci codviT ivseba am cxovrebaSi da mraval vnebaTagan ars damonavebuli; ravdennairi SiSi aqvs gul-Si! aTasnairi zrunva Tavs axvevia! cnobis moyvareobisagan gatacebulia, amaoebisagan

330

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

dabrmavebuli, mraval SecdomilebiT savsea, Sromisagan welSi modrekili, gansacdelTa-gan datanjuli, gancxromebisagan dasuste-buli da siRatakiT wamebuli.

3. ax! rodis moeReba bolo amodens ube-durebas? rodis unda ganvTavisuflde bi-wierebaTa uwyalo monebisagan. rodis iqm-neba, rom mxolod Sen maxsovde, ufalo? rodis unda gavixaro sruliad SeniT? ro-dis unda gadavrCe amodona damabrkolebel garemoebaTa? rodis unda SeviZino WeSmar-iti Tavisufleba, da rodis unda movis-veno sulieris da xorcielis tanjvisagan? rodis unda moviRo mSvidoba Seuryeveli, uSfoTveli, uSiSari, mSvidoba Sinagani da garegani da yovel mxriv daurRveveli? keTilo ieso, rodis meRirseba, rom gixilo Sen? rodis iqmneba davinaxo Seni zeciuri dideba? rodis iqmnebi Sen CemTvis yovelive yvelaferSi? ax! rodis unda viyve me SenTan

331

Sinagans nugeSiniscemazed

sasufevelSi, romelic gagimzadebia dasa-bamidgan soflisa Sens SemyvarebelTaTvis? (maT. 25, 34). unugeSod var datovebuli siRatakeSi da gandevnili mtrebis qveyanaSi, sadac ganuwyveteli omia da saSineli ube-dureba!

4. sulTqmiT gevedrebi, nugeSi mec am ty-veobaSi da daacxre Cemi mwuxareba. yovelive mZime tvirTia CemTvis, riTac-ki nugeSsa mcems me sofeli. didad vnatrob SenTan vixaro, ma-gram me verasodes ver veRirse amas. menatreba zecierebTan SeerTeba, magram saqveyniero raimeni, da daumorCilebeli gulisTqmani-ki qveiT mweven me. me minda gonebiT yvelazed maRla vidge, magram sxeulis gamo yvelazed ukanasknelad vrCebi; da amnairad, me sabralo Cems Tavsve veomebi, da TviTon Cemi Tavisa-ganve me vitanjebi, radgan suli zecisaken miiwevs da sxeuli-ki qveiTken meweva.

5. ax! rogor vitanjebi maSin Cems gul-

332

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Si, rodesac zecazed vfiqrob, da aTasnairi saxorcielo fiqrebi warmomidgebian, da Cemi locvis Sesrulebas miSlian! `RmerTo Cemo, nu ganeSorebi Cemgan, da nu gare mi-iqcev pirsa Sensa risxviTa monisa Senisagan.~ (fsalm. 70, 12; 26, 9). `gamoabrwyinven el-vani Senni, da ganabnine igini; gamoavlinen isarni Senni, da gafante yoveli ocnebani mtrebisa~ (fsalm. 143, 6). Sen iyav mefe Cemis gonebisa, saqveyniero yvelaferi damaviwye, da momec me Zala, rom mswrafl moviSoro Cemgan da Seuracxvhyo yovelni boroti ocnebani. Semewie, saukuno WeSmaritebao, rom ar mimizidos me romelime amaoebam. modi CemTan, zeciero sitkboebav, da Sens win yvela uwmidureba ganqardeba. momiteve kvalad da Semindevi me saxierebiTa SeniTa, rodesac locvis dros sxva rameebzed ufro vfiqrob, vidre Senzeda. radgan WeSmaritad unda vsTqva, rom saSinlad fiqr-dafantu-

333

Sinagans nugeSiniscemazed

li var xolme. xSirad me ar var iq, sadac Cemi sxeulia, aramed iq, sadac Cemi goneba trialebs. me var iqa, sadac arian Cemi fiqrebi; xolo Cemi fiqrebi iq arian, sadac ars sagani Cemis siyvarulisa. xSirad is war-momidgeba gonebaSi, rac ufro mamwons da razedac ufro midrekilia Cemi buneba.

6. amisTvis aris cxadad naTqvami Sen mier, saukuno WeSmaritebav: `rameTu sadac aris saunje Tqveni, munca iyos guli Tqvenio~ (maT. 6, 21). ukeTu sasufeveli miyvars, siam-ovnebiT zecazed vfiqrob; xolo ukeTu sofeli miyvars, Tanamoziare var masTan mxiarulebaSiac da mwuxarebaSiaca. ukeTu miyvars sxeuli, xSirad vfiqrob maszeda, da Tu Cemi siyvarulis sagans suli Seadgens, maSin kmayofilebiT vfiqrob sasuliero sa-gnebzed. sazogadod im sagnebzed vlapara-kob da vismen, romelnic momwonan da saxe maTi Canerguli maqvs gulSi. magram bed-

334

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

nieri is aris, ufalo, romelic Senis siy-varulisaTvis Tavidan moiSorebs yovelsave gaCenilTa, romelic ficxelad moepyroba Tavis bunebas, da gulmxurvalebiT jvars acmevs saxorcielo gulis TqmaTa, raTa dam-Svidebulis da ubiwo sinidisiT Semogwiros wmida locvani, garegan da Sinagan gaiwmi-dos yvela qveyniur rameTagan da Seiracxos angelozebis dasTa Soris.

T a v i X L I Xsaukuno cxovrebis SeZenazed, da im sikeTezed, romelic aRTqmulia me-

brZolTaTvis.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, rodesac zeciuris STagonebiT hgrZnob Sens gulSi sauku-no netarebis SeZenis survils, da natrob, rom xorcis tyveobisagan ganTavisufle-bul iqmne, raTa daubrkolebliv umzerde

335

Sinagans nugeSiniscemazed

Cems naTelsa, gauRe Seni guli am zeciurs madlsa da didis surviliT miiRe igi. didi madloba Seswire uzenaess saxierebas, rom ase mowyalebiT geqceva, amgvarad ebralebi, esreds guls-modginebas Zravs SenSi; mxars gaZlevs, raTa sakuTaris mZime tvirTis gamo ar daece. nu ggonia, rom es Senis mofiqre-biT, anu mecadineobiT iyves; icode, es aris zeciuri wyaloba da madli; es zeciuri moxedva im mizniT aris, raTa warematebode Sen saTnoebasa da simdableSi. mzad iyavi momavalis brZolisaTvis, yovlis suliTa da guliT scdilobde CemTan SeerTebas da gul mxurvalebiT Cems samsaxurs.

2. Zeo Cemo, cecxli xSirad anTia, magram ali ukvamlod ar avardeba. amav nairad, Tumc zogierTTa zeciuris madlis SeZenis survili gulSi cecxliviT uRviviT, magram sacdurebisa da saxorcielo survilebisagan mainc rodi arian ganTavisuflebulni; amis

336

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

gamoa, rom rodesac didis natvriT RvTisa-gan Txouloben zeciurs madlsa, maT marto dideba RvTisa rodi aqvsT saxeSi. amgvarivea Seni survilic, rodesac daJinebiT iTxov Cemgan mis dakmayofilebas, radgan ar Sei-Zleba, rom iyves ubiwo da sruli, raSiac-ki sakuTari sargebloba aris Careuli.

3. iTxove ara isa, rac SenTvis sasiamovno da sasargebloa, aramed isa, rac CemTvis mo-sawonia da Cems didebas Seefereba; radgan, marTali rom vsTqvaT, Cemi nebis aRsruleba ufro unda irCio, sinam yovelis Senis sur-vilebisa. vici, rasac natrob da risTvisac oxrav xSirad. Sen axlave gsurs SeiZino didebuli Tavisufleba RvTis Svilebisa. Sen axlave ginda xarobde saukuno sam-kvidrebe\lSi da SvebiT savse zeciurs sam-SobloSi, magram es dro jer ar damdgara; amazed uwin jer sxva dro mogelis Sena: dro brZolisa, dro Sromisa da gamocdisa.

337

Sinagans nugeSiniscemazed

Sen natrob uzenaesis sikeTiT datkbobas; magram es jer SeuZlebelia SenTvis. ai, me var es sikeTe: me momelode, sinam movides Senzed sasufeveli RvTisa.

4. jer kidev unda gamoicado am qvey-anazed da iwurTebode mraval nairad. zogjer miiReb nugeSiniscemas; magram ara imodens, rom sruliad dakmayofilde. maS `ganZlierdi da mxned iyav~ (iseso 1, 6), raTa ebrZolo bunebas da daiTmino misi winaaRmdegoba. unda `Seimoso axali kaci, da icvalo sxva kacad~ (ef. 4, 24; 1 mef. 10, 6. 9). is unda hyo xolme xSirad, rac Sen ar ginda da ara hyo, rac Sen ginda. sxvebs unda ausruldes TavianTi survili, magram Sen-ki arasodes. sxvebis naTqvami-ki unda isminon, magram Sensas-ki yuradReba ar unda aqcion. sxvebma rac unda iTxovon miiReben, magram Sen-ki ver miiReb, rac unda iTxovo.

5. sxvebs ki unda didad aqebdnen, magram

338

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Sen-ki arc unda gaxsenos vinmem. sxvebs mrav-alnairs saqmeebs unda miandobdnen, magram Sen-ki usargeblo kacad unda iyo Caracx-uli. Tumc amgvari raimeni zogjer kacis bunebas ar eameba, magram dids saTnoebas SeiZen, ukeTu uCivlelad moiTmen. ai, amg-varad da sxva mravali amis msgavsis saSu-alebiT gamoscdis ufali Tvis sarwmuno monas, raTa amiT SeeCvios igi Tvisis Tavis uaris yofasa da yovels SemTxvevaSi Tvisi nebis mokvdinebasa. yvelazed ufro momete-bulad maSin aris didad saWiro, rom Seni Tavi moakvdino, rodesac xedav da iTmen raimes Senis nebis winaaRmdegad da ufro maSin, rodesac gibrZaneben imgvars saqmes, romelic Sen Seuferebel da usargeblo ramed geCveneba. radgan qveSevrdomi xar umfrosisa, da ver gagibedia uwinaaRmdego miss nebas, amitom ase giZneldeba asruleba sxvis nebisa da Senis sakuTaris msjelobis

339

Sinagans nugeSiniscemazed

uaris yofa.6. magram, Zeo Cemo, warmoidgine nayofi

mag Sromisa da is, Tu rogor male bolo unda moeRosT magaT, da Semdgom Tu vi-Tari dausrulebeli sasyideli unda mii-Ro misTvis, da maSin aRar Seswuxdebi, ar-amed didad nugeSiniscemuli iqmnebi. erTis mciredis kmayofilebis uar yofisaTvis am qveyanazed, zecas dakmayofilebuli iqmneba yoveli Seni survili, radgan iq moipoveb yvelafers, rasac-ki moisurveb da inatreb. iq SeiZen yovelive keTils imgvarad, rom ar geqmneba araviTari SiSi maTis dakargvisa. iq Seni neba maradis Cems nebasTan iqmneba SeerTebuli da arasodes aRar moisurvebs igi Cems garda sxva rames. iq aRaravin gey-oleba Sen mowinaaRmdege, arc momduravi, arc Semawuxebeli da arc mokamaTe; aramed yovelive, rasac-ki moisurveb, mswrafl mogeniWeba; miT gaZReba da sruliad dak-

340

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

mayofildeba Seni guli. iq me mivageb dam-dablebisaTvis didebas, mwuxarebisaTvis sixaruls, da ukanasknelobisaTvis didebis taxtsa sasufevelSi. iq gamoCndeba nayofi morCilebisa, iq gaixarebs, romelsac uSro-mia mosananieblad TvisTa codvaTa da Tavm-dabali morCili didebiT dagvirgvindeba.

7. maS siTavmdabliT yvelas emorCile-bode da yuradRebas nu miaqcev, vin getyvis, anu vin gibrZanebs rames; aramed Sen imas ecade, rom yvelas Txovna da survili, um-frosi iyves Tu uncrosi, anu Seni toli, sasikeTod miiCnio da keTilis guliT Seas-rulo. dee, visac rac unda, is eZios, vinc riTac unda, imiTi ididos, da visac vin undaT\, is Seaqon; Sen nurcerTs amaTgans yuradRebas nu miaqcev, aramed Sen marto Senis SeuracxebisaTvis gaixare da imisTvis, raTa aRsruldes maradis Cemi neba da viyve pativcemuli. marto imas natrobde, rom

341

Sinagans nugeSiniscemazed

maradis RmerTi ididos - Seni sicocxliT iyos Tu sikvdiliT (fsalm. 1, 2).

T a v i Lmaszed, Tu viTar RmerTs unda miandos

kacma Tvisi Tavi mwuxarebaSi.

1. m o r w m u n e s u l i : kurTxeul iyavn, ufalo RmerTo, mamao wmidao, aw da uku-nisamde! rameTu rac inebe, asrulda, da yove-live, rasac moqmedob sasikeToa CemTvis. Sen unda iyve mxiaruleba Senis monisa da ara misi sicocxle, da arca sxva raime; radgan mxolod Sen xar, ufalo, Cemi WeSmariti sixaruli, Sen xar Sveba da dideba Cemi. imi-sTana ra aqvs Sens monas, romelic Sengan ar mieRos, Tumc-ki imis Rirsi ar iyo? (1 kor. 4, 7) yovelive Senia, rac mogicia da ra sikeTec giqmnia. Rataki var da siyrmidganve

342

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

vSromob. (fsalm. 87, 15) zogjer ise maqvs suli gamwarebuli, rom mduRarebas vafqvev: guli miskdeba SiSiT, rodesac warmovidgen borotis gulisTqmisagan gamzadebuls sac-durebaTa.

2. vnatrob sixarulsa mSvidobisasa; viTxov mSvidobasa ZeTa SenTasa, romelTac nugeSin-iscemis naTliT asazrdoeb. ukeTu momaniWeb me am mSvidobasa da WeSmarits sixaruls, suli Cemi iRaRadebs galobasa sixarulisasa da mxurvale guliT gaqebs Sen. magram, uke-Tu momSordebi, rogorc sxva drosac mrav-aljer giqmnia, maSin veRar SeviZleb, rom `gzasa mcnebaTa SenTasa vrbiode~ (fsalm. 118, 32). aramed unda movidriko muxli da gulSi vicemde xels, rom iseTi aRar var, rogorc guSin da guSinwin viyavi, `odes naTobda sanTeli Seni Tavsa zeda Cemsa (iob. 29, 3), da safarvelsa frTeTa SenTasa mi-farvidi me pirisagan uRmrToTasa, romelni

343

Sinagans nugeSiniscemazed

maWirvebdnen me~ (fsalm. 16, 8).3. mamao marTalo, mamao wmidao da ma-

radis saqebelo, aha dadga is Jamic, rom Seni mona gamoicados. mamao sayvarelo, si-marTle moiTxovs, rom dRes monaman Senman raime SeWirveba daiTminos SenTvis. mamao, maradis Tayvansacemelo, aha movida is dro, romelsac Sen saukunidganve winad xedvidi, rom mona Seni cota xans daZleuli iqmnas garegnulad, magram Sinagan-ki maradis Sen-Tan sufevdes. cota xans Seuracxyofili, damdablebuli, da yvelasagan damcirebuli iyves da borot vnebaTa da uZluroebaTagan Sewuxebuli, raTa ganTiad kvalad SenTan aRsdges axalis naTliTa da zecas iqmnes didebuli. mamao wmidao, Sen ase dagiwesebia da amgvarad gisurvia da isec Sesrulda.

4. wyaloba, romelic Senis megobre-bisaTvis gnebavs, imaSi mdgomareobs, rom itanjon da Seswuxdnen am qveyanazed Senis

344

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

siyvarulisaTvis ravdenjerac, visganac da ranairadac Sen gnebavs. araferi ar moxde-ba qveyanazed umizezod da imgvarad, rom winadve Sengan ar iyves dawesebuli. `keTil ars Cemda, ufalo, rameTu damamdableb me, raTa viswavlo me simarTleni Senni~ (fsalm. 118, 71) da moviSoro Cemis gulidgan yo-veli ampartavneba da amayoba. CemTvis didi sasargebloa, rom `dahfara sircxvilman piri Cemi~ (fsalm. 68, 7), - es imitom, rom mxolod SenSi veZio me Cemi nugeSiniscema da ara kacebSi. amiT viswavlo kvalad, rom Senis miuwdomelis gankiTxvisa meSinodes, romliT SeaZrwuneb marTalsac da uRmr-Tosac, magram maradis WeSmaritebisa da si-marTlis dagvarad.

5. madlobas gwirav yvela imisTvis, rom ar damzoge me tanjvaSi, aramed mwared gve-muli myavi me da aRmavse ukurnebelis wy-lulebiTa, da SewuxebiTa Sinagan Tu garegan.

345

Sinagans nugeSiniscemazed

Sens garda aravin aris cis qveS, romelsac SeeZlos Cemi nugeSiniscema, ufalo RmerTo Cemo, zeciero mkurnalo sulTao, `romeli dahkveT da gahkurneb, Caiyvan jojoxeTad da aRmoiyvan~ (1 mef. 2, 6; iob. 13, 2). swavla Seni winamiZRvis me, da kverTxi Seni mwur-Tvis me (fsalm. 17, 35).

6. ai, Sens xelSi var, mamao sayvarelo, da Seni mwrTveli kverTxis qveSe vimdableb Cems Tavsa. sceme beWTa CemTa da qedsa Cemsa, raTa gavisworo simrude Cemi ise, rogorc Sen gnebavs. Seni keTili da mdabali mowafe gamxade me, radgan keTilis myofeli xar, raTa yovels dros Seni nebisaebr moviqce. Sen mogandob sawurTvelad Cems Tavs da yo-velives, rac-ki CemSia; isa sjobs, axlave aqve damsajo, vidre SemdegSi. Sen yvelaferi ici saTiTaod da saerTod, da rac kacis sinidis-Sia Sen yovelives scnob. Sen winadve ici, rac unda moxdes da ar gesaWiroeba rom vin-

346

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

mem giTxras Sen, anu Segatyobinos, rac rom qveynierobazed xdeba. Sen ici, rac ufro saWiroa Cemis warmatebisaTvis da Tu ravde-nad Semeweva me Sewuxeba, raTa gaviwmido Cemi Secdomilebis Jangisagan. ise momepyar, rogorc SenTvis iyves sasiamovno, magram nu damsji me imisTvis, rom codvaSi gamitarebia mTeli Cemi sicocxle, romelsac yvelazed ufro kargad da cxadad Sena scnob.

7. es wyaloba miyav, ufalo, rom vscna, rac sacnobelia; Seviyvaro, rac Sesayvarebelia; vaqo, romelic Seni mosawonia; mec miviCnio, rac patiosania Sens win, da Seuracxvhyo mec, rac Sen gezizReba. damifare, rom gar-egnulad, Tvalis Sexedulebisaebr, ar vm-sjelobde, da arc gamoucdel kacTa Tqmu-lobisaebr vzraxvide; aramed simarTlisaebr gavarCio xilulni sasuliero sagnebisagan, da maradis, yvelazed ufro, Seni neba veZio. xSirad styuvdeba kacis grZnoba msjelobaSi;

347

Sinagans nugeSiniscemazed

agreTve motyuebulni arian soflis moyvar-ulnica, radgan uyvarsT mxolod xiluli sikeTeni. gana SeiZleba, rom kaci ukeTesi gaxdes imiTi, rom sxvisagan did-vinmed iyves Caracxuli? cru kaci cru kacs aqebs da imiTi atyuebs, Tavmomwoni Tavmomwons, brma brmas da avadmyofi avadmyofs; da amgvari erTmanerTis qeba ufro didi gaupatiureba aris maTTvis, sinam pativiscema. radgan, - am-bobs Tavmdabali wmida franCisko - yoveli kaci, iseTia, ufalo, rogorc Sen icnob, da ara imazed meti.

T a v i L Imaszed, Tu viTar unda varjiSobdeT mdabal saqmeebSi, rodesac ara gvaqvs

Zala uaRresis saqmis gasakeTeblad.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, SeuZlebelia, rom

348

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

maradis natrobde saTnoebis SeZenas, da yo-velTvis zecazed fiqroba ar mogwyindes; aramed adamis pirveli cdomilebis gamo saWiroa, rom zogjer mdabali saqmeebic ikadro, da ginda Tu ar ginda, mwuxarebiT unda zido tvirTi uZluris cxovrebisa. sinam mag mokvdav sxeulSi xar, mowyinebasa da mwuxarebas ver aicileb Tavidgan. Sens sicocxleSi xSirad unda stirode mag Senis sxeulis gamo, radgan igi Sen Tavisuflebas ar mogcems, rom mudam sulierad icxovro da RvTiurs sagnebzed fiqrobde.

maS is mirCevnian, rom garegan mdabal saqmeebs Seudgebode, keTil-moqmedebaSi iqm-nebode garTuli, Cems mosvlas da zeciurs moxedvas Senzed didis imediT moelode, mwiroba da gul civoba Senis moTminebiT itvirTo, sinam kvalad mogxedo da yvela-nairi Sewuxebisagan gamogixsna Sen. radgan maSin dagaviwyeb Sens mware SromaTa da Seni

349

Sinagans nugeSiniscemazed

guli moisvenebs. win gardagiSli ayvave-buls walkotsa saRmrTo werilisas, raTa mxiarulis guliT `gzasa mcnebaTa CemTasa hrbiode~ (fsalm. 118, 32) da ityode: Cveni am qveyniuri tanjvani verasodes ver iqm-nebian imgvaris Rirsebisa, rom daimsaxuron is saukuno dideba, romelic Cven mogvelis (rom. 8, 19).

T a v i L I Imaszed, Tu viTar ufro sasjelis Rir-sad unda racxvides kaci Tavis Tavsa,

vidre nugeSiniscemisa.

1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, me Rir-si ara var Senis nugeSiniscemisa da arca sulierad Senis moxedvisa; aramed swored samarTlianad meqcevi me, rodesac ase oxrad mtoveb siRatakeSi. me sasjelisa da tanjvis

350

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

metis sxva arafris Rirsi ara var, imitom rom mravalgzis didad Semiwyenixar Sen, da aTas nairad Semicodebia SenTvis. amisTvis, WeSmaritad, TviT mciredi nugeSiniscemisac-ki Rirsi ara var. magram radgan Sen xar RmerTi saxieri da mraval mowyale, da ara gnebavs Senis qmnulebaTa warwymeda, aramed gsurs aCveno simdidre Senis saxierebisa, mowyalebis savse WurWliTa, amisTvis kvalad nugeSsa mcem yovliTurT uRirss monasa Sensa imgvarad, rogorc Sehferis Sens RvTaebas.

2. imisTana ra mimoqmedia, ufalo, rom Rirsi viyve Senis zeciuris nugeSiniscemi-sa? ar maxsovs, rom raime keTili Camedi-nos; xolo es ki vici, rom maradis biwier-ebazed vyofilvar midrekili da arasodes ar vcdilvar sicocxlis gasasworeblad. es namdvilia, amis uaris yofa ar SemiZlia, ma-gram ukeTu vicrueb, Sen adgebi Cems winaaRm-

351

Sinagans nugeSiniscemazed

degad da maSin viRa miSvelis? jojoxeTisa da saukuno cecxlis meti sxva ra davimsax-ure me codvis qmniT? WeSmaritad vaRvi-areb, rom Rirsi var yvelanairis gakicxvisa da Seuracxyofisa, da aRar mekuTvnis, rom Sens msaxurebaSi viyve Caracxuli. da Tumca es CemTvis metad Zneli gasagonia, magram simarTle moiTxovs, rom amgvarad gavkicxo Cemi Tavi da vamxilo Tvisi codvebi, raTa rom iqmneba amiT rogorme Rirsi gavxde Senis wyalobisa.

3. raRa meTqmis me Sercxvenilsa da pir-Savs! amis meti veraferi SemiZlia gavbedo da vsTqva: Segcode, ufalo, Segcode, Semi-wyale da Semindevi. imodena momiTmine, rom viglovo Cemi mwuxareba, sinam mivqceulvar im qveynisaken, sadac maradis sibnele sufevs da sikvdilis wyudiadi (iob. 10, 20. 21). amis mets sxva raRas moiTxov sabralo damna-

352

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Save da codvilisagan, Tu ar, raTa swuxdes guliTa da codvaTa TvisTaTvis Tavs imda-blebdes? WeSmaritis sinanuliTa da damda-blebiT gulisa hpoebs kaci imeds motevebi-sas, sinidiss daimSvidebs, dakarguls madls daibrunebs, mosalodnelis risxvisagan Tavs gadairCens, da amiT Seirigebs monanebuli codvili RmerTsa da masTan SeerTdeba wmi-da amboris yofiTa.

4. WeSmaritis guliT Senaneba codvileb-isa didad mosawoni msxverplia Sens win, ufalo, da amis surneleba bevrad sasiam-ovnoa SenTvis, sinam Semowirulis sakmevel-isa. ai, es aris is patiosani nelsacxebeli, romelic inebe, rom Sens uwmidess fexebzed daesxaT, radgan `gulsa Semusvrilsa da damdablebulsa ara Seuracxyof~ (fsalm. 50, 17). amaSia mtris risxvisagan gadarCe-nisaTvis Tavis Sesafari; amiTi gaiwmideba

353

Sinagans nugeSiniscemazed

da gasufTavdeba kaci yvelanair borot Cveulebisa da biwierebisagan.

T a v i L I I Imaszed, Tu viTar SeuZlebelia mo-Tavseba RvTis madlisa saqveyniero

sitkboebasTan.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, Cemi madli img-varis maRalis Rirsebisaa, rom SeuZlebelia misi moTavseba gareSe sagnebTan, anu saqvey-niero nugeSiniscemasTan. maS ukeTu gnebavs moefinos Senzed madli Cemi, moiSore Tavidan yoveli damabrkolebeli mizezebi. mosZebne SenTvis dafaruli adgili, giyvar-des gandegilad cxovreba; xalxTan musaifs eride da ufro sjobs mxurvale guliT evedro RmerTsa, raTa guli Semusvrili da wmida sinidisi iqonio. icode, sruli-

354

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

ad araferia sofeli; yovels saqveyniero zrunvazed ufro RvTis samsaxuri gerCios. SeuZlebelia, rom mec memsaxuro da sofe-lic giyvardes. unda dastovo naTesavnica da megobarnic da yoveli Jamieri siamovne-bac unda uarhyo. amav nairad sTxovda wmi-da mociquli petre morwmune qristianeTa, rom ise moqceuliyvnen, viTarca mwirni da warmavalni am soflisagan (1 petr. 3, 11).

2. ox! rogor didad nugeSiniscemuli iqneba sikvdilis Jams is kaci, romelic ganTavisuflebulia ama qveyniur yvelanair siyvarulisagan. magram suliT sneuli ada-miani ver Caxvdeba amas, Tu rogor unda iyves guliT moSoreba yvela raimesagan, da verc sicocxlis moyvaruli kaci gaigebs, Tu raSi mdgomareobs adamianis Sinagani Tavisufleba. xolo visac unda, rom suli-eri kaci Seiqmnes, man unda uar hyos yvela maxlobelica da ucxonic, da ise aravis

355

Sinagans nugeSiniscemazed

ar unda eridebodes, rogorc Tavis Tavsa. rodesac sruliad dasZlev Sens Tavsa, ma-Sin advilad daimorCileb sxvebsac. namdvil Zleva-Semosvili igia, vinc Tavis Tavzed gaimarjvebs. romelic ise daimonebs Tavis Tavs, rom grZnobebs yvelaferSi daumor-Cilebs gonebasa da gonebasac - me: ai is aris WeSmariti mZleveli Tvisis Tavisa da batoni mTelis qveynisa.

3. ukeTu ginda SeiZino es maRali Rirse-ba, vaJkacurad Seudeq saqmes, culi xis fes-vebs moumarjve, raTa amohkafo da mospo SenSi uweso da dafaruli Tavmoyvareoba da aRar eZio Jamieri raime sikeTe. uweso Tav-moyvareoba TiTqmis yvela im Secdomilebis mizezia, romelic unda ZiriT amoifxvras. rodesac sZlevs da daimorCilebs kaci am siborotes, maradis dids mSvidobas da my-udroebaSi iqmneba. magram vinaidgan Zriel cotani cdiloben TavianT Tavis mokvdine-

356

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

basa da miss sruliad uaryofasa, amisga-mo datyvevebulni arian da ar SeuZliaT suliT amaRldnen. xolo romelsac unda, rom Tavisuflad me momdevdes, man unda moakvdinos yoveli boroti da uweso si-yvaruli Tvisis Tavisa da arc romelime gaCenilebzed unda iqonios gansakuTrebu-li siyvaruli.

T a v i L I Vbunebisa da madlis sxva da sxva gvars

Tvisebebzed.

1. q r i s t e : Zeo Cemo, guls modgined Tval yuri adevne bunebis da madlis mid-rekilebaTa, radgan Zriel winaaRmdegni ar-ian igini erTman-erTisa, da amasTanave Zne-lad gasarCevni; ase, rom marto suliersa da RvTis mier ganaTlebuls kacs SeuZlia

357

Sinagans nugeSiniscemazed

maTi garCeva. Tumc yovels kacs keTili surs da yvela Tavisi naTqvami da namoqmedari ke-Tili hgonia, magram amgvaris imediT bevrni arian motyuebulni.

2. buneba mzakvaria: bevrs izidavs Tavisken da maxeSi abams, bevrs atyuebs; mas miznad yovelTvis Tavisi Tavi aqvs. xolo madli wrfelad moqmedobs; igi borotis yovels aCrdilsac-ki erideba; safrxes ar-avis udgams; yovelives mxolod RvTisaTvis moqmedobs, radgan igi aqvs miznad da im-aSive ganisvenebs.

3. bunebas eSinia sikvdilisa; mas ar uyvars Sewuxeba, arc daZleva vismesagan, arc vismes brZanebis qveS yofna, da arc vismes daemor-Cileba Tavis nebiT. xolo madli cdilobs Tvisi neba moakdinos; ewinaaRmdegeba grZno-bierebas, uyvars morCileba, ar Seswuxdeba damarcxebisaTvis, ar eZiebs Tavisuflebas, aramed uyvars morCiloba kanonisa, igi ar

358

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

natrobs, rom sxvebzed uflobdes, aramed misi survili is aris, raTa maradis RmerTs emorCilebodes, masTan icxovros da masTan iyves; da maradis mzad aris daemorCilos siyvarulisaTvis RvTisa yovelsave kaco-brivsa dabadebulsa (1 pet. 2, 13).

4. buneba mxolod Tavisis mosvenebis da sargeblobisaTvis Sromobs; xolo madli arasodes ar fiqrobs Tavis mosvenebisa da sargeblobisaTvis; aramed igi mxolod imas cdilobs, rac yvelasTvis sasargeblo iqm-neba.

5. buneba sixaruliT iwynarebs didebasa da pativsa; xolo madli yovels didebasa da pativs maradis RmerTs miakuTnebs.

6. bunebas Sercxvenisa da Seuracxebisa eSinia, xolo madlsa uxaria, rodesac iesos saxelisaTvis iTmens tanjva mwuxarebas (saqme 5, 41).

7. bunebas uyvars usaqmoba da sxeulis

359

Sinagans nugeSiniscemazed

mosveneba; xolo madls ar SeuZlia cudad yofna, aramed maradis siamovnebiT Sromobs.

8. buneba eZiebs yovel saucxovosa da mSveniers, sZuls cudi da ubralo rame; xolo madls didad esiamovneba yvelaferi ubralo da glaxakuri, arc uSno rames iTakilebs da arc Zveli tanisamosis Cacma miaCnia sircxvilad.

9. buneba mxiarulebiT Sehcqeris yov-elsave Jamiersa da saqveyniero SesaZinisa-Tvis xarobs, zaralisaTvis didad moiwyens da cotaodeni sawyeni sityviT ganrisxdeba. xolo madli natrobs mas, rac aris sauku-no da Jamiers arafers ar aqcevs yuradRe-bas, arc maTis dakargvisaTvis Seswuxdeba, arc winaaRmdegi sityvebisaTvis moiwyens, vinaidgan misi sixaruli da saunje arian zecas, sadac araferi ar waxdeba.

10. buneba xarbia; ufro imas cdilobs,

360

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

rom miiRos, vidre gasces; uyvars sakuTreba da pirovneba. xolo madli gulmowyalea, rac TviT aqvs, unda rom is sxvebsac gauyos; sakuTrad TavisaTvis mas araferi ar unda; mcirezed kmayofilia, da swams rom gacema ufro kargia, vidre miReba (saqme 20, 35).

11. buneba midrekilia gaCenilebzed, Tvisi sxeulis dakmayofilebazed, amaoebazed da Seqcevazed. xolo madli mizidulia RvTisa da saTnoebisaken. uars hyofs gaCenilebs, stovebs sofels, sZuls xorcisa gulisTq-mani; Seqcevas erideba da rcxvenia xalxSi gamoCndes.

12. bunebas sasixarulod miaCnia saqveyni-ero nugeSiniscema, radgan es mis grZnobier-obisaTvis sasiamovnoa. xolo madli marto RvTiurs nugeSiniscemas eZiebs; misTvis uze-naesi sikeTea sasiamovno da ara xiluli.

13. buneba marto Tavisis sargeblobisa da kmayofilebisaTvis Sromobs; muqTad

361

Sinagans nugeSiniscemazed

arafers ar gaakeTebs, aramed, visTvisac sikeTe uqmnia, maradis samagieros moelis, zogjer oreuladac, da unda, rom didad aqon, Zriel mouwonon da didad daafason misi Sroma. xolo madli Jamiers arafers ar eZiebs, mxolod RmerTs natrobs Tavis Sromis sasyidlad, Jamiers raimeTac imodens Txoulobs, raodenic saWiroa misTvis, raTa moipovos saukuno sikeTe.

14. bunebas uxaria, rodesac bevri hyavs megobrebi da naTesavebi; Tavisi keTilSo-bilebiTa da xarisxovnebiT amayobs; efer-eba mZlavrebs, mdidrebs elaquceba da Tavis msgavsebs aqebs. xolo madls Tavis mtrebic-ki uyvars; arc mravali megobrebis yoliT gaampartavndeba. mas arafrad miaCnia arc Tavisi xarisxi, da arc gvariSviloba, ukeTu saTnoebiT ar arian Semkulni. mas glaxa-kni ufro didad miaCnia, vidre mdidarni. umankoni ufro ewyaleba, sinam Zlierni;

362

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

marTlebTan ufro uxaria, vidre mcbier-ebTan; agulianebs keTilebs, rom imaT dae-baZnon, romelTac umetesi madli aqvsT, raTa saTnoebiT Ze RvTisas daemsgavsnon.

15. bunebas cota rame daakldeba, anu mciredi Sewuxeba SeemTxveva Tu ara, maSinve Civils daiwyebs; xolo madli siRatakesac-ki sulgrZelobiT daiTmens.

16. buneba yvelafers Tavis Tavs miawers, da marto Tavis sargeblobisaTvis ibrZvis da kamaTobs. xolo madli yvelafers RmerTs miakuTnebs, romelic dasabamia da wyaro yvela sikeTisa; Tavis Tavs arafers keTils ar miawers, arasodes ar medidu-robs; aravisTan ar davobs, da arc sxvis azrebzed ufro Tavis azrebs amjobinebs; aramed maradis mTeli Tavisi Wkua-goneba daumorCilebia saukuno sibrZnisa da RvTis msjelobisaTvis.

17. bunebas esiamovneba, rom Seityos

363

Sinagans nugeSiniscemazed

dafaruli saqmeebi da axali ambebi, Tavis gamoCena uyvars xalxSi da unda, rom yve-laferi gamoscados da yvelafris gemo gai-gos. unda, rom yvelani icnobdnen mas, da imisTana saqmeebi Caidinos, rom yvela gaak-virvos da yvelani mas aqebdnen. xolo madli ar aris axali ambebis maZiebeli, arc cno-bis moyvare; radgan amgvari saqmeebi Zvelis kacis gaxrwnili bunebisagan warmosdgeba, Torem qveyanazed axali da mkvidri araferi ar aris. igi aswavlis grZnobaTa mokvdinebas da imas, rom xalxSi gamoCenas da Tavmom-wonebas moeridon, simdabliT dafaron yo-velive, rasac-ki SeuZlia qeba da gakvirveba gamoiwvios, yvelaferSi da yovels swavla-codnaSi marto imas cdilobdnen, rom saT-noebaSi warematnon da RmerTi adidon. mas ar unda, rom maszed, anu mis saqmeebzed qebiT ilaparakon, aramed mxolod imas na-trobs, raTa am Tvisis niWierebisaTvis

364

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

RmerTs adidebdnen, radgan igi Tvisis kacT moyvareobiT yovelives uxvad arigebs.

18. madli zesTa bunebrivi naTelia, da gansakuTrebuli RvTis wyalobaa. igi aris namdvili niSani rCeulebisa da saukuno cxovrebis sawindaria; igi kacs moaSorebs qveynisagan, zecas Seayvarebs da xorciels sulierad gardascvlis.

xolo ravdenadac ufro moakvdinebs da daimorCilebs kaci Tavis bunebas, imdenad ufro uxvad miiRebs madlsa, da yovel dRe axali madlis mier Sinagani kaci RmerTs daemsgavseba.

T a v i LVkacis gaxwnils bunebazed da RvTis mad-

lis moqmebazed.1. m o r w m u n e s u l i : ufalo RmerTo

Cemo, romelman Semqmen xatad da msgavsad

365

Sinagans nugeSiniscemazed

Senisa, mommadle madli Seni; rogorc miCvene, didad sasargeblo da saWiroa igi Cemis cx-onebisaTvis, rom vsZlio Cems borots bune-bas, romelic mizidavs me Secodebazed da warwymedas meqadeba. rameTu vxedav sxva Za-las Cems sxeulSi, romelic ewinaaRmdegeba Cems gonebas (rom. 7, 23), da damonavebuli mivyevar, raTa grZnobebis monad gamxados; da arc SemiZlia vewinaaRmdego mis gulisTq-maTa, sinam ar gadmova Seni wmida madli Cems gulzed da ar Semeweva.

2. didi madli mWiria imisTvis, raTa vs-Zlio borots bunebas, romelic `siyrmiTve midrekili-ars siborotezed~ (dab. 8, 21). radgan kacis buneba, raki pirvelSive adamis Secodebis mier daeca da gaixrwna, da am codvis brali yvela kacT naTesavzed gad-movida, amitom, is buneba, romelic keTili da wrfeli gaaCine, dRes gardaqceula biwi-er, uZlur da gaxrwnil bunebad, da yoveli

366

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

misi moZraobani amaoebasa da siborotezed arian midrekilni; xolo is mciredi Zala, romelic mas SerCenia, cecxlis naperwkal-iviT nacarSia wafluli. es naperwkali misi didis sibneliT moculi gul-xmierebaa: mas jer kidev SeuZlia gaarCios keTili boro-tisagan da WeSmariteba sicruisagan, Tumca-ki aRara aqvs imodena Zala, rom Seasrulos kidec is keTili, romelic scna, radgan daukargavs mas WeSmariti namdvili naTeli da grZnobis pirvandeli ubiwoeba.

3. amisTvis, rogorc Sinagans kacs, mom-wons sjuli Seni, RmerTo Cemo (rom. 7, 22), radgan vxedav, rom `mcneba Seni wmidaa, marTal da keTil~ (rom. 7, 12), da hnebavs moSoreba Cemi siborotisa da codvisagan. xolo me vemonebi sxeuliT codvis kanonsa (rom. 7, 25), radesac ufro Cems grZnobebs vemorCilebi, sinam gonebas. amitom, Tumc keTil-moqmedebis survili maqvs, magram

367

Sinagans nugeSiniscemazed

imis nayofs-ki vera vxedav CemSi (rom. 7, 18). Tumc xSirad mravali keTili ganzraxvebi maqvs, magram, radgan Seni madlisagan uSe-mweod var datovebuli Cems uZluroebaSi, amisaTvis sul ubralo winaaRmdegi SemTxve-vis gamo mxneobas vkargav da Cems gardawy-vetilebas Tavs vanebeb. vici saTnoebis gza da cxadad vxedav, rogorc unda moviqce, magram, radgan zurgzed mawevs sakuTari codvis mZime tvirTi, mis gamo maRal saT-noebis rames veRar Sevwvdenivar.

4. ax! rogor didad saWiroa CemTvis, ufa-lo, Seni madli, raTa daviwyo keTili saqme, gavagrZelo da davasrulo igi! uimisod me araferi ar SemiZlia, xolo Senis madlis SemweobiT-ki yvelafers SeviZleb (filip. 4, 13). hoi! WeSmarito zeciuro madlo, urom-lisod Cven araferi Rirseba ar mogvepoveba, da arc bunebiTi niWierebani arian rameSi gamosadegni. uSenmadlod, ufalo, arafrad

368

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

ar Riran arc raime ostatoba, arca sim-didre, arc saxis mSveniereba, arca Zala, arc gamocdileba da arca mWevrmetyveloba. radgan bunebis niWni rogorc keTilTaTvis, agreTve borotTaTvisac sayovelTaoa; xolo rCeulTaTvis sakuTari niWi-ki madlia, anu siyvaruli. es imis niSania, rom igini saukuno cxovrebis Rirsad arian Caracxulni. madli imisTana uaRresi Rirsebisaa, rom uimisod araferSi gamosadegia arc winaswarmety-velobis niWi, arc saswaulT moqmedeba da arc TviT uRrmesi azrovneba. uSen-madlod da usiyvarulod, ufalo, arafrad ar Riran Sens winaSe arc sarwmunoeba, arc imedi da arc sxva romelime saTnoebani.

5. hoi, yovlad unetareso madlo, romel-ic suliT glaxaksa gaamdidreb saTnoebiTa da guliT mdabals mravalgvari sikeTebiT mdidarsa hyof! modi, Cemzedac Camodi da ganTiad mec gamamdidre Senis nugeSinis-

369

Sinagans nugeSiniscemazed

cemiTa, raTa uZluroebisa da gulcivobis gamo suliT ar davece. gevedrebi, ufalo, miwyalobe me Seni madli, radgan is CemTvis srulebiT sakmarisia (2 kor. 12, 9), Tundac, rom mis meti sxva veraferi vera SeviZino-ra. rodesac Seni madli iqmneba CemTan, ra-nairadac unda viyve gancdili, anu mwux-arebisagan tanjuli, mainc ar SemeSindeba. is aris Cemi Zala, is aris Cemi damrigebeli da Cemi mfarveli; igi yvela Cems mtrebzed ufro Zlieria da yovels mecnierebzed umecnieresi.

6. is aris maswavlebeli WeSmaritebisa, keTil-wesierebis kanoni, naTeli gulisa, nugeSinismcemeli SewuxebulTa; gamfantve-li mwuxarebisa, momSorebeli SiSisa, mSo-beli gulmxurvalebisa da momcemi creml-Ta. uimisod me ra var? marto xmeli xe, da usargeblo gadasagdebi jirki. maS ma-radis win mimiZRodes, ufalo, Seni madli,

370

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

mafrTxilebdes me da gamzadebuli myos yo-velTvis samoqmedeblad keTilisa Senis Zis qriste-iesos mier. amin.

T a v i LV Imaszed, Tu viTar unda uar vhyoT Cveni Tavi da qristes vebaZebodeT jvaris

tvirTvaSi.1. q r i s t e : Zeo Cemo, ravdenadac ufro

uars hyof Sens Tavs, imdenad ufro gagiad-vildeba Cemi Semodgoma. rogoradac yvela saqveyniero survilebis moSorebiT moipoveb Sinagans myudroebasa, agredve Senis Sina-ganis pirovnebis uaris yofiT Rirsi gaxdebi RmerTTan SeerTebisa. minda gaswavlo Senis Tavis sruliad uaris-yofa, raTa daemorCilo Cems nebas uaris uTqmelad da uCivlelad. `momdie me ... me var gza, me var WeSmariteba

371

Sinagans nugeSiniscemazed

da cxovreba~ (maT. 9, 9; ioan. 14, 6). ugzod SeuZlebelia siaruli, uWeSmaritod raimis cnoba da usicocxlod cxovreba. me var gza, razedac unda dadiode; me var WeSmariteba, romelic unda mirwmuno, da me var cxovre-ba, romlisac unda imedi gqondes. me var uSiSari gza, WeSmariteba utyuari, cxovreba dausrulebeli. me var namdvili da swore gza; me var WeSmariteba uzenaesi, cxovreba WeSmariti, sanetaro da Seuqmneli. ukeTu daadgebi Cems gzas, icnob WeSmaritebas, es WeSmariteba gaganTavisuflebs Sen (ioan. 8, 32), da moipoveb saukuno cxovrebas.

2. `xolo ukeTu gnebavs moipovo sauku-no cxovreba, daicev mcnebani~ (maT. 19, 17); ukeTu ginda icno WeSmariteba, mirwmune me. Tu gsurs yovliTurT sruli gaxde, gahyide Seni monagari (maT. 19, 21); ukeTu gnebavs Cemi mowafe Seiqmne, uar hyavi Seni Tavi (luk. 9, 23; 14, 26). Tu gnebavs daimkvidro sanetaro

372

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

cxovreba, moiZule awindeli cxovreba; Tu gsurs zecas amaRlde, am qveyanazed Tavi daimdable. Tu ginda CemTan sufevde, Cem-saviT jvari itvirTe; radgan, romelnic jvars emsaxurebian, marto isini moipoveben netarebisa da WeSmaritis naTlis gzasa.

3. m o r w m u n e s u l i : ufalo qriste-ieso, radgan mTeli Seni cxovreba am qvey-anazed Sewuxebasa da SeuracxebaSi gaatare, es wyaloba miyavi, rom mec mogebaZo Sen, mec Sensaveb Seuracxyofili vicocxlo qveyanazed. radgan mowafe moZRvarzed um-frosi ar aris da arc mona Tavis batonzed (maT. 10, 24). inebe, rom iSromos Senma monam da sicocxliT Sen dagemsgavsos, radgan ama-Sia Cemi cxovreba da namdvili siwmidec. mis garda, rac unda wavikiTxo, anu vis-mino, veraferi ver gamamxiarulebs da verc damatkbobs sruliad.

4. q r i s t e : Zeo Cemo, radgan ici da

373

Sinagans nugeSiniscemazed

wagikiTxavs yovelive, `netar xar, ukeTu hy-ofde magas (ioan. 13, 17). romelsa aqundes mcnebani Cemni, da daimarxos igini, igi ars, romelsa uyvarvar me da mec Seviyvaro igi, gamoucxado mas Tavi Cemi~ (ioan. 14, 21) da gverdiT movisva sasufevelSi mamisa Cemisa (gamocx. 3, 21).

5. m o r w m u n e s u l i : inebe, ufalo, raTa Rirs viqmne da aRsruldnen Cemzed yvela es Seni sityvebi da dapirebani! Semi-wynarebia Senis xelisagan jvari, Semiwynare-bia da vtvirTulob da sikvdilamde vit-virTav kidevc me amas ise, rogoradac damde Sen igi Cems mxarzed. cxovreba keTili mona-zonisa namdvili jvaria, romelsac mihyavs igi zecas. raki dawyobilia, ukan dadgoma da Tavis danebeba aRar iqmneba.

6. nu geSiniaT, Zmebo, erTad wavideT win; iesoc CvenTan iqmneba. iesos gulisa-Tvis gvitvirTavs jvari, zed sikvdilic

374

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

iesosTvis daviTminoT. is aris Cveni mTavari da winamZRvari da Semwec is iqmneba Cveni. aha, win migviZRvis Cveni meufe, is iomebs Cvens magierad. mamacurad SevudgeT Cvenc mas da nurafrisa nu gveSinia, mzad viyveT vaJkacurad omSi sikvdilisaTvis, Tavs nu SevircxvenT nu gamoveqceviT jvarsa da miT nu davkargavT Cvens didebas.

T a v i LV I Imaszed, Tu viTar metis-metad ar unda daRondes kaci, rodesac raime Secdoma

mouxdeba.1. q r i s t e : Zeo Cemo, me is ufro mesiam-

ovneba, rom momTmino da Tavmdabali iyve ubedurebaSi, sinam didad nugeSiniscemuli da gulmxurvale bednierebaSi. rad Seswux-debi xolme im ubralo raimesTvis, romel-sac Sens winaaRmdegad ityvian, anu hyofen?

375

Sinagans nugeSiniscemazed

umetesi Seuracxebac rom mogayenon, maSinac ki ar unda gewyinos. yuradRebas nu miaqcev maggvars rameebs, axali ambavi ar aris, arc pirvelia, da arc ukanaskneli iqmneba, Tu bevrs xans icocxleb. sinam myudroebaSi xar, mxneobas iCen, ase gaSinje, sxvebsac-ki arigeb da amxneveb keTilis sityvebiT magram, gew-eva mciredi gansacdeli Tu ara, maSinaTve hkargav mxneobasa da gonebas. Caukvirdi kar-gad Sens uZlurebas, romelic ara erTxel SeginiSnavs Senis TavisaTvis TviT ubralo Sewuxebis drosac-ki maSin, rodesac isini Senis cxonebisaTvis yofilan movlenilni.

2. ecade, ravdenadac SegiZlia, Tavidgan moiSoro amgvari uZlureba; xolo ukeTu Cavarde gansacdelSi, imeds nu dahkargav da didad nu daRondebi. ukeTu mxiarulis gu-liT ar SegiZlia daiTmino, moTminebiT mainc itvirTe. ukeTu sxvebis sityvebma gawyevinon da gagaSfoTon, imas mainc ecade araferi

376

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

sTqva imisTana, rom sustni daabrkolo. male dagiwynardeba gaSfoTebuli guli, da Seni Sinagani mwuxarebac gaqreba, rodesac gad-mova Senzed madli. `cxovel var me, ityvis ufali~ (ier. 22, 24) da mzad var Segiwyalo da umetesad nugeSsa gcem, ukeTu me momen-dobi, da gulmxurvaled momiwodeb.

3. gul-damSvidebiT iyavi, umetesis da-saTmenrad moemzade. sruliad daRupuli nu ggonia Seni Tavi, rodesac xSirad Sewux-ebuli xar, anu ficxelad xar gancdili. RmerTi xom ara xar, kaci xar, xorcieli xar da ara angelozi. maS, rogor SegiZlia, rom maradis saTnoebis erTsa da imav wreSi iyve, rodesac angelozTac-ki ver iqonies magisTana simtkice zecas da pirvelma kacma samoTxeSi? me aRvadgen da vacnobeb, romel-nic guliT Seinaneben, da Cemis RvTaebis monawiles vyof, romelnic icnoben Tavi-anTs uZlurebas.

377

Sinagans nugeSiniscemazed

4. m o r w m u n e s u l i : ufalo, kurTx-eul iyos Seni sityva, radgan eg Taflzed ufro tkbilia CemTvis (fsalm. 118, 103; 18, 10). aba ra vqna, ufalo, amodena tanjvasa da SewuxebaSi, ukeTu Senis wmida sityvebiT ar gamamxneveb me? ar menaRvleba rogor, anu ravden xansac unda vitanjo, oRondac-ki vcxonde! es wyaloba miyav, rom Cemi aRsas-ruli keTili iyves da es Cemi sicocxle bednierad davasrulo. momixsenie me, Rmer-To Cemo, da swore gzazed damayene, rom SenTan sasufevelSi momiyvanos. amin.

T a v i LV I I Imaszed, Tu viTar unda veridebodeT maRal sagnebis da RvTis dafarul

gankiTxvaTa gomokvlevas.1. q r i s t e : gabTxildi, Zeo Cemo,

msjelobas nu daiwyeb maRals sagnebzed da

378

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

RvTis dafaruls gankiTxvazed; nu gamoiZieb Tu risTvis zogi sul umowyalod aris da-tovebuli da zogi-ki madliT aris gamdid-rebuli; erTi sul tanjvaSia da meore-ki savsea yovlis sikeTiT. es adamianiSvilisa-Tvis SeuZlebeli ram aris; misi Wkua-goneba ver miswvdeba da ver gaigebs RvTis gankiTx-vas. maS, rodesac eSmaki aRgiZravs amgvars azrebs, anu kacni cnobis moyvarebiT gamog-kiTxaven rames am saganzed, maSin Sen winas-warmetyvelis am sityvebiT upasuxe: ̀ marTal xar Sen, ufalo, da wrfel arian gankiTxvani Senni~ (fsalm. 118, 137). kvalad: `gankiTxva-ni uflisani WeSmarit da marTal arian~ (fsalm. 18, 10). geSinodes Cemis gankiTxvisa, da nu moisurveb mis gamoZiebas, radgan ada-mianis gulxmiereba mas ver miswvdeba.

2. nurc wmidanebis Rirsebazed daiwyeb sjas da mis gamoZiebas, Tu imaTSi rome-

379

Sinagans nugeSiniscemazed

li ufro didi wmidaa, anu romeli ufro maRla sdgas sasufevelSi. aqedgan warmos-dgeba xolme xSirad usargeblo ciloba da SfoTi, Tavs iCens ampartavneba da amao me-diduroba; amas mohyveba Suri da uTanxmoba: vinaidgan yvelani siampartavniT cdiloben, rom RirsebiT TavianTi wmidanebi yvelazed ufro maRla daayenon. amgvaris codnisa da gamoZiebis survili keTils verafers ver Seg-Zens, magiT ufro Seawuxeb wmidanebs, radgan `ara var RmerTi SfoTisa, aramed RmerTi mSvidobisa.~ (1 kor. 14, 33) da es mSvidoba WeSmarits simdableSia da ara amayobaSi.

3. arian imisTana pirni, romelTac zogi-erTi wmidanebi ufro metad uyvarsT, sinam sxvebi, magram amgvari qceva kacobrivia da ara RvTiuri. yvela isini Cemis wyalobiT gaxdnen wmidanebi, me mivaniWe maT madli da me avamaRle igini didebiT. me vici yvela

380

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

maTganis Rirseba, me winadve vakurTxe igini. uwinares yovelTa saukuneTa vicnobdi me Cems sayvarlebs; `me gamovirCie igini sof-lisagan~ (ioan. 15, 19), da ara Tu maT me gam-omirCies. me movuwode igini Cemis madliTa; me daviaxlove igini Cemis mowyalebiT, da aTasnair sacdurebSi gamovatare. me viyavi didi nugeSinis mcemeli maTi, me mivaniWe maT simtkice da davagvirgvine maTi moTmineba.

4. me vicnob yvela maTgans pirvelidgan ukanaskneladmde, da yvelani gamouTqmelis siyvaruliT miyvaran. me unda maqebdnen, me unda madidebdnen da yvelaferzed ufro me unda pativs mcemdnen yvela Cemi wmidanebi, radgan me avamaRle igini da me gamovir-Cie am didebisaTvis, Tumca-ki Cems win ara viTari Rvawli ar miuZRodaT. maS, romel-ic Seuracxhyofs am Cems wmidanebSi sul mcireTagans, igi Seuracxmyofelia TviT up-

381

Sinagans nugeSiniscemazed

irvelesisac. da romelmac pativi ara sces romelsame Cems wmidanTagans, igi mamcirebs mec da CemTan sasufevelSi myofTac. radgan yvelani erTad SekavSirebulni arian siyvar-uliT, yvelaSi erTi grZnobaa, erTi nebaa da yvelas erTmanerTi uyvarT.

5. magram maTSi ufro mosawoni es aris, rom TavianTs Tavzed, da TavianTs Rirse-bazed ufro me uyvarvar. maT aRar axsovsT TavianT Tavi, dauviwyiaT TavianT Tavmoy-vareoba da arian gatacebulni mxolod Cemi siyvaruliT, romelSiac mxiarulebiT gan-isveneben. arafers ar SeuZlia maTi gulis Secvla, anu ukan dabruneba, radgan damtk-barni arian saukuno WeSmaritebiT, da siy-varulis dauSretelis cecxliT aRgzneb-ulni. maS daCumdnen xorcieli da pirutyvis msgavsi kacni da nuRar msjeloben wmidaneb-is Rirsebazed, radgan maT marto TavianTi

382

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

dideba uyvarsT da sxva ara ician ra. igini zogs maTgans aqeben da zogs-ki daamcireben, rogorc TviTon undaT, da ara ise, rogorc saukuno WeSmaritebis win mosawonia.

6. bevrSia amgvari umecreba, magram umete-sad imaTSi, romelnic ufro naklebad ar-ian ganaTlebulni da ver scnoben, Tu raSi mdgomareobs erTmanerTis namdvili sulieri siyvaruli. rogorc am qveyniurs siyvarulsa da kacobriuls megobrobas xedven, amgvarive damokidebuleba hgoniaT zeciurs arsTa So-risac. magram didi gansxvavebaa sustis ada-mianebis da RvTis mier ganaTlebul kacebis codnasa da mosazrebaTa Soris.

7. maS frTxilad iyavi, Zeo Cemo, nuRar daiwyeb cnobis moyvarebiT msjelobas im-gvars maRals sagnebzed, romelTac Seni Wkua ver miswvdeba; aramed ufro imas ecade gulsmodginebiT, rom sul ukanasknelis ad-gilis Rirsi mainc gaxde sasufevelSi. Tun-

383

Sinagans nugeSiniscemazed

dac rom icodes vinmem wmidanebSi romeli ufro wmidaa da romeli ufro maRla sdgas sasufevelSi, raSi gamoadgeba mas amgvari codna, ukeTu amiT ar iswavlis Cems winaSe simdabliT moqcevas, da yovlis guliT me ar madidebs? is ufro esiamovneba RmerTs, rom adamiani dafiqrdes, Tu ra didi cod-vilia, Tu rogor mciredia masSi saTnoeba, da Tu viTar daSorebulia igi wmidanebi-sagan, sinam rom msjelobdes maTs xarisxsa da Rirsebazed. isa sjobs, mxurvale guliT da mduRare cremliT evedro wmidanebs da simdabliT iTxovo maTgan Zrieli meoxeba, sinam amaod scdilobde gagebas maTis da-farulis didebisas.

8. wmidanebi sruliad kmayofilni arian TavianT mdgomareobiT, netavi ise adamianebi iyvnen kmayofilni imiTi, rogoric arian da Seuferebels laparaks Tavs daanebebdnen. wmidanebi rodi ampartavnoben TavianTis

384

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

RirseulebiT, radgan TavianTs Tavs ar mi-aweren araviTars keTils, aramed me, romel-mac Cemis usazRvro siyvaruliT davsaCu-qre igini. ise gamdidrebulni arian igini RvTiuris siyvaruliTa da auwerelis mxi-arulebiT, rom imaTs didebasa da netare-bas aRaraferi ar akliaT. ravdenadac ufro didebulni arian wmidanebi, imdonad ufro Tavmdabloben da imdonadac ufro daax-lovebulni arian CemTan da Cemi sayvarelni arian. ai imitom aris dawerili saRmrTo werilSi ase: `dahsdeben gvirgvinTa maTTa winaSe saydrisa RvTisa, da Tayvansascemen kravsa mas, romeli cxovel ars ukuniTi ukunisamde~ (gamocx. 4, 10; 5, 14).

9. mravalTa undaT gaigon: vin iqmneba ufro didi sasufevelSi (maT. 18, 1), da imas ki ar kiTxuloben, rom TviTon iq Sesvlis Rirsni gaxdebian Tu ara. zecaSi umcireso-bac-ki didi Rirsebaa, sadac yvelani didni

385

Sinagans nugeSiniscemazed

arian, radgan yovelni Zed RvTisad unda iwodebodnen da iyvnen. maTgani umciresic-ki aTas wilad unda bednieri iyves, xolo codvili asi wlisac rom mokvdes, wyeuli iqmneba (es. 60, 22; 65, 20). rodesac mo-ciqulebma ikiTxes: Cvengani vin iqmneba ufro didi zecas sasufevelSio (maT. 18, 1), ai ra pasuxi miiRes: sinam ar moiqceviT da yrmebs ar daemsgavsebiT, veravin ver SexvalT zecas sasufevelSi, radgan romelic daimdablebs Tavis Tavs, viTarca yrma ese, is iqmneba ufro didi sasufevelSi (maT. 18, 4).

10. vai maT, romelnic ar mecadineoben, rom simdabliT yrmebs daemsgavson, radgan zecis kari dabalia da isini imaSi ver Sev-len! vai mdidrebs! radgan imaT TavianTi nugeSiniscema aqve miuRiaT (luk. 6, 24), rameTu glaxakni-ki unda Sevidnen sasuf-evelSi, magram isini-ki gared darCebian, unugeSod mtiralni. gaixareT, mdabalno,

386

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

gamxiaruldiT, glaxakno, `rameTu Tqveni ars sasufeveli RvTisa~ (luk. 6, 20), ukeTu simarTliT icxovrebT.

T a v i L I Xmaszed, Tu viTar yoveli Cveni imedi da sasoeba mxolod RmerTzed unda

gvqondes damyarebuli.1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, Sens

garda sxva viRas unda mivendo am qveyanazed, anu sxva viRaa cis qveS CemTvis nugeSinis mcemeli, Tu ar Sen, ufalo RmerTo Cemo, romlis mowyalebas ara aqvs dasasruli? uSe-nod sad vyofilvar me bednieri; anu SenTan yofnis dros rodis vyofilvar me ubeduri? ufro mirCevnia, rom Senis gulisaTvis siRa-takeSi viyve, sinam uSenod mdidari. am qvey-nad SenTan mgzavroba ufro didi netareba iqmneba CemTvis, sinam uSenod zecaSi yofna.

387

Sinagans nugeSiniscemazed

sadac Sen xar, iq sasufevelia, da sadac Sen ara xar, iq aris sikvdili da jojoxeTi. Sens natvraSia mudam Cemi suli; amisTvis Sens wi-naSe unda vRaRadebde, vgodebde da Sen unda gevedrebode. Sens garda guliT veravis ver mivendobi; da arc aravis ar SeuZlia Cemi gaWirvebis dros imnairad Semewios, rogorc Sen, RmerTo Cemo. Sen xar sasoeba da imedi Cemi; Sen xar Cemi nugeSinismcemeli da mara-dis erTguli megobari.

2. yvelani TavianTs sargeblobas eZeben (filip. 2, 22), magram Sen-ki marto Cemi keTi-li warmateba da cxoneba gsurs da yovelTvis Cems sasargeblod moqmedob. Tumc zogjer mravalnairs gansacdelsa da Sewuxebas mo-mivlen, magram amasac-ki Cems sasargeblod hyof, vinaidgan Sens sayvarlebs aTasnairada gamoscdi xolme. magram mainc didad Sesay-varebeli da Tayvans sacemeli xar, maSinac-ki, rodesac gamomcdi, radgan arc maSin makleb

388

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni III

Sens zeciurs nugeSiniscemasa.3. maS mec guliT Sen mogendobi da Sen

Semogexiznebi, da Cems yovels tanjvasa da Sewuxebasac Sen Semogwirav, radgan yovelive, rasac-ki Sens gared vxedav, sustia da us-afuZvlo. me verc megobrebi miSvelian ras-mes, verc Zlierni Semewevian, verc mecnierni momcemen sasargeblo darigebas, verc samec-niero wignebi manugeSeben, verc simdidre gamanTavisuflebs da verc veraviTari gan-martoebuli adgili damifaravs me uSiSrad, ukeTu Sen ar miwinamZRvreb, ar Semewevi, ar gamaZliereb, nugeSs ar mcem, ar damarigeb da ar damicvam.

4. yovelive, rac-ki Cven bednierebas da mSvidobas gviqadis, uSenod isic-ki gamousa-degaria da araviTari namdvili bednierebis mocema mas ar SeuZlia. maS Sen xar wyaro yvela sikeTisa, dasabami cxovrebisa, saunje sibrZnisa, da yvelazed ufro saimedo da

389

Sinagans nugeSiniscemazed

Zlieri nugeSinismcemeli monaTa SenTaTvis. Tvali maradis Sensken mrCeba, Sengan moveli yovelives, RmerTo Cemo da mamao mowyaleb-isao! akurTxe da gaswmide suli Cemi Senis zeciuris kurTxeviTa, raTa Seiqmnas igi Sens Rirseul sadgomad, da saydrad Senis saukuno didebisa; nuRar iqmneba am Senis RvTaebis taZarSi imgvari raime, ramac Seawuxos Tvalni Senis didebulebisa. ̀ mrav-liTa mowyalebiTa SeniTa moixile Cemzeda~ (fsalm. 68, 16), simravliTa mowyalebisa Sen-isaTa Seismine vedreba Senis glaxakis moni-sa, romelic Sors qveyanas aris gagdebuli, sadac aris sibnele da wyvdiadi sikvdilisa. daifare da gadaarCine daRupvisagan suli Senis sabralo monisa am gaxrwnils cxovre-baSi da SemweobiTa Senis madlisa damay-ene uSiSars gzazed da mimiyvane saukuno brwyinvalebis mamulSi.

390

wigni meoTxe

uwmides ziarebis saidumlozed.

mxurvale Segoneba wmida ziarebis misaReblad.

q r i s t e : `movediT Cemda yovelni maSuralni da

tvirT mZimeni, da me gangisveno Tqven~ (maT. 11, 28).

`puri, romeli me mivhsce xorci Cemi ars, romelsa me mivhscem cxovrebisaTvis sof-lisa~ (ioan. 6, 51).

`miiReT da sWameT, ese ars xorci Cemi, TqvenTvis mocemuli; amas hyofdeT mosax-senebelad Cemda~ (luk. 22, 19; 1 kor. 11, 24).

`romeli sWamdes xorcsa Cemsa da smides sisxlsa Cemsa, igi CemTana dadgromilars da

391

me masTana~ (ioan. 6, 56).`sityvaTa, romelTa getyvi Tqven sul

arian da cxovreba~ (ioan. 6, 63).

T a v i Imaszed, Tu viTaris krZalulebiT unda miviRebdeT qristes xorcsa da sisxlsa.

1. Seni sityvebia eseni, qriste, saukuno WeSmaritebao, Tumca-ki erTsa da imave dros ar arian Tqmulni da arc erTsa da imave adgilas dawerilni. maS radgan Senni arian da WeSmaritebaa, amisaTvis didis madliero-biTa da didis rwmunebiT unda Seviwynaro me igini. Senni arian igini, radgan Sengan ar-ian warTqmulni; magram Cemnic arian, radgan Cemis cxovrebisaTvis arian Tqmulni Sengan. sixaruliT Seviwynareb me maT Senis pirisa-gan, raTa rom Rrmad gaidgan maT fesvebi Cems gulSi. friad mamxneveben me es yovlad saxieri, tkbili da sasiyvarulo sityvebi,

392

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

magram didadac maSineben me codvani Cemni, da uwmiduri sinidisi Cemi nebas ar maZlevs, rom miviRo esodes didi saidumlo. Senis sityvebis sitkboeba mizidavs me, magram sim-ravle Cemis codvebisa ar miSvebs me.

2. mibrZaneb, raTa kadnierad mogeaxlo Sen, Tu minda, rom SenTan monawileoba viqonio, da miviRo es ukvdavebis sazrdo, ukeTu vnatrob, rom cxovreba da dideba saukuno SeviZino. `movediT Cemda-o - gvi-brZaneb - yovelni maSuralni da tvirT mZimeni, da me gangisveno Tqven-o~ (maT. 11, 29). ax! rogor tkbili da sasiamovnoa es sityvebi codvilisaTvis, radgan Sen iwvev, ufalo da RmerTo Cemo, glaxaksa da uR-irssa misaReblad Senis yovlad wmida xor-cisa. magram, vin var me, ufalo, rom SenTan moaxloveba gavbedo? `casa caTasa ver Zal uZs dateva Seni~ (3 mef. 8, 27), da Sen-ki ambob: `movediT CemTano~.

393

uwmides ziarebis saidumlozed

3. ras niSnavs Seni esodeni ganuzomeli mowyaleba da eseTi megobruli miwveva? rogor unda gavbedo me SenTan mosvla, rodesac imisTana keTils verafers ver vxe-dav CemSi, rom me amis kadniereba momces? rogorRa unda Segiyvano Sen Cems saxlSi me, rodesac mravaljer Semiwyenia Seni saxiere-ba? angelozni da mTavar angelozni Tayvansa gcemen, wmidanni da marTalni TrTian Sens win da Sen gveubnevi modiT CemTanao. vin ir-wmunebda am WeSmaritebas, ufalo, ukeTu Sen ar geTqva igi? da an vin gahbedavda SenTan moaxlovebas, Tu TviT Sen ar gebrZanebina?

4. marTalma kacma noem asi weliwadi iSroma kidobnis aSenebisaTvis (dab. 6, 17), rom imiTi raodenime suli da Tavis Tavi gaderCina, da me ranairad unda davemzado erTs saaTSi, rom Rirseulad miviRo Semo-qmedi soflisa?

394

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Senma didma msaxurma da gansakuTrebiT Senma sayvarelma megobarma mosem ulpobi xisagan gaakeTa kidobani, da Seamko igi pati-osanis oqroiTa (gam. 25, 10), rom imaSi Seenaxa dawerili sjulis ficari, da me gaxrwnilma qmnilebam rogor unda gavbedo ise advilad Sewynareba Seni, romeli xar TviT sjulis mdebeli da cxovrebis momniWebeli?

yovlad brZenma israelTa mefe solomon-ma Svidi weliwadi aSena yovlad mSvenieri taZari Senis saxelis didebisaTvis; rva dRes idResaswaula misi kurTxevis dRe, aTasobiT mogarTva salxinebeli msxverplebi; xmiTa nestvisaTa da RaRadebiT Seitana aRTqmis kidobani didis didebiT da daasvena igi misTvis ganmzadebuls adgils (3 mef. 8).

da me sabralom da yvela kaczed us-awylesma rogor unda Segiyvano Sen Cems saxlSi, rodesac naxevari saaTi Zlivs Semi-Zlia gavataro gulmxurvalebaSi? netavi-ki

395

uwmides ziarebis saidumlozed

Rirseulad gavataro rodesme da ar menaRv-leba, Tu gind amazed naklebic iyves!

ox! ai imaT rogor uSromiaT, rom es-iamovnebinaT SenTvis, RmerTo Cemo! vai me, ravdenad mcirea Cemi namoqmedari! ra cota dros vxmarob, rodesac vemzadebi saziare-blad! iSviaTia amdros me srulis goneba SemokrebiT viyo! ufro iSviaTi kidev is aris, rom usargeblo azrebSi ar viyve gar-Tuli! WeSmaritad Sesaferi ar aris, macxo-varo, rom rodesac Senis RvTaebis win vimy-ofebi, Seusabamo azrebi warmomidgebodnen gonebaSi, da anu romelime qmnuleba gamita-cebdes me, radgan maSin angelozTa ki ara, angelozebis ufals viwynareb me stumrad.

6. magram didi gansxvavebaa aRTqmis kido-bnisa da imaSi Senaxul raimeebSi, da Senis yovlad wmida xorcisa da miss gamouTqmels madlebSi; Zvelis Sjulis msxverplSi, romelic marto saxe iyo momavalisa da Senis

396

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

WeSmaritis xorcis msxverplSi, romelSi aRsruldnen yovelni Zvelis drois msxver-plebi.

7. maS risTvis ufro aRgznebuli ara var Sens winaSe? risTvis ufro umetesis guls modginebiT ar vemzadebi me misaRe-blad Senis wmida saidumlosi, rodesac imodena mxurvaleba da guls modgineba aCvenes RvTis samsaxurSi Zvelad wmidaTa mamamTavarTa, winaswarmetyvelTa, mefeTa da mTavarTa da yovelTa erTa?

8. yovlad gulmxurvale mefe daviTi `xtoda yovlis ZaliTa TvisiTa winaSe ki-dobnisa~ (2 mef. 6, 16), rodesac warmoidgen-da im wyalobaebs, romelnic RmerTs eqmna adreve misi mama-papebisaTvis. Seamzadebina mravalgvari sakravebi, SesTxuza fsalmunebi da xalxs agaloba sixaruliT; savse sulis wmidis madliTa TviTonac xSirad hgalobda

397

uwmides ziarebis saidumlozed

qnarzed; aswavla israelis ers guliTadi qeba RvTisa, da yovel dRe erTis xmiT Ra-Radebdnen da akurTxebdnen RmerTsa da mo-hfendnen mis qebas (2 mef. 6, 14). ukeTu ma-Sin aRTqmis kidobanis erTi danaxva imodena gulmxurvalebas aZlevda da imisTana RvTis qebas aTqmevinebda xalxs, maS raoden ufro didi pativiscema da RvTis siyvaruli unda aRZras CemSi da yovels qristianT erSi wm-ida saidumlos xilvam da qriste-iesos uw-midesis xorcis miRebam?

9. bevrni midian sxva da sxva adgileb-Si wmida nawilebis Tayvanis sacemlad da aRtacebaSi modian, rodesac esmiT maTi moqmedebani; gaocebiT Sinjven maTs dide-buls taZrebs da mxurvalebiT emTxvevian maTs oqrosa da abreSumSi Sexveuls wmida Zvlebs; da ai, aq-ki TviTon Sen xar Cems win sakurTxevelzed, RmerTo Cemo, wmidao wmi-daTao, dambadebelo kacTao da ufalo an-

398

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

gelozTao! xSirad marto cnobis moyvare-bis gamo midian xolme amgvars adgilebSi, da axals da gasarTobs ambebs eZieben iq; amgvaris qceviT isini, cxadia, dids keTils verafers ver SeiZenen, da mometebulad ufro maSin, rodesac ase sulelurad gaud-gebian gzas da ki ar ganamzadeben TavianTs guls WeSmaritis monanebiT. magram aq-ki, am saidumloSia mrTlad TviTon Sen imyofebi WeSmariti RmerTi da kaci, qriste-iesov, da rodesac Rirseulad da gulmxurvalebiT migiReben Sen, amiT yovels dros uxvad mi-iReben saukuno cxovrebis nayofsac. maSas-adame, aq arc sisulelea, arc cnobis moy-varebaa da arc grZnobierobis siamovnebaa, romelic Cven gvizidavs Sensken; aramed es aris mtkice sarwmunoeba, cxoveli imedi da gulwrfeli siyvaruli.

10. hoi, RmerTo, hoi uxilavo Semomqmedo qveynisao, rogor sakvirvelad moqmedob Sen

399

uwmides ziarebis saidumlozed

Cvenzed! es ra didi siyvaruli da wyalobaa Senis rCeulebisaTvis, rom TviT Sens Tavs aZlev maT sazrdod am Senis saidumlos mier! amas adamianis Wkua-goneba ver miswvde-ba; es gansakuTrebiT maTs guls waritacebs da imaT siyvaruls gaacxovlebs, romelnic RvTis moyvarulni arian. radgan Senni mor-wmune msaxurni, romelnic mTels TavianTs cxovrebaSi mecadineoben sicocxlis gamocv-lisaTvis, xSirad iZenen am usaRmrToesis saidumlos SemweobiT mxurvalebis dids madlsa da saTnoebis siyvaruls.

11. hoi sakvirvelo da dafarulo madlo saidumlosao! romelic mxolod qristes keTil morwmuneTagan xar cnobili; xolo urwmunoTa da codvilTagan-ki ucnobeli. am saidumlos mier gveZleva suliwmidis mad-li da codvisagan dasustebuli da damaxin-jebuli suli Zlierdeba da gamSvenierdeba. zogjer imgvaria es madli, rom misgan ux-

400

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

vad dasaCuqrebuli gulmxurvalebisagan ara marto suli, aramed TviT uZluri xorcic-ki grZnobs xolme axalis Zalis momatebas.

12. mainc unda didad vstirodeT da vswuxdeT, rom ase gulcivni da unaRvlelni varT da gamqralia CvenSi survili qristes miRebisa, romelic aris yoveli imedi da Rirseuleba Cvenis cxonebisaTvis. radgan is aris siwmide da xsna Cveni; is aris nugeS-inismcemeli mgzavrTa da saukuno netareba wmidanebisa. ufro samwuxaro kvalad is aris, rom mravalni Zriel gulgrilad ekide-bian macxovnebels saidumlos, romelic aris Sveba zecisa da cxovreba qveynisa. ax! rogor brma da gul gaqvavebulia adamiani, rom amisTana dids wyalobas yuradRebas ar aqcevs, da yovel dRe misi xmarebiT ufro da ufro unaRvleli xdeba!

13. ukeTu es yovlad uwmidesi saidumlo mTels qveynierobazed marto erTs adgilas

401

uwmides ziarebis saidumlozed

da mxolod erTis mRvdlisagan iwirvebodes da ikurTxebodes, ra ggonia? rogoris guls modginebiT wavidoda xalxi im adgilas da im mRvdelTan, raTa daswreboda da enaxa Sewirva am usaRmrToesis saidumlosi? magram dRes ki mravalni arian mRvdelni da yov-els adgils qriste iwirveba, es imitom, rom ravdenadac ufro mofenili iqmneba mTels qveyanazed yovlad wmida ziarebis saidumlo, imdonad ufro yvelasagan cnobili iqmneba wyaloba da kacT moyvareoba RvTisa.

madlobas gwirav Sen, keTilo ieso, mwyem-so saukuno, rom Rirsi gvyavi Cven, glaxakni da gandevnilni, Senis daufasebelis xor-ciTa da sisxliT gamozrdisa, da miwvevisa am saidumlos misaReblad Semdegis sityve-biT: `movediT Cemda yovelni maSuralni da tvirT mZimeni, da me gangisveno Tqven~ (maT. 11, 28).

402

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

T a v i I IRvTis yovlad dids gulkeTilobasa da siyvarulzed, romelnic gviCvena am

saidumloSi kacTa.

1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, mon-dobili Sens saxierebasa da dids mowyale-bazed, mogmarTav Sen, rogoradac sneuli mkurnalsa da macxovarsa Cemsa; rogorc mSieri da mwyurvale cxovels wyarosa, Ra-taki zeciurs meufesa, mona Tavis batonsa, dabadebuli Tavis Semoqmedsa da unugeSod datovebuli Tavis gul Sematkivars manug-eSebels. magram riT gavxdi me am wyalobis Rirsi, rom Sen CemTan modixar? vin var me, ufalo, rom Sens Tavs maZlev me? rogor unda gamovCnde me codvili Sens winaSe? anu Sen rogor kadrulob CemisTana codvilTan mosvlas? xom icnob Sens monas da ici, rom imisTana sikeTe imaSi araferi ar aris; rom-

403

uwmides ziarebis saidumlozed

lis gulisaTvis uyo mas es wyaloba? vaR-viareb Cems siglaxes, vscnob Sens saxierebas, vaqeb Sens mowyalebas da madlobas gwirav Senis usazRvro kacT moyvareobisaTvis. am-nairad meqcevi Sen me imisTvis-ki ara, rom me Rirsi viyve amisi, aramed imisTvis, rom Sen mowyale xar, da gnebavs amiTi gamac-no, Tu rogor keTili xar, raTa umetesad Segiyvaro am Senis Tavmdablobis gamo. maS vanaidgan es SenTvis didad sasiamovnoa, da misi aRsruleba gibrZanebia, mec sixaruliT miviReb amgvars dids wyalobas, oRonc-ki Cemma codvebma ar damiSalon.

2. ox! yovlad tkbilo da keTilo ieso, viTari, Tayvaniscemisa, rogori madlobisa da saukunod qebis Rirsi xar Cemgan, rom Sens uwmidess xorcs maZlev me sazrdod, romlis uaRresobas verc erTi kaci ver ga-mosTqvams! magram ras unda vfiqrobde me ziarebis dros, rodesac amiT vuaxlovdebi

404

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Cems ufals, da ki ar SemiZlia Rirseulad Tayvaniscema, Tumc ki didad vnatrob mis sasoebiT miRebas? yvela safiqrebelzed ufro ukeTesi da ufro sasargeblo is aris, rom sruliad davimdablo Cemi Tavi Sens winaSe da mxolod Seni dausrulebeli sax-iereba vadido. gadideb Sen, RmerTo Cemo, da ukunisamde aRgamaRleb; Sevuracxvhyof Cems Tavs da Sens winaSe miwazed davemxobi.

3. Sen xar wmida wmidaTa, xolo me ki yvela codvilebzedac ukanaskneli. me Senis Sexedvis Rirsic-ki ara var da Sen-ki Cems win Tavs imdableb. Sen CemTan modixar, CemTan yofna gsurs, Sens tablazed miwvev, saW-melad zeciurs xorcs maZlev da angeloz-ebis pursa, romelic TviTon Sen xar `puri cxoveli, gardamosuli zeciT cxovrebisa-Tvis soflisa~ (ioan. 6, 48. 50. 51).

4. ai ranairad SegiyvarebivarT Cven da viTari sikeTe giqmnia CvenTvis! ax! ra didis

405

uwmides ziarebis saidumlozed

madlobisa da qebis Rirsi xar Sen am wyalo-bisaTvis! ox! rogor sasargeblo da macx-ovnebeli iqmna CvenTvis is ganzraxuleba, romliT gangviwesda es saidumlo! ax! es ra tkbili da didebuli wveulebaa, romel-Sic Sens Tavs gvaZlev saWmelad! ox! viTar sakvirvel arian saqmeni Senni, ufalo! ra Zlieri Zalaa SenSi, rogor Seucilebelia Seni WeSmariteba! rameTu sTqvi da yovelive iqmnen, da rogorc brZane isec aRsruldnen (fsalm. 32, 9; 148, 5).

5. ai yovlad sakvirveli saqme, romelic unda virwmunoT mxolod, Torem amas Cveni Wkua goneba ver miswvdeba, radgan Sen, ufa-lo RmerTo Cemo, WeSmariti RmerTi da kaci mTlad mcire saxisa qveSe purisa da Rvinisa imyofebi da ramodenic unda sWamon mimRe-belTa SenTa, xar mouklebeli! Sen, ufalo yovelTao, romelsac araviTari saWiroeba ara gaqvs, CvenTan yofna inebe am saidumlos

406

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

mier; daicev guli da suli Cemi ubiwod, raTa wmidis da mxiarulis sinidisiT xSirad SeviZlo am saidumlos miReba, romelic akurTxe da gaswmide gansakuTrebiT Senis didebisaTvis da saukuno mosaxseneblad Sens keTil moqmedebaTa.

6. gaixare, hoi sulo Cemo, da madloba Seswire RmerTs, romelmac amisTana didi saCuqari da esodeni gansakuTrebiTi nugeSi-niscema dagitova Sen am cremlis ReleSi. vinaidgan ravden gzisac aRasruleb am sai-dumlos da miiReb xorcsa qristessa, mo-qmedob saqmes Senis daxsnisas da monawile xar yovelTa RirsebaTa qristesTa. rameTu siyvaruli qristesi arasodes ar Semcird-eba da didebuli mowyaleba misi maradis mouklebeli iqmneba. amisTvis saWiroa, rom maradis axalis gawmedilis suliT da didis mowiwebiT miuaxlovde am yovlad didsa da macxovnebels saidumlos. rodesac swirav,

407

uwmides ziarebis saidumlozed

anu wirvas ismen, maSin ise warmoidgine, TiTqo dRes xdebodes gadmosvla da ganx-orcieleba qristesi netaris qalwulis saSoSi, an ise TiTqo im wams iyves gakruli jvarzed, itanjebodes da kvdebodes igi kacTa cxonebisaTvis.

T a v i I I Imaszed, Tu viTar sasargebloa xSirad

ziareba.1. m o r w m u n e s u l i : aha movdivar

SenTan, ufalo, raTa davstkbe am Senis wyalobiT da vilxino Sens wmida tablazed, `romelic ganumzade Senis gulkeTilobiT glaxaksa, RmerTo~ (fsalm. 67, 10). SenSia yovelive, romelic SemiZlia vinatro da romelsac unda vnatrobde; Sen xar cxovre-ba Cemi, xsna Cemi, sasoeba Cemi, Zali Cemi, damamSvenebeli da dideba Cemi. maS gaaxare

408

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

dRes, ufalo, suli monisa Senisa, rameTu Sendami aRvimaRle, ufalo ieso, suli Cemi (fsalm. 85, 4). aw msurs gulmxurvalebiT da mowiwebiT migiRo; vnatrob Cems saxlSi Segiyvano, rom zaqesaveb mec Rirs viqmne Sengan kurTxevis miRebisa da abraamis ZeTa Soris Seracxvisa (luk. 19, 2). Cems suls Senis xorcis miReba surs; guli Cemi na-trobs SenTan SeerTebas.

2. momec me Tavi Seni da es CemTvis sakmari-si iqmneba, radgan uSenod nugeSiniscemac-ki araferSia gamosadegi. uSenod yofna me ar SemiZlia; da ukeTu Sen ar momxedav, Cemi sicocxle SeuZlebelia. amisaTvis saWiroa xSirad mogiaxlovde da migiRo xolme Sena, rogoradac erTad erTi saSualeba Cemis cx-onebisa, raTa vaiTu moklebuli am zeciurs sazrdels dasustebuli gzaSi davrCe. erTx-el, rodesac uqadagebdi ersa da hkurnebdi maT mravalnair senTagan ai, ase sTqvi Sen,

409

uwmides ziarebis saidumlozed

yovlad mowyaleo ieso: ar minda, rom egeni mSierni wavidnen, vai Tu gzazed dasustd-nen da veRar iaron (maT. 15, 32). maS aw Cem Sesaxebac amgvaradve moiqec Sen, romelmac sanugeSeblad morwmuneTa am saidumloSi yofna inebe. Sen xar tkbili sazrdeli suli-sa, da romelic Rirseulad sWamdes Sengan, monawile Seiqmneba da memkvidre saukuno didebisa. CemTvis-ki, romelic ase xSirad vecemi da vscodav, ase advilad vsustdebi da gulgrilobas veZelevi, saWiroa locvas movuxSiro, malimal gavendo da veziaro Senis wmida xorciTa da sisxliTa, raTa gan-vaxlde, gaviwmido da aRvegzna, rom vai Tu maTis dagvianebiT gza avuqcio Cems wmida gardawyvetilebas.

3. kacis guli imav siyrmiTve borotzea midrekili (dab. 8, 20), da ukeTu RvTiuri saSualeba ar Svelodes mas, ufro dids siboroteSi Cavardeba igi. wmida ziare-

410

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

bis saidumlo dagvifaravs borotisagan da gangvaZlierebs keTilSi. ]Tu-ki dRes, rode-sac veziarebi, anu vswirav, ase unaRvleli da gulcivi var, aba maSin raRa momiva, uke-Tu ar miviReb da aRar vixmar amisTana dids saSualebas. Tumca yovel dRe Rirsi ara var misis miRebisa da arc kargad momzadebu-li sawiravad, magram mainc vecdebi Sesaf-ers dros miviRo es RvTiuri saidumlo da monawile Seviqmne esodenis madlisa. radgan upirvelesi da umTavresi nugeSiniscema is aris morwmune sulisaTvis, rom sinam mokv-davi xorciT Sensken mogzaurobs, xSirad gixseniebdes Sen RmerTsa Tvissa da gulmxu-rvalebiT migiRebdes sayvarelsa Tvissa.

4. ax! es ra didi wyalobaa CvenTvis Senis saxierebisagan, ufalo RmerTo, Cemo Se-momqmedo da macxovaro yovelTa sulTao, rom kadrulob da modixar glaxak sul-Tan da mTlad Senis RvTaebiTa da kacebiT

411

uwmides ziarebis saidumlozed

gaaZRob mas mSiersa! ax! ra bednieria is guli da rogor netaria is suli, ufalo, romelic mxurvaled miRebis Rirsi xdeba Tvisis uflisa da RvTisa, da Senis miRe-biT srulis sixaruliT ivseba! ax! rogor didebuls ufals Rebulobs; ra sayvareli stumari Sehyavs; viTar sasiamovno amxanags wynarulobs; rogor erTguls megobars poulobs; ra mSveniers da saxelovans siZes exveva, romelic yovels sayvarelzed us-ayvarlesia da yovels sasurvelzed ufro sanatrelia! daCumdes Sens winaSe, yovlad tkbilo da sayvareli ieso, caca, qveyanaca da mTeli maTi Semkobilebac; vinaidgan yo-velive maTi dideba da mSveniereba mxolod Senis mowyalebis sikeTea, da verasodes ver gahbedven isini Sedarebas Senis saxelis didmSvenierebasTan, romlis sibrZne au-ricxvelia (fsalm. 146, 5).

412

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

T a v i I Vmaszed, Tu viTar dids sikeTes mi-iReben, romelnic gulmxurvalebiT

eziarebian.1. m o r w m u n e s u l i : gamamzade me

Seni mona, ufalo RmerTo, Senis madlianis kurTxeviTa (fsalm. 40, 3), raTa Rirseulad da gulmxurvalebiT SeviZlo miaxloveba Sens didebuls saidumlosTan. aanTe guli Cemi Senis siyvaruliTa, da maradis fxi-zlad mamyofe me, `momxed me macxovarebiTa SeniTa~ (fsalm. 105, 4), raTa dastkbes suli Cemi Senis RvTiuris sitkboebiTa, romel-ic uxvad moipoeba am saidumloSi, radgan wyaroa igi yovelis sikeTisa. Tvalebi amix-ile, rom davinaxo amisTana didebuli sai-dumlo, ganmiZliere me sarwmunoeba, raTa ueWvod da mtkiced virwmuno saidumlo ese. es Seni moqmedebaa da ara adamianisa; Sen-

413

uwmides ziarebis saidumlozed

gan aris ganwesebuli da ara Tu kacisagan gamogonili. adamianisSvilis Wkua-goneba amas ver mixvdeba d\a ver gaigebs, radgan an-gelozebis maxvili gonebac-ki ver miswvdeba amas. maS aba me uRirsma da codvilma, miwam da mtverma rogor unda gamovicno da Sevi-tyo amisTana wmida da Rrma saidumlo?

2. magram, raki mibrZaneb, ufalo, wmidis guliTa, WeSmaritis da mtkice sarwmunoe-biT mogiaxlovdebi; didis krZalviTa da imediT moval SenTan da mrwams WeSmarit-ad, rom Sen aw aq am saidumloSi imyofe-bi sruli RmerTi da sruli kaci. radgan gnebavs, RmerTo Cemo, rom me Sen migiRo da siyvaruliT SenTan SeverTde, amisTvis mec vevedrebi Sens saxierebas da viTxov Sengan imisTana gansakuTrebuls madlsa, raTa siy-varulis mier mTlad davdne da SenTan viyve me SeerTebuli, da Sens garda me sxva nugeS-

414

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

iniscema aRar vindomo. es yovlad didebuli da Tayvansacemeli saidumlo cxovreba aris sulisa da xorcisa, da mkurnalia yovelTa sulierTa senTa. mis mier gaviwmidebi biwi-erebaTagan, davimorCileb borots gulisTq-maTa, vsZlev da davasusteb sacdurebaTa, uxvad SeviZen madlsa da saTnoebaTa, gamimt-kicdeba sarwmunoeba, gamicxovldeba imedi, aRmegzneba da gamifarTovdeba siyvaruli.

3. mravalni wyalobani miginiWebia da dResac xSirad aniWeb, am saidumlos mier, Sens SemyvarebelTa, romelnic mxurvale gu-liT eziarebian, RmerTo, macxovaro sulisa Cemisao, mkurnalo uZlurTao da Sinagan yovelTa nugeSinismcemelo. dids nugeSin-iscemas mohfen maT, romelnic mravalnair SewuxebaSi arian da sasowarkveTilTa Sens mfarvelobazed daimedebuls hyof, da axa-lis madliT maT sulierad gaamtkiceb da

415

uwmides ziarebis saidumlozed

gaanaTleb, romelnic ziarebamdisin mwux-are da gulcivni iyvnen, mas Semdeg, rodesac miiRes zeciuri sasmel-saWmeli, saukeTeso mdgomareobaSi dainaxes TavianTi Tavi. amis-Tana mowyalebiT imitom epyrobi Sens rCeu-lebs, raTa scnan kargad da gamoscadon, Tu rogor uZlurni arian, da masTanve, Tu ra didi wyaloba da madli miuRiaT maT Sengan. Tumc pirvelSi bunebiTad gulcivni, Seubralebelni da umosiyvaruloni yofi-lan, magram Senis wyalobiT SemdegSi-ki gulmxurvaleni, mowyaleni da kacT moy-vare Seqmnilan. rogor SeiZleba, rom vinme simdabliT miuaxlovdes tkbils wyaros da cotaTi mainc ar igrZnos misi sitkboeba? anu gaZlierebul cecxlis win idges da siTbo-ki ar misdiodes? Sen xar wyaro, ux-vad gadmomCqefare, Sen xar aRgznebuli da dauSreteli cecxli.

416

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

4. magram ukeTu aRkrZalulia CemTvis am wyarodgan wylis amoReba da arc neba meqmneba, rom amiT sruliad movikla wyur-vili, maSin am zeciuris wyaros Rars mainc miuSver pirs, raTa raodenime cvariT iqneba gavisvelo piri, da amiT movikla is saSineli simwyurvale, romelic maxCobs. amisgarda, ukeTu ver SemiZlia, rom msgavsad xerubimTa da serabinTa zeciuri Seviqmne da cecxls davemsgavso, imas mainc vecdebi, raTa gulmx-urvalebiT gavamzado Cemi Tavi, rom rode-sac simdabliT miviReb am macxovnebels sai-dumlos, iqmneba RvTiuris cecxlis mciredi naperwkali mainc SeviZino. xolo amgvaris gamzadebisaTvis rac maklia, Sen Seavse Senis saxierebiTa da madliT, keTilo ieso, da uw-mideso macxovaro, romelman inebe Sensken mowodeba yovelTa am sityvebiT: `movediT Cemda yovelni maSuralni da tvirT mZimeni da me gangisveno Tqven~ (maT. 11, 28).

417

uwmides ziarebis saidumlozed

5. nametaris Sromisagan oflSi var gawu-ruli; mwuxarebisagan guli maqvs dakodili, codviT datvirTuli var, sacdurebisagan daRaluli, borot gulis TqmaTagan mraval-nairad Sewuxebuli da tanjuli, da imisTana aravin ara myavs Sens garda, ufalo RmerTo da macxovaro Cemo, romelman Semewios, dam-ixsnas da gamanTavisuflos me maTgan; Sen dagavedreb Cems Tavsa da yovelives, raicki momeZeva, raTa Sens safarvels qveS mamyofo da mimiyvano saukuno cxovrebaSi.

Semiwynare me Senis saxelis pativisa da didebisaTvis, romelman gamimzade xorci Seni saWmelad da sisxli, Seni sasmelad. in-ebe, ufalo RmerTo da macxovaro Cemo, rom raoden ufro mouxSiro saidumlos miRebas, imodenad ufro aRorZindes CemSi survili RvTis siyvarulisa.

418

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

T a v i Vsaidumlos uaRresobazed, da mRvdlis

Rirsebazed.

1. q r i s t e : angelozsaviT ubiwo rom iyve, da wmida ioane naTlismcemelsaviT wmida, maSinac-ki Rirsi ara xar am saidum-los miRebisa da Sewirvisa. kaci arasodes ar iyo imis Rirsi, rom gaewmida qristes saidumlo da Sexeboda mas, da mieRo es an-gelozebis puri. rogoradac didia es sai-dumlo, agreTve didia mRvdlebis Rirsebac, radgan angelozebsac-ki ara aqvsT is, rac amaT miuRiaT. mxolod ekklesiisagan kanon-ierad cxebuls mRvdlebs aqvsT moniWebuli SeZleba qristes xorcis Sewirvisa da gaw-medisa. mRvdeli mxolod msaxuria RvTisa da amsrulebeli misis sityvisa ise, rogorc ubrZanebia da dauwesebia mas: xolo upir-

419

uwmides ziarebis saidumlozed

velesi mwarmoebeli da uxilveli momqmedi am saidumlosi TviTon RmerTia, romelsac yovelive emorCileba da yovelive misis brZanebisaebr sruldeba.

2. maS, am yovlad uzenaess saidumloSi ufro unda irwmuno TviT yovlad Sem-Zlebeli RmerTi, sinam is, rasac Sen xedav, anu hgrZnob; risgamo SiSiTa da mowiwebiT unda miuaxlovde xolme mas. Caukvirdi kar-gad Sens Tavs. xedav, viTari samsaxuri mog-madlebia Sen xelT-dasxmiTa episkopozisa? ai, nakurTxi da cxebuli iqmen mRvdlad, raTa es RvTiuri msxverpli Seswiro; maS axla ecade didis sarwmunoebiTa da gul-mxurvalebiT Seswiro xolme RmerTs Tavis drozed msxverpli ese, da ubiwod icxovro. amiT Seni movaleoba ki ar Semsubuqebula, aramed axla ufro didad valdebuli xar,

420

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

rom rigianad icxovro da didi wmida Seiqmne. mRvdeli yovelnairis saTnoebiT unda iyves Semkuli, da Tavis wmida sicocxliT sxvebs unda magaliTs aZlevdes. is Tavisi yofa qceviT Tavis mrevlsa da sazogadod xalxs ki ar unda emsgavsebodes, aramed zecas an-gelozebs da qveyanazed saTnoebiT Semkul wmida kacebs.

3. Semosili mRvdeli, romelic simdabl-iTa da mxurvalis guliT evedreba RmerTsa TavisTvis da mTelis erisaTvis, warmomadgene-lia qristesi. miss Sesamoss, rogoradac gu-lis adgilas, agredve zurgisas, gamoxatuli aqvs saxe macxovris jvarisa, raTa maradis warmodgenili hqondes vneba qristesi. gu-lis adgilas imisTvis aqvs jvari, rom guls modgined fiqrobdes qristes kvalzed da mxurvalis guliT cdilobdes mis Sedgo-

421

uwmides ziarebis saidumlozed

mas. xolo zurgis adgilas gamoxatuli jvaris saxe imas niSnavs, rom xalxisagan miyenebuli yovelgvari Seuracxeba RvTis gulisaTvis sixaruliT daiTminos. imisTvis aqvs mas moxsenebuli pirveli jvari, raTa codvani Tvisni itiros, xolo meore imas warmoadgens, rom kvalad sxvebis Secode-banic guldawviT itiros, da scnas, rom igi aris Suamavlad dadgenili RvTisa da codvilTa Soris; amisTvis igi maradis unda evedrebodes maTTvis RmerTsa da swiravdes wmida msxverplsa, sinam ar miiRebs RvTisa-gan madlsa da mowyalebasa. rodesac swiravs mRvdeli, amiT adidebs RmerTsa, gaaxarebs angelozTa, sikeTes uyofs ekklesiasa, Sv-elis cocxalTa, gansvenebas aniWebs micva-lebulTa, da yvela sikeTis monawiles xdis Tavis Tavsa.

422

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

T a v i V Imosamzadebeli locva maziarebelTa-

Tvis.1. m o r w m u n e s u l i : rodesac warmov-

idgen, ufalo, Sens didebulebas da merme Cems araraobas, didad vkrTebi da vcaxcaxeb. ukeTu ar miviRo Seni saidumlo, vera vcx-ondebi; da Tu uRirsad veziare, maSin Seni risxva unda mewios. maS aba rogor moviqce, RmerTo Cemo, Semweo Cemo da damrigebelo, Cems yovels gaWirvebaSi?

2. Sen damayene swore gzazed, da mokled maswavle, rogor movemzado, rom Rirseu-lad veziaro. didad saWiroa vicode, Tu rogoris gulmxurvalebiTa da krZalviT unda movamzado Cemi Tavi, rom es Cemi ziareba, anu Sewirva am udidebulesisa da usaRmrToesis saidumlosi CemTvis macx-ovnebeli iyves.

423

uwmides ziarebis saidumlozed

T a v i V I Imaszed, Tu viTar unda gamoviZioT Cveni sinidisi da piroba davsdvaT si-

cocxlis gamocvlisaTvis.

1. q r i s t e : mwirveli mRvdlisaTvis yvelazed ufro saWiro is aris, rom didis TavmdablobiT, mowiwebiT, srulis sarw-munoebiTa da mxolod RvTis sadideblad warsdges RvTis winaSe, Seswiros usisxlo msxverpli, aiRos da eziaros. gulsmodg-inebiT gamoiZie Seni sinidisi da, ravdenadac SeiZlo, gaswmide Sen igi WeSmaritis sinanu-liTa da keTilis aRsarebis TqmiT, ise rom aRaraferi ar gagaCndes gulSi, romelmac Segawuxos da sakurTxevelis winaSe Tavisu-flad wardgoma dagiSalos. swuxde saer-Tod yovelis Senis codvebisaTvis da ufro sakuTrad nanobde guliT da tirode Sens

424

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

yovel dRiurs SecodebisaTvis. xolo ukeTu dro nebas gaZlevdes, aRviare winaSe RvTisa, saidumlod Sens gulSi, yoveli saZaglobani Senis borotis bunebisa.

2. Seswuxdi da itire imisTvis, rom jer isev xorcisa da qveynisaken xar midrekili; Senni vnebani ara gyvanan mokvdinebulni da uweso gulis Tqmani jer kidev Senzed ufloben. ar cdilob, rom Seni garegani grZnobierebani daikavo da xSirad gatace-buli xar usargeblo ocnebaTagan. gareSe sagnebzed xar midrekili da SinaganisaTvis-ki didad unaRvleli. sicili da xumroba didad geadvileba, magram cremlisa da sinanulisaTvis-ki guli gaqvs gaqvavebuli. mosvenebisa da gancxromisaTvis mzad xar, xolo gulmxurvalebisa da keTilcxovreb-isaTvis-ki zarmaci. cnobis moyvarebiT eZeb axals ambebs, sasiamovno rameebis danaxva ginda da siTavmdable da damcireba-ki ar

425

uwmides ziarebis saidumlozed

gesiamovneba. natrob mravali SeiZino, ma-gram sxvisTvis-ki araferi ar gemeteba, sul SenTvis ginda Seinaxo. Zriel daufiqrebeli xar laparakSi da ar cdilob mdumareba da-icva. Zriel uzneo xar saqcielSi da daude-vneli - moqmedebaSi. uzomo - sma-WamaSi da RvTis sityvisaTvis-ki - zarmaci. zRaprebis gagoneba ar mogwyindeba da RvTis samsaxur-Si ki Tvlemas daiwyob. wirvis gaTavebas eC-qarebi da imas-ki ar cdilob, rom dafiqre-biT aRasrulo. unaRvlelad ekidebi Sens savaldebulo locvebs, gul civi xar wir-vis TqmaSi da ugrZnobeli ziarebis dros. xSirad gabneuli xar da iSviaTad dafiqre-buli. advilad gajavrdebi, cota ramezed awyevineb sxvebs. giyvars sxvebis gasamarTle-ba da ficxelad mxileba. mxiaruli xar bed-nierebaSi da mwuxare ubedurebaSi. xSirad mraval keTils ganizrax da saqmiT-ki bevrs arafers akeTeb.

426

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

3. rodesac es Secdomilebani da anu sxva uZlurebani Senni aRviaro aRsarebaSi, itiro da WeSmaritis guliT Seinano, mas ukan mtkice piroba dasdevi, rom ecado ma-radis sicocxlis gasworebisa da mis gaum-jobesobisaTvis. Semdgom uar hyav Tavi Seni da Senis nebiT, sadideblad Cemis saxelisa, Semamwire me igi saukuno msxverplad Senis gulis sakurTxevelzed, ese igi Seni su-lic da xorcic sruliad me Camabare; maSin Seiqmnebi Rirsi warsdge winaSe RvTisa, Ses-wiro saidumlo Cemis xorcisa da sisxlisa da miiRo igi sacxovnebelad Senis Tavisa.

4. radgan marto maSin Seiqmneba Seni Ses-awiravi Rirseuli, sruli da Seni gamwmede-li codvaTagan, rodesac wirvazed, ziare-bis dros, qristes xorcTan Seswirav mTlad Sens Tavsac ubiwo msxverplad RmerTsa. uke-Tu kaci gaakeTebs yvelafers, rac xelidan gamouva da WeSmaritis guliT Seinanebs

427

uwmides ziarebis saidumlozed

Tavis codvebs, maSin, rodesac-ki warmos-dgeba Cems winaSe Sendobisa da wyalobis saTxovnelad, `cxovel var me, ityvis ufa-li, rameTu ara mnebavs sikvdili codvilisa, aramed moqceva da cxoneba misi~ (ezek. 33, 11). amieridgan aRar gavixseneb imis codvebs, aramed miuteveb yvelafers.

T a v i V I I Iqristes jvarcmazed da Cvens mova-

leobazed mis winaSe.

1. q r i s t e : me xeleb gapyrobili da SiSveli jvars vecvi Senis codvebisaTvis da nebiT Sevswire Cemi sicocxle RmerTs, mamasa Cemsa ise, rom aRaraferi ar davzoge, raTa dametkbo Senzed garisxebuli RmerTi; ai Senc unda amgvaradve Semomwiro xolme

428

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Senis nebiT yovel dRe wirvazed Seni Tavi wmida da ubiwo msxverplad, yovlis Senis ZaliTa, suliTa da gonebiT. me mxolod imasa gTxov Sena, rom Tavi Seni mTlad me Semomwiro. Senis Tavis garda sxva rac unda momce me, verasodes ver damakmayofileb, radgan me Sens Tavsa gTxov da ara sxva raime pativiscemas.

2. rogoradac, Cemi sicocxlis garda sxva rac unda Semewira, sakmaris ar iqm-neboda SenTvis, agreTve Sens garda Senc sxva rac unda momce me sakmarisi ar iqmneba CemTvis. Seni Tavi Semomwire, Seni sicocxle mTlad RvTisaTvis gadasde, da ai, maSin iqm-neba CemTvis sasiamovno Seni msxverpli. Cemi Tavi da sicocxle mTlad SenTvis Sevswire zeciers mamasa; Cemi xorci da sisxlic-ki Sen mogeci saWmelad raTa rom mTlad me Seni vyofilviyavi da Senc Cemi. maS, ukeTu

429

uwmides ziarebis saidumlozed

Sens Tavzed isev Senve iufleb da guliT me ar damiTmob mas, Seni Sesawiravi sruli ar iqmneba da arc SesaZlebeli iqmneba Cveni namdvili SeerTeba erTmanerTTan. amitom yvelaferzed uwin imas unda ecado, rom suliT da guliT Seni Tavi mTlad RmerTs Seswiro, ukeTu ginda Tavisufleba da mad-li SeiZino. amisgamoa, rom ase cotani arian umaRlesad ganaTlebulni da Sinagan Tavis-ufalni, radgan yvelas ar uswavlia TavianT Tavis sruli uaris yofa.

es Cemi naTqvami unda asruldes; vinc xels ar aiRebs mTels Tavis qonebazed, ve-rasodes ver gaxdeba Cemi mowafe (luk. 14, 33), maS Tu ginda Cemi mowafe Seiqmne, sru-lis guliT me Semomwire Seni Tavi.

430

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

T a v i I Xmaszed, Tu viTar yovelive da Cveni Tavic-ki unda RmerTs SevswiroT da

yvelasTvis unda vilocoT.

1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, rac-ki zecas, anu qveyanazed moipoveba, yovelive Se-nia. mec minda sruliad Sen Semogwiro Cemi Tavi da maradis SenTan vicxovro. ufalo, dRes WeSmaritis guliT gwirav Sen Cems Tavs da viqmnebi maradis Seni mona, Seni morCili da samaradisod msxverplis Semomwirveli Senis didebisaTvis. mec Semiwynare am wmida msxverplTan, Senis daufasebelis xorcisa, romelsac dRes gwirav me Sen, winaSe an-gelozTa, romelnic aw aq eswrobian uxi-lavad, raTa iqmnas igi macxovnebeli CemTvis da yvela Senis erisaTvis.

2. Sens damamSvidebels sakurTxevelzed

431

uwmides ziarebis saidumlozed

davsdeb, ufalo, yovels Cems codvebs da danaSaulobaTa, romelnic mimoqmedia Sens winaSe da winaSe angelozTa Cemi pirveli Secodebis wamidgan dRevandladmde; Senis siyvarulis cecxliT daswvi da gaanacre igini; gambane codvebis yvela WuWyi da gas-wmide sinidisi Cemi yovelnairis biwierebi-sagan; damibrune me Seni madli, romelic codvebis gamo davkarge, miT mommadle me sruli moteveba da Senis mowyalebiT mim-iRe SenTan tkbilis amboris yofiTa.

3. simdabliT vaRviareb yvela Cems cod-vebs aRsarebaSi, WeSmaritis guliT gamov-itireb maT, da daucxromelad viTxov Sen-gan Sebralebasa; amis meti sxva ra SemiZlia, ufalo? aha, Sens winaSe vdgevar, RmerTo Cemo, da gexvewebi, Semiwyale da Semismine vedreba Cemi. didad mezizRebian yoveli Cemi codvebi; amas iqiT aRar minda maTi Cadena; vwuxvar WeSmaritis guliT da mTels

432

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Cems sicocxles am mwuxarebaSi gavatareb; mzad var movinanio, da raodenadac-ki Seme-Zleba dagakmayofilo. momiteve me, RmerTo, momiteve codvani Cemni, didebisaTvis Senis wmida saxelisa; acxovne suli Cemi, romeli daufasebelis sisxliTa SeniTa daixsen. aha, Sens mowyalebazed var mondobili; SenTvis Camibarebia Cemi Tavi;

wyalobis TvaliT momxede da Cemis siborotis da uSjuloebis dagvarad nu momeqcevi.

4. Semogwirav kvalad yovels im mcire da ubralo keTilTa, romelnic CemSi moipove-bian; gaaumjobese igini, gaswmide, Seni mo-sawoni gaxade, da Seiwynare; me zarmaci da yvela kaczed gamousadegari maradis keTil-Si warmatebis Rirsi gamxade, da sanetaro da saqebur aRsasruls mimwie.

5. Semogwirav kvalad yovels keTils sur-vilebs RvTis moyvarul kacTa, saWiroebaTa

433

uwmides ziarebis saidumlozed

Cemis mSoblebisas, megobrebisas, Zmebisas, de-bisas, da yvela Cemis naTesavebisas; agreTve imaTsas, romelTac Senis siyvarulisaTvis raime sikeTe uqmniaT CemTvis, anu sxvebisa-Tvis; romelTac mTxoves da damavales vswi-ro da viloco maTTvis da maTis cocxal-Ta da micvalebulTaTvis: Seewie maT Senis madliTa, nugeSiniec, daifare yvelanairi xifaTisa da Sewuxebisagan, gaanTavisufle yovlis borotisagan, da maSin igini sixaru-liT usazRvro madlobas Semogwirven.

6. Semogwirav kvalad vedrebasa da damam-Svidebels msxverplsa, gansakuTrebiT ufro maTTvis romelTac Semawuxes, Semawyines, Seuracxmyves, anu raime zarali da ube-dureba SemamTxvies; agreTve yvela maTTvisac, romelnic odesme Semiwyenia, gamiSfoTebia, Semiwuxebia da damibrkolebia sityviT, anu boroti magaliTis CvenebiT, cnobiT, Tu umecrebiT, raTa mogvitevo yovelTa cod-

434

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

vani da erTmaneTis danaSaulobani. amoxoce, ufalo, Cvenis gulidan yvelanairi eWvian-oba, gulZviroba, mrisxaneba, uTanxmoba, da yovelive rac rom siyvarulis winaaRmdegia, da romelic Zmurs erTgulobas Seasusteben. Segviwyale Cven ufalo, Segviwyale, romel-nic viTxovT Sengan mowyalebasa, mogvmadle Cven saWiro madli Seni, da Rirsni gvyav Senis wyalobisa, raTa mivemTxvivnoT cx-ovrebasa mas saukunosa. amin.

T a v i Xmaszed, Tu viTar umizezod ar unda daviSaloT xolme saidumlos miReba.

1. q r i s t e : xSirad unda moxvide xol-me madliansa da RvTiuris mowyalebis wyarosTan, romelic savsea yvela sikeTiTa da siwmidiT, ukeTu ginda, rom Sens borot gulisTqmaTa da biwierebisagan gaikurno,

435

uwmides ziarebis saidumlozed

miT gamxnevebuli da gamzadebuli daxvde maradis yvelanairs sacdursa da eSmakis mzakvrebas. radgan icis sulis mterma, rom wmida ziarebis miRebiT didi Sewevna da madli geZleva, amisaTvis yovels saSualebas xmarobs, raTa morwmuneni da RvTis moyvar-ulni rogorme moaSoros mas.

2. risgamo, zogierTni maSin ufro Sewux-ebulni arian eSmakis sacdurisagan, rodesac wmida ziarebis misaReblad emzadebian, sinam sxva dros. es boroti suli, viTarca iobis wignSia dawerili, mova da Caereva xolme RvTis SvilebSi, raTa, Cveulebisamebr, Tavi-si siborotiT aaSfoTos igini, Caugdos maT gulSi SiSi da eWvneuleba, Seamciros maTSi gulmxurvaleba da Searyios maTi sarwmunoeba, rom amiTi maT anu sruliad Tavi daanebebinos ziarebasa da anu gul-civad miaRebinos igi. xolo Sen yuradReba ar unda miaqcio mis amgvars borotsa da

436

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

mzakruls STagonebas, rac unda bilwni da sazizRarnic unda iyvnen, aramed yoveli es masve unda gadaayaro Tavzed ukanve; zizRiT unda dascinode mas da misis siborotisa da mzakvrobis gamo arasodes ar unda gan-Sorde Sen wmida ziarebas.

3. xSirad gardanameti mecadineoba gulmxurvalebis SeZenisaTvis da gu-laCxrekiloba didad dauSlian adamians aRsarebis Tqmas da moacdenen ziarebasa. Sen brZeni kacebis rCevas yuri daugde da Tavi-dan moiSore gulaCxrekiloba da eWvianoba, radgan eseni mogaSoreben RvTis madlsa da gulmxurvalebas dagakargvineben. mciredis gulgaSfoTebisa da sinidisis anRvreulebis gamo nu daiSli saidumlos miRebas, aramed maSinve wadi da gaende; sxvebsac guliT miuteve Secodebuli. ukeTu Sen giwyevinebia visTvisme, simdabliT Sendoba moiTxove mis-gan, da RmerTic Sen mogitevebs.

437

uwmides ziarebis saidumlozed

4. ra sargeblobas mogitans aRsarebis dagvianeba, anu uziareblad darCena? gaiw-mide Seni Tavi, rac SeiZleba male, amoanTx-ie erTbaSad mTlad Seni gesli, ecade male gaikurno Seni Tavi da maSin bevrad ukeTesad Seicvleba Seni mdgomareoba. ukeTu dRes romelime mizezis gamo dastoveb saidumlos miRebas, SeiZleba xval ufro mZime raime SegemTxves da sulac veRar gabedo masTan mi-axloveba; am gvarad, advilad safiqrebelia, rom didxans darCe uziareblad da bolos, vin icis, iqmneba veRarac-ki moaxerxo Sen isa. ravdenic SeiZleba ecade sZlio yovels Sens siZnelesa da sizarmaces, radgan usarge-bloa bevri naRvloba da mwuxarebaSi yofna da yovel dRiur SemTxvevis gamo RvTiur saidumlosagan daSoreba. metad mavnebelia didxans uziareblad yofna, radgan amiTi sulac ufro gagrildeba adamianis guli. saubedurod ravdeni arian gulcivni da un-

438

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

aRvlelni adamianebi, romelnic gangeb eZe-ben im gvars SemTxvevebs, rom aRsarebis Tqma da saidumlos miReba aicilon Tavidgan, radgan hgoniaT amiTi ganTavisufldebian umankod cxovrebis movaleobisagan.

5. ax! rogor Semcirebulia siyvaruli da gulmxurvaleba imaTSi, romelnic ase advi-lad Tavs gadirCenen wmida ziarebis miRebi-sagan. ra bednieri da RvTisaTvis mosawonia is kaci, romelic ise wmidad scxovrobs da ubiwod inaxavs sinidiss, rom yovel dRec SeuZlia eziaros, monaturic aris amisi, Tu-ki amis neba eqmneba da masTanave SeiZle-bodes saidumlod misi aRsruleba. xolo, ukeTu simdablisa anu romelime namdvili mZime mizezis gamo ver bedavs vinme saidum-los miRebas, didad saqeburia misi amgvarad moqceva. magram, ukeTu gulgrilobis gamo iqceva amnairad, maSin rac Zali da Rone

439

uwmides ziarebis saidumlozed

aqvs unda ecados aRZras mxurvaleba Tavis gulSi da danarCens Seeweva RmerTi, romel-ic mudam xedavs miss keTils survils.

6. xolo, rodesac vismes kanonieri mizezis gamo ar SeuZlia eziaros, survili da natvra mainc unda hqondes saidumlos miRebisa da maSin kidev miiRebs im madlsa, romelic unda mohmadleboda mas ziarebiT. yvela RvTis moyvarul adamians SeuZlia, rom yovel dRe da yovels saaTSi miuax-lovdes daubrkolebliv qristes saidumlos sulierad da miiRos igi Tvisis Tavis sacx-ovneblad. magram vali aqvs, rom romel-same gansazRvrils da nabrZanevs dReebSiac miiRos didis gulmxurvalebiTa da mowi-webiT xorci Tavis macxovrisa saidumloe-brivad; es unda hyos ufro RvTis didebisa da pativiscemisaTvis, sinam Tavis sanugeSod. imdenjer eziareba adamiani saidumlod da uxilavad gamoikvebeba qristesagan, ravden-

440

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

jerac qristes ganxorcielebis saidumlos da mis vnebas mxurvale guliT warmoidgens da misis siyvaruliT aRegzneba.

7. xolo, romelic marto romelime dResaswaulis, anu raime Zaldatanebis gamo moemzadeba ziarebisaTvis, xSirad am gvars momzadebas momzadeba ar eTqmis. is kacia bednieri, romelic yovel dRe wirvazed, anu ziarebis dros RmerTsa swiravs msxver-plad Tavis Tavs. wirvas nurc auCqareb da nurc Zalian gaagrZeleb, aramed sazogado Cveulebas mihyevi da rogorc sjobdes wir-vazed damswreTaTvis, imnairad moiqec. ise ar unda moiqce, rom sxvebi gaabezro da moawyino, aramed im sazogado gzas daad-eqi, romelzedac Zveladve uvliaT mamebs da ufro sxvebis sargeblobas emsaxure, vidre Sens sakuTars gulmxurvalebasa da sur-vilebs.

441

uwmides ziarebis saidumlozed

T a v i X Imaszed, Tu viTar saWironi arian mor-wmune sulisaTvis xorci qristesi da

saRmrTo werili.

1. m o r w m u n e s u l i : ax! yovlad tk-bilo, ufalo Cemo ieso, ra dids wyalo-bas uSvrebi morwmune sulsa, romelic Sens sufrazed lxinobs, radgan TviT Sen xar micemuli misTvis saWmelad, Sen, misi yov-lad sayvareli da gulis sanatreli! ax! ra tkbili iqmneba CemTvis, rom Sens winaSe da-vRvaro mduRare cremli siyvarulisa, raTa amiT dagbano fexi keTil msaxur mariam-mag-danelsaviT! magram vin momcems me amisTana gulmxurvalebas? anu sad aris esodeni wmi-da da uxvi cremlTa nakaduli? WeSmaritad, unda aRegznebodes Cemi guli da sixarulis cremlebs unda afqvevdes winaSe Sensa da wi-

442

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

naSe angelozebisa! vinaidgan am saidumloSi TviT WeSmaritad Sen imyofebi Cems Tvalwin, mxolod sxva saxiT.

2. me ar SemiZlia Tvali gavumarTo Sens RvTiurs elvarebas da verc mTeli qveyana gauCerdeba win Sens didebuls brwyinvale-bas. ai, am Cemis uZlurebis gamoa, rom hfar-av Sens Tavs am saidumloSi da sxva ubralo saxiT meCvenebi. WeSmaritad, dRes CemTan aris igi da Tayvansavscem mas, romelsac Tayvansascemen zecas angelozebi, mxolod im garCeviT, rom me jer kidev marto sar-wmunoebis wyalobiT vxedav mas da isini-ki pirdapir da cxadad. me unda kmayofili viyve am WeSmaritis sarwmunoebis naTliTa da igi unda minaTebdes me gzasa, sinam SeriJraJdes dRe saukuno brwyinvalebisa da aCrdilma saxisa gadiwios (qeb. 2, 17), xolo raJams gaTendes (1 kor. 13, 11), maSin gauqmdeba saWi-roeba saidumlosi, radgan zeciurs dideba-

443

uwmides ziarebis saidumlozed

Si aRar sWiriaT netarTa saidumlos mkur-naleba. gamouTqmelis bednierebiT xaroben igini RvTis winaSe, pirdapir xedven dideba-sa missa da umetesad ganaTlebulni RvTiur da dausrulebel SaravandediTa, stkbebian RvTis ganxorcielebuli sityviTa, romelic iyo pirvelidgan da iqmneba ukunisamde.

3. rodesac warmovidgen am sakvirvele-baTa, aRarafrad mamdian TvalSi sulieri nugeSiniscemanic-ki, radgan sinam cxadad ar vnaxav mTels Tavis didebiT ufalsa Cemsa, arafrad ar mimaCnia yovelive, rasac vxedav, anu rac mesmis am qveyanazed. ufalo, TviT Sen xar mowame, rom arafers ar SeuZlia nugeSiniscema, anu damSvideba Cemi; es mx-olod Sen SegiZlia, RmerTo Cemo, romlis saukunod cqera menatreba. magram es CemTvis SeuZlebelia, sinam am mokvdav cxovrebaSi var, risgamo CemTvis didi moTmineba saWiroa da yovels Cems survilebSi Sen unda gemor-

444

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Cilebode. radgan Seni wmidanebic-ki, ufalo, romelnic aw SenTan xaroben zecas, didis sarwmunoebiTa da moTminebiT moelodnen TavianTs sicocxleSi, gamobrwyinebas Senis didebisas. rac imaT swamdaT, is meca mwams, rasac igini moelodnen, imas mec veRirsebi. manamdisin-ki, wmidanebis magaliTiT gamxneve-buli, mec sarwmunoebiT movelodebi. Cemi manugeSebeli da cxovrebis magaliTi saRmTo wignebi iqmnebian; amis garda yvelazed ufro Seni yovlad uwmidesi xorci iqmneba CemTvis sakuTar mkurnalad da mfarvelad.

4. vxedav, rom CemTvis didad saWiroa am qveyanazed ori rame, uromlebisod TviT Cemi sicocxlec-ki SeuZlebeli iqmneba. si-nam am xorcSi var gamowyvdeuli, sazrdo da naTelia saWiro. amisTvis mogicia CemisTana sabralo sneulisaTvis Seni xorci Cemis sulisa da xorcis sazrdod, xolo sanTlo-bas Seni sjuli miSvreba me (fsalm. 116, 105).

445

uwmides ziarebis saidumlozed

uamaTod me cxovreba ar SemiZlia, radgan Seni sityva naTelia Cemis sulisa, xolo sai-dumlo puria cxovrebisa. ai, es ornairi sufraa gaSlili wmida eklesiaSi, erTi marcxniv, meore marjvniv: pirvelia wmida sakurTxeveli, romelzedac Zevs puri gaw-medili, ese igi daufasebeli xorci qriste-si. xolo meore aris ficari RvTis sjulisa, romelzedac aris dawerili wmida moZRvre-ba; igi gvaswavlis WeSmarits sarwmunoebas da migviyvans pirdapir im fardasTan, sadac ars wmida wmidaTa. madlobas gwirav Sen, ufalo Cemo ieso, brwyinvalebao saukuno naTlisao, im wyalobisaTvis, rom Senis msaxurebis: wi-naswarmetyvelebisa, mociqulebisa da sxva moZRvrebis mier dagimzadebia CvenTvis es Seni wmida saRmrTo sufra.

5. gmadlob, dambadebelo da mxsnelo yo-velTa kacTao imisaTvis, rom dagimzadebia CvenTvis es didebuli seroba, romelzedac

446

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

gvaZlev saWmelad ara momaswavebels krav-sa, aramed Sens sakuTars yovlad uwmidess xorcsa da sisxlsa, amiT gnebavda dagenaxve-bina yoveli adamianisaTvis Seni usamzRvro kacT moyvareba. moalxen yovel morwmuneTa am uwmindess wveulebaSi da macxovnebelis sasmeliT daatkbob maT; amaSia sixaruli samoTxisa; am wveulebaSi wmida angeloz-ebic CvenTan erTad lxinoben, magram isini ufro umetess sitkboebasa grZnoben.

6. ax! raoden didi da patiosania mRvdleb-is Tanamdeboba! maTTvis RmerTs miucia is ufleba, rom TavianT saRmrTo sityviTa unda gaswmidon, RmerTi didebisa; TavianTis piriT unda akurTxon, xelSid unda dai-Wiron, unda sWamon da sxvebsac unda dau-rigon. ox! viTar umanko unda iyves mRvdlis xeli, rogor ubiwo misi piri, ra wmida misi sxeuli da raoden uCirqo misi guli, romelSiac ase xSirad Sedis TviT Semoqmedi

447

uwmides ziarebis saidumlozed

ubiwoebisa! mRvdlis pirisagan, romelic ase xSirad eziareba qristes saidumloTi, wmida, patiosanis da sulisaTvis sasargeblo sity-vebis meti sxva araferi ar unda ismodes.

7. Tvalebi mRvdlisa, romelic xSirad xedven qristes xorcs, keTili da ubiwo unda iyvnen; xelebi, romelnic dambadebels cisa da qveynisa exebian, unda iyvnen umanko da maradis zecas apyrobilni! gansakuTrebiT mRvdlebzed aris naTqvami sjulsa Sina: `wmida iyveniT, rameTu me wmida var ufali RmerTi Tqveni~ (lev. 19, 2).

8. Semewios me madli Seni, yovlis mpy-robelo RmerTo, rom ra-ki mRvdlobis Tanamdeboba mikisria, Rirseulad, mxurvale guliT, yvelanairis siwmidiT da keTil si-nidisiT gemsaxuro Sen. xolo, ukeTu ver SeviZlebT imgvaris siwmidiT cxovrebasa, rogoric vali gvaqvs, es wyaloba mainc gviyavi, rom vitiroT WeSmaritis guliT

448

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Cveni namoqmedari siborote; simdabliT da mtkiced gardavswyvitoT, rom amas iqiT um-etesis gulmxurvalebiT gemsaxuroT Sen.

T a v i X I Imaszed, Tu viTaris gulsmodginebiT unda moemzados adamiani misaReblad

qristes xorcisa.

1. q r i s t e : me var moyvaruli umankoe-bisa da momniWebeli yvelanairis siwmidisa. me veZieb wmida guls; CemTvis mosasveneblad adgili marto is aris. momimzade me didi morTuli darbazi, rom me da Cemma mowafee-bma Sens saxlSi vsWamoT paseqi (mar. 14, 14; luk. 22, 11). ukeTu ginda Sens saxlSi Semov-ide da SenTan davrCe, gaswmide maS Seni Tavi Zveli comisagan (1 kor. 5, 7), da damisufTave sadgomi Sens gulSi. dacale igi saqveyniero zrunvisa da yvela nairis biwierebaTagan;

449

uwmides ziarebis saidumlozed

iyavi gamxoloebuli, viTarca Citi martod-marto mjdomare saxlis banzed (fsalm. 101, 8), da didis mwuxarebiT sulisa warmoidg-ine wasuli uweso cxovreba Seni. mosiyvar-ule Tavis sayvarels yovelTvis mSvenierad morTuls saxls daaxvedrebs, radgan misi siyvaruli iqidgan gamoCndeba, ranairadac miiRebs Tavis sayvarels.

2. magram, esec-ki icode, rom Sen Rir-seulad verasodes ver momimzadeb Sens Tavsa Cem misaReblad, Tu gind mTeli weliwadic rom marto amisTvis iSromo. mxolod Cemis madlisa da mowyalebis gamo Sen Rirsi xdebi Cems sufrazed mowvevisa, swored im glaxak-saviT, romelsac miiwvevs vinme mdidari Tavis sufrazed da imas-ki Tavmdablad madlobis gardaxdis meti sxva ara SeuZlia-ra. Sen yovelive, rac-ki xelidgan gamogiva, gul-modginebiT gaakeTe; ara ise, rogorc sxva dros Zaldatanebis gamo gagikeTebia, ar-

450

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

amed SiSiT, mowiwebiT da siyvaruliT miiRe xorci Senis sayvarelis uflisa, romelic kadrulobs SenTan mosvlas. me mogiwvie Sen, me dagiZaxe CemTan; Sen modi da mimiRe me da rac Sen gaklia, me Segisruleb.

3. rodesac gsaCuqreb gulmxurvalebis madliTa, is-ki nu gegoneba, rom Sen amis Rirsi yofiliyve, aramed madloba Se-momwire me, RmerTsa Sensa, romelic ganiWeb am wyalobas. ukeTu xedav, rom gulcivi da ugrZnobeli xar, mouxSire locvas, mduRare cremliT itire da dauRalavad rekavde Cems karebs, sinam ar miiRo Cemgan mcireodeni, anu ramdenime cvari mainc macxovnebelis madlisa. me var SenTvis saWiro da ara Sen CemTvis. Sen ki ar modixar CemTan, rom wmi-da gamxado, me movdivar SenTan, raTa wmida gyo da saukeTesod Segcvalo. Sen modixar CemTan imisTvis, rom gagwmido da CemTan SeerTde, raTa axali madli miiRo da xe-

451

uwmides ziarebis saidumlozed

laxlad aRegznas SenSi survili sicocxlis gasworebisa. ubralo rame nu-ki ggonia Sen es madli, aramed didis mecadineobiT moam-zade Seni guli da Seiyvane Seni sayvareli.

4. Sen imas ki ar unda ecado marto, rom wmida ziarebis winad moamzado Seni Tavi, ar-amed saidumlos miRebis Semdgomac gmarTebs frTxilad moqceva. saidumlos miRebis Semde-gac ise frTxilad unda icxovro, rogoradac imis winad. ravdenadac ufro gabrTxilebiT icxovreb ziarebis Semdeg, imdenad ufro Rirsi gaxdebi umetesis madlis miRebisa Sem-degSi. amisgamo xdeba, rom zogierTebs aRar misdevsT imodena Zala, rom kargad moemzad-nen ziarebisaTvis, radgan Semdgom saidum-los miRebisa maSinadve siamovnebiT gahyvnen raime saqveyniero mxiarulebasa. moeride mometebuls laparaksa, Sinidgan karzed nu gamoxval da gaxsovdes, rom RmerTTan xar SeerTebuli, imisTana vinme gyavs Sena, rom-

452

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

lis motacvas mTeli qveyanac-ki ver SeiZlebs. yovelsave am qveyniurs mzrunvelobas unda moSorde da Seni Tavi sruliad me Camabaro ise, rom ganuyrelad CemTan icxovro da ara SenTvis calked.

T a v i X I I Imaszed, Tu viTar yovlis guliT unda natrobdes morwmune suli qristesTan

SeerTebas saidumlos mier.

1. m o r w m u n e s u l i : vin gamxdis me, ufalo, imisTana bedniers, rom gpovo mx-olod Sen, gagiRo mTlad guli Cemi da Segiyvano, viTarca natrobs suli Cemi, raTa veRaravin ver Seuracxmyos, verc erTma gaCe-nilma veRar mavnos da verc iuflos Cemze-da; aramed mxolod Sen imusaifo CemTan da me SenTan, rogoradac mosiyvarulem Tavis

453

uwmides ziarebis saidumlozed

sayvarelTan da megobarma Tavis erTguls megobarTan? amas vnatrob mxolod da amas gevedrebi, rom mTlad SenTan viyve me Se-erTebuli gavinTavisuflo guli Cemi yve-lanair gaCenilTa siyvarulisagan; wmida ziarebis miRebiTa da mali-mal wirvis Ses-rulebiT ufro kargad Cavxvde zeciurs da saukunos. ax! rodis unda viyo me, ufalo RmerTo Cemo, ise SenTan SeerTebuli da SenSi STanTqmuli, rom sruliad daviviwyo me Cemi Tavi? es wyaloba miyavi, rom Sen CemTan icxovro da me SenTan da gauyrelad erTad viyvneT maradis.

2. WeSmaritad, Sen xar Cemi sayvareli, `gamorCeuli bevreulTagan~ (qeb. 5, 10), romelSi samudamod damkvidreba yvelafers amjobina sulman Cemman. WeSmaritad, Sen xar Cemi damamSvidebeli, romelSiac aris uaRresi mSvidoba da namdvili myudroeba; xolo Sens garda Sromisa, mwuxarebisa da

454

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

dauboloebelis sisawylis meti sxva arafe-ria. WeSmaritad, Sen xar RmerTi dafaruli (es. 45, 15). Sen araviTari erToba ara gaqvs uRmrToebTan, aramed mdabalTa da keTilTa Tana saubrob. ox! viTar tkbil ars suli Seni, ufalo, romeli, raTa sitkboeba Seni gamoucxado SvilTa SenTa, yovlad tkbilis da zecidgan gadmosulis puriTa gamozrdi maT! WeSmaritad arc erTi naTesavi ar aris imisTana didebuli, romelsac ise daax-lovebuli hyavdes RmerTi, rogoradac Sen RmerTi Cveni maxlobel xar yvela Sens mor-wmuneebTan (rjl. 4, 7), romelTac Sens Tavs aZlev saWmelad da maTs gasamxiaruleblad, raTa rom yovel dRe nugeSi sce da guli maTi zecas aRamaRlo.

3. sxva romeli naTesavia ise saxel gaTq-muli, rogorc qristianT eria? cisqveS romeli gaCenilia ise Seyvarebuli RvTisa-gan, rogoradac mxurvale suli, romelTan-

455

uwmides ziarebis saidumlozed

ac midis RmerTi, raTa gamozardos igi Tavi-sis didebulis xorciTa? hoi gamouTqmelo madlo! oh gansakvirvebelo mowyalebao! hoi dausrulebelo siyvarulo, sakuTrad kacTaTvis mimadlebulo! magram, ra mivago ufalsa yvela am wyalobisa da esodenis siy-varulis samagierod? imisTana araferi ar momepoveba, rom samadlobelod Sevswiro RmerTs da misTvis sasiamovno iyves garda Cemis gulisa, ai, amas mivarTmev mTlad da sruliad masTan SeverTdebi. maSin gaixarebs mTlad Cemi arseba, rodesac suli Cemi iqm-neba sruliad RmerTTan SeerTebuli. maSin metyvis: ukeTu Sen ginda CemTan SeerTde, mec SenTan yofna msurs. xolo mec mivugeb da vetyvi: ukeTu Sen ikadreb, ufalo, CemTan dadgomas, mec didad menatreba SenTan yof-na. me imas vnatrob mxolod, rom guli Cemi SenTan iyves SeerTebuli.

456

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

T a v i X I Vmaszed, Tu viTari aRgznebuli natvra aqvsT zogierT RvTis moyvarulTa

qristes uwmidesis xorcis miRebisa.

1. m o r w m u n e s u l i : ax! ̀ viTar mraval ars wyaloba sitkboebisa Senisa, ufalo, romeli daumarxe moSiSTa SenTa!~ (fsalm. 30, 20). rodesac warmovidgen, ufalo, im sakvirvels gulmxurvalebasa da siyvaruls, romelnic aqvsT zogierT morwmuneTa wmida saidumlos miRebis dros, mrcxvenia da vi-tanjebi, rom me ase gulcivad da usasoebod vuaxlovdebi Sens sakurTxevels da trapezs wmida ziarebisas! vwuxvar, rom ase gul-gaqvavebuli da ugrZnobeli var, rom siy-varulis cecxliT ara var aRgznebuli Sens winaSe, RmerTo Cemo, arc imisTana Zlieri survili da natvra maqvs, viTarca hqoniaT mraval morwmuneTa, romelTac iseTi cx-

457

uwmides ziarebis saidumlozed

oveli siyvaruli hqondaT wmida ziarebisa da ise didad enatrebodaT miReba misi, rom Tvalidgan cremls ver iSrobdnen. radgan sxva nairad ver moeklaT maT TavianTi saS-ineli SimSili da wyurvili, amitom aR-gznebulni Sen gewafebodnen, rogoradac cxovels wyarosa, didis siamovnebiTa da gacxovelebulis natvriT miiRebdnen Sens wmida xorcsa da amiT ZRebodnen igini.

2. ax! raoden darwmunebulni yofilan igini, rom namdvilad Sena xar am saidum-loSi! diax, maSinve icnoben ufals puris gatexis dros igini, romelTac guli aR-gznebiaT iesosTan siarulis dros! (luk. 24, 35). vai Cems Tavs! sad aris CemSi amis-Tana survili da gulmxurvaleba; aseTi Zlieri da WeSmariti siyvaruli! milxine me, yovlad keTilo, tkbilo da mowyale ieso; es wyaloba miyav me Rataks mTxovarsa Sensa, rom zogjer mainc vigrZno mciredi

458

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

naperwkali Senis siyvarulisa Cems gulSi wmida saidumlos miRebis dros, raTa ufro davmtkicde sarwmunoebaSi, umetesi sasoeba viqonio Sens mowyalebazed da am zeciur mananis mier CemSid aRgznebuli Seni siy-varuli arasodes aRar daSrtes.

3. imisTana keTili da mowyale xar, rom eWvi ar aris miwyalobeb im madlsa, romelsac gTxov da rodesac dadgeba Seni mowyalebis dRe, mommadleb saxierebiTa SeniTa sulsa mxurvalebisas. Tumc ise aR-gznebuli natvra ara maqvs, rogorica hqo-niaT sakuTrad Sens erTguls msaxurTa, ma-gram miyavi is wyaloba, rom Cems gulSiac gacxoveldes amaTeburi survili, gTxov da gevedrebi, raTa mec monawile gamxado im gulmxurvalebisa, romeliTac Semkulni ar-ian yvela Seni mosiyvarule monani da maTs krebaSi garevis Rirsi gamxade.

459

uwmides ziarebis saidumlozed

T a v i X Vmaszed, Tu viTar sruliad unda davim-dabloT da uarvhyoT Cveni Tavi, ukeTu gvinda gulmxurvalebis madli SeviZi-

noT.

1. q r i s t e : maradis unda eZiebde Sen gulmxurvalebis madlsa, da dauRalavad unda iTxovde, moTminebiTa da imediT unda moelode mas, didis madlobiT unda miiRo da simdabliT unda daicva igi, gulmodg-inebiT unda Sromobde misis daxmarebiT da RmerTs unda miando dro da saSvaleba Senis moxedvisa, sinamdis gadmovides Senzed es mowyaleba. mometebulad maSin ufro gmarTebs simdabliT qceva, rodesac mcires, anu sruliad veraviTars gulmxurvalebas ver grZnob Sens gulSi; magram arc metis metad imedi unda dahkargo da arc unda

460

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

didad Seswuxde. xSirad RmerTi uceb miani-Webs imas, razedac uars eubneboda didixnis ganmavalobaSi. zogjer locvis gaTavebis Semdeg aZlevs mas razedac uars eubneoda locvis dawyebis dros.

2. ukeTu yvelas maSinve miecemodes mad-li da mswrafl ausruldebodes Tavisi vedreba da survili, maSin adamianisaTvis Tvisis uZluri bunebis daTmena Zneli aRar iqmneba. amisTvis didis imediTa da Tavmda-bluris moTminebiT unda movelodeT gul-mxurvalebis madlsa. xolo rodesac Sen igi ar mogeniWeba, anu dafarulad CamogerT-meva, maSin es Sens Tavsa da Sens codvebs daabrale. zogjer erTi ubralo SemTxveva uSlis xolme Cvenzed madlis gadamosvlas da anu mas dagvakargvinebs, risgamo ubralo aRar eTqmis im SemTxvevas, romelic esodens sikeTes mogvaSorebs. magram ginda ubralo

461

uwmides ziarebis saidumlozed

iyves igi, Tu ginda didi, ukeTu moiSoreb Tavidan da sZlev mas, yoveli Seni saTxo-vari agisruldeba.

3. rodesac Sens Tavs guliT sruliad RmerTs Caabareb, Senis nebisa da kmayo-filebis Sesrulebas aRar eZieb, aramed yovliTurT RmerTzed iqmnebi mindobili, maSin SeiZen dids myudroebasa da mSvido-bas, radgan Seni survili da kmayofilebac is iqmneba, rac RmerTs esiamovneba. maS vinc gulis siwmidiT Tavis gonebas aRimaRlebs zecad RvTisadmi, romelic moiSorebs gul-idam uweso siyvarulsa da uars hyofs yve-lanair amao kmayofilebas, igi daimsaxurebs gulmxurvalebis madlsa. dainaxavs Tu ara RmerTi dacarielebuls WurWlebs, maSinve Tvisis kurTxeviT aavsebs xolme maT. agredve, raodnadac ufro kaci uars hyofs sruliad yovelsave Jamiersa, moiZulebs da moakvdens

462

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Tavis Tavsa, imdenad ufro male da uxvad miiRebs igi madlsa da yovliTurT gan-Tavisuflebuls gulsa zecad aimaRlebs.

4. maSin dainaxavs, rom xeli uflisa ifaravs mas da didad gauxardeba, gaukvird-eba, siamovnebiT aevseba guli da Tavis Tavs sruliad mas Caabarebs saukunod. ai, esodens kurTxevas miiRebs RvTisagan kaci, romelic yovlis guliT ufals eZiebs da amaoebas ar Seudgeba suli misi. rodesac miiRebs igi saidumlos, amiT Rirsi xdeba RmerT-Tan SeerTebisa, radgan Rebulobs mas, ara Tu Tavis sanugeSeblad da gulmxurvalebis dasakmayofileblad, aramed raTa aqos da adidos amiT RmerTi.

463

uwmides ziarebis saidumlozed

T a v i X V Imaszed, Tu viTar unda gavacnoT iesos Cveni saWiroebani da viTxovdeT misgan

madlsa.

1. m o r w m u n e s u l i : hoi yovlad tk-bilo da sayvarelo ufalo, romlis gul-mxurvaled miRebasa vnatrob, Sen uwyi Tu viTar uZluri da Rataki var, raodens siborotesa da SecdomilebaSi vimyofebi da xSirad rogor Sewuxebuli, gancdili, aRS-foTebuli da wabilwuli var. Sengan viTxov Svelas, gevedrebi nugeSini mec da milxine me. Sen gagiSli Cemis gulis dardebs, radgan Sen yovelive ici, xedav Cemis sulis yovelnairs mdgomareobas, mxolod Sen SegiZlia namdvi-lad nugeSiniscema da Sewevna Cemi. Sen kargad ici me ufro mometebulad rac meWirveba da Tu viTar Rataki var saTnoebiT.

464

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

2. ai, Sens winaSe vdgevar Rataki da SiSveli, wyalobas da Sebralebas gTxov. maWame rame mTxovarsa, mSieri var, mciva gamaTbe Senis siyvarulis cecxliTa, brma var, momxede da Tvalebi amixile. yvelaferi am qveyniuri mwared maCvene, Sewuxebasa da ubedurebaSi moTmineba momeci. damaviwye da SemaZule me yovelive, rac-ki qveynisaTvis aris gaCenili. aamaRle Cemi guli SenTan zecas da nu inebeb, rom me qveyanazed gza dabneuliviT davxetialebde. mxolod Sen xar Cemi damatkbobeli aw da ukunisamde, radgan mxolod Sen xar Cemi saWmeli da sasmeli, Cemi siyvaruli da mxiaruleba; Cemi sitkboeba da mTeli Cemi bedniereba.

3. netavi rodis iqmneba momxedo da aRvegzna, daviwva da Sens arsebad gardaviqce, ise rom Sinagan SemaerTebelis madlisa da cxovelis siyvarulis mier SenSi davdne da SenTan suliT erTs arsebas Sevadgende!

465

uwmides ziarebis saidumlozed

nu inebeb, rom mSieri da mwyurvali wav-ide Sengan, aramed is wyaloba mec miyavi, romelic xSirad giqmnia sakvirvelad Senis wmidanebisaTvis. gana Zneli iqmneba SenTvis damwva da sxva arsebad gadamaqcio, rodesac cecxli xar marad aRgznebuli da dauS-reteli da siyvaruli, romelic gaswmeds gulsa da gonebas gananaTlebs?

T a v i X V I Imaszed, Tu viTaris aRgznebulis siy-varuliT unda vnatrobdeT qristes

miRebasa.1. m o r w m u n e s u l i : ufalo, didis

gulmxurvalebiT, aRgznebuli siyvaruliTa da didis sasoebiT vnatrob Sens miRebas, swored imnairad, rogoradac saidumlos miRebis dros mxurvale guliT gnatrobdnen Sen mravalni wmidanni da RvTis moyvarulni,

466

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

romelTac didad Segayvares Tavi, TavianTis wmida cxovrebiTa. hoi, RmerTo Cemo, siy-varulo saukuno, yvela nairo sikeTeo da dausrulebelo bednierebao Cemo, im gvaris gulmxurvalebiTa da mowiwebiT vnatrob Sens miRebas, rogorc hqoniaT odesme da SesZlebiaT TviT umaRless wmidanebs.

2. Tumca Rirsi ara var me am gvars gul-mxurvalebasa vgrZnobde, magram Sen gwirav mTlad Cemis gulis survilebs imgvarad, TiTqo mxolod me viyve mTlad qveynier-ebazed esodenis gulmxurvalebiT aRgzneb-uli. amasTanave guliTadis pativis cemiTa da didis madlobiT mogarTmev da Semog-wirav, ufalo, yovels im keTilsa, romel-ic-ki SeuZlia warmoidginos da inatros romelime RvTis moyvarulma. me CemTvis araferi ar minda da arc viqonieb; aramed srulis nebiTa da sixaruliT yovelsave da

467

uwmides ziarebis saidumlozed

TviT Cems Tavsac-ki Sen gimsxverplav. ufa-lo, RmerTo Cemo, dambadebelo da mxsnelo Cemo, me dRes vnatrob Sens miRebas imgvaris mxurvale guliTa da pativiscemiT, imisTana RirseulebiTa da siyvaruliT, imnairis sar-wmunoebiTa, imediTa da siwmidiT, viTarca Segiwynara da ginatra yovlad uwmidesma dedaman Senma da didebulma qalwulma mariamma, rodesac didis TavmdablobiT da sasoebiT miiRo xareba ganxorcielebis sai-dumlosi angelozis mier da morCilobiT upasuxa: me var mxevali uflisa da asruldes sityva Seni Cemzeda (luk. 1, 38).

3. rogoradac netari winamorbedi Seni da yvela wmidanebzed udidesi wmida io-ane naTlismcemeli, jer isev dedis mucelsa Sina myofi krTeboda sixaruliT scna ra suliwmidis mier Seni masTan mosvla da Sem-dgom, rodesac gnaxa Sen, ieso, rom xalxSi

468

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

daiarebodi, didis simdabliTa da aRgzneb-ulis siyvaruliT sTqva: megobari siZisa, romelica dgas da esaubreba mas, siamovnebiT ismens mis xmasa (ioan. 3, 29), amavnairad vna-trob mec, rom aRgznebuli viqmne Zrielis da wmida surviliTa da yovlis guliT Se-mogwiro Sen Tavi Cemi. amisTvis Semogwirav Sen yovel RvTis moyvare sulTa Svebasa, aR-gznebuls siyvarulsa, gulsa da gonebisa wamtacvels sixarulsa, zesTa bunebrivs naTelsa da zeciurTa CvenebaTa yovlis didebiTa da pativiTa, viTarca gwirven da Semomwirvelni unda iyvnen maradis yovelni dabadebulni caTa Sina da qveyanazed. yve-la amas Semogwirav rogoradac CemTvis, ise imaTTvis, romelnic Cems vedrebazed arian dandobilni, raTa iyve yovelTagan didebu-li da qebuli ukunisamde.

4. Seiwynare, ufalo RmerTo Cemo, es Cemi

469

uwmides ziarebis saidumlozed

aRTqma da amasTanave survili Cemi, romelsac miznad aqvs dausrulebeli qeba da kurTxeva Seni, rogoradac Rirsia yovlad gamouTqme-li didebuleba Seni. amas gwirav da masTanve vnatrob, rom yovels dRes da yovels wams SeviZlo misi Semowirva SenTvis, agredve mxurvale guliT da didis vedrebiT vsTxov da moviwvev CemTan yvela zeciur sulTa da yovelTa morwmuneTa SenTa, raTa CemTan er-Tad gaqon da madrieloba Semogwiron.

5. gaqebdnen kvalad Sen yovelni erni da yovelni naTesavni qveyanisani, yovelman enam-an adidos didis sixaruliTa da aRgznebuls mxurvalebiTa uwmidesi da yovlad tkbili saxeli Seni! xolo romelnic mowiwebiT da mxurvale guliT aRasruleben Sens usaRrm-Toess saidumlosa da srulis sarwmunoebiT miiReben mas, Rirs iqmnen Sengan madlisa da mowyalebis miRebisa da vsTxov CemisTana

470

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

sabralo codvilisaTvisac mxurvale guliT ilocon. kvalad, rodesac Rirs iqmnebian gulmxurvalebis madlis miRebisa, romel-sac Txouloben da moipoeben sanetaro Se-erTebas SenTan, odes yovlad nugeScemulni da sakvirvelad damtkbarni dabrundebian wmida da zeciuri trapezisagan, maSin me sabraloc momixsenion.

T a v i X V I I Imaszed, Tu viTar unda eridebodes kaci cnobis moyvarebiT wmida ziare-bis saidumlos gamoZiebas, simdabliT unda qristes baZavdes da Tavis gonebas

umorCilebdes wmida sarwmunoebas.1. q r i s t e : maradis unda eridebode am

yovlad uRrmesis saidumlos gamoZiebas, Tu ar ginda rom eWvisagan iqmne daRupuli.

471

uwmides ziarebis saidumlozed

romelic moisurvebs RvTis didebuleb-is gamoZiebasa, is im didebisaganve iqmneba daRupuli. RmerTi imisTana sakvirvelebaTa moqmedia, rom adamianis goneba Tavis dReSi amaT ver miswvdeba. adamianisaTvis akrZalu-li ar aris, rom simSvidiTa da Tavdablo-biT gamoiZios WeSmariteba, ukeTu amasTan-ave maradis mzad iqmneba moisminos darigeba mamebisa da Seudges maT wmida moZRvrebasa.

2. bednieria is gulwrfeli kaci, romel-sac dautoebia Zneli gza gamoZiebisa da mtkiced misdevs RvTis mcnebaTa. bevrma dahkarga gulmxurvalebis madli imiTi, rom moindoma maRali saidumloTa gamokvleva. Sengan Txoulobs RmerTi sarwmunoebasa da ubiwo cxovrebasa da ara gonebis gamWri-axobasa da arca dawvrilebiT codnas RvTis saidumloebisas. ravdeni ramea qveyanazed, romelic Sen ver gagigia; maS rogor unda gaigo zeciurni saidumloebani? daemor-

472

m i b a Z v a q r i s t e s i , wigni IV

Cile RmerTs, Seni gonebac simdabliT dau-morCile sarwmunoebas da maSin mogecema Sen imodeni naTeli mecnierebisa, raodenic SenTvis sasargeblo da saWiroa.

3. zogni ficxelad itanjebian saidum-loebis Sesaxeb eWvneulebiTa, magram es maTi brali ar aris, aramed mzakvrebaa mtrisa. Sen nu aRSfoTdebi, nu gahyvebi Sens fiqrebs da nurc yuradRebas miaqcev eSmakisagan movlinebuls eWvneulebas, aramed gwamdes sityva RvTisa; gwamdes naTqvami wmidaTa da winaswarmetyvelTa misTa da maSinaTve mogSordeba Sen is boroti suli. amgvari gamocda xSirad didad sasargebloa RvTis erTguli monisaTvis. urwmunoTa da cod-vilTa ar gamoscdis mteri, radgan uimi-sodac mas ekuTvnian, xolo morwmuneTa da RvTis moSiSTa yovelnairad awuxebs da mravalnairad stanjavs.

473

uwmides ziarebis saidumlozed

4. maS wasdeqi ueWvod, mtkice sarwmu-noebiTa da friadis mowiwebiT misaReblad wmida ziarebisa da risac gageba Sen ver SeiZlo, is uSiSrad yovlis SemZlebels RmerTs miande. RmerTi arasodes ar mogaty-uebs Sena; aramed styuvdeba is kaci, romel-ic didad erwmuneba Tavis Tavs. RmerTi aris xSirad gulwrfel adamianebTan, mdabalTa gamoucxadebs Tavis Tavsa, CvilTa miscems gulxmierebasa, gauRebs gonebas guliT umankoebs, xolo cnobis moyvarulTa da am-partavanTa ar aRirsebs Tavis madlsa. ada-mianis goneba sustia da amitom advilad mostyuvdeba; xolo WeSmariti sarwmunoeba maradis utyuaria.

5. adamianis goneba da bunebis yovelive Zalni unda misdevdnen sarwmunoebas da ara-sodes ar unda uswrobdnen win da arc unda uSlidnen mas; radgan am yovlad uwmidessa da usaRmrToess saidumloSi umTavresi ad-

474

gili uWiravs sarwmunoebasa da siyvaruls da dafarulad moqmedoben masSi. saukuno, ganuzomeli, dausrulebeli da yovlis Sem-Zlebeli RmerTi hyofs didTa sakvirveleba-Ta casa da qveyanazed da gamoukvlevel da sakvirvel arian saqmeni misni. magram ukeTu moqmedeba RvTisa imgvaris Tvisebisa yofil iyo, rom adamianis gonebas advilad SesZle-boda misi gageba, maSin xom igi aRarc sak-virveli iqmneboda da aRarc gamouTqmeli.

d a s a s r u l i .

475

s a r C e v i

xelaxali gamocemis winasityvaoba 3

winasityvaoba 9

wigni pirveli

sasargeblo darigebani sulieri cxovrebisaTvis

Tavi I qristes mibaZvazed, da maszed, Tu viTar unda moviZuloT soflis yove-live amaoebani. 15

Tavi II Tavmdablobazed. 18

Tavi III WeSmaritebis moZRvrebazed. 21

Tavi IV maszed, Tu viTaris mofiqrebiT unda iqceodes adamiani. 27

476

Tavi V saRmrTo werilis kiTxvazed. 29Tavi VI urigo survilebis Sesaxeb. 30Tavi VII maszed, Tu viTar unda eride-

bodes adamiani ampartavanebas da amao sasoebasa. 32

Tavi VIII maszed, Tu viTar unda eride-bodes adamiani metis-met daax-lovebas xalxTan. 34

Tavi IX morCilebasa da qveSevrdo-mobazed. 36

Tavi X maszed, Tu viTar unda eride-bodes adamiani mometebuls la-paraksa. 38

Tavi XI maszed, Tu viTar unda veZieb-deT mSvidobasa da guls vmodgin-eobdeT warmatebasaTvis. 40

Tavi XII maszed, Tu viTar sasargeblo arian winaaRmdegi SemTxvevani ada-mianisTvis. 44

Tavi XIII maszed, Tu viTar saWiroa moTmineba sacdurebaSi. 46

477

Tavi XIV maszed, Tu viTar unda eride-bodes adamiani sxvebzed umarTe-bulo msjelobas. 52

Tavi XV siyvarulisagan nawarmoebel saqmeTa-zeda. 54

Tavi XVI maszed, Tu viTaris Sewynare-biT unda vucqerodeT sxvebis nak-lulevanebaTa. 56

Tavi XVII monazonurs cxovrebazed. 59Tavi XVIII wmidaTa mamaTa samagaliTo

cxovrebazed. 61Tavi XIX maszed, Tu viTar unda wurT-

vides Tavis Tavs keTili monazoni. 65Tavi XX maszed, Tu viTar unda gviy-

vardes ganmartoebiTi cxovreba da mdumareba. 71

Tavi XXI WeSmaritis guliT Senanebazed. 78Tavi XXII maszed, Tu viTar unda

vfiqrobdeT maradis Cvens sabralo mdgomareobazed. 82

478

Tavi XXIII maszed, Tu viTar mara-dis unda fiqrobdes adamiani sikvdilze. 89

Tavi XXIV gankiTxvasa da sasjelzed codvilTa. 95

Tavi XXV maszed, Tu viTaris guls-modginebiT unda vcdilobdeT mTe-lis Cvenis cxovrebis gasworebas. 102

wigni meore

darigebani saxelmZRvanelod Sinagani cxovrebisaTvis

Tavi I Sinagans saubarzed. 112Tavi II Tavmdablad morCilebazed. 119Tavi III keTils da mSvidobis myofels

kaczed. 121Tavi IV gulis siwmidesa da azris

umankoebazed. 124Tavi V Tvisi Tavis ganxilvazed. 126Tavi VI keTili sinidisis mxiarule-

bazed. 128

479

Tavi VII maszed, Tu viTar unda gviyvar-des yvelazed mometebulad ufro ieso. 132

Tavi VIII uguliTadess megobrobazed iesosTan. 134

Tavi IX sruliad unugeSo mdgomar-eobazed. 139

Tavi X maszed, Tu viTar unda vmadlob-deT RmerTsa mis mraval mowyaleb-isaTvis. 146

Tavi XI maszed, Tu viTar mcirea iesos jvaris moyvareTa ricxvi. 151

Tavi XII wmida jvaris samefo gzasazeda. 155

wigni mesame

Sinagans nugeSiniscemazed

Tavi I qristes Sinagans saubarzed mor-wmune sulTan. 167

Tavi II maszed, Tu viTar saidumlod saubrobs WeSmariteba sulTan. 169

480

Tavi III maszed, Tu viTaris krZalviT unda moismendes kaci RvTis sity-vebs da mravalni-ki yuradRebas ar aqceven mas. 172

Tavi IV maszed, Tu viTaris simdabliTa da WeSmaritebiT unda vidodeT RvTis winaSe. 177

Tavi V maszed, Tu viTar sakvirvel-momqmedia RvTiuri siyvaruli. 182

Tavi VI im niSnebzed, romliTac ic-nobeba WeSmariti mosiyvarule. 188

Tavi VII maszed, Tu viTaris Tavmdablo-biT unda hfarvides kaci RvTisagan miniWebuls madlsa. 193

Tavi VIII maszed, Tu viTaris Tavmdab-lobiT unda viqceodeT RvTis wi-naSe. 199

Tavi IX maszed, Tu viTar yovelsave unda mivawerdeT RmerTsa, romel-ic aris Cveni saboloo. 201

481

Tavi X maszed, Tu viTar tkbilia RvTis samsaxuri imisTvis, vinc sofels moiZulebs. 204

Tavi XI maszed, Tu viTar unda vikvlev-deT da vazomierebdeT Cvenis gu-lis wadierebaTa. 208

Tavi XII maszed, Tu viTar unda viswav-loT moTmineba da vebrZodeT borots gulis-TqmaTa. 211

Tavi XIII Tavmdablurs morCilebazed xelqveiTTa, qriste-iesos magali-Tisa-mebr. 215

Tavi XIV maszed, Tu viTar saWiroa vfiqrobdeT RvTis miuwdomels gankiTxvazed, raTa rom Cvenis ke-Tilis moqmedebiT ar gaavmpartavn-deT. 218

Tavi XV maszed, Tu rogor unda mov-iqceT, anu ras unda vityodeT, rodesac guliT gvwadia raime. 221

482

Tavi XVI maszed, Tu viTar WeSmarits nugeSiniscemas mxolod RmerTSi unda veZiebdeT. 225

Tavi XVII maszed, Tu rogor yovelive zrunva Cveni unda davamyaroT RmerTzed. 227

Tavi XVIII maszed, Tu viTaris moT-minebiT unda vitvirToT am qvey-anazed yvelanairi ubedureba, qristes magaliTisamebr. 229

Tavi XIX SeuracxebaTa daTmenazed, da im niSnebzed, romlebiTac icnobe-ba WeSmariti moTmineba. 232

Tavi XX maszed, Tu viTar unda vscnob-deT da vaRviarebdeT Cvens saku-Tars uZlurebas da am cxovrebis sivaglaxes. 236

Tavi XXI maszed, Tu viTar marto RmerTSi unda veZiebdeT gansvene-basa da ara sxva ama qveyniur sikeT-esa da siamovnebaSi. 240

483

Tavi XXII maszed, Tu viTar maradis unda gvaxsovdes RvTis uTvalavi keTilis yofani. 246

Tavi XXIII oTxs saSualebazed, romli-Tac SeuZlian kacs moipovos didi mSvidoba. 250

Tavi XXIV maszed, Tu rogor unda mov-eridoT cnobis-moyvarebiT sxvebis yofa-qcevis gamoZiebas. 255

Tavi XXV maszed, Tu raSi mdgomareobs gulis namdvili mSvidoba da su-lis WeSmariti warmateba. 257

Tavi XXVI sulis Tavisuflebis uaR-resobazed, romelic SeiZleba moipovos kacma ufro gulmodgine locviT, vidre wignebis kiTxviT. 260

Tavi XXVII maszed, Tu viTar bednier-ebas gvakar-gvinebs Cveni Tavmoy-vareoba. 263

Tavi XXVIII winaaRmdeg mZraxvelTa en-isa. 268

484

Tavi XXIX maszed, Tu viTar unda veve-drebodeT da vadidebdeT RmerTsa SewuxebaSi. 269

Tavi XXX maszed, Tu viTar unda viTx-ovdeT Sewevnasa RvTisagan da move-lodeT mis madlis dabrunebasa. 271

Tavi XXXI maszed, Tu viTar unda mov-iZuloT yovelive gaCenili, raTa vpovoT yovelTa dambadebeli. 276

Tavi XXXII Tvisi Tavis uaris yofazed da gulis TqmebaTa mokvdinebazed. 281

Tavi XXXIII Cveni gulis daudgro-melobazed, da maszed, Tu viTar yovels saqmeSi miznad RmerTi unda viyolioT. 284

Tavi XXXIV maszed, Tu viTar RvTis moyvaruli kacisaTvis yvelazed ufro utkbilesi RmerTia. 286

Tavi XXXV maszed, Tu viTar SeuZle-belia, rom kacs ar eSinodes gan-sacdelisa am cxovrebaSi. 289

485

Tavi XXXVI winaaRmdegad kacTa usa-marTlo gankiTxvisa. 292

Tavi XXXVII namdvils da sruls Tvi-si Tavis uaris yofazed, romliT SeiZineba Tavisufleba gulisa. 295

Tavi XXXVIII maszed, Tu rogor unda moviqceT garegans saqmeebSi da vi-Tar unda mivmarTavdeT RmerTsa gansacdelis dros. 298

Tavi XXXIX maszed, Tu viTar kaci ar unda iyves aCqarebuli moqmedebaSi. 300

Tavi XL maszed, rom kacs TavisgniT ara aqvs araviTari sikeTe, romliTac-ki SeeZlos Tvisi Tavis qeba. 302

Tavi XLI maszed, Tu viTar unda movi-ZuloT yovelive Jamieri pativi. 306

Tavi XLII maszed, Tu viTar Cvens mSvi-dobas kacTagan ar unda movelo-deT. 308

Tavi XLIII winaaRmdeg am qveyniur cru mecnierebisa. 310

486

Tavi XLIV maszed, Tu viTar didad ar unda iyves kaci garegan sagnebSi garTuli. 313

Tavi XLV maszed, Tu viTar yvela kacs ar unda verwmunebodeT, da rogor advilad SeiZleba Sescdes kaci si-tyvaSi. 315

Tavi XLVI maszed, Tu rogor unda vsa-soebdeT RmerTzed, rodesac usa-marTlod vikicxebiT. 320

Tavi XLVII maszed, Tu viTar saukuno cxovrebisaTvis yvela ubedurebani unda daviTminoT. 325

Tavi XLVIII saukuno netarebazed da am cxovrebis sivaglaxezed. 328

Tavi XLIX saukuno cxovrebis SeZenazed, da im sikeTezed, romelic aRTq-mulia mebrZolTaTvis. 334

Tavi L maszed, Tu viTar RmerTs unda miandos kacma Tvisi Tavi mwuxare-baSi. 341

487

Tavi LI maszed, Tu viTar unda var-jiSobdeT mdabal saqmeebSi, rode-sac ara gvaqvs Zala uaRresis saqmis gasakeTeblad. 347

Tavi LII maszed, Tu viTar ufro sasje-lis Rirsad unda racxvides kaci Tavis Tavsa, vidre nugeSiniscemisa. 349

Tavi LIII maszed, Tu viTar SeuZlebelia moTavseba RvTis madlisa saqveyni-ero sitkboebasTan. 353

Tavi LIV bunebisa da madlis sxva da sxva gvars Tvisebebzed. 356

Tavi LV kacis gaxwnils bunebazed da RvTis madlis moqmebazed. 364

Tavi LVI maszed, Tu viTar unda uar vhyoT Cveni Tavi da qristes veba-ZebodeT jvaris tvirTvaSi. 370

Tavi LVII maszed, Tu viTar metis-metad ar unda daRondes kaci, rodesac raime Secdoma mouxdeba. 374

488

Tavi LVIII maszed, Tu viTar unda veride-bodeT maRal sagnebis da RvTis da-farul gankiTxvaTa gomokvlevas. 377

Tavi LIX maszed, Tu viTar yoveli Cveni imedi da sasoeba mxolod RmerTzed unda gvqondes damyarebuli. 386

wigni meoTxe

uwmides ziarebis saidumlozed.mxurvale Segoneba wmida ziarebis

misaReblad.

Tavi I maszed, Tu viTaris krZalulebiT unda miviRebdeT qristes xorcsa da sisxlsa. 391

Tavi II RvTis yovlad dids gulkeTi-lobasa da siyvarulzed, romel-nic gviCvena am saidumloSi kacTa. 402

Tavi III maszed, Tu viTar sasargebloa xSirad ziareba. 407

489

Tavi IV maszed, Tu viTar dids sikeTes miiReben, romelnic gulmxurva-lebiT eziarebian. 412

Tavi V saidumlos uaRresobazed, da mRvdlis Rirsebazed. 418

Tavi VI mosamzadebeli locva maziare-belTaTvis. 422

Tavi VII maszed, Tu viTar unda gamov-iZioT Cveni sinidisi da piroba dav-sdvaT sicocxlis gamocvlisaTvis. 423

Tavi VIII qristes jvarcmazed da Cvens movaleobazed mis winaSe. 427

Tavi IX maszed, Tu viTar yovelive da Cveni Tavic-ki unda RmerTs Sevswi-roT da yvelasTvis unda vilocoT. 430

Tavi X maszed, Tu viTar umizezod ar unda daviSaloT xolme saidumlos miReba. 434

Tavi XI maszed, Tu viTar saWironi ar-ian morwmune sulisaTvis xorci qristesi da saRmrTo werili. 441

Tavi XII maszed, Tu viTaris gulsmodg-inebiT unda moemzados adamiani misaReblad qristes xorcisa. 448

Tavi XIII maszed, Tu viTar yovlis gu-liT unda natrobdes morwmune suli qristesTan SeerTebas said-umlos mier. 452

Tavi XIV maszed, Tu viTari aRgzneb-uli natvra aqvsT zogierT RvTis moyvarulTa qristes uwmidesis xorcis miRebisa. 456

Tavi XV maszed, Tu viTar sruliad unda davimdabloT da uarvhyoT Cveni Tavi, ukeTu gvinda gulmxur-valebis madli SeviZinoT. 459

Tavi XVI maszed, Tu viTar unda ga-vacnoT iesos Cveni saWiroebani da viTxovdeT misgan madlsa. 463

Tavi XVII maszed, Tu viTaris aRgznebu-lis siyvaruliT unda vnatrobdeT qristes miRebasa. 465

Tavi XVIII maszed, Tu viTar unda eride-bodes kaci cnobis moyvarebiT wmi-da ziarebis saidumlos gamoZiebas, simdabliT unda qristes baZavdes da Tavis gonebas umorCilebdes wmida sarwmunoebas. 470

T. kempeli, `mibaZva qristesi~

patr a. mRebriSvilis 1890 wels gamoqveynebuli

qarTuli Targamnis xelaxali gamocema.

Tbilisi, 2007 wlis noemberi

amierkavkasiis laTinuri wesis kaTolikeTa samociqulo administracia