Đánh giá bẰng chỨng - · pdf fileii.3.d. tái định cư ... ngo...

102
Dự án được Liên Minh Châu Âu tài trợ Dự án được Tổ chức Di Cư Quốc Tế thực hiện YEARS ĐÁNH GIÁ BẰNG CHỨNG: DI CƯ, MÔI TRƯỜNG VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TẠI VIỆT NAM

Upload: voque

Post on 01-Feb-2018

215 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • D n c Lin Minh Chu u ti tr

    D n c T chc Di C Quc T thc hin

    YEARS

    NH GI BNG CHNG:

    DI C, MI TRNG V BIN I KH HU

    TI VIT NAM

  • Bo co ny c Lin Minh Chu u ti tr thc hin v xut bn. Nhng kin c a ra trong bo co ny l kin ca cc tc gi v khng nht thit phn nh quan im ca Chnh ph nc Cng Ha X Hi Ch Ngha Vit Nam, Lin Minh Chu u hay T chc Di c Quc t (IOM). Tn gi v cch trnh by cc ni dung trong bo co khng phn nh bt c quan im no ca IOM v tnh trng php l ca bt c quc gia, lnh th, thnh ph hay vng a l no, hoc v quyn hn, hoc lin quan n bin gii hoc ranh gii lnh th ca quc gia, lnh th, thnh ph hay vng a l.

    T chc Di c Quc t tn ty vi nguyn tc di c nhn o v c trt t mang li li ch cho ngi di c v x hi. L mt t chc lin chnh ph, IOM cng vi cc i tc l cc quc gia thnh vin, cc t chc x hi v cng ng quc t cng phi hp hnh ng nhm: h tr trong vic p ng vi nhng thch thc v di c; thc y vic hiu bit v nhng vn ca di c; khuyn khch s pht trin kinh t v x hi thng qua vic di c; nng cao nhn phm v sc kho ca ngi di c.

    Di c, Mi trng v Bin i kh hu: Bng chng cho chnh sch (MECLEP) l d n thc hin trong ba nm c Lin Minh Chu u ti tr v T chc Di c Quc t trin khai thng qua khi lin kt gm su i tc nghin cu. D n nhm lm tng cng hiu bit v mi quan h gia di c v bin i mi trng, trong c bin i kh hu. Ngoi ra nghin cu mi m ny cn nhm mc ch a ra mt s khuyn ngh chnh sch lin quan n nhng ng gp ca vic di c cho cc chin lc thch ng vi bin i kh hu v mi trng. Su quc gia trong d n gm Cng ha Dominica, Haiti, Kenya, Mauritius, Papua New Guinea v Vit Nam.

    Bo co ny l mt trong su bo co nh gi ca cc quc gia tham gia th im trong d n MECLEP.

    n v xut bn: T chc Di c Quc t 17 route des Morillons PO Box 17 1211 Geneva 19 Thy S Tel. : +41 22 717 91 11 Fax: +41 22 798 61 50 E-mail: hq@iom. int Website: www. iom. int

    Hnh ba: Nh ca v ng s b nh hng bi hin tng xi l b bin khu vc ng bng sng Cu Long Vit Nam. IOM 2015 (Hnh: Susanne Melde)

    2016 T chc Di c quc t (IOM)

    Tt c quyn c bo m. Khng c ti s dng, lu tr, chuyn giao mt phn hoc ton b bo co ny di bt k hnh thc no, qua cng c in t, c, sao chp, thu m hoc bt c hnh thc no khc m khng c s ng trc bng vn bn ca IOM.

  • D n c Lin Minh Chu u ti tr

    D n c T chc Di C Quc T thc hin

    Bo co cho IOM c thc hin bi:

    ng Nguyn AnhIrene Leonardelli

    Ana Alicia Dipierri

    YEARS

    DI C, MI TRNG V BIN I KH HU

    NH GI BNG CHNG:

    TI VIT NAM

  • iiiNH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

    LI CM N

    Bo co ny c c l do s ng gp ca rt nhiu ngi. Trc tin chng ti xin gi li cm n chn thnh n Nhm c vn ca d n MECLEP ti Vit Nam, di s ch tr v iu phi ca ng ng Nguyn Anh v b Trn Th Ngc Th, v gip nh hng v c nhiu ng gp qu gi cho bo co; cm n b Susanne Melde iu phi, r sot v bin tp li bo co. Chng ti cng cm n b Trn Th Ngc Th, ng Paul Priest, ng Han Entzinger v ng Robert Oakes tham gia c, hiu nh v c nhng kin ng gp v xut quan trng cho bo co. Cui cng, xin cm n T chc Di C Quc T (IOM) ti Vit Nam v ht lng h tr chng ti trong sut qu trnh thc hin bo co ny.

  • vNH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

    MC LC

    LI CM N ...................................................................................... iii

    DANH MC BNG BIU ....................................................................... vii

    THUT NG V CH VIT TT .............................................................. ix

    TM TT BO CO ................................................................................. xi

    I. GII THIU .......................................................................................1

    II. BI CNH ........................................................................................7

    II.1. Bi cnh kinh t-x hi Vit Nam ...............................................9

    II.2. D liu mi trng Vit Nam ..................................................12

    II.3. Di c bng chng t qu kh ...............................................14

    II.3.a. Di c v xut c ra nc ngoi .....................................14 II.3.b. Di c trong nc ..........................................................16 II.3.c. Di c bt buc do tc ng ca pht trin ...................19 II.3.d. Ti nh c ....................................................................20 II.3.e. Vai tr ca tin gi ......................................................21

    III. CC THCH THC CHNH: MI QUAN H GIA DI C, MI TRNG V BIN I KH HU ......................................................................23

    III.1. Nhng hin tng thi tit bt ng v tc ng ti hnh thi di c ......................................................................................25 III.1.a. Bo nhit i, dng lc v ma ln .............................25 III.1.b. L, l qut v st l t ................................................27 III.1.c. ng t .......................................................................29 III.1.d. Chy rng .....................................................................30

    III.2. Qu trnh bin i kh hu din bin t t v tc ng ln cc hnh thi di c...........................................................................28 III.2.a. Nc bin dng ............................................................31 III.2.b. Xi l b bin ...............................................................32 III.2.c. Tng nhit ................................................................33 III.2.d. Xm nhp mn .............................................................34 III.2.e. Sa mc ha v hn hn .................................................35 III.2.f. Suy thoi t v rng ...................................................36 III.2.g. Mt a dng sinh hc ...................................................37

  • vi NH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

    III.3. Tnh d b tn thng, mi trng v di c ............................38

    III.3.a. Lp bn tnh d b tn thng ................................38 III.3.b. Loi sinh k b nh hng (v cc ng p lc) ............39 III.3.c. Di c trong nc, ti nh c v lnh nn do mi trng ..............................................................40 III.3.d. Di c xuyn bin gii ....................................................45

    IV. B CNG C CHO CC NH HOCH NH CHNH SCH ................47

    IV.1. Khung chnh sch hin hnh ....................................................49

    IV.1.a. Bin i kh hu v mi trng: Qun l thin tai .......49 IV.1.b. Di c, di di v ti nh c theo k hoch ...................55 IV.1.c. Pht trin kinh t v gim ngho ..................................57 IV.1.d. S dng t ..................................................................58

    IV.2. Cc chnh sch trong qu trnh xy dng .................................59

    V. KT LUN, U TIN NGHIN CU V LA CHN CHNH SCH .......61

    VI. TI LIU THAM KHO ......................................................................67

  • viiNH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

    DANH MC BNG BIU

    Hnh 1: Bn cc khu vc ca Vit Nam........................................10

    Hnh 2: S nhng khu vc ven bin b xi l nghim trng nht ti min Nam Vit Nam.......................................................33

  • ixNH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

    THUT NG V CH VIT TT

    ADB Ngn hng Pht trin Chu CCSC Ban ch o iu tra Dn s Trung ngEU Lin minh Chu uFDI u t trc tip nc ngoiGDP Tng sn phm quc niGSO Tng cc Thng kILO T chc Lao ng Quc tIOM T chc Di c Quc tISPONRE Vin Chin lc v Chnh sch Ti nguyn Mi trng NGO T chc phi chnh phUN Lin Hp QucUNDP Chng trnh Pht trin Lin Hp QucUNFPA Qu Dn s Lin Hp Quc WB Ngn hng Th gii

  • x NH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

  • xiNH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

    TM TT BO CO

    Nc Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam l mt trong su quc gia th im trong d n Di c, Mi trng v Bin i kh hu: Bng chng cho chnh sch (MECLEP) c Lin minh Chu u ti tr.

    Sau khi nghin cu v tp hp cc ngun ti liu a dng gm cc bi bo, bi nghin cu khoa hc ca cc c quan chnh ph, cc t chc trong nc v quc t, chng ti thc hin bo co nh gi ny vi cc mc tiu sau: a) Trnh by mt ci nhn tng quan v mi lin h gia cc hnh thi di c v nhng thay i v mi trng Vit Nam; b) Phn tch phn bin nhng chnh sch quc gia gii quyt cc vn ny sinh t mi lin h ny; c) xut hng nghin cu v mt s khuyn ngh chnh sch.

    Vit Nam l t nc thng hng chu nhiu thin tai nh bo l, hn hn v nc bin dng. Thin tai gy tc ng nghim trng khng ch i vi mi trng m cn nh hng n sinh k ca 90,73 triu c dn ca t nc. R rng, nhng iu kin mi trng bt li c nh hng khng nh n cc hnh thi di c Vit Nam. T nhng nm 1990 n nay, Chnh ph Vit Nam thc hin mt s chng trnh di di nhng cng ng chu nh hng ca suy thoi mi trng. Thm vo , s ngi phi di chuyn ch ngay ti cc a phng do nguy c thin tai trong nhng nm 2008 2015 vt qu con s 2 triu ngi. chnh l nhng biu hin r nt nht v mi lin h gia mi trng v di c.

    Bo co kt lun rng nhiu nghin cu chi tit hn cn c tin hnh mang li hiu bit thu o v mi lin h ny, t gip gii quyt trit nhu cu ca ngi dn phi di di v di chuyn ch trn c nc. Ngoi ra, vic thnh lp mt B chuyn trch v cc vn di c c th s gp phn quan trng m bo nhng iu kin tt nht cho ngi di c.

  • ng bng sng Cu Long. IOM 2015 (Hnh: Susanne Melde)

    I

    GII THIU

  • 3NH GI BNG CHNG:DI C, MI TRNG V BIN I KH HU TI VIT NAM

    I. GII THIU

    Chu Thi Bnh Dng, ni 4,4 t ngi hin ang sinh sng (UN DESA, 2015), l khu vc c nguy c chu nh hng v tc ng ln t cc him ha thin nhin hn bt c ni no khc trn th gii. y li l ni c cc hin tng kh hu cc oan tn sut ln, cng mnh v dn s d b tn thng do phn ln c ng ti nhng vng c ri ro cao. Cng nh nhiu nc khc trong khu vc, nc Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam (sau y gi tt l Vit Nam) c bit d b tn thng trc nhng