tài liệu thuyết minh phú quốc tổng hợp
TRANSCRIPT
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Khám phá đảo xanh Phú Quốc
Một mình ngắm biển xanh thăm thẳm, thả mình trong làn nước mát, phơi nắng trên bãi cát
vàng mịn màng, đón ngọn gió biển mặn nồng, cảnh thiên nhiên hoang sơ này chỉ có ở Phú Quốc.
Đến với Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), khám phá hòn đảo xinh đẹp này bằng xe máy mới thấy
được cảm giác trải nghiệm thú vị. Bạn hãy vượt qua những con đường đất đỏ, xuyên rừng
quốc gia Phú Quốc, đi về phía bắc đảo để đến những bãi biển dài tít tắp. Đúng như tên gọi
“Bãi Dài”, bãi cát vàng trải dài, vỗ về từng cơn sóng. Dân cư sống thưa thớt nên bãi biển càng
hoang sơ vắng lặng, bạn sẽ không gặp ai nếu đến đây vào buổi chiều hay sáng sớm. Bãi biển
này đã từng được hãng tin ABC News bình chọn đứng đầu trong số 5 bãi biển đẹp và sạch,
nhưng còn ít người biết tới trên thế giới.
Trên đường đến Bãi Dài, du khách sẽ phải vượt qua cánh rừng nguyên sinh với nhiều loài
chim thú và thiên nhiên hoang dã. Nhiều du khách nước ngoài thích trekking qua rừng, để tận
hưởng cảm giác mát rượi, sáng khoải khi trở về với cây cỏ, được nghe suối chảy róc rách.
Rừng nguyên sinh đã được công nhận là rừng quốc gia với 530 loài thực vật bậc cao, 365 loài
chim và 150 loài động vật trong đó có nhiều loại có tên trong sách đỏ.
Bãi Sao ở phía nam đảo Phú Quốc.
Xuôi về phía nam đảo, du khách có
thể đến bãi Sao - bãi biển cát trắng
như pha lê, nước trong suốt nhìn thấu
đáy đại dương và đặc biệt là không
khí rất trong lành khiến con người
cảm giác sảng khoái và thư giãn. Bạn
có thể thuê tàu ra các đảo câu mực,
lặn ngắm san hô, hay tắm biển. Hoặc
đơn giản là ngắm mặt trời lặn trên đại
dương, cảm giác được hòa mình với
thiên nhiên. Gió biển mát dịu cùng
với các bãi biển cát trắng tiếp giáp với
nước biển xanh trong vắt như pha lê
làm cho nơi đây thực sự như một
"thiên đường".
Buổi trưa, bãi biển mới tấp nập du khách đến tắm biển và phơi nắng. Hương, nhân viên phục
vụ tại một nhà hàng trên bãi Sao, cho biết, nhiều du khách nước ngoài phơi nắng cả ngày trên
bãi biển, họ nói rằng bãi biển đẹp ngang với Hawaii, Bali… song không gian nơi đây yên tĩnh
và thơ mộng hơn.
Du khách có thể ghé thăm Làng chài Hàm Ninh, trước mặt là biển cả, sau lưng là núi rừng,
cuộc sống nơi đây còn giữ nguyên vẻ hoang sơ như từ xa xưa. Nghề chính của cư dân là lặn
ngọc trai, đánh bắt hải sâm và giăng lưới. Khi nước ròng, bãi cát mênh mông chạy ra xa, lúc
nước lên tràn ngập bãi vào mé rừng. Thú vị hơn cả là thăm Hàm Ninh vào những đêm trăng,
được thưởng thức cảnh nhật nguyệt bồng bềnh trên mặt biển.
Trên đường về, bạn nên ghé vào suối Tranh, suối Đá Bàn, ngâm mình trong dòng suối nghỉ
mát lạnh giữa rừng già. Con suối men theo khe đá, uốn lượn qua những vách núi để hòa chảy
ra biển. Suối Tranh được bao bọc bởi cây cối xanh tươi, dòng nước trong veo hiền hòa.
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Bến cảng Dương Đông.
Trung tâm đảo Phú Quốc là thị trấn Dương Đông, bãi biển nằm kề thị trấn ôm ấp hàng loạt
khu nghỉ dưỡng tạo dãy phố “resort”. Gần đó là đền Dinh Cậu thờ hai cậu: Cậu Tài và Cậu
Quý, đại diện cho sông nước cai quản cửa sông luôn phù hộ cho ngư dân khi gặp sóng to gió
lớn. Dinh Cậu không chỉ cuốn hút khách phương xa bằng truyền thuyết huyền bí mà còn là
nơi hấp dẫn để thưởng ngoạn cảnh biển lúc hoàng hôn. Phía sau ngôi đền là ngọn hải đăng
Dương Đông sừng sững vươn cao, chỉ đường cho tàu thuyền ban đêm.
Không chỉ có biển, núi rừng, sông suối, Phú Quốc còn ghi dấu ấn lịch sử với nhiều cuộc chiến
đấu oai hùng của các anh hùng dân tộc. Đền thờ Nguyễn Trung Trực tại xã Gành Dầu là nơi
tưởng nhớ người anh hùng đã đốt cháy tàu Pháp trên sông Nhật Tảo ngày 11/12/1861. Sau
trận quyết tử ở sông Cửa Cạn, ông sa vào tay giặc song khẳng khái cự tuyệt lời kêu gọi hợp
tác, đã bị hành quyết tại Rạch Giá.
Nhà lao Cây Dừa nay là Nhà tù Phú Quốc vốn là trại giam từ thời Pháp. Nơi đây đã từng giam
cầm 40.000 chiến sĩ, có khoảng 4.000 người đã vĩnh viễn nằm lại đây. Hiện nay, Nhà tù Phú
Quốc còn giữ lại nhiều hiện vật tra tấn dã man của chính quyền Mỹ ngụy như chuồng cọp, xà
lim hay những cây đinh được đóng vào người tù binh.
Đến Phú Quốc, các bạn sẽ được làm quen những người địa phương chân chất hiền lành, họ
luôn nghinh đón du khách với nụ cười hiếu khách và sự thân thiện hào phóng của người dân
xứ đảo. Họ sẵn sàng chia sẻ cho bạn các địa chỉ du lịch, nơi ăn, chỗ nghỉ, hay các món ăn địa
phương… Tại chợ Dương Đông, bạn sẽ gặp bạt ngàn khô mực, khô đuối, khô thiều, cá sình,
cá chẻm và rất nhiều món ăn được chế biến với phong vị riêng để mua làm quà. Hay những
chai nước mắm Phú Quốc thơm ngon, không chỉ nức tiếng trong nước mà còn vang xa ra
khắp thế giới.
Suối Tranh
Từ thị trấn Dương Đông, theo tuyến đường
Dương Đông – Hàm Ninh khoảng 10 km là
đến được Suối Tranh. Ở đây có phong cảnh
thiên nhiên đẹp với hoa cỏ, núi rừng, biển và
suối, là địa điểm tổ chức cắm trại, dã ngoại
thú vị. Đến đây, du khách có thể dựng lều
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
bên bờ suối để nghỉ ngơi và tham gia nhiều hoạt động dã ngoại đặc sắc.
Suối Tranh bắt nguồn từ dãy núi Hàm Ninh, do các khe nước nhỏ hợp thành, róc rách chảy
trên núi, len lỏi qua biết bao rừng cây, gộp đá, thác ghềnh, với chiều dài khoảng 15 km. Con
suối chảy hiền hoà bên những phiến đá nối tiếp nhau chạy dài xa tít. Có đoạn suối chảy qua
các ghềnh đá tạo nên những con thác nhỏ với làn nước mềm mại, trắng xoá… Có một lối mòn
dọc theo bờ suối, đủ để hai người nắm tay nhau đi dưới tán rừng xanh mát. Những bậc tam
cấp trên lối đi vừa với mỗi bước chân nên du khách không có cảm giác mệt dù đang lên núi.
Khung cảnh tựa như bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp (có lẽ vì thế mà người ta gọi là suối
Tranh).
Suối Tranh được bao bọc bởi cây cối xanh tươi, hoa thơm cỏ lạ. Những chòm cây hình thù
khẳng khiu rắn rỏi, thân cây ngả màu xanh xám, mọc chen vào đá, những nhánh phong lan
bám vào thân cây, nơi năm ba nhánh nơi một vài chòm, hoa vàng, hoa trắng….trông như
những hột cúc áo khâu thành chuỗi, dày thưa đậm nhạt treo lơ lửng giữa không trung. Gần
suối Tranh còn có nhiều hang động huyền hoặc, kỳ bí như hang Dơi nằm trên núi cao chừng
200 m, sâu đến 50 m, có nhiều thạch nhũ đẹp, lạ mắt.
Đến với Suối Tranh, du khách có thể tắm suối, hay tắm biển thoả thích. Hoặc cũng có thể tựa
mình trên những phiến đá rêu phong, lắng tay nghe tiếng suối chảy, chim ca trong một không
gian thật bình lặng, chợt nhớ đến lời ca Trong bài “Trăng mờ bên suối” của Lê Mộng Nguyên
khá nổi tiếng: “Người hẹn cùng ta đến bên bờ suối, Rừng chiều mờ sương ánh trăng mờ
chiếu….” thật cảm thấy nao lòng.
Năm 2008, người dân địa phương đã từng bắt được một con cá ở suối này giống với cá lóc
đồng, trọng lượng gần 10 kg. Trên đầu con cá này có ba vết chấm, giống hệt những vết chấm
huệ in trên đầu của các nhà sư. Lưng con cá uốn cong khiến cho cái đuôi lúc nào cũng nổi
phều trên mặt nước. Hiện con cá do Ban quản lý ở khu du lịch Suối Tranh quản lý. Cá đang
được nuôi trong một bể xi măng, để phục vụ cho khách du lịch đến tham quan. Một du khách
nước ngoài đã đến ngã giá khoảng 1.000 đô la Mỹ, nhưng khu du lịch quyết định không bán,
giữ lại làm cá cảnh. Người quản lý con cá lóc cho biết: “Mấy chục năm nay trên đảo nước
mặn Phú Quốc này mới bắt được con cá lóc nước ngọt lớn và kỳ lạ đến vậy”.
Dinh Cậu
Từ trung tâm thị trấn Dương Đông đi theo đường 30-4 về hướng Tây rẽ trái qua đường
Bạch Đằng khoảng 200m là đến di tích . Dinh Cậu nằm trên mũi đá nên chỉ trồng được
dương và cây xộp, có niên đại trên 100 năm. Đứng trên dinh nghe gió biển thổi lồng lộng,
không khí trong lành tạo cho con người có cảm giác thư thái, thoải mái. Thắng cảnh nổi
tiếng này do thiên nhiên tạo ra từ sơ kỳ Nam tiến thế kỷ XVII.
Dinh Cậu còn có tên gọi là Miếu thờ Long Vương, toạ lạc tại khu phố 2, thị trấn Dương
Đông - Phú Quốc (Kiên Giang). Đây là một cảnh đẹp kỳ thú được tạo nên từ ghềnh đá và
biển, mỗi năm thu hút hơn 100 ngàn lượt khách tham quan. Miếu thờ này được đặt trong một
khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, liên quan với đạo thờ Mẫu. Điều này chứng tỏ từ khi mở
đất người Việt đã đặt chân lên Phú Quốc và đặt nền móng cho văn hóa Việt bén rễ ở vùng đảo
xa này.
Dinh Cậu liên quan mật thiết với tục thờ Bà Cậu, tức tục thờ Bà Thủy và Cậu Tai, con
trai út cưng của bà. Nếu ở miền Quảng Nam- Đà Nẵng có tục thờ “Cậu Tài”( tài vật, tài
sản…), thì trong tiến trình “Nam tiến” khai hoang người ta gọi chệch đi là “Cậu Tai”(tai hoạ,
tai nạn…), một đối tượng khách quan mà mình chưa nhận thức hết, chưa chinh phục được .
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Từ chữ “Tài” đến chữ “Tai”, cho thấy bước phát triển mới về chủ nghĩa duy vật mộc mạc
trong tư duy của nhân dân lao động khai hoang xưa. Gắn với Dinh Cậu có truyền thuyết kể
rằng: Thuở xa xưa, người dân Phú Quốc sống bằng nghề chài lưới, nhiều ngư dân ra khơi gặp
sóng dữ đã mãi mãi không trở về. Bỗng một ngày nọ, bên bờ cát trắng, một mũi đá nổi lên
giữa nền đại dương xanh thẫm. Cho rằng đây là điềm lạ linh ứng, người dân trên đảo đã lập
một ngôi đền thờ thần sông nước để mong sự che chở. Dinh Cậu có từ đó. “Cậu” được xem là
vị thần có uy quyền trị vì sông nước và có thể cứu giúp cho các tàu bè khi gặp sóng to gió
lớn. “Cậu” vẫn được dân đi biển rất sùng bái. Họ thường đến đây thắp nhang khấn vái trong
những chuyến ra khơi. Dinh Cậu vì thế được tiếng rất linh thiêng .
Đến Dinh Cậu du khách sẽ được hưởng ngoạn cảnh hoàng hôn trên biển Tây, một bức
tranh tuyệt đẹp hiếm nơi nào trong cả nước có được. Mặt trời xuống thấp trên bãi Dương
Đông dường như những tia nắng càng thêm vàng lung linh trên những con sóng bạc ào ạt xô
bờ . Khi nắng dần tắt, bãi tắm vắng dần, cũng là lúc những chiếc thuyền câu mực thắp lên
những ngọn đèn giăng kín một khung trời. Trông xa cứ như một thành phố nổi trên mặt biển .
Phía Nam cửa Dương Đông là ghềnh Dinh Cậu, đá nổi lô nhô. Mùa gió nồm ghe tàu vào
cửa khó khăn, muôn ngàn lượn sóng từ ngoài biển lùa vào, nước tung toé trên ghềnh, sóng
đưa thuyền vào cửa sông, người thuỷ thủ phải vững tay lái nếu không sẽ va vào ghềnh. Dương
Đông còn là thị trấn trung tâm hành chính, kinh tế văn hóa xã hội và thương mại của huyện
Phú Quốc. Đây cũng là nơi có nhiều nhà thùng sản xuất nước mắm lớn nhất nước ta. Phía
ghềnh Dinh Cậu, bờ biển là một vùng cát chạy dài hướng chính Nam qua những ấp, xóm dân
cư trù phú. Các bãi biển thì rất đẹp, cát trắng, nước trong, người lội xuống sâu đến cổ vẫn
nhìn thấy bàn chân.
Đường lên Dinh Cậu là 29 bậc thang bằng đá. Miếu này được xây dựng từ lâu và là một
thắng cảnh thơ mộng trên đồi giữa khoảng bãi cát vàng chảy rẽ hai phía về Dương Tơ, phía về
Mũi Gió. Đứng trên Miếu Dinh Cậu đưa mắt xa nhìn bao quát được cả chợ Dương Đông.
Trên đường lên Dinh ta gặp Miếu Thổ Thần nhỏ và một hàng rào bằng bê tông rất vững chãi
bao quanh Dinh. Sân được láng bằng xi măng có đặt bàn thờ Ông Thiên. Bên hành lang di
tích là hàng cột đúc bằng xi măng với những câu liễn đắp nổi bằng chữ Hán như: “Tọa đại
thạch đầu quy danh hiển” (Dinh Cậu nổi tiếng tọa lạc ở đầu của mõm đá giống con rùa). “Vạn
cổ anh linh thông tứ hải” (Từ xưa anh linh của Dinh Cậu đã vang khắp bốn biển). “Chấn
phong bình lượng bảo lương dân” (Dinh Cậu như tấm bình phong bảo vệ dân lành). “Phong
điếu vũ thuận dân an lạc” (Nhờ ơn cậu mà mưa thuận gió hòa dân cư an lạc)
Trên Miếu Dinh Cậu người ta thấy cửa chính được làm bằng gỗ trên vòm cửa có ghi ba
chữ Thạch Sơn Điện. Ngày xây dựng 14/7/1937 ngày trùng tu 14/7/1997. Tường Dinh được
xây dựng bằng xi măng, trên nóc mái có gắn hai con rồng bằng sứ lưỡng long tranh châu.
Trong chánh điện có khánh thờ Chúa ngọc nương nương và khánh thờ tượng hai Cậu cùng
một đỉnh hương, chuông, đèn, trống. Hàng năm vào những ngày lễ lớn, Tết Nguyên đán, dân
đảo và các chủ ghe tàu đến viếng rất đông. Đặc biệt là vào ngày 15, 16 tháng 10 âm lịch
người ta mở lễ hội. Nhờ đó, Dinh Cậu có sức hấp dẫn rất lớn đối với du khách. Mỗi năm thu
hút hơn 100 ngàn lượt khách tham quan, nghỉ ngơi, tắm biển.
Ghé Phú Quốc, thăm Bảo tàng Cội Nguồn
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
TTO - Vốn đã quá nổi tiếng với những bãi biển trong xanh như ngọc, giờ đây sự xuất hiện của
một bảo tàng văn hóa lịch sử trên đảo dường như bổ sung và tô thắm thêm nét đẹp rất riêng
cho Phú Quốc.
Kể từ cuối tháng 4-2009, bảo tàng tư nhân Cội Nguồn đã bổ sung một điểm đến đầy ý nghĩa
cho du khách trải qua kỳ nghỉ ở Phú Quốc, phần nào làm mới lại tour khám phá Phú Quốc
vốn quá quen thuộc với nhiều người.
Nằm trên một triền đồi ở thị trấn
Dương Đông, Phú Quốc (149 Trần
Hưng Đạo), bảo tàng tư nhân thuộc
sở hữu của ông Huỳnh Phước Huệ
với 2.000 hiện vật, trong đó có hơn
1.100 cổ vật đã được hội đồng thẩm
định cổ vật của Sở Văn hóa - thể thao
và du lịch tỉnh Kiên Giang xác định.
Toàn bộ lịch sử tự nhiên, sinh vật
cảnh và văn hóa Phú Quốc được gói
gọn trong căn nhà năm tầng với tổng
diện tích hơn 1.200m2 của khu trưng bày bảo tàng. Mỗi tầng được trưng bày và bài trí theo
từng chuyên đề riêng.
Tầng 1 là chuyên đề lịch sử tự nhiên và sinh vật cảnh Phú
Quốc. Tầng 2 là chuyên đề lịch sử khai phá và đấu tranh bảo vệ
đảo Phú Quốc. Tầng 3 là chuyên đề sưu tầm gốm cổ. Tầng 4
trưng bày các con tàu đắm ở vùng biển Phú Quốc và tầng năm
với chuyên đề Phú Quốc - nét đẹp văn hóa. Bên ngoài khu
trưng bày tầng 5 là sân thượng với những bancông lộng gió
biển và những bình gốm độc đáo hướng về bãi biển rợp bóng
dừa xanh mát xa xa.
Nhiều thông tin ngắn gọn, hữu ích được in bằng hai thứ tiếng
Việt - Anh trên các bảng thông tin ở các tầng trưng bày hiện vật
cung cấp thêm cho khách tham quan những kiến thức ở tầng
sâu về lịch sử hình thành và văn hóa, sản vật Phú Quốc.
Ở gian trưng bày gỗ hóa thạch, nhiều khách du lịch đã thích
thú đọc bảng ghi chú trên tường: gỗ hóa thạch có nguồn gốc từ cây rừng nguyên sinh, trong
kỷ Triassic và Jurassic cách đây khoảng 138 - 208 triệu năm. Sau tác động của một trận phun
trào núi lửa, những thân gỗ này đã bị chôn vùi trong nham thạch và dần hình thành khối rắn
chắc như đá.
Những món cổ vật trưng
bày tại bảo tàng có sức hấp
dẫn rất riêng như bộ rìu đá
Cửa Cạn được xác định tuổi
đời 2.500 năm, những mẫu
đá hóa thạch tuyệt đẹp như
những tác phẩm nghệ thuật
có tuổi đời vài trăm triệu
năm, những mảnh sành sứ
được vớt từ tàu cổ đắm ở
bờ đông đảo từ thế kỷ 15-
17, những đồng tiền xưa có
từ vài thế kỷ trước...
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Cũng ở gian trưng bày sản vật ở tầng trệt, nhiều kiến thức thú vị khác về đảo được du khách
quan tâm tìm hiểu, như thông tin về san hô Phú Quốc, các rạn san hô phân bố chủ yếu ở phía
nam đảo với 89 loài san hô cứng, 19 loài san hô mềm, 125 loài cá trong các loài san hô, 132
loài thân mềm.
Ở khu trưng bày các loại thân gỗ ở rừng Phú Quốc, du khách được biết thêm về những khu
rừng nguyên sinh quý hiếm thuộc loại nhất nhì ở Việt Nam, là nơi lý tưởng cho loại hình du
lịch sinh thái. Diện tích rừng Phú Quốc chiếm đến 70% diện tích của đảo với hệ sinh thái rừng
vô cùng đa dạng như gió bầu, sao, trai, sơn đỏ... cùng thảo dược và động vật hiếm.
Gian trưng bày gỗ hóa thạch ở tầng trệt có tuổi đời khoảng 200
triệu năm, tìm thấy ở Bãi Thơm - Phú Quốc
Và thật lý thú khi biết rằng một trong những nét đẹp văn hóa
biển đảo Phú Quốc là những phong tục được hình thành từ vài trăm năm trước vẫn còn tồn tại
và chi phối đời sống tâm linh và sinh hoạt của người dân Phú Quốc ngày nay. Các lễ hội
truyền thống địa phương mang đậm nét văn hóa biển đảo được tổ chức hằng năm ở Phú Quốc
khá phong phú như lễ hội Dinh Cậu, dinh thủy Long Thánh Mẫu, đình thần Dương Đông...
Đi suốt không gian bảo tàng ở năm tầng của gian nhà, du khách hết lạc vào những hang động
thời tiền sơ sử, đến mải mê ngắm những chiếc thuyền tre thuyền thúng đánh cá xưa của Phú
Quốc, những dụng cụ nhà bếp cổ xưa của cư dân đảo, trầm trồ thú vị trước bộ sưu tập tiền cổ.
San hô sừng - một loài san hô
quý hiếm của Phú Quốc
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Một góc hang động thời tiền sơ sử Phú Quốc
Một chiếc xuồng tre kiểu xưa của Phú Quốc
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Cối xay đá và cối gỗ xưa của Phú Quốc
Một trong những gian hấp dẫn nhất đối với du khách là gian trưng bày cổ vật vớt được từ
những con tàu đắm ở bờ đông đảo Phú Quốc với các loại gốm Thái Lan có niên đại từ thế kỷ
15-17 gồm các chủng loại bát gốm, lọ men nâu đen, hũ men nâu đen. Những chủng loại gốm
cổ xưa còn lưu giữ ở Phú Quốc chứng minh rằng từ rất sớm, đảo ngọc đã hòa nhịp với thương
mại quốc tế bằng con đường gốm sứ trên biển.
Và còn rất nhiều thông tin bổ ích khác như Phú Quốc dưới chế độ phong kiến nhà Nguyễn,
vai trò họ Mạc với Phú Quốc, Phú Quốc dưới ánh sáng của Đảng, nhà tù Phú Quốc... thu hút
sự quan tâm của không ít du khách trong và ngoài nước.
Thuyền cổ chở gốm sứ đắm tại bờ đông đảo Phú Quốc khoảng
thế kỷ 15-17 được phục dựng tại bảo tàng
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Du khách tham quan dấu chân nhà Nguyễn còn lưu giữ trên đảo
Phú Quốc và được phục dựng tại bảo tàng Cội Nguồn
Rời Bảo tàng Cội Nguồn để tiếp tục viếng thăm những cảnh đẹp thiên nhiên của đảo ngọc,
hẳn du khách cảm nhận thêm chiều sâu nhiều tầng lớp văn hóa lịch sử Phú Quốc bên những
bãi biển xanh trong, để thêm cảm vẻ đẹp trong veo của biển bạc, rừng xanh.
Ẩm Thực Phú Quốc - Món Ăn Ngon - Đặc Sản Phú Quốc
Gỏi cá trích Phú Quốc
Trong sự phong phú về nguồn thực phẩm của biển và sự độc
đáo của cách chế biến, từ lâu, gỏi cá trích đã trở thành là món
ăn mang đậm hương vị của vùng biển đảo Phú Quốc được
nhiều người ưa thích, bởi nó cung cấp rất nhiều chất dinh
dưỡng cần thiết cho sức khỏe của con người. Món ăn dân dã
này còn được xem là món ăn đặc sản của Phú Quốc, được
nhiều thực khách biết đến. Điều này đã góp phần làm phong
phú nét đẹp văn hóa ẩm thực biển đảo Phú Quốc.
Cá trích có rất nhiều ở vùng biển Phú Quốc và ngư dân có thể khai thác quanh năm. Vì thế,
việc lựa chọn những con cá mới đánh bắt được còn tươi để làm gỏi là không mấy khó khăn.
Đây cũng là lợi thế của biển đảo Phú Quốc và cũng là điều kiện thuận lợi để cho cư dân ở đây
nghĩ ra cách chế biến gỏi cá trích.
Cá trích mang về cạo sạch vảy rồi rửa thật sạch, sau đó thái mỏng ra từng miếng một. Kế đến
vắt lấy nước cốt chanh, ớt thái mỏng thành sợi, củ hành tây thái nhỏ rồi trộn đều lên cá trích
đã thái sẵn. Bánh tráng, rau sống, dừa khô là những thứ không thể thiếu trong món ăn dân dã
này. Rau thì luôn có trong các cánh rừng nguyên sinh của đảo, dừa thì được cư dân trồng rất
nhiều, còn bánh tráng thì phải là bánh tráng do chính người dân Phú Quốc tự làm lấy vì bánh
tráng ở đây có hương vị riêng biệt so với những nơi khác, vừa dày vừa dẻo lại vừa to. Do vậy,
khi cuốn với gỏi cá trích, bánh tráng không bị bể và ăn rất ngon miệng. Đây cũng là nét đặc
trưng của nghề làm bánh tráng ở Phú Quốc.
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Nước chấm gỏi cá trích cũng rất đặc biệt, nó được làm từ ớt, tỏi và đậu phộng rang. Tất cả
những thứ này được đâm nhuyễn rồi trộn lại với nhau , pha thêm nước mắm chính hiệu Phú
Quốc sẽ tạo ra một hương vị vừa cay nồng, thơm lừng và khó quên khi chấm với gỏi cá trích.
Do vậy, dân gian có câu:
Nước mắm ngon đem dầm con cá trích
Anh có vợ rồi đứng xích cho xa
Nét đặc biệt của cư dân Phú Quốc là khi ăn gỏi cá trích phải uống chút rượu sim, bởi cá trích
có rất nhiều đạm và còn tươi sống, khi ăn gỏi cá dùng chút ít chất men để tốt cho tiêu hóa,
đồng thời tạo nên sự hưng phấn, êm ấm bên gia đình sau những ngày ra khơi. Quây quần bên
mâm bàn còn là dịp để cho các ngư dân hàn huyên tâm sự, trao đổi kinh nghiệm với nhau về
việc đánh bắt hải sản và bàn tính chuyện ra khơi sắp tới.
Có thể nói, gỏi cá trích và rượu sim đã quyện chặt với nhau trong các bữa ăn gia đình trên đảo
Phú Quốc mà khó có món ăn nào sánh được. Hơn nữa, sim thì có rất nhiều trong các cánh
rừng của đảo Phú Quốc và cư dân ở đây cũng tự biết cách chế biến những quả sim chín này
thành một thứ nước uống có hương vị rất đặc trưng, gần giống với rượu nho.
Từ món ăn dân dã của các ngư dân làng chài Phú Quốc, gỏi cá trích đã trở thành món ăn
khoái khẩu của nhiều thực khách. Không những thế, gỏi cá trích hiện đang chiếm lĩnh trong
thực đơn của các quán ăn, nhà hàng sang trọng ở Phú Quốc. Sự lên ngôi của gỏi cá trích đã
góp phần nâng cao nét đẹp vốn có của Phú Quốc trong cái nhìn của du khách. Điều này giúp
cho Phú Quốc mở rộng vòng tay đón chào thực khách, bởi gỏi cá trích và rượu sim đi cùng
với nước mắm danh tiếng của Phú Quốc sẽ tạo nên một thương hiệu khó quên mỗi khi đến
thăm Phú Quốc - một hòn đảo ngọc của đất nước Việt Nam.
Rượu Sim Phú Quốc: Rượu sim là một loại rượu đặc sản của Phú Quốc, Việt Nam. Mặc dù
cây sim có ở nhiều nơi, nhưng sim ở Phú Quốc có những đặc điểm
riêng. Ví dụ, sim ở Phú Quốc chín rộ vào dịp tháng giêng âm lịch,
còn sim ở miền Bắc Việt Nam thì chín vào dịp tháng bảy.
Trái sim nguyên liệu đưa về rửa sạch, chọn quả chín xọng xay
nhuyễn và ủ lên men với đường cát theo một tỷ lệ nhất định (còn
được giữ bí mật để cho ra được sản phẩm tốt) trong môi trường hiếm
khí từ 40 đến 45 ngày. Sau khi sản phẩm lên men hoàn chỉnh ta sẽ
được một loại rượu màu hồng, uống có vị cay chua ngọt như rượu
vang nho với nồng độ khoảng 11,5%. Xin lưu ý những loại rượu sau không được coi là rượu
sim: gồm sim tươi ngâm trực tiếp với rượu, cây sim (thân, rễ lá) ngâm rượu vì rượu sim
truyền thống là loại rượu lên men tự nhiên từ trái sim.
Ở Phú Quốc có một số gia đình sản xuất rượu sim cung cấp cho thị trường khách du lịch ở
đảo và được đăng ký nhãn hiệu chất lượng tại Sở Y tế tỉnh Kiên Giang như Rượu sim Thành
Long, Rượu Sim Sơn.
Hiện nay ở đảo Phú Quốc đã sản xuất được loại rượu vang đỏ từ trái sim rừng kết hợp với một
số trái cây khác có nồng độ 12-14% etanol, là loại rượu vang đỏ có màu rất tươi của trái sim,
hoàn toàn tự nhiên, quy trình bí quyết công nghệ sản xuất được chuyển giao công nghệ từ
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
Viện sinh học nhiệt đới Thành phố Hồ Chí Minh thuộc Viện khoa học Việt Nam chuyển giao
cho cơ sở Thành Long - Phú Quốc.
Nấm Tràm Phú Quốc: Loại nấm này có nhiều ở Phú Quốc và có thể làm món gà luộc xúp nấm
hoặc chọn cá rựa, cá nhồng lấy thịt làm chả cá viên nấu với nấm thì phải
biết... ngon tuyệt cú mèo!
Nấm tràm chỉ mọc sau những cơn mưa đầu mùa trong các rừng tràm. Lá
và vỏ của cây tràm rơi rụng thành từng lớp của mùa trước đã bắt đầu biến thành lớp mùn là
nơi để nấm tràm phát triển. Meo nấm được ấp ủ trong lớp mùn đất, sau loạt mưa đầu mùa,
những chiếc nấm tròn nhỏ cỡ đầu ngón tay út bắt đầu vươn mình ra khỏi lớp vỏ và lá tràm bảo
vệ nó từ mùa trước. Nấm tràm bắt đầu rộ dần và kéo dài khoảng hơn tháng thì hết mùa.
Sau một, hai cơn mưa đầu mùa, những người sống bằng nghề hái nấm đã bắt đầu chuẩn bị thu
hoạch nấm tràm. Họ vào rừng, thăm những khu vực để xem nơi nào nấm đã bắt đầu phát
triển, độ một tuần sau là có thể đến nơi có nấm để thu hoạch. Thường họ đi cả gia đình, cặm
cụi hái cả ngày đến khi đầy giỏ mới ra về.
Rời rừng tràm, mang những bao nấm hái được, họ ghé ngang nhà của cư dân sống gần đó,
chia lại vài con gà giò và sẵn mượn luôn nồi, bếp. Gà luộc vừa chín tới, cho một mớ nấm tươi
mới hái đã chuẩn bị sẵn vào. Nồi nước luộc gà trở thành món xúp nấm chưa ăn đã thấy thèm.
Cả đám xúm vào xé gà chấm muối ớt, nhai quên cả nói năng. Nhưng ngon nhất lại là những
chén xúp nấm nóng hổi, những chiếc nấm vừa chín cho vào miệng cảm giác giòn, xốp, càng
nhai càng thấy vị đắng nhân nhẩn cứ lan dần. Húp miếng nước xúp ngọt lừ mùi vị của nấm và
thịt gà, lúc này vị của nấm mới thấy rõ, đắng nhưng thật thanh. Chính cái vị đắng này mà
nhiều người đâm ghiền món nấm tràm. Họ ăn nấm nhưng không uống nước, để sau buổi ăn
mới bày thêm bàn trà nhâm nhi như để tận hưởng thêm hương vị có một không hai của nấm
tràm.
Ở Phú Quốc, nấm tràm được nấu với tôm, mực là một món ăn phổ thông, nhà nào tới mùa
cũng có. Nhưng nếu chịu khó một tí, kiếm cá rựa hoặc cá nhồng lấy thịt làm chả cá viên nấu
với nấm thì mới đúng là tuyệt cú mèo. Khi chuẩn bị ăn, đập vào nồi nước sôi mấy cái hột vịt
như người miền Tây hay ăn chè đậu xanh cho trứng vịt, ăn kiểu này cũng là một gu đặc sắc
của món nấm tràm.
Bánh Tét Mât Cật Phú Quốc:
Tham quan chợ Dương Đông - ngôi chợ lớn nhất của huyện đảo Phú Quốc -
khách ngợp mắt trước đủ loại hàng hóa "nhập" từ đất liền hoặc từ các tàu
biển. Nhưng thu hút khách phương xa nhất vẫn là những đòn bánh tét mật
cật. Ở Phú Quốc, người dân gói bánh tét bằng lá mật cật. Bánh dậy mầu
xanh ngọc, nhân đậu ăn bùi, béo.
Mật cật là loại cây có lá xòe rộng như lá cọ, mọc đầy trên dãy núi Hàm Ninh. Người ta
thường dùng lá mật cật để chằm nón lá. Nhưng ở Phú Quốc, lá chuối đâu phải hiếm nhưng
chẳng biết can cớ gì lại dùng loại lá này gói bánh tét? Điểm độc đáo nữa của bánh tét mật cật
là không gói thành đòn tròn mà gói thành đòn hình tam giác.
Để có đòn bánh này, trước tiên người ta phơi lá mật cật hơi héo, rửa và lau lá bằng dầu cho
mềm thêm. Nếp gói bánh xanh ngọc bích và mùi thơm hấp dẫn. Đậu xanh cà nấu nhừ cùng
Tài liệu này được download tại: http://diendan.ngaodu24.com
dây thịt mỡ làm nhân. Gói đòn bánh tét mật cật là việc làm công phu vì mặt lá hẹp. Nhưng
buộc dây sao cho đòn bánh không quá chặt hoặc quá lỏng đòi hỏi tay nghề cao.
Buộc chặt quá, có khi bánh sống hoặc khô. Buộc lỏng, bánh nong nước. Không ngon. Đặc
biệt, bánh tét mật cật không xào nước cốt dừa nên để được lâu ngày. Đòn bánh lớn 10.000
đồng, đòn nhỏ 5.000 đồng.
Nước Mắm Phú Quốc:
Nước mắm Phú Quốc là loại nước mắm được sản xuất tại Phú Quốc,
nó là một trong các loại nước mắm không những nổi tiếng ở Việt Nam
mà còn được biết ở nhiều nước trên khắp thế giới. Nước mắm Phú
Quốcđược sản xuất từ nguyên liệu chính là cá cơm Phú Quốc, có
truyền thống trên 200 năm. Nước mắm Phú Quốc đã được công nhận
tên gọi xuất xứ "nước mắm Phú Quốc" tại châu Âu.
Nước mắm được sản xuất trong những thùng gỗ lớn, nó đóng vai trò như là một thùng lên
men trong ngành sản xuất rượu bia nhưng thời gian lên men dài hơn, có khi đến 1 năm. Trước
kia thùng đựng nước mắm thường làm bằng cây bời lời vì cây này mềm nên khi niền không
có chỗ hở, hiện nay loại cây này khó kiếm nên người ta dùng vên vên và chai. Thùng được
niền bằng song mây có nhiều ở núi Ông Tám và Bắc Đảo.
Bất cứ loại cá nào cũng có thể sử dụng để làm nước mắm, nhưng người sản xuất nước
mắm Phú Quốc chỉ sử dụng duy nhất loại cá cơm làm nguyên liệu. Cá cơm có nhiều loại: Sọc
Tiêu, Phấn Chì, Cơm Đỏ, Cơm Lép, Sọc Phấn, Cơm Than. Loại cá cơm cho nước mắm ngon
nhất là Sọc Tiêu và Cơm Than. Người ta trộn 2 hay 3 phần cá với 1 phần muối rồi để đến 1
năm, càng để lâu hàm lượng đạm càng cao nhưng nước mắm ít thơm và màu bị sậm hơn.
Người ta còn chôn nước mắm vài ba năm, lúc đó màu nước mắm thành đen gọi là nước mắm
lú, dùng để chữa bịnh. Nếu dùng cá ươn thời gian sẽ mau hơn nhưng nước mắm không thơm
và màu không đẹp.
Hồ Tiêu Phú Quốc:
Hồ tiêu Phú Quốc là một loại gia vị được coi là đặc sản của
huyệnđảo Phú Quốc thuộc Tỉnh Kiên Giang, Việt Nam.
Hồ tiêu Phú Quốc có vị thơm và cay nồng, và đặc biệt là đậm
vị hơn nhiều loại hồ tiêu đến từ những vùng miền khác, trong
đó phải kể đến tiêu đỏ. Tiêu được người dân Phú Quốc thu
hoạch từng đợt chín và chủ yếu là bằng thủ công, chọn lựa những quả chín riêng thành 3 loại
(tiêu sọ, tiêu đen và tiêu đỏ)